MCL NOORDERBREEDTE TJONGERSCHANS H Z. Henri Dunantweg AD Leeuwarden Telefoon: (058)

jaarverslag 2012

H Ziekenhuis Z Zorgcentrum

W E S T- T E R S C H E L L I N G

Z

KOLLUM TZUMMARUM

Z

NOARDBURGUM HURDEGARYP

Z

Z

Z

LEEUWARDEN HARLINGEN

H

Z

H

Z

GROU

Z

HEERENVEEN

LEMMER

MCL

NOORDERBREEDTE

Henri Dunantweg 2 8934 AD Leeuwarden Telefoon: (058) 286 66 66 www.mcl.nl

Henri Dunantweg 2 8934 AD Leeuwarden Telefoon: (058) 280 30 30 www.noorderbreedte.eu

MCL Harlingen Achlumerdijk 2 8862 AJ Harlingen Telefoon: (0517) 499 999 www.mcl.nl/harlingen

Zorgcentrum Abbingahiem Jansoniusstraat 4 8934 BM Leeuwarden Telefoon: (058) 286 58 58 www.abbingahiem.nl

MCL Dialysecentrum Súdhaghe Thialfweg 44 8441 PW Heerenveen Telefoon: (0513) 656 680 www.dialysefriesland.nl

Zorgcentrum Bennema State Rijksstraatweg 165 9254 DE Hurdegaryp Telefoon: (0511) 457 900 www.bennemastate.nl

MCL Dialysecentrum Meckama State Tsjerk Hiddesstraat 42 9291 AM Kollum Telefoon: (0511) 457 892 www.dialysefriesland.nl

Zorgcentrum Bornia Herne Borniastraat 40 8934 AD Leeuwarden Telefoon: (058) 286 56 56 www.borniaherne.nl

TJONGERSCHANS

Zorgcentrum De Batting Achlumerdijk 2 8862 AJ Harlingen Telefoon: (0517) 499 999 www.debatting.nl

Thialfweg 44 8441 PW Heerenveen Telefoon: (0513) 685 685 www.tjongerschans.nl Tjongerschans Polikliniek Lemmer Van Rijgersmapark 1 8531 JA Lemmer Telefoon: (0514) 568 200 www.tjongerschans.nl/ locatie-lemmer

Zorgcentrum De Spiker Saltryperlaan 1 8861 VD Harlingen Telefoon: (0517) 490 250 www.despiker.nl Zorgcentrum De Stilen Longway 2 8881 CN West-Terschelling Telefoon: (0562) 446 400 www.destilen.nl

H

H

Zorgcentrum Friesma State Oostergoostraat 52 – 54 9001 CM Grou Telefoon: (0566) 629 940 www.friesmastate.nl

Woonvorm Florastate Holwortel 37 8935 LH Leeuwarden Telefoon: (058) 284 71 90 www.florastate.nl

Zorgcentrum Nieuw Mellens Borniastraat 32 8934 AD Leeuwarden Telefoon: (058) 288 82 22 www.nieuwmellens.nl

Molenaar Klein Hospice Saltryperlaan 1 8861 VD Harlingen Telefoon: (0517) 490 117 www.noorderbreedte.eu/ molenaarkleinhospice

Zorgcentrum Meckama State Tsjerk Hiddesstraat 42 9291 AM Kollum Telefoon: (0511) 457 800 www.meckamastate.nl Zorgcentrum Nieuw Toutenburg Zomerweg 75 9257 ME Noardburgum Telefoon: (0511) 479 479 www.nieuwtoutenburg.nl Zorgcentrum Nij Bethanië Nij Bethanië 1 8851 EJ Tzummarum Telefoon: (0518) 481 241 www.nijbethanie.nl Ymedam Ymedam 34 8918 LX Leeuwarden Telefoon: (058) 267 40 05 www.noorderbreedte.eu/ymedam

Noorderbreedte Expertisecentrum Telefoon: (058) 280 30 30 www.noorderbreedte.eu/ expertisecentrum Noorderbreedte Thuiszorg Telefoon: (058) 280 30 30 www.noorderbreedtethuiszorg.nl Noorderbreedte Klantenservice Postbus 1292 8900 CG Leeuwarden Telefoon: (058) 280 30 30 www.noorderbreedte.eu/ klantenservice Zorgzuster Fryslân Van Riesenstraat 1 8442 CC Heerenveen Telefoon: (0513) 62 59 64 www.zorgzuster-fryslan.nl

Jaarverslag 2012

-2-

Inhoud

VOORWOORD ........................................................................................................................................................... 5 FOARWURD ............................................................................................................................................................... 6 VERSLAG VAN DE RAAD VAN TOEZICHT .................................................................................................................... 7 JAARVERSLAG ......................................................................................................................................................... 19 1 UITGANGSPUNTEN VAN HET JAARVERSLAG .......................................................................................................... 20 2 PROFIEL VAN DE ORGANISATIE............................................................................................................................. 21 3 BESTUUR, TOEZICHT, BEDRIJFSVOERING EN MEDEZEGGENSCHAP .......................................................................... 27 3.1 Normen voor goed bestuur ............................................................................................................................... 27 3.2 Raad van Bestuur .............................................................................................................................................. 28 3.3 Bedrijfsvoering ................................................................................................................................................. 30 4 BELEID, INSPANNINGEN EN PRESTATIES MCL ........................................................................................................ 33 4.1 Meerjarenbeleid ................................................................................................................................................ 33 4.2 Algemeen beleid ............................................................................................................................................... 33 4.3 Kerncijfers ........................................................................................................................................................ 39 4.4 Algemeen kwaliteitsbeleid ................................................................................................................................ 39 4.5 Kwaliteitsbeleid patiënten en cliënten ............................................................................................................... 41 4.5.1 Kwaliteit van zorg ..................................................................................................................................... 41

4.5.2 Klachten ................................................................................................................................................... 44 4.6 Kwaliteit medewerkers ...................................................................................................................................... 45

4.6.1 Personeelsbeleid ....................................................................................................................................... 45

4.6.2 Kwaliteit van werk ..................................................................................................................................... 47

4.6.3 Kennis, opleiding en onderzoek ................................................................................................................ 49

4.7 Samenleving / MVO .......................................................................................................................................... 50

-3-

4.8 Financieel beleid ............................................................................................................................................... 54 4.9 De toekomst ..................................................................................................................................................... 56 5 BELEID, INSPANNINGEN EN PRESTATIES TJONGERSCHANS ..................................................................................... 58 5.1 Meerjarenbeleid ................................................................................................................................................ 58 5.2 Algemeen beleid ............................................................................................................................................... 58 5.3 Kerncijfers ........................................................................................................................................................ 65 5.4 Algemeen kwaliteitsbeleid ................................................................................................................................ 65 5.5 Kwaliteitsbeleid patiënten en cliënten ............................................................................................................... 67 5.5.1 Kwaliteit van zorg ..................................................................................................................................... 67




5.6.3 Kennis, opleiding en onderzoek ................................................................................................................ 72

5.7 Samenleving / MVO .......................................................................................................................................... 72 5.8 Financieel beleid ............................................................................................................................................... 73 5.9 De toekomst ..................................................................................................................................................... 77 6 BELEID, INSPANNINGEN EN PRESTATIES NOORDERBREEDTE .................................................................................. 83 6.1 Meerjarenbeleid ................................................................................................................................................ 83 6.2 Algemeen beleid ............................................................................................................................................... 84 6.3 Kerncijfers ........................................................................................................................................................ 87 6.4 Algemeen kwaliteitsbeleid ................................................................................................................................ 88 6.5 Kwaliteitsbeleid cliënten ................................................................................................................................... 89 6.5.1 Kwaliteit van zorg ..................................................................................................................................... 89




6.7 Samenleving / MVO .......................................................................................................................................... 94 6.8 Financieel beleid ............................................................................................................................................... 96 6.9 De toekomst ..................................................................................................................................................... 99

-4-

BIJLAGEN .............................................................................................................................................................. 103 A Personalia ......................................................................................................................................................... 104 B Publicaties ......................................................................................................................................................... 107 C Gebruikte afkortingen ....................................................................................................................................... 124 JAARREKENING...................................................................................................................................................... 125

-5-

Voorwoord Samen voor zorg! Dat is het motto van Zorgpartners Friesland. Het verslagjaar 2012 was het eerste volledige jaar

van het concern in de nieuwe samenstelling. Na toetreding van ziekenhuis Tjongerschans is de basis voor cure en care in Noord-Nederland verstevigd en verbreed. Zorgpartners Friesland is een belangrijke speler in het Friese

zorglandschap. Door de samenwerking blijft zorg in Friesland bereikbaar voor mensen die het nodig hebben. Alleen

als we het samen doen, kunnen we de beste zorg garanderen.

Een stevig schip is nodig nu er een gure wind opsteekt in zorgland. Onder andere door de dubbele vergrijzing

neemt de vraag naar zorg toe. Tegelijkertijd is er door de economische crisis steeds minder geld beschikbaar om de zorg te leveren die nodig is. De solidariteit – toch altijd een van de pijlers onder ons zorgsysteem – staat onder

druk. Zorg is geen recht meer, maar een voorrecht. De overheid betaalt minder en dat doet een steeds groter beroep op de eigen verantwoordelijkheid van mensen.

Overigens willen mensen ook steeds meer de eigen regie houden. Ouderen wonen bijvoorbeeld het liefst zo lang

mogelijk thuis, ook als het bijna niet meer gaat. Patiënten zijn consumenten die willen kunnen vergelijken tussen

behandelingen en zorgaanbieders en die terecht hoge eisen stellen aan zorg, service en kwaliteit. En wat is ons

antwoord op al die ontwikkelingen? Doorgaan op de ingeslagen weg. MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte spelen

goed in op de veranderende werkelijkheid, hoe onduidelijk of weerbarstig die soms ook is.

De drie onderdelen van Zorgpartners Friesland zijn financieel gezond en hebben de zorgvraag van cliënten,

bewoners en patiënten ook in 2012 goed kunnen beantwoorden. Ook aan de kwaliteit en veiligheid werken we hard.

De invoering van het veiligheidsmanagementsysteem (VMS) bij MCL en Tjongerschans ligt op schema. MCL heeft de NIAZ-accreditatie; Tjongerschans volgt snel. De locaties van Noorderbreedte voldoen aan de eisen van het

kwaliteitssysteem Prezo. We registreren klachten en vragen onze klanten geregeld naar hun mening. We organiseren de zorg in paden of netwerken en nemen de patiënt daarbij steeds als uitgangspunt. Bouwprojecten werden

opgeleverd of gingen van start. Zorgplein Harlingen, Spoedplein Heerenveen, Zorgcentrum De Stilen, het zijn zo maar wat voorbeelden. In dit jaarverslag staan er veel meer.

Als Zorgpartners Friesland staan we niet met de rug naar de toekomst. We gaan eropaf, in de wetenschap dat

nieuwe vragen om nieuwe antwoorden vragen. Daarbij gaan we de dialoog aan. Met patiënten, cliënten, verwijzers,

collega zorgaanbieders, zorgverzekeraars, overheden en andere partijen die net zoals wij samen willen werken aan goede zorg. Voor ons staat vast dat we nieuwe manieren moeten vinden om de zorg toekomstbestendig te

organiseren. Sommige manieren hebben we gevonden, naar andere blijven we zoeken. Ook in 2013.

We hebben elkaar nodig. Juist in deze tijd. Dat geldt niet in de laatste plaats voor onze medewerkers van wie we veel vragen. Ik bedank alle medewerkers dan ook voor hun inzet in het afgelopen jaar.

Mr. W.J.G. Blaauw

Voorzitter Raad van Bestuur

-6-

Foarwurd Mei-inoar foar soarch! Dat is it motto fan Zorgpartners Friesland. It ferslachsjier 2012 wie it earste folsleine jier fan it konsern yn'e nije gearstalling. Nei de oansluting fan sikehûs Tjongerschans is de basis foar cure en care yn

Noard-Nederlân ferstevige en fersterke. Zorgpartners Friesland is in wichtige spiler yn it fjild fan 'e Fryske soarch.

Troch gearwurking bliuwt soarch yn Fryslân berikber foar minsken dy't der ferlet fan ha. Allinnich mei-inoar kinne

wy de bêste soarch garandearje.

Wy moatte op it stuit wol in stevich skip ha. In skrale wyn stekt op yn it soarchlân. Under oaren troch de dûbele

fergrizing nimt de fraach nei soarch bot ta. De ekonomyske krisis soarget der tagelyk foar dat der hieltiten minder jild om hannen is om de soarch dy't nedich is leverje te kinnen. Ien fan de pylders fan ús soarchsysteem is de

solidariteit, en die komt dêrmei ûnder druk. Soarch is gjin rjocht mear mar in foarrjocht. De oerheid betellet minder en docht folle mear in berop op de minsken har eigen ferantwurdlikens .

Dêrneist wolle minsken hieltiten mear de eigen rezjy hâlde. De âlderein bygelyks wenje it leafst sa lang as it kin

thús, ek as dat hast net mear kin. Pasjinten binne konsuminten dy't fergelykje wolle kinne tusken behannelings en

soarchoanbieders. Se stelle terjochte heage easken oan soarch, service en kwaliteit. En wat is ús antwurd op al dizze ûntwikkelingen? Wy hâlde ús paad sa't we dat ynslein binne. MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte spylje goed yn op de feroarjende wurklikheid, hoe ûndúdlik as steech dy somtiden ek wêze kin.

De trije ûnderdielen fan Zorgpartners Friesland binnen finansjeel sûn en hawwe de soarchfraach fan kliïnten,

bewenners en pasjinten yn 2012 goed beäntwurdzje kinnen. Ek oan de kwaliteit en feilichens wurdt oanwurke. De ynfiering fan in systeem fan feiligens (VMS) by MCL en Tjongerschans leit op skema. It MCL hat de NIAZ-

akkreditaasje, Tjongerschans folget ynkoarten. De lokaasjes fan Noarderbreedte foldogge oan'e easken fan it kwaliteitssysteem Prezo. Wy registrearje klachten en freegje klanten regelmjittich nei harren miening. Wy

organisearje de soarch yn paden of netwurken en nimme dêrby de pasjint altiten as útgongspunt. Bouprojekten

waarden oplevere as úteinsette. Zorgplein Harlingen, it Spoedplein Hearrenfean, soarchsintrum de Stilen, it binnen samar wat foarbylden. Yn dit jierferslach stean der folle mear.

As Zorgpartners Friesland stean we net mei de rêch nei de takomst ta. We gean derfoar, om't wy witte dat nije fragen nije antwurden freechje. Dêrby gean wy yn petear. Mei pasjinten, kliïnten, ferwizers, oerheden en oare

partijen dy't krekt as ús gearwurkje wolle oan goede soarch. It stiet foar ús fêst dat wy nije manieren fine moatte om de soarch takomstbestendich te organisearje. Guon manieren ha wy al fûn, nei oaren bliuwe wy op syk. Ek in 2013.

Wy ha elkoar nedich, just in dizze tiid. Dat jildt net yn it lêste plak foar ús meiwurkers fan wa't wy in soad freegje. Ik betankje alle meiwurkers dan ek foar harren ynset yn it ôfrûne jier.

Mr. W.J.G. Blaauw

Foarsitter Rie fan Bestjoer

-7-

Verslag van de Raad van Toezicht Preambule

In de huidige samenleving geldt de regel: besturen vergt toezicht en toezicht eist verantwoording. De

maatschappelijke taak waarvoor een zorginstelling zich gesteld ziet is letterlijk van levensbelang voor samenleving

en individu. Daarbij past een houding van dienstbaarheid, de niet aflatende inzet van allen om de best mogelijke kwaliteit van zorg te verlenen, en de bereidheid die taken te vervullen in een omgeving waar transparantie van handelen de norm is.

In dit jaardocument legt Zorgpartners Friesland verantwoording af over het gevoerde beleid en de behaalde

resultaten. De Raad van Toezicht legt hier ook verantwoording af over zijn functioneren.

De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het besturen door de Raad van Bestuur en op de

algemene gang van zaken binnen de zorginstelling. Daarnaast heeft de Raad van Toezicht de taak de Raad van

Bestuur waar mogelijk met advies en raad te ondersteunen. De Raad van Toezicht vervult ook de werkgeversrol voor

de Raad van Bestuur. Door evaluatie, benoeming en ontslag zorgt de Raad van Toezicht voor de continuïteit en de

kwaliteit van het bestuur van de zorgorganisatie.

In de uitoefening van zijn taken ziet de Raad van Toezicht in het bijzonder toe op: . . .

. .

.

. .

de realisatie van de statutaire doelstellingen van de zorgorganisatie

de strategie en de risico‟s verbonden aan de activiteiten van de zorgorganisatie de opzet en werking van de interne risicobeheersing-en controlesystemen

de financiële verslaglegging

de kwaliteit en de veiligheid van de zorg de naleving van wet – en regelgeving

de verhouding met belanghebbenden zoals patiënten en werknemers en

de wijze waarop de zorginstelling invulling geeft aan zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid

De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar met regelmaat en intensief overleg met de Raad van Bestuur. De Raad van Toezicht onderschrijft de door de Raad van Bestuur genomen beslissingen en ondersteunt het beleid van de Raad van Bestuur.

Governance en kerntaken

De aandacht voor kwaliteit en veiligheid is in 2012 opnieuw aangescherpt. Het maatschappelijk denken over dit

onderwerp kreeg naast het voortschrijdend inzicht van weten regelgevers ook een krachtige publieke impuls door

een aantal betreurenswaardige incidenten in het land. Wat deze incidenten ook leren is dat de bestuurlijke

eindverantwoordelijkheid van bestuurders en toezichthouders in de praktijk schuurt met de discretionaire acties van medische dienstverleners. De beslissing van medici om zaken al of niet te melden aan bestuurders kan leiden tot discongruentie tussen verantwoordelijkheid voor, betrokkenheid bij, en schuld hebben aan. Bestuurders en

toezichthouders zien zich steeds vaker geconfronteerd met de vraag 'weten wij wat we niet weten?' En: 'Wat kunnen

we doen om datgene wat we niet (kunnen of mogen) weten, zo klein mogelijk te houden?'

Het mag naar het oordeel van de Raad van Toezicht niet zo zijn dat bestuurders en toezichthouders in een zo

levensbelangrijke branche hun verantwoordelijkheden moeten dragen in een constellatie waarin de facto sprake is van een verantwoordelijkheidsbegrenzing gebaseerd op een axiomatisch voorbehoud voor datgene waarvan men binnen de uitoefening van zijn functie geen kennis kon (of mocht) hebben.

Het bovenstaande laat onverlet dat binnen Zorgpartners Friesland bestuurders en toezichthouders hun

verantwoordelijkheid volledig aanvaarden. Binnen de organisatie wordt permanent aandacht besteed aan het

-8-

versterken van een cultuur waarin patiënt- en cliëntveiligheid centraal staat en waarin ook betrokkenen zich veilig

voelen om afwijkingen of fouten te melden. Zo kan daaruit lering worden getrokken voor de toekomst.

Behandelingscondities die niet optimaal zijn, kunnen snel worden verbeterd. Binnen de Raad van Toezicht heeft

deze materie voortdurend de aandacht. Er gaat geen vergadering voorbij zonder dat over dit onderwerp wordt gesproken.

Concernvorming en regionale ontwikkelingen

Het jaar 2012 was het jaar waarin de concernvorming tussen (voormalig) Zorggroep Noorderbreedte en het

ziekenhuis Tjongerschans te Heerenveen feitelijk tot stand is gekomen. In het vorige jaarverslag sprak de Raad van Toezicht de verwachting uit dat de concernvorming zou bijdragen aan de beschikbaarheid van kwalitatief

hoogwaardige zorg voor meer patiënten, en aan een meer efficiënte organisatie van de topzorg in Friesland.

De Raad van Toezicht heeft begin 2013 een eerste evaluatie gepleegd van de fusieresultaten en vastgesteld dat op het terrein van de niet-medische ondersteuning inmiddels belangrijke en ook financieel betekenisvolle resultaten zijn geboekt. De komende jaren zal dit nog verder worden uitgebreid.

Belangrijk is verder dat in het jaar 2012 een nieuwe ontwikkeling op gang is gekomen die ook van grote invloed is

op de concernvormingsdoelstellingen. De onder leiding van de zorgverzekeraar De Friesland ingezette studie naar mogelijkheden de zorg in Friesland kwalitatief beter en ook efficiënter te organiseren raakt ook het toekomstperspectief van de concernvorming.

Voor de realisatie van de doelstellingen van het 'Friesland Voorop' proces blijkt dat de concernvorming zowel in

strategische als in praktische mogelijkheden een heel goede uitgangspositie schept. Het proces is evenwel zo

veelomvattend dat in het komende jaar nog meer studie naar mogelijkheden en effecten dient plaats te vinden.

De medische samenwerking tussen specialisten uit MCL en Tjongerschans biedt nog heel veel mogelijkheden die vooralsnog onvoldoende benut worden.

Medische samenwerking vereist een verdergaande samenwerking tussen maatschappen van medische specialisten. Dit proces zal de komende jaren nog meer aandacht krijgen waarbij opnieuw het “Friesland Voorop” proces sterk richtingbepalend zal zijn. Samenstelling Raad van Bestuur en Raad van Toezicht

In het jaarverslag over 2011 is gerapporteerd over het betreurde verlies van onze voorzitter van de Raad van Toezicht, Gerrit Ybema. Tijdens zijn ziekte heeft Cees Griffioen het voorzitterschap van de heer Ybema

waargenomen, en vanaf 1 januari 2012 ook formeel het voorzitterschap vervuld. Aangezien de formele

zittingstermijn van de heer Griffioen in maart 2012 eindigde, is de Raad van Toezicht vanaf dat moment op zoek gegaan naar een opvolger.

De reeds vorig jaar door de voorzitter van de Raad van Toezicht gegispte werking van de Wet Bestuur en Toezicht leidt tot een wellicht begrijpelijke maar daarom niet minder knellende beperking van de kring van potentiële

kandidaten. Het feit dat toezichthoudende functies in zorg, onderwijs en cultuur op één lijn worden gesteld met functies als commissaris in het commerciële bedrijfsleven zet deze publieke sectoren op een onwenselijke achterstand.

Per 1 december 2012 is de heer mr. M.J.G. (Marcel) Wintels toegetreden tot de Raad van Toezicht. Per 1 april 2013

zal de heer Wintels de functie van voorzitter van de Raad van Toezicht vervullen. De heer Griffioen treedt per 1 april 2013 af als lid van de Raad van Toezicht.

De voorzitter van de Raad van Bestuur de heer Wander Blaauw is begin 2012 enige tijd door gezondheidproblemen gedwongen geweest de uitoefening van zijn functie te onderbreken. Wij zijn zeer verheugd dat hij dankzij

behandeling in zijn „eigen' ziekenhuis volledig is hersteld en terug is op zijn post. Tijdens de ziekte van de heer

Blaauw is de functie van voorzitter tijdelijk vervuld door collega Johan Lettink. De Raad van Toezicht dankt de heer

Lettink voor de uiterst adequate wijze waarop hij gedurende deze periode de functie heeft waargenomen.

Eveneens in het voorjaar van 2012 heeft het lid van de Raad van Bestuur de heer Peter Littooy besloten zijn functie te willen neerleggen. Hij vertrok per 1 mei 2012 naar het ziekenhuis Nij Smellinghe te Drachten.

-9-

De samenloop van de ziekte van de heer Blaauw en het vertrek van de heer Littooy, in combinatie met een reeds

lopende studie naar de bestuurlijke effectiviteit en de optimale bestuursstructuur van het zojuist tot stand gekomen nieuwe concern Zorgpartners Friesland, heeft er uiteindelijk toe geleid dat de Raad van Toezicht, op voorstel van de Raad van Bestuur, heeft besloten het besturingsmodel op een onderdeel aan te passen.

Het besturingsmodel wordt gekenmerkt door wat wordt genoemd het 'linking pin' principe. Binnen dit model vervult elk van de leden van de Raad van Bestuur tevens de functie van directievoorzitter van een van de onderdelen te

weten MCL, Noorderbreedte en Tjongerschans. Daarnaast is de heer Blaauw ook voorzitter van de Raad van Bestuur van het concern Zorgpartners Friesland. Vastgesteld is dat dit model niet meer volledig voldoet. De functie van

concernbestuurder eist nu en in de toekomst erg veel algemene aandacht. Het realiseren van de fusievoordelen en zeker ook het genoemde proces Friesland Voorop is van een zodanige strategische importantie en praktische complexiteit dat de combinatie van deze functie met het voorzitterschap van de directie MCL leidt tot

onaanvaardbare kwetsbaarheden. Het feit dat in de komende jaren vanwege naderende pensioendata op topniveau vacatures moeten worden vervuld voegde aan dit onderwerp een dimensie toe.

Besloten is daarom de positie van voorzitter van de Raad van Bestuur los te koppelen van de positie van lid Raad van Bestuur/ voorzitter directie MCL. In de hierdoor ontstane vacature wordt voorzien.

Binnen de Raad van Toezicht zal op grond van het fungerende rooster van aftreden ultimo 2013 een vacature ontstaan wegens het aftreden van mevrouw mr.drs. M.J. Zomer. Commissie Toezicht Kwaliteit van de Zorg

Het bieden van kwalitatief hoogwaardige en veilige zorg voor patiënten en cliënten is de centrale taak van

Zorgpartners Friesland. De commissie Toezicht Kwaliteit van de Zorg is in oktober 2006 door de Raad van Toezicht

ingesteld en bestaat uit drie leden van de raad. De commissie geeft nadere uitwerking aan het integrale toezicht op het bestuur en het beleid van de Zorgpartners Friesland, met de nadruk op de kwaliteit en veiligheid van de zorg. De commissie bereidt de oordeelsvorming van de Raad van Toezicht voor door het verkrijgen van inzicht in de

effectiviteit van het kwaliteitsbeleid en de wijze waarop daaraan sturing wordt gegeven door de Raad van Bestuur.

De commissie maakt bij haar werkzaamheden gebruik van een beoordelingskader met concrete ijkpunten zodat de commissie kan beoordelen of de resultaten van de zorg voldoen aan de gestelde eisen. Naast de kwaliteit en

veiligheid van de zorg vallen ook de kwaliteit van de interne opleidingen en het wetenschappelijk onderzoek onder het toezicht omdat deze ook consequenties hebben voor de kwaliteit van de zorg. Verder maakt de commissie

gebruik van een informatieprotocol waarin afspraken met de Raad van Bestuur zijn vastgelegd over de door het

bestuur aan de commissie te verstrekken informatie die nodig is om invulling te geven aan de toezichthoudende taak.

In het verslagjaar werd het beoordelingskader op details aangepast in verband met het toetreden van

Tjongerschans. Ook werden afspraken gemaakt met het MCL, Noorderbreedte en Tjongerschans over de vorm

waarin de periodieke voortgangsrapportages worden aangeleverd.

De commissie heeft vier maal per jaar overleg met de Raad van Bestuur. Twee maal is er een regulier overleg over

de kwaliteit en veiligheid van de zorg waarbij de Raad van Bestuur ook schriftelijk zijn mening geeft over de voortgangsrapportages. Twee maal wordt een door de commissie vastgesteld thema diepgaand besproken.

Daarnaast maakt de commissie incidenteel gebruik van de mogelijkheid om binnen de organisatie nadere informatie te verkrijgen. Verder overleggen de commissieleden onderling over diverse onderwerpen.

De notulen van het overleg van de commissie met de Raad van Bestuur vormen een vast agendapunt in de vergaderingen van de voltallige Raad van Toezicht.

In het verslagjaar heeft de commissie opnieuw ervaren dat de kwaliteit en veiligheid van zorg hoog op ieders

agenda staan. Zowel het bestuur als de medewerkers tonen hierbij een grote betrokkenheid. Uit de periodiek

uitgevoerde interne audits en externe onderzoeken blijkt een grote bereidheid om lering te trekken uit de resultaten van onderzoek naar de kwaliteit en veiligheid van zorg. De stafafdelingen van de werkmaatschappen vervullen daarbij een belangrijke stimulerende en ondersteunende rol.

- 10 -

Auditcommissie

De voortdurende aanpassingen van weten regelgeving, de niet altijd congruente politieke besluitvorming en de

wijzigende maatschappelijke beelden ten aanzien van de zorgsector, hebben ook in 2012 veel van de

bedrijfsvoering en financiële prestaties gevraagd. Het op orde hebben van het primaire proces is een voorwaarde

voor het bestaansrecht van een zorgaanbieder, zoals Zorgpartners Friesland. De Auditcommissie legt de accenten

van haar werk dan ook met name op de gezondheid van dat primaire proces en beoordeelt de risico‟s die aanwezig zijn ten aanzien van de financiële prognoses en resultaten. Het adagium is: geen patiënt = geen inkomsten. Dat geldt voor elk onderdeel van Zorgpartners Friesland.

De Auditcommissie boog zich in 2012 over de jaarcijfers 2011, de trimesterrapportages 2012, de

managementletter, en de begroting 2013. De accountant was bij twee vergaderingen aanwezig: de bespreking van

de jaarcijfers 2011 en de managementletter. De accountants gaven in deze ontmoetingen aan dat Zorgpartners

Friesland een financieel gezonde organisatie is. Risico‟s van de exploitatie van de ziekenhuizen en de verpleeg- en

verzorgingshuizen zijn goed in beeld. De Auditcommissie besteedde in 2012 extra aandacht aan de invoering van

de DOT-systematiek in de beide ziekenhuizen en de risico‟s die Noorderbreedte BV loopt ten aanzien van de

contractering van AWBZ-gerelateerde zorg.

In 2012 speelden twee majeure operaties: de totstandkoming van een langdurig financieringsarrangement en het

meerjarig investeringsprogramma. Beide operaties zijn nauw met elkaar verbonden. In de Auditcommissie zijn deze trajecten besproken. De gedegenheid van het investeringsprogramma is voor de geselecteerde banken aanleiding

geweest om het langdurig financieringsarrangement met het concern aan te gaan. De commissie heeft vastgesteld

dat deze procedures zeer kundig en zorgvuldig zijn voorbereid en tot een goed einde zijn gebracht. De komende

jaren zullen deze operaties steeds aan de orde komen aangezien de organisatie voortdurend diverse

investeringstrajecten gaat starten. De commissie kijkt in deze ook naar het balansbeheer en het op orde houden van de financiële ratio‟s. Ten aanzien van de investeringsplannen van Noorderbreedte BV, zal de huisvesting van de verpleeg- en

verzorgingshuizen van kleur gaan veranderen. Deze plannen beogen aansluiting te houden bij de nieuwe bekostigingsstructuur van de langdurige zorg en de invoering van scheiden van wonen en zorg. In de

Auditcommissie is over deze ontwikkelingen in relatie tot de investeringsplannen ruim van gedachte gewisseld. Samen met de Raad van Bestuur is de relatie met de accountant in 2012 in de markt getoetst. In een strak gevoerde procedure zijn drie accountantskantoren gevraagd hun diensten, op basis van door Zorgpartners Friesland

opgesteld programma van eisen, aan te bieden. De accountants hebben in een gesprek met Raad van Bestuur,

Auditcommissie en controllers hun aanbiedingen toegelicht. De commissie heeft na deze gesprekken de Raad van Toezicht geadviseerd het contract met de huidige accountant te verlengen.

De werkzaamheden van de Auditcommissie zijn vast onderdeel geweest van de beraadslagingen in de plenaire Raad van Toezicht. Notulen van Auditcommissie en de daaraan gerelateerde onderwerpen zijn in de plenaire Raad van

Toezicht besproken. Enkele specifieke onderwerpen zijn rechtstreeks met de Raad van Bestuur of de voorzitter van de Raad van Toezicht afgestemd.

De commissie heeft in 2012 van de Raad van Bestuur en controllers tijdig en goed voorbereide informatie

ontvangen. Ondanks de druk die de organisatie ondervindt van een sterk en snel wijzigende zorgsector, kon de

commissie vaststellen dat bedrijfsvoering en financiële performance op een hoog niveau liggen, ook in vergelijking tot de branchegenoten. Risico‟s zijn benoemd, maar blijven in de sector steeds aanwezig. Remuneratie- en Benoemingscommissie

De werkgeversrol van de Raad van Toezicht wordt vervuld binnen de Remuneratie- en Benoemingscommissie.

Cyclische onderwerpen betreffen de jaarlijkse gesprekken met de leden van de Raad van Bestuur over hun

functioneren met name ook inzake hun persoonlijke bijdrage aan de realisatie van de bedrijfsdoelstellingen. Deze gesprekken hebben aan het begin van 2012 plaatsgevonden. De Raad van Toezicht bespreekt daarin een

persoonlijke evaluatie van de bijdrage en de gestes van bestuurleden en hoe die door de Raad van Toezicht worden beleefd. In deze is de Remuneratie- en Benoemingscommissie voor de leden van de Raad van Bestuur ook

- 11 -

klankbord en coach. Speciale aandacht werd in het verslagjaar besteed aan de tijdelijke personele invulling van de

situatie rondom de ziekte van de heer Blaauw en het vertrek van de heer Littooy. Met de heer Littooy werd ook een

zogenaamd exit interview gehouden.

De voorbereiding van de besluitvorming met betrekking tot de (wijziging van) de toekomstige bestuursstructuur

vergde een aantal vergaderingen alvorens de plenaire Raad van Toezicht hierover kon besluiten. Ook de reacties van gremia binnen de organisatie op dit voorgenomen besluit werden door de commissie meerdere malen inhoudelijk besproken alvorens tot besluitvorming te komen. Vervolgens heeft de commissie zich bezig gehouden met de

voorbereiding en uitvoering van de werving en selectie van kandidaten voor de functie van lid Raad van Bestuur/ voorzitter directie MCL. Dit proces is begin 2013 afgerond.

Het beleid van de Raad van Toezicht is erop gericht een arbeidsvoorwaardenbeleid te voeren waarbij het mogelijk is, gekwalificeerde en ervaren bestuurders en managers te kunnen werven en waar nodig die ook te kunnen behouden door ze een bevredigende en ook uitdagende arbeidsomgeving en arbeidsvoorwaarden te bieden.

De Raad van Toezicht heeft in 2012 de bestaande arbeidsovereenkomsten opnieuw getoetst aan de later tot stand gekomen, maar in 2012 formeel in werking getreden gereguleerde inkomensnormen. De commissie heeft

geconstateerd dat in principe voldaan wordt aan de regelgeving. Ook heeft de commissie vastgesteld dat daar waar

op onderdelen sprake is van verschillen, bestaande contractuele rechten dienen te worden gerespecteerd. Voor nieuw te benoemen bestuurders wordt uiteraard de nieuw ingevoerde regelgeving onverkort als uitgangspunt gehanteerd.

Een onderwerp dat meerdere malen de aandacht vroeg was de werving van de nieuwe voorzitter voor de Raad van

Toezicht. De werving leverde aanvankelijk een teleurstellende respons op. Het heeft veel tijd gevergd alvorens een

benoembare kandidaat was gevonden. Zoals elders reeds opgemerkt, ondervindt de vervulling van

toezichthoudende functies in zorg, onderwijs en cultuur schadelijke gevolgen van de beperkende effecten van de wet Bestuur en Toezicht. Objectief schaarse kwaliteiten worden nog schaarser gemaakt door toevoeging van

subjectieve beperkingen.

Een belangrijke taak voor de commissie is de voorbereiding van de verplichte jaarlijkse evaluatie van het

functioneren van de (leden van de) Raad van Toezicht en de relatie tussen de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht. In 2012 heeft de voorbereiding mede in het teken gestaan van de komende wisseling van het

voorzitterschap en de behoefte na de concernvorming tussen Zorggroep Noorderbreedte en de Tjongerschans, een

kritische schouw te maken van individuele prestaties en de optimale samenstelling van de Raad van Toezicht in het licht van de nieuwe concernstructuur. Hierbij is ook rekening gehouden met het feit dat de komende jaren twee leden van de Raad van Bestuur hun pensioendatum naderen, terwijl het rooster van aftreden van de Raad van

Toezicht laat zien dat ook daar belangrijke vernieuwing zal plaatsvinden. De Raad van Toezicht beoogt te zorgen

voor continuïteit en stabiliteit van beide gremia gedurende die jaren.

De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft eind 2012/begin 2013 met alle leden individuele

functioneringsgesprekken gevoerd. De uit deze gesprekken gedestilleerde verbeterpunten zijn besproken door de Remuneratie- en Benoemingscommissie en vervolgens heeft de plenaire Raad van Toezicht begin 2013 in een

evaluatievergadering hierover van gedachten gewisseld, conclusies getrokken en afspraken gemaakt voor

vervolgacties. Belangrijke onderwerpen waren: informatievoorziening, evenwicht in diepgang van behandelde

onderwerpen tussen commissiewerk en plenaire Raadsvergaderingen, aandacht voor kernprocessen, de rolvervulling van Raad van Toezicht in toezicht versus advies, betrokkenheid Raad van Toezicht bij calamiteiten,

opleidingsbehoefte, strategieontwikkeling en risicobeheersing. Deze onderwerpen zullen in het jaar 2013 verder worden uitgewerkt.

Communicatie met de organisatie

Binnen de zorgorganisatie functioneren verschillende gremia als 'stakeholders'. De Raad van Toezicht zet zich in om

met al deze gremia op een regelmatige basis van gedachten te wisselen. Doel is te ervaren wat er leeft en ook om te

ervaren of de communicatie van de Raad van Bestuur met deze gremia effectief is.

- 12 -

In het afgelopen jaar werden de volgende contacten onderhouden: delegaties van de Raad van Toezicht hebben in 2012 eenmaal overlegvergaderingen van de ondernemingsraden van MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte

bijgewoond, alsook eenmaal een overlegvergadering met de Centrale Ondernemingsraad. Voorts woonden

delegaties van de Raad eenmaal overlegvergaderingen bij van de cliëntenraad MCL, cliëntenraad Tjongerschans en

de Centrale Cliëntenraad van Noorderbreedte. Ook waren delegaties van de Raad in 2012 aanwezig bij het overleg bestuur medische staf - directie MCL en bestuur medische staf - directie Tjongerschans. Tot slot heeft een

delegatie in het verslagjaar een overleg directie Noorderbreedte - eerste specialisten ouderengeneeskunde

bijgewoond. De Raad van Toezicht heeft vastgesteld dat tussen de bestuurlijke organen sprake is van een open communicatie en een respectvolle samenwerking. Dank en vooruitblik

Het jaar 2012 was een spannend jaar. De concernvorming bracht veel interne dynamiek en het project Friesland Voorop, ook al zijn de resultaten nog lang niet duidelijk, maakte dat dit jaar volop in het teken stond van

vernieuwing en verandering. Dit in combinatie met de kabinetsplannen voor ingrijpende veranderingen in de bekostiging van ouderenzorg noopte op veel gebieden tot een herbezinning op strategie en werkwijze.

De zorg gaat opnieuw ingrijpend op de schop. In Friesland mogelijk nog sterker en eerder dan elders. Deze

elementen tezamen met de zich aftekenende omslag van groei naar krimp in de volumeontwikkeling zetten de organisatie voor een geheel nieuwe uitdaging.

De blootstelling van zorgorganisaties aan marktontwikkelingen, investerings- en financieringsrisico‟s leidt tot een

nieuw spel waarbij de organisatie nieuwe spelregels aan zichzelf moet (leren) opleggen.

De Raad van Toezicht heeft vastgesteld dat het Bestuur deze ontwikkelingen proactief tegemoet treedt en daarop effectief anticipeert. Dat vergt veel van iedereen, het vergt met name ook de bereidheid te acteren op komende

bezuinigingen en ombuigingen op een tijdstip dat nog niet iedereen die noodzaak voelt.

Management en medewerkers overtuigen en motiveren vanuit deze toekomstvisie te opereren is een kerntaak waarin Raad van Bestuur met succes gezamenlijk een voortrekkersrol vervult.

De Raad van Toezicht wil gaarne zijn dank uitspreken naar de Raad van Bestuur en medewerkers voor de in 2012

bereikte resultaten en voor hun inzet om gezamenlijk te streven naar superieure zorg voor allen die dit behoeven. *

Drs. C. Griffioen RA Mr. M.J.G. Wintels

voorzitter Raad van Toezicht tot 1 april 2013

voorzitter Raad van Toezicht vanaf 1 april 2013

* Krachtens wetgeving verschijnt het jaarverslag onder verantwoordelijkheid van degene die in functie is op het moment van vaststelling van het verslag. Aangezien de heer Wintels in 2012 nog geen deel uitmaakte van de Raad van Toezicht is ervoor gekozen dit verslag te doen opstellen door de aftredend voorzitter en uit te brengen onder een ongedeelde dubbele verantwoordelijkheid.

- 13 -

Samenstelling Raad van Toezicht

De Raad van Toezicht van Zorgpartners Friesland bestaat uit zeven leden (zie kader). De leden zijn benoemd voor

een periode van vier jaar, met de mogelijkheid om deze termijn één keer te verlengen. (Her)benoeming gebeurt op basis van een profielschets die openbaar is. De Raad van Toezicht is zo samengesteld dat een goede verdeling van

deskundigheden en aandachtsgebieden over de toezichthouders is gewaarborgd (zie kader). Zoals uit onderstaand

overzicht blijkt, beschikt tenminste één toezichthouder over financiële kennis (de heer Griffioen en de heer Baks) en tenminste één toezichthouder over kennis van zorg (de heren Sleijfer en Hut). Eén toezichthouder is benoemd op voordracht van de cliëntenraden (mevrouw Zomer). SAMENSTELLING RAAD VAN TOEZICHT (31 december 2012)

Drs. C. Griffioen RA (1941), voorzitter Profiel: Bedrijfsleven; financieel-economisch Benoemd voor 4 jaar per 1 maart 2000 Herbenoemd voor 4 jaar per 1 maart 2004 Herbenoemd voor 2 jaar per 1 maart 2008 Herbenoemd voor 2 jaar per 1 maart 2012 Aftredend 1 april 2013 Voormalige hoofdfunctie: - Lid Raad van Bestuur en CFO Koninklijke KPN NV Ir. P.A.E. van Erkelens (1953), secretaris en vice-voorzitter Profiel: publieke sector Benoemd voor 4 jaar per 1 mei 2006 Herbenoemd voor 4 jaar per 1 mei 2010 Huidige hoofdfunctie: - Dijkgraaf Wetterskip Fryslân Nevenfuncties: - Lid College Toelating Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (CTGB) - Lid Raad van Commissarissen ROVA afvalverwerking Zwolle - Lid van bestuur RSG Magister Alvinus Sneek - Lid Raad van Commissarissen Provinciaal Waterbedrijf Noord-Holland (PWN) Prof.dr. D.T. Sleijfer (1943) Profiel: professionele organisatie; zorginhoudelijk Benoemd voor 4 jaar per 1 juli 2009 Voormalige hoofdfunctie: - Internist en hoogleraar klinisch onderwijs bij het Universitair Medisch Centrum Groningen Nevenfuncties: - Ombudsman Researchcode bij het Universitair Medisch Centrum Groningen - Voorzitter Raad van Toezicht Dialyse Centrum Groningen - Voorzitter bestuur Stichting Beoordeling Ethiek Biomedisch Onderzoek te Assen Mw. mr. drs. M.J. Zomer (1947) Profiel: benoemd op voordracht van de cliëntenraden; juridische achtergrond Benoemd voor 4 jaar per 1 januari 2006 Herbenoemd voor 4 jaar per 1 januari 2010 Huidige hoofdfunctie: - Senior juridisch medewerker Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden H.P.S. Baks (1955) Profiel: publieke sector Benoemd voor 4 jaar per 1 juni 2007

- 14 -

Herbenoemd voor 4 jaar per 1 mei 2011 Huidige functies: - Partner bij BMC Advies en Management - Lid Raad van Toezicht Viva! Zorggroep - Lid Raad van Toezicht Topaz - Voorzitter Raad van Toezicht Roges - Lid Adviesraad Sanofi Aventis

Drs. P.K.H. Hut (1949) Profiel: zorginhoudelijk Per 1 september 2010 benoemd voor 4 jaar als lid Raad van Toezicht van stichting De Tjongerschans Per 1 januari 2012 benoemd als lid Raad van Toezicht Zorgggroep Noorderbreedte Voormalige hoofdfunctie: - Oncologisch chirurg Martini Ziekenhuis Groningen Nevenfuncties: - Voorzitter Kon. Zeilvereniging "Neptunus" Delfzijl - Lid Plaatselijke Commissie KNRM Eemshaven - Voorzitter VVD Afdeling Haren

Ing. C.E.M. Hendriks (1958) Profiel: ondernemer Per 1 januari 2008 benoemd voor 4 jaar als lid Raad van Toezicht van stichting De Tjongerschans Per 1 januari 2012 benoemd als lid Raad van Toezicht Zorggroep Noorderbreedte en tevens voor 4 jaar herbenoemd Huidige hoofdfunctie: - Operationeel directeur Doorwin Mr. M.J.G. Wintels (1963) Profiel: publieke sector; fiscaal-juridische achtergrond Per 1 december 2012 voor 4 jaar benoemd, eerst als lid van de Raad van Toezicht en per 1 april 2013 als voorzitter Huidige hoofdfuncties: - Voorzitter College van Bestuur Fontys Hogescholen - Interim bestuursvoorzitter Amarantis Onderwijsgroep (in VO en MBO) Nevenfuncties: Uit hoofde: - Lid Bestuur HBO-raad - Lid Raad van Toezicht Waarborgfonds hbo - Lid Bestuur Brainport - Lid Algemeen Bestuur Regional Development Board / Midpoint - Lid Bestuur Sports & Technology Op persoonlijke titel: - Voorzitter Hoofdbestuur Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie (KNWU) Taken

Op de taken, verantwoordelijkheden en werkzaamheden van de Raad van Toezicht is het Reglement Raad van Toezicht van toepassing. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het functioneren en beleid van de Raad van

Bestuur. Daarnaast keurt zij strategische beslissingen goed en functioneert als adviseur en klankbord voor de Raad

van Bestuur. Bij de uitoefening van zijn taken baseert de Raad van Toezicht zich mede op informatie die verkregen is van de Raad van Bestuur. De Raad van Toezicht heeft daarnaast het recht zelf informatie op te vragen. Informatieuitwisseling (protocol)

Afspraken tussen de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht over de uitwisseling van de informatie staan in het Reglement van de Raad van Toezicht dat via de website openbaar is. Beide raden zien toe op een goede

informatieuitwisseling. In het reglement staat verder omschreven over welke ontwikkelingen de Raad van Bestuur in elk geval rapporteert. Ook staan er regels in over de vertrouwelijkheid van informatie.

- 15 -

Functioneren en beloning

De Raad van Toezicht evalueert periodiek het eigen functioneren en houdt jaarlijks functioneringsgesprekken met

de leden van de Raad van Bestuur. De leden zijn onafhankelijk en hebben op geen enkele wijze belang bij de

stichting. Er is een beleid voor de beloning van de leden van de Raad van Toezicht. Ook hier wordt de Wet Normering Topinkomens gevolgd. Deskundigheid

Van de leden van de Raad van Toezicht wordt verwacht dat zij zich blijven verdiepen in de ontwikkelingen op het

gebied van de gezondheidszorg in het algemeen en de zorgfunctie van de stichting in het bijzonder en dat zij zelf maatschappelijk actief zijn. De Raad van Toezicht beoordeelt jaarlijks op welke onderdelen de leden van de Raad van Toezicht training of opleiding nodig hebben. Elk nieuw lid wordt aangeboden om scholing te volgen. Verder

vinden er diverse presentaties plaatsen in de vergadering van de Raad van Toezicht. Ten slotte blijven de leden op de hoogte van de ontwikkelingen in cure en care door het lezen van tijdschriften en vakliteratuur.

Onafhankelijkheid

In het reglement van de Raad van Toezicht is aangegeven hoe de onafhankelijkheid van de leden is gewaarborgd en hoe belangenverstrengeling kan worden voorkomen. Dit reglement is via de website openbaar. Vergadering Raad van Toezicht

De Raad van Toezicht overlegde in het verslagjaar 2012 acht keer in aanwezigheid van de Raad van Bestuur en één keer vond een besloten vergadering plaats. 31-01

Aanwezig: Raad van Toezicht: mw. Zomer en de heren Baks, Van Erkelens, Griffioen, Hendriks, Hut en Sleijfer Raad van Bestuur: de heren Korver, Lettink en Littooy Onderwerpen: - Waarneming Raad van Bestuur i.v.m. ziekte dhr. Blaauw en het vertrek dhr. Littooy - Statutenwijziging per 01-02-12 in verband met naamswijziging van de stichting - Vaststellen samenstelling commissies in verband met de concernvorming: . Remuneratie- en benoemingscommissie: de heren Griffioen en Van Erkelens . Auditcommissie de heren Baks en Hendriks . Commissie Toezicht Kwaliteit van de Zorg: mw. Zomer en de heren Sleijfer en Hut - Vaststellen rooster van herbenoeming en aftreden - Goedkeuring geconsolideerde begroting 2012 Zorggroep Noorderbreedte en Tjongerschans - Jaarlijkse evaluatie functioneren Raad van Toezicht

13-03

Aanwezig: Raad van Toezicht: mw. Zomer en de heren Baks, Van Erkelens, Griffioen, Hendriks, Hut en Sleijfer Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver, Lettink en Littooy Onderwerpen: - Werving nieuwe voorzitter Raad van Toezicht - ‘Spoorboekje’ concernvorming - Presentatie gezondheidsbeleid Noorderbreedte door mw. C. Duijndam, directeur Noorderbreedte

24-04

Aanwezig: Raad van Toezicht: mw. Zomer en de heren Baks, Van Erkelens, Griffioen, Hendriks, Hut en Sleijfer Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver en Lettink Onderwerpen: - Jaarrekeningen en accountantsverslagen 2011. Gasten: de drie controllers en de accountants van zowel stichting Zorgpartners Friesland als (voorheen) stichting Ziekenhuis De Tjongerschans - Concept jaardocumenten 2011 van Zorggroep Noorderbreedte en De Tjongerschans - Herbenoeming van de heer Hendriks voor 4 jaar - Vacature P. Littooy - Traject ‘Friesland Voorop’

05-06

Aanwezig: Raad van Toezicht: mw. Zomer en de heren Baks, Van Erkelens, Griffioen, Hendriks, Hut en Sleijfer Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver en Lettink Onderwerp: - Voorgenomen besluiten besturing Zorgpartners Friesland. Gasten: mw. A. Dekker en dhr. H. Abeln van Twynstra Gudde

- 16 -

04-09

Aanwezig: Raad van Toezicht: mw. Zomer en de heren Baks, Van Erkelens, Griffioen, Hendriks, Hut en Sleijfer Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver en Lettink Onderwerpen: - Adviesaanvraag betreffende voorgenomen besluiten besturing Zorgpartners Friesland - Kaderbrieven van de drie BV’s - Wervingstraject voorzitter Raad van Toezicht - Besluit financieringsovereenkomst Zorgpartners Friesland - Rabobank/ING

27-09

Aanwezig: Raad van Toezicht: mw. Zomer en de heren Baks, Van Erkelens, Griffioen, Hut en Sleijfer Afwezig m.k.: de heer Hendriks Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver en Lettink Onderwerp: - Voorgenomen besluit benoeming dhr. mr. M.J.G. Wintels tot toezichthouder

16-10

Aanwezig: Raad van Toezicht: mw. Zomer en de heren Baks, Van Erkelens, Griffioen, Hendriks, Hut en Sleijfer Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver en Lettink Onderwerpen: - Besluit over fusievoorstel van de vastgoedstichtingen Woonservice Senioren, Erasmushiem Woningen, Onroerend Goed Exploitatie Noorderbreedte en Maaltijdvoorziening voor Senioren (verdwijnende stichtingen) met de stichting Zorgpartners Friesland (verkrijgende stichting) - Besluit verhoging hypotheekbedrag ten behoeve van financiering van de bouwinvesteringen tot € 370 miljoen. - Bespreking aanpassing statuten stichting Zorgpartners Friesland, MCL BV, Noorderbreedte BV en Tjongerschans BV, en reglementen Raad van Toezicht en Raad van Bestuur in verband met de concernvorming (gast: dhr. mr. A.J.H. Geense, advocaat)

20-12

Aanwezig: Raad van Toezicht: mw. Zomer en de heren Baks, Van Erkelens, Griffioen, Hendriks, Hut en Sleijfer Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver en Lettink Onderwerpen: - Goedkeuring exploitatiebegrotingen 2013 (gasten: de drie controllers) - Definitieve benoeming dhr. M.J.G. Wintels: per 01-12-12 als lid Raad van Toezicht en per 01-04-13 als voorzitter - Definitief besluit inzake nadere invulling van de Raad van Bestuur van Zorgpartners Friesland - Definitieve goedkeuring statutenwijziging stichting Zorgpartners Friesland - Vaststelling wijziging reglement Raad van Toezicht - Goedkeuring wijziging reglement Raad van Bestuur - Definitief besluit fusie vastgoedstichtingen met stichting Zorgpartners Friesland - Stand van zaken Friesland Voorop

Ook de ontwikkelingen binnen het MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte kwamen aan de orde. De mededelingen van de Raad van Bestuur zijn als bijlagen bij de vergaderstukken gevoegd en werden zo nodig ter vergadering

aangevuld. Ook mededelingen vanuit de diverse commissies van de Raad van Toezicht stonden op de agenda. De voorzitter van de Raad van Toezicht heeft zo‟n tien keer bilateraal gesproken met de voorzitter van de Raad van

Bestuur over de algemene gang van zaken en ter voorbereiding van de activiteiten van de Raad van Toezicht.

Ook op andere manier heeft de Raad van Toezicht zich laten informeren over diverse ontwikkelingen bij het MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte:

Ondernemingsraad 07-03-12 Delegatie Raad van Toezicht aanwezig bij OR-vergadering Noorderbreedte 31-05-12 Delegatie Raad van Toezicht aanwezig bij OR-vergadering MCL 04-06-12 Delegatie Raad van Toezicht aanwezig bij vergadering Centrale Ondernemingsraad Zorgpartners Friesland 25-09-12 Delegatie Raad van Toezicht aanwezig bij OR-vergadering Tjongerschans Cliëntenraden 27-03-12 Delegatie Raad van Toezicht aanwezig bij vergadering cliëntenraad MCL 13-06-12 Delegatie Raad van Toezicht aanwezig bij vergadering cliëntenraad Tjongerschans 27-09-12 Delegatie Raad van Toezicht aanwezig bij vergadering Centrale Cliëntenraad Noorderbreedte Bestuur medische staf 16-04-12 Delegatie Raad van Toezicht aanwezig bij overleg directie - bestuur medische staf Tjongerschans 14-11-12 Delegatie Raad van Toezicht aanwezig bij overleg directie – bestuur medische staf MCL Eerste specialisten ouderengeneeskunde 18-09-12 Delegatie Raad van Toezicht aanwezig bij overleg directie Noorderbreedte - eerste specialisten ouderengeneeskunde

- 17 -

Rondleiding 13-03-12 Rondleiding door Friesma State in Grou door dhr. H. Smorenburg, locatiemanager 16-10-12 Rondleiding door zorgcentrum Bornia Herne door dhr. G. Booij, locatiemanager Auditcommissie

In de auditcommissie (ingesteld in 2004) hebben vanuit de Raad van Toezicht de heren Baks (oktober 2006 – heden;

voorzitter per oktober 2007), Erkelens (mei 2006 – december 2011) en Hendriks (per januari 2012) zitting. De

commissie houdt toezicht op het financieel beleid en de risicobeheersing van de instelling. De commissie heeft in het verslagjaar vier keer vergaderd: 17-04

Aanwezig: Raad van Toezicht: de heren Baks en Hendriks Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver en Lettink Controllers: de heren Delleman, Van der Valk en Wijnsma Namens de accountant . de heren Noordhoff en Dijkstra (Ernst & Young; voor jaarstukken Stichting Zorgpartners Friesland) . de heren Horstman en Van de Rijdt (Deloitte; voor jaarstukken Stichting De Tjongerschans) Onderwerpen: - jaarstukken 2011 - accountantsverslagen 2011 - traject accountantsselectie voor stichting Zorgpartners Friesland

24-04

Aanwezig: Raad van Toezicht: de heren Baks en Hendriks Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver en Lettink Controllers: de heren Delleman, Van der Valk en Wijnsma Onderwerp: - Informele bijeenkomst; informatie over de drie BV’s

12-06

Aanwezig: Raad van Toezicht: de heren Baks en Hendriks Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver en Lettink Controllers: de heren Delleman, Van der Valk en Wijnsma Onderwerpen: - Accountantskeuze - Keuze consortium Rabobank-ING voor financiering investeringsprojecten (gasten: de heer Kitslaar, treasurer, en de heer Poulssen, namens Montesqueieu)

11-12

Aanwezig: Raad van Toezicht: de heren Baks en Hendriks Raad van Bestuur: de heren Blaauw, Korver en Lettink Controllers: de heren Delleman, Van der Valk en Wijnsma Onderwerpen: - managementletter 2012 van de accountant ( in aanwezigheid van mw. Westendorp en de heer Dijkstra van Ernst&Young) - exploitatiebegroting 2013 - voorstel wijziging reglement auditcommissie

Remuneratie- en benoemingscommissie

De remuneratie- en benoemingscommissie (ingesteld in 2004) is samengesteld uit de volgende leden van de Raad

van Toezicht: de heren Griffioen (vanaf juni 2007; voorzitter per januari 2008) en Erkelens (per januari 2012). Deze commissie adviseert de Raad van Toezicht op het gebied van selectie, benoemingen en beloning van leden van de Raad van Toezicht en de Raad van Bestuur. In het verslagjaar heeft de commissie drie keer vergaderd: 23-01

Aanwezig: Raad van Toezicht: de heren Van Erkelens en Griffioen Raad van Bestuur: de heer Blaauw Onderwerpen: - vertrek P. Littooy - honorering bestuursleden - samenstelling commissies Raad van Toezicht

20-02

Aanwezig: Raad van Toezicht: de heren Van Erkelens en Griffioen Raad van Bestuur: de heer Lettink Onderwerpen:

- 18 -

- vacature voorzitter Raad van Toezicht - voorbereiden functioneringsgesprekken met Raad van Bestuur op 12-03-12 16-10

Aanwezig: Raad van Toezicht: de heren Van Erkelens en Griffioen Raad van Bestuur: de heer Blaauw Onderwerpen: - terugblik benoemingsprocedure voorzitter Raad van Toezicht - honorering en onkostenvergoeding leden Raad van Toezicht - honorering Korver - voorbereiden evaluatie Raad van Toezicht (begin 2013) - werving lid Raad van Bestuur/voorzitter directie MCL (begin 2013)

Commissie Toezicht Kwaliteit van de Zorg

De Commissie Toezicht Kwaliteit van Zorg is in 2006 ingesteld. De commissie bereidt oordeelsvorming van de Raad van Toezicht voor over het kwaliteits- en veiligheidsbeleid in de zorg en de wijze waarop de Raad van Bestuur

daaraan sturing geeft. Ook opleiding en wetenschappelijk onderzoek behoren tot de aandachtsgebieden van de

commissie. De commissie bestaat uit drie leden van de Raad van Toezicht, te weten de heer Sleijfer (per juli 2009; voorzitter), de heer Hut (per januari 2012) en mevrouw Zomer (vanaf 2006). In 2012 is drie keer vergaderd: 15-05

Aanwezig: Raad van Toezicht:: mw. Zomer, de heren Hut en Sleijfer Raad van Bestuur: de heren Korver en Lettink Namens Noorderbreedte: dhr. De Snoo Namens MCL: mw. Fukur en dhr. Van der Broek Namens bestuur medische staf MCL: mw. Meindersma Namens Tjongerschans: dhr. Rijpma Onderwerpen: - managementrapportages kwaliteit en patiënt/cliëntveiligheid Noorderbreedte, MCL en Tjongerschans - thema opleiding en deskundigheidsbevordering (gasten: dhr. J. Prins, decaan MCL Academie en mw. K. Dikker, manager HRM Noorderbreedte en dhr. Kappelle, affiliatiecoördinator)

09-10

Themabijeenkomst. Aanwezig: Raad van Toezicht: mw. Zomer, de heren Hut en Sleijfer Raad van Bestuur: de heren Korver en Lettink Namens MCL: de heer Van der Broek en mw. Fukur Namens Noorderbreedte: dhr. De Snoo Thema: - Onderzoeksprojecten Noorderbreedte, MCL en Tjongerschans. Gasten: dhr. A. Dijkstra, directieadviseur Noorderbreedte en lector iHuman Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL); dhr. J. Prins (decaan MCL Academie), dhr. N. Veeger (hoofd wetenschapsbureau en klinisch epidemioloog MCL Academie) en mw. I. van Dusseldorp (hoofd kennis- en informatiecentrum MCL Academie)

20-11 Aanwezig: Raad van Toezicht: mw. Zomer; de heren Hut en Sleijfer Raad van Bestuur: dhr. Korver Namens MCL: dhr. Van der Broek Namens Noorderbreedte: mw. Van Kalsbeek Namens Tjongerschans: dhr. Rijpma Namens bestuur medische staf MCL: mw. Meindersma Onderwerpen: - managementrapportages kwaliteit en patiënt/cliëntveilighed Noorderbreedte, MCL en Tjongerschans

Jaarverslag

- 20 -

1 Uitgangspunten van het jaarverslag Voor u ligt het jaarverslag van Zorgpartners Friesland. Daarin doen we verslag over het concern én de onderdelen

Medisch Centrum Leeuwarden (hierna: MCL). Tjongerschans en Noorderbreedte. Dit verslag beslaat het jaar 2012

dat loopt vanaf 1 januari tot en met 31 december. De gevraagde informatie wordt verstrekt op concernniveau en

waar nodig en relevant op het niveau van de onderdelen. De inhoud van dit verslag voldoet aan de eisen die uit het oogpunt van good governance aan onze instelling worden gesteld.

Sinds 1 januari 2012 maakt ook ziekenhuis Tjongerschans onderdeel uit van het concern dat vanaf die datum Zorgpartners Friesland heet. Dit Jaardocument is dus het eerste verslag over het concern in de nieuwe samenstelling.

De integrale versie van DigiMV maakt geen onderdeel uit van dit jaarverslag, maar is in te zien via een link op onze

speciale jaarverslagpagina op internet: www.zorgpartnersfriesland.nl/jaarverslag. Daar zijn ook andere verslagen in te zien.

- 21 -

2 Profiel van de organisatie

2.1 Over Zorgpartners Friesland Zorgpartners Friesland verleent ziekenhuiszorg, verzorging, verpleging en thuiszorg aan inwoners van Friesland. Voor de toelatingen van het concern verwijzen we naar de informatie in DigiMV. ALGEMENE IDENTIFICATIEGEGEVENS Naam verslagleggende rechtspersoon Adres Postcode Plaats Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel E-mailadres Internetpagina

Stichting Zorgpartners Friesland Henri Dunantweg 2 8934 AD Leeuwarden (058) 286 66 66 01079054 [email protected] www.zorgpartnersfriesland.nl

Stichting Zorgpartners Friesland is sinds 1 januari 2012 100% eigenaar/aandeelhouder van MCL BV, Noorderbreedte BV en Tjongerschans BV. MCL BV

Het MCL is een centrum voor medisch specialistische zorg, waar alle kwalitatief hoogwaardige vormen van

diagnostiek, behandeling en verpleging beschikbaar zijn op basis van de meest moderne inzichten. Vanuit locaties

in Leeuwarden en Harlingen verleent het MCL uitstekende basiszorg voor de patiënten in het verzorgingsgebied.

Daarnaast neemt het MCL voor de gehele provincie Friesland een plaats in tussen het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en de andere Friese ziekenhuizen. Dit komt tot uitdrukking in een aantal regionale (top-

)functies, subspecialisaties, multidisciplinaire samenwerkingsverbanden en niet in de laatste plaats in aandacht voor onderwijs en onderzoek. Het MCL heeft als speerpunten oncologie (zorg voor mensen met kanker) en meer in het bijzonder de hoofdhalsoncologie, heelkunde (chirurgie) en meer in het bijzonder de minimaal invasieve chirurgie

(knoopsgatoperaties) en bariatrische chirurgie. Het MCL is „teaching hospital‟ en heeft een groeiend aantal

opleidingen tot medisch specialist. In samenwerking met het UMCG en andere (opleidings-) ziekenhuizen in de

regio organiseert het MCL opleidingen voor studenten geneeskunde en AIOS. Het MCL is onderdeel van een select gezelschap van ziekenhuizen in Nederland die topklinische zorg verlenen: de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Het MCL is geaccrediteerd door het Nederlands Instituut voor

Accreditatie van Ziekenhuizen (NIAZ). Tjongerschans BV

Tjongerschans is een algemeen ziekenhuis en verleent ziekenhuiszorg in de regio Heerenveen. Tjongerschans biedt

op gastvrije wijze moderne, effectieve en efficiënte tweedelijns basiszorg. Daarnaast richt het ziekenhuis zich op de speerpunten „zorg voor ouderen‟, „preventie‟, „geboortezorg‟ en „sportgeneeskunde‟. Tjongerschans doet dit zoveel mogelijk in samenwerking met partners in de regio, bijvoorbeeld met huisartsen en andere zorgaanbieders. Naast een ziekenhuis in Heerenveen, heeft de Tjongerschans een polikliniek in Lemmer.

- 22 -

Noorderbreedte BV

Noorderbreedte heeft veertien zorgcentra in Noord-Fryslân. Daarnaast heeft Noorderbreedte ook aanleunwoningen,

woonvormen voor bijzondere doelgroepen en biedt Noorderbreedte thuiszorg. Vanuit de zorgcentra wordt zorg en

service geboden aan mensen uit de wijk of het dorp. De zorgcentra maken steeds vaker deel uit van

multifunctionele centra met een divers aanbod van voorzieningen. Daarnaast wordt verpleeghuiszorg geboden aan

mensen die intensieve zorg nodig hebben. Locaties van Noorderbreedte beschikken over het PREZO-keurmerk in de

zorg. Het keurmerk onderstreept dat deze locaties aantoonbare kwaliteit van zorg leveren en dat de organisatie uitstekend op orde is.

2.2 Structuur van het concern Zorgpartners Friesland bestaat in 2012 uit drie onderdelen: MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte. Elk onderdeel

heeft een eigen directie. Boven de directie staat de Raad van Bestuur, in het verslagjaar bestaande uit drie leden. Een

Raad van Toezicht, bestaande uit zeven leden, houdt toezicht op de Raad van Bestuur. Controllers op het gebied

van financiën en sociale zaken ondersteunen de Raad van Bestuur. Een overzicht van de aan Zorgpartners Friesland gelieerde entiteiten staat in onderstaand kader. AAN ZORGPARTNERS FRIESLAND GELIEERDE ENTITEITEN           

MCL BV Noorderbreedte BV Tjongerschans BV Stichting Klinisch Chemisch Laboratorium Stichting Hermes SenD BV Zorgzuster Fryslan BV De Tjonger CON BV Kijlstra Zorggroep BV (20%) PAL BV (50%)

MCL

De directie van het MCL bestaat uit acht personen. De voorzitter is tevens lid van de Raad van Bestuur van

Zorgpartners Friesland. Verder bestaat de directie onder andere uit een directeur voor de snijdende vakken, een voor de beschouwende vakken en een voor het medisch facilitair bedrijf. Daaronder is de zorg georganiseerd in centra, die worden geleid door een centrummanager en een gemandateerd specialist.

Tjongerschans

De directievoorzitter van Tjongerschans is tevens lid van de Raad van Bestuur van Zorgpartners Friesland. Het managementteam bestaat, naast de voorzitter van de directie en de voorzitter van de medische staf uit

sectormanagers voor de snijdende vakken en voor de beschouwende vakken. De managers van het facilitair bedrijf, PO&O, de controller en de directiesecretaris maken als adviserend lid deel uit van het managementteam. Net zoals het MCL heeft ook Tjongerschans de zorg georganiseerd in centra.

Noorderbreedte

De directie van Noorderbreedte bestaat uit drie leden. Inhoudelijk beleid wordt ontwikkeld en aangestuurd vanuit

regiegroepen. De zorg is georganiseerd in locaties, verspreid over de regio, en een expertisecentrum. Daarnaast biedt Noorderbreedte thuiszorg en is er een Klantenservice die voor de verbinding zorgt tussen de wensen en

behoeften van (huidige en toekomstige) cliënten en het zorgen serviceaanbod van Noorderbreedte. De voorzitter

van de directie is tevens lid van de Raad van Bestuur van Zorgpartners Friesland. Het Directieoverleg Noorderbreedte

(DNB) wordt gevormd door de drie directeuren samen met de controller Noorderbreedte, de manager HRM en de beleidssecretaris directie Noorderbreedte.

- 23 -

Bedrijven en afdelingen

MCL, Noorderbreedte en Tjongerschans worden elk ondersteund door eigen bedrijven en afdelingen op het gebied van onder andere facilitaire zaken, vastgoed, personeel, informatie en administratie en communicatie. De afdeling

Inkoop werkt voor het gehele concern. ORGANOGRAM ZORGPARTNERS FRIESLAND

Medezeggenschap

Ondernemingsraden

De formele vertegenwoordiging van het personeel is geregeld op concernniveau (centrale ondernemingsraad COR), op het niveau van de drie BV‟s (ondernemingsraden - OR) en op het niveau van de locaties, diensten en

bedrijven van MCL en Noorderbreedte (onderdeelcommissies - OC). De COR bestaat uit 9 gekozen OR-leden, 3 uit

elke OR. Vanaf 1 januari 2012 maakt ook de OR Tjongerschans onderdeel uit van de medezeggenschap.

De taakverdeling en werkwijze van de ondernemingsraad (OR) liggen vast in een reglement. Verder beschikt de OR

over een eigen budget binnen de begroting van de instelling. De Raad van Bestuur heeft een periodiek overleg met de COR. Een delegatie van de Raad van Toezicht heeft in 2012 vier keer een overlegvergadering bijgewoond (COR,

OR MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte). De OR heeft adviesrecht, instemmingsrecht, initiatiefrecht en recht op

informatie.

De medezeggenschap richtte zich in 2012 onder andere op: -

nieuwe uitgangspunten en doelstellingen voor de medezeggenschap in de periode 2012-2015;

arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden, arbeidsverhoudingen en de organisatie; de samenwerking binnen Zorgpartners Friesland;

gezondheidsbeleid en

contact met de achterban.

- 24 -

De volgende onderwerpen zijn in 2012 besproken: Algemeen

MCL

Tjongerschans

Noorderbreedte

Financiële rapportages Productiecijfers CAO-zaken Verzuimcijfers/verzuim- en gezondheidsbeleid Wijziging resp. invoering van diverse secundaire arbeidsvoorwaarden, richtlijnen en procedures voor het personeel Vakantie- en PLB-stuwmeren Kadernota’s Inspectiebezoeken Managementrapportages kwaliteit en patiëntveiligheid Friesland Voorop Aanpassing structuur Raad van Bestuur Benoeming voorzitter Raad van Toezicht Financieringsovereenkomst voor de bouwprojecten Integratie financiële afdelingen KCL etc. Contractpartij schoonmaak: SenD BV Samenwerking met Tjongerschans McLean Nieuwbouwprojecten Uitkomsten werkvermogensmonitor Positionering MCL in de regio ICT/EPD Hanzekliniek Commercieel investeren in de zorg Aanstelling interim-directeur dhr. Smits Werkplekonderzoek Hanzekliniek Sportgeneeskunde Integratie Personeels- en Salarisadminstratie binnen ZPF Harmonisatie arbeidsvoorwaarden binnen ZPF Uitvoering personeelsbeleid met/na invoering BV-structuur (ZPF) Roosterbeleid binnen Tjongerschans Invulling Raad van Bestuur ZPF Rapportages uit regiegroepen Bouwprojecten Noorderbreedte Concernvorming met Tjongerschans Besturingsfilosofie Speerpunten en beleidskader Noorderbreedte Omzettingen verblijf zonder behandeling naar verblijf met behandeling Implementatie EVS Electronisch Leren Functiegebouw zorg Marketing en verkoopfunctie binnen Noorderbreedte

Daar waar nodig is instemming of een positief advies verkregen.

Medische staven

MCL en Tjongerschans hebben elk een eigen vereniging medische staf. Deze vereniging bestaat uit de medisch

specialisten die in de ziekenhuizen werken. Doel van de vereniging is, naast het bevorderen van de kwaliteit van zorg, opleiding en onderzoek, het behartigen van de gezamenlijke belangen van de leden van de medische staf.

Ook bewaakt de vereniging de kwaliteit van het functioneren van de vakgroepen en de individuele leden. De beide verenigingen overleggen regelmatig met de directies van het MCL en Tjongerschans en met de Raad van Toezicht van Zorgpartners Friesland. In het kader van de concernvorming is een Interstafbestuur gevormd, bestaande uit twee leden uit de medische staf van Tjongerschans en drie leden uit de medische staf van het MCL. Voor meer informatie wordt verwezen naar de hoofdstukken over de BV‟s.

Patiënten en cliënten

Patiënten en cliënten zijn vertegenwoordigd door cliëntenraden. Meer hierover in 3.5.

- 25 -

2.3 Werkgebied Zorgpartners Friesland richt zich in hoofdzaak op patiënten en cliënten in Friesland. Het MCL en Tjongerschans

richten zich met het aanbod van specialistische zorg ook op patiënten van daarbuiten. Noorderbreedte biedt AWBZen WMO-zorg in de zorgkantoorregio Friesland.

2.4 Samenwerkingsrelaties Huisartsen en verwijzers

Op allerlei manieren is in 2012 geïnvesteerd in een goede relatie met verwijzers, bijvoorbeeld door hen op de

hoogte te houden van actuele ontwikkelingen via de verschillende websites, relatiebladen en nieuwsbrieven. Twee

keer per jaar vindt overleg plaats met de Friese Huisartsen Vereniging en het Medisch Coördinerend Centrum (MCC). Hierbij zijn de besturen van de beide medische staven en de ziekenhuisdirecties aanwezig.

Ziekenhuizen

Vanaf 1 januari 2012 maakt Tjongerschans onderdeel uit van het concern. Samenwerking met de andere Friese

ziekenhuizen (De Sionsberg in Dokkum, Nij Smellinghe in Drachten en Antonius in Sneek) vindt vooral plaats op het niveau van de vakgroepen. Ook op facilitair gebied wordt met anderen samengewerkt, bijvoorbeeld op het gebied van gezamenlijke inkoop (zie verder). Belangrijke partner voor het MCL is ook het Universitair Medisch Centrum

Groningen (UMCG).

Friesland Voorop

Onder de noemer „Friesland Voorop‟ praten nagenoeg alle Friese zorgpartijen, onder leiding en regie van De

Friesland Zorgverzekeraar, over de herinrichting van de Friese zorg. Doel is om samen scenario‟s te ontwikkelen om

de zorg in Friesland betaalbaar en bereikbaar te houden voor de inwoners van Friesland. Hiervoor is herverdeling tussen de 1e, 2e en 3e lijn en mogelijk ook spreiding en concentratie van ziekenhuisfuncties nodig. Een aantal

expertgroepen ontwikkelt voorstellen voor het nieuwe zorglandschap: geboortezorg, SEH/IC, oncologie, complexe vaatchirurgie, electieve zorg, chronische zorg en ouderenzorg. De stuurgroep „Friesland Voorop‟, bestaande uit de voorzitters van medische staven, voorzitters raden van bestuur van de Friese ziekenhuizen, De Friesland

Zorgverzekeraar, patiëntenverenigingen en huisartsen, geven sturing aan het proces en adviseren De Friesland Zorgverzekeraar over het eindresultaat. In 2012 verscheen de notitie „Toekomstperspectief Friesland Voorop‟.

Daarin staat hoe het Friese zorglandschap zich in de periode tot 2020 zal ontwikkelen. Het is de bedoeling dat partijen in 2013 een convenant sluiten. Daarin staan afspraken over de uitvoering van het programma.

Ambulancezorg

Het MCL heeft een minderheidsbelang in de Kijlstra Zorggroep BV.

Onderwijs en opleiding

Ook op het gebied van onderwijs werkt Zorgpartners Friesland samen, bijvoorbeeld met het UMCG, hogescholen en

ROC‟s. Het MCL werkt samen met de andere opleidingsziekenhuizen in Nederland in de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). In de zogenoemde Onderwijs- en Opleidingsregio Noord- en Oost-

Nederland (OOR N&O) werkt het UMCG samen met een aantal regionale ziekenhuizen, waaronder het MCL, aan

onderwijs voor studenten geneeskunde en AIOS.

Zorgacademie

In 2011 startten de vijf Friese ziekenhuizen en de drie onderwijsinstellingen die voor de zorgcentra opleiden een initiatief onder de naam de Friese Zorgacademie. Doel is een betere aansluiting van het onderwijs op de beroepspraktijk. In 2012 is de Zorgacademie verder uitgebreid naar instellingen voor care.

- 26 -

Wonen en zorg

Ook voor Noorderbreedte is de omgeving van groot belang voor zowel het vormgeven van beleid als het aanbieden en afstemmen van producten en diensten in de nabijheid van haar zorgcentra. Zo belangrijk zelfs, dat er een

speciale regiegroep Omgevingsmanagement is opgericht. Het gaat bij die omgeving om overheden en andere organisaties op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Bijvoorbeeld om gemeenten. Verder hebben ook

woningstichtingen, projectontwikkelaars, welzijnsorganisaties, wijkverenigingen, ouderenbonden, zorgorganisaties, patiënten- en cliëntenorganisaties en allerlei dienstverlenende organisaties in meer of mindere mate belang bij Noorderbreedte.

