mei 2009 c o m m u n i c a t i emix m a s t e r o p l e i d i n g : Zelf aan de knoppen staan van de interne communicatie Practica workshops

Softwareweg 2, 3821 BP Amersfoort, telefoon (033) 450 5000, fax (033) 456 1555, email info@hilstnl, www.hilst.nl

mix

mei 2009

c o m m u n i c at i e

m as t e r o p l e i d i n g :

Zelf aan de knoppen staan van de interne communicatie Nieuw: CoachComPas® Practica workshops

actueel

Gewonnen:

opleidingsplek voor nieuwe Master Interne Communicatie Barbara Veltrop van Wageningen Universiteit en Researchcentrum won een gratis opleidingsplek voor de eerste Master Interne Communicatie. Van der Hilst Communicatie en Involve ­ontwikkelden deze opleiding samen. De eerste groep start in ­september. Involve bestaat dit jaar 15 jaar en vierde dat met het weggeven van een opleidingsplek. Veel commu­nicatieprofessionals stuurden daarom hun moti­vatiebrief in om die plek te winnen. Die van Barbara sprong eruit! Meer over deze opleiding lees je op pagina 6 en 7. Je kunt je inschrijven op www.hilst.nl/ opleiden..

Vlnr. Ilse van Ravenstein, directeur Involve, en Barbara Veltrop.

Op Toolingmarkt met het CoachCompas® Logeion organiseerde begin maart de Toolingmarkt op het Bouw & Infra Park in Harderwijk. Tien verschillende ‘tools’ voor Interne Communicatie­professionals ­werden hier in ­workshops ­aangeboden. Van der Hilst Communicatie introduceerde het CoachComPas®. Het instrument geeft richting aan waar communicatieprofessionals staan als coach. Het maakt je bewust van je coachende rol en vaardigheden. Op de toolingmarkt konden bezoekers in een uur kennismaken met het CoachComPas®. Daarnaast bood Van der Hilst ook Speed Coaching aan. Lees meer over het CoachComPas® op pagina 9.

De ‘coachruimte’ van Van der Hilst op de Toolingmarkt.

Colofon Dit is een uitgave van Van der Hilst Communicatie, Softwareweg 2, 3821 BP Amersfoort Postbus 1242, 3800 BE Amersfoort Telefoon: (033) 450 5000 Fax: (033) 456 1555 Email: [email protected] Internet: www.hilst.nl

communicatie

mix

nummer 17, mei 2009 F o t o g r af i e / b e e l d m at e r i aa l

DIRECTIE

Tjalling Damming en Hans Dorreboom

Getty Images, Van der Hilst Communicatie

RED A CTIE

Ontwerp & productie

Marloes Homminga, Hans Dorreboom Teksten

Van der Hilst Communicatie, Ilse van Ravenstein, Onno Groustra, Anna de Koning

pa g i n a 2

Script unlimited, Utrecht Druk

Drukkerij USP, Utrecht

COLUMN Dagje assessment doen 9.00 uur op een doordeweekse dag Zenuwachtig open ik de deur van de statige witte villa op het Human Capital Village in Baarn. Hier is Projactive gezeteld. Vanachter de hoge balie word ik welkom geheten met een kop ­koffie. Ik mag in de foyer wachten op de consultant van Projactive. Ondertussen gaan mijn gedachten terug naar wat er aan deze dag voorafging. Mijn communicatieafdeling is nu bezig met een professionaliseringsslag. Directie en management hebben grote ambities voor de organisatie en willen dat ons communicatieteam er klaar voor is om hieraan mee te doen. Mijn zes collega-communicatieadviseurs en ik gaan in een tijdsbestek van twee weken allemaal op assessment. Gespannen en nieuwsgierig naar wat er komen gaat wacht ik nu op degene die mij door de dag heen leidt. CV en eigen werk heb ik vorige week al opgestuurd. Straks krijg ik te horen wat er uit de zogenaamde OPQ-test kwam. Ruim honderd vragen over mijn persoonlijke voorkeuren. Wat voor plaatje levert dat nou eigenlijk op? Ah, daar is de consultant. Leuke vrouw met scherpe blik en ongeveer van mijn leeftijd. 9.30 uur: tests op de computer Het is begonnen! Ik ben bezig met de capaciteitentest op de computer. Net ben ik helemaal bijgepraat over wat we gaan doen vandaag. Ik voel me al iets meer op mijn gemak. Als dit maar eerst achter de rug is, want ... onder tijdsdruk logische verbanden zien en zoveel mogelijk vragen invullen vind ik niet relaxt. Presteren, het goed doen, hoge verwachtingen, alles schiet door m’n hoofd. Concentratie! Na de capaciteitentest volgt ook nog een motivatieonderzoek: keuzevragen over wat ik vind dat het beste bij mij past. 11.15 uur: diepte-interview met Projactive Alle tests en mijn eerste pauze zitten erop. Samen met de consultant van Projactive bespreek ik de uitkomsten van alle tests. Ze doet dit aan de hand van voorafgestelde competenties, die aansluiten bij mijn functieprofiel en gewenst beroepsniveau. Best lekker om eens helder op een rijtje te krijgen wie ik ben en waar ik sta. De uitslag is voor mij niet echt een verrassing; de onderbouwing en vertaling naar mijn functie toe juist verhelderend. 12.45 uur: op mijn eigen kamer Ik krijg een lunch op mijn eigen kamer bij Projactive. Sjiek! Ineens realiseer ik me dat de helft van de dag er alweer opzit. Dat gaat snel. Straks komt een consultant van Van der Hilst Communicatie me halen om te praten over het vakgebied. 13.15 uur: vakinhoudelijk interview met ­ Van der Hilst Communicatie Een nieuw gezicht aan het begin van de middag. De Van der Hilst-consultant vraagt me van

