Meetellen en Meedoen. 16 succesvolle diversiteitsprojecten

Meetellen en Meedoen

16 succesvolle diversiteitsprojecten MOVISIE Diversiteitsprijs 2007

Deze publicatie is mogelijk gemaakt door financiering van het ministerie van VWS. © MOVISIE, 2008 Tekst Tekstburo Gort, Diemen Foto’s Redmar Kruithof Fotografie (pagina 6, 14, 18, 22, 36, 44, 48, 58) en Henk van der Net (pagina 32) De foto’s in deze publicatie zijn gemaakt bij het project Crabbehof dopt z’n eigen boontjes in Dordrecht. Vormgeving Ontwerpburo Suggestie & Illusie Druk Drukkerij Anraad Bestellen www.movisie.nl ISBN 978-90-8869-018-1 / NUR 745

Meetellen en Meedoen 16 succesvolle diversiteitsprojecten

MOVISIE Diversiteitsprijs 2007

Inhoud Voorwoord

5

CrabbehofKraam in Dordrecht * Eerste prijs!

7

De CrabbehofKraam laat zien wat er mogelijk is in één van de veertig achterstandswijken van minister Vogelaar. Steeds meer bewoners steken hier de handen uit de mouwen. En met succes!

NTV Awards in Deurne

11

Binnen 24 uur je eigen korte film maken? Ruim zestig jongeren uit Deurne gingen deze uitdaging aan. Het resultaat: betrokken jongeren, zes filmpjes, een enthousiast publiek en uiteraard wereldwijde faam via YouTube.

Henny’s eetkamer in Lochem

15

In Lochem kunnen eenzame ouderen met elkaar eten in Henny’s eetkamer. Het blijkt een goedkope en succesvolle manier om geïsoleerde ouderen uit hun isolement te halen.

Internetcafé Handi in Heerde

19

In het internetcafé in Heerde kunnen mensen met een functiebeperking onbeperkt computeren. Heel gewoon en daardoor heel bijzonder.

Homo, lesbo of bi in Nijmegen * Genomineerd!

23

In Nijmegen kiezen de scholen zelf welk middel ze inzetten voor de emancipatie van jonge homo’s, lesbo’s en bi’s. Dat werkt goed.

GOAL! in Hoorn

26

Zaalvoetballen, samen eten en daarna huiswerk maken. Het is het wekelijkse programma van ruim veertig jongeren in Hoorn. De organisatie slaat hiermee vier vliegen in één klap.

Vrouwenstudio’s in Rotterdam

29

Bij de vrouwenstudio’s van Cleo-Patria in Rotterdam is meedoen geen actueel politiek item. Het gebeurt allang, in alle wijken van de stad.

Meedoen Op Straat in Utrecht In Utrechtse wijken worden op de pleinen allerlei activiteiten georganiseerd. De activiteiten blijken niet alleen plezierig voor de jeugd zelf, ook hun ouders en andere buurtbewoners varen er wel bij.

33

Verhalend Verleden in Rotterdam * Genomineerd!

37

Ouderen die elkaar verhalen vertellen over ‘vroeger en ver’. Het gebeurt in heel Nederland, maar in Rotterdam lukt het om hiermee de sociale cohesie in stadswijken te versterken.

Beleef ’t Verschil in Den Haag

41

Hoe kunnen mensen uit een minderheidsgroep hun kansen op werk vergroten? Zeshonderd tieners uit Den Haag laten hun oplossingen zien.

Activering in Groningen

45

In de kleurrijke wijk Beijum zetten 25 bijstandsgerechtigden zich vrijwillig in voor hun buurt. Alle ‘stadjers’ actief, is het Groningse motto.

Boulevard van Welbevinden in Apeldoorn * Genomineerd!

49

De organisaties en ondernemers van de Vosselmanstraat in Apeldoorn hebben hun straat omgedoopt tot Boulevard van Welbevinden. Samenwerken kan wel, is de boodschap.

Haagse vrouwenweek

52

Tijdens de Haagse vrouwenweek laten Haagse vrouwen met verschillende achtergronden samen zien wat participeren is.

Boy 4-ever in Venlo

55

In Venlo kunnen alle jongeren terecht bij Boy 4-ever. Dit unieke informatie/inloophuis is alle dagen van de week open, van tien uur ’s ochtends tot tien uur ’s avonds. Sindsdien heeft Venlo minder overlast van hangjongeren.

Flexibele bouwvakkers in Drenthe

59

Voor bouwvakkers is fulltime werken de norm. Kan dit anders? Gelukkig wel, ontdekte een Drents emancipatieadviesbureau. Mits de juiste partijen met elkaar samenwerken.

Respect Estafette in Noord-Holland * Genomineerd! Respect Estafette is een bijzonder project waarbij jongeren corresponderen met mensen die gediscrimineerd worden. Zo krijgen leerlingen meer respect voor mensen die afwijken van de norm.

62

Voorwoord Wat gebeurt er veel op lokaal niveau! Dat werd weer eens duidelijk tijdens de uitreiking van de eerste MOVISIE Diversiteitsprijs 2007. Met deze prijs zet MOVISIE de schijnwerpers op projecten die concreet en op een positieve manier invulling geven aan diversiteit op lokaal niveau. Ik kan niet anders zeggen dan dat dit goed gelukt is. We hebben 38 inzendingen ontvangen, stuk voor stuk mooie en vaak ook vernieuwende initiatieven. In dit boekje lichten we zestien projecten uit die de moeite waard zijn om over te nemen. Baanbrekende, kleinschalige projecten die de meerwaarde en kracht van diversiteit laten zien. Diversiteit neemt binnen MOVISIE een prominente plaats in. Onze focus ligt vooral bij groepen die vanwege persoonskenmerken worden uitgesloten, bijvoorbeeld op grond van etniciteit, sekse, leeftijd, sociale klasse, gezondheid of seksuele voorkeur. Het idee hierachter is dat sociale verschillen veelal sociale ongelijkheid creëren, natuurlijk niet altijd op dezelfde manier of in dezelfde mate. Diversiteitsbeleid kan bestaan uit een aantal specifieke maatregelen voor groepen die niet goed meekomen in de maatschappij. Het kan ook een manier van werken zijn: werken vanuit een diversiteitsperspectief. De Diversiteitsprijs zal MOVISIE voortaan jaarlijks uitreiken om positieve aandacht te geven aan bijzondere lokale projecten in het land. De prijsuitreiking was gekoppeld aan een debat over sociale uitsluiting, armoede en diversiteit. Het verband? De Armoedemonitor 2005 van het Sociaal en Cultureel Planbureau laat zien hoeveel groepen in Nederland moeite hebben met participatie in de samenleving. Deze mensen hebben weinig sociale ondersteuning, een tekort op financieel en materieel gebied en weinig mogelijkheden op het gebied van onderwijs en huisvesting. Sociale uitsluiting dus. De cijfers zijn schrikbarend. Maar liefst één op de tien Nederlanders heeft te maken heeft met een vorm van sociale uitsluiting. Van de alleenstaande ouders ervaart 36 procent een tekort aan sociale contacten. Van de gezinnen met kinderen die onder het minimum leven, zegt 36 procent dat hun kinderen geen lid van een sportclub of andere vereniging kunnen worden door gebrek aan geld. Van de lage inkomens geeft tien procent aan ‘overlevingsschulden’ te moeten maken. Met andere woorden: armoedebestrijding heeft diversiteitsbeleid nodig, beleid dat uitgaat van verschillende perspectieven van burgers. Beleid dat ervoor zorgt dat alle burgers meetellen en burgers uitnodigt mee te doen in de samenleving. Ik hoop dat de projecten in dit boekje u inspireren om hier een eigen bijdrage aan te leveren! Marijke Steenbergen Raad van bestuur MOVISIE

De foto’s in deze publicatie zijn gemaakt bij het project Crabbehof dopt z’n eigen boontjes in Dordrecht. Dit project is winnaar van de MOVISIE Diversiteitsprijs 2007.


***

Vrijwilliger Henk van de CrabbehofKraam haalt elke ochtend overgebleven voedsel op bij de supermarkt.

***


Eerste prijs!

CrabbehofKraam in Dordrecht Achterstandswijk dopt eigen boontjes “Fascinerend wat een wijk allemaal voor elkaar krijgt”, aldus de jury van de MOVISIE Diversiteitsprijs 2007. Het winnende project Crabbehof dopt z’n eigen boontjes laat goed zien wat er mogelijk is in één van de veertig achterstandswijken van minister Vogelaar. De leefbaarheid en sociale samenhang zijn in deze wijk zichtbaar vergroot. De sleutel? Door de zelf ontwikkelde aanpak Sociaal Investeren steken steeds meer bewoners de handen uit de mouwen.

Succesformule De achterstandswijk Crabbehof in Dordrecht bruist van de activiteiten. Op een buurtterras kunnen mensen elkaar ontmoeten onder het genot van koffie en thee. Er is een CrabbehofKraam waar het hele jaar door zes dagen per week gratis voedsel wordt uitgedeeld. Een gepensioneerde fietsenmaker repareert fietsen samen met andere vrijwilligers, drie buurtbewoners zamelen tweedehandskleding in en verdelen de kleding en de speeltuinvereniging biedt plek voor buurtbewoners om goedkoop met elkaar te eten. Trekpleister is de buurtmoestuin waar dertien allochtone vrouwen producten kweken. Tijdens een oogstfeest kunnen buurtbewoners proeven van de opbrengsten. Kracht van het project Crabbehof dopt z’n eigen boontjes zit in het activeren van de bewoners. Het is de opbouwwerkers gelukt om via steeds terugkerende ontmoetingsactiviteiten contact te krijgen met bewoners in uitgesloten posities die doorgaans zeer moeilijk te bereiken zijn.


***

Daardoor komen bewoners in beweging. Motto: van meegaan naar meedoen naar meewerken. Gezamenlijk ontwikkelen zij laagdrempelige activiteiten waar bewoners met veel verschillende culturele achtergronden aan meedoen. Ook bijzonder: thema’s als milieu en duurzaamheid worden automatisch in de activiteiten verweven.

Waarom? Crabbehof is een sociaal kwetsbare wijk, één van de veertig achterstandswijken van minister Vogelaar. In deze wijk wonen mensen afkomstig uit meer dan 65 landen. Het samenleven staat er sterk onder druk. Opbouwwerkster Aliek van den Berg ging in op het aanbod van de Stichting Aarde om een milieuproject op te zetten en vroeg actieve bewoners welke vaardigheden zij voor de wijk zouden willen inzetten. De bewoners hebben keuzes gemaakt, kwamen met eigen voorstellen en zo zijn allerlei bewonersinitiatieven ontstaan.

Resultaten • De leefbaarheid en sociale samenhang in Crabbehof zijn versterkt. • Tientallen wijkbewoners van Crabbehof zijn actief binnen allerlei projecten, zoals de fietsenreparatie, het hergebruik van kleding, gratis voedseluitdeling, de voedselbank, goedkope maaltijden en de buurtmoestuin. • Met de groenteman op de markt en met supermarkten in de buurt is afgesproken dat overgebleven producten mogen worden verdeeld onder bewoners met weinig geld. Dit gebeurt in de CrabbehofKraam. Dagelijks maken veertig mensen hier gebruik van. Ze besparen zo geld, ontmoeten anderen en voelen zich weer betrokken bij de wijk. • Een groep vrouwen uit verschillende culturen maken bij officiële en feestelijke gelegenheden lekkere hapjes. Deze hapjeswerkgroep fungeert als ‘smeerolie’ bij de bijeenkomsten. • De maaltijden bij de speeltuinvereniging trekken 45 mensen per keer (meer kunnen er niet in). • Taal is niet altijd een barrière. Acht van de twaalf vrijwilligers in de moestuin spreken geen Nederlands. Er is een wachtlijst voor de moestuin. • Actieve vrijwilligers uit de buurt helpen wijkbewoners met financiële en andere problemen. • Bij alle projecten wordt rekening gehouden met het milieu.

Iets voor u? • Deze formule is uitstekend geschikt voor kwetsbare woonwijken waar bewoners met veel verschillende achtergronden bij elkaar wonen. Met dit project kan de leefbaarheid op duurzame wijze worden versterkt.

***


• Het project helpt wijkbewoners die het moeilijk hebben en stimuleert andere wijkbewoners om mee te helpen aan het prettig maken van de wijk. • Milieuvriendelijkheid wordt automatisch meegenomen bij alle activiteiten: bewoners leren al doende wat duurzaamheid inhoudt.

