met Zorg Leren van de dieren Eerst dacht ik: wat krijg ik nou weer in huis! Pilot met zzp'ers pakt positief uit

met Zorg Magazine dat bijdraagt aan een integrale visie op (AWBZ-)zorg, wonen en leven • nummer 6 • juni 2012

“Eerst dacht ik: wat krijg ik nou weer in huis!” Pilot met zzp'ers pakt positief uit

Wat werkt echt bij dementie? Onderzoek naar 30 interventies

Leren van de dieren Met een verstandelijke beperking op de zorgboerderij

“De zorg floreert bij nabijheid.” Klant spreekt met Tweede Kamerlid

inhoud < kort nieuws

04

p

(zelf)hulpprogramma ‘Slaap Lekker’ Aandacht voor kwetsbare ouderen, Mantelzorgfolder, Nog geen uitvoering AWBZ voor eigen verzekerden, Samen­­­werking zorgkantoren en gemeente, Ideeën gevraagd ‘VoorGoedeZorg’, Onderzoek Zeggenschap, Vernieuwde gratis Pollenapp

06

p

>

thuis bij de klant

“Wat krijg ik nou weer in huis!” VGZ neemt initiatief tot pilot met zzp'ers en dit pakt positief uit.

< innovatie De kijk van Boba op autisme.

09

wetenschap > p10

Wat werkt echt bij dementie? Onderzoek naar werkzaamheid 30 interventies zonder geneesmiddelen.

p

in gesprek >

12

p   met andere ogen

>

Leren van de dieren Mensen met een verstandelijke beperking helpen op hun eigen manier mee op zorgboerderij De Witte Hoeve.

16

p

  innovatie

met zorg geregeld > p20

Initiatieven vanuit de Zorgkantoren Coöperatie VGZ.

klant aan het roer > Als ik het in de zorg voor het zeggen had, dan...

Wil een collega van u dit magazine ook ontvangen? Stuur dan een mail naar [email protected] Het magazine is ook digitaal beschikbaar op www.issuu.com/metzorg of op onze website www.vgz-zorgkantoren.nl

02 met ZORG

15

p >

“De zorg floreert bij nabijheid.” Ontmoeting tussen mantelzorger en Tweede Kamerlid in het hart van de Haagse politiek.

22

p

voorwoord Dicht bij mensen Wat is er nodig om verzekerden zo lang mogelijk zelfstandig te laten leven in de eigen woonomgeving? In elk geval aandacht, ondersteuning en een goede gezondheid. Dat vraagt om zorg dicht bij mensen. Alle zorg die iemand nodig heeft, zonder van het kastje naar de muur te worden gestuurd. Daarbij zijn wijknetwerken een belangrijk hulpmiddel, denken wij. Zorg­ kantoren Coöperatie VGZ werkt daarom hard om deze wijknet­ werken te realiseren. We werken hierbij samen met partners, met name professionals, zorgverzekeraars en de gemeenten. ­ In een wijknetwerk werken bewoners, welzijns- en zorgprofessio­ nals samen. Gemeenschapsdenken, de bereidheid om elkaar te helpen en zelfsturing van burgers zijn hiervoor essentieel. Buren, vrijwilligers, welzijnswerkers, zorgprofessionals, ieder heeft zijn eigen onmisbare inbreng. Het gaat om opbouw van (wijk)voorzieningen, maar soms worden problemen al opgelost door simpelweg informatie aan elkaar te verstrekken. Een wijkgerichte aanpak, zorg in de eigen omgeving, zo helpen we mensen aan wat nodig is voor hun gezondheid. De aanpak helpt bovendien zorg betaalbaar te houden, mede door meer eigen verantwoordelijkheid en autonomie voor de zorgprofes­ sional. Het is daarmee een nieuwe, maar welkome benadering voor zorgpersoneel, dat voor grote uitdagingen staat door de toenemende zorgaanvraag. Het betekent wel een omslag van centraal en sectoraal beleid naar integraal beleid in de regio. Van reactief naar proactief. Wij zien echter de grote winst van die omslag en maken ons er hard voor. We willen als Zorgkantoren Coöperatie VGZ een gedrags­ verandering in de zorg bewerkstellingen. Met aandacht voor de échte problemen en behoeften van en rondom onze klanten. De opzet van wijknetwerken is een goed voorbeeld van hoe we onze rol als zorgorganisator invullen.

colofon Wat gebeurt er allemaal in de AWBZ? De AWBZ is als volksverzekering van groot belang voor de langdurige zorg. En… hoe kunnen we deze zorg op de meest efficiënte manier voor onze klanten regelen? Die vragen brengen de Zorgkantoren Coöperatie VGZ onder de aandacht in het relatiemagazine ‘Met ZORG’. Daarmee willen de Zorgkantoren Coöperatie VGZ vanuit hun huidige rol in de uitvoering van de AWBZ een bijdrage leveren aan verdere visievorming: hoe past langdurige zorg in het leven van de klant (en niet andersom)? In dit magazine wordt vanuit het perspectief van de klant geschreven over innovaties en ontwikkelingen op het gebied van wonen, welzijn en zorg. We tonen praktijkvoorbeelden en -ervaringen die wat ons betreft richtinggevend zijn voor ontwikkelingen in de zorg. Zorg waarbij het belang van de klant vooropstaat en die een integraal onderdeel is van wonen en leven. Dit magazine is bestemd voor iedereen die open staat voor een positieve impuls in het denken over de ontwikkelingen in de AWBZ. Redactie Greta Kaag, Hans van Noorden, Paul Saelman, Martine Puhl, Jessica Diepenhorst Redactieassistentie Tineke Groels Concept, ontwerp en tekst hollandse meesters, Hoofdruimte Fotografie Michel Boulogne, Hoofdruimte Dit magazine is ook digitaal beschikbaar op www.issuu.com/metzorg en op www.vgz-zorgkantoren.nl Redactieadres Zorgkantoren Coöperatie VGZ Postbus 676 5600 AR Eindhoven [email protected]

Met vriendelijke groeten, ir. Hans van Noorden Directeur Zorgkantoren Zorgkantoren Coöperatie VGZ met ZORG 03

kort nieuws Slaap lekker - nu ook voor niet VGZ verzekerden

Een op de drie Nederlanders heeft slaapproblemen. Van een incidenteel nachtje wakker liggen tot chronische slapeloosheid. Daarom is er nu VGZ Slaap Lekker: een online (zelf)hulpprogramma om slaapklachten te lijf te gaan. VGZ Slaap Lekker brengt slaapproblemen in kaart. Een deelnemer krijgt opdrachten, tips en coaching om de slaapklachten te verminderen. Dit online (zelf)hulp­ programma is nu ook voor niet–­ VGZ- verzekerden beschikbaar. Kent u iemand met een slaap­ probleem? Stuur hem of haar dan deze link: www.vgz.nl/slaaplekker.

die een vragenlijst met hen invult. Op basis daarvan volgt een overleg met verschillende professionals, veelal gespecialiseerd in ouderenzorg. Ook is het goed te horen wat de klant zelf wil. De huisbezoeken geven hier goed zicht op. Op deze manier krijgt de klant passende zorg. Alle betrokken hulpverleners kunnen communiceren via de zogenaamde digitale overleg­ tafel. Ouderen ervaren deze nieuwe, gecoördineerde zorg als geruststellend. Ook mantelzorgers zijn positief. Zorgkantoren Coöperatie VGZ, regio Nijmegen, steunt het progamma Kwetsbare Ouderen. Het is op 1 oktober 2011 gestart en loopt minimaal één jaar. In juni 2012 vindt de eerste evaluatie plaats. Neem voor meer informatie contact op met M.K. Dees, huisartsenpraktijk De Schakel, of M. de Groot, ZZG zorggroep, Nijmegen, 024 366 58 54.

