meetellen Drie jaar onderzoekspanel Meetellen in Utrecht
‘Er z ijn voor de
doelgroep d
'Vo or mij is het al vo ldoende als een mensenleven beter wordt van d it project’
at is super
aan Meetel
p.6
len ’
p.20 p.18
meetellen in utrecht | 1
inhoud
welkom!
Welkom! 3 Eigenwijs, aaibaar, altijd een feestje
4
In gesprek met panelleden
6
Ontdek Utrecht
8
Hoogtepunten… 10 De gezichten van Meetellen in Utrecht
12
Gedicht – Eenzaam
13
Een dag uit het leven van… panelmedewerker Gerard
14
Portretten van de (ex-) panelmedewerkers
18
Een nog te bespreken onderwerp: hulpverlening
24
Gedicht – You’ve got a friend
27
‘Thank you for loving me…’
28
Van vragenlijst tot factsheet
32
Reacties paneldag 2014
34
Het onderzoekspanel Meetellen in Utrecht bestaat drie jaar. Wij zijn altijd op zoek naar vernieuwende en originele manieren om de ontwikkelingen en resultaten van dit project te presenteren. Dus maakten wij deze glossy, MEETELLEN. Door middel van de glossy laten wij zien wat we in de afgelopen drie jaar bereikt hebben. Toen we begonnen, waren er geen panelleden. Inmiddels zijn dat er maar liefst 250! De panelleden geven de gemeente waardevolle informatie en beantwoorden steeds weer onze vragen. Daar is het Meetellen-team hen ontzettend dankbaar voor. In MEETELLEN krijgt u een kijkje achter de schermen via de indrukwekkende verhalen van panelleden en panelmedewerkers. Daarnaast treft u nog niet eerder gepubliceerde resultaten aan over ervaringen van panelleden met de hulpverlening. Ook geven we tips over inspirerende plekken en leuke activiteiten in Utrecht. Deze glossy is gemaakt door het Meetellen-team, bestaande uit panelmedewerkers, onderzoekers, een redacteur en de projectleiding. Dat wij samen de glossy MEETELLEN hebben gemaakt is tekenend voor dit project. Juist samenwerken met mensen met verschillende achtergronden maakt Meetellen zo bijzonder. Wij wensen u veel leesplezier! Vriendelijke groeten van het Meetellen-team: Annette, Bert, Carina, Christiaan, Dick, Fleur, Gerard, Harry, Ingrid, Jessica, Lily, Loes, Manon, Peter en Robert
2 | meetellen in utrecht
meetellen in utrecht | 3
Eigenwijs, aaibaar, altijd een feestje Meetellen in Utrecht? Daar hebben de eigen medewerkers wel een beeld bij. Gevraagd naar associaties bij dit project ontstond er al snel een lijstje. Aaibaar! Troetelkindje! Vernieuwend! Eigenwijs, een tikje ondeugend zelfs. Maar bovenal een feestje, met wolken confetti. Meetellen in steekwoorden.
Eigenwijs – Ex- dak en thuislozen bereiken?
Lastig, lastig… De drempel om deze doelgroep actief op te zoeken lag hoog. Toch besloot de gemeente Utrecht, Volksgezondheid, om in gesprek te gaan met mogelijke samenwerkingspartners en een project te bedenken om deze kwetsbare Utrechters actief op te zoeken en te bevragen. Uit die gesprekken ontstond in 2012 Meetellen in Utrecht. Een panelonderzoek én herstelproject in één, gedragen door de gemeente Utrecht, het Trimbos-instituut en De Stadsbrug.
Vernieuwend – Via het panel wil de gemeente achterhalen wat mensen met een achtergrond als dak- en thuisloze nodig hebben om weer grip te krijgen op hun leven. Bijzonder aan het panel is, dat mensen uit de doelgroep zelf betrokken zijn bij het onderzoek. Als panelmedewerker waren en zijn ze onder andere betrokken bij het werven van 200 panelleden, het meedenken met vragenlijsten en het geven van presentaties. Nederland kent nauwelijks voorbeelden van dit type ‘peerresearch’, oftewel onderzoek waar mensen uit de onderzochte groep zelf aan meewerken. Trouwens, op Europees niveau gebeurt dit ook zelden. Dat maakt Meetellen in Utrecht vernieuwend. Uniek, misschien zelfs wel. Aaibaar – Drie jaar Meetellen wijst uit dat het
project mag rekenen op veel sympathie en betrokkenheid. Met name de inzet en ontwikkeling van de panelmedewerkers wekt bewondering op. Ja, sommige panelmedewerkers raken uit beeld. Maar anderen bloeien op, ontdekken onvermoede talenten en weten soms zelfs de stap te zetten naar een opleiding en een (betaalde) baan. Dat maakt Meetellen tot een ‘aaibaar’ initiatief. Iets wat je wil koesteren, verder wil brengen en waar iedereen heel blij van wordt.
4 | meetellen in utrecht
Feestje – Feestjes te over bij Meetellen.
De eerste mijlpaal met 100 geworven panelleden. Een aantal wat al snel steeg naar 150, 200, en eind 2014 zelfs 250 panelleden. De eerste factsheet. De tweede factsheet. De derde factsheet. Groepsgesprekken. De jaarlijkse paneldag. De publicatie van nieuwsbrieven, een jaarrapportage, en dit tijdschrift. Voeg daarbij de prettige sfeer binnen het team en de goede samenwerking tussen Trimbos-instituut, De Stadsbrug en de gemeente, en je gaat bijna verbaasd om je heen kijken. Gaat het echt zo goed? Missen we niet iets? Nee dus. Meetellen draait gewoon goed. Met veel onderlinge betrokkenheid en wederzijds respect.
En nu? – Als project met een bepaalde looptijd stopt Meetellen officieel per 31 december 2014. De samenwerkingspartners zijn druk in de weer om Meetellen in enigerlei vorm door te laten lopen in het volgende jaar. Want als je zoveel waardevols hebt opgebouwd, is het zonde om alles stop te zetten.
meetellen in utrecht | 5
In gesprek met panelleden
in gesprek met
‘Voor mij is het al voldoende als een mensenleven beter wordt van dit project’ ‘Ik werd geen panellid van Meetellen met het idee dat mijn eigen leven makkelijker zou worden. Voor mij is het al voldoende als één mensenleven beter wordt vanwege dit project. Dan is het niet voor niets.’ Lijdie Verheul kijkt ernstig terwijl ze dit zegt. Naast haar knikt Robert Obergh instemmend. Beide panelleden kwamen naar het kantoortje van Meetellen, op de eerste verdieping van De Stadsbrug, om te vertellen over hun ervaringen. Als panellid, en als mens.
Robert staat al vroeg in het ochtendzonnetje te wachten bij de ingang van De Stadsbrug, sinds 2012 de uitvalsbasis van Meetellen in Utrecht. Hij draagt een vrolijk Bob Marley t-shirt. Even later arriveert Lijdie. De geboren en getogen Utrechtse loopt moeilijk. ‘Vandaag is een slechte dag, ik ben echt doodop’, zegt ze. Toch maakte ze de gang naar de Koningin Wilhelminalaan. Het tekent hun betrokkenheid. Beiden zijn panellid van het eerste uur, bezochten de jaarlijkse paneldagen, en deden mee aan de peilingen. De meesten, in ieder geval: ‘Die tweede vragenlijst heb ik niet ingevuld hoor,’ geeft Robert toe. ‘Veel te lang. Maar de eerste enquête vulde ik wel in. En ik wil ook weer meedoen aan de derde peiling.’ Die derde peiling loopt ten tijde van dit interview. Dat is duidelijk te merken in het Meetellen-kantoortje. Overal liggen folders en stapels (lege) formulieren. Straks komen de panel medewerkers weer om vragenlijsten op te sturen, telefoontjes te beantwoorden en mensen na te bellen of ze de vragenlijst al hebben ingevuld. Invulkaartje Lijdie en Robert hadden allebei al connecties met De Stadsbrug voordat ze ‘gerekruteerd’ werden voor het panel. ‘Ik sport hier drie keer per week,’ vertelt Robert. ‘Dat vind ik prettig om te doen. Op een keer gaf een panelmedewerker me een invulkaartje en zodoende kwam ik erbij.’
