mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren
Doelen Aan het eind van deze masterclass: Ken
je het belang en de plek van begrijpend lezen/luisteren binnen het onderwijs Ken je de belangrijkste factoren van succesvol begrijpend leesonderwijs. Heb je inzicht in je eigen leesstrategieën / leesgedrag Heb je kennis opgedaan en zelf geoefend met het toepassen van de meest essentiële leesstrategieën.
Kijk – en luisterwijzer Kijk%&en&luisterwijzer& begrijpend*luisteren*/*lezen&
*
Dit&doe&ik&ook&
Dit&doe&ik&(nog)&niet&
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Recentelijke ontdekkingen van prominente leerlingen van Einstein, inmiddels de éminence grise onder de Harvardintelligentia op het electronenmicroscopiedomein, hebben tot een innovatieve applicatie geleid van het recombinantdesoxyribonucleïnezuur, die op de dominante receptoren in het destructieve virus een paralyserend invloed heeft.
Denken-Delen-Uitwisselen Hoe
komt het dat je deze tekst moeilijk begrijpt? Wat heb je nodig om deze tekst goed te begrijpen?
mijnplein – 30 oktober 2013
Begrijpend luisteren = begrijpend lezen Interactief voorlezen als voorloper van begrijpend lezen!
Interactief voorlezen
Succesfactoren begrijpend leesonderwijs Succesfactor
1: zorg voor een rijke, stimulerende leesomgeving
Succesfactoren begrijpend leesonderwijs Succesfactor
2: activeer voorkennis en besteed aandacht aan moeilijke woorden
Succesfactoren begrijpend leesonderwijs Succesfactor
3: Laat zelfstandig en in groepjes werken.
Interactie tijdens begrijpend lezen Video
Succesfactoren begrijpend leesonderwijs Succesfactor
4: Gebruik geschikte teksten.
Succesfactoren begrijpend leesonderwijs Succesfactor
5: Geef instructie in het gebruik van leesstrategieën
- Welke - Hoe: didactiek
Succesfactoren begrijpend leesonderwijs Succesfactor
6: Behandel teksten in de overige vakken (rekenen, w.o.) op dezelfde manier als teksten in de leeslessen.
Eigen leesgedrag In 2-tallen: - Kies een tekst - Lees de tekst voor jezelf, noteer alles wat je denkt tijdens het lezen - Vergelijk per zin de leesgedachten
De kunst van lesgeven in begrijpend lezen Inzicht in eigen leesgedrag / leesstrategieën 2. Inzicht opbouwen in andermans leesgedrag / leesstrategie – hiernaar handelen 3. Stappenplan / Strategieën oefenen bij alle teksten! 1.
Strategisch leren Strategisch
leren betekent dat leerlingen ‘cognitieve operaties’ leren voor de planning, uitvoering en controle van leertaken (metacognitieve functies). Strategieën ≠ vaardigheden (bewust gebruik) Strategie = gereedschap Goed vakman / goede lezer weet welk gereedschap bij welke klus … Aanleren strategie: IGDI Oefenen strategie: coöperatief
De lezer stuurt zijn leesproces: strategieën Sturingsstrategieën:
- leesdoel bepalen - oriëntatie op de tekst - actualiseren van kennis en woordenschat - actief lezen door toepassingen van leesstrategieën - controleren van begrip - toepassen van herstelstrategieën - controle bereiken leesdoel
Leesstrategieën: - voorspellen - vragen stellen - visualiseren - verbinden - samenvatten - afleiden
Herstelstrategieën:
- langzamer lezen - aandachtiger lezen - hardop lezen - een stukje opnieuw lezen - een stukje verder lezen - naar de illustraties kijken - hulp vragen
Leesstrategieën – 4 V’S + A 1 2 3 4 5 6
Voorspellen Vragen stellen Visualiseren Verbinden / voorkennis Samenvatten Afleiden
1.