alles over mijn vak, CV, visie op communicatie en mijn ambities. Van tevoren dacht ik dat dit een soort examen was over mijn communicatiekennis. Dat valt gelukkig mee! Het gaat om wat ik vind van het vak binnen mijn organisatie en het gesprek hierover valt niet voor te bereiden. Echt fijn om eens met een vakgenoot van gedachten te wisselen over communicatie. Anderhalf uur vliegt werkelijk voorbij. 15.00 uur: rollenspel met acteur Na een korte pauze heb ik me voorbereid op een case, waarin ik in de huid kruip van een communicatieadviseur bij een evenementenbureau. Ik heb nu een gesprek met ‘mijn manager Bea’ gespeeld door een actrice. Ik heb haar nog niet gezien. Ze hebben me verteld dat als ik straks de kamer binnenkom iedereen al klaarzit: de actrice in haar rol van Bea en de consultants in hun ‘rol’ van observator. ‘Acteren’ is nou niet echt mijn hobby, dus ik ben benieuwd hoe dit gaat! 15.45 uur: rollenspel 2 Even pauze tussen de bedrijven door. Gek eigenlijk: na 5 minuten ‘acteren’ had ik niet meer het gevoel dat ik in een spel zat. Ik deed wat ik altijd deed in mijn functie: afspraken maken over de samenwerking en verwachtingen van mijn opdrachtgever. Nu bereid ik mijn tweede case voor: een gesprek met ‘mijn directeur’ over een artikel in ons personeelsblad. Ik blijf maar weer gewoon mijzelf en doe wat ik altijd doe: luisteren, samenvatten, adviseren. 16.30 uur: laatste pauze Terwijl ik aan het uitpuffen ben, beraden de consultants van Projactive en Van der Hilst zich op het verslag. Voor mijn gevoel heb ik alles eruit gehaald wat er in zat. Ik ben mijzelf gebleven en volgens mij hebben de begeleiders wel door mijn zenuwen heen gekeken. Zelf heb ik eigenlijk wel een goed gevoel over deze dag. 17.00 uur: weer buiten Tevreden stap ik in de auto op weg naar huis. Volgens de consultants zit ik op het niveau dat past bij de hoge ambities van mijn organisatie. Het ochtend- en middagdeel zijn doorvertaald in competenties en mijn persoonlijk profiel. Ze gaven me terug wat hen opviel in mijn gedrag. Ook kreeg ik advies op wat nog te ontwikkelen punten zijn en hoe ik die zou kunnen ontwikkelen. Binnen een week krijg ik hiervan een rapport zodat ik het nog eens rustig kan nalezen. Nu is het tijd voor ontspanning. En terwijl ik wegrijd uit deze bosrijke omgeving realiseer ik me dat de dag echt is omgevlogen.

Geruchten proof ‘Heb je het al gehoord? Wat? Er gaan er ­minimaal 300 uit op het hoofdkantoor! Echt? Dat meen je niet!’ Zomaar een korte woordenwisseling bij het ­koffieapparaat. Eentje die waarschijnlijk op dit moment, in tijden van kredietcrisis, recessie en werktijdverkorting, bij verschillende ­organisaties kan plaatsvinden. Reorganisaties en ­ontslagen zijn bij veel bedrijven immers aan de orde van de dag. Laat ik de woordenwisseling nog wat aandikken. ‘Heb je het al gehoord? Wat? We gaan op een faillissement af. Ga weg! Dat meen je niet?! Je kunt je schouders ophalen en je afvragen of een gerucht inderdaad niet meer is dan een gerucht. En negeren van het feit dat er ­geruchten zijn in de informele communicatie. Maar wat als je van het gezegde uitgaat ‘waar rook is, is vuur’? Wat gebeurt er binnen jouw organisatie als zo’n geruchtencircuit op gang komt? En wat als de geruchten niet binnen de muren van je organisatie blijven hangen maar via medewerkers bij familieleden, vrienden of klanten en de pers terechtkomen? In de tijden waarin we nu verkeren gaan we als omstanders misschien niet meer uit van ­feiten en cijfers, maar laten we ons sneller ­beïnvloeden door het geruchtencircuit. Bedrijven die jarenlang als betrouwbaar te boek stonden, ­verkeren nu in zwaar weer. Dus ­waarom zou dat mijn organisatie niet kunnen overkomen? Moet je als communicatieadviseur in tijden van ­economische achteruitgang niet extra alert zijn op goede interne communicatie binnen je ­organisatie? Moet de focus zelfs niet meer ­liggen op intern dan op extern? Pak je het geruchtencircuit aan en ga je er op door in het personeelsblad of op het intranet? En maak je op die manier de informele ­communicatie ­formeel? Meerdere wegen leiden naar Rome of in dit geval naar het koffieapparaat..

Anna de Koning

Simone Dorreboom

pa g i n a 3

opleiden

Functie: adviseur ­beleids­­communicatie bij ­Natuur­monumenten, sinds november 2007. Laatste ­opleiding: Van der Hilst senior communicatie­medewerker/ adviseur 2007-2008

Da g b o e k va n …

Oud-cursist Onno Groustra

Vandaag werk ik aan een communicatieplan, ter voorbereiding van onze campagne voor meer en aaneengesloten natuur. Taai werk, maar het regent toch. We willen veel: de lobby richting Den Haag en andere overheden versterken, een publiekscampagne voor meer draagvlak en een eigen congres rond het onderwerp. Het gaat ons daarbij om het afmaken van de Ecologische Hoofdstructuur, goed voor planten, dieren én mensen. Tegelijkertijd hebben natuurlijk ook wij te maken met ‘de crisis’, we kunnen daar niet blind voor zijn. Ik schrijf eerst een A-viertje vol over ‘hoe te communiceren in tijden van kredietcrisis over investeringen in de natuur?’. Mijn C-opleiding kom ik in mijn werk af en toe tegen. Bijvoorbeeld het analysemodel, dat begint met: wat is het probleem en voor

wie is dat een probleem? Wat is het communicatieprobleem, niet noodzakelijkerwijze hetzelfde! Juist hierdoor kun je complexe zaken nogal eens terugbrengen tot de (communicatie)kern. Ook proberen we te werken met issuemanagement, voor ons reuze relevant. Ik zeg proberen, want in de praktijk is het moeilijker dan gedacht. Dat komt niet door een gebrek aan issues (zoals ‘ganzen’ of ‘de jacht’), maar meer doordat je een systeem moet verzinnen voor het meerjarig volgen van trends, waarbinnen die issues zich ontwikkelen. Eliane Schoonman hebben we hierom al eens uitgenodigd voor een presentatie tijdens ons communicatieoverleg. Wat mooi aan mijn werk is, is dat ik niet alleen veel achter mijn computer zit, maar ook

regelmatig buiten ben. Onze werkplek in Villa Labora, naast het bezoekerscentrum, ligt in een van onze gebieden: Landgoed Boekesteyn in de ’s-Gravelandse Buitenplaatsen. In het weekend fiets ik naar Duin en Kruidberg. Aan het einde van de Zeeweg is mijn ‘inspiratiepunt’ doel van de reis. Pas veel later zie ik dat de houten fietsenstalling daar de vorm heeft van het logo van Natuurmonumenten. Een blad, een vogel en een vis. Ik vond het al een mooi beeldmerk voordat ik er werkte. Ook door de corporate huisstijl consequent toe te passen leren we ons te gedragen als het ­ A-merk dat we zijn. Intern werken we daar aan door het uitdragen van de merkwaarden actief, urgent, relevant en aansprekend.