6 | meetellen in utrecht
Lijdie deed vrijwilligerswerk in De Stadsbrug. Ze beheerde onder andere het internetcafé. Ook zij werd lid omdat iemand haar dat vroeg. Lijdie: ‘Ik liep hier dagelijks rond, dus dat ging vanzelf. Ik hoopte dat er iets zou kunnen veranderen voor sommige groepen. Dat motiveerde mij om de vragenlijsten in te vullen. Als iedereen zegt ‘ik wil verandering, maar zelf doe ik niets’ gebeurt er weinig. Je hebt een grote groep nodig. Die is er nu, dus ik hoop dat er echt iets gedaan wordt met de resultaten.’ Meetellen deed onder andere onderzoek naar sociale contacten, de verbinding met de eigen woonwijk en de kansen en mogelijkheden die panelleden zelf zien. Sociale contacten, en vooral het gebrek daaraan, komt als onderwerp steeds terug. Zowel Lijdie als Robert volgen het nieuws over de participatie samenleving. Zorgen Ze maken zich zorgen over die ontwikkeling. Uit peilingen van Meetellen bleek dat panelleden meer dan gemiddeld eenzaam zijn. Beiden onderschrijven die uitkomst. ‘Ja, er is heel veel eenzaamheid. Daar wordt veel te gemakkelijk over gedacht. Ik had zelf ook niemand die naar me omkeek en gleed daardoor onderuit. En dan moet je opeens, als je hulp nodig hebt, dat aan andere mensen gaan vragen? Ik vind dat moeilijk.’ ‘Ja, als je weinig vrienden hebt, dan kun je ook weinig
vragen,’ beaamt Lijdie. ‘Iedereen moet meewerken en meer zorgen, maar buren zijn echt niet zo hulpvaardig als de regering denkt. Ik ken maar weinig mensen bij wie ik aan kan kloppen. Zelf vind ik hulp bieden lastig, want ik heb veel medische problemen. Op een slechte dag kan ik bijna niets. Ik heb dus een probleem in die participatiemaatschappij. En zo zijn er meer.’ Kan Meetellen iets doen op het gebied van eenzaamheid en sociale contacten? Op grote schaal niet, maar op kleine schaal misschien wel, denken de twee panelleden. Vooral de paneldagen vinden ze belangrijk. Die jaarlijkse bijeenkomst is volgens beiden het leukste van panellid zijn. Robert: ‘Samen met anderen spelletjes doen, gezelligheid, leuke contacten. Ik vind zo’n dag heel bijzonder. Dit wordt voor ons gedaan. Het gaat echt om de mensen.’ Gezelligheid Voor Robert is die gezelligheid des te belangrijker, omdat hij in zijn leven niet veel vastigheid en gezellig heid heeft gekend. Robert zag het levenslicht in Paramaribo en kwam op zijn zevende naar Nederland. Hij had een moeilijke start. Robert kwam terecht in pleeggezinnen en moest keer op keer naar andere woonplaatsen verhuizen. Een paar jaar geleden belandde hij in Utrecht. En bleef daar tot nu toe. ‘Ik heb nergens kunnen aarden. Ik hoop dat ik in Utrecht wél een beter leven kan opbouwen. En dat ik wat makkelijker vrienden kan maken.’
Ook Lijdie bewaart goede herinneringen aan de paneldag. ‘Met die barbecue. Zo leuk! Dat doe je niet zo snel in je eentje. Maar met zoveel mensen op een paneldag wel. Dus dat vind ik echt erg leuk en bijzonder.’ Wat dat betreft mag Meetellen dit soort activiteiten wel vaker organiseren. Zowel Robert als Lijdie vinden één paneldag per jaar veel te weinig om elkaar tegen te komen en je echt lid te voelen. Over een frequentie zijn ze het niet eens. Eén keer per jaar een activiteit is te weinig, maar één keer per maand iets organiseren is waarschijnlijk teveel: ‘Dat kost teveel organisatie,’ denkt Robert. Wie weet kan een activiteit per kwartaal haalbaar zijn? Ze geven de suggestie graag mee aan het Meetellen-team. Meedenken Hoe dan ook willen ze allebei doorgaan in 2015. Lijdie: ‘De vragen uit de enquête zetten me wel aan het denken. Bijvoorbeeld die vragen over werk [uit de derde peiling – red.]. Wat kan ik niet, en wat kan ik nog wel?’ Ook Robert vindt Meetellen te belangrijk om te stoppen. ‘Het brengt verbetering. En ik vind het fijn als ik kan helpen met nadenken over wat beter kan.’ •
meetellen in utrecht | 7
> Ontdek Utrecht
> Ontdek Utrecht
Er is veel te doen in Utrecht. Dingen die kunnen aansluiten bij jouw wensen! Eten en drinken, betaalbare kleding, activiteiten om jezelf te ontwikkelen of te
kleding
ontspannen, het is er allemaal. Het Meetellen-team heeft wat tips voor je verzameld.
eten
websites
Cultureel Dagcafé Kopi Susu Kopi Susu is een ontmoetingsplek voor bewoners van de wijk West en omstreken. In het gezellige café worden verschillende culturele activiteiten aangeboden. Iedere maandagavond kun je hier voor slechts vijf euro van een driegangenmenu genieten. Daarnaast houdt het café iedere laatste donderdagavond van de maand de themaavond ‘Betrokken in de Zorg’. Met discussiegroepen, presentaties en een uitwisseling van meningen en ervaringen.
Food for good
Resto VanHarte Resto VanHarte gelooft in de kracht van mensen. De medewerkers brengen buurt bewoners samen rond de eettafel. Professionals en vrijwilligers maken samen een gezond en lekker driegangendiner voor een goede prijs. Resto VanHarte is gevestigd in Kanaleneiland. Je kunt er terecht op dinsdag en vrijdag. Eet je mee? Meld je dan even aan op de website: www.restovanharte.nl.
8 | meetellen in utrecht
En er zijn meer plekken in de stad waar je terecht kunt voor betaalbare (tweedehands en nieuwe) kleding.
In Utrecht zijn er natuurlijk nog veel meer dingen te doen. Ben jij benieuwd wat? Kijk dan op de onderstaande websites.
Je kent vast wel de Emmaus-vestigingen in Overvecht, Leidsche Rijn, Lombok en Haarzuilens. Naast tweedehands kleding verkopen ze nog allerlei andere spullen. Informatie kun je vinden op > www.emmaus-utrecht.nl.
Peers2Peers
Utrecht telt meer winkels met tweedehands spullen en kleding. Zoals Vintage Fashion, Wagenstraat 28 (www.vintagefashion.nl), Kortjakje op de Twijnstraat (ook voor kinderen) en Stichting De Goede Winkel op de St. Laurensdreef.
www.peers2peers.nl is een gloednieuwe website voor betrokkenen en door betrokkenen, met allerlei leuke weetjes en interessante activiteiten. Nog helemaal open voor nieuwe ideeën en aanvullingen van mensen die mensen willen verbinden!
Je kunt Meer De Food For Good tuin is een tuin vol groenten, fruit, bloemen en mensen in park Transwijk. Je kunt er groenten kopen, puur, goedkoop en van het seizoen. Ook kun je er komen om zelf te tuinieren, een kopje koffie te drinken of met je team te vergaderen in de gezellige ruime kantine. Food For Good is verder een leuke locatie voor een feestje! www.foodforgood.nl
DRESS FOR SUCCESs
Op www.jekuntmeer.nl kun je praktisch alles vinden over projecten en evenementen die je wellicht interesseren. Het is de site voor vraag en aanbod in passend werk, opleiding en activiteiten op het gebied van zorg en welzijn. Neem er eens een kijkje, je zult er leuke dingen vinden.
