meppel
Alle kinderen mogen meedoen, nu meedoen is straks meetellen.
“Leergeld Meppel is een brug tussen kind en bestaande voorzieningen”
Hoofdlijnen Beleidsplan Stichting Leergeld Meppel 2015 - 2016
Inhoud
1
Voorwoord
2
Kinderen aan de zijlijn
3
Wat doet Leergeld?
4
5
3.1
Missie
3.2
Werkwijze: de Leergeld formule
3.3
De organisatie
De huidige situatie en toekomstige ontwikkelingen
4.1
Ontwikkelingen
4.2
Verwachte toename in de hulpvraag.
4.3
Veelheid van organisaties die zich inzetten bij armoede problematiek.
Strategie Leergeld Nederland 2012-2016 en Leergeld Meppel 2015 – 2016 5.1
Hoofddoelstelling Leergeld Nederland
5.2
Hoofd doel Stichting Leergeld Meppel
5.3
Instrumentele doelen 5.3.1 Groei van de inkomsten 5.3.2 Bevordering naamsbekendheid
6.
Tot Slot
1 - Appendix 1: Criteria bij het verstrekken van middelen.
Beleidsplan Leergeld Meppel 2015-2016
2
1
Woord vooraf
Sinds eind jaren ‘90 kennen we in een groeiend aantal plaatsen/regio’s een Stichting Leergeld. De Vereniging van Stichtingen Leergeld in Nederland telt 76 lokale Stichtingen die operationeel zijn. Stichting Leergeld Meppel is daar één van. Het meerjarenbeleidsplan van Stichting Leergeld Meppel 2014 - 2016 schetst beleidsvoornemens van Leergeld in zijn algemeenheid en Leergeld Meppel in het bijzonder. Stichting Leergeld Meppel is bij notariële akte opgericht op 3 november 2014. Op dezelfde datum is de stichting ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 61815713. De belasting dienst heeft Stichting Leergeld Meppel als algemeen nut beogende instelling aangemerkt op 1 januari 2015 onder nummer 8541 01 071. Op 13 januari is Leergeld Meppel erkend als aspirant lid door Leergeld Nederland. Naar verwachting zal Leergeld Meppel in de zomer van 2015 volledig operationeel worden en zullen de eerste aanvragen in behandeling genomen kunnen worden. Leergeld Meppel verkrijgt zijn financiële middelen uit sponsoring en giften. De stichting is onderdeel van de landelijke vereniging, maar acteert autonoom. De bestuursleden van Stichting Leergeld Meppel genieten geen beloning voor hun werkzaamheden. Het zelfde geldt voor de intermediairs van Stichting Leergeld Meppel. In het geval van een coördinator kan er sprake zijn van een minimale vrijwilligers vergoeding binnen de geldende normen.
2 Kinderen aan de zijlijn Op dit moment leven in Nederland in gezinnen met lage inkomens ongeveer 377.000 kinderen in een situatie waarin er dagelijkse spanning is over het al dan niet kunnen voorzien in de eerste levensbehoeften.1 Bijna de helft van de in totaal 117.0002 minderjarige kinderen met langdurig kans op armoede groeide op in een bijstandsgezin. Voor deze kinderen bestaat er een reëel risico op sociale uitsluiting, omdat ze om financiële redenen niet of onvoldoende kunnen deelnemen aan activiteiten op school en in het sociaalmaatschappelijke leven. Zij staan vaak letterlijk aan de zijlijn. ‘Meedoen’ op school en in de vrije tijd van de kinderen wordt door financiële redenen onmogelijk. Hierdoor krijgen deze kinderen niet de mogelijkheid om zich volledig te ontwikkelen. Kinderen, die opgroeien in dit soort situaties, hebben vaker last van gezondheidsproblemen en gevoelens van eenzaamheid, behalen lagere onderwijsprestaties en hebben meer kans om later zelf opnieuw in een armoedesituatie terecht te komen, of in de criminaliteit. Investeren in de meest kwetsbare groep kinderen en zorgen dat ze al van jongs af aan mee kunnen draaien in de maatschappij, is van groot belang voor de ontwikkeling van een land. Niet investeren in de meest kwetsbare groep kinderen heeft niet alleen verstrekkende gevolgen voor de kinderen, maar voor de maatschappij als geheel. De huidige bestaande voorzieningen van gemeenten en particuliere organisaties zijn niet toereikend om al deze kinderen te helpen. Pertinente cijfers zijn voor Meppel moeilijk te achterhalen. Aan “de Arme Kant” van Meppel” zijn door de gemeente 900 adres gegevens verstrekt m.b.t. kerstpakketten voor de minima. Daar is door 700 personen gebruik van gemaakt. De voedselbank in Meppel verstrekte in de laatste week van maart 2015 ongeveer 120 pakketten. Het aantal kinderen tussen 0 – 18 jaar dat opgroeit in een bijstandsgezin ligt tussen de 280 en 3303. Gezinnen of alleenstaande ouders in de schuldsanering of waar het eigen huis onder water is komen te staan vallen hier veelal buiten. Stichting Leergeld Meppel heeft zich als doel gesteld voor deze kinderen die leven in verborgen armoede binnen de gemeente Meppel als “laatste vangnet” een functie te willen vervullen. 1
Armoedesignalement 2011, CBS & SCP, december 2011
2
Armoedesignalement 2014, CBS & SCP, december 2014
3
Beleidsnota WMO 2012 – 2015 Meppel
Beleidsplan Leergeld Meppel 2015-2016
3
3 3.1
Wat doet Leergeld? Missie
Leergeld wil op een duurzame manier investeren in de participatie en ontwikkeling van kinderen, die zonder extra steun aan de zijlijn van de samenleving terecht dreigen te komen. Leergeld heeft als missie het voorkomen van sociale uitsluiting van kinderen uit gezinnen met minimale financiële middelen. Leergeld biedt kansen aan kinderen in de leeftijd van 4 tot 18 jaar om te kunnen deelnemen aan binnen- en buitenschoolse activiteiten. Hierdoor kunnen ook deze kinderen hun sociale vaardigheden en kennis zo optimaal mogelijk ontwikkelen en later als volwassenen volwaardig participeren in de samenleving. Door deze kinderen niet buiten te sluiten, wordt voorkomen dat de maatschappij er later duur ‘leergeld’ voor gaat betalen. De lange termijn ambitie van Leergeld is dat alle kinderen kunnen meedoen.
Het motto van Leergeld is: Alle kinderen mogen meedoen,want nu meedoen is straks meetellen! 3.2
Werkwijze: de Leergeld formule
Om kinderen weer mee te laten doen met hun leeftijdsgenootjes, past Leergeld een bijzondere werkwijze toe: de Leergeld formule. De Leergeld formule vormt een wezenlijk onderdeel van onze manier van werken en bestaat uit een aantal stappen: Stap 1: Huisbezoek en inventarisatie: Gezinnen die Leergeld om hulp vragen, worden thuis bezocht door goed opgeleide en goed geïnformeerde intermediairs. Tijdens een persoonlijk gesprek wordt de hulpbehoefte geïnventariseerd en vindt toetsing plaats van de inkomens- en (eventuele) schuldensituatie. Stap 2: Bemiddeling: Met ouders of verzorgers wordt besproken wat de mogelijkheden zijn op basis van bestaande/voorliggende voorzieningen van anderen, zoals gemeenten of andere instanties/organisaties. Leergeld kan vervolgens ondersteuning bieden bij het aanvragen van deze voorzieningen. Stap 3: Financieel vangnet: Wanneer er geen voorzieningen zijn waar door het betreffende kind een beroep op gedaan kan worden, of wanneer deze voorzieningen niet toereikend zijn, kan aanvullende hulp geboden worden in de vorm van giften in natura of vergoeding van kosten aan clubs en scholen. Criterium hierbij is altijd dat de aanvullende hulp bijdraagt aan de doelstelling van Leergeld: het voorkomen van sociale uitsluiting via het bevorderen van “meedoen”. Stap 4: Follow-up en nazorg: Na afhandeling van de aanvragen die bij Leergeld binnenkomen, blijft het contact met de betreffende gezinnen doorgaans bestaan. Afhankelijk van de situatie varieert dit van een telefoontje tot een nieuw huisbezoek.
Beleidsplan Leergeld Meppel 2015-2016
4
De Leergeld formule kan schematisch als volgt worden weergegeven:
5 De Leergeld formule werkt! Leergeld bereikt hiermee ook gezinnen in armoede die veelal onbereikbaar lijken voor de overheidsinstanties. Er zijn verschillende factoren die hierbij een rol spelen: -
Leergeld is laagdrempelig: Ieder kan een aanvraag indienen, elke aanvraag wordt onderzocht.
-
Leergeld heeft persoonlijk contact met het gezin middels een huisbezoek door de intermediair.
