MIJN VADER ZOENT MET DE BUURVROUW
MIJN VADER ZOENT MET DE BUURVROUW Een managementboek voor het gezin met opgroeiende tieners
© 2015 Jaap ten Wolde
Omslagontwerp Roy Vogelzang Vormgeving binnenwerk CO2 Premedia, Amersfoort Drukwerk Wilco Amersfoort ISBN 978 94 92179 17 3 Niets uit deze opgave mag vermenigvuldigd, vastgelegd in een geautomatiseerd bestand of openbaar gemaakt worden op of via enig medium, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of anderszins, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ondanks alle zorg die aan deze uitgave is besteed, kunnen er eventuele fouten in voorkomen. De uitgever en de auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid voor het optreden van fouten en/of onvolkomenheden.
INHOUDSOPGAVE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Beste RS Voor wie is dit boek bestemd? Hoe werkt het? Jongelui, neem een aanloop Problemen? Geen problemen! Wie kun je in vertrouwen nemen? Benoemen van een VIP Leesvoer voor VIPs Ten slotte Situaties en problemen 7
9
15
17
19 21
23
25
29
31
1
Ik word gepest 31
2
Ben ik een snitch of een klokkenluider? 34
3
Ik verveel mij zo in de klas 36
4
Mijn leraar wiskunde wordt gepest 38
5
Mijn vriend is zo moe 40
6
Ik ben trots op mijn hoofddoek 42
7
Dat stomme geld 45
8
Stoer of stom 48
9
Mijn vader zoent met de buurvouw 50
10 Mijn vriend is een dief 53 11 Ik word gechanteerd 55 12 Ben ik verslaafd? 58 13 Mijn vriendin wil nog slanker worden 61
5
14 Ben ik soms een homo? 63 15 De vader van mijn vriendin heeft losse handen 65 16 Zelfmoord? 67 17 Verliefd zijn op een loverboy 70 18 Wij hebben een comazuiper op onze school 73 19 Mijn vader is een oplichter 76 20 Ik moet met mijn vader in bad 79 21 Ben ik gezond? (m/v) 82 22 Mijn vader en moeder kijken nooit naar mij om 84 23 Mijn gescheiden ouders pingpongen en ik ben het balletje 86 24 Mijn moeder is een kettingrookster 88 25 Hé! Hallo! Kan je dat niet anders doen? 90 26 Het is ook nooit goed 93 27 Zelfbeschadiging 95 28 Ik ging te ver 98 29 Lezen mensen over tien jaar nog boeken? 100
11 Adressen en loketten 12 Reacties
103
107
6
1 BESTE RS Ik voel mij af en toe behoorlijk k… En ik kan er met niemand over praten. Mijn vader heeft geen tijd voor mij. En mijn moeder lacht altijd maar. Mijn vriend(inn)en zijn aardig maar met hen ga ik niet over mijn problemen praten. En als ik op het internet ga zoeken, dan word ik echt depri. Heeft u geen app of zo, een praatpaal die iets verstandigs terugroept, een robot die ik veilig mijn geheim kan vertellen? En die iets aardigs of verstandigs adviseert? Ik hoor graag van u. Anne Dag Anne, Ik heb lang nagedacht over je vraag. Eerst nagedacht over welke problemen jij zou kunnen hebben. Ben jij een jongen of een meisje? Of maakt dat niet veel uit? Na een tijdje had ik wel 25 problemen of vervelende situaties bedacht waardoor jij je k… zou kunnen voelen. Toen heb ik nagedacht over een app, of andere oplossingen. En het antwoord ligt voor je. In dit boek vind je zeker jouw probleem beschreven en help ik je door middel van met adviezen en ondersteuning er iets aan te doen. Het heeft even geduurd, maar dan heb je ook wat.