Palliatief Netwerk

Noorderbreedte en MCL maken deel uit van het Palliatief Netwerk Noordwest Friesland. Doel van het netwerk is om in de regio draagvlak en ketenzorg te organiseren voor palliatieve zorg.

DiaFrys

DiaFrys is een samenwerkingsverband tussen de kinderartsen van Antonius zorggroep Sneek, MCL, Nij Smellinghe Drachten, Tjongerschans en Sionsberg Dokkum. De ziekenhuizen bieden met dit initiatief sinds april dit jaar

gezamenlijke 24 uurs-bereikbaarheid voor kinderen en jeugd met diabetes die in de Friese ziekenhuizen behandeld worden. Als ouders en/of kinderen in de avond, nacht of het weekend een vraag met betrekking tot diabetes

hebben die niet tot een volgende werkdag kan wachten, kunnen ze de spoedlijn bellen. Zij krijgen dan direct een van de Friese kinderdiabetesartsen aan de lijn.

Sportgeneeskunde Friesland

De samenwerking tussen Tjongerschans en Sportgeneeskunde Friesland is zorginhoudelijk verder uitgebouwd.

Sportgeneeskunde Friesland is een gerenommeerd eerstelijns sportmedisch adviescentrum in Friesland met vestigingen in Heerenveen, Drachten en Sneek.

TinZ

Noorderbreedte neemt deel aan TinZ. TinZ is een coöperatie van een dertigtal zorgorganisaties in Friesland die zich

bezighouden met de ontwikkeling van ketenzorg voor mensen met dementie. Samen met Zorgverzekeraar de

Friesland, Zorgkantoor Friesland, GGD, provincie Fryslân en Alzheimer Nederland zorgt het netwerk ervoor dat

mensen met dementie en hun mantelzorgers de ondersteuning krijgen die zij nodig hebben om zolang mogelijk

zelf thuis te kunnen blijven wonen. Eind 2012 won het netwerk de Univé Paludanusprijs voor kwaliteitsverbetering

van de zorg.

Netwerk Regionale Zorgorganisaties Nederland

Noorderbreedte werkt daarnaast samen met regionale zorgorganisaties in Huizen, Borne, Warmond, Terborg,

Groenlo, Winschoten, Zevenbergen, Assen, Zwolle en Almelo. Doel van de samenwerking is de krachten te bundelen, bijvoorbeeld op het gebied van innovatie, wetenschappelijk onderzoek, ICT en gezamenlijke inkoop. Er is

nadrukkelijk geen intentie tot fusie. De partners behouden hun lokale en regionale herkenbaarheid en binding.

Overig

De instellingen van Zorgpartners Friesland vervullen een belangrijke maatschappelijke functie en staan daarom

midden in de samenleving. Hieruit vloeit voort dat er veel intensieve contacten zijn met een breed scala van externe

belanghebbenden, zoals overheden, zorgverzekeraars, kapitaalverschaffers en toezichthoudende instanties. Ook de pers en de media zijn belangrijke belanghebbenden. Met Zorgbelang Fryslân worden ook intensieve contacten onderhouden. Deze organisatie behartigt de belangen van patiënten en andere zorgvragers in de provincie. Daarnaast vindt overleg plaats met patiënten- en cliëntenverenigingen.

- 27 -

3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Normen voor goed bestuur Stichting Zorgpartners Friesland en de onderdelen Noorderbreedte BV, MCL BV en Tjongerschans BV hebben elk hun eigen statuten. Daarnaast beschikt de stichting over de volgende reglementen: REGLEMENTEN (PER 31 DECEMBER 2012)        

Reglement Raad van Bestuur Reglement Raad van Toezicht Profielschets Raad van Toezicht Reglement Auditcommissie Reglement Remuneratie- en Benoemingscommissie Reglement Commissie Toezicht Kwaliteit van de Zorg (inclusief toezichtskader) Kader voor het toezicht op de kwaliteit van zorg Klokkenluidersregeling

Alle statuten en reglementen zijn via de website te downloaden (www.zorgpartnersfriesland.nl) De statuten en reglementen voldoen aan de Zorgbrede Governancecode. Slechts op twee punten wijken de statuten en reglementen af van deze code:

.

De dialoog met de belanghebbenden. Het is niet nodig in de statuten en reglementen apart beleid te formuleren

over de dialoog met belanghebbenden. Zorgpartners Friesland is een transparantie organisatie. Er is voldoende mogelijkheid voor stakeholders om te reageren. Achteraf wordt verantwoording afgelegd over genomen

.

besluiten.

Periodiek wisselen van de externe accountant. Periodiek wordt van partner gewisseld. Wisseling van kantoor wordt niet noodzakelijk gevonden.

Enquêterecht

Het enquêterecht (het recht om een verzoek in te dienen bij het Gerechtshof om onderzoek te doen naar de gang

van zaken) is statutair toegekend aan de (centrale) cliëntenraden en de medische staven van MCL en Tjongerschans. Gedragscode voor medewerkers

Noorderbreedte en MCL hebben een gedragscode voor medewerkers. Ziekenhuis Tjongerschans komt met een gedragscode na gereedkoming van het zorgconcept Tjongerschans.

- 28 -

3.2 Raad van Bestuur De Raad van Bestuur bestaat uit drie leden en is voor onbepaalde tijd benoemd door de Raad van Toezicht (zie kader).

SAMENSTELLING RAAD VAN BESTUUR (31 december 2012)

Naam

Bestuursfunctie

Nevenfuncties

De heer mr. W.J.G. Blaauw

Voorzitter Raad van Bestuur Zorgpartners Friesland, tevens voorzitter directie MCL BV

      

Drs. F.L.A. Korver MBA

Lid Raad van Bestuur Zorgpartners Friesland, tevens directievoorzitter Tjongerschans BV

De heer ir. J.B.A. Lettink MPM

Lid Raad van Bestuur Zorgpartners Friesland, tevens voorzitter directie Noorderbreedte BV

Drs. P. Littooy RA

Lid van de Raad van Bestuur van Zorgpartners Friesland, tevens vice-voorzitter directie MCL (tot 1 mei 2012)

                 

Voorzitter bestuur Stichting Klinisch Chemisch Laboratorium (KCL) Voorzitter bestuur Stichting Trombosedienst Friesland Noordwest Lid Bestuursadviescommissie Besturing en Bekostiging van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) Lid Commissie Cure Instellingen van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) Voorzitter bestuur Stichting Hermes Voorzitter Raad van Commissarissen SenD BV Secretaris/penningmeester bestuur vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) Lid bestuur Stichting Regionaal Huisartsenlaboratorium Friesland (HAL) Lid Raad van Advies Stichting Gerrit Gecertificeerd HMIMS-instructeur (Hospital Major Incident Management and Support) Gecertificeerd NIAZ extern auditor Voorzitter Raad van Toezicht ROC Kop van Noord-Holland Lid van de Kamer van het College Ziekenhuis Opleidingen (CZO) namens de NVZ(tot mei 2012) Voorzitter Bestuurders Curatieve Zorg Nederland (BCZN) (tot 9 november 2012) Bestuurslid Vereniging van Bestuurders in de Zorg NVZD (vanaf 28 november 2012) Lid Raad van Commissarissen SenD BV Lid bestuur Stichting Klinisch Chemisch Laboratorium (KCL) Directeur Apotheek De Tjonger BV (tot 1 oktober 2012) Penningmeester bestuur Stichting Hermes Lid adviescommissie Vastgoed van Actiz Voorzitter Netwerk Regionale Zorgorganisatie Nederland Stakeholder Zorg Innovatie Forum Voorzitter Tinz Ketenzorg Dementie Friesland Lid bestuur provinciale klachtencommissie voor verzorging, verpleging en gehandicaptenzorg Friesland Lid bestuur Gezondheid Expertise & Educatiecentrum Friesland (GEEF)

De nevenfuncties van de Raad van Bestuur hebben de goedkeuring van de Raad van Toezicht en zijn allemaal onderdeel van de regulierere functie-inhoud.

- 29 -

Agendapunten

In principe vinden wekelijks vergaderingen plaats, zo nodig met gasten om onderwerpen toe te lichten. In 2012 is

een breed scala aan onderwerpen besproken, zoals: Vaste agendapunten

Algemeen

Verslagen vergaderingen directie/managementteams MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte Verslagen vergaderingen (commissie van de) Raad van Toezicht Voorbereiding van en punten naar aanleiding van vergaderingen Raad van Toezicht/commissies van de Raad van Toezicht Overzichten personele en materiële kosten en opbrengsten Ziekteverzuimoverzichten Financiële rapportages Vastgoedzaken Jaarrekening/jaardocument 2011 Managementletter Ernst & Young Begrotingen 2013 Kadernota’s Werving nieuwe voorzitter Raad van Toezicht Successiestrategie Raad van Bestuur korte (vertrek Littooy per 01-05-12) en langere termijn Personele zaken directeuren en medisch specialisten Wijzigingen statuten en reglementen Accountantselectie Goedkeuring diverse richtlijnen arbeidsvoorwaarden personeel Regionale ontwikkelingen (traject Friesland Voorop; fusie De Sionsberg- Nij Smellinghe; Lab Noord; geriatrische revalidatiezorg; TINZ – coöperatie van 35 AWBZ-instellingen in Friesland ) Traject concernvorming MCL – Tjongerschans – Noorderbreedte Bezoeken Inspectie voor de Gezondheidszorg Financiering bouwtrajecten Medezeggenschapszaken Calamiteiten Fusie met de vastgoedstichtingen ICT-strategie ZPF

Noorderbreedte

Invulling vacature directeur i.v.m. vertrek Kirchner Invulling vacatures locatiemanager Nij Bethanië, De Spiker, Abbingahiem Regiobudget Friesland Omzetting plaatsen zonder behandeling in plaatsen met behandeling Stand van zaken diverse bouwtrajecten Geriatrische revalidatiezorg Thuiszorg

MCL

Aanstellen interim-directeur in verband met vertrek Littooy Invulling vacature locatiemanager MCL Harlingen Problematiek maatschap anesthesiologie Productieonderhandelingen met zorgverzekeraars Hervisitatie STZ Verbouwplannen MCL

Tjongerschans

Productieonderhandelingen met zorgverzekeraars NIAZ audit Onderzoek uitbesteding schoonmaak My Work / Productive Ward (vorm van leanmanagement) Zorgprogrammering Focus (bezuinigingsproject) Sportgeneeskunde (onderhandelingen overname Sportgeneeskunde Friesland) Hanzekliniek (onderhandelingen overname deel van het aandelenpakket) Geboortezorg (o.a. n.a.v. sluiting afdeling verloskunde Meppel) Spoedplein Heerenveen (SEH-HAP)

Algemene vergadering van aandeelhouders

Sinds de BV-vorming moet jaarlijks voor zowel Noorderbreedte BV, MCL BV en Tjongerschans BV een algemene

vergadering van aandeelhouders worden georganiseerd. Deze aandeelhoudersvergaderingen vonden plaats op 24

april 2012 in aanwezigheid van de heren Lettink en Blaauw (aandeelhoudersvergadering Noorderbreedte BV) en de heren Korver en Blaauw (aandeelhoudersvergadering van zowel MCL BV als Tjongerschans BV).

- 30 -

Taken, beloning en vertrekregeling

Op de taken, verantwoordelijkheden en werkzaamheden van de Raad van Bestuur is het Reglement Raad van Bestuur van toepassing. Er is een beleid voor de beloning van de leden van de Raad van Bestuur. Dit wordt toegelicht in de jaarrekening. Ook wordt in de jaarrekening ingegaan op de met de drie bestuurders overeengekomen vertrekregeling en de beloningscode voor bestuurders in de zorg. Belangenverstrengeling

Om belangenverstrengeling te voorkomen, zijn hierover duidelijke regels opgenomen in het reglement van de Raad

van Bestuur dat via de website openbaar is. Een vermoeden van belangenverstrengeling wordt gemeld aan de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht besluit buiten de tegenwoordigheid van het betrokken lid van de Raad van Bestuur of er sprake is van een belangenverstrengeling. Deze situatie heeft zich in 2012 niet voorgedaan. Samenwerking

De samenwerking tussen de leden van de Raad van Bestuur is gebaseerd op de taakverdeling en aandachtsgebieden die in de aanstellingsdocumenten en in het reglement Raad van Bestuur staan. De Raad van Bestuur kijkt jaarlijks in een evaluatiebijeenkomst terug op de besproken onderwerpen en de wijze waarop overleg en besluitvorming heeft plaatsgevonden. Deze evaluatie wordt ook ter kennis gebracht van de Raad van Toezicht. De onderlinge

samenwerking in 2012 is goed en evenwichtig geweest. Inhoudelijk vullen de leden elkaar goed aan. Alle besluitvorming heeft in consensus plaatsgevonden.

3.3 Bedrijfsvoering Planning en control

Zorgpartners Friesland hanteert een planning- en controlecyclus – vormgegeven als een zogenoemde „PDCA-cyclus‟

–gericht op het beheersen, bewaken en verbeteren van beleid, processen en activiteiten. Startpunt van een cyclus zijn kadernota‟s en meerjarige beleidsplannen. Deze plannen worden bijvoorbeeld uitgewerkt in beleidsplannen,

activiteitenplannen en werkplannen per centrum, locatie en afdeling. Financiële verantwoording van de plannen

krijgt de vorm van (meerjaren)begrotingen en de jaarrekening. Evaluatie en bijstelling van de plannen vindt plaats aan de hand van periodieke rapportages, bijvoorbeeld op het gebied van kwaliteit, vastgoed en financiën. De

beleidsontwikkeling binnen Noorderbreedte vindt plaats in regiegroepen. Elke groep ontwikkelt beleid op een bepaald themagebied en ondersteunt de locaties bij de invoering. Samenwerking binnen het concern

Sinds 1 januari 2012 maakt Tjongerschans deel uit van het concern. Op allerlei gebieden krijgt de samenwerking

gestalte. Zo is er al een gezamenlijk afdeling inkoop en werken de Vastgoedbedrijven intensief samen. Daarnaast

wordt onderzoek uitgevoerd naar integratie van de facilitaire bedrijven van Tjongerschans en MCL om te komen tot één facilitair bedrijf. Naast samenwerking op het gebied van de niet-medische ondersteuning, willen MCL en Tjongerschans ook komen tot meer zorginhoudelijke samenwerking. Daarom is in 2012 begonnen met het

Zorgdirectieoverleg. De aandachtsgebiedhouders van beide genoemde directies maken deel uit van dit overleg,

samen met de directeuren van het MCL, de sectormanagers van Tjongerschans en de directiesecretarissen van beide

BV‟s. Ook hebben beide medische staven een gezamenlijk overleg opgestart. Het al langer bestaande ketenoverleg

tussen de directie MCL en directie Noorderbreedte is sinds begin 2012 uitgebreid met de directie Tjongerschans; in dit overleg staat verbetering en vernieuwing van de ketenzorg centraal. Er is onder andere gesproken over het transferproces, ziekenhuisverplaatste zorg, geriatrische revalidatiezorg en (specialistische) thuiszorg. Materiële controles

Evenals voorgaande jaren zijn MCL en Tjongerschans verschillende keren door de zorgverzekeraars gecontroleerd.

De materiële controles worden intern beoordeeld en met een toelichting teruggezonden naar de zorgverzekeraars. Worden onjuiste of onterecht gedeclareerde registraties geconstateerd, dan volgt een aanpassing in de

administratie en worden maatregelen getroffen ter voorkoming van herhaling. De kwaliteit van de materiële controle verschilt per zorgverzekeraar, waardoor ook de uitkomsten niet eenduidig zijn weer te geven. Door de

- 31 -

veranderingen in het zorgstelsel en het toenemende accent op transparantie verwachten wij ook een toename van het aantal controles. Bij Noorderbreedte heeft in 2012 geen materiële controle plaatsgevonden. Risicomanagement en fraudebeheersing

Zowel MCL, Tjongerschans als Noorderbreedte krijgen met onzekerheden te maken die een risico kunnen vormen

voor de continuïteit van het (zorg)proces of kunnen leiden tot imagoschade. Beide organisaties lopen bijvoorbeeld

risico‟s door incidenten, klachten en claims, infecties en besmettingen, (veranderende) financiering en regelgeving, toepassing van ICT in de zorg, activiteiten van andere zorgaanbieders, arbeidsmarktontwikkelingen of mogelijke gevolgen van negatieve berichtgeving.

Op allerlei manieren proberen MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte risico‟s te voorkomen en te beperken.

Risicomanagement is een integraal onderdeel van de „reguliere‟ bedrijfsvoering en is in de eerste plaats de

verantwoordelijkheid van directies, centra, locaties en afdelingen. Zo monitort de afdelingen P&O de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en ontwikkelen beleid om jonge talenten aan de organisatie te binden. Er is een speciaal

gezondheidsbeleid om medewerkers gezond, gemotiveerd en met plezier aan het werk te laten zijn en blijven.

Diverse kwaliteitssystemen – zoals NIAZ en PREZO – borgen de kwaliteit van zorg en dienstverlening. Het zijn zo

maar een paar voorbeelden. In dit jaardocument staan er meer.

De Raad van Bestuur rapporteert aan de Raad van Toezicht over de risico‟s die verbonden zijn aan de activiteiten en

de financiering van de organisatie. De Auditcommissie besteedde in 2012 extra aandacht aan de invoering van de DOT-systematiek in de beide ziekenhuizen, de risico‟s die Noorderbreedte loopt door contractering van AWBZ

gerelateerde zorg en de effectiviteit van het systeem voor de naleving van wetten en andere interne en externe regelgeving (zoals naleving fraudeprotocol en regelgeving VWS).

Kwaliteitsrisico‟s De kwaliteitsrisico‟s worden besproken in een speciale commissie van de Raad van Toezicht. Door gebruik te maken van een beoordelingskader met concrete ijkpunten toetst de commissie of de resultaten van de zorg en de

onderliggende processen voldoen aan gestelde normen en of de informatievoorziening zodanig is ingericht dat

risico‟s tijdig worden onderkend. Meer informatie over het kwaliteitsbeleid staat elders in dit jaarverslag.

Financiële risico‟s Om zicht te krijgen en te houden op de ontwikkeling van het eigen vermogen op de middellange termijn, stellen MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte meerjarenbegrotingen op. Die begrotingen zijn gebaseerd op

risicoprofielen die periodiek worden bijgesteld. De auditcommissie van de Raad van Toezicht besteedt jaarlijks

samen met management en de accountant aandacht aan belangrijke ontwikkelingen in regelgeving en de daaruit voortvloeiende risico‟s en bedreigingen voor de (financiële) bedrijfsvoering.

Risico‟s vastgoed

Om grip te houden op de risico‟s van vastgoed, is in 2012 gestart met de invoering van een methodiek voor

integrale projectbeheersing van bouwprojecten. Ook is begonnen met de werving van een bouwcontroller. Totdat

die functie is ingevuld, wordt het uitgangspunt „bouwcontrol-light‟ (sturen op tijd en geld) gehanteerd. Ook is de

samenwerking met de bouwagent van de financiers van start gegaan. Om de communicatie soepel te laten verlopen, wordt gebruik gemaakt van een digitaal portaal voor het uitwisselen van relevante informatie. Verder is in 2012 het risicomanagement verder verbreed naar andere onderdelen van het Vastgoedbedrijf. Voorbeelden zijn risicogestuurd onderhoud en integrale keten-analyses rondom bouw en onderhoud.

Informatiebeveiliging

Zorgpartners Friesland voldoet aan de norm NEN 7510. Wie voldoet aan die norm, geeft aan zijn

informatiebeveiliging goed op orde te hebben. Dat betekent dat de informatie onder alle omstandigheden

bereikbaar is en de vertrouwelijkheid van informatie gewaarborgd blijft. In 2012 zijn de voorbereidingen getroffen voor het inrichten van het zogenoemde Information Security Management System (ISMS). Dit systeem maakt het mogelijk overzicht te houden over de stand van de informatiebeveiliging, melding van incidenten en ingezette

acties. Ook de auditcyclus ter voorbereiding op de vierjaarlijkse toetsing door het NIAZ maakt hiervan onderdeel uit.

- 32 -

Integrale (brand)veiligheid, bedrijfshulpverlening en calamiteiten

Veiligheid begint bij het bewust worden van mogelijke risico‟s. Zorgpartners Friesland hanteert een risico

inventarisatie en evaluatie (RI&E) gericht op brandveiligheid en calamiteiten om die risico‟s in kaart te brengen.

Integrale brandveiligheid richt zich op de samenhang in de kwaliteit van het gebouw, de installaties in het gebouw, de aanwezige populatie en de kwaliteit van de BHV-organisatie. Het gebouw en de aanwezige installaties zijn de

basis voor brandveiligheid. In 2012 is daarom in de ontwerpfase van (ver)bouwtrajecten veel aandacht besteed aan het brandveilig ontwerp van de gebouwen. Daarnaast zijn er in 2012 diverse interne en externe inspecties gehouden op het brandveilig gebruik van onze gebouwen.

Om bij calamiteiten bewoners, patiënten en personeel snel in veiligheid te kunnen brengen is periodiek oefenen noodzakelijk. Er is op verschillende niveau‟s geoefend waarbij de ene keer kleinschalig een patiëntenkamer is

ontruimd, bij andere oefeningen is samengewerkt met de lokale brandweer om grootschalig te oefenen. In

samenwerking met de GHOR heeft het crisisbeleidsteam op strategisch niveau geoefend in het beheersen van een crisissituatie: het ontruimen van een volledige ouderenzorglocatie.

In 2013 zal het continuïteitsplan voor de ouderenzorg verder uitgewerkt worden. Verpleegafdelingen zullen,

rekening houdend met patiëntveiligheid, realistisch gaan oefenen op de eigen afdeling en in het operatiecomplex

zal een grote oefening met de brandweer worden georganiseerd. Alle brandmeldingen, inclusief loze

brandmeldingen, zullen centraal worden geanalyseerd om organisatiebreed te kunnen leren van de basisoorzaken van deze meldingen. Ontwikkelingen binnen de brandweer zullen waarschijnlijk als gevolg hebben dat locaties

langer „zelfredzaam‟ zullen moeten zijn. Dit in combinatie met de ontwikkelingen rondom de zorgzwaarte heeft ook invloed op integrale (brand)veiligheid. De effecten hiervan zullen in 2013 verder onderzocht worden.

Fraudebeheersing

Zorgpartners Friesland heeft een beleid dat gericht is op het voorkomen van fraude en op het integer handelen van

haar medewerkers. Er heerst een cultuur waarin patiënt- en cliëntgericht handelen centraal staan, binnen de kaders

van de weten regelgeving. Zorgpartners Friesland heeft haar processen zodanig ingericht dat fraude zoveel

mogelijk wordt voorkomen. Daarnaast worden interne en externe audits uitgevoerd om een eventuele fraude tijdig te ontdekken. In het afgelopen jaar is er geen fraude geconstateerd. ICT

Het toenemend strategisch belang van de inzet van ICT binnen de zorg wordt binnen Zorgpartners Friesland

nadrukkelijk onderkend. Het primaire proces is voor een groot deel afhankelijk geworden van een goed

functionerende ICT-infrastructuur. Ook bij beleidsmatige keuzes worden de ICT-aspecten als noodzakelijke randvoorwaarden meegewogen. Bij de vorming van Zorgpartners Friesland zijn investeringen wat betreft de onderliggende technische infrastructuur onderling afgestemd. Doel is een toekomstige integratie van de

verschillende systemen. Voor de ondersteunende diensten is er een analyse gemaakt van de bestaande situatie en is

een scenario ontwikkeld om de organisatorische integratie te ondersteunen met een eenduidige set aan applicaties. Voor de keuze van een nieuw EPD is een strategiecommissie gevormd waaraan ook de medische staf en de directie meedoen. Naast de noodzakelijke functionaliteit binnen de muren van het ziekenhuis, wordt ook beoordeeld of de gekozen technologie data-uitwisseling met ketenpartners mogelijk maakt. Dit nadrukkelijk vanuit de visie dat netwerkvorming tussen zorgpartijen in de komende jaren van groot belang zal zijn.

Meer informatie over de verschillende ICT-projecten staat in de hoofstukken 4, 5 en 6. Bouw en onderhoud van gebouwen

De vastgoedstrategie is gericht op het realiseren van een „healing environment‟: een veilige woon- en

verblijfsomgeving, goede en duurzame architectuur en bouw, een goed en duurzaam intern klimaat voor cliënten en patiënten, medewerkers en bezoekers en een duidelijke interne logistiek. In meerjarige huisvestingsplannen en onderhoudsplannen staat wat er gebouwd en verbouwd wordt, aan welke conditie het vastgoed moet blijven

voldoen en hoe dit gebeurt door dagelijks onderhoud en vervangingsinvesteringen. Deze plannen zijn de basis voor

de financiële meerjarenramingen van de drie onderdelen. Meer informatie bij de desbetreffende BV‟s.

- 33 -

4 Beleid, inspanningen en prestaties MCL 4.1 Meerjarenbeleid Het meerjarenbeleid van het MCL staat verwoord in de Kaderbrief voor de periode 2012 – 2014. De titel van deze strategische nota luidt: „Met compassie organiseren, met compassie zorgverlenen‟. Rode draad in de strategie is „compassie‟, en dat is ook het „kompas‟. Doel is compassievol zorg te verlenen aan tevreden patiënten en hen een veilige haven te bieden. Medewerkers doen dit met passie voor hun vak. De omgeving is echter turbulent en onzeker en vraagt om een stevig kompas om op koers te blijven. Kern van de strategie is de processen verder te optimaliseren en daarbij de patiënt nog meer centraal te stellen. De verbinding tussen patiënt, proces en medewerker wordt gelegd in het project McLean waarvoor in 2011 de basis is gelegd. McLean McLean behelst de introductie van een filosofie waarbij processen optimaal verlopen met maximaal resultaat voor de patiënt. Daarbij wordt verspilling voorkomen („lean management1‟). Als medewerkers bij alles wat ze doen de patiënt in het oog houden, doen ze de dingen die er toe doen. Door het uitbannen van verspillingen houden ze tijd en energie over voor het met compassie uitoefen van het zorgvak. Daartoe worden medewerkers uitgedaagd. In 2012 zijn in de eerste centra verbeterteams en experts in pilots aan de slag gegaan met voorgestelde verbeteringen. Ook zijn medewerkers getraind in het gedachtegoed van McLean. De centra en afdelingen hebben voor een belangrijk deel de regie zelf in handen. Versterken regionale positie Belangrijk langetermijn doel van het MCL is het versterken van de regionale positie tussen het UMCG en de Friese ziekenhuizen in. Verdere uitbouw van speerpunten als het hartcentrum en de oncologie dragen hieraan bij. Ook op het gebied van onderwijs is opnieuw een stap gezet met het oprichten van de MCL Academie. De hervisitatie door de STZ is ook uitstekend verlopen. Versterking van de regionale positie komt ook tot uitdrukking in de voorlopige resultaten van het project Friesland Voorop.

4.2 Algemeen beleid Het algemeen beleid van het MCL is in lijn met de prioriteiten uit het meerjarenbeleid (zie 4.1). Hieronder is een aantal algemene resultaten vermeld. Andere resultaten op het gebied van kwaliteitsbeleid, personeelsbeleid en financieel beleid volgen vanaf 4.3. Centrumorganisatie De zorg in het MCL is georganiseerd in centra. In een centrum komt de zorg voor een bepaalde patiëntencategorie (bijvoorbeeld neurologie, kno of orthopedie) samen. Een centrummanager en een gemandateerd specialist geven leiding aan een centrum en zijn verantwoordelijk voor de eigen resultaten en financiën (in de vorm van prestatieafspraken). Het onderbrengen van polikliniek, kliniek, dagbehandeling en (waar relevant) onderzoeken behandelafdelingen binnen één centrum heeft tot gevolg dat de communicatielijnen korter zijn geworden en dat ketenzorg beter mogelijk wordt. Wel is er behoefte aan tijdige en goede managementinformatie voor het centrummanagement en de vakgroepen. Daarom verscheen in 2012 een informatieprotocol. Daarin staat afspraken over de inhoud van de aan te leveren informatie.

1 Lean is een bedrijfsfilosofie die is bedacht door autofabrikant Toyota. Lean betekent slank. Als je werkt volgens Lean dan ontdoe je je werk van alle overbodige niet waarde toevoegende handelingen.

- 34 -

Verpleegkundigen Het MCL beschikt over een verpleegkundige adviesraad (VAR). Dit is een onafhankelijk adviesorgaan dat een bijdrage levert aan de beleidsontwikkeling binnen het MCL. Doel is het vak van verpleegkundige verder te ontwikkelen en hierover te adviseren. De directie van het MCL overlegt regelmatig met de VAR over het ziekenhuisbeleid. Ook organiseert de VAR verschillende activiteiten, waaronder een jaarlijks Verpleegkundig Café en de Dag van de Verpleging voor de verpleegkundigen (opkomst: 700 personen). De VAR brengt een eigen nieuwsbrief uit en levert een vaste bijdrage aan het personeelsblad van het MCL. Ook hebben leden van de VAR zitting in werkgroepen, zoals de Beleidsgroep Verpleegkundige Ontwikkeling en de Stuurgroep Kwaliteit en Veiligheid. De VAR heeft een eigen beleidsplan (2011 – 2015). De VAR wil zich in deze periode richten op drie speerpunten: een leven lang leren, de patient centraal en veilig werken. Daarnaast heeft de VAR zich beziggehouden met verschillende ontwikkelingen binnen en buiten het MCL, zoals het STZ-VAR netwerk, de nieuwe beroepsprofielen, werkdruk, McLean, E-learning en het veiligheidsmanagementsysteem (VMS). Uitgebrachte adviezen / reacties 2012  advies directie digitaal portfolio  reactie directie doelen- en normenmatrix MCL  advies directie High Risk Medicatie (dubbelcheck en hesjes)  reactie richting P&O met betrekking tot mbo-zorgkundige  reactie richting P&O met betrekking tot portfolio  advies directie ervaren regeldruk Verpleegkundige zorgontwikkeling In 2012 is de beleidsgroep Verpleegkundige Zorgontwikkeling in het leven geroepen. Doel van deze groep is het beter op elkaar afstemmen van alle verpleegkundige ontwikkelingen. In deze beleidsgroep zitten onder andere de directie, P&O, de MCL Academie, centrummanagers en de VAR. De beleidsgroep komt maandelijks bij elkaar. Opening Zorgplein Harlingen MCL Harlingen is twee jaar lang verbouwd om een nieuw zorgconcept ruimte te geven. MCL Harlingen, De Batting en een aantal partners vormen samen Zorgplein Harlingen. Een nieuw concept waarin tweedelijnszorg, eerstelijnszorg en zorgbedrijven elkaar vinden. Van ziekenhuiszorg tot ouderenzorg, van huisarts tot apotheek, van fysiotherapeut tot verloskunde. En meer. Op 24 mei 2012 is het Zorgplein Harlingen feestelijk geopend. In oktober is een open dag georganiseerd. Eten, drinken en gastvrijheid, In 2012 is een start gemaakt met het inspelen op de maatschappelijke trend naar meer gezond, duurzaam en vers voedsel. Zo heeft het personeelsrestaurant een flink aantal producten in het assortiment aangepast. In samenwerking met Stenden University is voor alle gastvrijheidsmedewerkers een congres over gastvrijheid georganiseerd. Schoonmaak Vanaf 1 februari 2012 zijn werkzaamheden op het gebied van schoonmaak, transport en overige facilitaire zaken die FaSe uitvoerde, ondergebracht in een nieuwe Joint Venture, genaamd SenD. SenD staat voor Schoonmaak en Dienstverlening en is een samenwerking met Hago Zorg. Gezamenlijk inkopen Onder de naam „Eclipse‟ heeft een aantal topklinische ziekenhuizen in Nederland de inkoopkrachten gebundeld. Ook het MCL en Tjongerschans zijn lid van deze alliantie. Door gezamenlijk leveranciers te benaderen en het inkoopproces te stroomlijnen, kunnen de ziekenhuizen slimmer en efficiënter inkopen. Daarnaast wordt regionaal samengewerkt in het Inkoopoverleg Friese Ziekenhuizen (IFZ). In 2012 zijn goede resultaten gehaald door inkoopvolumes te bundelen en prijsvoordeel bij bestaande leveranciers te behalen. Vanaf 2013 zal ook worden gekeken naar het mogelijk verschuiven van inkooppakketten naar andere leveranciers en inkopen in het buitenland in samenwerking met het UMCG.

- 35 -

Duurzaam inkopen Onder de noemer maatschappelijk-verantwoord-inkopen formuleert de inkoopafdeling nieuw inkoopbeleid gericht op duurzaam inkopen. Doelstelling is om in 2013 volledig te voldoen aan alle eisen vanuit het Milieuplatform Zorgsector en het gouden certificaat te halen. Standaardisatie medische gebruiksartikelen In 2012 zijn de eerste resultaten geboekt met het project standaardisatie medische gebruiksartikelen. Door goede inzet van medisch specialisten en verpleegkundigen, met ondersteuning van de sector inkoop en logistiek, zijn voor Tjongerschans, Noorderbreedte en het MCL standaardisatiekeuzes gemaakt. De productgroepen die in 2012 zijn afgerond zijn: infuussystemen, spuiten, naalden en zuurstofproducten. Kamerassistent Sinds september 2011 wordt het concept kamerassistent gefaseerd geïmplementeerd in het MCL. In 2012 zijn ook de facilitaire teams van neurologie en twee chirurgische afdelingen (afdeling L en M) overgegaan op het nieuwe concept. De functie kamerassistent omvat schoonhoudtaken, het verstrekken van maaltijden en dranken en het uitvoeren van assisterende taken in de directe omgeving van de patiënt. Op de afdelingen waar het concept kamerassistent wordt ingevoerd, komt de functie van facilitair medewerker te vervallen. Het schoonmaakonderhoud van algemene ruimten en sanitair wordt ondergebracht in de nieuwe functie medewerker schoonhoud algemeen. De kamerassistent en de voedingsassistent staan voor een (nog) betere dienstverlening vanuit het gastvrijheidprincipe. De patiënt staat centraal bij de uitvoering van de taken. De kamerassistent en de voedingsassistent zijn samen verantwoordelijk voor alle zorgondersteunende services. Informatiemanagement en ICT 

In 2012 is beleid vastgesteld voor het uitwisselen van informatie. Door eisen, voorwaarden en procedures te stellen aan gegevensuitwisseling, worden risico‟s beperkt. Zo wordt voorkomen dat informatie over een patiënt op beslissende momenten niet beschikbaar, niet betrouwbaar of niet actueel is.



In 2012 is een gezamenlijk ict-applicatie voor inkoop, logistiek en financiën voor Zorgpartners Friesland ingericht. De twee bestaande applicaties van Leeuwarden en Heerenveen zijn samengevoegd. Door de samenvoeging kan efficiënter gebruik worden gemaakt van de bedrijfsmiddelen. Ook biedt een gezamenlijk systeem meer mogelijkheden tot verdere standaardisatie van gebruiksartikelen.



Het EPD is een digitaal dossier met een basisset aan gegevens dat ziekenhuisbreed kan worden gebruikt en het papieren dossier gaat vervangen. In 2011 is gestart met de invoering van dit EPD. De invoering liep door in 2012 en zal in 2013 worden afgerond. Ook heeft de strategiecommissie een voorselectie gemaakt van mogelijke alternatieven voor de toekomst. In samenspraak met de medische staf is een



Om eenvoudige en veilige toegang tot verschillende applicaties mogelijk te maken, is in 2012 het zogenoemde „Identity & Access Management‟ (IAM) ingevoerd. Hiermee voldoet Zorgpartners Friesland onder andere aan de eisen van NEN7510 (zie hiervoor). Medewerkers waarderen de toegang tot de werkplek met het loginsysteem met pasjes.



De storage omgeving (data opslag) is in 2012 vervangen.



De voorbereiding van de nieuwbouw en het ontwerp van de technologisch hoogwaardige ruimtes als OK en HCK vroeg veel aandacht. Het ontwerp moet toekomstvast en flexibel zijn. Met de toenemende vraag naar digitalisering stelt dit hoge eisen aan de onderliggende infrastructuur.

Medische inventaris Het beheer van de medische inventaris gaat veranderen. De database Xplosys wordt vervangen door het porgramma Ultimo. In 2013 zal de informatie beschikbaar komen voor de organisatie. Ook worden de onderhoudsbugetten inmiddels centraal beheerd. Doel is het verminderen van de bureaucratie, betere sturing op onderhoud en kostenbesparing.

- 36 -

Structuurplan MCL In 2012 is het structuurplan voor de uitbreiding van het MCL gereed gekomen. Medio 2015 moet extra ruimte zijn gerealiseerd voor de OK, HCK, FCC en Dokterswacht boven de bestaande huisvesting van Revalidatie Friesland (RF). Ook zullen de bestaande poliklinieken herschikt worden, worden de dialyse en IC aangepast en zal het huidige OKcomplex worden herbestemd voor de dagbehandeling en de scopieafdeling. Een aantal projecten loopt al zoals de uitbreiding van het OCL (korte termijn) en de bariatrie. De polikliniek reumatologie en Revalidatie Friesland zullen tijdelijk ergens anders worden gehuisvest. ZORGINNOVATIES MCL 2012 Schub-poli MedDossier Da Vinci-operatierobot Operatiekamer van de toekomst

Speciale poli voor MS-patiënten die te maken krijgen met een plotselinge verslechtering van hun situatie. Een digitaal medisch dossier als app voor de mobiele telefoon. Robot geschikt voor laparoscopische operaties. High tech innovaties op het gebied van operatiezorg (samenwerking Olympus en Limis)

Medische staf Het bestuur van de medische staf (BMS) van het MCL overlegt maandelijks met de directie van het MCL, vooral over het ziekenhuisbeleid op strategisch niveau. Een delegatie van de Raad van Toezicht schoof één keer bij dit overleg aan. In november was er een speciaal overleg gewijd aan de relatie tussen het BMS en de directie. Ook hebben de voorzitter en vice-voorzitter van de directie wekelijks een informeel gesprek gevoerd met de voorzitter van de medische staf. In beide overleggen is ook aandacht voor de kwaliteit van het functioneren van vakgroepen en individuele medisch specialisten. De medische staf brengt jaarlijks een eigen jaarverslag uit. In 2012 verscheen het nieuwe beleidsplan voor de periode 2013 - 2014. Bouwstenen voor het plan werden onder andere verzameld tijdens drie tweedaagse werkconferenties in maart 2012. Evaluatie van het vorige beleidsplan laat zien dat er veel is bereikt. Zo heeft het MCL een positie in de top 5 van STZ-ranking op het gebied van 3e lijns functies en expertisecentra, wordt het grootste deel van de aanbevelingen uit de interne visitaties opgevolgd en neemt 70 procent van de leden deel aan het systeem van het IFMS. Ook zijn in 2012 vier themabijeenkomsten georganiseerd over EPD, Friesland Voorop, wetenschapsbeleid en vermijdbare schade bij in het ziekenhuis overleden patiënten. Belangrijkste onderwerpen die in 2012 in de medische staf MCL aan de orde zijn gesteld:  Functioneringsvraagstukken medisch specialisten  Model Toelatingsovereenkomst  Invulling functie directeur MCL  Bouwprojecten MCL  Investeringen medische inventarissen  Begroting  Kwaliteitsrapportages  Patiëntveiligheid  ICT/ EPD  Stand van zaken OK/anesthesiologie  Ziekenhuispsychiatrie  Doelen en normenmatrix MCL  McLean  Regionale ontwikkelingen (Friesland Voorop, Dokkum, Hanzekliniek, laboratoria) Cliëntenraad Binnen het MCL kunnen cliënten (patiënten) meepraten en meedenken over het ziekenhuisbeleid. Daarvoor is een Cliëntenraad ingesteld. De leden van de Cliëntenraad vertegenwoordigen iedereen die te maken krijgt met het MCL. Dat kunnen zowel (potentiële) patiënten en hun familie zijn, als bezoekers en patiëntenverenigingen. De cliëntenraad brengt gevraagd en ongevraagd advies uit over onderwerpen die voor patiënten van belang zijn. De raad baseert zich hierbij op de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). De Cliëntenraad van het MCL brengt jaarlijks een eigen jaarverslag uit.

- 37 -

Overleg De Cliëntenraad overlegt elke maand. In de week voorafgaand vindt er een informele bespreking plaats tussen de directiesecretaris van het MCL en de voorzitter en de vicevoorzitter van de Cliëntenraad. Elke drie maanden is er een overleg met de directie, afwisselend voorgezeten door de voorzitter van de Cliëntenraad, de heer R. de Jongh, en de verantwoordelijke directeur, de heer M. Schram. Eenmaal per jaar vindt een themavergadering plaats met de voltallige directie van het MCL. Deze vergadering wordt eenmaal in de twee jaar bijgewoond door een lid van de Raad van Toezicht. Daarnaast vindt jaarlijks overleg plaats met de cliëntenraden van andere Friese ziekenhuizen, met het Landelijk Steunpunt Cliëntenraden (LSR) en met diverse functionarissen en gremia van het MCL. Verder zijn verschillende werkbezoeken afgelegd en zijn gastsprekers uitgenodigd. Ten slotte zijn er sinds de concernvorming ook goede contacten met de Cliëntenraad van Tjongerschans. Voor advies is voorgelegd: 

Hoofdbehandelaarschap (ongevraagd advies)



Profiel nieuwe voorzitter Raad van Toezicht



Communicatieplan concernvorming De Tjongerschans en MCL (ongevraagd advies)



MCL Academie (ongevraagd advies)



IFMS (ongevraagd advies)



Bindende voordrachten (Centrale) Cliëntenraden



Beschikbare ruimte polikliniek KNO (ongevraagd advies)



Beleidsplan 2012 Patiëntveiligheid en Kwaliteit in het MCL



Doelen- en normenmatrix MCL



Benoeming directeur ad interim (ongevraagd advies)



Enquêterecht Cliëntenraden (ongevraagd advies)



Problematiek tussen directie MCL en vakgroep anesthesiologie MCL (ongevraagd advies)



Nadere invulling Raad van Bestuur Zorgpartners Friesland en directie MCL



Arbeidsvoorwaarden Raad van Bestuur Zorgpartners Friesland en directie MCL (ongevraagd advies)



Uitkomsten klanttevredenheidsonderzoek Facilitair Bedrijf (ongevraagd advies)



Nulmeting fusie



Kaderbrief, trimesterrapportage en benchmark Deloitte (ongevraagd advies)



Voordracht focusgroepen (ongevraagd advies)

Verder besproken onderwerpen (aangedragen door Cliëntenraad MCL of directie MCL): 

Behandelingsbeperkingen



Beleid t.a.v. participatie in ZBC‟s



Brandveiligheid en BHV



Check-OK



EPD



Gebruik mobiele telefoon dialyseafdeling



Geboortezorg Noordoost Friesland in relatie tot het MCL



IGZ – diverse rapportages



Calamiteitencommissie – jaarverslag 2011



Centrale meldingscommissie – jaarverslag 2011



Claimbehandeling – jaarverslag 2011



Friesland Voorop



Klachtencommissie – jaarverslag 2011



Medezeggenschap ZNB – jaarverslag 2011



Medische staf – jaarverslag 2011



Necrologiecommissie – jaarverslag 2011



Ombudsfunctionaris – jaarverslag 2011



VAR – jaarverslag 2011



Ketenzorg – ontslagplanning



Kwaliteitsrapportages



MCL Academie

- 38 -



McLean



Mediquest-analyse



NIAZ-accreditatie



OK-efficiency en capaciteit anesthesiologie



One-stop-shop op de poli‟s (coördinatie van afspraken bij één bezoek aan de poli)



Opvolging dhr. P. Littooy



Poliklinische Apotheek Leeuwarden



Patiëntenervaringen



Regionale ontwikkelingen



Schoonmaak / onderhoud



Sportkliniek Heerenveen



Sterftecijfers



Structuurvisie MCL



Technologische ontwikkelingen



Uitstroom / bemiddeling door Transferpunt



Voorlichtingscentrum



Website MCL



Ziekenhuisverplaatste zorg

Verder in 2012  De nieuwe Poliklinische Apotheek Leeuwarden (PAL) – de „spoedapotheek‟ - opende in januari haar deuren op de nieuwe locatie: de nieuwbouw naast de hoofdingang van het MCL. Voor alle belangstellenden werd vooraf twee maal een open huis gehouden. De ruimte waar voorheen de spoedapotheek was gehuisvest kreeg een nieuwe bestemming.  Door uitgifte van nieuwe dienstkleding was het noodzakelijk de badge aan te passen. De nieuwe dienstkleding wordt niet meer op naam uitgegeven. Voor de patiënt is het wel belangrijk om te weten door wie ze geholpen worden. Er is een nieuwe personeelsbadge ontworpen waarop de naam van de medewerker duidelijk leesbaar is. Ook zijn de foto's geactualiseerd.  Steeds vaker zullen patiënten in bed gemotoriseerd worden vervoerd. De multibedmover van Vitaflex zorgt voor een comfortabele rit voor de patiënt en vermindert de lichamelijke inspanning van de medewerkers van het transportteam. Uiteraard ging een training vooraf aan de ingebruikstelling van de bedmovers.  Het MCL, GGZ Friesland, Nij Smellinghe en Kijlstra ambulancegroep Fryslân lanceerden in 2012 de Androidapplicatie MedDossier. De app geeft bij een ongeluk bijvoorbeeld aan of iemand donor is, of er allergieën zijn, en wie in geval van nood gebeld moet worden.  De nefrologen zijn gestart met een nieuwe dienstverlening voor patiënten met nierfunctieproblemen. Om te voorkomen dat een patiënt naar het ziekenhuis moet reizen kan de huisarts nu via een beveiligde computerverbinding vragen over de nierfunctie met de gegevens van de patiënt voorleggen aan de nefroloog in het MCL. Naar verwachting worden hiermee per jaar 50-100 ziekenhuisbezoeken aan de nierspecialist uitgespaard.  In het Antonius Ziekenhuis in Sneek komt een dialysecentrum met acht behandelplaatsen. In 2013 zullen volgens plan de eerste dialysepatiënten in Sneek worden behandeld. Het nieuwe dialysecentrum is een samenwerkingsverband van het MCL en Antonius Ziekenhuis Sneek.  Het MCL heeft een Da Vinci-operatierobot aangeschaft, de eerste in Noord-Nederland. De robot is geschikt voor complexe prostaatingrepen, maar is ook geschikt voor andere laparoscopische operaties die een meer dan gemiddelde precisie vereisen.  Het MCL heeft de faciliteiten op de kraamafdeling uitgebreid. Daarmee speelt het ziekenhuis in op de verwachte toename van de vraag naar geboortezorg uit de regio Noordoost-Fryslân. Er zijn een extra verloskamer en meer faciliteiten voor verloskundigen gerealiseerd.  Olympus Medical Systems Europa (Olympus) te Hamburg gaat samenwerken met het MCL en Leeuwarden Institute for Minimal Invasive Surgery (LIMIS) met als inzet het ontwikkelen van innovaties voor de operatiekamer van de toekomst.Voor dit project wordt in het MCL door LIMIS een bijzondere high tech en futuristische laboratorium/operatiekamer ingericht. In deze lab-operatiekamer kan met nieuwe technieken en

- 39 -

apparatuur worden geëxperimenteerd en getest. Olympus geeft het MCL en LIMIS advies over ontwikkelingen op dit gebied en is leverancier van de apparatuur en materialen

4.3 Kerncijfers Capaciteit Aantal beschikbare bedden/plaatsen voor klinische capaciteit en dag/deeltijdbehandeling per einde verslagjaar Productie Aantal in verslagjaar geopende Diagnose BehandelingsCombinaties (DBC’s) (ontleend aan ziekenhuisinformatiesysteem, niet uit het DBC Informatie Systeem (DIS) Waarvan medisch specialistische zorg, uitgesplitst in: Aantal in A-segment (tarievenNza) Aantal in B-segment (vrije prijzen) Aantal in verslagjaar gesloten DBC’s (ontleend aan ziekenhuisinformatiesysteem, niet uit DIS) Waarvan medischspecialistische zorg, uitgesplitst in: Aantal in A-segment (tarieven Nederlandse Zorgautoriteit (Nza) Aantal in B-segment (vrije prijzen) Aantal in verslagjaar aan verzekeraar in rekening gebrachte overige en ondersteunende producten – O(V)P’s –, waaronder verrichtingen op verzoek van de eerste lijn Aantal in verslagjaar aan verzekeraar in rekening gebrachte overige trajecten en verrichtingen Aantal in verslagjaar uitgevoerde operatieve verrichtingen in curatieve zorg exclusief GGZ-DBC’s in PAAZ en PUK (= som van zorgactiviteiten in DBC-zorgactiviteitentabel behorend tot zorgprofielklasse operatieve verrichtingen; ontleend aan ziekenhuisinformatiesysteem, niet uit DIS) Aantal klinische opnamen exclusief interne overnamen in verslagjaar Aantal ontslagen patiënten/cliënten in verslagjaar Aantal eerste polikliniekbezoeken in verslagjaar Aantal overige polikliniekbezoeken in verslagjaar Aantal dagverplegingsdagen (normaal en zwaar) of deeltijdbehandelingen in verslagjaar Aantal klinische verpleegdagen in verslagjaar (inclusief verkeerde bed) Waarvan verkeerde-bed-dagen Personeel Aantal personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar Aantal medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) per einde verslagjaar Aantal FTE medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) per einde verslagjaar Bedrijfsopbrengsten Totale bedrijfsopbrengsten verslagjaar Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten

4.4 Algemeen kwaliteitsbeleid Organisatie en beleid Het MCL heeft een organisatiebrede commissie kwaliteit en patiëntveiligheid en daarnaast stuurgroepen kwaliteit beschouwende en snijdende vakken. De commissie heeft een rol in het prioriteren van acties en het bewaken van de voortgang. Om de commissie te ondersteunen, stelt de afdeling kwaliteit en patiëntveiligheid drie keer per jaar een managementrapportage op. Via de Commissie Toezicht Kwaliteit van de Zorg rapporteert de Raad van Bestuur de Raad van Toezicht net als in het voorgaande jaar over kwaliteit en patiëntveiligheid in het MCL. Om inzicht te krijgen in de processen rond klachten, incidenten, claims en calamiteiten brachten twee leden van de commissie een werkbezoek aan het MCL. Risico‟s De kwaliteitskaart en risicokaart hebben dit jaar steeds verder vorm gekregen. Aandachtpunten worden besproken met het centrummanagement door de afdeling kwaliteit en ook de directie maakt steeds meer gebruik van de informatie tijdens het overleg met centra.

623 234.840 13.292 215.156 200.139 46.307 153.832 n.t.b. n.t.b. n.t.b. 29692 29579 153.297 265.253 31.159 159.295 2.811 3146 2376.7 204 173.9 € |(x 1.000) € 288.144 € 3.401 € 284.743

- 40 -

NIAZ, STZ en HKZ Begin 2011 is de NIAZ-accreditatie verlengd voor een periode van 4 jaar. De accreditatie loopt tot voorjaar 2015. Het NIAZ heeft de voorgestelde verbeteringen beoordeeld en aangegeven dat alle items adequaat zijn opgepakt. Verder is in 2012 de visitatie door de STZ met goed gevolg uitgevoerd en heeft het Dialysecentrum de certificatie door HKZ verlengd. Prestatie-indicatoren Om de kwaliteit van zorg inzichtelijk en voor iedereen aantoonbaar te maken, moet het MCL jaarlijks een basisset prestatie-indicatoren publiceren. De basisset is ontwikkeld door de Inspectie voor de Gezondheidszorg, de Nederlandse Federatie voor Universitair Medische Centra, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en de Orde van Medisch Specialisten. Naast deze set zijn ook indicatoren aangeleverd aan Zorgverzekeraars Nederland en www.kiesbeter.nl. De basisset staat ook op www.ziekenhuizentransparant.nl. Naast de basisset prestatie indicatoren die op deze site staan, wordt een groot deel van de indicatoren aangelever aan Zichtbare Zorg (ZiZo) Dit is een gemeenschappelijk initiatief van zorgaanbieders, IGZ en zorgverzekeraars. Evaluatie functioneren vakgroepen en specialisten Het MCL werkt met een vorm van intercollegiale toetsing via het systeem van het Individueel Functioneren van Medisch Specialisten (IFMS). Een medisch specialist treedt op als gespreksleider en bespreekt op basis van zeven items het functioneren van een collega. Resultaat is een persoonlijk ontwikkelingsplan waarin verbeterpunten staan. Eind 2012 stond de teller op 155 deelnemers, 70% van het aantal potentiële deelnemers. Om alle deelnemers een evaluatiegesprek te kunnen aanbieden, zijn begin 2012 10 extra gespreksleiders ('spiegelaars') opgeleid. Visitaties Eens per twee jaar toetst een interne visitatiecommissie, bestaand uit een lid van het BMS, een staflid en een beleidsmedewerker van de medische staf, het functioneren van de vakgroepen in het MCL. Er wordt daarbij ondere andere gekeken naar het functioneren van de vakgroep en de professionele ontwikkeling van specialisten. In 2012 zijn 12 vakgroepen gevisiteerd. Daarnaast zijn 15 externe visitaties uitgevoerd. Daarvan ging het vier keer om een opleidingsvisitatie. Interne audits De afdeling kwaliteit en patiëntveiligheid heeft vrijwel alle interne audits volgens planning uitgevoerd. De door Hygiëne en Infectie Preventie en Klinische Fysica geplande audits zijn slechts deels uitgevoerd. Het gemiddelde auditresultaat over 3 jaar en afhandeling van de actievolglijst staan op de kwaliteitskaart van de centra. Voor het gehele MCL geldt een gemiddelde van 3,3 gescoord (max 4). Vorig jaar was dat nog 2,8. OVERZICHT VAN KWALITEITSMANAGEMENTSYSTEMEN MCL Wat? NIAZ (instellingsbreed) HKZ – ISO CCKL Visitaties

Wie? MCL ziekenhuizen Dialysecentrum Klinisch Chemisch Laboratorium Vakgroepen MCL

VSR

Facilitaire Services

GMP-z Smiley OVDB Vaatkeurmerk Hand trauma centrum FESSH Stichting Topklinische Ziekenhuizen (STZ) ISO MDL-certificaat

Ziekenhuispharmacie Kinderafdeling Bureau opleidingen Vaatchirurgie SEH MCL ziekenhuizen Fertiliteitscentrum Hepatitusbehandelcentrum

Wanneer? Erkenning sinds 2007, Verlengd in 2008 en opnieuw in 2011. Erkenning sinds 2004. Verlenging in 2012. Erkenning sinds 1997. Alle vakgroepen nemen deel aan landelijke visitaties vanuit wetenschappelijke verenigingen. Twee maal per jaar externe meting door de Vereniging Schoonmaak Research. Erkenning in 2008. Erkenning in 2009. Erkenning 2007 Erkenning 2010 Lid sinds 2003. Verlenging 2012. Erkenning 2012 Erkenning 2012

- 41 -

Ethiekbeleid In 2012 hebben er in het MCL ruim 80 moreel beraden plaatsgevonden. Daarbij traden de leden van de staf geestelijke verzorging op als gespreksleider. De frequentie van het moreel beraad wisselt nog wel eens door de hectiek en de werkdruk op de werkvloer. Vergeleken met de voorgaande jaren is het reguliere moreel beraad op een aantal verpleegafdelingen afgenomen. Er wordt wel meer gebruik gemaakt van het „acute‟ moreel beraad. Veel casussen gingen over alledaagse vragen. Denk bijvoorbeeld aan de omgang met de allerzwakste zorgbehoevenden en de bejegening van 'lastige' patiënten waarbij familieleden of vrienden ook een behoorlijke inbreng kunnen hebben. Hoe onderhoud je dan de relatie? In het kader van de Week van de Reflectie werd eind november 2012 een goed bezocht symposium georganiseerd rond het thema „Hoe gebruik je sociale media op een verantwoorde manier binnen het MCL?'

Verder in 2012  Het documentbeheerssyteem Quality Online is aan vervanging toe. In 2012 is besloten een vooronderzoek te doen naar een mogelijke opvolger. Dit gebeurt in samenwerking met ICT.  Het hepatitisbehandelcentrum van het MCL is in 2012 gecertificeerd. De certificering is toegekend door de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen en de Nederlandse Internistenvereniging. Het MCL heeft er blijk van gegeven aan alle kwaliteitseisen van de landelijke verenigingen te voldoen. Enkele criteria zijn bijvoorbeeld de toegankelijkheid van de afdeling, de aanwezigheid van gespecialiseerd verpleegkundigen en nauwe samenwerking tussen verschillende afdelingen.  Het fertiliteitscentrum heeft het ISO-certificaat verkregen. Het fertiliteitscentrum in het MCL is daarmee het eerste niet-academische ziekenhuis in het noorden dat deze certificering behaalt en is één van de weinige fertiliteitscentra met een ISO-certificaat in Nederland.  Het MCL heeft de Nationale Zorg Jaarprijs gewonnen in de categorie „Topziekenhuis overall‟. Naast het MCL waren in dezelfde categorie het LUMC (Leiden) en UMC Utrecht, Locatie AZU genomineerd. De Nationale Zorg Jaarprijs is de organisator van de meest prestigieuze zorgprijs van Nederland.

4.5 Kwaliteitsbeleid patiënten en cliënten 4.5.1 Kwaliteit van zorg Patiënttevredenheid Om ervaringen van patiënten in beeld te brengen, heeft het MCL de volgende instrumenten ter beschikking: METING VAN PATIËNTTEVREDENHEID WAT? CQ-index Independer Vragenlijst methodiek Mediquest Vragenlijst methodiek ICIT Focusgesprekken

HOE? De CQ index wordt geïnitieerd vanuit verzekeraars en patiëntenbelangenverenigingen en levert landelijke benchmarkrapporten op. De Independer meet vanuit de eigen site klantervaring. De uitkomsten worden gebruikt in de AD-top 100. Dit onderzoek richt zich op vrijwel alle vakgroepen en de uitkomst wordt onderworpen aan een benchmark met andere deelnemende ziekenhuizen. Om op specifieke aandachtspunten in te kunnen zoomen, is een enquêtetool van ICIT in gebruik. De enquêtes leveren voor de centra relevante informatie op, maar zijn niet bruikbaar in een benchmark. Focusgesprekken maken het mogelijk om vraagstukken nog verder uit te diepen in een gesprek.

Independer De resultaten van Independer worden onder andere gebruikt voor het samenstellen van de top 100 van beste ziekenhuizen van het Algemeen Dagblad. Patiënten geven het MCL in dat onderzoek een 7,6. Bijna 60% van de ondervraagden raadt het MCL aan anderen aan.

- 42 -

Patiëntenquête Mediquest In 2012 is twee keer een patiënttevredenheidsmeting via Mediquest uitgevoerd. Het gemiddelde rapportcijfer bedroeg voor beide metingen 8,4 (tegen 8,3 in 2011 en een benchmark van 8,2). De Net Promotor Score2 van de laatste meting ligt op 36 (tegen een benchmark van 31). Patiëntenenquête ICIT Er lopen binnen verschillende centra patiënttevredenheidsmetingen met behulp van eigen vragenlijsten. Na een eerste rapportage is een aantal vragenlijsten aangepast of uitgebreid. De tot nu toe behaalde resultaten laten een beeld zien van tevreden patiënten en omvangrijke acties zijn dan ook niet noodzakelijk. Focusgroepen Het organiseren van focusgroepen gaat steeds moeizamer. Steeds minder (ex-)patiënten lijken bereid om tijd te investeren in een focusgesprek. Met Zorgbelang Fryslân wordt gekeken naar andere mogelijkheden. Wel is er in 2012 een focusgroep ambulance-interventiecardiologie uitgevoerd met vijf patiënten en hun partners. De ervaringen zijn positief. Aantal sterfgevallen (HSMR) Prismant brengt sterfteprofielen uit voor ziekenhuizen waarbij de gestandaardiseerde sterfte vergeleken wordt met landelijke gemiddelden. Daarbij maken ze gebruik van de zogenoemde „Hospital Standardised Mortality Rate‟, een gestandaardiseerde sterftemaat voor een diagnosegroep of patiëntencategorie. Deze HSMR is, net als vorig jaar, geen goede indicator om kwaliteit tussen ziekenhuizen te vergelijken. Het cijfer is vooral geschikt als intern instrument. De meeste recente cijfers dateren van oktober 2012 waarbij Prismant zich baseert op de jaren 2009 tot en met 2011. De HSMR van het MCL over de genoemde periode is 102. HSMR moet gezien worden in het bredere scala van allerlei instrumenten en tools die het MCL inzet om de kwaliteit van zorg te verbeteren, zoals dossieronderzoek, incidentenmeldingen, PRI‟s, patiententevredenheidsmetingen en klachtenregelingen. Vermijdbare sterfte De landelijke aandacht voor vermijdbare sterfte heeft geleid tot een project van de necrologiecommissie en de medische staf om vakgroepen te stimuleren onderzoek te doen naar vermijdbare sterfte. In samenwerking met twee onderzoekers van het Nivel/EMGO zijn de dossiers van patiënten, overleden in het MCL in 2011, onderzocht op mogelijk vermijdbare schade. Deze werden daarna besproken in de betrokken vakgroepen. De resultaten van dit project zijn in 2012 gepresenteerd. Wachttijden en toegangstijden De „wachttijd‟ betreft de tijd die een patiënt moet wachten voor een bepaalde poliklinische of klinische behandeling. De wachttijden van het MCL staan ook op de website van het MCL. De gemiddelde wachttijd over alle specialismen bedroeg in 2012 7,2 weken (tegen 7,4 weken in 2011). Onder „toegangstijd‟ wordt verstaan: de tijd die een patiënt moet wachten nadat hij of zij een (nieuwe) afspraak heeft gemaakt tot de datum waarop de afspraak met de specialist plaatsvindt. Deze toegangstijd bedroeg in 2012 gemiddeld 3 weken voor Leeuwarden (tegen gemiddeld 3,5 weken in 2011) en 3 weken voor Harlingen (tegen 2,6 weken in 2011). Patiëntveiligheid Het MCL conformeert zich aan de landelijke normen van het veiligheidsmanagementsysteem (VMS). Doel is risico‟s voor de patiënt te beheersen en schade te verminderen. Uitgangspunt zijn de tien verbeterthema‟s3 waarop IGZ en NIAZ toetsen. De thema‟s zijn in 2012 grotendeels geïmplementeerd. Metingen en verbeteracties worden inzichtelijk gemaakt via de kwaliteitskaart. Vrijwel alle centra toetsen kwaliteit en patiëntveiligheid via veiligheidsrondes en/of interne audits. Om het thema blijvend onder de aandacht te houden, organiseerde de afdeling kwaliteit en patiëntveiligheid samen met de VAR en de MCL Academie een week van patiëntveiligheid.

NPS is het percentage patiënten dat het MCL aanraadt min het percentage dat het MCL afraadt. Postoperatieve Wondinfecties, Vroegsignalering bedreigde vitale functies (BAHSS), Sepsis (ernstige sepsis en lijnsepsis), Medicatieoverdracht, High Risk Medicatie, Acuut Myocardinfarct, Kwetsbare ouderen, Nierinsufficiëntie, Voorkomen van onnodige Pijn, Verwisseling. 2 3

- 43 -

Zorgpaden Het MCL heeft samen met Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en de Stichting Melanoom een zorgpad opgesteld gericht op behandeling van melanoompatiënten. Het zorgpad is op 24 september tijdens een symposium voor professionals in het MCL gepresenteerd. Ook is een zorgpad ontwikkeld voor de zorg aan patiënten met glioblastoma. Glioblastoma multiforme (gliomen) zijn de meest voorkomende primaire hersentumoren. Het zorgpad is tot stand gekomen in samenwerking met Cerebraal, de patiëntenvereniging die opkomt voor de belangen van mensen die na hun geboorte getroffen zijn door hersenletsel, het UMCG en het IKNL, Integraal Kankercentrum Nederland en het Radiotherapeutisch Instituut Friesland. Hygiëne- en infectiepreventie De afdeling H&IP heeft twee belangrijke doelen: 

Het voorkomen van infecties bij patiënten als gevolg van onderzoek, behandeling en verzorging door medewerkers of door contact met andere patiënten.



Het voorkomen van besmettingen bij medewerkers via directe en/of indirecte patiëntenzorg of via contact met besmet materiaal.

De afdeling H&IP is 7 x 24 uur per week bereikbaar voor het geven van advies over infectiepreventie en het afhandelen van accidenteel bloedcontact bij medewerkers. De afdeling H&IP werkt nauw samen met de artsenmicrobioloog van Izore, Centrum Infectieziekten Friesland. De doelstellingen voor 2012 zijn gerealiseerd door: 

Het geven van scholing en voorlichting (o.a. op het gebied van basishygiëne en persoonlijke hygiëne) aan coassistenten, stagiaires en medewerkers. Er wordt ook gebruik gemaakt van de e-learning module voor basishygiëne.



Het uitvoeren van interne audits op het gebied van hygiëne en infectiepreventie bij de afdelingen OK (Cardiochirurgie), Intensive Care, Oncologisch Centrum en schoonmaak/Facilitair. Daarnaast is een Audit uitgevoerd op het gebied van isolatiebeleid. Verscheidene verbeterpunten zijn uit de verschillende Audits naar voren gekomen



Het uitvoeren van epidemiologisch onderzoek en isolatiebeleid in verband met multiresistente microorganismen en andere besmettelijke aandoeningen (zoals MRSA, TBC, VRE, Norovirus)



Het maken van werkinstructies met betrekking tot hygiëne en infectiepreventie.



Het uitvoeren van infectieregistratie; zoals registratie van postoperatieve wondinfecties (POWI) en lijnsepsis volgens de landelijke PREZIES modules. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van een „early warning system‟, op de chirurgische verpleegafdelingen, waarmee infecties door Staphylococcus aureus (vaak veroorzaker van wondinfecties en daarmee indicatororganisme) tijdig kunnen worden waargenomen en maatregelen genomen kunnen worden om verspreiding te voorkomen.



Het uitvoeren van verschillende projecten en adviesaanvragen

In het najaar van 2012 zijn alle medewerkers van MCL in de gelegenheid gesteld om zich te laten vaccineren tegen de seizoensgriep. Incidenten Afdelingen melden incidenten via het VIM-systeem (Veilig Incidenten Melden) aan de eigen decentrale meldingscommissie (DMC). In december werd de nieuwe versie van het VIM-systeem geïmplementeerd. Om de respons te vergroten is de vragenlijst ingekort. Het aantal meldingen in 2012 was 1.622 (tegen 1.615 meldingen in 2011). De meldingsbereidheid is toegenomen. 2012

2011

2010

2009

2008

totaal meldingen per jaar

1622

1615

1433

1655

1242

waarvan valmeldingen

219

224

308

403

428

meldingen zonder val

1403

1391

1125

1252

814

- 44 -

Verder in 2012  Zorgbelang Fryslân heeft donderdag 19 januari het Zorgbelang Oké vignet uitgereikt aan negen Friese (zorg) organisaties, waaronder MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte omdat zij, samen met Zorgbelang, cliënten laten meedenken over concrete en haalbare verbeteringen in de zorg.  Het MS-centrum in het MCL heeft in 2012 een Schub-poli geopend. MS-patiënten van het MCL kunnen na een aanval snel terecht op de Schub-poli: direct of uiterlijk de volgende werkdag. De MS-verpleegkundige of de neuroloog beoordeelt de situatie en kunnen zo nodig direct een behandeling beginnen.  Vanaf juni 2012 is het MCL met een pilot gestart voor het vastleggen van pasfoto‟s van patiënten. Door de vastgelegde foto hebben verpleegkundigen en specialisten nog meer zekerheid dat zij de juiste patiënt voor zich hebben.  Het Oncologisch Centrum Leeuwarden en Stichting Care for cancer zijn een samenwerkingsovereenkomst aangegaan. Zo komen er meer mogelijkheden om mensen met de diagnose kanker te begeleiden - onder andere in de thuissituatie. Patiënten kunnen thuis zorg krijgen van de oncologisch verpleegkundige die ze uit het ziekenhuis kennen.  Het MCL voldeed ook in 2012 aan de eisen voor goede zorg in de Monitor Borstkankerzorg.  Patiënten met ernstige herniaklachten van de rug kunnen door de huisarts worden doorverwezen naar het onestop-shop-spreekuur voor mensen met hernia. In een intensief dagprogramma krijgen deze patiënten een intake, gesprekken met diverse artsen, MRI-onderzoek, de uitslag van het onderzoek en een behandelplan. Afhankelijk van de onderzoeksresultaten kan de patiënt ook in veel gevallen behandeling worden aangeboden, zoals een wortelblokkade van de zenuwen.

4.5.2 Klachten Ombudsfunctionarissen Het MCL beschikt over twee ombudsfunctionarissen. Patiënten kunnen bij de ombudsfunctionarissen terecht met hun klachten, ongenoegens en onvrede. Deze klachten worden geregistreerd en er wordt geprobeerd te bemiddelen tussen patiënt en specialist of medewerker. In 2012 zijn er 320 meldingen binnengekomen (tegen 315 in 2011). Er zijn 13 klachten doorgestuurd naar de Klachtencommissie en 11 mensen hebben een claim ingediend via de ombudsfunctionaris. Klachtencommissie Als de patiënt geen bemiddeling door een ombudsfunctionaris (meer) wenst, kan hij een formeler traject bewandelen. De patiënt kan de klacht schriftelijk voorleggen aan de klachtencommissie van het MCL. De commissie onderzoekt een klacht en bepaalt of de klacht al dan niet gegrond is. Met de folder „Klachtopvang in het MCL‟ wordt de regeling onder de aandacht van patiënten gebracht. In 2012 zijn er 10 klachten bij de klachtencommissie ingediend en behandeld (in 2011 waren dit 13). Van de 10 klachten zijn er twee gedeeltelijk gegrond en één gegrond verklaard. Van één klacht is de uitspraak nog niet binnen.

- 45 -

4.6 Kwaliteit medewerkers 4.6.1 Personeelsbeleid Beschikbaarheid personeel De verwachting is dat er vanaf 2015 een tekort aan verzorgenden en verpleegkundigen is. Actie is daarom nodig. Denk aan meer instroom bij de opleidingen en het behoud van mensen die al werkzaam zijn in de zorg. Maar denk ook aan het slimmer gaan werken met beschikbaar personeel. Met werkgeverspartner Venturaplus werkt MCL mee aan projecten om jongeren te interesseren voor werken in de zorg. Om jongeren te werven wordt ook de inzet van sociale media steeds belangrijker. VERLOOP PERSONEEL - MCL

Instroom personeel in loondienst Uitstroom personeel in loondienst

2012 Aantal 347 272

2011 Aantal 342 263

FTE 258,4 192,7

FTE 255,9 182,9

VACATURES – MCL 2012 Aantal geplaatste vacatures Aantal reacties intern Aantal reacties extern Benoemd intern Benoemd extern

2011 132 501 1.876 67 56

173 681 1.775 108 83

Stages en opleidingen HBO‟ers en MBO‟ers van verschillende leerjaren lopen in het MCL stage. Dit is een belangrijke 'kweekvijver' voor het MCL. Veel stagiaires gaan later ook aan de slag in het ziekenhuis. In het schooljaar 2011 - 2012 ging het om 279 stagiaires. AANTAL STAGES HBO-V, MBO-V EN AMV PER SCHOOLJAAR 2009 - 2010 2010 - 2011 2011 - 2012

264 264 2794

Studenten HBO-V en MBO-V verplegen en verzorgen zoveel mogelijk zelfstandig patiënten. Hun inzet sluit goed aan bij de behoeften en mogelijkheden van de verpleegkundige teams binnen het model van teamverpleging. Tijdens de stage is de beroepspraktijk leidend en met name 4e jaars studenten werken al heel zelfstandig. Eens per 14 dagen is er onderwijs in de instelling waarbij docenten van school en vakexperts uit de praktijk samen het onderwijs vormgeven. De begeleiding van de stagiaires en het bekwaam houden van de werkbegeleiders gebeurt binnen elk centrum op dezelfde manier. Het MCL werkt bij het opleiden van studenten samen met de Hanzehogeschool (Groningen), Noordelijke Hogeschool (Leeuwarden), Friese Poort (Drachten) en het Friesland College (Leeuwarden). Docenten van de onderwijsinstellingen zijn geregeld in het MCL aanwezig en hebben intensief contact met de werkbegeleiders. Ook biedt het MCL „snuffelstages‟ voor studenten MBO-v en HBO-v. In het eerste jaar komen de studenten al een kijkje nemen in de praktijk om een zo reëel mogelijk beroepsbeeld te krijgen. Voor het opleiden van doktersassistenten wordt nauw samengewerkt met de Friese Poort. Het MCL brengt specifieke kennis naar de school. Ook de school brengt kennis 4 Dit aantal omvat reguliere stagiaire HBO-V, MBO-V, 1e jaars snuffel stagiaires, verpleegstages vanuit de opleiding tot OK assistent, 1e jaars Geneeskunde Studenten en 1e jaars Technische Geneeskunde studenten.

- 46 -

naar het MCL. Denk aan begeleidingsvaardigheden voor werkbegeleiders. in het schooljaar 2011 - 2012 ging het om 35 stages. Vanaf februari 2012 zijn de eerste 8 stagiaires van de opleiding tot medisch secretaresse gestart. Een samenwerking met de Friese poort en met het Friesland College. Friese Zorgacademie In 2011 is het convenant ondertekend voor de Friese Zorgacademie. Een initiatief van alle Friese ziekenhuizen en alle opleidingsinstituten in Friesland. Doel is het oprichten van een zorgacademie waarin integratief leren centraal staat en de kloof tussen de theorie en de praktijk wordt overbrugd. De afdeling Opleidingen is hier nauw bij betrokken en participeert in diverse werkgroepen. Verpleegkundige organisatie Vanaf 2011 hanteren alle centra de uitgangspunten van teamverplegen. Er is een verpleegkundig team dat bestaat uit een seniorverpleegkundige, verpleegkundigen, helpende(n) en stagiaires in min of meer vast teams. Doel van deze werkwijze is het verbeteren van de kwaliteit en continuïteit van de zorg. Patiëntveiligheid staat daarbij hoog op de agenda. De verpleegkundigen zijn positief over de behaalde effecten op zowel de regie over de zorgverlening als de samenwerking in het team. De „training on the job‟ gebeurt door opleidingsfunctionarissen per centrum. Zowel de seniorverpleegkundigen als het team wordt getraind in het samenwerken en afstemmen van de zorg. Deze vorm van leren op de werkplek wordt door de teams erg gewaardeerd. Elk centrum heeft samen met de opleidingsfunctionaris geïnventariseerd wat er nog nodig is aan scholing en ondersteuning. In 2010 is binnen de poliklinieken een start gemaakt met het inzichtelijk maken van de werkprocessen van de verpleegkundig consulenten en verpleegkundig specialisten door het beschrijven van de verpleegkundige zorgprogramma's. Verpleegkundige consulenten en verpleegkundig specialisten hebben zich georganiseerd in het verpleegkundig netwerk MCL. Doel is de kwaliteit van de geboden zorg te verbeteren en meer toetsbaar te maken. In 2012 zijn de verpleegkundige zorgprogramma‟s voor het grootste gedeelte deze afgerond. Een vervolgfase is de ontwikkeling van de multidisciplinaire zorgpaden binnen de centra. E-learning In 2012 is e-learning binnen vrijwel alle centra ingevoerd. Digitaal leren of e-learning is een combinatie van leren via de computer en in de praktijk. De elektronische leeromgeving heeft de naam Fries Leerplein en is een samenwerking van MCL, Noorderbreedte, het KCL en Tjongerschans. Voor alle centra zijn voor de zorgfuncties opleidingsprofielen beschreven die gekoppeld zijn aan e-learning modules. Voor elke functie staat beschreven welke opleidingsactiviteiten gevolgd moeten worden om bevoegd en bekwaam te blijven. In 2012 hebben 1.705 medewerkers één of meerdere modules met succes afgerond. Het grootste deel van de module is in huis ontwikkeld. Er staan 71 ontwikkelde modules in het Fries Leerplein. Er zijn 33 modules in ontwikkeling. Scenario trainingen Het MCL heeft vier opleidingsfunctionarissen opgeleid tot basisinstructeur simulatietrainingen. In 2012 zijn binnen diverse centra multidisciplinaire teams getraind volgens het didactisch concept van scenariotraining. Naast vakbekwaamheid ligt daarbij een sterk accent op samenwerking en communicatie. De training richt zich op kritische situaties waarin adequaat handelen en effectieve communicatie noodzakelijk zijn. College Zorg Opleidingen (CZO) Het MCL is erkend voor 12 CZO-opleidingen en daarmee een volledig CZO-erkende instelling. In 2012 zijn erkenningen toegekend voor intensive care, kinderverpleegkundige, obstetrieverpleegkundige en ziekenhuishygiënist (op het niveau van Zorgpartners Friesland). In 2012 is gestart met het schrijven van de erkenning voor de duale opleiding MBRT. Vanuit het MCL is een actieve bijdrage geleverd aan de Task Force van het Fonds Zorg Opleidingen en de netwerkbijeenkomsten van het CZO. Management development Unithoofden en teamleiders op de de polikliniek willen de rol van goed leiderschap in kunnen vullen. Om hen daarbij te helpen is in 2012 het programma 'collegiaal leidinggeven voor het middenkader' gegeven. In 2013 zal management development met worden verbonden met inhoudelijke thema's als McLean, Sensor en VMS.