Utrecht Activity Via de site van Utrecht Activity kun je je inschrijven voor deelname aan diverse activiteiten. Ook kun je zelf activiteiten organiseren. www.utrechtactivity.nl
‘Nieuwe kleding laat eigenwaarde en zelfrespect groeien’. Ken je het concept van Dress for Success? Natuurlijk ben je goed zoals je bent, maar als je een nieuwe stap maakt in je leven is het soms nodig je net iets anders te kleden. Zo zijn de panelmede werkers van Meetellen in Utrecht in een nieuw jasje gestoken door Dress for Success, omdat ze dat goed konden gebruiken bij het geven van presentaties. Ook interesse? > www.dressforsuccess.nl.
Er is een nieuw fenomeen in opkomst met een vestiging in Utrecht die onlangs is geopend. de kledingbibliotheek! Lees meer op > www.dekledingbibliotheek.nl. Wie weet is het iets voor jou.
Goed idee!
jezelf ontwikkelen
Zinnenprikkels
DOK030
Zinnenprikkels biedt vanuit meerdere locaties in Utrecht en Nieuwegein een breed aanbod aan workshops. Lichaam en geest ontspannen, samen tekenen en schilderen, een bewegingskunst beoefenen... en nog veel meer. Grote kans dat je iets vindt wat je aanspreekt. Laat je zintuigen prikkelen tijdens een van de vele gratis workshops van Zinnenprikkels. Via de website www.lister.nl vind je meer informatie.
DOK030 is een sociale verzamelplaats voor ondernemers, bewoners, jongeren en andere belanghebbenden om cursussen te volgen, te netwerken, bijeenkomsten te organiseren of gewoon gebruik te maken van een flexwerkplek. DOK030 is gevestigd in Overvecht en staat voor Dromen, Ondernemen en Krachten bundelen. www.dok030.nl
meetellen in utrecht | 9
Carina Ballering en Fleur van Heeswijk, onderzoekers bij Meetellen in Utrecht, mailen elkaar
HOOGTEPUNTEN…
Lieve fleur,
Lieve carina,
We zijn nu bijna twee jaar werkzaam voor Meetellen. Gek, want twee jaar klinkt niet lang, maar het voelt voor mij wél lang. Misschien komt dat omdat we zo ontzettend veel meegemaakt hebben met het panel… Meetellen houdt ons werkzame leven immers altijd spannend J. Een paar hoogtepunten wil ik de revue laten passeren. Bijvoorbeeld het eerste groepsgesprek wat wij samen gehad hebben met panelleden in mei 2013. Wat waren we benieuwd of er überhaupt panelleden zouden komen. Gelukkig kwamen er genoeg mensen, met dank aan onze panelmedewerkers, en was het een interessante en ook gezellige bijeenkomst. Niet alleen via vragenlijsten, maar ook in groepsgesprekken wilden onze panelleden hun ‘stem laten horen’. Superfijn, want dat kan net die inzichten geven, die je met alleen vragenlijsten niet te weten komt.
Tja, hoogtepunten. Heb je even? Meetellen is voor mij één groot hoogtepunt, maar als ik dan toch een hoogtepunt moet kiezen, dan kies ik voor de tweede peiling. Het doel was om het aantal van honderd ingevulde vragenlijsten te bereiken. Uiteindelijk vulden maar liefst 126 panelleden een vragenlijst in. Een topprestatie. De hoge respons kwam onder andere door de inzet van de panelmedewerkers. Ik durfde van tevoren niet te hopen dat de tweede peiling zo voorspoedig zou verlopen. Ik ben dan ook trots op zowel de panelleden die de vragenlijst invulden, als op de panelmedewerkers. De antwoorden gaven ons inzicht in het sociale netwerk van de panelleden. Samen met de panelmedewerkers ging ik op pad om de onderzoeksresultaten te verspreiden. We bezochten zorginstellingen en spraken met beleidsmedewerkers. De reacties waren zo positief…Dat gaf mij altijd een goed gevoel en in de loop van de tijd ben ik echt van Meetellen gaan houden.
Wat voor mij een ander hoogtepunt is, of liever gezegd een waarde volle herinnering, zijn de vele ontmoetingen met panelleden. Wat bijzonder dat zij ons een kijkje hebben gegeven in hun leven. Levens waarin vaak heftige gebeurtenissen hebben plaatsgevonden en meestal niet één, maar meerdere... Soms vond ik dat moeilijk, omdat je het verdriet dat mensen met zich meedragen, kan voelen. Vaak vond ik het ook knap als panelleden zo open waren. Het gaf ons inzicht in hun leven en het was belangrijke informatie om dingen beter te begrijpen. Voor mij als onderzoeker zijn de ontmoetingen met panelleden de momenten dat ik mijn baan het leukst vind. Ik hou van mensen met bijzondere levens en dan ben je bij onze panelleden aan het juiste adres. Zij hebben veel levenservaring. Daarom Fleur, voordat jij jouw hoogtepunten vertelt een dankwoordje aan onze panelleden… Lieve panelleden, bedankt dat jullie in de afgelopen drie jaar panellid zijn geworden en ons verteld hebben wat jullie belangrijk vinden. Wij hopen van harte dat de gemeente Utrecht hier iets mee gaat doen!
Carina, jij noemt de vele ontmoetingen met de panelleden een waardevolle herinnering. Daar wil ik de ontmoetingen met de panelmedewerkers aan toevoegen. Ik heb hen zien groeien, ieder op zijn of haar eigen tempo. Ik heb gelachen met de panelmede werkers en ik heb bijzondere gesprekken met hen gevoerd. De panelmedewekers zijn mijn collega’s geworden en zij zijn de schakel tussen de gemeente en de panelleden. Ja Carina, Meetellen is voor ons beiden een bijzonder project. Ik vond het geweldig om dit samen met jou te doen. De kracht van Meetellen ligt in de samenwerking tussen alle verschillende partijen. Ik heb geleerd dat het een grote meerwaarde kan hebben om de doelgroep een actieve rol te laten spelen. Hopelijk is Meetellen een inspiratie voor andere projecten!
liefs Fleur
Oké, Fleur, nu ben ik benieuwd wat jouw Meetellen-hoogtepunten zijn. Vertel!
liefs Carina
10 | meetellen in utrecht
meetellen in utrecht | 11
De gezichten van Meetellen in Utrecht
Robert Obergh , panellid
‘Wil je een selfie maken en naar ons sturen?’ Dat vroeg team Meetellen aan de panelleden. Zonder hen zou dit project niet kunnen bestaan, dus als iemand een plek in de MEETELLEN glossy verdient, zijn zij het wel. Onder het motto ‘Ik tel mee’ gingen panel leden aan de slag. Ze fotografeerden zichzelf op plekken en in situaties waarbij ze zich prettig voelden. Lekker op je comfortabele stoel. Vrolijk met je favoriete papegaai op je schouder. En waar zou je zijn zonder trouwe viervoeter? Dit zijn de gezichten van Meetellen:
12 | meetellen in utrecht
meetellen in utrecht | 13
Een dag uit het leven van…
panelmedewerker Gerard
‘Te gek! Bedankt, jouw mening is belangrijk voor ons’
Lotte van Opstal werkt sinds september 2014 als stagiaire bij De Stadsbrug. Ze is onder andere verantwoordelijk voor het project ‘Utrecht Activity’, een website die gratis toegankelijk is voor iedereen. Wie lid wordt kan de site gebruiken om met andere websiteleden contact te leggen, activiteiten te organiseren en zich in te schrijven voor deelname aan activiteiten. Woensdag 15 oktober 2014 liep Lotte een dagje mee met panelmedewerker Gerard.
