‘Pens met kaas’? geeft antwoord op pagina 3
02 Maandag Juni2008
Werkt bevrijdend.
Arbeidsmarkt
Oranje uitgezwaaid
Kersverse vaders willen geen vakantiedagen meer opnemen bij de geboorte van hun kind. Uit onderzoek van De Pers blijkt dat papa’s van de baas minimaal een week luiervrij eisen. 14
Het Nederlands Elftal werd gisteren ‘uitgezwaaid’ door de fans. Het duel tegen Wales (2-0) gaf weinig reden tot optimisme. Van Basten hoopt op ‘een beetje wind mee’. 22
Een week vrij voor de baby
MET SPOED
EK gaat 150 ERVAREN nu echt ICT’ERS beginnen GEZOCHT! ZIE PAGINA
Interim bestaat niet
16
continuïteit in finance
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
TSJAAD
Het nieuwe Nederlandse slagveld
Vandaag stapt Nederland een nieuwe oorlog in. De laatsten van de 60 Nederlandse mariniers arriveren in Tsjaad als onderdeel van een 3.700 man sterke Europese troepenmacht. Ze moeten ontheemden, vluchtelingen en hulpverleners in Tsjaad, Centraal Afrika, beschermen. Geweld ligt om de hoek. Arnold Karskens GOZ BEÏDA
De Nederlandse militairen lijken op het ergste voorbereid in de Tsjaadse savanne. Temidden van doornstruiken en laag kreupelhout is de militaire basis Camp Ciara afgezet met drie rollen prikkeldraad, een brede tankgracht, dan een vier meter hoge aarden wal en opnieuw een sloot. De Nederlandse detachementcommandant majoor Tjarko Leungen wijst, wandelend over 250 bij 250 meter grote terrein met witte tenten, naar de enorme dieselvoorraad van 250.000 liter. ‘Genoeg voor het komende regenseizoen van drie maanden.’ Zestig Nederlandse mariniers van de kazerne in Doorn starten vandaag in Tsjaad hun werk voor de Europese troepenmacht Eufor. Vanuit de zuidoostelijke stad Goz Beïda opereren ze als verkenningseenheid van een 400 man sterk Iers bataljon. In een honderd kilometer lange strook langs de Soedanese grens moeten zij de 160.000 ontheemden en vluchtelingen van het departement Dar Sila beschermen. Gevaren zijn er in overvloed, anders dan schorpioenen en giftige slangen. 80 kilometer verder bij de grensstad Adé wachten honderden soldaten van het Tsjaadse Nationale Leger ANT op een aanval uit Soedan. De diplomatieke betrekkingen tussen de buurlanden zijn in mei beëindigd, nadat rebellen gesteund door Tsjaad de Soedanese hoofdstad Khartoum hadden aangevallen. In februari vielen Soedanese rebellen al eerder de Tsjaadse hoofdstad N’Djamena binnen. In deze proxy-war, waarbij de regeringen zich van derde partijen bedienen, zijn dit jaar al honderden doden gevallen. De pezige Leungen, een verwoed triatlonatleet, erkent dat er gevaar dreigt: ‘We willen naar de grens, maar we gaan er niet zo maar op af. Pas na overleg met de plaatselijke autoriteiten als de prefect.’ De Ierse bataljonscommandant majoor Steve Morgan, gekleed in camouflagepak, die bij het gesprek aan de kantinetafel zit, is op zijn
Militairen van het leger van Tsjaad rijden door het stadje Goz Beïda waar vanaf vandaag Nederlandse mariniers met hun missie beginnen. ARNOLD KARSKENS
beurt niet bang dat Eufor klem komt te zitten in de binnenlandse strijd tussen de Tsjaadse regering en opstandelingen. Frankrijk, dat de helft van de Euformacht levert, heeft begin dit jaar de zittende president Idriss Déby geholpen bij het neerslaan van een opstand. Deze steun was zeer tegen de zin van de anti-regeringsrebellen die ook in de omgeving van Goz Beïda operatief zijn. Morgan: ‘Het Eufor-mandaat is duidelijk. Bescherming bieden aan vluchtelingen en ontheemden. Raken we betrokken bij de strijd van de vechtende partijen, dan hebben we gefaald.’ Komen de Nederlanders of Ieren in Sector Zuid onverhoopt in de pro-
blemen, dan staan er 120 Franse militairen van een Quick Reaction Force klaar om hulp te bieden. Ook Nederlandse militairen kunnen elders langs de 1.350 kilometer lange grens met Soedan voor de strijd worden opgeroepen. Leungen: ‘De Nederlandse troepen zijn inzetbaar in het hele Euforgebied.’ Nederlandse slachtoffers door beschietingen of bermbommen zijn niet denkbeeldig. De rules of engagement, de geweldsregels waaraan de mariniers zich in Tsjaad moeten houden, zijn krachtig genoeg om zich tegen aanvallers te verdedigen, laat het ministerie van Defensie weten. Lees meer op pagina 10
2
Nieuws
De Italiaanse Droom Tips voor de winnaars
‘Je moet hier echt aan álles meedoen’ Thomas en Sandy Broos hebben gisteravond het KRO-programma ‘De Italiaanse Droom’ gewonnen. Zij openen binnenkort hun bed&breakfast in het dorpje Piticchio. Elf kilometer verderop maakte een ander Nederlands stel hun Italiaanse droom al waar. Annita Lageweg CASTELLEONE DI SUASA, ITALIË
...
Dat de bakkersvrouw vorig jaar op een ochtend haar borsten vastpakte in de winkel, is een van de raarste dingen die Pauline Postema tot nu toe meemaakte in Italië. ‘Ik was hoogzwanger en de vrouwen hier beweren dat ze aan je borsten kunnen voelen of je een jongen of een meisje krijgt’, vertelt ze. ‘C’è una femminuccia’, riep Giuseppina Belfanti. Nou, het werd geen meisje maar een jongen. Daar plaag ik haar nog wel eens mee wanneer ik brood haal met Elio.’ Op 9 april 2005 verhuisden Pauline Postema (29) en Peter Ester (28) naar Castelleone di Suasa in Italië. Ze kochten er een vervallen huis, even buiten het dorpje in de regio Le Marche. Het stel bewoont nu zelf de bovenverdieping van het opgeknapte Rustico del Bozzo. Beneden zit een appartement en een enorme keuken waar ze koken voor hun gasten. Een paar meter achter het hoofdgebouw ligt een verbouwde stal met daarin nog twee appartementen. Een enorme tuin en een zwembad maken hun project voorlopig compleet. Hier ontvangen ze sinds twee jaar vakantiegasten van uiteenlopende nationaliteiten, die kunnen kennismaken met de lokale cultuur en eetgewoonten. In de verte, op een heuvel, ligt Piticchio. Daar probeerde de 28-jarige
Silvia Marchegiani, lerares Italiaans, vorig najaar onder meer Thomas en Sandy Broos, de winnaars van De Italiaanse Droom haar taal bij te brengen. Marchegiani was teleurgesteld over de vorderingen van de Nederlanders. Als je wilt aarden in een vreemd land is de taal een belangrijke sleutel tot succes, weet Pauline Postema. Zeker in een streek als Le Marche, die door buitenlandse toeristen nog nauwelijks is ontdekt. ‘Het merendeel van de bevolking spreekt alleen Italiaans. Wil je er bij horen, dan moet je het dus snel leren’, benadrukt ze. ‘Dan red je het niet met een paar taallessen maar moet je het elke dag dóen.’ Postema en Ester spreken vloeiend Italiaans, hun zoon Elio Giuseppe wordt tweetalig opgevoed. ‘Pronto’, roept Postema, als ze de telefoon opneemt. In rap tempo praat ze met een kennis uit het dorp, daarbij druk gebarend met haar handen, als een rechtgeaarde Italiaanse. Of ze ooit heimwee heeft gehad? ‘Nooit’, zegt ze beslist. ‘Vanaf dag één voelden wij ons hier thuis. Peter en ik hebben ons zelfs bekeerd tot het katholieke geloof. We zijn van oorsprong protestants, maar het leek ons goed om ons bij de kerk hier aan te sluiten. Daarvoor moesten we wel toestemming hebben van het Vaticaan. Maar daarna konden we in de kerk van Castelleone di Suasa trouwen, met processie en al.’ Nu zingt Postema wekelijks in het kerkkoor. Ester is lid van Pro Loco, een VVV-achtige club, die feesten organiseert in het dorp. Leuk om te doen, maar ook praktisch want het bevordert de acceptatie door de dorpsbewoners. Dat dorpsbewoners aan je borsten voelen als je zwanger bent, is in Ne-
Pauline en Peter gingen de winnaars in Piticchio (onder) voor.
derland natuurlijk ondenkbaar. Dat ze op eerste kerstdag met z’n veertigen langskomen om de geboorte van je kind te vieren waarschijnlijk ook. Dat overkwam Postema en Ester vorig jaar op die dag, toen hun zoon werd geboren. ‘Pauline en Elio lagen nog in het ziekenhuis en ik zat hier met tafels vol eten en drank.’ Ester lacht erom. ‘Iedereen zat lichtblauwe satijnen strikken te vouwen, waarmee ze later het huis en de omgeving hebben versierd. Dat is traditie hier: zo kan iedereen zien dat er een jongen is geboren.‘ Elio kreeg ook een kale, oranje geverfde boom, die in de tuin van Rustico del Bozzo is gezet: minstens zeven meter hoog met in de top een blauwe kinderfiets, een houten ge-
‘Laat je gezicht zien, niet alleen op feesten maar ook op begrafenissen’ weer, een voetbal en de Nederlandse en Italiaanse vlag. ‘Als Elio kan lopen en de boom kan aanraken, komen ze hem ophalen’, zegt Ester. ‘Maar niet voordat er is gegeten en gedronken, want Italianen grijpen alles aan om te feesten en bij elkaar te zijn.’ Aan de Italiaanse bureaucratie, veel erger dan de Nederlandse, zijn Postema en Ester nog steeds niet gewend. Daarom prijst Ester zich geluk-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
kig dat hij een Italiaanse compagnon heeft met wie hij huizen verbouwt en zwembaden aanlegt. Deze maakt hem wegwijs in de wirwar van regels. Of de eigenaren van Rustico del Bozzo nog tips hebben voor het Nederlandse stel in Terrazzo Piticchio, hun ‘bijna buren’? Jazeker! ‘Kijk de kat uit de boom en pas je aan, maar hou je eigen identiteit’, adviseert Postema. ‘En zoek contact met de dorpsbewoners, doe je boodschappen zoveel mogelijk bij hen en doe mee aan activiteiten. Laat je gezicht zien, niet alleen op feesten maar ook op begrafenissen. Dat doen wij ook en het loont. Daar komt bij: wij kunnen wel op onze berg gaan zitten, maar als we daar alleen zitten is er niets aan.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Landelijk (bus/tram) Acties in het openbaar vervoer Mogelijk worden vanaf zondag 1 juni 2008 de acties in het openbaar vervoer voor onbepaalde tijd hervat. Houdt u gedurende de aankomende periode rekening met het uitvallen van bussen en trams in het gehele land. De bussen en trams van HTM, GVB, RET en de bussen van het GVU en Syntus rijden wel.
Vandaag
Morgen
Het wordt een warme dag, in het noorden loopt de temperatuur op tot 30 graden. In de rest van het land loopt het kwik op naar 24-26 graden. Helaas is het bewolkt en valt er ook wat regen. Ook is er weer kans op onweer. De wind is zwak tot matig en waait uit variabele richting. De nacht wordt niet erg koud, het koelt af naar 15 -17 graden.
Het is nog niet afgelopen met het wisselvallige weer. Morgen valt er op veel plekken regen en het is wisselend bewolkt. In het oosten van het land kunnen er enkele onweersbuien voorkomen. Het kwik stijgt naar ongeveer 22 graden, aan zee en op de Wadden is het iets kouder met 19 graden. De wind waait uit het westen tot zuidwesten en is zwak tot matig.
Landgraaf (bus) Pinkpop Veolialijnen 25 en 26. Halten De Wendelstraat, Honigmannstraat, Snowworld, Einsteinstraat en Mondo Verde richting Heerlen vervallen. Amsterdam (bus) Spoorwerkzaamheden Reguliersbreestraat/Muntplein GVBlijnen 355, 357, 359, 362 en 363. Halte Rembrandtplein vervallen.
MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
Kankerbestrijding
Polen Eenderde van de uitzendbureaus deugt
Onderzoek naar kanker loopt vertraging op door tekort aan proefpersonen
Rammelend contract en geen vakantiegeld
Te weinig mensen doen mee aan klinische studies waarin middelen tegen kanker worden uitgetest. Hierdoor duurt het te lang voordat wetenschappelijke inzichten worden vertaald in behandelmethodes, volgens KWF Kankerbestrijding. Ana Karadarevic
Zaterdag vond de eerste banenbeurs voor Poolse werknemers in Nederland plaats. Ongeveer 800 Polen bezochten de beurs in een Brabantse gymzaal.
AMSTERDAM
...
Remco Tomesen
Wereldwijd wordt al jaren steeds meer onderzoek naar kanker gedaan, en dat leidt tot een toenemende kennis over behandelmogelijkheden. Tegelijkertijd neemt het aantal patiënten dat deelneemt aan klinische studies niet toe. Het duurt al gauw tien jaar voordat wetenschappelijke kennis kan worden omgezet in een middel tegen kanker. ‘Omdat te weinig mensen zich opgeven voor de klinische studies duurt het langer dan nodig is’, aldus Gijs Boerrigter, hoofd program-
BOXTEL
...