Beroepsopleidingen n Beroepsopleiding Assistent Communicatiemedewerker (beroepsniveau A)

In drie maanden in de breedte kennismaken met het vakgebied? Je leert in de A-opleiding vakkundig te assisteren bij veel voorkomende communicatiewerkzaamheden zoals het organiseren van bijeenkomsten, perscontacten, maken van een eenvoudig communicatieplan en draaiboeken ontwikkelen. Ook vaardigheden als schrijven en presenteren komen aan bod. Startdatum: 14 september 2009. Kosten € 1.595,-

n Beroepsopleiding Communicatie­ medewerker/Junior Adviseur (beroepsniveau B)

In tien maanden een allround communicatiemedewerker worden? In de B-opleiding staat het maken van een communicatieplan centraal. Hoe breng je verantwoord een boodschap over? Je leert veel over interne en externe communicatie, organisatie en maat-

schappij, identiteit, imago en huisstijl. Ook is er aandacht voor de inzet van communicatieinstrumenten, persberichten schrijven en de organisatie van een evenement. Startdata: 17 en 22 september 2009. Kosten € 3.495,-

n Beroepsopleiding Senior Communicatie­ medewerker/Senior Adviseur (beroepsniveau C)

Leer complexe communicatievraagstukken effectief aanpakken. Train je analytisch vermogen en adviesvaardigheden. In tien maanden kan je een adequate communicatiestrategie ontwerpen en beschik je over persoonlijke vaardigheden om je opdrachtgever effectief te adviseren. Ook krijgen persoonlijke vaardigheden als luisteren, omgaan met weerstanden en onderhandelen aandacht. Startdata: 22 en 24 september 2009. Kosten € 3.945,-

n Beroepsopleiding Communicatiemanager (beroepsniveau D) Deze opleiding richt zich op communicatie­ professionals op managementniveau in een beleids- en/of leidinggevende functie. Vakinhoudelijke én managementgerichte ­taken staan centraal. In tien maanden doorloop je zes modules, die elk bestaan uit zes of zeven aaneengesloten dagdelen. Je start met de analyse, visieontwikkeling en realisatie van het communicatiebeleid. Vervolgens komen verschillende onderwerpen aan de orde zoals communicatie in een dynamische organisatie, management van geïntegreerde communicatie, leidinggeven en adviseren. Startdatum: 30 september 2009. Kosten € 8.775,-

Onze vier beroepsopleidingen zijn door Logeion, vereniging voor communicatie, getoetst en gecertificeerd. Voor alle prijzen geldt een BTW 0% tarief. Prijswijzigin­gen voorbehouden. Meer informatie: www.hilstnl/opleiden of 033 - 450 5000.

pa g i n a 4

trainen P R A CTIC A W ORK S H O P S

trainingen Trainingen

Heel praktisch bezig zijn Soms wil je niet meer hóren hoe je goed moet presenteren, doorvragen of onder­handelen, maar wil je het gewoon doen! In onze nieuwste Practica workshops gaat het om het doen, beleven en ontdekken dat je meer kunt. Iedereen kan meedoen. Met je eigen werkpraktijk als ­vertrekpunt oefen je een vaardigheid naar keuze. Kosten: € 575,Duur: 1 dag Locatie: Kaap Doorn Meer informatie: www.hilst.nl

2009

Van der Hilst Communicatie biedt een gevarieerd aanbod trainingen. Er zijn ­trainingen met een open inschrijving (zie hieronder), maar Van der Hilst ontwikkelt ook in-company trainingen. Deze zijn geheel op maat gemaakt. Inhoud, omvang, aantal deelnemers, duur en werkvormen stemmen we af op jouw vraag en wensen. Persoonlijke kracht

Dit jaar worden de ­volgende workshops aangeboden:

18 mei

n Presenteren met plezier Hoog genoteerd in de top-10 “wakker-liggen-wegens-werk” is presentaties geven. In het holst van de nacht zie je vragende, verveelde of kritische blikken van je publiek. Natuurlijk valt de beamer uit en met een rood hoofd, uitgejoeld door een teleurgesteld publiek, verlaat je het podium. Maak van een monoloog een dialoog! Leer in deze training met plezier systematisch voorbereiden. Zet je creativiteit en zelfvertrouwen in bij het presenteren. Je leert hoe je informatie overbrengt in wisselwerking met jouw publiek.

28 mei

n Krachtig Communiceren Je voert een spannend gesprek. Je gesprekspartner legt je het vuur aan de schenen, geeft kritiek en ontlokt uitspraken die je niet wilt doen. Je probeert duidelijk te maken hoe dit voor je is, maar je hakkelt, slikt, verdedigt jezelf en valt tenslotte volledig stil. Op weg naar huis weet je precies hoe je had willen reageren. Blijf overeind bij kritiek en manipulatie! In deze training leer je meer grip op gedachten en gevoelens te krijgen die je gedrag bepalen. Je leert je persoonlijke kracht te mobiliseren in lastige situaties.

5 juni

n Kort en bondig spreken Een groot deel van je werkdag brengt je pratend door. Om duidelijk, tactvol of volledig te zijn, praat je wel eens meer dan je, of jouw gesprekspartner, lief is. Zeg meer met minder woorden! Leer sneller to the point te komen in het Practicum Kort en bondig spreken. Je leert de kern van je boodschap te verwoorden en wordt uitgedaagd deze zonder omhaal te brengen. Ook leer je te reageren op non-verbale signalen die je van je gesprekspartner krijgt.

