Matchbox on Tour. Rinus Van de Velde. Zijdepapier als drager. Emile Van Dorenmuseum. Buren bij kunstenaars

erkenningsnummer : P209149

KUNSTLETTER[s] Tijdschrift Verschijnt 5x per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X Jaargang 9 OKTOBER 2011

Project

Matchbox on Tour Gesprekken met kunstenaars

Rinus Van de Velde In de ban van

Zijdepapier als drager Expeditie KUNSTWERK[t]

Emile Van Dorenmuseum Evenement

Buren bij kunstenaars

2 Beeld cover: : Matchbox On Tour, Antwerpen, augustus 2011. Foto: Artur Eranosian

Inhoud De Wisselkamer Blikvangers Reliek Publiek Buren bij kunstenaars Oproep: landschapsschilderkunst Matchbox on Tour Gesprekken met kunstenaars: Rinus Van de Velde Wedstrijd: Royal Talen[t]s Blikvangers extra: Bruegelland Mijn atelier: Martin Spijkers & Karin Van Opstal WAK 2012 Expeditie KUNSTWERK[t]: Emile Van Dorenmuseum Boeken In de ban van: Zijdepapier als drager KUNSTWERK[t] op de Boekenbeurs Wedstrijden Zoekertjes Agenda

Tijdschrift voor beeldend talent Verschijnt 5x per jaar Afgiftekantoor 9000 Gent X jaargang 9 / oktober 2011 Colofon Werkten mee aan dit nummer: André De Nys, Ward Desloovere, Winne Lievens, Marianne Sneijers, Hilde Van Canneyt. Coördinatie: Ward Desloovere. Opmaak: [email protected]

Abonneren op KUNSTLETTER[s] ? Een abonnement kost 10 euro (5 nummers). Daarnaast bestaat er een groepsabonnement: 30 euro. Meer info: KUNSTWERK[t], tel. 09/235.22.70 / [email protected] of op www.kunstwerkt.be Ons rekeningnummer: 001-3538770-92 IBAN-nr BE12 0013 5387 7092 / BIC: GEBABEBB

KUNSTWERK[t] Algemeen beleid: Katrien Boogaerts, 09/235.22.75 / [email protected] Projecten en vorming: Annemie Vingerhoets, 09/235.22.73 / [email protected] Projecten: Marianne Sneijers, 09/235.22.79 / [email protected] Vorming: Petja Gekiere, 09/235.22.74 / [email protected] en Winne Lievens, 09/235.22.71 / [email protected] Tentoonstellingsaanbod, documentatiecentrum: Chantal Steenhaut, 09/235.22.70 / [email protected] Administratie: Matthias Van Ryssen, 09/235.22.78 / [email protected] Promotie en communicatie: Ilka Stevens, 09/235.22.77 / [email protected] Redactie: Ward Desloovere, 09/235.22.72 / [email protected] Raad van Beheer Hilde De Leeuw, Luc Verbeke, Roger De Moerloose, Marcel Quintijn, Alain Delmotte, Philippe Vanderschaeghe, Marleen D’Joos, Bob Vanden Eynde, Stefaan Gunst, Sophie Martens.

Verantwoordelijke uitgever Hilde De Leeuw, Bijlokekaai 7c, B-9000 Gent.

3 4 7 8 9 10 12 17 18 20 21 22 25 26 28 29 30 33

3

De Wisselkamer Ruil je kunst!

Leuven, van 3 tot 11 december 2011 RUIL JE KUNST! In december trekt KUNSTWERK[t] naar de oude lokettenzaal van de Gilde van Ambachten en Neringen/Volksbank van Leuven. Gesteund door Cera zetten we een ruilbeurs op: De Wisselkamer. Wat valt er te wisselen? Geld tegen kunst? Dat gebeurt al te vaak. KUNSTWERK[t] laat je je eigen kunst ruilen. Iedereen die beeldend en/of toegepast werk maakt, is van harte welkom om deel te nemen aan De Wisselkamer. Je kan een juweel ruilen voor een schilderij, keramisch werk voor een glasobject, … De ruilmogelijkheden zijn onbegrensd! En als extraatje trekt KUNSTWERK[t] enkele professionele kunstenaars aan die hun werken ook in De Wisselkamer ‘te ruil' zullen aanbieden. Schrijf je in voor De Wisselkamer en wandel met een uniek eindejaarscadeau de deur uit.

DE WISSELKAMER RUILBEURS VOOR KUNSTENAARS

Programma 3 december 2011 – 16u: opening De Wisselkamer met randactiviteit. Tijdens de opening duid je aan met welk werk je zou willen ruilen. 4 tot en met 10 december 2011: doorlopende tentoonstelling van de deelnemende werken. 11 december 2011 – 16u: finissage De Wisselkamer en definitieve ruil van de werken. Een niet te missen tentoonstellingskans in hartje Leuven! Hoe deelnemen? • Stuur tot 31 oktober 2011 een foto (minimum 1MB) van 1 eigen werk dat je wil ruilen naar Winne Lievens: [email protected] • We vragen 10 euro inschrijvingsgeld. Pas nadat we je betaling hebben ontvangen is je deelname officieel. (Storten kan op 001-3538770-92 of op IBAN-nr BE12 0013 5387 7092 / BIC: GEBABEBB met vermelding van "Wisselkamer + uw naam") Op www.kunstwerkt.be vind je het volledige wedstrijdreglement.

4 Blikvangers Windflower, Perceptions of Nature

Charly Nijensohn, The Wreck of Men, 2008. Video installatie. driekanaals, high-definition video en audio overgezet op gesynchroniseerde harde schijven, 7 min, 28 sec, loop, kleur, geluid. In samenwerking met Teresa Pereda, Edgardo Rudnitzky en Juan Pablo Ferlat, met bijdragen van de Quispe Flores familie, collectie van de kunstenaar. © Kröller-Müller Museum, Otterlo

Het Kröller-Müller Museum heeft een stevige binding met de natuur. Met tijdelijke tentoonstellingen brengt men er hedendaagse internationale kunstenaarsvisies bij elkaar. “Windflower, Perceptions of Nature” is zo’n project. In deze grote internationale tentoonstelling stelt het museum de natuur op een specifieke manier centraal: natuur als kwetsbaar gegeven in een wereldwijde jacht naar vooruitgang. Met grote zorg zijn hedendaagse kunstenaars geselecteerd die zich op een uitgesproken manier verhouden tot natuur en dit ook laten doorklinken in hun werk. Het gaat daarbij om kunstenaars die op een kritische manier de wereld beschouwen, zich bewust zijn van de wereldwijd groeiende aandacht voor de duurzaamheid van onze planeet. Twaalf totaal verschillende visies op natuurcultuur worden verbeeld in sculpturen, installaties, videopresentaties, tekeningen, schilderijen of combinaties hiervan. De werken staan verspreid over de zalen en gangen van het museum, te beginnen met een magistraal bloemboeket van de Nederlandse kunstenaar Willem de Rooij in de eerste zaal. Tekstsculpturen van Yoko Ono op de vensterramen lopen als een poëtische draad door de tentoonstelling en verbinden binnen met buiten. (1700 witte fietsen staan bij de ingang van het park ter beschikking. Ze kunnen gratis binnen de grenzen van het park worden gebruikt.) Kröller-Müller Museum Houtkampweg 6, Otterlo (NL) Tot 15 januari 2012 Dinsdag tot zondag: 10u- 17u www.kmm.nl

Rik Wouters. Hoogtepunten Voor een kunstenaar is het zonder twijfel een zegen om zijn geliefkoosde model altijd in huis te weten. Maar is dat ook zo voor het model? Nel, de vrouw van Rik Wouters (1882-1916), vertelt na zijn dood dat die dubbelrol echtgenote/model bij momenten heel verwarrend was. Zou het kunnen dat Rik zo bezeten was van de scheppingsdrang, dat zijn liefde voor zijn vrouw de duimen moest leggen voor de passie met betrekking tot vorm, kleur en licht? Zou het kunnen dat Nel soms het gevoel kreeg dat ze slechts een gebruiksvoorwerp was, dat Rik niet meer zijn toegewijde echtgenote zag, maar gewoon een dankbare vorm die hem toeliet zijn werk te doen? Zeker is dat bij Wouters leven en werk onmiskenbaar obsessief werden verstrengeld. Als je weet dat de kunstenaar in amper vijftien jaar een oeuvre uitbouwde van meer dan tweeduizend werken, dan moeten er periodes geweest zijn dat er soms drie à vier tekeningen of aquarellen per dag ontstonden. Wie echter goed kijkt naar die werken, voelt de grote genegenheid en de liefde van de kunstenaar voor zijn goedlachse Nel. Je voelt als het ware hoe Rik al tekenend de liefde bedrijft, je voelt hoe hij zijn prinses streelt in verf en klei, je voelt hoe hij haar schoonheid sublimeert. En tegelijkertijd lijkt het alsof Wouters ons vraagt niet enkel naar die beeltenis, maar ook naar die kleurtoetsen en lichtvibraties te kijken. Rik Wouters creëerde een mythe waarbij zijn passie voor de kunst en voor zijn geliefde in harmonie versmolten. Wouters is achttien als hij zijn entree maakt in de Brusselse Academie. Daar leert hij Nel kennen en niet veel later wonen ze samen. Rik wil leven van zijn kunst, maar zoals wel meer gebeurt bij jonge kunstenaars, komt er nauwelijks geld binnen. Om te overleven snijdt hij houten ornamenten voor buffetkasten en boetseert hij dierenfiguurtjes voor een porseleinfabriek. Nel poseert regelmatig voor een excentrieke societyschilder, waarvoor ze een royale vergoeding ontvangt. In 1907 kan het jonge koppel verhuizen naar een rijtjeswoning in Bosvoorde, aan de rand van het Zoniënwoud. Ze leven er arm in hun paradijs. Geldoverschotten zijn er nog steeds niet, maar een boeket bloemen pronkt steevast in de woonkamer. Aanvankelijk is Cézanne het grote voorbeeld voor Wouters. Rik houdt wel van de schildertechniek die als een boetseertoets wordt opgebracht, maar al snel laat Wouters de licht-donkerwerking die moet zorgen voor diepte, achterwege. Na 1910 werkt hij met een helder palet met niet-gemengde kleuren. Delen van het canvas blijven zelfs onbeschilderd om meer lichtvibratie in de compositie te houden. De tijden keren. Rik kan een contract afsluiten met de Brusselse galeriehouder Giroux. Hij zal Wouters tien jaar lang een vast maandloon uitbetalen en zorgen voor promotie en verkoop van de kunstwerken. De financiële beslommeringen ten huize Wouters zijn achter de rug. Maar de internationale erkenning van de artistieke kwaliteiten zal nog jaren op zich laten wachten. Net voor zijn dood, hij is dan drieëndertig, krijgt Wouters zijn eerste grote tentoonstelling aangeboden in het Stedelijk Museum te Amsterdam.

5 John Constable

Rik Wouters, De strijkster, (1912), KMSKA, foto Lukas-Art in Flanders

John Constable, Dedham Vale, gezien vanaf de Coombs, 1802. Olieverf op doek, 43,5 x 34,4 cm. Londen, V&A Museum. Schenking van Isabel Constable, dochter van de kunstenaar, 1888

Dit jaar zijn Rik en Nel de eregasten in het Schepenhuis in Mechelen. De verzameling die tijdelijk uit het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten te Antwerpen is overgebracht, werd samengebracht met de waardevolle collectie van de Stad Mechelen. De werken worden thematisch gepresenteerd: portretten, landschappen, het dagelijks leven, naakten en stillevens. De basispresentatie wordt jaarlijks aangevuld met stukken die telkens een ander aspect van de kunstenaar belichten. Omwille van hun kwetsbaarheid maken de tekeningen deel uit van zo’n focusmoment. In het fotoarchief: een pakkende foto van Nel op haar vijfentachtigste. Ze streelt een bronzen afgietsel van het dodenmasker van Rik. Een nog meer ontroerend beeld toont diezelfde hand die een levensgroot sculptuur betast.

John Constable (1776-1837) wordt vaak omschreven als de vader van de landschapsschilderkunst. Een eeuw vóór Monet in open lucht ging schilderen, zette Constable zijn veldezel buiten en experimenteerde er met olieverfschetsen direct op doek. Met een grote voorliefde voor indrukwekkende wolkenpartijen, streefde hij naar een zuivere weergave van de zichtbare werkelijkheid. In tegenstelling tot de toen heersende romantische school die woeste landschappen en ruïnes in beeld bracht, ging Constable op zoek naar taferelen uit het dagelijks leven: paard en kar, een bootje aan de slootkant, een boerderij en een kerkje op de achtergrond. In zijn thuisbasis Engeland bleef zijn werk relatief onopgemerkt. Maar Theodore Gericault ontdekte het vernieuwende talent tijdens zijn bezoek aan Londen in 1821. Hij lanceerde Constable in Parijs en het succes bleef niet uit. De tentoonstelling in Gent biedt een uniek inzicht in het werkproces van de schilder, aan de hand van de verzameling van het Victoria and Albert Museum te Londen. Naast een reeks kleinere olieverfschilderijen, aquarellen en tekeningen biedt deze expo ook een unicum uit onze westerse kunstgeschiedenis: “The Leaping Horse” en “The Hay Wain” zijn twee olieverfschetsen op doek, even groot als de latere finale tableaus. Deze werken werden speciaal voor deze presentatie gerestaureerd.