Mantelzorgfolder: bewustwording en ondersteuning

Aandacht voor kwetsbare ouderen Hoe kunnen mensen van 75 jaar en ouder met hulpvragen op het gebied van zorg, wonen en welzijn zo lang mogelijk thuis blijven wonen? Huisarts Dees schreef daarvoor een plan voor het programma Kwetsbare Ouderen. Het wordt uitgevoerd door huisartsen, samen met wijkverpleegkundigen van ZZG zorggroep in Nijmegen. Huisartsen screenen welke 75+'ers in aanmerking komen. Als ‘twijfel’ of ‘kwetsbaar’ uitkomt, gaat er (na toestemming van de klant) een wijkverpleegkundige langs

04 met ZORG

Mantelzorgers zijn onmisbaar. Daarom heeft Zorgkantoren Coöperatie VGZ, regio Midden-Holland, samen met Zorgbelang Zuid-Holland een folder gemaakt speciaal voor mantelzorgers. De informatie helpt hen al in een vroeg stadium bewust te maken van hun

zorgende rol (“hé, ik ben ook een mantelzorger”) en het belang om goed voor zichzelf te zorgen. Ook wijst de folder hen de weg naar diverse ondersteuningsmogelijkheden bij de Zorg-/Wmo-loketten, de Steunpunten Mantelzorg in hun gemeente en de verzekeraar. De folder is van tevoren getest bij een klantenpanel bestaande uit mantelzorgers. Dankzij brede verspreiding onder de Steunpunten Mantelzorg, Wmo-loketten, huisartsen, MEE en de transferverpleegkundigen in de regio Midden-Holland worden veel mantelzorgers bereikt. Meer informatie: Greta Kaag, commmunicatieadviseur Zorgkantoren Coöperatie VGZ, 06 83 23 48 65. De folder is te downloaden op www.vgz-zorgkantoren.nl.

Nog geen uitvoering AWBZ voor eigen verzekerden Zoals inmiddels bekend zal het uitvoeren van de AWBZ voor eigen verzekerden (UAvEV) niet per 1 januari 2013 gebeuren. Het demissionaire kabinet heeft besloten het wetsvoorstel niet in te dienen. Coöperatie VGZ en hun zorgkantoren vinden dat een teleurstellend besluit omdat een mogelijkheid voor betere, goedkopere en klantgerichtere zorg nu nog onbenut blijven. De eerste stappen hiervoor waren al in gang gezet met het programma Care 2.0. Dit wordt voorlopig gecontroleerd weer afgebouwd met het vertrouwen dat van uitstel geen definitief afstel komt. Op termijn hoopt Coöperatie VGZ alsnog de AWBZ uit te voeren voor eigen verzekerden.

Samenwerken met gemeenten: het individu en de gemeenschap versterken

onze zorgkantoren en de gemeenten. In de toekomst worden ze gekoppeld aan een programmatische aanpak waarin ook meetbare prestatie-indicatoren zijn benoemd en gefaseerd in de tijd. Zo is goed te volgen of de zorg doelmatig is, van goede kwaliteit en of de klant tevreden is.

Onderzoek Zeggenschap

Hoe stellen we vast hoeveel zeggenschap (inspraak en invloed) een klant feitelijk heeft over inhoud en levering van zorg en hoe de kwaliteit van de Coöperatie VGZ streeft kwaliteit van geleverde zorg vanuit klantenperspectief leven en gezondheid voor haar klanten wordt gewaardeerd? Daartoe voerde na. Daarbij gaan we ervan uit dat hogeschool Windesheim Flevoland verzekerden hier zelf ook naar streven. twee onderzoeken uit in opdracht van Ze willen echt geholpen worden als er Zorgkantoren Coöperatie VGZ. In het problemen zijn met hun gezondheid. Ideeën gezocht om eerste onderzoek (2010) stond de Ook moeten ze erop kunnen vertroumensen met obesitas kwaliteit van zorg vanuit klanten­ wen dat hulp op het gebied van zorg en te helpen perspectief en klantbeleving centraal. welzijn dan nabij beschikbaar is. Op basis van de resultaten is een Coöperatie VGZ ondersteunt haar checklist ontworpen. Deze checklist is verzekerden om oplossingen voor in het tweede onderzoek (2011-2012) hulpvragen in eerste instantie vanuit op bruikbaarheid getoetst bij de eigen kracht (individu) en vervolgens in zorgaanbieders en de klanten. Resultaat: het sociale systeem (gemeenschap) te de zorgmedewerkers zijn positief over vinden. Zorgkantoren Coöperatie VGZ het gebruik van de checklist, zolang wil daarom graag samenwerken met de deze maar niet slechts als invulschema gemeenten om ervoor te zorgen dat de wordt gebruikt. De klanten vinden alle voorzieningen in het sociale domein onderwerpen van de checklist ‘belangrijk’ goed zijn en aansluiten op zorg tot ‘heel belangrijk'. Duidelijk is geworden (thuiszorg en eerstelijnszorg). Zo kan dat de checklist aanknopingspunten goed op hulpvragen van burgers worden ingespeeld. Zij maken immers Wat kunnen we in Nederland doen om oplevert voor verdere verbetering van de zeggenschap van de klant. geen onderscheid tussen een Wmo-, de gezondheidszorg verder te De uitkomsten van het onderzoek gaan AWBZ- en Zvw-deel en willen één loket verbeteren? En hoe gaan we om met we gebruiken bij de zorginkoop, en integrale antwoorden. Door wonen, obesitas? VGZ organiseert dit jaar welzijn en zorg dichtbij te organiseren, voor de tweede keer de innovatiewed- materiële controle en in onze gesprekken met zorgaanbieders, cliëntenraden kunnen kwetsbare burgers langer strijd ‘VoorGoedeZorg’. De wedstrijd en klanten-organisaties. Afspraken zelfstandig in hun eigen omgeving is gebaseerd op het voormalige blijven wonen. Door hulpvragen TV-programma Dragons’ Den. Deelne- waarop de zorgaanbieder, de klantenorganisaties én onze zorgkantoren kunnen gemeenschappelijk te benaderen, mers kunnen hun innovatieve ideeën sturen in het belang van onze klanten. kunnen we gezondheidsproblemen en insturen in de vorm van een projectde hiermee samenhangende zorgkosvoorstel. De beste ideeën worden in ten helpen voorkomen. Daarom heeft de finale gepresenteerd aan een Vernieuwde gratis Zorgkantoren Coöperatie VGZ al deskundige jury. Ondernemer en Pollenapp convenanten of overeenkomsten voormalig Dragons’ Den-presentator Meer dan 20.000 mensen maakten al afgesloten met de volgende gemeenJort Kelder zal de rol van dagvoorzitter kennis met de nieuwe Pollennieuws-App. ten: Venlo, Peel en Maas, Horst aan de op zich nemen. Het winnende idee wordt Pollennieuws biedt, in samenwerking Maas, Venray, Tilburg, Schagen, Gouda door VGZ gerealiseerd. Stuur nu uw met VGZ, de uitgebreide en verbeterde en gemeenten in Waardenland en voorstel in om mensen met obesitas te App gratis aan. Midden-Holland (Pact van Bleskenshelpen hun gezondheid te verbeteren. Kijk op www.vgz.nl/pollennieuws. graaf en Pact van Savelberg). In deze Wilt u meedoen aan de wedstrijd convenanten staan de formele samenof meer informatie? Kijk op werkingsafspraken benoemd tussen www.vgz.nl/voorgoedezorg.