11 juni

n Effectief in lastige boodschappen Er zijn van die gesprekken die je liever aan anderen overlaat: een functioneringsgesprek met iemand die privé in de put zit en slecht presteert. Een slechte beoordeling van iemand die niet open staat voor feedback. Een slecht-nieuws-gesprek met een verwachtingsvolle opdrachtgever. Verlicht je last in lastige gesprekken! In deze training ga je op zoek naar manieren waarop je om kunt gaan met bijvoorbeeld openlijke aanval of terugtrekgedrag van je gesprekspartner.

24 september

n Doorvragen tot de kern Je wilt heldere informatie. Je luistert naar je gesprekspartner, maar het is lastig om hem te volgen. Je stelt vragen, krijgt antwoorden en toch word je er niet wijzer van. Het gesprek eindigt en je gaat weg met een onduidelijke verwachting. In deze training leer je mensen zo te bevragen dat zij snel tot de kern komen. Je gaat naar huis met verschillende manieren om helderheid in situaties te krijgen.

8 oktober

n Handig onderhandelen Je onderhandelt wat af gedurende je loopbaan. Een arbeidsvoorwaardengesprek ­voeren, extra ondersteuning verkrijgen, saai werk afschuiven of een cup-a-soup van de zaak laten plaatsen. Een goede deal kent alleen winnaars is het motto van deze training. Je vergroot je vaardigheid in onderhandelingstechnieken die de korte termijn dienen (waaronder ‘professioneel stennis maken’) en technieken die op de lange termijn succes opleveren (‘goede deals sluiten’).

pa g i n a 5

Adviesvaardigheden 5 dagdelen: 17 en 18 juni, 23 en 24 september Prijs: e 1.480,00 (excl. overn/diner) Locatie: Kaap Doorn, Doorn Communiceren met impact 9 dagdelen: nader te bepalen Prijs: e 2.630,00 De Adviseur met Impact 12 dagdelen: 30 september, 1, 2 oktober, 17,18, 19 november Prijs: e 2.915,00 (ecxl. overn/diner) Locatie: Kaap Doorn, Doorn Mediatraining 4 dagdelen: 1 en 8 oktober Prijs: e 1.515,00 Locatie: Wereldomroep, Hilversum Persoonlijk Leiderschap 15 dagdelen: 15 en 16 sept, 26 en 27 oktober 16 en 17 december, 28 en 29 januari Prijs: e 4.735,00 Schrijven en produceren Effectief Schrijven 6 dagdelen: 12, 26 mei en 9 juni Prijs: e 1.275,00 Locatie: Regardz, Amersfoort Productie Redactie van Bedrijfsmedia 9 dagdelen: 11, 12, 25 en 26 mei Prijs: e 1.975,00 (exl. overn/diner) Locatie: Kaap Doorn, Doorn Schrijven voor Internet en Intranet 4 dagdelen: 10 en 24 november Prijs: e 1.240,00 Locatie: CPS, Amersfoort Handig met beleid Interne Communicatie bij Veranderingen 8 dagdelen: 8, 22 september en 6 oktober Prijs: e 1.675,00 Locatie: Kaap Doorn, Doorn Leergang realiseren van dialoog en draagvlak (3 blokken van 2 dagen) 15 dagdelen: 1,2 oktober, 5,6 november, 26,27 november Prijs: e 3.230,00 (excl.overn/diner) Locatie: Leerhotel Het Klooster, Amersfoort Marketingcommunicatie voor non-profitorganisaties en ­overheidsorganisaties 5 dagdelen: 10 en 24 november Prijs: e 1.480,00 Locatie: Kaap Doorn, Doorn Verrassende en effectieve Communicatie­strategieën 10 dagdelen: 14,15,28, 29 oktober, 18 november Prijs: e 2.435,00 (excl. Overn/diner) Locatie: Kaap Doorn, Doorn

Meer informatie: www.hilst.nl telefoonnummer (033) 450 5000 Voor alle prijzen geldt een BTW 0% tarief. Prijswijzigingen voorbehouden.

Mas t e r I n t e r n e C o m m u n i c a t i e

Zelf aan de ­knoppen staan van de interne communicatie Vraag tien managers naar hun beeld en ­verwachting van interne communicatie en je krijgt tien ­verschillende antwoorden. Op ­zichzelf niet zo heel vreemd want het is niet hun corebusiness. Ze zullen zich sterk laten ­leiden door hun eigen situatie en behoeften. Maar vraag het aan tien ‘­IC-professionals’ en je krijgt ook tien volstrekt verschillende antwoorden. Soms zelfs tegenstrijdig. Is er wel zoiets als een ­ICvak dat je professioneel kunt beoefenen? Waar begint het dan en waar houdt het op? Wat heb je er eigenlijk voor nodig om het goed te doen? En maakt het uit voor welke organisatie jij de interne communicatie verzorgt?

Recent vroegen we een tiental IC-specialisten naar hun opvattingen over het werkgebied. Wat opviel en wat ze gemeenschappelijk hadden was het enthousiasme waarmee ze over hun vak spraken. Kennelijk is het een dynamische en inspirerend terrein. Termen die veel genoemd worden zijn: werken aan draagvlak, mensen betrekken, intranet op poten zetten, lijnmanagers meekrijgen, cultuurverandering bewerkstelligen, ‘nieuwe’ en ‘oude’ communicatiemiddelen integreren en op elkaar afstemmen. Maar steeds met verschillende ­accenten en in wisselende combinaties. Geen antwoord op alledaagse vraagstukken Het vak interne communicatie is de laatste decennia enorm gegroeid. In omvang maar ook in impact. Met regelmaat verschijnen er nieuwe boeken en publicaties die interne ­communicatie of onderdelen ervan belichten en uitdiepen. Maar nergens is er een opleiding die antwoorden geeft op heel voor de handliggende dagelijkse vraagstukken als:

pa g i n a 6

adviseren

coachen

• “De mensen op de werkvloer staan in hun beleving mijlenver af van de verandering die de top van de organisatie heeft bedacht. Hoe overbrug ik die kloof?”

• “Soms heb ik het idee dat ik een andere taal spreek dan de managers in het bedrijf. Heb ik wel de goede bril op? Of willen managers mij gewoon niet begrijpen?”

• “In mijn organisatie is een heilig ge­loof in doelen, structuren en regels. Tege­lijkertijd merk ik dat de mensen vooral bezig zijn met hun eigen werk en hun directe werkomgeving. Verande­ringen lopen vast omdat mensen niet echt geraakt worden in wat hen bezighoudt. Hoe bereik ik die mensen? Hoe verbind ik mensen?” • “Een mooi principe hoor, met iedereen van gedachten wisselen om betrokkenheid en draagvlak te creëren. Maar hoe voorkom ik dat het een Poolse Landdag wordt en dat we verzanden in oeverloos gepalaver?”