Rik Wouters. Hoogtepunten Schepenhuis, Steenweg 1, Mechelen Dinsdag tot zondag: 10u - 17u. www.rikwouters.be ( gratis bezoekersgids ) www.kmska.be

Museum Schone Kunsten Gent Citadelpark, Gent Tot 29 januari 2012 Dinsdag tot zondag: 10u - 18u. www.mskgent.be

6

Châtaignier, 2010, (c) Bob Verschueren

Bob Verschueren

Jos Hendrickx

In 1978 maakt Verschueren zijn eerste “windpainting”. Met fijne korrels kleurenpigment strooit hij een lijn of een eenvoudige geometrische vorm uit in de sneeuw of op een spiegelglad vlak. De kleurenkorrels worden door de wind meegevoerd en naarmate de tijd verstrijkt, ontstaat een steeds wisselend abstract kleurenvlak. De wind als penseel. Een andere keer is vuur de performer of de waterlijn op het strand. En elke keer weer is er één constante: het enige wat overblijft, is de herinnering, eventueel vastgelegd op foto. Vanaf 1985 gaat Verschuren ook de binnenruimte als werkterrein benutten. Plantaardige elementen gaan een dialoog aan met de architectuur waarin hij werkt. Een rechthoek van gele blaadjes op een groene grasmat suggereert een lichtinval van een nabij venster. Rietstengels lijken in één brede golfstroom dwars door een stenen muur te groeien. Met twijgjes en verzaagde boomtakken construeert Verschueren verstillende installaties. Elk werk ontstaat uit een dialoog tussen fragmenten van planten en menselijke creativiteit, telkens anders en meestal onvoorspelbaar. En net in dat stukje onzekerheid en verrassing schuilt de poëtische schoonheid van dit werk. Met een schijnbaar moeiteloze energie verrast Verschueren telkens weer. Ook de muzikale eigenschappen van planten krijgen bij de kunstenaar een prominente plaats. De levenssappen in de boomtakken en de energiestromen in planten en bloemen worden door Verschueren omgezet in klank. De opnames gebeuren met contactmicrofoons op de plaatsen waar de plant groeit, waar hij verkreukeld of gestreeld wordt. Verschueren bouwt met de monotone klanken muziekcomposities op. Volg het gesprek tussen bomen, de conversatie tussen sanseveria’s en ontdek het moment waarop de mens de gesprekken onderbreekt door aanraking van het groen. Dit oeuvre wil ons laten nadenken over onze relatie met de natuur. Waar moeten we de mens plaatsen tussen al de natuurelementen? Wanneer spreken we over creatie, wanneer over vernieling? Kunnen ethiek en esthetiek mekaar aanvullen? Verschueren plaatst leven en dood in een relativerend perspectief. In de herfstmaanden wordt de Brusselse Botanique omgetoverd tot een vreemd artistiek woud. In de serres worden ongekende culturen aangeplant en de galerie biedt onderdak aan talloze plantengeluiden.

Een gezin en een comfortabel leven, welstand en een dik betaalde job. Jos Hendrickx (1906-1971) schoof het allemaal opzij om zich ten volle te kunnen concentreren op zijn kunst. De kunstenaar leefde als een middeleeuwse monnik, sober en eenzaam. Zijn mystieke geaardheid bracht bezinning in zijn dagelijks bestaan, lang voor yoga en meditatie in onze westerse wereld ingang vonden. Tussen de twee wereldoorlogen, terwijl expressionisme en abstracte kunst de kunstwereld domineerden, bleef Hendrickx trouw aan zijn ingetogen inborst. Voor hem geen maatschappelijke contestatie of zware boodschappen, maar kunst gericht op poëtische ontroering. Aanvankelijk tekent Hendrickx vooral landschappen. Zijn boompartijen en huizenformaties dragen een specifieke signatuur: de verticale lijnvoering. Die verbindt als het ware hemel en aarde. De landschappen hebben onmiskenbaar een spirituele gelaagdheid die doet vermoeden dat de kunstenaar ons wil duidelijk maken dat sommige dingen te overweldigend zijn om door een mensenhand beheerst te worden. De anekdote wordt in elk werk tot een minimum beperkt. Als je lang naar de bomenlandschappen blijft kijken, dan voel je wat de kunstenaar door zelfdiscipline en geestelijke concentratie kan gezegd krijgen met enkele sobere lijnen. Begin jaren vijftig wordt Jos Hendrickx docent grafiek aan het Nationaal Hoger Instituut voor Schone Kunsten te Antwerpen. De menselijke figuur komt nu centraal te staan in zijn werk, maar ook hier blijft de zoektocht naar de ziel van het model belangrijk. “In het hoofd van de mens ziet ge reeds zijn gehele lichaam. Ook de figuur is een landschap.” Het is één van zijn vele memorabele uitspraken. Voor Hendrickx zijn bomen en mensen van hetzelfde mysterie doordrongen. De geometrische verticale lijn blijft een constante, maar ze wordt nu iets minder streng. De tekening wordt uitgezuiverd tot de essentie en de bewust uitgespaarde fragmenten schenken het beeld een sacrale dimensie. Ook in dit werk sluimert overal sereniteit en innerlijke rust. Vanaf de jaren zestig tot zijn dood steekt Hendrickx veel energie in glasramen. Zijn topwerken in deze discipline zijn vandaag onder meer nog te bekijken in de Sint-Remigiuskerk in BaarleHertog. De gotische spitsboogramen worden sober ingevuld. In elk raam wordt slechts één figuur uitgewerkt. Er blijft veel ruimte voor kleurloos glas. De verbinding tussen Hemel en Aarde blijft aanwezig.

Botanique Koningsstraat 236, Brussel Tot 6 november 2011 Woensdag tot zondag: 12u-20u. www.botanique.be

Kasteel Cortewalle, Zwarte Dreef 1, Beveren Van 15 oktober tot 6 november 2011 Woensdag - zaterdag - zondag: 14u - 17u. www.kpsk.net www.joshendrickx.be

[André De Nys]

7 RELIEK PUBLIEK EEN UNIEKE TENTOONSTELLING

Philippe De Gobert, L’atelier de Fontana, 1985. Boîte en bois et plexi, différents éléments en bois, paille, tissus (voile), toile, plastique, plâtre, système d’éclairage, 49,5 x 39 x 32 cm. Collection Communauté française Wallonie Bruxelles.

Le modèle a bougé “Le modèle a bougé”, merkte Edgar Degas op bij het bekijken van een schilderij van zijn tijdgenoot Eugène Carrière. Die had bij het schilderen van een portret van zijn vrouw, het sfumato-effect laten domineren, waardoor ze als een wazige sepia figuur uit een mysterieuze mist lijkt op te doemen. Degas’ ironische opmerking is het uitgangspunt van een tentoonstelling die inzoomt op de verhouding tussen de kunstenaar en zijn model en die van zijn relatie met het vervagende karakter van dit model. Want hoe leg je vast wat eigenlijk van voorbijgaande aard is en ons ontsnapt? Enkele ronkende namen bieden stevige thematische kapstokken waarrond de curatoren hun expositie hebben opgebouwd. De band tussen fotografie en schilderkunst: Gerhard Richter is een voor de hand liggende keuze, wat niets afdoet van het imposante karakter van zijn zinderende “Pyramide” in soft focus. Marcel Duchamp wordt slim in beeld gebracht aan de hand van een foto van Eliot Elisofon: een serie opnames toont Duchamp op de trap die zijn model jaren eerder in zijn beroemde “Nu descendant un Escalier” al eens afdaalde. Daarnaast heel wat aangename verrassingen. De Franse schilder Jean Hélion steekt de draak met het klassieke thema van de schilder en zijn vrouwelijk model: de vrouw breekt uit haar rol en vertrappelt wat ze moest weergeven. Met het heel mooie “L’ atelier de Fontana” van Philippe De Gobert bevinden we ons in de werkplaats van de kunstenaar: daar waar de scène wordt opgebouwd, waarin het model plaats moet nemen. Maar het atelier van de Italiaanse kunstenaar is leeg. Fontana wou met zijn opengescheurde doeken de schilderkunst een venster op de wereld geven. Wel, het raam van zijn atelier staat hier wijd open en de kunstenaar lijkt opgegaan in de omringende natuur. Spel en experiment troef bij het Zwitserse duo Fischli en Weiss. De modellen hier zijn alledaagse voorwerpen: stoelen, potten, pollepels, groenten die in een hachelijk evenwicht op en door elkaar zijn geplaatst. Hou je adem in, want zo op elkaar gestapeld lijkt hun bestaan aan een zijden draadje te hangen. Ernstiger afsluiten gebeurt met de vraag naar de waarachtigheid van een beeld en de ware identiteit van een model. De twee beelden die fotografe Chantal Maes ons in “Voyage Out” voorschotelt, tonen dezelfde persoon, met dezelfde houding, blik en attitude. Toch gaat het om twee verschillende opnames, waartussen een subtiel, maar fundamenteel verschil bestaat. Maar hoe komen we er achter wat de identiteit van het model kenmerkt? BAM 8, rue Neuve, Mons Tot 5 februari 2011 Dinsdag tot zondag: 12u - 18u. www.bam.mons.be

[Ward Desloovere]

Reliek Publiek

Gent, oktober 2011 Allemaal hebben we voorwerpen die we koesteren. Welke verhalen schuilen er achter die objecten? En hoe verbeeld je een belangrijke herinnering? De deelnemers aan het project “Reliek Publiek” dat KUNSTWERK[t] organiseerde, gingen rond dit thema aan de slag. Ze startten hun zoektocht in de ateliers van kunstenaars Tinka Pittoors (recuperatiemateriaal), Tjok Dessauvage (keramiek) en Mark Cloet (gips) en werkten daarna nog enkele maanden in eigen atelier verder aan hun creaties. Hun zoektocht en hun gekoesterde kunstwerken zijn te zien op een overzichtstentoonstelling. Nog op 14, 15 en 16 oktober in Huis Mortier, Ham 1 te Gent. Vrijdag en zaterdag: 16u - 20u, zondag: 14u - 18u. Allen van harte welkom!

op

w w en -a w. tel b u ier re d nb age ijk n un 0 st en 8 0 0 aa rs 20 0 .be 21

15 e

n1 6o

kt

ob

er

Bu ku re ns n b te i‘j11 na ar s

14 ,

8 Buren bij kunstenaars Op 14, 15 en 16 oktober 2011 vindt de achtste editie van Buren bij kunstenaars plaats. Het West-Vlaamse kunstenproject is een echt succesverhaal en het aantal deelnemende kunstenaars blijft dan ook bij elke editie stijgen. Zo stellen dit jaar 1275 kunstenaars hun atelierdeuren open voor het publiek. Een ijzersterke formule! Dat is het minste wat je van Buren bij kunstenaars kunt zeggen. Het kunstevenement is een echt begrip geworden bij kunstbeoefenaars en -liefhebbers en trekt deelnemers van over de hele provincie West-Vlaanderen aan. Het concept is eenvoudig: amateur- en professionele kunstenaars zetten de deuren van hun atelier open en laten je kennismaken met hun artistieke creaties. Het aanbod is zeer gevarieerd: beeldhouwen, design, fotografie, glas, grafiek, grafische vormgeving, juweel, keramiek, kalligrafie, multimedia, schilderkunst, tekenkunst, textiel,… Keuze zat dus en heel wat mogelijkheden om je te laten verrassen door de creaties van bekend en minder bekend talent.

Benieuwd wie er allemaal deelneemt aan Buren bij kunstenaars 2011? Op www.burenbijkunstenaars.be kan je een virtueel bezoek brengen aan alle deelnemende kunstenaars. Wil je weten wie keramiek beoefent in de regio Kortrijk en zijn atelier openstelt op zondag? Je vindt het snel en eenvoudig via de zoekfunctie. Kunstenaars gezien die je zeker en vast wil onthouden? Je kan ze snel en eenvoudig toevoegen aan je hoogstpersoonlijke selectie. Een overzichtelijke wegwijsbrochure vermeldt alle adressen en openingsuren per atelier, gerangschikt per arrondissement en per gemeente. De brochure is gratis te verkrijgen bij het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis, alle West-Vlaamse gemeentes, culturele centra, bibliotheken of online te bestellen.

We polsten enkele deelnemers naar wat hen in Buren bij kunstenaars aanspreekt en wat ze van deze editie verwachten. Tine Noreille Papier is de grote passie van Tine Noreille. Naast grafisch werk legt ze zich vooral toe op kunstboekbinden en de creatie van boekobjecten. Tijdens Buren bij kunstenaars toont ze haar werk in combinatie met textiele kunst van Lucrèce Surmont. “Ik hou er van om mijn werk te confronteren met creaties uit een andere kunsttak”, vertelt Tine. “Ik heb ook tijdens vorige edities van het evenement telkens een gelegenheidsduo gevormd met een kunstenaar uit een andere discipline. Het levert verrassingen op, voor mij en hopelijk ook voor de bezoekers. Ik krijg er in elk geval telkens heel positieve reacties op.” Tine is al ruim 15 jaar met papierkunst in de weer en verwerkt in haar boekcreaties vaak grafiek. Je kan tijdens Buren bij kunstenaars over haar schouder meekijken terwijl ze uit papier kunst haalt. Als je geluk hebt, tenminste. “Ik speel op verplaatsing, zit niet in mijn eigen atelier, maar ik heb alle benodigdheden bij me om te werken. Maar vaak krijg ik zoveel vragen over mijn werken of over papierkunst, dat ik niet echt aan creëren toe kom. Niet erg, want oprechte interesse voor waar je mee bezig bent, werkt heel inspirerend.” Locatie: Karabiniersstraat 72 te Roeselare. Meer info: 051 25 03 77 | E: [email protected]

9 Oproep Het Blankenbergs Kunstcollectief Het Blankenbergs Kunstcollectief heeft zo’n 40 kunstenaars in de rangen, die in de meest uiteenlopende disciplines creëren. Dat zal bij hun deelname aan Buren bij kunstenaars ook te merken zijn. “We organiseren jaarlijks heel wat cursussen en tentoonstellingen”, vertelt voorzitter Luc Aspeslagh. “Maar Buren bij kunstenaars neemt toch een bijzondere plaats in. Het gaat immers om een werktentoonstelling: de kunstenaars exposeren hun kunst, maar demonstreren ook gedurende 3 dagen hun kunnen.” Bovendien zet het collectief ook de deuren open voor plaatselijke scholen. “We betrekken heel graag de scholen bij dit initiatief”, legt Luc uit. “We geven de leerlingen een woordje uitleg bij de verschillende technieken die ze te zien krijgen. Daarna kiezen ze hun favoriete werk en op basis daarvan gaan ze zelf aan de slag. Vorig jaar stelden we enkele houtdrukken tentoon, waarna de leerlingen zelf met lepels en inkt het principe van druk hebben toegepast. We houden het eenvoudig, maar voor nogal wat kinderen is het een eerste ervaring met zelf kunst maken.”

Gezocht: landschapsschilderkunst

Locatie: het Zuivelmuseum, Brugse Steenweg 68 te Blankenberge. Meer info: www.blankenbergskunstcollectief.be

Beeldend kunstenaar Hans Op de Beeck zoekt als gelegenheidscurator getalenteerde, niet-professionele kunstenaars voor een omvangrijke groepstentoonstelling rond landschapsschilderkunst. Zowel stedelijk als natuurlijk landschap, in de meest brede zin van het woord kunnen aan bod komen.