Tips uit Dordrecht • Signaleer zo veel mogelijk de talenten van mensen en stimuleer hen om daarmee iets doen. • Een terras buiten, waar veel mensen samenkomen, zorgt voor onderlinge contacten. Moeilijk bereikbare buurtgenoten worden zo bereikt en uitgenodigd om aan de activiteiten deel te nemen. • Haal vanuit elke werkgroep mensen bij elkaar zodat het draagvlak voor het geheel van de activiteiten steeds groter wordt. Eén vergadering per maand is genoeg. • Vraag een woningcorporatie of de gemeente of er een stukje grond over is om een moestuin te beginnen. Zet wel een hek om de moestuin.

De samenwerkingspartners Trefpunt De Nieuwe Stoof van de Dordtse Welzijns Organisatie (DWO), scholen, woningcorporaties Interstede en Woonbron, diverse gemeentelijke diensten, wethouders, de wijkmanager, Voedselbank Dordrecht, volkstuinvereniging, Natuur- en Milieucentrum Weizigt, speeltuinvereniging, diverse winkeliers, kerken, krakers, politie en vele anderen.

Wat kost dit? Dit is niet precies te zeggen. Als het om mensen gaat: je hebt goede opbouwwerkers nodig die veel tijd investeren in de wijk. Voor wat betreft de middelen: er zijn kosten voor het hek van de moestuin, fietsonderdelen, serviesgoed e.d., maar het fietsenproject en de kleding leveren ook weer geld op.

Opbouwwerkster Aliek van den Berg: “Vergeten kwaliteiten van bewoners komen naar de oppervlakte.” “Dit is geen project maar het resultaat van jarenlang investeren in de wijk. We leggen contact op het schoolplein en bij de peuterspeelzalen. We organiseren laagdrempelige ontmoetingen waardoor mensen zich meer mens gaan voelen. Hierdoor is het ons gelukt om bewoners mee


***

te laten doen aan activiteiten. Daardoor zijn ‘vergeten’ kwaliteiten van bewoners naar de oppervlakte gekomen. Eén van de grote successen vind ik de voedselverdeling. Van buurtwinkels hoorde ik dat mensen van alles uit de containers halen. Winkeliers zeiden zelf ook: we houden zoveel over, kom het maar ophalen. We krijgen inmiddels heel veel spullen. Dagelijks kunnen mensen met voedsel naar huis dat ze hard nodig hebben. Naast de groentekraam hebben we een wijkterras opgezet waar mensen contact met elkaar leggen. Een heel leuk initiatief vind ik ook de hapjeswerkgroep, die functioneert als ‘smeerolie’ voor de gemeente, maar ook voor de wijkbewoners die soms aarzelend binnenkomen. Het was de eerste belangrijke werkgroep, later zijn de fietsenverkoop en -reparatie, de kledingkraam en de eetgroep erbij gekomen. Geleidelijk is er een sneeuwbaleffect ontstaan. De moestuin heeft zelfs al een wachtlijst. In 2008 hopen we een nieuwe moestuin te starten. We zijn blij met de MOVISIE Diversiteitsprijs. Het is een enorme opsteker! Het is ook fijn dat we nu extra hulp krijgen van MOVISIE. De prijs willen wij opdragen aan onze overleden collega Wil van de Leur, die een paar jaar lang samen met ons aandacht voor onze samenlevingsopbouwaanpak Sociaal Investeren probeerde te krijgen.”

Uit het juryrapport “Fascinerend wat een wijk gezamenlijk voor elkaar kan krijgen als de voorwaarden gecreëerd worden. Het project helpt niet alleen wijkbewoners die het moeilijk hebben, maar ondersteunt tevens de ecologische en economische duurzaamheid en de zelfredzaamheid van alle bewoners van de wijk Crabbehof.”

Meer weten? Kijk op www.crabbehof.dwo.nl of neem contact op met Trefpunt De Nieuwe Stoof, 078 617 32 40 of [email protected]

***

10 Meetellen en Meedoen

NTV Awards in Deurne Je eigen film in één nacht Binnen 24 uur je eigen script verfilmen en monteren tot een korte film. Dat kan in Deurne tijdens De Nacht van het Witte Doek. Ruim zestig jongeren gingen deze zomer de uitdaging aan en maakten ’s nachts hun eigen film. Het resultaat? Betrokken jongeren, zes filmpjes, een enthousiast publiek en uiteraard wereldwijde faam via YouTube. Wie volgt?

De formule De N(acht)TV Awards is een prijs voor de beste korte film die in één nacht door jongeren uit Deurne wordt gemaakt. De jongeren volgen vooraf een workshop van een dag. Daarin leren ze een script schrijven, filmen en monteren. Vervolgens krijgen ze een nacht de tijd om hun script om te zetten in een korte film. Kracht van deze formule is dat de jongeren alles in eigen hand hebben: ze maken zelf afspraken met bedrijven over het filmen ’s nachts. Ze acteren en monteren zelf, maken zelf geluidsopnames en regelen hun eigen kleding en rekwisieten. Vanuit de organisatie worden professionele camera’s en geluidsapparatuur ter beschikking gesteld. Ook zorgt het projectteam voor een gezamenlijke afsluiting en de prijs: vertoning in de Pathé-bioscoop in Helmond. In augustus 2008 zal NTV Awards opnieuw in Deurne worden georganiseerd.

Waarom? Al vijftien jaar is er in het laatste weekend van augustus in Deurne een driedaags filmfestival De Nacht van het Witte Doek. Dit festival trekt duizenden bezoekers, voornamelijk oudere jongeren, senioren en gezinnen met jonge kinderen. Om jongeren tussen de 15 en 20 jaar te betrekken bij dit culturele evenement, is de NTV Awards bedacht. Doel: zoveel mogelijk verschillende Deurnese jongeren de kans bieden om zich op eigen wijze te presenteren aan het Deurnese publiek. Samen doen, leren, beleven en genieten!

Meetellen en Meedoen 11

***

Resultaten • Op 25 augustus 2007 is de allereerste NTV Awards uitgereikt aan een waterpoloteam van Deurne. De jongeren uit dit team maakten een hilarisch filmpje over een polobal die een dag lang door Deurne stuitert. • In totaal hebben zestig jongeren tussen de 15 en 20 jaar en vijftig vrijwilligers meegedaan aan het project. In Deurne zijn de zes filmpjes vertoond tijdens een feestelijke gala-avond in het gemeentehuis, als afsluiting van het driedaagse filmfestival De Nacht van het Witte Doek. • Bij de uitreiking waren 350 mensen aanwezig. De filmpjes zijn te bekijken op YouTube.

Iets voor u? • De NTV Awards is een slimme manier om een brede groep jongeren in beweging te krijgen. Het project is voor jongeren spannend (’s nachts filmen), concreet (je eigen film), snel (binnen 24 uur) en interessant (je leert filmen en monteren). • Het project nodigt jongeren van verschillende leeftijden en met verschillende achtergronden uit om samen te werken. • Het idee kan eenvoudig worden toegepast op een actueel maatschappelijk thema of educatieve activiteit.

Tips uit Deurne • Geef het project een eigen gezicht met een eigen logo en website. • Zorg voor professionele camera-apparatuur en een ‘echt’ podium. • Nodig bekende mensen uit om in de jury zitting te nemen. • Communiceer consequent met alle belanghebbenden, zoals de gemeente, sponsoren, fondsen, vrijwilligers en deelnemers. • Zet jongerenwerkers in als ambassadeurs.

Het projectteam Docent Peelland College, schoolmaatschappelijk werker, jongerenopbouwwerker, vormgever en theaterproducent, beeld- en geluidstechnicus, jongere, projectmanager.

***


Wat kost dit? Kosten van het project NTV Awards in Deurne: 15.000 euro. Dit geld is voor zestig procent besteed aan technische ondersteuning: professionele camera’s, licht en geluid, montageapparatuur en technici. Daarnaast is het geld uitgegeven aan de workshop en bijkomende kosten tijdens de filmnacht voor de zes jongerenteams.

De projectleider “Het unieke element zit in het live samenbrengen van verschillende groepen jongeren en het gemeenschappelijke podium als afsluiting. Het project heeft alle ingrediënten om groepen jongeren een uitdagende, spannende en prikkelende activiteit te bieden. Participatie in een culturele activiteit, samenwerken in teamverband, creatieve oplossingen bedenken, een deadline halen, kennismaking met de andere groepen jongeren uit Deurne, gezonde filmstrijd. Alles zat in dit project. Met als slot een zeer geslaagde Awards-uitreiking waarin gezamenlijk naar de eigen resultaten en die van de andere groepen werd gekeken. In een volle zaal met ouders, vrienden en vele andere belangstellenden uit Deurne.”

Meer weten? Kijk op www.hetwittedoek.nl/ntv. Hier is ook het winnende filmpje te zien.


***

Elke dinsdag verkopen vrijwilligers kleding voor een habbekrats.

***


Henny’s eetkamer in Lochem Eenzame ouderen eten samen In Lochem kunnen eenzame ouderen met elkaar eten in Henny’s eetkamer. Ze maken tijdens het eten contact met elkaar. Wat blijkt? Na een paar diners wisselen de ouderen adressen uit en gaan ze bij elkaar op de koffie. Henny’s eetkamer is een goedkope en succesvolle manier om geïsoleerde ouderen uit hun isolement te halen!

De formule Henny’s eetkamer wordt gerund door een vrijwilliger in Lochem. Zij nodigt negen ouderen uit voor een driegangendiner. Het gaat om ouderen die nog zelfstandig wonen maar een sterk uitgedund sociaal netwerk hebben en moeite hebben om op eigen kracht aan activiteiten mee te doen. Twee vrijwilligers koken in de keuken en bieden de ouderen de gelegenheid om elkaar aan tafel te leren kennen. Een derde vrijwilliger houdt het verloop aan tafel in het oog en betrekt alle deelnemers bij de gesprekken. Er zijn in Lochem vier eetkamers georganiseerd. Na meerdere ontmoetingen gaan ouderen met elkaar afspraken maken. Kracht van deze formule is de kleinschalige opzet. Ouderen sneeuwen niet onder en kunnen zich niet verschuilen. Sterk punt is ook de entourage: samen eten in een huiselijke eetkamer blijkt een lage drempel voor deze ouderen die moeite hebben om uit huis te komen.

Waarom? In Lochem woont een groep ouderen die vereenzaamt doordat het eigen netwerk sterk is uitgedund. Uit zichzelf hebben ze moeite om naar activiteiten toe te gaan. Stichting Ouderenwerk Lochem organiseert voor deze ouderen diverse laagdrempelige activiteiten, zoals een maatje waar ouderen samen iets mee kunnen ondernemen en een vrijblijvende koffie-inloop. De Stichting merkte echter dat deze activiteiten niet aan alle ouderen voldoende gelegenheid bieden om hun netwerk uit te breiden. Daarom is Henny’s eetkamer opgezet.


***

Resultaten • Er zijn in Lochem vier eetkamers georganiseerd waar 36 geïsoleerde ouderen aan hebben deelgenomen. De deelnemers zijn - na enkele eetkamers - met elkaar afspraken gaan maken. Ze drinken bij elkaar koffie, doen een spelletje en bellen elkaar. • Ouderen voelen zich beter door deze diners. Ze krijgen een steuntje in de rug. • Via de eetkamers lukt het om een moeilijk bereikbare groep ouderen te bereiken. Het zijn ouderen die niet deelnemen aan bestaande activiteiten. Ze hebben een afwachtende houding en missen vaak de communicatieve vaardigheden om op eigen houtje hun netwerk uit te breiden. • Aan één tafel zitten heel verschillende ouderen. Ze wonen allemaal in Lochem maar verschillen qua sekse, etniciteit, sociale klasse, gezondheid en seksuele voorkeur. • Ook de vrijwilligers profiteren van dit aanbod: tijdens de diners krijgen ze beter grip op de eenzaamheidsproblematiek van ouderen.

Iets voor uw gemeente? • Henny’s eetkamer is een goedkope en laagdrempelige manier om eenzame ouderen uit hun isolement te halen, met de inzet van slechts drie vrijwilligers. • Dit aanbod kan zorgvragen van deze groep ouderen voorkomen of uitstellen.