Gerard? Een grote knuffelbeer die regelmatig grapjes maakt. Hij heeft speciaal voor vandaag zijn ‘Meetellen in Utrecht’ trui aan gedaan en zijn haar netjes gekamd. Hij vindt het wel leuk dat ik hem een dagje ga volgen, zegt hij. De panelmedewerkers van Meetellen in Utrecht vergaderen iedere woensdag om 10:00 uur. Gerard begint deze ochtend meteen met grapjes: ‘De emancipatie is te ver doorgeschoten hier. Wij worden geleid door Annette en Lily. Zij onderdrukken ons!’ De hele groep lacht mee en stiekem gniffelt Annette ook een beetje. De groep bestaat uit vijf panelmedewerkers, van wie er vandaag vier aanwezig zijn bij de vergadering. Ook Annette neemt deel: zij is de coördinator van de panelmedewerkers en de onderzoeksters Carina en Fleur.
14 | meetellen in utrecht
De sfeer is goed. Voor aanvang van de vergadering wordt er wat gekletst en schenkt iedereen koffie of thee in. Enkele panelmedewerkers delen koekjes en de agenda voor de vergadering uit. Nadat de laatste panelmedewerker nog iets vertelt over zijn belevenissen van de afgelopen week, opent Annette de vergadering. Het valt mij op dat iedereen respectvol met elkaar omgaat en naar elkaar luistert. Het lijkt bijna op een groep vrienden die een project met elkaar doet. Je kunt zien dat ze elkaar aardig vinden en vertrouwen. Ook Gerard voelt zich zichtbaar prettig in de groep.
Als we weglopen van de vergadering vertelt Gerard dat hij de onderwerpen die Meetellen behandelt interessant vindt. Vorig jaar werkte hij als vrijwilliger bij de kringloop in Tiel, maar dat paste toch niet helemaal hij hem. Hij verhuisde onlangs naar Utrecht. Daar zijn er meer mogelijkheden en zit hij beter op zijn plek, merkt Gerard op: ‘Ik vind het ook fijn dat ik nu vrijwilligerswerk heb op een iets hoger niveau. Ik moet meer nadenken en heb het lekker druk.’ Na de vergadering gaan de panelmedewerkers enquêtes afnemen bij ‘De computerrepair’ in de Stadsbrug. ‘Dit doen we niet vaak. De meeste enquêtes worden verstuurd via de post of email.’
>
meetellen in utrecht | 15
Een dag uit het leven van…
Terugblik Lotte
panelmedewerker Gerard
>
Deze middag is Gerard het aanspreekpunt voor het afnemen van de enquêtes. Hij geeft rustig uitleg en controleert of panelleden de vragenlijst volledig hebben ingevuld. Ook kunnen mensen bij hem terecht met vragen. Bij het ontvangen van een ingevulde enquête zegt Gerard: ‘Te gek! Bedankt, jouw mening is belangrijk voor ons.’ Zijn collega Robert vertelt dat Gerard een fijn persoon is om mee te werken. ‘Hij is open, spontaan, duidelijk en durft te spreken voor een groep.’
Vandaag hebben drie personen de enquête ingevuld. Zij krijgen als dank een VVV-bon van vijf euro. Gerard legt uit bij welke winkels je deze kunt inwisselen en bedankt panelleden voor hun deelname. ‘Het grootste gedeelte van de VVV-bonnen wordt per post verstuurd. Hiervoor moeten we adressen schrijven op de enveloppen. Vorige week moesten er nog honderd adressen geschreven worden. Gelukkig waren we met z’n vijven en moest iedereen dus maar twintig adressen schrijven. Geen lamme hand gekregen gelukkig’, vertelt Gerard.
‘Ik vind het leuk om samen te werken met officiële partners’
16 | meetellen in utrecht
Ik heb een leuke dag gehad met Gerard. Hij heeft mij laten zien hoe Meetellen werkt en mij ervan overtuigd hoe belangrijk het project is voor de doelgroep.
Als ik Gerard vraag naar zijn motivatie om bij Meetellen te werken, brandt hij los: ‘Ik vind het geweldig. Het onderwerp is interessant en ik vind het leuk om samen te werken met officiële partners. Het is best cool dat het Trimbos-instituut en de gemeente Utrecht er bij betrokken zijn. Op deze manier ben ik ook collega’s met mensen die in de arbeidsmarkt zitten. Ik vind het belangrijk om niet de hele dag alleen maar met cliënten te werken.’
Tijdens de lunch hebben we het over van alles. We praten over ons werk, maar ook over privézaken. Annette zit er ook altijd bij. Zij is voor ons echt een bindende factor. Ze is gedreven en zorgt voor teamspirit. De dag zit er op. ‘Ik ga weer naar huis, tot de volgende keer!’ •
Na het afnemen van de enquêtes is het tijd voor de lunch. Iedere middag om 12:30 uur staat de lunch in De Stadsbrug klaar. Gerard eet regelmatig met zijn collega’s van Meetellen en vindt het ook leuk om af en toe van tafel te wisselen. Vandaag heeft hij gekozen voor drie boterhammen met kaas en vlees. Ook eet hij wat rauwkost. ‘Je moet toch iedere dag groenten eten he!’
meetellen in utrecht | 17
Peter (56), was panelmedeweker van augustus 2012 tot augustus 2013
Robert (48), panelmedewerker sinds juli 2014
‘Ik werkte eerst bij de kringloopwinkel, maar dat hield op. Mijn begeleider wees mij op Meetellen. Dat leek mij wel wat. In juli 2014 ben ik gestart. Eerst heb ik een kennismakingsgesprekje gehad, toen de trainingsdagen gevolgd en tot slot een presentatie gedaan. Ik ben nu paar maanden verder en het Meetellen-team bestaat uit een leuke groep mensen. Het is gezellig. Ik moet nog wel in het project groeien, maar tot nu toe ben ik tevreden. Door Meetellen kom ik ergens anders, even het huis uit. Om 7.00 uur op en dan, hup, daar naar toe. Zo heb ik wat te doen en kom ik mensen tegen. Ik leer langzaam steeds meer. We zijn al een aantal keer bij een inloop geweest en ik moest presenteren. In het begin had ik koudwatervrees. Het spreken voor groepen is altijd even wennen. Dan sta je voor een groep en dan moet jij je verhaal vertellen. Ja, dat is spannend. Ik doe dit werk omdat ik voor de doelgroep op wil komen. Ik vind het belangrijk dat ik achter de onderwerpen van het onderzoek sta. Ze moeten iets toevoegen. Het kan namelijk altijd beter met de kwetsbare groepen. Ik zeg ook altijd tegen de panelleden: ‘doe het nou gewoon, vul die vragenlijst in, want je moet voor jezelf opkomen. Anders raak je ondergesneeuwd’. De gemeente is op deze manier goed bezig. Ik wil in ieder geval zeggen: gemeente, ga zo door!’
18 | meetellen in utrecht
‘je moet voor jezelf opkomen’ ‘Met mensen omgaan, mensen ontmoeten en op pad gaan’
‘Twee jaar geleden zat ik alleen maar op de bank. Op een gegeven moment heb ik het initiatief genomen om de begeleider van Meetellen te bellen. Ik kreeg meteen een afspraak en die ging goed, ik werd aangenomen. Vanaf toen was ik niet meer bij Meetellen weg te branden. Ik was vier, soms vijf dagen per week op de Stadsbrug. Ik kwam er in de ochtend en ging dan rond 15.00 uur weg. Ik was er altijd. Het was eigenlijk mijn tweede thuis. Het team was goed op elkaar ingespeeld. Het liep vlot en vloeiend. We gingen bij de Tussenvoorziening en het Leger des Heils langs. Samen met de andere panelmedewerkers kregen we deuren open die normaal gesloten bleven, en zo is het allemaal begonnen. Met mensen omgaan, mensen ontmoeten en op pad gaan, dat vond ik het leukste aan Meetellen. Ik heb het er altijd goed naar mijn zin gehad. Ik heb geleerd dat je naar de positieve dingen in het leven moet kijken. We hebben het goed op de rit gezet, daar ben ik van overtuigd. Nu gaat de spirit door terwijl ik er niet meer bij ben. Ik hoor alleen maar goede dingen over het panel. Ik mis Meetellen nog wel eens. Ik mis de teamspirit. Na Meetellen ben ik de opleiding bijzondere doelgroepen gaan volgen. Maar daar ben ik mee opgehouden. Op dit moment ben ik weer een beetje terug bij af. Ik zit veel op mijn bank, dat vind ik helemaal niks. Hoe ik weer van de bank af kan komen? ‘That’s the question’. Toch gaat het met mij goed, ik hou mijn kop wel boven water.’