Pieter Lerooij Dierenkadavers en menselijke figuren met dierenkoppen: de onderwerpen in de etsen en de schilderijen van Pieter Lerooij zijn confronterend, maar mét een knipoog. “De etsen van die figuren geven zowat mijn visie op de mens weer”, legt hij uit. “Die vindt zichzelf vaak zo belangrijk dat hij vergeet dat hij een dier is. Je kan die werken dus interpreteren als spotprenten. In elk geval zijn ze wel wat sarcastisch bedoeld.” Pieter legt zich al een hele tijd toe op grafiek, maar heeft sinds 4 jaar ook het schilderen ontdekt. “Het werk van schilders als Octave Landuyt boeit me al heel lang, maar etsen maken is een arbeidsintensief werk, waardoor ik nooit tijd had om het schilderen op te pakken. Toen ik een aantal jaren geleden in mijn tuin het kadaver van een vogel vond, ben ik dat in olieverf gaan schilderen en kreeg zo zin om daar in verder te gaan.” Pieter exposeert zelden en Buren bij kunstenaars grijpt hij aan om zijn werk te tonen én de discipline grafiek onder de aandacht te brengen. “Ik leg aan de hand van didactisch materiaal en enkele demonstraties uit hoe etsen precies in zijn werk gaat. Tijdens eerdere edities was dat vooral voor vrienden en familie, maar sinds enkele jaren komen hier ook mij nog onbekende bezoekers over de vloer. Heel aangenaam, vind ik dat.” Locatie: Boezingsestraat 89 te Elverdinge Meer info: 057 42 37 89 | E: [email protected]

[WDS]

Uit alle inzendingen zal Hans Op de Beeck een eigenzinnige, uiterst subjectieve selectie maken, die in de zomer van 2012 zal worden getoond in de Warande te Turnhout. Met deze bijzondere tentoonstelling wordt volwaardig aandacht geschonken aan amateurschilderkunst. Hoe? De eerste selectie gebeurt op basis van een portfolio van maximaal 4 kleurreproducties van schilderijen. Een CV en begeleidend tekstmateriaal zijn overbodig, er wordt geselecteerd op basis van het beeld. Bezorg tegen 31 januari 2012 een dossier met een ingevulde deelnemersfiche (je vind deze online op www.warande.be) en de kleurreproducties van vier landschapsschilderijen (inclusief vermelding van naam, titel, jaartal, afmetingen en het gebruikte materiaal op de achterkant van elke reproductie). De gekozen kunstenaars worden vervolgens uitgenodigd om de geselecteerde werken zonder lijst naar de Warande te brengen, waar Hans Op de Beeck de finale selectie zal maken, in functie van een zo boeiend mogelijke groepstentoonstelling. Iedereen wordt van harte uitgenodigd een dossier in te dienen. Wie vragen heeft kan steeds contact opnemen met: Dienst Tentoonstellingen Warandestraat 42 2300 Turnhout 014 47 21 87 of [email protected]

10

Park Spoor Noord, Antwerpen

Opvangcentrum De Bark, Heusden-Zolder

MatchBox on Tour

Eindtentoonstelling Sint-Gillis, van 4 tot en met 18 december 2011 MIAT, Gent

Matchbox on Tour 2011 zit er bijna helemaal op. Deze rondreizende exporuimte op wielen deed de voorbije maanden alle Vlaamse provincies aan. Een slottentoonstelling in Sint-Gillis (Brussel) toont de hoogtepunten van deze editie, die rond diversiteit draaide.

Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, Tervuren

11

Freestate, Oostende

Matchbox on Tour bood in elke provincie 2 kunstenaars de ruimte om hun visie op diversiteit en kunst tentoon te stellen. Uit de pool van ZebrArt (platform voor gevluchte kunstenaars Vluchtelingenwerk Vlaanderen) werden 5 niet-westerse kunstenaars geselecteerd. Elk van hen werd uitgenodigd om een duo te vormen met een westerse kunstenaar die door curator Pieter Vermeulen werd aangetrokken. Verschillende mensen, onderlegd in verschillende disciplines, elk met andere etnische wortels, andere vormen van beeldexpressie. Matchbox on Tour werd het rijdend bewijs dat kunst van en voor iedereen is. Een slottentoonstelling biedt een overzicht van het werk dat de tien kunstenaars in en rond de Matchbox realiseerden. Met werk van: Jack Mulele, Niels Vaes, Carlos Ramirez, Hannelore van Dijck, Nina Stoupina, Conny Kuilboer, Ali Kadhum, Bert Jacobs, Guy Kabeya Muya en Kristin Rogghe. Wanneer? van 4 tot en met 18 december 2011 Waar? de Pianofabriek, Fortstraat 35, Sint-Gillis (Brussel) Meer info: www.matchboxontour2011.blogspot.com

Freestate, Oostende

Zebra Crossing, een intiem kunstenparcours in Brussel Op zondag 4 december kan je tijdens ‘Zebra Crossing’ kennismaken met het werk van verschillende gevluchte schrijvers, muzikanten en andere kunstenaars. Samen met enkele Belgische artiesten delen ze hun talent met de toeschouwers, in verschillende huiskamers en andere verrassende locaties te Sint-Gillis (Brussel). Start om 13u30 in de Pianofabriek, rue du Fortstraat 35, 1060 Sint-Gillis Inkom: € 5 (ter plaatste te betalen). De plaatsen zijn beperkt, dus inschrijven is noodzakelijk. Info & Programma: www.zebrart.be Org.: ZebrArt, in samenwerking met het Masereelfonds, de Pianofabriek, Globe Aroma en KUNSTWERK[t]. (Project gerealiseerd met de steun van de Vlaamse Gemeenschap, het Federaal Impulsfonds voor het Migrantenbeleid en het Fonds Piet Cleemput beheerd door de Koning Boudewijnstichting.)

Opvangcentrum De Bark, Heusden-Zolder

12 Gesprekken met kunstenaars Rinus Van de Velde

In deze reeks spreekt Hilde Van Canneyt met hedendaagse Belgische kunstenaars. De kunstenaar vertelt ons over zijn tentoonstellingen en drijfveren en gunt ons een blik in zijn atelier. Meer interviews vind je op www.hildevancanneyt.blogspot.com

1.

13 “Tekenen werd bijna altijd in een marginale positie gedrongen en zelden beschouwd als een volwaardig medium”, vertelt Rinus Van de Velde (°1983). Daar is sinds enige tijd gelukkig een opmerkelijke verandering in gekomen. Tekenkunst zit in de lift. Zo gooien de grote houtskooltekeningen, gecombineerd met tekst, die Van de Velde maakt, grote ogen in binnen- en buitenland. Hij geldt dan ook als een van de meest beloftevolle jonge kunstenaars uit België. In december organiseert KUNSTWERK[t] een bezoek aan zijn atelier. Nu alvast een voorsmaakje. 2.

Hilde Van Canneyt: Liet je als kleuter de wasco’ s ook al voor wat ze waren en greep je toen al spontaan naar houtskool? Rinus Van de Velde: Voor mijn zestiende heb ik eigenlijk nooit echt getekend. Ik sluit me aan bij Jacques Brels uitspraak: "Le talent, ça n'existe pas, le talent, c'est avoir l'envie de faire quelque chose." Ik denk dat je vooral door hard werken en veel studeren iets onder de knie krijgt. In januari 2000 bezocht ik in Parijs een tentoonstelling over de fauvisten. Wat ik daar zag, ontroerde me. Ik kocht meteen de catalogus en las hem dezelfde dag van voor tot achter. Eenmaal thuis kocht ik een reeks boeken over algemene kunstgeschiedenis. Vanaf dat moment ben ik nooit gestopt. Later, aan het Sint- Lucas in Antwerpen, schreef ik me in voor de richting beeldhouwen. Er school in die tijd misschien een kleine macho in mij, want ik wou met grootse dingen bezig zijn, fysiek werk maken, vuil worden en harde, grote handen krijgen. Maar ik merkte al snel dat het niks voor mij was: bij beeldhouwen ben je maar een betrekkelijk korte tijd bezig met het creëren op zich. Er kruipt heel veel tijd in voorbereiden en afwerken, afgieten, schuren; om nog te zwijgen van de moeilijkheden met installeren, transport en opslagruimte. Alles wat ik doe, wil ik snel doen. Ik kan heel moeilijk tegen traagheid. Daarom heb ik tijdens mijn studie terug het tekenen opgepakt. En dat ben ik blijven doen. Tekenen is een heel snel medium en een blad papier kan je in enkele seconden ophangen met vier nagels. Werkte je toen ook al in zwart-wit? Nee, vooral met kleurpotlood. Ik woonde na mijn studies in een klein appartement, dus meer dan kleine potloodtekeningen kon ik niet maken, als ik een overzicht wou krijgen van wat ik ophing. Bovendien kost tekenmateriaal niks. Ik werkte toen bij choreografe

3.

Meg Stuart. We gingen met een voorstelling op tour door Europa. Ik moest elke avond bij de voorstelling zijn, maar overdag bezocht ik musea en tekende ik op mijn hotelkamer. Als ik dan na een week of twee thuiskwam, tekende ik voortdurend, dag in dag uit, tot ik opnieuw geld nodig had. Hoe is de bal aan het rollen gegaan? Een andere bijverdienste die ik deed, was rijden voor de Belgische kunstenaar Guillaume Bijl. Het was heel interessant om met hem tijdens die autoritten over kunst te praten en te zien hoe hij zijn werk installeerde. Het was een ideale job. Hij vroeg me mijn werk te tonen en vond het goed. Later schreef hij een aanbevelingsbrief voor het HISK (Hoger Instituut voor Schone Kunsten). Hij introduceerde me ook bij de First Floor Gallery, waar ik vier weken nadien

14 4.

mocht tentoonstellen. Daarna kwam de directeur van het SMAK, Philippe Van Cauteren, naar mijn werk kijken en stelde hij mijn werk tentoon in de Kunst Nu-ruimte van het museum. Ik belandde ook in Galerie Zink in Berlijn en tegelijkertijd kon ik in het HISK een twee jaar durende residentie aanvangen. Intussen kwam er ook een Amsterdamse galerie bij, en nu heeft de Antwerpse galerist Tim Van Laere me onder zijn vleugels genomen. Volgend jaar komt er een tentoonstelling in het Stedelijk Museum in Schiedam en een grote tentoonstelling in CAC Malaga. Zo gaat dat, stapje voor stapje. Wat heeft twee jaar in het HISK je bijgeleerd? Het allerbelangrijkste dat je er leert, is praten over je werk. Plots staat er een wildvreemde een uur lang in je atelier en dan moet je toch zorgen dat je een coherent verhaal kan vertellen. Gaandeweg heb ik zo mijn verhaal kunnen structureren, voor mezelf en voor anderen. Praten helpt ook het chaotische en de non-structuur in je hoofd te ordenen door alles uit te spreken, waardoor je het denkproces vertraagt. Tegelijk leer je ook de blinde vlekken in je werk kennen. Daarnaast leer je heel wat interessante mensen uit de kunstwereld kennen. Je bent nog maar 27 jaar, het lijkt wel een droompad dat je aan het bewandelen bent. Ik probeer me niet te vergelijken met andere kunstenaars. Vroeger zocht ik in catalogussen op wanneer bepaalde kunstenaars hun eerste tentoonstellingen hadden. Uit een soort onzekerheid. Ik denk dat dergelijke zaken, eenmaal je zelfzekerder bent, totaal niet uitmaken. Elk pad is nu eenmaal anders. Mensen vergeten misschien dat het keihard werken is. Ik ben vooral blij dat er altijd iets nieuws in het vooruitzicht ligt. Elke kans die ik krijg, heeft me de kans om een nieuw verhaal te vertellen of iets nieuws uit te proberen. Vroeger, toen de wereld niet op je wachtte, tekende je ook. Ik zou niet weten wat ik anders zou moeten doen. Ik verveel me nogal snel als ik niet teken.

5.

Je vertrekpunt is een archief van gevonden beelden. Je beweerde dat de kijker eigenlijk al wat achtergrond zou moeten hebben om gemakkelijker in je verhaal te duiken. Dat is inderdaad een moeilijke kwestie: met die uitspraak bedoel ik niet dat een kijker heel het verhaal moeten kennen, want dat heeft geen begin- of eindpunt. Ik zie mijn werk als één groot geheel waarin alles op elkaar inhaakt. In feite is het een valse autobiografie, die zich zowel afspeelt in bijvoorbeeld het begin van de 20e eeuw als in de jaren ’60. Natuurlijk is het, bijvoorbeeld voor mijn werk rond het personage van Majakowski (Russische dichter, 1893-1930), wel interessanter dat de toeschouwer hem ook kent. Voor het werk van de meeste hedendaagse kunstenaars geldt dat je het best met enige voorkennis benadert. Je maakt tekeningen en tekst, die beiden autonoom staan en één geheel vormen. Daarnaast maak je ook af en toe sculpturen, zodat het geheel een installatie vormt. Vroeger schreef je de teksten op de muren naast de tekeningen, nu staat de tekst op de tekening zelf geschreven. De teksten staan op de tekeningen zelf en zijn ze langer, waardoor ze kleiner zijn geschreven. Ik vind het interessant dat je de tekst niet kan lezen als je de tekening van ver bekijkt. Daarvoor moet je dichterbij komen, maar dan zie je de tekening niet meer. Als toeschouwer word je gedwongen een beweging te maken en kan je nooit het hele werk vatten. Ik wil dat elke afzonderlijke tekening in een tentoonstelling op zich kan staan, autonoom is. Voor mij is het heel interessant om het medium tekenen als iets autonooms te behandelen, want het heeft die autonomie historisch gezien nooit gehad. Tekenen werd bijna altijd in een marginale positie gedrongen en zelden beschouwd als een volwaardig medium. Een tekening was eerder een gebruiksvoorwerp om voorstudies te maken, een schets. In die zin is het een vrij medium met een totaal andere geschiedenis dan de schilderkunst. Voel je je verwant met graphic novelkunstenaars en cartoonisten? Niet echt, ik heb vroeger wel wat graphic novels gelezen, maar ik vertrek toch van een totaal ander uitgangspunt. Ik voel me meer verwant met kunstenaars die in een ander medium werken, maar ergens toch raakpunten hebben met mijn werk. Zo vind ik het werk van Rodney Graham fantastisch. Ook hij verplaatst zich in een personage en vertelt een mythisch fictief verhaal.

15 6.

7.