Tips uit Lochem • Selecteer vooraf welke ouderen baat hebben bij zo’n diner, maximaal negen ouderen per etentje. Regel het etentje bij een vrijwilliger in hun eigen buurt. • Wissel de samenstelling per etentje. Zo krijgen ouderen de kans om zoveel mogelijk verschillende ouderen te ontmoeten. • Het Wmo-loket is een goed middel om deze ouderen te bereiken. • Leg de verantwoordelijkheid voor de contacten bij de ouderen zelf. Zij moeten zelf adressen uitwisselen en afspraken maken met de andere deelnemers. • De Stichting Welzijn Ouderen verzorgt de werving van ouderen en regelt vrijwillig vervoer. De twee vrijwilligers die koken, doen verder alle praktische zaken (boodschappen, afwassen). • Organiseer niet teveel, maar stimuleer ouderen om hun afwachtende houding te laten varen en zelf iets te ondernemen.

De samenwerkingspartners Thuiszorg, algemeen maatschappelijk werk, kerken, huisartsen, Wmo-loket.

***


Wat kost dit? De deelnemers betalen zelf de kosten van het eten, € 7,50 voor drie gangen, inclusief aperitief en koffie en eventueel vervoer.

De projectleider “Ouderen hebben vaak moeite om zich op de toekomst te richten en plannen te maken. Het gevaar is dat ze hierdoor in een negatieve spiraal terechtkomen. Ze hebben geen zin om iets te ondernemen met als gevolg dat er weinig afleiding is. Dit heeft weer gevolgen voor hun lichamelijke en psychische gezondheid. Van tevoren is er contact tussen de deelnemer en één van onze ouderenadviseurs. Hierdoor blijft de instroom beperkt tot mensen die echt niet op eigen kracht hun netwerk kunnen uitbreiden. Wat ik zelf een meerwaarde vind van Henny’s eetkamer? Deze activiteit levert hele leuke vrijwilligersklussen op!”

Meer weten? Bel: 0573 29 70 00.


***

Een bewoonster krijgt persoonlijk een uitnodiging voor een wijkactiviteit.

***


Internetcafé Handi in Heerde Computerles voor mensen met beperking Eén keer per maand is internetcafé Handi geopend. In dit café in Heerde kunnen mensen met een functiebeperking onbeperkt computeren. Vrijwilligers met een uitkering en jonge computerfreaks zorgen voor de begeleiding. Heel gewoon en daardoor heel bijzonder.

De Handi-formule Internetcafé Handi in Heerde is niet zomaar een internetcafé. Iedere eerste vrijdag van de maand staan de deuren open voor mensen met een lichte verstandelijke en/of een lichamelijke beperking. Ze gaan internetten en doen spelletjes op de computer. En hebben ze even genoeg van het beeldscherm, dan knutselen ze met elkaar of spelen ze een gezelschapsspel. Het motto: niets moet, bepaal zelf waar je zin in hebt. In het dagelijks leven worden er immers al zoveel beslissingen voor hen genomen. Kracht van dit bijzondere internetcafé is dat de computerbegeleiding in handen is van jongeren en mensen met een uitkering. Door Handi leren zij omgaan met mensen met een beperking. Andersom maken mensen met een beperking hierdoor makkelijker contact met mensen buiten hun eigen woonomgeving. Op straat en in winkels in Heerde wordt tegenwoordig grif gegroet.

Waarom? Initiatiefneemster Fennie Tiemens kwam op dit idee toen ze computerles gaf aan mensen met een uitkering. In de groep zaten twee deelnemers met een lichte verstandelijke beperking. Ze ontdekte dat het vrij bijzonder was dat zij computerles volgden; de meeste mensen met een verstandelijke beperking komen helemaal niet in aanraking met computers. Daarom startte ze een speciale computergroep voor deze doelgroep. Vrijwilligers vond ze bij de cursus computertypen voor jongeren en bij de mensen met een uitkering uit haar ‘gewone’ computercursus.


***

Resultaten • Internetcafé Handi is al sinds 2001 iedere eerste vrijdag van de maand geopend van 19.00 tot 21.00 uur. Gemiddeld trekt een avond veertig tot vijftig mensen: deelnemers en vrijwilligers. • Jongeren leren door dit café omgaan met mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking. Sommige jongeren willen in de toekomst gaan werken met mensen met een beperking. • Mensen met een uitkering zijn actief als vrijwilliger. • Mensen met een beperking hebben contact met mensen buiten hun eigen woonomgeving. Op straat groeten ze elkaar. • Het college van B&W komt regelmatig op bezoek. • Lokale bedrijven sponsoren het café.

Iets voor uw gemeente? • Met een Handi-internetcafé biedt u mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke beperking de kans om met computers te leren omgaan. • Het internetcafé is een goed middel voor de participatie van mensen met een uitkering, mensen met een functiebeperking en jongeren. • Het café zorgt voor sociale cohesie in de gemeente.

Tips uit Heerde • Begin een café niet op een plek waar mensen met een beperking altijd al komen. Het café in Heerde zit in een school. De deelnemers vinden het fijn om op een plek te komen waar ze normaal nooit naartoe gaan. • Laat deelnemers met een beperking ook als vrijwilliger meedraaien in het internetcafé. • Maak met elkaar een digitale krant. • Organiseer extra activiteiten, zoals een jaarlijks kampvuur of een prutsclub. • Maak duidelijk dat de deelnemers hun eigen programma bepalen en ook zelf bepalen of ze hulp nodig hebben. In het dagelijks leven worden er immers al zoveel beslissingen voor hen genomen. • Kijk naar de overeenkomsten tussen mensen en niet naar de verschillen. • Ga niet in hokjes indelen maar zet mensen met allerlei achtergronden gewoon bij elkaar.

De samenwerkingspartners Philadelphia, De Passerel, Siza Dorp Groep, Deltion College, Koppel Epe.

***


Wat kost dit? De gemeente betaalt € 1.500 per jaar. Verder is er incidentele sponsoring door lokale organisaties. Extra inkomsten worden besteed aan aangepaste software en hardware.

De initiatiefneemster “Het bijzondere aan Handi is dat het zo gewoon is. De jongeren leren omgaan met mensen die in de volksmond ‘anders’ worden genoemd. Mensen hebben plezier samen en respecteren elkaar. Het leuke vind ik dat ook mensen met een beperking zelf vrijwilliger zijn. Voor Handi is dat heel gewoon, maar voor veel mensen zal dit best bijzonder zijn. Ik weet dat er meer Handi’s zijn. Wat ik zou willen? Dat we het aanbod voor mensen met een beperking volwassen maken. Waarom bijvoorbeeld alles altijd aangepast, liefst in een gebouw waar men overdag ook al is? Waarom voor iedere doelgroep een aparte cursus? Mijn advies aan andere organisaties is daarom: zet de deuren open. Dan kun je allerlei mensen bij elkaar brengen.”

Meer weten? Kijk op www.handi-heerde.nl.


***

Buurtfeest in Trefpunt De Nieuwe Stoof met livemuziek.

***


Genomineerd!

Homo, lesbo of bi in Nijmegen Emancipatie op de schoolagenda Een lespakket over homoseksualiteit, interactief theater, schoolbeleid... Het staat allemaal op de menukaart voor Nijmeegse scholen. De scholen kiezen zelf welk middel ze inzetten voor de emancipatie van jonge homo’s, lesbo’s en bi’s. Of dat werkt? Jazeker! Op een groot aantal Nijmeegse scholen voor voortgezet onderwijs staat homoseksualiteit nu structureel op het programma, in elk leerjaar.

De Nijmeegse aanpak Het keuzemenu over homoseksualiteit is er voor alle scholen voor voortgezet onderwijs in Nijmegen. Op het menu staan kwalitatief goede interventies die een school kan uitvoeren. Via de website kunnen scholen de menukaart raadplegen. De GGD helpt de scholen desgewenst bij het maken van een keuze. Het hoofdmenu bevat de kernactiviteiten: wat moet er op school gebeuren? Daarnaast zijn er keuzeactiviteiten: wat kan er nog meer gebeuren? De activiteiten gaan over beleid, signalering, begeleiding, educatie en zichtbaarheid. De kracht van de Nijmeegse aanpak is de duurzame aanpak: deze menukaart komt niet uit de lucht vallen. De gemeente Nijmegen is de enige gemeente in Nederland die al vanaf 1993 actief inzet op de emancipatie van homo’s, lesbo’s en bi’s. Deze menukaart is voor scholen een logische stap om structureel aandacht te besteden aan homoseksualiteit op school.

Waarom? De heteronorm is dominant op scholen voor voortgezet onderwijs, ook in Nijmegen. Dat blijkt uit onderzoek van het COC Nijmegen. Deze heteronorm biedt homoseksuele leerlingen en docenten weinig ruimte om zichzelf te zijn. Voor de Nijmeegse gemeenteraad was dit onderzoek


***

uit 1996 aanleiding om homoseksualiteit op de schoolagenda te zetten. Doel: de sociale veiligheid en emancipatie vergroten van homoseksuele leerlingen en personeel.

Resultaten Een groot aantal van de 24 scholen in Nijmegen is inmiddels actief betrokken bij de uitvoering van dit project en besteedt structureel aandacht aan homoseksualiteit. Ze maken daarbij gebruik van een keuzemenu dat is ontwikkeld door het Traject Voortgezet Onderwijs en homoseksualiteit, in opdracht van gemeente Nijmegen. Ingrediënten zijn onder andere.: • ondersteuning bij het maken van schoolbeleid; • homoseksualiteit op school zichtbaar maken; • een educatieprogramma; • interactief theater met workshops voor zowel docenten als leerlingen; • leren observeren, signaleren en begeleiden van problemen bij leerlingen. Vooral het interactief theater van AanZ vinden scholen een uitstekend middel om de heteronorm te doorbreken. In 2007 hebben ruim 1100 leerlingen dit theater gezien.

Iets voor u? • Een keuzemenu geeft scholen de vrijheid om de middelen te kiezen die passen bij de schoolcultuur. • Met dit keuzemenu kan een gemeente zich profileren. • Via rapportages kunnen college en gemeenteraad de resultaten volgen.

Tips uit Nijmegen • Maak een website waarop de keuzemiddelen te vinden zijn. • Pak het gefaseerd aan en zet niet meteen in op structurele inbedding: scholen hebben tijd nodig. • Ontwikkel het aanbod in samenwerking met andere organisaties: de gemeente als regisseur, de scholen als betalende klant, het COC als ervaringsdeskundige en belanghebbende en de GGD als opdrachtnemer. • Laat de begeleidingscommissie om de maand bij elkaar komen. Hierin zitten in Nijmegen: de gemeente, de scholen, het COC, DITO! homojongerenorganisatie Nijmegen en de onderwijsbegeleidingsdienst. • Benoem per school één contactpersoon.

***


De samenwerkingspartners De gemeente werkt samen met GGD Regio Nijmegen, de scholen, het COC, DITO! homojongerenorganisatie Nijmegen, de onderwijsbegeleidingsdienst Marant en stichting AanZ die het interactief theater verzorgt.

Wat kost dit? In 2008 zijn de structurele kosten van dit project € 70.000. De gemeente financiert de instandhouding van de projectstructuur, de scholen betalen de instrumenten die ze uit het menu kiezen. Per locatie is dit ongeveer € 2.000 per jaar.

Wethouder Lenie Scholten “De Nijmeegse aanpak werkt goed en is vernieuwend. Onze gemeente implementeert al vanaf 1993 actief homo-en lesbobeleid bij de instellingen die wij subsidiëren. Dat gebeurt in vrijwel geen enkele gemeente. Als raad hebben we bovendien erkend dat er structureel aandacht en dus middelen nodig zijn voor de emancipatie van homoseksuele en lesbische jongeren. Dat is nog in geen enkele gemeente gedaan. Door onze jarenlange ervaring weten we dat een kwetsbare minderheidsgroep ook door de gemeente beschermd dient te worden. Dat kun je niet alleen overlaten aan een belangenorganisatie als het COC. Binnenkort wil ik ook meer aandacht genereren voor de emancipatievraagstukken van allochtone leerlingen die worstelen met hun seksuele identiteit.”

Meer weten? Gemeente Nijmegen: 024 329 24 80.

Uit het juryrapport “Project Voortgezet Onderwijs en homoseksualiteit is door alle juryleden uitgekozen om zijn gedegen aanpak. Niet alleen de sociale veiligheid van schoolgaande jongeren staat centraal. Maar ook die van de docenten, het ondersteunend personeel, het management, de mentoren en de leerlingenbegeleiders. Gedegen dus.”


***

GOAL! in Hoorn Zaalvoetballen en huiswerk maken ‘Futsal’ (zaalvoetballen), samen eten en daarna huiswerk maken. Dat is het wekelijkse programma van ruim veertig jongeren in Hoorn. Met dit programma GOAL! slaat de welzijnsstichting Netwerk vier vliegen in één klap. Jongeren gaan sporten, ze leren huiswerk maken, hebben een zinvolle tijdsbesteding én autochtone en allochtone jongeren leren elkaar beter kennen.