- 47 -

Verder in 2012: 



 





In 2012 is veel werk verzet in de voorbereiding van het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden tussen Tjongerschans en het MCL. Dit heeft ertoe geleid dat in december een groot aantal richtlijnen bij Tjongerschans is ingevoerd. Regelmatig is aandacht besteed aan de nieuwe vakantiewetgeving die in 2012 is ingevoerd. Op allerlei manieren (nieuwsbrieven, website, brochure langdurig zieken) is onder de aandacht gebracht, dat vakantie die niet wordt opgenomen, komt te vervallen een half jaar na afloop van het kalenderjaar waarin de vakantie is opgebouwd. Met betrokken medewerkers is gecommuniceerd over de (gedeeltelijke) afschaffing van de levensloopregeling. Het MCL werkt aan een goede bereikbaarheid en gezonde omgeving voor bezoekers en medewerkers. Hiervoor worden de komende jaren tal van maatregelen gerealiseerd, die het voor de medewerkers aantrekkelijk maakt om anders, 'slim' te gaan reizen. Voorbeelden hiervan zijn een fietsplan voor een elektrische fiets of een voordelig openbaarvervoer abonnement voor de medewerkers. Op een plek waar gezondheid centraal staat, ligt roken niet voor de hand. Toch wil het MCL voor een (werk)klimaat zorgen waarin niet-rokers én rokers zich prettig voelen. Daarom zijn er regels over het roken in en rond het gebouw. In principe geldt een algemeen rookverbod maar daarop zijn een paar uitzonderingen gemaakt. Roken is alleen toegestaan op de aangewezen plaatsen. Deze plaatsen zijn goed herkenbaar als rookruimte. Op 23 februari 2012 hield de IC een open dag voor verpleegkundigen die toe zijn aan een vervolgstap in hun carrière, maar hun keuze nog niet hebben bepaald.

4.6.2 Kwaliteit van werk Gezondheidspercentage Een belangrijke indicator voor de kwaliteit van werk is het gezondheidspercentage. Het gezondheidspercentage van het MCL is eind 2012 95,58% (verzuimpercentage is 4,42%). Ten opzichte van 2011 is het iets gedaald 95,82% (verzuimpercentage was 4,18%). Het gezondheidspercentage MCL is in 2012 vergelijkbaar met het gemiddelde van de branche regionaal (95,68%) en met het landelijk gemiddelde (95,67%). De meldingsfrequentie MCL is in 2012 lager dan 2011, de gemiddelde duur is hoger dan in 2011. MCL stelt zich ten doel om met het gezondheidspercentage bij de hoogste kwart van de Topklinische Opleidingsziekenhuizen (STZ) te behoren. Dit doel is in 2012 nog niet bereikt. ZIEKTEVERZUIM PERSONEEL 2012, EXCLUSIEF ZWANGERSCHAP VOLGENS VERNETDEFINITIE – MCL (BEREKEND OVER 2 ZIEKTEJAREN)

Ziekteverzuim personeel excl. zwangerschap

Percentage 4,42%

Gezondheidsbeleid In 2012 is het gezondheidsbeleid uitgevoerd. In de productgroep gezondheidsbeleid P&O, in kwartaalbijeenkomsten met management en in overleggen bij de facilitaire dienstf is gesproken over preventie. Diverse projecten zijn uitgevoerd op afdelingen. Resultaatgerichte reïntegratie Met resultaatgerichte reïntegratie zet MCL in op een verdere stijging van het gezondheidspercentage en inzetbaarheid van medewerkers. Serieuze aandacht voor de medewerker is het uitgangspunt. In 2012 is onder andere een project gestart om medewerkers van de facilitaire dienst duurzaam inzetbaar te houden. Dit project wordt in 2013 vervolgd.

- 48 -

Vitaliteit In april en november 2011 is de WerkVermogensMonitor voor MCL, KCL, Huisartsenlaboratorium en de Trombosedienst uitgevoerd. In 2012 zijn vervolgtrajecten ingezet naar aanleiding van de resultaten. De WerkVermogensMonitor (een vragenlijst ) is onderdeel van aandacht voor duurzame inzetbaarheid. Het behouden of versterken van de vitaliteit, motivatie, plezier en inzetbaarheid van medewerkers past in het gezondheidsbeleid van MCL. De repons was 70%. Alle medewerkers die hebben deelgenomen hebben direct na het invullen een persoonlijke terugkoppeling ontvangen. Op afdelingsniveau zijn bij groepen met meer dan 10 medewerkers rapportages met de groepsresultaten aangeboden. Door de hoge respons kon voor bijna alle afdelingen een rapportage worden gemaakt. Op alle afdelingen heeft een terugkoppeling plaatsgevonden. Naar aanleiding van de resultaten van de groepsrapportage zijn één of twee speerpunten per afdeling benoemd om in 2012 en verder extra aandacht aan te besteden. Vervolgonderzoeken op afdelingen die hebben plaatsgevonden zijn bijvoorbeeld gericht op werkdruk en op fysieke belasting. Medewerkers van diverse afdelingen hebben de workshop dagen nachtritme gevolgd. De speerpunten zijn onderdeel van het plan van aanpak van de RI&E en zijn toegevoegd aan bestaande beleidsjaarplannen. Op organisatieniveau geven de resultaten van de WerkVermogensMonitor inzicht in potentieel uitval van medewerkers. De Werkvermogensmonitor is daardoor in te zetten als beslissingstechniek voor gericht onderzoek en voor de preventieve aanpak van langdurig verzuim en arbeidsongeschiktheid. Duurzame inzetbaarheid wordt in samenhang gebracht met het huidige personeelsbeleid en personeelsinstrumenten. Dit bestaat onder andere uit jaargesprekken, moreel beraad, werken in balans, loopbaanontwikkeling, preventie van fysieke- en psychosociale arbeidsbelasting, AOT (AfdelingsOpvangTeam voor indrukwekkende gebeurtenissen), vitaliteitprogramma‟s en aantrekkelijk werkgeverschap. Naast de WerkVermogensMonitor wordt gezond gedrag van medewerkers gestimuleerd, bijvoorbeeld door het aanbieden van bewegingsprogramma‟s (schaatsen, fitness, hardlopen, dansen, fietsen, wandeltochten). Ook kunnen medewerkers via de collectieve zorgverzekering voordelig afvallen of stoppen met roken. RI&E Om risico‟s op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn in beeld te brengen en te beperken, brengt elke afdeling om de 4 jaar de risico‟s in kaart. In 2012 zijn in totaal 9 „risico-inventarisatie en- evaluaties‟ (RI&E) afgerond of gestart (lopen door in 2013). Jaarlijks verschijnen plannen van aanpak waarin concrete maatregelen staan om de arbeidsomstandigheden te verbeteren. Naar aanleiding van de RI&E of op aanvraag van de medewerker, leidinggevende en/of bedrijfsarts zijn in 2012 93 individuele werkplekonderzoeken uitgevoerd onder andere gericht op beeldschermwerk, geluid en fysieke belasting. Er zijn 29 groepsgerichte werkplekonderzoeken uitgevoerd. Preventie Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA) In 2012 is het beleid voor agressie en geweld, seksuele intimidatie, pesten, discriminatie en werkdruk/ werkstress ontwikkeld. In diverse managementoverleggen en de OR is het beleid besproken. De managers implementeren het beleid op de afdeling. In de RI&E wordt gecheckt wat de stand van zaken is. Belangrijk is dat medewerkers van het MCL die te maken krijgen met indrukwekkende gebeurtenissen de juiste opvang en begeleiding krijgen. Het gaat dan bijvoorbeeld om verbale agressie, bedreiging, het overlijden van een patiënt of een ernstig trauma. Bij de meeste afdelingen van het MCL is een Afdelings Ondersteuningsteam (AOT) actief. Hier kunnen medewerkers hun verhaal kwijt. Rond de 120 medewerkers van 27 verschillende afdelingen / bedrijfsonderdelen zijn speciaal voor dit doel opgeleid door een traumapsycholoog.

- 49 -

4.6.3 Kennis, opleiding en onderzoek MCL Academie Het MCL is lid van de Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ). Deze „teaching hospitals‟ voelen zich gezamenlijk verantwoordelijk voor onderwijs en opleiding, het bevorderen van hoogwaardige patiëntenzorg, topklinische behandeling en topreferente zorg en toegepast wetenschappelijk onderzoek en innovatie. Ze wisselen informatie uit en kunnen als het nodig is een gezamenlijke lobby organiseren. Om de medische opleidingen aan coassistenten en artsen in opleiding tot medisch specialist (aios) en de andere opleidingen te bundelen, is de MCL Academie opgerichten. De MCL Academie staat onder leiding van een decaan, de heer dr. J. Prins, die op 1 maart van het verslagjaar is begonnen. Tijdens de werkconferenties van de medische staf heeft de decaan zich aan de specialisten voorgesteld. De visitatie van de MCL Academie door STZ op 19 september heeft geresulteerd in een positief advies naar de ledenraad van STZ. De visitatiecommissie had veel lof voor de MCL Academie, en had naar eigen zeggen niets aan te merken. Promoties 

Arends, S. 2012, Bone turnover and predictors of response in ankylosing spondylitis: results from the GLAS study, Rijksuniversiteit Groningen.



Det, M. J. v. 2012, Training, efficiency and ergonomics in minimally invasive surgery, Rijksuniversiteit Groningen.



Laskewitz, A. J. 2012, Getting grip on glucocorticoid-induced metabolic dereangements, Rijksuniversiteit Groningen.



Miedema, K. G. E. 2012, Infections in pediatric cancer patients: cause and consequence, Rijksuniversiteit



Nienhuis, W. A. 2012, Drug treatment for buruli ulcer, Rijksuniversiteit Groningen.

Groningen.

Verder in 2012  Op 13 april organiseerden de KNO-artsen van het MCL het eerste video-endoscopiesymposium voor KNOartsen in Nederland. De KNO-artsen van het MCL waren in 2007 de eerste KNO-artsen in Nederland die met video-endoscopie begonnen. Zij hebben daar de afgelopen jaren veel kennis over opgedaan. Met dit symposium droegen zij hun kennis over de video-endoscopie over aan collega‟s.  Drie dagen later, op 16 april, vond een symposium plaats over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van de nazorg voor prematuren na een zwangerschap korter dan 32 weken.  Het gespecialiseerde MS-centrum in het Medisch Centrum Leeuwarden organiseerde op 30 mei een symposium over de nieuwe ontwikkelingen en behandelmethoden bij MS.

- 50 -

4.7 Samenleving / MVO Het MCL staat zichtbaar midden in de samenleving en draagt bij aan een veilige, gezonde, schone en leefbare samenleving voor iedereen. Een aantal voorbeelden uit 2012 onderstreept die maatschappelijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid: Pers en communicatie Het MCL onderhoudt via de persvoorlichter een uitstekende werkrelatie met de regionale media. De organisatie is geregeld onderwerp in media-uitingen in de regiopers. Er zijn eigenlijk haast dagelijks contacten met Leeuwarder Courant, Friesch Dagblad, Omrop Fryslân en GPTV. Contacten met landelijke media komen weinig voor. Veelvuldig wordt aan de organisatie gevraagd te reageren op actuele ontwikkelingen in het nieuws. Binnen de organisatie lukt het vaak om op korte termijn de juiste deskundige te vinden die bijvoorbeeld op de regionale radio een toelichting kan verzorgen rond de actualiteit in zorgland. Werkelijk uitzonderlijk in 2012 was de vraag van de landelijke media naar MCL-intensivisten rond het ski-ongeval van Prins Friso in februari 2012. Zij voorzagen de landelijke media van deskundige toelichting rond deze kwestie, mede vanuit hun functie bij landelijke wetenschappelijke verenigingen. Het MCL verzond in 2012 in totaal 73 persberichten en Zorgpartners Friesland verzond er 10. STATISTIEKEN WWW.MCL.NL Bezoeken

Unieke bezoekers

Paginaweergaves

Gemiddelde tijd op de site

% via zoekmachine

2009

285.706

174.820

794.520

0:02:15

59,99%

2010 2011 2012

362.377 415.957 444.256

216.361 229.207 258.332

1.285.236 1.398.591 1.404.784

0:02:12 0:02:06 0:02:00

68,21% 69,12% 69,60%

Patiëntencommunicatie Voorlichting en Communicatie beschikt over een coördinator patiëntencommunicatie die een belangrijke functie heeft in de kwaliteitsbewaking en bevordering van de communicatie met de patiënt. Ook heeft zij de leiding over het voorlichtingscentrum in de centrale hal van het MCL. In 2012 zijn 47 nieuwe patiëntenfolders verschenen en 213 folders werden gewijzigd. ZiROP en continuïteit van zorg Om goed voorbereid te zijn op de opvang van slachtoffers bij grootschalige rampen en incidenten beschikt het MCL over het Ziekenhuisrampenopvangplan (ZiROP). Hierin wordt beschreven hoe de Medische Hulpverlening in geval van een ramp wordt opgeschaald, hoe de primaire processen daarna gecontinueerd moeten worden en op welke wijze afschaling plaats kan vinden. De werkgroep ZiROP MCL, bestaande uit de projectleider ZiROP, de crisiscoördinator (manager SEH), teamleidster SEH en een secretaresse, geeft gevraagd en ongevraagd advies over inhoudelijke en procedurele zaken rond het ZiROP en werkt adviezen en besluiten uit. In 2012 is weer veel opgeleid, getraind en geoefend. Uit de activiteiten in het kader van Opleiden, Trainen en Oefenen (OTO) kwamen verbeteren leerpunten naar voren voor het ZiROP en de afspraken die afdelingen maken. Dit zorgt voor een continue verbetering van de plannen. De volgende activiteiten uit het OTO-jaarplan vonden plaats: 

Presentatie over ZiROP aan arts-assistenten (7 juni)



ETS-oefening SEH (1 en 15 november)



Bijeenkomst over social media en rampen (27 november)



Symposium pver CBRN (29 november)



Inzet ETS-instructeurs buiten het MCL (in totaal 4 keer)



Beloefening met behulp van Multibel (alarmering buiten kantooruren) (19 juli en 22 november)

- 51 -

De wens om meer samenhang aan te brengen tussen rampenopvang bij externe rampen en interne calamiteiten kreeg onder andere vorm in de basiscursus en scenario-oefening van het crisisbeleidsteam. Het crisisbeleidsteam (bestaande uit directie, MT en sleutelfiguren) heeft immers bij beide vormen van calamiteiten of rampen een vergelijkbare rol. Vanuit de traumaregio wordt samengewerkt met het programma Cycloon, van waaruit ook voor scholing, oefeningen en lesmateriaal wordt gezorgd. Het programma beoogt de kwaliteit van rampenopvang door organisaties in de Noord Nederlandse gezondheidszorg te verbeteren. Cycloon heeft voor het MCL ook een elearning module (Trainbox) op maat gemaakt. Orgaan- en weefseldonatie Van 22-28 oktober stond Nederland in het teken van orgaan- en weefseldonatie. In de Donorweek vraagt iedereen een ander of hij al geregistreerd staat als donor, ja of nee. Ook het MCL droeg zijn steentje bij en besteedde aandacht aan het onderwerp. De donatiefunctionarissen van het MCL gaven donorvoorlichting in de centrale hal van het ziekenhuis. Dé gelegenheid om in gesprek te gaan over alle mogelijke vragen rond orgaan- en weefseldonatie. Zo‟n 33 procent van het aantal overledenen in het MCL is geschikt als potentiele weefseldonor, zo blijkt uit de jaarcijfers van donorzorg. Humanitaire doelen Een groot aantal MCL-medewerkers zet zich ook in voor patiënten in andere delen van de wereld. Deze medewerkers worden vanuit het MCL ondersteund door een speciale stuurgroep Humanitaire Projecten, bijvoorbeeld bij het aanvragen van subsidies en het werven van fondsen voor humanitaire doelen. In 2012 zijn medewerkers ondersteund die werken aan projecten in Roemenie, Rwanda, Egypte en in Tanzania. Die steun bestond hoofdzakelijk uit het schenken van medische en verpleegkundige goederen. Daarnaast heeft een aantal medewerkers verpleegkundige goederen mee gekregen naar werkvakanties in ontwikkelingslanden. Eén van de activiteiten van de stuurgroep is de verdeling van surplusmaterialen. (Medische) spullen die in het MCL zijn afgeschreven, kunnen soms elders in de wereld nog jaren worden gebruikt. Ook is surplusmateriaal verkocht. Dit heeft € 2.325 opgebracht. De medewerkers van het MCL schonken met Kerst 2011 een bedrag van € 1.375. In september 2011 heeft het MCL de directie van het KCMC/Tanzania op bezoek gehad en is er een convenant gesloten. In 2012 is dit convenant verder uitgewerkt. Voor de intensive-care unit van het KCMC/Tanzania zijn kabels voor bewakingsapparaten aangeschaft ter waarde van € 3.695. Kunst in het MCL Het MCL, het Fries Museum en Keramiekmuseum Princessehof werken samen om het grote publiek kennis te laten maken met de collecties van de beide Leeuwarder musea. In de kunstvitrines richten zij exposities in. Milieu, energie en duurzaamheid Zorgpartners Friesland is dagelijks aan de slag met duurzaamheid. Op verschillende fronten; van partnerships en bijzondere projecten tot innovatie en productvernieuwing. Onze maatschappelijke verantwoordelijkheid vertaalt zich in de manier waarop we omgaan met thema‟s als veiligheid, gezondheid, kennisontwikkeling en personeelsmanagement. Wij leveren een bijdrage aan de leefbaarheid in de plaats of regio waarmee we zijn verbonden. Wij staan open voor samenwerking en partnerschappen en delen waar mogelijk onze kennis en ervaringen. Wij streven naar een multidisciplinaire aanpak en integrale afstemming van beleid en uitvoering op het gebied van kwaliteit, ARBO, integrale (brand)veiligheid en milieu. Zorgpartners Friesland is zich bewust van de verantwoordelijkheid die zij heeft tegenover patiënten, bezoekers, medewerkers en de omgeving als het gaat om het milieu. Bij dit alles mogen wij niet vergeten dat het gaat om mensenwerk. Steun van onze medewerkers is noodzakelijk om een verantwoord milieubeleid te realiseren. Zorgpartners Friesland is al vele jaren lid van het Milieu Platform Zorgsector (MPZ), bijeenkomsten worden actief bezocht en verder wordt samengewerkt aan landelijke acties om tot een beter milieubeleid binnen de zorgsector te kunnen komen. In samenwerking met het MPZ en SMK (Stichting Milieukeur) heeft de voorloper Zorggroep Noorderbreedte meegewerkt aan het ontwikkelen van een ecolabel „Milieuthermometer Zorgsector‟ voor ziekenhuizen en zorginstellingen, om structurele milieuzorg, milieuwinst en transparantie in de zorgsector te realiseren. De instellingen zijn met dit instrument tevens te certificeren voor brons, zilver en goud.

- 52 -

Energiebeleid In het kader van het Deltaplan Energiebesparing 2009-2013 wordt op natuurlijke momenten, zoals bij nieuwbouw, renovatie en bij installatietechnische vervangingsinvesteringen, naast traditionele oplossingen ook het toepassen van duurzame oplossingen onderzocht en met een businesscase doorgerekend. Per project wordt op maat een zo duurzaam en efficiënt mogelijk energieconcept opgesteld en uitgevoerd. Dit alles gebaseerd op het concept van de „Trias Energetica‟: beperken van de energievraag, duurzame energieopwekking en het toepassen van efficiënte technieken en zuinig en efficiënt gebruik maken van fossiele bronnen om aan de resterende energiebehoefte te voldoen. Als duurzame oplossing wordt onder andere gedacht aan verbetering van de isolatiewaarde van gevels, vloeren en daken, maar ook meerlaagse beglazing, CO2-gestuurde ventilatieroosters, warmteterugwinning, zonnewering, bodemopslag, warmtepomptechnieken met gratis koeling, lage temperatuurtrajecten, zonnepanelen, GBS-systemen en Led-verlichting.

Duurzaam Inkoopbeleid Binnen Zorgpartners Friesland wordt voor het gehele concern centraal ingekocht. De afdeling Inkoop heeft aandacht voor milieuaspecten bij de inkoop van investeringsgoederen en gebruiksartikelen opgenomen in haar inkoopbeleidsplan 2011-2013. De afdeling heeft als streven zoveel mogelijk „maatschappelijk verantwoord‟ in te kopen. Bij dit alles moet altijd wel de doelmatigheid en het interne klantbelang in het oog worden gehouden. Het beleid van onze organisatie betreffende energie-inkoop is gebaseerd op leveringsbetrouwbaarheid, contractflexibiliteit en uiteraard de prijs-kwaliteitverhouding. Zorgpartner Friesland zal haar energie-inkoop tot en met 2019 organiseren via het Inkoopoverleg Friese Ziekenhuizen (IFZ) conform het vastgestelde projectplan. Gezien de ontwikkelingen in de energiemarkt en de stijgende prijzen is het een verstandige keuze om collectief in te kopen in plaats van zelfstandig (kennis en schaalvoordeel). Bij de energie inkoop via het IFZ ligt de nadruk op de basisvoorwaarden en prijs maar ook duurzame vormen van opwekking/winning kunnen deel uit maken van de selectie. Voor het MCL en Noorderbreedte is al tot het jaar 2015 groene stroom ingekocht. Een verder element vormt de aandacht voor milieuaspecten bij de inkoop van installaties, materialen en producten, een duurzame samenwerking met de toeleveranciers en een duurzaam energiebeleid.

Energiecampagne Het Milieuplatform Zorgsector heeft het initiatief genomen om op 10 oktober 2012, de dag van de duurzaamheid, een landelijke energiecampagne te organiseren binnen de zorg. Dit omdat duurzaamheid ook in de zorg enorm urgent en heel noodzakelijk is. Zorgpartners Friesland heeft ook haar steentje bijdragen. Ook in het kader van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemend (MVO) heeft Zorgpartners Friesland op 10 oktober (in het MCL), 16 oktober (Zorgplein Harlingen) en 13 november (in ziekenhuis Tjongerschans) een energiemarkt voor alle medewerkers georganiseerd. Diverse leveranciers boden energiezuinige producten aan met stevige kortingen, zoals LED-verlichting, zonnepanelen, eco-gas en eco-stroom en een energieadvies op maat. Op deze manier kan men ook thuis besparen op de energiekosten. Dat is maatschappelijk verantwoord leven, niet alleen op het werk, maar ook thuis!

Regionaal Mobiliteitsconvenant Zorgpartners Friesland werkt samen met de Gemeente Leeuwarden en andere regionale partijen waaronder de provincie Friesland aan het terugdringen van automobiliteit, kostenbesparing, arbeidsproductiviteit en milieubelasting. Zo is er het afgelopen jaar een aantal acties gevoerd om het fietsgebruik te stimuleren. Van mei tot en met oktober 2012 heeft onze organisatie meegedaan aan de landelijke actieweek Rij2op5 om op de fiets naar het werk te komen en door verruiming van de fietsregeling hebben onze medewerkers meer elektrische fietsen aangeschaft.

Afvalpreventie Vanuit logistiek oogpunt wordt gestreefd naar het verminderen van het aantal handelingen in de totale logistieke keten. Het terugdringen van verpakkingsmateriaal is hier een belangrijk onderdeel van. Zowel het product als de verpakking krijgt extra aandacht. Bij verpakkingen liggen mogelijkheden om de voorwaarden aan te scherpen. Het gaat dan om eisen met betrekking tot de mate van recycling, samenstelling en retourname van het verpakkingsmateriaal.

- 53 -

Bij het inzamelen en afvoeren van gevaarlijke stoffen wordt continue aandacht besteed aan veiligheid, de juiste verpakking en classificatie, etikettering, aanbrengen van opschriften, stuwage en voorlichting aan medewerkers. Per instelling is een faciliterende afdeling verantwoordelijk voor de dagelijkse uitvoering van het gescheiden inzamelen en aanbieden van afval. Structurele controle, registratie, rapportage en bijsturing zijn elementen die vallen onder het dagelijkse beheer van het reststoffenmanagement. De registratie van hoeveelheden en kosten maakt het mogelijk periodiek de balans op te maken, waardoor ontwikkelingen tijdig kunnen worden bijgestuurd. In IFZ-verband (Inkoop Friese Ziekenhuizen) wordt gezamenlijk de afvalinzameling en -verwerking ingekocht.

Structuurplan MCL In het structuurplan voor de uitbreiding van het MCL (zie elders in dit verslag) is rekening gehouden met een zo duurzaam mogelijke inzet van lucht, warmte, koude en stroom. In de ruimten waar nu OK‟s zijn gevestigd, zullen verpleegafdelingen en poliklinieken worden ondergebracht. De huidige installaties zullen worden afgestemd op de nieuwe gebruikers. Hierdoor zal het energieverbruik in dit bouwdeel afnemen. In dit plan wordt verder de huidige en toekomstige energiebehoefte afgezet tegen de bestaande technische infrastructuur, om zodoende eventuele knelpunten aan het licht te brengen. Deze dienen te worden opgelost, zodat de continuïteit op een betrouwbare energievoorziening voor de komende jaren weer is gegarandeerd. Er is verder binnen het MCL een aantal energiebesparende maatregelen uitgevoerd, met als doel het energieverbruik te beperken en het comfort te vergroten, zoals ecologische dakbedekking bij de nieuwbouw Spoedapotheek. Dit soort dakbedekking is ook toegepast bij de vernieuwing van de dakbedekking van een van de bouwdelen van het MCL.. Bij de nieuwbouw van het OCL is aanvullend aan het bouwbesluit 2012 LED-verlichting, HR++ beglazing, verticale groenvoorziening en gedeeltelijk een ecologische dakbedekking gerealiseerd.

LED-verlichting De afgelopen twee jaar is er veelvuldig aandacht besteed aan LED-verlichting en de toepassing daarvan binnen zowel het MCL als bij Noorderbreedte. Aangezien er veel scepsis was vanuit de organisatie, de media, leveranciers, zijn er een aantal pilotprojecten uitgevoerd om zelf de voor- en nadelen van LED-verlichting in beeld te brengen. Zo is in de parkeergarage MCL is zowel bij het bestaande als het nieuwe gedeelte LED-verlichting toegepast. Uit de pilots is naar voren gekomen dat LED-verlichting de genoemde besparingen op elektriciteitsverbruik ruimschoots waarmaakt. Op dit moment wordt verder onderzoek gedaan naar het breder toepassen van LED binnen onze organisatie.

Vervanging energiecentrale MCL Harlingen/ De Batting Dit project is in juni 2012 opgeleverd. Door efficiënter om te gaan met de beschikbare energievoorziening, het koppelen van de bestaande technologieën, potentiële productie van duurzame energie en nieuwe energietoepassingen kon invulling worden gegeven aan een energie-efficiënter gebruik van MCL Harlingen. In dit project zijn onder andere de volgende zaken gerealiseerd: nieuwe HR-beglazing, nieuwe HR - CV-ketels, revisie van de bestaande WKK, ventilatie voorzien van warmteterugwinning en nieuwe regeltechniek en LED-verlichting. In het najaar 2012 is ook nog een warmte- koudeopslag gekoppeld met een warmtepomp aangelegd, met als doel zowel aan de koude- als warmtebehoefte te voldoen. In het eerste half jaar 2013 zullen de effecten van de energiebesparende maatregelen worden gemeten.

Voor meer informatie over het milieubeleid verwijzen we naar het Milieujaarverslag 2012 op www.zorgpartners.nl/jaarverslag. Verder in 2012  Op dinsdag 13 maart organiseerde het MCL de „Dag van de mondzorg‟. Met de Dag van de mondzorg wil het MCL de aandacht vestigen op het belang van goede mondverzorging.  In 2012 is voor de zesde keer op rij de „knuffelpoli‟ georganiseerd door coassistenten in het MCL. Een recordaantal kinderen kwamen met hun „zieke‟ knuffelbeest naar de knuffelpoli.  In de week rond wereldaidsdag boden het MCL en GGD Fryslân de mogelijkheid om anoniem en gratis een hivsneltest te doen.

- 54 -

4.8 Financieel beleid Ontwikkeling resultaat 2012 Het jaar 2012 kenmerkt zich als een jaar met veel veranderingen die hebben geleid tot een toename van de sectorbrede financiële risico‟s bij ziekenhuizen. De diverse systeemwijzigingen zijn tegelijk ingevoerd en hebben betrekking op de introductie van nieuwe DOT-zorgproducten, de uitbreiding van de financiering van dure geneesmiddelen, de verdere invoering van prestatiebekostiging, het macrobeheersingsinstrument en invoering van het beheersmodel medisch specialisten. Hierbij is sprake van nieuwe contractvormen met zorgverzekeraars op basis van schadelastjaar en samenloop met zowel het transitiemodel als het beheersmodel medisch specialisten. Deze systeemwijzigingen hebben geleid tot aanpassingen in processen, systemen en verantwoordingsinformatie, administratie en declaratievoorschriften. Als gevolg van deze wijzigingen zijn ervaringscijfers (voor het maken van schattingen) beperkt. Het transitiemodel voor uitbreiding van de prestatiebekostiging bepaalt de omvang van de vordering op het CVZ of de schuld aan het zorgverzekeringsfonds. Een overschrijding van het macro-omzetplafond wordt naar verwachting sectorbreed verrekend en overschrijdingen van het macro-honorariumplafond worden afgedragen aan het zorgverzekeringsfonds. Het verrekenbedrag en de hiervoor genoemde eventuele overschrijdingen worden in belangrijke mate beïnvloed door voornoemde systeemwijzigingen en definitief vastgesteld in 2014 met finale evaluatie voor het beheersmodel in 2016. De ontwikkelingen die hiervoor zijn benoemd, leiden tot een zekere mate van onzekerheden rondom de omzet en daarmee ook het resultaat over 2012 en het eigen vermogen ultimo 2012. De uiteindelijke uitkomsten zullen blijken uit de eindafrekeningen met zorgverzekeraars, het definitieve verrekenbedrag en een eventuele definitieve overschrijding van het macro-omzetplafond en macro-honorariumplafond en kunnen materieel afwijken van de in deze jaarrekening opgenomen bedragen gebaseerd op de beste schatting. MCL BV heeft in 2012 een omzet behaald van € 290,0 mln tegenover € 273,1 mln in 2011. Voor een gedeelte wordt deze stijging van 6,1% veroorzaakt door de landelijke maatregel tot overheveling van de TNF-alfaremmers naar de ziekenhuizen. Het honorarium is net boven het plafond uitgekomen. Het resultaat is gezien de veranderingen in de omgeving en dan met name de bekostiging bevredigend met € 6,5 mln. Dit ligt onder het resultaat van 2011, maar ruimschoots boven de begroting. Het operationele resultaat bedraagt € 1,6 mln. (in 2011: +€ 5,9 mln). In de ontwikkeling van het operationele resultaat is duidelijk het effect te zien van de focus op de prijs in de onderhandelingen met de zorgverzekerars. Het is de uitdaging van de sector om de juiste balans te vinden tussen prijs en kwaliteit. Het resultaat van MCL BV is als volgt opgebouwd (bedrag x € 1.000): Resultaat MCL BV Resultaat

2011

2012

12. 125

6.533

583

0

Waarvan: Bestemmingsreserve inventaris Bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen Overige reserves Resultaat (RAK)

691

541

13.346

5.992

Met een resultaat van € 6,5 mln. is het vermogen toegenomen tot € 65,5 mln. en de solvabiliteit ( eigen vermogen / totaal vermogen) met 1,3 procentpunt toegenomen tot 41%. Een solvabiliteitspercentage dat ons mogelijk maakt om de toegenomen risico‟s in de zorg op te vangen en de noodzakelijke investeringen in met name vastgoed en ICT te doen. Ondanks het feit dat de autonome stijging van de kosten hoger is dan door de zorgverzekeraars wordt gehonoreerd is een positief operationeel resultaat behaald. Het is de gerichte benadering om te komen tot een verlaging van de

- 55 -

kostprijs met behoud van de kwaliteit die dit mogelijk heeft gemaakt. Dit in een fase waarin in tegenstelling met voorgaande jaren de vraag naar Zorg een stabiliserende en soms een afnemende trend laat zien. Gelet op deze ontwikkeling zullen we ook in het komend jaar doorgaan met acties gericht op verlagen van de kostprijs bij minimaal dezelfde kwaliteit. Het is vooral de ontwikkeling van de vraag in het algemeen en het soort zorg die hierbij leading is. Minder dan in voorgaande jaren hebben enkele posten met een incidenteel karakter het resultaat beïnvloed. Het effect van de verkorting van de afschrijvingstermijn en de dotatie aan de impairmentvoorziening is meer dan gecompenseerd door positieve effecten van rentevoordelen, afrekeningen uit het verleden (o.a. nacalculatie), en vrijval van in het verleden gevormde voorzieningen. In 2012 hebben we de eerste effecten gezien van de overgang naar prestatiebekostiging en tegelijk een trendbreuk in de vraag naar Zorg. Gegeven de rol van het MCL in de provincie zien we tegelijk ook een toename van de hoog complexe zorg. De verder ontwikkeling van het regioproject Friesland Voorop speelt hierop in. Willen we aan de zorgvraag kunnen voldoen dan is het noodzakelijk om onze plannen ten aanzien van investeringen in vooral ICT en bouw voor de komende jaren door te zetten. Inmiddels zijn de eerste stappen hierin gezet. Gegeven de onzekerheden in de betaalbaarheid van de Zorg, de financiering ervan en de ontwikkeling van de vraag staan we voor een uitdagend jaar. Door tijdig te anticiperen op deze ontwikkelingen en gebruik te maken van de kracht van de organisatie verwachten we ook 2013 te kunnen afsluiten met gering positief resultaat. Impairment Gegeven de grote investeringen die op ons afkomen als gevolg van de bouwactiviteiten en de mogelijke vervanging van het ZIS moeten de investeringen in een lange termijn perspectief bekeken worden. In de eerste helft van 2013 zal een definitieve keuze gemaakt worden voor het ZIS. Onze gebouwen (vaste activa) worden in 50 jaar afgeschreven. Deze afschrijvingsperiode komt voort uit de regelgeving die behoort bij de „oude financieringswijze‟. Inmiddels is deze gewijzigd en past het ook niet meer om gebouwen in zo‟n lange periode af te schrijven. Om die reden is de afschrijvingstermijn verkort naar 40 jaar en komt daarmee meer in lijn te liggen met de werkelijke waardeontwikkeling. In 2012 hebben we de verkorting van de afschrijvingsperiode doorgevoerd wat een negatief effect heeft van € 2,0 mln. Het effect van de hogere afschrijvingen wordt deels gemitigeerd door de honorering van het protest tegen de afwijzing van de IVA-claim. Het bezwaar is voor € 6,5 mln. gehonoreerd. Aangezien het MCL voor dit bedrag al een voorziening had getroffen, valt dit bedrag vrij en is dit gebruikt voor de financiering van de waardevermindering van de betreffende gebouwen. Jaarlijks wordt de hoogte voor de impairment voorziening bepaald waarbij gebruik wordt gemaakt van een tweetal methoden, namelijk de NCW-methode (E&Y) en een eigen ontwikkeld model. In tegenstelling tot voorgaande jaren moeten wij doteren aan de voorziening. Daarbij hebben wij de NCW als basis gebruikt. Een dotatie aan de voorziening is nodig omdat vooral de groei achterblijft bij de verwachting. Daar tegenover staat wel een verzwaring van het profiel, maar dit komt nog onvoldoende tot uitdrukking in de prijsstelling. De extra dotatie in 2012 bedraagt € 2,7 mln waarmee de voorzieningen voor impairment € 27,6 mln. bedraagt in mindering gebracht op de kortlopende vordering bij MCL BV. Dit bedrag is gesaldeerd met de vordering van MCL BV aan Stichting ZNB. Dit omdat de activa bij Stichting ZNB op de balans staan. Jaarlijks wordt de impairment opnieuw berekend en de mutatie zal gesaldeerd worden met de vordering van MCL BV aan Stichting Zorgpartners Friesland. In 2012 zijn de regels ten aanzien van de registratie verder aangeschept en hebben we te maken gehad met de overgang van DBC naar de DOT-registratie. Door veel energie te steken in opleiding en begeleiding van de betrokken medewerkers in het ziekenhuis en de specialisten zijn we er in geslaagd om ondanks de overgang toch de kwaliteit van de registratie op het gewenste nivo te houden. Ook dit jaar zijn we binnen de foutfractie gebleven, waarmee het MCL voldaan heeft aan het gesloten convenant ter vervanging van de Regeling AO/IC voor de DBCregistratie en -facturering. Ook in het komend jaar zal er geïnvesteerd moeten blijven worden om de kwaliteit op peil te houden. Dit wordt nog versterkt door de toename van de materiële controles van de zorgverzekeraars. De facturering is door de overgang en de daarmee samenhangende systeemwijziging en de langdurige onderhandelingen met de zorgverzekeraars traag op gang gekomen. Inmiddels zijn we volledig bij met het facturen.

- 56 -

Als MCL hebben we forse bedragen moeten voorfinancieren. Omdat we dit hadden verwacht hebben we onze kredietfaciliteit bij de bank opgehoogd. Het MCL maakt geen gebruik van derivaten.

4.9 De toekomst In de Kaderbrief 2012 - 2014 staat aangegeven welke ontwikkelingen op het MCL afkomen en hoe het hierop inspeelt. Het Friese zorglandschap 

Op dit moment kunnen de ongeveer 650.000 Friezen kiezen uit vijf ziekenhuizen en drie buitenlocaties (MCL Harlingen, de poliklinieken van Antonius Ziekenhuis en De Tjongerschans in Lemmer en het academisch ziekenhuis in Groningen). Het zorglandschap in Friesland gaat de komende jaren ongetwijfeld veranderen. De patiënt kan voor simpele ingrepen nog altijd in het eigen ziekenhuis terecht, maar moet rekening houden met een langere reistijd als het om complexere ingrepen gaat. Uit onderzoek van De Friesland Zorgverzekeraar is bekend dat een groot deel van de ongeveer 500.000 verzekerden bereid is voor een betere behandeling verder te reizen. Onder regie van de Friesland Zorgverzekeraar zijn ziekenhuizen, huisartsen en patiëntenverenigingen in 2011 het project Friesland Voorop gestart. Ook het MCL zit aan tafel. Bekeken wordt in hoeverre herverdeling tussen de 1e, 2e en 3e lijn en mogelijk ook spreiding en concentratie van ziekenhuisfuncties nodig en mogelijk is.



In 2012 is de nieuwe financieringsstructuur met DOT-zorgproducten, prestatiebekostiging en vergroting van het vrije prijssegment ingevoerd.



De zorgverzekeraar stuurt steeds meer op patiëntenstromen. Zorginkoop wordt qua volume/prijs meer gestuurd vanuit „prestatie‟ en kwaliteit (indicatoren).



We zetten in op verder integratie binnen Zorgpartners Friesland en samenwerking met andere (Friese) ziekenhuizen op vakinhoudelijk gebied.

Ons uitgangspunt Belangrijk fundament onder ons beleid is de McLean-filosofie: „Met compassie organiseren en met compassie zorgverlenen‟. Gedachte hierbij is processen verder te optimaliseren én vooral om uitstekende patiëntbeleving nog meer centraal te stellen. Prioriteiten Voor de periode tot 2014 gelden de volgende prioriteiten:

Procesoptimalisatie 

Verbeteren en uniformeren van zorgpaden en ketenzorg.



Beter benutten capaciteit en inzet personeel.



Ondersteunen van zorgprocessen door ICT (EPD/EVS).



Optimaliseren van stuurinformatie centra.



Nieuwbouw en uitbreiding.

Patiëntveiligheid 

Invoering van het (landelijke) patiëntveiligheidssysteem. IGZ en NIAZ toetsen hierop.



De continuïteit van zorg in avonden nachtsituatie.



Integraal risicomanagement. Met een risicomodel worden de grootste dreigingen voor continuïteit geïdentificeerd (financiële problemen, brand, ICT-uitval, ramp, pandemie etc.). Continuïteitsplannen en scenario‟s worden uitgewerkt dan wel gesynchroniseerd.



Aanleveren en monitoren van indicatoren.



Vergroten veiligheid patiëntenproces door interne ketenzorg en casemanagement.



Verbeteren door het meten van patiënttevredenheid.

- 57 -

Medewerkertevredenheid 

Onderzoek naar werkvermogen medewerkers.



Aandacht voor rollen, verantwoordelijkheden en roosteren binnen afdelingen en centra.



Verder ontwikkelen e-learning (Fries Leerplein).



Gezondheidsbeleid.

Opleiding, onderwijs en wetenschap 

Uitbouwen van de MCL Academie.



Stimuleren van wetenschappelijk onderzoek.



Uitbouwen van de Friese Zorgacademie: integratie van theorie en praktijk.



Ontwikkeling tot erkend leerbedrijf voor niet-zorgopleidingen.

VERWACHTE INVESTERINGEN MCL IN 2013      

Bouw ICT Medische inventaris McLean Patiëntveiligheid Onderwijs en e-learning

- 58 -

5 Beleid, inspanningen en prestaties Tjongerschans 5.1 Meerjarenbeleid Missie De Tjongerschans wil zijn patiënten op gastvrije wijze moderne, effectieve en efficiënte tweedelijns basiszorg aanbieden, passend bij zijn functie en excellerend op een aantal speerpunten. Wij doen dit zoveel mogelijk in samenwerking met onze partners in de regio. Strategie De strategie voor Tjongerschans is vastgelegd in het beleidsplan „Beter met zorg‟ dat voor de periode 2009-2013 geldt. Uiteraard staan de ontwikkelingen niet stil en speelt Tjongerschans daarop in, maar de basis van het beleid staat met zeven pijlers in dit beleidsplan. Naast het bieden van goede basiszorg en ambities op het vlak van kwaliteit en veiligheid zijn er medisch inhoudelijk speerpunten op het vlak van sportgeneeskunde en geriatrie. Deze zaken kunnen niet gerealiseerd worden zonder een organisatie die op orde is en een goede werkgever is voor (toekomstig) personeel. Ook in 2012 is hard gewerkt aan het uitvoeren van de ambities uit dit beleidsplan. Het medisch-inhoudelijk profiel is verder versterkt. Sportgeneeskunde en geriatrie waren daarin al speerpunten. Daaraan is de zorg rond zwangerschap en geboorte toegevoegd. Tjongerschans heeft in 2012 het Centrum voor Moeder & Kind geopend. Hier kunnen zowel de tweedelijns (klinische) als de eerstelijns (poliklinische) bevallingen plaatsvinden. Meer over de medische speerpunten in 5.2. Tjongerschans maakt deel uit van Zorgpartners Friesland. De samenwerking binnen het concern in het algemeen en met het MCL in het bijzonder moet ervoor zorgen dat Tjongerschans een sterkere positie krijgt binnen Friesland dan voor de concernvorming. Bepalend voor de regionale positie van Tjongerschans in het Friese zorglandschap is natuurlijk ook het project Friesland Voorop. In 2012 verscheen de notitie „Toekomstperspectief Friesland Voorop‟. Daarin staat hoe het Friese zorglandschap zich in de periode tot 2020 zal ontwikkelen. Het is de bedoeling dat partijen in 2013 een convenant sluiten. Daarin staan afspraken over de uitvoering van het programma. Het beleidsplan „Beter met Zorg 2009-2013‟ is de basis voor de kaderbrief, die geldt als vertrekpunt voor de jaarplannen en de daaruit afgeleide afdelingsbegrotingen.

5.2 Algemeen beleid Het algemeen beleid van Tjongerschans is in lijn met de prioriteiten uit het meerjarenbeleid (zie 5.1). Hieronder is een aantal algemene resultaten vermeld. Andere resultaten op het gebied van kwaliteitsbeleid, personeelsbeleid en financieel beleid volgen vanaf 5.3. Organisatie In 2011 is een organisatiewijziging doorgevoerd. Het uitgangspunt is dat het zorgproces van de patiënt centraal staat in hoe het ziekenhuis is georganiseerd. Er is een snijdende sector en een beschouwende sector. Binnen deze sectoren ontstaan clusters georganiseerd per vakgroep, of een combinatie van vakgroepen. Mede als gevolg van deze veranderde indeling is in 2012 gewerkt aan een andere (be)sturingsfilosofie. Dit heeft geleid tot het besluit de managementinformatie op centrumniveau in te richten. Ook wordt het centrummanagement ondersteund door bedrijfskundigen. in 2013 wordt gewerkt aan het verbeteren van de sturing op de zorgprocessen.

- 59 -

Sportmedisch Expertisecentrum Als uitwerking van het speerpunt sportgeneeskunde uit het meerjaren beleidsplan is in mei 2011 gestart met het geaccrediteerde Sportmedisch Expertisecentrum in Heerenveen. In het Expertisecentrum (hierna: SME) wordt alle kennis en ervaring op het gebied van sportgeneeskunde gebundeld. Door deze bundeling kunnen de artsen (top)sporters nog beter van dienst zijn. Door de korte lijnen in het ziekenhuis kan snel geschakeld worden tussen behandelaars. Het Expertisecentrum is sinds de start onderdeel geworden van een groeiend regionaal netwerk van (1e lijns) zorgverleners op het gebied van sport, bewegen en lifestyle. In concernverband is met het MCL afgesproken dat Sportgeneeskunde als speerpunt belangrijk is voor het profiel van Tjongerschans, gezien de topsportfaciliteiten in Heerenveen (CTO status). In 2012 hebben de twee sportartsen van Tjongerschans zich vooral ingezet voor de sportmedische begeleiding van topsporters: SC Heerenveen, schaatsers van de KNSB (onder andere Jong Oranje, langebaan, shorttrackers) en de Corendon ploeg. Beide sportartsen zijn via detacheringverbanden gelieerd aan SC Heerenveen de KNSB. Verder is vooral ingezet op de verdere profilering van het SME als topsporten wetenschappelijk instituut en als Centrum voor tweedelijns zorg op doorverwijzing van een medisch specialist. Samenwerking Sportgeneeskunde Friesland De samenwerking met Sportgeneeskunde Friesland is zorginhoudelijk uitgebreid. Sportgeneeskunde Friesland (hierna: SGF) is een gerenommeerd eerstelijns sportmedisch adviescentrum in Friesland met vestigingen in Heerenveen, Drachten en Sneek. Vanuit de „één loket gedachte‟ zijn met Sportgeneeskunde Friesland afspraken gemaakt over de afstemming van sportmedische zorg. Dit betreft de gehele keten: van verwijzing door een huisarts – eerste lijns zorgverlener, via consulten bij de eerstelijns sportarts tot diagnostiek en behandeling door sportartsen en medisch specialisten van Tjongerschans als SME. Voor topsporters zijn met SGF en NOC*NSF afspraken gemaakt om te voldoen aan de eisen behorend bij de CTO status van Heerenveen. Dit betreft afspraken over toegangstijden, verwijzing, aanmelding en behandeling. Voor amateur- en breedtesporters is met SGF afgesproken dat deze voor hun zorgvraag eerst door een sportarts op het SMA in Sportstad worden gezien. De patiëntenlogistiek (verwijzing, telefonie, internet) is daarop ingesteld. Triage van patiënten vindt plaats via de website en telefonisch, op de polikliniek. Ook verwijzingen van huisartsen (via verwijsafspraken in ZorgDomein) worden op locatie Sportstad gezien. De sportartsen van SGF verwijzen door naar het SME – Tjongerschans wanneer dat voor diagnostiek en tweedelijns behandeling nodig is. Mede door de goede ontvangst van de lancering van het SME, is de cliëntenkring in 2012 al snel gegroeid. Naast de KNSB langebaan schaatsers, meldden zich ook de Corendon ploeg en de shorttrackers voor het afnemen van sportmedische diensten. Via CTO - Topsport Steunpunt Noord is hiervoor een contract afgesloten waarin Tjongerschans als officiële partner is opgenomen. Start sportorthopedisch spreekuur In het najaar van 2012 is een multidisciplinair sportorthopedisch spreekuur van start gegaan. De sportartsen zien naast de topsporters ook tweedelijns patiënten. Zij spelen een belangrijke rol in het revalidatietraject van patiënten (secundaire preventie), maar zijn ook preventief bezig door de link naar de vaatrisicopoli. Zo geeft de sportarts, in nauwe samenwerking met de specialist, advies op maat over bewegen en lifestyle. Bijvoorbeeld aan een patiënt die een hartinfarct heeft gehad. Dit om de inspanningstolerantie en daardoor de kwaliteit van leven te vergroten en te werken aan preventie. In 2012 is gestart met het „Leef en Beweeg‟ programma voor hartfalenpatiënten. Zes patiënten doorlopen een jaar lang een intensief trainingsprogramma om hunconditie weer op peil te krijgen. Dit programma wordt uitgevoerd in samenwerking met TIGRA Heerenveen en Sportstad Heerenveen. Klinische geriatrie De vakgroep geriatrie geeft in een netwerkorganisatie vorm aan de zorg voor ouderen: samen met medisch specialisten uit het ziekenhuis, huisartsen en ketenpartners uit de verpleeg- en verzorgingshuizen uit de regio. Met het openen van de klinische afdeling geriatrie in april 2011 op de hoofdlocatie Heerenveen, is in het ziekenhuis een belangrijke randvoorwaarde geschapen voor dit regionale aanbod. Het klinisch geriatrisch centrum heeft nu 8 bedden, waarbij in 2012 147 patiënten opgenomen zijn geweest, en de ligduur is gedaald tot 14,4 dagen. Het aantal consulten door de klinisch geriaters is toegenomen. In 2012 is een project gestart gericht op de inzet van vrijwilligers.Ook hebben twee medewerkers de vervolgopleiding verpleegkundige klinische geriatrie gevolgd. Daarnaast zijn voorbereidingen getroffen voor het inzetten van andere deskundigheidsniveaus, onder andere helpenden.

- 60 -

In 2012 zijn voorbereidingen getroffen om samen met de GGZ een gezamenlijke polikliniek te starten. Ook in Lemmer komt een polikliniek geriatrie. Daarnaast zal er gestart worden met een choline-esteraseremmer polikliniek. Zorgprogrammering en capaciteitsmanagement In april 2012 is project FocuS gestart. Per zorgproduct worden alle activiteiten en verrichtingen rondom een patiënt op een overzichtelijke en uniforme manier beschreven. Deze aanpak leidt tot een meer gestandaardiseerde manier van werken en hiermee wordt praktijkvariatie gereduceerd. Daarnaast worden de processen op de poliklinieken efficiënter georganiseerd. Voor de patiënt betekent dit dat er een kortere doorlooptijd is en er wordt meer duidelijkheid en service aan de patiënt geboden. De kwaliteit van zorg wordt geoptimaliseerd door te werken met een vooraf gedefinieerd medisch doel (medische outcome) en volgens de laatste richtlijnen van de beroepsvereniging en zichtbare zorg indicatoren. De ontwikkeling van de zorgprogramma‟s wordt op de poliklinieken nauw afgestemd met capaciteitsmanagement. Door het ontwikkelen van onder andere een dashboard komt het ziekenhuis tot een optimale sturing op capaciteit op ieder besturingsniveau en in alle fasen van het patiëntproces. De grondslagen waarop capaciteit en de personele formatie zijn gebaseerd, zijn veelal diffuus en zullen in de toekomst veel beter aan gaan sluiten bij de omvang en dynamiek van de vraag. Het optimaliseren van de processen op de poliklinieken is een continu proces dat geborgd zal gaan worden in de organisatie. In eerste instantie is dit traject gestart op de poli‟s cardiologie, urologie en gynaecologie. Gezamenlijk inkopen Onder de naam 'Eclipse' heeft een aantal topklinische ziekenhuizen in Nederland de inkoopkrachten gebundeld. Ook het MCL is samen met de Tjongerschans lid van deze alliantie. Door gezamenlijk leveranciers te benaderen en het inkoopproces te stroomlijnen, kunnen de ziekenhuizen slimmer en efficiënter inkopen. Daarnaast wordt regionaal samengewerkt in het Inkoopoverleg Friese Ziekenhuizen (IFZ). In 2012 zijn gezamenlijk goede resultaten gehaald door inkoopvolumes te bundelen en prijsvoordeel bij bestaande leveranciers te behalen. Vanaf 2013 zal ook worden gekeken naar het mogelijk verschuiven van inkooppakketten naar andere leveranciers en inkopen in het buitenland in samenwerking met het UMCG. Duurzaam inkopen Onder de noemer maatschappelijk-verantwoord-inkopen heeft de inkoopafdeling initiatief genomen om nieuw inkoopbeleid te formuleren gericht op duurzaam inkopen. Doelstelling is om in 2013 volledig te voldoen aan alle eisen vanuit het Milieuplatform Zorgsector en het gouden certificaat te halen. Eén applicatie voor inkoop, logistiek en financiën In 2012 is het met behoorlijke inzet gelukt om één ict-applicatie voor inkoop, logistiek en financiën voor Zorgpartners Friesland tot stand te brengen. De twee bestaande applicaties van Leeuwarden en Heerenveen zijn samengevoegd tot één ondersteunend systeem. Door de samenvoeging kan efficiënter gebruik worden gemaakt van de bedrijfsmiddelen en biedt dit mogelijkheden tot verdere standaardisatie van gebruiksartikelen. Standaardisatie medische gebruiksartikelen In 2012 zijn de eerste resultaten gehaald uit het project standaardisatie medische gebruiksartikelen. Door goede inzet van medisch specialisten en verpleegkundigen, met ondersteuning van de sector inkoop en logistiek, zijn voor de Tjongerschans, Noorderbreedte en het MCL standaardisatiekeuzes gemaakt. De productgroepen die in 2012 zijn afgerond zijn: infuussystemen, spuiten, naalden en zuurstofproducten. MyWork Hoe en waaraan werken verpleegteams? Om op die vraag een antwoord te vinden, is in 2012 een werklastmeting (7X24 uur) uitgevoerd op alle klinische afdelingen (inclusief SEH). Ieder uur hebben medewerkers hun activiteiten, tijdsbesteding en ervaren werkdruk geregistreerd. Daarnaast gaven zij per dienst een top vijf van grootste verstoringen. Eenmaal per dienst werd door de verpleegkundigen van alle aanwezige patiënten de zorgzwaarte bepaald en gescoord. Uit de systemen werden de bedbezetting en aantal opnamen en ontslagen van die week per dag en per uur in grafiek gezet. In december 2012 is dit project afgerond. Uit de analyses van de 11 afdelingen zijn 89 verbetervoorstellen geformuleerd. Er zijn 64 bijeenkomsten georganiseerd waarin draagvlak, doel en instructie

- 61 -

de inhoud was. De verbetervoorstellen worden op drie manieren opgepakt: door de afdelingen zelf (zogenoemde quick wins), centraal (het gaat om verbetervoorstellen die door meerdere afdelingen zijn genoemd) en via modules in het programma Productive Ward (zie hierna). Productive Ward: meer tijd voor de patiënt In 2012 zijn vijf klinische afdeling gestart met Productive Ward. Dit kwaliteitsinstrument is gebaseerd op de Leanmethodiek met als uitgangspunt: meer tijd voor de patiënt. Kern van de aanpak is dat verpleegteams zelf hun processen doorlichten, herontwerpen en verbeteringen doorvoeren. Elke afdeling heeft voor aanvang van de projecten MyWork en Productive Ward een kernteam geformeerd. Het kernteam coördineert de activiteiten rondom de beide projecten. Elke afdeling heeft een prestatiebord waarop verbetering worden bijgehouden op het gebied van de kwaliteit van zorg (verpleegkundige indicatoren als decubitus, pijn, vallen), patiënttevredenheid (score enquête, eigen interviews), medewerkertevredenheid (gezamenlijk koffiepauze, scoren werkdruk, ziekteverzuim) en bedrijfsvoering (ligduur, aantal onderbrekingen, percentage directe patiëntentijd, kostenbesparing vanuit acties). Een projectgroep monitort de resultaten van Productive Ward, op basis van input van de teamleiders enkernteams en periodiek gehouden evaluaties.In 2013 starten nog eens zes afdeling met de methodiek. Bedside terminals Als eerste ziekenhuis in Noord-Nederland biedt Tjongerschans patiënten de mogelijkheid hun warme maaltijd te bestellen via een touch-screen systeem aan bed. Door te kiezen voor maaltijdcomponenten en de grootte van de porties, kan de patiënt zelf bepalen wat hij of zij op een dag wil eten. Dit systeem maakt deel uit van de terminals waarmee ook getelefoneerd, tv gekeken en ge-internet kan worden. Gebouw en Techniek In 2011 zijn het LTHP en MJOP door de afdelingen Gebouw en Techniek en AIC afgerond. Het LTHP beschrijft op basis van demografische gegevens en strategische speerpunten van het ziekenhuis de behoefte aan huisvesting in de toekomst. Dit resulteert in een plan voor nieuwbouw, verbouw en interne verhuizingen. Binnen het LTHP wordt daarbij ook de doorrekening gemaakt voor de benodigde financiering van deze plannen. Bij het opstellen van de financiële meerjarenramingen worden deze cijfers gehanteerd. Het MJOP beschrijft de activiteiten en bijhorende financiering voor het in stand houden van de huidige huisvesting. In 2012 is de afdeling radiologie verbouwd. Zo ontstond ruimte voor het plaatsen van een nieuwe hart angio kamer en een nieuwe CT-scan. Ook de afdeling scopie is aangepast op de nieuwste eisen op het gebied van patiëntveiligheid. Daarnaast zijn de scopenreinigers vervangen en is er een nieuwe osmose-installatie geplaatst. Spoedplein Heerenveen Alle spoedzorg op één plek. Dat is het uitgangspunt van het Spoedplein Heerenveen dat in 2014 klaar moeten zijn. De huisartsenpost in Heerenveen wordt nieuw gebouwd direct naast de Spoed Eisende Hulp (SEH) van de Tjongerschans. Met de bouw van het Spoedplein wordt ook de huisvesting van de SEH verbeterd. In 2012 zijn er juridisch, inhoudelijk en op het gebied van bouw stappen gezet. Zo is in het verslagjaar de vastgoedontwikkelingsovereenkomst ondertekend. Hiermee is het startschot gegeven voor de feitelijke bouw van het plein. Architect Jos Eras heeft een vlekkenplan neergelegd dat als onderlegger gebruikt wordt voor het verdere ontwerp van het Spoedplein Heerenveen. De bouwuitvoering wordt aangestuurd door een projectteam dat bestaat uit twee externe bouwadviseurs, manager facilitair bedrijf Bert Tromp en projectleider Marije Storm. De Stuurgroep Spoedplein Heerenveen stuurt het proces aan. Hierin zitten de budgethouders, huisartsen en vertegenwoordigers van beide organisaties. Centrum voor Moeder & Kind Tjongerschans heeft de zorg voor zwangere vrouwen uitgebreid. Met de realisatie van een vierde verloskamer en de uitbreiding van het aantal kraamsuites van 2 naar 4, speelt het ziekenhuis in op de toenemende vraag om poliklinisch te bevallen. Dit past in de regionale- en landelijke ontwikkelingen binnen de geboortezorg. Op 19 juni is een samenwerkingsovereenkomst getekend binnen het Verloskundig SamenwerkingsVerband (VSV) Heerenveen en omstreken. In het VSV zijn 21 partijen vertegenwoordigd: de eerstelijns verloskundigen uit de regio, kraamzorginstellingen uit Friesland en kinderartsen, gynaecologen, klinisch verloskundigen en verpleegkundigen

- 62 -

van ziekenhuis Tjongerschans. In het Centrum voor Moeder & Kind kunnen zowel de tweedelijns (klinische) als de eerstelijns (poliklinische) bevallingen plaatsvinden. Zo wordt er door alle zorgverleners optimaal samengewerkt. Digitale poli Als eerste ziekenhuis in Nederland informeert Tjongerschans patiëntes met een verzakking via een website – digitale bekkenbodempoli – over de operatie en het herstel. Het ziekenhuis ontwikkelde een website, een digitale poli, waar patiënten met een inlognaam en wachtwoord alle op hen van toepassing zijnde informatie kunnen vinden. De officiële start van deze informatieve site was op 22 maart. ZORGINNOVATIES TJONGERSCHANS SportMedisch Expertisecentrum Sportorthopedisch spreekuur Digitale bekkenbodempoli Tomografie

Expertisecentrum op het gebied van sportgeneeskunde. Multidisciplinair spreekuur voor topsporters en andere patiënten op het gebied van sport, bewegen en lifestyle. Digitale poli voor mensen met een verzakking. Een extra functionaliteit op de mammografie-apparatuur: de ‘Dimensions’. Als enige ziekenhuis in NoordNederland biedt De Tjongerschans patiënten deze onderzoeksmethode bij borstonderzoek.

ICT Het jaar 2012 heeft vooral in het teken gestaan van het consolideren en verder uitwerken van het in 2009 vastgestelde ICT-beleidsplan. In dit beleidsplan zijn de hoofdlijnen benoemd waarlangs de ICT binnen de Tjongerschans zich de komende periode zou moeten ontwikkelen. Het ICT-beleidsplan, dat vastgesteld is voor de periode 2009 – 2013, benoemd de volgende speerpunten. 

het tot stand brengen van een elektronisch patiëntendossier;



het aansluiten van het ZIS op landelijke netwerken en het aansluiten van de verwijzers en de lokale apotheken op het ZIS;



het verbeteren en actualiseren van managementinformatie op basis van intern aanwezige behoefte en veranderende behoefte door veranderende financiering en sturing;



het aanbrengen van de benodigde infrastructurele maatregelen en invullen van de benodigde beheers omgeving ten behoeve van bovenstaande drie ICT-pijlers.

Op basis van het ICT beleid is voor het komende jaar een investeringsprogramma van ruim € 2,1 miljoen goedgekeurd. In 2012 zijn onder andere de volgende resultaten behaald: -

het in gebruik nemen van het elektronisch patiëntendossier door meer dan 50% van onze specialismen;

-

het in gebruik nemen van het elektronisch verpleegkundigen dossier;

-

volledige invoering van de flexibele werkplek binnen de locatie Tjongerschans. Door gebruik te maken van de personeelspas;

-

implementatie van een digitaal ECG management systeem geïntegreerd in het EPD;

-

implementatie van een PDMS systeem op de OK geïntegreerd binnen het EPD;

-

implementatie van een nieuwe Telefonie omgeving gebaseerd op VOIP met daarbij een aanvulling rondom proces en callmanagement gericht op de bereikbaarheid;

-

volledig uitrollen van op Citrix gebaseerde werkplekken

-

aanschaf en implementatie van een volledige nieuwe redundant uitgevoerde opslagomgeving, waar de toekomstige datagroei in kan worden opgepakt;

-

inzicht in nieuwe productiecijfers door DOT systematiek.

In 2012 is rondom Informatieveiligheid en de NEN 7510 ingezet op de inrichting van een commissie „informatieveiligheid‟ die vanuit het management gemandateerd is om invulling te geven aan de thema‟s rondom informatieveiligheid. De commissie heeft, op basis van de intern reeds uitgevoerde risico analyse, het inrichten van een „Information Security Mangement Systeem‟ (ISMS) als eerste taak opgepakt. Binnen het ISMS worden processen ingericht waarmee de kwaliteit van de informatieveiligheid kan worden getoetst en geborgd. Daarnaast wordt gestreefd naar het integreren van de processen rondom informatieveiligheid binnen bestaande interne audittrajecten, zoals deze op basis van NIAZ binnen de organisatie al functioneren.

- 63 -

Ten aanzien van de „Business Intelligence‟ is in 2012 verder ingezet op professionalisering en uitbreiding van het dashboard Stuurinformatie. Er zijn nieuwe gegevens toegevoegd die de directie, management en afdelingshoofden meer inzicht geven in de ontwikkelingen rondom bezetting, begroting en DOT‟s. Daarnaast is gestuurd op de tijdigheid van de informatie zodat sneller op afwijkingen kan worden ingespeeld. De komende jaren staat in het teken van het verder uitbouwen van dit dashboard. Daarnaast is er gewerkt aan de inzichtelijkheid van de kwaliteit van de productie- en patiëntenadministratie, mede ingegeven door de verhoogde transparantie door invoering van het DOT-systeem. Bedrijfshulpverlening De stuurgroep Bedrijfshulpverlening (BHV) van Tjongerschans bestaat uit de hoofden facilitair, gebouw & techniek en opleidingen. Daarnaast uit de arbo-coördinator en de stafmedewerker van het facilitair bedrijf. De stuurgroep komt elke 6 weken bij elkaar. Om de BHV-organisatie te scholen, vinden er praktijkoefeningen plaatsen. Evaluatie van de oefeningen worden besproken in de stuurgroep. In 2012 is een speciaal oefenplan Bedrijfshulpverlening 2013 opgesteld. Ook is overlegd met de brandweer. In 2012 heeft de brandweer deelgenomen aan een oefening met de BHV-ers. Bij calamiteiten zal, naast de operationele inzet van de BHV, op beleidsniveau een crisisteam bijeenkomen. Hierbij is samenwerking gezocht met de GHOR (Geneeskundige hulpverlening bij Ongevallen en Rampen). Daarbij wordt een interne calamiteit gecombineerd met het opschalen van acute zorg, zoals dit bij het ZiROP gebeurt. Medische staf De medische staf van Tjongerschans heeft in 2012 een nieuw medisch beleidsplan opgesteld. Ter voorbereiding hierop is eind 2011 een beleidsdag georganiseerd samen met de directie, het management, de clientenraad, de ondernemingsraad en overige betrokkenen als zorgverzekeraar De Friesland en vertegenwoordigers van de Huisartsenkring regio Heerenveen. In het beleidsplan staan drie thema‟s centraal: kwaliteit, veiligheid en communicatie. De vakgroepen hebben deze thema's in hun eigen beleidsplannen uitgewerkt. Werkgroepen hebben in 2012 de actiepunten uit het plan opgepakt. Het stafbestuur ziet toe op de uitwerking van de actiepunten, die samen met de ziekenhuisorganisatie in de komende drie jaren worden opgepakt. Ook heeft de medische staf een bijdrage geleverd aan de verschillende expertgroepen van Friesland Voorop. Met collega's uit ziekenhuizen in de regio zijn voorstellen gedaan over een voor de patiënt en zorgorganisatie goede spreiding van zorgaanbod. In zogenoemde vakgroepgesprekken is gewerkt aan een toekomstvisie per vakgroep. Veel tijd en energie is gestoken in de vormgeving van een goed basis EPD. Intussen zijn verschillende vakgroepen gestart met een poliklinisch EPD. Belangrijkste onderwerpen die in 2012 in het overleg tussen directie en de medische staf van Tjongerschans aan de orde zijn gesteld: - Friesland Voorop - Samenwerking met MCL/ZPF - Functioneren vakgroepen - Visitatierapporten vakgroepen - Calamiteiten - Model Toelatingsovereenkomst - Jaarbezoek Inspectie - Elektronische Patiëntendossier - Elektronisch Voorschrijf Systeem - Ombuigingsprojecten (FocuS, MyWork, ProductiveWard, Zorgprogrammering) - Sportgeneeskunde - Private initiatieven - Participaties - VMS - NIAZ - Kwaliteit & Veiligheid - Participatie medische staf in ziekenhuiscommissies, etc. - Inhuur extern personeel - ICT - Digitale poli’s - Ontslagzaak oud-medewerker - Claims

- 64 -

Cliëntenraad De Cliëntenraad van Tjongerschans bestaat uit zeven personen en heeft in 2012 tien keer vergaderd. Vier keer is de vergadering voorafgegaan door de overlegvergadering met de directie van ziekenhuis Tjongerschans. De vergaderingen worden voorbereid door het Dagelijks Bestuur van de Cliëntenraad, ondersteund door het secretariaat van de Cliëntenraad in samenspraak met de directiesecretaris. Op 11 oktober heeft een overleg plaatsgevonden tussen de cliëntenraden van Zorgpartners Friesland. In 2012 is wederom veel aandacht besteed aan het werkplan. Op 19 december 2012 is het functioneren van de cliëntenraad geëvalueerd. Per september 2012 worden de vergaderstukken niet meer in papier aan de leden van de cliëntenraad toegezonden. De leden hebben van de organisatie een Ipad (in bruikleen) ontvangen. De volgende onderwerpen zijn in 2012 met de directie besproken: 

Hoofdbehandelaarschap



My Work/Productive Ward (vorm van leanmanagement)



Zorgprogrammering



Wachttijden/Toegangstijden



Samenwerking binnen ZPF



Friesland Voorop



Rol Cliëntenraad bij onderhandelingen met DFZ



Geboortezorg



Spoedplein Heerenveen (SEH-HAP)



Sportgeneeskunde



Hanzekliniek



Invulling Raad van Bestuur ZPF



Openbaar vervoer (busverbinding naar ziekenhuis)



Medisch beleidsplan

Voor advies is voorgelegd: 

Notitie ontslagprocedure



Jaarverslag en jaarplan 2011



Besluit profiel voorzitter Raad van Toezicht



Advies transparantie kosten huur tv, internet en telefonie



Definitie kwaliteit vastgesteld



Advies fusie vastgoedstichtingen ZPF



Besluit van de werkgroep Kwaliteit en Veiligheid om mee te doen aan de audit gastvrije zorg



Besluit instellen van een cliëntenpanel.



Besluit de Friesland Zorgverzekeraar aan te geven dat de cliëntenraad niet met hen in gesprek zal gaan als het gaat om input te leveren rond de contractbesprekingen.

Verder in 2012  In 2012 is het 'geboorteloket' geopend. Ouders van een pasgeboren baby kunnen daar aangifte doen. Het loket is gerealiseerd met de afdeling Burgerzaken van de Gemeente Heerenveen.  De zorgverlening in Polikliniek Lemmer is uitgebreid. Zo houden KNO-artsen van Tjongerschans een wekelijks KNO-spreekuur voor volwassenen en kinderen. Ook is een maandelijks diabetesspreekuur gestart, door oogartsen en internisten. Met de uitbreiding van deze zorgverlening sluit Tjongerschans aan op de vraag vanuit de regio. Steeds meer huisartsen en patiënten weten Polikliniek Lemmer te vinden.  Met zorgorganisatie Alliade zijn afspraken gemaakt over het vormgeven van de geriatrische revalidatie voor de regio Zuid-Friesland. In 2013 wordt een intentieovereenkomst ondertekend.

- 65 -

5.3 Kerncijfers Capaciteit Aantal beschikbare bedden/plaatsen voor klinische capaciteit en dag/deeltijdbehandeling per einde verslagjaar Productie Aantal in verslagjaar geopende Diagnose BehandelingsCombinaties (DBC’s) (ontleend aan ziekenhuisinformatiesysteem, niet uit het DBC Informatie Systeem (DIS) Waarvan medisch specialistische zorg, uitgesplitst in: Aantal in A-segment (tarievenNza) Aantal in B-segment (vrije prijzen) Aantal in verslagjaar gesloten DBC’s (ontleend aan ziekenhuisinformatiesysteem, niet uit DIS) Waarvan medischspecialistische zorg, uitgesplitst in: Aantal in A-segment (tarieven Nederlandse Zorgautoriteit (Nza) Aantal in B-segment (vrije prijzen) Aantal in verslagjaar aan verzekeraar in rekening gebrachte overige en ondersteunende producten – O(V)P’s –, waaronder verrichtingen op verzoek van de eerste lijn Aantal in verslagjaar aan verzekeraar in rekening gebrachte overige trajecten en verrichtingen Aantal in verslagjaar uitgevoerde operatieve verrichtingen in curatieve zorg exclusief GGZ-DBC’s in PAAZ en PUK (= som van zorgactiviteiten in DBC-zorgactiviteitentabel behorend tot zorgprofielklasse operatieve verrichtingen; ontleend aan ziekenhuisinformatiesysteem, niet uit DIS) Aantal klinische opnamen exclusief interne overnamen in verslagjaar Aantal ontslagen patiënten/cliënten in verslagjaar Aantal eerste polikliniekbezoeken in verslagjaar Aantal overige polikliniekbezoeken in verslagjaar Aantal dagverplegingsdagen (normaal en zwaar) of deeltijdbehandelingen in verslagjaar Aantal klinische verpleegdagen in verslagjaar (inclusief verkeerde bed) Waarvan verkeerde-bed-dagen Personeel Aantal personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst exclusief medisch specialisten per einde verslagjaar Aantal medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) per einde verslagjaar Aantal FTE medisch specialisten (loondienst + inhuur + vrij beroep) per einde verslagjaar Bedrijfsopbrengsten Totale bedrijfsopbrengsten verslagjaar Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten

238 151.561 5.303 97.810 94.475 21.240 71.626 n.t.b. n.t.b. n.t.b. 13.901 13.901 79.607 145.030 12.961 62.767 402 1133 794,71 106 89,3 € 90.157 € 84.186 € 5.971

5.4 Algemeen kwaliteitsbeleid Organisatie en beleid Kwaliteit en veiligheid zijn van essentieel belang voor elk ziekenhuis. Tjongerschans wil bij de vijfentwintig procent best presterende ziekenhuizen van Nederland horen. Tjongerschans beschikt over een senior adviseur kwaliteit & veiligheid. Daarnaast staan kwaliteit en veiligheid als vaste onderwerpen op de agenda van de managementteamvergadering en van de tweewekelijkse kernstafvergadering van de medisiche staf. Ook centra geven in hun jaarplannen aan wat ze op dit terrein willen bereiken en hoe. De voortgang wordt door de sectormanagers maandelijks gemonitord. Via de commissie Toezicht Kwaliteit van de Zorg van de Raad van Toezicht rapporteert de directie aan de hand van een trimesterrapportage vrij uitgebreid over de verschillende kwaliteiten veiligheidsaspecten van de zorg in Tjongerschans. De commissie Toezicht Kwaliteit van de Zorg van de Raad van Toezicht krijgt ook rapportages over klachten. NIAZ In juni 2012 is Tjongerschans bezocht door een auditteam van het NIAZ. In november ontving Tjongerschans een uitgesteld besluit van het NIAZ. Om voor definitieve accreditatie in aanmerking te komen, moeten zes van de tien thema‟s van het VMS volgens het NIAZ worden verbeterd. In maart 2013 bezoekt een klein deel van het auditteam daarom nogmaals het ziekenhuis. Drie maanden na een positief besluit van het NIAZ moeten actieplannen voor elk van de verbeterpunten worden aangeleverd.

- 66 -

Prestatie-indicatoren Om de kwaliteit van zorg inzichtelijk en voor iedereen aantoonbaar te maken, moet Tjongerschans jaarlijks een basisset prestatie-indicatoren publiceren. De basisset is ontwikkeld door de Inspectie voor de Gezondheidszorg, de Nederlandse Federatie voor Universitair Medische Centra, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en de Orde van Medisch Specialisten. Naast deze set zijn ook indicatoren aangeleverd aan Zorgverzekeraars Nederland en www.kiesbeter.nl. De basisset staat ook op www.ziekenhuizentransparant.nl. Naast de basisset prestatie indicatoren die op deze site staan, wordt een groot deel van de indicatoren aangeleverd aan Zichtbare Zorg (ZiZo) Dit is een gemeenschappelijk initiatief van zorgaanbieders, IGZ en zorgverzekeraars. Evaluatie functioneren vakgroepen en specialisten Net zoals het MCL werkt ook Tjongerschans met een vorm van intercollegiale toetsing via het systeem van het Individueel Functioneren van Medisch Specialisten (IFMS). Een medisch specialist treedt op als gespreksleider en bespreekt op basis van zeven items het functioneren van een collega. Resultaat is een persoonlijk ontwikkelingsplan waarin verbeterpunten staan. Elke specialist krijgt om de twee jaar een gesprek. Visitaties In 2012 zijn de voorbereidingen gestart voor de oncologievisitatie van Tjongerschans door het IKNL die medio 2013 zal plaatsvinden. Interne audits De Tjongerschans heeft een goed lopend systeem van interne auditing. Iedere afdeling, zowel zorg als ondersteunend, wordt 1 keer per 2 à 3 jaar gevisiteerd door een intern auditteam. Dit team toetst de afdeling op basis van de NIAZ-normen. Er wordt daarnaast gekeken naar de voortgang van het jaarplan en borging van de processen. In 2012 zijn zeven interne audits uitgevoerd. Bezoek IGZ Eind november vond het jaargesprek met de Inspectie voor de Gezondheidszorg plaats. Naar aanleiding van de uitkomsten van het NIAZ (zie hiervoor) wilde de Inspecteur meer informatie over de stand van zaken van de tien thema‟s van het VMS. Op basis van deze informatie heeft de inspecteur laten weten dat het VMS op voldoende niveau is om te worden geaccrediteerd door het NIAZ. Daarnaast heeft de Inspectie voor een inventariserend onderzoek een bezoek gebracht aan het Verloskundig Samenwerkingverband (VSV) Heerenveen e.o. Tjongerschans fungeerde hierbij als gastheer. De Inspectie gaf aan zeer tevreden te zijn over de resultaten van de samenwerking. OVERZICHT VAN KWALITEITSMANAGEMENTSYSTEMEN TJONGERSCHANS Wat? Lintje voor de Borstkanker Vaatkeurmerk Vinkje voor de Dikke darmkanker Vinkje voor de Bloed-en lymfeklierkanker Vinkje voor de Stoma Zorgwijzer

Het roze lintje is toegekend aan ziekenhuizen die voldoen aan een aantal basisvoorwaarden voor goede borstkankerzorg, vanuit patiëntenperspectief. Het roze lintje is toegekend door de Borstkankervereniging Nederland. Ziekenhuizen die voldoen aan door De Hart&Vaatgroep opgestelde criteria krijgen het vaatkeurmerk. Het keurmerk richt zich op de kwaliteit van behandelingen van aandoeningen in de slagaders van benen, bekken, buik, aorta en hals. Het vinkje dikke darmkanker is toegekend aan ziekenhuizen die voldoen aan de minimale voorwaarden voorzorg, vanuit patiënt perspectief. Het vinkje is toegekend door de NFK, met medewerking van betrokken lidorganisaties. Het vinkje bloed en lymfeklierkanker is toegekend aan ziekenhuizen die voldoen aan de minimale voorwaarden voor zorg, vanuit patiënt perspectief. Het vinkje is toegekend door de NFK, met medewerking van betrokken lidorganisaties. Het vinkje Stoma Zorgwijzer is toegekend aan ziekenhuizen die voldoen aan de minimale voorwaarden voor zorg, vanuit patiënt perspectief. Het vinkje is toegekend door de Nederlandse Stomavereniging, met medewerking van betrokken lidorganisaties.