Wat wil je overbrengen met je kunst? Wil je de mensen iets bijbrengen, een inzicht bezorgen? Ik ben geen schoolmeester. Als ik een boodschap zou willen verkopen, zou ik stoppen met tekenen en die zo verkondigen. Ik denk niet dat kunst een kwestie van vraag en antwoord is. Het is niet omdat het publiek een vraag heeft dat ik daar een antwoord op heb. Kunst geeft geen simpele antwoorden. Ben je in je werk een alter ego van jezelf? In mijn werk ben ik een personage dat het fictieve leven leeft dat ik nooit gehad heb. Je moet het zo zien: een atelier is best saai, maar het is wel een ruimte waarin je een soort imaginaire trip kan maken aan de hand van beelden. Ik heb ook een reeks tekeningen gemaakt over mensen die aan het werk zijn in hun werkplaats. Het gaat over het mythische van het kunstenaarsatelier. In de jaren ’60 werd er geschreven over de ‘fall of the studio’, waarbij het traditionele atelier in vraag werd gesteld. Mijn praktijk is ateliergebonden. In deze ruimte, waar ik elke dag zit en werk, bedenk ik een alternatief en spannend leven buiten deze muren. Al sinds ik kind was, heb ik, als ik naar een foto kijk, de neiging om te willen weten hoe die ‘afloopt’. Dat is de frustratie van zo’n still. Door een verhaal te bedenken creëer je ook een structuur, beginnen beelden samen te werken en krijgen ze een specifieke betekenis. Het laatste beeld van mijn expo in Extra City te Antwerpen was bijvoorbeeld bijna hetzelfde als het eerste beeld van mijn volgende expo in Berlijn. Maar mijn tekeningen staan nu in een losser verband, dan toen ik de reeks in Extra City maakte: het is meer alsof je door een fotoalbum zou bladeren en scènes uit iemands leven krijgt voorgeschoteld. Die scènes hoeven zelfs niet chronologisch geordend te zijn; dat zou me te sterk beperken. Ik wil mijn tekeningen steeds weer een andere wending kunnen geven, bijvoorbeeld naar aanleiding van iets dat ik gelezen heb. De beelden zijn geen illustratie van een verhaal: het zijn de beelden die het verhaal doen ontstaan. Dat is iets heel anders dan een graphic novel schrijven, omdat je daar begint vanuit een scenario. Ga je later opnieuw met kleur experimenteren? Wie weet, al vertraagt het telkens van potlood wisselen en het zoeken naar de juiste kleur wel heel het tekenproces. Rinus, is humor belangrijk in kunst? Het kan een probleem zijn als kunst zomaar grappig is, maar ook als er geen humor is. Relativeringsvermogen is heel erg belangrijk, in alles.

Leer je, als kunstenaar ook van je publiek? Ik leer het meeste bij als mensen, een curator, een galerist, een andere kunstenaar of een vriend, naar mijn atelier komen. Het maakt voor jou dus wel degelijk uit wie je werk beoordeelt? Kunst is ook elitair, alleen al omdat de kunstgeschiedenis een belangrijke factor is. Natuurlijk kan onbevangen naar kunst kijken voor iedereen een verrijking zijn. Zo is dat voor mij ook begonnen. Maar het wordt wel interessanter als je dieper gaat graven. Daarom praat ik ook met mensen die gepassioneerd met kunst bezig zijn, omdat je dan vaak linken ontdekt waar je veel kan van bijleren. Anders blijft je verhouding met kunst aan de oppervlakte, wat niet wil zeggen dat mensen die minder van kunst kennen niet mogen komen kijken. Ik probeer ook in mijn werk te refereren naar andere kunstenaars, omdat ik daar in het dagelijkse leven ook mee bezig ben. Het is ook niet zo dat een kunstenaar werk maakt dat maar op één manier kan gelezen worden. Het is moeilijk om kunst te vergelijken met wetenschap. Ik luister graag naar een wiskundige, maar je weet dat op een bepaald moment het gesprek ergens plafonneert. Dat is in gesprekken over kunst ook zo, al heeft over kunst iedereen meteen een mening klaar en is het soms moeilijk om daar tegenop te boksen. Iedereen heeft natuurlijk recht op een mening. Inderdaad. Maar een mening kan gefundeerd zijn of niet, dat maakt het verschil. Als er dan een discussie ontstaat, wordt er al snel gezegd dat kunst een subjectieve kwestie is, wat het gesprek blokkeert. Dat argument komt uiteindelijk neer op zeggen: “Het heeft toch geen zin om erover te praten, ik heb mijn idee en jij hebt jouw idee.” Iedereen heeft zijn beleving, maar het is net interessant daarover te kunnen discussiëren.

16 8.

Weegt het hele dagen alleen tekenen niet op jou? Want je hebt daarnaast geen job. Zie je je op je 80e nog in je atelier tekenen? Of bang ooit je ‘golden touch’ te verliezen? Ik kan me niet voorstellen dat ik bij het bezoek aan een stad een museum zomaar zou voorbijlopen. Of ooit geen atelier meer zou hebben. Over dat alleen zijn: dat is misschien het moeilijkste, want het is niet wat je verwacht in het begin. Kunstenaar zijn is inderdaad een eenzaam beroep. Radio en tv helpen wel tijdens het werken. En ’s middags en ’s avonds ga ik altijd in hetzelfde restaurant eten met vrienden. In een recent interview liet je optekenen: “Ik ben het eens met cultuurfilosoof Walter Benjamin: een platte tekening is geen venster op de wereld zoals een schilderij, maar het is ook een middel om je plaats in de wereld te verstaan.” Een schilderij zou je kunnen zien als iets verticaals en een tekening zou dan horizontaal zijn. Het medium tekening heeft veel meer weg van een plattegrond maken of een wereld schetsen. Een schilderij vraagt een heel andere manier van kijken. Wat zijn de voor- en nadelen van een eigenzinnig parcours? Een eigenzinnig parcours is belangrijk voor elke kunstenaar. Omdat je dan bezig bent met wat je écht fascineert en passioneert. Alle goede kunst is eigenzinnig. Vaak is het zoals een obsessie. Zoals bij Raymond Pettibon: héél zijn ateliervloer is bedekt met tekeningen, die hij nu en dan oppikt om er verder aan te werken. Je voelt dat hij niks anders kan. Heb je al te maken gehad met bepaalde beperkingen? Natuurlijk. Dat is ook het mooie. Hoe denk je over de kunstenaar als scheppend genie? Ik ben altijd aangetrokken tot die mythische termen als genie, meesterwerk… Ik heb voor mezelf uitgemaakt dat er twee nog levende genieën zijn: muzikant Bob Dylan en regisseur Werner Herzog. 1. Sip, do some more research and then I can start to think on how to become friends, 2011, 150 cm x 170 cm, courtesy Galerie Zink 2. The studio will be a gateway to the splendid fiction that is larger than life, 2011, 200 cm x 240 cm, courtesy Tim Van Laere Gallery 3. Acrobacies of abstraction, 200 cm x 135 cm, courtesy Tim Van Laere Gallery 4. My work ‘Centre’ had always seemed like an impossible idea, 200 cm x 197 cm, courtesy Tim Van Laere Gallery 5. Untitled, 200 cm x 240 cm, 2011, courtesy Galerie Zink 6. Lately, I often dream of this shacklike studio, 120 cm x 116 cm, courtesy Tim Van Laere Gallery 7. Conrad was only massaging his forehead to model his idea and push them through his mouth into the world, 120 cm x 160 cm, courtesy Tim Van Laere Gallery 8. Untitled, 210 cm x 140 cm, 2011, courtesy Galerie Zink

ATELIERBEZOEK Op 18 december organiseert KUNSTWERK[t] een bezoek aan het atelier van Rinus Van de Velde. Meer info en inschrijvingen via www.kunstwerkt.be of 09/235.22.70

Een afsluitertje: Wat zou voor jou de meest inspirerende plek ter aarde kunnen zijn? Een slechte vraag voor mij, want ik haal nooit inspiratie uit een plek. Op een exotische plek ga ik niet plots een palmboom of een zonsondergang met surfer tekenen. Mijn werk is imaginair en heeft niets te maken met de plaats waar ik me bevind, maar met de afbeeldingen in mijn archief. Zouden muzes helpen? Muzes helpen altijd, de vraag is wie die muzes zijn? Er zijn mensen die heel dicht bij me staan en me altijd eerlijk hun mening geven en me af en toe een schouderklopje geven, waarvan ik hou. Rinus Van de Velde stelt tot 22 oktober 2011 tentoon in de Tim Van Laere Gallery, Verlatstraat 23, Antwerpen www.timvanlaeregallery.com www.galeriezink.de www.tegenboschvanvreden.com

[Hilde Van Canneyt]

17

Royal Talen[t]s 2012

Internationale schilderwedstrijd Royal Talen[t]s is een internationale schilderwedstrijd voor niet-professionele schilders georganiseerd door KUNSTWERK[t], met steun van Royal Talens.

Alles in deze wedstrijd draait rond kleur. Het thema voor deze editie werd gevonden in een citaat van Vincent Van Gogh: "One can speak poetry just by arranging colours well". Je deelname aan de wedstrijd kost 12 euro, in ruil hiervoor ontvang je een schildersdoek waarop je je werk maakt.

Ben je 16 jaar of ouder? Schilder je? Ben je benieuwd wat het publiek van je werk vindt? Dan nodigen we je uit om een kunstwerk te maken op het schildersdoek van 40 cm x 50 cm dat je bij inschrijving ontvangt.

De deelnemers aan Royal Talen[t]s zijn afkomstig uit België en de aangrenzende gebieden in Duitsland, Nederland en Luxemburg. De voorronden vinden plaats van april tot juni 2012. Uit alle voorronden worden een 150-tal werken geselecteerd voor de finale in september 2012. Prijzenpot: Per voorronde worden laureaten gekozen. De eerste, tweede en derde laureaat ontvangen een aankoopbon voor Talens materialen ter waarde van 75, 50 of 25 euro. Wie in de finale raakt, maakt kans een van de 4 hoofdprijzen te winnen: Eerste prijs: 1500 euro (geldprijs 1000 euro + 500 euro aankoopbon Talens materialen) Tweede prijs: 500 euro (geldprijs 250 euro + 250 euro aankoopbon Talens materialen) Derde prijs: 400 euro (geldprijs 200 euro+ 200 euro aankoopbon Talens materialen) Publieksprijs: 200 euro (geldprijs 100 + 100 euro aankoopbon Talens materialen) Zin om mee te doen? Vanaf 21 november 2011 kan je online inschrijven via de website van Royal Talen[t]s: www.royaltalents.eu

18

Blikvangers extra Bruegelland 1.

Hoe groot was de invloed van Pieter Bruegel de Oude op de schilderkunst in Vlaanderen? Die vraag staat centraal in een tentoonstelling in het Stedelijk Museum van Lier, met als thema het Vlaamse genreschilderij van de 16 e tot de 20 e eeuw. Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (KMSKA) raakt stilaan ontruimd voor de ingrijpende verbouwingen. Vele kunstwerken kregen reeds een tijdelijke alternatieve thuisbasis. Zo werden meer dan vijftig schilderijen uit het Antwerpse museum samengebracht met vierentwintig werken uit de Lierse verzameling. Samen geven ze een beeld van de Vlaamse genreschilderkunst, waarbij dagelijkse taferelen het onderwerp van het tableau vormen. Het verhaal dat het Lierse museum brengt, vertrekt bij Pieter Bruegel de Oude (1525-1569). In 1546 wordt hij opgenomen in de Antwerpse Schildergilde. Hij specialiseert zich in landschapsschilderkunst en gravures. In 1559 komt plots een totale ommekeer. Jeroen Bosch, die een halve eeuw vroeger overleed, wordt zijn grote voorbeeld. De volkse mens krijgt nu ook bij Bruegel een centrale plaats. De genreschilderkunst is gelanceerd. Als de kunstenaar in 1563 naar Brussel verhuist, komt hij sterk onder de indruk van de plattelandsbevolking in het Pajottenland. Hij ontdekt ook dat het armoedige en harde bestaan van het volk paradoxaal samengaat met ontelbare braspartijen en feesten. Bruegel schildert dat volksvermaak, maar de toeschouwer van vandaag kan er niet naast kijken: tijdens de boerenbruiloften en -kermissen wordt amper gelachen. Pieter Bruegel de Oude wordt slechts 44 jaar oud. Hij heeft amper tien jaar de genreschilderkunst beoefend. Men vermoedt dat hij slechts een vijftigtal werken heeft gemaakt. En toch kreeg zijn

relatief kleine oeuvre een wereldwijde faam en legde het de basis voor een manier van schilderen die meer dan vierhonderd jaar zal standhouden. Die verdienste moeten we onmiskenbaar ook voor een deel toeschrijven aan de handelsgeest van de oudste zoon van de kunstenaar, Pieter Bruegel de Jonge (1565-1638). Samen met zijn broer Jan Bruegel bouwde hij een indrukwekkend bedrijf uit, gespecialiseerd in replica’s van het authentieke werk van zijn vader. Meer dan waarschijnlijk hadden de zonen het werk van hun vader niet eens in hun atelier, maar werd er gewerkt met de ontwerptekeningen van hun vader. Recent wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat de contouren van de figuren, zelfs de plooien in hun kleding, quasi perfect identiek zijn aan het origineel. Waarschijnlijk werd er gekopieerd met calqueerkarton waarbij de tekening werd doorgeprikt met houtskool of grafiet op de krijtgrond van een blanco schilderpaneel. Ook de schildertechnieken en het verfgebruik bij de kopieën tonen opvallende overeenkomsten, zodat men zo goed als zeker kan stellen dat de meeste schilderijen in hetzelfde atelier zijn ontstaan. Ook opvallend: bij de replica werden de getemperde aardekleuren van vader Bruegel vaak vervangen door een feller en meer commercieel palet. De gezichtsuitdrukkingen op de schilderijen uit het fabriekje verraden dan weer dat het schilderwerk gepresteerd werd door tientallen verschillende handen. Met al deze wetenschappelijke research in het achterhoofd kunnen we vandaag een tiental versies catalogeren van “De volkstelling te Bethlehem”. Van “De aanbidding van de koningen in de sneeuw” zijn zesendertig kopieën bekend, die allemaal qua contourtekening exact passen op het origineel van Bruegel de Oude. Grondige detailanalyse bracht ook aan het licht dat de “Bruegelfabriek” elke schilderij uniek maakte door enkele kleine details aan te passen. En ook dat valt te ontdekken in het Lierse museum, waar het schilderij “Spreekwoorden” twee keer wordt getoond.

19

1. Pieter Brueghel II, Sint-Joriskermis, KMSKA, foto Lukas-Art in Flanders 2. Adriaen van Ostade, De roker, KMSKA, foto Lukas-Art in Flanders 3. David Teniers II, De jaloerse vrouw, Stedelijke Musea Lier 4. Gustave Van De Woestyne, De slapers, KMSKA, foto Lukas-Art in Flanders

3.

2.