De formule GOAL! is een programma voor jongeren in Hoorn die extra aandacht nodig hebben. Het gaat om jongeren die meestal geen lid zijn van een sportvereniging, in openbare ruimtes bij elkaar komen en uit verveling voor overlast op straat zorgen. GOAL! biedt hen een mix van sport en huiswerkbegeleiding. 43 jongeren tussen de 12 en 17 jaar doen mee aan GOAL! Er zijn drie groepen: twee groepen voor leerlingen van het voortgezet onderwijs en één groep voor basisschoolleerlingen. Het programma ziet er zo uit: eerst gaan de jongeren trainen, daarna wordt gezamenlijk gegeten. Na het eten gaan ze huiswerk maken onder begeleiding van pabo-studenten en leraren. Kracht van het programma is de mix van educatie en recreatie. Deze mix biedt kwetsbare jongeren een zinvolle vrijetijdsbesteding. Bovendien nemen hun fysieke conditie én schoolprestaties toe. De trainers en huiswerkbegeleiders zijn van zowel autochtone als van allochtone afkomst en fungeren als rolmodel voor de allochtone jongeren die meedoen aan GOAL!

Waarom? Hoorn kent verschillende groepen jongeren die in openbare ruimtes bij elkaar komen en overlast geven. Het zijn jongeren die geen geld hebben voor een sportclub en op school minder presteren. Het idee voor het project Goal! is ontstaan in de Park Business Club en is door de Hoornse zaalvoetbalclub Hovocubo en de jongerenwerkers van Stichting Netwerk uitgewerkt tot een concreet plan

***


Resultaten • In Hoorn zijn drie jongerengroepen GOAL! waar 43 jongeren wekelijks aan meedoen. • De jongeren hebben nu een betere tijdsbesteding en nemen hierdoor ook meer deel aan het reguliere aanbod van het jongerenwerk. Dit zorgt voor minder overlast op straat. • Binnen het programma werken autochtone en allochtone jongeren samen, vooral bij de voetbalpartijtjes. • Deelnemende jongeren leren zelfstandig huiswerk maken en 'leren leren'. • Jongeren met weinig tot geen geld krijgen de kans om te sporten. • Er is positief contact tussen school, jongerenwerkers en de zaalvoetbalclub. • Als een jongere een probleem heeft, wordt dit sneller gesignaleerd en aangepakt.

Iets voor uw gemeente? • GOAL! is een slimme formule om kansarme jongeren binnen de boot te houden. • Binnen GOAL! werken jongeren met verschillende culturele achtergronden samen. • De trainingen hebben een strakke opbouw met weinig rustmomenten. Dit bevordert de participatie van de spelers en zorgt ervoor dat jongeren leren om met regels om te gaan. • De huiswerkbegeleiding wordt verzorgd door leraren en pabo-studenten. • De studenten en trainers zijn van zowel allochtone als van autochtone afkomst en fungeren als rolmodel.

Tips uit Hoorn • Neem de tijd om het programma goed op te zetten. De aanloopfase kost tijd. • Begin met één groep en breid pas daarna uit. • Zorg voor een breed netwerk van begeleiders en trainers die fungeren als rolmodel en een voorbeeldfunctie hebben voor de groepen jongeren. • Organiseer een officiële aftrap met VIP’s vanuit de gemeente en met bekende ‘rolmodellen’ die in de regio wonen. • Wissel informatie uit over de jongeren zodat een goed beeld ontstaat en problemen snel kunnen worden opgelost.

De samenwerkingspartners Stichting Netwerk, Hoornse zaalvoetbalvereniging, vijf pabo-studenten, twee leraren, twee hbo-stagiairs en twee vrijwilligers.


***

Wat kost dit? GOAL! heeft € 25.000 van het Oranje Fonds (voor twee jaar) en € 750 van het VSBfonds ontvangen. Stichting Netwerk stelt personeelsuren en wijkcentra ter beschikking.

De jongerenwerker “Sterk punt van GOAL! is de huiswerkbegeleiding. Thuis missen deze jongeren de betrokkenheid van ouders. Ze beschikken thuis vaak ook niet over een eigen kamer en computer om hun huiswerk te maken. In plaats van rondhangen met vrienden op straat krijgen ze bij ons een extra steuntje in de rug. We bereiken met GOAL! jongeren op een kwetsbare leeftijd, we signaleren hun problemen vroegtijdig en kunnen deze op tijd aanpakken. Voor zover wij weten, is dit het eerste programma in Nederland waarin zaalvoetbal en huiswerkbegeleiding worden gecombineerd. Het programma laat zien dat de preventieve aanpak het beste werkt.”

Meer weten? Kijk op www.netwerkhoorn.nl of bel 0229 21 25 87.

***


Vrouwenstudio’s in Rotterdam Cleo-Patria haalt vrouwen uit hun isolement Méédoen, niet aan de kant blijven staan, inburgeren. Politici en beleidsmakers praten er al jaren over. Bij de vrouwenstudio’s van Cleo-Patria in Rotterdam hebben ze het niet over hoe dat moet. Het gebeurt gewoon, in alle wijken van de stad.

Unieke formule Vrouwenstudio Cleo-Patria is een veilige en laagdrempelige plek in Rotterdam voor geïsoleerde vrouwen met diverse culturele achtergronden. Er is een gastvrouw uit de wijk zelf die bezoekers op hun gemak stelt. De gastvrouw en haar vrijwilligers beheren de studio. Ze nodigen bezoekers uit om aan activiteiten mee te doen en om zelf activiteiten te organiseren. Er zijn in Rotterdam vijf vrouwenstudio’s, de zesde en zevende zijn in de maak. De kracht van de vrouwenstudio’s zit in de persoonlijke wijze waarop de vrouwen worden aangesproken. Dat begint al bij de werving via school of supermarkt. Er wordt altijd uitgegaan van hun kwaliteiten en niet van datgene wat ze niet hebben (taal, opleiding). Omdat Cleo-Patria werkt met vrouwen uit de wijk die vaak in dezelfde omstandigheden hebben geleefd, lukt het vaak om meer dan honderd vrouwen per studio te bereiken en uit hun isolement te halen. De coaching en begeleiding van Cleo-Patria aan de vrijwilligers en gastvrouwen is gebaseerd op ervarend leren. Deze methodiek is door Cleo-Patria zelf ontwikkeld.

Waarom? Het idee is afkomstig van Anneke de Goede, na signalen van allochtone vrouwen dat ze een eigen plek missen. Met weinig geld en veel inzet van de vrouwen zelf is De Goede aan de slag gegaan om een vrouwenstudio te ontwikkelen. Het concept werkt zo goed dat de vrouwenstudio’s zich nu als een olievlek over Rotterdam verspreiden.


***

Resultaten • In Rotterdam zijn vijf vrouwenstudio’s, twee nieuwe studio’s zijn in ontwikkeling. In Breda wordt een groep ondersteund om ook een studio op te zetten. Vanuit Amsterdam, Gouda, Den Haag en Arnhem is ook al gevraagd om ondersteuning. • In een studio komen gemiddeld 150 tot 175 kwetsbare vrouwen met diverse culturele achtergronden. Deze vrouwen bevinden zich aanvankelijk in een geïsoleerde positie, spreken nauwelijks Nederlands hebben meestal geen opleiding gevolgd. Ze hebben hierdoor weinig zelfvertrouwen. • Door de studio’s gaan ze meedoen in de stad. Sommige vrouwen gaan vrijwilligerswerk doen, een opleiding volgen, naar ouderavonden. Tien vrouwen hebben een reguliere baan binnen de studio’s. • Er is veel belangstelling van buitenaf. De gastvrouwen geven daarom workshops aan docenten, ambtenaren en politici. • De werving wordt door de vrouwen zelf gedaan. Zij gaan de straat op om andere vrouwen uit te nodigen naar de studio te komen. Ze staan bij scholen en supermarkten. • De activiteiten helpen vrouwen om zich verder te ontwikkelen. Er is veel vraag in de studio’s naar Nederlandse lessen, cursussen zelfvertrouwen, voorlichting over huiselijk geweld, homoseksualiteit onder jongeren, seksualiteit, gezond bewegen en leren reizen met openbaar vervoer. • Vrouwen gaan thuis anders om met de opvoeding. Er ontwikkelt zich in de gezinnen gezinsemancipatie. Hieruit ontstaan vadergroepen en meidengroepen.

Iets voor uw stad? • De vrouwenstudio’s zijn een uitstekend concept voor gemeenten met veel geïsoleerde vrouwen. Vrouwen gaan participeren in de Nederlandse samenleving. Emancipatie en integratie volgen volgens de ontwikkelaars in Rotterdam vanzelf.

Tips uit Rotterdam • Wil de gemeente een vrouwenstudio? Onderzoek eerst of de vrouwen in de wijk wel een vrouwenstudio willen. Zijn de reacties positief, dan heeft u meteen een startgroep om de studio te ontwikkelen. • Betrek de vrouwen zelf bij de ontwikkeling van een studio. Zij bepalen het pand, de inrichting en de kleuren en zij kiezen zelf een gastvrouw. Maar dat is uiteraard niet genoeg om van een studio een succes te maken. De coaching is daarvan een zeer belangrijk onderdeel.

***


De samenwerkingspartners Alle instellingen in een wijk, GGD, ggz, Riagg, scholen, roc’s, consultatiebureaus, gezondheidscentra, et cetera.

Wat kost dit? Stichting Cleo-Patria wordt voor 60 procent door de (deel)gemeenten gefinancierd en voor 40 procent door bedrijven en fondsen.

De initiatiefneemster “Bij elk bezoek aan één van de studio’s van Cleo-Patria ben ik weer verbaasd over de grote inzet van de vrouwen. Van vrouwen die de taal niet spreken hebben ze zich ontwikkeld tot gastvrouwen met zelfvertrouwen. Ik zie hun rol in de wijk groeien. Ik zie gelukkige vrouwen uit vele culturen die niet zeggen dat iets niet kan, maar die zeggen: natuurlijk, daar gaan we voor. Zij staan altijd klaar. Inmiddels hebben tien vrouwen een reguliere baan bij Cleo-Patria. Zij werken relatief met weinig middelen, er is nauwelijks overhead en die overhead wordt ook nog eens ingezet in het primaire proces. Ik zie cultuurverschillen verdwijnen. Ik zie respect ontstaan voor elkaar en voor elkaars verschillen.”

Meer weten? Kijk op www.st-smi.nl of bel Anneke de Goede van Stichting Cleo-Patria 06-53 78 71 30.


***

Aan het einde van de zomer is er een oogstfeest met producten uit de buurtmoestuin.

***


Meedoen Op Straat in Utrecht Prettig wonen en spelen in je eigen buurt In de Utrechtse wijken Zuilen, Ondiep en Hoograven liggen de pleinen er niet bepaald verlaten bij. Per plein worden er twee tot drie keer per week activiteiten georganiseerd en kunnen kinderen en jongeren meedoen aan allerlei sporten spelmogelijkheden. Die activiteiten blijken niet alleen leuk voor de jeugd zelf, ook hun ouders en andere buurtbewoners vinden het gezellig dat er zoveel te doen is in hun wijk.

Utrechtse aanpak Vijftien keer per week organiseert het Meedoen Op Straat-team activiteiten op vaste pleinen, op vaste tijden. Twee medewerkers van welzijnsstichting Portes komen naar de pleinen op een bakfiets vol sporten spelmaterialen. De kinderen maken kennis met allerlei spellen en sporten, zoals gezelschapsspelen, schaken en trefbal. Ze leren om hun vrije tijd actief in te vullen en om te bewegen in de buitenlucht. Zes stagiairs en vrijwilligers assisteren bij de activiteiten. Kracht van het project Meedoen Op Straat is dat er niet - zoals in andere wijken in Nederland - spelen worden uitgeleend, maar dat de medewerkers zelf met de kinderen en jongeren gaan spelen. Al spelend praten ze met hen en leggen ze contact met de ouders en andere buurtbewoners. Zorgelijke situaties worden gesignaleerd en bespreekbaar gemaakt, en zo nodig doorgegeven aan andere collega’s en instanties. De jeugdwerkers op het plein bereiken op deze manier een hele grote groep buurtbewoners met verschillende culturele achtergronden.

