s
met ze
grattiess rou
op de grens van
avontuurlijk drenthe en overijssel
watEr en land
2
Groningen
Leeuwarden
Assen
Drents-Friese Wold Dwingelderveld Giethoorn
Weerribben-Wieden Zwolle
Amsterdam
Utrecht
Beleef de natuur
Ze hebben elk hun eigen verhaal. Een karakteristiek landschap en een unieke sfeer. Toch liggen ze op steenworp afstand van elkaar: de Nationale Parken Drents-Friese Wold, Dwingelderveld en Weerribben-Wieden. Waar je erop uitgaat om de heide, de bossen en het water te ontdekken. Wandelend, te paard, crossend op de mountainbike, peddelend in een kajak of een kano.
Naast de Nationale Parken vind je in deze regio vele boswachterijen, meren en andere natuurgebieden die meer dan de moeite waard zijn, zoals het Reestdal. Op de grens van Overijssel en Drenthe kronkelt de Reest door landgoederen en bloemrijke weiden. Pak de fiets of trek je wandelschoenen aan. Gegarandeerd dat je onderweg ooievaars ziet. Een andere aanrader is om een deel van de grote turfroute te varen. Combineer deze route met bijvoorbeeld een middagje Meppel of Giethoorn of een bezoek aan de prachtige Weerribben. En zo zijn er
In en rondom deze parken worden het
informeer je naar het actuele aanbod. Zo’n
vele mogelijkheden. Blader verder, laat
hele jaar door excursies en activiteiten
centrum is bovendien het perfecte startpunt
je inspireren en kom de natuur vooral zelf
georganiseerd. Bij de informatiecentra
voor een tocht door de natuur.
beleven!
3
4
Drie verhalen van de Nederlandse natuur Op pad met de kleintjes
18
Buitenplezier Sterren tellen
10 22
14
Naar de stad Levend verleden
26 gratis
Colofon
Fotografie:
Teksten:
Deze brochure is een uitgave van en mede mogelijk gemaakt door: WaterReijk Marketing, Provincie Over ijssel, gemeente De Wolden, Tourist Info De Wolden, gemeente Hoogeveen, gemeente Meppel, gemeente Midden-Drenthe, gemeente Westerveld en Het nationale park van Drenthe.
Gemeente Hoogeveen, gemeente De Wolden, Fotoclub De Wolden, Drentse Hooglanden, Het nationale park van Drenthe, WaterReijk Marketing, Harm Woldhek, Ebel Zandstra, Raymond Beerendonk, Daan Prest, Natuur monumenten, St. Maatschappij van Weldadigheid en Gijs Versteeg fotografie.
Mediaction, Zuidwolde
routes
achter
in
Vormgeving/opmaak: WinkOntwerp, Havelte
Drukwerk: Drukkerij Van Gorcum, Assen
© 2016 De inhoud van deze brochure is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Aansprakelijkheid voor wijzigingen of onvolledigheden kan niet worden aanvaard.
4
Links en rechts grazen Drentse heideschapen. Een boommarterjong krijgt klimles van zijn ouders. Je slaat het gade, zittend met je rug tegen een oude boom. Je gaat op je knieën -dat je nat en vuil wordt, maakt even niet uit- om je te verbazen over een adder of orchidee verstopt tussen de heide. Vanuit de vogelkijkhut bij de Davidsplassen zie je de meest zeldzame broedvogels van Nederland. En misschien hoor je zelfs de unieke roep van een overvliegende kraanvogel. Verre verten, heide tot aan de horizon, gevarieerd bos, stuifzand en tientallen schitterende vennen; de tijd lijkt hier stil te hebben gestaan. Je waant je in een andere wereld in het Dwingelderveld, het grootste stille natte heidegebied van West-Europa. Geen wonder dat er veel bijzondere planten en dieren voorkomen. Zo is het gebied een paradijs voor vlinders en reptielen.
Boswachter André: ‘Kom je ook de Drentse Big Five spotten in het Nationaal Park Dwingelderveld?’ (adder, das, ree, kraanvogel, Drents heideschaap) Het bezoekerscentrum aan de Benderse in Ruinen is het ideale vertrekpunt om dit authentieke Drentse landschap te ontdekken. Hier worden ook vele activiteiten georganiseerd: van vroege vogelexcursies tot een snertwandeling. Bij de schaapskooi in Ruinen kun je in de zomermaanden elke dag zien hoe een schaapsherder ‘s ochtends met zijn schapen de heide op gaat.
5
Zonnebadende adders bekijken: bij de radiotelescoop -sinds 2009 een rijksmonument- aan de rand van de heide heb je de grootste kans om adders te spotten.
Schaapskooi in Ruinen: tussen honderden blatende heideschapen staan is een onvergetelijke ervaring.
doe tips
De wereld van OERRR: bij het bezoekerscentrum Dwingelderveld vind je een natuurbeleeftuin.
drie verhalen
nationaal Park De grote stille natte heide
Dwingelderveld Bezoekerscentrum Dwingelderveld: Benderse 22, Ruinen, www.natuurmonumenten.nl/bezoekerscentrum-dwingelderveld
drie verhalen
6
Boottocht in de Weerribben of de Wieden: ontdek in een kano, fluisterof excursieboot de mooiste paradijsjes.
De watertoren in Sint Jansklooster: beklim de watertoren en geniet op 45 meter hoogte van een fantastisch uitzicht.
doe tips
Dagje uit in Giethoorn: huur een fluisterbootje, bezoek galeries en drink wat op een van de gezellige terrassen.