Voorspellen
Symbool Voor
het lezen: op basis van titel en plaatjes - waar zal het over gaan?
Tijdens
het lezen: wat zal er gaan gebeuren?
Resultaat: kinderen leren gebruik te maken van eigen voorkennis en kunnen zich snel oriënteren op een tekst. Tijdens het lezen blijven kinderen betrokken & actief.
2.
Vragen stellen
Symbool
Voor,
tijdens & na het lezen: Eigen vragen stellen bij een tekst (snap ik dit stukje wel? klopte mijn voorspelling? Ik vraag me af …)
Resultaat: stimulans om verder te lezen, controle of je het nog snapt.
3.
Visualiseren
Symbool Tijdens Na
het lezen (film / foto maken in je hoofd)
het lezen: samenvatting maken bv. mindmap
Resultaat: kinderen kunnen zich goed inleven, krijgen grip op de tekst
4.
Verbinden / Voorkennis
Symbool
Gebruik:
voor & tijdens het lezen - wat weet ik hier al van (tekst – eigen ervaring)? - waar doet de tekst mij aan denken (tekst – kennis)? - heb ik zoiets ook al eerder gelezen (tekst – tekst)?
Resultaat: kinderen leren verbindingen te leggen tussen bekende en nieuwe informatie.
5.
Samenvatten
Symbool Tijdens
& na het lezen
Resultaat: kinderen leren selecteren tijdens het lezen (wat is het belangrijkste) en leren hoe ze dit vast kunnen houden (bv. schema).
6. Afleiden Symbool Tijdens
& na het lezen Interpreteren wat niet letterlijk in de tekst staat (volgens mij bedoelen ze …) bv. verwijswoorden
Resultaat: kinderen leren “tussen de regels door lezen”.
Didactiek van hardopdenkend (voor)lezen Demonstreer
leesstrategieën ipv uitleg Leesinstructie = duidelijk maken eigen denkproces Begeleide inoefening – “leespraat” Zelfstandig inoefenen – leesgedachten via post-its Zie ook: - “de didactiek van het hardopdenkend (voor)lezen” - Paul Filipiak - Hardopdenkend leren lezen (OMJS)
Analyse eigen leesgedrag Selecteer:
losse gedachten / strategieën Welke strategieën heb je zelf gebruikt? Voorkeur?!
Strategie
Leesstrategieën 4gaan? V’SWat+gaat A er gebeuren? Waar zal het– over
Voorspellen
Vragen stellen
Klopt dit? Snap ik het?
Visualiseren
Foto/film in je hoofd
Verbinden / voorkennis
Wat weet ik hier al van? Heb ik zoiets al eerder gelezen / meegemaakt?
Samenvatten
Wat is het belangrijkste?
Afleiden
Interpreteren / volgens mij bedoelen ze … Verwijswoorden
Verdiepen en toepassen Pak
een tekst die je in je eigen groep de komende week gaat behandelen - begrijpend luisteren / interactief voorlezen - begrijpend lezen
Demonstreer
hardopdenkend lezen - kies een leesstrategie om centraal te stellen - bereid je voor door post-its te plakken in de tekst - demonstreer hardopdenkend lezen
Demonstreer leesgedrag in allerlei situaties …
Tot slot
Kijk%&en&luisterwijzer& begrijpend*luisteren*/*lezen&
*
Wat heb je geleerd in deze masterclass en wat ga je hiermee doen?
Dit&doe&ik&ook&
Dit&doe&ik&(nog)&niet&
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Let op je gedachten: ze worden woorden Let op je woorden: ze worden daden Let op je daden: ze worden gewoonten Let op je gewoonten: ze worden een houding Let op je houding: het wordt je bestemming citaat: Frank Outlaw
mijnplein – 30 oktober 2013
Heel veel leesplezier! Erna Damhof 06-19438010
[email protected] Twitter: ernadamhof