Op een laag houten bankje achter in de gymzaal kijkt Isabelle naar kraampjes van uitzendorganisaties, verzekeraars en andere instanties. De uit het noordoosten van Polen afkomstige, ongeveer 35-jarige vrouw voelt zich hier niet erg op haar plaats. ‘Ik ben niet op zoek naar een baan als schoonmaakster of productiemede-
werkster.’ Wat ze wel zoekt? ‘Een baan in mijn sector, als voedseltechnoloog’. Omdat ze in Polen nog in dienst is bij haar werkgever – een overheidsinstantie – wil ze niet met details in de krant, dus geen achternaam of leeftijd. Hoewel de op hbo-niveau geschoolde Isabelle in eigen land een goede baan heeft, zoekt ze nieuw werk. Haar salaris van 800 euro per maand vindt ze namelijk te weinig. Isabelle is een uitzondering op banenbeurs Lepsza Praca (beter werken). De meeste mannen en vrouwen die langs de kraampjes slenteren zijn lager opgeleid en op zoek naar een baan in de bouw, productie, techniek of landbouw.
Van de uitzendbureaus die werk regelen voor Polen, heeft slechts eenderde het goed voor elkaar, zegt Paul ’t Lam van Otto Workforce, medeorganisator van de beurs, samen met onder meer het CNV. Vaak rammelen contracten of betalen bureaus werknemers te weinig. ‘Dat het vakantiegeld niet wordt uitbetaald, is een teken aan de wand dat meer niet klopt.’ Sommige bureaus geven werknemers zelfs helemaal geen contract, maar laten hen inschrijven als zzp’er (zelfstandige zonder personeel). Deze fake-zzp’ers zijn vrijwel geheel rechteloos. Op de beurs staan volgens ’t Lam alleen maar organisaties die zich wél aan de regels houden. ‘De helft van de bureaus die op de beurs wilde staan, hebben we geweigerd omdat ze naar ons idee niet oké zijn.’ Ja, ze heeft bij een paar bureaus wel een formulier ingevuld, zegt Isabelle, voor zich uitkijkend op het gymzaalbankje. ‘Maar niemand kan me een baan garanderen.’ Een baan als voedseltechnoloog zit er niet in, beseft ze. ‘Ach, op de korte termijn is een baan als schoonmaakster ook goed. Ik verdien dan nog altijd veel meer dan in Polen.’ Ze heeft nog twee weken om te zoeken, dan vertrekt de bus terug naar Polen. Lees meer op pagina 9
Lees verder op pagina 5
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
AP
‘STUDENT GEMARTELD’ Het hoger beroep van de ter dood veroordeelde Afghaanse student journalistiek Sayed Parwez Kamabkhsh is gisteren uitgesteld. Het hof gelastte een medische onderzoek, omdat Kamabkhsh verwondingen had aan zijn neus en linkerpols. Volgens zijn advocaat is hij gemarteld door de politie. Kambakhsh werd in januari ter dood veroordeeld omdat hij een van internet geplukt artikel had verspreid waarin de vraag wordt gesteld waarom de islam polygamie voor mannen wel toestaat, en voor vrouwen niet.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Radicalisering NMO Tv-programma Nova heeft onjuist bericht over de veronderstelde radicalisering van de Nederlandse Moslim Omroep (NMO). Aldus de Raad voor de Journalistiek, naar aanleiding van een klacht van de moslimomroep. Radicale moslims hebben de macht overgenomen, berichtte Nova eerder dit jaar, afgaand op mensen die zich in een conflictsituatie met de NMO bevinden.
Behandelingen zijn harder nodig omdat steeds meer mensen kanker krijgen ma onderzoek van KWF Kankerbestrijding. Middelen kunnen sneller op de markt worden gebracht als meer mensen meedoen aan studies. Behandelingen zijn hard nodig in de strijd tegen de ziekte omdat steeds meer mensen kanker krijgen, met name omdat de bevolking ouder wordt. KWF Kankerbestrijding roept kankerpatiënten dan ook op om mee te doen aan de studies. ‘Meer patiënten moeten meedoen aan de studies omdat zij profiteren van de nieuwste kennis en de allerbeste behandeling krijgen’, zegt Boerrigter. Maar ook als patiënten er zelf niet beter van worden, is deelname volgens hem nuttig. ‘Zij leveren een bijdrage aan de strijd tegen kanker. Ook als het voor henzelf op korte termijn niets uitmaakt, kunnen zij er anderen mee helpen.’ Op dit moment doen zo’n duizend mensen jaarlijks mee aan klinische studies naar behandelingen tegen kanker, een aantal dat al jaren ongeveer gelijk blijft.1
3
Doden voetbalwedstrijd Zeker acht mensen zijn gisteren in een volgepakt voetbalstadion in Liberia door verstikking om het leven gekomen. Het drama gebeurde tijdens de kwalificatiewedstrijd voor het WK 2010 tussen Liberia en Gambia, die met 1-1 gelijk speelden. Het stadion werd twee uur voor aanvang van het duel gesloten, maar toen waren er al te veel mensen binnen. Zij waren binnengekomen met illegale tickets.
Tegen ‘veryupping’ Berlijn Zuid-Korea
Bang voor de gekkekoeienziekte Een man in rouwkleding draagt een ‘besmet’ koeienhoofd door Seoul. Tienduizenden Zuid-Koreanen protesteerden dit weekend tegen de hervatting van de import
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Wereldbank in actie tegen honger door voedselprijzen
van Amerikaans rundvlees. Die werd in 2003 stilgelegd in verband met Creutzfeldt-Jakob. Veel Zuid-Koreanen vertrouwen het vlees nog steeds niet. 1 AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
Vijfhonderd Duitsers hebben gisteren geprotesteerd tegen nieuwbouwprojecten voor yuppen in OostBerlijn. Goedkope woningen in Mitte en Prenzlauer Berg dreigen te verdwijnen door de komst van jonge tweeverdieners met geld. Ook verandert de cultuur in de wijken. Woensdag werden zo’n dertig personenauto’s in brand gestoken.
Van Dale geeft antwoord
Miniwoordenboeken Juni: misschien wel de mooiste tijd om op vakantie te gaan. De dagen op hun langst, de grote toeristenstroom nog niet op gang gekomen en het weer vaak al heel aangenaam. Zeker in Italië. Reisje boeken, terrasje zoeken en la dolce vita kan beginnen. Denk je. Want daar is de ober al, en die spreekt geen woord Engels. Haast heeft hij wel: er zijn meer klanten en hij gebaart dat hij niet eeuwig wil wachten tot jij je keus gemaakt hebt. Snel grijp je de menukaart, en om van de man af te zijn wijs je lukraak de zampone en de trippa alla romana aan. ‘Pfff, gelukt’, denk je, terwijl je het zweet van je voorhoofd wist. Had je nu maar een woordenboek gehad. Want dan had je kunnen opzoeken dat je zonet een ‘varkenspoot, gevuld met gehakt’ hebt besteld, ge-
volgd door ‘pens in zoetzure saus met kaas’. Om zulke misverstanden te voorkomen, zijn er nu de Van Dale Miniwoordenboeken, met de 10.000 belangrijkste woorden in het Italiaans, Spaans, Engels, Frans of Duits. Elk boekje bevat bovendien praktische zinnetjes en een lijst van gerechten en dranken. Geen overbodige luxe in het buitenland.
Om de introductie te vieren, organiseert Van Dale een fotowedstrijd. Doe tot en met 30 juni mee op www. vandale.nl/opreis en maak kans op één van de vijf geheel verzorgde driedaagse citytrips voor twee personen naar Madrid, Berlijn, Parijs, Londen of Rome. 1 www.depers.nl/vandale
€7,50
Miniwoordenboeken
De Vier
4
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE HET NIEUWE VERZET
Q&A 06-18706XXX
Jazz verschuift van de muziek van je vader naar de nieuwe hype onder conservatoriumstudenten.
‘Of jazz cool is? Focking cool’ De gristen-socialistische mannenbroeders van Balkenende IV lonken naar de grijze jaren vijftig. Koster en Jojanneke ook, maar dan wel naar het verzet uit die tijd: jazz. En we zijn gelukkig niet alleen.
...
Aan het Bloemendaalse strand vermengt het schijnsel van de ondergaande zon zich met het paars, rood en wit uit de discolampen. De zee is tot een turquoise spiegel getransformeerd. Stichting MuzieKunst organiseert vandaag de tweede editie van Stand-Up Jazz & Visuals. ‘Een podium voor de jazzartiest die morgen niet meer te betalen is’, lacht initiatiefnemer Menno Veenendaal zelfspottend. Veenendaal, jazzdrummer en beeldend kunstenaar, organiseert al twaalf jaar jazzpodia, maar is de grijze en zure koppen net zo beu als wij het tutkabinet zijn. ‘Jazz is niet meer suf, maar hip. Van ‘de muziek van je vader’ verschuift het naar de middelbare school en is het de nieuwe hype onder conservatoriumstudenten. Dat proces geef ik graag een zetje.’ Om het stoffige imago weg te blazen roept hij de hulp in van de avant-garde van de beeldende kunst, net zoals dat in de jaren vijftig gebeurde, toen Karel Appel zijn doeken volrotzooide op muziek van Miles Davis en andere
DE WEDLOOP
glue along the overlapping BACK of the arms & glov
glueglue
glueglueglue
note this line on top of the head is a fold line NOT a cut line
glueglueglueglue
Hillary:
“I'm in. and I'm in to win.”
cut out white space
glueglueglue
glueglueglue
glueglueglue
cut along the top of the head
Cut out white space
gluegl ue
glueglueglue
glueglueglue
M.m.v Jens Olde Kalter
Waarom laten we de vouwpopjes de uitslag niet bepalen? carefully cut along gloves’ contour line
cut along line ONLY till the perpendicular dashed line Repeat on the oposite leg
KEES AB
Langzaam dringt de nieuwe tijdgeest ook in dit kakdorp door. Bij de vorige editie werd er nog voorzichtig geëxperimenteerd met de jonge Sinatra die op funky klanken werd opgehitst met de panoramische flitslichten van
Wind de president om je vinger
carefully cut along gloves’ contour line
glue along the overlapping BACK sides of the arms & gloves
Nicoline Jo kan niet vergeleken worden met Candy Dulfer.
drugsdoordesemde jazznozems. Nu 1968 definitief is weggehoond als het feestje van een paar verwende elitekinderen is het tijd om de wortel van de ware tegencultuur te ontdekken. Precies, in Bloemendaal.
‘Schiphol-VJ’ Danielle Kwaaitaal. Vandaag worden de vetkrijttekeningen van Guusje Kaayk digitaal opgepimpt op grillige bebobklanken. ‘Kruisbestuiving geeft frisse lucht’, aldus Kaayk die ooit in de Amsterdamse Roxy begon, ook haar verzetshaard tegen gezapigheid. Op het podium zet nu Nicole Jo haar lippen op de saxofoon, Ha, eindelijk een opvolger van Candy Dulfer. Het in Zürich woonachtige blondje glimt als ze vertelt over de terugkeer van de verzetsmuziek: ‘Jazz is like a tree, it has so many branches. But they all convert in one.’ Op de vraag of zij de Duitse Candy Dulfer is roept ze: ‘Forget it’. De blondine, die onlangs in Berlijn de Yamaha Jazz Award in de wacht sleepte, grijpt in als ze ziet dat haar statement wordt genoteerd. ‘No way. I looked up against Candy Dulfer when I was still in school. And I still look up to her today.’ Drie tienermeisjes in spijkerbroek en op hippe gympen duwen de journalist weg. Ze willen een handtekening. ‘Of jazz cool is? Focking cool.’ Volgende maand gaan ze zeker weer, maar het enige nadeel is de prijs. ‘Tien euri’s. Veel te duur voor ons. Daar moeten ze zeven vijftig van maken.’ Tja, de inflatie hè. Die was in de jaren vijftig ook lager, meneer Balkenende. 1
Model Instructions : 1. Cut pattern along the lines (NON-das a craft-knife, ruler, & cutting-mat OR j 2. Score along fold lines (dashed) using
Het vouwpoppetje van Hillary.