met ZORG 05

thuis bij de klant

06 met ZORG

“Ik dacht: “wat krijg ik nou weer in huis!” Iedere dag krijgt mevrouw Timp een 'ondernemer' over de vloer. Annemie Delissen, die haar dagelijks helpt met aankleden en wassen, is namelijk niet in dienst bij een zorgorganisatie, maar werkt als zelfstandig verpleegkundige (zzp'er). Zij neemt deel aan een proef waarbij Zorgkantoren Coöperatie VGZ direct zorg kunnen inkopen bij zzp'ers. Haar klant mevrouw Timp zegt: “Het voelt alsof ik altijd op nummer één sta.” Mevrouw Timp (66) heeft ze geteld: 34 waren het er. 34 verschillende 'meisjes' kwamen bij haar langs toen ze na een operatie aan haar linkerheup thuis zat om te herstellen. Twee keer per dag kwamen verpleegkundigen van een grote thuiszorgorganisatie bij haar langs te helpen met douchen en het aan- en uittrekken van haar kousen. Toen ze in maart weer geopereerd moest worden aan haar heup – ditmaal de rechter – klopte ze opnieuw voor thuiszorg bij de organisatie aan. Vol. Ze probeerde een andere. Ook vol. Een tijdelijke kamer in een verpleeghuis dan? Wachtlijsten. Uiteindelijk opperde een verpleegkundige uit het ziekenhuis om een zzp'er in te huren, een zelfstandige verpleegkundige. Maar dat zag mevrouw Timp eerst helemaal niet zo zitten. “Mijn god! dacht ik. Wat krijg ik nou weer in mijn huis!”

Avonds komt de volgende: 'Waar kom ik voor?'” Verpleegkundige Annemie Delissen wilde het anders doen. Haar motto: het moet wel leuk blijven. Ze is dan ook voor zichzelf begonnen omdat ze het 'beter wist'. “Ik wil niet gedwongen worden om mijn werk te doen op een manier die ik niet fijn vind. Natuurlijk ben ik ook gebonden aan uren en indicaties, maar ik heb ook de vrijheid zelf te bepalen dat ik bijvoorbeeld een cliënt niet wil verzorgen. Ik beslis zelf hoeveel bezoeken ik op een dag breng, ik hoef niet te klokken. Ik hou de jeu erin.” Delissen levert de zorg die een cliënt volgens het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) nodig heeft en wordt hiervoor betaald door het zorgkantoor. Vóór 2012 was dit nog onmogelijk: zzp'ers mochten hun diensten niet declareren bij zorgkantoren. Het was namelijk wettelijk verboden om zelfstandig te werken binnen de AWBZ. Alleen erkende

Mevrouw Timp kreeg Annemie Delissen in huis. Delissen wisselt de bezoekjes af met een collega, ook een zelfstandige verpleegkundige. Mevrouw Timp glimlacht. “Twee verpleegkundigen. Twee maar! En wát voor verpleegkundigen. Ik heb het gevoel alsof ik bij hen altijd op nummer één sta. Ze luisteren echt naar me.” Het verschil met de thuiszorgorganisatie is groot, zegt Timp. “Die meiden van de thuiszorgorganisatie zijn allemaal even lief en aardig hoor, maar echt contact is er niet. Ze komen binnen nadat ze eerst met hun telefoontje een streepjescode bij mijn deur hebben gescand. Om te klokken. Ze lopen meteen door naar het boek waar hun collega's van alles over mij in schrijven, onderwijl roepend: 'Waar kom ik voor?' Binnen zeven minuten staan ze weer buiten. 's

“Ik hoef niet te klokken. Ik hou de jeu erin.” zorginstellingen mochten dat doen. Zzp'ers werkten daarom vaak via die instellingen, waardoor ze duurder en minder flexibel waren. Eind 2011 kwam daar verandering in. Zorgkantoren Coöperatie VGZ startte in samenwerking met het ministerie van VWS een pilot waarin een aantal verpleegkundigen in de regio’s Tilburg en Land van Cuijk een jaar lang als freelancer mag werken en kan declareren bij het zorgkantoor. Delissen: “Ik heb alle nodige diploma's en vaardigheden. Ik bied alle zorg die thuiszorgorganisaties met ZORG 07

ook bieden, maar dan als zelfstandige.” Mevrouw Timp kan zich nu niet meer voorstellen dat ze ooit huiverig was voor een zzp'er in huis. “Het zijn de kleine extraatjes die het zo fijn maken. Ik had bijvoorbeeld een wond op mijn onderrug waarover ik me zorgen maakte. Hij voelde heel raar aan, maar ik kon hem zelf niet zien. Daarom heeft Annemie er met haar iPhone een foto van gemaakt en die thuis groot uitgeprint. Toen ik hem zag, was ik gerustgesteld. Zoiets zouden die meisjes van de thuiszorgorganisatie nóóit doen!”