Omdat de herkomst van de kunstwerken uit de zestiende eeuw niet altijd honderd procent zeker te achterhalen is, worden de dertien getoonde Bruegelschilderijen in Lier allemaal gecatalogeerd onder de naam “Pieter Bruegel II”. Volgens curator Nico Van Hout wordt op die manier de firmanaam Bruegel gegarandeerd, niet meer en niet minder. Uiteraard is er in Lier meer te zien dan dertien werken uit het Bruegelfabriekje. De volkse anekdotiek werd immers de basis voor meer dan vier eeuwen schilderkunst. En ook dat wordt in het Lierse museum op een boeiende manier in beeld gebracht. Adriaen Brouwer (1605-1638) vernieuwt de Bruegeltraditie door de verhalende tableaus te verrijken met expressieve gelaatsuitdrukkingen die karakter, driften en passies van de personages aan het licht brengen. Jan Steen (1625-1679) voegt daar vaak nog een humoristische noot aan toe, zodat zijn werk een bevoorrechte plaats krijgt in menig kunstkabinet uit die tijd. Ook het werk van David Teniers (1610-1690) mogen we catalogeren onder de genreschilderkunst. Hij polijstte de platvloerse zuipschuiten van Brouwer naar meer verfijnde figuren, die meer aansluiting boden bij de rijke bourgeoisiekopers. Adriaen van Ostade (1610-1685) is in de tentoonstelling vertegenwoordigd met enkele sublieme kleine mannenportretjes die baden in Rembrandtlicht. De geschilderde vertelkunst blijft een succesformule. Ook in de 19e eeuw. De volkse Bruegel, de boertige Brouwer en de frivole Teniers worden vervlochten tot één geheel in de taferelen van Joseph Lies (1821-1865), Henri Leys (1815-1869) en Alfred Stevens (1823-1906). De karakteristieke scherpe contourlijn van de figuren blijft al die eeuwen een constante in de genreschilderkunst. Het lijkt wel of de figuren telkens weer uitgeknipt en op de onderschildering geplakt werden. Opmerkelijk veel en verbluffend mooi werk van Henri De Braekeleer krijgen we te zien in Lier. Hij laat zich inspireren door de

lichtinval die door openstaande deuren en ramen in het interieur valt. Vermeer zou het ongetwijfeld appreciëren.

4.

Omstreeks 1900 ontdekken ook de kunstenaars uit Sint-MartensLatem de verhalende kracht van het schilderij. Permeke, Gust De Smet en Frits Van den Bergh maken er dankbaar gebruik van. Gustave Van de Woestijne vertelt zijn verhaal over slapende herders die hun schapen veronachtzamen. Servais vindt zijn inspiratie in religieuze devotie. Zo blijft Bruegel als vuurtoren fungeren voor de Vlaamse volkskunst. De kleine wandelgids (gratis te verkrijgen aan de balie) vertelt in enkele regels het verhaal achter elk schilderij dat in de tentoonstelling werd opgenomen. Deze bezoekersgids kan je ook gratis downloaden op www.kmska.be en op www.bruegelland.be Stedelijk Museum Wuyts – Van Campen en baron Caroly Florent Van Cauwelaertstraat 14, Lier Tot eind 2017 Dinsdag tot zondag: 10u - 12u en 13u - 17u

[André De Nys]

20

Vele duizenden mensen zijn thuis actief bezig zijn met hun passie: beeldende kunst. Op zolder, in de kelder, in de huis- of slaapkamer of gewoon aan een hoek van de keukentafel. Van volledig ingericht atelier tot rommelhok. In deze rubriek gunt een enthousiast kunstbeoefenaar ons een blik in zijn/haar artistieke werkplek.

Mijn Atelier

Heb jij een bijzondere stek in huis waar je met je kunst bezig bent? We willen het graag weten en als het kan graag eens rondneuzen in je atelier of werkplek. Interesse? Graag een foto van je artistieke werkplek naar [email protected] of naar KUNSTLETTER[s], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent.

21 WAK 2012 HOMEMADE

Ook jij kan meedoen!

Ik ben: Martin Spijkers Ik woon in: Poppel Mijn kunst: schilderen In tegenstelling tot mijn vrouw heb ik de kunst pas laat ontdekt. Karin heeft me aangezet om te schilderen en ik ben haar gevolgd naar de Arendonkse Academie. Mijn werk is geëvolueerd van impressionistisch naar abstract. Ik werk voornamelijk in olie en acryl. Ik kan beschikken over een mooie ruimte met veel licht, in de tuin. Bovendien trekken Karin en ik twee maal per jaar voor twee maanden naar een klein dorp in Portugal. Het licht is er uiteraard heel anders en dat merk je ook in het werk dat je er maakt.

Ben jij één van de ruim twee miljoen mensen in Vlaanderen en Brussel die zich in hun vrije tijd overgeven aan hun artistieke passie? Doe dan mee aan de WAK en plaats je werk in de schijnwerpers. In 2012 vindt de WAK, de Week van de Amateurkunsten, plaats van 27 april t.e.m. 6 mei 2012. Het thema van deze editie is ‘Homemade’. We zijn er zeker van dat jij, solo of samen met je vereniging, mooie projecten en fijne activiteiten kan opzetten, al dan niet geïnspireerd door dit thema. We dagen je uit: laat tijdens de WAK zien waar je mee bezig bent! Meer info en inschrijven: www.wak.be

E D A M E M HO WW

Als lerares tekenen en textiele werkvormen ben ik altijd creatief bezig kunnen zijn. Aan de Academie van Arendonk volgde ik een opleiding beeldhouwen en ik leg me al enkele jaren toe op beeldhouwen en keramiek. Ik heb een kleine ruimte ingericht als atelier, waar ik in alle rust aan mijn beelden kan werken en de rest van de wereld even buiten de deur kan houden.

verantwoordelijke uitgever: Luk Verschueren Forum voor Amateurkunsten vzw, Abrahamstraat 13, 9000 Gent grafisch ontwerp: www.janenrandoald.be

Ik ben: Karin Van Opstal Ik woon in: Poppel Mijn kunst: beeldhouwen, keramiek

. W WEEK V DE AMA AN KUNSTTEUR . EN BE

6.5 M / T 4 . 7 2 2012

22 Expeditie kunstwerk[t] Emile Van Dorenmuseum

Een magische plek in een museum, een kunstenaarsatelier dat uitzonderlijk wordt opengesteld of een parel van een renovatie? Onze KUNSTWERK[t]-speurneus trekt er op uit en legt verborgen schatten bloot. Aan u om op ontdekking te gaan.

In het midden van de negentiende eeuw oefende de natuurpracht rond Genk een grote aantrekkingskracht uit op heel wat kunstenaars. Emile Van Doren was een talentvolle landschapsschilder die zich in Genk vestigde. Het museum dat in zijn voormalige atelierwoning is ingericht, laat je kennismaken met de poëzie van het landschap, zoals het was vóór de mijnbouw het idyllische Genk drastisch en onomkeerbaar veranderde.

23 AI eeuwenlang zijn kunstenaars op zoek naar gelijkgestemde zielen waarmee ze hun passie kunnen delen. Op die manier ontstond in het midden van de 19e eeuw de befaamde School van Barbizon in Frankrijk. In Nederland kennen we de Haagse School, in Duitsland Worpswede, en dichter bij huis de Latemse School en de kunstenaarskolonies in Tervuren en Kalmthout. Deze kunstkringen avant la lettre verzetten zich allemaal tegen de strakke academische regels die vooropstelden dat een schilderij in het kunstenaarsatelier tot stand moest komen. Overal in Europa kwamen kunstenaars samen om landschappen te schilderen in open lucht. De natuur werd hun leermeester. Joseph Coosemans (1828-1904) was één van de boegbeelden uit die tijd. Na een ommetje langs de School van Barbizon, verzamelde hij eer en roem in Tervuren. Rond 1875 engageerde hij zich als professor landschapsschilderen aan het Hoger Instituut voor Schone Kunsten te Antwerpen. Alhoewel Coosemans verknocht was aan het Zoniënwoud en de Tervuurse School, stuurde hij zijn leerlingen ook vaak naar Limburg. Zelf trok de kunstenaar ook elk jaar een paar maanden naar Genk om te schilderen. Wat hem aantrok was het uitgestrekte vlakke land met haar eindeloze horizon, de glooiende duinen met struikheide en grazende schapen, de mysterieuze moerassen en wat verder weg enkele lemen hutten aan de rand van het pittoreske dorpje Genk met amper 1500 inwoners. Het ongerepte Limburgse landschap bracht talrijke kunstenaars naar Genk: Isidore Verheyden, Anna Boch, Emile Claus, Willem Roelofs en vele anderen. Maar tot een samenhangende "Genkse School" is het nooit gekomen. Een treinverbinding met de grote steden zorgde ervoor dat Genk een vakantiebestemming werd. Niet meer en niet minder. Slechts één kunstenaar blijft voorgoed: Emile Van Doren (18651949). De Brusselse slagerij van zijn vader ziet hij niet als zijn toekomst. Rond 1880 studeert hij aan de Académie des Beaux Arts te Brussel. Zijn academische vorming wordt bekroond in 1892 met de belangrijke Donnay Prijs voor landschapsschilderen. Hij ontvangt hiervoor 25000 frank en als hij even later nog twee schilderijen verkoopt aan Leopold II, is zijn toekomst verzekerd. In diezelfde periode komt Van Doren voor het eerst naar Genk. In de plaatselijke herberg ontmoet hij Cidonie Raikem. Hij wordt smoorverliefd en niet veel later staat hij als een getrouwd man mee achter de tapkraan. Emile heeft niet alleen een kunstenaarsziel, maar hij bezit ook een uitzonderlijk talent voor zaken. Het café wordt uitgebouwd tot "Hotel des Artistes" en het etablissement groeit uit tot een trefplaats voor ontelbare kunstenaars en rijke burgerij. De ééntalig Franssprekende hotelier is geliefd bij de bourgeoisie. Kunst aan de koning leveren, dat schept geloofwaardigheid. Dat weet Van Doren ook wel te verkopen aan zijn hotelgasten. Hij blijft schilderen, bij voorkeur kleine doekjes. Handig voor een plein-air schilder, maar al even handig om mee te nemen in de reiskoffer van rijke toeristen.

Elinor Barnard, Emile Van Doren in Hotel des Artistes, 1911

Een heidelandschap door Emile Van Doren

AI in 1913 heeft Van Doren zijn schaapjes op het droge. Hij gaat op zoek naar een rustige plek, weg van de drukte van het hotel. Op een boogscheut van het dorp bouwt hij een villa met een voor die tijd uitzonderlijk ruimtelijke architectuur. Veel ramen, veel licht, en zoals past bij een gerenommeerd kunstenaar een immens schildersatelier met noorderlicht. Het blijft zijn thuis tot aan zijn dood in 1949.

Joseph Coosemans, Moeras te Genk, 1891

24

gebracht als "Le pays du rêve". Niettegenstaande in 1917 de eerste mijnsite in Genk werd geopend, bleven de Genkse beleidsmensen hun stad promoten als de poort tot het "Nationaal Park Hoge Kempen". Enkele affiches en een maquette illustreren deze groene droom uit een ver verleden. De talrijke schilderijen van Emile Van Doren die in de villa gepresenteerd worden, zijn herkenbaar aan de zeer persoonlijke schriftuur. Hij werkt steeds met verzadigde en vermengde kleuren. Haast elke tint krijgt een veegje grijsblauw mee. En toch is er tegelijkertijd steeds een zonnetje aanwezig dat schuchter door het wolkendek priemt, of een verwarmend licht dat gesuggereerd wordt achter een typisch Kempense ochtendmist. Bij Van Doren tref je nooit de sprankelende tinten van Emile Claus aan. In tegenstelling tot vele impressionisten hanteert Van Doren een gedurfde toets, breed en stoer zoals we die ook terugvinden in het werk van Guillaume Vogels en Gustave Den Duyts. Landschapsschilderen in de verloren uithoek Je moet vandaag al over een groot verbeeldingstalent beschikken om te begrijpen waarom Emile Van Doren honderd jaar geleden zijn villa "Le Coin Perdu" noemde (de verloren uithoek). Nu stapelen de appartementsblokken zich als lego op in de achtertuin van de villa. Aan de andere kant van het huis voert een drukke verkeersweg naar het centrum van Genk. Pas als je de atelierwoning binnengaat, raak je verlost van al de drukte en ontdek je de rustige sfeer van vroeger. Het schildersatelier wordt gedomineerd door het imposant schilderij "Moeras te Genk" van Joseph Coosemans, de meester-landschapsschilder waar Van Doren naar opkeek. Het doek is geschilderd op een steenworp van de plek waar nu het museumhuis staat. Het toont de moerassen van de Molenvijvers, enkele grazende koeien en in de verte de kerktoren van het negentiende eeuwse boerendorp Genk. Een paradijselijk landschap uit een tijd dat er nog geen sprake was van steenkoolmijnen. Vandaag kijk je vanuit dezelfde plek naar een gekunsteld park met tientallen zonnewijzers, een drukke verkeersrotonde en een shoppingcenter. Slenterend door de kamers in de villa zie je meteen dat hier een kunstenaar huisde. Rijkelijk gesculpteerd meubilair, een bronzen buildrager van Constantin Meunier, “De kus” van Lambeaux, her en der art nouveauvaasjes. Van Doren was een kunstverzamelaar. Overal in huis hangen schilderijen van vrienden als Armand Maclot, Isidore Verheyden en Herman Richir. Het binnenbalkon op de eerste verdieping werd waarschijnlijk geïnstalleerd om Van Doren de ruimte te geven om afstand te nemen van zijn doeken om zo eventuele perspectieffouten gemakkelijker te ontdekken. Het verhaal wil dat dit balkon ook gebruikt werd om potentiële kopers een keuze te laten maken uit de schilderijen die beneden tegen de muur uitgestald werden. Kunst en zakendoen, Van Doren had er onmiskenbaar een neus voor. In de slaapkamers op de bovenverdieping wordt Genk in beeld

Fanny, de enige dochter van Emile Van Doren, blijft na de dood van haar ouders alleen achter in het ouderlijk huis; ongehuwd en kinderloos. Als ook zij in 1956 sterft, wordt de atelierwoning, inclusief de inboedel, testamentair overgedragen aan de gemeente Genk. Hiertegenover staat de belofte van de gemeente om de site een culturele bestemming te geven. Aanvankelijk nemen verschillende gezinnen hun intrek in de villa. Het voormalig atelier wordt gebruikt als repetitielokaal voor enkele theatergezelschappen. Pas in 1976 opent het Cultuurhuis Van Doren, zodat de schilderijen en inboedel van de kunstenaar kunnen worden tentoongesteld. Na een grondige renovatie van het gebouw in 2010 wordt ook de functionaliteit van het cultuurhuis herwerkt. Het mag gezegd, dit is een voorbeeld voor vele andere museumwoningen in Vlaanderen. Op deze gezellige stilteplek herleeft de geschiedenis van Genk. We kunnen nu genieten van het verhaal van een nostalgisch verleden waarin Emile Van Doren zijn weg vond. Aan de hand van zijn schilderijen en deze van zijn vrienden kunnen we kennismaken met de poëzie van het landschap, zoals het was vóór de mijnbouw het idyllische Genk veranderde in een stad. Tijdens de zomermaanden kan je in de tuin genieten van muziekconcerten. Bekende Vlaamse schrijvers lezen er voor uit eigen werk. En de prachtige villa is intussen ook een gastenhuis geworden waar artiesten een tijdelijke residentieruimte ter beschikking krijgen. Hedendaagse kunstenaars worden uitgenodigd om in dialoog te gaan met de museumcollectie en met Genk, vroeger en nu. Emile Van Doren mag tevreden zijn: de kunst leeft verder in "Le Coin Perdu" (en de kassa blijft rinkelen). Emile Van Dorenmuseum Henri Decleenestraat 21, Genk Zondag: 14u - 18u www.genk.be/cultuur

[André De Nys]

25 25

Kunstboeken: zinderend leesvoer voor de kunstliefhebber! Vaak leveren ze essentiële informatie bij een expositie of een unieke kijk op het werk van een kunstenaar of stroming, niet zelden zijn ze zélf kunstparels. In elk nummer van KUNSTLETTER[s] plukken we enkele opmerkelijke kunstboeken uit de stapel nieuwe uitgaven.