Waarom? Onderzoek wijst uit dat de bewoners in verschillende wijken zich niet veilig voelen door overlast van jeugdgroepen. Ingrijpen van politie en welzijn werkt niet. Daarom is het idee ontstaan om de sociale cohesie te stimuleren door jong en oud en mensen met verschillende culturele achtergronden via leuke activiteiten met elkaar in contact te brengen. Met elkaar kunnen zij zorgen voor een positief klimaat in de wijk. Zodat de norm op het plein en de straat niet langer wordt gezet door een paar jongeren maar door een grote groep bewoners.


***

Resultaten • Op zes pleinen in de wijken Zuilen, Ondiep en Hoograven worden twee tot drie keer per week activiteiten georganiseerd. Gemiddeld doen daar dertig kinderen en jongeren aan mee. Tijdens de vakanties loopt dit op tot ruim veertig deelnemers. • De kinderen en jongeren zijn blij met dit aanbod. Ze staan vaak al te wachten tot de bakfiets er is. • Vanuit de bewoners is een vast groepje vrijwilligers geformeerd dat meedoet aan de activiteiten. • De jeugdwerkers signaleren problemen van een hele grote groep jongeren en kinderen in een vroeg stadium. • Tijdens de activiteiten gaan steeds meer buurtbewoners met elkaar in gesprek. • Bewoners voelen zich verantwoordelijk voor de leefbaarheid van hun buurt.

Iets voor u? • Meedoen Op Straat is een uitstekende manier om de sociale veiligheid in kinderrijke buurten te vergroten. • Met dit project bereikt u buurtbewoners die u anders niet zou bereiken. • Het project stimuleert bewoners om zelf de leefbaarheid van hun buurt te vergroten. • Binnen dit project kunnen mensen met een uitkering werkervaring opdoen.

Tips uit Utrecht • Ga actief de wijk in met de bakfiets om kinderen en jongeren uit te nodigen op de pleinen. • Maak huisregels op de pleinen. • Betrek bewoners en vooral ook oudere jongeren bij de activiteiten: vraag of ze als vrijwilliger willen meedoen en of ze bijvoorbeeld het plein willen aanvegen. • Spreek bewoners aan op het samen schoonhouden van de pleinen (hond ergens anders uitlaten). • Geef als Meedoen Op Straat-werkers zelf het goede voorbeeld (elkaar respecteren, buitenruimte schoonhouden). • Neem de tijd voor de activiteiten, vooral om het vertrouwen van de bewoners te winnen. • Werk samen met de gemeentelijke reiniging zodat rondzwervend vuil meteen kan worden opgeruimd. • Werk met stagiairs en reïntegratiebureaus en bureaus taakstraffen zodat er veel medewerkers op het plein meedoen.

***


De samenwerkingspartners Gemeente, wijkbureau, woningcorporatie, algemeen maatschappelijk werk, roc, hogeschool, reïntegratiebureaus, Raad voor de Kinderbescherming.

Wat kost dit? Voor twee activiteiten per plein per week kost dit € 38.000 voor 50 weken per jaar.

De projectleider “Er zijn al veel projecten in Nederland waarbij men met een bakfiets of container vol spelmaterialen de wijk in gaat om ze uit te lenen. Wij willen meer dan dat: we willen de pleinen in de buurt aantrekkelijk maken en iedereen in de buurt betrekken bij het leefbaar houden van de pleinen. We proberen de hele buurt medeverantwoordelijk te maken en de contacten tussen bewoners onderling te stimuleren. In feite proberen we er zo voor te zorgen dat mensen van verschillende leeftijden en met verschillende culturele achtergronden samen kunnen leven in plaats van naast elkaar. Juist dat laatste gebeurt te vaak waardoor mensen zich niet veilig voelen in hun eigen buurt.”

Meer weten? Kijk op www.portes.nl of neem contact op met Marlies Bosch, coördinator Meedoen Op Straat, [email protected] of 030 244 21 10.


***

Knutselen met de kinderen.

***


Genomineerd!

Verhalend Verleden in Rotterdam Ouderen delen hun ervaringen Ouderen die elkaar verhalen vertellen over ‘vroeger en ver’. Het gebeurt in heel Nederland, maar in Rotterdam lukt het om hiermee de sociale cohesie in stadswijken te versterken. De formule? Eerst herinneringen delen met ouderen met dezelfde culturele achtergrond. Pas daarna verhalen vertellen in een multiculturele groep. Dat levert een intens gevoel van verbondenheid op.

Rotterdamse aanpak Verhalend Verleden is een project waarbij oudere mensen met verschillende culturele achtergronden herinneringen ophalen. In Spijkenisse en de Rotterdamse deelgemeenten Charlois, Kralingen-Crooswijk en Centrum zijn twaalf groepen actief. Iedere deelgemeente is gestart met drie groepen ouderen, elk met een andere culturele insteek. Dit is fase één. Een groep bestaat uit acht tot tien deelnemers die wekelijks bij elkaar komen. In de tweede fase gaan deze groepen zich mengen en sluiten zich soms ook andere ouderen aan. In de derde fase gaan de verhalenvertellers de buurt in en vertellen ze hun verhalen aan anderen, bijvoorbeeld op scholen en in zorgcentra. Bij dit project wordt de methodiek Buurtreminiscentie gebruikt. Dit is een methodiek voor buurtontwikkeling die herinneringen gebruikt om contact en communicatie tussen generaties en culturen te stimuleren. De herinneringen worden gedeeld aan de hand van voorwerpen en


***

foto’s uit het land van herkomst. Doelen zijn: de kwaliteit van de sociale relaties in de buurt verbeteren en de sociale cohesie versterken. Iedere groep wordt begeleid door een reminiscentiewerker plus assistent. De reminiscentiewerker houdt het groepsproces op gang en stimuleert het vertellen van verhalen. De assistent maakt aantekeningen over de verhalen en springt bij als het nodig is.

Waarom? Ouderen vinden het plezierig om herinneringen te delen, merkt Pluspunt, expertisecentrum voor senioren en participatie. Zij werken al jaren met het project Verhalenderwijs waarbij ouderen met verschillende culturele achtergronden verhalen vertellen op scholen, buurthuizen en zorgcentra. Tijdens deze vertellingen bleek dat de verhalen bij de toehoorders nieuwe verhalen opriepen. Dit bracht Pluspunt op het idee om het verhalen vertellen gestructureerd en in heel Rotterdam en daarbuiten te stimuleren.

Resultaten • Honderden ouderen vertellen in Rotterdam hun verhalen. In totaal heeft Pluspunt twaalf groepen op de rails gezet in Spijkenisse en de Rotterdamse deelgemeenten Charlois, Kralingen-Crooswijk en Centrum. Het gaat om Indische, Surinaamse, Antilliaanse, Nederlandse, Turkse en Hindoestaanse ouderen. • Er is een dvd en handboek gemaakt voor organisaties die dit project willen overnemen. • De ouderengroep in Spijkenisse heeft het boek Aardappelen met sambal gemaakt. • Het project is uitgelicht in een huis-aan-huiskrant van het ministerie van VWS over de Wmo en in het magazine Zorg + Welzijn is een artikel verschenen. • In Delfshaven is de methode gebruikt voor een vrouwengroep Bekend maakt bemind, eveneens bedoeld om elkaars cultuur beter te leren kennen. • In st. Oedenrode is BWI, organisatie voor welzijn, educatie, jeugd- en jongerenwerk, met het handboek zelfstandig aan de slag gegaan en heeft het project afgrond met een groep vrouwen van Nederlandse, Afghaanse, Somalische en Chinese afkomst. • In Spijkenisse en in de Rotterdamse deelgemeente Centrum is men met een tweede ronde begonnen. • Pluspunt geeft regelmatig advies en begeleiding over Verhalend Verleden en traint de reminiscentiewerkers.

***


Iets voor uw gemeente? • Verhalend Verleden is een goede formule voor gemeenten die senioren met verschillende culturele achtergronden met elkaar willen verbinden. • Dit project kost weinig geld en levert veel verbondenheid op.

Tips uit Rotterdam • Gebruik de methodiek Buurtreminiscentie om het verhalen vertellen gestructureerd aan te pakken. Pluspunt kan desgewenst coachen. • Zorg dat de deelnemers een training in deze methodiek volgen. • Begin met een monoculturele groep en stap daarna over op een multiculturele groep. • Het is belangrijk dat de groepsbegeleiders dezelfde culturele achtergrond hebben als de deelnemers. • Organiseer tussendoor regelmatig leuke uitstapjes: een gezamenlijke lunch, een boottochtje, een tentoonstelling. • Maak gebruik van de dvd en het handboek, beide in Rotterdam ontwikkeld.

De samenwerkingspartners Mêkan, ontmoetingscentrum voor Turkse ouderen, Stichting DOCK in Kralingen-Crooswijk, Stichting Welzijn Ouderen Spijkenisse, Stichting WENK in Centrum.

Wat kost dit? Het project kost totaal € 100.000 voor tweeënhalf jaar. Subsidies zijn gegeven door het Oranje Fonds, de Haëlla Stichting, de Stichting voor Volkshogeschoolwerk in Nederland, de Stichting tot Steun van Tolkenwerk in Zuid-Holland, de Rotterdamse deelgemeente Charlois en de Stichting Pluspunt.

De projectleider “Verhalend Verleden is simpel en doeltreffend. Met weinig middelen worden veel resultaten geboekt. Het vertellen van verhalen raakt aan ieders leven, ongeacht iemands culturele afkomst of intellectueel niveau. Ouderen halen positieve herinneringen uit hun verleden op,


***

wat veel plezier oplevert. Wij merken dat de gedeelde ervaringen veel herkenning opleveren. Dit brengt vaak een ommekeer teweeg in de gedachten van ouderen. Eén van hen zei: ‘We zijn allemaal mensen die van onze kinderen houden.’ Een ander vertelde uit een diep dal te zijn gekomen na deel te hebben genomen aan Verhalend Verleden. En niet onbelangrijk: in de groepen wordt verschrikkelijk veel gelachen. Verhalend Verleden bindt!”

Meer weten? Bestel de dvd en het handboek. Kijk op www.pluspuntrotterdam.nl of bel 010 467 17 11.

Uit het juryrapport “Project Verhalend Verleden heeft de jury geraakt door de manier waarop zij het thema identiteit en sociale cohesie hebben weten om te zetten in concrete activiteiten. Dit hebben zij gedaan door ontmoetingen te organiseren tussen mensen uit diverse culturen. Tijdens deze ontmoeten konden zij herinneringen uit de eigen cultuur met elkaar delen.”

***


Beleef ’t Verschil in Den Haag Tieners over kansen op werk Hoe kunnen mensen die behoren tot een minderheidsgroep hun kansen op werk vergroten? Zeshonderd tieners uit Den Haag hebben hier een oplossing voor bedacht. Al hun oplossingen zijn verwerkt in zelfgemaakte gedichten die verbeeld zijn in houten kubussen. Het effect? Een tentoonstelling vol kunstwerkjes in open kubussen plus het inzicht dat er wel degelijk oplossingen zijn om ongelijkheid van kansen tegen te gaan.

De formule Beleef ’t Verschil is een onderwijsproject van de Stichting Haags Kinderatelier waar zeshonderd tieners uit Den Haag aan hebben meegedaan. Het gaat om tieners die in vier bijeenkomsten hebben nagedacht over bevolkingsgroepen met minder goede kansen op de arbeidsmarkt. In de eerste bijeenkomst is gediscussieerd over de arbeidsmarkt en (on)gelijke kansen voor minderheidsgroepen. Tijdens de tweede bijeenkomst hebben de tieners een workshop poëzie gevolgd en zelf een gedicht geschreven. De derde bijeenkomst startte met een workshop beeldende vorming waarbij alle tieners een houten kubus hebben gemaakt, als symbool voor de oplossing die zij in hun gedicht hebben aangereikt. De vierde bijeenkomst vormde een feestelijke afsluiting waarbij een tentoonstelling is bezocht, kunstenaars zijn geïnterviewd en gedichten zijn voorgedragen. Kracht van dit project is de mix van literatuur, beeldende kunst en politiek. Deze mix maakt het thema gelijke kansen op de arbeidsmarkt aantrekkelijk voor de tieners. Minstens zo krachtig is het feit dat een grote groep tieners in dit project is aangesproken. Zij zijn zich bewust geworden van ongelijke kansen op de arbeidsmarkt en hebben oplossingen bedacht voor werkzoekende minderheden, werkgevers en beleidsmakers.