- 67 -

Verder in 2012  Het documentenbeheersysteem DKS wordt vervangen door de nieuwste versie iDocument. In het najaar van 2012 is gestart met de voorbereidingen hiervoor.  De Nederlandse Stomavereniging heeft aan de hand van de door haar opgestelde kwaliteitseisen samen met stomadragers, stomaverpleegkundigen en medisch specialisten de normen voor goede stomazorg opgesteld. Tjongerschans voldoet aan deze normen.

5.5 Kwaliteitsbeleid patiënten en cliënten 5.5.1 Kwaliteit van zorg Patiënttevredenheid enquête Mediquest De Mediquest enquête richt zich op alle vakgroepen en de uitkomst wordt onderworpen aan een benchmark met andere deelnemende ziekenhuizen. Dit onderzoek is in 2012 twee keer uitgevoerd, in januari 2012 over de bezoekers in het laatste kwartaal van 2011 en in november 2012 over de bezoekers van juli tot oktober 2012. Met de verzending heeft een deel van de patiënten geen antwoordenvelop gekregen. Hierdoor is de respons lager dan gebruikelijk geweest. Het gemiddelde rapportcijfer bij beide meting is een 8.3. Grootste stijgers zijn de poli dermatologie (7.6 naar 8.2), radiologie (7.9 naar 8.4) en IC (8.2 naar 8.7). Cardiologie-opname heeft iets te weinig respons, maar toch vermeldingswaardig is de hoge Net Promoter Score5 (NPS) van 48 (benchmark 27). Gelijk gebleven en hoog is de kinderafdeling met een gemiddelde van 8.6 met een NPS van 49 (benchmark 26). Grootste daler, maar nog steeds goed is de orthopedie vorige keren bij de opnames altijd hoog scoorden, van 8.6 naar 8.1 (benchmark 8.3) met een NPS van 34 (benchmark 34). De verzorging scoort hierbij hoog (8.6). De gastvrijheid op de polikliniek scoort gemiddeld een 8.4, range 7.8 (reumatologie) tot 8.9 (oogheelkunde Lemmer). Gastvrijheid in de kliniek soort gemiddeld een 8.6, range 8.3 (KNO en neurologie) tot 9.0 (kindergeneeskunde en gynaecologie/verloskunde). De tevredenheid over de wachttijd is achteruit gegaan. In de vorige meting scoorde dit item een 8.3, nu was dit een 7.7. Onderzoek Zorgbelang Naast de Mediquest enquête is ook gebruik gemaakt van andere onderzoeksmethoden. In samenwerking met Zorgbelang Fryslân is een focusgroep georganiseerd voor de familieleden en contactpersonen van patienten die op de afdeling geriatrie hebben gelegen, een wachtkameronderzoek voor de polikliniek dermatologie en telefonische interviews naar de ontslagprocedure van de verpleegafdelingen longeneeskunde en cardiologie. De terugkoppeling van Zorgbelang Fryslân volgt in 2013. Independer De site Independer.nl meet vanuit de eigen site klantervaring. De resultaten van Independer worden onder andere gebruikt voor het samenstellen van de top 100 van beste ziekenhuizen van het Algemeen Dagblad. Patiënten geven het MCL in dat onderzoek ongeveer een 7,6. Bijna 60% van de ondervraagden raadt het MCL aan anderen aan. Locatie Harlingen scoort een 8,3, maar deze waarde is gebaseerd op vier waarnemingen. In september publiceerde het Algemeen Dagblad de jaarlijkse ranglijst van Nederlandse ziekenhuizen. Ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen staat daarin op een 13e plaats. Een aanmerkelijke stijging ten opzichte van plaats 47 vorig jaar.

5

NPS is het percentage patiënten dat Tjongerschans aanraadt min het percentage dat Tjongerschans afraadt.

- 68 -

Vermijdbare schade Prismant brengt sterfteprofielen uit voor ziekenhuizen waarbij de gestandaardiseerde sterfte vergeleken wordt met landelijke gemiddelden. Daarbij maken ze gebruik van de zogenoemde „Hospital Standardised Mortality Rate‟, een gestandaardiseerde sterftemaat voor een diagnosegroep of patiëntencategorie. Bij een HSMR onder de 100 overlijden minder patiënten dan verwacht mag worden op basis van het Nederlands gemiddelde. De HSMR over 2011 was 107. Het 95% betrouwbaarheidsinterval is 93-122. Dat betekent dat de HSMR niet significant afwijkt van het landelijke gemiddelde. De Onverwacht Lange opnameduur in 2011 was 11,3% ten opzichte van het landelijke gemiddelde van 12.6%. Dit is significant lager. In 2012 heeft Prismant een quick scan uitgevoerd naar de cijfers van de HSMR en de Onverwacht Lange Opnameduur (OLO). Op basis hiervan is besloten om gestandaardiseerd onderzoek te gaan uitvoeren naar dossiers van overleden patiënten. Zo kan worden vastgesteld of er sprake is van vermijdbare schade. Patiëntveiligheid De invoering van de 10 VMS-thema‟s is niet volledig in 2012 afgerond. Daarmee wijkt Tjongerschans overigens niet af van de landelijke trend. Wel zijn er grote stappen gezet. Zo is het thema Acute Coronaire Syndromen degelijk opgezet, met waar mogelijk integratie van de verplichte registraties in het EPD. Bij het klaarmaken en toedienen van parenteralia zijn observaties gedaan door stagiaires. Daaruit blijkt dat 79% van de handelingen juist wordt uitgevoerd. Als interne doelstelling is 80% gesteld. Verbeterpunten zijn benoemd en opgepakt. Ook is het thema kwetsbare ouderen afgerond. Dit thema gaat over vallen, ondervoeding, delier en fysieke beperkingen. Er is een advies uitgebracht naar de stuurgroep kwaliteit en veiligheid voor een vervolg. Ten slotte krijgen alle nieuwe medewerkers en arts-assistenten krijgen een korte introductie in het VMS-systeem van Tjongerschans. Risico‟s Tjongerschans werkt met de prospectieve risico-inventarisatie die geïntegreerd is in ITask, het programma voor onder andere incidentmeldingen en risico-analyses. In 2012 zijn PRI‟s uitgevoerd naar overdracht SEH naar OK, scopereiniging, toediening cytostatica, overdracht IC-3A, continue barensbegeleiding en het klaarmaken en toedienen van high risk medicatie op de OK. Bovendien zijn afdelingsbrede PRI‟s uitgevoerd tijdens de zogenoemde veiligheidsavonden. Op de revalidatiegeneeskunde na, zijn op alle afdelingen veiligheidsavonden georganiseerd. Tijdens deze avonden zijn onder andere de grootste risico‟s van de afdeling benoemd. Verpleegkundigen en specialisten konden daarna met stickers prioritering aangeven. Dit heeft geleid tot een top 10 per afdeling en een ziekenhuis top 3 van grootste ervaren risico‟s: medicatie, bezetting/werkdruk en overdracht tussen afdelingen. In 2013 zullen opnieuw dit soort avonden plaatsvinden. Aantal sterfgevallen (HSMR) / Onverwacht lange opnameduur (OLO) Prismant brengt sterfteprofielen uit voor ziekenhuizen waarbij de gestandaardiseerde sterfte vergeleken wordt met landelijke gemiddelden. Daarbij maken ze gebruik van de zogenoemde 'Hospital Standardised Mortality Rate', een gestandaardiseerde sterftemaat voor een diagnosegroep of patiëntencategorie. Deze HSMR is, net als vorig jaar, geen goede indicator om kwaliteit tussen ziekenhuizen te vergelijken. Het cijfer is vooral geschikt als intern instrument. De HSMR over 2011 was 107. Het 95% betrouwbaarheidsinterval is 93-122. Dat betekent dat de HSMR niet significant afwijkt van het landelijke gemiddelde. Over de periode 2009-2011 is ons HSMR 99, ook hier wijken wij niet af van het landelijk gemiddelde. De Onverwacht lange opnameduur in 2011 was 11,3% ten opzichte van het landelijke gemiddelde van 12.6%. Dit is significant lager dan het landelijk gemiddelde. De cijfers over 2012 komen pas in juni 2013 beschikbaar. HSMR en OLO moeten gezien worden in het bredere scala van allerlei instrumenten en tools die de Tjongerschans inzet om de kwaliteit van zorg te verbeteren, zoals de necrologiebesprekingen, incidentenmeldingen, PRI‟s, patiententevredenheidsmetingen en klachtenregeling. Incidenten In 2012 zijn in totaal 1.085 indicenten gemeld (tegen 795 meldingen in 2011). De meeste meldingen komen van de interne geneeskunde (141 meldingen) en de SEH (110 meldingen). In 2012 is er tijdens diverse bijeenkomsten van de medische staf aandacht besteed aan het melden van incidenten. Onder de medici is het aantal meldingen toegenomen met van 45 in 2011 tot 111 meldingen in 2012. De verhoging van de meldingsbereidheid heeft nog niet geleid tot meer calamiteitenmeldingen. Dit waren er 4 in 2012. Hoewel de meldingsbereidheid is toegenomen,

- 69 -

verdient de afhandeling nog aandacht. Niet alleen om de oorzaken aan te kunnen pakken, maar ook om medewerkers gemotiveerd te houden om te melden. Dit zal in 2013 worden opgepakt.

Verder in 2012  Hoe pas je medische technologie veilig toe in het ziekenhuis? In opdracht van de NVZ vereniging van ziekenhuizen (NVZ) en Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) is hiervoor een convenant opgesteld. Om aan deze richtlijn te voldoen, heeft Tjongerschans in 2012 de protocollen aangepast. De werkgroep medische technologie is bezig met het implementatietraject.  De patiënten die een fertiliteitsbehandeling ondergaan, geven het ziekenhuis een pluim voor deze behandeling. Dit betekent dat de zorg voldoet aan de eisen die Freya, vereniging voor mensen met vruchtbaarheidsproblemen, hiervoor heeft geformuleerd.  Op woensdag 10 oktober is een cursus reanimatie van baby‟s gegeven. Een grote groep anesthesisten, gynaecologen, kinderartsen, tweede lijnsverloskundigen en verpleegkundigen nam hieraan deel.  Zorgbelang Fryslân heeft donderdag 19 januari het Zorgbelang Oké vignet uitgereikt aan negen Friese (zorg) organisaties, waaronder MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte omdat zij, samen met Zorgbelang, cliënten laten meedenken over concrete en haalbare verbeteringen in de zorg.

5.5.2 Klachten Tjongerschans streeft naar een succesvolle afhandeling van klachten door deze eerst door direct betrokkenen (decentraal) te laten afhandelen en/of door deze te laten bemiddelen door de onafhankelijke klachtenbemiddelaar. De ervaring leert dat op deze manier het herstel van vertrouwen over en weer en het herstel van de behandelrelatie plaatsvindt. Patiënten kunnen schriftelijk of per e-mail rechtstreeks een klacht voor behandeling indienen. Daarnaast kan de onafhankelijke klachtenbemiddelaar een klager verwijzen haar of zijn klacht te laten behandelen door de Klachtencommissie. De Klachtencommissie heeft haar werkwijze, bevoegdheden, samenstelling en de taken van de commissie conform de Wet Klachtrecht Cliënten Zorgsector en de Klachtrichtlijn van 2004 van het CBO in een reglement vastgelegd. De procedure van de behandeling van de klachten door Klachtencommissie wordt bij aanvang van de behandeling van de klacht in een schematische weergave aan de betreffende klager(s) en verweerder(s) toegestuurd. De algemene klachtenprocedure is in het kort te vinden in een speciale folder en uitgebreider op de website van de Tjongerschans en in het Tjongermagazine. De folder wordt aan alle patiënten die met ontslag gaan, uitgereikt en is eveneens op de diverse poliklinieken en bij de receptie beschikbaar. De Klachtencommissie is samengesteld uit verschillende deskundigen op het gebied van de medische behandeling en medische zorg. De leden van de Medische Staf vertegenwoordigen geen belang, zij nemen deel zonder last en ruggespraak. AFHANDELING KLACHTEN IN 2012 Klacht nummer 2012.001

datum ingediend 13-12-2011

datum uitspraak 20-04-2012

looptijd in maanden 5

klachtaspect medisch inhoudelijk Ongegrond

Klachtaspect communicatie en/of bejegening Ongegrond

2012.002*6 2012.003

20-12-2011 18-10-2012

05-09-2012 in 2013

9 -

n.v.t. -

n.v.t. -

6 Deze klacht richt zich op organisatorische aspecten van het handelen door verweerder. De Klachtencommissie heeft vanwege vakantie van klager en langdurige ziekte van de secretaris een behoorlijke vertraging opgelopen in haar behandeling. Verweerder en klager zijn hiervan bijtijds op de hoogte gesteld.

- 70 -

5.6 Kwaliteit medewerkers 5.6.1 Personeelsbeleid

Slimmer plannen In 2012 is er een start gemaakt met het project „Slimmer plannen‟. De wens is te komen tot effectief en efficiënt roosterbeleid, eenduidig en transparant, dat uitgaat van de belangen van medewerker, patiënt en organisatie. De invoering van het nieuwe roosterbeleid heeft als doel om alle roosterplanningstaken binnen Tjongerschans vanuit een meer geclusterde wijze te organiseren. De planning wordt verzorgd door professionele planners die zich volledig richten op de aansluiting tussen roosters en de (zorg)vraag. Zo geven ze invulling aan een effectieve en efficiënte inzet van medewerkers. Er wordt gestart op de poliklinieken en op twee verpleegafdelingen. Er zijn twee professionele planners geworven die starten in 2013. Management Development Het MD-programma voor de centrummanagers is in juni 2012 afgerond. In de drie modules is vooral aandacht besteed aan managementvaardigheden vanuit diverse rollen. In vervolg op dit programma zijn de centrummanagers een leertraject gestart samen met de vakspecialisten. In november 2012 zijn ook de teamleiders gestart met een MD-programma. De training is gericht op het operationeel sturen van het primaire proces door de teamleider. Het programma wordt half maart 2013 afgerond. E learning Ook in Tjongerschans is digitaal leren ingevoerd. Digitaal leren of e-learning is een combinatie van leren via de computer en in de praktijk. De elektronische leeromgeving heeft de naam Fries Leerplein en is een samenwerking van MCL, Noorderbreedte, het KCL en Tjongerschans. In 2012 zijn zo‟n 620 medewerkers actief geweest op het Fries Leerplein. Inmiddels is een samenwerking op gang gekomen met een grote uitgeverij. De eerste pilot heeft gedraaid en er is een abonnement afgesloten voor een flink aantal VMS thema‟s. Wij leveren vanuit het Friesleerplein onze deskundigheid voor het herzien van lesmateriaal van deze uitgeverij. Bijscholing In 2012 hebben veel medewerkers bijscholing gevolgd. Enkele voorbeelden daarvan zijn de trainingen „Omgaan met agressie‟ (bezocht door 57 medewerkers), de training „Signalering van Huiselijk Geweld‟ (bezocht door 92 medewerkers) en de training „Reanimatie‟ (gevolgd door 123 medewerkers). Voor alle verpleegafdelingen, operatiekamers en de spoedeisende hulp werden scholingsdagen georganiseerd ter bevordering van de vakinhoudelijke deskundigheid. Voor de Bedrijfshulpverlening is het jaarlijks terugkerend scholingen oefenplan uitgevoerd. Erkenningen en stages Tjongerschans Ziekenhuis voldeed in 2012 aan erkenningseisen voor de diverse opleidingen en Beroepspraktijkvormingsplaatsen (BPV) en heeft stageplaatsen geboden aan ongeveer 120 stagiaires.

Verder in 2012  De personeels- en salarisadministratie van Tjongerschans is ondergebracht bij die van het MCL. Vooruitlopend op de overgang vanaf 1 januari 2013 naar het MCL zijn de medewerkers het afgelopen jaar aanwezig geweest in het werkoverleg van de nieuwe collegae in Leeuwarden. Ook hebben zij een McLean training gehad om al vertrouwd te raken met de methode van denken en werken in het MCL.  In 2012 is veel werk verzet in de voorbereiding van het harmoniseren van arbeidsvoorwaarden tussen Tjongerschans en het MCL. Dit heeft ertoe geleid dat in december een groot aantal richtlijnen bij Tjongerschans is ingevoerd.De harmonisatie is vanaf 1 januari 2013 een feit.  Het aantal gevoerde jaargesprekken is gedaald in vergelijking met het jaar daarvoor. Er is een werkgroep samengesteld die met voorstellen moet komen om een en ander te verbeteren.

- 71 -

5.6.2 Kwaliteit van werk Verzuim Arbeidsomstandigheden en verzuim zijn twee belangrijke aandachtspunten in de bedrijfsvoering. In het beleidsplan 2009-2013 „Beter met Zorg‟ werd „zorg voor medewerkers‟ ook specifiek benoemd als speerpunt. Concreet werd daarin genoemd dat Tjongerschans inzet op een laag ziekteverzuim (minder dan 3,5%). Een vitaal HRM-beleid is de voorwaarde voor het duurzaam inzetbaar houden van medewerkers. Ten opzichte van 2011 is het verzuimpercentage 4% (exclusief zwangerschap) iets gedaald (was 4,04 % in 2011). Het doel om 3,5% te behalen is nog niet bereikt. Duurzame arbeidsorganisatie De verschillende HR instrumenten, zoals jaargesprekken, introductie, strategische personeelsplanning en het Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) dragen bij aan een duurzaam werken leerklimaat. Eind 2012 hebben we de voorbereidingen getroffen voor het houden van een MTO, zodat we weten hoe de medewerkers de organisatie waarderen. Op basis van deze 0- meting worden daarna interventies uitgezet om de waardering vast te houden dan wel te verbeteren. Ook zijn er voorbereidingen uitgewerkt om strategische personeelsplanning voor de komende jaren in kaart te brengen. Met het project „Slimmer plannen‟ beoogt Tjongerschans te komen tot effectieve en efficiënte personeelsplanning die bijdraagt aan de doelstellingen van Tjongerschans; een gezonde bedrijfsvoering en duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Dit doen we door alle roosterplanningstaken binnen Tjongerschans vanuit een centraal punt te organiseren, waarbij de planning wordt verzorgd door professionele planners. De planners zijn in het laatste kwartaal geworven en opgeleid om met het roostersysteem te kunnen werken. Tevens zijn er trainingen gevolgd om CAO kennis te verdiepen. Het bereiken van deze doelstelling zal gefaseerd plaatsvinden, waarbij de start van het project in oktober 2012 is. Vitaliteit Gezond gedrag van medewerkers wordt gestimuleerd door het aanbieden van schaatsen en fitness. Medewerkers die willen afvallen of stoppen met roken kunnen dit via de collectieve zorgverzekering tegen gereduceerd tarief regelen. RI&E Op afdelingsniveau ligt de nadruk tot op heden op het beheersen van veiligheids- en gezondheidsrisico‟s. De risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E) geldt als startpunt voor arbobeleidscylus (plan-do-check-act) op de afdelingen. De uitwerking ervan was tot nu toe echter wisselend per afdeling. Per onderdeel is er uitgezocht en vastgelegd wat er geregeld is en zal er getoetst worden of de huidige situatie voldoende beheersing van de risico‟s biedt. In 2013 worden er zo nodig aanpassingen in de werkwijze doorgevoerd. Management Development Het MD programma voor de Centrummanagers is in juni 2012 afgerond. In de drie modules is vooral aandacht besteed aan managementvaardigheden volgens R.E. Quinn, en dan met name de mentorrol en de stimulatorrol. Het traject heeft een gemeenschappelijke professionele taal opgeleverd als ook meer structuur en kader in denken en doen. Er is meer managementidentificatie ontstaan De basis vanuit zelfinzicht, eigen stijl en grenzen en daarbij aansluitende interventie en communicatietechnieken is gelegd. Resultaten zijn uiteraard deelnemersafhankelijk. In vervolg op dit MD programma zijn de Centrummanagers een leertraject gestart samen met de vakspecialisten. In november 2012 zijn de teamleiders gestart met een MD programma waarin een aantal uitgangspunten zijn gedefinieerd. Onder andere door het „Aansluiten bij de Organisatie ontwikkelingsgedachte van Tjongerschans en de rol van de teamleider daarin. De training is gericht op het operationeel sturen van het primaire proces door de teamleider en biedt concrete informatie, „tools‟ en ontwikkelingsmogelijkheden die direct bruikbaar zijn en aansluiten bij van belang zijnde competenties, rollen, taken en verantwoordelijkheden van de teamleider. Het programma wordt half maart 2013 afgerond.

- 72 -

ZIEKTEVERZUIM PERSONEEL 2012, EXCLUSIEF ZWANGERSCHAP VOLGENS VERNETDEFINITIE – TJONGERSCHANS (BEREKEND OVER 2 ZIEKTEJAREN)


Percentage 4,00%

5.6.3 Kennis, opleiding en onderzoek Sportarts in opleiding J. Driessen heeft in 2012 de opleiding kunnen vervolgen en kunnen werken aan de voorbereiding van zijn promotieonderzoek „Exercise Induced Airway Obstruction in Children‟ waarop hij in 2013 hoopt te promoveren. Een aantal testen ten behoeve van dit wetenschappelijk onderzoek zijn uitgevoerd met topsporters van de schaatsploegen die door het Sportmedisch Expertisecentrum worden begeleid, op locatie Thialf in Heerenveen, in samenwerking met Inno Sportslab. Deze wetenschappelijke onderzoeken hebben veel publiciteit voor Ziekenhuis Tjongerschans opgeleverd. In het Sportmedisch Expertisecentrum wordt alle kennis en ervaring op het gebied van sportgeneeskunde gebundeld. Promoties 

Neurochirurg dr. R.J.M. Groen, mei



Orthopeed dr. H.J. Meijerink, december

5.7 Samenleving / MVO Tjongerschans staat zichtbaar midden in de samenleving en draagt bij aan een veilige, gezonde, schone en leefbare samenleving voor iedereen. Een aantal voorbeelden uit 2012 onderstreept die maatschappelijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid: Communicatie Via de afdeling Communicatie onder aansturing van de secretaris van de Raad van Bestuur wordt actief gecommuniceerd naar vooral de provinciale, regionale en lokale samenleving. STATISTIEKEN WWW.TJONGERSCHANS.NL Bezoeken 196.131

2012

Unieke bezoekers 119.830

Paginaweergaves 896.046

Gemiddelde tijd op de site 0:02:54

Energie en milieu Tjongerschans is zich bewust van de verantwoordelijkheid die zij heeft tegenover patiënten, bezoekers, medewerkers en de omgeving als het gaat om het milieu en energie. Om de daad bij het woord te voegen heeft het ziekenhuis een milieuactieplan opgesteld. Enkele resultaten uit 2012 zijn: 

Het handboek milieuzorgsysteem is in 2012 geactualiseerd. Dat geldt ook voor een speciale checklist op het gebied van arbo en milieu.



In het najaar van 2012 is een interne audit uitgevoerd. Deze jaarlijkse audit wordt vanuit de omgevingsvergunning milieu verplicht gesteld.



De afdeling inkoop heeft gewerkt aan een duurzaam inkoopbeleid (zie hierna).



De bereikbaarheid van het ziekenhuis vanaf de dichtstbijzijnde bushalte is verbeterd.



Er is een eerste stap gezet in de registratie van gevaarlijke stoffen.



Bij renovaties worden waar mogelijk energiezuinige verlichting toegepast.



In november is een speciale energiemarkt voor medewerkers georganiseerd.

- 73 -

Duurzaam Inkoopbeleid Binnen Zorgpartners Friesland wordt voor het gehele concern centraal ingekocht. De afdeling Inkoop heeft aandacht voor milieuaspecten bij de inkoop van investeringsgoederen en gebruiksartikelen opgenomen in haar inkoopbeleidsplan 2011-2013. De afdeling heeft als streven zoveel mogelijk „maatschappelijk verantwoord‟ in te kopen. Bij dit alles moet altijd wel de doelmatigheid en het interne klantbelang in het oog worden gehouden. Het beleid van onze organisatie betreffende energie-inkoop is gebaseerd op leveringsbetrouwbaarheid, contractflexibiliteit en uiteraard de prijs-kwaliteitverhouding. Zorgpartner Friesland zal haar energie-inkoop tot en met 2019 organiseren via het Inkoopoverleg Friese Ziekenhuizen (IFZ) conform het vastgestelde projectplan. Gezien de ontwikkelingen in de energiemarkt en de stijgende prijzen is het een verstandige keuze om collectief in te kopen in plaats van zelfstandig (kennis en schaalvoordeel). Bij de energie inkoop via het IFZ ligt de nadruk op de basisvoorwaarden en prijs maar ook duurzame vormen van opwekking/winning kunnen deel uit maken van de selectie. Een verder element vormt de aandacht voor milieuaspecten bij de inkoop van installaties, materialen en producten, een duurzame samenwerking met de toeleveranciers en een duurzaam energiebeleid. (Economische) meerwaarde maatschappij De Tjongerschans is de grootste werkgever van de gemeente Heerenveen. Rond de 1.300 mensen (incl. medisch specialisten) verdienen hun inkomen bij het ziekenhuis en het merendeel daarvan is woonachtig in het adherentiegebied van De Tjongerschans. Daarnaast biedt De Tjongerschans indirect werkgelegenheid aan vele bedrijven in Heerenveen en omstreken als toeleverancier. Los van deze meer economische betekenis van het ziekenhuis voor de samenleving is het feit dat er een ziekenhuis is in deze regio dat de basiszorg op kwalitatieve en veilige wijze verleent, uiteraard van groot belang voor iedereen. Mensen die ziek zijn, kunnen dichtbij huis in een vertrouwde en relatief kleinschalige omgeving terecht voor noodzakelijke zorg. Dat is de grootste meerwaarde die De Tjongerschans heeft voor de maatschappij in het algemeen en voor de lokale/regionale bevolking in het bijzonder. Kunst De vaste collectie van de Tjongerschans omvat een paar honderd kunstwerken. Deze hangen op diverse plaatsen in het ziekenhuis. Op de begane grond in het Atrium en in de gang tussen SEH en Radiologie zijn regelmatig wisselende exposities te zien. Informatie over actuele exposities wordt steeds gepubliceerd in het Schansnieuws, het Tjongermagazine en op de website. Allergieweek In oktober vond de eerste „Allergieweek‟ plaats. Deze week is bedoeld voor iedereen die last heeft van een allergie of daarover meer wil weten. Allergische aandoeningen vormen een wereldwijd gezondheidsprobleem en kunnen van invloed zijn op het sociaal en economisch functioneren. De specialismen Dermatologie, Longgeneeskunde, Kindergeneeskunde en KNO hebben het initiatief genomen voor deze week.

5.8 Financieel beleid De productiedoelstellingen, geconcretiseerd in de vorm van de gemaakte productieafspraken met de zorgverzekeraars en een daaraan verbonden budget, werden over het geheel genomen (A-segment en B-segment) gerealiseerd. Voor 2012 heeft Tjongerschans een tweetal typen afspraken met verzekeraars gemaakt. Enerzijds zijn dit plafondafspraken (bijna 20% van de omzet), anderzijds zijn dit garantieafspraken (ruim 80% van de omzet). Na uitwerking van de omzet 2012 blijkt dat in 2012 de gemaakte afspraken zijn gerealiseerd. Bij het oud A-segment is een geringe onderschrijding van de omzet ten opzichte van de afspraken, waardoor een beroep wordt gedaan op de garantieregeling (zie paragraaf 5.1.9 van de jaarrekening). Het gevolg is dat nagenoeg alle afgesproken omzet voor 2012 ook wordt betaald. De naar verwachting te hoge declaraties (als gevolg van een te hoog tariefniveau door schattingen voor het nieuwe DOT-systeem) zullen leiden tot overschrijdingen. Deze zijn per verzekeraar berekend en worden in 2013 aan de verzekeraars terugbetaald.

- 74 -

Met ingang van 2012 zijn de FB parameters in principe geen maat meer voor het meten van de productiedoelstellingen. Daarnaast is in 2012 de definitie van het aantal verpleegdagen gewijzigd waardoor vergelijking wordt bemoeilijkt. Ook is de verdeling naar oud A-segment en oud B-segment door de andere indeling van zorgproducten in het gereguleerde en het vrije (B-Nieuw en B-oud) niet goed te maken. Ondanks deze effecten kan op basis van onderstaande productie (voor oud A- en oud B-segment samen), waarbij oude definities zijn gehanteerd, het volgende beeld worden geschetst. De ontwikkeling van de productie van oud A-segment en oud Bsegment in 2012 is ten opzichte van 2011 als volgt: (in aantallen parameters)

2012

Opnamen (ongewogen)

13.841

Verpleegdagen 62.762

67.128

2011 13.903

Dagverpleging

8.845

Dagverpleging zwaar

2.645

2.767

79.606

80.718

1e

Polikliniekbezoeken (ongewogen)

Overall, gewogen tegen FB parameterwaarde, is de productie in 2012 vergelijkbaar aan die van 2011. In 2012 is het aantal dagopnames fors toegenomen. Deze toename wordt deels veroorzaakt door verschuiving van klinische zorg naar zorg in dagopname. De klinische productie is stabiel te noemen, echter door een verdere afname van de gemiddelde verpleegduur is het aantal verpleegdagen in 2012 fors gedaald ten opzichte van 2011. Ook de effecten van de veranderde verpleegdagdefinitie (effect: ongeveer 1.200 verpleegdagen) veroorzaakt de afname van de gemiddelde verpleegduur. De poliklinische productie is met 1,4% afgenomen. In 2012 zijn met de verzekeraars plafondafspraken en/of garantieafspraken gemaakt. Op basis van de gemaakte omzetberekeningen is geconcludeerd dat in oud A-segment niet alle omzetafspraken zijn behaald. De omzet in het oud B-segment is nagenoeg gehaald. In 2012 zijn vele wijzigingen in de bekostiging doorgevoerd, om het systeemrisico af te dekken geldt een garantieregeling voor de transitie van het gereguleerde systeem (FB-systeem) naar het systeem van vrije prijzen, het vrije segment (op basis van DOT). In 2012 is ruim € 592.200 onderproductie gerealiseerd. Hierdoor is in de omzet van 2012 een bedrag van € 562.600 opgenomen „Opbrengsten uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg‟. Beleid en beheer op financieel gebied In het beleidsplan „Beter met Zorg 2009 – 2013‟ is onder meer als één van de doelstellingen geformuleerd: de Stichting Ziekenhuis De Tjongerschans is een financieel gezonde instelling. Hiertoe dient de exploitatie jaarlijks met een overschot te worden afgesloten en dienen nieuwe activiteiten op rentabiliteit te worden beoordeeld. Hierdoor verbetert de financiële positie, waarbij het eigen vermogen zich ultimo 2013 heeft ontwikkeld naar ten minste 15% tot 20% van de jaarlijkse opbrengsten. Het vastgestelde beleid is doorgerekend in de meerjarenraming 2009-2012. Volgens deze ramingen zijn de plannen financierbaar en is de vereiste groei van het eigen vermogen reëel. Nadat het positieve exploitatiesaldo over het jaar 2012 aan het eigen vermogen is toegevoegd, verbetert de verhouding tussen het eigen vermogen en de opbrengsten van 12,05 in 2011 naar 13,41% in 2012. Dit is een aanzienlijke verbetering ten opzichte van 2011. Deze verbetering wordt veroorzaakt door het in 2011 ingezette bezuinigingsprogramma waardoor in 2012 fors kosten is gereduceerd. Dit in combinatie met het behalen van de productiedoelstellingen heeft geresulteerd in de verbetering van de solvabiliteit. Doordat voor 2013 is overschot van € 1,8 miljoen wordt begroot is Tjongerschans op koers als het gaat om het ten doel gestelde solvabiliteit voor 2013. Het exploitatieresultaat over 2012 bedroeg € 1.854.000 positief. Dit is een forse verbetering van € 1.595.000 ten opzichte van 2011. Van dit resultaat is een bedrag van € 1.756.880 aan de Reserve Aanvaardbare Kosten toegevoegd (2011: € 168.560 toegevoegd). Verder is een bedrag van € 143.045 onttrokken aan de Bestemmingsreserves (2011: € 121.895) en is een bedrag van € 240.711 toegevoegd aan het niet collectief gefinancierd vrij vermogen (2011: € 31.955 onttrokken).

- 75 -

In 2011 is een het Lange Termijn Huisvestingsplan en het daaraan gekoppelde Lange Termijn Onderhoudsplan vastgesteld. Op basis van deze plannen worden alleen geplande investeringen en onderhoud aan het pand gedaan. In 2012 zijn een aantal geplande onderhoudswerkzaamheden aan de liftinstallaties uitgevoerd. Voor 2013 staat de gevelrenovatie van het pand waarin de operatiekamers zijn opgenomen in de planning, in combinatie met een verbouwing in de operatiekamers zelf (m.n. luchtbehandeling). Daarnaast zal worden gestart met de bouw van de nieuwe SEH/HAP. In totaal is voor 2013 ruim € 6,5 miljoen aan bouwinvesteringen geraamd. Deze investeringen dienen uit eigen kasstromen te worden gefinancierd. Op grond van de vermogenpositie zijn wij toegelaten tot het Waarborgfonds voor de Zorgsector. In 2013 zal een tweetal bestaande kasgeldfaciliteiten (€ 11,6 miljoen) worden omgezet in langlopende leningen. Voor de investeringen in medische en overige inventarissen en ICT in 2013 alsmede de geraamde bouwinvesteringen geldt dat deze niet met vreemd geld zullen worden gefinancierd. Dit is het gevolg van het beleid dat meer dan het verleden gericht is op balansfinanciering. ANALYSE UITKOMST ENKELVOUDIGE RESULTATENREKENING 2012 TEN OPZICHTE VAN 2011 verschil in % van (x € 1.000)

2012

2011

verschil

2011

Budget oud A-segment

50.896

45.869

5.027

10,96%

Budget oud B-segment

33.290

31.535

1.755

5,65%

5.377

5.900

(523)

-8,86%

594

678

(84)

-12,39%

Totale opbrengsten

90.157

83.982

6.175

Personeelskosten

45.858

43.755

2.103

4,58%

1.606

2.227

(621)

-27,88%

616

1.016

(400)

-39,37%

Vergoedingen voor diensten Subsidies

Andere personeelskosten Kosten van voeding Andere hotelmatige kosten

877

1.007

(130)

-12,91%

5.379

5.274

105

1,99%

20.466

17.038

3.428

20,12%

1.999

1.612

387

24,01%

Interest

11.567

11.631

(64)

-0,55%

Totale kosten

88.368

83.560

4.808

Algemene kosten Patiëntgebonden kosten Terrein en gebouwgebonden kosten Afschrijvingen, vernieuwingsfonds en

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

1.789

422

1.367

Resultaat deelnemingen na belastingen

(9)

(174)

165

1.780

248

1.532

Resultaat

- 76 -

De omzet in het oud A-segment neemt met ruim € 5,0 miljoen toe ten opzichte van 2011. Deze toename lijkt erg hoog, maar is voor en belangrijk deel door macroverschuiving van kosten ontstaan. Afgezien van de gemaakte groei-afspraken voor productie en tariefontwikkeling (die ruim binnen de macrokaders zijn afgesproken) is met ingang van 2012 een drietal effecten van macroverschuivingen die effect geven op de omzetontwikkeling. Deze verschuivingen betreffen: 

levering van zgn. TNF Alfaremmers door het ziekenhuis in plaats van door de 1e lijn op basis van het Geneesmiddelen Vergoedingen Syteem. Het effect hiervan op de omzet is ruim € 1,9 miljoen;



het inkopen van medische ondersteuning bij o.m. pathologie en medische microbiologie. Deze kosten werd in het verleden via productiesamenwerkingsverbanden gefinancierd. Het effect hiervan is ruim € 1,0 miljoen;



het in tarieven aan productiesamenwerkingsverbanden betalen van kapitaallasten en locatiekosten. In het verleden was Tjongerschans hiervoor kassier. Het effect hiervan is ruim € 0,1 miljoen.

De omzet van het oud B-segment neemt met ruim € 1,7 miljoen toe. Deze toename wordt veroorzaakt door een vergelijkbare productie in 2012 ten opzichte van 2011, vermeerderd met de gemaakte tarief- en productie afspraken. Daarnaast wordt een deel van de toename van de omzet verklaard door enerzijds het waarderen van onderhanden werk tegen verkoopprijzen, op basis van „Percentage of Completion-methode‟, een direct gevolg van de wijzigingen in de bekostiging, waarbij productie afspraken zijn gemaakt op basis van schadelast. Anderzijds zijn in het B-segment voorzieningen getroffen voor de effecten van risico‟s uit hoofde van toekomstige materiële controles. De vergoeding voor diensten is in 2011 afgenomen doordat minder geneesmiddelen aan verzorgings- en verpleeghuizen zijn geleverd. Daarnaast is de doorbelaste formatie afgenomen door vertrek van GGZ Fryslân uit ons pand en door verminderde leveringen van geneesmiddelen. De personeelskosten zijn met € 2.103.000 toegenomen. Deze toename wordt veroorzaakt ondanks een afname van het gemiddeld aantal personeelsleden op basis van fte met ruim 8,1 fte en de toename van de loonkosten als gevolg van de CAO 2011-2014. Daarnaast is met ingang van 2012, als gevolg van de CAO, meer PLB uren aan het personeel toegekend en zijn 22 verlofuren (op basis van een full time dienstverband) overgeheveld naar de PLBuren. Het gevolg hiervan is een forse dotatie aan de voorziening voor PLB uren. Zowel door de toename van de brutoloonsom als door de hogere afdracht voor de inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorgverzekeringswet als de toename van de werkgeverslasten voor de WAO zijn de sociale lasten toegenomen. De andere personeelskosten nemen af als gevolg van eenmalige effecten in 2011. Tenslotte nemen de kosten van personeel niet in loondienst met € 297.000 af, doordat de laatste jaren forse opleidingsinspanningen zijn geweest voor operatie- en anesthesie assistenten. Het gevolg is de afname van inhuur van externen voor de OK. De voedingskosten zijn in 2012 gedaald. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de afname van het aantal verpleegdagen. Daarnaast is GGZ Fryslân haar afdeling „GGZ voor Ouderen‟ met ingang van 1 april 2012 elders gehuisvest, waardoor er geen maaltijden meer aan deze groep patiënten wordt verstrekt. Tenslotte zijn de effecten van de waardering van het pand aan de Businesspark-W 27/f, dit is de locatie waar Tjongerborch, de stichting die in het verleden de maaltijden o.m. voor De Tjongerschans verzorgde, was gehuisvest, verwerkt in de voedingskosten. De patiëntgebonden kosten nemen in 2012 met ruim € 3,4 miljoen toe. De toename wordt voor het grootste deel veroorzaakt door overheveling van de TNF Alfaremmers, waardoor de kosten ten laste van de exploitatie van Tjongerschans komen en de bekostiging van honoraria, kapitaallasten en locatiekosten van de productiesamenwerkingsverbanden (Izore, KCL en Pathologie Fryslân). De kosten van onderhoud en energie zijn in totaliteit met € 387.000 toegenomen. Dit is het voornamelijk ontstaan doordat het Lange Termijn Onderhoudsplan in 2011 is vastgesteld. Op basis van dit plan is de dotatie aan de voorziening groot onderhoud bepaald. Met ingang van 2012 wordt jaarlijks € 320.000 toegevoegd aan de voorziening, waaruit het planmatige grote onderhoud wordt gefinancierd. Met dit niveau aan toevoegingen kunnen de panden aan de Thialfweg 43 en 44 in stand worden gehouden.

- 77 -

Het resultaat deelnemingen is fors verbeterd. Dit is voornamelijk gerealiseerd door de poliklinische apotheek, onder meer door geïntensiveerde samenwerking met de apothekers in de regio. De andere deelnemingen hebben op het niveau van 2011 gepresteerd.

5.9 De toekomst In de kaderbrief exploitatie- en investeringsbegroting 2013 staat aangegeven welke ontwikkelingen op Tjongerschans afkomen en hoe het hierop inspeelt. Het Friese zorglandschap De zorg is een volop in beweging zijnde wereld. Op landelijke en regionale schaal zijn er allerlei ontwikkelingen die hun weerslag op ons ziekenhuis hebben, zowel medisch-inhoudelijk als financieel. Belangrijke ontwikkelingen zijn: 

Afschaffen van het functiegerichte budgetteringssysteem, waarmee een fors aantal zekerheden voor instellingen zijn „verdwenen‟.



Toename van het B-segment (met ingang van 1 januari 2012 het vrije segment) van 34% in 2011 naar 70% in 2012.



Afname van het A-segment (met ingang van 1 januari 2012 het gereguleerde segment) van 66% naar 30%. In het gereguleerde segment is met ingang van 1 januari 2012 sprake van zgn. maximumtarieven, hetgeen inhoudt dat in dit segment ook over tarifering moet worden onderhandeld met verzekeraars.



Afschaffen van nacalculatie van kosten die samenhangen met investeringen (afschrijving en rentelasten).



Declaratie op basis van zorgproducten in plaats van DBC‟s.



Ander bekostigingsmodel van medisch specialisten.



Voor 2013 geldt voor „oud A-segment‟ een overgangsregeling waarmee de systeemrisico‟s van de overgang worden afgedekt.



Daarnaast is met ingang van 1 januari jl. een deel van de zekerheden voor de zorgverzekeraars ingeperkt. Verzekeraars passen hierop hun inkoopbeleid aan door strakkere kaders en scherpe afspraken.



Ondanks dat marktwerking grotendeels is geïntroduceerd, heeft het ministerie van VWS behoefte aan het bewaken van de macro budgettaire kaders. Hierdoor zal onze sector de komende jaren geconfronteerd worden met een systeem dat is gebaseerd op principes van marktwerking, echter aangevuld met prijs- en kostenbeheersingmechanismen.



Banken, die tot nu alleen de financiers zijn, zijn steeds kritischer en eisen een verbeterde solvabiliteitspositie (dit betekent: de mogelijkheid voor Tjongerschans om op lange termijn aan verplichtingen te voldoen) als onderbouwing voor te verstrekken nieuwe financieringen.



Banken kunnen zelf moeizaam aan geld komen door de onzekerheden, door schaarste en door steeds hogere opslagen. Door de marktwerking is het renterisico met ingang van 1 januari jl. nadrukkelijk voor de instellingen gekomen. Dit heeft prijsopdrijvende effecten.



Evenals andere Europese landen binnen de Europese Unie dient ook Nederland te werken met een begroting met maximaal een tekort van 3%. Om dit te bereiken zal de nieuwe regering aanvullend op het huidige macrobezuinigingsprogramma bezuinigingen doorvoeren.

Algehele situatie Het is goed om te constateren dat in het lopende begrotingsjaar (2012) de in gang gezette trajecten hun vruchten beginnen af te werpen. Mede aan de hand van het auditbezoek van het NIAZ in juni 2012 is er hard gewerkt aan het op orde brengen van processen die de kwaliteit & veiligheid van Tjongerschans verder verbeteren. Het ombuigingsproject Focus waarmee in 2011 een start is gemaakt, levert inmiddels eerste besparingen op en sinds jaren lijkt Tjongerschans de door de overheid en verzekeraars licht toegestane groei binnen de begroting te kunnen realiseren. Toch moet de financiële situatie van Tjongerschans de komende jaren verder worden verbeterd om de toekomst met vertrouwen tegemoet te treden. Een goed rendement is belangrijk om de solvabiliteitspositie te versterken, een eis van de banken waarvan we afhankelijk zijn als het gaat om de financiering van onze (kapitaal)lasten. Los daarvan is het zaak een stevige financiële buffer te hebben in economisch moeilijke tijden.

- 78 -

Gezien de Europese en landelijke druk op budgetten zal ook de zorgsector rekening moeten houden met steeds weer opgelegde kortingen en andere maatregelen om binnen de kaders te blijven. Dit verhoogt dan ook nog eens extra de druk op kostenefficiënt werken in ons ziekenhuis. Op regionale schaal zullen vroeg of laat zorginhoudelijk verschuivingen plaatsvinden. Binnen het project Friesland Voorop onder regie van zorgverzekeraar De Friesland zullen uiteindelijk keuzes worden gemaakt die ook gevolgen voor ons ziekenhuis hebben. Met het bestaande beleidsplan „Beter met zorg‟, aangevuld met het speerpunt verloskunde, kan Tjongerschans deze discussie goed voeren. Nadat de eerste contouren van het nieuwe zorglandschap in Friesland zichtbaar worden, starten we – naar verwachting in de tweede helft van 2013 – met het ontwikkelen van een nieuw beleidsplan. Beleidsontwikkelingen De belangrijkste ontwikkelingen zijn: 

In 2013 is het beleidsplan „Beter met zorg‟ nog steeds leidend. We hebben daar een medisch-inhoudelijk speerpunt aan toegevoegd, te weten de verloskunde met het opzetten van het Moeder & Kind centrum. Ook het samen met de Dokterswacht Friesland vormgeven van het Spoedplein Heerenveen is een belangrijk traject.



In 2011 zijn stevige opgaven geformuleerd als het gaat om het naar beneden brengen van de kosten. Na een moeizame aanloop lijken de eerste resultaten nu zichtbaar te worden. In 2013 blijft dit één van de belangrijkste zaken voor ons ziekenhuis. De afdelingen worden via de trajecten met CC Adviseurs (My Work en Productive Ward) en Assist gefaciliteerd om de grote bezuinigingsposten te realiseren.



Veel staat in het teken van efficiënter werken, kosten reduceren en rendement halen. Toch moeten we als ziekenhuis ook vernieuwen en ons doorontwikkelen. Daarvoor zijn vaak middelen nodig om iets in gang te kunnen zetten, zaken uit te kunnen zoeken, ergens mee proef te draaien, enz. Daartoe willen we een innovatiefonds in het leven roepen waaruit goede ideeën middelen kunnen putten. Ideëen worden eenmalig uit dit fonds gefinancierd. De structurele effecten dienen binnen de begroting van het volgende jaar te worden gedekt.



Ook in 2013 zal er veel aandacht gegeven moeten worden aan het uitrusten van zowel de leidinggevenden als de medewerkers van de centra. Bij deze uitrusting gaat het zowel om kennis (opleiding) als om het beschikbaar stellen van indicatoren die het effect van het gevoerde beleid monitoren (procesindicatoren). Ook zal in 2013 nadrukkelijk gekeken moeten worden naar de inzet en betrokkenheid van de medische staf bij de centra. Juist gezien de gezamenlijke verantwoordelijkheid is het noodzakelijk hier te komen tot een goede inrichting van de duale structuur.



Het is belangrijk een meer vraaggestuurde organisatie te worden. Bij gebrek aan historische informatie van de zorgproducten, wordt voor 2013, gebaseerd op de parameters van het FB-systeem een raming van de productie 2013 opgesteld, mede als vertrekpunt voor de begroting 2013. Dit is de eerste stap naar een begroting die op basis van de geraamde vraag wordt opgesteld.



In 2013 zullen we de tien VMS-thema‟s helemaal op orde moeten hebben. Verder zal het NIAZ-verbeterplan een prominente rol spelen in het kwaliteitsbeleid. Aan de hand van het auditrapport zullen in de jaarplannen acties moeten worden opgenomen om de voldoen aan de verbeterpunten.



De verdergaande digitalisering zal de komende jaren een prominent onderwerp blijven waaraan gewerkt zal worden. Naast het EPD moet ook het EVS geïmplementeerd worden. Tegelijkertijd moet er aandacht zijn voor het verder vormgeven van het Apotheek Servicepunt (ASP) dat de nodige raakvlakken met het EVS (en de ziekenhuis- en poliklinische apotheek) kent.



Met het benoemen van verloskunde als speerpunt, mede ingegeven door het sluiten van de verloskunde in Meppel, is het zaak de acute as in de Tjongerschans verder te optimaliseren. Ook de realisatie van het Spoedplein Heerenveen samen met de Dokterswacht Friesland brengt de verplichting naar patiënten en partners met zich mee de zaken rond de Spoedeisende Hulp en de (acute) vervolgzorg verder te verbeteren. Binnen de kaders zal gekeken moeten worden hoe aan de landelijke eisen kan worden voldaan en wat daarvoor nodig is.

- 79 -

Profilering

Sportgeneeskunde Het speerpunt sportgeneeskunde zal verder worden uitgebouwd. De samenwerking met Sportgeneeskunde Friesland B.V. met daarin een belangrijke rol voor Tjongerschans moet zijn beslag krijgen. Ook het samenwerken met en het participeren in de Hanzekliniek B.V. is een kansrijk onderdeel als het gaat om het verder vormgeven van de ambities op het vlak van sportgeneeskunde, gezien de locatie van deze kliniek (Sportstad Heerenveen) en de wijzigingen in de financiering van de zorg.

Geriatrie Na een moeizame aanloop staat de afdeling geriatrie van de Tjongerschans inmiddels. De bezetting van specialisten en medewerkers is inmiddels goed op weg. Een verdere uitbreiding van het aantal bedden naar 16 en het aantal geriaters naar 4 is de volgende stap. Een resultaat om mee ingenomen te zijn. Bijna ongemerkt zijn veel zaken van het medisch beleidsplan en het ziekenhuisbeleidsplan gerealiseerd, ten faveure van de patiënt en het ziekenhuis. Voor het zuiden van Friesland maken we de geclaimde positie waar als het gaat om klinische geriatrie.

Service en gastvrijheid Binnen de Tjongerschans is blijvende aandacht voor service en gastvrijheid nodig. Als kleinschalig ziekenhuis kunnen en moeten we ons op dit vlak onderscheiden. We bieden kwalitatief goede basiszorg en we kunnen met inzet op service en gastvrijheid iets extra‟s bieden ten opzichte van andere ziekenhuizen. Ook willen we het komende jaar – in aansluiting op de verder te voeren exercitie over de kernwaarden van en voor onze organisatie en op het cultuurprogramma dat we gaan doorlopen – kijken of een verdergaand gastvrijheidconcept in onze organisatie kan worden ingevoerd.

Zorgverlening In het vorige medische beleidsplan (2007) is door de medische staf de wens geuit poli‟s op locatie te bieden. Vervolgens is in samenspraak met de ziekenhuisorganisatie de keus gemaakt dit in Lemmer te gaan doen. Een strategische locatie met mogelijkheden om de adherentie veilig te stellen en te vergroten. De polikliniek in Lemmer draait nu twee en een half jaar. Gezien concurrerende initiatieven is het zaak dat de vakgroepen die in Lemmer hun diensten aanbieden, zorgen voor continuïteit. Het belang hiervan moet door centrummanagers en medisch managers onderkend en uitgedragen worden. Vanuit het speerpunt verloskunde (zie hiervoor) is bovendien vanuit onder andere de huisartsen in Steenwijk het verzoek gekomen om aldaar een verloskundig spreekuur te houden door gynaecologen. Samen met het MCL (KCL) is het wellicht mogelijk om de dienstverlening dichtbij de patiënt een extra dimensie te geven met het inzetten van een mobiele bucky bus voor het direct kunnen doen van diagnostiek op locatie. De mogelijkheden daartoe zullen de komende tijd worden verkend.

Service aan eigen medewerkers – Intranet De afgelopen jaren is veel inzet gepleegd om de afdeling Communicatie op sterkte te brengen en om ook een belangrijke drager van de exposure van ons ziekenhuis, de website, een modernere uitstraling te geven. Met de concernvorming heeft een nieuwe huisstijl zijn intrede gedaan waarover veel positieve geluiden te horen zijn. Met relatief beperkte middelen is er een veel frissere huisstijl gekomen die zowel de verbondenheid met het concern aangeeft als de eigenheid van de Tjongerschans uitstraalt.

Financiële planning De effecten van de in de komende beleidsperiode benodigde financiële middelen zijn opgenomen en doorgerekend in de meerjarenraming 2009-2012. Uit deze meerjarenraming volgt dat door middel van kostenbesparingsprogramma‟s, omzet uit nieuwe activiteiten en verwachte reguliere productietoename alle plannen kunnen worden gefinancierd, waarbij eveneens recht wordt gedaan aan de financiële doelstellingen (ultimo 2013 is het vermogen, uitgedrukt in procenten van het externe budget, minimaal 15%). Inmiddels zijn in de jaren 2010 en 2011 forse macrokortingen opgelegd en is met ingang van 2012 de prestatiebekostiging ingevoerd, waarbij een veel groter deel van de omzet uit het zgn. vrije segment dient te

- 80 -

worden gerealiseerd. Voor 2012 geldt voor het oud A-segment weliswaar nog een garantieregeling, waardoor het risico voor het oud A-segment wordt gedempt. Mede ingegeven door deze ontwikkelingen is ultimo 2010 voor de periode 2011 t/m 2013 aanvullend op de meerjarenraming 2009-2012 een bezuinigingsprogramma van structureel € 5,6 miljoen afgekondigd. Dit programma loopt 2 jaar en ligt op schema. Belangrijke elementen van dit programma zijn: 

bezuinigingen binnen de formatie van het ziekenhuis (effect: € 2,25 miljoen);



besparingen op de kosten van medische ondersteuning (effect: € 0,75 miljoen);



overige projecten (o.m. inkoopbesparingen, verhoogde rendementen van de poliklinische apotheek en de polikliniek in Lemmer en groei (effect: € 2,6 miljoen).

In 2012 is fors ingezet op een tweetal projecten. De eerste betreft het op orde brengen van de logistiek, de capaciteitsbenutting en implementatie van het EPD in huis, waarmee een reductie van 50 fte in 2012 en 2013, met een uitloop naar 2014 wordt beoogd. Het tweede project is gericht op beheersing van het aanvraaggedrag. Voor beide projecten geldt dat de projectorganisatie inmiddels is ingericht en dat is begonnen. Deze projecten hebben inmiddels hun eerste bijdragen aan kostenreductie geleverd. In 2013 wordt onverminderd doorgegaan met deze projecten, waarbij de aandacht wordt verdeeld naar afronding van de projecten gericht logistiek en capaciteitsmanagement en verdere implementatie van het EPD. Bij de inrichting van het EPD wordt gestreefd naar een geïntegreerde omgeving, waardoor bij elke inrichting ook de werken interne processen worden herontworpen. Dit is een omvangrijke en ambitieus project. Het EPD wordt in 2013 verder uitgerold. Naar verwachting is in het voorjaar van 2014 het gehele ziekenhuis over op het EPD. Dit betekent dat enige vertragingen in de geraamde bezuinigingen zijn te verwachten. Omdat de hierboven genoemde zaken nogal afwijkingen teweeg hebben gebracht van de initiële doorrekening van het beleidsplan „Beter met Zorg‟, is in het voorjaar van 2013, met het beleidsplan, de meerjareninvesteringskaders, het meerjarenbezuingingsplan als basis, opnieuw een financiële meerjarenraming opgesteld. Hieruit is geconcludeerd dat de ambities van het beleidsplan nog steeds financierbaar zijn. Tevens is op basis van deze analyse vastgesteld dat de rente- en aflossingsverplichtingen die voortvloeien uit de huidige boekwaarde van het vastgoed en de geraamde investeringen gedragen kunnen worden. Het gevolg is dat er ultimo 2012 geen waardeverminderingen zijn toegepast. Verwachte investeringen Op basis van het vastgestelde beleidsplan en de benodigde vervangingsinvesteringen wordt in 2013 naar verwachting € 4,1 miljoen worden geïnvesteerd in medische- en overige inventarissen. Voor ICT gerelateerde investeringen is een bedrag van € 2,1 miljoen geraamd. Daarnaast zal in 2013 naar verwachting nog € 6,5 miljoen in het pand worden geïnvesteerd als gevolg van de gevelrenovatie voor de operatiekamers, verbouwing binnen de operatiekamers als gevolg van de investering in verbeterde luchtbehandeling en bouw van een nieuwe SEH/HAP. Daarnaast wordt gewerkt aan de overname van de activa van voorheen Holystaete B.V., de privékliniek die is gevestigd in het Abe Lenstra stadion. Voor de uitbreidingsinvesteringen en investeringen in nieuwe (vnl. zorg)activiteiten geldt dat de financiering plaatsvindt aan de hand van opgestelde business cases, waaruit de financierbaarheid blijkt. Exploitatiebegroting 2013 In de begroting van 2013, die sluit met een geraamd overschot van ruim € 1,8 miljoen, zijn naast de effecten van het beleidsplan, voor het jaar 2013, ook de effecten van macrobeleid, waaronder de effecten van het bestuurlijk hoofdlijnenakkoord van juli 2011 opgenomen. Volgens de begroting neemt de omzet (excl. overige omzet) met € 4,4 miljoen ten opzichte van de realisatie 2012, dit is voornamelijk door de overheveling van de zorg voor oncolitica en groeiremmers van het Geneesmiddelen Vergoedingen Systeem in de 1e lijn naar de 2e lijnsinstellingen, gefinancierd door de zorgverzekeringswet. Daarnaast wordt een geringe toename van de productie verwacht voornamelijk nog te realiseren door de effecten van de uitbreiding van de afdeling klinische geriatrie in 2013 (toename van 8 naar 12 bedden), de verwachte toename van de verloskunde als gevolg van aanbod uit het adherentiegebied van het ziekenhuis in Meppel, de verwachte verplichte screeningen voor 50 plussers medio 2013 en geringe autonome groei. De verwachte autonome groei is voor 2013 naar verwachting beperkt, voornamelijk als gevolg van de bezuinigingen in ons land en het effect daarop voor ingezetenen en verzekerden. De formatie

- 81 -

ondanks bezuinigingen in 2013 gering toenemen door fors de investeringen in de kwaliteit van zorg (uitbreiding door het Apotheek Servicepunt, toename van formatie bij de OK en IC). Daarnaast zal de geplande uitbreiding van het aantal bedden klinische geriatrie leiden tot een toename van de formatie. Tenslotte geeft het nieuwe DOT systeem extra beheersingslast, waardoor in de planning en control van Tjongerschans wordt geïnvesteerd. Ten opzichte van de vastgestelde begroting is eveneens voor 2013 een stevig bezuinigingsdoelstelling gedefinieerd, passend binnen het bezuinigingskader 2011 – 2013, van ruim € 1,8 miljoen. Deze bezuiniging is niet opgenomen in de begroting 2013. Inmiddels begint het project „Friesland Voorop‟, waarin de Friese ziekenhuisbesturen met medische staven, De Friesland Zorgverzekeraar en huisartsen samen werken aan de toekomstige inrichting van het Friese zorglandschap, contouren voor de (nabije) toekomst weer te geven. Ten tijde van het vaststellen van de begroting 2013 was dit nog niet het geval. Daarom is geen rekening gehouden met de effecten van Friesland Voorop. Verwachte productie Op basis van de realisatie van de productie in 2012, een afgezwakte toename van de zorgvraag en een aantal specifieke (zorg-)ontwikkelingen (darmcarcinoom, uitbreiding klinische geriatrische bedden en verloskunde) is wordt per saldo voor 2013 groei van de productie verwacht. Naar verwachting zal de groei beperkter zijn dan Tjongerschans in de jaren 2009 t/m 2012 jaarlijks heeft gerealiseerd. De beperkte autonome groei is onder meer het gevolg van het ingezette macrobeleid gericht op beheersing van de macro-uitgaven. Hiertoe is in 2011 onder meer het „hoofdlijnenakkoord‟ tussen VWS en de koepels van de zorgverzekeraars (ZN) en de ziekenhuizen (NVZ) gesloten. Als gevolg van dit akkoord mag de groei, gebaseerd op realisatie 2010, jaarlijks 2,5% groeien en mag de tariefgroei jaarlijks niet meer dan 2,75% bedragen. Daarnaast is in 2012 een impuls voor de marktwerking gebracht. Inmiddels is 70% van de macro-uitgaven is opgenomen in het vrije segment en het restant is in het gereguleerde of vaste segment opgenomen. Voor 2012 geldt voor het oud A-segment nog een vangnet van 95%, maar vanaf 2013 is het productierisico volledig voor de zorgaanbieders. Daarnaast is overheidsbeleid gericht op concentratie en spreiding van zorg. Binnen Friesland is in 2011 het project „Friesland Voorop‟ in gang gezet. In dit project wordt getracht de spreiding- en concentratiediscussie te voeren. Op basis van deze items dienen in 2013 voor 2013 productieafspraken te worden gemaakt. Op dit moment is nagenoeg met alle verzekeraars (gezamenlijk een marktaandeel van meer dan 88%) een akkoord voor plafonds of garantie omzet overeengekomen. Naar verwachting zullen eind mei of begin juni de eerste DOT‟s worden gedeclareerd. Het voorjaar van 2013 is gericht op tempoversnelling van de productieafspraken waardoor uiterlijk medio november 2013 de afspraken voor 2014 zijn gemaakt. Verwachte financieringsbehoefte Uit de jaarrekening 2012 blijkt een positieve kasstroom uit operationele activiteiten van ruim € 11,7 miljoen. Deze kasstroom neemt hiermee met ruim € 7,3 miljoen af ten opzichte van 2011. Dit wordt veroorzaakt door forse toename van de vorderingen met € 11,5 miljoen, voornamelijk op verzekeraars door vertraagd declareren. Daarnaast zijn de schulden uit hoofde van het financieringstekort 2011 aan verzekeraars terugbetaald en loopt de schuld aan verzekeraars, door te hoge tarieven ten opzichte van de geraamde schadelast fors op (gezamenlijk effect: € 4,9 miljoen). In het voorjaar van 2013 is de meerjarenraming voor 2013 – 2043 opgesteld. De uitkomsten hieruit zijn gebruikt voor de bedrijfswaardeberekening ten behoeve van de impairment van de panden. De belangrijkste uitgangspunten betreffen: vanaf 2014 geen groei, vermogenskostenvoet van 5,08% gebaseerd op de gemiddelde langlopende leningenportefeuille en de rendementseisen op het eigen vermogen, de effecten van het bezuinigingsprogramma 2011 – 2013, de verwachte investeringen volgens het LTHP, het LTOP en de vervangingsinvesteringen en de dekking van kapitaallasten in de nieuwe bekostigingssystematiek. Op basis van deze meerjarenraming is de lange termijn financieringsbehoefte bepaald. De conclusie is dat De Tjongerschans de komende jaren voldoende cash flow genereert om te voldoen aan rente- en aflossingverplichtingen. Er zijn daarom ook geen bijzondere waardeverminderingen op de boekwaarde van de panden geëffectueerd. Daarnaast zal op basis van deze ramingen in 2013 een tweetal in 2012 gebruikte kasgeldfaciliteiten van resp. € 5,6 miljoen en € 8,0 miljoen worden omgezet in langlopende leningen. De eerste lening is omgezet in een langlopende lening. De lening van € 8,0 miljoen wordt

- 82 -

in de zomer van 2013 omgezet in een langlopende lening. Beide leningen worden onder borging van het WfZ aangetrokken. Voor de investeringen die in 2013 en 2014 worden gedaan is nar verwachting geen financiering noodzakelijk. Doordat de plafond- en garantieafspraken voor 2013 sneller tot stand zijn gekomen dan 2012 het geval was en doordat met verzekeraars adequate afspraken zijn gemaakt voor de financiering van het door het DOT-systeem opgelopen onderhanden werk, zijn de schommelingen in de liquiditeit voor 2013 naar verwachting minder heftig dan dat dit in 2012 het geval was. Naar verwachting kan naast de operationele activiteiten, daarmee ook de investeringsactiviteiten in 2013 worden gefinancierd. Op langere termijn is de verwachting dat het aantrekken van geborgd geld niet tot de mogelijkheden behoort. Dit is o.m. het gevolg van de crisis die de laatste jaren schaarste op de gelden kapitaalmarkten teweeg heeft gebracht, evenals de kritische houding van financiers ten aanzien van risico‟s en het beperken daarvan. Voor Tjongerschans betekent dit kritisch zijn op de investeringen die moeten worden gedaan, het in continuïteit een gezonde zorgexploitatie realiseren en de eigen vermogenspositie verbeteren. Op deze wijze kunnen de belangrijkste plannen worden gerealiseerd.

- 83 -

6 Beleid, inspanningen en prestaties Noorderbreedte 6.1 Meerjarenbeleid Missie In 2012 is de missie van Noorderbreedte opnieuw geformuleerd:

Noorderbreedte spant zich tot het uiterste in om het beste van de zorg te bieden aan vooral ouderen in Friesland die (complexe) zorg nodig hebben. Kenmerkend voor de medewerkers van Noorderbreedte is dat zij samen met de cliënt en familie het beste willen, kunnen en doen. Zij combineren ambitie en deskundigheid met warme aandacht voor de cliënt. Strategie Noorderbreedte In 2012 is de nieuwe positionering van Noorderbreedte: „Het beste van de zorg‟ verder uitgewerkt. Als uitwerking hiervan verscheen in december 2012 het boekje „Het verhaal van u en ons‟. Dit boekje is de basis voor de strategie van Noorderbreedte die is uitgewerkt in de Kadernota 2012 en een bijbehorend overzicht met Speerpunten en Beleidskader met doelen en activiteiten. Het meerjarig financieel kader ligt vast in de meerjarenbegroting 2012 2016. Eind 2012 verscheen de Kadernota 2013.

Externe ontwikkelingen Door de vergrijzing neemt de vraag naar gezondheidszorg toe. En de vraag verandert. De burger wil meer eigen regie. Geen grote verpleeghuizen of verzorgingshuizen meer, maar grotere en ruimere woningen, zorg thuis of in kleinschalige voorzieningen dichtbij. Tegelijkertijd is er door veranderingen in de bekostiging minder financiële ruimte om aan die vraag tegemoet te komen. De vraag van de burger aan de ene kant en het streven van de overheid om de kosten in de hand te houden, bepalen de strategie van Noorderbreedte voor de komende jaren. Concreet wordt Noorderbreedte geconfronteerd met verschillende ontwikkelingen zoals:  de afschaffing van de indicatie voor ZZP 1 en 2 en binnen enkele jaren ook van ZZP 3 en 4, zodat veel meer burgers met een relatief lichte zorgvraag geen vergoeding voor de woonkosten in een zorgcentrum ontvangen en daardoor veelal verspreid over de stad en het dorp blijven wonen,  de hogere kwaliteitseisen gesteld door de IGZ, bijvoorbeeld op het gebied van de medicatieveiligheid,  de eisen die de GHOR, de Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio, aan Noorderbreedte stelt,  de verantwoordelijkheid voor het vastgoed met de introductie van de NHC, de Normatieve Huisvestings Component,  de eisen die de banken/financiers stellen aan de balansfinanciering van Zorgpartners Friesland ten behoeve van investeringen in bouw,  de overheveling van begeleiding en verzorging naar de gemeenten, van AWBZ naar WMO,  de nieuwe bekostiging van de Geriatrische Revalidatie Zorg (GRZ) door de zorgverzekeraars,  de overheveling van de verpleging naar de zorgverzekeringswet,  de inhoudelijke eisen die verzekeraars/zorgkantoor stellen aan de inhoud van de zorg,  de afspraken die samen met de cliëntenraad zijn gemaakt of gemaakt gaan worden over familieparticipatie en eigen bijdragen van bewoners en cliënten.

Strategie De kernactiviteit van Noorderbreedte is het geven van complexe zorg aan ouderen, die verblijven in de verschillende zorgcentra. Dáár is Noorderbreedte bij uitstek goed in en daar ligt haar kwaliteit en ambitie. Daarnaast richt Noorderbreedte zich op het bieden van een veilige, geborgen woonomgeving. Midden in een snel veranderende samenleving en midden in politiek en economisch onzekere tijden kiest Noorderbreedte voor een heldere, vertrouwde koers. Vanwege de maatschappelijke verantwoordelijkheid en omdat de zorgcentra tal van relaties hebben met de omgeving, zet Noorderbreedte daarnaast ook in op het bieden van bijvoorbeeld thuiszorg, het

- 84 -

organiseren van activiteiten voor de wijk en het dorp en het faciliteren van zelfstandige zorgondernemers. Het is een breed scala aan zorg en activiteiten dat Noorderbreedte aanbiedt, maar het feit blijft: complexe zorg is onze kracht.

Speerpunten Noorderbreedte kent zeven regiegroepen die elk een breed veld aan onderwerpen bestrijken: Verantwoorde Zorg, Woon-, Welzijn- en Zorgprogramma‟s, Bouw & Transformatie, Personele Inzet & Talentontwikkeling, Informatie & ICT, Facilitaire Services en Omgevingsmanagement. De voorzitter van de regiegroep is lid van de Directie Noorderbreedte. Leden van de regiegroep zijn managers, coördinatoren zorg, medewerkers vanuit het Expertisecentrum en vanuit ondersteunende afdelingen. Jaarlijks worden de speerpunten per regiegroep benoemd. De voortgang van beleid wordt gemonitord in het Beleidskader Noorderbreedte, dat drie keer per jaar wordt geactualiseerd.

6.2 Algemeen beleid Het algemeen beleid van Noorderbreedte is in lijn met de speerpunten uit het meerjarenbeleid (zie 6.1). Hieronder is een aantal algemene resultaten vermeld. Andere resultaten op het gebied van kwaliteitsbeleid, personeelsbeleid en financieel beleid volgen vanaf 6.3. Positionering In 2011 is gekozen voor een nieuwe postionering. Noorderbreedte is specialist in zorg, vertaald als: Noorderbreedte, het beste van de zorg. Noorderbreedte spant zich tot het uiterste in om het beste van de zorg te bieden aan ouderen in Fryslân die complexe zorg nodig hebben. Deze positionering is uitgewerkt naar drie kernwaarden: het beste willen, kunnen en doen. Medewerkers combineren ambitie en deskundigheid met warme aandacht voor de cliënt. In 2012 is in lijn hiermee de missie van Noorderbreedte opnieuw gefomuleerd. Ook verscheen de besturingsfilosofie „Zo zijn onze manieren‟. Kern van deze filosofie is dat medewerkers van Noorderbreedte „partners in business‟ zijn. Ze maken gebruik van elkaars expertise en professionaliteit en willen leren met en van elkaar. In de besturingsfilosofie staan ook de kernwaarden genoemd en wordt ingegaan op de feitelijke aansturing van de BV. Ook in 2013 zal met medewerkers, clienten en andere stakeholders over de kernwaarden worden gesproken. Voor nieuwe medewerkers is een welkomstmodule in de maak waarin veel aandacht is voor de eigen visie en het eigen gedachtegoed van Noorderbreedte.Voor leidinggevenden wordt een programma ontwikkeld van leiderschapsontwikkeling dat voortbouwt op de herijkte besturingsfilosofie en positionering van Noorderbreedte. Ontwikkeling vastgoed In november 2012 is het Masterplan Bouw bijgewerkt, inclusief omzettingen en scenario's tot 2022. Financiering voor de plannen in het Masterplan is rondgekomen in juni 2012: met een bankenconsortium is een financieringsovereenkomst afgesloten voor de komende 4 jaren. Tegelijkertijd vindt op veel locaties van Noorderbreedte verbouw of nieuwbouw plaats: 

Op Terschelling is de nieuwbouw van De Stilen afgerond. Opening is in 2013.



Verder is de nieuwbouw van Erasmushiem en de verbouw van Abbingahiem van start gegaan.



De bouw van de Westerpoort in Franeker is gestart. Oplevering in 2013.



De verbouw van De Markt in De Spiker is gereed.



Nij Friesmahiem is voor zorg en verblijf gesloten. Bewoners zijn verhuisd naar Friesma State en naar tijdelijke huisvesting.



De interne verbouwing van Nieuw Mellens is gestart. Uitbreiding staat gepland voor 2013.



De uitbreiding van Flora State is gestart.



De ontwikkelfase voor de nieuwbouw Nieuw Toutenburg is gestart.



Zorgplein Harlingen is geopend (zie hierna).

- 85 -

Zorgprogramma‟s In 2012 is de ontwikkeling van zorgprogramma‟s verder opgepakt. Programmacommissies zijn actief met de opdracht zorgarrangementen voor specifieke zorgproducten uit te werken en te bewaken. Een zorgarrangement is een samenhangend geheel van wonen, voorzieningen, zorg en diensten voor een afgebakende cliëntgroep. Daarnaast wordt de basiszorg beschreven die aan alle doelgroepen wordt gegeven. In 2012 zijn onder andere beschrijvingen gereedgekomen voor „appartementwonen voor dementiezorg‟, „geriatrische revalidatiezorg, „herstelzorg‟ en „palliatieve zorg‟. Opening Zorgplein Harlingen MCL Harlingen is twee jaar lang verbouwd om een nieuw zorgconcept ruimte te geven. MCL Harlingen, De Batting en een aantal partners vormen samen Zorgplein Harlingen. Een nieuw concept waarin tweedelijnszorg, eerstelijnszorg en zorgbedrijven elkaar vinden. Van ziekenhuiszorg tot ouderenzorg, van huisarts tot apotheek, van fysiotherapeut tot verloskunde. En meer. Op 24 mei 2012 is het Zorgplein Harlingen feestelijk geopend. In oktober is een open dag georganiseerd. Eten, drinken en gastvrijheid In 2012 is een start gemaakt met het inspelen op de maatschappelijke trend naar meer gezond, duurzaam en vers voedsel. De restaurants op de locaties kiezen vaker voor gezonde, regionale producten. Ook is in 2012 geinvesteerd in gastvrijheid. Zo hebben alle horecamedewerkers het programma 'de Hospitality tour' gevolgd. Schoonmaak Vanaf 1 februari 2012 zijn werkzaamheden op het gebied van schoonmaak, transport en overige facilitaire zaken die FaSe uitvoerde, ondergebracht in een nieuwe Joint Venture, genaamd SenD. SenD staat voor Schoonmaak en Dienstverlening en is een samenwerking met Hago Zorg. SenD levert diensten aan de beide locaties van het MCL en aan zeven locaties van Noorderbreedte. Duurzaam inkopen Onder de noemer maatschappelijk-verantwoord-inkopen formuleert de inkoopafdeling nieuw inkoopbeleid gericht op duurzaam inkopen. Doelstelling is om in 2013 volledig te voldoen aan alle eisen vanuit het Milieuplatform Zorgsector en het gouden certificaat te halen. Standaardisatie medische gebruiksartikelen In 2012 zijn de eerste resultaten geboekt met het project standaardisatie medische gebruiksartikelen. Door goede inzet van medisch specialisten en verpleegkundigen, met ondersteuning van de sector inkoop en logistiek, zijn voor Tjongerschans, Noorderbreedte en het MCL standaardisatiekeuzes gemaakt. De productgroepen die in 2012 zijn afgerond zijn: infuussystemen, spuiten, naalden en zuurstofproducten. Informatisering Het gebruik van informatie en informatietechnologie is natuurlijk al lang een belangrijk onderdeel van de bedrijfsvoering van Noorderbreedte. Meer en meer wordt informatietechnologie ook toepasbaar in het zorgproces zelf, ook binnen Noorderbreedte. Om de snelle ontwikkelingen in de technologie en de mogelijkheden in het gebruik van data optimaal in te zetten, zijn informatie en ICT tot de speerpunten benoemd. Voor de ontwikkeling van het beleid en de aansturing van projecten rond dit thema is de Regiegroep Informatie & ICT in het leven geroepen. In deze regiegroep werkt Noorderbreedte samen met de ondersteunende diensten MIT en het Vastgoedbedrijf. Belangrijk onderwerp in 2012 en voor de komende jaren is het gebruik van mobiele toepassingen binnen het zorgproces. Mobiel werken en het gebruik van bepaalde applicaties kan de kwaliteit van de cliënt- en familiecommunicatie, de zorg zelf en het multidisciplinair samenwerken verbeteren. In 2012 is de applicatie LableCare in samenwerking met het bedrijf Lable, verder ontwikkeld en breder in gebruik genomen. Deze applicatie ondersteunt op innovatieve wijze de verzorgenden bij de werkzaamheden en de communicatie met cliënt en familie. Een volgende stap wordt het mogelijk maken van tablets en andere mobiele apparatuur binnen de zorgverlening. Daarom is in 2012 een onderzoek uitgevoerd naar de mogelijkheden van een draadloos netwerk op de locaties. Op basis van dit onderzoek is besloten dit in 2013 en 2014 aan te leggen. In het kader van de verbetering van de medicatieveiligheid is gestart met het gebruik van een elektronisch voorschrijfsysteem voor de artsen.