Boeken HENRI MANGUIN Harmonie, optimisme en passie voor schilderen spreken uit het werk van de Franse kunstenaar Henri Manguin (1874-1949). Deze tijdgenoot en vriend van Matisse heeft in zijn schilderijen vooral zijn liefde voor de natuurpracht rond de Franse Méditerranée tentoongespreid. Manguin was sterk onder de indruk van het werk van Cézanne en Van Gogh en zijn uitgesproken kleurgebruik maakt hem verwant met de Fauvisten. In 1905 kocht hij een landgoed in Saint-Tropez, waar hij helemaal in de ban geraakte van het mediterrane licht, de gloed van de kleuren van het landschap. Manguin schilderde voornamelijk stillevens, naakten en landschappen. In dit boek zijn 40 vroege schilderijen en aquarellen opgenomen, gemaakt tussen 1900 en 1914. Ze tonen een kunstenaar die in het Franse zuiden zijn Arcadië had gevonden en zijn joie de vivre uitbundig op doek zette. [Snoeck, 98 blz, 24 euro] KIJKEN. EEN LEESBOEK OVER KUNST “Kunstwerken blijven, terwijl we naar ze kijken, steeds in beweging. (…) Want als ik een schilderij na enige tijd opnieuw zie, zie ik het ook anders. Je begint anders met kijken en volgt zeker een andere route. Niets is hier dus zeker.” Dat vertelt Rudi Fuchs in de inleiding bij zijn leesboek over kunst. Fuchs is kunsthistoricus en voormalig directeur van enkele grote Nederlandse musea, zoals het Van Abbemuseum in Eindhoven en het Gemeentemuseum Den Haag. In dit boek zijn columns bijeengebracht die Fuchs wekelijks voor de Nederlandse krant De Groene Amsterdammer schrijft. Daarin laat hij, aan de hand van een doordachte bespiegeling bij een kunstwerk, zien hoe hij naar kunst kijkt. Heel wat grote namen uit oude, moderne en hedendaagse kunst passeren de revue. Verwacht geen grootse kunsthistorische uiteenzettingen, voor meer dan een overdenking bij het werk van een kunstenaar is in de beperkte ruimte van een krantenartikel helaas geen ruimte. Maar Fuchs heeft de bagage en de pen om in dat bestek een heldere, informatieve uiteenzetting te formuleren. Zo maken de stukken waarbij hij verbanden legt tussen genres of oude en nieuwe kunst, dit kunstleesboek zeker de moeite waard. De wind in de ets “Het bruggetje” van Rembrandt gelinkt aan het werk van de wandelende landschapskunstenaar Richard Long of het sublieme spel met het perspectief in een kopergravure van Dürer gekoppeld aan het ritme in de constructies van Jan De Cock: het zijn enkele van de prikkelende ideeën die je meenemen op een boeiende ontdekkingstocht. [Ludion, 172 blz, 24,90 euro]

www.snoeckpublishers.be www.lannoo.be www.ludion.be

GEORG BASELITZ A LA POINTE DU TRAIT Onstuimig, intens, emotioneel: zo wordt de kunst van Georg Baselitz vaak omschreven. In de jaren ’60 reageerde de Duitse kunstenaar op de overheersing van minimalisme en abstractie in de kunst met werken in neo-expressionistische stijl. Vanaf 1969 schildert en presenteert hij de voorstellingen op zijn doeken op hun kop. Daarmee wordt het onderwerp naar de achtergrond getrokken en winnen de louter schilderkunstige elementen aan belang. Het zijn immers werken die moeten worden beleefd, niet geïnterpreteerd. Behalve schilder is Baselitz ook een begenadigd graficus. Terwijl de kunst van het graveren in de jaren ‘60 helemaal in de vergeethoek is geduwd, ontdekt Georg Baselitz in de praktijk van linosnede, houtsnede, ets en aquatint een geweldige manier om te experimenteren. “Georg Baselitz - A la pointe du trait” biedt aan de hand van 200 werken een mooi overzicht van de grafiek van de kunstenaar en toont een oeuvre dat net zo belangwekkend is als zijn schilder- en beeldhouwwerk. [Snoeck, 128 blz, 25 euro] IK WOU Heel mooi: in “Ik wou” legt schrijver en dichter Toon Tellegen korte mijmeringen vast bij de knappe, gestileerde kinderportretten van illustratrice Ingrid Godon. De kinderen staren je, met wijd uitstaande ogen, onwennig, vaak afstandelijk, argwanend of in vreemd aandoende verstilling aan. “Een onwezenlijke beeldenstoet”, zo omschrijft Annemie Leysen in de inleiding, deze reeks van 33 geschilderde hoofden. “Achter elk portret zit een verhaal te dringen”. Tellegen, onder meer gekend van zijn verhalen over de mier en de eekhoorn, geeft ons alvast zijn versie: mooie, poëtische, licht filosofische stukjes over hoop, wanhoop, verdriet en verlangens. Van 20 oktober tot 8 januari loopt in M Leuven een “Ik wou”expositie. Op 6 november geven Ingrid Godon en An Candaele een heuse M-asterklas. (Meer info: www.mleuven.be) [Lannoo, 96 blz, 24,99 euro] [Ward Desloovere]

26 In de ban van Zijdepapier als drager Sinds 1995 woont en werkt Nina Stupina in Gent, waar ze naast een atelier ook een eigen permanente expositieruimte heeft. Nina studeerde textielontwerp aan de kunstacademie van Moskou, waarna ze 12 jaar lang als ontwerpster aan de slag ging in het grootste tapijtbedrijf van Moskou. “Ik heb, naast mijn job, wel altijd een eigen atelier gehad. Het paste in de geest van de Russische underground kunstscène, waar ik toen deel van uitmaakte om volop met verschillende materialen en technieken te experimenteren. Ik deed daar enthousiast aan mee en verwerkte de indrukken die ik tijdens studiereizen opdeed in mijn mixed mediawerken.” Die reizen brachten haar onder meer in de Kaukasus en CentraalAzië, die de bakermat van het tapijtontwerp vormen. Ze leerde in het Oezbeekse Samarkand de mogelijkheden van zijdepapier kennen. “Samarkand is een toonaangevende plek voor de productie van zijdepapier en heeft een rijke geschiedenis, door haar ligging aan de zijderoute”, vertelt Nina. “Ze gebruiken er een opmerkelijke techniek bij het maken van zijdepapier. Het papier wordt er namelijk heel glad gemaakt door het te polieren met behulp van zeeschelpen”. Maar vooral haar bezoeken aan Aziatische landen openden perspectieven. “Ik leerde er zijdepapier kennen als een heel dankbaar materiaal”, legt ze uit. “Het is niet enkel zowat het dunste papier, maar is ook heel sterk. Het is uiteraard heel licht, waardoor het gemakkelijk beweegt en reageert in een ruimte. Zo lijkt het wel te ademen. Dat biedt ook heel wat mogelijkheden bij het exposeren van een werk.” Nina raakte erg onder de indruk van de Indonesische schildertechniek waarbij warme was op zijdepapier wordt aangebracht. Want zijdepapier heeft nog een bijzonder kenmerk: het wordt transparant als je er met vloeibare was op werkt.

Deze zomer stelde Nina Stupina in de Matchboxtentoonstelling in Gent een aantal opmerkelijke werken op papier tentoon. De Russische kunstenares verwerkt tekeningen, grafiek, verf en warme was in mixed mediakunst met een bijzondere drager: zijdepapier. Warme was op zijdepapier De techniek bestaat erin via opeenvolgende lagen was en verf een compositie op te bouwen. “Zijdepapier maakt het mogelijk tot 6 lagen te werken”, legt Nina uit. “Waar je was aanbrengt, komt geen verf door. Als je dus een kleur op een bepaalde plaats wil behouden, dek je dat stuk af met was. Zo breng je laag na laag aan, waarna je de was met een strijkijzer kunt verwijderen en de tekening tevoorschijn komt.” Nina tekent of schildert de was op het papier met behulp van een tjanting pen. “Mensen die met Indonesisch batikken vertrouwd zijn, kennen dit instrument wellicht. Ik werk met een hele resem van dergelijke pennen. Door hun korte steel zijn ze aangenaam om te hanteren en hun koperen kop houdt de was heel lang warm. Ook rasters en stempels gebruik ik vaak. Doordat het papier zo dun is, kan je er namelijk gemakkelijk structuren in aanbrengen. Afhankelijk van het resultaat dat ik beoog, gebruik ik verschillende soorten was. Paraffine is de lichtste soort, andere soorten als bijenwas of microkristallijne was zijn zwaarder en dekken dus sterker af.” Werken met was betekent vooral: snel en correct werken. “Je moet vooraf een duidelijk beeld voor ogen hebben van wat je wil bereiken, want correcties aanbrengen is niet mogelijk. Dat is het oosterse element ervan: je werkt heel intuïtief, het is als muziek maken of dansen.” Nina maakt vaak werken op groot formaat, waarbij ze gebruik kan maken van haar ervaring in Moskou met het ontwerpen van tapijten van afmetingen tot 2 bij 3 meter. “Het maken van creaties op groot formaat veronderstelt dat je heel wat voorzichtigheid aan de dag legt, maar toch soepel én krachtig werkt. Een grote compositie bouw ik op door bladen aan elkaar te zetten. De structuur is duidelijk zichtbaar, maar die maakt deel uit van het werk. Het materiaal straalt zoveel breekbaarheid uit. Die benadruk je door in groot formaat te werken. Dat het zijdepapier ook nog eens huidkleurig aandoet, versterkt de toon van fragiliteit.” Zelf zijdepapier maken doet ze niet. “Dat is enorm tijdrovend en voor mij van minder belang. Ik wil vooral met het schilderproces bezig zijn. Zijdepapier is de drager, het vertrekpunt. Ik voel dan ook niet de noodzaak om zelf papier te maken. Zeker omdat er heel goed industrieel zijdepapier op de markt is. Het is voor mij trouwens van belang dat het materiaal nooit de aandacht afleidt van de inhoud van het werk. Voor mij is het bewerken van het papier slechts een stap in een creatief proces. Het komt er op aan het materiaal naar mijn hand te zetten en door gebruik van verschillende technieken en materialen en door associaties tot een heel eigen logica te komen.” [Ward Desloovere]

27 Zijdepapier Zijdedraad wordt afgescheiden door een rups als een semivloeistof, die verhardt bij contact met lucht. Het gladde oppervlak van de zijdevezel reflecteert licht, wat haar een mooie glans bezorgt. Zijdepapier wordt gemaakt van samengebonden zijdevezels, soms in combinatie met andere vezels, zoals katoen. Zijdepapier heeft vele commerciële toepassingen en wordt onder andere gebruikt in verpakkingen of boekomslagen. Maar ook artistiek kan je er mee aan de slag. Zijdepapier kan worden genaaid, geknipt, of verfraaid met vezels, bladeren, draden.

Eerste taak: de was verwarmen.

Tjanting pennen

“Je werkt heel intuïtief, het is als muziek maken of dansen.”

Doordat het papier zo dun is, kan je er namelijk gemakkelijk structuren in aanbrengen. Met behulp van stempels, bijvoorbeeld.

“Een grote compositie bouw ik op door bladen aan elkaar te zetten.”

28 KUNSTWERK[t]

op de Boekenbeurs Antwerpen, van 31 oktober tot en met 11 november 2011

NOOIT Workshop voor kinderen Rode zaal, 9 november 2011

IS BETER NOG VER? Workshop voor kinderen Rode zaal, 6 november 2011 Zing je graag? Of maak je graag muziek? In het boek “Is beter nog ver” gaat Vrouwtje op zoek naar Beter. Het boek is gebaseerd op het werk van 10 hedendaagse Belgische kunstenaars. We lezen stukken uit het verhaal van Wally De Doncker. We doen samen met de kinderen tal van leuke muziekopdrachtjes en beluisteren de leuke liedjes.