meetellen in utrecht | 19
‘het is een uitdaging om mensen te laten zien dat je je problemen op kunt lossen’ 20 | meetellen in utrecht
Marcel (43), was panel medewerker van december 2013 tot augustus 2014
Kimberley (26), was panel medewerker van augustus 2012 tot augustus 2014
‘Eind 2013 ben ik gestart bij Meetellen. Toen ik via Kimberley hoorde over Meetellen was ik gelijk enthousiast en dacht ik: ‘daar wil ik wel verder mee’. Meetellen was voor mij een goede opstart. Het hielp mij om te ontdekken wat ik wil en wat ik leuk vind. Door Meetellen heb ik me op verschillende gebieden kunnen ontwikkelen. Ik heb veel geleerd op het gebied van communicatie. In het begin vond ik het spannend om in gesprek te gaan met mensen van de gemeente. Uiteindelijk ging dat heel goed, zelfs het geven van presentaties voor grote groepen mensen ging me goed af. Wat ik minder leuk vond aan Meetellen was het bellen van instellingen. Afspraken maken was niet mijn ding, eigenlijk vond ik dat niks. Het duurt dan zo lang voordat je daadwerkelijk een afspraak met een instelling hebt. Als ik iets doe wil ik graag gelijk resultaat zien. Ik werk sinds 1 juli bij Clubhuis Vaartserijn als huismeester. Dat gaat in een sneltreinvaart. Binnenkort ga ik beginnen met een cursus. Mijn uiteindelijke doel is zelf trainingen geven die te maken hebben met herstel. Verder werk ik nog bij het project Doen en Laten, daar werk ik als ervaringsdeskundige. Wat ik soms mis van de tijd bij Mee tellen is de samenwerking met Annette en Kimberley. We hadden best een leuk groepje. De opzet en gedachte, er zijn voor de doelgroep, dat is super aan Meetellen. Ik werk nu nog steeds met de doelgroep. Voor mij is het een uitdaging om deze mensen te laten zien dat je je problemen op kunt lossen, als je het zelf maar wilt.’
‘Toen ik begon bij Meetellen waren er nog geen panelleden. We moesten de boer op. Naar instellingen gaan, voorlichtingen geven en gewoon op de man af vragen: ‘Zou u lid willen worden?’ In de eerste periode durfde ik dit niet, maar later heb ik het toch gedaan. Voor alles moet eens de eerste keer zijn. Uiteindelijk kreeg ik meer zelfvertrouwen. Wat ik door Meetellen geleerd heb is dat je veel geduld moet hebben. Er gebeurden wel eens minder leuke dingen. Zo hadden we soms woorden, dan moest ik echt even tot honderd tellen. Het allerleukste vond ik de panelmedewerker-uitjes. Ik weet nog goed dat we gingen kanoën. Eerst durfde ik niet, ik was zo bang dat ik om zou vallen, maar toen ik eenmaal in dat ding zat ging het wel lekker. In totaal ben ik twee jaar panel medewerker geweest. Ik heb er geen spijt van maar ik ben blij dat ik nu meer tijd heb en ook andere dingen kan doen. Tegenwoordig werk ik in het dierenasiel. Ik doe veel voor andere mensen, ga naar mijn dochter toe, en wandel en fiets veel.’
‘Uiteindelijk kreeg ik meer zelfvertrouwen’
meetellen in utrecht | 21
Bert (38), panelmedewerker sinds december 2013
Christiaan (34), panelmedeweker sinds december 2013
“Ik werk al een hele tijd als vrijwilliger bij de NoiZ (nachtopvang in zelfbeheer). Ik heb daar drie jaar gewerkt en schiet nu af en toe nog te hulp als ze een dienst open hebben staan. Annette ken ik van de NoiZ en zij vroeg mij: ‘Lijkt het je leuk om bij Meetellen te komen werken?’. Ik kan het wel goed vinden met Annette en wilde graag wat nieuwe dingen leren, dus zo ben ik bij Meetellen gekomen. Ik doe het nu acht maanden. Het bevalt me goed. Ik kom ’s ochtends mijn nest uit. Dat is voor mij heel goed, want als je geen baan hebt is dat heel lastig. Je hebt niks te doen dus je blijft maar liggen. Zonder baan draai ik de dag en nacht om. Meetellen geeft mij structuur. Het veldwerk vind ik het leukst. Bij de instanties langs gaan, zien wat er allemaal in de stad is, de resultaten presenteren en goed verspreiden. Ik heb een grote hekel aan administratieve werkzaamheden. Ik ben heel blij dat de anderen dat doen, want dat is niet mijn ding. Ik werk ongeveer acht uur per week voor Meetellen. Dat is net iets te weinig, dus ik ben een paar weken geleden begonnen bij het dierenasiel. Lekker afwisselend. Ik heb daar deze week een hond gekamd die helemaal vies was. Uiteindelijk wil ik wel een betaalde baan en een huis, helemaal voor mijzelf, want ik woon nu met huisgenoten. Het liefste ga ik weer als hovenier werken. Beetje schoffelen, dat lijkt me wel wat.”
‘Ik was op zoek naar vrijwilligerswerk en ging kijken op de Stadsbrug. Wat er werd verteld over Meetellen klonk wel leuk. Sindsdien ben ik actief bij Meetellen. Eerst heb ik een intake gesprek gehad en een training gevolgd. Daarna ben ik aangenomen. Dat is nu bijna een jaar geleden. Hiervoor heb ik dertien jaar als productiemedewerker gewerkt, als inpakker. Ik kreeg in die tijd veel medicatie en moest productie draaien. Dat betaalde werk werd me te zwaar. Ik ben toen gestopt en op zoek gegaan naar vrijwilligerswerk. Meetellen is maar een paar dagen in de week en een stuk minder zwaar. Iedere woensdag hebben we een vergadering. Vergaderen was helemaal nieuw voor me. Voordat ik bij Meetellen kwam had ik dat nog nooit gedaan. Ja, ik heb al veel geleerd. Notuleren, presenteren, enquêtes afnemen en dus ook vergaderen. Het geven van presentaties vind ik het leukst. Ik heb dat al meerdere keren zelfstandig gedaan, bijvoorbeeld bij hostel de Bolksbeek. Naast Meetellen ben ik veel met muziek bezig. Muziek luisteren maar ook maken. Ik maak Techno, Electro en Gothic-muziek. Op de paneldag was ik de dj, dat was voor mij één van de hoogtepunten van Meetellen.’
22 | meetellen in utrecht
‘Meetellen geeft mij structuur’
‘Het geven van presentaties vind ik het leukst’
meetellen in utrecht | 23
Een nog te bespreken onderwerp: hulpverlening Wat voor hulp krijgen panelleden en hoe ervaren zij die ondersteuning? Deze vragen zijn in de afgelopen jaren gesteld in enquêtes en interviews van Meetellen in Utrecht. Tot nu toe kregen de antwoorden geen plek in factsheets of andere publicaties. Terwijl het wel waardevolle informatie is en daarom in deze rubriek speciaal aandacht voor de ervaringen van panelleden met hulpverlening! Waar, hoeveel en welke hulpverlening De onderzoekers van de gemeente Utrecht brachten al eerder kenmerken van de Meetellen-doelgroep in kaart. Uit die gegevens bleek dat de panelleden onder andere cliënt zijn bij Altrecht (28%), De Tussenvoorziening (26%), Lister (24%) en Victas (11%). Een derde van de panelleden woont in een beschermende woonvorm, in een instelling voor maatschappelijke opvang of verblijft in een psychiatrisch centrum.¹ Meetellen vroeg bij de tweede peiling of panelleden in het afgelopen jaar contact hebben gehad met één of meerdere hulpverleners. 91% van de panelleden geeft aan dat zij ondersteuning krijgt.² De meeste panelleden krijgt ondersteuning op meerdere gebieden (zie grafiek 1). Ongeveer de helft van de panelleden zelfs op drie gebieden of meer.
