Mictiecystogram Onderzoek van het functioneren van de blaas
PIPO-poli voor kinderen met plas- en poepproblemen Vrouw Moeder Kind-centrum
De afspraak voor het mictiecystogram is op: Datum:
……………………….
Tijd:
……………………….
Melden bij de receptie van de kinderafdeling, route 019, locatie Veldhoven Neemt u de servicepas van uw kind mee? Wat neemt u mee naar het ziekenhuis? • De servicepas van uw kind; • Extra ondergoed; • Luiers (eventueel); • Flesvoeding voor uw kind (eventueel); • Knuffeltje, speeltje (eventueel). Is uw kind ziek of bent u verhinderd? Is uw kind ziek of bent u om een andere dringende reden verhinderd, neem dan zo snel mogelijk contact op met de polikliniek kindergeneeskunde. Belangrijke telefoonnummers Polikliniek kindergeneeskunde Dagbehandeling kinderafdeling Afdeling radiologie
1
(040) 888 82 70 (040) 888 93 70 (040) 888 90 00
Aanvullend onderzoek op de PIPO-poli Naar aanleiding van de echografie van de nieren is er voor uw kind een aanvullend röntgenonderzoek afgesproken, een mictiecystogram. Door dit onderzoek krijgt de arts informatie over het functioneren van de blaas en de urineleiders. Het onderzoek bestaat uit twee delen: 1. Op de dagbehandeling van de kinderafdeling krijgt uw kind een urinekatheter. 2. Daarna volgt het röntgenonderzoek op de afdeling radiologie. Wat is een mictiecystogram? Bij bepaalde aandoeningen van de urinewegen (bestaande uit blaas, urineleiders, nierbekkens en nieren, zie afbeelding op pagina 3) komen plasklachten voor zoals: • pijn bij het plassen; • heel vaak moeten plassen; • kleine beetjes plassen; • (terugkerende) urineweginfecties. Eén van de aandoeningen van de urinewegen is ‘vesicoureterale reflux’ (VUR). Dit is Latijn voor terugvloed (reflux) van urine uit de blaas naar de urineleiders (ureter) of soms zelfs helemaal tot in het nierbekken. Dit hoort eigenlijk éénrichtingsverkeer naar buiten te zijn: van de nieren naar de blaas en uiteindelijk naar buiten. Met het mictiecystogram kan de arts vaststellen of terugvloed (reflux) bestaat bij uw kind. Het mictiecystogram is een röntgenonderzoek waarbij een urinekatheter (slangetje) wordt ingebracht naar de blaas van uw kind. Vervolgens wordt door dat slangetje een contrastvloeistof in de blaas gebracht. Deze vloeistof is goed te zien met een röntgenapparaat. Als er geen terugvloed (reflux) is, plast uw kind bij een volle blaas de vloeistof uit. Als er wél terugvloed (reflux) is, stroomt de vloeistof niet alleen naar buiten, maar ook terug omhoog, de urineleiders in, in de richting van de nieren. Afhankelijk van de klachten en de ernst hiervan kiezen de kinderarts en de kinderuroloog samen met u een passende behandeling. 2
De urinewegen
Voorbereiding thuis Antibiotica op de dag van het onderzoek Op de dag van het onderzoek moet uw kind antibiotica innemen om de bacteriën die in de blaas zijn gekomen weg te halen. De arts heeft u hiervoor een recept en instructies gegeven. Op de dag van het onderzoek begint u ’s ochtends (thuis) met de antibiotica. U geeft de antibiotica voor de tweede keer als u na het onderzoek thuis bent en voor de derde keer ’s avonds voordat uw kind gaat slapen. Temperatuur opnemen Op de dag van het onderzoek neemt u thuis de temperatuur van uw kind op. Heeft uw kind een temperatuur van 38°C of hoger, belt u dan de afdeling kinderdagbehandeling om te overleggen of het onderzoek door kan gaan. Gewoon eten en drinken Op de dag van het onderzoek mag uw kind gewoon eten en drinken.
3
Voorbereiding van uw kind op ziekenhuisbezoek Het is belangrijk uw kind goed voor te bereiden op een bezoek aan het ziekenhuis. Uw kind blijft rustiger als het van te voren weet wat er gaat gebeuren. Als uw kind rustig is, kan het onderzoek makkelijker gedaan worden en is het sneller klaar. Daardoor wordt de kans kleiner dat uw kind nare gevoelens overhoudt aan het ziekenhuisbezoek. Tips bij de voorbereiding van uw kind • Geef eerlijke informatie. Vertel wat u weet en probeer u in te leven in de belevingswereld van uw kind. • Stem de informatie af op het ontwikkelingsniveau van het kind. Bij jonge kinderen kan dat het beste op een speelse manier. Bijvoorbeeld door een prentenboek over ziekenhuisbezoek voor te lezen of het spelen van ‘ziekenhuisje’ met een pop en een doktersset. • Pas het tijdstip waarop u iets vertelt aan aan de leeftijd van het kind. Hoe jonger het kind, hoe korter van te voren u het beste iets kunt vertellen. • Maak duidelijk wat het kind zelf wel of niet moet doen tijdens het onderzoek. • Geef uw kind het gevoel dat het de situatie aan zal kunnen. Oefen bijvoorbeeld met stil liggen en prijs uw kind als dat lukt. • Geef keuzes aan uw kind. Bijvoorbeeld welke ouder mee gaat of welke knuffel mee mag. • Laat uw kind merken dat het niet voor straf naar het ziekenhuis moet, en dat het er zelf niets aan kan doen. Wat moet uw kind van tevoren weten? • hoe het onderzoek verloopt; • dat het een beetje pijn doet als het slangetje wordt ingebracht (daarna doet het geen pijn meer); • dat uw kind gerust mag huilen en zich niet hoeft te schamen; • dat uw kind tijdens het onderzoek op de onderzoekstafel moet plassen, als de laborant dat aangeeft; • dat u tijdens het onderzoek bij uw kind blijft. 4