7
Zoek jouw probleem op en pak het aan. Dat hoef je niet in je eentje te doen. Benoem eerst een hulpkracht – een VIP - en ga dan aan de slag. Betrek als het kan je ouders erbij. De eerste hoofdstukken zijn geschreven voor ouders, verzorgers, opa’s, oma’s en andere volwassenen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van tieners. Vanaf het hoofdstuk Jongelui, neem een aanloop richt ik het woord tot jou en je leeftijdgenoten. RS (Raadgevende Schrijver)
8
2 VOOR WIE IS DIT BOEK BESTEMD? Dit boek is bestemd voor de ouders en verzorgers van keurige, rustige kinderen die met twee benen op de grond staan, voor grootouders, ooms en tantes en andere volwassenen die op afstand een bijdrage willen leveren aan de ontwikkeling van tieners, en voor jongeren die in een vervelende situatie verkeren of anderen daarbij willen helpen. De meeste gebeurtenissen en ervaringen die in dit boek beschreven worden zijn niet leuk. Het zijn zaken waar een tiener wakker van kan liggen. De situaties worden beschreven door jongeren zelf in de vorm van brieven aan de Raadgevende Schrijver van het boek: afgekort RS. Dit is geen boek dat van begin tot eind in één keer gelezen zal worden, maar een boek waarin je een onderwerp kunt opzoeken om te kijken hoe het probleem aangepakt kan worden. Dit is een boek waarmee ouders op informele wijze een vermoed probleem bespreekbaar kunnen maken, of hun kinderen kunnen helpen zich te ‘wapenen’ tegen een mogelijk probleem. Als een probleem of situatie eenmaal onderkend is, zijn er deskundigen en specialisten beschikbaar met voldoende kennis en ervaring om jongeren te helpen. Bij ernstige pestgevallen, echtscheidingen en incest doen zij hun werk. Er bestaat een groot aantal gecertificeerde antipestprogramma’s. Er zijn websites en instanties waar je deskundige hulp kunt krijgen. Boeken, handleidingen, en specialisten zijn beschikbaar. 9
De kunst is echter om een – dreigende – indringende ervaring tijdig te signaleren en bespreekbaar te maken. Pesten blijft bijvoorbeeld nog te vaak te lang onontdekt met soms ernstige gevolgen. En dat is het doel van dit boek: het in de kiem smoren van opkomende problemen – en als dat niet lukt – het snel boven tafel krijgen van problemen, zodat de deskundigen eerder aan de slag kunnen. De aanpak beschreven in het boek is gebaseerd op de kennis en ervaring van de auteur, ontleend aan de werkomgeving van volwassenen. De middelen en technieken die de auteur daar heeft ontwikkeld en ingezet, worden ook hier toegepast. Integriteit op het werk heeft de auteur, samen met Rob de Lange, beschreven in het boek Ik ben integer jij bent integer. Veel van de problemen die jongeren in de eerste klassen van het voortgezet onderwijs ondervinden, kunnen worden opgelost als zij leren stevig genoeg in hun schoenen te staan om problemen aan te voelen en bespreekbaar te maken. Zeker als ze geprikkeld worden door gebeurtenissen van leeftijdgenoten, zoals opgetekend in dit boek.
De kunst is echter om een – dreigende – indringende ervaring tijdig te signaleren en bespreekbaar te maken. In dit boek wordt een aantal situaties en indringende gebeurtenissen – door deskundigen aangeduid als stressful life events – kort beschreven vanuit de optiek van de tiener. Situaties en gebeurtenissen die niet alleen de sociaalemotionele ontwikkeling van het kind beïnvloeden, maar vaak tevens problemen veroorzaken voor leraren en ouders/verzorgers. Door middel van adviezen van RS kunnen jongeren zelf actie ondernemen en daarbij een eigen weg kiezen. Bij het in concept voorleggen van het manuscript aan vrienden met kinderen in de doelgroep, leraren, orthopedagogen en geïnteresseerden, heb ik 10
veel reacties gekregen op de voorbeelden en de adviezen: over de humor, het taalgebruik, de (on)mogelijkheid om zaken bespreekbaar te maken, etc. Er bestaan verschillende opvattingen over en manieren van opvoeden. Het is niet mogelijk om het iedereen naar de zin te maken. Hier ligt mogelijk een rol weggelegd voor de VIPs om de adviezen toe te snijden op de situatie en op de door de ouders gehanteerde manier van opvoeden.