Boeken geven daar geen antwoord op. Dat kan ook niet want er zijn geen algemene wijsheden of oplossingen. Maar er bestaat wel een maatwerkaanpak die werkt voor jouw organisatie. Een aanpak die je zelf kunt ontwikkelen als je weet aan welke knoppen je moet draaien. Want er zijn veel variabelen die van invloed zijn op de aanpak en het resultaat van interne communicatie. Daar komt de Master Interne Communicatie in beeld. Een unieke nieuwe opleiding die tot doel heeft jou toe te rusten om zelf aan de knoppen te staan van de interne communicatie in jouw bedrijf. De Master IC is een initia­ tief en samenwerkingsproject van Van der Hilst Communicatie en Involve, specialisten in interne communicatie.

• “Natuurlijk, lijnmanagers hebben een crucia­le rol in de interne communicatie. Maar hoe krijg ik ze daar ook echt in mee? Hoe zorg ik dat ze die rol daadwerkelijk oppakken en dan liefst een beetje netjes?”

Jouw organisatie staat centraal De Masteropleiding omvat 31 dagdelen in 10 modules. In de opleiding construeer je, door aangereikte inzichten, je eigen visie op interne communicatie. Een visie die past in jouw organisatie en die ook een rode draad vormt door de opleiding heen. Je staat uitvoerig stil bij de spelers in de interne communicatie. Wat houdt hen bezig, waar liggen hun belangen? Wat is hun rol? Wat betekent dat voor de manier waarop we in het bedrijf met elkaar omgaan? En wat betekent dat voor de veranderbaarheid van het bedrijf? Onderdelen van de Master Context speelt een grote rol in de Master­ opleiding. Communicatie speelt zich niet af in een vacuüm. Er is altijd een context (binnen en buiten de organisatie) die van invloed is op de manier waarop de organisatie communiceert. Ken je de context en begrijp je die dan kun je ook effectief het instrument van de interne communicatie inzetten. Verbinding maken tussen binnen- en buitenwereld, tussen lading van het merk en gedrag

trainen

van medewerkers. Verbinden van medewerkers onderling: daar liggen belangrijke op­drach­ten voor de interne communicatie. Dat heeft alles te maken met betekenis en richting geven, met strategieën en met prioriteiten stellen. In de Masteropleiding leer je die keuzen onderbouwd te maken. De rol van communicatie in veranderingsprocessen komt ook aan bod. De aard van de verandering en de context van de organisatie zijn van grote invloed op die rol en op de communicatiestrategie die je inzet. In de opleiding verken je de verschillende strategieën en leer je een onderbouwde keuze te maken voor de meest werkzame strategie voor jouw organisatie. Andere onderwerpen die in de modules aan de orde komen zijn Interculturele Issues, Inrichting van de Interne Communicatiefunctie, de Relatie met de HR-discipline, Internal Branding en de Relatie met Marketing, Rendement Meten en Borgen. Resultaat: kant-en-klare aanpak De Masteropleiding wordt afgerond met een examen waarin je eigen case een hoofdrol speelt. Het resultaat is niet alleen een gewaardeerd diploma maar ook een kant-en-klare aanpak voor de interne communicatie in jouw organisatie. Professionals voor professionals In de Masteropleiding krijg je les van professionals die met beide benen in de praktijk van het vak staan. Docenten van Van der Hilst en Involve die hun jarenlange ervaring graag met jou delen. In een aantal modules zetten we ook gastdocenten in. Topspecialisten uit de praktijk van de interne communicatie en uit de wetenschap. De vaste docenten zorgen ook voor intensieve persoonlijke begeleiding. Per deelnemer zijn 8 individuele coachingsuren beschikbaar. Die vul je zelf in samen met de docent. Daarnaast is er door de kleine groepen veel ruimte voor persoonlijk contact met elkaar en met de docenten. Meer informatie op www.hilst.nl/opleiden

Master Interne Communicatie in het kort Aantal dagen: 31 dagdelen in 10 modules Doorloop: 10 maanden Studiebelasting: 8 uur per maand + module Plaats: Conferentiecentrum Woudschoten Zeist Kosten: € 6.500,00 + verblijfkosten conferentiecentrum Start: 15 september 2009 Toelating: op basis van CV en intake Beroepsniveau: D Grootte groep: 12 – 15 deelnemers Intensieve persoonlijke begeleiding en vaste trainers en gastdocenten.

pa g i n a 7

opleiden

adviseren

ADVISEREN We zijn je sparringpartner, je onderzoeker, je adviseur, je procesbegeleider, je expert en/of je uitvoerder. Samen kijken we naar je vraag en komen we tot een aanpak. Het resultaat is altijd een oplossing die werkt. Communicatievraagstukken zijn niet een op zich staand iets, maar een onderdeel van een groter geheel met veel verschillende facetten. Binnen dat grotere geheel onderscheiden we verschillende aspecten:

1

Onderzoek Wat gebeurt er in de omgeving? Wat doet de concurrentie? Wat speelt er in mijn eigen organisatie? We kunnen allerlei soort onderzoek voor je uitvoeren.

2

Visie-ontwikkeling Wat is jouw visie op communi­ catie? Wat is de toegevoegde waarde van communicatie voor het bedrijf? Krijg antwoord op deze vragen door bijvoorbeeld een visieworkshop.

3

Beleidsontwikkeling Hoe zorg ik dat ons communicatiebeleid echt richtinggevend is voor al onze communicatie­uitingen? We denken graag met je mee of ontwikkelen samen met jou het communicatiebeleid.

4

Beleidsimplementatie Gestructureerd werken aan merk en reputatie? Zorgen dat de medewerkers anders gaan communiceren? Communicatie­ afdeling toerusten voor haar rol? We geven advies en bieden verschillende trainingen om je organisatie toe te rusten in het implementeren van het beleid.

5

Uitvoering van de communicatie Concrete communicatieactiviteiten en -middelen zijn het sluitstuk van communicatiebeleid. Onvol­doen­de capaciteit of experti­se hiervoor in huis? We hebben verschillende specialisten die middelen maken of dit proces kunnen begeleiden.

