BEVOLKING
Hoofdstuk 1
Bevolking
1.1
Inleiding In dit hoofdstuk gaat het om de Leidse bevolking: hoeveel inwoners zijn er, wat zijn hun kenmerken, waar in de stad wonen zij, zijn vragen waarop dit hoofdstuk ingaat. Achtereenvolgens komen aan de orde: 1.2 De Leidse bevolking van 2000 tot 2012 1.3 Kenmerken van de Leidse bevolking anno 2012 1.4 Prognose van de Leidse bevolking tot 2030 1.5 Een- en meerpersoonshuishoudens in Leiden van 2000 tot 2011 1.6 Trends en ontwikkelingen Î Meer over jeugdigen in Leiden staat in hoofdstuk 13 over Jeugd. Î Meer over ouderen in Leiden staat in hoofdstuk 14 over Welzijn en zorg. Samenvatting x
x
x
x x
x
Anno 2012 heeft Leiden 118,8 duizend inwoners, 1,6 duizend meer dan aan het begin van de 21e eeuw. Er is een overschot van drieduizend vrouwen, meer vrouwen zijn er vooral in de studentenleeftijd en in de leeftijdsgroep van 75-plussers. Er zijn in Leiden: 85,1 duizend (72%) Leidenaren van Nederlandse herkomst, 18,1 duizend (15%) Leidenaren van niet-westerse herkomst en 15,5 duizend (13%) Leidenaren van westerse herkomst. Van de tien Leidse districten groeide van 2000 tot 2012 het Roodenburgerdistrict het meest: van 17,8 tot 20,0 duizend inwoners, waardoor het nu het district is met de meeste inwoners. In de actuele regionale prognose van het CBS en PBL groeit de Leidse bevolking tot 120,9 duizend in 2020 en verder naar 124,6 duizend inwoners in 2030. Het aantal Leidse 65-plussers is de afgelopen jaren al gestegen en zal nog verder stijgen: van 13,7 duizend in 2000 naar 15,3 duizend in 2012; prognose voor 2020: 19,7 duizend, voor 2030: 24,1 duizend. In 2000 waren er 30,0 duizend eenpersoonshuishoudens in Leiden, elf jaar later zijn het er 32,8 duizend. Daarmee is 53% van de Leidse huishoudens een eenpersoonshuishouden.
Staat van Leiden 2012
11
BEVOLKING
De Leidse bevolking van 2000 tot 2012 Het aantal Leidenaren schommelt in de eerste twaalf jaar van deze eeuw tussen de 116,9 en 118,8 duizend inwoners. Aan het begin van de 21e eeuw had Leiden 117,2 duizend inwoners. Dit aantal bleef twee jaar tamelijk stabiel, daarna groeide de stad tot 118,7 duizend inwoners in 2004. Er volgden vijf jaren van bevolkingskrimp tot 116,8 duizend inwoners in 2009. De laatste drie jaren zit er weer groei in de bevolkingsomvang zodat er anno 2012 118,8 duizend inwoners zijn. Dat zijn ongeveer evenveel mensen als in 2004 en ruim vijftienhonderd personen meer dan begin deze eeuw. De grafiek toont de schommelingen per maand; in het najaar, als er weer veel nieuwe studenten in Leiden komen wonen, heeft Leiden meestal het hoogste aantal inwoners van alle maanden in het jaar.
117
118,8
117,9
117,1
116,8
116,9
117,5
118,1
118,6
118,7
117,7
118
117,2
De omvang van de Leidse bevolking van maand tot maand, 2002 tot 2012 (x duizend)
116 jan-2002 jan-2003 jan-2004 jan-2005 jan-2006 jan-2007 jan-2008 jan-2009 jan-2010 jan-2011 jan-2012
Bron: GBA
Leiden is in Holland Rijnland de dichtstbevolkte gemeente met de meeste inwoners, maar de bevolkingsgroei in Leiden was de laatste twaalf jaar wel kleiner dan in de overige gemeenten. De vijftien gemeenten die nu deel uitmaken van de regio hadden aan het begin van deze eeuw 511,6 duizend inwoners, in 2012 waren dat er 527,6 duizend, 3,1% meer. De toename van de Leidse bevolking is in diezelfde periode 1,3%. Leiden blijft wat betreft het aantal inwoners wel de grootste gemeente in de regio, 23% van de inwoners van Holland Rijnland woont in Leiden. Met 5.433 inwoners per km2 land is Leiden ook de dichtstbevolkte gemeente in Holland Rijnland; als de bevolkingsdichtheid in de hele regio zo groot was woonden er geen 527,6 duizend mensen maar meer dan 2,5 miljoen. Percentuele ontwikkeling van de bevolkingsomvang van 2000 tot 2012 Nederland
+5% +4%
+5,5%
Holland Rijnland
+3%
+3,1%
Leiden
+2% +1% 0%
+1,3%
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
-1% 2000
1.2
Bron: CBS
12
Staat van Leiden 2012
BEVOLKING
Leiden heeft de specifieke leeftijdsopbouw van een studentenstad met veel jongvolwassenen in de leeftijd van 18 tot 27 jaar. Daardoor is de Leidse bevolking een jonge bevolking, al komen gezinnen met jonge kinderen relatief minder voor dan in de vijftig grootste gemeenten. Toch is er ook in Leiden de afgelopen twaalf jaar sprake van vergrijzing, zo steeg het aantal 65-plussers met 1,8 duizend (+12%). Ook is er sprake van ontgroening: het aantal kinderen onder de achttien daalde met twaalfhonderd (-5%). In de leeftijd van 18 tot 27 jaar zijn er anno 2012 wel meer inwoners dan in 2000: een stijging van ruim zestienhonderd (+8%).