Voor de ouders en verzorgers van keurige, rustige kinderen die met twee benen op de grond staan Een krantenkop leest: Jongen doodgestoken door klasgenoot De ouders van Peter lezen het bericht in de krant. De moeder: ‘Het zal je kind maar wezen.’ De vader: ‘Bedoel je het slachtoffer of die jongen die gestoken heeft?’ Moeder: ‘Ik dacht eerst aan het slachtoffer. Maar je hebt gelijk, voor de ouders van de dader is het ook vreselijk.’ Vader: ‘Nou, daar hoeven wij met Peter gelukkig niet bang voor te zijn.’ Moeder: ‘Bedoel je dat hij nooit pest of dat hij, als hij vreselijk gepest zou worden, nooit zo kwaad zou kunnen worden dat hij in woede een mes gebruikt? En hoe weet je dat zo zeker?’ Beste ouders, bij veel van dergelijke gebeurtenissen blijkt achteraf dat omstanders geen voortekenen gezien hebben. ‘En het was zo’n rustige jongen!’ Voor beide ouderparen van de jongens van het steekincident zal dit ook ongetwijfeld als een volslagen verrassing gekomen zijn. De pestdeskundigen hebben kennelijk onvoldoende kans gekregen hun werk te doen. Als u meent dat uw kind, dat opgroeit in een evenwichtige thuissituatie, met twee benen op de grond staat en problemen bespreekbaar maakt – wat nog steeds geen garantie is dat het niet een keer iets onhandigs doet met een van haar of zijn computervrienden – dan kan juist uw kind een rol spelen bij het signaleren en bespreekbaar maken van problemen bij vrienden en klasgenoten. Uw kind dient volgens de werkwijze van dit boek een vertrouwenspersoon aan te wijzen. Stel dat uw kind kenbaar maakt wie het wil uitnodigen om een van zijn of haar VIPs te worden en u bent daar, voorzichtig gezegd, niet zo blij mee. Hoort die persoon straks dat u huwelijksproblemen heeft? Of dat u 11
heeft verzuimd seksuele voorlichting te geven? Nee, liever niet. Kies maar een ander, is mogelijk uw eerste reactie. Wat staat u als ouder of verzorger te doen? Wat kunt u doen? Kinderen laten bij hun beslissingen emoties een belangrijke rol spelen. En die emoties veranderen nog weleens. Uw zoon of dochter heeft er belang bij dat ook u zich goed voelt bij de keuze. Bij een opvoedkundig meningsverschil kunt u dan gemakkelijker zeggen: ‘Bespreek dit nu eens met je VIP’. U kunt uw bezwaar als ‘kanttekening’ bespreken. Niet veel meer dan dat. Uw kind schenkt die persoon – met zijn of haar intuïtie – niet voor niets vertrouwen. En met wie mag het dan wél genoemde problemen bespreken? Ik zie maar één reden om in te grijpen. Als opa wordt uitgenodigd, en van opa is bij u of bij uw partner bekend dat hij vroeger zelf ‘niet OK’ was, dan heeft u een punt. Dat zou ik dan maar rechttoe rechtaan bespreken met uw kind. Maar laat uw kritische reactie nooit als effect hebben dat uw kind geen VIP kiest. Als dat dreigt te gebeuren, zet uw gevoelens dan maar liever opzij.
De VIP kan met het serieus invullen van zijn rol mogelijk van groot belang zijn om een probleem klein te houden.
Voor grootouders, ooms en tantes In dit boek is een belangrijke rol weggelegd voor de door de jongeren aan te wijzen Vertrouwenspersonen In de Privékring, VIPs genaamd. In veel gevallen zal dat een van de grootouders of een oom of tante zijn, of de buurvrouw, of de moeder of vader van een vriend(in). In het volgende hoofdstuk wordt ingegaan op hun rol. Zij moeten dit hoofdstuk goed lezen. Misschien kan iemand de VIP een eigen exemplaar van het boek aanbieden? De VIP kan met het serieus invullen van zijn rol mogelijk van groot belang zijn om een probleem klein te houden.
12
Het is zeker een leuke rol. Ik zou het een eer vinden als een van mijn kleinkinderen, als zij wat ouder zijn, mij zou uitnodigen om VIP te worden. En ik zou het ook ontzettend leuk vinden om die rol op mij te nemen.
Dit boek biedt de jongeren de gelegenheid om onderwerpen bespreekbaar te maken met de ouders of verzorgers. Voor jongeren die in een vervelende situatie verkeren of anderen daarbij willen helpen Jongeren die bereid zijn om de problemen die ze thuis, op school of op de sportclub tegenkomen in eerste instantie zelf aan te pakken, krijgen in dit boek tips. Voor het oplossen van sommige problemen zullen meestal andere mensen een handje moeten helpen, zoals ouders, leraren en een Vertrouwenspersoon In de Privékring, aangeduid met VIP. Jongeren kunnen door het lezen van de voorbeelden en de adviezen in dit boek weerbaarder worden. Zij krijgen adviezen over hoe zij zaken zelf aan kunnen pakken en al dan niet via een omweg bespreekbaar kunnen maken met vrienden, mentoren, pesters en vertrouwenspersonen. Dit boek biedt de jongeren de gelegenheid om onderwerpen bespreekbaar te maken met de ouders of verzorgers. Een aantal problemen wordt namelijk door hen veroorzaakt. Het boek reikt ook nog enkele andere middelen aan om gevoelige onderwerpen onder de aandacht van de ouders of verzorgers te brengen. Jongeren die het aandurven om een vriend of vriendin te helpen met een probleem of een nare ervaring, krijgen in dit boek tips. Het boek is bestemd voor jongeren in de eerste jaren van het voortgezet onderwijs. De in het boek beschreven aanpak ziet de jongeren voor vol aan. En als de taal of aanpak misschien toch in sommige gevallen te hoog gegrepen is, dan kunnen de ouders of de VIPs uitleg geven.
13