6

Interim Voor tijdelijke ondersteuning van een communicatiemanager of communicatiemedewerker.

Meer informatie op www.hilst.nl/ adviseren of 033-450 5000

Wat e r i g ?

Communiceren bij Waterschap Hollandse Delta Sinds kort levert Van der Hilst Communicatie interim-krachten aan de ­communicatieafdeling van het waterschap Hollandse Delta in Ridderkerk. Wouter van Halen is voor een aantal maanden het interim hoofd van de ­afdeling communicatie met 14 FTE. Sinds januari 2009 is ook collega ­adviseur Sarah Muñoz ­ingevlogen om de communicatie over het programma ­dijk­versterking met 14 projecten voor haar rekening te nemen. Dit doet zij vier dagen per week. Wouter is drie dagen per week in Ridderkerk te vinden. Lees hun ervaringen: Wouter van Halen: “Bij het Waterschap werken we met het zogenaamde flexibele werkplekken principe. Het is leerzaam om te zien welke invloed dat op de interne communicatie heeft. Ook zijn er in het hele gebouw plasma-schermen te vinden om medewerkers te informeren. Als leidinggevende zit je midden tussen de medewerkers. Korte lijnen en direct contact. Je ziet letterlijk waar iedereen mee bezig is en dat werkt fijn.

Overigens ziet iedereen ook waar jij als leidinggevende mee bezig bent ;-) Bij de afdeling zijn we vacatures volop aan het invullen. Verder heb ik met de mensen samen een communicatiejaarplan opgesteld. We zijn nu bezig met de deelbeleidsplannen te actualiseren. Van der Hilst springt tijdelijk bij om de winkel open te houden en nieuwe collega’s aan te trekken.” Sarah Muñoz: “Ontzettend leuk en een boeiende wereld. Hier bij het waterschap haal ik mijn hart op. De hele dag bezig met 14 projecten en de communicatie over een programma dijkversterking. Van communicatieadvies aan projectleiders en het maken van programma’s, tot aan de redactie van een nieuwsbrief en de organisatie van informatieavonden. Op het moment dat de

pa g i n a 8

communicatieadviseur van het dijkversterkingsprogramma eind vorig jaar aangaf dat ze wegging, was het voor het waterschap geen optie om de communicatie over de dijkversterking te laten verslappen. Maar hoe vlieg je snel een communicatieadviseur in? Het antwoord was: Van der Hilst Communicatie. In het dijkversterkingsprogramma probeer ik vooral de trein rijdende te houden, maar ook een verdiepingslag te maken. Ik ben nu aan het kijken hoe de communicatie de kernwaarden van het programma nog meer kan uitstralen en hoe educatie een rol kan spelen in de projecten. Naast het vernieuwen van dingen, zorg ik natuurlijk ook dat de stevige communicatiebasis die er de afgelopen jaren is gelegd in stand blijft. Heerlijk om zo een paar maanden echt iets neer te kunnen zetten binnen een organisatie. Het leuke aan interim-klussen vind ik dat je steeds in nieuwe organisaties komt, veel dingen leert en veel verschillende dingen ziet. Bovendien kun je echt dingen neerzetten en resultaten zien van je inspanning.” Ook behoefte aan een tijdelijke communicatie­ adviseur voor je afdeling of heb je hier ­vragen over? Neem dan contact op met ons via 0334505000.

CO A C H EN CoachComPas® geeft richting aan waar jij staat als ‘coach’. Het maakt je bewust van je coachende rol en vaardigheden.

Nieuw: CoachComPas® Ben ik – als adviseur - geschikt om iemand te coachen, terwijl coachen niet echt mijn vak is? Welke coachende vaardigheden heb ik in huis en welke kan en wil ik verder ontwikkelen? Wat zijn de verwachtingen van mijn collega’s of klanten als ze mij vragen om te coachen? En wat verwacht ik van mijzelf ...? coachvraag

doel / missie

kennis / capaciteiten

e real isat i

oud

inh

vak

omgeving

sati real i

Allemaal vragen die een (communicatie)­ adviseur zichzelf zou kunnen stellen als er een beroep op hem wordt gedaan als coach. Coachen is hip, ‘hot’ en ... in elk geval geen beschermd beroep. Iedereen kan coach worden. Maar is iedereen ook geschikt? Als coach – ook als het niet je dagelijks werk is – is het belangrijk om jezelf goed te kennen. Dan kan aan de hand van het CoachComPas®. Wat is het en voor wie? CoachComPas® is door Van der Hilst Communicatie ontwikkeld als instrument om mensen in hun rol van coach aan te scherpen. Met het CoachComPas® kijk je wat je al in huis hebt aan kwaliteiten, kennis en vaardigheden en wat je nog kunt en wilt ontwikkelen. CoachComPas® is bedoeld voor: • managers, communicatie- en HRM­professionals die collega’s of klanten ‘coachen en van zichzelf willen weten hoe ze in hun vak staan.

oud

contract

inh

gedrag

vak

e

en

hed

rdig vaa

n

ede

igh

rd vaa

overtuigingen

identiteit

• managers, communicatie- en HRMprofessionals die collega’s of klanten gaan coachen en aan de hand van CoachComPas® de randvoorwaarden in kaart willen brengen. Hoe werkt het? Een CoachComPas®-sessie duurt circa 1,5 uur. We beginnen met een korte inventarisatie van jouw vraag, eigen werk en CV en maken dan een afspraak voor een gesprek. Samen met een van onze adviseurs vul je dan het CoachComPas® in, leg je verbanden en volgt een persoonlijk ontwikkeladvies, inclusief schriftelijke rapportage. De opbrengst is om jou bewust te maken van je sterke en nog te ontwikkelen kwaliteiten in de rol van coach. Nieuwsgierig geworden? Bel ons voor meer informatie: 033 450 50 00.

pa g i n a 9

coachen Van der Hilst Communicatie biedt ­verschillende producten op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Professionaliseringsgesprek Inzicht krijgen in jouw ambitie en ontwikkelingsmogelijkheden in het communicatievak aan de hand van een diepte-interview en ons CommPas ®-model. CommPas ® geeft een beeld van competenties, niet alleen van individuele professionals, maar ook van een afdeling. Assessment Optimaliseer je communicatieafdeling op team- en individueel niveau. We toetsen vakinhoud, adviesvaardigheden en functiegerelateerde competenties voor ontwikkel- en selectieassessments. Coaching van communicatieprofessionals Een ervaren coach als klankbord voor het bespreken van vraagstukken rondom communicatie en persoonlijke groei. Een sparring partner en spiegel om van tijd tot tijd bewust te worden van jezelf. Professional Support Een second opinion. De blik van een buitenstaander. De deskundigheid van een ervaren professional. Laat je concepten, plannen of middelen toetsen door een adviseur van Van der Hilst. Intervisie Een gestructureerde manier om met collega’s te leren van vragen en problemen uit de praktijk. Begeleid door een ervaren adviseur van Van der Hilst Communicatie.