(x duizend)
Veranderingen in leeftijdsopbouw Leidse bevolking van 2000 tot 2012
12
2000: 117,2 duizend inwoners
10
2012: 118,8 duizend inwoners
8 6 4 2
95+
90-94
85-89
80-84
75-79
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
5- 9
0- 4
0
Bron: GBA
Van de tien Leidse districten groeide van 2000 tot 2012 het Roodenburgerdistrict het meest: van 17,8 tot 20,0 duizend inwoners. Dat komt vooral door de oplevering van de nieuwbouwwijk Roomburg die in dit district valt. Het Roodenburgerdistrict is nu het district met de meeste inwoners. Opvallend is verder de daling van het aantal inwoners in de Merenwijk en de Stevenshof: in deze twee grote nieuwbouwwijken van het laatste kwart van de 20e eeuw hebben veel kinderen inmiddels het ouderlijk huis verlaten.
2000
2012
Mors dis trict
-4%
-11%
Binnen- Binnen- Stations - Leiden Rooden- Bos - en s tad-Z s tad-N dis trict Noord burgerd. Gas thd.
-1%
-2%
-1%
5
+4%
10
+5%
15
+8%
+12%
20
+2%
(x duizend)
Inwoners in de Leidse districten in 2000 en 2012
Boer- Meren- Stevens haaved. wijkd. hofd.
% ontwikkeling
Bron: GBA
Staat van Leiden 2012
13
BEVOLKING
Kenmerken van de Leidse bevolking anno 2012 Leiden heeft een vrouwenoverschot: op 1 januari 2012 had Leiden 57,9 duizend mannen en 60,9 duizend vrouwen, drieduizend meer vrouwen dan mannen dus. Dit vrouwenoverschot komt vooral voor in twee leeftijdsgroepen: 1. In de leeftijdsgroep van 18 t/m 26 jaar: 11,7 duizend vrouwen tegenover 9,5 duizend mannen, een overschot van 2,2 duizend vrouwen. Dat komt voor het grootste deel doordat in het hoger onderwijs in Leiden meer vrouwen dan mannen studeren. 2. In de groep 65-plussers: 8,5 duizend vrouwen tegenover 6,8 duizend mannen, een overschot van 1,7 duizend vrouwen. Als je deze groep nog verder uitsplitst naar 65- t/m 74-jarigen en 75plussers dan zie je dat het verschil vooral zit in de groep 75-plussers: 2,6 duizend Leidse mannen zijn 75 jaar of ouder en 4,2 duizend Leidse vrouwen. Dit komt doordat vrouwen nog steeds ouder worden dan mannen. In twee andere leeftijdsgroepen zijn er net wat meer mannen / jongens: tot de leeftijd van zeventien jaar zijn er zo’n driehonderd jongens meer dan meisjes, in de leeftijdsgroep van 27 t/m 44 jaar gaat het om een overschot van zo’n zeshonderd mannen. Leidse bevolking naar leeftijd en sekse, 1 januari 2012
14,9
14,9
15,6
57,9 duizend
vrouw en: 60,9 duizend
4,2
2,6
4,3
`
4,2
11,7
9,5
10,2
10
16,2
mannen:
20 10,5
(x duizend)
1.3
0 0 t/m 17
18 t/m 26
27 t/m 44
45 t/m 64
65 t/m 74
75+
Bron: GBA
Leidenaren van Nederlandse en westerse herkomst1 zijn een stuk ouder dan die van niet-westerse herkomst. Anno 2012 zijn er in Leiden 85,1 duizend (72%) Leidenaren van Nederlandse herkomst, 18,1 duizend (15%) Leidenaren van niet-westerse herkomst en 15,5 duizend (13%) Leidenaren van westerse herkomst. De leeftijdsopbouw van deze drie groepen is zeer verschillend: x x x
Van de Leidenaren van Nederlandse herkomst is Van de Leidenaren van niet-westerse herkomst is Van de Leidenaren van westerse herkomst is
16% jonger dan 18 en 15% een 65-plusser. 28% jonger dan 18 en 4% een 65-plusser. 14% jonger dan 18 en 9% een 65-plusser.