Dwalen door een doolhof
nationaal Park weerribben van uitgestrekte rietlanden
Bezoekerscentrum De Wieden: Beulakerpad 1, Sint Jansklooster, www.natuurmonumenten.nl/bcdewieden Buitencentrum De Weerribben: Hoogeweg 27, Ossenzijl, www.buitencentra.nl/weerribben
7
De Beulakerwijde glinstert in het zonlicht. In de verte zie je, middenin het meer, iets dat lijkt op een ijzeren bouwwerk. Het is de top van een kerktoren met een ijzeren klok, die herinnert aan het verhaal van het verdronken dorp Beulake. Een wonderlijk verhaal. Een dijkdoorbraak werd dorp en inwoners in de achttiende eeuw fataal. Bind je sloep of kano om een van de ijzeren palen en drijf in gedachten weg. Ineens schrik je op: een ringslang kronkelt door de golven langs je boot. Het verhaal van Beulake staat symbool voor de ontstaansgeschiedenis van dit Nationaal Park, met 10.000 hectare het grootste aaneengesloten laagveenmoeras van Noordwest-Europa. Je komt hier terecht in een oase van rust. Plassen, meren, slootjes, mysterieus ogende moerasbossen, uitgestrekte rietpercelen en kleine hoekjes hooiland: hier bruist de dynamiek van de natuur. Het is een paradijs voor mens en dier, een kraamkamer voor bijzondere plant- en diersoorten.
wieden
Boswachter Egbert: ‘Mijn favoriete plek is de eendenkooi van Pen. Riet, rust, ruimte en stilte.’ Het riet zorgt het hele jaar door voor wisselende landschappen. Als het riet in de winter is geoogst, kun je zover kijken als je wilt. Langzaam schieten frisgroene stengels in de lente op en ’s zomers ommuren metershoge donkergroene rietstengels de waterkant. Het levert kleine paradijsjes op. Voor otters, vuurvlinders, libellen én voor jou als natuurliefhebber!
8
Je voelt de wind tegen je wangen. Daar, op de ‘Kale Duinen’, schiet een zandhagedis ervandoor. Het is alsof je in de woestijn bent op de mysterieuze zandvlakte Aekingerzand. Maar het Drents-Friese Wold biedt meer dan stuivend zand en hagedissen. Roofvogels vliegen over. Een adder warmt zich op in het nog waterige voorjaarszonnetje. Met een beetje geluk vang je een flits op van een vos, een bunzing of een stel reeën. Je dwaalt door oude, grove dennenbossen. En dan ineens gaat het bos over in heide en voor je het weet kuier je door graslanden met unieke plantensoorten. Her en der ontdek je een verscholen vennetje. Aan de Oude Groningerweg vind je
Het familiepad: letterlijk en figuurlijk een pad voor de hele familie. Het is ook toegankelijk voor rolstoelers en blinde, slechtziende en dove mensen. Startpunt: buitencentrum Drents-Friese Wold. Blote voetenpad: schoenen uit, sokken uit en lopen maar! Voel het zand tussen je tenen, het koele water en de takjes die zacht in je voeten prikken. Startpunt: buitencentrum Drents-Friese Wold.
het hunebed van Diever en in de beekdalen kom je kleurrijke bloemen tegen. Het gebied is enorm uitgestrekt. Ideaal om te paard of op je mountainbike te verkennen. De ruige paden dagen je uit en na de inspanning vind je verkoeling in het water van het Canadameer. Maar ook op een gewone fiets of te voet is het Drents-Friese Wold een belevenis. Groots in zijn schoonheid en
doe tips
variatie, werkelijk een Wold zonder grenzen.
Boswachter Corné: ‘Lopende duinen in het Drents-Friese Wold. De duinen stuiven!’ In het buitencentrum kun je terecht voor diverse routes. Ook is hier een tentoonstelling te zien en worden er activiteiten georganiseerd voor jong en oud.
Te paard door het Wold: echt een walhalla als je ruiter of menner bent. Het Wold telt ruim 175 ruiter- en menroutes, diverse accommodaties en faciliteiten.
9
een Wold zonder grenzen
Drents Friese Wold Buitencentrum Drents-Friese Wold: Terwisscha 6A, Appelscha, www.staatsbosbeheer.nl/drentsfriesewold
drie verhalen
nationaal Park
10
De regio daagt je uit om ‘outdoor’ te gaan. Galopperend te paard of crossend op de mountainbike. Er zijn zelfs parcoursen die je klimmend kunt af leggen.
buitenpleZier En wie de zandpaden, moerasgebieden en veengronden echt wil beleven, trekt zijn schoenen uit. Op blote voeten voel je de variaties in de natuur. Het park Weerribben-Wieden en de plassen rondom Giethoorn verken je in een kajak. Of in een f luiterboot, als je het een dag wat rustiger aan wilt doen. Ligt er ijs, dan bind je natuurlijk de schaatsen onder.
buitenplezier
11
het water op tip
Stap in een boot, va ar weg en de hand, de zon br maak je eigen ontdekkingstocht op andt op je armen. Voor bootverhuurd het water. Aan het roer, verrekijke r in ers kijk je op ww w.waterreijk.nl
ontdekkingstocht op het water Benen overboord, de tenen in het water. Wat een rust, wat een ruimte. Vanaf hier lijkt de wereld er heel anders uit te zien. De mooiste en meest verscholen plekken in het Nationaal Park Weerribben-Wieden ontdek je per boot. In een sloep of fluisterboot glijdt het water langzaam golvend aan je voorbij. Houd je van actie, dan kies je voor een kajak of een kano. Laat je verrassen op het water. Achter elke bocht
Zeker als aan de horizon het ‘Venetië van
doemt een nieuwe wereld op. Elke hectare kent haar
het Noorden’ in zicht komt. Giethoorn bruist!
eigen charme en natuurschoon. Onderweg leg je
De karakteristieke houten bruggetjes, de geur van
even aan bij een terrasje aan de waterkant.
zonnebrandcrème, het geluid van tinkelende glazen: alsof je werkelijk in Italië bent.
WeEtje Wist je dat er een prachtige turfroute bestaat? Deze vaarroute brengt je door of vlak langs alle drie de Nationale Parken.