Waarom? Mensen die ‘anders’ zijn - bijvoorbeeld door etnische achtergrond, geloofsovertuiging, een beperking of seksuele geaardheid - hebben minder kans op een baan dan mensen die tot de


***

meerderheid behoren. Dit project is ontwikkeld in het Europese Jaar voor Gelijke Kansen om tieners bewust te maken van (on)gelijke kansen in heel Europa, daar standpunten over in te nemen en oplossingen of maatregelen voor te bedenken.

Resultaten • Zeshonderd tieners hebben in een vierdaags programma nagedacht over oplossingen om ongelijke kansen op de arbeidsmarkt te verminderen. Het gaat om leerlingen uit de groepen 6, 7 en 8 van het basisonderwijs en eerste en tweedeklassers van vmbo en vwo. Het project is uitgevoerd in de Haagse Schilderswijk, Zuid-West, Segbroek, Centrum en het Laakkwartier. • De tieners blijken zeer vindingrijk in het aandragen van oplossingen om hindernissen te overwinnen bij het vinden en uitvoeren van werk. Dit vergroot de kans dat zij de kansen herkennen, waarderen en benutten die zijzélf in hun leven zullen krijgen. • Tieners hebben inzicht gekregen in de samenhang tussen wat zij leren op school en wat zij na school kunnen doen voor de samenleving.

Iets voor u? • Dit project werkt in steden met veel kansarme jongeren. In één keer wordt een grote groep tieners uitgedaagd om na te denken over oplossingen voor ongelijke kansen op de arbeidsmarkt in Nederland. Dit vergroot de kans dat zij positief en met zelfvertrouwen nadenken over hun eigen toekomst. • Voor scholen is dit een aantrekkelijke manier om leerlingen te laten kennismaken met literatuur, beeldende kunst en politiek. • Voor gemeentelijke sociale diensten, bedrijfsleven en politiek kan dit project interessante oplossingsrichtingen bieden.

Tips uit Den Haag • Leg persoonlijk contact met leerkrachten en docenten om jongeren enthousiast te maken voor dit project. • Zorg dat er in elke klas twee ‘ambassadeurs’ zijn die contact leggen met instellingen die zich bezighouden met minderheidsgroepen. • Het is handig als enkele vwo-klassen meedoen: misschien gaan die leerlingen zich later met het beleid bezighouden. • Betrek ouders en leerkrachten bij de uitvoering van dit project.

***


De samenwerkingspartners VNG, Stichting Haags Kinderatelier, ook voor jongeren, basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs uit Den Haag.

Wat kost dit? € 40.000 per jaar.

De projectleider “Dit project is vooral vernieuwend omdat het onderwijs in brede zin betreft. Van leerlingen wordt een grote mate van eigen inbreng en creativiteit gevraagd. Ze krijgen in korte tijd veel informatie over de maatschappij, politiek, welzijn, ethiek, literatuur en beeldende kunst. Daar reageren ze betrokken op. We merken dat jongeren in principe niet afwijzend staan tegenover alles wat anders, vreemd of zwak is. Mits zij de mogelijkheid krijgen om zich verantwoordelijk te voelen en actief mee te denken over oplossingen. Dat is wat wij in dit project hebben gedaan. En als je goed luistert naar deze tieners, kunnen zij een waardevolle bijdrage leveren aan het oplossen van de ongelijkheid op de arbeidsmarkt in Nederland.”

Meer weten? Kijk op www.haagskinderatelier.nl, mail [email protected] of bel 070 363 37 45.


***

Ton, gepensioneerd fietsenmaker, knapt gratis fietsen op voor de fietslessen.

***


Activering in Groningen Samen actief voor een leefbare buurt Wat doen we met mensen met een uitkering die geen arbeidsplicht hebben? Gemeenten die met deze vraag worstelen, moeten eens een kijkje nemen in Groningen. In de kleurrijke wijk Beijum zetten 25 bijstandsgerechtigden zich al een jaar lang vrijwillig in voor hun buurt. Alle ‘stadjers’ actief, is het Groningse motto. Inmiddels is de vraag van uitkeringsgerechtigden naar vrijwilligersplekken groter dan het aanbod.

Groningse aanpak In de Groningse wijk Beijum werken ‘zwakkere’ en ‘sterkere’ bewoners samen aan een betere buurt. 25 mensen met een bijstandsuitkering en 25 andere wijkbewoners doen minstens vijf uur per week vrijwilligerswerk in hun wijk. Dit is mogelijk dankzij 26 organisaties uit Beijum die een vrijwilligersplek bieden. De vrijwilligers met een uitkering kunnen rekenen op intensieve begeleiding. Er is een spreekuur en een (digitale) vacaturebank op wijkniveau. Kracht van de Groningse aanpak is dat sociale activering van individuele bewoners is gekoppeld aan het verbeteren van de leefbaarheid van de wijk. Deze formule zorgt ervoor dat bewoners zien waar ze het voor doen. Sterk punt is ook dat sterkere en zwakkere wijkbewoners samenwerken. In Beijum merkt men dat het onderling contact hierdoor verbetert.

Waarom? De gemeente Groningen wil dat alle mensen met een uitkering aan het werk komen of - als een baan te ver weg is - in ieder geval maatschappelijk actief worden. In de wijk Beijum woont een groep uitkeringsgerechtigden die geen arbeidsplicht heeft. De kans dat zij in een sociaal isolement komen, is groot. Daarom heeft de gemeente de stichting Stiel opdracht gegeven om een project te ontwikkelen waarbij deze wijkbewoners weer deel gaan nemen aan de maatschappij.


***

Resultaten • 25 uitkeringsgerechtigden zonder arbeidsplicht en 25 andere wijkbewoners doen minstens vijf uur per week vrijwilligerswerk in hun buurt. Een deel van de uitkeringsgerechtigden heeft zelf gevraagd of ze mee mag doen aan het project. De vraag naar vrijwilligersplekken is groter dan het aanbod. • Er zijn een spreekuur en digitale vragenbank op wijkniveau. • 26 organisaties in de wijk bieden ieder maximaal acht vrijwillige werkplekken. • Er zijn verbindingen ontstaan tussen bewoners van verschillende leeftijden, sociale status en culturele achtergronden. In een portrettenboek en themamap Kleurrijk Beijum kookt is dit goed zichtbaar gemaakt. • De uitkeringsgerechtigden hebben meer contacten in de buurt gekregen. • De leefbaarheid van de buurt is verbeterd door de diverse leefbaarheidsprojecten, zoals Welkom in de buurt, Burenhulp, Kleurrijk koken en Groene long.

Iets voor uw sociale dienst? • Dit project is eenvoudig over te nemen door andere gemeenten die uitkeringsgerechtigden zonder arbeidsplicht willen activeren. • De sociale samenhang in een buurt kan met zo’n project worden versterkt: buurtbewoners met verschillende achtergronden en culturen en organisaties zetten zich samen in voor een leefbare buurt.

Tips uit Groningen • Zorg dat dit project voortdurend zichtbaar is in de wijk, bijvoorbeeld door een maandelijkse rubriek in de wijkkrant, informatiestands, pr-materiaal en voorlichtingsbijeenkomsten. • Bestel het portrettenboek en het themamapje Kleurrijk Beijum kookt om een beeld te krijgen van de resultaten in Beijum. • Zet een spreekuur op waar buurtbewoners zich kunnen aanmelden voor het project. Maak een (digitale) vacaturebank op wijkniveau. • Zet in op de capaciteiten van mensen en haal die naar boven. Benadruk dat ze het voor zichzelf én voor hun buurt doen.

De samenwerkingspartners Gemeente Groningen, dienst Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken (ROEZ), dienst Onderwijs Cultuur Sport en Welzijn (OCSW) en dienst Sociale Zaken en Werk (Sozawe).

***


Verder drie woningcorporaties, Vensterwijk, zorginstellingen, organisatie voor kinderwerk (SKSG) en voor maatschappelijke en juridische dienstverlening en jongerenwerk (MJD), het Alfacollege, sportverenigingen, buurthuizen en verscheidene bewonersgroepen.

Wat kost dit? Er zijn kosten voor het opstellen van het projectplan, organisatiekosten, vergoeding voor vrijwilligers en kosten voor de begeleiding van de vijftig deelnemers. De totale kosten van het project worden omgerekend naar een trajectprijs per deelnemer.

De projectleider “Ik vind dit project een voorbeeld van hoe verschillende groepen bewoners een bijdrage kunnen leveren aan hun eigen wijk. Het is kleinschalig en nodigt uit om ook in andere wijken ingezet te worden. We hebben een brede benadering van sociale activering toegepast. Namelijk zowel de activering van individuele, kwetsbare bewoners als die van de sociale infrastructuur van de buurt. Ik vind dit een voorbeeld van hoe verschillende groepen bewoners zich kunnen binden en verbinden aan de organisaties in hun eigen woonomgeving. De succesformule? De individuele werving, matching en begeleiding, zowel van de vrijwilligers als van de organisaties.”

Meer weten? Kijk op www.stiel.nl of bel 050 368 18 88.


***

Tijdens de kledingverkoop werft vrijwilligster Corrie deelnemers voor de activiteiten in het buurthuis.

***


Genomineerd!

Boulevard van Welbevinden in Apeldoorn Nieuwe verbindingen in één straat Aan de rand van het centrum van Apeldoorn ligt de Vosselmanstraat. In deze straat bevinden zich allerlei organisaties met een sociaal-culturele inslag. Sinds 1 september 2007 hebben deze organisaties gezamenlijk hun straat omgedoopt tot Boulevard van Welbevinden onder het motto: samenwerken kan wel!

De formule De Boulevard van Welbevinden is een Apeldoornse straat waar allerlei organisaties en bedrijven zijn gevestigd. Zoals een stadscafé, bibliotheek, architectenbureau, muziek- en theaterschool, filmen poppodium, advocatenkantoor, brandweerkazerne, welzijnsinstelling, een atelier voor dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking en een ontmoetingscentrum voor ouderen. Het bijzondere aan deze straat is dat de organisaties en bedrijven de handen ineen hebben geslagen. Er zijn allerlei verbindingen gelegd: de dagbesteding gebruikt de ovens van de muziekschool, de welzijnsinstelling vergadert in de zalen van het museum en de grote keukens worden gezamenlijk gebruikt. Kracht van deze formule is dat er veel aandacht is voor mensen met een verstandelijke, lichamelijke of psychische beperking. Zij wonen in de appartementen boven de panden en een aantal van hen verricht handen spandiensten voor de organisaties aan de Boulevard. Hiermee krijgen ze niet alleen een zichtbare plek in de wijk, ze doen letterlijk mee.


***

Waarom? Samen bereik je meer dan alleen. Dat is de reden waarom de organisaties en bedrijven in de Vosselmanstraat naar logische verbindingen zijn gaan zoeken. Ze zijn daarbij uitgegaan van kansen in plaats van de knelpunten. Samen kun je een economische impuls geven aan de straat, samen kun je meer bewoners aantrekken, samen kun je faciliteiten delen en dus kosten besparen, samen kun je ervoor zorgen dat buurtbewoners met beperkingen kunnen participeren in de wijk.

Resultaten • De open dag was een enorm succes. Tienduizend buurten stadsbewoners waren erbij. Alle organisaties hebben zich gepresenteerd. Er was een cursusmarkt en een proeflokaal, bij de ouderenadviseurs konden ouderen een adviesgesprek voeren, bij de architect konden bewoners hun droomhuis tekenen, et cetera. • Sinds 15 oktober 2007 is er een brigade die handen spandiensten verricht voor de organisaties in de straat: boeken sorteren, prullenbakken legen, mailings inpakken. De brigade is het paradepaardje van de buurt en bestaat uit buurtbewoners met een beperking. • De organisaties maken zoveel mogelijk gebruik van elkaars voorzieningen. Dat levert besparingen op. • Er is meer aandacht en zorg voor elkaar. Buurtbewoners worden bovendien steeds actiever en bedenken nieuwe activiteiten. • De naamsbekendheid van de straat is vergroot door alle verbindingen.

Iets voor uw straat? • Door gezamenlijk op te trekken, krijgt de hele straat een sociaaleconomische stimulans. • De Boulevard maakt bijzondere groepen mensen zichtbaar en laat zien wat hun meerwaarde is voor de lokale samenleving. • De Boulevard laat zien dat organisaties goed kunnen samenwerken en graag samen iets willen betekenen voor de buurt en de stad.

Tips uit Apeldoorn • Maak van de handen spandienstenbrigade een groeimodel: begin met vier mensen. Als dat goed loopt, breidt u uit. • Organiseer regelmatig gezamenlijke activiteiten, zoals een jaarlijkse open dag. • Besteed gezamenlijk geld en menskracht aan de aankleding van de straat.