en netwerkt met zogenaamde transferverpleegkundigen die cliënten begeleiden van ziekenhuis naar thuiszorg. Delissen hoopt dat na de pilot de afspraken tussen zzp'ers en zorgkantoren vaste vorm krijgen. Ze heeft nog wel een kritiekpunt: de tarieven. “Zzp'ers krijgen per uur minder dan een grote thuiszorgorganisatie ontvangt van het zorgkantoor. De gedachte daarachter is dat wij geen kosten hebben van grote gebouwen en managers. Dat klopt, maar de tarieven die voor deze pilot zijn bedacht, zijn niet in alle situaties toereikend. Ik had bijvoorbeeld een klant bij wie ik er per keer € 4,92 op moest toeleggen Delissen is blij dat ze er in haar eigen praktijk ruimte voor om hem te verzorgen. Dat kan natuurlijk niet.” Ondanks heeft. “We moeten ons beroep een beetje levendig maken.” dat gaat Delissen stug door. Mevrouw Timp: “Ik was Die houding past goed bij het ondernemerschap. Om aan vroeger ook verpleegkundige, maar zo fel en ondernecliënten te komen moet Delissen bijvoorbeeld zelf aan pr mend als zij was ik niet, hoor. Ze is zó enthousiast. Je doen. Ze heeft een eigen website, deelt visitekaartjes uit voelt haar plezier in het werk.” //

Pionieren “We wisten dat er nog problemen zouden bovenkomen en dat we discussie zouden oproepen,” vertelt Rob Kox, manager Zorgkantoren Coöperatie VGZ regio’s NoordoostBrabant en Midden-Brabant, “maar we zijn vol vertrouwen van start gegaan.” Hij licht toe hoe de pilot tot stand is gekomen. “Bij het ministerie van VWS waren ideeën om te kijken hoe meer zelfstandige zorgverleners kunnen worden ingezet. Bij VGZ hebben we als eerste gezegd: daar zien wij iets in. Sommige klanten voelen zich prettiger bij een grotere thuiszorgorganisatie, maar ook de zzp’ers hebben we nu en in de toekomst keihard nodig. Klanten hebben er baat bij. Dus toen hebben we bij VGZ gezegd: laten wij onze nek maar uitsteken en als eerste een proef doen in Nederland.” VGZ organiseerde eind 2011 een informatiebijeenkomst over de pilot voor professionals. Er kwamen maar liefst 150 geïnteresseerden. ”De

08 met ZORG

belangrijkste vragen die de mensen daar hadden, gingen over het tarief en hoe de Belastingdienst ermee omgaat”, vertelt Kox. “We hebben alles uitgebreid getoetst met juristen en afgestemd met VWS en de Belastingdienst. Er is veel werk verzet. Ook bij VGZ intern was een omslag nodig om te werken met een groot aantal zelfstandigen in plaats van een paar organisaties.” In 2 regio’s (Tilburg en Land van Cuijk) doen in totaal 25 zzp'ers mee aan de pilot. Zij voorzien nu al 18 klanten van zorg. Half mei, als de pilot afloopt, volgt eerst een evaluatie. “Natuurlijk moeten we eerst kijken naar de weeffouten die erin zitten en goed vaststellen wat een fair tarief is. Situaties verschillen, reistijd is soms lang, soms kort”, vertelt Kox. De eerste reacties zijn echter positief, geeft hij aan. “In elk geval is de VGZ-aanpak snel te kopiëren. We hebben afgesproken dat andere verzekeraars straks

beschikken over al onze bevindingen en ervaringen”, vertelt Kox. Alle zorgkantoren/zorgverzekeraars kunnen dan rechtstreeks zzp'ers contracteren. Het is dan ook de bedoeling dat de succesvolle VGZ-aanpak voor de inkoop van 2013 door andere verzekeraars wordt overgenomen. “Al kunnen we niet opeens een massaal zorgaanbod op deze manier organiseren. Maar steeds meer klanten vragen terecht dat de zorg meer rekening houdt met hun situatie. Daar kunnen zzp’ers aan bijdragen.” Kox geeft aan dat VWS positief is. “Ik zou het waarderen als de staatssecretaris of een topman van VWS dat hier komt vertellen tegen de zzp'ers als de pilot afloopt. Zzp’ers leveren goed werk, het zijn gedreven professionals. Zou ik zelf door hen verzorgd willen worden? Het antwoord is ja.”

innovatie

THUIS Heeft een kind autisme? Boba geeft ouders snel duidelijkheid en passende begeleiding. Zonder omwegen, doorverwijzing en wachtlijsten. Dankzij een integraal zorgaanbod en een eigen psychiater bijvoorbeeld. Boba heeft een eigen, persoonlijke kijk op de autismespectrumstoornis (ASS). Er is er veel aandacht voor kwaliteit van de zorg. Passende inrichting van het pand. Begeleiding met oog voor specifieke overgangen in de levensfasen. Boba zorgt voor mensen in hun eigen omgeving. Ook dat schept de rust en orde die nodig zijn in de complexe wereld die autisme heet. Zie www.boba.nl.

met ZORG 09

wetenschap

Wat werkt echt bij dementie? Het Belgische Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) onderzocht de werkzaamheid van dertig interventies zonder geneesmiddelen, gericht op het helpen van mensen met dementie en hun verzorgers. Voor vier daarvan vonden de onderzoekers voldoende betrouwbare studies die wijzen op werkzaamheid. Vooral het opleiden en psychosociaal ondersteunen van de mantelzorger blijkt doeltreffend te zijn. Daarnaast zorgen aangepaste opleidingen aan zorgverleners dat het gebruik van dwangmaatregelen in instellingen wordt verminderd. Lichaamsbeweging en stimulering van de cognitieve functies hebben een positief effect op de persoon met dementie zelf. Voorwaarde is dat deze behandelingen aangepast zijn aan de persoon met dementie en zijn omgeving en dat ze regelmatig opgevolgd worden door professionele zorgverleners. Voor de andere interventies waren er onvoldoende wetenschappelijke gegevens om conclusies te kunnen trekken. “Dit rapport (…) gaat met een fijne kam door de behandelingen die momenteel bestaan en beschrijft uitvoerig de studies die hun werkzaamheid hebben geanalyseerd. De waaier behandelingen die besproken wordt is erg uitgebreid, dit in tegenstelling tot de beschikbare budgetten. Het is dus van essentieel belang om te investeren in de initiatieven die het meest beloftevol blijken te zijn om het leven van personen met dementie en hun omgeving in deze vaak moeilijke omstandigheden te vergemakkelijken”, is te lezen in de inleiding van het rapport. Ook wordt hierin een Europese conferentie aangehaald waar werd bevestigd “dat het hoog tijd is om oplossingen te overwegen die niet langer de platgetreden paden bewandelen om de levenskwaliteit van demente personen en hun omgeving te verbeteren.” Onderzoeksopzet en -resultaten In 2009 vestigde het Belgische Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) de aandacht op bestaande beperkingen en gevaren van geneesmiddelen voor de behandeling van mensen met de ziekte van Alzheimer. Ook werden niet-farmacologische behandelingen

10 met ZORG

­ eïdentificeerd die veelbelovend leken te zijn. Als vervolg g op het rapport uit 2009 analyseerde het KGE nu deze niet-farmacologische behandelingen. Voor het onderzoek selecteerden en analyseerden de onderzoekers van KCE twintig systematische literatuurreviews en dertig gerandomiseerde gecontroleerde studies op basis van hun methodologische kwaliteit. Met uitzondering van de studies over mantelzorgers vonden de meeste studies plaats in een instelling. Er zijn slechts weinig gegevens met voldoende bewijskracht beschikbaar over niet-farmacologische interventies voor dementie. Overigens geeft het rapport aan dat er ook geen gegevens van voldoende kwaliteit zijn die bevestigen dat een interventie niet doeltreffend zou zijn. Van welke vier interventies vonden de onderzoekers gegevens die wijzen op werkzaamheid?