12
paardenspektakel, Je doorkruist heidegebieden en dichte, donkere bossen. Soms in stap, dan weer in draf of in galop. In volle vaart door modderplassen en over kronkelpaden, het geeft een onbezorgd gevoel. Vanuit het zadel of vanaf de bok zie je roofvogels, reeën en de mooiste landschappen. Ja, als ruiter kun je je hart ophalen in de regio. In de zomer is het één groot paardenfestijn in de
paardentocht maken door de natuur. Stap eens in
regio. Bij de Menwedstrijd in Zuidwolde is het een
een huifkar of paardentram. Voor jong en oud een
groot spektakel bij de waterbak op Steenbergen.
uitstapje om nooit te vergeten. Een huifkar huur je
Tijdens de Paardrij 4-daagse in Dwingeloo rijd je vier
voor één of meerdere dagen.
dagen door bos, heide en weilanden.
Wist je dat het Concours Hippique in Veeningen het mooiste outdoor concours van Noord-Nederland wordt genoemd? Vele nationale en internationale topruiters en -paarden nemen deel. www.hippischdewolden.nl
buitenplezier
Maar ook als niet-paardrijder kun je een mooie
WeEtje
paardrijden tip
Elk jaar in september staat Boschoord in het teken van de plattelandsfair Paard en Erfgoed. Alles draait hier om paarden, buitenleven en ontspanning. www.paardenerfgoed.nl
13
mountainb iken
voor elk wat wils
Appelscha (ca. 17 km) Een route door de bossen. Bredere paden
buitenplezier
Hoogteverschillen, technische stukken, zand, modder en niet onbelangrijk: goede bewegwijzering. In en rondom de drie Nationale Parken vind je uitdagende en gevarieerde mountainbikeroutes. Er is voor ieder wat wils:
en bochtige singletracks wisselen elkaar af.
Getraind mountainbiker? Dan is een combinatie met de route in Diever een aanrader. De verbindingsroute wordt aangegeven. Diever- Hoogersmilde (ca. 23 km)
Lange technische stukken over de singletracks. En hoewel het een vlak gebied is, kom je toch wat pittige klimmetjes en afdalingen tegen. Ze maken deze route tot een uitdaging. Havelte (ca. 13 of 20 km) Deze singletrackroute voert je onder meer over militaire oefenterreinen. De route kan erg modderig zijn en is behoorlijk technisch. Goede stuurvaardigheden zijn dus een vereiste. Meer routes en informatie:
weEtje
www.mtbroutes.nl
een Jaarlijks wordt er in de zomer nis rga eerd avontuurlijke ATB4daagse geo vanuit Hoogersmilde. Dit mountainbikefestijn is een daagse. onderdeel van de Drentse Fiets4 www.atb4daagse.nu
tip
Wist je dat je met ruim 1700 kilometer fietspad tot je beschikking je letterlijk alle kanten op kunt?
14
Eeuwenoude eiken, heidevelden en schilderachtige doorkijkjes. Maar ook: gezellige brink- en esdorpen met leuke winkeltjes, terrassen en knusse eetgelegenheden.
Naar de stad In dorpen als Dwingeloo, Ruinen en Westerbork hangt een authentieke sfeer. Alsof je even teruggaat in de tijd. Maar de regio biedt evengoed stadse taferelen. Daarvoor ga je naar Steenwijk, Meppel en Hoogeveen, steden met een rijke historie. Je vindt er musea en galeries, bijzondere winkels, bioscopen en theaters, cafés en restaurants, cultureel erfgoed en het grootste waterkunstwerk van Nederland.
15
levendig en spoRTief
hoogeveensche pannenkoek
Zittend bij een haardvuur in een bruin café krijg je een lokaal gebrouwen speciaal bier geserveerd. Vervolgens trotseer je de winterse kou om de bijzondere Noorderlichtjesparade bij te wonen. Het is een van Hoogeveens spectaculairste
Hoogeveen kenmerkt zich door de combinatie van
evenementen. Maar de stad kent er meer. Een aantal
natuur, ruimte en historie. In de Hoofdstraat komen
sportieve events ook, zoals de Ronde van Drenthe
deze elementen samen. Hier ligt te midden van de
en de Cascaderun, een hardloopwedstrijd voor
winkels het grootste waterkunstwerk van Nederland:
jong en oud. Voor de durfal is er in Hoogeveen de
de Cascade. Verder vind je er restaurants en een
mogelijkheid om een parachutesprong te maken.
levendige uitgaansstraat.
Al kun je het ook bij een rondvlucht over de prachtige regio houden.
Al in 1631 werden in de omgeving van Hoogeveen in de maanden mei en juni stukken veen gebrand om er boekweit in te zaaien. De boekweitkorrels, die op beukennootjes lijken, werden tot een meel gemalen waar geen brood van te bakken viel. Wel pannenkoeken. Die werden onderdeel van de dagelijkse kost van veel kolonisten, wat hen de bijnaam ‘Pannenkoeken’ opleverde.
WeEtje
bezoek een evenement
naar de stad
hoogeveen
Cascaderun Hoogeveen • Ronde van Drenthe • Meer van Galilea • Noorderlichtjesparade • Hoogeveen Culinair
naar de stad
16
WeEtje meppeler muggen
Inwoners van Meppel worden ook wel ‘Meppeler muggen of muggenspuiteRs’ genoemd. Deze bijnamen hebben zij te danken aan een volksverhaal. Op een nacht zouden sommige Meppelaars gedacht hebben dat de kerktoren in brand stond, omdat er een rookwolk om de toren hing. Het bleek een zwerm vuurvliegen of muggen te zijn.