***


Wat kost dit? De organisaties en bedrijven steken er vooral tijd in. Daarnaast is er € 2.000 gezamenlijk opgehoest voor directe kosten.

De projectleider “Dit hele gebied in Apeldoorn is vanuit fysiek oogpunt ontwikkeld. De architectuur is prachtig maar er is minder nagedacht over de sociale architectuur. Die kans hebben we gegrepen. Wij zijn bezig met activeren in plaats van met beheersen. We denken en handelen vanuit waardecreatie in plaats vanuit budgetten. Onze houding is: het kan wel! Als organisaties stellen we ons op zoals het hoort, namelijk dienstverlenend. Ik denk dat onze Boulevard kan dienen als model voor andere straten die verder willen kijken dan hun eigen organisatie. Ons motto is: benadruk niet de knelpunten maar kijk naar de kansen en kies vervolgens uit die kansen!”

Meer weten? www.plazavrijetijd.nl, www.wisselwerk.nu of www.hetnetwerkhuis.nl of bel Wisselwerk 055 521 96 44 en vraag naar Marian Geling.

Uit het juryrapport “Project Boulevard van Welbevinden: wat een prachtige, meeslepende naam voor dit project. Een mooi voorbeeld van hoe een sociaaleconomische stimulans de meerwaarde van bijzondere groepen met een verstandelijke of psychische beperking zichtbaar maakt!”


***

Haagse vrouwenweek Viering internationale vrouwendag In Den Haag wordt ‘8 maart internationale vrouwendag’ niet zomaar gevierd. Nee, de hele week bruist de stad van activiteiten. Van kleinschalige ontmoetingen in achterstandswijken tot grootscheepse events voor Haagse politici: tijdens de Haagse vrouwenweek laten Haagse vrouwen met verschillende achtergronden samen zien wat participeren is!

Haagse aanpak Internationale vrouwendag wordt in Den Haag ruim een week lang gevierd. In de hele stad zijn meer dan vijftig vieringen waar vijfduizend allochtone en autochtone vrouwen naar toe komen. Op de achtergrond werken zeventig organisaties aan het succes van deze week. De voorbereidingen starten in september, de officiële opening was in 2007 op 1 maart en de slotbijeenkomst op 12 maart. Ieder jaar is er een thema. Er is een centraal punt voor informatie en ondersteuning. Hier wordt ook de programmakrant gemaakt. Kracht van de Haagse aanpak is dat deze week een zeer diverse groep vrouwen (en mannen) bereikt. Niet alleen allochtone Haagse vrouwen in achterstandsposities, maar ook hoogopgeleide Marokkaanse meiden, Antilliaanse carrièrevrouwen en Scheveningse generaties moeders en dochters. Ze maken zich allemaal op hun eigen manier sterk voor een meer geëmancipeerde samenleving.

Waarom? Internationale vrouwendag wordt overal in de wereld gevierd. In Den Haag vinden van oudsher verschillende activiteiten in verschillende wijken plaats. Berberse en Hindoestaanse vrouwen in de Schilderswijk spreken op deze dag voor het eerst in het openbaar, hoogopgeleide vrouwen organiseren een debat in de Raadszaal, duindorpers gaan op wereldreis bij andere culturen uit de buurt, et cetera. Al deze activiteiten draaien om de emancipatie van vrouwen. Dus waarom die activiteiten niet bundelen en verbinden? Dat is de reden waarom er in Den Haag een vrouwenweek wordt georganiseerd.

***


Resultaten • De Haagse vrouwenweek is al meer dan vijftien jaar een groot event dat vijfduizend allochtone en autochtone vrouwen bereikt. Er zijn ruim vijftig vieringen die door zeventig organisaties worden georganiseerd. • Onder één paraplu zijn al deze vieringen gebundeld tot De Haagse vrouwenweek: van kleine wijkontmoetingen tot brede debatten, van workshops tot theatervoorstellingen. • De week levert veel publiciteit op voor de manier waarop vrouwen participeren in de samenleving.

Iets voor uw stad? • Met een vrouwenweek worden alle activiteiten rondom 8 maart verbonden en naar één groot event getild. • De week nodigt alle vrouwen uit een stad of gemeente uit om mee te doen. Ook mannen doen mee. • De week biedt vrouwen-, vrijwilligers- en welzijnsorganisaties de kans om samen aan één ‘product’ te werken. Alle activiteiten worden door de doelgroep zelf georganiseerd. • Een vrouwenweek laat zien wat emancipatie, integratie en participatie in de praktijk betekenen en hoe vrouwen op verschillende manieren participeren in de samenleving.

Tips uit Den Haag • Begin bij de buurt zelf: bedenk samen met vrouwen (en mannen) welke activiteiten passen bij internationale vrouwendag. • Zorg dat één organisatie fungeert als centraal punt. Deze organisatie heeft de rol van initiator, promotor en netwerkbeheerder. De organisatie brengt samenwerkingsverbanden tot stand, zoekt naar overstijgende thema’s en heeft het overzicht over alle activiteiten in de wijk. De organisatie brengt bovendien al die verbanden met één gezicht naar buiten. • Kies jaarlijks één gemeenschappelijk thema. • Geef ruimte aan verschillen: ieder vrouw heeft een ander emancipatie- en participatieproces. Dat geldt ook voor de deelnemende organisaties. • Maak een programmakrant en verspreid deze breed in de stad. Maak ook een website. De krant en site zijn niet alleen handig om activiteiten te kunnen opzoeken, maar ook om de samenhang te laten zien. • Zorg voor een goede pr-campagne voor media en publiek.


***

De samenwerkingspartners Vrijwilligersorganisaties, migrantenorganisaties, buurthuizen, moedercentra, moskeeën, scholen, sportverenigingen, theaters.

Wat kost dit? De overkoepelende organisatie besteedt € 15.000 aan materiaalkosten en kosten voor de starten slotbijeenkomst.

De organisator “Waarom deze week bijzonder is? Omdat iedere vrouw vanuit haar eigen positie en eigen wijk een stap vooruit zet. De Haagse vrouwenweek verbindt die kleine ontmoetingen. Daarmee overstijgen we het succes van integratie in de wijk tot een grootstedelijk media-event. We laten zien waar Hagenaars in hun diversiteit sterk in zijn. Jazeker, dat vind ik bijzonder.”

Meer weten? Kijk op www.importante.nl of bel 070 312 52 00.

***


Boy 4-ever in Venlo Peer-education via JIP en JOP In Venlo kunnen alle jongeren terecht bij Boy 4-ever. Dit unieke informatie/inloophuis is alle dagen van de week open, van tien uur ’s ochtends tot tien uur ’s avonds. Zeer laagdrempelig dus en dat heeft effect. Jongeren met verschillende achtergronden kunnen er simpelweg zichzelf zijn. Ze leren andere jongeren kennen en respecteren. Hierdoor heeft Venlo minder overlast van hangjongeren.

Unieke formule Boy 4-ever is een unieke ontmoetingsplek in Venlo voor alle jongeren tussen de 12 en 25 jaar. Het informatie/inloophuis is een combinatie van JIP (Jongeren Informatie Punt) en JOP (Jongeren OntmoetingsPlek). Jongeren kunnen er terecht met al hun vragen, bijvoorbeeld over school, werk, drugs en seksualiteit. Er zijn activiteiten en cursussen. En doordat het huis iedere dag open is van 10.00 tot 22.00 uur, is dit inloophuis inmiddels ook een hangplek voor jongeren met allerlei culturele achtergronden. Kracht van Boy 4-ever is dat jongeren er zichzelf kunnen zijn. Er wordt niet met het vingertje gewezen. Jongeren krijgen goede informatie en vervolgens ligt de keus helemaal bij henzelf. Ander sterk punt is dat jongeren met allerlei achtergronden elkaar hier ontmoeten. In een tijd van verharding en wij/zij-denken lukt het de vrijwilligers van Boy 4-ever om verschillende jongeren te stimuleren elkaar te leren kennen en te accepteren. In het huis werken overigens geen beroepskrachten, maar uitsluitend vrijwilligers.

Waarom? In augustus 2001 stierf Boy Rettka in Venlo aan de gevolgen van drugs. Boy was toen 19 jaar. Zijn ouders, maar vooral ook zijn vrienden, vroegen zich af: hoe heeft dit kunnen gebeuren? En vervolgens: hoe kun je zoiets voorkomen? Het antwoord werd snel duidelijk. In Venlo hebben jongeren een eigen plek nodig waar ze zich thuis kunnen voelen. Een plek waar ze informatie kunnen krijgen, waar ze met hun problemen terecht kunnen, ook als de weg naar


***

professionele hulp allang is afgesloten. In 2003 is een oud winkelpand door jongeren zelf opgeknapt en omgedoopt tot het informatie/inloophuis Boy 4-ever.

Resultaten • Een informatie/inloophuis voor alle jongeren in de wijk Blerick in Venlo. Er zijn sporten spelactiviteiten, jongeren kunnen er muziek maken en er zijn discussiebijeenkomsten. Het huis is zeven dagen per week open van 10.00 tot 22.00 uur en drijft op jonge vrijwilligers. • Vanuit Boy 4-ever worden voorlichtingen gehouden in heel Limburg en soms ook in Duitsland over alcohol, drugs en seksualiteit. • In Boy 4-ever ontmoeten jongeren met verschillende culturele achtergronden elkaar: Nederlandse, Turkse, Marokkaanse, Afrikaanse, Kosovaarse, Irakese, Iranese, Italiaanse, Spaanse jongeren, et cetera. • Boy 4-ever is samen met jongeren ontwikkeld. Jongeren worden er gestimuleerd om vrijwilligerswerk te doen. Hierdoor voelen ze zich betrokken en verantwoordelijk. Ze worden bovendien zelfbewuster. • Jongeren met problemen worden snel geholpen. Professionele hulpverleners lopen af en toe binnen en praten met de jongeren. Dit wekt vertrouwen en verlaagt de drempel naar de hulpverlening. • Er is minder agressie en geweld in het uitgaansleven in Venlo. Jongeren hangen minder rond op straat en veroorzaken minder overlast.

Iets voor uw gemeente? • Een eigen informatie/inloophuis werkt goed in gemeenten waar veel jongeren op straat hangen. • Deze formule stimuleert jongeren om vrijwilligerswerk te gaan doen. • Dit huis is een ideale plek van waaruit aansprekende voorlichtingen in de hele regio kunnen worden gegeven over alcohol, drugs en seksualiteit.

Tips uit Venlo • Deze formule werkt alleen als jongeren zelf zo’n plek willen. • Zorg voor ruime openingstijden: hierdoor bereik je juist de moeilijke jongeren. • Sluit met activiteiten aan bij landelijke en regionale projecten voor jongeren, zoals Make a Difference Day (MADD), Reizen voor de toekomst en Kidslive.

***


De samenwerkingspartners Politie, GGZ Noord- en Midden-Limburg, jeugdwerk, gemeente, Wijkoverleg Blerick, scholen, Achillis.

Wat kost dit? € 60.000 per jaar. Voor activiteiten worden ad hoc sponsors en fondsen gezocht.

Een vrijwilliger “De combinatie van JIP en JOP is voor zover wij weten uniek. Dit is een plek waar jongeren zich thuis voelen. Ze hoeven geen afspraken te maken of langs een balie te gaan om binnen te komen. Er is altijd wel iemand die naar hen luistert. Soms lopen professionele hulpverleners even binnen en praten met hen over hun wensen en problemen. Jongeren leren hier elkaars cultuur beter kennen. Ze merken dat ze dezelfde problemen en wensen hebben als andere jongeren en staan daardoor niet meer lijnrecht tegenover elkaar.”

Meer weten? Kijk op www.boy4ever.nl of bel 077 382 67 48.


***

De hapjeswerkgroep verzorgt de catering van een wijkfeest.

***


Flexibele bouwvakkers in Drenthe Deeltijdwerken in de bouwsector Nederland is in Europa kampioen deeltijdwerk, maar dat geldt niet voor de bouwsector. Voor bouwvakkers is fulltime werken de norm. Oók als je kinderen hebt en veel liever parttime wilt werken. Kan dit anders? Gelukkig wel, ontdekte een Drents emancipatieadviesbureau. Mits de juiste partijen met elkaar samenwerken.