Voor vier interventies vonden de onderzoekers voldoende betrouwbare studies die wijzen op werkzaamheid. 1. Opleiding en psychosociale ondersteuning mantelzorger De meeste mensen met dementie worden thuis verzorgd. De belangrijkste verzorger is vaak een familielid. Het opleiden en psychosociaal ondersteunen van de mantelzorger heeft onmiskenbaar een positief effect op de persoon met dementie en zijn omgeving. De ondersteuning

kan diverse activiteiten omvatten, zoals bijvoorbeeld adviessessies, deelname aan gespreksgroepen en telefonisch advies. De interventies zijn erop gericht ­­ de capaciteiten van de mantelzorgers te ontwikkelen: het aanreiken van strategieën om stress te controleren, het hoofd te kunnen bieden aan gedragsproblemen, de werkbelasting te verminderen en meer voldoening te kunnen halen uit het aanbieden van mantelzorg. De kans op effect is het grootst als er verschillende soorten ondersteuning tegelijk aangeboden worden. De kans op opname in een instelling vermindert, of het duurt langer voordat een opname nodig is, als de mantelzorger en de persoon met dementie regelmatig aan deze activiteiten deelnemen.

te kunnen hebben. Andere behandelingen De gegevens over andere behandelingen, zoals bijvoorbeeld licht-, muziek- en aromatherapie, snoezelen, massage, acupunctuur en aangepaste voeding, zijn van een te zwakke kwaliteit om aanbevelingen te kunnen doen. Dit betekent niet noodzakelijk dat ze niet doeltreffend zijn. Er bestaan echter geen of onvoldoende wetenschappelijke studies om hierover conclusies te kunnen trekken. //

2. Verzorgers in instellingen opleiden Het geven van opleiding aan verzorgers in instellingen over omgaan met mensen met dementie vermindert het gebruik van dwangmaatregelen, zoals vastbinden of eten onder dwang. 3. Lichaamsbeweging voor mensen met dementie Lichaamsbeweging, zoals wandelen, zwemmen of fietsen, verbetert de lichamelijke conditie en het psychisch welzijn van de persoon met dementie. Bovendien zou het ook een gunstig effect kunnen hebben op het denkvermogen.

Over het KCE Het KCE heeft als opdracht: studies uitvoeren en rapporten maken om de beleidsmakers te adviseren bij hun beslissingen

4. Cognitieve stimulering mensen met dementie. Cognitieve stimulering, bijvoorbeeld met woordspelletjes of het samen oplossen van problemen, heeft een aangetoond positief effect op korte termijn op de persoon met dementie. Dit effect werd niet aangetoond op lange termijn.

inzake gezondheidszorg en ziekte­verzekering. Het KCE is niet betrokken bij de besluit­vorming zelf, en evenmin bij de uitvoering ervan, maar het heeft wel de opdracht om de weg te wijzen naar de best mogelijke oplossingen. En dit in een context van een optimaal toegankelijke gezondheidzorg van hoge kwaliteit, rekening houdend met de toenemende vraag en de budgettaire beperkingen.

Aanpassen aan patiënt en omgeving, voldoende lang voortzetten De genoemde vier types interventies zijn doeltreffender als ze aangepast zijn aan de individuele behoeften van de persoon met dementie en zijn omgeving. Verder heeft de behandeling het beste resultaat als er specifiek opgeleid personeel bij betrokken is. Ze moet bovendien regelmatig en lang genoeg worden voortgezet om voldoende effect

Meer informatie: Gudrun Briat, T 00 32 (0)2 287 33 54 of mail naar [email protected].

Rapporten Rapport nr. 111A – de ziekte van Alzheimer Rapport nr. 160A – Dementie: welke niet-farmacologische interventies? Beide zijn te downloaden op www.kce.gov.be.

met ZORG 11

in gesprek

12 met ZORG

“De zorg floreert bij nabijheid.” Twee mensen die de dagelijkse gang van zaken in de zorg kennen. De een heeft meer dan twintig jaar ervaring als mantelzorger. De ander zit in de Tweede Kamer en verzorgt voor haar partij de woordvoering over langdurige zorg. Beiden kijken van buiten naar de sector, wel met een eigen perspectief. Over hoofdpunten blijken ze het aardig eens te zijn. Over de praktische uitvoering verschillen hun standpunten wel. Over pgb’s, de mondige klant, eigen regie, eigen geld.

Peter Schuit was lange tijd mantelzorger. “Mijn vrouw is drie jaar geleden overleden. Zij had MS. Ik heb haar meer dan twintig jaar verzorgd.” Als ervaringsdeskundige is Peter Schuit lid van de raad van advies van Zorgkantoren Coöperatie VGZ. “In de raad van advies zitten ook bestuurders van zorginstellingen en van de overheid. Ik kan hen enig weerwoord geven als klant – daar sta ik voor.” Voor deze rubriek is Peter Schuit uitgenodigd in het hart van de Haagse politiek. Daar heeft hij een gesprek met Tweede Kamerlid Tamara Venrooy. Ze is woordvoerder voor de onderwerpen langdurige zorg en Wmo voor de VVD. “Als volksvertegenwoordiger sta ik ook aan de klantzijde. Ik zie het als mijn taak om van buiten naar binnen te kijken en eenvoudige vragen te stellen. Controleren en vooral prikkelen, daarmee kun je veel bereiken in de zorg.”