Meppel
stad Van uitgaan en evenementen De Meppeler Toren beklimmen, wat drinken in de zon op een van de vele terrassen of gewoon lekker shoppen. Het oude centrum van Meppel bestaat uit karakteristieke straten, grachten en pleinen, waar je ook heerlijk kunt eten. De mensen zijn gastvrij en restaurants zijn er in vele
Naast een uitgaansstad is Meppel ook een stad
soorten en smaken. Ga met het gezin pannenkoeken
van evenementen. Geniet van het Grachten- en
eten op het Pannenkoekenschip; een fraai uitzicht
Pleinenfestival. Verbaas je over een poppenspel
op de grachten krijg je er gratis bij. Of bezoek een
bij het Puppet International Festival en laat je
restaurant met een verrassende keuken op hoog
smaakpapillen prikkelen tijdens Meppel Culinair.
niveau. Wie de avond in een café, bar of discotheek wil afsluiten, heeft in Meppel keuze genoeg.
bezoek een evenement
Grachtenfestival Meppel • Donderdag Meppeldag • Puppet International Festival • Meppel Culinair • Live in Meppel
Een stad vol bijzondere verhalen. Die liggen besloten achter de trap- en klokgeveltjes aan de Markt, de plek in het centrum waar de winkelstraten bij elkaar komen. Na een middag struinen is het marktplein the place to be. Je geniet er van een drankje of een maaltijd op een van de gezellige terrassen.
steenwijk
vEstingstad
17
weEtje Steenwijk is van oorsprong een oude vestingstad. De stadswallen en grachten stammen uit de tijd van de Tachtigjarige Oorlog. In die tijd was Steenwijk een strategische plaats in de strijd tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en Spanje.
In Steenwijk beleef je het verleden. De 87 meter hoge Sint Clemenstoren torent boven de stad uit en je komt er een van de best bewaarde staaltjes Art Nouveau tegen: Rams Woerthe, een statige jugendstilvilla. Dit cultuur erfgoed staat in de top 100 van Nederlandse monumenten. Verhalen over veldslagen en marcherende troepen zoemen er nog steeds rond. Tijdens de zomerse Vestingfeesten en de Dickens kerstmarkt komen ze tot leven.
bezoek een evenement Zomerse Vestingfeesten • Fietsvierdaagse Spektakel van Steenwijk • Uitfestival Kopje Cultuur Dickens Kerst
naar de stad
18
op pad met de
kleintjes
Struinen door de bossen, hutten bouwen op de hei. Kruipen door een bramentunnel en verdwalen in een maïsdoolhof. Voor kinderen is deze regio een paradijs. Een paradijs waar ze zich vermaken, maar ook spelenderwijs iets leren over dier en natuur. Een middag naar speel- en ijsboerderij de Drentse Koe is bijvoorbeeld zeer de moeite waard. Kinderen rijden er op een traptractor en melken er een koe. Voor even zijn ze boer of boerin. Een bezoek aan een van de schaapskooien is ook een absolute aanrader.
natuur
OP Pad
19
lekker vies
De zogenaamde Laarzenpaden zijn voor hen een leuke en avontuurlijke manier om de natuur te
Avontuur
in de
Met een kano kriskras door moerasbossen. Slingeren aan lianen, op pad met de boswachter en echt waar: bomen proeven! Kinderen die houden van buitenspelen, die graag op onderzoek uitgaan en niet bang zijn om vies te worden, wacht een avontuur in de natuur. In de Nationale Parken gaan ze op ontdekkingstocht.
ontdekken. Ze balanceren op houten vlonders, springen over watertjes en zakken met hun laarzen weg in drassige grond. De paden zijn omringd door hoge rietpalmen, struiken en bomen. Steeds is het dus een verrassing hoe een pad er over een paar
geheimpje Het lopen op trilveen is een spannende attractie in Weerribben-Wieden. Het voelt als wandelen op het water. Het dunne laagje drijvende grond golft griezelig. Eens proberen? Vraag het eens bij de bezoekerscentra in Ossenzijl of Sint Jansklooster.
meter uitziet.
Laarzenpad Wieden (2,3 km) Startpunt: Bezoekerscentrum De Wieden, Beulakerpad 1, Sint Jansklooster.
doe tips
Laarzenpad Weerribben (3 km) Startpunt: Dorpshuis Kalenberg, Kalenbergerpad 15, Kalenberg.
Roekpad belevingspad (2 km) Startpunt: Huus met de Belle, Zuidwolderweg 2a, Echten.
20
het varkentje theodoor ‘Verlangend kijkt Theodoor, tussen de planken van zijn hok door, naar het smalle houten pad.’ Zo begint het verhaal van het varkentje Theodoor. Als er op een dag een meisje langskomt dat zijn hok openmaakt, is Theodoor vrij en trekt hij de wijde wereld in. Als je in Orvelte bent met kinderen, mag je dit niet
Op andere plekken moeten de kids klimmen en
missen. Het verhaal van Theodoor is niet alleen een
klauteren, net als Theodoor. Ze schuilen in de loofhut
verhaal over een avontuurlijk varkentje, maar ook
of in het vossenhol en ze laten Theodoor knorren,
een verhaal waarin kinderen zelf spelen. Het houten
de vogels fluiten en de schapen blaten. Naast het
pad bestaat namelijk echt. Op sommige plekken is
houten pad loopt een pad voor volwassenen.
Startlocatie: vanaf de brink in Orvelte staat het Houten Pad van Theodoor goed aangegeven. Het beginpunt ligt circa 1 km verderop in het bos. De route wordt aangeduid met roze paaltjes.
OP Pad
het goed begaanbaar.
praktiscH
het houten pad van geheimpje
Theodoor
Bij de Tourist Info in Orvelte is het boekje met het verhaal van Theodoor verkrijgbaar.
