Meer grondstoffen scheiden in binnensteden door beïnvloeding via automatisch gedrag
Henk Klein Teeselink HKT projecten 06-53936085
Kijk ook eens: www.kenniswijzerzwerafval.nl
Zwerfafval”gedrag”: • • •
>90% heeft als norm geen zwerfafval veroorzaken “1” handelingsmoment successen met beïnvloeding
Afvalscheiding: • •
sterke norm glas/papier, overige materialen minder sterk complexer gedrag
Binnensteden/winkelgebieden • • • •
vele typen aanwezigen lage sociale cohesie belang uitstraling …en toch afval als afvoerputje
Gedragsbeïnvloeding • 95% van gedrag is automatisch, min of meer onbewust: – je denkt er niet over na, je doet het …omdat je het altijd zo doet – en/of omdat je reageert op je omgeving (sociale patronen, beelden, geuren)
• onze hersenen zijn ingericht op het “sparen” van de “5%”. dit plaatst “gemak” in perspectief. – “extra scheiden is niet erg, als het maar gewoonte is en past bij je basis normen”
• inhoudelijke argumenten zijn minder effectief • benut achterliggende automatismen voor meer effect
Informatie vs omgeving • Maatschappelijke interventies zijn vaak gericht op attitudes en bewustwording Roken
Duurzaamheid
• Op basis van informatie bewustwording vergroten en attitude veranderen…..werkt vaak niet • Maar wat is wel effectief……………….?
Inspelen op automatismen Evolutionair bepaald: • • • •
de meerderheid volgen wederkerigheid consistent willen zijn/commiteren: klein verzoek groot verzoek de mate waarin de omgeving zich zichtbaar houdt aan normen
Maar ook: • we zijn gevoelig voor waarde: • parallel: waardevolle grondstoffen in waardevolle middelen? • “je doet er toe”: alle kleine beetjes helpen En externe prikkels : • associatie met wat er van je verwacht wordt bv via voorzieningen • zichtbaar schoonmaken • schoon houdt schoon • betrokkenheid met omgeving tonen • aanwezigheid van bakken
Cruciaal: prikkels werken op handelingsmoment
Priming woorden, beelden, etc. die je (onbewust) waarneemt, maar waarvan je niet weet dat ze effect hebben op je gedrag
zoals een foto van een bibliotheek, een film met bejaarden
kennis
houding
gedrag
Probeer mensen direct te verleiden tot gedrag
In horecagebieden kuddegedrag
persuasive technology
Op het strand
Links: • de associatie met schoon en positieve mensen creëert navolging • “Doe mee” laat de lezer denken dat anderen het ook al doen • Bord is op oog hoogte en het totaal is makkelijk vindbaar Midden en rechts • De zakjes spelen in op dat mensen op een strand lekker liggen en daardoor niet makkelijk van de plaats komen. En de koppeling “schoon” en “vrolijk” stimuleert positief gedrag. Met een display (midden) toon je als strand(paviljoen) dat je zorg hebt voor een schoon strand. Ook die betrokkenheid stimuleert goed gedrag.
Katwijk tegen meeuwenoverlast
Bert Pol
“communicatie bias” Test borden met het uitdelen van Kiwi’s Katwijkposter Basisbord
Katwijk tegen meeuwenoverlast De meerderheid volgen in een specifieke situatie
Aanspreken op persoonlijke norm
100%
Relatie tussen de testconditie en het gooien van de schil in de 84% 84% afvalbak
Percentage van personen dat schil in afvalbak gooit
80%
70%
66%
60%
52%
40% 20% 0% Controle
Katwijkposter
Basisbord
Descriptieve norm Persoonlijke norm
Conditie
Beperking bijplaatsingen
met acht grotere steden Rotterdam, Den Bosch, Leeuwarden, etc.
Bord – descriptieve norm Mensen zijn van nature (onbewust) geneigd te volgen wat mensen in hun (specifieke) omgeving doen
Ruim 1/3 minder bijplaatsingen
commitment and consistency Eerst klein verzoek (vb: sticker op de deur), dan groter verzoek
Ruim 1/3 minder bijplaatsingen
Bij ROC’s • Zichtbaar reinigen: onbewust effect (ook in Utrecht) • Glanzende tafels
Amsterdam CS met Koningsdag
Evenementen • vindbaarheid • voorbeeldwerking
Vertaling naar afvalscheiding in binnensteden Grote variatie in doelgroepen, dus speel in op evolutionair bepaalde automatismen – die werken immers bij vrijwel iedereen
• Laat betrokkenheid zien/gevoel voor de omgeving – Beperken zwerfafval, afvalscheiding en sociaal gedrag in één adem
• Bevorder consistentie – Scheiding in openbaar gebied – Glas apart …dan ook kunststoffen apart houden – Eenduidige regie tav afvalscheiding van bedrijven en burgers
Vertaling naar afvalscheiding in binnensteden • Bakken zijn belangrijkste communicatie middel/gedragsmoment – Brengpunten als informatiepunt
• Lok met vormgeving en kleur van voorzieningen goede gedrag uit: herkenbaarheid/associatie met inwerpen, waardevoller, niet wegstoppen, etc. • Descriptieve norm: Laat zien dat velen scheiden: – Bijvoorbeeld met doorzichtige afvalbakken
• Je doet er toe: “alle beetjes helpen….dus ook de jouwe” “subtiel signaaltje als goedkeuring” • Wederkerigheid: container voor kunststoffen
Vertaling naar afvalscheiding in binnensteden • Hoogwaardiger brengpunten/Retourshops – Benutting automatische loop/bundelen van traffic – Uitstraling betrokkenheid en waarde via “shop” – Sparen voor de wijk
• Pas op voor “waardevolle” mengfracties in container – Risico: verdwijnen van waardegevoel – Extra kosten bij sortering en lagere opbrengsten