Is zorg nog te volgen voor een buitenstaander? Peter Schuit: “De eerste vraag die je kunt stellen: wat wordt precies onder zorg verstaan? Waar loopt de grens tussen cure en care? Als relatieve buitenstaander kun je het nauwelijks volgen. Er zijn zoveel schotten.” Tamara Venrooy: “Dat merk ik ook als ik op een themaavond in een politiek café kom. De ene helft van de mensen is professional en weet alles van zijn eigen werkterrein, de andere helft snapt er weinig van.” Peter Schuit lacht en zegt: “Ik stel in mijn vriendenkring wel eens vragen over de zorg om te testen wat mensen er nou van weten. Echt de eenvoudigste vragen. Bijvoorbeeld: waar staan de letters AWBZ voor? Mensen weten het niet.” Tamara Venrooy: “Het is complex gemaakt. Terwijl het zo’n basisbehoefte is. Zorg is verder en verder van de mensen af komen te staan. Het CIZ vind ik daar een voorbeeld van. Het is er gekomen omdat er behoefte

was aan een onafhankelijke poortwachter. Nu zitten er allemaal deskundige mensen op elf kantoren jaarlijks een miljoen formulieren in te vullen aan de hand van een beslisboom. Hun deskundigheid wordt verkeerd ingezet, vind ik. Waarom niet weer de huisarts benutten? Die staat dicht bij de mensen.” Peter Schuit: “Dat ben ik helemaal met je eens. In het begin van de ziekte van José, mijn vrouw, gebeurde de indicatiestelling door de kruisverpleegkundige. Daarna door een arts. Dat waren een-tweetjes, dat ging heel goed. Maar toen moest ik naar steeds grotere instanties en werd het verder geformaliseerd. De zorg kwam steeds verder van de mensen af te staan. Wie zorg nodig heeft, doet zich flinker voor dan hij of zij echt is. Daardoor is zo’n intake niet optimaal.” Tamara Venrooy: “Het is een lastig dilemma. We willen zorg betaalbaar houden en beschikbaar houden, zorg floreert bij nabijheid. Maar we willen ook kunnen controleren wat er gebeurt.” Peter Schuit: “Ik noem dat wel eens het Russische model: van boven gooi je er geld in en dan maar hopen dat ’t bij de klant terechtkomt. Het is volledig aanbodgestuurd." Tamara Venrooy: “Grappig dat je de term ‘Russisch model’ gebruikt, zo noem ik het ook. Helemaal mee eens, de huidige manier van werken prikkelt niet tot vraagsturing. Terwijl professionals in de zorg wel intrinsiek gemotiveerd zijn. Ze willen echt wel kwalitatieve zorg leveren. Er zijn ook voorbeelden waar de zorg rond de klant georganiseerd is. Zoals bij de aanpak rondom dementie, waar de zorg en de gemeenten samenwerken.”

Nieuwe maatregelen in de AWBZ Peter Schuit: “De AWBZ zou wat mij betreft risicovrij moeten blijven. In hoeverre loopt de klant straks een risico?” met ZORG 13

Tamara Venrooy: “Wat mij betreft is dat helaas zo. Voor care is het belangrijk om een aantal afspraken te maken omwille van de houdbaarheid van de zorg. We hebben een mooi systeem opgezet, zo’n vier decennia geleden, om onverzekerbare zorg te delen. Die solidariteit moeten we koesteren.” Peter Schuit: “Tot zover ben ik het met je eens.” Tamara Venrooy: “De AWBZ is een beetje het sluitstuk op de zorg. Mensen die levenslang en levensbreed zorg nodig hebben – daarvoor moeten we het systeem in stand houden. Belangrijk vind ik daarin de relatie tussen de cliënt en de zorgaanbieder. Laat de geldstroom lopen via de cliënt die de zorg ontvangt. Met de veranderingen in de AWBZ zetten we de eerste stap daarmee.” Peter Schuit: “De pgb-regeling wordt wel teruggedraaid. Tamara Venrooy: “Ja, dat is nu zo. Als Tweede Kamerlid ben ik ook bezig met beslissingen voor de langere termijn. En dan zeg ik: maatregelen in het pgb zijn onvermijdelijk.” Peter Schuit: “Het pgb vond ik een prima systeem. Ik had het geld - en daarmee ook een zekere macht in handen.” Tamara Venrooy: “Zeker, het is een mooie regeling. Als we eerder hadden ingegrepen, hadden we deze misschien kunnen houden. Nu is het als samenleving niet meer op te brengen.” Peter Schuit: “Het is een weeffout in het systeem. Er had betere controle op misbruik van pgb’s moeten zijn. Tamara Venrooy: “Ik wil wel graag benadrukken dat voor de VVD de fraude en misbruik van pgb geen redenen zijn voor beperking van de pgb-regels. Het is het nodig om maatregelen te nemen, pijnlijk maar noodzakelijk.”

Eigen regie, eigen geld? Peter Schuit: “De klant heeft het geld niet in zijn eigen zak zitten, maar al ingeleverd bij de zorgverzekeraar.” Tamara Venrooy: “Er wordt nu vooral óver de klant gesproken, maar niet mét de klant. Aanbieder, zorgvrager en verzekeraar- in die driehoek zou het moeten gebeuren.” Peter Schuit: “Mee eens. Het gaat nu tussen de zorgaanbieder, de verzekeraar - en de overheid. De klant staat buitenspel.” Tamara Venrooy: “Wie betaalt, bepaalt. Het is een goed idee om ervoor te zorgen dat de klant zelf zeggenschap heeft over het geld dat voor zijn zorg is bestemd. Zorg dat mensen in charge zijn, zelf kunnen kiezen en eigen regie kunnen behouden. Zodat ze de zorgaanbieders het vuur na aan de schenen kunnen leggen.”

14 met ZORG

Prikkel organiseren Tamara Venrooy: “Even voor de duidelijkheid: er zijn veel goede zorgaanbieders. Maar ze hebben nu een gegarandeerde omzet in het huidige systeem. Dat staat veel vernieuwing in de weg. Er zit geen prikkel in voor zorgaanbieders. Integendeel. Als ergens twintig uur zorg voor staat, maar een instelling slaagt erin om met tien uur optimale zorg te bieden, krijg je meteen lastige vragen: waarom krijgen ze geen twintig uur? Of: waarom kan de rest van de klanten niet ook naar tien uur? Dat is niet echt stimulerend. Je ziet wel meer voorbeelden waar de instelling in feite gestraft wordt in plaats van beloond voor innovaties die efficiency opleveren.”

Bestaat de mondige patiënt? Tamara Venrooy: “Om een vraaggestuurd aanbod te realiseren, moeten naar mijn overtuiging ook zorgverzekeraars hun rol pakken.” Peter Schuit: “Nu heeft de klant geen geld, maar ook geen kennis van de keuzemogelijkheden. Hij wordt voorgesteld als een voorgelichte, zelfstandige burger. Maar ik heb mijn bedenkingen bij het kennisniveau van de klant.” Tamara Venrooy: “De informatieachterstand van klanten, daarover maak ik me zorgen. Juist in een situatie dat je zorg nodig hebt, ben je niet in de gelegenheid om je erin te verdiepen.” Peter Schuit: “Ik blijf erbij: de mondige klant bestaat niet.” Tamara Venrooy: “Het is nodig de informatievoorziening op orde te brengen. We moeten ervoor zorgen dat kennis