21
nog meer geHeimpjes! • Belevingspad, Hoogersmilde • Huug kinderfietsroute • ZOO bizar, Orvelte • Hoogste punt van Drenthe, de Blinkerd in Wijster
• Subtropisch zwembad Hesselingen, Meppel • Speel- en IJsboerderij Drentse Koe, Ruinerwold • Schaapskooi, Ruinen
• Recreatieplas Schoonhoven, Hollandscheveld • Hoeve Sonneclaer, Fluitenberg • Drentse Fiets4Daagse voor kids
• Pitch & Putt, Koekange • Indonesisch dierenpark Taman Indonesia, Kallenkote • Museum De Oude Aarde, Giethoorn
OP Pad
22
Een donkere nacht, een heldere sterrenhemel, oorverdovende rust. Ga ’s nachts het open veld in. Grote kans dat je een vallende ster ziet. Vanwege de overweldigende duisternis in dit gebied heeft ASTRON, het Nederlands instituut voor radioastronomie, zich aan de rand van het Dwingelderveld gevestigd. Ben je geïnteresseerd in het heelal, dan moet je echt het Melkwegpad -een schaalmodel van het zonnestelsel- naar de Westerbork telescoop bewandelen. Elke stap is in werkelijkheid maar liefst 2,5 miljoen kilometer.
sTerren tEllen
23
Der is een spook geboren
Bonnie Veendorp
Boaven in de olde toren is vannacht een spook geboren! Allent de maone hef ’t eziene, en die dacht eerst: ’t Is een gerdien!’
Maar toen hij ’t ding zag zweven is e beter acht gaon geven En de sterren reupen ook: ‘Meneer de maone, ‘t is een spook!’
Dus veur ’t eerst, in 100 jaoren, is ter weer een spook geboren!
Late Night Grachtenwalk tijdens het Grachtenfestival in Meppel. Wandelroutes van 5 en 10 kilometer door het grachtengebied en een deel van de omgeving van Meppel. (juni)
doe tips
Het Melkwegpad en de radiosterrenwacht: het Melkwegpad is een ontdekkingsreis door het zonnestelsel. De radiosterrenwacht Westerbork bestaat uit veertien schotels. Adres: Schattenberg 4 in Zwiggelte.
Nachtelijke evenementen: tijdens de Noorderlichtjesparade in december trekken verlichte praalwagens door het centrum van Hoogeveen. In augustus worden in de omgeving van Nationaal Park Weerribben-Wieden jaarlijks gondelvaarten gehouden, met tientallen verlichte en versierde boten.
sterren
24
nachtwandeling
Dwingelderveld
Geritsel. Het lijkt vlakbij. Je spitst je oren. Is het een ree of een das misschien? In de meeste natuurgebieden mag je tussen zonsopkomst en -ondergang niet komen, maar in het Dwingelderveld heeft Natuurmonumenten een speciale nachtwandelroute uitgezet. Wandelend in het donker hoor je de roep van een
Startpunt van deze nachtwandeling is de
bosuil. Kikkers geven een concert en dan, als de
parkeerplaats van zwembad De Paasbergen,
nacht ten einde loopt en de dag aanbreekt, zie je
Anserpad 2 in Dwingeloo. Neem een zaklampje mee,
flarden mist boven de hei. Zouden dat de ‘witte
dat is handig onderweg, maar probeer het zo min
wieven’ zijn? Ontdek het nachtleven in de natuur, het
mogelijk te gebruiken.
is een unieke belevenis.
WeEtje Wist je dat elk jaar de ‘Nacht van de Nacht’ wordt gehouden? In heel Nederland worden tijdens deze lange donkere nacht tal van activiteiten georganiseerd, zo ook in het Dwingelderveld. www.nachtvandenacht.nl
vaaRtoch ten
25
een schouwspel van kleuren
De zon gaat onder. De lucht kleurt oranje, landschappen kleuren mee. De maan komt tevoorschijn. De waterkant, waar je net nog reeën zag, verdwijnt langzaam als silhouet in het donker. Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer maken
het mogelijk om dit schouwspel in het Nationaal Park Weerribben-Wieden vanaf het water te
Wist je dat De Romantische waterdorpen Giethoorn, Belt-Schutsloot en Dwarsgracht in juli en augustus het decor vormen voor prachtig verlichte gondelvaarten. De gondels glijden langzaam voorbij door de grachten en kanalen van de dorpjes. Een prachtig schouwspel.
weEtje
volgen. Van mei tot en met oktober verzorgen
zij vaartochten in avondlicht en bij volle maan. De boten varen zowel op de Beulakerwijde
als door smalle slootjes. Aanmelden voor een vaartocht kan bij het bezoekerscentrum in Sint Jansklooster en het buitencentrum in
Beulakerpad 1, Sint Jansklooster
www.natuurmonumenten.nl/bcdewieden Buitencentrum De Weerribben Hoogeweg 27, Ossenzijl www.buitencentra.nl/weerribben
sterren
Bezoekerscentrum De Wieden
nachtelij ke
Ossenzijl.
26
levend
Verleden
In Frederiksoord en Willemsoord verwonder je je over imposante, monumentale gebouwen. In dorpen als Ruinen, Orvelte en Dwingeloo blijf je fotograferen. De Saksische boerderijen, gelegen rond brinken met eeuwenoude eikenbomen, doen schilderachtig aan. Twee van Drenthes mooiste hunebedden vind je vlakbij Havelte. In Giethoorn slenter je langs de grachten en neem je de karakteristieke boogbrugjes. En in de omgeving van de Havelterberg en in Herinneringscentrum Kamp Westerbork zie je en voel je het tragische oorlogsverleden.
verleden
27
herinnerings centrum Je ziet en je voelt het verleden wanneer je na een wandeling door het bos op het voormalige kampterrein aankomt.
kamp westerbork Daar staat een treinstel, een originele barak en de woning van de kampcommandant. Herinneringscentrum Kamp Westerbork is een plek met een historie die nooit vergeten mag worden. Het museum vertelt het verhaal van de Joodse
geheimpje
In het museum lees en hoor je persoonlijke verhalen en zie je voorwerpen en brieven uit die tijd. Het is aangrijpend en geeft je een beeld van het leven in het kamp destijds.