- 86 -

Ook op het gebied van betere en eenvoudiger ontsluiten van data zijn stappen gezet. Het doel is te komen tot een op Noorderbreedte gericht informatiemodel en bijbehorende technologie waarmee leidinggevenden beter kunnen worden voorzien van managementinformatie. Analyse van de inhoud en voorbereidingen voor de techniek maken uitvoering in 2013 mogelijk. Zorgzuster Fryslân In 2012 is Zorgzuster Fryslân echt van start gegaan. Zorgzuster Fryslân is een innovatieve dochteronderneming van Noorderbreedte. Als intermediair in de thuiszorg bemiddelt Zorgzuster Fryslân op een persoonlijke manier tussen zelfstandige zorgverleners en mensen die thuiszorg nodig hebben in Friesland. Noorderbreedte speelt hiermee, net als verschillende andere zorgorganisaties in Nederland, in op een groeiend aantal zorgverleners dat een eigen onderneming start om als zelfstandig ondernemer in de zorg aan het werk te gaan. Cliëntenraad Alle locaties van Noorderbreedte beschikken over een eigen cliëntenraad. Daarnaast heeft Noorderbreedte een centrale cliëntenraad (CCR) met een onafhankelijk voorzitter. De Centrale Cliëntenraad (CCR) van Noorderbreedte kwam in het verslagjaar 10 keer bij elkaar. Daarnaast heeft de CCR 2 keer overleg gehad met alle cliëntenraden op een locatie van Noorderbreedte, en vergaderde de CCR 3 keer op een locatie in aanwezigheid van de locale raad en de locatiemanager. De CCR overlegde in het verslagjaar 2 keer met de voorzitter van de directie. Evenals in voorgaande jaren kreeg de CCR ook in 2012 professionele ondersteuning door de directiesecretaresse Noorderbreedte en de ambtelijk secretaris CCR. Voor de samenstelling van de CCR wordt verwezen naar de personalia elders in dit jaardocument. De CCR heeft in 2012 de volgende onderwerpen ingebracht: Ongevraagd advies: 

de CQ Index 2010 rond Thuiszorg

Adviesaanvragen vanuit de directie waarbij ook daadwerkelijk advies is uitgebracht: 

(hernieuwde) adviesaanvraag verpleegkundige bereikbaarheid



Exploitatiebegroting 2012



Nadere invulling Raad van Bestuur ZPF en directie MCL



Aanvullende diensten en producten

Besproken: 

Zorgverkoop Noorderbreedte 2013



Convenant Investeringen Langdurige Zorg



(Ver)bouw Abbingahiem en andere bouwprojecten

Ter informatie voorgelegd: 

Conceptnotitie besturingsfilosofie Noorderbreedte



communicatieplan Zorgpartners Friesland



Zorggerelateerde wetenschappelijke onderzoeken Noorderbreedte



Beleidskader Noorderbreedte 2012



Kadernota 2013



Afronding project Zorgcheques

Overige: 

De Centrale Cliëntenraad nam deel aan de wervingsprocedure voor de directeur van Noorderbreedte

- 87 -

Verder in 2012  Vanaf 2013 werkt de geriatrische revalidatiezorg met DBC‟s. De voorbereidingen hiervoor zijn in 2012 afgerond.

6.3 Kerncijfers KERNGEGEVENS PRODUCTIE, CAPACITEIT, PERSONEEL EN OPBRENGSTEN Cliënten Aantal cliënten met zorg en verblijf per einde verslagjaar Waarvan ZZP-cliënten met zorg en verblijf per einde verslagjaar Aantal cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar Aantal extramurale cliënten (exclusief cliënten dagactiviteiten en Wmo-zorg) per einde verslagjaar Capaciteit Aantal beschikbare bedden/plaatsen met verblijfszorg per einde verslagjaar Productie Aantal dagen met zorg en verblijf in verslagjaar Waarvan ZZP-dagen met zorg en verblijf in verslagjaar Aantal dagdelen dagactiviteiten in verslagjaar Aantal uren extramurale productie in verslagjaar (exclusief dagactiviteiten en Wmo-zorg) Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Kosten ingehuurd personeel en zelfstandigen Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten

1.356 1.356 293 368 1.558 517.548 517.548 60.314 76.081 1.972 1.264 € 4.145.977 € 112.570.367 € 106.318.914 € 3.314.962

AANTAL KAMERS VERPLEEGHUIZEN NAAR BEDDENGROOTTE Type kamer Aantal kamers met één bed Aantal kamers met twee bedden (niet bestemd voor gehuwden/ samen-wonenden) Aantal kamers met drie bedden Aantal kamers met vier bedden Aantal kamers met vijf bedden Aantal kamers met zes bedden of meer Totaal aantal kamers

785 122 5 0 0 0 912

KERNGEGEVENS HULP BIJ HET HUISHOUDEN (WMO) Patiënten/cliënten huishoudelijke hulp Aantal patiënten/cliënten per einde verslagjaar Aantal patiënten/cliënten over het gehele verslagjaar (afgesloten trajecten plus patiënten/cliënten die per einde verslagjaar nog hulp ontvangen) Productie huishoudelijke hulp Aantal uren productie in verslagjaar - Waarvan in natura - Waarvan via persoonsgebonden budget Personeel huishoudelijke hulp Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar Kosten personeel niet in loondienst en zelfstandigen in verslagjaar Bedrijfsopbrengsten huishoudelijke hulp Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar - waarvan Wmo-opbrengsten - waarvan overige bedrijfsopbrengsten

511 616 77.408 77.274 134 1 0.21 1.664.760 1.572.020 1.570.105 1.915

- 88 -

6.4 Algemeen kwaliteitsbeleid Regie over kwaliteitsbeleid De regiegroep Verantwoorde Zorg stuurt het kwaliteitsbeleid van Noorderbreedte aan en rapporteert er ook over. De regiegroep richt zich op inhoudelijke thema‟s, zoals certificering, intern auditbeleid, cliëntwaardering, zorginhoudelijke ontwikkeling in de vorm van zorgpaden en het verbeteren van de farmaceutische zorg. De borgingsgactiviteiten en monitoring in het kader van bijvoorbeeld de Melding Incidenten Cliënten (MIC), Wet BIG, BOPZ (Middelen & Maatregelen), evenals de activiteiten van de Hygiëne-en Infectiecommissie, Decubituscommissie en Ethische Commissie vallen onder de verantwoordelijkheid van de regiegroep. Certificering PREZO is een landelijk kwaliteitskeurmerk voor verantwoorde zorg en verantwoord ondernemerschap. Dit keurmerk staat voor PRE(statiemodel) ZO(rg) en is landelijk erkend. De toekenning geschiedt door het onafhankelijk en geaccrediteerd kwaliteitsinstituut Perspekt, dat afhankelijk van de gemeten prestaties, een bronzen, zilveren of gouden keurmerk toekent aan zorgorganisaties. Het keurmerk heeft een geldigheidsduur van drie jaar. Ieder jaar wordt een tussentijdse audit wordt uitgevoerd om te toetsen of de organisatie nog steeds 'keurmerkwaardig' is. Bijna alle locaties van Noorderbreedte zijn gecertificeerd. Normen voor verantwoorde zorg Verantwoorde zorg is zorg van goed niveau, afgestemd op de reële behoefte van de cliënt. Landelijk is daarvoor het Kwaliteitskader Verantwoorde Zorg ontwikkeld. De Inspectie voor de Gezondheidszorg werkt met dit kader als basis van het Gelaagd en Gefaseerd toezicht. Ook vormen de cliëntgebonden indicatoren de basis voor de CQ-index (Consumer Quality index). Het Kwaliteitskader is in 2012 aangepast. Het meetinstrument bestaat uit sterk verkorte CQ-vragenlijsten om de cliëntervaringen te meten en een beperkte set zorginhoudelijke indicatoren, die zorgorganisaties zelf meten. IGZ De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) heeft in 2012 een aantal inspecties uitgevoerd. In Nieuw Mellens en Nieuw Toutenburg is een Algemeen Toezicht (2e fase) uitgevoerd, in Erasmushiem een onderzoek in het kader van de Wet BOPZ. Eind 2012 heeft sinds enkele jaren een accountgesprek met drie inspecteurs plaatsgevonden waarbij de directeuren en de beide eerstverantwoordelijke specialisten ouderengeneeskunde aanwezig waren.

- 89 -

6.5 Kwaliteitsbeleid cliënten 6.5.1 Kwaliteit van zorg Cliëntenraadpleging Noorderbreedte meet cliënttevredenheid met behulp van de CQ-index, een methode voor het meten van cliëntervaringen in de zorg. De methode is ontwikkeld door het NIVEL, in samenwerking met de afdeling Sociale Geneeskunde van het AMC. De Consumer Quality-index is een gevalideerde en gestandaardiseerde vragenlijst voor bewoners, contactpersonen (bij dementie) en cliënten thuis. De volgende thema's komen in de vragenlijst aan de orde: 

lichamelijk welbevinden



deskundigheid medewerkers



zorginhoudelijke veiligheid



zorgen leefplan/behandelplan



communicatie en informatie



geestelijk welbevinden



woon- en leefomstandigheden



privacy en zelfstandigheid



veiligheid, wonen en verblijf



participatie en dagstructurering



maaltijden

In 2012 heeft onder een groot deel van de locaties een onafhankelijke cliëntwaardering plaatsgevonden. De resultaten worden gebruikt voor verdere verbeteringen van de kwaliteit van zorgen dienstverlening. De resultaten van het cliëntwaarderingsonderzoek bepalen in belangrijke mate of een PREZO-keurmerk kan worden behaald. Communicatie In 2012 heeft een speciale werkgroep beleid ontwikkeld voor het zorgleefplangesprek en het afstemmingsoverleg op locaties. Beleid is nodig, want onder andere uit de cliëntenraadplegingen is gebleken dat een deel van de cliënten onvoldoende op de hoogte is van de schriftelijke afspraken die zijn gemaakt. Ditzelfde geldt voor het houden van evaluatiegesprekken. Cliënten zijn wel op de hoogte dat er met hen of hun familie afspraken worden gemaakt, maar maken daarbij niet altijd de verbinding met het zorgleefplan. Invoering start in 2013. Ethiek en „value statement‟ Zorgverlening is een „waardegedreven‟ activiteit (professioneel en persoonlijk) en kan tot botsende belangen leiden. Voor medewerkers is het noodzakelijk om daarover met elkaar van gedachten te kunnen wisselen. De Ethische Commissie speelt hierbij een belangrijke rol. Zo adviseert de commissie bijvoorbeeld over casuïstiek van de verschillende locaties. In het kader van de nieuwe besturingsfilosofie van Noorderbreedte is in 2012 veel aandacht gegeven aan de gedragsregels die de basis vormen voor de zorgverlening en de afstemming met cliënten, mantelzorgers en zorgverleners. Ook tijdens het Filmfestival Noorderbreedte 2013 dat in 2012 is voorbereid, komen deze thema‟s aan de orde. Farmaceutische zorg In 2012 is gewerkt aan het verbeteren van de farmaceutische zorg op locaties. Zo is er een handboek gereedgekomen en heeft elke locatie een aandachtsfunctionaris aangesteld. Ook zijn naar aanleiding van audits en vernieuwde weten regelgeving verbeterplannen gemaakt. Hygiëne- en infectiepreventie De afdeling H&IP heeft twee belangrijke doelen: het voorkomen van infecties bij cliënten en het voorkomen van besmettingen bij medewerkers. De afdeling H&IP is 7 x 24 uur per week bereikbaar voor het geven van advies over infectiepreventie en het afhandelen van accidenteel bloedcontact bij medewerkers. Meer informatie staat in

- 90 -

hoofdstuk 4. De afdeling speelde in 2012 een belangrijke rol tijdens de uitbraken van het norovirus op verschillende locaties. Familieparticipatie Familieparticipatie en mantelzorg zijn belangrijk. En het past binnen de visie van Noorderbreedte: zorgen dat bewoners een zo normaal mogelijk leven leiden. Daarbij vasthoudend aan de gewoonten en wensen van de cliënt. En daar hoort familie natuurlijk bij. Om de samenwerkingsrelatie tussen de formele en informele zorg op alle locaties verder te vernieuwen, is in 2011 een beleidskader ontwikkeld door een werkgroep bestaande uit medewerkers en familieleden van cliënten, met medewerking van Zorgbelang Fryslân. In 2012 is per locatie een plan van aanpak gemaakt. Ook krijgen locaties indien nodig ondersteuning bij de uitvoering van het plan. MIC Het totaal aantal meldingen van incidenten over alle locaties is gestegen in vergelijking met 2011. Dit geeft aan dat er op de locaties sprake is van een veilige cultuur waarbij de bereidheid om te melden hoog is. In de MICcommissies op elke locatie zijn (trends rondom) de meldingen besproken en afspraken gemaakt over veranderingen in de werkprocessen ter voorkoming van nieuwe (bijna-)incidenten. De volgende incidenten zijn gemeld: KENGETALLEN MIC 2012 NOORDERBREEDTE 2012 3.106 2.189 258 265

Vallen Medicatie Agressief gedrag Anders

2011 3.077 1.832 238 200

Verder in 2012 

Zorgbelang Fryslân heeft donderdag 19 januari het Zorgbelang Oké vignet uitgereikt aan negen Friese (zorg) organisaties, waaronder MCL, Tjongerschans en Noorderbreedte omdat zij, samen met Zorgbelang, cliënten laten meedenken over concrete en haalbare verbeteringen in de zorg.

6.5.2 Klachten Noorderbreedte maakt in navolging van de CBO-klachtenrichtlijn al jaren een duidelijk onderscheid tussen klachtenopvang, klachtenbemiddeling en klachtenbehandeling. De directe klachtenopvang wordt door de medewerkers en leidinggevenden opgepakt; de klachtenbemiddeling en klachtenbehandeling wordt uitgevoerd door een externe organisatie. In 2007 is een onafhankelijke klachtenbemiddelaar aangetrokken vanuit Quasir BV. Het Reglement Klachtenopvang en -bemiddeling voor cliënten van Noorderbreedte voldoet, conform de lidmaatschapsverplichting, aan de modelklachtenregeling van ActiZ/LOC. In 2012 zijn bij de klachtenbemiddelaar 207 klachten gemeld. Het aantal klagers is 54. Een derde deel van de klachten betreft de behandeling en verzorging. KLAGERS EN KLACHTEN Aantallen Aantal klagers Aantal klachten

1e periode (jan – apr) 17 39

2e periode (mei – aug) 20 90

3e periode (sept – dec) 17 78

Totaal 54 207

- 91 -

De klachtenbehandeling wordt uitgevoerd door de Provinciale Klachtencommissie Verzorging, Verpleging en Gehandicaptenzorg Friesland. Dertien zorgaanbieders in Friesland hebben besloten een gezamenlijke commissie in te stellen voor de onafhankelijke behandeling van klachten van cliënten. Noorderbreedte heeft zitting in het beheersbestuur van deze provinciale commissie. Cliënten worden schriftelijk geïnformeerd over de klachtenregeling. Zij ontvangen zowel de folder van Noorderbreedte met een verwijzing naar de klachtenbemiddelaar, als de folder van de provinciale klachtencommissie. Beide folders maken deel uit van de informatiemap die cliënten bij aanvang van de zorgen dienstverlening van Noorderbreedte ontvangen. In 2012 zijn vier klachten ingediend en in behandeling genomen bij de provinciale Klachtencommissie voor verpleging, verzorging en gehandicaptenzorg Friesland. Eén klacht is terugverwezen naar de manager en één klager heeft zich nadat alle gegevens over en weer waren uitgewisseld teruggetrokken. Over de andere twee klachten heeft de klachtencommissie advies uitgebracht. Eén van deze klachten is vervolgens aangehouden en terugverwezen voor een gezamenlijk gesprek; tijdens dit gesprek is men er gezamenlijk uitgekomen. De andere klacht is gedeeltelijk gegrond (op een aantal punten) en gedeeltelijk ongegrond verklaard (op een aantal punten).

6.6 Kwaliteit medewerkers 6.6.1 Personeelsbeleid Beschikbaarheid van personeel Op termijn krijgt de zorgsector te maken met een tekort aan medewerkers. Op dit moment is deze al enigszins voelbaar, vooral in de regio Harlingen en op Terschelling. De komende jaren zal dit toenemen. Vooral na 2016 zal het tekort groeien. Tegelijkertijd stijgt de zorgvraag door de vergrijzing. Er komen meer ouderen en ouderen worden steeds ouder. Om in te spelen op het dreigend tekort, wordt nog meer en nadrukkelijker ingezet op werving (bijvoorbeeld via het interne uitzendbureau Noorderbreedte Banen) en op samenwerking met het onderwijs. Daarnaast is een plan voor de aanpak van de arbeidsmarktproblematiek geschreven voor de periode tot 2016. Dit plan wordt steeds bijgesteld. We zetten vooral in op een persoonlijke benadering van onderwijsinstellingen, studenten en leerlingen. Onder de noemer Friese Zorgacademie werkt Noorderbreedte mee aan een intensieve samenwerking tussen zorgen onderwijsinstellingen in Friesland. Ook wordt aangehaakt bij bestaande campagnes en landelijke open dagen. Verloop personeel Het aantal vacatures is gedaald. Eind december 2012 staat de teller op 179 (tegen 253 vacatures in 2011) waarvan 159 langer dan 6 maanden. In 2012 zijn 52 medewerkers van Noorderbreedte Banen doorgestroomd (tegen 90 in 2010) en 91 medewerkers veranderden van locatie (tegen 33 in 2011). VERLOOP PERSONEEL - NOORDERBREEDTE

Instroom personeel in loondienst Uitstroom personeel in loondienst

2012 Aantal 213 195

FTE 129,6 116,4

2011 Aantal 240 212

FTE 139,5 122,5

- 92 -

Arbeidsarrangementen en roosteren Arrangementen beogen voor medewerkers meer flexibiliteit te geven in de arbeidscontracten, passend bij levensfase, werk-privé-situatie of persoonlijke ambitie. Bovendien maken de arrangementen een meer flexibele inzet van medewerkers mogelijk. In lijn daarmee wordt ervaring opgedaan met jaarroosters voor medewerkers. Doel is om 'slimmer' en 'gezonder' te roosteren, meer voorspelbaar voor medewerker en cliënt, volgens de principes rust, reinheid en regelmaat. De arbeidsarrangementen en de jaarroosters zijn vaak besproken met onder andere de onderdeelcommissies en roosterplanners van de locaties. Er zal eerst op enkele locaties ervaring worden opgedaan met deze arbeidsarrangementen. Daarna zijn de andere locaties aan de beurt. Doel is dat alle locaties van Noorderbreedte op termijn roosteren conform het beleid Lange Termijn Roostering. Werken en leren Beroepsbegeleidende leerwegen op MBO-niveau (BBL) combineren werken en leren. Leerlingen gaan op basis van een leerwerkovereenkomst en tegen een leerlingsalaris bij Noorderbreedte aan de slag. Dit soort leerwegen is geschikt voor leerlingen die gelijk aan de slag willen, maar ook voor herintreders of externe reïntegratie kandidaten. Op deze manier wil Noorderbreedte ook de eventuele krapte op de arbeidsmarkt voor zijn. Ook „zittende‟ medewerkers kunnen een BBL-opleiding volgen, bijvoorbeeld in het kader van de eigen loopbaanontwikkeling. AANTAL BBL-ERS IN 2012 BBL-ers met arbeidsovereenkomst BBL-ers met leerarbeidsovereenkomst Externe re-integratiekandidaten

74 64 19

Daarnaast hebben 615 stagiaires in 2012 een stage gelopen bij Noorderbreedte. Het gaat om stagiaires die de beroepsopleidende leerweg op MBO- en HBO-niveau volgen (BOL). Alle locaties van Noorderbreedte zijn erkend als leerbedrijf. Dat betekent dat de begeleiding van leerlingen en stagiaires voldoet aan de kwaliteitsnormen van Calibris (kenniscentrum voor leren in de praktijk in Zorg, Welzijn en Sport), ECABO (kenniscentrum voorberoepsonderwijs op de werkvloer voor de bedrijfsadministratie en secretariële opleidingen) en KENWERK (kenniscentrum voor leren in de praktijk voor horeca en facilitair). Interne scholing Een overzicht van de interne scholing in 2012: 

Visie en teamdagen, cultuur



Kleinschalige zorg



BOPZ



Somatische ziektebeelden / Klinische lessen



Fysieke belasting



Werkbegeleiding



Palliatieve en terminale zorg



Geriatrie, probleem- en grensoverschrijdend gedrag



Zorgleefplan (basis en vervolg) en zorgpaden



Omzetting van zorgplaatsen



Computercursus en Lable Care



Service & dienstverlening en vraaggericht werken



BIG (inclusief toetsscholing)



HACCP & hygiene en schoonmaak



PDL



Persoonlijke ontwikkeling en teamcoaching



Kwaliteitsverbetering o.a. ZZP, Preso, VPT-LG



BHV nieuwe medewerkers



Extramuralisering en ketenzorg

- 93 -

Fries Leerplein In 2011 is het Fries Leerplein op bijna alle locaties in gebruik. Bij de afdeling opleidingen zijn een viertal opleiders opgeleid als auteur voor het Fries Leerplein. Er is in samenwerking met inhoudsdeskundigen gestart met het ontwikkelen van modules of aanpassen van ingekochte modules. Ook is het aantal opleidingen dat via het Fries Leerplein wordt aangeboden uitgebreid. De locaties bepalen per jaar welke modules de medewerkers gaan volgen. Hiervoor maken de locaties een jaarplanning als onderdeel van de opleidingsjaarplannen van de locaties. Voor de elektronische leeromgeving wordt gebruikt gemaakt van het systeem Pulseweb, dit in een samenwerkingsverband met MCL, Tjongerschans en KCL.

Verder in 2012 

Een werkgroep werkt aan het ontwerp van een nieuw 'functiegebouw zorg' voor de functies verpleging en verzorging niveau 2 tot en met 5. Eind 2011 is de functie 'stafverpleegkundige zorg (niveau 5) ingesteld bedoeld voor ondersteuning van (de uitvoering van) zorginhoudelijk beleid op de locatie. In 2012 zijn de functies van verzorgende niveau 3 en verpleegkundige niveau 4 herijkt en is het plan besproken met de



ondernemingsraad. In de toekomst zijn ook verpleegkundigen niveau 4 onderdeel van een zorgteam. De functie van coördinator zorg is in 2012 herijkt en opnieuw aangepast aan de veranderende omstandigheden in de omgeving en de zorg. Ook is er een aangepast profiel voor de coördinatoren zorg opgesteld. In 2012 hebben alle coördinatoren zorg een test gedaan gericht op verdere ontwikkeling van hun talenten in lijn met dit gewenste profiel.

6.6.2 Kwaliteit van werk Uitgangspunt binnen Noorderbreedte is dat medewerkers met plezier kunnen werken, gezond en duurzaam inzetbaar zijn in een dynamische, lerende organisatie. Het gezondheidsbeleid is in dit kader nader uitgewerkt in een aantal bouwstenen. Hierin komen steeds de bijdrage van de medewerker en leidinggevende en de ondersteunende inzet van personeels- en arbo-instrumenten integraal samen.

Regie & Resultaat Met de directie en tijdens de gezondheidsbijeenkomsten op de locaties is de voortgang van het gezondheidsplan besproken. Het verzuimpercentage van Noorderbreedte is daarbij met meer dan een half procent gestegen van 5,68% naar 6,31%. Hiermee scoort Noorderbreedte ook hoger dan het VVT-branchegemiddelde, dat is gedaald naar 5,80%. Het regionale gemiddelde ligt op een verzuim van 5,96%. De meldingsfrequentie is tevens licht gestegen waarbij aan het einde van het jaar de „outbreak‟ van virussen op een aantal locaties een duidelijke rol heeft gespeeld. Daarentegen is de gemiddelde verzuimduur licht gedaald. Verder heeft de bespreekcyclus duidelijk gemaakt dat we het qua verzuim in het 2e ziektejaar structureel beter doen. Het nodige valt nog te winnen in het 1e jaar van ziekte. 84,5 % van de ziektegevallen duren daarbij langer dan 2 weken. Het bewegingsapparaat is in circa 50% van de ziektegevallen de oorzaak. De focus ligt het komend jaar nog nadrukkelijker op het vroegtijdig monitoren van de verzuimcasuïstiek en het samenspel in het procesverloop van de verzuim- & reïntegratiebegeleiding. ZIEKTEVERZUIM PERSONEEL EXCLUSIEF ZWANGERSCHAPSVERLOF, VOLGENS VERNETDEFINITIE – NOORDERBREEDTE (BEREKEND OVER 2 ZIEKTEJAREN)


2011 5,68 %

2012 6,31%

Fit & fysiek In het verslagjaar is prioriteit gegeven aan het beleid rond „gezond bewegen‟ dat is gericht op de preventie van fysieke belasting. De scholingsaanpak is in projectgroepverband met vertegenwoordigers uit fysio, ergo, zorg, arbo en hrm verder gestructureerd. Een centrale basisscholing voor nieuwe medewerkers op het terrein van de til- en transfervaardigheden is ontwikkeld. De oprichting van een kernteam vanuit fysio en ergo speelt hierin een centrale rol. Ook is in de aanpak rond teamgerichte scholingen op de locaties „meer maatwerk‟ aangebracht. De fysio-,

- 94 -

ergotherapeuten en aandachtsvelders worden in het komende jaar in een „groeitraject‟ verder in hun rol gebracht. Het integreren van E-learning en E-gaming maakt de cirkel ook wat betreft „het nieuwe en ook speelser leren‟ rond. Verder is de aanvullende inzet van preventieprogramma‟s gericht op het bewegings- en houdingsgedrag uitgebreid naar meerdere locaties. Gericht werkplekonderzoek „aan de bron‟ maakt de preventieaanpak compleet. De tijdige uitvoering van de risicoinventarisatie & evaluatie is verder geborgd door de aanstelling van een Arbo-deskundige binnen ArboZPF.

In gesprek & interactie Met de werkvermogensmonitor is op twee locaties ervaring opgedaan. Er was sprake van een gemiddelde respons van 56 %. Medewerkers hebben een anonieme digitale terugkoppeling gekregen over hoe zij er zowel fysiek als geestelijk in hun werk voorstaan. Het in gesprek gaan over de gezondheid werd mede door de terugkoppeling van de groepsresultaten door de coördinator en personeelsadviseur gestimuleerd. Het bespreken van alle met de gezondheid samenhangende aspecten wordt hiermee beter bespreekbaar. De resultaten uit de gesprekken zijn meegenomen in het gezondheidsplan van de locatie. Als algemeen thema is duidelijk het stimuleren van de eigen regie in de leefstijl naar voren gekomen. Verdere preventieve activiteiten op dit terrein worden geïnitieerd.

Energie & evenwicht Op twee locaties is de workshop „stress uit je gedachten‟ op coördinatorniveau uitgevoerd en geëvalueerd. In verband met de brede belangstelling is besloten tot uitbesteding van de workshop. Sowieso is 2013 het jaar waarin aan de ontwikkeling van de bouwsteen „energie & evenwicht‟ veel aandacht wordt besteed. Inmiddels is er een beleidsnota psychosociale arbeidsbelasting verschenen. Deze geeft een mooi overzicht van al onze beschikbare instrumenten op het terrein van agressie & geweld, werkdruk, werkstress en „gezond roosteren‟. De balans werk/personele inzet, werk/persoon en werk/privé krijgt daarmee een nadrukkelijke plaats in het gezondheidsbeleid van Noorderbreedte.

6.7 Samenleving / MVO De locaties van Noorderbreedte staan zichtbaar midden in de samenleving en dragen bij aan een veilige, gezonde, schone en leefbare samenleving voor iedereen. Noorderbreedte is een open organisatie die graag verantwoording aflegt. Een aantal voorbeelden uit 2012 onderstreept die maatschappelijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid: Pers en communicatie Via verschillende kanalen – bijvoorbeeld via nieuwsberichten, regionale kranten, radio en televisie – legt Noorderbreedte voortdurend verantwoording af. Maar ook via de website van Noorderbreedte en de verschillende locaties, en het externe relatieblad Noorderleven.Plaatselijke bladen hebben vaak aandacht voor activiteiten zoals markten, reisjes en dergelijke. Noorderbreedte verzond in 2012 17 persberichten. Praktisch gesproken heeft de persvoorlichter dagelijks contact met één of meer journalisten. De regiopers is daarbij de belangrijkste partner. STATISTIEKEN WWW.NOORDERBREEDTE.EU

2010 2011 2012

Bezoeken

Unieke bezoekers

Paginaweergaves

Gemiddelde tijd op de site

% via zoekmachine

22.012 26.503 49.968

16.828 19.162 32.806

71.973 75.747 132.346

00:02:18 00:01.54 00:01:55

44,30% 38,52% 58,00%

- 95 -

Relatie met zorgkantoor en zorgverzekeraars Met het Zorgkantoor Friesland onderhoudt Noorderbreedte een goede relatie. Zowel over zorginhoudelijk beleid en wanneer het gaat om de bedrijfsvoering wordt er in alle openheid en goede harmonie met elkaar gesproken. Tijdens reguliere monitoringsgesprekken is het zorgkantoor geïnformeerd over financiële en zorginhoudelijke ontwikkelingen binnen Noorderbreedte. Bij innovatieve projecten zoals het Digitaal Dossier en Zorgzuster Fryslân is het zorgkantoor vanaf de beginfase betrokken en leverde zij een belangrijke bijdrage. Ook met de verschillende verzekeraars bestaat een goede relatie. De omvang van de huidige zorglevering die vergoed wordt door zorgverzekeraars is nog beperkt, maar door de overheveling van de geriatrische revalidatiezorg van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet per 2013 en de uitvoering van de AWBZ door de zorgverzekeraars zal dit gaan veranderen. Milieu en duurzaamheid Zorg en aandacht voor kwaliteit, veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu zijn essentiële aandachtspunten van het ondernemingsbeleid van Zorgpartners Friesland. Voor meer informatie over de uitgangspunten van dit beleid wordt verwezen naar 4.6.

Duurzaam bouwen Noorderbreedte heeft veel ervaring opgedaan met duurzaam bouwen. Verschillende duurzame energieconcepten zijn ontwikkeld en uitgevoerd. Op dit moment wordt er gewerkt aan het bijstellen van het programma van eisen techniek Noorderbreedte. Doel is te komen tot eenduidig beleid op het gebied van duurzaam bouwen.

Nieuwbouw De Stilen In 2012 is de nieuwbouw opgeleverd. Voor het project „Duurzaam zorgcentrum De Stilen Terschelling‟ is een aantal maatregelen toegepast om de CO2-uitstoot te beperken en de energieprestatiecoëfficiënt onder de norm te brengen. Onder andere door drielaagse beglazing, CO2-gestuurde ventilatie, een zonneboiler, zonnecollectoren, HF- verlichting met daglichtregeleing, automatische zonwering en LED-verlichting. De energieprestatie voldoet hiermee bijna aan het bouwbesluit dat sinds 2012 voor nieuwe gebouwen geldt. Hiervoor is op grond van de Subsidieregeling Wet op het Waddenfonds door het Vastgoedbedrijf subsidie aangevraagd en toegekend.

Nieuwbouw Westerpoort In het centrum van Franeker zijn plannen ontwikkeld voor nieuwbouw van een multifunctioneel centrum. Naast 6 groepswoningen voor bewoners van Noorderbreedte worden ook 7 huurwoningen gerealiseerd. Daarnaast zijn er ruimten opgenomen in het plan voor recreatie, activiteiten en kantoren. Een van de uitgangspunten voor het ontwerp was een zo energiezuinig gebouw te ontwerpen. November 2012 is gestart met de bouw. Naast warmte-en koudeopslag en extra isolerende maatregelen in de buitenschil zijn er ook zonnepanelen in het ontwerp meegenomen.

Project Energiebesparing ActiZ-onderzoek De Spiker In 2010 is een energiebesparingsonderzoek bij De Spiker uitgevoerd. Maatregelen die vanuit dit onderzoek zijn aanbevolen, zijn bijvoorbeeld het toepassen van LED-verlichting, thermostatische regelventielen en spaarlampen. In 2012 is een begin gemaakt met het uitvoeren van de verbeteringen. Er is LED-verlichting op de bewonerskamers geïnstalleerd en de radiatorkranen op de gangen zijnvervangen door thermostaatkranen.

Nieuwbouw Erasmushiem De bouw van de nieuwbouw is in december 2012 gestart. Er is voor deze locatie een duurzaam en efficiënt energieconcept uitgewerkt. In dit project worden zonneboilers en ecologische dakbedekking toegepast. Daarnaast worden aansluitingen voorzien om in de toekomst aan te sluiten op het nog te realiseren warmtenet.

Verbouwing Abbingahiem De renovatie van deze locatie is eind 2012 gestart. De doelstellingen zijn dat het pand aan de laatste vereisten moet voldoen. Het gebouw krijgt comforttechnisch een boost en het energieverbruik zal door zowel bouwkundige aanpassingen als het toepassen van duurzame technieken zoveel mogelijk worden teruggedrongen. Onder andere door optimalisatie van luchtbehandeling en het isoleren van de buitenschil door dakisolatie, HR++ beglazing, isoleren van kopgevels en borstwering. Eind 2012 is er een onderzoek opgestart naar de energievoorziening. De

- 96 -

terreinleidingen van Abbingahiem worden mogelijk van de energiecentrale van het MCL afgekoppeld. In dit geval zal Abbingahiem in plaats van warmtelevering vanuit het MCL een eigen warmtevoorziening krijgen.

Nieuw Mellens Eind 2012 is er gestart met een onderzoek naar de energievoorziening van Nieuw Mellens. Daarbij wordt gekeken naar het afkoppelen van terreinleidingen van Nieuw Mellens met de energiecentrale van het MCL. In plaats van warmtelevering vanuit het MCL zal Nieuw Mellens een eigen warmtevoorziening krijgen.

6.8 Financieel beleid Noorderbreedte BV kan terugkijken op opnieuw een financieel prima jaar en ook op andere fronten, zoals de Prezo, klantwaardering, het omzettingsproces van zorg zonder behandeling (vzh) naar zorg met behandeling (vph) heeft Noorderbreedte een goed jaar achter de rug. Noorderbreedte kent een solide financiële basis. De ratio‟s solvabiliteit, resultaatontwikkeling en liquiditeit voldoen ruimschoots aan de interne en externe normen waarmee met vertrouwen naar de toekomst kan worden gekeken.

Stelselwijziging In de waarderingsgrondslagen voor de bepaling van de opbrengsten werd in de AWBZ tot nu toe veelal uitgegaan van het kasstelsel. Uitgangspunt bij het kasstelsel was het in dat jaar geldende tarief. In dat tarief zit een voorlopige indexering over het lopende jaar en een afrekening tussen voorlopige index en definitieve index over het voorgaande jaar. Die systematiek wordt door invoering van de nieuwe RJ655 gewijzigd. In de RJ655 wordt nu geregeld dat de vordering na-indexering in beginsel in het jaar van ontstaan dient te worden verwerkt, ongeacht het jaar waarin de NZa deze indexering in het wettelijk budget voor aanvaarbare kosten verwerkt. De werking van de nieuwe RJ655 geldt met ingang van boekjaren vanaf 1 januari 2013. Daarmee kan de nieuwe regeling over het boekjaar 2012 worden toegepast doch moet in 2013 worden toegepast. Noorderbreedte heeft de keuze gemaakt om de regeling gelijk per 2012 toe te passen. De wijziging wordt in de RJ655 bovendien benoemd als stelselwijziging. Ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden zijn de vergelijkende cijfers over het voorgaande boekjaar in de balans en resultatenrekening aangepast. De vergelijkende cijfers over het jaar 2011 zijn als volgt aangepast: x € 1.000 Resultaat (V&W Noorderbreedte) Balans (ultimo) (Activa) Vordering uit hoofde van financieringstekort (Passiva) Collectief gefinancierd gebonden vermogen Ratio’s Solvabiliteit (EV/TV) Solvabiliteit (EV/totaal opbrengsten) Currentratio (vl.activa incl. voorraden/kortlopende schulden)

2011(voor stelselwijziging) 4.919

2011 (na stelselwijziging) 5.928

Effect

2.931 14.934

4.207 16.210

1.276 1.276

47,9% 31,8% 1,00

48,9% 32,7% 1,04

+1,0% +0,9% +0,04

1.009

Het effect van de definitieve indexering over 2011 (€ 1,276 mln) is uit de baten van 2012 gehaald en opgenomen in 2011. Voor het jaar 2011 is de definitieve indexering over 2010 (€ 0,267 mln.) hierop in mindering gebracht en verwerkt in de beginstand van de reserve aanvaardbare kosten. Indien in de toelichting op de jaarrekening de vergelijkende cijfers uit 2011 worden aangehaald betreft dit de cijfers na de stelselwijziging.

- 97 -

HET RESULTAAT VAN NOORDERBREEDTE BV IS ALS VOLGT OPGEBOUWD (BEDRAG X € 1.000): Jaarrekeningresultaat Noorderbreedte BV

Bedrag

Resultaattoevoeging Reserve aanvaardbare kosten

2.714

Bestemmingsreserve inventaris Bestemmingsreserve huisvesting

Jaarrekeningresultaat Noorderbreedte BV 2012

2.714

Het jaar 2012 is voor Noorderbreedte BV uitstekend afgesloten met een positief resultaat van € 2,7 mln., waarvan € 1.540.000 vanuit de operationele bedrijfsvoering door de resultaatverantwoordelijke eenheden. Over het jaar 2011 presenteerde Noorderbreedte een resultaat van € 5,9 mln. Evenals vorig jaar, was ook in het verslagjaar het beeld over de resultaatverantwoordelijke eenheden nog vrij divers. In de laatste herschikkingronde voor 2012 is opnieuw alle gerealiseerde productie (omzet) vertaald in de productieafspraak. Uiteindelijk heeft het zorgkantoor Friesland in oktober extra middelen ontvangen vanuit de landelijke knelpuntenpot waarmee de productieafspraken op het niveau van de gerealiseerde omzet kon worden opgetrokken. Waardering onroerend goed Evenals bij MCL BV is ook de waardering van het onroerend goed een belangrijk item binnen de AWBZ. Met ingang van 2012 heeft in de langdurige zorg ook voor de kapitaalslasten de overstap plaats gevonden van aanbodgerichte bekostiging naar een vraaggestuurde wijze van financiering. Dit gebeurt door de introductie van de normatieve huisvestingscomponent (NHC). De overgang van de huidige vergoeding naar de normatieve vergoeding gaat stapsgewijs. In verband met deze overgang is in het jaar 2011 een compensatieregeling van kracht geworden. Met de compensatieregeling kon via de nacalculatie 2011 eenmalig bij de NZa compensatie gevraagd worden voor spookgebouwen, volledig leegstaande gebouwen en asbestsituaties met als peildatum december 2011. De aanvraag van Noorderbreedte is op één post na volledig gehonoreerd en verwerkt in de jaarrekening 2012. Voor de care vervalt de oude bekostigingssystematiek met ingang van 2018. Dat betekent dat materiële vaste activa afgeschreven dienen te worden binnen een termijn die overeenkomt met de werkelijke economische levensduur, al of niet rekening houdend met een restwaarde. Deze termijn wordt in praktijk vaak gesteld op 30 jaar, of op 40 jaar met een zogenaamde midlife update. Dit laatste betekent een verdere uitwerking naar componenten, waarbij ook de bouwkundige voorzieningen onderverdeeld worden in een deel dat in 40 jaar wordt afgeschreven en een deel dat in 20 jaar wordt afgeschreven. In 2012 is voor Noorderbreedte de afschrijvingstermijn van de gebouwen teruggebracht naar 40 jaar. Voor Noorderbreedte is per locatie (RVE) als kasstroomgenererende eenheid een impairment berekening gemaakt op basis van de bedrijfswaarde methodiek. Daarbij is rekening gehouden met een WACC van 5,61%. Een andere belangrijke variabele voor de bepaling van de bedrijfswaarde is het bezettingspercentage. Deze is door het vervallen van de indicaties voor ZZP1 tot en met ZZP4 en de onzekerheid over de mogelijkheden van substitutie door financiële regiokaders of toestemming van het zorgkantoor gesteld op 90%. Voor de opbrengst is in de bedrijfswaarde berekening verder rekening gehouden met alternatieve aanwending van appartementen bijvoorbeeld door verhuur. De berekende bedrijfswaarde is vervolgens afgezet tegen de boekwaarde, waarbij indien nodig de boekwaarde is afgewaardeerd op het niveau van de bedrijfswaarde. Productie en omzetontwikkeling De tendens is dat vooral bij de zorg zonder behandeling, de oude verzorgingshuizen, de productie onder druk staat. De organisatie is op twee fronten druk bezig om de productie te verschuiven, binnen de met het zorgkantoor gemaakte productieafspraken. Enerzijds door de lege plaatsen in te vullen met (tijdelijke) plaatsen met behandeling en daarnaast bestaande plaatsen zonder behandeling om te zetten naar plaatsen met behandeling.

- 98 -

De trends in de productie ontwikkeling in volume en mix zetten zich in het jaar 2012 onverminderd voort. Het aantal bezette plaatsen zonder behandeling (vzh) nam verder af tot een niveau van 370 (peildatum december) ten opzichte van 450 (excl. 8 plaatsen partner) een jaar daarvoor. Vooral in de lagere ZZP‟s is de daling fors. De gemiddelde zorgzwaarte neemt daarmee toe. Enerzijds is het een maatschappelijke tendens dat ouderen zolang mogelijk zelfstandig willen blijven wonen en aan de andere kant zien we dat het indicatieorgaan vooruit loopt op de discussie rond scheiden van wonen en zorg door deze groep maar beperkt te indiceren. Tegenover de daling van de zorg zonder behandeling is er nog steeds sprake van een groei van de bezetting van de zorg met behandeling (vph). Deze houdt echter geen gelijke tred met de daling van het volume zorg zonder behandeling. Het aantal bezette plaatsen steeg van 904 december 2011 naar 959 in december 2012. De omzetontwikkeling in cijfers ziet er als volgt uit: Omzetontwikkeling Noorderbreedte BV

2012 (x € 1.000)

AWBZ zorg met behandeling AWBZ zorg zonder behandeling Overig Totaal Wettelijk budget Niet gebudgetteerde zorgprestaties Subsidies Overige bedrijfsopbrengsten Som bedrijfsopbrengsten

2011 Na stelselwijziging (x € 1.000)

(In %)

2010 (In %)

(x € 1.000)

(In %)

68.529 17.047 20.743 106.319

61% 15% 18%

57.171 20.003 21.070 98.244

54% 19% 20%

50.526 22.769 19.897 93192

51% 23% 20%

2.291 645 3.315

2% 1% 3%

2.414 641 3.616

2% 1% 4%

2.329 204 3.981

2% 0% 4%

112.570

104.915

99.706

De totale omzet van Noorderbreedte BV is in 2012 toegenomen met 7,3% tot een bedrag van €112,6 mln. De omzetstijging is als volgt te verklaren: 

Tariefstijging van de intramurale productie door de intensiveringmiddelen ad. 4,8% van het tarief en de algemene indexering van de tarieven;



Toekennen van de compensatieregeling vast activa, waarmee een versnelde afschrijving plaatsvindt van gebudgetteerde kapitaalslasten;



Enerzijds daalt het totale volume aan bezette bedden wat zorgt voor een omzetdaling. De gemiddelde ZZP mix stijgt echter dusdanig dat over het totaal gezien sprake is van een lichte omzetstijging.

Ontwikkeling eigen vermogen In het jaar 2012 is het eigen vermogen van Noorderbreedte BV als gevolg van het positieve resultaat 2012, toegenomen van € 34,3 mln. ultimo 2011 naar € 37,0 mln. ultimo 2012. In het jaar 2012 is volgens de P&C-cyclus voor het geheel van Noorderbreedte BV en ook voor de resultaatverantwoordelijke eenheden het eigen vermogen, dat noodzakelijk is voor de risicoafdekking, zichtbaar gemaakt en vertaald in de meerjarenbegroting 2013 - 2017. Uitgangspunt in de meerjarenbegroting is een solvabiliteitspercentage van 23% (exclusief bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen) per 2015 voor elke resultaat verantwoordelijke eenheid. Met het positieve resultaat komt het solvabiliteitspercentage per ultimo 2012 uit op 26,7% (eigen vermogen (excl. bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen)/totale opbrengst) ten opzichte van 26,0% per ultimo 2011. Inclusief de bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen komt het solvabiliteitspercentage uit op 32,9%. Regeling AO/IC AWBZ Op basis van het door de accountant geaccordeerde interne controleplan 2012 zijn gedurende het jaar honderd dossiers gecontroleerd op juistheid, volledigheid en rechtmatigheid van de geregistreerde productie. Naast deze dossiercontrole zijn er verschillende aanvullende controles uitgevoerd om de naleving van de regelgeving te toetsen. Eventuele onrechtmatigheden in de productie zijn gedurende het jaar of bij de jaarafsluiting gecorrigeerd.

- 99 -

Intensiveringsmiddelen (convenant, kwaliteitsmiddelen) De kwaliteitsimpuls (convenant investeringen langdurige zorg) heeft geleid tot verhoging van de ZZP-tarieven met zo‟n 4,8%. Het doel van de middelen is dat de kwaliteit van de zorg voor cliënten met een verblijfsindicatie wordt verhoogd en het terugdringen van administratieve lasten waardoor er meer tijd voor de cliënt beschikbaar komt. Kwaliteit van zorg kan vertaald worden in meer uren zorg, maar ook in de uitvoering van de zorg door hoger gekwalificeerd personeel (opleidingskosten). Om uitwerking te geven aan het convenant is een plan van aanpak bij Zorgkantoor Friesland ingediend voor de periode 2012 – 2013. De locaties hebben, na afstemming met de decentrale cliëntenraden en de oc‟s, plannen ingediend passend binnen het plan van aanpak en deze zijn vertaald in de budgetten van de locaties. De extra middelen (uiteindelijk € 3.659.905 op basis van gerealiseerde productie) passen bij een aantal reeds in gang gezette ontwikkelingen, zoals de toevoeging van extra fte‟s t.b.v. de omzetting van een groot aantal plaatsen zonder behandeling (vzh) naar plaatsen met behandeling (vph), opleiden via e-learning en de digitalisering van allerlei zorgprocessen die gericht is op kwaliteitsverbetering, meer duidelijkheid over zelfredzaamheid en op vermindering van administratieve lastendruk.

6.9 De toekomst In de Kadernota Noorderbreedte 2013 staat aangegeven welke ontwikkelingen op Noorderbreedte afkomen en hoe zij hierop inspeelt. Het zorglandschap De groei van de economie stagneert en juist uit die groei bekostigde de overheid de groei van de ouderenzorg. Tegelijkertijd is er sprake van dubbele vergrijzing. Ouderen worden ouder en als gevolg van de demografie komen er ook meer ouderen bij. Waren er tien jaar geleden nog 500.000 80+ -ers in Nederland, nu zijn dat er al 600.000 en over 10 jaar groeit dat snel naar meer dan 800.000. Veel van deze ouderen zijn gelukkig gezond, en ontstaat er daardoor een grote groep mogelijke mantelzorgers en vrijwilligers. Tegelijk zijn de gevolgen van kleinere gezinnen, grotere (reis)afstanden tussen ouders en kinderen, meer uiteenlopende (levens)overtuigingen merkbaar. Daarnaast zijn er vele uiteenoplopende visies over menswaardige zorg en het levenseinde en over de almaar oplopende kosten van de (ouderen)zorg. Om de zorg betaalbaar en bereikbaar te houden, maakt de overheid een aantal keuzes: 

De overheid doet haar best om het speelveld geleidelijk te verschuiven van publiek naar privaat en ook van de landelijke overheid (VWS) naar de lokale overheid (gemeenten).



De aanspraak op collectief bekostigde zorg verschuift steeds meer van een recht op zorg naar een voorrecht. Als burger dien je eerst zelf alles in het werk te stellen voordat je kunt leunen op de overheid (compensatie beginsel).



Om in aanmerking te komen voor collectief bekostigde zorg worden de indicatiegrenzen hoger gelegd. De indicaties en vergoedingen voor wonen met lichte zorg (zzp 1 t/m 3) worden geschrapt.



Vervolgens wordt het AWBZ-regiobudget vast gepind (gelukkig was het mogelijk voor Friesland het structurele tekort van ongeveer 2% op jaarbasis dat afgelopen jaren was ontstaan teniet te doen).



Er wordt steeds intensiever onderhandeld over prijs en volume (aanbesteding bij zowel gemeenten als zorgkantoor/zorgverzekeraar).

Strategie Noorderbreedte staat voor zorg, verblijf en behandeling én voor veilig wonen in „keuze‟-kernen. Niet meer in elk dorp of elke wijk maar, geheel in de lijn met hoe gemeenten daar naar kijken, in vestigingen in bepaalde woonkernen en met voldoende voorzieningen, ook gericht op de wijde omgeving. Daarnaast zoekt Noorderbreedte de samenwerking, zowel binnen het concern als met netwerken daarbuiten.

- 100 -

Ook in 2013 gaat Noorderbreedte door met het omzetten van plaatsen verblijf zonder behandeling naar plaatsen verblijf met behandeling. Eind 2012 omvatte Noorderbreedte 1.041 plaatsen verblijf met behandeling. In 2013 willen we nog meer omzetten om aan de toenemende vraag naar complexe zorg te blijven voldoen. De overheid zet voor 2013 fors in op „scheiden wonen en zorg‟. Burgers ontvangen alleen een vergoeding voor woonkosten bij een forse zorgbehoefte; wanneer deze behoefte er niet is, zal de burger zelf de woonlasten moeten betalen. Noorderbreedte draagt daaraan bijvoorbeeld bij door het realiseren van appartementen in een veilige omgeving, bijvoorbeeld bij De Stilen en de nieuw te bouwen locatie in plaats van het huidige Erasmushiem. Agenda regiegroepen 2013

Verantwoorde zorg 

Het werken met het zorgleefplan, inclusief het geleidelijk aan gaan werken met het digitaal dossier en de ontwikkeling van zorgpaden



Ontwikkeling multidisciplinair methodisch samenwerken



Communicatie met de cliënt



Farmaceutische zorg

Woon-, welzijn- en zorgprogramma‟s 

Uitwerking en verbeelding van onze „visie op zorg‟



Uitwerking zorgconcepten en programmabeschrijvingen per doelgroep



Samenwerkingsrelatie formele en informele zorg



Vernieuwing van de geriatrische revalidatiezorg



Domotica

Bouw en Transformatie 

Daadwerkelijk (ver)bouwen in 2013 voor: Abbingahiem, Erasmushiem, Florastate, Nieuw Mellens, De Spiker, Westerpoort (Franeker)



Omzetting naar plaatsen verblijf en behandeling



Uitwerking huisvestingsconcepten



Professionalisering van de huur-/verhuurorganisatie

Personele Inzet & Talentontwikkeling 

Herzien functiegebouw zorg, steeds zwaardere zorg en hogere deskundigheid



Krapte op arbeidsmarkt én aantrekkelijke werkgever zijn



Samenwerking scholen/VenturaPlus/Friese Zorgacademie(care)



Gezondheidsbeleid én de (steeds oudere) medewerker



Al doende leren: een leertraject voor leiderschapsontwikkeling in de praktijk van elke dag



Jaarroostering én arbeidsarrangementen

Informatie en ICT 

Kwaliteitsverbetering van de communicatie met de cliënt en het dagelijkse zorgproces door door slim gebruik van ICT



Applicatiebeleid en veiligheid



ICT-infrastructuur: voldoende geschikte vaste en mobiele ICT-werkplekken



BedrijfsInformatie (BI) en management informatie



Documentbeheer

Facilitaire Services 

Implementatie digitalisering van linnenverzorging



Voedingsorganisatie, horeca + gastvrijheid en service



Veiligheid



Inkoop

- 101 -



Aanvullende diensten en producten

Omgevingsmanagement 

(Specialistische)Thuiszorg en MSVT i.r.t. MCL/Tjongerschans en andere instellingen



Verbinding met eerstelijn en huisartsen



Dagbehandeling en dagverzorging én overgang AWBZ - WMO



Huishoudelijke zorg en andere vormen van ondersteuning via de WMO



Marketing & Verkoop



Noorderbreedte State

- 102 -

- 103 -

Bijlagen

- 104 -

A Personalia Per 31/12/2012 Raad van Toezicht

De heer drs. C. Griffioen RA, voorzitter

De heer ir. P.A.E. van Erkelens, vice-voorzitter en secretaris

De heer prof.dr. D. Th. Sleijfer, lid Mevrouw mr.drs. M.J. Zomer, lid De heer drs. P.K.H. Hut, lid

De heer ing. C.E.M. Hendriks, lid De heer mr. M.J.G. Wintels, lid Raad van Bestuur

De heer mr. W.J.G. Blaauw, voorzitter De heer ir. J.B.A. Lettink MPM, lid De heer drs. F.L.A. Korver, lid Directie MCL

De heer mr. W.J.G. Blaauw, voorzitter

Mevrouw drs. M. Schonewille, directeur beschouwende vakken

De heer drs. M. Schram, directeur snijdende vakken De heer dr. W.J.M. Lenglet, directeur medisch facilitair bedrijf

De heer H.R. Pasma, directeur, tevens praktiserend longarts

De heer P.M.L. Smits, arts MBA, interim-directeur

De heer drs. R.W.L. Delleman, directeur financien/controller

Mevrouw drs. G.E. Fukur, directiesecretaris Managementteam MCL

Directie MCL (zie boven), aangevuld met

De heer W.A.J.P. Madlener, directeur Facilitair Bedrijf

De heer ing. D. de Vries MBA, directeur Vastgoedbedrijf

De heer A.J. van der Woerdt, directeur Personeel & Organisatie

De heer dr. J. Prins, decaan MCL Academie Directie Noorderbreedte

De heer ir. J.B.A. Lettink MPM, voorzitter Mevrouw C.J.M. Duijndam MM, directeur

Mevrouw drs. A.G. van Kalsbeek MCM, directeur Directieoverleg Noorderbreedte

Directie Noorderbreedte (zie boven), aangevuld met: De heer T. van der Valk, QC, controller

De heer dr. C. de Snoo, beleidssecretaris directie Mevrouw drs. C.M. Dikker, manager HRM

Managementteam Tjongerschans

De heer drs. F.L.A. Korver MBA, voorzitter directie

Mevrouw G. van Buiten MBA, sectormanager beschouwende vakken

Mevrouw E. Teeuwen MSc, manager PO&O

De heer G.M. Jochemsen, voorzitter medische staf De heer T. Rijpma, directiesecretaris

De heer B.H. Tromp MBA, manager facilitair bedrijf De heer ir. P.M. Vink, sectormanager snijdende vakken

De heer J.M. Wijnsma RA, controller Directie bedrijven en diensten

De heer W.A.J.P. Madlener, directeur Facilitair Bedrijf De heer ing. D. de Vries MBA, directeur Vastgoedbedrijf

De heer A.J. van der Woerdt, directeur Personeel & Organisatie

De heer drs. R.J.W. Delleman, directeur Informatie & Administratie/concerncontroller

De heer P. Schuringa, afdelingshoofd Voorlichting en Communicatie

Ondernemingsraad en OC's OC Ziekenhuiszorg

De heer D. Antonisse *

De heer J. Bohlken */** Mevrouw G. ten Hoeve Mevrouw M. Jilderts

Mevrouw S. Kramer */** Mevrouw R. Schaap * De heer M. Schuiling

De heer K. Tiemersma * Mevrouw J. Tymes

Mevrouw B. Veenstra Mevrouw A. Visser

OC Facilitair Bedrijf

Mevrouw M. Bakker Mevrouw A. Groen

De heer R. Hettema De heer J. Janga *

De heer H. Jongbloed */ ** De heer J. Koopmans

De heer H.J. Kloosterman

Mevrouw T. v.d. Meer P&O/DIA/Overige

De heer B. v.d. Wal *

- 105 -

Adviescommissie VGB

OC Nieuw Toutenburg

De heer R. Hettema

De heer D. d. Jonge **

Mevrouw P. Elzinga De heer R. Kuntz

De heer G. Lindeboom OC Abbingahiem

Mevrouw M. v.d. Akker

Mevrouw C. Frieswijk

De heer. B. Bakker

Mevrouw A. Jonker De heer K. Velstra

OC Nij Friesma Hiem Mevrouw A. de Haan

Mevrouw M. v.d. Heide

Mevrouw A. Heeringa

Mevrouw W. Wagenaar *

OC Bornia Herne

OC De Spiker

Mevrouw J. Boonstra **

Mevrouw J. Hiemstra

Mevrouw B. Kley */**

Mevrouw H. Adema De heer R. Klos

Mevrouw G. Nakken

Mevrouw A. Westra

Mevrouw I. Brandsma Mevrouw F. Jauer

Mevrouw A. Wouda*

OC De Batting

OC Expertisecentrum

Mevrouw H. Cuperus

Mevrouw B. Kiewied

Mevrouw S. Bosch

Mevrouw P. Jaasma * Mevrouw A. Wieten OC Nieuw Mellens

Mevrouw G. Haanstra Mevrouw L. Schipper * Mevrouw M. Sijtsma OC De Stilen

Mevrouw W. Drijver

Mevrouw J. Bakker

Mevrouw A. Slof *

Mevrouw S. d. Vries *

Mevrouw A. Frolich

Mevrouw A. de Vries

Mevrouw H. Kok

P&O/P&C/Overige

OC Nij Bethanië

Mevrouw S.R. Zijlstra * / **

Mevrouw G. Seepma

OR Tjongerschans

Mevrouw G. v.d. Berg Mevrouw T. Talsma ** Mevrouw E. v.d. Werff OC Bennema State

Mevrouw P. d. Bruin

Mevrouw Pool */**

Mevrouw M. Wielstra

Mevrouw M. v.d. Zwaag OC Erasmushiem

Mevrouw A. van Aalderen Mevrouw W. Brinkman

Mevrouw P. Homminga

Mevrouw T. ter Horst ** OC Meckama State

Mevrouw W. Habersma

Mevrouw B. Reugenbrink

De heer H. Nicolai **

Mevrouw I. Merkus

Mevrouw K. Herbrink, voorzitter */ **

De heer A. v.d. Meulen, vice- voorzitter * Mevrouw D. Dolstra *

Mevrouw I. Portinga */** Mevrouw W. Greven *

Mevrouw A. Boer */**

Mevrouw A. Reekers * De heer J. Stummel *

De heer J. Lenferink * Mevrouw A. Vis * *

**

tevens lid OR

tevens lid COR

Centrale cliëntenraad Noorderbreedte Mevrouw G.G. van Gent, voorzitter

De heer P. van der Geest, vicevoorzitter Mevrouw A. Duivesteijn De heer F. Jongma De heer F. Ram

- 106 -

De heer E. Salverda De heer J. Sikma

De heer drs. G. Varela Put, secretaris Mevrouw G.J. Zwart

Op de locaties opereren lokale cliëntenraden. Cliëntenraad MCL

De heer R. de Jongh, voorzitter

Mevrouw M.C. Ritman, vicevoorzitter

Mevrouw J. van der Horst-Kruiderink Mevrouw A. Woudstra-Kuipers Mevrouw M.B.M. Beckers De heer J.P. Leenhouts De heer W. Buikema

Mevrouw E. van Dijk-Minkes is toegevoegd als

ambtelijk secretaris.

Cliëntenraad Tjongerschans

De heer J.D. Nijkamp, voorzitter

De heer L. van der Broek, vice-voorzitter

Mevrouw F.N. Faber-Kwint Mevrouw A. Gorter

De heer W.J. van der Hoogt De heer K.T. Feenstra

Mevrouw B. van der Meer

Mevrouw J. Cnossen-Altena, secretariële

ondersteuning

Bestuur medische staf MCL

Mevrouw E. van Pinxteren – Nagler, kinderarts,

voorzitter

Mevrouw dr. M. Feenema – Aardema, cardioloog,

vice-voorzitter

De heer dr. C. Halma, internist-nefroloog, secretaris

De heer dr. E.R. Totté, chirurg, penningmeester

De heer R.P.E. Niemeijer, anesthesioloog, lid Mevrouw Idr. E. Mooi, arts-microbioloog, lid

De heer R. Th. Gerritsen, internist- intensivist, lid

Bestuur medische staf Tjongerschans

De heer G.M. Jochemsen, cardioloog, voorzitter

De heer dr. P.H.J.M. Veldman, chirurg, vice-voorzitter De heer dr. K. Mansour, oogarts, lid

Mevrouw M.J. Dam-Noordzij, internist, lid vanaf 1

april 2012

De heer S.M. van Dorth, kinderarts, lid tot 1 oktober

2012

Mevrouw. C.H.J. Gualthérie van Weezel, GZ psycholoog, lid vanaf 1 oktober 2012

De heer J.A. Knol, anesthesioloog/pijnspecialist,

adviserend lid stafbestuur namens de Coöperatie der Vrijgevestigd Medisch Specialisten

- 107 -

B Publicaties Boeken Asseldonk, M. J. M. D. v., Dicke, H. C., Hoff, J. I., Harten, B. v., Bloem, B. R., Keus, S. H. J., & Munneke, M. 2012,

Richtlijn Voeding bij de ziekte van Parkinson Boom Lemma, Den Haag, ISBN 978-90-5931-910-3. Blanken, R. & Jonkman, M. 2012, Zakboek voor de Dermatoloog, Digitale uitgave, www.zvdd.info.

Pierie, J. P. E. N. 2012, Over de maakbaarheid van de chirurg: Oratie ter aanvaarding van het ambt van hoogleraar

17- 01-2012 Rijksuniversiteit Groningen, Groningen, ISBN 9789081887007.

Vries, T. W. d., Brand, P. L. P., & Heineman, E. 2012, Klinisch onderwijs en opleiden in de praktijk: deel 2

organiseren, begeleiden, leiderschap Prelum, Houten, ISBN 978-90-8562-116-4.

Delen van boeken Beest, P. v., Wietasch, J. K. G., Spronk, P., Kuiper, M., & Scheeren, T. W. L. 2012, "Stellenwert der

venösenSauerstoffsättigungalsflussbasierteKreislauf- und Stoffwechselvariable," in JahrbuchIntensivmedizin 2012-

2013, W. Kuckelt & P. H. Tonner, eds., Pabst Science Publishers, pp. 282-289.

Boerma, E. C. 2012, "Hypoperfusie," in Handboek multiorgaanfalen, Tijdstroom, Utrecht, pp. 71-80. Dijk, J. G. v., Kuiper, M. A., & Drost, G. 2012, "Hersendood en orgaandonatie," in Syllabus Biemond Cursus Intensive

Care en Traumatologie, pp. 29-44.

Groot, E. d., Brand, P. L. P., & Vries, T. W. d. 2012, "Lichamelijk onderzoek," in Werkboek kinderlongziekten, R. v.

Gent et al., eds., VU Univerity Press, Amsterdam, pp. 95-100.

Jansen, T. L. & Rasker, J. J. 2012, "Reumatologie door de jaren heen," in Vijftig jaar federa; een beknopte

geschiedenis en vooruitblik van de federatie van medisch wetenschappelijke verenigingen, P. Verhoef, J. W. W. Coebergh, & J. J. L. Jacobs, eds., Erasmus publishing, Rotterdam, pp. 334-339.

Leemans, R. 2012, "Bemin je keuze," in Mijn weg naar succes, N. Baramidze & F. d. Wind, eds., pp. 231-234. Stekelenburg, J. 2012, "De vesiocvaginale fistel," in Canon van de gynaecologie en obstetrie, pp. 12-13. Vonkeman, H. E., Janssens, H. E. J. M., Bemt, B. J. F. v. d., & Rasker, J. J. 2012, "Reumatologie," in Diagnose en

therapie. Jaarboek 2012, J. v. Everdingen et al., eds., Bohn Stafleu van Loghum, Houten, pp. 601-629.

Vries, T. W. d. 2012, "Een zuigeling die niet gedijt," in Probleemgeoriënteerd denken in de kindergeneeskunde : een praktijkboek voor de opleiding in de kliniek, 2e herz. dr., J. M. T. Draaisma, P. Bot, & J. F. Swart, eds., De Tijdstroom, Utrecht, pp. 95-102.

Wolfe, F. & Rasker, J. J. 2012, "Fibromyalgia," in Kelley's textbook of rheumatology, 9th ed., G. S. Firestein et al., eds., Elsevier, pp. 733-752.

- 108 -

Artikelen Ackerstaff, A. H., Rasch, C. R., Balm, A. J., Boer, J. P. d., Wiggenraad, R., Rietveld, D. H., Gregor, R., Kroger, R.,

Hauptmann, M., Vincent, A., & Hilgers, F. J. 2012, "Five-year quality of life results of the randomized clinical phase

III (RADPLAT) trial, comparing concomitant intra-arterial versus intravenous chemoradiotherapy in locally advanced

head and neck cancer", Head and Neck-Journal for the Sciences and Specialties of the Head and Neck, vol. 34, no. 7, pp. 974-980.

Amelink, M., Nijs, S. d., Berger, M., Weersink, E., Brinke, A. t., Sterk, P., & Bel, E. 2012, "Non-atopic males with adult onset asthma are at risk of persistent airflow limitation", Clinical and Experimental Allergy, vol. 42, no. 5, pp. 769774.

Arends, S., Spoorenberg, A., Houtman, P. M., Leijsma, M. K., Bos, R., Kallenberg, C. G. M., Groen, H., Brouwer, E., &

Veer, E. v. d. 2012, "The effect of three years of TNF alpha blocking therapy on markers of bone turnover and their predictive value for treatment discontinuation in patients with ankylosing spondylitis: A prospective longitudinal observational cohort study", Arthritis Research and Therapy, vol. 14, no. 2, p. R98.

Arends, S., Veer, E. v. d., Kallenberg, C. G., Brouwer, E., & Spoorenberg, A. 2012, "Baseline predictors of response to TNF-alpha blocking therapy in ankylosing spondylitis", Current Opinion in Rheumatology, vol. 24, no. 3, pp. 290298.

Asselt, D. Z. B. v. & Olde Rikkert, M. G. M. 2012, "Gezondheidsraad miskent interacties bij ondervoeding van ouderen", Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, vol. 156, no. 3, p. A4446.

Asselt, D. Z. v., Bokhorst-van der Schueren, M. A. E. v. d., Cammen, T. J. v. d., Disselhorst, L. G., Janse, A.,

Lonterman-Monasch, S., Maas, H. A., Popescu, M. E., Scholzel-Dorenbos, C. J., Sipers, W. M., Veldhoven, C. M., Wijnen, H. H., & Rikkert, M. G. 2012, "Assessment and treatment of malnutrition in Dutch geriatric practice: consensus through a modified Delphi study", Age and ageing, vol. 41, no. 3, pp. 399-404.

Bakker, A. J., Abbema, T. v., Elderman-van der Werf, C., Bij, J. H. v. d., Hoekstra, J., & Kuppens, L. 2012,

"Eiwitelektroforese: vergelijking agarosegelelektroforese met de V8 capillaire elektroforese", Nederlands Tijdschrift

voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde, vol. 37, pp. 212-214.

Bakker, A. J. & Syperda, H. 2012, "Neutrophil gelatinase-associated lipocalin: Comparison of the use of EDTA and heparin plasma", Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, vol. 50, no. 9, pp. 1679-1680.

Bakker, A. J., Boer, L. d., Syperda, H., Koopmans, M., & Kuiper, M. A. 2012, "Nierinsufficiëntie na hart-chirurgie:

Heeft meten van NGAL zin?", Nederlands Tijdschrift voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde, vol. 37, no. 3, pp. 214-216.

Bakker, A. J., Abbema, T. v., Elderman-van der Werf, C., Bij, J. H. v. d., Hoekstra, J., & Kuppens, L. 2012, "Protein

electrophoresis: Comparison of agarose gel electrophoresis and V8 capillary electrophoresis", Nederlands Tijdschrift

voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde, vol. 37, no. 3, pp. 212-214.

Bakker, A. J., Elderman-van der Werf, C., & Abbema, T. v. 2012, "Detection and quantification of M-proteinemia:

comparison of various methods for serum protein electrophoresis", Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, vol.

50, no. 1, pp. 77-80.

Bakker, E., Visser, K., Wal, A. v. d., Kuiper, M., Koopmans, M., & Breedveld, R. 2012, "Inflation and deflation timing

of the AutoCAT 2 WAVE intra-aortic balloon pump using the autoPilot mode in a clinical setting", Perfusion-Uk, vol. 27, no. 5, pp. 393-398.

- 109 -

Balink, H., Verberne, H. J., Bennink, R. J., & Eck-Smit, B. L. v. 2012, "A Rationale for the Use of F18-FDG PET/CT in

Fever and Inflammation of Unknown Origin", International Journal of Molecular Imaging, vol. 2012, no. 165080, pp.

1-12.

Balink, H., Houtman, P. M., & Verberne, H. J. 2012, "Reassessing classification criteria for Takayasu arteritis: Comment on the article by Lee et al", Arthritis and Rheumatism, vol. 64, no. 11, pp. 3818-3819.

Balink, H., Apperloo, M. J., & Collins, J. 2012, "Assessment of ovarian teratoma and lymphadenopathy by F-18-FDG PET/CT", Clinical Nuclear Medicine, vol. 37, no. 8, pp. 804-806.

Balink, H., Collins, J., Korsten-Meijer, A. G., & Rottier, B. L. 2012, "Unilateral Hyperlucent Lung in a Child Caused by a Foreign Body Identified With V/Q Scintigraphy", Clinical Nuclear Medicine, vol. 37, no. 9, pp. 916-917.

Beest, P. A. v., Schors, A. v. d., Liefers, H., Coenen, L. G., Braam, R. L., Habib, N., Braber, A., Scheeren, T. W., Kuiper, M. A., & Spronk, P. E. 2012, "Femoral venous oxygen saturation is no surrogate for central venous oxygen saturation*", Critical Care Medicine, vol. 40, no. 12, pp. 3196-3201.

Bernink, F. J. P., Timmers, L., Diamant, M., Scholte, M., Beek, A. M., Kamp, O., Marques, K. M. J., Denham, R. N.,

Chen, W. J. Y., Doevendans, P. A., Rossum, A. C. v., Royen, N. v., Horrevoets, A. J. G., & Appelman, Y. 2012, "Effect of additional treatment with EXenatide in patients with an Acute Myocardial Infarction: The EXAMI study",

International Journal of Cardiology. Epub ahead of print.

Besselaar, A. M. v. d., Pequeriaux, N. C., Ebben, M., Feest, J. v. d., Jong, K. d., Ganzeboom, M. B., Ooijen, J. v.,

Postema, F., Witteveen, E., & Meer, F. J. v. d. 2012, "Point-of-care monitoring of vitamin K-antagonists: validation of

CoaguChek XS test strips with International Standard thromboplastin", Journal of clinical pathology, vol. 65, no. 11,

pp. 1031-1035.

Bethlehem, C., Groenwold, F. M., Buter, H., Kingma, W. P., Kuiper, M. A., Lange, F. d., Elbers, P., Groen, H., Roon, E.

N. v., & Boerma, E. C. 2012, "The impact of a pulmonary-artery-catheter-based protocol on fluid and catecholamine administration in early sepsis", Critical care research and practice, vol. 2012, p. 161879.

Bezemer, R., Dobbe, J. G., Bartels, S. A., Boerma, E. C., Elbers, P. W. G., Heger, M., & Ince, C. 2012, "Erratum to: Rapid automatic assessment of microvascular density in sidestream dark field images", Medical and Biological

Engineering and Computing, vol. 50, no. 10, p. 1115.

Boogaard, M. v. d., Pickkers, P., Slooter, A., Kuiper, M., Spronk, P., Voort, P. v. d., Hoeven, J. v. d., Donders, R.,

Achterberg, T. v., & Schoonhoven, L. 2012, "Development and validation of PRE-DELIRIC (PREdiction of DELIRium in

ICu patients) delirium prediction model for intensive care patients: observational multicentre study", British Medical

Journal, vol. 344, p. e420.

Borgdorff, M. A., Bartelds, B., Dickinson, M. G., Boersma, B., Weij, M., Zandvoort, A., Sillje, H. H., Steendijk, P.,

Vroomen, M. d., & Berger, R. M. 2012, "Sildenafil enhances systolic adaptation, but does not prevent diastolic

dysfunction, in the pressure-loaded right ventricle", European Journal of Heart Failure, vol. 14, no. 9, pp. 10671074.

Bouwer, L. R., Biezen, J. J. v. d., Spronk, C. A., & Lei, B. v. d. 2012, "Vertical scar versus the inverted-T scar reduction

mammaplasty: A 10-year follow-up", Journal of Plastic Reconstructive and Aesthetic Surgery, vol. 65, no. 10, pp. 1298-1304.

Bouwes, A., Poppelen, D. v., Koelman, J. H., Kuiper, M. A., Zandstra, D. F., Weinstein, H. C., Tromp, S. C., Zandbergen, E. G., Tijssen, M. A., & Horn, J. 2012, "Acute posthypoxic myoclonus after cardiopulmonary resuscitation", BMC neurology, vol. 12, no. 1, pp. 63-68.

- 110 -

Bouwes, A., Binnekade, J. M., Kuiper, M. A., Bosch, F. H., Zandstra, D. F., Toornvliet, A. C., Biemond, H. S., Kors, B.

M., Koelman, J. H., Verbeek, M. M., Weinstein, H. C., Hijdra, A., & Horn, J. 2012, "Prognosis of coma after therapeutic hypothermia: A prospective cohort study", Annals of Neurology, vol. 71, no. 2, pp. 206-212.

Brinkman, I. H. 2012, "Samenwerking", Pharmaceutisch Weekblad: Wetenschappelijk Platform, vol. 6, p. e223. Broeks, I., Veenstra-Knol, I. E., & Kamps, A. W. A. 2012, "A rare presentation of cleidocranial dysplasia", BMJ Case

Reports, vol. 2012, no. 8 aug.

Broos, N., Vries, T. W. d., & Duiverman, E. J. 2012, "Inhalatieglucocorticoïden en gedragsveranderingen bij kinderen", Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, vol. 156, no. 25, p. A4778.

Buijs, G., Bakelen, N. v., Jansma, J., Visscher, J. d., Hoppenreijs, T., Bergsma, J., Stegenga, B., & Bos, R. 2012, "A Randomized Clinical Trial of Biodegradable and Titanium Fixation Systems in Maxillofacial Surgery", Journal of

Dental Research, vol. 91, no. 3, pp. 299-304.

Buul, L. W. v., Steen, J. T. v. d., Veenhuizen, R. B., Achterberg, W. P., Schellevis, F. G., Essink, R. T., Benthem, B. H. v., Natsch, S., & Hertogh, C. M. 2012, "Antibiotic use and resistance in long term care facilities", Journal of the

American Medical Directors Association, vol. 13, no. 6, p. e1-e13.

Chow, E., Hoskin, P., Mitera, G., Zeng, L., Lutz, S., Roos, D., Hahn, C., Linden, Y. v. d., Hartsell, W., & Kumar, E.

2012, "Update of the international consensus on palliative radiotherapy endpoints for future clinical trials in bone metastases", International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics, vol. 82, no. 5, pp. 1730-1737.

Cnossen, T. T., Konings, C. J., Fagel, W. J., Sande, F. M. v. d., Geel, K. v., Leunisen, K. M., & Kooman, J. P. 2012,

"Fluid state and blood pressure control: no differences between APD and CAPD", Asaio Journal, vol. 58, no. 2, pp.

132-136.

Collins, J. M., Smithuis, R., & Rutten, M. J. 2012, "US-guided injection of the upper and lower extremity joints",

European journal of radiology, vol. 81, no. 10, pp. 2759-2770.

Derikx, L. C., Aken, J. B. v., Janssen, D., Snyers, A., Linden, Y. M. v. d., Verdonschot, N., & Tanck, E. 2012, "The assessment of the risk of fracture in femora with metastatic lesions: Comparing case-specific finite element

analyses with predictions by clinical experts", Journal of Bone and Joint Surgery - Series B, vol. 94 B, no. 8, pp. 1135-1142.

Dieleman, J. M., Nierich, A. P., Rosseel, P. M., Maaten, J. M. v. d., Hofland, J., Diephuis, J. C., Schepp, R. M., Boer, C., Moons, K. G., Herwerden, L. A. v., Tijssen, J. G., Numan, S. C., Kalkman, C. J., & Dijk D.van 2012, "Intraoperative

high-dose dexamethasone for cardiac surgery: a randomized controlled trial", JAMA, vol. 308, no. 17, pp. 1761-

1767.

Dijkstra, A., Yont, G. H., Korhan, E. A., Muszalik, M., Kedziora-Kornatowska, K., & Suzuki, M. 2012, "The care

dependency scale for measuring basic human needs: an international comparison", Journal of Advanced Nursing, vol. 68, no. 10, pp. 2341-2348.

Emad, Y., Ragab, Y., Gheita, T., Anbar, A., Kamal, H., Saad, A., Darweesh, H., El-Shaarawy, N., Azab, A., Ismail, A., & Rasker, J. J. 2012, "Knee enthesitis and synovitis on magnetic resonance imaging in patients with psoriasis without arthritic symptoms", Journal of Rheumatology, vol. 39, no. 10, pp. 1979-1986.

Emad, Y., Ragab, Y., El-Shaarawy, N., & Rasker, J. J. 2012, "Transient osteoporosis of the hip, complete resolution

after treatment with alendronate as observed by MRI description of eight cases and review of the literature", Clinical

Rheumatology, vol. 31, no. 11, pp. 1641-1647.

- 111 -

Eshuis, S. A. 2012, "Rol van FDG hersenen binnen de bewegingsstoornissen en dementiële aandoeningen", Gamma

professional, vol. 62, no. 4, pp. 19-22.

Euser, S., Bruin, J., Mooi-Kokenberg, E., Peeters, M., Verbakel, H., Yzerman, E., & Boer, J. d. 2012, "Diagnostic

testing for Legionnaires' disease in the Netherlands between 2007 and 2009: a possible cause for the decline in

reported Legionnaires' disease patients", European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases, vol. 31, no. 8, pp. 1969-1974.