Ben je benieuwd hoe Van der Hilst de ­professionaliteit van jouw communicatie kan helpen verbeteren? Kijk dan op www.hilst.nl voor meer ­informatie of bel met een van onze ­adviseurs voor een vrijblijvend advies: (033) 450 5000.

Wat is jullie Interne Communicatie temperatuur? Wil je weten welke interne communicatie cultuur bij jouw organisatie o­ verheerst? Neem dan met behulp van deze ­vragenlijst de temperatuur op. Dat wil trouwens niet zeggen, dat jullie temperatuur de beste is. Het leger is geen ­welzijnsorganisatie en een multinational is geen ­eenmanszaak. Beantwoord de meerkeuzevragen en zie wat de temperatuur van jouw ­organisatie is op www.hilst.nl. 1. Wat is Interne Communicatie voor jullie ­organisatie? A. E-mails naar collega’s, briefjes op het prikbord en praten bij het koffieapparaat. Dat is genoeg om elkaar op de hoogte te houden. B. Ons personeelsblad, bijeenkomsten en werkoverleggen. C. Onder andere betrokkenheid vergroten, samenwerking en verandering van organisatie, werkwijze of gedrag stimuleren. 2. Wat is het doel van jullie personeelsblad? A. We hebben geen personeelsblad, we informeren elkaar wel op een andere manier. B. Communiceren naar onze medewerkers C. Medewerkers binden aan (het beleid van) de organisatie. Het heeft een onafhankelijke functie die belangen van medewerkers en management dient.

geslaagd!

Assistent Communicatie­ medewerker

Patricia Arentsen De Lage Landen Gretta van den Berg Rabobank Salland Annelies te Booij Gemeente Aalten Jacqueline den Breems Gemeente ZevenhuizenMoerkapelle Heleen Faas Gemeente Noordwijkerhout Fadla Hajioui Rijkswaterstaat Nancy Heemskerk SSC-I Ministerie van Justitie Christianne Hermans Provincie Limburg Saskia Hinzen Ergon Debora Klaar NWO Exacte Wetenschappen Nikki Kleinbussink Stichting Bureau Krediet Registratie Hilde Koopmans Talant Astrid van Mill Bouwend Nederland Denise Oosterling Woningstichting Interstede Margot Pikkaart Belastingdienst Jellie Ponne Stichting Unive Rechtshulp Nancy Pronk Oasen Marieke van Reen Politie Noord- en OostGelderland Conny Schouten DHV B.V. Anjo Smeets Provincie Limburg

Onderstaande cursisten hebben hun opleiding succesvol ­afgerond. Van harte!

Karoline Stas Rechtbank Rotterdam Lineke Traas Politie Gelderland-Midden Fien Uneputty Autoriteit Financiele Markten Linda Ursem UPC Nederland Berlinda Valster Gemeente Alphen aan de Rijn Erik in ‘t Veld Koninklijke Landmacht Fanfarekorps /Bereden Wapens Ingrid Vos DSM Resins Barbara Voskuil – Geerlings Multi Vastgoed bv Cor van Welbergen Ministerie VROM Martine Wilms Brandweer Midden- en WestBrabant

Communicatiemedewerker

Belinde van Bommel Rabobank Land van Cuijk & Maasduinen Marjan Boogaard DRV Accountants en Belastingadviseurs José van den Brink MBO Raad Marieke Van Bueren OnlyHuman Marieke Buiteman Bouwfonds Property Development Brigit Dreves Rabo Bouwfonds Milja van Engen Herald van Gerner Waterschap Groot Salland Paula de Groot Philips Electronics Nederland B.V.

Grietje Hartstra Politie Fryslân Ineke Holkenborg Gemeente Winterswijk Maike Koch Monique Noteboom Raad voor de Volksgezondheid en Zorg Macy Reijseger Nederlandse Spoorwegen Annemarie Schutjes Penitentiaire Inrichting Breda Thea Wiese UWV Corine Wolters Intervet International b.v. Tjitske Zwerver Gemeente Wageningen Nicole Bakker Jeugd, Onderwijs & Samenleving Barbara Berloth Achmea Michelle Brama Heerema Marine Contractors Nederland B.V. Sandra Dogger Ministerie van OCW Renske Dortland Waterschap Regge en Dinkel Geerke Haasjes Shared Service Center Midden DJI Ministerie van Justitie Marlieke Hikspoors Huis & Erf Berendien Keij Dienst Sociale Zaken en Werkgel egenheidsprojekten Nicole Rietbergen Gemeente De Ronde Venen Carolien Robaard Koninklijke Grolsch NV Jeannette Seleky Raad voor het Landelijk Gebied Sandra de Snoo Politie Rotterdam Rijnmond Anjo Bodelier Gemeente Voerendaal Tanja Swillens SenterNovem Bianca Temme Tauw BV Ilse Vandenbussche Gemeente Bergen op Zoom Belinda van Wijlick ProRail

pa g i n a 1 0

Farida Aarbiou HBO-raad/stichting Mobiliteitsfonds Lidy Dingemanse Philips DAP Anneke de Graaf Ministerie van OCW Ursula Kalpoe NWO Nathalie Liefhebber Urban Management Consultancy Wanja Oosthoek Avéro Achmea, Divisie Intermediare Distributie Ingrid Pieck Ministerie van Financiën Willemien Schoneveld Rabobank Salland Karin Toxopeus Fortis ASR Ada Valkenburg De Kleuver Bedrijfscommunicatie bv Marjan ter Wee Agrarisch Opleidingscentrum Wellantcollege