Nederlanders die er tussen 1939 en 1945 verbleven. www.kampwesterbork.nl
28
museumdorp In het museumdorp Orvelte -waar gewoon mensen wonen en werken- ga je terug in de tijd. Wandelend over oude klinkers kom je een
Bij een aantal van die boerderijen kun je naar
klompenmaker tegen, een kaasmaker, een oud-
binnen. Je treft er onder meer een dierentuin vol
Hollands snoepwinkeltje en vele rietgedekte
bizarre dieren, een pannenkoekenwinkel en jawel,
Saksische boerderijen.
een Apple-museum. Wil je langer van Orvelte
weEtje
genieten? Blijf dan slapen in één van de mooie verblijfsaccommodaties in het dorp.
geheimpje
www.orvelte.eu
wist je dat Orvelte geheel auto-vrij is?
Het dorpshart van Orvelte is regelmatig het decor voor evenementen, themadagen, folkloristische groepen, speciale markten en theatervoorstellingen.
orvelte
verleden
verleden
weldadigheid landloperskolonie
Koloniën van geheimpje Bij en rond Museum de Koloniehof en in het aangrenzende bos wordt jaarlijks het Winter Boschfestijn gehouden, een uitje voor het hele gezin. www.dekoloniehof.nl
In het gebied rondom Veenhuizen, Willemsoord en Frederiksoord keer je terug naar de vroege negentiende eeuw toen generaal Johannes van den Bosch de landloperskoloniën stichtte. In de Maatschappij van Weldadigheid kwamen ‘paupers’ naar hier om te werken op het land. In ruil daarvoor kregen ze huisvesting, onderwijs en zorg. Zo hoopte de generaal de armoede tegen te gaan. Na een proefkolonie in Frederiksoord -met huisjes,
Wist je dat er een app met een verhalenroute over
scholen, fabrieken en kerkjes- volgden soortgelijke
de koloniën bestaat? Zo wordt de oude tijd op
koloniën in Willemsoord en Wilhelminaoord.
moderne wijze in beeld gebracht. In de app, Anno
Enkele jaren later werd het idee van vrijwilligheid
Drenthe, krijg je een mooie fietsroute aangereikt.
losgelaten en kwamen er onder meer in Veenhuizen
Op www.pauperpad.nl boek je een arrangement,
en Ommerschans dwangkoloniën. Sporen van de
inclusief een bezoek aan het Gevangenismuseum
Koloniën van Weldadigheid vind je in deze plaatsen
in Veenhuizen en het Museum de Koloniehof in
nog steeds. Het cultureel erfgoed staat op de
Frederiksoord.
Voorlopige Lijst van UNESCO Werelderfgoed.
29
verleden
30
weEtje
hunebedden drentse iconen In deze regio vind je nog drie Drentse iconen, oftewel: hunebedden, de oudste monumenten in Nederland. Als je ervoor staat en die grote en zware
doe tips
Wist je dat sommige mensen vroeger dachten dat de hunebedden door reuzen waren gemaakt?
Kopje Cultuur in Steenwijk: beleef dit driedaagse uitfestival, dat bestaat uit een monumentendag, straattheater, concerten en workshops voor regionaal beeldende kunst. www.kopjecultuur.nl Museumboerderij ’t Olde Maat Uus Giethoorn: ervaar hoe een boerenfamilie in de negentiende eeuw woonde en werkte. www.oldemaatuus.nl Grensloos Kunst Verkennen in De Wijk/IJhorst: bezichtig elk jaar in september tentoongestelde kunst in de omgeving van het Reestdal. www.grenslooskunstverkennen.nl
zwerfkeien ziet, vraag je je af: hoe hebben ze die in de prehistorie zo kunnen bouwen? Het blijft een mysterie. Twee van de drie hunebedden liggen in de buurt van Havelte, aan de Hunebeddenweg in Darp.
Shakespearetheater in Diever: ga op in het verhaal van Romeo en Julia in dit openluchttheater, dat plaats biedt aan duizend bezoekers. www.shakespearetheaterdiever.nl
Het derde, een hele grote, ligt in Diever.
Museums Vledder: lachen, dat doe je doorgaans niet om kunst. In Museums Vledder wel. Ze hebben er glaskunst, Drentse en valse kunst. www.museums-vledder.nl
31
routes
32
Fietsroute Het nationale
33
park van Drenthe
Kinderfietsroute Drentse Hooglanden
34 35
Wandelroute De Wolden
Vaarroutes Weerribben-Wieden
36 38
Stadswandeling Meppel
Stadswandeling Hoogeveen
32
Onderweg:
De oeroude bossen van het Drents-Friese Wold, de mysterieuze zandvlakte Aekeringerzand
• Bosgebied en Hoeve Boschoord,
én het vochtige heidegebied van het Doldersummerveld dat in de zomer prachtig paars
behorend bij de Maatschappij van
kleurt. Dat is waar deze route je langs voert. Snuif onderweg nog even de cultuur op van
Weldadigheid: een bijzonder stukje
de Maatschappij van Weldadigheid of geniet van een heerlijke dorstlesser op een gezellig
geschiedenis!
terras in Doldersum of Zorgvlied.