Het zijn de spannendste voorverkiezingen in de laatste veertig jaar bij de Democraten, en ook de strijd tussen McCain en zijn uiteindelijke Democratische uitdager lijkt op een Hollywoodscenario uit te lopen. Niet eerder doken zoveel commerciele en idealistische clubjes op de wedloop om de mondiale macht. Laatste stunt is de lancering van de vingerpoppetjes van de drie overgebleven Amerikaanse kandidaten: Obama, Clinton en McCain. Website www. folduscandidate.com presenteert sa-
men met fotosite Flickr en videoportaal You Tube bouwpakketten van de kandidaten om de polls een beetje te tarten. ‘Ook zo moe van al die onbetrouwbare peilingen? Waarom laten we de vouwpopjes de uitslag van de verkiezingen niet bepalen?’, is de melige werftekst op de website. Op de site staan drie vrolijke instructievideo’s waarmee u de presidentiële poppetjes om uw vinger kunt winden. De filmpjes bestaan uit een driestappenplan op zompige rapmuziek, waar zelfs Koster en Jojanneke geen
hoofdpijn van krijgen. Wat te doen? Pak schaar, lijm en een liniaal. Dan stap één: men printe de plattegrond van de poppetjes van de website op dik kartonachtig papier. Twéé: men knippe de poppetjes uit en plakke ze aan elkaar op de plaklijnen. Drie: men doet de poppetjes op de vinger en zoekt medestanders of tegenstanders om mee te debatteren. Film dit en stuur het naar www.folduscandidate.com, Flickr of You tube. Waarom? Nou, daarom: ‘It’s all there at your fingertips.’ 1
‘Mijn rol was een laffe, die van de antiheld’ Filmmaker Astrid Bussink overleefde de Enschede vuurwerkramp en verfilmde haar persoonlijke impressie. ‘Ik vond alleen een kandelaar van de Blokker terug.’ ... U was aanwezig bij de vuurwerkramp op 13 mei 2000. Citaat uit haar internetdagboek op www.docster.nl: ‘Het was mooi vuurwerk. ...Tegen de zonnige heldere hemel had het iets vervreemdends. ‘Weet jij waar ik moet zijn?’ Ik draai me om, naast me staat een brandweerauto, de man in de auto vraagt me hoe hij met de wagen bij de loods kan komen.’ U rende weg, anderen hielpen. De brandweerman zou sterven. Uit het dagboek: ‘Mijn rol was een laffe. De antiheld. De ouders van mijn vriend hielpen gewonden in een busje, de broer van mijn vriend rende terug het brandende huis in om mijn tas te redden, maar ik, ik wilde alleen maar wegrennen.’ En nu woont u weer in een studentenhuis in Enschede en doet u onderzoek. ‘Maar het wordt niet echt een journalistieke film, meer een persoonlijke impressie. Ik studeerde op de kunstacademie en ging verhuizen naar Amsterdam. Alles was ingepakt. Toen ik later terugkwam, vond ik een verkoolde kandelaar van de Blokker terug en een blikje met de tekst: ‘Murphy’s law.’ Dat was van een biermerk.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
De kapotte camera
Universele fik
COMEDYFESTIVAL ERKENT SCHULD THEO MAASSEN-REL
FILMSTUDIO AFGEBRAND
Het Amsterdam Comedy Festival neemt de verantwoordelijkheid op zich voor het incident waarbij Theo Maassen zaterdag de camera van een journaliste vernielde. De organisatie van het festival liet gistermiddag weten dat niet goed is gecommuniceerd dat niet mocht worden gefotografeerd. Maassen molde de camera van Spits-fotografe Ilvy Njiokiktjien omdat zij foto’s maakte van zijn voorstelling, terwijl hij had aangegeven
Een flinke brand heeft zondagochtend in studio’s van de filmmaatschappij Universal Studio’s bij Los Angeles grote schade aangericht. Er was veel rookontwikkeling, maar slachtoffers zijn er niet gevallen. Volgens de lokale brandweer is ten minste een gebouw in vlammen opgegaan en zijn drie loodsen met decorstukken vernield. Een aantal decors van de film King Kong zijn verloren gegaan.
niet te willen worden gefotografeerd. Volgens de organisatie van het festival heeft geen van beide partijen schuld aan het incident, waarbij de vijftienduizend euro kostende camera van Njiokiktjien sneuvelde nadat Maassen het apparaat in de lucht had gegooid. Door de communicatiefout van de organisatie, meende zowel Maassen als Njiokiktjien dat ze in hun recht stonden.
AP
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Pinkpop rustig voor politie
Tanja is 48
Tweeling Angelina en Brad krijgt naam
De Zuid-Limburgse politie is ‘heel erg tevreden’ over het verloop van Pinkpop. Tot aan zondagmiddag werden in totaal 25 personen aangehouden, op een bezoekersaantal van ruim 90.000 festivalgangers.
Tanja viert vandaag in Artis haar 48e verjaardag. Stokoud voor een nijlpaard .
Angelina Jolie en Brad Pitt hebben hun tweelingdochters Isla Marcheline and Amelie Jane genoemd. Jane is de bijnaam van Brads mama, Marcheline is naar Angelina’s overleden moeder genoemd.
Binnenland
5
Congres ‘Tel uw zegeningen’
Aan het CDA kunt u het land overlaten Terwijl coalitiepartner PvdA verder ruziet, stippelt het CDA de strategie uit tegen populisten. Minder gezeur over integratie, meer aandacht voor economie en heel veel positivisme. Dirk Jacob Nieuwboer UTRECHT
...
Hoofdschuddend lazen de CDA’ers zaterdag de kranten. Alsof de PvdA al niet genoeg verdeeld is, klaagde oudfractievoorzitter Jacques Tichelaar in De Volkskrant ook nog eens over zijn collega’s. Schandalig vindt hij het dat ze nog voor zijn hartoperatie al speculeerden over zijn opvolging. In NRC riep staatssecretaris Frans Timmermans ondertussen zijn partij op tot een sociaal-liberale koers. Geen samenwerking met de SP, maar met GroenLinks en D66. Alsof frac-
tievoorzitter Mariëtte Hamer onlangs niet had gezegd dat ze koffie wil drinken met SP-leider Jan Marijnissen. ‘De PvdA-strategie verandert iedere 24 uur’, mopperden invloedrijke CDA’ers op hun partijcongres. Dat zal de christendemocraten niet gauw overkomen. Premier Balkenende, fractievoorzitter Van Geel en partijvoorzitter Van Heeswijk bepalen met vertrouwelingen de strategie. Anderen mogen soms meedenken, maar moeten vooral de partijlijn uitdragen. CDA’ers hoor je daarom vaak dezelfde dingen zeggen. ‘Vrijheid kan niet zonder verantwoordelijkheid’ , is zo’n slogan. Of: ‘Respect moet je niet alleen krijgen, maar ook geven.’ De partij laat zich het thema ‘normen en waarden’ niet meer afpakken. Zaterdag kondigden de christendemocra-
ten een ‘beschavingsoffensief’ aan. ‘Hufterigheid is onze vijand.’ Het verschil met enkele jaren terug is dat de partij nu een en al positivisme probeert uit te stralen. De vorige kabinetten-Balkenende somberden over de economie en met de VVD stond het CDA voor een harde aanpak van immigranten. De partij benadrukt nu liever dat de kernboodschap van religies gelijk is. Op een scherm werd het geprojecteerd. Jezus zei: ‘Behandel anderen dus steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen.’ Mohammed: ‘Je gelooft pas echt als je voor anderen wenst wat je voor jezelf wenst.’ Het is een bewuste keuze, want met de harde toon tegen moslims valt voor het CDA weinig te winnen. Wilders en Verdonk hebben die discussie volledig naar zich toe getrokken en over hun harde woorden kan en wil het CDA toch niet heen. De kiezers van Wilders en vooral Verdonk probeert het CDA nu juist te lokken met positivisme. Waar Verdonk waarschuwt voor het einde van
CDA benadrukt nu liever dat de kernboodschap van religies gelijk is Sinterklaas, hamert het CDA erop dat we nu al trots kunnen zijn op Nederland. ‘In de Bijbel staat het zo’, zei een van oorsprong Ethiopische dominee tegen de congresgangers. ‘Tel uw zegeningen.’ Volgens de strategen van het CDA zorgen de kredietcrisis en de hoge olieprijs ervoor dat de economie het belangrijkste onderwerp wordt. De boodschap richting fans van Verdonk en Wilders is duidelijk: als het woelig wordt kun je beter niet in zee gaan met avonturiers. Het CDA presenteert zich als de partij die de economie laat draaien en zorgt dat de voeten droog blijven. Fractieleider Van Geel pleitte niet voor niets voor een Deltaplan 2. ‘Het CDA verschuilt zich niet achter dijken, we bouwen ze.’ Er is wel een maar: als het kabinet zo blijft sukkelen als nu, heeft het CDA het ontevreden volk weinig te bieden. Of de PvdA daar misschien ook eens aan zou willen denken. 1
Column
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
Humor
W
at Balkenende leuk schijnt te hebben gevonden, was een sketch van enkele ministers na een vergadering in het Catshuis, vlak voor de laatste Kerst, bedoeld om de neuzen van de ministers dezelfde kant op te laten wijzen. Er moet toen een liedje in het spel zijn geweest, een raar hoedje. Op Google scoort de samenvoeging ‘Balkenende + humor’ eenenzestig hits, veel meer dan Rouvoet (1), Halsema (1), Rutte (3), Marijnissen (7) of Wouter Bos (geen resultaten). Hierbij moet worden aangetekend dat het overgrote deel van deze hits beledigingen en verwensingen betreffen; wanneer slaapverwekkende verhalen zijn verteld, slaat men elkaar op het internet met de term ‘Balkenende-humor’ om de oren. Toen Rutte onlangs een toespraak in het parlement begon met de woorden: ‘Ik wilde mijn bijdrage aanvankelijk beginnen met een persiflage op Balkenende’, konden we zien hoe de premier op humor reageert – niet goed, hij liet wat arrogante lucht aan zijn neusgaten ontsnappen – al geldt hier de verzachtende omstandigheid dat de premier spot vermoedelijk niet
tot het domein van de humor zal rekenen. Nu kun je een hekel aan humor hebben, in de zin dat je er niet om kunt lachen. Op zich valt voor die houding het nodige te zeggen; veel humor is ook niet om te lachen. Maar de weerzin van Balkenende tegen humor zit dieper. Hij kan het niet zien, humor, hij kan het niet verdragen. Satire met de koningin, pastiches in het weekblad Opinio, cartoons op het internet, het moet afgelopen zijn, weg. Het is alweer een tijdje geleden dat Lodewijk de Waal (geen resultaten) voorzitter was van de FNV. Hij had iets leuks bedacht: de eisen die de FNV aan het kabinet stelde, werden ludiek verbeeld door ijsjes. Voor de ingang van het Kamergebouw deelde De Waal ze zelf uit. Ik geloof dat het Bos was die als eerste aan zijn kar stond. Hij kreeg een hoorntje met twee bolletjes. Vlak achter Bos kwam Balkenende aangelopen. De Waal riep: ‘Jan-Peter, jij krijgt maar één bolletje.’ De premier heeft hierna lang niet met De Waal en de FNV willen praten, het sociaal overleg lag weken stil. 1
Onderzoek
KWF Kankerbestrijding komt met overzicht studies Vervolg van pagina 3 AMSTERDAM
...
KWF Kankerbestrijding roept patiënten op om mee te doen aan klinische studies naar nieuwe middelen tegen kanker. Samen met twee integrale kankercentra ontwikkelt KWF Kankerbestrijding een website met daarop een overzicht van klinische studies in twee regio’s naar behandelingen tegen de ziekte. De site moet geïnteresseerde patiënten inzicht bieden in welke studies er zijn. De website gaat in de loop van dit jaar in de lucht. In 2009 wil de organisatie het uitrollen over heel Nederland.
Een medicijn of andere behandeling mag pas op de markt worden gebracht als het, na uitgebreide laboratoriumtests op proefdieren, ook op mensen is getest. Dit laatste gebeurt niet voordat een medisch-ethische toetsingscommissie heeft geoordeeld dat deelnemers niet bloot zullen staan aan grote en onethische risico’s. Kankeronderzoek heeft de vooruitzichten van patiënten verbeterd. De overlevingskansen van patiënten in de eerste vijf jaar zijn in de afgelopen zes decennia verdubbeld van 25 naar 55 procent. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
Stroom werkt niet
ZIEKENHUIS AMSTERDAM SCHRAPT OPERATIES
Met dank aan
Hoeveel bespaar jij? Test jezelf op Ben.nl
Alle operaties die vandaag in het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis (AVL) in Amsterdam zouden plaatsvinden, zijn geschrapt. Door een blikseminslag zaterdagavond werkt de noodstroomvoorziening niet meer, liet een woordvoerder gisteren weten. De installatie die de software voor de noodvoorziening aanstuurt, is getroffen. Het gaat om een Duitse installatie en reparateurs uit Duitsland moeten ook de reparatie ter hand nemen.
Tussen de 25 en 30 kankerpatiënten zijn gedupeerd. Eventuele spoedoperaties worden verplaatst naar het Slotervaartziekenhuis, eveneens in Amsterdam. Het AVL heeft alle operaties voor vandaag geschrapt omdat het geen enkel risico wil nemen. ‘Dat is erg vervelend voor de patiënten’, zegt de woordvoerder. ‘Je bereidt je toch mentaal voor op zo’n operatie.’ Vanavond moet de installatie weer werken.
Test jezelf op
Hoeveel bespaar jij als je overstapt naar Ben?
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Automobilist trekt op
Geen loting nodig
Een automobilist reed zaterdag een verkeersregelaar aan op een woonboulevard in Heerlen. De verdachte parkeerde zijn auto op het voetgangersgedeelte. De regelaar wilde hem hierop aanspreken.
Voor de Nijmeegse Vierdaagse hebben zich 44.000 wandelaars ingeschreven.
6
Binnenland
Mijnwerkers ‘We voelden elkaar haarfijn aan’
Technisch gezien kunnen de mijnen open Met een helm op en hun oude lamp in de hand troffen een paar honderd oud-mijnwerkers elkaar dit weekend in Heerlen. Het Limburgse mijnverleden herleeft. En wie weet is er zelfs toekomst. Sanne Rooseboom HEERLEN
...