Knutsel je graag? Zin om mee te duiken in de wereld van een kunstenares? Het verrassende verhaal “Nooit” is gebaseerd op 10 hedendaagse kunstwerken van Belgische topkunstenaars. We lezen fragmenten voor uit het ongewone verhaal over Vrouwtje en haar hondje Fala. Maar “Nooit” is ook een doe-doos, die kinderen inspireert om zelf beeldend aan de slag te gaan. Na het voorlezen steken de kinderen dan ook de handen uit de mouwen en maken zelf kunstwerken aan de hand van de opdrachtjes uit de doos. Hedendaagse kunst, een fantastische bron van inspiratie! Voor wie: kinderen van 6 tot 12 jaar Wanneer: woensdag 9 november: 14u30-15u30 in de Rode zaal Meer info: www.boekenbeurs.be

Voor wie: kinderen van 6 tot 12 jaar Wanneer: zondag 6 november: 15u30-16u30 in de Rode zaal

Op stand 218 in hal 2 stellen we onze gloednieuwe publicatie “Hoe fotografeer ik mijn kunstwerk?” voor. Fotograaf en docent Reinhart De Grendel leert je met een eenvoudig, compact digitaal toestel een perfecte reproductiefoto maken. Zo word je niet enkel de kunstenaar, maar ook de ideale reproductiefotograaf van je eigen werken. Je kan er ook het Praktijkboek voor Tentoonstellers, Handboek Portfolio, Nooit en Is Beter nog Ver inkijken. Ter gelegenheid van de 75ste editie van de Boekenbeurs bieden we alle abonnees een exclusieve korting van 10% in onze stand. Kom gerust eens langs! En breng de bon mee… (Het Forum voor Amateurkunsten bundelt op de Boekenbeurs alle publicaties van de amateurkunstensector. Je kan de bon gebruiken bij het kopen van elke publicatie in de stand.)*

HOE FOTOGRAFEER IK MIJN KUNSTWERK? HANDLEIDING VOOR DE KUNSTENAAR

29 Wedstrijden DOMAINE DE LA LICE 2011: WANDTAPIJT - GROOT FORMAAT Prijs van de Minister van Cultuur van de Franse Gemeenschap Deze wedstrijd wordt georganiseerd in een driejaarlijkse cyclus: wandtapijt (groot formaat), tapisserie in miniatuur en ontwerp voor wandtapijt (karton groot formaat). De wedstrijd 2011 is voorbehouden aan wandtapijt (groot formaat). Aan deze wedstrijd is een prijs verbonden, uitgereikt door de Franse Gemeenschap van België: “Prix de la Ministre de la Culture de la Communaute Française”. De prijs bedraagt 2.500 euro en beloont het onderzoek en de creativiteit in het domein van het wandtapijt. Het wandtapijt (groot formaat) moet van recente datum zijn, niet ouder dan 5 jaar en van een hoge technische en esthetische kwaliteit. Elke deelnemer mag 1 wandtapijt voorstellen. Groepswerken zijn niet toegelaten. Techniek en gebruikte materialen zijn vrij toegelaten zolang het principe van het kruisen van draden (door elkaar vlechten van ketting- en inslagdraden), in ruime zin wordt gerespecteerd. Het wandtapijt meet minimaal 2 m². Omwille van het tentoonstellen van de ingezonden werken, mag de hoogte van het wandtapijt niet meer zijn dan 250 cm. Het wandtapijt mag twee- of driedimensionaal zijn en moet kunnen opgehangen worden. Een tentoonstelling met geselecteerde werken zal georganiseerd worden in de loop van het jaar 2012. Inschrijvingsvoorwaarden: woonachtig zijn in België - geen leeftijdsbeperking. Deadline: 15 oktober 2011 Reglement en inschrijvingsformulier zijn op vraag te verkrijgen: Nora Chalmet 09 348 68 34 E: [email protected]

KUNSTWERK WOONZORGCENTRUM DE OEVER Door de initiatiefnemer wordt een wedstrijd uitgeschreven met het oog op de verwezenlijking van een uniek kunstwerk. Het kunstwerk dient geïncorporeerd te worden in de inkomhall van het woonzorgcentrum De Oever, Meulenbroekenlaan 11 te 8840 Oostnieuwkerke. De maximale kostprijs van het gerealiseerde kunstwerk bedraagt 25.000 euro (inclusief BTW en inclusief alle andere kosten). Het gedicht “Ontmoeting” (Herman Rohaert) vormt de inspiratie voor de kunstenaar. Het kunstwerk moet de filosofie van deze passage vertalen. Deze vertaling kan zich uiten door kleur, beweging of andere door de kunstenaar te bepalen vormelementen. Techniek en/of materiaalkeuze moeten beantwoorden aan duurzame vereisten. Je treedt de ruimte / en mijn ogenblik binnen. / Kijkt niet op, laat niets merken. / Je draagt je wereld mee in kielzog, sluier, sleep en / geurenkolk. / We ontmoeten en ontbinden, / alles mag nu, alles versmelt. / Je vertrekt, laat bellen / achter, ze glinsteren / tot ze openspatten, één na / eén, kaal en leeggewaaid. / Mijn strand. De deelnemende kunstenaars moeten het bewijs leveren van hun kunstenaarschap door een bewijs van erkenning of tentoonstellingen en een curriculum vitae. Ze moeten hun vakbekwaamheid aantonen door een referentielijst van eerdere projecten. Elk dossier met ontwerp(en) moet uiterlijk op vrijdag 21 oktober 2011 om 10u afgegeven worden bij het secretariaat van de initiatiefnemer OCMW Staden, Hospitaalstraat 1 te 8840 Staden. Meer info: Tine DOCHY, O.C.M.W.-secretaris: 051/48.06.80 (tijdens de kantooruren) | E: [email protected]

KUNSTWEDSTRIJD TEKENKUNST De cultuurraad van Heist-op-den-Berg en Cultuurcentrum Zwaneberg organiseren een kunstwedstrijd met als discipline tekenkunst. Ingezonden tekeningen zijn enkel het resultaat door het gebruik van één of meerdere technieken zoals hier vermeld: grafietpotlood, houtskool, contépotlood, zilverstift, Siberisch krijt, tekenpen, rietpen en/of bister, inkt. Deelname De kunstwerken moeten een eigen ontwerp zijn! Elke deelnemer kan maximum drie werken van recente datum inzenden. Elk onderdeel van een reeks wordt als één afzonderlijk werk geteld. Een reeks van 3 werken geldt dus als 3 werken. Deelname aan de wedstrijd is gratis. Prijzen 1e Prijs: 1000 euro + waardebon € 250 bij ‘t Kaderke 2e Prijs: 400 euro + waardebon € 200 bij ‘t Kaderke 3e Prijs: 200 euro + waardebon € 150 bij ‘t Kaderke De prijzen kunnen niet gecumuleerd worden. De werken mogen niet genaamtekend zijn. Eventueel moet de naam afgedekt zijn. Inschrijven: vóór vrijdag 18 november op het adres: Cultuurcentrum Zwaneberg - Kunstwedstrijd ‘Tekenkunst’, t.a.v. Mieke van der Heijden, Bergstraat z/n, 2220 Heist-op-den-Berg, 015/22.83.56 Proclamatie en prijsuitreiking De proclamatie en de prijsuitreiking aan de laureaten vinden plaats tijdens de vooropening van de tentoonstelling van de geselecteerde werken op vrijdag 25 november 2011 om 20.30 uur in de tentoonstellingsruimte van Cultuurcentrum Zwaneberg. De tentoonstelling loopt van 26 november tot 22 december 2011. Extra: DRAWING FOR LIFE Tijdens de vernissage zal er een actie voor Music For Life plaatsvinden. We willen een 10-tal tekenaars tekeningen laten maken. Deze kunnen onmiddellijk gekocht worden door het publiek, variabele prijzen van 5 euro tot eventueel 40 euro, dat kiest u zelf. Alle opbrengsten gaan uiteraard naar Music For Life. Als je geïnteresseerd bent om op deze avond te komen schetsen/tekenen, duid dat dan aan op het inschrijvingsformulier! Wij maken zelf een selectie uit de kunstenaars die hieraan willen deelnemen, je wordt hiervan op de hoogte gebracht. Alvast bedankt! Meer info: [email protected]

GAVERPRIJS 2012 Begin 2012 wordt in CC De Schakel in Waregem de veertiende Gaverprijs uitgereikt, tweejaarlijkse wedstrijd voor schilderkunst. De laureaat gaat naar huis met 5000 euro, de tweede prijs bedraagt 2500 euro, de derde prijs 1000 euro. De winnaar mag eveneens in januari 2013 een tentoonstelling uitwerken in De Schakel. De jury bestaat uit Jo Coucke (Deweer Gallery), Norbert De Dauw (kunsthistoricus), Johan Pas (kunstcriticus, Academie Antwerpen), Marc Ruyters (ART) en Cindy Wright (kunstenares). Inschrijven gebeurt t.e.m. 28 november 2011. Alle info, het reglement en het inschrijvingsformulier vind je op www. ccdeschakel.be/gaverprijs

30 Wedstrijden MAURITS NAESSENSPRIJS VOOR SCHILDERKUNST 2012 Al enkele decennia worden in Meise culturele prijzen uitgereikt voor poëzie, kortverhaal, schilderkunst en amateurtheater. Voor schilderkunst is dit de Maurits Naessensprijs. De wedstrijd staat open voor iedereen, wonende of verblijvende in België. Prijzen: 1e prijs: 1200 euro / 2e prijs: 500 euro / 3e prijs: 250 euro / Jongerenprijs Roger Vander Stockt: 250 euro (voor kunstenaars geboren na 1 januari 1986). De deelnemers leveren twee werken in, uitgevoerd in olieverf, gouache, acryl, potlood, inkt, aquarel of tempera met een maximale afmeting van 100 x 100cm. Er worden maximum 120 deelnemers toegelaten tot de wedstrijd. Inschrijven kan tot 31 december 2011, door een foto te bezorgen van de werken waarmee je wil deelnemen:, M. Naessensprijs, gemeentebestuur Meise, dienst cultuur, Tramlaan 8, 1860 Meise of per mail naar [email protected] Inschrijvingsgeld: 15 euro te betalen bij het binnenbrengen van de werken. Van elke geselecteerde deelnemer zal van 16 maart tot 1 april 2012 tenminste één werk tentoongesteld worden in het Cultuurhuis van Meise, Brusselsesteenweg 44 te Meise. Meer info: www.demuzevanmeise.be BRUSSELICIOUS Onder de noemer "Brusselicious" viert Brussel 2012 als jaar van de gastronomie. O.a. met een kunstproject waarbij kunstenaars rond 5 thema's uit de gastronomie een werk maken: friet, Brusselse spruitjes, chocoladewafels, glazen bier en mosselen. U bent schilder, beeldhouwer, plastisch kunstenaar, designer, modeontwerper of gewoon kunstliefhebber? U wil graag geselecteerd worden om uw persoonlijke toets te geven aan een monumentaal werk dat daarna een plaats krijgt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Zowel individuele kunstenaars als kunstenaarscollectieven of scholen kunnen een project indienen. Voor het bestek en de 3D-animatie van de vijf werken, stuur een mailtje naar [email protected] Meer info: www.brusselicious.be

Zoekertjes GEZOCHT: BEGELEIDER POTLOODTEKENEN Ik zoek iemand die me op onregelmatige tijdstippen kan begeleiden in potloodtekenen. Voorstel: in ruil wil ik (naakt) poseren. Contact: [email protected] TE KOOP: MATERIAAL BEELDHOUWEN, STEENBEWERKING EN WASTECHNIEK 2 hamers, 1 tandhamer, steen- en diamantrasp,1 professionele dremel en diamantstiften, beitels (plat en punt met wiadia snee en bouchardeer), 3 splijtbeitels, 1 haakse slijper "Makita"en 1 haakse slijper "Flex" O 125mm, 1 compressor, 1 slijper met droog en water, stenen, 1 werktafel op wielen en verstelbaar in hoog-laag-draaiend. Stenen Carrara, Springstone, blauwe- en Franse steen. Meer info: 011/523602 | E: [email protected] AANBOD: LASWERK Op zoek naar fijn laswerk voor sokkels, kaders, kleine meubels, enz? Lasser met ervaring uit het Gentse helpt kunstenaars met staal- en lasproblemen. Meer info: [email protected] GEZOCHT: NAAKTMODEL De tekenklas van de Academie Lier zoekt nog een vrouwelijk model. De lessen zijn op dinsdag- of donderdagnamiddag. Ervaring niet noodzakelijk. Contact: Greet Van Autgaerden: 0486/337521 TE KOOP: OLIEVERF WINSOR & NEWTON 2 x n°40 Titanium Wit - 1 x n°39 Terre Verte - 1 x n°41 Vandyck Bruin - 1 x n°7 Cadmium Lemon Hue - 1 x n°29 Naples Yellow Hue - 1 x n°33 Prussian Blue - 1 x n°34 Raw Sienna - 1 x n°6 Cadmium Red Deep Hue - 1 x n°48 Permanent Green Light. Nieuwe tubes, 200ml. 4,5€/stuk (winkelprijs 7€) Meer info: [email protected] GEZOCHT: JOB als medewerker/assistent van een professioneel kunstenaar of job als illustrator of job als lesgever Ik ben al een hele tijd bezig met beeldende kunst, het is mijn doel om mijn creativiteit om te zetten in een job; ook mensen die een tentoonstellingsruimte (of galerie) hebben en interesse hebben in mijn creaties mogen mij vrijblijvend contacteren. Meer info: www.andyvanhul.moonfruit.com GEZOCHT: GALERIE Ik zoek een galerie of iemand die mijn schilderijen wil tentoonstellen. Overzicht werken: www.kunst-alma.weebly.com GEZOCHT: MODELLEN VOOR LANGDURIGE SCHILDERPROJECTEN (Brugge) Diverse professionele naakt / gedrapeerd / man / vrouw / meisje modellen voor langdurige projecten in mijn schilderijatelier in Brugge, België. Minimaal 4 weken, 6 uur per dag. Moet ervaring hebben met levend poseren. Geen fotoshoot! Moet comfortabel werken met kunstenaars uit verschillende delen van de wereld, dus een beetje Engels is goed. Betaalde opdracht. Stuur uw aanvraag met info over uw ervaring + 2 recente foto's, tel en adres naar [email protected] TE KOOP: DROOGREK VOOR GRAFIEK Zeer stevig droogrek voor grafiek (publivenor, geel gelakt op zeer stevige wielen), 50 rekken van 130/90cm, totaal 130/100cm. Prijs: 480 euro Contact: 0497/502519 | E: [email protected]

UW ZOEKERTJE IN KUNSTLETTER[S] ?