• De schaapskudde van Doldersum: bij de schaapskooi aan de Huenderweg te Doldersum óf op het Doldersummerveld met de herder. • Appelscha: dit gezellige boerendorp is het zeker waard om even af te stappen. • Diever: hier veel leuke dingen te
Fietsroute Het nationale park van Drenthe
bezichtigen. Stap voor meer informatie
Startpunt: Tourist Info kantoor Diever (Adres: Bosweg 2a, 7981 LE, Diever).
even binnen bij het Tourist Info kantoor
Als je met de rug naar het kantoor staat, dan ga je rechtsaf. Het 1e knooppunt (nr. 69) vind
(ook voor meer routes!) of kijk op:
je op de eerstvolgende kruising.
www.hetnationaleparkvandrenthe.nl De route fiets je eenvoudig door het volgen van de fietsknooppunten. In het veld worden met borden de punten en richtingen aangegeven. 85 87
82 23
21
61
53
12 67
14
59
69 80
route
route
33
LEGENDA: Kinderfietsroute (volg de knooppunten) Verkorte Kinderfietsroute Locaties (zie ook verwijzingen in de tekst)
op fietsavontuur met huug de hooglander Huug de Hooglander woont op de Drentse Hooglanden, midden in Drenthe. Huug is een zachtaardige mascotte in de vorm van een Schotse Hooglander. Samen met zijn vriendjes beleeft hij elke dag leuke en spannende avonturen.
1 Het Oranjekanaal: kun jij een visje
De Huug de Hooglander kinderfietsroute is een fietstocht speciaal voor kinderen van 3 tot
2 Restaurant de Klipper: even
vangen? 12 jaar die benieuwd zijn naar het avontuurlijke leefgebied van Huug en zijn vriendjes.
bijkomen met wat drinken
Het woongebied van Huug is groot en wordt ook wel het avontuurlijke hart van Drenthe
3 Westerborkerstroom: gezellig
genoemd. De mogelijkheid bestaat om tandems en fietskarren te huren zodat de
picknicken langs het water
allerjongsten ook mee kunnen op avontuur. Veel fietsplezier!
4 Horeca Westerbork: tijd voor wat
Er zijn nog meer fietsroutes door de Drentse Hooglanden. Hiervoor kun je terecht bij de
5 Holtherzand: heb jij de vriendjes van
lekkers! Tourist Info Midden-Drenthe. Meer informatie over de Drentse Hooglanden?
Huug al gespot? 6 Molen van Makkum: maak je eigen
Bezoek www.drentsehooglanden.nl
koekjes van het meel van deze molen!
34
route
kdijk Ker
Ommetje Ansen Startpunt: informatiebord aan de
Geniet van Authentiek De wolden Wandelen langs glooiende akkers, slingerende beken en authentieke boerenerven. Tijdens een Ommetje Ansen geniet je van de rust en ruimte van het Drentse land.
Kerkdijk in Ansen Lengte: blauw: circa 30 minuten, groen: circa 1,5 uur, geel: alternatieve routes (om in te korten) en rood: circa 2,5 uur Markering: paaltjes en zwerfkeien met kleur Rolstoel: De blauwe route is rolstoelvriendelijk Honden: Toegestaan mits aangelijnd
Ontdek ook het wandelknooppuntennetwerk in De Wolden. Onderweg kom je langs tal van mooie plekjes en maak je kennis met de gemoedelijkheid, rust en ruimte van het Drentse land. Bos, natuur en uitgestrekte weiden wisselen elkaar af. Van het wild in de natuurgebieden tot de melkkoeien in de ruimer opgezette laagveenweiden: de omgeving
Meer ommetjes?
ligt volledig tot jouw beschikking.
Kijk op www.touristinfodewolden.nl
35
Meer vaarroutes 1 Route Giethoorn (10 km)
3 Route Dwarsgracht (9 km) 4 Route Belt-Schutsloot (8,5 km) 5 Weerribbenroute (14 km)
In Nationaal Park Weerribben-Wieden zijn zeven vaarroutes voor kano’s, fluisterboten of sloepen. Deze route van 7 km vanaf Ossenzijl gaat door de mooiste vaartjes en trekgaten van De Weerribben. Volg de rode pijlen op de vierkante bruine kanoborden.
6 Kalenbergroute (8 km) 7 Ossenzijlroute (7 km)
Bekijk alle vaarroutes op www.np-weerribbenwieden.nl
Startpunt: Buitencentrum De Weerribben, Hoogeweg 27, Ossenzijl
route
2 Route Giethoorn (9 km)
vaarroutes weerribben wieden
36
Start en einde van de wandelroute De wandelroute start bij het station van Meppel en eindigt daar ook. Uiteraard kan de wandeling op elke plek in de route worden gestart. De route is ongeveer 4 kilometer lang en is rollator- en rolstoelvriendelijk.
De Vlijt
Hoofdstraat
Kerkplein
Zuideinde
De Weert
Catharinastraat
MEPPEL
P gr rins ac en ht -
Stations
LEGENDA: wandelroute
Horecagelegenheden Onderweg kom je verschillende horecagelegenheden tegen, waar je even pauze kunt houden en kunt genieten van een kopje koffie of thee.
wandel langs bezienswaardigheden in het Historische centrum van meppel
weg
Meppel is een stad met historie, mooie grachten en een prachtige natuur. Langs al deze bezienswaardigheden zijn verschillende stadswandelingen uitgestippeld. Een daarvan is de wandeling langs Jugendstilpanden in Meppel. Deze wandeling gaat natuurlijk vooral langs Jugendstilpanden, maar ook huizen met andere bouwstijlen, zoals Neoklassiek en Eclectisch zijn onderweg te bewonderen. De route gaat daarnaast ook langs historisch interessante gebouwen, met vaak mooie geveldecoraties uit de Jugendstilperiode. Tijdens deze wandeling maak je uitstapjes naar het joodse verleden van Meppel.
37
Jugendstil, ook wel Art Nouveau genoemd, is een bouwstijl die werd toegepast tussen 1900 en 1918. Deze stijl heeft een bijzondere aandacht voor gestileerde en decoratieve elementen. Wat we vaak zien bij Jugendstilpanden is dat gebruik wordt gemaakt van gietijzer, smeedijzer en glas. Andere belangrijke kenmerken zijn: asymmetrie, grote hoefijzerboogrammen en een rijke versiering die vaak geïnspireerd werd aan de natuur. Soms werd getracht om deze elementen zo goed mogelijk na te volgen en ontstonden echte Jugendstilpanden. Meestal werd er traditioneel gebouwd en werd de Jugendstil in tegeltableaus en aan smeedijzeren hekwerken. Beide uitingen van Jugendstil kom je tegen tijdens deze wandeling. Vooral de Meppeler architect G. Otten Jzn. heeft aan het begin van de twintigste eeuw veel mooi Jugendstilpanden ontworpen.