Toen de mijnen nog open waren, deden ze alles samen, de mijnwerkers. Onder de grond was je op elkaar aangewezen, daarboven ging je samen naar de kerk en het voetbalveld, woonde je in dezelfde straat en speelde je met z’n allen in de lokale fanfare. ‘Het mijnwerkersbestaan was een sociale structuur en die wordt wel eens gemist’, vertelt John Arends, een van de organisatoren van de mijnwerkersdagen afgelopen weekend in Heerlen. ‘Als er een mijn open zou gaan in Nederland en ik was twintig, dan zou ik weer ondergronds gaan’, beaamt Piet Krasseberg (73), bankwerker in de Oranje Nassau-mijn in de jaren zestig. Het is vooral de kameraadschap die hij miste in de banen die hij later kreeg. ‘Het was vergelijkbaar met het leger, denk ik. We waren op elkaar aangewezen, voelden elkaar haarfijn aan.’ Niet iedereen is zo nostalgisch. ‘Het is goed dat we er uit moesten voor we last van onze longen kregen’, vindt oud-kompel Henk Millevoi (69). ‘Nostalgie maakt de herinne-
Gisteren was in Heerlen de eerste Nederlandse mijnwerkersdag. BAS QUAEDVLIEG
ring iets mooier dan de werkelijkheid was. Ik heb mensen gezien die aan het eind van hun leven niet meer konden liggen door de stoflongen. Die zittend op hun stoel sliepen. Niet van onze generatie, maar toch. Dat waren de mijnen ook. Het is goed dat ze nu tot het verleden horen.’
Maar of ze echt tot het verleden horen, is de vraag. ‘Wat hier onder de grond zit, dat gaan ze ooit nog nodig hebben,’ voorspelt oud-mijnwerker Gerard Meesters. Je gelooft hem zo als je naar de steenkoolprijzen kijkt: de afgelopen twee jaar is de prijs van een ton kolen gestegen van 60 dollar
naar 115. Hoeveel ton er nog in de Nederlandse bodem zit, weet niemand. Een paar miljard, een paar miljoen. Het is maar net wat je meetelt. De steenkool waar we iets aan hebben, die geëxploiteerd zou kunnen worden, loopt in de tientallen miljoenen tonnen. In diepere lagen,
waar niemand eigenlijk bij kan, zit nog veel meer. Als er een bedrijf is dat een mijn in Nederland zou kunnen openen, is het nog altijd DSM. Tot 1974 had het chemie- en biotechnologieconcern een groot deel van de Limburgse mijnen in handen en het heeft nog steeds de concessierechten om kolen te winnen. Maar nadat de laatste mijn was gesloten, richtte DSM zich op heel andere dingen, zoals voedings- en gezondheidsproducten. Toch vroegen de effectenbezitters van het bedrijf in februari in een brief aan de raad van bestuur of er met de kolenrechten nog iets ging gebeuren, nu de prijs van steenkool stijgt. ‘Er zijn op dit moment geen concrete plannen’, luidde het antwoord. En ‘het is te vroeg om te speculeren.’ Maar DSM doet wel elk jaar onderzoek naar de economische waarde van de kolenreserves en geeft toe dat de ondergrondse kolenreserves in Limburg ‘aanzienlijk’ zijn. Ingenieur Tako de Jong, tot voor kort mijnbouwexpert aan de Technische Universiteit in Delft, houdt alle opties open. ‘Technisch gezien kan het. Of iemand het ook gaat doen weet ik niet. Het is een enorme investering om mijnen te heropenen. Zelfs de meest bruikbare mijnen moeten helemaal opnieuw gegraven worden. Het is veel lucratiever voor een bedrijf om een bestaande mijn in Scandinavië of Oost-Europa uit te bouwen.’ 1
ÈMffid`an\caX ?\k^XXkfm\i\\e Xe[\i\dXe`\imXe Zfddle`Z\i\e\e[Xk Y`\[kd`aXcjcfbXXc gfc`k`Zlje`\ln\ g\ijg\Zk`\m\e%É DXXik\eG`\k\ijc\\jk >\n\c[cfq\Zfddle`$ ZXk`\mXeDXij_Xc 9%Ifj\eY\i^% È?cjgXee\e[%Fd[Xk_\km\i_XXcnfi[k m\ik\c[[ffi;\;ff[¿ÉDXZ_k\c[mXe[\i N\i]]c\\jk;\9f\b\e[`\]mXeDXibljQljXb%
IS HET SPANNEND? È;Xkn\\k`bef^e`\k%@bY\e_\\c Y\e`\ln[#nXek`b_\YXcqfm\\cfm\i[`k Yf\b^\_ffi[\e^\c\q\e%ÉB`d9fjdXe c\\jk?\kc\m\emXeG`mXePXeeDXik\c%
ÈE\\%@bc\\j_\k fd[Xk`b\\e kfe\\cmffijk\cc`e^ XXe_\kdXb\eY\e fm\i\\ekXebjkXk`fe `e8d\i`bX%ÉI\`e`\i ;d\`a\ic\\jk1 Q\e\e[\blejkmXe _\kdfkfife[\i_fl[ mXeIfY\ikD%G`ij`^%
EJ`j_ff][jgfejfimXe [\dXXe[mXe_\kJgXee\e[\9f\b% B`abmffijgXee\e[\XZk`\j fgnnn%k`a[mffic\q\e%ec
;\q\d\miflnc\\jk:cfj\$lg mXe<jk_\iM\i_f\]%9c`abYXXi \m\ee`\kqf_\\cjgXee\e[%
È8cj`b[\XZ_k\iÕXg dX^^\cfm\en\c% @b_\Y_\ke\ke d`ellk^\c\[\e ^\bfZ_k%É;XXe M\in\`ac\\jkE`\kj [Xe[\nXXi_\`[mXe ;Xm`[9Xc[XZZ`%
Buitenland
7
Hezbollah Stoffelijke resten van soldaten
Libanese spion geruild Rdactie buitenland AMSTERDAM
...
Alcoholverbod
Goed, nog eentje dan... Duizenden feestende Britten werden zaterdag nog één keer legaal stomdronken in de Londense metro, op een speciaal georganiseerde Underground Cocktail Party.
Vanaf 1 juni is het verboden om alcohol te nuttigen in het Londense openbaar vervoer. De trams, metro’s en treinen moeten zo veiliger worden. 1 GETTY IMAGES
Amerika Voorverkiezingen
Obama verlaat kerk, hoop Hillary neemt af Hillary Clinton had een rotweekend. De Democraten besloten dat Florida en Michigan maar half meetellen. En Barack Obama keerde zijn omstreden kerk de rug toe. Redactie buitenland AMSTERDAM
...
De druk op Hillary Clinton om haar strijd om het presidentsschap op te geven, is dit weekend nóg groter geworden. Allereerst besloot de Democratische partijtop in een compromis dat de stemmen van de gedelegeerden uit Florida en Michigan –die Hillary hard nodig heeft- maar voor de helft meetellen. Eerder besloot de partijtop dat Florida en Michigan helemaal niet zouden meetellen, omdat ze op eigen houtje hun voorverkiezingen hadden vervroegd - tegen de wens van de par-
tij in. Een passende straf, zo oordeelde de Democraten. Maar Clinton streed er de afgelopen maanden fel voor dat alle 366 gedelegeerden uit de staten werden meegeteld. Bijna 2,3 miljoen mensen hadden immers gestemd en -belangrijker nog: Clinton won in beide staten. Al kwam in de staat Michigan Barack Obama niet eens op het stembiljet voor. Aanhangers van Clinton reageerden zaterdag woedend op de beslissing. Een van haar medewerkers, Harold Ickes, zei boos dat de voormalige first lady zich het recht voorbehoudt om in beroep te gaan. Als ze dat werkelijk doet kan de strijd tussen Clinton en Obama, die volgens velen op het punt staat om de Democratische nominatie in de wacht te slepen, nog voortduren tot de partijconventie in augustus. Dit scenario wil de Democratische partij juist voorkomen.
Obama komt momenteel nog 66 gedelegeerden tekort. Hij heeft er 2118 nodig. Met de drie laatste voorverkiezingen voor de boeg heeft hij de nominatie in zicht. Gisteren ging Puerto Rico naar de stembus en morgen volgen South Dakota en Montana. Obama nam zijn tegenstanders dit weekend bovendien een belangrijk wapen uit handen: hij keerde zijn omstreden kerk in Chicago de rug toe. De predikant van de Trinity United Church of Christ, Jeremiah Wright, bracht hem herhaaldelijk in de problemen met omstreden opmerkingen. Zo zei hij dat de terreuraanslagen van 11 september 2001 een reactie waren op het beleid van de Verenigde Staten. Obama zei zaterdag op een persconferentie triest te zijn over zijn beslissing. Wright was zo’n twintig jaar Obama’s geestelijk leider en zegende zijn huwelijk in. 1
Israël heeft gisteren een spion van Hezbollah laten terugkeren naar Libanon, terwijl de Libanese guerrillabeweging de overblijfselen van Israëlische soldaten overhandigde. De ruil is mogelijk de voorbode van een omvangrijke uitwisseling van gevangenen. Hezbollah-lid Nissim Nasser werd gisterochtend in een witte, niet gemarkeerde jeep naar de grens met Libanon gereden, waar hij werd overhandigd aan het Internationale Comité van het Rode Kruis. Hezbollahfunctionarissen hadden aan de grens een groot welkomstfeest voorbereid, compleet met een podium en grote luidsprekers waar patriottistische muziek uit schalde. Nasser werd geboren in Libanon uit een joodse moeder en een sjiitische vader. Hij verliet het land in 1982 om Israëlisch staatsburger te worden, maar heeft nu een straf van zes jaar uitgezeten voor spionage. Israël heeft zijn staatsburgerschap inmiddels ingetrokken. Hezbollah overhandigde de Israëliërs een bruine doos met daarin de overblijfselen van soldaten die omkwamen in de oorlog in 2006. Dit
gebaar van goede wil van Hezbollah was niet aangekondigd. Een woordvoerder van het Rode Kruis in Jeruzalem sprak van een complete verrassing. Hezbollah-leider Hassan Nasrallah voorspelde vorige maand al dat Israël snel gevangenen zou vrijlaten en voedde daarmee speculatie over een omvangrijke ruil tussen beide landen. Israël zou nog zeven Libanezen vasthouden en Hezbollah nam twee Israëlische soldaten gevangen vlak voor de oorlog in 2006. 1
Nissim Nasser. AP
Macedonië Schietpartijen
Onrust bij verkiezingen Redactie buitenland AMSTERDAM
...
De parlementsverkiezingen in Macedonië zijn gisteren overschaduwd door geweld. Bij verschillende schietpartijen kwam zeker één persoon om het leven kwam en raakten meerdere mensen gewond. De incidenten vonden vooral plaats in het noordwestelijke deel van Macedonië, waar overwegend Albanezen wonen. Een aantal stembureaus sloot vervroegd de deuren vanwege het geweld. Ook het hoofdkwartier van de belangrijkste etnisch-Albanese partij in Skopje werd beschoten. Partijleider Ali Ahmeti, een voormalige rebellenleider, was niet in het gebouw aanwezig. De Europese Commissie liet gisteren in een verklaring weten ‘zeer bezorgd’ te zijn over de onlusten. De verkiezingen worden gezien als een test voor de politieke stabiliteit in Macedonië. De aanloop ging echter ook al gepaard met spanningen en geweld.
Vooral de Albanezen, die ongeveer een kwart uitmaken van de bevolking van 2,1 miljoen, strijden hardhandig om de vraag wie nu de bevolkingsgroep leidt, en wie een plaatsje in de regering verdient. Etnisch-Albanese rebellen streden in 2001 tegen Macedonische regeringstroepen. De Macedonische premier Nikola Gruevski riep in april vervroegde verkiezingen uit, nadat er een breuk was ontstaan in de regering over het uitblijven van toenadering tot NAVO en de EU. Macedonië wil graag lid worden van de NAVO, maar Griekenland houdt dit tegen zolang Macedonië zijn naam niet verandert. Griekenland is bang dat Macedonië aanspraak wil maken op de gelijknamige Griekse regio. Twee uur voordat gisteren de stembureaus sloten, lag de opkomst van de verkiezingen op ruim 45 procent. Verwacht wordt dat de regerende nationalistische coalitie VMRO-DPMNE de stembusgang zal winnen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................
China
Referendum
HELIKOPTER GECRASHT
HET WORDT NIET MOEILIJKER OM ZWITSER TE WORDEN
Een reddingshelikopter met aan boord tien gewonden van de Chinese aardbeving en vier bemanningsleden is zaterdag bij mist en slecht weer gecrasht. Het is nog niet bekend of iemand het ongeluk heeft overleefd. De autoriteiten meldden tevens dat graafwerkzaamheden voor een afwateringskanaal boven de stad Beichuan zijn afgerond. Gevreesd werd dat een door de aardbeving gevormd meer zou overlopen.
Zwitserse kiezers hebben gisteren een voorstel verworpen om het buitenlanders moeilijker te maken om Zwitser te worden. In een referendum stemde 64 procent tegen een voorstel waarin gemeenten voortaan konden stemmen over welke immigranten ze wel en niet willen neutraliseren. Die praktijk werd vijf jaar geleden verboden door het hooggerechtshof, omdat ze discriminerend zou zijn. Het referendum was aangevraagd door de natio-
nalistische Zwitserse Volkspartij (SVP), in de hoop het vonnis terug te draaien. Zwitserland heeft een van de hoogste aantallen buitenlanders van Europa meer dan twintig procent van de bevolking is buiten de landsgrenzen geboren. In aanloop naar de stemming had de SVP overal posters opgehangen met gele en zwarte handen die Zwitserse paspoorten grepen. Ook verspreidde ze folders waarin misdaden van immigranten stonden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Onbekende huisgenoot (1)
Onbekende huisgenoot (2)
Een dakloze Japanse vrouw heeft bij een man ingebroken en een jaar lang ongemerkt op de bovenste plank van zijn kast gewoond.