-
De aanvragen worden getoetst op duidelijke criteria.
-
Door het huisbezoek leert de intermediair het gezin van dichtbij kennen.
-
Er wordt een beroep gedaan op de eigen kracht en wederdienst.
-
Leergeld is de brug tussen kind en bestaande (lokale) voorzieningen.
-
Leergeld is een laatste materieel vangnet en er worden geen contanten uitgekeerd.
-
Leergeld werkt zeer lokaal en wordt lokaal sterk ingebed. Samenwerking met vele partijen.
-
Er wordt veel waarde gehecht aan de “local for local” aanpak.
-
Hulpverleners zijn vrijwilligers en vaak ervaringsdeskundigen afkomstig uit de doelgroep zelf.
Beleidsplan Leergeld Meppel 2015-2016
3.3
-
Leergeld werkt nauw samen met het onderwijs en de scholen.
-
Leergeld werkt snel: gemiddeld 2 tot 6 weken van aanvraag tot toekenning hulp.
-
Leergeld heeft een signaalfunctie: Leergeld signaleert knelpunten met betrekking tot tekortschietende voorzieningen of wetgeving.
De organisatie
Leergeld is een vrijwilligersorganisatie die haar hulpverlening met autonome stichtingen lokaal heeft georganiseerd. Leergeld Meppel is één van de 75 lokale Stichtingen van de Vereniging van Stichtingen Leergeld in Nederland en wordt bestuurd door een zestal vrijwillige bestuursleden. Het bestuur van de Stichting Leergeld Meppel e.o. is als volgt samengesteld: Dhr. Peter Swart, voorzitter Dhr. Jan Schoemaker, secretaris Dhr. André Broekhuizen, penningmeester Mw. Margien Wessel – Boer, bestuurslid Mw. Marja Kors, bestuurslid Mw. Marja Schuuring, bestuurslid Als intermediairs zijn de volgende vrijwilligers aangetrokken: Mw. Hayat Mahjoubi Ezzeroili Mw. Janneke Lamberink Mw. Ageeth Nieuwenkamp Mw. Rixt de Vries Mw. Joke Worst Scholing van zowel bestuur, vrijwilligers en intermediairs wordt aangeboden en geleverd via een door Leergeld Nederland gecertificeerde trainer. In het voorjaar van 2015 wordt hiermee aangevangen met als doel voor de zomer dit gedeelte afgerond te hebben. Leergeld Meppel werkt geheel met vrijwilligers. Zes vrijwilligers/ intermediairs verzorgen de huisbezoeken terwijl een coördinator (vacant) de organisatie en werkzaamheden aanstuurt. Leergeld Meppel is samen met 76 andere lokale Leergeldstichtingen verenigd in de Vereniging van Stichtingen Leergeld in Nederland, kortweg Leergeld Nederland genoemd (LgN). Leergeld Nederland heeft in Tilburg een klein landelijk bureau.
Beleidsplan Leergeld Meppel 2015-2016
6
4. De huidige situatie en toekomstige ontwikkelingen Bij het maken van keuzes voor de toekomst van Stichting Leergeld Meppel is het belangrijk te weten waar Leergeld Meppel zich bevindt en de mogelijke toekomstige ontwikkelingen waarmee Leergeld Meppel te maken zal krijgen. Het gaat dan om de externe omgeving, als ook om de interne organisatie in relatie tot groei van de werkzaamheden. 4.1
Ontwikkelingen
Leergeld Meppel heeft en krijgt met de volgende ontwikkelingen te maken: 4.2
een afname van gemeentelijke steun richting de doelgroep. toename in de hulpvraag voor wat betreft de doelgroep kosten van de bedrijfsvoering en de financiering hiervan veelheid van organisaties die zich inzetten op het terrein van de armoedeproblematiek . Verwachte toename in de hulpvraag