Informatie Voor meer informatie en de routes op papier je terecht bij: Tourist Info punt Meppel/ Boekhandel Riemer Barth, Woldstraat 5 Meppel (plein De Wheem), www.touristinfomeppel.nl Ook een stadswandeling onder leiding van een gids behoort tot de mogelijkheden.
route
toegepast in details aan winkelpuien,
38
Via de westkant van het plein loopt een weggetje naar het Klooster, welke is gebouwd naar een ontwerp van Architect Croonen uit Almelo. Wie voor de statige hoofdingang staat ziet een bijna on-Hoogeveens beeld van indrukwekkende bouw en allure. De kloosterlingen vertrokken en lieten een parochie achter. Die vond onderdak in de nieuwe Rooms Katholieke kerk aan het begin van de Blankenslaan. We wandelen naar het zuiden. De firma Dikkers (Brinkstraat 22) zit in een uniek pand: Jugendstil met prachtige Art Deco tegeltableaus in de voorgevel. In het proeflokaal kun je bijzondere likeuren en advocaat proeven. Bij de bouw in 1912 was het pand bedoeld als distilleerderij. We wandelen verder langs de oostkant van de Hoofdstraat en vanaf daar over het terrein van het voormalige landgoed Venendal. De grond is opgesplitst en heeft nieuwe bestemmingen gekregen. Op de woningen die we nu op het
monumentenroute Op stap met de tamboer Hoogeveen is de laatste tientallen jaren veranderd. Bij een cultuurhistorische wandeling is het de kunst om dwars door die veranderingen heen te kijken om zo het moois te zien wat er nog steeds is.
landgoed vinden zien we in het kort hun ontstaansgeschiedenis vermeld. Hier woonde de directeur van de Drentse Kanaal Maatschappij (no.1), de burgemeester van Hoogeveen (no.5), Claas Pet van de Hoogeveensche Courant en de boekhandel (no.7) en de Van Holthe tot Echtens. We gaan verder zuidwaarts, langs het theater dat genoemd is naar onze tamboer. Direct daarnaast bevindt zich de Tourist Info
Startpunt: Prins Mauritsplein, Hoogeveen. De auto kun je hier gratis parkeren.
voor meer informatie over Hoogeveen.
39
Vervolgens zien we op de westkant van de
Vanuit de Grote Kerk liep vanaf het
Eveneens op de westkant van de
Hoofdstraat (no. 68 en 70) twee woningen
midden van de 17 eeuw de tamboer door
Hoofdstraat, tegenover de Hoofdstraatkerk
van Joodse families. Je zult onderweg
Hoogeveen. Drie eeuwen geleden liep
en bij het begin van het waterkunstwerk de
diverse malen kleine metalen plaatjes in
deze tamboer op zondag door het dorp
Cascade, vinden we het pand waar schulte/
de stoep aantreffen. Dat zijn Stolpersteine,
om de veenarbeiders op te trommelen
burgemeester Abraham Meijer woonde.
wat letterlijk ‘struikelstenen’ betekent.
voor de kerkgang. Nog steeds loopt de
Een plaquette op de gevel geeft wat meer
Iedere steen staat voor 1 weggevoerde en
trommelslager regelmatig zijn zondagse
informatie.
vermoorde Hoogevener. De steen ligt voor
route door het centrum van Hoogeveen.
e
diens laatste woning.
Rond het Kruis, de zuidpunt van de Oostelijk van de Grote Kerk vinden we
Hoofdstraat, staan enkele oude panden.
We wandelen via de Grote Kerkstraat naar
de eerste Joodse begraafplaats van
Het café ’t Olde Schippershuus is gebouwd
het oosten. Al vanaf de 17e eeuw waren
Hoogeveen. Er zijn nog twee zerken, maar
in 1633. Het was het eerste gebouw van
in deze straat van ’s ochtends vroeg tot
er rusten nog steeds honderden doden in
Hoogeveen. Even westelijker aan de
’s avonds laat drinkpartijen, ook op de
deze aarde. Wie er loopt kan niet ontkomen
Schutstraat vinden we een gevelsteen
zondagmorgen. Nergens in Drenthe werd
aan de Hoogeveense molen ‘De Zwaluw’.
met het jaartal 1703, maar het pand zelf
de zondag zo ontheiligd als in Hoogeveen,
Deze molen is nog steeds in bedrijf,
is ouder. Een blik naar de overzijde van
zo werd in 1671 geconstateerd.
producten zijn te koop bij de Tourist Info.
het Kruis: Het Huis met de Duivengaten is
www.dehoofdletterh.nl/tip
gebouwd rond 1660. Momenteel is er een Grand Café in gevestigd.
We wandelen terug naar de Hoofdstraat, via de Van Echtenstraat. Aan het Kerkplein staat de (laat 19 -eeuwse) Hoofdstraatkerk, e
welke lang het hoofdcentrum van de
Terug naar de auto… en dan nog eens kijken in de winkels die je onderweg bent tegen gekomen?
Gereformeerden was. Deze kerk is uitgeroepen tot mooiste kerk van Drenthe.
Wie weet tot ziens in Hoogeveen!
meer er atie ov inform o en de i de reg ieden b deelge op vind je www.drenthe.nl www.waterreijk.nl www.hetnationaleparkvandrenthe.nl www.drentsehooglanden.nl www.touristinfodewolden.nl www.dehoofdletterh.nl www.meppelstadmetstijl.nl