De formule Emancipatiebureau Enova heeft een formule voor arbeidsbemiddeling ontwikkeld voor parttime werken in de bouwsector. Werknemers en werkgevers in de bouwsector die interesse hebben in deeltijdwerk worden bij elkaar gebracht. De formule is uitgeprobeerd in Drenthe en Noord-West Overijssel onder de naam ProFlex Bouw. Het werkt zo: FNV Bouw zorgt voor de werving van bouwplaatspersoneel dat parttime wil werken. Het Opleidingscentrum Bouw benadert bouwbedrijven persoonlijk met de vraag of er vacatures voor parttimers zijn. Deze manier van matching blijkt zowel voor de werknemers als voor de werkgevers aantrekkelijk. De werknemer behoudt zijn contract voor onbepaalde tijd bij zijn huidige werkgever. Een ‘inlenende’ werkgever heeft daardoor niet te maken met contracten voor bepaalde tijd en evenmin met de verplichting om een deeltijdwerker na twee van zulke contracten in vaste dienst te nemen. Kracht van deze formule is de kleinschalige aanpak. Er is veel meer mogelijk in de bouwsector als werkgevers en werknemers persoonlijk worden aangesproken. Hoewel de pilot is afgesloten, gaat het Opleidingscentrum Bouw vanwege het succes door met deze aanpak.

Waarom? Directe aanleiding was een telefoontje dat het emancipatiebureau kreeg van een partner van een bouwvakker: waarom kan mijn man niet in deeltijd werken zodat ik mijn eigen dingen kan doen en we de zorg voor de kinderen kunnen verdelen? Het bureau is de vraag gaan uitzoeken en ontdekte dat veertig procent van de bouwvakkers wel degelijk korter zou willen werken maar dat deeltijdwerk binnen de bouwbranche niet bepaald de norm was.


***

Enova heeft de kwestie aangesneden bij werkgevers- en werknemersorganisaties in de regio en gezamenlijk is besloten om een pilot te starten. Vanuit het idee: als er één schaap over de dam is...

Resultaten • Tien bouwbedrijven hebben tijdens de pilot parttime vacatures gemeld. Twaalf werknemers werken door deze pilot nu in deeltijd. • Er is een juridisch model ontwikkeld in de vorm van een bv. Deze bv draagt de financiële risico’s en verantwoordelijkheden. • Deeltijdwerk biedt vooral voordelen voor de bouwvakkers en hun partners. De helft van de werkgevers ziet (nog) geen voordeel voor het bedrijf. • De website www.proflexbouw.nl bevat voorbeelden en geeft een overzicht van alle voors en tegens voor werkgevers en werknemers. • De provincie Drenthe en het ministerie van OCW hebben Enova gevraagd om dit concept te verspreiden naar andere branches

Iets voor u? • Deze formule kan worden toegepast in alle traditionele branches waar u de norm van fulltime werken wilt doorbreken. Enova verzorgt maatwerk op het terrein van flexibele arbeid en arbeidsmarktvraagstukken.

Tips uit Drenthe • Zorg voor een goede voorbereidingstijd. In de twee jaren voorafgaand aan de start van ProFlex Bouw is veel tijd geïnvesteerd in het netwerk in de bouwsector. Ook is uitgebreid literatuuronderzoek gedaan. • Voor het werven van deelnemers is het van cruciaal belang dat een werkgeversorganisatie én een werknemersorganisatie vertegenwoordigd zijn. Als de juiste partijen samenwerken, blijkt het mogelijk om in de sector iets te veranderen. • Zorg voor ondersteuning van het project met een professionele publiciteitscampagne. • Kies voor een kleinschalige start. • Leer van alle ervaringen en maak tijdens de looptijd van het project (bij)sturing mogelijk.

***


De samenwerkingspartners Emancipatiebureau Enova, Opleidingscentrum Bouw, FNV Bouw.

Wat kost dit? € 80.000 voor een pilot van anderhalf jaar.

De projectleider “Het was een sprong in het diepe om vanuit een emancipatieadviesbureau aan de slag te gaan met deeltijdarbeid in de bouw. Een ongebruikelijk onderwerp in een voor mij toen nog onbekende sector. Ik heb bijzonder plezierig samengewerkt met de partijen uit de bouwbranche en in het bijzonder met de projectpartners OCB BV en FNV Bouw. Partners die het lef hadden om als koploper mee te doen aan een innovatief project. Het stemt me blij en trots dat het proefproject is geslaagd. ProFlex werkt, heeft het beoogde aantal deelnemers en kreeg regionale en landelijke bekendheid.”

Meer weten? Kijk op www.enova-ebd.nl en www.proflexbouw.nl of bel 0592 31 00 20.


***

Genomineerd!

Respect Estafette in Noord-Holland Scholieren schrijven brieven over discriminatie “Houdt discriminatie nooit op?”, aldus twee leerlingen in een brief aan een homoseksuele man. De brief is onderdeel van Respect Estafette, een bijzonder project uit 2007 waarbij jongeren corresponderen met mensen die gediscrimineerd worden. Doel is dat leerlingen meer respect hebben voor mensen die afwijken van de norm. Zodat discriminatie eindelijk ophoudt.

Brievenformule Respect Estafette is een brievenproject voor scholieren in Noord-Holland. Tweehonderd leerlingen tussen 12 en 15 jaar uit Alkmaar, Hoofddorp en Purmerend hebben in groepjes van twee brieven geschreven aan mensen die het risico lopen gediscrimineerd te worden. Daarnaast maakten zij met de hele klas een filmpje over respect. Twee groepen studenten tussen 16 en 25 jaar uit Alkmaar en Haarlem organiseerden debatten over respect en maakten eveneens een filmpje. De brieven, debatten en filmpjes zijn te zien op www.respectestafette.nl. In 2008 gaat de estafette door op drie andere scholen. Kracht van dit project is de daadwerkelijke uitwisseling en het contact met mensen die kans lopen op discriminatie. Zo’n 75 mensen hebben deze leerlingen namelijk teruggeschreven: gehandicapten, moslims, joden, homo’s, Afrikanen. Zo nodig gaven zij voorlichting in de klas en na afloop van het project konden de leerlingen hun penvrienden in levende lijve leren kennen. Opvallend: leerlingen durven zich in brieven beter te uiten over hun eigen afwijking van de norm dan in de klas of op de website.

Waarom? PRIMO nh merkte bij eerdere projecten over discriminatie dat het woord ‘respect’ iedereen aanspreekt. Mensen verwachten dat ze gerespecteerd worden en zijn bereid anderen te

***


respecteren. Zo ontstond het idee van een respectestafette: via brieven wordt respect doorgegeven aan een ander, in een proces dat nooit meer stopt.

Resultaten • Tweehonderd scholieren uit de tweede klas van vmbo, havo en vwo hebben brieven geschreven aan iemand die kans loopt op discriminatie. Ook hebben zij een respectfilmpje gemaakt. Circa 75 gehandicapten, moslims, joden, homo’s en Afrikanen hebben teruggeschreven. • Drie boekjes met geslaagde brieven. • Acht korte respectfilmpjes, te zien op www.respectestafette.nl. • Twee debatbijeenkomsten met hbo-studenten. • Drie dialoogbijeenkomsten met scholieren uit het voortgezet onderwijs.

Iets voor u? • Respect Estafette is een prachtig project voor scholen die leerlingen bewust willen maken van normen en waarden en van discriminatie. Dit is vooral handig als er net ‘iets’ speelt op dit terrein in uw gemeente. • Met de Respect Estafette kunt u in één keer verschillende vormen van discriminatie aanpakken, dus bijvoorbeeld zowel op grond van geloof als handicap en seksuele geaardheid. • Dit project leent zich goed voor een regionale of provinciale aanpak. • Met dit project werken heel veel organisaties in één gemeente met elkaar samen: scholen, antidiscriminatiebureau, islamitische groepen, instellingen voor gehandicapten, religieuze organisaties, COC, vrouwenorganisaties.

Tips uit Noord-Holland • Maak een website als ontmoetingsplek en plek waar foto’s en verslagen en alle filmpjes op te zien zijn. • Regel een professionele filmmaker die de productie van de filmpjes begeleidt. • Sluit het project af met een prijsuitreiking voor de drie beste brieven en drie beste filmpjes. Laat de prijswinnaars hun brieven voorlezen. • Nodig ouders en docenten uit voor de afsluiting. • Meet het effect door te starten met een nulmeting op de scholen en af te sluiten met een eindmeting.


***

De samenwerkingspartners PRIMO nh, drie Noord-Hollandse antidiscriminatiebureaus, drie Noord-Hollandse COC’s, Hogeschool Inholland Alkmaar, Stem in de Stad Haarlem, provincie Noord-Holland (subsidiegever).

Wat kost dit? Voor een school die in samenwerking met een antidiscriminatiebureau (ADB) brieven schrijft, bestaan de kosten uit uren voor docenten, het ADB en voor de productie van een brievenboekje. Er zijn diverse uitbreidingsopties die uiteenlopende kosten met zich meebrengen. Bijvoorbeeld: een professionele filmmaker maakt samen met de klas een respectfilmpje, er worden debatten of een prijsvraag georganiseerd, of er komt een website om de resultaten te tonen. PRIMO nh kan advies geven over de opzet en het verloop. Dit kost € 125 per uur.

De projectleider “Sommige leerlingen schrijven nog steeds met hun islamitische, joodse, homoseksuele of gehandicapte penvrienden. Daaruit blijkt dat de Respect Estafette het goed doet. Bij de respectfilmpjes spat het enthousiasme er vanaf, ondanks alle puberreserves. Ze worden nog regelmatig bekeken op de website en YouTube. Het bekroonde filmpje, dat zich afspeelt op het schoolplein, laat zien dat de Estafette op een heel plaatselijke manier vorm geeft aan diversiteit. Wij hebben met opzet gekozen voor de breedte: diversiteit in etnische afkomst, geloof en levensbeschouwing, sekse, leeftijd en gezondheid. We hebben daarbij een beetje voorkeur gegeven aan seksuele geaardheid. Want traditionele vormen van godsdienst en levensbeschouwing staan nog steeds op gespannen voet met homoseksualiteit.”

Meer weten? Kijk op www.respectestafette.nl of bel 0299 41 87 12, Pim Ligtvoet van PRIMO nh.

Uit het juryrapport “Het project Respect Estafette richt zich op vele diversiteitsfactoren, eigenlijk op iedereen die afwijkt van de vertrouwde of bekende norm. Een simpel idee met grote impact. Het doel is het vergroten van respect voor elkaar: via het schrijven van brieven tot het maken van een film.”

***


MOVISIE is hét landelijke kennisinstituut en adviesbureau voor maatschappelijke ontwikkeling. Wij zijn sterk in het oplossen van lokale sociale vraagstukken. Wij werken aan een samenleving waarin burgers hun kracht kunnen benutten en zelfredzaam zijn. Dit doen we door organisaties, overheden, vrijwilligers- en burgerinitiatieven te ondersteunen en te adviseren op het terrein van welzijn, participatie, zorg en sociale veiligheid. MOVISIE bestaat sinds januari 2007 en is het resultaat van een fusie tussen CIVIQ, instituut vrijwillige inzet, Kenniscentrum Lesbisch en Homo-emancipatiebeleid (KCLH), Landelijk Centrum Opbouwwerk (LCO), TransAct, X-S2 Kennisnetwerk Sociaal Beleid en onderdelen van het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW).

Meetellen en Meedoen In dit boekje maakt u kennis met zestien succesvolle projecten over diversiteit. Allochtone jongeren die samen sporten en huiswerk maken, eenzame ouderen die dineren bij een vrijwilliger, een internetcafé voor mensen met een beperking. Stuk voor stuk zijn het prachtige, vernieuwende initiatieven die laten zien hoe je diversiteit op lokaal niveau kunt stimuleren. Alle projecten hebben meegedongen naar de MOVISIE Diversiteitsprijs 2007. Uiteraard kan er maar eentje winnen: het project Crabbehof dopt z’n eigen boontjes uit Dordrecht. Dit project laat zien wat ‘meetellen en meedoen’ inhoudt in een kwetsbare woonwijk waar mensen uit meer dan 65 landen samenleven. Ook een bijdrage leveren aan het samenleven van verschillende groepen in uw buurt, dorp of stad? Laat u inspireren door de projecten in dit boek. Ze zijn meer dan de moeite waard! ISBN 978-90-8869-018-1

MOVISIE * Postbus 19129 * 3501 DC Utrecht * T 030 789 20 00 * F 030 789 21 11 www.movisie.nl * [email protected]

Meetellen en Meedoen. 16 succesvolle diversiteitsprojecten

Recommend Documents