“Ik blijf erbij: de mondige patiënt bestaat niet.” dicht bij mensen komt te staan. Geef bijvoorbeeld huisartsen daar een rol in.” Peter Schuit: “De zorg is al niet proactief in voorlichting, maar het is ook lastig om dicht bij mensen te komen. Zorg is geen sexy wereld. Het gaat over pijn, ziekte en verdriet. Niemand gaat vooraf de zorg bestuderen. Dat doen ze pas als ze ziek zijn. Wie voor de AWBZ in aanmerking komt, heeft zijn handen vol aan zijn ziekte, en de mantelzorger is overbelast.” Tamara Venrooy: “Ik kan ook alleen maar zeggen: ik heb enorm respect voor hoe u en andere mantelzorgers hun rol vervullen.” //

innovatie

LEEF

Niet probleemgedrag beheersen, maar het gewone leven herstellen. Dat is de opzet van Triple-C, een behandelmodel voor mensen met een verstandelijke beperking die daarnaast gedragsproblemen of psychische problemen hebben. Begeleiders, orthopedagogen, leidinggevenden en artsen bouwen aan een onvoorwaardelijke ondersteuningsrelatie met cliënten. In een betekenisvol dagprogramma groeit hun zelfvertrouwen en ontwikkelen ze competenties die een behandelend effect hebben. De Triple-C methodiek is ontwikkeld door zorginstelling ASVZ. Met financiële steun van Zorgkantoren Coöperatie VGZ heeft ASVZ een boekje uitgebracht waarmee dit behandelmodel ook voor andere zorgverleners beschikbaar is. Meer informatie: www.asvz.nl/triple-c/. met ZORG 15

met andere ogen

Leren van de dieren Op zorgboerderij De Witte Hoeve in Oploo heeft iedereen zijn taak. Cliënten met een ernstige verstandelijke beperking vinden hier een zinvolle dag­besteding. Hun werk op het boerenbedrijf maakt hen zelfstandiger en leert hen contact te maken met anderen.

16 met ZORG

“Proef rijden!” Jordy (20) draait enthousiast in zijn stoel als hij vertelt over zijn ritten op Bonnie, het grote, zwartwitte Tinkerpaard. Door het paard te sturen tussen de bordjes leert hij dingen te onthouden. Zwaaien naar de omstanders, dat vindt hij het leukst. Vanmiddag is Mieke aan de beurt. Ze glundert van trots, op Bonnie’s rug. “Haar rijles is vooral speltherapie”, vertelt de equitherapeut bij De Witte Hoeve, Marianne van Heesch. “Mieke kan dingen zwaar opnemen en is soms wat bruusk in haar optreden. Dan kijkt Bonnie achterom met een blik van: ja ja, ’t is goed. Na vijf maanden paardrijden en verzorgen slaapt Mieke beter, neemt ze dingen luchtiger op en kan ze meer hebben van de anderen.” Op de zorgboerderij zijn de cliënten de hele dag bezig. Ze werken mee, allemaal op hun eigen manier. Stal uitmesten, kippen en geiten voeren, een dier vasthouden tijdens het bekappen. Ze knappen er zichtbaar op, ziet Frida Janssen, de boerin van De Witte Hoeve. Wonen en werken op deze zorgboerderij kent een duidelijke dagstructuur. “Iedereen weet precies wat zijn taak is en hoe de planning voor de dag eruitziet”, vertelt ze. “Juist daarom kun je er ook eens van afwijken en cliënten prikkelen om een stapje verder te zetten. Als begeleiders kijken we goed naar wat een cliënt kan of leuk vindt.”

met ZORG 17

De dieren geven de maat aan, met hun behoefte aan dagelijkse verzorging. Ezels, varkens, kippen, geiten, konijnen en cavia’s heeft De Witte Hoeve. Een warm houvast of een kameraad om van te leren. “Ik hoef cliënten zelden te corrigeren, dat doen de dieren wel”, vertelt Marianne. “Dieren spiegelen ons gedrag als mensen: geven hun grenzen aan met hun lichaamstaal of ze lopen gewoon van je weg. Maar ze komen altijd weer terug.” Marianne volgde een tweejarige opleiding voor ‘equitherapie’, haar werk past mooi bij dat van de zorgboerderij. “Paardrijden is goed voor conditie, kracht en evenwicht. Deze sensitieve dieren helpen de vaak autistische cliënten beter contact te maken. Ook in de terugkerende handelingen met de paarden zit structuur. Binnen die basishandelingen kan ik cliënten nieuwe dingen laten doen. Eerst met hulp, daarna zelf. Je ziet ze groeien als het lukt.” Anderhalve hectare aan bewegingsvrijheid en buitenlucht – gedragsproblemen nemen af of vallen er gewoon minder op. “Schreeuwen of bewegen is hier op het erf zelden een probleem. En als het eens niet lekker loopt, nemen we iemand ertussenuit; even lopen of fietsen. De anderen houden dan een oogje in het zeil.” //

18 met ZORG

De dieren geven de maat aan,met hun behoefte aan dagelijkse verzorging.

Twaalf jaar geleden nam Frida Janssen-Gerrits de boerderij van haar ouders over en bouwde De Witte Hoeve met haar man uit tot een dagopvang voor ernstig verstandelijk beperkte mensen, zowel mobiel als immobiel. Negen mensen komen nu dagelijks naar de boerderij voor de dagopvang, plus acht mensen van de verderop gelegen woonboerderij, die de familie Janssen vorig jaar opende.

met ZORG 19

met zorg geregeld Zorgkantoren Coöperatie VGZ zijn actief in de regio’s Midden-Brabant, Midden-Holland, Nijmegen, Noordoost-Brabant, Noord- en Midden-Limburg, Waardenland en Noord-Holland Noord. Op deze pagina’s vindt u een paar voorbeelden van wat hun inzet bijdraagt aan betere zorg.

Zichtbare Schakel voor kwetsbare klanten In 2009 startte project 'De Zichtbare Schakel'. Wijkverpleegkundigen van Omring Thuiszorg organiseren de zorg dichtbij, in de omgeving van de klant, rekening houdend met diens wensen en behoeften. De doelgroep heeft geen AWBZ-indicatie, een lage sociaaleconomische status, is allochtoon en woont in een achterstandswijk. Zij weten vaak niet waar ze terechtkunnen voor hulp. Wijkverpleegkundigen bieden ter plekke praktische ondersteuning en zorgen voor begeleiding naar andere diensten en hulpverleners en preventieve interventies. Zij zijn de spil tussen de klant, huisarts en welzijnsorganisaties en zorgen ook na dit project voor een intensieve samenwerking tussen de partijen. Per jaar

Per jaar worden er ruim 600 kwetsbare burgers geholpen. worden er ruim 600 kwetsbare burgers geholpen. Het grootste deel hiervan heeft geen AWBZindicatie. Met het project wil men ook bereiken dat de wijkverpleegkundigen ervoor zorgen dat sommigen mensen geen indicatie (meer) nodig hebben. Eigen regie wordt dus gestimuleerd. De organisatie ZonMw is vanaf het begin betrokken geweest en heeft dit project ook mede mogelijk gemaakt. Zorgkantoren Coöperatie VGZ, regio Noord-Holland Noord, steunt dit project om de zorg kleinschalig en buurtgericht te organiseren. Het project loopt door tot 2013. Meer weten? Contactpersoon is Hanneke van den Berg, projectmanager Omring Thuiszorg, [email protected] of 06 51 33 83 08. Of kijk op www.omring.nl. 20 met ZORG