Faber, T. E., Groen, H., Welfing, M., Jansen, K. J., & Bont, L. J. 2012, "Specific increase in local IL-17 production during recovery from primary RSV bronchiolitis", Journal of Medical Virology, vol. 84, no. 7, pp. 1084-1088.

Faber, T. E., Schuurhof, A., Vonk, A., Koppelman, G. H., Hennus, M. P., Kimpen, J. L. L., Janssen, R., & Bont, L. J. 2012, "IL1RL1 gene variants and nasopharyngeal IL1RL-a levels are associated with severe RSV bronchiolitis: a multicenter cohort study", PLoS ONE, vol. 7, no. 5, p. e34364.

Feeney, E. R., Vonderen, M. G. v., Wit, F., Danner, S. A., Agtmael, M. A. v., Villaroya, F., Domingo, P., Capeau, J.,

Reiss, P., & Mallon, P. W. 2012, "Zidovudine/lamivudine but not nevirapine in combination with lopinavir/ritonavir decreases subcutaneous adipose tissue mtDNA", AIDS, vol. 26, no. 17, pp. 2165-2174.

Feroz, A. H., Islam, M. N., Klooster, P. M. t., Hasan, M., Rasker, J. J., & Haq, S. A. 2012, "The Bengali Short Form-36

was acceptable, reliable, and valid in patients with rheumatoid arthritis", Journal of clinical epidemiology, vol. 65, no. 11, pp. 1227-1235.

Geer, J. v. d. & Leget, C. 2012, "How spirituality is integrated system-wide in the Netherlands Palliative Care National Programme", Progress in Palliative Care, vol. 20, no. 2, pp. 98-105.

Geerse, D. A., Bindels, A. J., Kuiper, M. A., Roos, A. N., Spronk, P. E., & Schultz, M. J. 2012, "Approach to

hypophosphataemia in intensive care units - a nationwide survey", Netherlands Journal of Medicine , vol. 70, no. 9, pp. 425-430.

Gemmel, F., Veen, H. C. v. d., Schelven, W. D. v., Collins, J. M., Vanneuville, I., & Rijk, P. C. 2012, "Multi-modality imaging of transient osteoporosis of the hip", Acta Orthopaedica Belgica, vol. 78, no. 5, pp. 619-627.

Gemmel, F., Eshuis, S. A., Vollenhoven, F. v., & Gemmel, P. 2012, "Osteoblastic healing response: discordant PET/CT findings", European Journal of Nuclear Medicine and Molecular Imaging, vol. 39, no. 1, pp. 184-185.

Grijsen, M. L., Koster, G. T., Vonderen, M. G. A. v., Kasteren, M. v., Kootstra, G. J., Steingrover, R., Wolf, F. d., Prins, J. M., & Nieuwkerk, P. T. 2012, "Temporary antiretroviral treatment during primary HIV-1 infection has a positive

impact on health-related quality of life: Data from the Primo-SHM cohort study", HIV Medicine, vol. 13, no. 10, pp.

630-635.

Groenendaal, G., Vulpen, M. v., Pereboom, S. R., Poelma-Tap, D., Korporaal, J. G., Monninkhof, E., & Heide, U. A. v. d. 2012, "The effect of hormonal treatment on conspicuity of prostate cancer: implications for focal boosting radiotherapy", Radiotherapy and Oncology, vol. 103, no. 2, pp. 233-238.

Groes, S. v. d., Ypma, J., Spierings, P., & Verdonschot, N. 2012, "Expectations and outcome of a scientifically

developed hip prosthesis in 170 hips with a follow-up of 5-12 years", Acta Orthopaedica Belgica , vol. 78, no. 5, pp.

628-636.

Han, J., Heuvel, M. C. v. d., Kusano, H., Jong, K. P. d., & Gouw, A. S. H. 2012, "How normal is the liver in which the inflammatory type hepatocellular adenoma develops?", International Journal of Hepatology. Epub ahead of print.

- 112 -

Haren, F. M. v., Sleigh, J., Boerma, E. C., Pine, M. l., Bahr, M., Pickkers, P., & Hoeven, J. G. v. d. 2012, "Hypertonic

Fluid Administration in Patients With Septic Shock: A Prospective Randomized Controlled Pilot Study", Shock, vol. 37, no. 3, pp. 268-275.

Heide, L. J. d., Glaudemans, A. W., Oomen, P. H., Apers, J. A., Totte, E. R., & Beek, A. P. v. 2012, "Functional Imaging in Hyperinsulinemic Hypoglycemia after Gastric Bypass Surgery for Morbid Obesity", Journal of Clinical

Endocrinology & Metabolism, vol. 97, no. 6, p. E963-E967.

Heijsman, S. M., Koers, N. F., Bocca, G., Veen, B. S. v. d., Appelhof, M., & Kamps, A. W. A. 2012, "Non-invasive

measurement of adrenal response after standardized exercise tests in prepubertal children", Journal of pediatric

endocrinology & metabolism : JPEM, vol. 25, no. 5-6, pp. 471-478.

Hofma, S. H., Brouwer, J., Velders, M. A., Hof, A. W. v., Smits, P. C., Quere, M., Vries, C. J. d., & Boven, A. J. v. 2012,

"Second-generation everolimus-eluting stents versus first-generation sirolimus-eluting stents in acute myocardial infarction 1-year results of the randomized XAMI (Xience v stent vs. cypher stent in primary PCI for Acute Myocardial Infarction) trial", Journal of the American College of Cardiology, vol. 60, no. 5, pp. 381-387. Hofman, A., Roy van Zuidewijn, D. B. W. d., & Graaf, J. S. d. 2012, "Een patient met een intraarticulaire

calcaneusfractuur, het belang van de juiste indicatie stellen tot operatieve behandeling", In dit verband, vol. 22, pp.

14-16.

Hooisma, G., Balink, H., Houtman, P., Slart, R., & Lensen, K. 2012, "Parameters related to a positive test result for

FDG PET(/CT) for large vessel vasculitis: a multicenter retrospective study", Clinical Rheumatology, vol. 31, no. 5, pp. 861-871.

Hooisma, G. A., Balink, H., Houtman, P. M., Slart, R. H. J. A., & Lensen, K. D. F. 2012, "Erratum to: Parameters related to a positive test result for FDG PET(/CT) for large vessel vasculitis: a multicenter retrospective study", Clinical


Houtman, P., Spoorenberg, A., Schuurs, T., & Mooi-Kokenberg, E. 2012, "Reactive arthritis: does screening stools by polymerase chain reaction for Shiga toxin-producing Escherichia coli (STEC) make sense?", Scandinavian Journal of


Houtman, P. M. 2012, "Comment on: A multicentre study on the reliability of qualitative and quantitative nail-fold

videocapillaroscopy assessment", Rheumatology, vol. 51, no. 10, pp. 1921-1922.

Hoving, H. D. & Blankenz, R. 2012, "Oncologie in de perifere dermatologische praktijk", Nederlands tijdschrift voor

dermatologie en venereologie, vol. 22, no. 1, pp. 11-16.

Islam, M. N., Hossain, M., Haq, S. A., Alam, M. N., Klooster, P. M. t., & Rasker, J. J. 2012, "Efficacy and safety of

methotrexate in articular and cutaneous manifestations of systemic lupus erythematosus", International journal of

rheumatic diseases, vol. 15, no. 1, pp. 62-68.

Jacobs, J., Korswagen, L. A., Schilder, A. M., Tuyl, L. H. v., Dijkmans, B. A., Lems, W. F., Voskuyl, A. E., & Bultink, I. E. 2012, "Six-year follow-up study of bone mineral density in patients with systemic lupus erythematosus",

Osteoporosis International. Epub ahead of print.

Jong, H. P. d. & Yska, J. P. 2012, "Semikwantitatieve analyse van GHB met GC-FID bij gelijktijdige analyse van alcoholen in serum", Extract, vol. 23, no. 1, pp. 38-42.

Jong, J. d., Bos, J. H. J., Vries, T. W. d., & Jong-van den Berg, L. T. W. d. 2012, "Antibiotic use in children and the use of medicines by parents", Pharmacoepidemiology and Drug Safety, vol. 21, pp. 130-131.

- 113 -

Jong, J. d., Bos, J. H., Vries, T. W. d., & Jong-van den Berg, L. d. 2012, "Antibiotic use in children and the use of medicines by parents", Archives of Disease in Childhood, vol. 97, no. 6, pp. 578-581.

Jong, R. A. d., Pras, E., Boezen, H. M., Zee, A. G. v. d., Mourits, M. J., Arts, H. J., Aalders, J. G., Slot, A., Timmer, P. R., Hollema, H., & Nijman, H. W. 2012, "Less gastrointestinal toxicity after adjuvant radiotherapy on a small pelvic field

compared to a standard pelvic field in patients with endometrial carcinoma", International Journal of Gynecological

Cancer, vol. 22, no. 7, pp. 1177-1186.

Jozwiak, M., Rengerink, K. O., Leeuw, J. W. d., Mol, B. W. J., Bloemenkamp, K. W. M., Benthem, M., Beek, E. v.,

Dijksterhuis, M., Graaf, I. d., Huizen, M. v., Oudijk, M., Papatsonis, D., Perquin, D., Porath, M., Post, J. v. d., Rijnders, R., Scheepers, L., Spaanderman, M., & Pampus, M. v. 2012, "Foleykatheter versus prostaglandine E2-gel voor

inleiden van aterme baring : de PROBAAT-studie", Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, vol. 156, no. 27, p.

A4844.

Jozwiak, M., Rengerink, K. O., Benthem, M., Beek, E. v., Dijksterhuis, M. G., Graaf, I. M. d., Huizen, M. E. v., Oudijk,

M. A., Papatsonis, D. N., Perquin, D. A., Porath, M., Post, J. A. v. d., Rijnders, R. J., Scheepers, H. C., Spaanderman, M. E., Pampus, M. G. v., Leeuw, J. W. d., Mol, B. W., & Bloemenkamp, K. W. 2012, "Foley Catheter Versus Vaginal

Prostaglandin E2 Gel for Induction of Labor at Term (PROBAAT Trial): An Open-Label, Randomized Controlled Trial EDITORIAL COMMENT", Obstetrical & Gynecological Survey, vol. 67, no. 2, pp. 71-73.

Kaaij, M. A. v. d., Heutte, N., Meijnders, P., beilard-Lemoisson, E., Spina, M., Moser, L. C., Allgeier, A., Meulemans,

B., Dubois, B., Simons, A. H., Lugtenburg, P. J., Aleman, B. M., Noordijk, E. M., Ferme, C., Thomas, J., Stamatoullas, A., Fruchart, C., Brice, P., Gaillard, I., Doorduijn, J. K., Sebban, C., Smit, W. G., Bologna, S., Roesink, J. M., Ong, F., Andre, M. P., Raemaekers, J. M., Henry-Amar, M., & Kluin-Nelemans, H. C. 2012, "Parenthood in Survivors of

Hodgkin Lymphoma: An EORTC-GELA General Population Case-Control Study", Journal of Clinical Oncology, vol. 30,

no. 31, pp. 3854-3863.

Karhausen, J., Dudaryk, R., Phillips-Bute, B., Rivera, J., Lange, F. d., Milano, C. A., Swaminathan, M., & Mackensen, G. 2012, "Three-dimensional transesophageal echocardiography for perioperative right ventricular assessment",

Annals of Thoracic Surgery, vol. 94, no. 2, pp. 468-474.

Klaver-Krol, E. G., Zwarts, M. J., Klooster, P. M. t., & Rasker, J. J. 2012, "Abnormal muscle membrane function in

fibromyalgia patients and its relationship to the number of tender points", Clinical and Experimental Rheumatology,

vol. 30, no. 6 Suppl 74, pp. 44-50.

Klaver-Krol, E. G., Rasker, J. J., Henriquez, N. R., Verheijen, W. G., & Zwarts, M. J. 2012, "Muscle fiber velocity and electromyographic signs of fatigue in fibromyalgia", Muscle Nerve, vol. 46, no. 5, pp. 738-745.

Koning, C. C., Blank, L. E., Koedooder, C., Os, R. M. v., Kar, M. v. d., Jansen, E., Battermann, J. J., Beijert, M., Gernaat, C., Herpen, K. A. v., Hoekstra, C., Horenblas, S., Jobsen, J. J., Krol, A. D., Lybeert, M. L., Onna, I. v., Pelger, R. C., Poortmans, P., Pos, F. J., Steen-Banasik, E. v. d., Slot, A., Visser, A., & Pieters, B. R. 2012, "Brachytherapy after

external beam radiotherapy and limited surgery preserves bladders for patients with solitary pT1-pT3 bladder tumors", Annals of Oncology, vol. 23, no. 11, pp. 2948-2953.

Kreulen, C., Witter, D., Tekamp, F., Slagter, A., & Creugers, N. 2012, "Swallowing threshold parameters of subjects with shortened dental arches", Journal of Dentistry, vol. 40, no. 8, pp. 639-643.

Kuiper, M. A. 2012, "Post-reanimatiebehandeling op de intensive care", Intensive care actueel, vol. 2, no. 1. Kuiper, M. A. 2012, "Dying: domain of critical care medicine?", Critical Care Medicine, vol. 40, no. 1, pp. 316-317. Leemans, R. 2012, "Oorlogchirurg in Afghanistan", Nederlands Tijdschrift voor Traumatologie, vol. 20, pp. 42-47.

- 114 -

Leffers, N., Vermeij, R., Hoogeboom, B., Schulze, U., Wolf, R., Hamming, L., Zee, A. v. d., Melief, C., Burg, S. v. d., Daemen, T., & Nijman, H. 2012, "Long-term clinical and immunological effects of p53-SLP(R) vaccine in ovarian

cancer patients", International Journal of Cancer, vol. 130, no. 1, pp. 105-112.

Lonkhuijzen, L. v., Stekelenburg, J., & Roosmalen, J. v. 2012, "Maternity waiting facilities for improving maternal and neonatal outcome in low-resource countries", Cochrane Database of Systematic Reviews, vol. 10, p. CD006759.

Majoor, C. J., Kamphuisen, P. W., Zwinderman, A. H., Brinke, A. t., Amelink, M., Rijssenbeek-Nouwens, L., Sterk, P. J., Buller, H. R., & Bel, E. H. 2012, "Risk of deep-vein thrombosis and pulmonary embolism in asthma", European

Respiratory Journal. Epub ahead of print.

Manenschijn, L., Koper, J. W., Akker, E. L. T. v. d., Heide, L. J. M. d., Geerdink, E. A. M., Jong, F. H. d., Feelders, R. A., & Rossum, E. F. C. v. 2012, "A novel tool in the diagnosis and follow-up of (cyclic) Cushing's syndrome:

Measurement of long-term cortisol in scalp hair", Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism, vol. 97, no. 10,

p. E1836-E1843.

Meij, E. H. v. d., Schepman, K. P., & Visscher, J. G. A. M. d. 2012, "Diagnostic and therapeutic aspects of oral lichen planus and oral lichenoid lesions", Nederlands tijdschrift voor dermatologie en venereologie, vol. 22, no. 3, pp. 202-206.

Meij, E. H. v. d., Schepman, K. P., & Visscher, J. G. A. M. d. 2012, "Klinische aspecten en diagnostiek van lichen

planus en lichenoïde afwijkingen van het mondslijmvlies", Nederlands tijdschrift voor dermatologie en venereologie,

vol. 22, pp. 202-206.

Meij, E. H. v. d., Vries, T. W. d., Eggink, H. F., & Visscher, J. G. d. 2012, "Traumatic lingual ulceration in a newborn: Riga-Fede disease", Italian journal of pediatrics, vol. 38, no. 23 mei, pp. 20-24.

Meulenbeld, H. J., Werkhoven, E. D. v., Coenen, J. L. L. M., Creemers, G. J., Loosveld, O. J. L., Jong, P. C. d., Tije, A. J. t., Fossa, S. D., Polee, M., Gerritsen, W., Dalesio, O., & Wit, R. d. 2012, "Randomised phase II/III study of docetaxel

with or without risedronate in patients with metastatic Castration Resistant Prostate Cancer (CRPC), the Netherlands Prostate Study (NePro)", European Journal of Cancer, vol. 48, no. 16, pp. 2993-3000.

Mieghem, N. M. v., Schultz, C., Amrane, H., & Jaegere, P. P. d. 2012, "Alternate access approaches for self-

expanding TAVR devices : Developing transcatheter aortic valve replacement technology will allow treatment for a broader spectrum of patient anatomies", Cardiac Interventions today, vol. 6, no. 4, pp. 39-44.

Muquith, M. A., Islam, M. N., Haq, S. A., Klooster, P. M. t., Rasker, J. J., & Yunus, M. B. 2012, "Cross-cultural

adaptation and validation of a Bengali version of the modified fibromyalgia impact questionnaire", BMC

musculoskeletal disorders, vol. 13, no. 27 aug., p. 157.

Nielsen, N., Wetterslev, J., al-Subaie, N., Andersson, B., Bro-Jeppesen, J., Bishop, G., Brunetti, I., Cranshaw, J., Cronberg, T., Edqvist, K., Erlinge, D., Gasche, Y., Glover, G., Hassager, C., Horn, J., Hovdenes, J., Johnsson, J.,

Kjaergaard, J., Kuiper, M., Langorgen, J., Macken, L., Martinell, L., Martner, P., Pellis, T., Pelosi, P., Petersen, P.,

Persson, S., Rundgren, M., Saxena, M., Svensson, R., Stammet, P., Thoren, A., Unden, J., Walden, A., Wallskog, J.,

Wanscher, M., Wise, M. P., Wyon, N., Aneman, A., & Friberg, H. 2012, "Target temperature management after outof-hospital cardiac arrest-a randomized, parallel-group, assessor-blinded clinical trial-rationale and design",

American Heart Journal, vol. 163, no. 4, pp. 541-548.

Nienhuis, W. A., Stienstra, Y., Abass, K. M., Tuah, W., Thompson, W. A., Awuah, P. C., wuah-Boateng, N. Y., Adjei,

O., Bretzel, G., Schouten, J. P., & Werf, T. S. v. d. 2012, "Paradoxical responses after start of antimicrobial treatment in Mycobacterium ulcerans infection", Clinical infectious diseases, vol. 54, no. 4, pp. 519-526.

- 115 -

Nijkamp, J., Haas-Kock, D. F. d., Beukema, J. C., Neelis, K. J., Woutersen, D., Ceha, H., Rozema, T., Slot, A., Vos-

Westerman, H., Intven, M., Spruit, P. H., Linden, Y. v. d., Geijsen, D., Verschueren, K., Herk, M. B. v., & Marijnen, C.

A. 2012, "Target volume delineation variation in radiotherapy for early stage rectal cancer in the Netherlands",

Radiotherapy and Oncology, vol. 102, no. 1, pp. 14-21.

Noordzij, M. J., Mulder, D. J., Oomen, P. H., Brouwer, T., Jager, J., Castro, C. M., Lefrandt, J. D., & Smit, A. J. 2012, "Skin autofluorescence and risk of micro- and macrovascular complications in patients with Type 2 diabetes mellitus-a multi-centre study", Diabetic medicine, vol. 29, no. 12, pp. 1556-1561.

Nout, R. A., Putter, H., Jurgenliemk-Schulz, I. M., Jobsen, J. J., Lutgens, L. C., Steen-Banasik, E. v. d., Mens, J. W., Slot, A., Kroese, M. C., Nijman, H. W., Poll-Franse, L. v. d., & Creutzberg, C. L. 2012, "Five-year quality of life of

endometrial cancer patients treated in the randomised Post Operative Radiation Therapy in Endometrial Cancer

(PORTEC-2) trial and comparison with norm data", European Journal of Cancer, vol. 48, no. 11, pp. 1638-1648. Ojik, A. L. v., Jansen, P. A., Brouwers, J. R., & Roon, E. N. v. 2012, "Treatment of chronic pain in older people: evidence-based choice of strong-acting opioids", Drugs & Aging, vol. 29, no. 8, pp. 615-625.

Ojik, A. v., Huisman-Baron, M., Veen, L. v. d., Jansen, P. A. F., Brouwers, J. R. B. J., Marum, R. J. v., & Roon, E. N. v.

2012, "Criteria voor geneesmiddelkeuze - kwetsbare ouderen en antidepressiva", Tijdschrift voor

ouderengeneeskunde, no. juni, pp. 141-147.

Ossenkoppele, G. J., Stussi, G., Maertens, J., Montfort, K. v., Biemond, B. J., Breems, D., Ferrant, A., Graux, C., Greef,

G. E. d., Halkes, C. J., Hoogendoorn, M., Hollestein, R. M., Jongen-Lavrencic, M., Levin, M. D., Loosdrecht, A. A. v. d.,

Marwijk Kooy, M. v., Norden, Y. v., Pabst, T., Schouten, H. C., Vellenga, E., Verhoef, G. E., Weerdt, O. d., Wijermans, P., Passweg, J. R., & Lowenberg, B. 2012, "Addition of bevacizumab to chemotherapy in acute myeloid leukemia at

older age: a randomized phase 2 trial of the Dutch-Belgian Cooperative Trial Group for Hemato-Oncology (HOVON) and the Swiss Group for Clinical Cancer Research (SAKK)", Blood, vol. 120, no. 24, pp. 4706-4711.

Oudijk, J. M., McIlleron, H., Mulenga, V., Chintu, C., Merry, C., Walker, A. S., Cook, A., Gibb, D. M., & Burger, D. M.

2012, "Pharmacokinetics of nevirapine in HIV-infected children under 3 years on rifampicin-based antituberculosis

treatment", AIDS, vol. 26, no. 12, pp. 1523-1528.

Pierie, J. P. E. N. 2012, "From founder of nodes to accomplished laparoscopic surgeon", Nederlands Tijdschrift voor

Geneeskunde , vol. 156, no. 26, p. A4036.

Ploegstra, W. M., Onnes, B., Vries, N. K. S. d., & Kamps, A. W. A. 2012, "Occult pneumonia in a child", BMJ Case

Reports, vol. 2012, no. 8 juni.

Pranskunas, A., Pilvinis, V., Dambrauskas, Z., Rasimaviciute, R., Planciuniene, R., Dobozinskas, P., Veikutis, V.,

Vaitkaitis, D., & Boerma, E. C. 2012, "Early course of microcirculatory perfusion in eye and digestive tract during hypodynamic sepsis", Critical Care, vol. 16, no. 3, p. R83.

Pranskunas, A., Pilvinis, V., Dambrauskas, Z., Rasimaviciute, R., Milieskaite, E., Bubulis, A., Veikutis, V., Vaitkaitis,

D., & Boerma, E. C. 2012, "Microvascular distribution in the ocular conjunctiva and digestive tract in an experimental setting", Medicina (Kaunas ), vol. 48, no. 8, pp. 417-423.

Punder, Y. M. R. d., Fransen, J., Kievit, W., Houtman, P. M., Visser, H., Laar, M. A. F. J. v. d., & Riel, P. L. C. M. v. 2012, "The prevalence of clinical remission in RA patients treated with anti-TNF: Results from the Dutch Rheumatoid Arthritis Monitoring (DREAM) registry", Rheumatology (United Kingdom), vol. 51, no. 9, pp. 1610-1617.

Purmer, I. M., Iperen, E. P. v., Beenen, L. F., Kuiper, M. J., Binnekade, J. M., Vandertop, P. W., Schultz, M. J., & Horn, J. 2012, "Brain computer tomography in critically ill patients--a prospective cohort study", BMC Medical Imaging, vol.

12, no. 2, p. 34.

- 116 -

Reyners, A. K., Munck, L. d., Erdkamp, F. L., Smit, W. M., Hoekman, K., Lalisang, R. I., Graaf, H. d., Wymenga, A. N., Polee, M., Hollema, H., Vugt, M. A. v., Schaapveld, M., & Willemse, P. H. 2012, "A randomized phase II study

investigating the addition of the specific COX-2 inhibitor celecoxib to docetaxel plus carboplatin as first-line

chemotherapy for stage IC to IV epithelial ovarian cancer, Fallopian tube or primary peritoneal carcinomas: the DoCaCel study", Annals of Oncology, vol. 23, no. 11, pp. 2896-2902.

Rienstra, W., Knobben, B. A. S., & Jutte, P. C. 2012, "Een vrouw met multipele zwellingen aan de linker hand",

Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, vol. 156, no. 36, p. A3662.

Royakkers, A. A., Bouman, C. S., Stassen, P. M., Korevaar, J. C., Binnekade, J. M., Hoek, W. v. d., Kuiper, M. A.,

Spronk, P. E., & Schultz, M. J. 2012, "Systemic and urinary neutrophil gelatinase-associated lipocalins are poor

predictors of acute kidney injury in unselected critically ill patients", Critical care research and practice, vol. 2012, p.

712695.

Ruers, T., Punt, C., Coevorden, F. v., Pierie, J. P. E. N., Borel-Rinkes, I., Ledermann, J. A., Poston, G., Bechstein, W.,

Lentz, M. A., Mauer, M., Cutsem, E. v., Lutz, M. P., Nordlinger, B., Verwaal, V. J., Gruenberger, T., Klaase, J., Falk, S.,

Wals, J., Jansen, R. L., Lindner, P., Mulier, S., Bosscha, K., Jaeck, D., Arnaud, J. P., Smith, D., Sherlock, D., Ammori, B., Gillams, A., El-Serafi, M., Glimelius, B., & Hellman, P. 2012, "Radiofrequency ablation combined with systemic

treatment versus systemic treatment alone in patients with non-resectable colorectal liver metastases: A

randomized eortc intergroup phase ii study (EORTC 40004)", Annals of Oncology, vol. 23, no. 10, pp. 2619-2626. Ruiterkamp, J., Voogd, A. C., Tjan-Heijnen, V. C., Bosscha, K., Linden, Y. M. v. d., Rutgers, E. J., Boven, E., Sangen,

M. J. v. d., & Ernst, M. F. 2012, "SUBMIT: Systemic therapy with or without up front surgery of the primary tumor in breast cancer patients with distant metastases at initial presentation", BMC Surgery, vol. 12, no. 2 april, p. 5.

Schaaf, A. v. d., Xu, C. J., Luijk, P. v., Veld, A. A. v., Langendijk, J. A., & Schilstra, C. 2012, "Multivariate modeling of complications with data driven variable selection: Guarding against overfitting and effects of data set size",

Radiotherapy and Oncology, vol. 105, no. 1, pp. 115-121.

Schaafstra, L., Roon, E. N. v., Morssink, L. P., & Vries, N. K. d. 2012, "The effect of maternal ketanserin use on the circulation of the neonate: a prospective, observational study", European journal of obstetrics, gynecology, and

reproductive biology, vol. 162, no. 1, pp. 11-15.

Siemensma, E. P., Wijngaarden, R. F. v., Festen, D. A., Troeman, Z. C., Alfen-van der Velden, A. A. E. M. v., Otten, B.

J., Rotteveel, J., Odink, R. J., Bindels-de Heus, G., Leeuwen, M. v., Haring, D. A., Oostdijk, W., Bocca, G., Houdijk, E.,

Trotsenburg, A. v., Hoorweg-Nijman, J., Wieringen, H. v., Vreuls, R. C., Jira, P. E., Schroor, E. J., Pinxteren-Nagler, E. v., Pilon, J. W., Lunshof, L., & Hokken-Koelega, A. C. 2012, "Beneficial effects of growth hormone treatment on

cognition in children with Prader-Willi Syndrome: a randomized controlled trial and longitudinal study", Journal of

Clinical Endocrinology & Metabolism, vol. 97, no. 7, pp. 2307-2314.

Sietses, M., Mooi-Kokenberg, E. A., Boon, M., & Faber, T. E. 2012, "Neurologic symptoms and diarrhea in a 15-yearold boy", Pediatric Infectious Disease Journal, vol. 31, no. 6, p. 659.

Slagman, M. C., Waanders, F., Vogt, L., Damman, K., Hemmelder, M., Navis, G., & Laverman, G. D. 2012, "Elevated

N-terminal pro-brain natriuretic peptide levels predict an enhanced anti-hypertensive and anti-proteinuric benefit

of dietary sodium restriction and diuretics, but not angiotensin receptor blockade, in proteinuric renal patients",

Nephrology, dialysis, transplantation, vol. 27, no. 3, pp. 983-990.

Smit, F., Koopmans, S., & Yska, J. P. 2012, "Gecombineerde analysemethoden voor de routinematige bepaling van cocaïne en benzylecgonine in cocaïne oplossingen", Extract, vol. 23, no. 1, pp. 32-37.

Smit, J. G., Kasius, J. C., Eijkemans, M. J. C., Koks, C. A. M., Golde, R. v., Oosterhuis, J. G. E., Nap, A. W., Scheffer, G. J., Manger, P. A. P., Hoek, A., Kaplan, M., Schoot, D. B. C., Heusden, A. M. v., Kuchenbecker, W. K. H., Perquin, D. A.

- 117 -

M., Fleischer, K., Kaaijk, E. M., Sluijmer, A., Friederich, J., Laven, J. S. E., Hooff, M. v., Louwe, L. A., Kwee, J.,

Boomgaard, J. J., Koning, C. H. d., Janssen, I. C. A. H., Mol, F., Mol, B. W. J., Torrance, H. L., & Broekmans, F. J. M.

2012, "The inSIGHT study: costs and effects of routine hysteroscopy prior to a first IVF treatment cycle. A randomised controlled trial", BMC Women's Health, vol. 12, no. 8 aug., p. 22.

Steege, R. W. t., Geelkerken, R. H., Huisman, A. B., & Kolkman, J. J. 2012, "Abdominal symptoms during physical

exercise and the role of gastrointestinal ischaemia: a study in 12 symptomatic athletes", British journal of sports

medicine, vol. 46, no. 13, pp. 931-935.

Steege, R. W. t. & Kolkman, J. J. 2012, "Review article: the pathophysiology and management of gastrointestinal symptoms during physical exercise, and the role of splanchnic blood flow", Alimentary pharmacology &

therapeutics, vol. 35, no. 5, pp. 516-528.

Steege, R. W. t., Sloterdijk, H. S., Geelkerken, R. H., Huisman, A. B., Palen, J. v. d., & Kolkman, J. J. 2012, "Splanchnic artery stenosis and abdominal complaints: clinical history is of limited value in detection of gastrointestinal ischemia", World Journal of Surgery, vol. 36, no. 4, pp. 793-799.

Stekelenburg, J. 2012, "Editorial : Ladies and gentlemen", Medicus Tropicus, vol. 50, no. 1, pp. 1-2. Stenekes, M. W. & Lei, B. v. d. Nasolabial fold augmentation with SMAS graft. Journal of Plastic, Reconstructive and

Aesthetic Surgery 65[12], 1618-1621. 2012.

Swelheim, H. T., Westerlaken, C., Pinxteren-Nagler, E. v., & Bocca, G. 2012, "Lipoatrophy in a girl with type 1

diabetes: Beneficial effects of treatment with a glucocorticoid added to an insulin analog", Diabetes Care, vol. 35, no. 3, p. e22.

Tan, A. 2012, "Onbekend maakt onbemind ? Enquête naar kennis over plastische chirurgie", Nederlands Tijdschrift

voor Plastische Chirurgie, vol. 3, pp. 111-113.

Tilkema, T. D., Peters, E., Doorn, P. F., & Rijk, P. C. 2012, "Een Tillaux fractuur", Nederlands Tijdschrift voor

Orthopedie, vol. 19, no. 4.

Veen, B. S. v. d., Appelhof, M., & Vries, T. W. d. 2012, "Inhaled fluticasone propionate does not influence salivary

cortisol when measured with tandem mass spectrometry", Journal of pediatric endocrinology & metabolism, vol. 25, no. 11-12, pp. 1217-1219.

Veen, H. C. v. d., Collins, J. P., & Rijk, P. C. 2012, "Value of magnetic resonance arthrography in post-traumatic

anterior shoulder instability prior to arthroscopy: a prospective evaluation of MRA versus arthroscopy", Archives of

orthopaedic and trauma surgery, vol. 132, no. 3, pp. 371-375.

Veenstra, R. P., Steege, R. W. t., Geelkerken, R. H., Huisman, A. B., & Kolkman, J. J. 2012, "The cardiovascular risk profile of atherosclerotic gastrointestinal ischemia is different from other vascular beds", American Journal of

Medicine, vol. 125, no. 4, pp. 394-398.

Vellinga, N. A. R., Boerma, E. C., Koopmans, M., Donati, A., Dubin, A., Shapiro, N. I., Pearse, R. M., Bakker, J., & Ince,

C. 2012, "Study design of the microcirculatory shock occurrence in acutely Ill patients (microSOAP): An international multicenter observational study of sublingual microcirculatory alterations in intensive care patients", Critical care

research and practice, vol. 2012, p. 121752.

Vijver, E. v. d., Schreuder, A. B., Cnossen, W. R., Kobold, A. C. M., Rheenen, P. F. v., Jong, G. G. D., Uitentuis, J.,

Norbruis, O. F., Overbeek, L. A. T. v., Dorth, S. v., & Waalkens, H. J. 2012, "Safely ruling out inflammatory bowel

disease in children and teenagers without referral for endoscopy", Archives of Disease in Childhood, vol. 97, no. 12, pp. 1014-1018.

- 118 -

Vink, N. M., Jonge, H. C. d., Haar, R. t., Chizimba, E. M., & Stekelenburg, J. 2012, "Maternal death reviews at a rural hospital in Malawi", International Journal of Gynecology and Obstetrics, vol. 120, no. 1, pp. 74-77.

Vis, E. & Berge, H. v. d. 2012, "De behandeling van epistaxis zonder neustampon", Nederlands Tijdschrift voor Keel-

Neus- Oorheelkunde, vol. 18, no. 3, pp. 123-128.

Vis, E. & Berge, H. v. d. 2012, "De behandeling van epistaxis in Nederland. Resultaten van een enquête onder KNOartsen", Nederlands Tijdschrift voor Keel- Neus- Oorheelkunde, vol. 18, no. 3, pp. 129-132.

Vis, E. & Berge, H. v. d. 2012, "How I do it. De behandeling van epistaxis zonder neustampon", Nederlands tijdschrift

voor keel-neus-oorheelkunde, vol. 18, pp. 135-136.

Visser, A. & Biezen, J. J. v. d. 2012, "Inferior-based pharyngeal flap for correction of stress velopharyngeal

incompetence in musicians: case reports and review of the literature", Journal of plastic, reconstructive & aesthetic

surgery, vol. 65, no. 7, pp. 960-962.

Visser, B. C., Brinkman, I. H., & Laar, M. A. F. J. v. d. 2012, "Personalized medicine in rheumatoid arthritis: rationale

and clinical evidence", Clinical investigation, vol. 2, no. 8, pp. 797-802.

Vogel, D., Laar, M. A. F. J. v. d., Jansen, T. L., Haagsma, C. J., Reinders, M. K., Brouwers, J. R. B. J., & Roon, E. N. v.

2012, "Associatie tussen serumconcentratie oxipurinol en succesvolle verlaging van serumconcentratie urinezuur bij behandeling van jichtpatiënten met allopurinol", Pharmaceutisch Weekblad: Wetenschappelijk Platform, vol. 6, no. 3, pp. 41-44.

Vogel, D., Laar, M. A. F. J. v. d., Jansen, T. L., Haagsma, C. J., Reinders, M. K., Brouwers, J. R. B. J., & Roon, E. N. v.

2012, "Association between oxipurinol serum concentration and successful lowering of serum urate concentration in gout patients treated with allopurinol", Pharmaceutisch Weekblad, vol. 147, no. 11, pp. 41-44.

Vries, T. W. d., Boontje, R. P., & Boon, M. 2012, "Een jongen die moe is en in slaap valt", Praktische pediatrie no. 4,

pp. 219-222.

Vries, T. W. d. & Plasschaert, S. B. A. 2012, "Een mannenkwaal bij een adolescent", Praktische pediatrie no. 4, pp. 104-107.

Vries, T. W. d. & Roon, E. N. v. Farmacotherapie bij kinderen. Nascholingsprogramma voor apothekers, http://www.accredidact.nl/index.php?sec=AP. 2012. Accredidact.

Vries, T. W. d. & Brandenburg, A. H. 2012, "Foul Smelling Urine in a 7-year-old Boy Caused by Aerococcus urinae",

Pediatric Infectious Disease Journal, vol. 31, no. 12, pp. 1316-1317.

Vries, T. W. d. 2012, "Montelukast", Praktische pediatrie no. 3, pp. 165-167. Wieringa, A., Vries, C. J. d., & Roon, E. N. v. 2012, "Acuut hartfalen als gevolg van itraconazolgebruik : een casus",

Pharmaceutisch Weekblad: Wetenschappelijk Platform, vol. 6, no. 11, pp. 195-196.

Witteveen, I. & Vodegel, R. M. 2012, "Patient experiences in caring for psoriasis", Nederlands tijdschrift voor

dermatologie en venereologie, vol. 22, no. 8, pp. 463-467.

Wolfe, F., Rasker, J. J., & Hauser, W. 2012, "Hearing loss in fibromyalgia? Somatic sensory and non-sensory

symptoms in patients with fibromyalgia and other rheumatic disorders", Clinical and Experimental Rheumatology,

vol. 30, no. 6 Suppl 74, pp. 88-93.

- 119 -

Xu, C. J., Schaaf, A. v. d., Veld, A. A. v., Langendijk, J. A., & Schilstra, C. 2012, "Statistical Validation of Normal

Tissue Complication Probability Models", International Journal of Radiation Oncology Biology Physics, vol. 84, no. 1,

p. E123-E129.

Zelinkova, Z., Stokkers, P. C., Linde, K. v. d., ipers, E. J., ppelenbosch, M. P., & Woude, C. P. v. d. 2012, "Maternal

imprinting and female predominance in familial Crohn's disease", Journal of Crohns & Colitis, vol. 6, no. 7, pp. 771776.

Zijlstra, W. P., Bulstra, S. K., Raay, J. J. v., Leeuwen, B. M. v., & Kuijer, R. 2012, "Cobalt and chromium ions reduce

human osteoblast-like cell activity in vitro, reduce the OPG to RANKL ratio, and induce oxidative stress", Journal of

orthopaedic research, vol. 30, no. 5, pp. 740-747.

Zomer, A., Vaartjes, I., Uiterwaal, C. S., Velde, E. T. v. d., Sieswerda, G. J., Wajon, E. M., Plomp, K., Bergen, P. F. v.,

Verheugt, C. L., Krivka, E., Vries, C. J. d., Lok, D. J., Grobbee, D. E., & Mulder, B. J. 2012, "Social burden and lifestyle in adults with congenital heart disease", American Journal of Cardiology, vol. 109, no. 11, pp. 1657-1663.

Zwan, J. v. d., Siesling, S., Blokx, W., Pierie, J., & Capocaccia, R. 2012, "Invasive extramammary Paget's disease and

the risk for secondary tumours in Europe", European Journal of Surgical Oncology, vol. 38, no. 3, pp. 214-221.

Abstracts Arends, S., Spoorenberg, A., Houtman, P., Leijsma, M., Kallenberg, C., Brouwer, E., & Veer, E. v. d. Early change in bone resorption predicts discontinuation of tumor necrosis factor-alpha blocking therapy in patients with ankylosing spondylitis. Bone 50[Supplement 1], S189. 2012.

Arends, S., Veer, E. v. d., Houtman, P., Leijsma, M., Kallenberg, C., Brouwer, E., & Spoorenberg, A. Syndesmophytes Are Associated with Higher Bone Turnover in Ankylosing Spondylitis Patients with Active Disease. Clinical and Experimental Rheumatology 30[4], 605. 2012.

Asselt, D. v. & Droogsma, E. Are oral nutritional supplements effective in undernourished community-dwelling Alzheimer patients? A critically appraised topic. European geriatric medicine 3[Supplement 1], S83-S84. 2012. Asselt, D. v., Droogsma, E., Scholzel-Dorenbos, C., Schuur, T., Walderveen, P. v., & Steijn, J. v. Prevalence of

malnutrition in patients with Alzheimer's dementia at a memory clinic. European geriatric medicine 3[Supplement 1], S83. 2012.

Asselt, D. v., Haringa, D., Schuur, T., Steijn, J. v., Hooft, C. v. d., Walderveen, P. v., & Huinink, E. Transmural

communication in the approach of malnutrition in geriatric patients. European geriatric medicine 3[Supplement 1], S84. 2012.

Baaren, G. J. v., Jozwiak, M., Rengerink, K. O., Benthem, M., Dijksterhuis, M. G., Huizen, M. E. v., Salm, P. C. v. d.,

Schuitemaker, N. W., Papatsonis, D. N., Perquin, D. A., Porath, M., Post, J. A. v. d., Rijnders, R. J., Scheepers, H. C., Spaanderman, M., Pampus, M. G. v., Leeuw, J. W. d., Mol, B. W., & Bloemenkamp, K. W. Cost-effectiveness of

induction of labor at term with a Foley catheter compared to prostaglandin E2 gel (based on the PROBAAT trial; registration NTR 1646). American Journal of Obstetrics and Gynecology 206[Supplement 1], S139-S140. 2012.

Bakker, A. J., Abbema, T. v., Elderman-van der Werf, C., Bij, J. H. v. d., Hoekstra, J., & Kuppens, L. Eiwitelektroforese: vergelijking agarosegelelektroforese met de V8 capillaire elektroforese. Nederlands Tijdschrift voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde 37, 113. 2012.

Bakker, A. J., Boer, L. d., Syperda, H., Koopmans, M., & Kuiper, M. A. Nierinsufficiëntie na hart-chirurgie: heeft

meten van NGAL zin? Nederlands Tijdschrift voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde 37, 130. 2012.

- 120 -

Barendse, R., Dijkgraaf, M., Rolf, U., Bijnen, A., Consten, E., Hoff, C., Dekker, E., Fockens, P., Bemelman, W., & Graaf, E. d. Transanal Endoscopic Microsurgery: colorectal surgeons' learning curve. British Journal of Surgery 99[Supplement 7], S5. 2012.

Bethlehem, C., Niezen-Koning, K. E., Poorthuis, B. J., Bikker, H., Spronsen, F. J. v., Hollak, C. E., & Hoogendoorn, M. Atraumatic splenic rupture as presenting symptom of Gaucher disease. Abstractboek 24e Internistendagen , 82. 2012.

Blommestein, H., Issa, D., Pompen, M., Revil, C., Hoogendoorn, M., Joosten, P., Huijgens, P., & Uyl-De Groot, C.

Pharmacoeconomic evaluation of rituximab as maintenance treatment for relapsed follicular lymphoma: Results of a realworld population based study. Value in Health 15[7], A421. 2012.

Blommestein, H. M., Issa, D. E., Pompen, M., Revil, C., Hoogendoorn, M., Joosten, P., Zweegman, S., Huijgens, P. C., & Uyl-de Groot, C. A. Cost-effectiveness of rituximab as maintenance treatment for relapsed follicular lymphoma:

Results of a population based study. Blood 120[21], Abstract 4277. 2012.

Bos, P. G., Huizinga, P., Nieken, J., & Moues, C. M. Betrouwbaarheid van vriescoupeonderzoek als controlemethode van de sneevlakken bij chirurgische verwijdering van perioculair gelokaliseerde basaalcelcarcinomen. Nederlands Tijdschrift voor Plastische Chirurgie [4], 173. 2012.

Boslooper, K., Joosten, P., Veeger, N. J. G. M., Kibbelaar, R., Roon, E. v., Hovenga, S., Woolthuis, G., Kluin-Nelemans,

H. C., & Hoogendoorn, M. A significant better two year survival in the very elderly patients with a diffuse large B-cell lymphoma (DLBCL) who did complete standard therapy: A population-based cohort study on treatment, toxicity and outcome. Blood 120[21], Abstract 2642. 2012.

Bouwer, L. R. & Lei, B. v. d. Langetermijnresultaten: vertical scar versus inverted-T scar-mammareductie.

Nederlands Tijdschrift voor Plastische Chirurgie [4], 174. 2012.

Brouwer, T. & Kalkman, C. Postoperative Bladder Catheterization after General Surgery: Which Anesthesia Technique is Better, Spinal or General Anesthesia? British Journal of Anaesthesia 108[Supplement 2], 346. 2012.

Bruschi, G., Davies, S., Marco, F. d., Amrane, H., Boven, A. v., Marcheix, B., Dumonteil, N., Danenberg, H., Tchetche, D., Coletti, G., Bushnaq, H., Laborde, J. C., Brecker, S., Mazzitelli, D., Lange, R., Branny, M., Bosmans, J., Trivedi, U., Bhabra, M., Heijer, P. d., & Moat, N. Direct aortic implantation of a self expandable aortic bioprosthesis: The european experience. Journal of the American College of Cardiology 60[Supplement 17], B264. 2012.

Droogsma, E., Asselt, D. v., Scholzel-Dorenbos, C., Huinink, E., & Hooft, C. v. d. Impact of galantamine on weight of patients with Alzheimer's dementia. European geriatric medicine 3[Supplement 1], S29. 2012.

Emous, M., Apers, J., Hoff, C., & Totte, E. Results of Treatment of Morbid Obesity in A High-Volume Center. Obesity Surgery 22[8], 1151. 2012.

Hofma, S. H., Smits, P., Boven, A. J. v., Valdes, M., Serra, A., Goy, J. J., Voudris, V., Vazquez, J. M., Trillo, R.,

Vuillomenet, A. G., Slagboom, T., & Den Heijer, P. Compare II: One year clinical data for the treatment of small vessels (<2.75mm). Journal of the American College of Cardiology 60[Supplement 17], B167-B168. 2012.

Lont, M. C., Beest, P. A. v., Holman, N. D., Loef, B., Kuiper, M. A., & Boerma, E. C. No agreement of mixed venous and central venous pCO2-gap in sepsis. Intensive Care Medicine 38[Supplement 1], S210. 2012.

Lont, M. C., Beest, P. A. v., Holman, N. D., Loef, B., Kuiper, M. A., & Boerma, E. C. The prognostic value of central venous to arterial pCO2-gap in patients admitted to ICU with severe sepsis or septic shock: time does matter.

- 121 -

Intensive Care Medicine 38[Supplement 1], S190. 2012. Lont, M. C., Beest, P. A. v., Holman, N. D., Loef, B., Kuiper, M. A., & Boerma, E. C. Venous to arterial pCO2 difference (pCO2-gap) cannot be used as predictor of cardiac arrest in septic patients. Intensive Care Medicine 38[Supplement 1], S211. 2012.

Lugtenburg, P. J., Zijlstra, J. M., Doorduijn, J. K., Bohmer, L. H., Marwijk-Kooy, M. v., Hoogendoorn, M., Berenschot,

H. W., Beeker, A., Valster, F. A., Schouten, H. C., Luten, M., Chitu, D. A., Brouwer, R. E., & Imhoff, G. W. v. Rituximabpecc induction followed by 90Y-ibritumomab tiuxetan consolidation in relapsed or refractory DLBCL patients who are not eligible for or after ASCT: Preliminary results from a phase II hovon study. Blood 120[21], Abstract 2729. 2012.

Murray, B., Vonderen, M. v., Mallon, P., Doran, P., Agtmael, M. v., Danner, S., Lips, P., & Reiss, P. Changes in bone biomarkers in antiretroviral naive HIV-infected men randomised to nevirapine/lopinavir/ritonavir (NVP/LPV/R) or

zidovudine/lamivudine/lopinavir/ritonavir (AZT/3TC/LPV/R) help explain limited loss of bone mineral density over first 12 months. Bone 50[Supplement 1], S167. 2012.

Nelissen, E., Ersdal, H. L., Mduma, E., Evjen-Olsen, B., Roosmalen, J. v., & Stekelenburg, J. Helping mothers survive

bleeding after birth: Simulation-based training in a rural referral hospital in tanzania. International Journal of Gynecology and Obstetrics 119[Supplement 3], S590-S591. 2012.

Nelissen, E., Ersdal, H. L., Mduma, E., Evjen-Olsen, B., Roosmalen, J. v., & Stekelenburg, J. Maternal near miss and

mortality in a rural referral hospital in northern tanzania using the who near miss Criteria. International Journal of Gynecology and Obstetrics 119[Supplement 3], S434-S435. 2012.

Pranskunas, A., Koopmans, M., Pilvinis, V., Koetsier, P., & Boerma, E. C. Microcirculatory blood flow is related to clinical signs of impaired organ perfusion, and its dynamics to the macrohemodynamic concept of fluid responsiveness. Critical Care 16[Supplement 1], 237. 2012.

Scheenstra, B., Veenstra, G., Koopmans, M., Kingma, W. P., Buter, H., Hemmelder, M. H., & Boerma, E. C.

Ultrafiltration during continuous hemofiltration in stabilized ICU patients is not associated with microcirculatory perfusion derangements. Critical Care 16[Supplement 1], 373. 2012.

Schuuring, E., Platteel, I., Logt, E. v. d., Slagter-Menkema, L., Brouwer, S., Geuken, E., Weggemans, C., Sietsma, H.,

Kibbelaar, R., & Kluin, P. H. The comparison of the cobas(registered trademark) kras mutation test and the high resolution melt curve analysis with reflex typing by sanger sequencing method for detecting kras mutations in formalin-fixed paraffin-embedded tissue specimens of colorectal cancer. European Journal of Cancer

48[Supplement 6], 143. 2012.

Seynaeve, C., Tinteren, H. v., Wymenga, A., Nortier, J., Maartense, E., Jongh, F. d., Graaf, H. d., Groot, S. d., Braun, J., & Smorenburg, C. Feasibility and Toxicities Associated with PEG Doxo Versus Capecitabine as First-line

Chemotherapy in Elderly Metastatic Breast Cancer (MBC) Patients; Results From the Randomized OMEGA Study of the Dutch Breast Cancer Trialists' Group (BOOG). European Journal of Cancer 48[Supplement 1], S115. 2012.

Sikkema, T., Schuiling, W. J., Dunnen, W. F. A. d., & Hoogendoorn, M. Early development of progressive multifocal

leukoencephalopathy during first-line treatment with rituximab and CHOP chemotherapy in a patient with diffuse

large B-cell lymphoma. Abstractboek 24e Internistendagen , 81-82. 2012.

Smits, P., Boven, A. J. v., Valdes, M., Serra, A., Goy, J. J., Voudris, V., Vazquez, J. M., Trillo, R., Vuillomenet, A. G.,

Slagboom, T., & Heijer, P. d. Compare II-1 year outcomes of a large randomized all-comers study. Journal of the American College of Cardiology 60[Supplement 17], B168. 2012.

Smits, P., Boven, A. J. v., Valdes, M., Serra, A., Goy, J. J., Voudris, V., Vazquez, J. M., Trillo, R., Vuillomenet, A. G.,

- 122 -

Slagboom, T., & Heijer, P. d. Compare II: 1 Year clinical data of the treatment of long lesions (>20mm). Journal of the American College of Cardiology 60[Supplement 17], B168-B169. 2012.

Smits, P., Boven, A. J. v., Valdes, M., Serra, A., Goy, J. J., Voudris, V., Trillo, R., Vazquez, J. M., Heijer, P. d.,

Slagboom, T., & Vuillomenet, A. G. Randomized comparison of biolimus-eluting (nobori) and everolimus-eluting (xience/promus) stents in patients with multivessel coronary artery disease: 12-Month follow-up data from compare II study. Journal of the American College of Cardiology 60[Supplement 17], B167. 2012.

Smorenburg, C. H., Seynaeve, C., Wymenga, A. N. M., Maartense, E., Graaf, H. d., Jongh, F. E. d., Braun, J. J., Los, M.,

Schrama, J. G., Portielje, J. A. E., Hamaker, M., Tinteren, H. v., Groot, S. M. d., Leeuwen-Stok, A. E. v., & Nortier, J. W. R. First-line chemotherapy with pegylated liposomal doxorubicin (PEGdoxo) versus capecitabine (Cape) in elderly patients with metastatic breast cancer: results of the phase III OMEGA study of the Dutch Breast Cancer Trialists' Group (BOOG). Abstractbook . 2012.

Ungar, A., Pezawas, T., Breedveld, R., Weerd, G. d., Bucx, J., Lebedev, D., Virtanen, V., Rieger, G., Melis, M. d., &

Faber, T. From the INSIGHT (R)XT study: ILR detected atrial fibrillation in syncope patients. European Heart Journal 33[Supplement 1], 376. 2012.

Velders, M., Boden, H., Umans, V., Hoeven, B. v. d., Heestermans, A., Jukema, J., Hofma, S., Boven, A. v., & Schalij, M. Female gender as independent predictor for early mortality in patients treated with primary percutaneous coronary intervention: influence of treatment delays. European Heart Journal 33[Supplement 1], 468. 2012.

Velders, M., Boden, H., Umans, V., Hoeven, B. v. d., Heestermans, A., Hofma, S., Jukema, J., Boven, A. v., & Schalij, M. ST-elevation myocardial infarction complicated by cardiogenic shock: risk factors and outcome after primary percutaneous coronary intervention. European Heart Journal 33[Supplement 1], 465-466. 2012.

Velders, M. A., Boden, H., Hoeven, B. L. v. d., Heestermans, A. A. C. M., Umans, V. A. W. M., Hofma, S. H., Jukema, J. W., Schalij, M. J., & Boven, A. J. v. Importance of optimal reperfusion in diabetic patients treated with primary

percutaneous coronary intervention for st-elevation myocardial infarction. Journal of the American College of Cardiology 60[Supplement 17], B97-B98. 2012.

Velders, M. A., Boven, A. J. v., Umans, V. A., Boden, H., Hoeven, B. L. v. d., Heestermans, A. A. C. M., Hofma, S. H., Jukema, J. W., & Schalij, M. J. Recent malignancy predicts early and late cardiac mortality in patients with STelevation myocardial infarction treated with primary percutaneous coronary intervention. Circulation

126[Supplement], A13119. 2012.

Velders, M. A., Boden, H., Hoeven, B. L. v. d., Heestermans, A. A. C. M., Jukema, J. W., Boven, A. J. v., Hofma, S. H., Schalij, M. J., & Umans, V. A. Survival and neurological outcome after out-of-hosptal cardiac arrest due to st-

elevation myocardial infarction treated with primary percutaneous coronary intervention. Circulation 126[Supplement 1], 21. 2012.

Vellinga, N., Ince, C., & Boerma, E. C. Elevated central venous pressure in septic patients is associated with impairment of microcirculatory blood flow. Critical Care 16[Supplement 1], 200. 2012.

Vogel, D., Laar, M. v. d., Jansen, T., Haagsma, C., Reinders, M., Brouwers, J., & Roon, E. v. Attack-study (interim

analysis): allopurinol treatment and oxipurinal concentrations in gouty patients: knowing the therapeutic window. British Journal of Clinical Pharmacology 73[2], 320. 2012.

Vossenberg, S., Drogt, I., Bruins, N., Jager, C. d., Boerma, E. C., & Tijkotte, M. Functional dependency in the direct post-ICU phase in patients with prolonged mechanical ventilation. Critical Care 16[Supplement 1], 530. 2012. Vries, C. J. d., Veer, R. M. v. d., Dijk, R. B. v., & Brouwer, J. Reduction of health care demand by ICT guided telemedicine for heart failure patients. Netherlands Heart Journal [Supplement 20 april], 13-14. 2012.

- 123 -

Wieringa, A., Roon, E. N. v., Joosten, P., Beerden, T., Storm, H., Kibbelaar, R., Kluin-Nelemans, H. C., Veeger, N. J. G. M., & Hoogendoorn, M. Prognostic importance of comorbidity in a population-based analysis of patients with

advanced-stage diffuse large b-cell lymphoma (DLBCL) treated with r-chop. Blood 120[21], Abstract 3656. 2012. Wieringa, A., Bethlehem, C., Maten, J. v. d., Hoogendoorn, M., & Roon, E. N. v. Very late recovery of dapsoneinduced hematotoxicity. Abstractboek 24e Internistendagen , 159-160. 2012.

- 124 -

C Gebruikte afkortingen AIOS AWBZ BBL BHV BMS BOL CAO CCR COR

Arts in opleiding tot specialist Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Beroepsbegeleidende Leerweg Bedrijfshulpverlening Bestuur medische staf Beroepsopleidende leerweg Collectieve arbeidsovereenkomst Centrale cliëntenraad Centrale ondernemingsraad

DBC DIA DNB DOT EPD EVS EZLP FB GGZ GHOR IC ICT IFMS IGZ KAM KCL LCvV MBO MCL MFB MFC MIC MIP MSVT

Diagnose Behandeling Combinatie Dienst Informatie en Administratie Directieoverleg Noorderbreedte (DNB) DBC’s op weg naar transparantie Elektronisch patiëntendossier Elektronisch voorschrijfsysteem Elektronisch zorgleefplan Facilitair Bedrijf Geestelijke Gezondheidszorg Geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen Intensive Care Informatie- en communicatietechnologie Individueel Functioneren van Medische Specialisten Inspectie Gezondheidszorg Kwaliteit Arbo en Milieu Klinisch Chemisch Laboratorium Landelijke Commissie van Vertrouwenslieden Middelbaar Beroepsonderwijs Medisch Centrum Leeuwarden Medisch Facilitair Bedrijf Multifunctioneel Centrum Melding Incidenten Cliënten Meldingen Incidenten Patiëntenzorg Medisch specialistische verpleging in de thuissituatie

NIAZ NMa NVZ NZa OC OCL OOR OR P&O RI&E RIF ROC ROOS RvB RvT SAL SEH STZ UMCG V&C VAR VGB VMS VWS WMCZ Wmo ZPF ZZP

Nederlands Instituut voor Accreditatie van Ziekenhuizen Nederlandse Mededingingsautoriteit Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen Nederlandse Zorgautoriteit Onderdeelscommissie Oncologisch Centrum Leeuwarden Onderwijs- en opleidingsregio Ondernemingsraad Personeel en Organisatie Risicio-inventarisatie & -evaluatie Radiotherapeutisch Instituut Friesland Regionaal opleidingcentrum Regionaal Ondersteunend Onderwijs voor Satellietziekenhuizen Raad van Bestuur Raad van Toezicht Spoedapotheek Leeuwarden Spoedeisende Hulp Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen Universitair Medisch Centrum Groningen Voorlichting & Communicatie Verpleegkundige Adviesraad Vastgoedbedrijf Veiligheids managementsysteem Volksgezondheid, Welzijn en Sport Wet op Medezeggenschap van Cliënten in Zorginstellingen Wet maatschappelijke ondersteuning Zorgpartners Friesland Zorgzwaartepakket

Jaarrekening

Jaarrekening 2012 Zorgpartners Friesland geconsolideerd

Zorgpartners Friesland geconsolideerd

INHOUDSOPGAVE

Pagina

Geconsolideerde jaarrekening 2012 Geconsolideerde balans per 31 december 2012

1

Geconsolideerde resultatenrekening over 2012

2

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2012

3

Grondslagen van waardering en resultaatbepaling

4

Toelichting op de balans per 31 december 2012

9

Toelichting op de resultatenrekening over 2012

16

Vaststelling en goedkeuring jaarrekening

20

Ondertekening door bestuurders en toezicht houders

20


GECONSOLIDEERDE JAARREKENING


GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER (na resultaatbestemming) Ref.

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa

1

22

45

Materiële vaste activa

2

382.608

406.849

Financiële vaste activa

3

Totaal vaste activa

7.765

1.874

390.395

408.768

7.769

Vlottende activa Voorraden

4

8.691

Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's /

5

15.585

Vorderingen uit hoofde van financieringstekort

6

1.704

Vorderingen uit hoofde van transitieregeling

7

460

Overige vorderingen

8

86.078

Liquide middelen

9

5.449

5.133

Totaal vlottende activa

117.967

83.767

Totaal activa

508.362

492.535

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

DBC-zorgproducten

Ref. PASSIVA Eigen vermogen

5.337 65.528

10

Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen Voorzieningen

627

779

117.034

105.938

4.600

4.447

122.261

111.164

39.183

23.348

180.236

211.693

11

Overige voorzieningen Langlopende schulden

12

Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten

5

3.308

Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) 7

949

Schulden uit hoofde van honorariumplafond

Schulden uit hoofde van transitieregeling

13

1.515

Overige kortlopende schulden

14

164.218

143.022

508.362

492.535

Totaal passiva

pagina 1


GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2012 Ref.

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Zvw-zorg

15

109.650

309.270

Niet-gebudgetteerde zorgprestaties (exclusief DBC's /

16

22.224

33.377

Omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment

17

223.661

93.158

Omzet DBC's / DBC-zorgproducten A-segment

18

106.570

Opbrengsten uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag

19

-489

20

65

DBC-zorgproducten A- en B-segment)

medisch specialistische zorg Honorariumopbrengsten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren Subsidies

21

1.239

1.320

Overige bedrijfsopbrengsten

22

37.851

34.658

500.771

471.783

263.489

Som der bedrijfsopbrengsten

BEDRIJFSLASTEN: Personeelskosten

23

277.555

Honorariumkosten vrijgevestigd medisch specialisten die aan

24

70

de instelling voor medisch specialistische zorg declareren Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

25

48.799

41.859

Overige bedrijfskosten

26

152.816

136.189

479.240

441.537

21.531

30.246

10.252

10.385

11.279

19.861

-25

213

-45

-95

11.209

19.979

Som der bedrijfslasten BEDRIJFSRESULTAAT Financiële baten en lasten

27

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING Resultaat deelneming

28

Belastingen RESULTAAT BOEKJAAR

RESULTAATBESTEMMING

Het resultaat is als volgt verdeeld:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

11.132

17.840

Toevoeging/(onttrekking): Reserve aanvaardbare kosten Bestemmingsreserves Algemene reserves

pagina 2

-197

831

274

1.308

11.209

19.979


GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT 2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

11.209

19.979

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: - overige mutaties eigen vermogen

-112

-12

- afschrijvingen

49.113

42.170

- mutaties voorzieningen

15.835

3.969 64.836

46.127

Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden

-922

-625

- mutatie onderhanden projecten uit hoofde van DBC's / DBCzorgproducten

-18.893

9.671

- vorderingen

-20.550

10.010

3.633

-9.392

- vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot - vorderingen u.h.v. transitieregeling

-460

- schulden u.h.v. transitieregeling

949

- schulden uit hoofde van honorariumplafond

1.515

- kortlopende schulden (excl. schulden aan banken)

3.965

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

-19.927 -30.763

-10.263

45.282

55.843

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa

-42.944

Desinvesteringen materiële vaste activa

-55.000

197

2.797

Bijzondere waardeverminderingen

5.845

12.815

Compensatieregeling

6.898

Financial lease

5.155

-5.155

Mutatie leningen u/g

-609

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten

-24.849

-45.152

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Correctie i.v.m. eliminatiepost

16

Overige mutaties financiële vaste activa

-5.891

Financial lease Aflossing langlopende schulden

-5.155

5.155

-26.302

-22.262

Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten

-37.348

-17.091

Mutatie geldmiddelen

-16.915

-6.400

Er is gebruik gemaakt van de indirecte methode. Toelichting: Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit kasmiddelen, tegoeden op bankrekeningen, als ook kortlopende schulden aan kredietinstellingen.

pagina 3

Zorgpartners Friesland geconsolideerd GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

Algemeen

Groepsverhoudingen Stichting Zorgpartners Friesland is het hoofd van de groep 'Zorgpartners Friesland'. De afsplitsing van toen nog Stichting Zorggroep Noorderbreedte naar Medisch Centrum Leeuwarden BV en Noorderbreedte BV is in 2008 geëffectueerd. Op 1 januari 2012 heeft Stichting Zorggroep Noorderreedte 100% van de aandelen van de Tjongerschans BV te Heerenveen verkregen, dientengevolge maakt de Tjongerschans BV met ingang van 1 januari 2012 integraal onderdeel uit van de Stichting Zorggroep Noorderbreedte. Naar aanleiding van deze fusie is de naam per 1 januari 2012 omgevormd tot Zorgpartners Friesland.

Per 31 december 2012 heeft een juridische fusie plaatsgevonden tussen Stichting Zorgpartners Friesland als verkrijgende stichting, en de volgende stichtingen binnen de groep als verdwijnende stichtingen: - Stg. Onroerend Goed Exploitatie Noorderbreedte - Stg. Erasmushiem Woningen - Stg. Maaltijdvoorziening voor Senioren - Stg. Woonservice voor Senioren Overeenkomstig hetgeen in de akte van fusie is vermeld zijn de jaarrekeningen over 2012 van de verdwijnende stichtingen reeds verantwoord in de jaarrekening 2012 van Stg. Zorgparters Friesland.

De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi, de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder RJ 655 (2012) inzake de jaarverslaggeving door zorginstellingen, en Titel 9 Boek 2 BW.

Continuïteitsveronderstelling Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling.

Vergelijking met voorgaand jaar

De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn gewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar als gevolg van een aantal wijzigingen in de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving van Zorginstellingen. Het betreft het niet langer salderen van vorderingen en schulden uit hoofde van financieringstekorten en financieringsoverschotten en de opname van een nog te ontvangen bedrag uit hoofde van de definitieve indexering van het wettelijk budget voor 2010, 2011 en 2012 in het komend boekjaar. Ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden zijn de vergelijkende cijfers over het voorgaande boekjaar in de balans aangepast. Het effect van de definitieve indexering over 2011 ( € 1.008.209,--) is uit de baten van 2012 gehaald en opgenomen in 2011. Voor het jaar 2011 is de definitieve indexering over 2010 (€ 267.476,--) hierop in mindering gebracht en verwerkt in de beginstand van de reserve aanvaardbare kosten. Het effect van de stelselwijzigingen op het eigen vermogen eind 2012 bedraagt per saldo € 1.275.985,--.

Consolidatie

In de geconsolideerde jaarrekening zijn tevens opgenomen de stichtingen en vennootschappen die tot de groep behoren. Dit betreft de volgende stichtingen en vennootschappen: • Stg Klinisch Laboratorium Leeuwarden • Stg. Trombosedienst Noord • KCL BioAnalys BV • Stg Hermes • SendBV • Centrum voor Obesitas Nederland BV • MCL BV • Noorderbreedte BV • De Tjongerschans BV • Stg Recreatievoorziening de Tjongerschans • Tjongerclinics Holding BV • Tjongerclinics BV en Stichting Zorgpartners Friesland enkelvoudig.

De financiële gegevens van de in de consolidatie betrokken rechtspersonen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. Belangen van derden in het vermogen en het resultaat zijn afzonderlijk in de geconsolideerde jaarrekening tot uitdrukking gebracht. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Stichting Zorgpartners Friesland.

pagina 4


Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij. Onderlinge transacties hebben hoofdzakelijk betrekking op de doorberekening van ondersteunende diensten vanuit de groepsstaven en vergoedingen uit hoofde van activiteiten op het gebied van vastgoed en financiering.

Stichting Zorgpartners Friesland heeft de volgende verbonden stichtingen en vennootschappen die niet in de consolidatie betrokken zijn. • Ambulanceveroer Kijlstra BV te Leeuwarden • Poliklinische Apotheek Leeuwarden BV • Apotheek de Tjonger BV • De Tjonger CV

PAL is een 50% deelneming en Kijlstra een 20% deelneming van MCL BV. Apotheek de Tjonger BV en De Tjonger CV zijn deelnemingen van De Tjongerschans BV waarop geen beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit kasmiddelen, tegoeden op bankrekeningen, alsook kortlopende schulden aan kredietinstellingen.

Grondslagen van waardering van activa en passiva

Activa en passiva Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Toelichtingen op posten in de balans, resultatenrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd.

Gebruik van schattingen De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.

Materiële vaste activa Voor zorgvastgoed zijn de bekostigingsregels inmiddels zodanig aangepast dat volledige nacalculatie van kapitaallasten van goedgekeurde investeringen vervangen is door prestatiebekostiging. Zowel voor vastgoed waar zorg wordt verleend waarop aanspraak bestaat ingevolge artikel 6 van de AWBZ als voor vastgoed binnen de WTZi zijn specifieke overgangsregelingen op basis van vigerende beleidsregels van toepassing. Als gevolg van genoemde wijziging in de bekostiging ontstaan echter onzekerheden over de toekomstige opbrengsten ter dekking van de kapitaalslasten, die mogelijk leiden tot duurzame waardeverminderingen. Verwerking en waardering van vastgoed vindt niet langer plaats op grond van de bekostigingsvoorschriften, maar volgens algemene verslaggevingsregels van BW2 Titel 9 en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving.

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de economische levensduur, die in 2012 voor de gebouwdelen is verkort van 50 naar 40 jaar met een midlife update en een kortere levensduur. Als gevolg hiervan zijn de afschrijvingskosten in 2012 met 8,9 mln toegenomen ten opzichte van de kosten bij ongewijzigde uitgangspunten. De volgende afschrijvingstermijnen worden hierbij gehanteerd: * Bedrijfsgebouwen

2,50%

* Machines en installaties

5 en 10 %

* Andere vaste bedrijfsmiddelen

10 en 20 %

Voor zover subsidies of daaraan gelijk te stellen vergoedingen zijn ontvangen als eenmalige bijdrage in de afschrijvingskosten, zijn deze in mindering gebracht op de investeringen.

pagina 5


Bijzondere waardeverminderingen

Stichting Zorgpartners Friesland heeft de contante waarde van de toekomstige kasstromen van haar zorgvastgoed benaderd op het niveau van de kasstroomgenererende eenheden, en vergeleken met de boekwaarde van dit vastgoed en de overige met de bedrijfsvoering samenhangende activa per 31 december 2012. Voor de cure is de vastgoed bedrijfswaarde berekend, waarbij een disconteringsvoet van 4% is gehanteerd. De berekening is voorts gebaseerd op een inflatie-index van 2,5%, een productiegroei van 0,75% en een rente van nieuwe langlopende leningen van 5,5%.

Tevens is een bedrijfswaarde berekend op basis van de Discounted Cashflow Methode voor zowel de cure als de care, waarbij gerekend is met een gemiddelde vermogenskostenvoet van 5,80% voor de cure en 5,61% voor de care. Deze vermogenskostenvoet verschilt als gevolg van onderling afwijkende rendementseisen op het eigen vermogen. Voor de cure wordt de meer gedetailleerde vastgoed bedrijfswaarde als basis gebruikt voor de waardebepaling van het vastgoed, maar wordt de integrale bedrijfswaarde berekend als borging dat waardedalingen vanuit integraal perspectief niet onopgemerkt blijven. Het verschil tussen de boekwaarde per 31 december 2012 en de contante waarde van de toekomstige kasstromen is negatief. In overeenstemming met de bepalingen van Hoofdstuk 121 van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving zijn de genoemde bijzondere waardeverminderingen in mindering op de boekwaarde van de betreffende activa en ten laste van het resultaat gebracht, waarbij de vastgoed bedrijfswaarde conform voorgaande jaren als uitgangspunt is genomen voor de cure. Door de bijstelling naar beneden van de aannames met betrekking tot de productiegroei, als gevolg van een zichtbare trendbreuk in de productiegroei en de invoering van een Macro Beheers Instrument voor de zorgkosten, laat de vastgoed bedrijfswaarde in de cure een daling zien en is in 2012 een additionele waardevermindering van € 2,7 mln verantwoord. Voor de care leidt de berekening van de integrale bedrijfswaardeberekening, gebaseerd op actuele masterplannen voor de ontwikkeling van de productie die waar mogelijk zijn afgestemd op de kabinetsplannen met betrekking tot de beperking van de AWBZ en de WMO, tot een additionele verantwoorde waardevermindering van € 3,1 mln. Het totaalbedrag aan bijzondere waardeverminderingen bedraagt voor de care € 17,7 mln en voor de cure € 27,6 mln .

Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening.

De grondslagen voor overige financiële vaste activa zijn opgenomen onder het kopje Financiële Instrumenten. Rentebaten worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de desbetreffende post. Eventuele winsten of verliezen worden verantwoord onder de financiële baten en lasten.

Voorraden Voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs op basis van FIFO methode onder aftrek van een voorziening voor incourantheid op basis van ervaringscijfers.

Financiële instrumenten In de normale bedrijfsuitoefening kan gebruik worden gemaakt van uiteenlopende financiële instrumenten om markten /of kredietrisico's te voorkomen. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. Zorgpartners Friesland handelt niet in deze financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan Zorgpartners Friesland verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. De contractwaarde of fictieve hoofdsommen van de financiële instrumenten zijn slechts een indicatie van de mate waarin van dergelijke financiële instrumenten gebruik wordt gemaakt en niet van het bedrag van de krediet- of marktrisico's.

Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze leningen is sprake van een vast rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. Stichting Zorgpartners Friesland heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Verstrekte leningen worden gewaardeerd op nominale waarde.

pagina 6


De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen,liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. De reële waarde van de overige in de balans verantwoorde financiële instrumenten wijkt niet materieel af van de boekwaarde.

Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten De onderhanden projecten uit hoofde van DBC's/DOT's worden gewaardeerd tegen de verkoopwaarde van het afgeleide zorgproduct per 31 december 2012. De afgeleide zorgproducten zijn bepaald op basis van de eigen OHW grouper (MCL) of CaseMix (TSH). Op de onderhanden projecten worden de voorschotten die ontvangen zijn van verzekeraars in mindering gebracht. Voor een verdere toelichting op de waardering van het onderhanden werk wordt verwezen naar hetgeen hierover is vermeld onder de kop 'Toelichting onzekerheden omzetverantwoording 2012'.

Vorderingen Vorderingen worden opgenomen voor de nominale waarde. Een voorziening wordt getroffen op de vorderingen op grond van verwachte oninbaarheid, die volgens de statische methode op basis van ouderdom van de vorderingen wordt bepaald.

Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting.

Voorziening groot onderhoud De voorziening groot onderhoud wordt gevormd voor verwachte kosten inzake periodiek onderhoud van panden, installaties, e.d., gebaseerd op een meerjaren onderhoudsplan. De voorziening is gebaseerd op nominale waarde.

Voorziening persoonlijk budget levensfase (zonder toerekening aan jaren) De voorziening persoonlijk budget levensfase (PBL) betreft een voorziening uit hoofde van een CAO verplichting, onder meer in het kader van de overgangsregeling 45+. Het persoonlijk budget levensfase kwalificeert als een beloning met opbouw van rechten. De voorziening betreft de verplichting inzake niet opgenomen PLB-uren (reguliere rechten), vermeerderd met de contante waarde van de in de toekomst eenmalig uit te keren PBL-uren (specifieke overgangsregeling). De berekening is gebaseerd op de CAO-bepalingen, blijfkans en leeftijd.

Voorziening jubileumverplichtingen De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd.

Voorziening reorganisatie Er is ten behoeve van de reorganisatie van MCL BV een voorziening gevormd ter dekking van deze reorganisatiekosten.

Voorziening belastingverplichtingen Vanuit de kortlopende schulden is een langlopende verplichting jegens de belastingdienst overgebracht naar de voorzieningen. Het betreft hoofdzakelijk bedragen die gereserveerd zijn in het kader van de herziening van pro rata verrekeningen. Een herziening in dit verband ziet voor vastgoed op 9 jaar en voor roerende zaken op een periode van 4 jaar.

pagina 7


Voorziening validatie De validatievoorziening heeft als doel om de verwachte onjuiste facturen van het afgelopen boekjaar te voorzien om derhalve een juist beeld van de gerealiseerde omzet weer te geven. Bij de bepaling van de voorziening wordt gerekend met een foutfractie, die tot stand komt op basis van overfacturatie in de steekproef per segment (BDC en DOT afzonderlijk).

Schulden Schulden worden opgenomen voor de nominale waarde. Grondslagen van resultaatbepaling

Algemeen

Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend.

Toelichting onzekerheden omzetverantwoording 2012 en bijbehorende balansposten als gevolg van prestatiebekostiging Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de jaarrekening van respectievelijk MCL BV (pagina 7) en Tjongerschans BV (pagina 9).

Pensioenen Stichting Zorgpartners Friesland heeft voor haar werknemers een toegezegd-pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op pensioen welke afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De regeling is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Stichting Zorgpartners Friesland heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van tekort bij Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Daarom is de pensioenregeling verwerkt als een toegezegde-bijdrage-regeling en zijn alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.

pagina 8


TOELICHTING OP DE BALANS ACTIVA

1. Immateriële vaste activa De specificatie is als volgt:

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kosten oprichting en uitgifte van aandelen

22

45

Totaal immateriële vaste activa

22

45

Het verloop van de immateriële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Boekwaarde per 1 januari

45

72

Af: afschrijvingen

23

27

Boekwaarde per 31 december

22

45

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

2. Materiële vaste activa De specificatie is als volgt:

254.047

280.055

Machines en installaties

Bedrijfsgebouwen en terreinen

40.006

36.097

Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting

69.282

73.748

Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa

19.273

16.949

382.608

406.849

Totaal materiële vaste activa

Het verloop van de materiële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:

Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Af: liquidatie Fase B.V.