1
Volgens de definitie van het CBS is iemand van buitenlandse herkomst als minimaal één van zijn/haar ouders in het buitenland is geboren. Bij de verdeling van landen in niet-westers en westers worden tot de westerse landen gerekend: landen van Europa, landen van het Noord-Amerikaanse continent, Australië en Nieuw Zeeland, Japan en Indonesië. De overige landen zijn niet-westerse landen.
14
Staat van Leiden 2012
BEVOLKING
(x duizend)
Leidse bevolking naar leeftijd en herkomst, 1 januari 2012 0 t/m 17
18 t/m 26
27 t/m 44
45 t/m 64
65 t/m 74
75+
20
10
0 Nederlands :
niet-wes ters :
wes ters :
85,1 duizend
18,1 duizend
15,5 duizend
Bron: GBA
Jongvolwassenen wonen voor een groot deel in de binnenstad van Leiden, kinderen onder de 18 jaar vooral in de buitenwijken, 65-plussers vooral in het Roodenburgerdistrict, Bos- en Gasthuisdistrict en de Merenwijk.
(x duizend)
Leidse bevolking naar district en leeftijd, 1 januari 2012
5 4 3 2 1 0 Binnen- Binnen- Stations - Leiden Rooden- Bos - en s tad-Z s tad-N dis trict Noord burgerd. Gas thd. 0 t/m 17
18 t/m 26
27 t/m 44
45 t/m 64
Mors dis trict
Boer- Meren- Stevens haaved. wijkd. hofd.
65+
Bron: GBA
Staat van Leiden 2012
15
BEVOLKING
1.4
Prognose van de Leidse bevolking tot 2030 Volgens de actuele prognose van het CBS en PBL groeit de Leidse bevolking de komende decennia: tot 120,9 duizend inwoners in 2020 en verder tot 124,6 duizend inwoners in 2030. Het aantal 65plussers neemt verder toe tot 19,7 duizend in 2020 en 24,1 duizend in 2030. In 2030 is dan een vijfde van de Leidse bevolking een 65-plusser.
(x duizend)
Prognose leeftijdsopbouw Leidse bevolking 2020 en 2030 12
2020: 120,9 duizend inwoners
10
2030: 124,6 duizend inwoners
8 6 4 2 95+
90-94
85-89
80-84
75-79
70-74
65-69
60-64
55-59
50-54
45-49
40-44
35-39
30-34
25-29
20-24
15-19
10-14
5- 9
0- 4
0
Bron: Regionale prognose CBS en PBL 2011
Een- en meerpersoonshuishoudens in Leiden van 2000 tot 2011 Leiden had en heeft relatief meer eenpersoonshuishoudens dan de omringende gemeenten van Holland Rijnland. De toename van het aantal eenpersoonshuishoudens sinds het begin van deze eeuw is in Leiden wel kleiner. Ook in Leiden komen er, net als landelijk, ieder jaar meer eenpersoonshuishoudens. In 2000 waren het er 30,0 duizend, elf jaar later zijn het er 32,8 duizend. Daarmee was 53% van de huishoudens een eenpersoonshuishouden. In de overige veertien gemeenten in de regio Holland Rijnland groeide het aantal eenpersoonshuishoudens in elf jaar van 40,3 duizend naar 52,4 duizend; anno 2011 is 31% van de huishoudens in die gemeenten een eenpersoonshuishouden. De verwachting is dat het aandeel eenpersoonshuishoudens verder zal toenemen, onder andere als gevolg van de vergrijzing en verdergaande individualisering. Een- en meerpersoonshuishoudens in Leiden en overige gemeenten Holland Rijnland (x duizend)
1.5
50%
53%
100
117,2 31%
109,9 27%
30,0
30,1
32,8
29,6
40,3
50%
52,4
0
0% 2000
2011 Leiden
eenpersoons huishouden
2000
2011
overige gemeenten Holland
meerpersoons huishouden
% eenpersoons huishoudens
Bron: CBS
16
Staat van Leiden 2012
BEVOLKING
Meer informatie?
bijvoorbeeld…
Meer informatie over Bevolking vindt u op www.leiden.nl/statistiek
Î Bevolkingsgegevens per buurt Î Feitenblad Bevolkingsprognoses Î Immigratie uit Midden- en Oost-Europa
Î Voor rapporten: klik op Onderzoeksbank Î Voor tabellen: klik op Leiden in cijfers
Staat van Leiden 2012
17