Uit diverse overzichten blijkt dat de armoede in Meppel / Zuidwest Drenthe in de zelfde orde van grote moet worden ingeschat als het landelijk gemiddelde. In deze tijd van economische crisis is het de verwachting dat de armoede in Meppel de komende jaren mogelijk nog verder zal toenemen mede door het terug draaien van gemeentelijke subsidies. Volgens ramingen zal de armoede bij kinderen sterker oplopen dan gemiddeld. Door bezuinigingen op zowel centraal overheidsniveau als gemeentelijk niveau zal de participatie van kinderen in armoedesituaties aan de Nederlandse maatschappij de komende jaren nog meer onder druk komen te staan. De feiten zijn het verlagen van het sociaal minimum door de centrale overheid en de forse bezuinigingen op de bestaande voorzieningen door gemeenten. Deze twee maatregelen zullen, zoals ook blijkt uit onderzoek van het SCP, direct de participatie van kinderen benadelen. Als gevolg van het bovenstaande verwacht Leergeld Nederland een toename in de hulpvraag richting lokale organisaties als Leergeld Meppel. Deze ontwikkeling benadrukt voor Leergeld Meppel de noodzaak om zich in te spannen om kinderen te kunnen helpen. Enerzijds via het op gang brengen van de eigen hulpverlening, anderzijds om met de gemeentelijke overheid in gesprek gaan over het belang en de noodzaak om sociaal isolement onder kinderen in armoede in Meppel te voorkomen. Leergeld Meppel zal de hulpvraag in beeld brengen op basis van een prognose. Dit betreft cijfers van aantal gezinnen, kinderen, aanvragen en benodigde financiën/ middelen in natura. 4.3
Veelheid van organisaties die zich inzetten op het terrein van de armoedeproblematiek
Als gevolg van de toenemende armoedeproblematiek in Nederland, zijn er de laatste jaren ook in Meppel meer verschillende initiatieven voor hulpverlening tot stand gekomen. Dit biedt enerzijds veel kansen op perspectief voor mensen die te maken hebben met armoedeproblematiek. Anderzijds kan dit leiden tot een verdere versnippering van het hulpaanbod en tot verwarring en onduidelijkheid bij de doelgroepen en mogelijke financiers. Deze ontwikkeling vraagt om een proactieve houding van Leergeld Meppel om op de hoogte blijven van alle spelers binnen haar werkveld. Met andere organisaties heeft Leergeld Meppel al een goed contact en waar nodig overleg en vanzelfsprekend zal dit uitgebreid gaan worden. Voor Leergeld is het van belang goed haar eigen meerwaarde in de gaten te houden, en daar waar het de doelgroep ten goede kan komen, afstemmen en/of samenwerken met anderen. Afstemming van werkzaamheden heeft prioriteit, de privacywetgeving is hierin een belemmering. Onderzocht moet worden op welke wijze dit probleem in het belang van de doelgroep getackeld kan worden.
Beleidsplan Leergeld Meppel 2015-2016
7
5
Strategie Leergeld Nederland 2012-2016 en Leergeld Meppel 2015 – 2016
Op basis van de lange termijn ambitie van Leergeld Nederland dat alle kinderen kunnen meedoen en de geschetste ontwikkelingen, heeft Leergeld Nederland voor de komende vijf jaar (2012 – 2016) een strategie geformuleerd onder de naam: Alle kinderen mogen meedoen: volle kracht vooruit! De strategie bestaat uit een strategische hoofddoelstelling, een drietal strategische doelen, en een viertal hieraan gekoppelde instrumentele doelen. 5.1
Hoofddoelstelling Leergeld Nederland
In de komende vijf jaar (2012 – 2016) wil Leergeld Nederland jaarlijks 15% meer kinderen weer laten meedoen, zodat in 2016 uiteindelijk minstens 70.000 kinderen (ruim 20% van de totale doelgroep) weer meedoen. Uitgaande van 35.000 geholpen kinderen in 2011 (dezelfde omvang als in 2010), zien de streefcijfers voor Nederland voor de jaren 2012 t/m 2016 er als volgt uit: Jaar 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Aantal kinderen die weer kunnen meedoen 35.000 40.250 46.288 53.231 61.215 70.398
In grafiekvorm ziet deze beoogde stijging over de komende vijf jaar er als volgt uit:
8
5.2
Hoofd doel Stichting Leergeld Meppel
Leergeld Meppel hoopt in 3 jaar tijd 200 kinderen te helpen, waarvan een aantal kinderen gedurende meerdere jaren.