Een derde van de panelleden geeft aan de woon begeleiding of persoonlijke begeleiding die zij krijgen, niet te willen missen. Ook wil ongeveer een vijfde van de panelleden de hulp bij financiën behouden. Onderstaande citaten geven weer wat panelleden als waardevolle ondersteuning ervaren:
‘Begeleiding met mijn papierwerk, om zo zekerheid te krijgen als ik weer zelfstandig ga wonen.’ ‘Alle steun op dit moment. (…) Zonder deze hulp zou ik niet zelfstandig kunnen wonen en gedwongen zijn om bij mijn moeder te gaan wonen. Na jaren van vechten ben ik eindelijk zover dat ik deze hulp kan accepteren zonder mijzelf zwak te vinden.’
Lilian Bos werkt sinds 2002
en bezig zijn met hun herstel.
bij De Tussenvoorziening als
Bovendien krijgen panelleden
coördinator van het project
via Meetellen de kans om hun
Imagoverbetering dak- en thuis-
‘stem te geven’. Lilian: ‘Je ziet ook
lozen. In dit project worden mensen uit de doelgroep opgeleid en begeleid bij het
dat panelleden hun lidmaatschap serieus nemen, bijvoorbeeld op de paneldag.’
geven van voorlichting op scholen en aan hulpverleners. Lilian heeft de afgelopen
Als professional kan Lilian zeker ook iets
drie jaar Meetellen op de voet gevolgd. Zij
met de onderzoeksresultaten van Mee
is één van de professionals die meedenkt
tellen. Bijvoorbeeld het feit dat veel mensen
in de beleids- en adviesgroep van Mee-
eenzaam blijken te zijn.² Naar aanleiding
tellen. Meerwaarde van Meetellen voor
van dit resultaat is Lilian gaan kijken hoe
panelmedewerkers is volgens Lilian dat zij
dit onderwerp een plek kan krijgen in de
nieuwe vaardigheden kunnen ontwikkelen
voorlichting.
zij voldoende mee kunnen beslissen (71%) en mee kunnen praten over de ondersteuning die zij krijgen (78%). Ook is twee derde tevreden over de gemaakte afspraken (66%).
Lilian Bos van De Tussenvoorziening herkent dat veel mensen (48%) ondersteuning krijgen op het gebied van lichamelijke problemen. Zij vertelt dat die hulp een consequentie van verslaving of dakloosheid kan zijn. ‘Veel mensen houden hier ziektes of chronische pijn aan over.’ Slechts 17% van de panelleden geeft aan ondersteuning te krijgen bij (het vinden van) een opleiding. Lilian denkt dat dit samenhangt met de lastige financiële situatie waarin veel panelleden verkeren. ‘Het is heel moeilijk om financiering te vinden, zodat je een opleiding kunt volgen.’ Tot slot zijn er ook panelleden die wensen hebben voor hulpverlening. Onder andere bij financiën, in het huishouden, bij het vinden van werk of een opleiding of psychische ondersteuning. Een panellid zegt hierover:
Het merendeel van de panelleden geeft aan met problemen terecht te kunnen bij hulpverleners (63%). Ook kunnen panelleden terecht bij vrienden of goede kennissen (58%), familie (42%) en mensen met een vergelijkbare achtergrond (31%).² Drie kwart van de panelleden heeft het gevoel dat hun hulpverlener naar hen luistert (76%) en dat deze hen serieus neemt (75%). Ook voelen panelleden regel matig dat de hulpverlening aansluit bij hun mogelijk heden en uit gaat van hun eigen kracht (zie grafiek 2). Lilian vertelt dat er een omslag gaande is in de manier waarop hulpverleners werken. In plaats van naar de problemen te kijken, komt er veel meer aandacht voor iemands mogelijkheden. Hulpverleners sluiten steeds vaker aan bij dat wat iemand wil en kan. De resultaten in grafiek 2 laten zien dat voor het merendeel van de panelleden deze omslag lijkt te werken.
‘Financiële hulp en ondersteuning, zodat ik zo snel mogelijk van mijn torenhoge schuld af kan komen.’ Tevreden over hulpverlening Het merendeel van de panelleden is tevreden over hun hulpverlening en de hulpverlener. Zij vinden dat
Grafiek 1: Gebieden waarbij panelleden ondersteuning krijgen
>
Persoonlijke verzorging Opleiding
Grafiek 2: Het merendeel van de panelleden is positief over de hulpverlening
Verslaving Sociale contacten of vrijetijdsbesteding
De hulpverlening sluit goed aan bij mijn leven
Lichamelijke problemen Psychische problemen
Mijn hulpverlener is er als ik hem/haar nodig heb
Woonsituatie en huishouden
Mijn hulpverlener en ik hebben een goede samenwerkingsrelatie
Dagbesteding of werk Mijn hulpverlener gaat uit van mijn mogelijkheden
Financiele situatie 0
24 | meetellen in utrecht
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
58%
60%
62%
64%
66%
68%
70%
meetellen in utrecht | 25
‘Als ik ergens echt niet uitkom en ik bel ze op, dan gaan ze het voor me regelen, samen met mij’
>
In een diepte-interview vertelt een panellid over zijn hulpverleners:
‘Die hebben me zo goed bijgestaan en ik kan altijd bellen (…). Als ik ergens echt niet uitkom en ik bel ze op, dan gaan ze het voor me regelen samen met mij. Ik heb altijd een back-up. Ik kreeg laatst een mailtje: dat ze allemaal trots op me zijn omdat ze me niet meer zien, omdat het goed met me gaat. Maar dat ze me alsnog willen zien om toch ook de leuke dingen te vertellen. Dat is ook wel eens een keer fijn.’ Panelmedewerkers van Meetellen bespraken de positieve resultaten over de hulpverlening. Zij plaatsen een kanttekening bij de onderzoeksresultaten. Het kan namelijk zijn dat vooral ‘positievelingen’ antwoord gaven op deze vragen uit de enquêtes. Bij het interpreteren van de resultaten moet hier rekening mee worden gehouden. In de omgang met mensen uit de doelgroep horen zij toch ook vaak negatieve verhalen over de hulpverlening. Tot slot geeft bijna een derde van de panelleden (31%) aan dat zij er aan toe zijn om zonder hulpverlening te functioneren. Panelmedewerkers hebben verschillende verklaringen voor dit resultaat. Zo zegt één van de panelmedewerkers, dat iedereen zijn ‘trots’ heeft. Hij bedoelt hiermee dat iedereen uiteindelijk het liefst zijn of haar leven wil kunnen leven, zonder hulp. En dat zij daarom aangeven dat zij vinden hier aan toe te zijn. Een andere panelmedewerker geeft aan dat de hulpverlening dan kennelijk zo goed is, dat iemand het gevoel krijgt dat hij of zij zonder ondersteuning kan.