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

406.849

404.476

42.944

55.000

26

Af: financial lease

5.155

5.155

Af: afschrijvingen

49.090

42.170

5.845

12.815

16

2

Af: bijzondere waardeverminderingen Af: terugname geheel afgeschreven activa Af: compensatieregeling

6.898

Af: desinvesteringen Boekwaarde per 31 december

155

2.795

382.608

406.849

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

3. Financiële vaste activa De specificatie is als volgt:

Deelnemingen in overige maatschappijen

831

856

Overige vorderingen

6.934

1.018

Totaal financiële vaste activa

7.765

1.874

pagina 9

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt:

2012 € (x 1.000)

Boekwaarde per 1 januari 2012

1.874

Bij: kapitaalstorting

137

Bij: herrubricering uit voorziening

28

Bij: verstrekte lening

306

Bij: resultaat deelnemingen inclusief overige mutaties deelnemingen

21

Bij: compensatieregeling

5.749

Af: ontvangen aflossing leningen

350

Boekwaarde per 31 december 2012

7.765

Deelnemingen: MCL BV heeft een deelneming in Kijlstra BV te Drachten en PAL BV te Leeuwarden met een kapitaalbelang voor resp. 20% en 50% verworven in 2009. Op deze deelnemingen kan invloed van betekenis uitgeoefend worden op zakelijk en financieel beleid en deze deelnemingen worden derhalve gewaardeerd volgens de nettovermogenswaarde methode. De kernactiviteiten van Kijlstra Zorggroep BV betreffen het verlenen van ambulancezorg en voor PAL BV het verstrekken van farmaceutische zorg. De Tjongerschans B.V. heeft een 50% deelneming in Apotheek de Tjonger B.V. In 2011 was dit 100%. In 2012 is 50% van de aandelen verkocht aan Apothekers. Daarnaast heeft Tjongerschans B.V. een 50% deelneming in Apotheek de Tjonger C.V. In 2011 was dit 100%. In 2012 is 50% van de aandelen verkocht aan Apothekers. Op deze deelnemingen kan invloed van betekenis worden uitgeoefend en worden derhalve gewaardeerd op nettovermogenswaarde. De kernactiviteiten van Apotheek de Tjonger B.V. betreffen de uitoefening van de artsenijbereidkunst en van Apotheek de Tjonger C.V. het exploiteren van een dienstapotheek en een poliklinische apotheek, alles in de ruimste zin des woords. Verloopoverzicht deelnemingen: Waarde per

Resultaat

1-jan-2012

2012

70

-49

-7

14

786

45

-27

804

9

9

-6

10

4

-10

-15

831

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

8.505

7.472

99

137

Kantoormiddelen

63

67

Middelen tbv hotelfunctie

24

93

8.691

7.769

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

PAL BV Kijlstra BV Apotheek de Tjonger B.V. Apotheek de Tjonger C.V.

856

Overige mutatie

Waarde 31-dec-12

De overige mutatie betreft het verschil tussen het werkelijk resultaat van 2011 en het geprognotiseerde resultaat zoals opgenomen in de jaarrekening 2011

4. Voorraden De specificatie is als volgt:

Medische middelen Voedingsmiddelen Overige voorraden:

Totaal voorraden Toelichting: De omvang van de voorziening voor de incourante voorraden is € 29.812,00 (2011: € 29.812,00)

5. Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten De specificatie is als volgt:

9.119

26.214

Onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten B-segment oud

Onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten A-segment

22.232

7.296

Onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten B-segment nieuw

38.140

Overig onderhanden werk

9

Af: ontvangen voorschotten Totaal onderhanden projecten

pagina 10

-53.906

-36.827

15.585

-3.308

De specificatie per onderhanden project is als volgt weer te geven:

Gerealiseerde project-

Stroom DBC's / DBC-zorgproducten

kosten en

Af:

Af:

toegereken-

verwerkte

ontvangen

de winst

verliezen

voorschotten

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Saldo per 31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000) -2.073

Agis/Achmea

16.217

18.290

De Friesland

38.648

32.226

6.422

Overig

14.691

65

3.390

11.236

69.556

65

53.906

15.585

Totaal (onderhanden projecten)

6. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en schulden uit hoofde van financieringsoverschot

Saldo per 1 januari

t/m 2009

2010

2011

2012

totaal

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

-5.108

4.889

5.556

Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren

5.337 -1.212

-1.212 1.663

1.663

Betalingen/ontvangsten

83

41

-4.604

396

-4.084

Subtotaal mutatie boekjaar

83

41

-2.941

-816

-3.633

-5.025

4.930

2.615

-816

1.704

c

c

c

a

Saldo per 31 december Stadium van vaststelling (per erkenning):

a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa 31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

- vorderingen uit hoofde van financieringstekort

7.545

10.445

- schulden uit hoofde van financieringsoverschot

5.841

5.108

1.704

5.337

Waarvan gepresenteerd als:

Specificatie financieringsverschil in het boekjaar

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

108.027

305.589

Vergoedingen ter dekking van het wettelijk budget: Opbrengsten DBC A-segment inclusief toeslagen

191.444

Honoraria-opbrengsten voor specialisten in loondienst

4.310

Terugstorting opbrengsten DBC A-segment

287

Overige opbrengsten

18.341

Nog te factureren DBC A-segment

-768

Mutatie onderhanden werk DBC A-segment

-2.984

AWBZ verkeerde bed

415

Correcties financiering tot 2012

5.349

-6.309

Financiering IGG

942

1.153

Divese baten en lasten

436

244

102.512

93.187

-1.212

6.269

Verpleeg- en verzorgingsgelden Totaal financieringsverschil

pagina 11

7. Vorderingen uit hoofde van transitieregeling en schulden uit hoofde van transitieregeling De specificatie is als volgt:

Schaduwbudget (op basis van afspraken met verzekeraars)

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

224.857

Af: A omzet (inclusief overloop)

98.558

Af: B nieuw (binnen transitiemodel = B-2012) honorariumomzet loondienst met

126.814

vergoeding in schaduwbudget in B nieuw Transitiebedrag

-515 31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van transitieregeling

460

- schulden uit hoofde van transitieregeling

949 -489

Het transitiebedrag wordt verwerkt in: 2012

95%

-489

2013

70%

-360

Toelichting: De NZa vereist in de Regeling Transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg (NR/CU-208) dat een instelling voor medisch specialistische zorg de gerealiseerde omzet uit prestatiebekostiging en de omzet die zou zijn behaald onder de oude bekostigingssystematiek jaarlijks vaststelt. Het verschil tussen beide bedragen wordt aangeduid met de term transitiebedrag. De zorginstelling neemt een vordering respectievelijk een schuld uit hoofde van de Regeling Transitie bekostigingsstructuur medisch specialistische zorg op als afzonderlijke post in de balans.

8. Overige vorderingen De specificatie is als volgt:

Vorderingen op debiteuren Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Nog te factureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

63.746

58.166

155 14.123

426

Overige vorderingen: Overige vorderingen

287

913

Vooruitbetaalde kosten

3.877

3.432

Door te berekenen kosten

3.890

2.591

86.078

65.528

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

5.345

5.041

104

92

5.449

5.133

Totaal overige vorderingen Toelichting: De voorziening die in aftrek op de vorderingen is gebracht, bedraagt € 1.575.321,--

9. Liquide middelen De specificatie is als volgt:

Bankrekeningen Kassen

Totaal liquide middelen

pagina 12

PASSIVA

10. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de volgende componenten:

Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

627

779

117.034

105.938

4.600

4.447

122.261

111.164

Kapitaal

Het verloop is als volgt weer te geven:

Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

779

-152

627

779

-152

627

Kapitaal

Collectief gefinancierd gebonden vermogen Het verloop is als volgt weer te geven:

Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

89.146

11.132

161

100.439

14.248

-197

Reserve aanvaardbare kosten: Reserve aanvaardbare kosten Bestemmingsreserves: Bestemmingsreserves

14.051

Bestemmingsfondsen: Algemeen

2.544

Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen

105.938

2.544 10.935

161

117.034

Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Algemene reserves

4.447

274

-121

4.600

Totaal niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

4.447

274

-121

4.600

Dotatie

Onttrekking

Vrijval


11. Voorzieningen Saldo per


1-jan-2012


€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Voorziening groot onderhoud

8.765

700

1214

8.251

Reorganisatievoorziening

1.473

893

633

1.733

Voorziening jubilea

5.021

803

5.824

Voorziening PLB

7.921

6.298

14.219

Voorziening mat.controles A-Segment

3.821

3.821

Voorziening mat.controles B-Segment

1.060

1.060

Voorziening mat.controles DOT Voorziening belasting verplichting Totaal voorzieningen

900

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

900

168

3.247

40

3.375

23.348

17.722

1.887

39.183

pagina 13

12. Langlopende schulden De specificatie is als volgt:

Schulden aan kredietinstellingen Onderhandse lening

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

179.601

206.538

635

Financial Lease verplichting

5.155

Totaal langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar)

180.236


211.693

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Stand per 1 januari

211.693

236.140

Bij: Financial Lease

-5.155

5.155

6.932

7.356

Af: aflossingen Af: correctie i.v.m. eliminatiepost

-16

Stand per 31 december Af: aflossingsverplichting komend boekjaar Stand langlopende schulden per 31 december

199.606

233.955

19.370

22.262

180.236

211.693

Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd: 19.370

22.262

Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost)

Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen

180.236

211.693

Hiervan langlopend (> 5 jaar)

121.653

135.068

Totaal 2012

Totaal 2011

13. Schulden uit hoofde van honorariumplafond Gedeclareerd aan het

Gedeclareerd via het lokaal collectief

ziekenhuis Lokaal omzetplafond

79

46.165

46.244

-/- gedeclareerd

135

42.792

42.927

-/- mutatie Onderhanden projecten Saldo in balans (schuld)

67 123

4.765 1.392

4.832 1.515

Toelichting: Als de honorariumomzet van de vrijgevestigd specialisten in een ziekenhuis of een zelfstandig behandel centrum boven het door de NZa vastgestelde plafond uitkomt, draagt de zorginstelling het meerdere af aan het zorgverzekeringsfonds. Dit zogenaamde honorariumplafond is gebaseerd op de beleidsregel Beheersmodel vrijgevestigd medisch specialisten (BR/CU-2041) en de Nadere regel Beheersmodel vrijgevestigd medisch specialisten (NR/CU-207).

14. Overige kortlopende schulden De specificatie is als volgt:

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Schulden aan kredietinstellingen

37.175

19.944

Crediteuren

19.377

16.575

Aflossingsverplichtingen langlopende leningen

18.949

21.816

Belastingen en sociale premies

12.343

10.581

3.764

3.531

Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen

144

287

9.098

8.783

3.671

4.802

Overige schulden

14.481

13.167

Nog te betalen kosten

45.090

43.385

126

151

164.218

143.022

Vooruitontvangen bedragen Totaal overige kortlopende schulden

pagina 14

Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument Het macrobeheersinstrument wordt door de minister van VWS ingezet om overschrijdingen van het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen voor medisch specialistische zorg. Het macrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Aanwijzing macrobeheersmodel instellingen voor medisch specialistische zorg. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit ambtshalve een mbi-omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling vastgesteld, welke afhankelijk is van de realisatie van het mbi-omzetplafond van alle instellingen gezamenlijk. Deze vaststelling vindt plaats nadat door de Minister van VWS de overschrijding van het mbi-omzetplafond uiterlijk vóór 1 december van het opvolgend jaar is gecommuniceerd. Voor 2012 is het mbi-omzetplafond door de NZa vastgesteld op EUR 16.634 miljoen (prijsniveau 2011). Bij het opstellen van de jaarrekening 2012 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbi-omzetplafond over 2012. MCL B.V. en Tjongerschans B.V. zijn niet in staat een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans per 31 december 2012.

pagina 15


TOELICHTING OP DE RESULTATENREKENING

15. Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Zvw-zorg

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar Productieafspraken verslagjaar Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Stelselwijziging index personeelskosten Prijsindexatie materiële kosten Groei normatieve kapitaalslasten

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

99.003

307.388

6.395

7.489

2

3.587

-299

1.009

1

1.348

112

295 -184

6.239

Uitbreiding erkenning en toelating: - loonkosten

465 465

Beleidsmaatregelen overheid: - zorgvernieuwing

327

- taakstelling/korting

-2.206

- korting FZO

-628 -2.507

Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente - afschrijvingen - overige

-1.661

-7

716

-3.528

1.387

-137 442

-3.672

Overige mutaties: -nacalculaties (o.m. produktie)

-1.477

-kortingen

-8.900

-schoning budget mbt B-Segment

-380

-overige

177 -10.580

Subtotaal wettelijk budget boekjaar Correcties voorgaande jaren

105.656

304.822

3.994

4.448

109.650

309.270

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Zvw-zorg

pagina 16


TOELICHTING OP DE RESULTATENREKENING BATEN

16. Toelichting niet-gebudgetteerde zorgprestaties (exclusief DBC's / DBC-zorgproducten A- en B-segment) De specificatie is als volgt:

Opbrengsten in opdracht van andere instellingen

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

1.817

272

Overige niet-gebudgetteerde zorgprestaties

20.407

33.105

Totaal

22.224

33.377

17. Omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Gefactureerde omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment oud

82.348

93.158

Gefactureerde omzet DBC's / DBC-zorgproducten B-segment nieuw

99.697

Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten B-segment oud Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten B-segment nieuw Totaal

9.976 31.640 223.661

93.158

18. Omzet DBC's / DBC-zorgproducten A-segment De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Gefactureerde omzet DBC's / DBC-zorgproducten A-segment

105.404

Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten A-segment

-10.089

IC, TNF, overige zorgproducten

11.255

Totaal

106.570

19. Opbrengsten uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Opbrengsten uit hoofde van te verrekenen transitiebedrag medisch specialistische zorg

-489

Totaal

-489

20. Honorariumopbrengsten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Honorariumopbrengst DOT's neurochirurgie

65

Totaal

65

pagina 17

21. Subsidies De specificatie is als volgt:

Rijkssubsidies vanwege het Ministerie van VWS (waaronder opleidingsfonds)

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

543

501

696

800

1.239

1.320

Subsidies vanwege Provincies en gemeenten (exclusief Wmo-huishoudelijke hulp; inclusief Overige subsidies, waaronder loonkostensubsidies en EU-subsidies Totaal

19

22. Toelichting overige bedrijfsopbrengsten De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

10.694

9.494

Overige dienstverlening (waaronder 2e-4e geldstroom UMC's voor onderzoek): - Opbrengsten maaltijden/hotelmatige- en technische diensten - Detacheringen

1.117

672

- Opbrengsten algemene/administratieve diensten

4.899

3.735

- Vergoeding voor andere diensten

21.141

20.757

Totaal

37.851

34.658

Overige opbrengsten (waaronder vergoeding voor uitgeleend personeel en verhuur onroerend goed):

LASTEN

23. Personeelskosten De specificatie is als volgt:

Lonen en salarissen

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

208.491

196.434

Sociale lasten

30.142

26.745

Pensioenpremies

18.033

17.834

Overige personeelskosten

11.139

10.972

267.805

251.985

9.750

11.504

277.555

263.489

4.936

4.830

Subtotaal Personeel niet in loondienst Totaal personeelskosten

Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden

24. Honorariumkosten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kosten honorarium standaard

70

Totaal

70

pagina 18

25. Afschrijvingen vaste activa De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

26.019

16.458

- materiële vaste activa

22.780

25.374

Totaal afschrijvingen

48.799

41.859

Nacalculeerbare afschrijvingen: - immateriële vaste activa

23

- materiële vaste activa Overige afschrijvingen: - immateriële vaste activa

4

26. Overige bedrijfskosten De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten

18.565

19.777

Algemene kosten

21.068

24.765

Patiënt- en bewonersgebonden kosten

90.283

79.742

- Onderhoud

6.362

4.196

- Energiekosten gas

3.078

3.848

- Energiekosten stroom

1.507

1.770

- Energie transport en overig

1.624

1.703

12.571

11.517

Huur en leasing

9.044

-128

Dotaties en vrijval voorzieningen

1.285

516

152.816

136.189

Onderhoud en energiekosten:

Subtotaal

Totaal overige bedrijfskosten

27. Financiële baten en lasten De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Rentebaten

1.376

660

Subtotaal financiële baten

1.376

660

11.619

11.006

Rentelasten Overige financiële lasten

9

39

Subtotaal financiële lasten

11.628

11.045

Totaal financiële baten en lasten

10.252

10.385

25

213

28. Resultaat deelnemingen

Honoraria accountant

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

183

204

De honoraria van de accountant over 2012 zijn als volgt: 1 Controle van de jaarrekening 2 Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie)

38

68

3 Fiscale advisering

49

117

4 Niet-controlediensten

61

22

Totaal honoraria accountant

331

411

pagina 19


Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De Raad van Bestuur van Stichting Zorgpartners Friesland heeft de jaarrekening 2012 vastgesteld in de vergadering van 18 juni 2013. De Raad van Toezicht van Stichting Zorgpartners Friesland heeft de jaarrekening 2012 goedgekeurd in de vergadering van 18 juni 2013. Ondertekening door bestuurders en toezicht houders W.J.G. Blaauw

H.P.S. Baks

F.L.A. Korver

P.A.E. Erkelens

J.B.A. Lettink

C.E.M. Hendriks

P.K.H. Hut

D.T. Sleijfer

M.J.G. Wintels

M.J. Zomer

Pagina 20

Jaarrekening 2012 Stichting Zorgpartners Friesland enkelvoudig

Stichting Zorgpartners Friesland enkelvoudig

INHOUDSOPGAVE

Pagina

Jaarrekening 2012 Balans per 31 december 2012

1

Resultatenrekening over 2012

2

Kasstroomoverzicht over 2012

3


4


8

Mutatieoverzicht materiële vaste activa

12

Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereedgekomen projecten

14

Overzicht langlopende schulden ultimo 2012

15


16

Vaststelling en goedkeuring jaarrekening 2012

19


19


JAARREKENING


JAARREKENING BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (na resultaatbestemming) Ref.

31-dec-12

31-dec-11

€ (x1.000)

€ (x1.000)

263.874

ACTIVA

Vaste activa Materiële vaste activa

1

245.712


2

120.391

93.423

366.103

357.297

Totaal vaste activa Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa

3

164

87

Liquide middelen

4

4.848

262

5.012

349

371.115

357.646

Totaal vlottende activa Totaal activa

PASSIVA

Eigen vermogen

5

Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

779

373

111.309

91.403

4.347

1.502

116.435

93.278

Voorzieningen

6

1.338

38

Langlopende schulden

7

185.583

207.675

8

67.759

56.655

371.115

357.646

Kortlopende schulden Kortlopende schulden en overlopende passiva

Totaal passiva

pagina 1


RESULTATENREKENING OVER 2012

Ref.

2012

2011

€ (x1.000)

€ (x1.000)

36.018

29.352

36.018

29.352

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Overige bedrijfsopbrengsten

9



10

1.081

1.125

Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

11

27.238

20.826


12

1.034

438

29.353

22.389

6.665

6.963

-6.485

-6.963

180

0

10.873

18.957

11.053

18.957


13

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSVOERING Resultaat uit deelneming

13

RESULTAAT BOEKJAAR

pagina 2


KASSTROOMOVERZICHT 2012

2011

€ (x1.000)

€ (x1.000)

6.665

6.963


12.104

- afschrijvingen

27.238


20.825

1.300

38 40.642

20.863

Mutaties in vlottende middelen: - vorderingen

-77

- kortlopende schulden (excl. schulden aan kredietinstellingen)

299

-9.921

Totaal kasstroom uit bedrijfsoperaties

14.072 -9.998

14.371

37.309

42.197

Betaalde interest

-6.485

-6.963

Resultaat deelnemingen

10.873

18.957

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten

4.388

11.994

41.697

54.191


-20.026

-33.236

Bijzondere afwaardering materiële vaste activa

5.795

12.815

Aflossing financiele vaste activa

1.155

Mutatie deelnemingen

-21.224

Overige investeringen in financiële vaste activa

-18.952

-6.899


-41.199

-39.373

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen

3.019

Aflossing langlopende schulden

-19.956

-14.892


-16.937

-14.892


-16.439

-74

Toelichting: Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit kasmiddelen, tegoeden op bankrekeningen, als ook kortlopende schulden aan kredietinstellingen.

pagina 3

Stichting Zorgpartners Friesland (enkelvoudig) GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

Algemeen

Groepsverhoudingen Stichting Zorgpartners Friesland is het hoofd van de groep 'Zorgpartners Friesland'. De afsplitsing van toen nog Stichting Zorggroep Noorderbreedte naar Medisch Centrum Leeuwarden BV en Noorderbreedte BV is in 2008 geëffectueerd. Op 1 januari 2012 heeft Stichting Zorggroep Noorderreedte 100% van de aandelen van de Tjongerschans BV te Heerenveen verkregen, dientengevolge maakt de Tjongerschans BV met ingang van 1 januari 2012 integraal onderdeel uit van de Stichting Zorggroep Noorderbreedte. Naar aanleiding van deze fusie is de naam per 1 januari 2012 omgevormd tot Zorgpartners Friesland.

Per 31 december 2013 heeft een juridische fusie plaatsgevonden tussen Stichting Zorgpartners Friesland als verkrijgende stichting, en de volgende stichtingen binnen de groep als verdwijnende stichtingen: - Stg. Onroerend Goed Exploitatie Noorderbreedte - Stg. Erasmushiem Woningen - Stg. Maaltijdvoorziening voor Senioren - Stg. Woonservice voor Senioren Overeenkomstig hetgeen in de akte van fusie is vermeld zijn de jaarrekeningen over 2012 van de verdwijnende stichtingen reeds verantwoord in de jaarrekening 2012 van Stg. Zorgparters Friesland.

Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi, de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder RJ 655 (2012) inzake de jaarverslaggeving door zorginstellingen, en Titel 9 Boek 2 BW.

Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar.

Continuïteitsveronderstelling Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling

Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij.Onderlinge transacties hebben hoofdzakelijk betrekking op de doorberekening van ondersteunende diensten vanuit de groepsstaven. Stichting Zorgpartners Friesland heeft de volgende verbonden stichtingen en vennootschappen die niet in de consolidatie betrokken zijn. • Ambulanceveroer Kijlstra BV te Leeuwarden • Poliklinische Apotheek Leeuwarden BV • Apotheek de Tjonger BV • De Tjonger CV

PAL is een 50% deelneming van MCL BV en Kijlstra een 20% deelneming, eveneens van MCL BV. Apotheek de Tjonger BV en De Tjonger CV zijn deelnemingen van De Tjongerschans BV waarop geen beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend.

pagina 4


Financiële instrumenten In de normale bedrijfsuitoefening kan gebruik worden gemaakt van uiteenlopende financiële instrumenten om markten /of kredietrisico's te voorkomen. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. Zorgpartners Friesland handelt niet in deze financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan Zorgpartners Friesland verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. De contractwaarde of fictieve hoofdsommen van de financiële instrumenten zijn slechts een indicatie van de mate waarin van dergelijke financiële instrumenten gebruik wordt gemaakt en niet van het bedrag van de krediet- of marktrisico's.

Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze leningen is sprake van een vast rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. Zorgpartners Friesland heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Verstrekte leningen worden gewaardeerd op nominale waarde.


Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit kasmiddelen, tegoeden op bankrekeningen, alsook kortlopende schulden aan kredietinstellingen. Grondslagen van waardering van activa en passiva

Activa en passiva Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. Toelichtingen op posten in de balans en resultatenrekening zijn in de jaarrekening genummerd.

Materiële vaste activa Voor zorgvastgoed zijn de bekostigingsregels inmiddels zodanig aangepast dat volledige nacalculatie van kapitaallasten van goedgekeurde investeringen vervangen is door prestatiebekostiging. Zowel voor vastgoed waar zorg wordt verleend waarop aanspraak bestaat ingevolge artikel 6 van de AWBZ als voor vastgoed binnen de WTZi zijn specifieke overgangsregelingen op basis van vigerende beleidsregels van toepassing. Als gevolg van genoemde wijziging in de bekostiging ontstaan echter onzekerheden over de toekomstige opbrengsten ter dekking van de kapitaalslasten, die mogelijk leiden tot duurzame waardeverminderingen. Verwerking en waardering van vastgoed vindt niet langer plaats op grond van de bekostigingsvoorschriften, maar volgens algemene verslaggevingsregels van BW2 Titel 9 en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving.

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de economische levensduur, die in 2012 voor de gebouwdelen is verkort van 50 naar 40 jaar met een midlife update en een kortere resterende levensduur. Als gevolg hiervan zijn de afschrijvingskosten in 2012 met 8,9 mln toegenomen ten opzichte van de kosten bij ongewijzigde uitgangspunten. De volgende afschrijvingstermijnen worden hierbij gehanteerd:

* Bedrijfsgebouwen * Machines en installaties * Andere vaste bedrijfsmiddelen

2,50% 5 en 10 % 10 en 20 %


pagina 5


Bijzondere waardeverminderingen Stichting Zorgpartners Friesland heeft de contante waarde van de toekomstige kasstromen van haar zorgvastgoed benaderd op het niveau van de kasstroomgenererende eenheden, en vergeleken met de boekwaarde van dit vastgoed en de overige met de bedrijfsvoering samenhangende activa per 31 december 2012. Voor de cure is de vastgoed bedrijfswaarde berekend, waarbij een disconteringsvoet van 4% is gehanteerd. De berekening is voorts gebaseerd op een inflatie-index van 2,5%, een productiegroei van 0,75% en een rente van nieuwe langlopende leningen van 5,5%.

Tevens is een bedrijfswaarde berekend op basis van de Discounted Cashflow Methode voor zowel de cure als de care, waarbij gerekend is met een gemiddelde vermogenskostenvoet van 5,80% voor de cure en 5,61% voor de care. Deze vermogenskostenvoet verschilt als gevolg van onderling afwijkende rendementseisen op het eigen vermogen. Voor de cure wordt de meer gedetailleerde vastgoed bedrijfswaarde als basis gebruikt voor de waardebepaling van het vastgoed, maar wordt de integrale bedrijfswaarde berekend als borging dat waardedalingen vanuit integraal perspectief niet onopgemerkt blijven. Het verschil tussen de boekwaarde per 31 december 2012 en de contante waarde van de toekomstige kasstromen is negatief.

In overeenstemming met de bepalingen van Hoofdstuk 121 van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving zijn de genoemde bijzondere waardeverminderingen in mindering op de boekwaarde van de betreffende activa en ten laste van het resultaat gebracht, waarbij de vastgoed bedrijfswaarde conform voorgaande jaren als uitgangspunt is genomen voor de cure. Door de bijstelling naar beneden van de aannames met betrekking tot de productiegroei, als gevolg van een zichtbare trendbreuk in de productiegroei en de invoering van een Macro Beheers Instrument voor de zorgkosten, laat de vastgoed bedrijfswaarde in de cure een daling zien en is in 2012 een additionele waardevermindering van € 2,7 mln verantwoord. Voor de care leidt de berekening van de integrale bedrijfswaardeberekening, gebaseerd op actuele masterplannen voor de ontwikkeling van de productie die waar mogelijk zijn afgestemd op de kabinetsplannen met betrekking tot de beperking van de AWBZ en de WMO, tot een additionele verantwoorde waardevermindering van € 3,1 mln. Het totaalbedrag aan bijzondere waardeverminderingen bedraagt voor de cure € 27,6 mln en voor de care € 17,7 mln .

Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening.



pagina 6




Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De langlopende voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting.


Grondslagen van resultaatbepaling

Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend.

Pensioenen Stichting Zorgpartners Friesland heeft voor haar werknemers een toegezegd-pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op pensioen welke afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De regeling is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Stichting Zorgpartners Friesland heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van tekort bij Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Daarom is de pensioenregeling verwerkt als een toegezegde-bijdrage-regeling en zijn alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.

pagina 7

Stichting Zorgpartners Friesland enkelvoudig TOELICHTING OP DE BALANS ACTIVA


Bedrijfsgebouwen en terreinen

31-dec-12

31-dec-11

€ (x1.000)

€ (x1.000)

194.463

214.289

Machines en installaties

32.078

32.740

Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa

19.171

16.845

245.712

263.874



Boekwaarde per 1 januari Bij: beginsaldi fuserende instellingen

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

263.874

259.123

7.075

Bij: investeringen

19.849

Bij: financial lease

33.236 5.155

Af: financial lease

5.155

Af: afschrijvingen

27.238

20.825

Af: compensatieregeling

6.898

Af: bijzondere waardeverminderingen

5.795

12.815


245.712

263.874

Aanschafwaarde

448.432

439.356

Cumulatieve afschrijvingen

202.720

175.482

Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de WTZi-vergunningplichtige vaste activa en de WTZi-meldingsplichtige vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht.


Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen

31-dec-12

31-dec-11

€ (x1.000)

€ (x1.000)

114.402

93.278

100

Overige vorderingen Totaal financiële vaste activa

5.889

145

120.391

93.423


2012 € (x 1.000)


93.423


28.123


-1.155


120.391

3. Vorderingen en overlopende activa De specificatie is als volgt:

31-dec-12 € (x1.000)

31-dec-11 € (x1.000)

Vorderingen op groepsmaatschappijen

61

75


99

3

4

1

164

87

Vorderingen op debiteuren

8

Nog te ontvangen bedragen Totaal vorderingen en overlopende activa

pagina 8


31-dec-12 € (x1.000)

31-dec-11 € (x1.000)

Bankrekeningen

4.848

262


4.848

262

31-dec-12

31-dec-11

€ (x1.000)

€ (x1.000)

PASSIVA



779

373

111.309

91.403

4.347

1.502

116.435

93.278

Kapitaal


Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2011

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x1.000)

€ (x1.000)

€ (x1.000)

€ (x1.000)

373

406

779

373

406

779

Kapitaal


Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2011

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x1.000)

€ (x1.000)

€ (x1.000)

€ (x1.000)

78.358

10.981

6.126

95.465

110

812

11.908

-254

2.131

1.877

Reserve aanvaardbare kosten Bestemmingsreserves: Reserve vervanging inventaris

10.986

Reserve instandhouding Bestemmingsfondsen: Organisatieontwikkeling Nieuwbouw Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen

1.151

1.151

908

908

91.403

10.837

9.069

111.309


Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x1.000)

€ (x1.000)

€ (x1.000)

€ (x1.000)

Algemene reserves

1.502

216

2.629

4.347


1.502

216

2.629

4.347


Toelichting overige mutaties: In verband met de fusie van Stichting Zorgpartners Friesland met onderstaande entiteiten zijn de beginsaldi van deze entiteiten opgenomen onder de overige mutaties: 1-jan-2012 € (x1.000) Tjongerschans BV

10.242

Stichting Erasmushiem woningen

1.088

Stichting Onroerendgoed Exploitatie Noorderbreedte

384

Stichting Maaltijdvoorziening voor Senioren

-40

Stichting Woonservice voor Senioren

430 12.104

pagina 9

Toelichting: Het geconsolideerde eigen vermogen wijkt af van het eigen vermogen van het groepshoofd. De consolidatie van jaarrekeningen van de stichtingen betreft in feite een samenvoeging van de desbetreffende jaarrekeningen onder toepassing van de methode van consolidatie. Stichtingen kunnen namelijk geen wederzijdse kapitaalbelangen verkrijgen. Op basis van artikel 2.389 lid 10 BW is hieronder het verschil tussen het eigen vermogen volgens de enkelvoudige jaarrekening en volgens de geconsolideerdejaarrekening in de toelichting bij de enkelvoudige jaarrekening vermeld. Eigen vermogen


Resultaat 2012

€ (x1.000)

€ (x1.000)

116.435

11.053

(incl. MCL BV, Noorderbreedte BV,Tjongerschans BV en aandeel SenD BV) Overige geconsolideerde entiteiten: Stichting Hermes

516

70

SenD BV (aandeel derden in groepsvermogen)

-15

-24

Stichting Klinisch Chemisch Laboratorium

5.325

110

122.261

11.209

Dotatie

Onttrekking



1-jan-2012 € (x1.000)

Onderhoudsvoorziening


€ (x1.000)

€ (x1.000)

€ (x1.000)

1.299

1.299

Voorziening jubilea

38

1

39

Totaal voorzieningen

38

1.300

1.338

7. Langlopende schulden De specificatie is als volgt:

Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan groepsmaatschappijen

31-dec-12

31-dec-11

€ (x1.000)

€ (x1.000)

122.554

139.491

63.029

63.029

Financial lease

5.155

Totaal langlopende schulden

185.583


Stand per 1 januari Financial lease

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

207.675

217.412

-5.155

5.155

Bij: beginsaldi fuserende instellingen

3.019

Af: aflossingen

7.032

Stand per 31 december Af: aflossingsverplichting komend boekjaar Stand langlopende schulden per 31 december

207.675

198.507

222.567

12.924

14.892

185.583

207.675

Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd: Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost) Hiervan langlopend (> 5 jaar)

12.924

14.892

185.583

207.675

81.772

90.140

Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlage overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.

pagina 10

8. Kortlopende schulden en overlopende passiva De specificatie is als volgt:

Schulden aan kredietinstellingen Crediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende leningen Belastingen en sociale premies Schulden terzake pensioenen

31-dec-12

31-dec-11

€ (x1.000)

€ (x1.000)

23.994

2.969

177

92

12.819

14.893

21

41

1

Nog te betalen salarissen

1

Vakantiegeld Schulden aan groepsmaatschappijen Nog te betalen bedragen Totaal kortlopende schulden en overlopende passiva

26

35

30.691

38.623

29

2

67.759

56.655

Toelichting: De kredietfaciliteit in rekening courant bedraagt per 31 december 2012 EUR 50 miljoen (2011: EUR 35 miljoen) De kredietfaciliteit is als volgt opgebouwd: Rabobank LNWF

EUR 25 miljoen

1-maands Euribor plus opslag

ING bank

EUR 25 miljoen

1-maands Euribor plus opslag

Rabobank Nederland handelt als de zekerheden agent. De gegeven zekerheden, mede voor de kredietfaciliteit, zijn een hypotheekrecht, gedeeld met het Waarborgfonds voor de Zorgsector, een openbare verpanding van de vordering inzake CAR verzekering en een vuistloze verpanding van roerende zaken. De financiële ratio's zijn een minimale solvabiliteitsratio (zorg) van 20% en Debt Service Cover Ratio van 1,3.

Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Verloopoverzicht investeringsruimte trekkingsrechten Het verloop is als volgt weer te geven:

Nog niet bestede investeringsruimte per 1 januari Bij: indexering niet-bestede investeringsruimte Bij: investeringsruimte verslagjaar

2012

2011

€ (x1.000)

€ (x1.000)

22.135

24.167

434

451

5.745

5.562

Af: investeringen verslagjaar

8.045

Beschikbare investeringsruimte 31 december

28.314

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Stichting Zorgpartners Friesland, MCL B.V. en Noorderbreedte B.V. hebben zich onderling hoofdelijk aansprakelijk gesteld jegens de Stichting Waarborgfonds voor de Zorgsector.

pagina 11

22.135




2012

2011

€ (x1.000)

€ (x1.000)

Overige dienstverlening: - Opbrengsten algemene/administratieve diensten

42

42

260

255


35.716

29.055

Totaal

36.018

29.352

- Detacheringen Overige opbrengsten (w.o.verg. voor uitgeleend personeel en verhuur onroerend goed):

LASTEN


Lonen en salarissen

2012

2011

€ (x1.000)

€ (x1.000)

779

928

Sociale lasten

34

38

Pensioenpremies

96

103

Overige personeelskosten Subtotaal Personeel niet in loondienst Totaal personeelskosten Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden

124

51

1.033

1.120

48

5

1.081

1.125

6

6


2012

2011

€ (x1.000)

€ (x1.000)

9.966

13.922


17.272

6.904


27.238

20.826

Nacalculeerbare afschrijvingen: - materiële vaste activa Overige afschrijvingen:

Aansluiting afschrijvingen resultatenrekening - vergoeding nacalculeerbare afschrijvingslasten Afschrijvingslasten resultatenrekening

27.238

waarvan nacalculeerbare afschrijvingen care

3.871

waarvan nacalculeerbare afschrijvingen cure

6.095 17.272

Extra afschrijvingen vergunningsplichtige activa i.v.m. aanpassing afschrijvingstermijn

7.413

Afschrijvingen meldingsplichtige activa

8.407

Afschrijvingen niet gefinancierde activa

1.452 17.272

pagina 16


Voedingsmiddelen en hotelmatige kosten Algemene kosten

2012

2011

€ (x1.000)

€ (x1.000)

25

19

774

346


1

Onderhoud en energiekosten

118

Huur en leasing

62

Dotaties en vrijval voorzieningen

55

Totaal overige bedrijfskosten

1.034

72

438


2012

2011

€ (x1.000)

€ (x1.000)

Rentelasten

-6.485

-6.963


10.873

18.957

4.388

11.994

Totaal financiële lasten

pagina 17

Stichting Zorgpartners Friesland enkelvoudig TOELICHTING OP DE RESULTATENREKENING

Bezoldiging bestuurders en toezichthouders Welk bestuursmodel is van toepassing op uw organisatie?

Eindverantwoordelijke Raad van Bestuur met Raad van Toezicht

Wat is de samenstelling van het bestuur of de directie?

Driehoofdig met voorzitter

De bezoldiging van de bestuurders en gewezen bestuurders van de zorginstelling over het jaar 2012 is als volgt: Naam

W.J.G. Blaauw

1 Vanaf welke datum is de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 2 Maakt de persoon op dit moment nog steeds deel uit van het bestuur? 3 Tot welke datum was de persoon als bestuurder werkzaam in uw organisatie? 4 Is de persoon in het verslagjaar voorzitter van het bestuur geweest?

F.L.A. Korver

P. Littooy

J. B. A. Lettink

2012

2011

2012

2011

2012

2011

2012

2011

01-07-1985

01-07-1985

01-01-2012

01-01-2012

01-06-2009

01-06-2009

01-02-2005

01-02-2005

ja

ja

ja

ja

ja

ja

ja

ja

1-jan-13

1-jan-12

1-jan-13

1-jan-12

1-mei-12

1-jan-12

1-jan-13

1-jan-12

nee

nee

nee

nee

nee

nee

1

ja

ja

12

12

6 Wat is de aard van de (arbeids)overeenkomst?

1

1

1

1

1

1

1

7 Welke salarisregeling is toegepast?

6

6

6

6

6

6

6

6

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

277.836

272.661

207.085

112.357

75.609

194.080

195.535

192.430

11.454

11.746

159

454

7.353

7.249

9.909

8.450

9.854

6.163

3.303

8.450

9.909

8.450

82.653

79.248

22.696

13.377

8.011

20.349

23.122

20.950

381.852

372.105

239.635

131.897

87.082

223.333

235.919

229.079

69.108

77.371

62.261

61.529

54.806

54.806

52.900

52.900

2.625

3.000

5 Hoeveel maanden is de persoon voorzitter geweest in het verslagjaar?

8 Wat is de deeltijdfactor? (percentage) 9 Bruto-inkomen, incl. vakantiegeld, eindejaars-uitkeringsalaris en andere vaste toelagen

a. Waarvan verkoop verlofuren

b. Waarvan nabetalingen voorgaande jaren 10 Bruto-onkostenvergoeding 11 Werkgeversbijdrage sociale lasten 12 Werkgeversbijdrage pensioen, VUT, FPU 13 Ontslagvergoeding 14 Bonussen 15 Totaal inkomen (9 t/m 14, excl. 9a en b) 16 Cataloguswaarde auto van de zaak 17 Eigen bijdrage auto van de zaak op jaarbasis

De bezoldiging van de leden van de raad van toezicht van de zorginstelling over het jaar 2012 is als volgt: Naam

Functie

C. Griffioen (voorzitter)

Toezichthouder

Bezoldiging 18.000

H.P.S. Baks (lid)

Toezichthouder

12.000

P.A.E. van Erkelens (lid)

Toezichthouder

12.000

C.E.M. Hendriks (lid)

Toezichthouder

12.000

P.K.H. Hut (lid)

Toezichthouder

12.000

D.T. Sleijfer (lid)

Toezichthouder

12.000

M.J.G. Wintels (lid, vanaf 1-12-2012)

Toezichthouder

1.000

M.J. Zomer (lid)

Toezichthouder

12.000

€

Toelichting bij het overzicht bezoldiging bestuurders De salarissen van de bestuurders zijn ten opzichte van 2011 verhoogd met een percentage gelijk aan dat van de CAO-ziekenhuiswezen. Ook overige mutaties zijn gelijk aan de wijzigingen die gelden voor de medewerkers die onder de cao vallen. De werkgeversbijdrage pensioen voor de voorzitter van de Raad van Bestuur wijkt net als in voorgaande jaren af in verband met regelingen uit 1990 en gewijzigde weten regelgeving. Beleid Voor de bestuurders is de norm gehanteerd zoals die gold op het moment van het sluiten van de arbeidsovereenkomst met ieder van hen. Zowel op het gebied van de primaire als secundaire arbeidsvoorwaarden is aansluiting gezocht bij de destijds vigerende NVZD-adviesregeling. Deze regeling is in de loop der jaren versoberd, zowel op het gebied van het salaris als op het gebied van de onkostenvergoeding en de exitregeling. De bedragen in het overzicht spreken voor zich. De exitregelingen van de heren Blaauw en Lettink zijn conform de kantonrechterformule zoals die gold voor 2009. Gegeven de lengte van het dienstverband komt dit voor de heer Blaauw neer op 3* een jaarinkomen. Voor de heer Lettink geldt het aantal dienstjaren * 1/6 jaarinkomen met een minimum van 1 en een maximum van 3. Voor de heer Korver geldt maximaal 1 jaarinkomen. De in 2011 vastgestelde Beloningscode Bestuurders in de Zorg (BBZ) heeft voor de Raad van Toezicht geen aanleiding gegeven de bestaande arbeidsovereenkomst open te breken, omdat deze passend wordt geacht. Ook al vindt de Raad van Toezicht de bestaande arbeidsovereenkomsten passend, de verantwoordelijkheid van de Raad van Toezicht voor het beloningsbeleid van de bestuurders is thans begrensd door de Wet Normering Topinkomens (WNT). Deze wet zal worden uitgevoerd. De aanstelling van de nieuwe bestuurder in 2013 heeft dan ook plaatsgevonden binnen de normen van de WNT.

pagina 18


Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De Raad van Bestuur van Stichting Zorgpartners Friesland heeft de jaarrekening 2012 vastgesteld in de vergadering van 18 juni 2013. De Raad van Toezicht van Stichting Zorgpartners Friesland heeft de jaarrekening 2012 goedgekeurd in de vergadering van 18 juni 2013. Ondertekening door bestuurders en toezicht houders

W.J.G. Blaauw

H.P.S. Baks

F.L.A. Korver

P.A.E. Erkelens

J.B.A. Lettink

C.E.M. Hendriks

P.K.H. Hut

D.T. Sleijfer

M.J.G. Wintels

M.J. Zomer

Pagina 19

Jaarrekening 2012 MCL B.V. geconsolideerd

MCL B.V. geconsolideerd

INHOUDSOPGAVE

Pagina


1


2


3


4


10


16


17


21

Statutaire winstverdeling

21

Voorstel bestemming resultaat

21


22


GECONSOLIDEERDE JAARREKENING


GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER (na resultaatbestemming) Ref.

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa

1

42.832

40.047


2

31.405

31.511

74.237

71.558

5.238

Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden

3

6.214


4

13.688

DBC-zorgproducten Vorderingen uit hoofde van financieringstekort

10

4.911

Vorderingen uit hoofde van transitieregeling

5

460

Overige vorderingen

6

65.266

Liquide middelen

7

90

58

85.718

76.831

159.955

148.389

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kapitaal

22.542

22.542

Collectief gefinancierd gebonden vermogen

41.857

35.865



66.624

8

Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen Voorzieningen

1.110

569

65.509

58.976

22.785

12.477

9

Overige voorzieningen Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten

4

3.918

Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar) Schulden uit hoofde van financieringsoverschot

10


11

956


12

69.207

73.018

159.955

148.389

Totaal passiva

pagina 1

1.498



2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


13

3.401

163.331


14

5.630

13.893


15

160.119

61.623


16

85.111


17

460

18

65


medisch specialistische zorg Honorariumopbrengsten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren Overige bedrijfsopbrengsten

19


35.230

34.280

290.016

273.127

135.576


20

142.830

Honorariumkosten vrijgevestigd medisch specialisten die aan

21

65

de instelling voor medisch specialistische zorg declareren Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa

22

9.432

9.089


23

130.839

116.051

283.166

260.716

6.850

12.411

-280

406

6.570

12.817

-37

212

6.533

13.029


24


25

RESULTAAT BOEKJAAR

RESULTAATBESTEMMING


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

5.992

11.755

Toevoeging/(onttrekking): Reserve aanvaardbare kosten Bestemmingsreserve inventaris

583

Overige reserves

pagina 2

541

691

6.533

13.029



2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

6.850

12.411

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Aanpassingen voor: - afschrijvingen

9.771


9.427

10.308

2.003 20.079

11.430

Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - mutatie onderhanden projecten uit hoofde van DBC's / DBCzorgproducten

-976

-562

-17.606

8.661

- vorderingen

1.358

3.612

- vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot

6.409

-9.776

- vorderingen u.h.v. transitieregeling

-460

- schulden uit hoofde van honorariumplafond

956

- kortlopende schulden (excl. schulden aan banken)

6.353

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Betaalde interest

-2.949 -3.966

-1.014

22.963

22.827

-280

Resultaat deelneming

406

-37


212 -317

618

22.646

23.445

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Mutatie financiële activa



-12.556

-8.756

106

-1.120 -12.450

-9.876

10.196

13.569

Er is gebruik gemaakt van de indirecte methode. Toelichting: Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit kasmiddelen, tegoeden op bankrekeningen, als ook kortlopende schulden aan kredietinstellingen.

pagina 3

MCL B.V. geconsolideerd GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

Algemeen

Groepsverhoudingen

Stichting Zorgpartners Friesland is het hoofd van de groep 'Zorgpartners Friesland'. De afsplitsing van toen nog Stichting Zorggroep Noorderbreedte naar Medisch Centrum Leeuwarden BV en Noorderbreedte BV is in 2008 geëffectueerd. Op 1 januari 2012 heeft Stichting Zorggroep Noorderreedte 100% van de aandelen van de Tjongerschans BV te Heerenveen verkregen, dientengevolge maakt de Tjongerschans BV met ingang van 1 januari 2012 integraal onderdeel uit van de Stichting Zorggroep Noorderbreedte. Naar aanleiding van deze fusie is de naam per 1 januari 2012 omgevormd tot Zorgpartners Friesland. De cijfers van MCL BV zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Stichting Zorgpartners Friesland.

Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi, de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder RJ 655 (2012) inzake de jaarverslaggeving door zorginstellingen, en Titel 9 Boek 2 BW.


Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar.

Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij. Verder is ook het groepshoofd Stichting Zorgpartners Friesland aan te merken als verbonden partij. Onderlinge transacties hebben hoofdzakelijk betrekking op de doorberekening van ondersteunende diensten vanuit de groepsstaven.

MCL BV heeft de volgende verbonden stichtingen en vennootschappen die niet in de consolidatie betrokken zijn. • Noorderbreedte BV te Leeuwarden (ouderenzorg) • Tjongerschans BV te Heerenveen • Stg. Klinisch Chemisch Laboratorium te Leeuwarden • Stg. Trombosedienst Friesland Noord te Leeuwarden • KCL BioAnalysis BV te Leeuwarden (laboratorium) • Stg. Hermes te Leeuwarden (parkeervoorzieningen) • Send BV te Leeuwarden (schoonhoud) • Ambulanceveroer Kijlstra BV te Leeuwarden • Poliklinische Apotheek Leeuwarden BV • Zorgzuster Fryslân BV te Leeuwarden

Noorderbreedte en Tjongerschans zijn zustermaatschappijen, Send betreft een 51% deelneming, PAL een 50% deelneming en Kijlstra een 20% deelneming. Voor de stichtingen is de verbondenheid gelegen in het feit dat de bestuursfunctie wordt ingevuld vanuit Stg Zorgpartners Friesland. Zorgzuster Fryslân is een 100% deelneming van Noorderbreedte en KCL BioAnalysis is een 100% deelneming van Stg KCL.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit kasmiddelen, tegoeden op bankrekeningen, alsook kortlopende schulden aan kredietinstellingen. Grondslagen van waardering van activa en passiva



pagina 4


Materiële vaste activa De immateriële en materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van immateriële en materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief.

De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: • Andere vaste bedrijfsmiddelen : 10-20 %.





Financiële instrumenten In de normale bedrijfsuitoefening kan gebruik worden gemaakt van uiteenlopende financiële instrumenten om markten /of kredietrisico's te voorkomen. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. MCL BV handelt niet in deze financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan MCL BV verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. De contractwaarde of fictieve hoofdsommen van de financiële instrumenten zijn slechts een indicatie van de mate waarin van dergelijke financiële instrumenten gebruik wordt gemaakt en niet van het bedrag van de krediet- of marktrisico's.

Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze leningen is sprake van een vast rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. MCL BV heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Verstrekte leningen worden gewaardeerd op nominale waarde.


Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's / DBC-zorgproducten De onderhanden projecten uit hoofde van DBC's/DOT's worden gewaardeerd tegen de verkoopwaarde van het afgeleide zorgproduct per 31 december 2012. De afgeleide zorgproducten zijn bepaald op basis van de eigen OHW grouper. Op de onderhanden projecten worden de voorschotten die ontvangen zijn van verzekeraars in mindering gebracht. Voor een verdere toelichting op de waardering van het onderhanden werk wordt verwezen naar hetgeen hierover is vermeld onder de kop 'Toelichting onzekerheden omzetverantwoording 2012'.


pagina 5


Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en direct opeisbare deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde.

Voorzieningen (algemeen) Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting.


Voorziening persoonlijk budget levensfase (zonder toerekening aan jaren) De voorziening persoonlijk budget levensfase (PBL) betreft een voorziening uit hoofde van een CAO verplichting, onder meer in het kader van de overgangsregeling 45+. Het persoonlijk budget levensfase kwalificeert als een beloning met opbouw van rechten. De voorziening betreft de verplichting inzake niet opgenomen PLB-uren (reguliere rechten), vermeerderd met de contante waarde van de in de toekomst eenmalig uit te keren PBL-uren (specifieke overgangsregeling). De berekening is gebaseerd op de CAO-bepalingen, blijfkans en leeftijd.


Voorziening reorganisatie Er is ten behoeve van de reorganisatie van MCL BV een voorziening gevormd ter dekking van deze reorganisatiekosten.


Voorziening validatie De validatievoorziening heeft als doel om de verwachte onjuiste facturen van het afgelopen boekjaar te voorzien om derhalve een juist beeld van de gerealiseerde omzet weer te geven. Bij de bepaling van de voorziening wordt gerekend met een foutfractie, die tot stand komt op basis van overfacturatie in de steekproef per segment (BDC en DOT afzonderlijk).

Schulden Schulden worden opgenomen voor de nominale waarde. Grondslagen van resultaatbepaling

Algemeen


pagina 6


Toelichting onzekerheden omzetverantwoording 2012 en bijbehorende balansposten als gevolg van prestatiebekostiging

Achtergrond In 2012 zijn instellingen voor medisch specialistische zorg overgegaan van het systeem van bekostiging via budgetten op volledige prestatiebekostiging. De invoering van de prestatiebekostiging vindt plaats in de volgende stappen naar het gewenste eindmodel van volledige prestatiebekostiging:

• Het afschaffen van de ziekenhuisbudgetten zodat ook de prijsgereguleerde prestaties van het A-segment onder prestatiebekostiging vallen; • Uitbreiding van het vrije segment; • Introductie van een vast segment met beschikbaarheidsbijdragen voor bepaalde zorgfuncties; • Integrale vergoeding van de kapitaalslasten in de tarieven.

Met de invoering van het nieuwe bekostigingsstelsel DBC’s Op weg naar Transparantie (DOT) in 2012 zijn circa 30.000 diagnose behandeling combinaties (DBC’s) vervangen door circa 4.400 DBC-zorgproducten. De gelijktijdige overgang naar prestatiebekostiging in 2012 (met meer vrije prijzen en risicodragendheid) heeft veel inzet van alle betrokken partijen gevraagd en gekregen. Sector breed is geconcludeerd dat in 2012 sprake was van een zeer complex systeem van ziekenhuisbekostiging, dat in de verschillende onderdelen onvoldoende op elkaar is afgestemd. Door de gelijktijdig doorgevoerde veranderingen in bekostiging, DOT-productstructuur en nieuwe wijze van contractering met zorgverzekeraars, gecombineerd met de invoering van prestatiebekostiging, ontstaan over 2012 sector breed materiële onzekerheden in de jaarrekeningen en bekostigingsverantwoordingen van ziekenhuizen en UMC’s.

In het eindmodel geldt prestatiebekostiging, waarin zorgaanbieders per geleverde prestatie betaald worden, op basis van integrale tarieven. Naast het vrije segment met volledig vrije prijzen resteert een gereguleerd segment met maximumtarieven voor zorg die niet geschikt is voor vrije prijsvorming. Daarnaast is er een vast segment voor zorg die met prestatiebekostiging onvoldoende geborgd zou zijn.

Onder het eindmodel wordt de situatie verstaan die geldt vanaf 2015, na afloop van de transitieregulering die de komende jaren van toepassing is. Gedurende de transitiefase wordt het eindmodel al geïmplementeerd, met uitzondering van de integrale tarieven waarbij ook de honorariumcomponent in het integrale tarief is opgenomen en de gedifferentieerde kapitaallastenopslag, aangevuld met flankerend beleid.

Het flankerend beleid omvat een drietal overgangsmodellen: • Transitiemodel prestatiebekostiging (2012-2013) • Garantieregeling kapitaallasten (2012-2016) • Beheersmodel voor de honoraria vrijgevestigd medisch specialisten (2012-2014) Transitiemodel Per 2012 wordt de budgettering in de medisch specialistische zorg afgeschaft en geldt prestatiebekostiging ook voor prestaties van het A-segment. De overgang van gedeeltelijke budgetbekostiging naar prestatiebekostiging brengt voor gebudgetteerde instellingen systeemrisico’s met zich mee. Met het transitiemodel zoals dat is gedefinieerd, worden de systeemrisico’s van de overgang van budgetbekostiging naar volledige prestatiebekostiging deels ondervangen.

De systeemrisico’s worden opgevangen door eenmalig een transitiebedrag vast te stellen per ziekenhuis op basis van het verschil tussen de schaduwomzet en bijbehorende DOT-omzet (prestatiebekostiging) in 2012. Het transitiebedrag wordt in 2012 voor 95% verrekend en in 2013 voor 70% van het berekende bedrag van 2012. In essentie is de doelstelling van het transitiemodel een demping van de overgang van budgetbekostiging naar prestatiebekostiging. Belangrijk is dat het schaduw FB aangrijpt op het A-segment van 2011. Dit betekent concreet dat het deel van het A-segment, dat in 2012 wordt overgeheveld naar het B-segment, ook meetelt in de berekening van het transitiebedrag. De zorg die vóór 2012 tot het B-segment werd gerekend blijkt daarentegen buiten beschouwing bij de berekening van het transitiebedrag. Er is dus geen sprake van een vangnet voor de wijzigingen in de productstructuur.

Gevolgen invoering prestatiebekostiging en transitiemodel

De invoering van de prestatiebekostiging en het transitiemodel heeft binnen en buiten de sector de afgelopen tijd tot veel discussies geleid wat betreft de verantwoording van de omzet, en gerelateerde balansposten in de jaarrekening van instellingen die medisch specialistische zorg leveren. Over eventuele verantwoordingen controlevraagstukken waar de instellingen tegenaan zijn gelopen bij het opstellen en controleren van de jaarrekening 2012 en deelverantwoordingen is tussen partijen (VWS, NZA, NFU, NVZ, ZN en Coziek) periodiek overleg geweest ter invulling van generieke standpunten ten aanzien van generieke sectorbrede onduidelijkheden.

Vanuit dit overleg is een Handreiking omzetverantwoording 2012 opgesteld met nadere richtlijnen voor het bepalen van de opbrengsten en verrekeningen. De Nza heeft deze Handreiking geformaliseerd als nadere uitleg van haar (beleids)regels. De Handreiking staat verschillende methoden en uitgangspunten voorhet bepalen van de opbrengsten en verrekeningen toe. Het bestuur heeft binnen deze mogelijkheden de methoden en uitgangspunten nader geïnterpreteerd en de best mogelijke schattingen gemaakt.

pagina 7


Geïdentificeerde risico’s en onzekerheden

Vanuit bovenstaande veranderingen zijn in het veld diverse risico’s en onzekerheden geïdentificeerd. De belangrijkste voor onze bedrijfsvoering alsmede de wijze waarop met schattingen, onzekerheden en aannames in de jaarverantwoording 2012 is omgegaan betreffen de volgende:

Overloop DBC’s uit 2011 Bij de bepaling van de zorgproducten onder de DBC-systematiek zijn in de periode 2006 tot en met 2011 elk jaar onzekerheden geconstateerd primair vanwege bepaalde vrijheidsgraden in de normen voor het typeren en declareren van DBC’s. In de jaarrekeningen over die jaren is dit betrokken vanuit een inschatting in welke mate dit kan leiden tot correcties vanuit de materiële controles door de verzekeraars. Over 2012 is een analyse opgesteld waarbij op basis van de foutfractie in het DBC gedeelte van de steekproef in kaart is gebracht wat er relatief gezien onjuist is gefactureerd. Op basis van dit percentage, wat binnen de normen van het Convenant blijft, is een extrapolatie gemaakt naar de totale DBC facturatie in 2012, wat de basis vormt voor de voorziening. Als gevolg hiervan is een onzekerheid ingeschat van EUR 1.672.360 op de gefactureerde omzet uit hoofde van DBC’s en deze heeft geleid tot een verlaging van de omzet in de bepaling van de omzetverantwoording 2012.

Segmentering productie Toewijzing van DBC-zorgproducten aan de segmenten A, Boud en Bnieuw vindt plaats op basis van door de NZA vastgestelde tabellen. Ten aanzien van de toewijzing van afgesloten en gefactureerde producten aan de segmenten is de kruisjes tabel van de Nza gevolgd.

Bepaling onderhanden werk Ten aanzien van de producten opgenomen in het onderhanden werk, waarvan de uiteindelijke zorgproducten ultimo 2012 nog niet zeker zijn, heeft het management een inschatting gemaakt op basis van de eigen OHW grouper. Voor het MCL betreft dit een waarde van EUR 42.250.049 , gewaardeerd tegen verkoopwaarde van het afgeleid zorgproduct per 31 december 2012. Van dit bedrag is in de periode voorafgaand aan het opmaken van de jaarrekening reeds 52% procent afgesloten. Op de waardering van het onderhanden werk is een voorziening in mindering gebracht uit hoofde van registratieonzekerheden (EUR 64.807). Voor de GGZ zorgproducten is het OHW bepaald, op basis van de VCD applicatie Online DBC productie, op EUR 440.848, gewaardeerd tegen het landelijk gemiddeld uurtarief 2012 en het van toepassing zijnde verrekenpercentage en op basis van de normen van de productstructuur DBC’s GGZ.

Voor de CON zorgproducten is het OHW bepaald, op basis van de eigen OHW grouper, op EUR 3.311.632, gewaardeerd tegen kostprijs of lagere verkoopwaarde van het afgeleid zorgproduct per 31 december 2012, en voldoet hiermee niet aan de handreiking. Er is gekozen voor een met voorgaande jaren consistente en voorzichtige wijze van waardering.

Definitie FB Parameters Gedurende 2012 bestond onduidelijkheid over de wijze en het moment in 2012 (of per 1 januari 2013) waarop instellingen nieuwe definities van de NZa inzake de FB-parameters moesten toepassen, ten behoeve van de facturatie. Dit risico richt zich met name op de gewijzigde definities van de verpleegdagen. Het Medisch Centrum Leeuwarden heeft de nieuwe definities met terugwerkende kracht vanaf 1-1-2012 toegepast voor het jaar 2012 ten behoeve van de facturatie van DBCzorgproducten en daarmee is de correctie in de factuuromzet opgenomen in de opbrengstverantwoording over 2012.

Bepaling schaduwbudget Aanvankelijke onduidelijkheden in de normstelling voor de bepaling van het schaduwbudget, alsmede in de goedkeuring hiervan door de NZa hebben in 2012 geleid tot onzekerheid over de omzet. Zoals reeds hiervoor aangegeven bepalen schaduwbudget en gefactureerde omzet de (positieve of negatieve) compensatie in de vorm van het berekende transitiebedrag. De NZa heeft via de Handreiking omzetverantwoording 2012 geëxpliciteerd wat wel en niet mag worden meegerekend in de bepaling van het schaduwbudget. De hoogte van het schaduwbudget van het Medisch Centrum Leeuwarden is gebaseerd op gemaakte afspraken met de zorgverzekeraars. Het Medisch Centrum Leeuwarden heeft bij de bepaling van het schaduwbudget de handreiking in acht genomen en daarbij de keuze gemaakt om deze definitieve afspraken te vertalen naar zowel de daadwerkelijk gerealiseerde productieparameters als de semi-vaste budgetcomponenten, in casu de lokale productiegebonden toeslag en de specialisteneenheden. De hoogte van de omzet prestatiebekostiging komt beneden het schaduwbudget uit en leidt tot een transitiebedrag van € 484.214. Voor 2012 is 95% van dit bedrag opgenomen als te vorderen verrekenbedrag van € 460.003. De daadwerkelijk gerealiseerde parameters zijn toegerekend aan het A en B segment op basis van de segmentering van de trajecten, waartoe de parameters behoren. Indien een traject op basis van de beschikbare registratie nog niet kan worden ingedeeld, zijn de onderliggende parameters toegerekend op basis van de segmentering van het afgeleid zorgproduct per 31 december 2012. Deze afleiding heeft plaatsgevonden door de eigen OHW grouper.

Onjuiste facturatie Gedurende 2012 hebben materiële controles plaatsgevonden bij MCL BV Het effect van de verwachte materiële controles door de verzekeraars over de in het jaar 2012 geleverde zorg is meegenomen in de bepaling van de opbrengstverantwoording in de jaarrekening en het transitiebedrag. Als gevolg van deze verwachte materiële controles over de DOT facturatie 2012 is een correctie op de omzet toegepast van EUR 613.260.

pagina 8


Zorgcontractering Door het Medisch Centrum Leeuwarden is uit hoofde van de zorgcontractering 2012 met zorgverzekeraars afspraken gemaakt over de zorgverlening op schadelastjaar. Met 6 zorgverzekeraars zijn voor 2012 schadelastafspraken op basis van zowel aanneemsommen als plafondafspraken overeengekomen. Daarnaast zijn voor bepaalde onderdelen nacalculatorische afspraken gemaakt met zorgverzekeraars. Daar waar geen splitsing in de contracten naar segment is opgenomen, is dit bepaald op basis van marktaandeel * schaduwbudget. De gerealiseerde en de nog te verwachten schadelast per zorgverzekeraar resulteren in verwachte overschrijdingen. Per zorgverzekeraar is per segment een voortgangspercentage berekend waarmee de schadelastafspraken zijn toegerekend aan 2012. Voor het bepalen van voornoemde voortgangspercentages is een prognosemiddel gebruikt (Casemix) en is gekozen voor de methode kostenverdeling zoals opgenomen in de handreiking. Op basis van de prognoses van de kosten op schadejaar per verzekeraar en per segment, voortvloeiende uit het prognosemodel, zijn percentages gehanteerd variërende van 88,4% tot 93,7% voor het A segment en 78,8% tot 81,7% voor het B segment. Middels een rondrekening van de kosten en een update van de prognose met inbegrip van de werkelijke afloop van het onderhanden werk in 2013 is de betrouwbaarheid van de percentages vastgesteld. De verwachte overschrijdingen van contractafspraken en de correctie van de opbrengsten 2012 als gevolg van de toerekening van de schadelastafspraak naar 2012 zijn als schuld weergegeven in de jaarrekening (EUR 11.931.924).Door MCL BV is uit hoofde van de zorgcontractering 2012 met zorgverzekeraars afspraken gemaakt over de zorgverlening op schadelastjaar. Daarbij is een inschatting gemaakt van de verwachte realisatie van deze contractafspraken. Met de uitkomsten van deze analyse is rekening gehouden bij de bepaling van de opbrengstverantwoording 2012.

Er is uitsluitend bij één verzekeraar sprake van een verlieslatend contract. De nuancering van de gefactureerde omzet, vanwege controles door zorgverzekeraars na 2012 die er toe kunnen leiden dat een deel van de gefactureerde omzet afgewezen dan wel gecorrigeerd moet worden, is verwerkt in de berekende omzet van 4 verzekeraars, gegeven de aanneemsomafspraken met de andere 2 zorgverzekeraars. De problematiek rondom verwijzers, dure geneesmiddelen en/of gewijzigde definitie van verpleegdagen heeft bij het Medisch Centrum Leeuwarden niet geleid tot nuancering van de gefactureerde omzet omdat registratie heeft plaatsgevonden conform (nieuwe) regelgeving. Voor wat betreft de registratie van de AGB-code van de verwijzer, geldt de coulanceregeling van de NZa.

Afrekeningen over 2012 De uiteindelijke uitkomsten zullen blijken uit de eindafrekeningen met zorgverzekeraars, het definitieve verrekenbedrag en een eventuele definitieve overschrijding van het macro-omzetplafond en macro-honorariumplafond en kunnen materieel afwijken van de in deze jaarrekening opgenomen bedragen gebaseerd op de beste schatting.

Mogelijke toets door commissie ZN. Het verantwoordingskader voor de verantwoording van de omzet zoals opgenomen in de jaarrekening wordt in belangrijke mate gevormd door de NZA circulaires en beleidsregels, waaronder de NZa circulaire ‘Omzetverantwoording medisch specialistische zorg 2012, (CI/13/9c) waarin de Handreiking omzetverantwoording 2012 is bekrachtigd. Recent is bekend geworden dat Zorgverzekeraars Nederland een commissie heeft ingesteld die de ingediende transitiebedragen gaat toetsen. Vanwege deze commissie zijn de betrokken verzekeraars vaak niet bereid standpunten in te nemen ten aanzien van resterende vraagstukken. Door verzekeraars wordt aangegeven dat verantwoordingen in dergelijke situaties eenzijdig moeten worden ingediend en dat vervolgens na ontvangst van alle verantwoordingen de balans zal worden opgemaakt door een in te stellen controlecommissie. Als gevolg hiervan bestaat onduidelijkheid over de mogelijke gevolgen voor de verantwoorde omzet naar aanleiding van de uitkomsten van de werkzaamheden van de commissie. Aangezien bij het vaststellen van de jaarrekening 2012 de commissie nog niet met zijn werkzaamheden is gestart, zijn de gevolgen voor de jaarrekening 2012 nog niet in te schatten. Derhalve worden eventuele te verwerken mutaties beschouwd als een aan het boekjaar 2013 toe te wijzen gebeurtenis en zijn deze niet in de jaarrekening 2012 verwerkt.

Pensioenen MCL BV heeft voor haar werknemers een toegezegd-pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op pensioen welke afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De regeling is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn. MCL BV heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van tekort bij Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Daarom is de pensioenregeling verwerkt als een toegezegde-bijdrage-regeling en zijn alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.

pagina 9




31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


42.832

40.047


42.832

40.047


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


40.047

40.718

Bij: investeringen

12.556

8.756

Af: afschrijvingen

9.771

9.427


42.832

40.047

Aanschafwaarde

95.666

85.150

Cumulatieve afschrijvingen

52.834

45.103

Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht.


31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Deelnemingen in overige maatschappijen Vorderingen op groepsmaatschappijen Overige vorderingen Totaal financiële vaste activa


819

856

29.709

29.709

877

946

31.405

31.511 2012 € (x 1.000)


31.511


37

Bij: verstrekte lening

197


-340


31.405

Deelneming in overige maatschappijen: MCL BV heeft een deelneming in Kijlstra BV te Drachten en PAL BV te Leeuwarden met een kapitaalbelang voor resp. 20% en 50% verworven in 2009. Op deze deelnemingen kan invloed van betekenis uitgeoefend worden op zakelijk en financieel beleid en deze deelnemingen worden derhalve gewaardeerd volgens de nettovermogenswaarde methode. De kernactiviteiten van Kijlstra Zorggroep BV betreffen het verlenen van ambulancezorg en voor PAL BV het verstrekken van farmaceutische zorg.

pagina 10

Verloopoverzicht deelnemingen: Waarde per

Resultaat

1-jan-2012

2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

PAL BV Kijlstra BV

Overige mutatie

Waarde 31-dec-12

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

70

-48

-7

15

786

45

-27

804

856

-3

-34

819

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

5981

5.026

67

52

De overige mutatie betreft het verschil tussen het werkelijk resultaat van 2011 en het geprognotiseerde resultaat zoals opgenomen in de jaarrekening 2011


Medische middelen Voedingsmiddelen Overige voorraden: Kantoormiddelen

59

67

107

93

6.214

5.238

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Middelen tbv hotelfunctie Totaal voorraden Toelichting: De omvang van de voorziening voor de incourante voorraden is € 29.812,00 (2011: € 29.812,00)


8.349

18.483



15.046

7.296


29.719

Af: ontvangen voorschotten

39.426

29.697

Totaal onderhanden projecten

13.688

-3.918




kosten en

Af:

Af:

toegereken-

verwerkte

ontvangen

de winst

verliezen

voorschotten

€ (x 1.000) Agis/Achmea

€ (x 1.000)


€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

6.804

8.800

-1.996

De Friesland

33.857

28.126

5.731

Overig

12.518

65

2.500

9.953


53.179

65

39.426

13.688

pagina 11

5. Vorderingen uit hoofde van transitieregeling en schulden uit hoofde van transitieregeling De specificatie is als volgt:


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

174.002


77.146


96.372


484 31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van transitieregeling

460

- schulden uit hoofde van transitieregeling 460 Het transitiebedrag wordt verwerkt in: 2012

95%

460

2013

70%

339



31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


49.445

38.852


10.592

25.193

Overige vorderingen

31

6


1.764

1.054

Door te berekenen kosten

3.434

1.519

65.266

66.624

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kassen

90

58


90

58

Totaal overige vorderingen Toelichting: De voorziening die in aftrek op de vorderingen is gebracht, bedraagt € 1.190.621,--


pagina 12

PASSIVA


31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kapitaal

22.542

22.542


41.857

35.865

Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

1.110

569

65.509

58.976

Kapitaal


Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kapitaal Agio

5.000

5.000

17.542

17.542

22.542

22.542


Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

33.320

5.992

Reserve aanvaardbare kosten

39.312

Bestemmingsreserves: Reserve vervanging inventaris

2.545


35.865

2.545

5.992

41.857


Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Algemene reserves

569

541

1.110


569

541

1.110

Dotatie

Onttrekking




Vrijval

1-jan-2012 € (x 1.000)


€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


4.275

Reorganisatievoorziening

1.314

877

Voorziening jubilea

2.608

400

3.008

Voorziening PLB

4.280

2.999

7.279

Voorziening mat.controles A-Segment

2.383

2.383

Voorziening mat.controles B-Segment

1.060

1.060

Voorziening mat.controles DOT Voorziening belasting verplichting Totaal voorzieningen

12.477

3.681

633

1.558

613

613

3.203

3.203

11.535

pagina 13

594

1.227

22.785

10. Schulden uit hoofde van financieringsoverschot en vorderingen uit hoofde van financieringstekort

Saldo per 1 januari

t/m 2009

2010

2011

2012

totaal

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

-5.024

4.437

5.498

4.911

Financieringsverschil boekjaar

-6.409

-6.409

-6.409

-6.409 -1.498

Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten Subtotaal mutatie boekjaar Saldo per 31 december

-5.024

4.437

5.498

-6.409

c

c

c

a

Stadium van vaststelling (per erkenning):


31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

9.935

9.935

11.433 -1.498

5.024 4.911

Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van financieringstekort - schulden uit hoofde van financieringsoverschot


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

3.401

163.062



142.002

Terugstorting opbrengsten DBC A-segment

287


3.257

Overige opbrengsten

13.655


-891


-2.314

AWBZ verkeerde bed

415

Correcties financiering tot 2012

8.868

Financiering IGG Totaal financieringsverschil

942

1.153

-6.409

5.498

11. Schulden uit hoofde van honorariumplafond Gedeclareerd aan het ziekenhuis

Gedeclareerd via het

Totaal 2012

lokaal collectief

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Lokaal omzetplafond

79

32.525

32.604

-/- gedeclareerd

135

30.556

30.691


67 123

2.802 833

2.869 956


pagina 14



31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

5.074

15.238

13.274

10.528


6.314

5.265

Schulden terzake pensioenen

1.522

1.385

Crediteuren

Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen

134

168

4.776

4.560

1.680

2.219

Overige schulden

13.127

8.510


22.439

24.624

Schulden aan groepsmaatschappijen

867

521

Totaal overige kortlopende schulden

69.207

73.018

14. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Stichting Zorgpartners Friesland, MCL B.V. en Noorderbreedte B.V. hebben zich onderling hoofdelijk aansprakelijk gesteld jegens de Stichting Waarborgfonds voor de Zorgsector. Het nog uit te keren wachtgeld 2013 tm 2018 bedraagt € 369,212,-Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument :

Het macrobeheersinstrument wordt door de minister van VWS ingezet om overschrijdingen van het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen voor medisch specialistische zorg. Het macrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Aanwijzing macrobeheersmodel instellingen voor medisch specialistische zorg. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit ambtshalve een mbi-omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling vastgesteld, welke afhankelijk is van de realisatie van het mbi-omzetplafond van alle instellingen gezamenlijk. Deze vaststelling vindt plaats nadat door de Minister van VWS de overschrijding van het mbi-omzetplafond uiterlijk vóór 1 december van het opvolgend jaar is gecommuniceerd. Voor 2012 is het mbi-omzetplafond door de NZa vastgesteld op EUR 16.634 miljoen (prijsniveau 2011).

Bij het opstellen van de jaarrekening 2012 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbi-omzetplafond over 2012. MCL is niet in staat een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van de vennootschap per 31 december 2012

pagina 15

Mutatieoverzicht materiele vaste activa

Inventaris

Automati-

Totaal

sering € (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

71.881

13.270

85.151

- cumulatieve afschrijvingen

37.410

7.694

45.104


34.471

5.576

40.047

7.598

4.959

12.557

7.556

2.216

9.772

Stand per 1 januari 2012 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen

Mutaties in het boekjaar - investeringen - herwaarderingen - afschrijvingen

- terugname geheel afgeschreven activa -aanschafwaarde

2.042

2.042

2.042

2.042

-cumulatieve herwaarderingen -cumulatieve afschrijvingen

Mutaties in boekwaarde (per saldo)

42

2.743

2.785

77.437

18.229

95.666


42.924

9.910

52.834


34.513

8.319

42.832

10,0%

20,0%

Stand per 31 december 2012 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen

Afschrijvingspercentage

pagina 16




Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

1.000

160.639

Productieafspraken verslagjaar

3.014

Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling

2.664

Prijsindexatie materiële kosten

1.151

Groei normatieve kapitaalslasten

159 3.974

Uitbreiding erkenning en toelating: - loonkosten - materiële kosten - normatieve kapitaalslasten Beleidsmaatregelen overheid: - zorgvernieuwing

407 407

Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente

759

- afschrijvingen

1.018 1.777

Overige mutaties: -nacalculaties (o.m. produktie)

-1.477

-kortingen

-8.900

-schoning budget mbt B-Segment

-380 -10.757

Subtotaal wettelijk budget boekjaar

1.000

159.054

Correcties voorgaande jaren

2.401

4.277

3.401

163.331


pagina 17




Opbrengsten in opdracht van andere instellingen

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

212

272


5.418

13.621

Totaal

5.630

13.893


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


52.453

61.623


75.830

Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten B-segment oud Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten B-segment nieuw Totaal

6.771 25.065 160.119

61.623


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


92.122


-7.011

Totaal

85.111


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


460

Totaal

460

18. Honorariumopbrengsten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Honorariumopbrengst DOT's neurochirurgie

65

Totaal

65

pagina 18


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

- Opbrengsten maaltijden/hotelmatige- en technische diensten

9.419

9.632

- Detacheringen

2.059

1.742

- Opbrengsten algemene/administratieve diensten

7.853

8.037


15.899

14.869

Totaal

35.230

34.280

Overige dienstverlening (waaronder 2e-4e geldstroom UMC's voor onderzoek):

Overige opbrengsten (waaronder vergoeding voor uitgeleend personeel en verhuur onroerend goed):

LASTEN


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

106.816

101.228

14.657

12.824

Pensioenpremies

9.322

9.323


6.670

6.070

137.465

129.445

5.365

6.131

142.830

135.576

2.419

2.370

Lonen en salarissen Sociale lasten

Subtotaal Personeel niet in loondienst Totaal personeelskosten

Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden Toelichting: Enig aandeelhouder is de Stichting Zorgpartners Friesland (een Niet Natuurlijk Persoon), er wordt hier derhalve geen directiebeloningoverzicht opgenomen. Voor een overzicht bezoldiging bestuurders wordt verwezen naar het jaardocument van de Stichting Zorgpartners Friesland.

21. Honorariumkosten vrijgevestigd medisch specialisten die aan de instelling voor medisch specialistische zorg declareren De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kosten honorarium standaard

65

Totaal

65


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


9.432

9.089


9.432

9.089

pagina 19


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


12.066

12.936

Algemene kosten

14.642

13.705


75.328

62.838

- Onderhoud

2.755

2.439

- Energiekosten gas

2.490

2.469


536

439


491

614

6.272

5.961

22.225

20.389

306

222

130.839

116.051

Onderhoud en energiekosten:

Subtotaal Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen Totaal overige bedrijfskosten


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Rentebaten

1.147

406

Rentelasten

1.427

Subtotaal financiële lasten

-280

406


-280

406

-37

212

25. Resultaat deelnemingen Toelichting: Voor een nadere toelichting op het resultaat van de deelnemingen wordt verwezen naar het verloopoverzicht deelnemingen in de toelichting op de balans bij de financiële activa.