Senior Communicatieadviseur

Madelon Baans Gemeente Oud-Beijerland Nienke Becker Sabel Communicatie Mark Benjamin Gemeente Dordrecht Chantal Bijkerk Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport Frederieke Brolsma VSBfonds Boris Crijnen Stadsgewest Haaglanden Annemarie de Boer N.V. EPZ Diana le Feber Gemeente Rotterdam Yvonne Goverts Politiekorps ZaanstreekWaterland Nynke de Graaf-Algra ING Divisie Intermediair Willy-Janne Heemskerk Gemeente Katwijk Anne Heijboer Koninklijke Marechaussee

Gerda Hoogendam DHV B.V. Anouska Hoogendoorn Royal Haskoning Catelijne Hopmans Eastman Chemical BV Sheila van Jeveren Inspectie Verkeer en Waterstaat Suzanne de Jong Gemeente Oegstgeest Arjan de Jonge Belastingdienst Rijnmond Monique Jonkheid Intervet International B.V. Wilma Kaptein Belastingdienst/ Centrum voor facilitaire dienstverlening Eefje Klijberg Politie Midden-West Brabant Elke Kool Openbaar Ministerie Annette Kraft van Ermel Verkeer & Waterstaat Ilja Laheij Bex Communicatie Dorien de Leest Rabobank Betuwe Sabine Lensen Rabobank Bodegraven – Woerden Wouter Lokker Havenbedrijf Rotterdam N.V. Ingrid van Loon WonenBreburg Lucie Nicolai Rabobank Emmen-Coevorden Margriet Niehof Landelijke Huisartsen Vereniging Klasja van de Ridder Europese Commissie Linda Schouten Gemeente Heerhugowaard Jacqueline Stellingwerf ING Claudia Stuij Politie Zuid-Holland-Zuid Marieke Timmer RIVM Miranda Velazquez Careyn Marieke Verhoeve Gemeente Boxmeer Pascalle Wetzels Provincie Limburg

Paulien Zijlstra Arcadis Nederland BV

Senior Communicatie­ adviseur Overheid

Farida Aghris Gemeente Rotterdam Ineke Barendregt Bestuursdienst Gemeente Rotterdam Ilham Bouz Bestuursdienst Amsterdam Odie van Eupen Bestuursdienst Gemeente Rotterdam Nicolette Goossens Gemeentewerken Rotterdam Simone van Harten Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam Martine van der Horn Dienst Werk en Inkomen (DWI) Eef Keijzer Gemeente Amsterdam Marjolijn de Keijzer Gemeente Utrecht Manon Koffijberg Gemeente Amsterdam, stadsdeel Slotervaart Ronald Leer Gemeente Rotterdam Michèle de la Rie Gemeente UTRECHT Henk-Martijn Schuldink Gemeente Deventer

Communicatiemanager

Marjan Vlam Syngenta Seeds b.v.

Rectificatie

Liset van Doorn, werkzaam bij Content en Marilka van Zevenbergen, werkzaam bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties zijn geslaagd voor de opleiding Communicatiemanager

3. Wat gebeurt er met jullie interne communicatieplan? A. Intern communicatieplan? Dat hebben wij echt niet nodig. B. Er is ooit wel wat geschreven door iemand van de communicatie­ afdeling, maar ik weet eigenlijk niet wat er in staat. C. Aan de hand van de strategische keuzes die in het plan zijn beschreven voeren we het plan van aanpak uit. 4. Wat vindt het management van Interne Communicatie? A. Met een email naar alle medewerkers is iedereen intern op de hoogte. B. Ze schakelen de communicatieprofessionals in als ze horen dat hun beleving van de verandering heel anders is dan die van de rest van de organisatie. C. Ze weten dat daadwerkelijke betrokkenheid van mensen (medewerkers) de sleutel tot succesvolle communicatie is en daarom ­zetten ze mij, als communicatieprofessional graag in.

­

5. Welke verantwoordelijkheid heb je als communicatieprofessional voor de Interne Communicatie? A. Helemaal niets. De interne communicatie loopt wel goed. Bovendien heb ik mijn handen vol aan de externe communicatie. B. Ik probeer o.a. het management ervan te overtuigen dat zij een ­cruciale rol hebben in de interne communicatie. C. Ik zorg ervoor dat de Interne Communicatie een concreet en ­meetbaar resultaat oplevert door te sturen op de samenhang ­tussen mensen, middelen, thema’s, meten, borgen en de Interne Communicatie functie.

De boekentips van Ilse van Ravenstein Ilse van Ravenstein, directeur en oprichter van het dit jaar 15 jarige Involve, deelt haar boeken top 5. Ilse is naast ondernemer een gepassioneerde interne communicatie­manager en -adviseur. Ze duikt zelf het liefst in opdrachten voor klanten en is daarnaast zeer actief in het ontwikkelen en delen van ­kennis. Zoals voor onze ­beroepsvereniging Logeion en nu ook in de Master Interne Communicatie, samen met Van der Hilst Communicatie. Ilse: ‘Dat is nog niet makkelijk kiezen. Een top 50 samenstellen zou geen ­probleem zijn. Wel op het zuivere gebied van interne communicatie, trouwens. Daarvoor kun je wel goed online terecht bij www.melcrum.com en bij ons zelf www.involve.eu. Ik zoek het voor ­boeken toch in de bredere sociologische, ­psychologische en management hoek’:

1 Making the connections (2e editie), Using Internal Communication to Turn Strategy into Action van Bill Quirke: het gaat in interne ­communicatie steeds meer om verbinden.

2 The Hidden Power of Social Networks, Understanding How Work Really Gets Done in Organizations van Rob Cross en Andrew Parker: en tegelijkertijd draaien organisatie al op sociale verbindingen. Wat kun je daarmee? De auteurs koppelen sociale netwerken aan leiderschap. Nu wij nog aan interne communicatie.

3 De bedrijfscultuur als ziel van de onderneming, Zin en onzin over cultuurverandering van Edgar Schein: heerlijk ontnuchterend en tegelijkertijd compleet cultuur boek.

4 Alle gedrag is communicatie. Wat we doen is niet normaal. Van Michiel Hogerhuis en Martijn van Oorschot: ook weer zo’n waarheid, want waarom zou je interne communicatie beperkt zien. Gedrag is waar we ons mee bezig houden. En dat vraagt eerst om het loslaten van je eigen dogma’s.

pa g i n a 1 1

5 Beweging in je brein van Monique Hampsink en Nanette Hagedoorn: en dan gewoon weer lekker praktisch worden en mensen (letterlijk) in beweging brengen met interactieve werkvormen.