Klanten gidsen naar zorg met AZR Klanten gidsen naar de best passende zorg, dat is een van de primaire taken van de zorgkantoren. AZR draagt daar in belangrijke mate aan bij. Met AZR registreren we de indicaties aan het begin en einde van de zorg. Zo hebben we altijd een actueel inzicht in de zorginzet voor onze klanten. Dat maakt serviceverlening een stuk professioneler. Het systeem geeft een actueel inzicht in het klantenbestand dat in zorg is, in

Voor doelmatige bediening van AWBZ-klanten. wachtlijsten en in wachttijden. Dankzij AZR is de wachtlijstinformatie compleet en er zijn geen dubbeltellingen. AZR is daarnaast belangrijk voor kostenbeheersing. Ook zorginzet en doorlooptijd zijn ermee te monitoren. Zo hebben we een beeld van de doelmatigheid van de zorgverlening. Zoekt Zorgkantoren Coöperatie VGZ actief naar manieren om de administratieve lasten voor zorgaanbieders te verlichten, met behoud van de functionaliteiten van AZR die voor ons en onze klant belangrijk zijn. De indicatie van de klant wordt automatisch doorgeleid van het CIZ en ons AZR-systeem naar de zorgaanbieder van zijn of haar voorkeur. Er wordt in de gaten gehouden of de klant tijdig de zorg krijgt. Als dit niet lukt, bemiddelen onze zorgkantoren actief onze klant. Ook verschaft AZR een goed beeld van de hiaten in de zorgmarkt. Hiermee verrijken wij het zorgaanbod in de toekomst. De functionaliteiten die AZR momenteel biedt, zijn onontbeerlijk voor een doelmatige bediening van AWBZ-klanten.

Vroeg Voortdurend en integraal Vroeg, Voortdurend en Integraal (VVI) is een landelijk project waarbij kinderen met een ontwikkelingsachterstand vroegtijdig worden begeleid naar de juiste zorgverlener. Ook signalering hoort erbij. In multidisciplinaire teams worden kinderen gezien en ouders gehoord als er een vermoeden is van een ontwikkelingsachterstand. Het project legt de basis voor een landelijke uniforme manier van ketensamenwerking. Deze manier van werken voorkomt dat ouders van het kastje naar de muur worden gestuurd. Hun zorgen over de ontwikkeling van hun kind worden serieus genomen. VVI voorziet duidelijk in een behoefte. De Zorgkantoren Coöperatie VGZ staat dan ook achter dit landelijke project. In de regio Midden-Brabant zijn twee pilots gefinancierd voor het Loket Integrale Vroeghulp en alle netwerkpartners (o.a. gemeenten, reguliere gehandicapteninstellingen, huisartsen, kinderartsen, consultatiebureaus). Ook de regio Midden-Holland participeert in de VVI-klankbordgroep, die de poli GoudVIS heeft opgezet voor kinderen in Gouda en

Zorgen over de ontwikkeling van het kind worden serieus genomen. omgeving. De zorgkantoren hebben dit gestimuleerd en mede georganiseerd. Het uiteindelijke doel is dat het kind beter kan functioneren in zijn eigen omgeving. De klanten zijn erg tevreden over dit initiatief. In het inkoopbeleid is nu opgenomen dat het zorgkantoor sterk hecht aan samenwerking van zorgaanbieders op het gebied van preventie en vroeghulp. Zij krijgen de ruimte om er productieafspraken over te maken met het zorgkantoor. Na de evaluatie wordt onderzocht of ook andere regio’s VVI kunnen uitrollen. Wie meer wil weten, kan contact opnemen met Gertjan van Broekhoven van Zorgkantoren Coöperatie VGZ, [email protected]. Of kijk op www.vroegvoortdurendintegraal.nl/vvi. //

met zorgen De klant ziet soms wel erg veel verschillende gezichten voor zorgverlening.

met ZORG 21

klant aan het roer

“... wil ik graag dat bij activiteiten de begeleider de tijd neemt om sommigen uit de groep meer te stimuleren om mee te doen. Ze kunnen het toch een keer proberen? Niet alleen kijken, maar meedoen – samen met de hele groep. Als ze het proberen, vinden ze het heel leuk.” Diana Haitsma

22 met ZORG

“Als ik het in de zorg voor het zeggen had, dan…” Wat zou jij doen als jij het in de zorg voor het zeggen had? Bewoners van het Maartenhuis in De Koog op Texel, een antroposofische instelling met 31 bewoners met een specifieke zorgvraag, krijgen letterlijk het roer in handen.

…zou ik wel willen dat er een begeleider na tien uur ’s avonds is waarmee we met een groep jongeren kunnen uitgaan. Naar de disco bijvoorbeeld. Zodat we ook leeftijdgenoten kunnen ontmoeten. Defne Karapinar

… zou ik willen dat de begeleiding tijd heeft om ’s avonds een spelletje te doen. Ze zijn altijd aan het werk, spullen klaarleggen, mensen in bad doen. Ik kom wel aan m’n trekken hoor, maar ik zie een medebewoner die steeds hetzelfde fotoalbum in handen krijgt - maar daar raak je toch op uitgekeken? Marianne ’t Hart

… zou ik alles wat er gebeuren moet, zoals de jaarfeesten voor de bewoners, minder streng laten zijn. Dus dat je ook kunt zeggen: daar ga ik een keer niet naar toe. En dat de zondagsviering wel blijft, maar dat je ook kan zeggen: ik ga een keer niet. Nadia Polstra

… dan waren er meer feesten en partijen. Met disco en mensen van buitenaf. En dan bedoel ik niet tot tien uur maar tot laat! Tot wel een uur of twaalf, net hoe lang we het volhouden. Robin Beekman

“… ben ik tevreden als mensen goed met elkaar omgaan. Je kunt mensen zomaar voorbij lopen. Ook als bewoners kun je aandacht hebben voor elkaar en goed naar elkaar luisteren.” Hans Galjaard

De klant aan het roer Keuzevrijheid en zeggenschap voor klanten, daar hechten de Zorgkantoren Coöperatie VGZ grote waarde aan. Concreet betekent dat onder meer: de klant helpen zijn weg te vinden binnen de AWBZ, keuze bieden uit zorg in natura of een eigen pgb en begrijpelijke informatie over de zorg geven. Kortom, de rol vervullen van vraagbaak, adviseur of gids. Maar ook leggen we vast wat klanten van ons kunnen verwachten. met ZORG 23

het laatste woord

“Ik ben alleen maar de bezorgde dochter die het beste wil voor moeder.” Blog van mantelzorger met dementerende moeder in een verzorgingstehuis, op www.tvzdirect.nl Tijdschrift voor Verpleegkundigen.

024 met ZORG