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

108

91

35

21

3

12


53

22


199

146

De honoraria van de accountant over 2012 zijn als volgt: 1 Controle van de jaarrekening 2 Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie) 3 Fiscale advisering

pagina 20


Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De Raad van Bestuur van Stichting Zorgpartners Friesland, handelend als aandeelhouder van MCL B.V., heeft de jaarrekening 2012 vastgesteld in de vergadering van 18 juni 2013. De Raad van Toezicht van Stichting Zorgpartners Friesland, handelend als aandeelhouder van MCL B.V., heeft de jaarrekening 2012 goedgekeurd in de vergadering van 18 juni 2013. Statutaire winstverdeling De statutaire bepalingen inzake de winstverdeling luiden als volgt:

Artikel 18 1.

De winst staat ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders met inachtneming van het hierna bepaalde.

2. Op de winst worden in aftrek gebracht de niet gedelgde verliessaldi van de voorgaande jaren alsmede de belastingen, welke ten laste van de winst geheven zijn of geheven zullen worden, zonodig door schatting vast te stellen. 3.

De vennootschap kan aan de aandeelhouders en de andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. Op de aandelen wordt geen winst ten behoeve van de vennootschap uitgekeerd. Bij de berekening van de winstverdeling tellen de aandelen die de vennootschap in haar eigen kapitaal houdt niet mee, tenzij deze aandelen belast zijn met een vruchtgebruik of daarvan met medewerkingen van de vennootschap certificaten zijn uitgegeven. De Vennootschap mag tussentijds slechts uitkeringen doen, indien aan het vereiste als vermeld in de eerste zin van dit lid is voldaan.

4.

Uitkering van winst kan niet plaatsvinden in de situatie waarin de kredietwaardigheid van de vennootschap, of gezamenlijkheid van vennootschappen, die deelneemt aan het Waarborgfonds voor de Zorgsector, en waaraan direct of indirect garanties zijn verleend, niet voldoet aan de op dat moment geldende criteria van het Waarborgfonds voor de Zorgsector ten aanzien van deelname en borging, dan wel als een dergelijke uitkering frictie met die criteria tot gevolg zou hebben. Een voorgenomen winstuitkering behoeft om deze reden voorafgaande schriftelijke goedkeuring van het Waarborgfonds voor de Zorgsector. Deze goedkeuring is niet vereist indien de winstuitkering geschiedt aan een aandeelhouder-rechtspersoon, die:

A. B.

onderdeel is van de Waarborgfonds voor de Zorgsector-groepsdeelnemer Stichting Zorggroep Noorderbreedte dan wel haar rechtsopvolger; enig aandeelhouder is van de uitkerende Waarborgfonds voor de Zorgsector vennootschap.

Voorstel bestemming resultaat De statutaire directie stelt voor om van het positieve resultaat over het boekjaar 2012 ad € 6,5 miljoen een bedrag ad € 6,0 toe te voegen aan de Reserve aanvaardbare kosten een bedrag ad € 0,5 miljoen toe te voegen aan de Algemene reserve.

Pagina 21



W.J.G. Blaauw

H.P.S. Baks

F.L.A. Korver

P.A.E. Erkelens

J.B.A. Lettink

C.E.M. Hendriks

P.K.H. Hut

D.T. Sleijfer

M.J.G. Wintels

M.J. Zomer

Pagina 22

Jaarrekening 2012 Noorderbreedte B.V. geconsolideerd

Noorderbreedte B.V. geconsolideerd

INHOUDSOPGAVE

Pagina


1


2


3


4


8


12


13


16

Statutaire winstverdeling

16


16


17


GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2012


JAARREKENING GECONSOLIDEERRDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (na resultaatbestemming) Ref.

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

ACTIVA

Vaste activa Materiële vaste activa

1

5.088

4.992


2

33.319

33.337

38.407

38.329

Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden

3

87

85

Vorderingen uit hoofde van financieringstekort

4

3.419

4.207

Overige vorderingen

5

29.010

27.338

Liquide middelen

6

245

224

Totaal vlottende activa

32.761

31.854

Totaal activa

71.168

70.183

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kapitaal

18.110

18.092


19.065

16.210

Ref. PASSIVA

Eigen vermogen

7

Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

-141

Totaal eigen vermogen Voorzieningen

37.034

34.302

8

7.125

5.261

9

27.009

30.620

71.168

70.183

Kortlopende schulden Overige kortlopende schulden

Totaal passiva

pagina 1



2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

10

106.319

98.244

11

2.291

2.414

12

645

641

13

3.334

3.616

112.589

104.915

BEDRIJFSOPBRENGSTEN: Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten AWBZ (exclusief subsidies) Niet-gebudgetteerde zorgprestaties (inclusief Wmo-huishoudelijke hulp) Subsidies (exclusief Wmo-huishoudelijke hulp; inclusief overige Wmo-prestaties) Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten


14

67.943

69.995


15

1.450

970


16

39.889

27.496

109.282

98.461

3.307

6.454

-593

-526

2.714

5.928


17

RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING RESULTAATBESTEMMING


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

2.855

5.771

Toevoeging/(onttrekking): Reserve aanvaardbare kosten Reserve vervanging inventaris

157

Algemene reserve

-141 2.714

pagina 2

5.928



2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

3.307

6.454


18

- afschrijvingen

1.450

970


1.864

1.449 3.332

2.419

Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - vorderingen - vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot - kortlopende schulden (excl. schulden aan banken)

-2

7

-1.672

-13.662

788

-2.011

-6.469

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Betaalde interest

-14.241 -7.355

-29.907

-716

-21.034

-593


-526 -593

-526

-1.309

-21.560

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa Kapitaalstorting deelneming

-1.546

-1.324

18

-18


-1.528

-1.342


-2.837

-22.902

Toelichting: Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit kasmiddelen, tegoeden op bankrekeningen, als ook kortlopende schulden aan kredietinstellingen.

pagina 3

NOORDERBREEDTE B.V. geconsolideerd GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

Algemeen

Groepsverhoudingen Stichting Zorgpartners Friesland is het hoofd van de groep 'Zorgpartners Friesland'. De afsplitsing van toen nog Stichting Zorggroep Noorderbreedte naar Medisch Centrum Leeuwarden BV en Noorderbreedte BV is in 2008 geëffectueerd. Op 1 januari 2012 heeft Stichting Zorggroep Noorderreedte 100% van de aandelen van de Tjongerschans BV te Heerenveen verkregen, dientengevolge maakt de Tjongerschans BV met ingang van 1 januari 2012 integraal onderdeel uit van de Stichting Zorggroep Noorderbreedte. Naar aanleiding van deze fusie is de naam per 1 januari 2012 omgevormd tot Zorgpartners Friesland. De cijfers van Noorderbreedte BV zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Stichting Zorgpartners Friesland.

Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi, de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het bijzonder RJ 655 inzake de jaarverslaggeving door zorginstellingen, en Titel 9 Boek 2 BW.


Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn gewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar als gevolg van een aantal wijzigingen in de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving van Zorginstellingen. Het betreft het niet langer salderen van vorderingen en schulden uit hoofde van financieringstekorten en financieringsoverschotten en de opname van een nog te ontvangen bedrag uit hoofde van de definitieve indexering van het wettelijk budget voor 2010, 2011 en 2012 in het komend boekjaar. Ten behoeve van vergelijkingsdoeleinden zijn de vergelijkende cijfers over het voorgaande boekjaar in de balans aangepast. Het effect van de definitieve indexering over 2011 ( € 1.008.209,--) is uit de baten van 2012 gehaald en opgenomen in 2011. Voor het jaar 2011 is de definitieve indexering over 2010 (€ 267.476,--) hierop in mindering gebracht en verwerkt in de beginstand van de reserve aanvaardbare kosten. Het effect van de stelselwijzigingen op het eigen vermogen eind 2012 bedraagt per saldo € 1.275.985,--.

Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van Noorderbreedte BV zijn opgenomen Noorderbreedte BV en Zorgzuster Fryslân BV. De financiële gegevens van de in de consolidatie betrokken rechtspersonen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen onder eliminatie van de onderlinge verhoudingen en transacties. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van Noorderbreedte BV.

Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij. Verder is ook het groepshoofd Stichting Zorgpartners Friesland aan te merken als verbonden partij. Onderlinge transacties hebben hoofdzakelijk betrekking op de doorberekening van ondersteunende diensten vanuit de groepsstaven.

De stichting heeft de volgende verbonden stichtingen en vennootschappen die niet in de consolidatie betrokken zijn. • Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) BV te Leeuwarden • Tjongerschans BV te Heerenveen • Stg. Klinisch Chemisch Laboratorium te Leeuwarden • Stg. Trombosedienst Friesland Noord te Leeuwarden • KCL BioAnalysis BV te Leeuwarden (laboratorium) • Stg. Hermes te Leeuwarden (parkeervoorzieningen) • Send BV te Leeuwarden (schoonhoud) • Ambulanceveroer Kijlstra BV te Leeuwarden • Poliklinische Apotheek Leeuwarden BV

MCL en Tjongerschans zijn zustermaatschappijen. Send betreft een 51% deelneming van MCL, PAL een 50% deelneming van MCL en Kijlstra een 20% deelneming, eveneens van MCL. Voor de stichtingen is de verbondenheid gelegen in het feit dat de bestuursfunctie wordt ingevuld vanuit Stg Zorgpartners Friesland. KCL BioAnalysis is een 100% deelneming van Stg KCL.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit kasmiddelen, tegoeden op bankrekeningen, alsook kortlopende schulden aan kredietinstellingen.

pagina 4


Grondslagen van waardering van activa en passiva



Materiële vaste activa De immateriële en materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van immateriële en materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte gebruiksduur van het vast actief.

De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: • Andere vaste bedrijfsmiddelen : 10-20 %.





pagina 5


Financiële instrumenten In de normale bedrijfsuitoefening kan gebruik worden gemaakt van uiteenlopende financiële instrumenten om markten /of kredietrisico's te voorkomen. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. Noorderbreedte BV handelt niet in deze financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan Noorderbreedte BV verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. De contractwaarde of fictieve hoofdsommen van de financiële instrumenten zijn slechts een indicatie van de mate waarin van dergelijke financiële instrumenten gebruik wordt gemaakt en niet van het bedrag van de krediet- of marktrisico's.

Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze leningen is sprake van een vast rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. Noorderbreedte BV heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Verstrekte leningen worden gewaardeerd op nominale waarde.




Voorzieningen (algemeen)

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting.


Voorziening persoonlijk budget levensfase (toerekening aan jaren) De voorziening persoonlijk budget levensfase (PBL) betreft een voorziening uit hoofde van een CAO verplichting, onder meer in het kader van de overgangsregeling 45+. Het persoonlijk budget levensfase kwalificeert als een beloning met opbouw van rechten. De voorziening betreft de verplichting inzake niet opgenomen PLB-uren (reguliere rechten), vermeerderd met de contante waarde van de in de toekomst eenmalig uit te keren PBL-uren (specifieke overgangsregeling). De berekening is gebaseerd op de CAO-bepalingen, blijfkans en leeftijd.


pagina 6



Schulden Schulden worden opgenomen voor de nominale waarde.

Grondslagen van resultaatbepaling

Algemeen Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en de lasten over het verslagjaar, met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben, uitgaande van historische kosten. Verliezen worden verantwoord als deze voorzienbaar zijn; baten worden verantwoord als deze gerealiseerd zijn. Baten (waaronder nagekomen budgetaanpassingen) en lasten uit voorgaande jaren die in dit boekjaar zijn geconstateerd, worden aan dit boekjaar toegerekend. Voor het boekjaar 2012 is bij het vaststellen van de opbrengsten nog geen rekening gehouden met de definitieve indexering van de diverse componenten van het wettelijk budget voor boekjaar 2013.

Pensioenen Noorderbreedte BV heeft voor haar werknemers een toegezegd-pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op pensioen welke afhankelijk is van leeftijd, salaris en dienstjaren. De regeling is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Noorderbreedte BV heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van tekort bij Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. Daarom is de pensioenregeling verwerkt als een toegezegde-bijdrage-regeling en zijn alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.

pagina 7




31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


5.088

4.992


5.088

4.992


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


4.992

4.638

Bij: investeringen

1.546

1.324

Af: afschrijvingen

1.450

970


5.088

4.992

11.666

10.120

6.578

5.128

Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Toelichting:

Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiele vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht materiele vaste activa.


31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


33.319

33.319


33.319

33.337

Deelnemingen in groepsmaatschappijen

18


2012 € (x 1.000)


33.337

Af: In verband met nadelig resultaat deelneming is de kapitaalstorting overgeboekt naar de

-18

voorziening deelneming Boekwaarde per 31 december 2012

33.319


31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Voedingsmiddelen

87

85

Totaal voorraden

87

85

pagina 8


TOELICHTING OP DE BALANS

4. Vorderingen uit hoofde van financieringstekort en schulden uit hoofde van financieringsoverschot

Saldo per 1 januari

2010

2011

2012

totaal

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

248

3.959

Financieringsverschil boekjaar

4.207 2.143


2.143

1.663

1.663 -4.594

Betalingen/ontvangsten

19

-4.613


19

-2.950

2.143

-788

267

1.009

2.143

3.419

c

c

a

Saldo per 31 december Stadium van vaststelling (per erkenning): a= interne berekening b= overeenstemming met zorgverzekeraars c= definitieve vaststelling NZa

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

3.419

4.207

3.419

4.207

Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van financieringstekort


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


104.655

97.146

Af: ontvangen voorschotten

102.512

93.187

Totaal financieringsverschil

2.143

3.959

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


Vorderingen op debiteuren Vorderingen op groepsmaatschappijen Vooruitbetaalde kosten Door te berekenen kosten Totaal overige vorderingen

1.098

547

26.976

25.439

78

126

858

1.226

29.010

27.338

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

233

206

12

18

245

224

Toelichting: De voorziening die in aftrek op de vorderingen is gebracht, bedraagt € 225.750


Bankrekeningen Kassen Totaal liquide middelen

pagina 9


TOELICHTING OP DE BALANS PASSIVA


31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kapitaal

18.110

18.092


19.065

16.210

Niet collectief gefinancierd vrij vermogen

-141

Totaal eigen vermogen

37.034

34.302

Kapitaal


Kapitaal

Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

5.000

Agio

18

13.092

5.018 13.092

18.092

18

18.110


Reserve aanvaardbare kosten

Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

15.489

2.855

18.344

Bestemmingsreserves: Reserve vervanging inventaris

721


16.210

721

2.855

19.065

Niet collectief gefinancierd vrij vermogen Het verloop is als volgt weer te geven:

Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Algemene reserves:

-141

-141


-141

-141

pagina 10


TOELICHTING OP DE BALANS PASSIVA




Onttrekking

Vrijval


€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

1.686

257

159

16

175

1.163

207

1.370

-18

-18

Voorziening reorganisatie Voorziening jubilea

Dotatie

1-jan-2012

Voorziening deelneming Voorziening belastingverplichting

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000) 1.943

44

44

Voorziening persoonlijk levensfase budget

2.253

1.358

3.611


5.261

1.864

7.125

Voorziening deelneming: Noorderbreedte BV heeft een 100% deelneming in de in 2011 opgerichte Zorgzuster Fryslân BV te Heerenveen. Zorgzuster Fryslân BV zal als bemiddelaar en facilitair dienstverlener opereren tussen en voor zorgvragers en zelfstandige ondernemers in de zorg. Het verschafte kapitaal bedraagt € 18.000,-- en het nadelig resultaat over 2012 bedraagt € 140.439,--. In 2011 hebben er geen activiteiten plaatsgevonden derhalve is er een voorziening opgenomen van € 122.439,--.



31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

11.739

8.881

Crediteuren

3.104

3.220


2.729

2.254

Schulden terzake pensioenen

1.624

1.553

Vakantiegeld

2.212

2.115

839

1.204

Vakantiedagen Overige schulden

96

66

4.573

9.115

Schulden aan groepsmaatschappijen

90

2.212

Totaal overige kortlopende schulden

27.009

30.620


Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Stichting Zorgpartners Friesland, MCL B.V. en Noorderbreedte B.V. hebben zich onderling hoofdelijk aansprakelijk gesteld jegens de Stichting Waarborgfonds voor de Zorgsector Het nog uit te keren wachtgeld 2013 t/m 2015 bedraagt € 9.476,--

pagina 11


MUTATIEOVERZICHT MATERIELE VASTE ACTIVA

Inventaris

Automati-

Totaal

sering € (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

- aanschafwaarde

8.164

1.956

10.120


3.865

1.263

5.128


4.299

693

4.992

- investeringen

1.219

327

1.546

- afschrijvingen

1.111

339

1.450

108

-12

96

9.383

2.283

11.666

0

0

0


4.976

1.602

6.578


4.407

681

5.088

Afschrijvingspercentage

10,0%

20,0%

Stand per 1 januari 2012

Mutaties in het boekjaar

Mutaties in boekwaarde (per saldo) Stand per 31 december 2012 - aanschafwaarde - cumulatieve herwaarderingen

pagina 12



10. Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten AWBZ (exclusief subsidies)

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar Productieafspraken verslagjaar Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling Stelselwijziging index personeelskosten

2011 € (x 1.000)

98.003

93.732

6.395

3.000

2

1

-299

1.009

Prijsindexatie materiële kosten Groei normatieve kapitaalslasten

2012 € (x 1.000)

1

1

112

172 -184

1.183

Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente - afschrijvingen - overige

-1.661

-859

716

227

1.387

-137

Subtotaal wettelijk budget boekjaar Correcties voorgaande jaren Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten AWBZ (exclusief subsidies)

pagina 13

442

-769

104.656

97.146

1.663

1.098

106.319

98.244



11. Toelichting niet-gebudgetteerde zorgprestaties (inclusief Wmo-huishoudelijke hulp) De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


2.291

2.414

Totaal

2.291

2.414

12. Subsidies (exclusief Wmo-huishoudelijke hulp; inclusief overige Wmo-prestaties) De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Overige subsidies, waaronder loonkostensubsidies en EU-subsidies

645

641

Totaal

645

641


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Overige opbrengsten (waaronder vergoeding voor uitgeleend personeel en verhuur onroerend goed): Opbrengsten algemene en administratieve diensten

583

499

Opbrengsten maaltijden en hotelmatige- en technische diensten

910

1112

Detacheringen

126

72

Opbrengsten voor andere diensten

1.715

1.933

Totaal

3.334

3.616

LASTEN


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Lonen en salarissen

50.485

49.383

Sociale lasten

6.688

6.251

Pensioenpremies

4.226

4.610


2.398

2.218

63.797

62.462

4.146

7.533

67.943

69.995

1.429

1.395

Subtotaal Personeel niet in loondienst Totaal personeelskosten Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden Toelichting: Enig aandeelhouder is de Stichting Zorgpartners Friesland (een Niet Natuurlijk Persoon), er wordt hier derhalve geen directiebeloningoverzicht opgenomen. Voor een overzicht bezoldiging bestuurders wordt verwezen naar de jaarrekening van de Stichting Zorgpartners Friesland.

pagina 14


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


1.450

970


1.450

970

Overige afschrijvingen:


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


9.524

9.339

Algemene kosten

4.018

3.500


2.169

1.987

Onderhoud en energiekosten: - Onderhoud

1.862

1.842

- Energiekosten gas

959

1.019


383

616


1.096

1.037

Subtotaal

4.300

4.514

19.364

7.844

514

312

39.889

27.496

Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen Totaal overige bedrijfskosten


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Rentelasten

593

526


593

526


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

28

74

De honoraria van de accountant over 2012 zijn als volgt: 1 Controle van de jaarrekening 2 Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie)

13

3 Fiscale advisering

4


2


34

pagina 15

12

99


Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De Raad van Bestuur van Stichting Zorgpartners Friesland, handelend als aandeelhouder van Noorderbeedte B.V., heeft de jaarrekening 2012 vastgesteld in de vergadering van 18 juni 2013. De Raad van Toezicht van Stichting Zorgpartners Friesland, handelend als aandeelhouder van Noorderbreedte B.V., heeft de jaarrekening 2012 goedgekeurd in de vergadering van 18 juni 2013. Statutaire winstverdeling De statutaire bepalingen inzake de winstverdeling luiden als volgt:

Artikel 18 1.

De winst staat ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders met inachtneming van het hierna bepaalde.

2.

Op de winst worden in aftrek gebracht de niet gedelgde verliessaldi van de voorgaande jaren alsmede de belastingen, welke ten laste van de winst geheven zijn of geheven zullen worden, zonodig door schatting vast te stellen.

3.

De vennootschap kan aan de aandeelhouders en de andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voor zover het eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. Op de aandelen wordt geen winst ten behoeve van de vennootschap uitgekeerd. Bij de berekening van de winstverdeling tellen de aandelen die de vennootschap in haar eigen kapitaal houdt niet mee, tenzij deze aandelen belast zijn met een vruchtgebruik of daarvan met medewerkingen van de vennootschap certificaten zijn uitgegeven. De Vennootschap mag tussentijds slechts uitkeringen doen, indien aan het vereiste als vermeld in de eerste zin van dit lid is voldaan.

4.

Uitkering van winst kan niet plaatsvinden in de situatie waarin de kredietwaardigheid van de vennootschap, of gezamenlijkheid van vennootschappen, die deelneemt aan het Waarborgfonds voor de Zorgsector, en waaraan direct of indirect garanties zijn verleend, niet voldoet aan de op dat moment geldende criteria van het Waarborgfonds voor de Zorgsector ten aanzien van deelname en borging, dan wel als een dergelijke uitkering frictie met die criteria tot gevolg zou hebben. Een voorgenomen winstuitkering behoeft om deze reden voorafgaande schriftelijke goedkeuring van het Waarborgfonds voor de Zorgsector. Deze goedkeuring is niet vereist indien de winstuitkering geschiedt aan een aandeelhouder-rechtspersoon, die: A. onderdeel is van de Waarborgfonds voor de Zorgsector-groepsdeelnemer Stichting Zorggroep Noorderbreedte dan wel haar rechtsopvolger; B.

enig aandeelhouder is van de uitkerende Waarborgfonds voor de Zorgsector vennootschap.


De statutaire directie stelt voor om van het positieve resultaat over het boekjaar 2012 ad € 2,7 miljoen een bedrag ad € 2,8 miljoen toe te voegen aan de Reserve aanvaardbare kosten en een bedrag ad € 0,1 miljoen te onttrekken aan de Algemene reserve.

Pagina 16



W.J.G. Blaauw

H.P.S. Baks

F.L.A. Korver

P.A.E. Erkelens

J.B.A. Lettink

C.E.M. Hendriks

P.K.H. Hut

D.T. Sleijfer

M.J.G. Wintels

M.J. Zomer

Pagina 17

Jaarrekening 2012 De Tjongerschans B.V.

De Tjongerschans B.V.

INHOUDSOPGAVE

Pagina

Jaarrekening 2012 Geconsolideerde balans per 31 december 2012

1


2


3


4

Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2012

12

Geconsolideerd mutatieoverzicht materiële vaste activa / financiële vaste activa

22

Specificatie ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereedgekomen projecten

26

Overzicht langlopende schulden ultimo 2012

27

Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over 2012

28

Overige gegevens Vaststelling en goedkeuring jaarrekening

34

Statutaire regeling resultaatbestemming

34

Resultaatbestemming

34

Gebeurtenissen na balansdatum

34


34


JAARREKENING


JAARREKENING GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 (na resultaatbestemming) Ref.

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa

1

23

45

Materiële vaste activa

2

71.457

72.616


3

Totaal vaste activa

180

64

71.660

72.725

Vlottende activa Voorraden

4

1.904

2.008


5

1.897

601

Overige vorderingen

6

26.913

16.937

Effecten

7

0

0

Liquide middelen

8

7.786

13.482

38.500

33.028

110.160

105.753

DBC-zorgproducten



31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

9

Kapitaal Collectief gefinancierd gebonden vermogen Niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Totaal eigen vermogen

245

406

10.640

9.069

1.009

768

11.894

10.243

Voorzieningen

10

5.529

2.104

Langlopende schulden (nog voor meer

11

51.403

57.532

Schulden uit hoofde van financieringsoverschot

12

167

3.657

Schulden uit hoofde van transitieregeling

13

949

0


14

558

0


15

39.660

32.217

110.160

105.753

dan een jaar) Kortlopende schulden (ten hoogste 1 jaar)

Totaal passiva

1



2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


18

-70

45.868


19

1.869

1.975


20

63.543

31.535


21

21.459

0


22

-949

0


medisch specialistische zorg Subsidies

23

594

678

Overige bedrijfsopbrengsten

24

3.559

4.892

90.005

84.948

46.381



25

47.465


26

8.985

8.862


27

29.446

26.699

85.896

81.942

4.109

3.006

-2.451

-2.748

1.658

258

-7

0

1.651

258


28


29

RESULTAAT BOEKJAAR

RESULTAATBESTEMMING


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Toevoeging/(onttrekking): Reserve aanvaardbare kosten Bestemmingsreserve afschrijving inventaris Bestemmingsreserve egalisatie afschrijvingen Algemene reserve niet-collectief gefinancierd vrij vermogen Overige reserves niet-collectief gefinancierd vrij vermogen

2

1.554

168

110

314

-254

-192

166

-46

75 1.651

14 258


GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT Ref.

2012 € (x 1.000)

€ (x 1.000)

2011 € (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat

4.109

3.006

Aanpassingen voor: - afschrijvingen

8.985


3.425

8.862 -121 12.410

8.741

Veranderingen in vlottende middelen: - voorraden - mutatie onderhanden projecten uit hoofde van DBC's / DBCzorgproducten - transitiebedrag - vorderingen - effecten - vorderingen/schulden uit hoofde van financieringstekort respectievelijk -overschot - honorariumplafond - kortlopende schulden (excl. schulden aan banken)

104

20

-1.296

866

949

0

-9.976

1.565

0

1

-3.490

1.934

558

0

8.193

2.748

Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen interest

-4.958

7.134

11.561

18.881

211

173

Overige financiele lasten

-9

-39

Deelnemingen

-7


0 195

134

11.756

19.015


-7.959

-8.942

Aanpassingen voor gereedgekomen projecten

155

2.401

Overige investeringen in financiële vaste activa

-116

-52


-7.920

-6.593

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen

0

5.000

Betaalde interest

-2.653

-2.881

Aflossing langlopende schulden

-6.879

-7.356


-9.532

-5.237


-5.696

7.185

Liquide middelen per 31-12-2012

7.786

Liquide middelen per 31-12-2011

13.482

Mutatie geldmiddelen balans

-5.696

Er is gebruik gemaakt van de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit kasmiddelen, tegoeden op bankrekeningen, alsook kortlopende schulden aan kredietinstellingen.

3


GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Algemeen

Groepsverhoudingen Ziekenhuis De Tjongerschans B.V. is statutair gevestigd aan De Thialfweg 44 te Heerenveen. De B.V. bedrijft medisch specialistische zorg met als doel om 90% van de zorgvraag in het verzorgingsgebied van het ziekenhuis te voldoen. Met ingang van 1 januari 2012 is Stichting Ziekenhuis De Tjongerschans omgevormd tot De Tjongerschans B.V.. Tegelijkertijd heeft Stichting Zorggroep Noorderbreedte 100% van de aandelen van De Tjongerschans B.V. verkregen. Dientengevolge maakt De Tjongerschans B.V. met ingang van 1 januari 2012 integraal onderdeel uit van Stichting Zorggroep Noorderbreedte, statutair gevestigd te Leeuwarden. Per 1 februari 2012 heeft Stichting Zorggroep Noorderbreedte een nieuwe naam. Dit is Stichting Zorgpartners Friesland.

Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Regeling verslaggeving WTZi en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving en Titel 9 Boek 2 BW.


Vergelijking met voorgaand jaar De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn als gevolg van het opnemen van De Tjongerschans B.V. in de groep Zorgpartners Friesland ten opzichte van voorgaand jaar gewijzigd voor de volgende posten: - voorziening persoonlijk budget levensfase; - voorziening overgangsregeling persoonlijk budget levensfase; - voorziening jubilea. Het effect hiervan op vermogen en resultaat bedraagt € 429.000 negatief. Tevens is in de vergelijkende cijfers de presentatie van de doorbelaste personeelskosten gewijzigd. Deze worden vanaf 2012 gepresenteerd onder de overige opbrengsten. In 2011 werd deze gepresenteerd onder de personeelskosten. De wijziging heeft geen invloed op het totale resultaat van 2011. Binnen de consolidatiekring van De Tjongerschans B.V. is Apotheek De Tjonger B.V. niet meer opgenomen. Dit was in 2011 wel het geval.

Consolidatie De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor waardering en resultaatbepaling van De Tjongerschans B.V. De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn gelijk aan die van Stichting Zorgpartners Friesland. In de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen de financiële gegevens van De Tjongerschans B.V. en haar groepsmaatschappijen Tjongerclinics Holding B.V. (100%) en Stichting Recreatievoorzieningen Van De Tjongerschans (100%).

In 2012 is 50% van de aandelen van Apotheek De Tjonger B.V. verkocht aan de apothekers in de regio Heerenveen. De regioapothekers zijn tevens voor de helft eigenaar van Apotheek De Tjonger C.V. Deze deelnemingen zijn niet meer mee geconsolideerd en zijn als overige deelnemingen gerapporteerd.

Verbonden rechtspersonen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in de paragraaf consolidatie, evenals de deelnemingen toegelicht onder de toelichting op de financiële vaste activa worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd. Verder is ook het groepshoofd, De Tjongerschans B.V., aan te merken als verbonden partij. Soort transacties:

- verhuur van activa - uitleen van personeel - financiering van activiteiten

Aard verbondenheid:

- 100% deelneming

Er hebben zich geen transacties met partijen voorgedaan op niet-zakelijke grondslag.

4


GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als effecten verstaan. In de toelichting op de onderscheiden posten van de balans wordt reële waarde van het betreffende instrument toegelicht als die afwijkt van de boekwaarde. Indien het financiële instrument niet in de balans is opgenomen wordt de informatie over de reële waarde gegeven in de toelichting op de 'Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen'.

Bijzondere waardeverminderingen Vaste activa dienen te worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen met een duurzaam karakter. Dit doet zich voor bij wijzigingen in omstandigheden die doen vermoeden dat de boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige netto-kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren, of de bij verkoop te realiseren directe opbrengstwaarde indien deze hoger is.

Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde (= de hoogste van enerzijds de geschatte contante waarde van de toekomstige kasstromen en anderzijds de directe opbrengstwaarde), worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde.

De Tjongerschans B.V. beschikt over vastgoed waar zorg wordt verleend. Voor dit vastgoed zijn in 2012 de bekostigingsregels aangepast. Volledige nacalculatie van kapitaallasten van goedgekeurde investeringen is vervangen door prestatiebekostiging. Hierbij geldt een overgangstermijn van 6 jaar (tot en met 2017) waarin deze overgang gefaseerd wordt doorgevoerd. Als gevolg hiervan heeft Ziekenhuis Tjongerschans B.V. overeenkomstig RJ 121 getoetst of de boekwaarde nog kan worden gerealiseerd uit de toekomstige opbrengsten.

De Tjongerschans B.V. heeft de contante waarde van de toekomstige kasstromen van het zorgvastgoed benaderd op het niveau van de kasstroomgenererende eenheden, en vergeleken met de boekwaarde van dit vastgoed en de overige met de bedrijfsvoering samenhangende activa per 31 december 2012. Uit deze berekening blijkt dat toekomstige kasstromen voldoende ruim zijn ter dekking van afschrijvingen financieringslasten voortvloeiende uit het vastgoed. In de berekeningen is rekening gehouden met een bezuinigingstaakstelling en dat op basis van de bedrijfswaardeberekening geen bijzondere waardevermindering hoeft te worden doorgevoerd.

Belangrijke veronderstellingen die zijn gehanteerd bij de benadering van de contante waarde van de toekomstige kasstromen zijn: • Een totale levensduur van nog 30 jaar, waarbij in 2023 en 2024 een midlife update van de oudste gebouwdelen is geraamd. • Groei 0%. • De tariefgroei volgt de kostenontwikkeling. • Uit de meerjarenbegroting afgeleide kasstromen voor de jaren 2013 tot en met 2017, en genormaliseerde trendmatige kasstromen vanaf 2018 tot aan einde levensduur. Bij de berekening hiervan is rekening gehouden met de effecten van de overgangsregeling 2012-2017. • Vervangingsinvesteringen tot het niveau welke noodzakelijk worden geacht om het betreffende vastgoed tot aan einde levensduur in gebruik te houden. • Een disconteringsvoet van 5,07%, zijnde het gewogen gemiddelde van de externe vermogenskosten van De Tjongerschans B.V. en rendementseisen op het eigen vermogen volgens planning. • Het meerjaren bezuinigingsplan 2011 tot en met 2013 wordt volgens planning gerealiseerd.

5


GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Grondslagen van waardering van activa en passiva

Activa en passiva Activa en passiva worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Toelichtingen op posten in de balans, resultatenrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaarrekening genummerd.

Immateriële en materiële vaste activa De immateriële en materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen en cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingstermijnen van de materiële vaste activa zijn gebaseerd op de verwachte economische gebruiksduur van het vast actief. De afschrijvingstermijnen van de immateriële vaste activa zijn gebaseerd op de NZa grondslagen, omdat deze binnen de geldende overgangsregelingen worden gefinancierd.

Financiële vaste activa Deelnemingen in groepsmaatschappijen en overige deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode. Invloed van betekenis wordt in ieder geval verondersteld aanwezig te zijn bij het kunnen uitbrengen van 20% of meer van de stemrechten. De nettovermogenswaarde wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gegevens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen, wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de desbetreffende deelneming. Indien de waardering van een deelneming volgens de nettovermogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de resultatenrekening. De vorderingen op en leningen aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.

Voorraden Voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs op basis van het FIFO principe onder aftrek van een voorziening voor incourantheid.

Onderhanden projecten uit hoofde van DBC's De onderhanden projecten uit hoofde van DBC's/DOT's worden gewaardeerd tegen de verkoopwaarde van het afgeleide zorgproduct per 31 december 2012. De afgeleide zorgproducten zijn bepaald op basis van de registratie per balansdatum, gebruik makend van de OHW grouper van Casemix. Op de onderhanden projecten worden de voorschotten die ontvangen zijn van verzekeraars in mindering gebracht. Voor een verdere toelichting op de waardering van het onderhanden werk wordt verwezen naar hetgeen hierover is vermeld onder de kop 'Toelichting onzekerheden omzetverantwoording 2012'.

Vorderingen Vorderingen worden opgenomen voor de nominale waarde. Een voorziening wordt getroffen op de vorderingen op grond van verwachte oninbaarheid. De voorziening voor oninbaarheid wordt volgens de statische methode bepaald.

6



Effecten Effecten opgenomen onder vlottende activa worden gewaardeerd tegen marktwaarde. Waardeveranderingen van deze effecten worden verwerkt in de resultatenrekening. Indien de marktwaarde van effecten niet betrouwbaar kan worden vastgesteld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. De niet-beursgenoteerde effecten worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of lagere marktwaarde.

Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekeningcourantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Voorzieningen (algemeen)

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De langlopende voorzieningen worden gewaardeerd tegen de contante waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen. Wanneer verplichtingen naar verwachting door een derde zullen worden vergoed, wordt deze vergoeding als een actief in de balans opgenomen indien het waarschijnlijk is dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting.

Voorziening jubileumverplichting De jubileumvoorziening betreft een voorziening voor toekomstige jubileumuitkeringen. De voorziening betreft de contante waarde van de in de toekomst uit te keren jubileumuitkeringen. De berekening is gebaseerd op gedane toezeggingen, blijfkans en leeftijd.

Voorziening Persoonlijk Budget Levensfase De voorziening persoonlijk budget levensfase betreft een voorziening uit hoofde van een CAO verplichting. De voorziening betreft de berekende contante waarde van de in de toekomst eenmalig uit te keren PBL-uren. De berekening is gebaseerd op de opgebouwde rechten van alle uren die per einde balansdatum nog niet zijn opgenomen. De voorziening persoonlijk budget levensfase (PBL) betreft tevens een voorziening uit hoofde van een CAO verplichting in het kader van de overgangsregeling 45+.

Voorziening groot onderhoud Voor uitgaven voor groot onderhoud wordt een voorziening gevormd om deze lasten gelijkmatig te verdelen over een aantal boekjaren. De toevoeging is gebaseerd op meerjarige ramingen aangaande uit te voeren onderhoud. Onttrekkingen worden alleen gedaan in het kader van de meerjarige ramingen. Het uitgevoerde onderhoud, zoals vermeld in de meerjarenraming, wordt onttrokken van de voorziening.

Voorziening latente belastingverplichting Voor toekomstig terug te betalen omzetbelasting in het kader van de zg. integratieheffing is ultimo het boekjaar de verplichting voor de komende jaren geraamd.

Validatievoorziening De validatievoorziening heeft als doel om de verwachte onjuiste facturen van het afgelopen boekjaar te voorzien om derhalve een juist beeld van de gerealiseerde omzet weer te geven. Bij de bepaling van de voorziening wordt gerekend met een foutfractie, die tot stand komt op basis van overfacturatie in de steekproef per segment.

Langlopende schulden De langlopende schulden betreffen leningen met een looptijd langer dan 1 jaar. Het gedeelte van de leningen dat wordt afgelost in komend boekjaar is opgenomen onder kortlopende schulden. De langlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde.

Kortlopende schulden De kortlopende schulden betreffen de schulden met een looptijd korter dan 1 jaar. Deze worden, voor zover niet anders vermeld, gewaardeeerd tegen nominale waarde.

7


GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Grondslagen van resultaatbepaling

Algemeen


Toelichting onzekerheden omzetverantwoording 2012 en bijbehorende balansposten als gevolg van prestatiebekostiging Achtergrond In 2012 zijn instellingen voor medisch specialistische zorg overgegaan van het systeem van bekostiging via budgetten op volledige prestatiebekostiging. De invoering van de prestatiebekostiging vindt plaats in de volgende stappen naar het gewenste eindmodel van volledige prestatiebekostiging: · Het afschaffen van de ziekenhuisbudgetten zodat ook de prijsgereguleerde prestaties van het A-segment onder prestatiebekostiging vallen; · Uitbreiding van het vrije segment; · Introductie van een vast segment met beschikbaarheidsbijdragen voor bepaalde zorgfuncties; · Integrale vergoeding van de kapitaalslasten in de tarieven. Met de invoering van het nieuwe bekostigingsstelsel DBC’s Op weg naar Transparantie (DOT) in 2012 zijn circa 30.000 diagnose behandeling combinaties (DBC’s) vervangen door circa 4.400 DBC-zorgproducten. De gelijktijdige overgang naar prestatiebekostiging in 2012 (met meer vrije prijzen en risicodragendheid) heeft veel inzet van alle betrokken partijen gevraagd en gekregen. Sectorbreed is geconcludeerd dat in 2012 sprake was van een zeer complex systeem van ziekenhuisbekostiging, dat in de verschillende onderdelen onvoldoende op elkaar is afgestemd. Door de gelijktijdig doorgevoerde veranderingen in bekostiging, DOT-productstructuur en nieuwe wijze van contractering met zorgverzekeraars, gecombineerd met de invoering van prestatiebekostiging, ontstaan over 2012 sector breed materiële onzekerheden in de jaarrekeningen en bekostigingsverantwoordingen van ziekenhuizen en UMC’s.

In het eindmodel geldt prestatiebekostiging, waarin zorgaanbieders per geleverde prestatie betaald worden, op basis van integrale tarieven. Naast het vrije segment met volledig vrije prijzen resteert een gereguleerd segment met maximumtarieven voor zorg die niet geschikt is voor vrije prijsvorming. Daarnaast is er een vast segment voor zorg die met prestatiebekostiging onvoldoende geborgd zou zijn. Onder het eindmodel wordt de situatie verstaan die geldt vanaf 2015, na afloop van de transitieregulering die de komende jaren van toepassing is. Gedurende de transitiefase wordt het eindmodel al geïmplementeerd, met uitzondering van de integrale tarieven waarbij ook de honorariumcomponent in het integrale tarief is opgenomen en de gedifferentieerde kapitaallastenopslag, aangevuld met flankerend beleid. Het flankerend beleid omvat een drietal overgangsmodellen: · Transitiemodel prestatiebekostiging (2012-2013) · Garantieregeling kapitaallasten (2012-2016) · Beheersmodel voor de honoraria vrijgevestigd medisch specialisten (2012-2014) Transitiemodel Per 2012 wordt de budgettering in de medisch specialistische zorg afgeschaft en geldt prestatiebekostiging ook voor prestaties van het A-segment. De overgang van gedeeltelijke budgetbekostiging naar prestatiebekostiging brengt voor gebudgetteerde instellingen systeemrisico’s met zich mee. Met het transitiemodel zoals dat is gedefinieerd, worden de systeemrisico’s van de overgang van budgetbekostiging naar volledige prestatiebekostiging deels ondervangen. De systeemrisico’s worden opgevangen door eenmalig een transitiebedrag vast te stellen per ziekenhuis op basis van het verschil tussen de schaduwomzet en bijbehorende DOT-omzet (prestatiebekostiging) in 2012. Het transitiebedrag wordt in 2012 voor 95% verrekend en in 2013 voor 70% van het berekende bedrag van 2012. In essentie is de doelstelling van het transitiemodel een demping van de overgang van budgetbekostiging naar prestatiebekostiging. Belangrijk is dat het schaduw FB aangrijpt op het A-segment van 2011. Dit betekent concreet dat het deel van het A-segment, dat in 2012 wordt overgeheveld naar het B-segment, ook meetelt in de berekening van het transitiebedrag. De zorg die vóór 2012 tot het B-segment werd gerekend blijkt daarentegen buiten beschouwing bij de berekening van het transitiebedrag. Er is dus geen sprake van een vangnet voor de wijzigingen in de productstructuur.

8


GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING Gevolgen invoering prestatiebekostiging en transitiemodel De invoering van de prestatiebekostiging en het transitiemodel heeft binnen en buiten de sector de afgelopen tijd tot veel discussies geleid wat betreft de verantwoording van de omzet en gerelateerde balansposten in de jaarrekening van instellingen die medisch specialistische zorg leveren. Over eventuele verantwoordingen controlevraagstukken waar de instellingen tegenaan zijn gelopen bij het opstellen en controleren van de jaarrekening 2012 en deelverantwoordingen is tussen partijen (VWS, NZA, NFU, NVZ, ZN en Coziek) periodiek overleg geweest ter invulling van generieke standpunten ten aanzien van generieke sectorbrede onduidelijkheden

Vanuit dit overleg is de Handreiking omzetverantwoording 2012 opgesteld met nadere richtlijnen voor het bepalen van de opbrengsten en verrekeningen. De Nza heeft deze Handreiking geformaliseerd als nadere uitleg van haar (beleids)regels. De Handreiking staat verschillende methoden en uitgangspunten voor het bepalen van de opbrengsten en verrekeningen toe. Het bestuur heeft binnen deze mogelijkheden de methoden en uitgangspunten nader geïnterpreteerd en de best mogelijke schattingen gemaakt.

Geïdentificeerde risico’s en onzekerheden Vanuit bovenstaande veranderingen zijn in het veld diverse risico’s en onzekerheden geïdentificeerd. De belangrijkste voor onze bedrijfsvoering alsmede de wijze waarop met schattingen, onzekerheden en aannames in de jaarverantwoording 2012 is omgegaan betreffen de volgende:

Overloop DBC’s uit 2011 Bij de bepaling van de zorgproducten onder de DBC-systematiek zijn in de periode 2006 tot en met 2011 elk jaar onzekerheden geconstateerd primair vanwege bepaalde vrijheidsgraden in de normen voor het typeren en declareren van DBC’s. In de jaarrekeningen over die jaren is dit betrokken vanuit een inschatting in welke mate dit kan leiden tot correcties vanuit de materiële controles door de verzekeraars. Over 2012 is een analyse opgesteld waarbij op basis van de foutfractie in het DBC gedeelte van de steekproef in kaart is gebracht wat er relatief gezien onjuist is gefactureerd. Op basis van dit percentage, wat binnen de normen van het Convenant blijft, is een extrapolatie gemaakt naar de totale DBC facturatie in 2012, wat de basis vormt voor de voorziening. Als gevolg hiervan is een onzekerheid ingeschat van € 87.160 op de gefactureerde omzet uit hoofde van DBC’s en deze heeft geleid tot een verlaging van de omzet in de bepaling van de omzetverantwoording 2012.

Segmentering productie Toewijzing van DBC-zorgproducten aan de segmenten A, B oud en B nieuw vindt plaats op basis van door de NZA vastgestelde tabellen. Ten aanzien van de toewijzing van afgesloten en gefactureerde producten aan de segmenten is de kruisjes tabel van de Nza gevolgd.

Bepaling onderhanden werk Ten aanzien van de producten opgenomen in het onderhanden werk, waarvan de uiteindelijke zorgproducten ultimo 2012 nog niet zeker zijn, heeft het management een inschatting gemaakt op basis van de Casemix grouper. Voor De Tjongerschans B.V. betreft dit een waarde van EUR € 16.377.217 gewaardeerd tegen verkoopwaarde van het afgeleid zorgproduct per 31 december 2012. Van dit bedrag is in de periode voorafgaand aan het opmaken van de jaarrekening reeds 42% procent afgesloten.

Definitie FB Parameters Gedurende 2012 bestond onduidelijkheid over de wijze en het moment in 2012 (of per 1 januari 2013) waarop instellingen nieuwe definities van de NZa inzake de FB-parameters moesten toepassen, ten behoeve van de facturatie. Dit risico richt zich met name op de gewijzigde definities van de verpleegdagen. De Tjongerschans B.V. heeft de nieuwe definities met terugwerkende kracht vanaf 1-1-2012 toegepast voor het jaar 2012 ten behoeve van de facturatie van DBC-zorgproducten en daarmee is de correctie in de factuuromzet opgenomen in de opbrengstverantwoording over 2012.

Bepaling schaduwbudget Aanvankelijke onduidelijkheden in de normstelling voor de bepaling van het schaduwbudget, alsmede in de goedkeuring hiervan door de NZa hebben in 2012 geleid tot onzekerheid over de omzet. Zoals reeds hiervoor aangegeven bepalen schaduwbudget en gefactureerde omzet de (positieve of negatieve) compensatie in de vorm van het berekende transitiebedrag. De NZa heeft via de Handreiking omzetverantwoording 2012 geëxpliciteerd wat wel en niet mag worden meegerekend in de bepaling van het schaduwbudget. De hoogte van het schaduwbudget van De Tjongerschans B.V. is gebaseerd op gemaakte afspraken met de zorgverzekeraars. De Tjongerschans B.V. heeft bij de bepaling van het schaduwbudget de handreiking in acht genomen en daarbij de keuze gemaakt om deze definitieve afspraken te vertalen naar zowel de daadwerkelijk gerealiseerde productieparameters als de semi-vaste budgetcomponenten, in casu de lokale productiegebonden toeslag en de specialisteneenheden. De hoogte van de omzet prestatiebekostiging overschrijdt het schaduwbudget en leidt tot een transitiebedrag van € 990.250. Voor 2012 is 95% van dit bedrag opgenomen als te betalen verrekenbedrag van € 949.288.

9



Verwerking verrekenbedrag 2013 De Tjongerschans B.V. heeft ultimo 2012 zoals hiervoor vermeld een transitiebedrag van € 990.250 en in de jaarrekening het deel verwerkt met betrekking tot 2012, zijnde € 949.288 Gegeven het beoogde doel van de overgangsregeling en de huidige onduidelijkheid of aanpassing zal plaatsvinden in de landelijke regelgeving op dit punt heeft De Tjongerschans B.V. geen voorziening getroffen voor het verrekenbedrag 2013 ad € 0,7 miljoen euro.

Onjuiste facturatie Gedurende 2012 hebben materiële controles plaatsgevonden bij De Tjongerschans B.V. Deze controles hadden met name betrekking op de jaren tot en met 2011. Het effect van de verwachte materiële controles door de verzekeraars over de in het jaar 2012 geleverde zorg is meegenomen in de bepaling van de opbrengstverantwoording in de jaarrekening en het transitiebedrag. Als gevolg van deze verwachte materiële controles over de DOT facturatie 2012 is een correctie op de omzet toegepast van EUR 286.933.

Zorgcontractering Door De Tjongerschans B.V. is uit hoofde van de zorgcontractering 2012 met zorgverzekeraars afspraken gemaakt over de zorgverlening op schadelastjaar. Met 6 zorgverzekeraars zijn voor 2012 schadelastafspraken op basis van zowel aanneemsommen als plafondafspraken overeengekomen. Daarnaast zijn voor bepaalde onderdelen nacalculatorische afspraken gemaakt met zorgverzekeraars. Daar waar geen splitsing in de contracten naar segment is opgenomen, is dit bepaald op basis van de afgesproken tariefverhoudingen. De gerealiseerde en de nog te verwachten schadelast per zorgverzekeraar resulteren in verwachte overschrijdingen. Per zorgverzekeraar is per segment een voortgangspercentage berekend waarmee de schadelastafspraken zijn toegerekend aan 2012. Voor het bepalen van voornoemde voortgangspercentages is een prognosemiddel gebruikt (Casemix) en is gekozen voor de methode opbrengstenverdeling zoals opgenomen in de handreiking. Op basis van de factuurwaarde van de in 2012 geopende trajecten, afgezet tegen de prognoses van de totale opbrengsten op schadejaar per verzekeraar en per segment voortvloeiende uit het prognosemodel, zijn percentages gehanteerd variërende van 87,6% tot 92,1% voor het A segment en 78,1% tot 85,5% voor het B segment. Middels een rondrekening van de opbrengsten en een update van de prognose met inbegrip van de werkelijke afloop van het onderhanden werk in 2013 is de betrouwbaarheid van de percentages vastgesteld. De verwachte overschrijdingen van contractafspraken en de correctie van de opbrengsten 2012 als gevolg van de toerekening van de schadelastafspraak naar 2012 zijn als schuld weergegeven in de jaarrekening (€ 7.027.967). Door De Tjongerschans BV zijn uit hoofde van de zorgcontractering 2012 met zorgverzekeraars afspraken gemaakt over de zorgverlening op schadelastjaar. Daarbij is een inschatting gemaakt van de verwachte realisatie van deze contractafspraken. Met de uitkomsten van deze analyse is rekening gehouden bij de bepaling van de opbrengstverantwoording 2012.

Er is bij geen enkele verzekeraar sprake van een verlieslatend contract. De nuancering van de gefactureerde omzet, vanwege controles door zorgverzekeraars na 2012 die er toe kunnen leiden dat een deel van de gefactureerde omzet afgewezen dan wel gecorrigeerd moet worden, is verwerkt in de berekende omzet van 4 verzekeraars, gegeven de aanneemsomafspraken met de andere 2 zorgverzekeraars. De problematiek rondom verwijzers, dure geneesmiddelen en/of gewijzigde definitie van verpleegdagen heeft bij De Tjongerschans BV geleid tot negatieve nuancering van de gefactureerde omzet van € 185.897. Voor wat betreft de registratie van de AGB-code van de verwijzer, geldt de coulanceregeling van de NZa.

Afrekeningen over 2012 De uiteindelijke uitkomsten zullen blijken uit de eindafrekeningen met zorgverzekeraars, het definitieve verrekenbedrag en een eventuele definitieve overschrijding van het macro-omzetplafond en macro-honorariumplafond en kunnen materieel afwijken van de in deze jaarrekening opgenomen bedragen gebaseerd op de beste schatting.

Mogelijke toets door commissie ZN Het verantwoordingskader voor de verantwoording van de omzet zoals opgenomen in de jaarrekening wordt in belangrijke mate gevormd door de NZA circulaires en beleidsregels, waaronder de NZa circulaire ‘Omzetverantwoording medisch specialistische zorg 2012, (CI/13/9c)' waarin de Handreiking omzetverantwoording 2012 is bekrachtigd. Recent is bekend geworden dat Zorgverzekeraars Nederland een commissie heeft ingesteld die de ingediende transitiebedragen gaat toetsen. Vanwege deze commissie zijn de betrokken verzekeraars vaak niet bereid standpunten in te nemen ten aanzien van resterende vraagstukken. Door verzekeraars wordt aangegeven dat verantwoordingen in dergelijke situaties eenzijdig moeten worden ingediend en dat vervolgens na ontvangst van alle verantwoordingen de balans zal worden opgemaakt door een in te stellen controlecommissie. Als gevolg hiervan bestaat onduidelijkheid over de mogelijke gevolgen voor de verantwoorde omzet naar aanleiding van de uitkomsten van de werkzaamheden van de commissie. Aangezien bij het vaststellen van de jaarrekening 2012 de commissie nog niet met zijn werkzaamheden is gestart, zijn de gevolgen voor de jaarrekening 2012 nog niet in te schatten. Derhalve worden eventuele te verwerken mutaties beschouwd als een aan het boekjaar 2013 toe te wijzen gebeurtenis en zijn deze niet in de jaarrekening 2012 verwerkt.

10



Pensioenen De Tjongerschans B.V. heeft voor haar werknemers een toegezegd-pensioenregeling. Hiervoor in aanmerking komende werknemers hebben op de pensioengerechtigde leeftijd recht op een pensioen dat is gebaseerd op het gemiddeld verdiende loon berekend over de jaren dat de werknemer pensioen heeft opgebouwd bij De Tjongerschans B.V.. De verplichtingen, welke voortvloeien uit deze rechten van haar personeel, zijn ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn. De pensioenrechten worden jaarlijks geïndexeerd, indien en voor zover de dekkingsgraad van het pensioenfonds (het vermogen van het pensioenfonds gedeeld door haar financiële verplichtingen) dit toelaat. De dekkingsgraad van Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn is aan het einde van 2012 uitgekomen op 101% (bron: web-site www.pfz.nl, d.d. 25-03-2013), dit is vier procentpunt hoger dan de stand van eind december 2011. In 2014 dient het pensioenfonds een dekkingsgraad van ten minste 105% te hebben. Het pensioenfonds verwacht hieraan te kunnen voldoen en voorziet geen noodzaak voor de aangesloten instellingen om extra stortingen te verrichten of om bijzondere premieverhogingen door te voeren. De Tjongerschans B.V. heeft geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen in geval van een tekort bij het pensioenfonds, anders dan het effect van hogere toekomstige premies. De Tjongerschans B.V. heeft daarom alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.

Grondslagen voor opstelling van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen en vlottende effecten. De effecten kunnen worden beschouwd als zeer liquide beleggingen. Ontvangen interest en ontvangen dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde interest en betaalde dividenden worden opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. De verkrijgingsprijs van verworven groepsmaatschappijen wordt opgenomen onder de kasstroom uit investeringsactiviteiten, voor zover betaling in geldmiddelen heeft plaatsgevonden. Hierbij worden geldmiddelen aanwezig in deze groepsmaatschappijen afgetrokken van de aankoopprijs.

Transacties waarbij geen ruil van geldmiddelen plaatsvindt, waaronder financiële leasing, worden niet in het kasstroomoverzicht opgenomen. De betaling van de leasetermijnen uit hoofde van het financiële leasecontract wordt voor het gedeelte dat betrekking heeft op de aflossing als een uitgave uit financieringsactiviteiten aangemerkt en voor het gedeelte dat betrekking heeft op de interest als een uitgave uit operationele activiteiten.

11


TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 ACTIVA

1. Immateriële vaste activa De specificatie is als volgt:

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Kosten oprichting en uitgifte van aandelen

23

45

Totaal immateriële vaste activa

23

45

Het verloop van de immateriële activa in het verslagjaar is als volgt weer te geven:


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

45

71

Bij: investeringen

0

0

Bij: herwaarderingen

0

0

22

26


0

0

Af: terugname geheel afgeschreven activa

0

0

Af: desinvesteringen

0

0

23

45

Af: afschrijvingen


Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de immateriële vaste activa per activagroep wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 2.6.


Bedrijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Andere vaste bedrijfsmiddelen, technische en administratieve uitrusting Materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa Niet aan het bedrijfsproces dienstbare materiële activa Totaal materiële vaste activa


Boekwaarde per 1 januari Bij: investeringen Bij: herwaarderingen

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

48.194

50.663

5.943

6.537

17.218

15.416

102

0

0

0

71.457

72.616

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

72.616

74.910

7.959

8.942

0

0

8.963

8.836


0

0

Af: terugname geheel afgeschreven activa

0

0

155

2.400

71.457

72.616

Af: afschrijvingen

Af: desinvesteringen Boekwaarde per 31 december

Toelichting: Voor een nadere specificatie van het verloop van de materiële vaste activa wordt verwezen naar het mutatieoverzicht onder 2.6. In toelichting 2.7 zijn overzichten opgenomen voor de onderhanden en gereedgekomen projecten.

12




31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

12

0

Overige vorderingen

Deelnemingen

168

64


180

64

Het verloop van de financiële vaste activa is als volgt: € (x 1.000) Boekwaarde per 1 januari 2012

63

Bij: herrubricering uit voorziening

28

Bij: lening

109


5-

Af: verkoop deelneming

9-

Af: resultaat deelneming

6-


180

Toelichting: Deelnemingen in overige groepsmaatschappijen De Tjongerschans B.V heeft een 50% deelneming in Apotheek de Tjonger B.V. In 2011 was dit 100%. In 2012 is 50% van de aandelen verkocht aan Apothekers. Daarnaast heeft Tjongerschans B.V. een 50% deelneming in Apotheek de Tjonger C.V. In 2011 was dit 100%. In 2012 is 50% van de aandelen verkocht aan de Apothekers. Op deze deelnemingen kan invloed van betekenis worden uitgeoefend en worden derhalve gewaardeerd op nettevermogenswaarde. De kernactiviteiten van Apotheek de Tjonger B.V. betreffen de uitoefening van de artstenijbereidkunst. De kernactiviteiten van Apotheek De Tjonger C.V betreffen het exploiteren van een dienstapotheek en een poliklinische apotheek, alles in de ruimste zin des woords.

Verloopoverzicht deelnemingen (x € 1.000) Waarde per

Resultaat

01-01-2012

2012

Overige mutaties

Waarde 31-12-2012

Apotheek de Tjonger B.V.

0

0

9

Apotheek de Tjonger C.V.

0

-6

10

9 4

0

-6

19

13

De overige mutaties betreffen 50% aandelen kapitaal van Apotheek de Tjonger B.V. en Apotheek de Tjonger C.V. In 2011 was de deelneming negatief en werd voorzien in de rekening courant deelnemingen.

Toelichting op belangen in andere rechtspersonen of vennootschappen: Naam en rechtsvorm en woonplaats rechtspersoon

Verschaft kapitaal

Kapitaalbelang (in %)

€ (x 1.000)

Eigen vermogen

Resultaat

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Rechtstreekse kapitaalbelangen >= 20%: Apotheek de Tjonger B.V.

9

50%

18

0

Apotheek de Tjonger C.V.

10

50%

7

-13

13




31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Medische middelen

1.805

1.882

Voedingsmiddelen

12

25

Kantoormiddelen

63

77

Middelen tbv hotelfunctie

14

19

Overige voorraden

10

5

1.904

2.008

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Totaal voorraden Toelichting: De voorziening die in aftrek op de voorraden is gebracht, bedraagt nihil.


770

4.573



7.186

3.158


8.421

0

-14.480

-7.130

1.897

601

Af: ontvangen voorschotten Totaal onderhanden projecten




kosten en

Af:

Af:

toegereken-

verwerkte

ontvangen

Saldo per

de winst

verliezen

voorschotten

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

De Friesland

9.413

0

9.490

-77

Achmea

4.791

0

4.100

691

Overig

2.173

0

890

1.283

16.377

0

14.480

1.897


14

€ (x 1.000)





31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

10.963

15.309

Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Nog te factureren omzet DBC's / DBC-zorgproducten

155

0

14.123

426

Overige vorderingen

57

83

527

547

1.088

572

26.913

16.937

Vooruitbetaalde bedragen Nog te ontvangen bedragen Totaal overige vorderingen Toelichting: De voorziening dubieuze debiteuren die in aftrek op de vorderingen is gebracht, bedraagt € 158.951 (2011: € 157.166)

7. Effecten De specificatie is als volgt:

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Robeco

0

0

Totaal effecten

0

0

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

7.772

13.467

2

15

12

0

7.786

13.482


Bankrekeningen Kassen Kruisposten Totaal liquide middelen Toelichting: De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de BV.

15


TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 PASSIVA



31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

245

406

10.640

9.069

1.009

768

11.894

10.243

Kapitaal


Kapitaal

Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

406

0

161

245

406

0

161

245


Saldo per

Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

6.126

1.554

-161

7.841

2.131

-254

0

1.877

812

110

0

922

9.069

1.410

-161

10.640

Reserve aanvaardbare kosten: Reserve aanvaardbare kosten: Bestemmingsreserves: Egalisatierekening afschrijvingen Afschrijving inventaris Totaal collectief gefinancierd gebonden vermogen


Resultaat-

Overige

Saldo per

1-jan-2012

bestemming

mutaties

31-dec-2012

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

306

240

0

546

Bijzondere fondsen

462

1

0

463


768

241

0

1.009

Het verloop is als volgt weer te geven: Algemene reserves: Algemene reserves Bestemmingsfondsen:

Toelichting: Als gevolg van de omzetting van Stichting naar BV per 1 januari 2012 is het stichtingskaptitaal ad. € 178.841 omgezet in aandelenkapitaal. Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 90.000, hiervan is € 18.000 geplaats. Het deel van stichtingskapitaal dat hoger is dan het geplaatste en gestorte aandelekapitaal is verantwoord onder het collectief gefinancierd gebonden vermogen.

16





Dotatie

Onttrekking

Vrijval

1-jan-2012


€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Voorziening jubileumverplichtingen

862

88

0

0

950

Voorz. Persoonlijk Budget Levensfase

793

1.332

0

0

2.125


281

320

0

0

601

Latente belastingverplichting

168

0

0

40

128

Validatievoorziening A-segment

0

1.438

0

0

1.438

Validatievoorziening DOT

0

287

0

0

287

2.104

3.465

0

40

5.529


Toelichting in welke mate (het totaal van) de voorzieningen als langlopend moeten worden beschouwd: 31-dec-2012 € (x 1.000) Kortlopend deel van de voorzieningen (< 1 jr.)

864

Langlopend deel van de voorzieningen (> 1 jr.)

4.665


1.535

11. Langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar) De specificatie is als volgt:

Schulden aan banken

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

51.403

57.532

0

0

51.403

57.532

Overige langlopende schulden Totaal langlopende schulden (nog voor meer dan een jaar)


Stand per 1 januari

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

64.412

71.768

Bij: nieuwe leningen Af: aflossingen Stand per 31 december Af: aflossingsverplichting komend boekjaar Stand langlopende schulden per 31 december

0

0

6.879

7.356

57.533

64.412

6.130

6.880

51.403

57.532

Toelichting in welke mate (het totaal van) de langlopende schulden als langlopend moeten worden beschouwd (x € 1.000): Kortlopend deel van de langlopende schulden (< 1 jr.), aflossingsverplichtingen

6.130

6.880

Langlopend deel van de langlopende schulden (> 1 jr.) (balanspost)

51.403

57.532


35.095

37.329

Voor een nadere toelichting op de langlopende schulden wordt verwezen naar de bijlage overzicht langlopende schulden. De aflossingsverplichtingen zijn verantwoord onder de kortlopende schulden.

17



12. Schulden uit hoofde van financieringsoverschot t/m 2009

2010

2011

2012

totaal

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

-3.657

Saldo per 1 januari Financieringsverschil boekjaar Correcties voorgaande jaren Betalingen/ontvangsten

-3.657 0

0

-29

-29

3.519

0

3.519


0

0

3.519

-29

3.490

Saldo per 31 december

0

0

-138

-29

-167

c

c

Stadium van vaststelling (per erkenning): c

a


31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van financieringstekort - schulden uit hoofde van financieringsoverschot


Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Te verrekenen i.v.m. samenwerkingsverbanden

0

0

167

3.657

-167

-3.657

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

-70

45.868

41

522


0

49.441


0

1.053

Overige opbrengsten

0

4.686


0

123


0

-670

-3.519

-6.309

0

0

3.490

-1.934

Afrekening overfinanciering Overige mutaties Totaal financieringsverschil

18



13. Schulden uit hoofde van transitieregeling De specificatie is als volgt:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


50.854

0


21.411

0


30.442

0

-999

0

31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


Waarvan gepresenteerd als: - vorderingen uit hoofde van transitieregeling - schulden uit hoofde van transitieregeling

Het transitiebedrag wordt verwerkt in:

0

0

949

0

949

0

€ (x 1.000)

2012

95%

949

2013

70%

699


14. Schulden uit hoofde van honorariumplafond Gedeclareerd aan het

Gedeclareerd via het

ziekenhuis

lokaal collectief

Totaal 2012

Totaal 2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Lokaal omzetplafond

0

13.640

13.640

0

-/- gedeclareerd

0

12.235

12.235

0


0 0

1.963 -558

1.963 -558

0 0


19




31-dec-12

31-dec-11

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


6.000

6.000

Crediteuren

3.367

1.558

Aflossingsverplichtingen langlopende leningen

6.130

6.880


2.404

2.333

546

540

Schulden terzake pensioenen Nog te betalen salarissen Vakantiegeld Vakantiedagen Schulden aan groepsmaatschappijen Overige schulden Nog te betalen kosten Vooruitontvangen opbrengsten

6

31

1.485

1.520

793

671

65

0

11.872

4.002

6.866

8.531

126

151

0

0

39.660

32.217

Overige overlopende passiva Totaal overige kortlopende schulden Toelichting: De Tjongerschans B.V. en haar groepsmaatschappijen hebben de navolgende kredietfaciliteit: - Rabobank

Rekening-courant krediet

€

7.000.000

verstrekte zekerheid negatieve hypotheekverklaring

- Friesland Bank

Rekening-courant krediet

€

250.000

verstrekte zekerheid negatieve hypotheekverklaring

- BNG

Kasgeldfaciliteit

€

8.000.000

verstrekte zekerheid borgstellingsverklaring

16. Financiële instrumenten Algemeen De Tjongerschans B.V. maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de instelling blootstellen aan markten/of kredietrisico’s. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. De Tjongerschans B.V. handelt niet in deze financiële derivaten en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het niet nakomen door een tegenpartij van aan de instellingen verschuldigde betalingen blijven eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de desbetreffende instrumenten. De contractwaarde of fictieve hoofdsommen van de financiële instrumenten zijn slechts een indicatie van de mate waarin van dergelijke financiële instrumenten gebruik wordt gemaakt en niet van het bedrag van de krediet- of marktrisico’s. Renterisico en kasstroomrisico Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen en uitgegeven leningen. Bij deze leningen is sprake van een vast rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. De Tjongerschans B.V. heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen. Reële waarde De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, effecten, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. De reële waarde van de overige in de balans verantwoorde financiële instrumenten wijkt niet materieel af van de boekwaarde.

20



17. Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen Verloopoverzicht investeringsruimte trekkingsrechten Het verloop is als volgt weer te geven:

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

14.979

17.353

248

298

Nog niet bestede investeringsruimte per 1 januari Bij: indexering niet-bestede investeringsruimte Bij: investeringsruimte verslagjaar

0

0

Af: investeringen verslagjaar

0

2.672

15.227

14.979

Beschikbare investeringsruimte 31 december Lopende investeringsprojecten leggen het volgende beslag op de beschikbare investeringsruimte:

8.783

Garantie Tjongerborch De Tjongerschans B.V heeft zich middels een vermogensverklaring garant gesteld tot een bedrag van maximaal € 4.140.744,-- ten behoeve van de nakoming van de financiële verplichtingen van de Stichting Tjongerborch, tenzij de solvabiliteit, volgens de door de accountant van Tjongerborch gecontroleerde balans, groter is dan 5%. De Tjongerschans B.V. treedt medio 2013 uit Stichting Tjongerborch. Het bedrijfspand blijft binnen Stichting Tjongerborch, De Tjongerschans B.V. komt haar verplichtingen naar Stichting Tjongerborch na. Het financiële effect is gering. Garantie Waarborgfonds voor de Zorg De Tjongerschans is aangeloten bij het WfZ. Een groot deel van de langlopende leningen is geborgd, hiervoor heeft De Tjongerschans, bij het aangaan van de financiering, disagio betaald. Ingevolge de toelating tot het WfZ heeft De Tjongerschans stortingplicht op eventuele toekomstige disagio's. Verplichtingen uit hoofde van het macrobeheersinstrument Het macrobeheersinstrument wordt door de minister van VWS ingezet om overschrijdingen van het macrokader zorg terug te vorderen bij instellingen voor medisch specialistische zorg. Het macrobeheersinstrument is uitgewerkt in de Aanwijzing macrobeheersmodel instellingen voor medisch specialistische zorg. Jaarlijks wordt door de Nederlandse Zorgautoriteit ambtshalve een mbi-omzetplafond vastgesteld. Tevens wordt door de NZa jaarlijks een omzetplafond per instelling vastgesteld, welke afhankelijk is van de realisatie van het mbi-omzetplafond van alle instellingen gezamenlijk. Deze vaststelling vindt plaats nadat door de Minister van VWS de overschrijding van het mbi-omzetplafond uiterlijk vóór 1 december van het opvolgend jaar is gecommuniceerd. Voor 2012 is het mbi-omzetplafond door de NZa vastgesteld op EUR 16.634 miljoen (prijsniveau 2011). Bij het opstellen van de jaarrekening 2012 bestaat nog geen inzicht in realisatie van het mbi-omzetplafond over 2012. Tjongerschans is niet in staat een betrouwbare inschatting te maken van de uit het macrobeheersinstrument voortkomende verplichting en deze te kwantificeren. Als gevolg daarvan is deze verplichting niet tot uitdrukking gebracht in de balans van de vennootschap per 31 december 2012.

21


TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2012


2012 € (x 1.000)

Wettelijk budget voor aanvaardbare kosten voorgaand jaar

€ (x 1.000)

2011 € (x 1.000)

0

€ (x 1.000)

51.216

Productieafspraken verslagjaar

1.475

Overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling

887

Prijsindexatie materiële kosten

196

Groei normatieve kapitaalslasten

-36 0

1.047

Uitbreiding erkenning en toelating: - loonkosten

465

- materiële kosten

0

- normatieve kapitaalslasten

0 0

465

Beleidsmaatregelen overheid: - taakstelling / korting

-2.206

- korting FZO

-628

- zorgvernieuwing

-80 0

-2.914

Nacalculeerbare kapitaalslasten: - rente

103

- afschrijvingen

-4.773

- overige

0 0

-4.670

Overige mutaties: - dure geneesmiddelen

159

- bloed en bloedproducten

-2

- overige mutaties

20 0

177

0

46.796


-70

-928


-70

45.868

Subtotaal wettelijk budget boekjaar

28


TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2012 Baten


Opbrengsten in opdracht van andere instellingen Overige niet-gebudgetteerde zorgprestaties Totaal

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

1.805

1.802

64

173

1.869

1.975


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


29.895

32.345


23.867

0

Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten B-segment oud

3.205

-810

Mutatie onderhanden projecten DBC's / DBC-zorgproducten B-segment nieuw

6.576

0

63.543

31.535

Totaal Toelichting: Honorarium specialisten niet in loondienst is niet opgenomen in de opbrengsten.


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


13.282

0


-3.078

0

IC, TNF, overige zorgproducten

11.255

0

Totaal

21.459

0

Toelichting: Honorarium specialisten niet in loondienst is niet opgenomen in de opbrengsten.

29


TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2012 Baten


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


-949

0

Totaal

-949

0

23. Subsidies De specificatie is als volgt:

Rijkssubsidies vanwege het Ministerie van VWS (waaronder opleidingsfonds) Overige subsidies, waaronder loonkostensubsidies en EU-subsidies Totaal

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

543

501

51

177

594

678


Overige dienstverlening Overige opbrengsten Totaal

30

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

2.811

2.960

748

1.932

3.559

4.892


TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE RESULTATENREKENING OVER 2012 Lasten


Lonen en salarissen

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

34.913

32.963

Sociale lasten

6.781

6.650

Pensioenpremies

3.123

3.141

Andere personeelskosten

1.606

2.232

46.423

44.986

1.042

1.395

47.465

46.381

Personeel algemene en administratieve functies

151,2

150,4

Personeel hotelfuncties

118,8

118,4

- Management en staf patientgebonden functies

6,9

7,0

- Personeel electronica

3,8

4,0

33,4

34,9

118,3

121,1

Subtotaal Personeel niet in loondienst Totaal personeelskosten Specificatie gemiddeld aantal personeelsleden (in FTE's) per segment: Personeel in loondienst:

- Personeel onderzoekfuncties - Personeel behandel-/behandelingsondersteunende functies - Personeel psycho-sociale behandelen begeleidingsfuncties - Verpleegkundig, opvoedkundig en verzorgend personeel - Personeel medische- en sociaalwetenschappelijke functies

5,4

5,5

344,3

349,3

36,4

36,9

548,5

558,7

12,8

13,0

831,3

840,5

- algemene en administratieve functies

0,6

0,5

- hotelfuncties

1,7

2,4

- patientgebonden functies

7,3

10,9

- gebouwgebonden functies

0,0

0,0

9,6

13,8

840,9

854,3

38,2

45,0

802,7

809,3

Totaal personeel patientgebonden functies Personeel gebouwgebonden functies Totaal personeel in loondienst Personeel niet in loondienst:

Totaal personeel niet in loondienst

Totaal gemiddelde personeelsbezetting waarvan elders gedetacheerd Gemiddeld aantal personeelsleden op basis van full-time eenheden

Toelichting: Enig aandeelhouder is de Stichting Zorgpartners Friesland (een niet natuurlijk persoon), er wordt hier derhalve geen directiebeloningsoverzicht opgenomen. Voor een overzicht bezoldiging bestuurders wordt verwezen naar het jaardocument van de Stichting Zorgpartners Friesland.

31




2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Nacalculeerbare afschrijvingen: - immateriële vaste activa - materiële vaste activa - verschil tussen waardering Nza grondslag en bedrijfseconomische grondslag

22

22

2.609

2.250

0

-3

Overige afschrijvingen: 0

4


- immateriële vaste activa

6.354

6.589


8.985

8.862

Aansluiting afschrijvingen resultatenrekening - vergoeding nacalculeerbare afschrijvingslasten

2012 € (x 1.000)

Totaal afschrijvingslasten resultatenrekening

8.985

waarvan nacalculeerbare afschrijvingen

2.631

In het externe budget verwerkte vergoeding voor nacalculeerbare afschrijvingslasten: - WTZi-vergunningplichtige vaste activa

2.631

- WTZi-meldingsplichtige vaste activa

829

- WMG-gefinancierde vaste activa

5.258

- DHAZ-gefinancierde vaste activa

267

Totaal vergoeding nacalculeerbare afschrijvingslasten

8.985

Aanschafwaarde desbetreffende vaste activa

127.949

Cumulatieve afschrijvingslasten desbetreffende vaste activa

56.470

32




2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)


1.502

2.031

Algemene kosten

5.319

5.286

20.467

17.660

- Onderhoud

695

680

- Energiekosten gas

371

360


588

715

Patiënt- en bewonersgebonden kosten Onderhoud en energiekosten:

- Energie transport en overig Subtotaal Huur en leasing Dotaties en vrijval voorzieningen Totaal overige bedrijfskosten

37

52

1.691

1.807

63

44

404

-129

29.446

26.699


2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

Rentebaten

211

173

Rentelasten

-2.653

-2.881

-9

-40

-2.451

-2.748

Overige financiële lasten Totaal financiële baten en lasten

29. Resultaat deelnemingen


30. Honoraria accountant

2.012

2.011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

-7

0

2012

2011

€ (x 1.000)

€ (x 1.000)

47

38

3

34

42

93


6

0


98

165

De honoraria van de accountant over 2012 zijn als volgt: 1 Controle van de jaarrekening 2 Overige controlewerkzaamheden (w.o. Regeling AO/IC en Nacalculatie) 3 Fiscale advisering

33


OVERIGE GEGEVENS Vaststelling en goedkeuring jaarrekening De raad van bestuur van Stichting Zorgpartners Friesland, handelend als aandeelhouder van De Tjongerschans B.V., heeft de jaarrekening 2012 vastgesteld in de vergadering van 18 juni 2013. De raad van toezicht van Stichting Zorgpartners Friesland, handelend als aandeelhouder van De Tjongerschans B.V., heeft de jaarrekening 2012 goedgekeurd in de vergadering van 18 juni 2013. Statutaire regeling resultaatbestemming In de statuten is bepaald, conform artikel 24 lid 1, dat het behaalde resultaat ter vrije beschikking staat van de algemene vergadering van aandeelhouders. Resultaatbestemming Het resultaat wordt verdeeld volgens de resultaatverdeling in de resultatenrekening Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen belangrijke gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan.


W.J.G. Blaauw

H.P.S. Baks

F.L.A. Korver

P.A.E. Erkelens

J.B.A. Lettink

C.E.M. Hendriks

P.K.H. Hut

D.T. Sleijfer

M.J.G. Wintels

M.J. Zomer

34

samen voor zorg

Colofon Dit jaardocument 2012 is tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur en de afdeling Voorlichting en Communicatie van Zorgpartners Friesland. Tekst & ontwerp omslag: Groot Haar + Orth, communicatie en creatie, Leeuwarden Regie: afdeling Voorlichting en Communicatie Redactie: Cees de Snoo (beleidssecretaris directie Noorderbreedte), Grace Fukur (directiesecretaris MCL), Tjeerd Rijpma (directiesecretaris Tjongerschans), (Gerben Ziel (DIA), Paul Klaassen (senior communicatieadviseur GH+O) en Paul Schuringa (hoofd Voorlichting en Communicatie). Juni 2013

MCL NOORDERBREEDTE TJONGERSCHANS H Z. Henri Dunantweg AD Leeuwarden Telefoon: (058)

Recommend Documents