Ze lag er op een matras en nam geregeld een douche. De man ontdekte haar toen hij camera’s ophing, omdat er steeds voedsel verdween.
RUILBEURS VAN HET SPANNENDE BOEK WO. 4 JUNI 2008 UTRECHT CENTRAAL 7.00 - 17.00 UUR Kom 4 juni naar Utrecht Centraal. Neem een uitgelezen thriller mee (want u weet tóch al wie het gedaan heeft) en ruil ‘m gratis om voor een nieuw spannend boek. En dan: lekker lezen in de trein. www.tijdvoorlezen.nl
Economie
9
Arbeid Op zoek naar een bureau dat zich wel aan de regels houdt
Pool zoekt eerlijk uitzendwerk Vervolg van pagina 3
Een van de drukst bezochte kraampjes op de Poolse banenbeurs in Boxtel is die van de SNCU, een stichting die opkomt voor belangen van Poolse werknemers. Ongeveer 25 Polen hebben vandaag een SNCU-formulier ingevuld, waarin ze melding maken van een misstand. ‘Er was hier een groepje van acht uitzendkrachten dat klaagde over één uitzendorganisatie’, zegt Ronald Langerak, voorzitter van de stichting. Als bewijsmateriaal hadden ze contracten en loonstrookjes bij zich. De uitzendorganisatie zou onder meer geen vakantiegeld betalen, een veelgehoorde klacht op de beurs. In samenwerking met de arbeidsinspectie gaat de SNCU achter ‘slechte’ uitzendbureaus aan. Volgens Langerak zijn Poolse werknemers steeds beter op de hoogte van hun rechten. Het ‘groepje van acht’ is daar een mooi voorbeeld van, vindt hij. ‘De acht mannen zijn nu
met veel kennis van zaken op de beurs samen op zoek naar een uitzendorganisatie die zich wél aan de regels houdt’. De dertiger Andreas, bril en ruitjeshemd, is net als de ‘groep van acht’ op zoek naar een eerlijke uitzendorganisatie. De elektricien laat zijn loonstrookje zien: ‘Kijk er staat geen vakantiegeld op.’ De uit Zuid-Polen afkomstige vader van twee kinderen, verdient in Nederland 600 euro per maand meer dan in Polen. Hoe was de buit op de beurs? ‘Er waren een paar bureaus die het soort banen hebben dat ik zoek. Ik heb mijn gegevens achtergelaten. Hopelijk belt iemand terug’. Op de beurs staan kraampjes van ongeveer twintig uitzendorganisaties, waaronder Randstad, Vedior en Tempo Team. Bij de meeste kraampjes staan Poolstalige medewerksters. Een van hen is de bij Dactylo werkende blonde twintiger Dorota Kazimierczak, die drie jaar geleden naar
Nederland kwam en ondertussen vrijwel vloeiend Nederlands spreekt. De meeste Polen die ze vandaag heeft gesproken, werken al een tijdje in Nederland en zijn op zoek naar een andere baan. Vaak omdat ze niet tevreden zijn met de uitzendorganisaties waarvoor ze werken. Deze lappen regels hun laars en zorgen voor slechte huisvesting. Kazimierczak is niet erg enthousiast over wat ze vandaag voorbij heeft zien komen. ‘Er zijn erg veel stelletjes die bij elkaar willen wonen, soms met kind’. Het lijkt een redelijke wens, maar uitzendbureaus zijn gewend aan Poolse mannen, waar ze zowel werk als huisvesting voor regelen. Vrouwen en kinderen passen niet in dit systeem. ‘Wij regelen altijd een woonplek, meestal een huisje in een bungalowpark, waar meerdere werknemers kunnen wonen’. De mannen betalen rond de 45 euro per week voor huisvesting. 1
Poolse werknemers zijn steeds beter op de hoogte van hun rechten. WFA
Beurs Beurs vandaag Beleggingsfondsen onder de loep
Grondstoffenbal Beleggers in grondstoffen hebben een goede maand achter de rug. India deed het slecht en is het interessant om te beleggen in opnieuw geopende fondsen? AMSTERDAM
...
Zat u in de afgelopen maand in grondstoffen, dan heeft u de AEXindex (+1,4%) lachend achter u gelaten. Met name ETF’s (passief beheerde beleggingsfondsen die een index volgen) gericht op olie en olieproducten deden het met rendementen van 16 tot 21% prima. De top zes-rendementen in mei van de 3185 beleggingsfondsen uit de Lipper-database bestond geheel uit olie-ETF’s.
Brazilië in De indexproducten werden op de voet gevolgd door beleggingsfondsen gericht op Brazilië, momenteel de meest populaire opkomende markt. De vier beleggingsfondsen uit de database die alleen in dit ZuidAmerikaanse land beleggen, behaalden een gemiddeld rendement van 13,4%. Ter vergelijking: het gemiddeld rendement alle beleggingsfondsen in de Lipper-database was in mei 0,32%. Welke fondsen het gemiddelde zo omlaag trokken? Opvallend genoeg waren dat vooral beleggingsfondsen met Chinese en met name Indiase aandelen in portefeuille. Beleggers lijken te worden afgeschrikt door de hoge inflatie in India. Die bedraagt nu ruim 7.
Ook vastgoedbeleggingsfondsen stonden met minnen van 8 tot 10% in de onderste regionen van de ‘Beleggingsfondsen Top-3185’. Na een aantal maanden van herstel was het na het dividendseizoen tijd voor winstnemingen, zo leken beleggers te denken.
Nieuw geld Toppers mei ETFS Heating Oil ETFS Brent Oil ETFS Petroleum ETFS WTI Oil
21,4 17,9 17,4 16,9
Floppers mei DWS India -10,5 Invesco India Equity Magna India EUR -10,8 JF India USD -11,2
-10,7
Dat de sector als geheel het in eerste maanden van 2008 ook bepaald niet makkelijk heeft gehad, blijkt onder andere uit het aantal ‘gesloten’ fondsen die weer open zijn gegaan voor nieuw geld. Door de kredietcrisis daalde het beheerd fondsvermogen en dat moet aangevuld worden met geld van nieuwe (of bestaande) klanten. In Nederland is het zover nog niet gekomen, maar in de rest van Europa en in Amerika zijn er sinds
eind 2007 al meer dan dertig fondsmanagers op zoek gegaan naar nieuw geld. Het Amerikaanse huis Fidelity heeft bijvoorbeeld het beroemde Magellan Fund geopend en het eveneens Amerikaanse beleggingsfonds Sequoia gaat naar 26 (!) jaar weer open. Of het slim is om nu in te stappen? Dat hangt ervan af. Heeft het fonds een prima trackrecord en een consistente, solide beleggingsstrategie? Dan kan een heropening interessant zijn. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................................................................................................ ......................................
Dells tweede jeugd 111
Met een rendement van bijna 60.000% was Dell het meest lucratieve aandeel van de jaren negentig, maar daarna is de computerbouwer diep weggezakt. In de afgelopen drie jaar is de beurskoers gehalveerd. In het afgelopen kwartaal schoot het aandeel weer met 10% omhoog. Misschien begint Dell nu aan zijn tweede jeugd? 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: 111
‘Zo aan het begin van de zomer maken beleggers de balans van de kredietcrisis op. En wat blijkt, tot nu toe lijkt het mee te vallen. Althans voor sommige bedrijven. Welke partijen komen straks sterker uit de kredietcrisis of wie blijken over een jaar de grote winnaars te zijn?’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Sterke balans
Te vroeg
Positief én negatief
MICHIEL PEKELHARING, REDACTEUR BIJ IEX
CORNÉ VAN ZEIJL, FONDSMANAGER
FLEUR VAN DALSEM, REDACTEUR BIJ IEX
111
111
111
‘De grote winnaars van de kredietcrisis zijn ondernemingen met een stevige balans. Deze partijen kunnen branchegenoten die in problemen komen goedkoop overnemen. In de Verenigde Staten is JPMorgan Chase dat Bear Stearns inlijft een goed voorbeeld van een winnaar. In Nederland is dat onder meer Nutreco.’ 1
‘De winnaars zijn de banken die teveel hebben afgeschreven en de verliezers moet nog het nodige afboeken. Het is alleen moeilijk om op dit moment al te bepalen wie er teveel en wie er te weinig heeft afgeschreven. En eigenlijk ben ik bang dat zij het zelf ook nog niet weten.’ 1
‘Vastgoed profiteert er wellicht van. Voor partijen die tot vorig jaar vooral met geleend geld vastgoed kochten, en zo de prijzen opdreven, is het lastiger aan kapitaal te komen. Dat zorgt voor een normalisering van de markt. Aan de andere kant heeft de kredietcrisis ook genoeg negatieve effecten op deze sector.’ 1
10
Het Verhaal
EUFOR STRIJKT NEER IN EEN AFGLIJDENDE REGIO In Oost-Tsjaad, tegen de grens met Darfur, stijgt de anarchie. Auto’s en geld worden gestolen en hulpverleners vermoord. Eufor-militairen, waaronder zestig Nederlandse mariniers, moeten steun bieden. GOZ BEÏDA
...
Een ladder tegen de buitenmuur, een deken over de prikkeldraadversperring en de overvallers sprongen binnen. ‘Twee mannen met een kalasjnikov-geweer. Daar doe je weinig tegen’, zegt een medewerker van Artsen Zonder Grenzen in de zuid-oostelijke stad Goz Bëida. Vanuit deze stoffige stad assisteren tien hulporganisaties 160.000 ontheemden en vluchtelingen, eenderde op een totaal van een half miljoen in de hele Midden-Afrikaanse republiek Tsjaad. Het werk in het hete zuiden wordt ze niet makkelijk gemaakt. Overvallen zijn schering en inslag. De medewerker: ‘Ze namen de kluis mee met een onbekend bedrag, apparatuur en een auto.’ Hoeveel geld wordt vermist, wil hij niet zeggen, maar het was bijna betaaldag dus het liep in de tienduizenden euro’s. ‘Na de overval hebben we een extra rol prikkeldraad uitgerold. Of dat voldoende afschrikt, is afwachten.’ Hulporganisaties in Goz Beïda klagen steen en been over de grote onveiligheid. ‘Het laatste half jaar zijn zes hulporganisaties overvallen. Twee organisaties zelfs driemaal, Artsen Zonder Grenzen en het Britse Oxfam, zegt een medewerker in Goz Beïda. Hij wil zoals alle medewerkers om veiligheidsredenen anoniem blijven. De hele grensstreek met de Soedanese provincie Darfur verkeert in een permanente staat van anarchie. Hulporganisatie Save the Children is met haar werkzaamheden ge-
Arnold Karskens
S
A
H
150km
A
R
A
S
A
N’Djamena
H
E
L
Goz Beïda
© GRAPHIC NEWS
Of Eufor de diefstallen en overvallen in de grensstreek kan verhinderen, is volgens een hulpverleenster nog de vraag.
stopt nadat enkele weken geleden het Franse missiehoofd bij een overval door zijn hoofd werd geschoten. Al eerder was een chauffeur van de organisatie vermoord. Een hulpverleenster: ‘In de grensstreek worden gemiddeld twee auto’s per week van de hulpverleners afgepakt. Dertig auto’s in vier maanden tijd.’ Dit jaar kwamen bij autodiefstallen vijf medewerkers van hulporganisaties om het leven. Een bewaker van een ontheemdenkamp werd doodgeschoten toen hij wilde voorkomen dat dieven er met een voertuig van Artsen Zonder Grenzen vandoor gingen. Een hulpverlener: ‘Gespeculeerd wordt dat de auto’s direct de grens naar Darfur overgaan.’ De sterke vierwielaangedreven terreinwagens, nodig om de vaak slecht bereikbare ontheemden- en vluchtelingenkampen te bezoeken, zijn het belangrijkste vervoermiddel van rebellen en militairen aan beide zijden van de grens. Of de 460 Nederlandse en Ierse militairen van de Europese troepenmacht Eufor, gelegerd bij het vliegveld van Goz Beïda, de diefstallen en overvallen kunnen verhinderen, is volgens een hulpverleenster de vraag. Het beschermen van hulpverleners maakt deel uit van hun missie-opdracht. ‘De compound van de hulpverleners is enkele kilometers verwijderd van de basis van het bataljon. Tegen een nachtelijke overval kunnen ze niet veel uitrichten.’ Een hulpverlener die aan beide zijden van de grens heeft gewerkt constateert dat de hele regio afglijdt. ‘In 2005 had je een duidelijke commandostructuur, een chain of command bij de weinige gewapende groepen. Waren er problemen met diefstal, dan wist je welke commandant je er op kon aanspreken. Anno 2008 is de macht verbrokkeld, gebalkaniseerd. Er zijn talloze lokale vecht-
Boven: vestiging AZG in Goz Beïda. Onder: Nederlandse militairen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
Geschiedenis Tsjaad
VAN LOKALE KONINKRIJKEN NAAR FRANSE KOLONIE NAAR BURGEROORLOG Het gebied dat tegenwoordig Tsjaad heet werd oorspronkelijk bewoond doorverschillende stammen, die lokale koninkrijken stichtten. In de 8e eeuw werden die overgenomen door het grote en machtige Kanem Rijk. In de Middeleeuwen werd Tsjaad beinvloed door Arabische handelaren, die handel dreven met lokale volkeren. Aan het einde van de 19e eeuw waren Franse ontdekkingsreizigers en handelaren actief in het gebied. In 1902
werd Tsjaad officieel een kolonie van Frankrijk. Dit duurde tot 1960, toen Tsjaad op een vreedzame manier onafhankelijk werd. In 1965 startte echter een burgeroorlog. Die begon als een opstand tegen de belastingen. Buurland Libië steunde de opstandelingen, omdat dat land de noordelijke Aouzoustrook claimde. In 1987 kwamen Libië en Tsjaad een wapenstilstand overeen. In 1994 wees het Internationale Gerechtshof de claim van Libië af.