Beleidsplan Leergeld Meppel 2015-2016
2015 50
Aantal kinderen
2016 75
2017 125
Leergeld Meppel streeft ernaar de hoofddoelstelling van Leergeld Nederland om jaarlijks 15% meer kinderen te kunnen laten meedoen, op lokaal niveau te realiseren door zich te richten op drie strategische doelen: Opzetten en uitbreiden van de directe hulpverlening; Versterken van de signaleringsfunctie; Intensiveren en afstemmen van de samenwerking met andere organisaties. 5.3 Instrumentele doelen 00 Naast de strategische doelen die direct gericht zijn op de doelgroep, zijn instrumentele doelen te onderscheiden welke voorwaardelijk zijn voor het behalen van het strategische hoofddoel en de bijbehorende strategische doelen. 5.3.1 Groei van de inkomsten Om het strategische hoofddoel te realiseren is in de eerste plaats een toename van de inkomsten van Leergeld Meppel nodig. Leergeld Meppel zal daarom voor de komende periode een algemene fondsenwervingsstrategie ontwikkelen, gericht op duurzame, structurele financiering van de gehele organisatie, waarin aandacht is voor de volgende mogelijke financiers: Gemeentelijke overheid/ gelden armoedebeleid Rijksoverheid Regionale vermogensfondsen, bedrijfsfondsen Lokale Serviceclubs Lokale Bedrijven / Lokale Religieuze instellingen Particulieren Leergeld Nederland/ revenuen Landelijke Fondswerving 5.3.2 Bevordering naamsbekendheid Een belangrijke voorwaarde voor het realiseren van het strategische doelen (die tegelijkertijd ook voorwaardelijk is voor het realiseren van de gewenste groei van de Leergeld inkomsten) is een grotere plaatselijke/regionale naamsbekendheid van Leergeld Meppel. Leergeld Meppel zou haar succes veel zichtbaarder moeten maken, waardoor de waarde van haar hulp aan kinderen beter in beeld komt en Leergeld nog meer kinderen zou kunnen helpen. Leergeld Meppel zal daarom in de komende periode prioriteit moeten geven aan PR & communicatie. Leergeld zal daartoe het PR & communicatieplan aanscherpen, met als doel het overtuigen van verschillende doelgroepen in Nederland dat Leergeld een rol kan vervullen op het gebied van het voorkomen van sociale uitsluiting van kinderen, om zo de gewenste groei in het aantal kinderen dat weer kan meedoen te kunnen realiseren. 6.
Tot Slot
Stichting Leergeld Meppel bevindt zich in een oprichtingsfase en is inmiddels door Leergeld Nederland aangemerkt als “aspirant” lid. De laatste puntjes met inbegrip van training worden op de “i” gezet waardoor Stichting Leergeld Meppel hoopt gedurende de zomer van 2015 volledig operationeel te zijn. Inmiddels zijn donaties toegezegd echter er zijn nog geen concrete bedragen bijgeschreven. Het speerpunt van activiteiten zal behalve training en naamsbekendheid dus groei van inkomsten zijn.
Beleidsplan Leergeld Meppel 2015-2016
9
Appendix 1 Criteria bij het verstrekken van de middelen. Voorwaarden Algemeen 1 - Het kind woont in de gemeente Meppel en in de leeftijd 4 tot 18 jaar. 2 - Financiële situatie maximum inkomen van 120% bijstandsniveau. 3 - Er moet sprake zijn van (dreigend ) sociaal uitsluiting. 4 - Na 1 jaar opnieuw inkomens check. 5 - Altijd eerst verwijzen naar voorliggende voorzieningen. Vergoeding sport 1 - Contributie sport per kind per jaar. Contributie maximaal € 250.- per kind. 2 - Sportkleding 1 x per jaar met een maximum van € 100,-3 - Niet in combinatie met Cultuuractiviteiten.
Vergoeding zwemles 1 - Vanaf 5 jaar worden zwemlessen vergoed tot diploma A. 2 - Indien zwemles en een sport- of cultuuraanvraag worden gecombineerd, is het uitgangspunt dat eerst zwemles wordt vergoed en na het behalen van diploma A een overige aanvraag kan worden gedaan.
Vergoeding school 1 - Geen ouderbijdrage of andere vrijwillige bijdragen. 2 - Schoolreis in beginsel delen met ouders en/of school. 3 - Schooltas als kind voor het eerst naar de middelbare school gaat. 4 - 1 x een computer per gezin. 5 - Fiets eenmalig als ze naar de middelbare school gaan.
Vergoeding cultuur 1 - Maximaal € 250,-- per kind. 2 - Niet in combinatie met een sportactiviteit. 3 - Kan muziek les of Theater zijn.
Voor alle criteria geldt dat het om uitgangspunten gaat. In bijzondere gevallen, indien er sprake is van sociaal isolement, kan er van de uitgangspunten worden afgeweken.
Beleidsplan Leergeld Meppel 2015-2016
10