Tips voor in het ziekenhuis • Neem een vertrouwde knuffel of een flesje lievelingsdrinken mee. • Als uw kind nog borst- of flesvoeding krijgt, voedt het dan in het ziekenhuis. Daar wordt uw kind rustig van. • Neem geen andere kinderen mee zodat u alle aandacht heeft voor uw kind. Het onderzoek Op de afgesproken dag en tijd meldt u zich met uw kind bij de receptie van de kinderafdeling, route 019. Vandaar wordt u naar de kinderdagbehandeling gebracht. Hier wordt eerst op een rustige manier nogmaals uitgelegd wat er gaat gebeuren. Uw kind krijgt een eigen bed, mag spelen en krijgt wat te drinken. Zonodig krijgt uw kind vooraf extra pijnmedicatie. Dit wordt per patiënt bepaald. Na de uitleg brengt de kinderarts de urinekatheter in. Uw kind ligt hierbij op bed, met ontbloot onderlijf. De arts maakt de onderbuik schoon met een gaasje en pakt vervolgens de katheter. Het inbrengen van de katheter geeft een vreemd, wat schrijnend gevoel (een gevoel alsof je een schaafwondje hebt). Het kan ook een beetje pijn doen. Uw kind zal hiertegen protesteren. Dit is heel begrijpelijk. Als uw kind zich kan ontspannen, ervaart het minder pijn en ongemak. Vraag uw kind aan iets leuks te denken of doe vooraf thuis al eens ontspanningsoefeningen. Ook helpen wij mee in de afleiding van uw kind. Omdat het inbrengen steriel dient te gebeuren, houdt een verpleegkundige uw kind vast. Zo blijft de katheter steriel en kan de arts zo schoon mogelijk werken. Dat is belangrijk om de kans op infecties zo klein mogelijk te maken. Als de katheter eenmaal op zijn plek zit voelt uw kind dit nog wel, maar het schrijnende gevoel is weg. Via de katheter wordt in de blaas een ballonnetje opgeblazen zodat de katheter in de blaas blijft zitten. Dit voelt uw kind niet. Om trekken aan de katheter te voorkomen, wordt hij met een pleister op het been 5
vastgeplakt. Uw kind mag daarna weer worden aangekleed. De katheter is afgesloten en zit niet in de weg. Vervolgens gaat u met uw kind naar de afdeling radiologie (de röntgenafdeling). Waarschijnlijk zult u daar nog even moeten wachten in de wachtkamer, waarna u met uw kind naar binnen wordt geroepen. In de onderzoekskamer gaat uw kind met ontbloot onderlijf op de onderzoeksbank liggen. De katheter wordt aangesloten op een slangetje. Door dit slangetje loopt contrastvloeistof de blaas in. Dit voelt uw kind pas op het moment dat de blaas bijna vol is. Dan krijgt uw kind aandrang om te plassen, als altijd bij een volle blaas, en dat is niet pijnlijk. Op dat moment worden de eerste röntgenfoto’s gemaakt. Vervolgens moet uw kind plassen op een matje op de onderzoekstafel, jongens mogen in een urinaal plassen als ze dat kunnen. Er worden dan tegelijkertijd foto’s gemaakt, die lijken op onderstaande afbeelding. Het onderzoek op de röntgenafdeling is niet pijnlijk.
nierbekken urineleider
blaas plasbuis
Röntgenfoto van de urinewegen
6
Na het onderzoek Na het onderzoek wordt de urinekatheter verwijderd. Hier voelt uw kind niets van. Uw kind mag daarna terug naar de kinderdagbehandeling om nog wat te drinken, maar hij of zij mag ook direct naar huis. Adviezen voor thuis Als u na het onderzoek weer thuis bent, geeft u uw kind zoals afgesproken antibiotica. Dit herhaalt u ’s avonds nog een keer, voordat uw kind gaat slapen. Plassen kan nog even branderig aanvoelen. Dit gaat snel weer over. Duur van het onderzoek Het onderzoek zelf duurt ongeveer twintig minuten. Met de voorbereidingstijd erbij bent u ongeveer een halve dag met uw kind in het ziekenhuis. De uitslag De uitslag krijgt u van de behandelend arts, nadat de radioloog de röntgenbeelden heeft bekeken. Met deze uitslag maakt de kinderarts samen met u een verder plan van aanpak. Heeft u vragen? Als u vragen heeft, stelt u die dan op de dag van het onderzoek aan de medewerkers van de kinderafdeling en/of radiologie. Vragen die eerder een antwoord nodig hebben, kunt u stellen tijdens het telefonisch spreekuur van kinderarts. U kunt hiervoor een afspraak maken via de polikliniek kindergeneeskunde, telefoonnummer (040) 888 82 70.
7
Notities Heeft u vragen over uw behandeling? We raden u aan ze hier op te schrijven. Zo weet u zeker dat u ze niet vergeet.
8
Hoe tevreden bent u over uw arts of ziekenhuis? Geef uw mening over MMC op ZorgkaartNederland.nl
Máxima Medisch Centrum www.mmc.nl Locatie Eindhoven: Ds. Th. Fliednerstraat 1 Postbus 90 052 5600 PD Eindhoven
Locatie Veldhoven: de Run 4600 Postbus 7777 5500 MB Veldhoven
De informatie in deze folder is van algemene aard en is bedoeld om u een beeld te geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In uw situatie kunnen andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze folder is dan ook slechts een aanvulling op de specifieke (mondelinge) voorlichting van uw specialist of behandelaar. © MMC.010.233_02_16