Robert Obergh , panellid
als een goede vriend of vriendin.² Ook blijkt uit die eerder gehouden peiling dat er panelleden zijn, die het gevoel hebben hun hulpverlener tot steun te zijn (17%). Lilian begrijpt die uitkomsten wel. Zij stelt dat het gevoel dat je vrienden bent met je hulpverlener, kan ontstaan als er sprake is van gelijkwaardigheid: ‘Als mensen dat gevoel hebben, dan voelen ze zich begrepen door hun hulpverlener.’ Eén van de panel medewerkers legt uit dat dit gevoel kan ontstaan als er sprake is van een vertrouwensband. Een andere panelmedewerker zegt: ‘Als je je relatie met je hulpverlener zo ziet, dan kent de hulpverlener jou echt goed. Dan heb je zo’n goede relatie, dat je ook complexe dingen met elkaar bespreekt.’ In diepte-interviews vroegen de onderzoekers aan twee panelleden hoe zij de relatie met hun hulp verlener zien. Onderzoeker: ‘Zie je hem als een vriend?’ Panellid: ‘Nee. Ik zie hem wel als een heel fijn
persoon, maar nee, privé spreken wij niet met elkaar af.’ Onderzoeker: ‘Ik was namelijk benieuwd of er
mensen vanuit de hulpverleningsorganisaties zijn die jij tot je sociale netwerk rekent?’ Panellid: ‘Nee, ondertussen niet meer. Nee, ik houd dat wel strikt gescheiden.’ • Bronnen: 1. Ballering C, Heeswijk van F, Michon H. Factsheet Peiling 1 Participatie. Meetellen in Utrecht. Utrecht: GG&GD Utrecht, 2013.
Hulpverlener als vriend Uit de tweede factsheet van Meetellen bleek dat 37% van de panelleden zijn of haar hulpverlener beschouwt
26 | meetellen in utrecht
2. Ballering C, Heeswijk van F, Michon H. Factsheet Peiling 2 Sociale relaties en betrokkenheid. Meetellen in Utrecht. Utrecht: Gemeente Utrecht - Volksgezondheid, 2014.
meetellen in utrecht | 27
‘Thank you for loving me...’ Dakloos raken is niet zo moeilijk. Het kan echt iedereen overkomen. Maar de weg terugvinden, zonder jezelf te verliezen, is een ander verhaal. Nu ik weer een baan heb, kijk ik terug op een wonderlijke weg van dakloos zijn tot aan genomen worden als coördinator van het project Meetellen in Utrecht, op de Stadsbrug. Toen ik vandaag een envelop van het pensioenfonds van Zorg en Welzijn op de mat zag liggen, gaf me dat een speciaal gevoel. Het bevestigde voor het eerst heel concreet dat ik echt in een hele andere sector terecht was gekomen. Dat zoiets eens zou gebeuren wist ik ergens altijd al, ook in de tijd dat ik nog in het basisonderwijs werkte. De envelop bevestigde dat ik nu toch echt weer een baan heb, en een geweldig leuke ook nog, als projectcoördinator van Meetellen, op De Stadsbrug. Wat wil je nog meer?
Annette 42 jaar Sinds september 2014 is Annette coördinator van Meetellen in Utrecht op De Stadsbrug
28 | meetellen in utrecht
Levensvragen Maar de weg daar naartoe bleek een heel bijzondere. In 2010 raakte ik dakloos, kortgezegd omdat ik even niet in het systeem paste. Ik kon geen betaald werk combineren met iets wat mijn hart en ziel had en dat echt moest gebeuren. Ik schreef en werkte aan zaken op esoterisch vlak. Samen met anderen op verschillende manieren bezig zijn met levensvragen was mijn zielswerk. Dat nam enorm veel tijd in beslag. Ik kon dat niet loslaten op dat moment, het was te belangrijk voor het geheel. Betaald of niet - niet dus - maar het werk moest door, of mensen het nu begrepen of niet. Ik wist dat het tijdelijk te veel werk was om daarnaast geld te kunnen
genereren. Dat zou wel weer komen, dit moest door nu! Tja… dat ‘in orde komen’ duurde toch wel even! Ik kwam in een nachtopvang terecht en het duurde anderhalf jaar voordat ik een daklozenuitkering kon regelen. Dat heb je als je niet in het systeem past, dacht ik. Dit hoorde er dan bij.
‘Het duurde anderhalf jaar voordat ik een werklozenuitkering kon regelen’ Verder groeien Het was een lange, zware periode maar het kwam er uiteindelijk toch van. Ik kreeg een uitkering, en kon verder. Ik ging werken als beheerder in de nachtopvang en vond een eigen woonplek. Na ruim een jaar werkzaam te zijn geweest als beheerder, wilde ik graag iets anders om verder te groeien richting de arbeidsmarkt. Via verschillende sociale projecten kon ik in maart 2013 als panel medewerker bij Meetellen in Utrecht aan de slag. Dat werk bleek op mijn lijf geschreven. Ik genoot van de werkzaamheden. Ik kon er veel coördineren, presenteerde het project voor verschillende groepen mensen en kon goed voortbouwen op dingen die ik binnen mijn vorige vak al ontwikkeld had.
>
meetellen in utrecht | 29
> ‘Niets is belangrijker dan oog te hebben voor wie iemand echt is en daar naar handelen’
30 | meetellen in utrecht
Ik leerde er natuurlijk ook nieuwe dingen, vooral rond beleid en onderzoek. Ik werkte samen met het team panelmedewerkers, maar ook met mensen van het Trimbos-instituut en de gemeente. Dat deed mij goed. Het maakte mijn wereld groter. Daarnaast kreeg ik in 2014 de mogelijkheid om een opleiding project management voor Zorg en Welzijn te volgen, een kleine omscholing dus. Voor die opleiding kon ik stage lopen binnen project Meetellen. Omslag Ik worstelde er in die periode bij Meetellen best wel mee, dat ik me lange tijd als een professional voelde, gedroeg en me ook als zodanig presteerde, maar toch nog niet helemaal zo werd gezien door anderen in mijn omgeving. Ik was toe aan een volgende stap en wilde zo graag gewoon werken! Gelukkig ontstond er binnen Meetellen een mogelijkheid die omslag uiteindelijk te maken. In september 2014 werd ik aangenomen als coördinator van het project. Ik was ontzettend blij met deze kans. Na vier jaar was ik weer terug op de arbeidsmarkt! En in zo’n leuke baan! Het voelde, na een lange weg vol strijd en uitdagingen, als een re-integratie via sociale projecten en een omscholing, maar het voelde vooral
ook als een rehabilitatie. Het was geweldig om alles weer terug te hebben wat er ooit was en wat een paar jaar voorgoed uit beeld leek te zijn: naast woonruimte, hervonden familie en vrienden nu ook weer collega’s en betaald werk. Rust. Alles klopte weer en ik heb nu een nieuwe, gezonde basis om mijzelf verder te ontwikkelen. Thank you Tegen degenen die mij konden zien door alle uiterlijke omstandigheden heen, die geloofden in mij en in mijn kwaliteiten en die mij de kansen gaven die mij uiteindelijk hier brachten, zou ik willen zeggen: ‘Thank you for loving me’. Want niets is belangrijker dan oog te hebben voor wie iemand echt is en daar naar handelen. Naast de wilskracht heeft dat mij gered. Die vorm van liefde is iets waar we altijd iedereen mee dienen: met aandacht voor wie zij diep van binnen zijn en door niet teveel bezig te zijn met onbelangrijke uiterlijke schijn, met een ‘verleden’ dat voorbij is, met tijdelijke omstandigheden, met ‘hokjes’ of met wat ‘beperkingen’ die er misschien zijn. Het gaat om iets veel groters, diepers en belangrijkers, namelijk om ons ware zelf. Ik leef zelf zeer zeker vanuit dat principe en neem dat des te meer mee na al mijn avonturen. En natuurlijk
ook in mijn nieuwe baan. Ik weet zeker dat ik dan een goede coördinator zal zijn. Het lijkt misschien vreemd, maar ik heb er nooit een moment spijt van gehad dat ik destijds vast heb gehouden aan de keuzes die ik van binnenuit moest maken. Al was het misschien nog zo moeilijk wat er daarna volgde, dit was mijn eigen weg. En ik heb gemerkt dat, hoe groot de consequenties ook kunnen zijn, het allemaal van jou is. Je kunt het aan. Je zult de problemen oplossen, leren en ontdekken wat jij nodig had om verder te kunnen als een completer mens. Dit alles heeft me uiteindelijk veel rijker en gelukkiger gemaakt. En het heeft mij bij een prachtige nieuwe baan gebracht. Ik zal sowieso enorm van deze nieuwe periode genieten! •
meetellen in utrecht | 31
Van vragenlijst tot factsheet Wat komt er bij kijken om een vragenlijst voor Meetellen in Utrecht te maken? Wat gebeurt er met die enquêtes, en wat is er voor nodig om aan het einde van de rit een factsheet te presenteren? Achter de schermen gebeurt veel. Onderzoekers Fleur van Heeswijk en Carina Ballering geven graag enig inzicht in al die onzichtbare, maar broodnodige activiteiten. In vragenlijsten van Meetellen staan elke keer andere onderwerpen centraal. In de derde peiling was dit bijvoorbeeld werk. De onderwerpen worden bepaald door het Meetellen team, hulpverleners en beleidsmakers van de gemeente Utrecht. Als we een idee hebben, over welk onderwerp we vragen willen stellen, gaan we op zoek naar betrouwbare vragenlijsten die daar al over bestaan.