De burgeroorlog duurde nog tot 1996, toen er een vredesverdrag werd getekend en er een nieuwe grondwet werd aangenomen. In dat jaar werd ook Idriss Déby gekozen tot president. Hij werd in 2001 en 2006 herkozen en is nog steeds president, al boycot de oppositie zijn herverkiezing. Volgens de grondwet mag een president maar twee termijnen aanblijven. Maar Déby telt de periode van vóór de grondwet niet mee.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Religie
Levensverwachting
Ongeveer 50 procent van de Tsjaadse bevolking is moslim, 30 procent is christen en 20 procent hangt lokale geloven aan.
Tsjaad is het vijfde armste land ter wereld. 80 procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Men wordt gemiddeld 54 jaar.
Het Verhaal
11
Hoe begon het ook alweer? De missie begon met Veiligheidsraadresolutie 1778, aangenomen op 25 september 2007. Dit akkoord, ingegaan in maart 2008 en geldig voor één jaar, biedt vluchtelingen en plaatselijk ontheemden in Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek veiligheid en werkt aan een terugkeer naar hun huis. Het akkoord wordt op twee manieren ingevuld: * Een missie van de Verenigde Naties (MINURCAT) zal de politie van Tsjaad trainen en ondersteunen bij hun taak om rust en orde te handhaven in de vele kampen. * De Europese Unie legert een 3700 sterke militaire macht (EUFOR) in Tsjaad en de Centraal-Afrikaanse Republiek dat zorgt draagt voor de bescherming van burgers, ontheemden en vluchtelingen, van hulpgoederen en hulpverleners en leden van de Verenigde Naties in beide landen. Volgens Eufor-voorlichter, de Franse luitenant kolonel Jean Axelos beschikt de Europese troepenmacht niet over vliegtuigen. ‘Bij calamiteiten kan Eufor om assistentie vragen van de Franse luchtmacht.’ In september bepaalt een ‘mid mandate review’ de toekomst van de missie na maart 2009: voortzetting of niet. Mogelijk gaat de missie verder onder een andere naam en geleid door de VN. De kosten bedragen tot nu toe zo’n 120 miljoen euro. Daarvan gaat de helft op aan transport, volgens een VNmedewerker: ‘Stoppen na één jaar zou pure geldverkwisting zijn.’ Nederland draagt zo’n 15 miljoen euro bij aan de Eufor-missie. 1 Twee vrouwen uit Darfur lopen door het vluchtelingenkamp Djabal nabij Goz Beïda, dat door Eufor beschermd moet worden. FOTO’S: ARNOLD KARSKENS
groepjes die zonder overleg doen wat hen goeddunkt. Dat maakt het werk hier zo moeilijk.’ Ook overheidsdienaren zouden zich niet onbetuigd laten en deelnemen aan de strooptochten. ‘In de afgelopen maanden is er niemand gearresteerd.’ De hulpverleners in Goz Beïda verplaatsen zich zo min mogelijk om hun auto’s te beschermen en houden zo weinig mogelijk cash in hun kantoren. ‘Een bank beschermd door Eufortroepen zou een goed initiatief zijn’, zegt landencoördinatrice Karline Kleijer van Artsen Zonder Grenzen. Zij twijfelt niet aan de goede bedoelingen van de Eufor, maar die zijn niet altijd conform haar strikt neutrale wensen. ‘De Eufor wil best militairen meesturen als we de zes kampen rond Goz Beïda bezoeken. Maar
Een Tsjaadse ingenieur: ‘De inzet van Eufor is een druppel op een gloeiende plaat. Niemand weet wie de daders zijn.’ gewapende escortes willen wij niet.’ De verhouding hulpverlener-Euformilitair ligt gecompliceerd. Openlijk de kant van de Eufor kiezen maakt hulpverleners een doelwit voor de
rebellen die in de streek rond Goz Bëida actief zijn. Op de buitenmuren van hulporganisaties hangen grote stickers met een rood kruis door een machinegeweer. Wie belt om een bezoek te aan te kondigen, krijgt het dwingende verzoek ‘geen wapens’ mee het terrein op te nemen. Terwijl hulpverleners grote afstand houden van iedere militair, menen de Ierse en Nederlandse majoors Steve Morgan en Tjarko Leungen op hun basis dat ze ‘een positieve respons’ van de hulpverleners krijgen. ‘Wij maken het veiliger.’ Dat het af en toe wringt, begrijpen ze best. Leungen: ‘We hebben begrip voor de neutraliteit van de Niet-Gouvermentele Organisaties, de NGO’s.’ Morgan: ‘We kunnen zaken coördineren. Stel, we laten weten dat we maandag een tra-
ject rijden. Dan kunnen de hulpverleners een paar uur later veilig die weg nemen.’ Maar er is een limiet aan de militaire bijstand. Morgan: ‘We gaan niet wachtlopen bij een kantoor van een hulporganisatie.’ Een Tsjaadse ingenieur die betrokken is bij het slaan van waterputten noemt de inzet van Eufor een druppel op een gloeiende plaat. Ook hij wordt geplaagd door diefstal van materiaal. ‘Niemand weet wie de daders zijn.’ De grens van 1.350 kilometer is simpelweg te lang en Tsjaad te groot
voor welke Euformacht dan ook. Al zou je het aantal Eufor-militairen verdubbelen, dieven en moordenaars houden vrij spel.’ Majoor Leungen erkent de beperkingen van zijn verkenningseenheid: ‘Het gebied waar we moeten opereren is enorm groot. De grens met de Centraal-Afrikaanse Republiek ligt zover dat we nooit voldoende brandstof kunnen meenemen voor de trip ernaartoe.’1
écht TV kijken op je mobiel
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. .......................................
Burgeroorlog in buurland
Export
VLUCHTELINGEN UIT DARFUR KOMEN IN TSJAAD TERECHT
KATOEN EN AARDOLIE
In 2003 werd in het oosten van Tsjaad een begin gemaakt met de opvang van een grote vluchtelingenstroom uit de aangrenzende Soedanese regio Darfur. Oost-Tsjaad werd daardoor een instabiele regio. Door de droogte en incidentele sprinkhanenplagen was het voor de Tsjadische bevolking al moeilijk overleven, en nu kwamen er plotseling 230 duizend vluchtelingen uit Soedan bij. Er braken gewapende opstanden uit in
Doordat Tsjaad geen directe zeeverbindingen heeft, wordt de in- en uitvoer van producten bemoeilijkt. De belangrijkste exportproducten zijn katoen, pinda’s, Arabische gom en olie. Tachtig procent van de inwoners leeft van de landbouw en veeteelt. In het zuiden liggen olievelden die naar schatting 1,5 miljard vaten aardolie bevatten. Een Amerikaans consortium heeft 3,7 miljard dollar geïnvesteerd in de bouw van raffinaderijen.
de regio. In 2006 werd een opstand van rebellen uit het oosten van het land tegengehouden door het regeringsleger. Na onderhandelingen werd er een vredesverdrag getekend. Eind 2007 sloten drie rebellengroepen zich bij elkaar aan, waarmee ze het vredesverdrag verbraken. Op 2 februari 2008 waren de rebellen opgerukt tot aan het paleis van de president. In maart 2008 ging de Tweede Kamer akkoord met het sturen van zestig militairen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................
Multiculti
Het weer
Tsjaad heeft meer dan 200 etnische groepen. Het land ligt op de grens van de door Arabieren en zwarte Afrikanen gedomineerde gebieden.
Ndjamena: 40°C/24°C, zonnig Bousso: 36°C/28°C, regen Mao: 41°C/24°C, zonnig
GRATIS!
Samsung P960
Gedurende gehele contracttermijn
• 3 megapixel camera • MP3-speler met uitbreidbaar geheugen
KPN MobielTV
bij 2-jarig abonnement KPN Flexibel 27,50
€ 22,50 het h eerste jaar slechts
In pauze- en wachtmomenten waarop je even niks te doen hebt , op een ontspannen manier TV kijken. Met Mobiel TV heb je altijd een televisie in je broekzak met haarscherp beeld en geluid.
p.mnd.
Bestel online op telefoons.nl of bel 030 - 285 01 72 Voor 16.00 uur besteld? Morgen al in huis!
Zorgeloos de beste deal!
-3123,-B--65--:>)+)<=:-;78???,-8-:;64 +)::1-:"
%$
"$#"&
$#
$
!.D+-:
$-)5/-:1+0<-3?)41<-1<;*-?=;<-8-:;7765-<:=15--:>):16/*166-6,-*17.):5)+-=<1;+0-16,=;<:1-
-4A;<),
8)/
-*-6<>-:)677:,-4 3>77:,-+7G:,16)<1->)6)44-?-:3B))50-,-616,-?-:384))<;
"77;-6,))4
8)/
76<:744-: 6<1
4;+76<:744-:*-62->-:)677:,-4123>77:,-*-0--:;16/>)6,-D6)6+1F4--6),5161;<:)<1->-8:7+-;;-6160-<=1-:)677:,-4123>77:,-D6)6+1F4--6D;+)4-/)6/>)6B)3-6>77:--6+4=;<-:# &; -B7:/<;)5-65-<,-76<:744-:>77:0-<784->-:-6>)6,-*-/:7<16/5)6)/-5-6<16.7:5)<1--@<3?):<))4:)88-6,-2))::-3-616/
));,123 5;<-:,)5 77:,:)*)6<
8)/ 64168)/
76<:)+<5)6)/-:
-0--:<-6*-?))3<>77:,-/-0-4-$% ---6))6<)4*-4)6/:123-+76<:)+<-65-<4->-:)6+1-:;781607=,-63?)41<-1<
16,07>-6
8)/
7+-6<-,-:4)6,;>77:*=1<-64)6,-:;
>-:B7:/<+=:;=;;-6-,-:4)6,;>77:*=1<-64)6,-:;78)44-61>-)=;B7?-416,)/)4;)>76,=:-6
-4.<
8)/
%*-6<>-:)677:,-4123*166-6--68:72-+<<-)5>77:,-:-)41;)<1->)68:72-+<-6*12,1>-:;-78,:)+0->-:;7)#0-44
5;<-:,)5
8)/
'-<-6;+0)88-4123 :7/:)55-=:
-<<)3-68)33-<75>)<,-1584-5-6<)<1->)6*-;<))6,-+7::-4)<1-)4/7:1<5-;>77:0-<:1,-60-<78<15)41;-:-6,)):>)6
?16/-47
8)/
-4-1,;5-,-?-:3-:
6,-:;<-=6<=0-<,)/-4123;*-;<==:>)6,-&>16,-*-4-1,;>77:*-:-1,-6,--6=1<>7-:-6,-<)3-6
5;<-:,)5
8)/
#)4-;6/16--:
%*77:<61-=?-5):3<-6))6-676133-4<:-4)<1-;5-<4)*7:)<7:1)=61>-:;1<-1<-6-6,-01/0<-+016,=;<:1-
125-/-6
8)/
0 7;1<176 7;<7+ 7;1<176 $-6=:-<:)+387;1<176 =617:"-;-):+0-: 0 7;1<176 ;;1;<-6< :7.-;;7: ;;7+1)<- :72-+<)6)/-: :757>-6,=; -,1)<:1;+0- ;A+0747/1- 6)41;<
15;<7-4=+1,)<-<0-80A;1747/1+)4)6,80):5)+747/1+)4.=6+<176;7.<0-<:)6;87:<8:7<-16;*-476/16/<7<0-" .)514A -<8:72-+<C1>16/16<0-74,-6/-76,-:B7-3<,-/:7<-41-.,),1/0-1,>)6,--,-:4)6,;-"-8=*41-3 -751+:7*1747/1;< 1+:7*1)4+747/1;<$78:7>1,-)6-?,15-6;176<751+:7*1)4-+747/1+)4)6,8)4)-7-+747/1+)4?7:3 ,=+)<176)4"-;-):+0)6,->-4785-6<8):<1+18)<-;16):-;-):+08:72-+<76;<=,-6<;,:787=<)6,:-<-6<176 $0-,A6)51+;7.)5*1>)4-6+-616>-;<1/)<17616<7<0-+76;-9=-6+-;7.->)4=)<1>-+76E1+<16)<<1<=,-;)6,,-+1;1765)316/ 7+=;16/8):<1+=4):4A76;<)<1;<1+)45-<07,;.7:57,-:601/0<0:7=/08=<*1747/A 6<-:-;<16;+1-6<1D+8:72-+<5)6)/-5-6<)6,),5161;<:)<1767.)616<-:6)<176)44A)+<1>-:-;-):+0,-8-441747/A 1+:7;+78A 6,-:B7-3<78>7-,16/;76,-:;<-=616/;8:7/:)55)>77:7=,-:;>)68-=<-:;-634-=<-:;5-<-57<176-4--6 7./-,:)/;8:7*4-5-6 '1448-:.7:5<0-:-;-):+0,-;+:1*-,16;=*8:72-+<
6)*741+8:78-:<1-;7.)5167)+1,;=6,-:;=8-:>1;1767.) 7;<7+
5;<-:,)5 5;<-:,)5 -6=:/$-@-4 ));<:1+0< 5;<-:,)5 -1,-6 125-/-6 %<:-+0< ));<:1+0<
8)/ 8)/ 8)/ 8)/ 8)/ 8)/ 8)/ 8)/ 8)/
$ ')/-616/-6%61>-:;1<-1<-6"-;-):+0+-6<:=5+),-51+$:)6;.-:
&(#"#( ):7-:+=:1%:>)4
:7,=+<1-5)6)/-:
##!$#$"' 7*; #"&12B-4)): #-:+=:1%:>)4
# $$% $'( $-+061;+0-%61>-:;1<-1<16,07>-6+),-51+$:)6;.-:
#&+' $-+061;+0-%61>-:;1<-1<-4.<+),-51+$:)6;.-:
*& )5-:; 1:19=1,-#-:+=:1%:>)4
:72-+<6/16--:
$(+& ';<:76&+),-51+$:)6;.-:
(!'())& -,1+)4"-;-):+0+),-51+$:)6;.-:
& $$% )5-:; 1:19=1,-#-:+=:1%:>)4
(#'%#&,$ $0--<0-:4)6,;)6+-:6;<1<=<- +),-51+$:)6;.-: 6<-:6)<176))46;<1<==<>77:#7+1)4--;+01-,-61;#+),-51+$:)6;.-: ("7A)4-<0-:4)6,;6;<1<=<-.7:#-)"-;-):+0+),-51+$:)6;.-: %61>-:;1<-1<));<:1+0<+),-51+$:)6;.-: %61>-:;1-:;1-:;1
*$$&"& *()&'$% +++%&'#! &&&
Perspectief
13
VANDAAG: ARBEIDSMARKT Volgens de wet kan iedere werknemer maximaal 13 weken onbetaald ouderschapsverlof opnemen. Is 13 weken schadelijk voor je carrière? A. Schadelijk. Dan hoef ik niet meer terug te komen.
