Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team Stichting Lezen & Schrijven Michiel Sträter Jaarcongres Management Kinderopvang 22-04-2014
Kennismaken - - -
Leidinggevende Beleidsmedewerker Locatiehoofd
- - - - -
Kinderopvang, Peuterspeelzaal BSO Brede school Basisschool
Wat is je verwachting? • Welke vraag wil je vandaag minimaal beantwoord hebben? • Wanneer ga je blij naar huis?
Programma Raad & Daad
Sessie 1 13.45 – 14:25 1. 2. 3. 4. 5.
Sessie 2
14:30-15:15
Kennismaken & vragen inventariseren Wat is laaggeletterheid? Wat is eraan te doen? Stappenplan & voorbeelden Vragen en vervolg
Waarom deze Raad & Daad • Kinderopvang is een belangrijke sector voor de taalontwikkeling van kinderen • Recent onderzoek en wetgeving over taalniveau van pedagogisch medewerkers • Actualiteit en beleid ouderbetrokkenheid
Doel van de sessie
Behoud taals,mulering en taalniveau tot een vast onderdeel binnen uw team.
Stichting Lezen & Schrijven Initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Voorzitter: Marja van Bijsterveldt Doel: het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid op zowel korte als lange termijn. 7
Brainstorm Wat weten jullie al over laaggeletterdheid?
Wat is laaggeletterdheid? Iemand is laaggeletterd of functioneel analfabeet als hij of zij niet in staat is gedrukte of geschreven informatie te gebruiken om optimaal te kunnen functioneren in de samenleving.
• ≠ analfabeet
Bron:
Wat is laaggeletterdheid?
10
Wat is laaggeletterdheid? In de praktijk: • Niet goed functioneren in de samenleving • Niet goed functioneren op de werkplek • Eigen doelstellingen niet realiseren • Eigen kennis en ontwikkeling niet realiseren
Vraag Hoeveel laaggeletterden tussen 16 en 65 jaar zijn er in Nederland? A. 0,8 miljoen B. 1,1 miljoen C. 1,3 miljoen
Vraag Welk percentage van de laaggeletterden is van autochtone afkomst?
A. 23% B. 65%
Vraag Hoeveel % van de laaggeletterden werkt?
A. 23% B. 50% C. 72 %
Vraag Kinderen die 15 minuten lezen per dag, lezen per jaar:
A. +/- 56.000 woorden B. +/- 749.000 woorden C. +/- 1.146.000 woorden
Feiten en cijfers kindersector •
Ruim 14% van de 15-jarige leerlingen heeft grote taalachterstand (Gille et al. 2009)
•
Bijna 13% van alle kinderen loopt het risico om op latere leeftijd onder de noemer ‘laaggeletterd’ te vallen (Droge et al., 2009)
•
23% van medewerkers haalt schrijfnorm niet & 46% van de medewerkers haalt leesnorm niet (Droge, Suijkerbuijk & Kuiken 2010)
Kortom Laaggeletterdheid komt voor bij: • Jong en oud • Autochtoon en allochtoon • Werkenden en niet werkenden • Kinderopvang, kinderen & ouders
Combinatie van oorzaken • Thuissituatie en sociale omgeving • Het onderwijs • Individuele factoren
Gevolgen • Persoonlijk
• Op de werkvloer
• Gezondheid
Wat kun je eraan doen? • Volwassenen: taalcursussen • Preventief: al vroeg beginnen met de taalstimulering van kinderen
Taalstimulering • Veel interactie • Stimulerende vragen • Adequate feedback • Aandacht voor geschreven taal • Veel (interactief) voorlezen
Taalstimulering van kinderen Kinderen leren taal door: 1. Peuterspeelzaal en school 2. Ouders 3. Omgeving (broertjes/zusjes/vriendjes)
Taal van de ouders • Intergenerationele overdracht: • Ouder geeft probleem door op zijn/haar kind
Drie keer meer taal
1: Het stimuleren van taal bij kinderen 2: Het versterken van de taalvaardigheid van pedagogisch medewerkers 3: Het samenwerken met ouders
In 5 stappen – Meer Tijd voor Taal - Medewerkers Stap 1 Strategie ontwikkelen Stap 2 Bewustwording creëren Stap 3 Brede werving en scholing Stap 4 Monitoren en effect meten Stap 5 Borgen in beleid
In 5 stappen – Meer Tijd voor Taal – Ouders Stap 1 Strategie ontwikkelen Stap 2 Bewustwording creëren Stap 3 Signaleren en doorpakken Stap 4 Communicatie aanpassen Stap 5 Borgen in beleid
Stap 1 – Strategie ontwikkelen • Breng de omvang in kaart • Bepaal je strategie • Zoek naar een ambassadeur • Bepaal de scholingsbehoefte • Zorg voor draagvlak • Zorg voor een cursusaanbod • Stel een projectplan op
Goede voorbeelden • Flora Holland, Sodexo, Scania, KLM, ZZG zorggroep en Asito • Gemeente Arnhem & gemeente Lelystad – hebben ouderbetrokkenheid in beleid opgenomen – Actief Ouderschap • Taalmeter, taalambassadeur, taalzoeker en monitoring.
Week van Alfabetisering 2014 • Id
Sugges,es? Wie wil meedoen?
Subsidieregeling Taal- en interactievaardigheden
Tot slot • Meer achtergrondinformatie o.a. - Herkenningswijzer Kinderopvang - Poster - Taalkracht magazine voor de kinderopvang (het boekenspel!), - Handout Ouderavond interactief voorlezen - Inspiratiedoosje voor activiteit tijdens Week van de Alfabetisering - Campagnemateriaal Vaders voor Lezen • Benaderen voor stappenplan + advies op maat • Voorinschrijving voor Woezel & Pip activiteit • Evaluatieformulier
Take home message • Elk gesprek doet ertoe • Luister naar de kinderen en sluit aan • Veel situaties bieden mogelijkheden voor taalstimulering • Hoeft geen extra tijd te kosten, bewustzijn is het ‘halve werk’
• Film Meer Taal Thuis: http://youtu.be/19QKowDXWVQ
Contact Michiel Sträter - Projectmedewerker Gezin & Gezondheid Tel:
070 – 7620868 / 06 - 46964217
Mail:
[email protected]
Twitter:
@lezenschrijven
www:
lezenenschrijven.nl/gezin