Stap 6
Panelmedewerker Christiaan en zijn collega’s zorgen voor het verzenden van de ingevulde enquêtes Het is altijd spannend hoeveel panelleden de vragenlijsten invullen. Tot nu toe ging het iedere keer goed. Meer dan de helft van de panelleden vulden een enquête in. Medewerkers van het Trimbosinstituut verwerken de antwoorden in een computerprogramma. Dat heet met een duur woord ‘dataverzameling’.
Stap 7
Stap 1 Fleur van Heeswijk zoekt voorbeeld-vragenlijsten De onderzoekers bespreken met elkaar de mogelijke vragen en beslissen welke vragen er uiteindelijk gesteld gaan worden.
Stap 2
Harry Michon, Carina Ballering en Fleur van Heeswijk overleggen over de uiteindelijke vragenlijst De onderzoekers van Meetellen maken een concept enquête. Deze wordt binnen het Meetellen team besproken. De onderzoekers nemen alle tips mee bij het opstellen van de definitieve enquête. Die gaat naar het Trimbos-instituut, waar medewerkers de vragenlijst met een speciaal computerprogramma digitaliseren en verzenden.
32 | meetellen in utrecht
Stap 3
De definitieve vragenlijst wordt gedigitaliseerd in een computerprogramma Panelleden kunnen de vragenlijst digitaal of op papier invullen. Daarom zorgen medewerkers van het Trimbos-instituut naast een digitale versie ook voor het printen en verzenden van een papieren enquête.
Stap 4
Het printen en daarna verzenden van de papieren enquête Panelleden krijgen een papieren vragenlijst in de bus of een digitale vragenlijst in hun email. En mogen deze in gaan vullen…
Stap 5
Enquêtes invullen Panelmedewerkers zijn altijd bereid te helpen bij het invullen van de vragenlijst. Zij sturen de ingevulde vragenlijst op naar het Trimbos-instituut.
Op het Trimbos-instituut stromen de ingevulde vragenlijsten binnen Het Trimbos-instituut zorgt ervoor dat de onderzoekers een betrouwbaar en correct databestand aangeleverd krijgen. Daarin staan alle antwoorden die panelleden hebben gegeven op de vragen. De Meetellen-onderzoekers analyseren die antwoorden met behulp van een onderzoeks programma met de naam SPSS. Zo wordt duidelijk wat panelleden geantwoord hebben op de verschillende vragen.
Stap 8
Antwoorden verwerken in een speciaal programma, SPSS De onderzoekers bepalen welke informatie interessant is om op te nemen in een factsheet. Ze schrijven teksten en maken vaak ook grafieken om de resultaten te verduidelijken.
Stap 9
Werken aan een factsheet, hier maakt Carina Ballering een grafiek Voordat de factsheet naar de vormgever gaat, bespreken de onderzoekers de resultaten met de panelmedewerkers. Zij geven aan of de factsheet duidelijk is, of dat informatie misschien nog duidelijker opgeschreven kan worden.
Stap 10
Factsheet bespreken met de panelmedewerkers Na het verwerken van de laatste tips gaat de factsheet naar de vormgever, Bea Oostenenk. Zij zorgt ervoor dat de factsheet mooi wordt opgemaakt in de stijl van Meetellen: met logo en de kleuren groen en blauw.
Stap 11
Bea zorgt voor een mooie opmaak van de factsheet De factsheet is nu klaar voor de drukker. Naast een papieren versie zorgt de gemeente voor het verspreiden van een digitale versie van de factsheet. Op die manier krijgen zoveel mogelijk mensen de resultaten te zien. Naast panelleden gaan de factsheets onder andere naar hulpverleners, politici, beleidsmakers, zorginstellingen en enkele onderzoekers van universiteiten.
Stap 12
De factsheets zijn klaar om te verspreiden!
Met factsheets in de hand bezoeken panelmedewerkers instellingen en organisaties. Ze geven presentaties, lichten de onderzoeksresultaten toe, en peilen hoe de resultaten bij hun achterban aankomen. Soms levert dat weer vragen op voor een volgende peiling…
meetellen in utrecht | 33
reacties paneldag 2014 Anne-Marijke Podt
Wat mij het meest is bijgebleven aan de paneldag is hoe open de Meetellers waren in het delen van de dingen die goed en niet zo goed met ze gingen en hoeveel support ze kregen van anderen uit de groep.
Marcel
Ik was zeker op de paneldag aanwezig, en vond het een super geslaagde middag, en afscheid... Leuk opgezet, en goede organisatie. Hoop dat dat zo wordt doorgezet.
34 | meetellen in utrecht
Annemieke Dijk
Gezamenlijke betrokkenheid en open discussies maken dat op de paneldag het verschil tussen professional, deelnemer en beleidsmaker niet bestaat.
Ingrid van Amelsfort
Wat mij bijbleef: echt met elkaar in gesprek zijn, bijvoorbeeld aan de hand van het spel met woord associaties, en dan inzicht krijgen in wat er naar boven komt als panelleden nadenken over hun beelden bij het woord ‘ambtenaar’. We hebben nog veel werk te verrichten ;-)
Astrid
De teamdag was erg geslaagd wegens het goede overleg!
Harry Michon
Dick Reinking
Een goed voorbereide dag, met een inhoudelijk interessant programma waaraan door bezoekers met enthousiasme werd deelgenomen. Complimenten!
Wat me onder andere bijgebleven is, is de vlotte manier waarop Fleur resultaten presenteerde en het verhaal van Annette: indrukwekkend. Wat ik goed vond werken was het gesprek over discriminatie en stigmatisering. Uiteindelijk zijn we allemaal maar gewone mensen die mee willen tellen en dat kwam er heel goed uit.
Monique
Lilian Bos
Het was heel erg gezellig, en heel fijn om iedereen weer eens te zien!
Fleur van Heeswijk
De paneldag: Een dag met mooie inspirerende en motiverende verhalen van mensen met verschillende achtergronden.
Geraakt door een inspirerende presentatie over stigma, waarbij de zaal stil viel bij de video van Jaap Bressers.
Rob
Ik vond het geweldig!
meetellen in utrecht | 35
Opdrachtgever
Gemeente Utrecht, Volksgezondheid Dit is een uitgave van onderzoeksproject Meetellen in Utrecht Teksten
Carina Ballering, Fleur van Heeswijk en Ingrid van Amelsfort, Annette Schlingmann (Thank you for loving me), Lotte van Opstal (Een dag uit het leven van…) Eindredactie
Ingrid van Amelsfort Speciale dank aan
Alle panelleden en (ex-)panelmedewerkers, Lilian Bos en Joke Kanis Fotografie
Peter de Vree, Carina Ballering, Fleur van Heeswijk, Mila Dijkema (fotorapportage (ex-)panelmedewerkers) Grafisch ontwerp
Atelier Oost www.meetelleninutrecht.nl
[email protected] © december 2014, Gemeente Utrecht, Utrecht