100 90 80
B. Ik denk van wel. Mijn collega’s speculeren nu al over mijn potentiële carrière als huisman.
70 60 50
C. Ik moet wel blijven opletten, maar verwacht geen rampzalige gevolgen. D. Nee. Zo’n onderbreking werkt juist stimulerend.
40%
40 30 20
28% 18%
10 00
A
13% B
C
Geld voor beginners
Vrouwen aan de top
Dat de premies voor autoverzekeringen de afgelopen jaren halveerden is een feit. Maar al die nieuwe prijsvechtende autoverzekeraars maken het er niet makkelijker op. Is het tijd om over te stappen of bent u beter af bij uw huidige verzekeraar?
Het vrouwenquotum in het bedrijfsleven lijkt eindelijk een feit. Een kleine vijftig werkgevers, waaronder ING, KPN, Essent en KPMG, heeft woensdag een contract getekend waarmee ze zichzelf verplichten een vrouwvriendelijker beleid te voeren. 16
D
14
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Gerbert van Genderen Stort met dochter Hanna. FRANK GROELIKEN
Vaderschapsverlof De meeste vaders nemen vakantiedagen op rond de geboorte van hun kind
Amper tijd voor de aangifte Eén dag voor de bevalling en één om aangifte te doen. Dat moet een week vaderschapsverlof worden, blijkt uit onderzoek van De Pers. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
‘Kom je morgen langs? Dat is wel lastig in verband met mijn werk. Oh, is het morgen zaterdag? Dat wist ik niet.’ Teun, de zoon van Martijn van Vuure (38), is vandaag precies een week oud. Van Vuure wilde eigenlijk vorige week woensdag na twee dagen vaderschapsverlof weer met werken beginnen. ‘Wat denk je? Onmogelijk! Ik ben gebroken. Vannacht moest ik om de twee uur mijn bed uit. Ik ben minder fit, minder scherp in het verkeer en een beetje dromerig. En ik moet bekennen – misschien klinkt het wat soft – dat de geboorte van Teun me ook emotioneel wat doet. Ik moet het nog een beetje verwerken.’
In Nederland duurt het betaalde vaderschapsverlof welgeteld twee dagen. Vaders mogen daarnaast dertien weken ouderschapsverlof opnemen, maar dan onbetaald. Alleen bij de overheid krijgen werknemers 70 procent vergoed. Daardoor maken vaders nauwelijks gebruik van deze regeling. De meesten nemen in de weken na de bevalling liever vakantiedagen op. Onlangs kondigde PriceWaterhouseCoopers (PWC) aan dat het kersverse vaders tien dagen betaald verlof gaat uitbetalen. De gemeente Nijmegen was de consultancyfirma hierin voorgegaan. ‘Dat spreekt mij zeer aan’, meldde minister Rouvoet van Jeugd en Gezin twee weken na dit initiatief op het congres ‘De kracht van het gezin’ in Lelystad. Daarbij liet
hij wel direct doorschemeren dat de regering er vooralsnog niets aan gaat doen om een verlof van twee weken verplicht te stellen. Een financiële bijdrage leveren is al helemaal niet aan de orde. Dat terwijl de overheid wel 80 procent van het zwangerschapsverlof voor vrouwen vergoedt, dat 16 weken duurt. Rouvoet, zelf vader van een omvangrijk gezin met vijf kinderen, kwam in Lelystad niet verder dan het beschikbaar stellen van opvoedcursussen, het houden van opvoeddebatten en het opstellen van een opvoedcanon (wat dat dan ook mag zijn). Alsof jonge vaders tijd zouden hebben om opvoedcursussen te volgen: dat kost ze dan weer vrije dagen. Volgens een enquête van De Pers zouden vaders meer dan twee dagen vaderschapsver-
lof moeten krijgen. Van de 126 respondenten vindt 85 procent dat vaders minimaal een maand verlof moeten krijgen. Bijna eenderde van de deelnemers pleit zelfs voor zeven weken verlof, net als in Noorwegen. Gerbert van Genderen Stort (43) kan zich wel vinden in een periode van een week of twee. ‘Twee dagen is waanzin’, zegt de woordvoerder van Unilever. Zijn dochter Hanna is nu achttien dagen oud. Vorige week woensdag begon hij weer met werken. ‘Ik heb twee weken in een roes geleefd. Mijn vrouw had een zware bevalling, moest onder narcose en kwam pas na een dag of vier thuis’, zegt hij. ‘Ik heb vooraf tegen mijn collega’s gezegd dat ik het contact voor een week of twee zou verbreken.’ Lees verder op de volgende pagina
14
Perspectief
Vaderschapsverlof Rouvoet zou vaders tegemoet kunnen komen in zijn Gezinsnota
‘Ik moet snel een ritme Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
IT kosten-baten management
3 juni 2008 Verhoog uw IT rendement! Leer uw IT kostenhuis in kaart te brengen en de toegevoegde waarde van investeringsvoorstellen te beoordelen. www.euroforum.nl/itkosten.htm Begroting gemeenten & provincies
19 juni 2008 Het seminar ‘Begroting Gemeenten & Provincies’ geeft een overzicht van gewijzigde regels, aanbevelingen en praktijkvoorbeelden voor het opstellen van de beleidsgerichte begroting. www.sbo.nl/begroting.htm Vastgoedmarkt Utrecht
19 juni 2008 Dé ontmoetingsplaats voor overheden en marktpartijen; in 4 uur helemaal op de hoogte! www.vastgoed-instituut.nl/utrecht Vastgoedmarkt Limburg
Middagcongres 2 juli 2008 Wat zijn uw vastgoedkansen in de Euregio Maas-Rein? www.vastgoed-instituut.nl/limburg Topdebat Toekomst Bouw, Infra en Transport
9 juli 2008 Vier onderzoekscommissies van minister Eurlings presenteren resultaten en heldere adviezen. Volop ruimte voor reacties en debat. www.bouw-instituut.nl/topdebat Nationaal Symposium Woningcorporaties
18 september 2008 Dé ontmoetingsplek voor de corporatiebranche! Over schakelen, samenwerken en verbinden als maatschappelijk ondernemer www.symposiumwoningcorporaties.nl Nationaal Onderwijs Congres 2008
19 en 20 november 2008 Al 12 jaar het jaarlijkse ontmoetingspunt voor beslissers in het hoger onderwijs! www.nationaalonderwijscongres.nl
‘De tien dagen bevallingsverlof voor vaders van PWC zijn een prima initiatief, maar de overheid en het bedrijfsleven moeten dat gewoon voor iedere werknemer regelen. Zeker als je het vergelijkt met het zwangerschapsverlof voor de vrouw, is het ridicuul dat ik genoodzaakt was tien vakantiedagen op te nemen’, zegt nieuwbakken vader Gerbert van Genderen Stort. Volgens minister Rouvoet moet ‘de waardering voor de opvoedingstaak van ouders hoger op de agenda’. Nu probeert de meerderheid van de ouders – hardwerkende anderhalfverdieners tussen de dertig en vijftig jaar – geconcentreerd alle ballen in de lucht te houden. Het vergt een bijna militaire planning om het opvoeden van kinderen te combineren met een vlotlopende carrière. Dat is wel wat de overheid wil: met het oog op de vergrijzing en de dalende arbeidsparticipatie moeten jonge vrouwen én mannen meer uren maken op de werkvloer. Daarom moeten ze eerder aan kinderen beginnen. Het schrikbeeld voor de Nederlandse beleidsmakers is Duitsland, waar vrouwen gemiddeld nog maar 1,4 kinderen krijgen. In Nederland is dat 1,7. Voor een gezonde economische groei zou dat getal naar 2,1 kind per vrouw moeten. Volgens Theo Hek (31), sales manager bij Konica/Minolta, laten steeds meer stellen de keuze voor een tweede of derde kind afhangen van hun financiële situatie. Zijn zoon Eppo is nu elf weken. ‘Eppo heeft twee oudere zussen, Koos (3) en Saar (2). Wij hebben geen financiële afweging gemaakt, omdat ik vind dat geld geen beslissende factor mag zijn. Maar je schrikt je wel de blubber als je uitrekent hoeveel geld je wegbrengt naar de opvang. Vrienden van mij zeggen: ‘Wij laten nummer drie zitten, we houden het bij twee.’ Ze hebben geen zin om nog meer te betalen aan kinderopvang. Anderen hebben bewust met nummer twee gewacht tot de oudste naar school ging. Ze konden of wilden geen twee keer kinderdagverblijf betalen.’ De jonge vaders kunnen weinig meer doen dan hun hoop vestigen op minister Rouvoet, die eind van dit jaar zijn Gezinsnota presenteert. Als rechtgeaard christen pleit hij ervoor dat ouders de mogelijkheid krijgen
Gerbert van Genderen Stort met dochter Hanna. FRANK GROELIKEN
hun kinderen een goede opvoeding mee te geven. De overheid kan hen daarin bijstaan door kinderopvang flexibel en betaalbaar te maken, ouderschapsverlof uit te breiden en flexibel werken te stimuleren. Vooralsnog blijven mannen als Van Vuure, Van Genderen Stort en Hek trainen tot zij hun jongleeract tot in de finesses beheersen. Van Vuure: ‘Nu ben ik een soort manusje-van-alles. Mijn vrouw is nog niet mobiel, dus ik geef alles aan, ik probeer mijn dochter Fenne (2) te vermaken, haal eten, maak een kruikje als dat nodig is en probeer ’s avonds Teun in slaap te wiegen. Dat is zeker geen straf, maar ik moet wel zorgen dat ik er zo snel mogelijk een ritme in vind.’1
Denkt u dat kinderen van zorgzame thuisblijvende vaders het verder schoppen dan die van echte carrièretijgers? 100
A. Jazeker, extra aandacht van de ouders zorgt voor betere schoolprestaties. Dat is wetenschappelijk bewezen.
90 80 70
B. Ja. Vaders zijn beter in het stimuleren van hun kinderen dan moeders.
60
60%
50
C. Nee, want door dat thuiszitten krijgen vader en moeder vaker ruzie. Da’s niet goed voor het kind.
40
D. Nee, vaders moeten het goede voorbeeld geven. Hard werken, dus.
10
30 23%
20
00
12% A
B
6% C
D
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................................................................................................
GELD VOOR BEGINNERS 111
Floor van Dijck
Autoverzekeringen Allsecure, Ditzo, Ineas, verzekeruzelf, Izio; een kudde nieuwe autoverzekeraars dendert over Nederland. Er is een ware prijsoorlog losgebarsten. De vraag luidt: instappen, of bij je oude aanbieder blijven? Wat zijn de voordelen? De prijsoorlog is de portemonnee van de autobezitter erg goed gezind, weet Edmond Hilhorst, oprichter van vergelijkingssite Independer.nl. ‘De premies zijn de afgelopen jaren gehalveerd. De prijzen zitten dit jaar alweer 20 procent onder de prijs van het beste aan-
bod van een jaar geleden.’ Het is wel lastig kiezen. Welke verzekeraar de allergoedkoopste is, kan Hilhorst niet zeggen: ‘Dat verschilt per geval.’ Waar zit het addertje? De addertjes bij de nieuwe aanbieders blijken niet giftig. Hilhorst verzekert dat de prijsvechters in dekking meestal niet achterblijven bij hun grote broers. ‘Autoverzekeringen lijken veel op elkaar, vooral bij WA-polissen zijn de verschillen klein. Veel nieuwe verzekeraars hebben zelfs een betere dekking, omdat ze beter luisteren naar
de wensen van de klant.’ Over de service van de prijsvechters is nog niet veel bekend, omdat veel aanbieders net op de markt zijn. Doen of niet? Heb je al een tijdje niet naar je verzekering omgekeken? Dan is nu misschien het moment om te wisselen. Hilhorst: ‘Het zou zelfs kunnen zijn dat de prijzen nu op een bodemniveau zitten.’ Kijk eens goed rond op vergelijkingssites. Veel aanbieders hebben internetkortingen. Kan veel knaken schelen en je schadevrije jaren neem je gewoon mee. 1 In ‘Geld voor beginners’ beantwoordt De Pers vragen over personal finance waar u zelf te druk voor bent.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................
Jongeren willen werk in mkb
Lunchen is voor mietjes
Jonge talenten ambiëren niet massaal een carrière bij een multinational : bijna een kwart gaat liever in het midden- en kleinbedrijf aan de slag.
Financiële professionals hebben het te druk voor hun middagboterhammetje en denken dat het slecht is voor hun carrière om naar de kantine te gaan. Maar 15 %van de financials luncht elke dag.
Perspectief
zien te vinden’
15
Succes FNV
Zwangerschapsverlof voor zzp’er Redactie economie AMSTERDAM
...
Zelfstandige, vrouwelijke ondernemers opgelet: vanaf deze week is kinderen krijgen financieel gezien weer een stuk aantrekkelijker. Op zijn vroegst morgen treedt de wet in werking die recht geeft op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering van minimaal zestien weken. De hoogte van de uitkering hangt af van de inkomsten van de zelfstandige in het jaar voor de uitkering. Moeders krijgen maximaal het wettelijke minimumloon (1.317 euro bruto per maand) en betalen geen premie voor deze uitkering. Voorwaarde is wel dat ze voor hun zwangerschap minstens een jaar als zelfstandige hebben gewerkt. De verwachting is dat zo’n vijfdui-
zend zzp’ers (zelfstandigen zonder personeel) gebruik zullen maken van de regeling. Dat aantal zal waarschijnlijk stijgen, omdat het aantal zzp’ers ook dit jaar weer toeneemt. Aanvankelijk was het de bedoeling dat de wet per 1 juli in werking zou treden, maar onder druk van de Tweede Kamer heeft minister Donner van Sociale Zaken de ingangsdatum vervroegd. De Wet Zwangerschaps- en Bevallingsuitkering Zelfstandigen vult het hiaat dat viel in 2004 door de afschaffing van de Wet arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (Waz). Vanaf dat moment heeft de vakbond FNV zich hard gemaakt voor een nieuwe regeling, zodat zelfstandig werkende vrouwen onder dezelfde condities zwanger kunnen worden als vrouwen in loondienst. Met succes. 1
Managers
Ambitie verdwijnt na 35e jaar Redactie economie AMSTERDAM
...
Niet het veroveren van een bestuurszetel, maar ‘een goede balans tussen werk en privé’ is de belangrijkste ambitie van acht op de tien managers. Dat geldt zelfs voor managers die ondertussen wel een absolute topfunctie zeggen te ambiëren. Interim-managementbureau Twynstra Gudde vroeg zeshonderd managers tussen 30 en 40 jaar naar hun toekomstplannen. 28 procent van hen heeft het op de hoogste top gemund. Opvallend: onder de groep tot 35 jaar is dat percentage ruim twee keer zo hoog: van de jonge managers is 64 procent vastbesloten het maximale uit zijn loopbaan te halen. De ambitie van managers lijkt na hun 35e verjaardag dus af te zwakken,
concludeert Marion Kroezen, partner bij Twynstra Gudde. ‘De toekomstige top is heel bewust: geen carrière ten koste van alles.’ Daarbij zou het gezin een belangrijke rol spelen: ‘Steeds vaker is het niet één carrière waarmee rekening gehouden moet worden. Mannen én vrouwen ambiëren een stevige loopbaan. Dat roept de vraag op wanneer de eerste parttime CEO zijn intrede zal doen.’ Netwerken, resultaten boeken en hun ambities duidelijk maken, dat zijn volgens jonge managers dé manieren om hogerop te komen. Rond hun veertigste verwachten ze de piek van hun carrière te bereiken. Over de competenties die ze daarvoor nodig denken te hebben, verschillen ze van mening met hun voorgangers: maatschappelijk bewustzijn vinden ze minder belangrijk. 1
Martijn van Vuure met zoon Teun. FRANK GROELIKEN Wat zou uw vrouw ervan vinden als u i.p.v. twee dagen, twee weken thuis bent na de geboorte van uw kind? A. Fantastisch, zonder mij loopt het huishouden onherroepelijk vast.
100
Luister & win
90 80
B. Heerlijk, dan kan ik mooi de luiers, billendoekjes en kolfapparaten sjouwen.
70 60
54%
50
C. Aardig, al doet ze het net zo lief zonder mij.
40
D. Vreselijk, ik loop alleen maar in de weg en maak ruzie met mijn schoonmoeder en de kraamhulp.
20
30 22% 15%
10 00
A
B
6% C
10% D
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... .......................................
Trend
Secretaresses
LOON VOOR JE NIET LIEGEN, PRESTATIES WEL FLIRTEN Hoewel vier op de tien jonge managers tussen de vier- en vijfduizend euro per maand verdient, vindt ruim 40 procent zijn salaris te laag, blijkt uit onderzoek van Management Team. Volgens het blad is er goed nieuws voor jonge werknemers. Er zou een verandering gaande zijn: belonen gebeurt minder op basis van functie en ervaring en steeds meer op basis van toegevoegde waarde, competenties en prestaties.
Secretaresses liegen niet (94 procent), maar flirten wel (41 procent) tijdens een sollicitatiegesprek. Acht procent van de secretaresses probeert zelfs altijd te flirten tijdens de eerste ontmoeting met haar nieuwe baas, blijkt uit onderzoek van StarJob onder ruim 1.600 secretaresses. Een op de drie flirt soms en 57 procent helemaal nooit. Bijna negentig procent van de dames uit die laatste categorie geeft aan dat ze niet weet hoe dat werkt.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Liefdeloos aan de top Leidinggevenden zijn minder gelukkig in de liefde dan hun werknemers. Goed kunnen onderhandelen en delegeren komt in het bedrijf bijvoorbeeld van pas, maar zorgt voor problemen in het privéleven.
Win een motorreis door Zuid Afrika met DJ Erwin Peters 2 t/m 6 juni Erwins AvontUren 19.00 - 22.00 uur
80’s & 90’s Hits
16
Perspectief
Werk ‘Nederland is de bermudadriehoek van vrouwelijk talent’
Vrijwillig quotum voor topvrouwen Nederlandse bedrijven hebben geen nieuwe wetten nodig. Een quotum om meer vrouwen aan de top te krijgen, regelen ze zelf wel.
Waar is de ‘SHEO’? ‘Toen ik mijn dochtertje bij een kinderopvang in Amsterdam wilde inschrijven, kreeg ik te horen dat ze maar drie dagen per week welkom was’, vertelt de Belgische Véronique Pauwels-van Doorne, partner bij consultancybureau Bain & Company. Nee, Nederlandse kinderen gaan níet naar twee crèches, leerde ze, en je wordt met de nek aangekeken als je je kinderen vijf dagen uitbesteedt. Om de beeldvorming over fulltime werkende moeders te veranderen, start TopBrainstorm een campagne. Op het parkeerterrein van bedrijven vervangen ze bordjes met ‘gereserveerd CEO’ door ‘gereserveerd SHEO’. Die uitdrukking voor een vrouwelijke bestuursvoorzitter moet daarna ingeburgerd raken via tv-spotjes en advertenties. Ook komt er een dramaserie over dames die hun hoofd stoten tegen het glazen plafond.
Annemieke van Dongen AMSTERDAM
...
Een kleine vijftig werkgevers, onder andere ING, KPN, Essent en KPMG, hebben woensdag een contract getekend waarmee ze zichzelf verplichten een vrouwvriendelijker beleid te voeren. In dat contract spreken ze af dat over drie tot vijf jaar een bepaald percentage van hun topmanagers vrouw moet zijn. Hoe groot dat percentage is, bepaalt elke organisatie zelf. Ook minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken zette als werkgever van alle ambtenaren haar handtekening. Maar dat was vooral een symbolische actie, want het kabinet beloofde al eerder dat over vier jaar een kwart van de topambtenaren vrouw zal zijn. Nu bezetten vrouwen in Nederland een schamele zeven procent van de topposities. Op het allerhoogste niveau, in de raden van bestuur, is maar 2,1 procent vrouw. Van die 2,1 procent is meer dan de helft buitenlands; minder dan één procent van de bestuurszetels wordt bezet door een topvrouw van eigen bodem. ‘Nederland is een bermudadriehoek van vrouwelijk talent’, concludeert Marieke Bax daarom: ‘Rond hun 35e zijn ze ineens weg’. Bax is di-
Veronique Pauwels, prinses Maxima, Sybilla Dekker en Guusje Ter Horst bij Talent naar de Top. GERARD TIL/HH
recteur van TopBrainstorm, de denktank die met het idee kwam om bedrijven zichzélf een quotum te laten stellen. Want dat er meer vrouwen aan de top nodig zijn, daarover zijn ook werkgevers het eens. De arbeidsmarkt is al krap en met de vergrijzing in het vooruitzicht kunnen mannen
alleen de BV Nederland niet draaiende houden. Bovendien is bewezen dat bedrijven betere resultaten boeken als het management uit zowel mannen als vrouwen bestaat. De organisaties die het contract ondertekenden – samen vertegenwoordigen ze 5,5 procent van de
werknemers in Nederland – beloven zich te houden aan doelstellingen die ze zelf formuleren. Dat doen ze ‘vrijwillig, maar niet vrijblijvend’, waarschuwt Sybilla Dekker, voorzitter van TopBrainstorm. De bedrijven moeten verantwoording afleggen aan een speciale commissie, die de resultaten
openbaar zal maken. De voormalig minister is faliekant tegen een wettelijk quotum, zoals vakcentrale FNV en de PvdA willen. ‘Een quotum legt maatregelen van buitenaf op. Ik ben ervan overtuigd dat het resultaat veel beter is als bedrijven vanuit hun eigen overtuiging werken.’ 1
Calco IT zoekt met spoed 150 ervaren ICT’ers, of talenten die dit vakgebied willen instromen Ontdek waarom het zo leuk is om deel uit te maken van de Calco-organisatie! Wat heeft Calco u te bieden? Het vak En Calco neemt het automatiseringsvak heel serieus. Onze klanten en de eindgebruikers rekenen op betrouwbare systemen. Dat vraagt om vakmanschap en passie. Vakmanschap omdat het zo eenvoudig lijkt om goede informatiesystemen te bouwen doch in de praktijk echt niet eenvoudig is. En passie om dat vakmanschap aan te leren. In de afgelopen 50 jaar is heel wat ‘afgeautomatiseerd’ en veel bereikt. Echter, onthullen we een geheim als we zeggen dat heel veel projecten zijn mislukt en systemen niet in productie zijn genomen? Calco automatiseert op basis van projecten en detachering. In beide trajecten ondersteunen we onze professionals met raad en daad. En met succes, met als gevolg tevreden opdrachtgevers en tevreden medewerkers. Medewerkers die ieder jaar beter worden en groeien in kennis, kunde en vaardigheden. Medewerkers waar we trots op zijn. Uw collega’s? Detachering Calco is gespecialiseerd in detachering. De medewerkers van Calco zijn werkzaam bij onze klanten, dit zijn grote ondernemingen binnen de financiële wereld, de (semi-)overheid en handel en industrie. Onze medewerkers voeren bij deze klanten aansprekende opdrachten uit. Medewerkers van Calco functioneren als: s 3OFTWARE %NGINEER BIJ EEN GROTE RISI coverzekeraar. Ze staan gebruikers over de gehele wereld te woord. De voertaal is natuurlijk Engels. De cultuurverschillen zijn groot. En de oplossingen die bedacht moeten worden divers. s 2ELEASE -ANAGER BIJ EEN VAN DE GROOT ste banken van Nederland. Hierbij is hij verantwoordelijk voor de internetsite van deze bank. Onze Calco-collega communiceert met alle gebruikers inzake wensen. Plant welke wensen in de volgende release worden doorgevoerd. Neemt kostencalculaties door en onderhandelt over de uitvoering met het bouwteam. Hij zorgt er uitein-
delijk met een acceptatietest voor dat de nieuwe release veilig in gebruik genomen kan worden. s 4ESTMEDEWERKER IN EEN TESTTEAM heeft eigen systeemdelen waarover uitspraken moeten worden gedaan. Hoe betrouwbaar werkt de ontwikkelde software. Welke risico’s lopen de gebruikers in hun operatie met deze software. Natuurlijk leert Calco u de fijne kneepjes van het vak. Maar de verantwoording blijft. s &UNCTIONEEL