Stuur uw zoekertje door via www.kunstwerkt.be of KUNSTWERK[t], Redactie KUNSTLETTER[s], Bijlokekaai 7c, 9000 Gent. Uiterste inzenddatum voor de volgende editie: 16 november 2011. GEZOCHT: DEELNEMERS KUNSTBEURS Een kunstevenement in Halen op 19 en 20 november 2011 met exposanten die kunstwerken aanbieden van een hoge artistieke waarde. Daarom opteren wij voor deelname van kunstenaars met enige naam en faam uit binnen- en buitenland. Selectie door deskundige jury. Vooraf een tentoonstelling met kunstwerken die worden afgestaan door de exposanten voor een veiling ten behoeve van ontwikkelingsprojecten in Afrika. Meer info: www.kunstvoorafrika.be GEZOCHT: DRAAISCHIJF Tweedehands draaischijf gezocht voor pottenbakken. Contact: 0496/749001 E: [email protected] GEZOCHT: ZELFSTANDIGE KUNSTENAARS Ik ben op zoek naar zelfstandige kunstenaars die mij willen vertellen hoe ze groeien of gegroeid zijn in hun vak. Contact: [email protected] TE KOOP: ACRYLTUBES Daler Rowney: flessen wit / Potten Amsterdam 500ml: verschill. kleuren / Potten Galeria 500ml: Pale umber / Amsterdam Tubes 250ml + 120 ml: verschill. kleuren / Pebeo High Viscosity Tubes 100 en 150ml: verschill. kleuren / Vallejo 200ml: Marsoranje ¾ / Resttubes / 1 fles Acrylic glazing medium 473ml. Totale waarde acrylmaterialen: 353 euro. Geef mij een goeie prijs en het is allemaal van jou! E: [email protected] GEZOCHT: MARIE-ANTOINETTE Voor mijn mail-art-project alles m.b.t. MarieAntoinette (18 e eeuw), laatste koningin Frankrijk. Oude en nieuwe postkaarten, artikels, beeldmateriaal: Versailles, barok, rococo, mode, pruiken, textiel, behang, interieur, tuinen, Franse revolutie e.d. Sturen naar Saartje Stiers, Kloosterstraat 70, 2000 Antwerpen TE KOOP: KITTEC XLINE OVEN Kittec Xline 60 met bentrup TC 60 Thermocomputer. max. 1250°C, 43 cm doorsnede, 46 cm hoog, 66 liter. Meer info: 0496/802893 E: [email protected] (NAAKT)MODEL 20-jarige studente zoekt opdrachten als (naakt)model. Regio Aalst/Gent. Niet veel ervaring, maar leergierig. Contact: [email protected] GEZOCHT: GALERIE/AGENT Ik ben een kunstenaar (schilder), werkzaam in Oostende en ik ben op zoek naar een galerie of agent/manager om mijn werk te beoordelen en eventueel te vertegenwoordigen. Contact: Hans Defer | 0497/91 98 62 [email protected]

GEZOCHT: AGENT/MANAGER/GALERIE Als plastisch kunstenaar (schilderkunst) zoek ik een agent/manager/galerie met het oog op de verdere internationale uitbouw van mijn artistieke carrière. Ik ben geselecteerd voor de Biënnale van Firenze 2011 en krijg andere uitnodigingen voor buitenlandse beurzen. Contact: [email protected] | 0497/52 71 88 GRATIS AANBOD Tekengerief, tekenpennen, Rotring inkt, sjablonen, bobby, A4 kaften met kleppen e.d. Dit alles wegens pensionering. Contact: Rob Spitaels 03/666 29 85 | E: [email protected] GEZOCHT: OUDE ANALOGE FOTOTOESTELLEN Alvorens ze mee te geven met het huisvuil, bedenk dat u me plezier kunt doen met een seintje, ik kom ze met een glimlach ophalen. Zo kan ik mijn collectie vergroten. Dank aan de vorige gevers. Contact : Lucien Casteels |09/372 89 08 | [email protected] TE HUUR: ZEEFDRUKATELIER TE HUUR (per dag) Heb je een speciaal project ( affiche, cd-hoes, kaarten, enz.) in gedachten dat je in zeefdruk wilt uitvoeren? Hier de oplossing: een volledig uitgerust zeefdrukatelier dat je per dag kunt huren + begeleiding. Verbruikte materialen worden apart aangerekend. Meer info: 09/378 07 62 [email protected] TE HUUR: SCHILDERSEZELS VOOR EXPOSITIE Nieuwe schildersezels voor expositie te huur. Gewicht: 5,5 kg. Maximale canvashoogte: 120 cm. Aantal : 10. Prijs: 10 euro per stuk voor eerste week. Nadien 5 euro per stuk per week. Contact: Jo Meuwissen | 0475/79 03 27 | [email protected] GEZOCHT: MODEL Ik zoek een vrouwelijk model (18 tot 30 jaar) om naakt te poseren voor een beeldhouwer. Dit liefst overdag. In de omgeving van Ieper, Roeselare. Contact: 057/48 86 34 | [email protected] GEZOCHT: ZELFSTANDIGE KUNSTENAARS Ik ben op zoek naar zelfstandige kunstenaars die mij willen vertellen hoe ze groeien of gegroeid zijn in hun vak. Contact: [email protected] GEZOCHT: EXPOSANTEN (Leuven) Het wijkbureau Mannenstraat te Leuven staat open voor (amateur-)kunstenaars om tentoon te stellen. De tentoonstellingsruimte is gratis. De werken blijven 2 maanden aanwezig. Meer info: [email protected] | 016/22 38 59

31

GEZOCHT: PASPOP Ik ben studente aan de modeacademie van Gent en ben op zoek naar een paspop, maat 34-36 (gratis of voor een kleine vergoeding). Contact: 0495456375 | E: [email protected] GEZOCHT: KUNSTENAARS Voor een grootschalig en nieuw outdoorevent (cultuur en ontspanning) zijn we op zoek naar kunstenaars die hun werken willen tentoonstellen. Een uitzonderlijk moment om uw kunstwerk te laten zien! Event is gepland voor 2012. Gelieve contact op te nemen via [email protected] GEZOCHT: FLOPPY DISKS (HD) Heeft u oude floppy disks (HD) rondslingeren? Gooi ze niet weg. Ik recycleer ze om kunst mee te scheppen. Kan u mij helpen? Contact: [email protected] TE KOOP: TROPISCH HOUT VOOR HOUTDRAAIERS Voorgedraaide stukken in allerhande soorten tropisch hout te koop en ook nog kleine blokken, coccobollo, palisander, ebben, rozenhout enz. Uit het atelier van een houtdraaier. Contact: 0485317677 | E: [email protected] GEZOCHT: NAAKTMODEL VOOR TEKENAAR /BEELDHOUWER Liefst student(e), kan zowel ‘s avonds als in de dag mits afspraak. Ervaring niet noodzakelijk, wel een goede spirit. Atelier centrum Antwerpen. Contact: [email protected] GEZOCHT: POPPEN OP MENSENMAAT Ik ben op zoek naar een of meerdere poppen op mensenmaat, die ik verder wil bewerken als kunstobject. De poppen moeten stabiel kunnen staan en 1m tot 1,5 m groot zijn. Uit welke materie ze gemaakt zijn, speelt geen rol; liefst niet te duur. Meer info: 0478/968717 | E: [email protected] GEZOCHT: GOED DROOG HOUT Ik heb een erfenis gedaan van een 60-tal houtbeitels. Ik wil deze uitdaging ook nog aangaan om in hout te beitelen. Wie helpt mij aan kwalitatief goed en droog hout van enige afmeting? Contact: 0496/239611 | E: [email protected] GEZOCHT: MOBIELE TENTOONSTELLINGSPANELEN De uitleendienst van Stad Diksmuide wil haar tentoonstellingspanelen vernieuwen en deze aankopen. Wie heeft een tip? Contact: 051/519159 | E: [email protected]

32 TE KOOP: ELEKTRISCHE KERAMIEKOVEN EN TOEBEHOREN Elektrische oven Nabertherm HO 120E. Bovenlader. Met controllor C7. 220 volt. Binnenafmetingen: 460 breed, 455 lang en 565 diep. Inhoud 120 liter, gewicht 125 kg. Stapelplaat, stapelzuilen en verbindingsstukken. Maar acht keer gestookt. Weegschaal Ohaus, triple balance. Diverse glazuren, oxydes en materialen. Prijs overeen te komen. Meer info: 0485/355846 | E: [email protected] ATELIERRUIMTES / TENTOONSTELLINGSRUIMTES GEZOCHT: KUNSTENAARS DIE WILLEN TENTOONSTELLEN Kunstkroeg Comptoir Des Arts te Brugge is steeds op zoek naar kunstenaars die hun werken wensen tentoon te stellen. Dit prachtige pand (keldercafé in hartje Brugge) is de geschikte plaats om uw werk te tonen aan een kunstzinnig publiek. Wij bieden de nodige accommodatie en service om uw vernissage te verzorgen en uw tentoonstelling loopt gedurende 1 maand. Tentoonstellen is gratis en ook voor de publiciteit komt Comptoir Des Arts deels tussenbeide. Gezien het succes van deze formule dient men rekening te houden met een wachttijd van enkele maanden. Info: www.comptoirdesarts.be GEZOCHT: ATELIER (in of rond het Gentse) Ik ben dringend op zoek naar een (ruim) atelier, dat kan dienst doen als schildersatelier en beschikt over water en elektriciteit. Verwarming zou handig zijn, maar hoeft niet. Verder zijn er niet echt vereisten. Contact: [email protected] TE HUUR: EXPOSITIERUIMTE & WORKSHOPRUIMTE (Merksem) Oostkaai 1: mooie ruimte van 50m² met zeer veel lichtinval. Kunstenaars kunnen bij ons hun werken tentoonstellen aan democratische prijzen. Termijnen zelf te bepalen. Gelegen: 6 km van Antwerpen-Centraal Station en gemakkelijk bereikbaar met het openbaar vervoer. Gratis parking vlakbij. Wifi, beamer, laptop, projectiescherm en professionele lichtinstallatie zijn aanwezig. Contact: 0483/000.803 | E: [email protected] GEZOCHT: EXPOSITIERUIMTE IN STEENKOOLMIJNSTREEK Ben op zoek naar een galerie/zaal/ruimte die iets te maken heeft met het steenkoolmijnverleden in Limburg, Borinage, Noord-Frankrijk om mijn werk (tekeningen en sculptuur) tentoon te stellen. Meer info: E: [email protected] | W: www.klavema.eu GEZOCHT: LOCATIE (GEEL) De Geelse kunstkring ( GKK ) is dringend op zoek naar een betaalbare locatie voor samenkomsten en workshops voor haar leden. Liefst te Geel of omgeving. (De huur v.d. huidige locatie wordt niet meer verlengd wegens gemeentelijke reorganisaties.) Contact: 0499/24 77 20 | E : [email protected]

TE HUUR: ATELIER (Antwerpen) Ruime, lichte kamer, + 20m². Geschikt als schildersatelier, tekenen, grafisch,… Geen dans of dergelijke. Zurenborg, Antwerpen. Vrij vanaf nu. Contact: [email protected] TE HUUR: GALERIJ ARTE FALCO (Antwerpen) De galerij "Het Godshuis Van der Biest" werd in 1504 verbouwd en de gotische kapel is nog altijd bewaard. Dit is nu een prachtige ruimte in oud Antwerpen om kunstwerken tentoon te stellen. Contact: grenné@skynet.be AANBOD: LICHTRIJKE WERKPLAATS (Gent) het vogelnest vzw heeft sinds 1 oktober 2011 een werkplaats ter beschikking voor één of twee gepassioneerde en gemotiveerde kunstenaars. Ben je op zoek naar een ruimte in het Gentse om te experimenteren of te creëren? Spreekt een atelier van ongeveer 85m² in een groter geheel met veel daglicht je aan? Meer info: www.hetvogelnest.be/informatie.html | Contact: [email protected] GEZOCHT: KAMER VOOR KUNSTSCHILDER (Antwerpen) Ik ben op zoek naar een leegstaande kamer in Antwerpen die ik +/- 2 maal per week kan gebruiken om mijn schilderijen te vervaardigen. Minimum +/- 16m². Contact: W: www.tomdeboeck.com | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER (Gent) Ik zoek een schildersatelier/kleine woonst om te huren vanaf december 2011. Geen luxe, wat belangrijk is is daglicht en ruimte. Contact: 0489/107625 | E: [email protected] TE HUUR : EXPORUIMTE (Brussel-stad) Aan kunstenaars die eigen werk verkopen. Gelegen Brussel-stad, Zuidstraat 104. Locatie heeft zeer veel passage (30m Manneken Pis, 200m Markt). Ruimte heeft hoge plafonds, 4m x 8m met ruime vitrine in neoclassicistisch gebouw. Huur: vanaf één maand - forfait van 275€ + 45% vraagprijs op eerste schijf van 1000euro, 35% op 2de schijf 1000euro, 25% op alles hierboven, met voorwaarde van minimum 2 halve openingsdagen/week. Contact: [email protected] GEZOCHT : ATELIER (Brugge) Ik zoek een klein atelier dat ik kan gebruiken of delen met mensen in de nabije omgeving van Brugge. Contact: 0476/058668 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER (OMGEVING) LEUVEN Enkel om te kopen of gratis in gebruik of voor een huur in natura (in ruil voor een kunstwerk). Minstens 4 x 15 m, hoge plafonds (minstens 3 m hoog). Contact: Arne Reynaert | 016/25 11 06 | [email protected]

GEZOCHT : ATELIER/WERKRUIMTE Ik ben op zoek naar een atelier/werkruimte in het Brusselse. Ik ben beeldend kunstenaar en maak vooral video-installaties. Alle tips zijn welkom, want de commerciële huurprijzen zijn echt onvoorstelbaar hoog. Contact : [email protected] TE HUUR: ATELIER VOOR AMBACHT Huisje in tuin in het centrum van Leuven, op wandelafstand van het station. Gelijkvloers (50m2) met wastafel, apart lokaaltje met wastafel en aparte toiletruimte, mezzanine (25m2) met apart lokaal, centrale verwarming en tuin. Te huur vanaf september of oktober 2011. Meer info : Dirk De Maeyer | 0499/18 97 41 | [email protected] GEZOCHT: ATELIER (Brussel) Ik ben op zoek naar een atelierruimte in Brussel (liefst omgeving St-Gillis, maar we houden alle opties open), samen met nog enkele andere kunstenaars/designers/... We zouden een minimum van 200 à 300m² nodig hebben, liefst met veel lichtinval, maar staan open voor alles, alle reacties welkom! Contact: 0494894730 | E: [email protected] GEZOCHT: ATELIER (Brussel) Ben een figuratieve kunstenaar en zoek een atelierruimte in het centrum van Brussel van 50 tot 100m². Contact: 0477204730 | www.peteryullovart.be TE HUUR: EXPOSITIERUIMTE THEOBALDUS KUNSTHUIS (Turnhout) Prachtige ruimte van de voormalige 14e eeuwse kapel : 75 m² tentoonstellingsruimte, sokkels, panelen met professionele verlichting en ophangsystemen zijn ter uwer beschikking. Meer info: www.theobalduskunsthuis.be TE HUUR: EXPOSITIERUIMTE (Antwerpen) dropZZ is een gelijkvloerse ruimte in centrum Antwerpen. Diepe ruimte 82m2, witte muren met rails, spots, kitchenette met koelkast, een spoelbak , 5 grote tafels en 12 stoelen. Prijzen: 50 euro/halve dag, 75 euro/dag, 250 euro/ week, 800 euro/maand. Meer info: 0479/97.11.57 | E: [email protected]

33

Agenda EXPOSITIES / EVENEMENTEN WEST-VLAANDEREN Expeditie Carrara – una settimana particulare': een brede selectie werken van verschillende kunstenaars uit 7 jaar carrarastages, ingericht door Isidoor Goddeeris. De expo loopt in Atelier Brugsesteenweg 111 in Roeselare, tot en met 16 oktober 2011. Open: ma-do: van 10u tot 12u en van 14u-17u, zat en zon: van 14u-17u. Meer info: 0478/82 59 24 | [email protected] Hout, water en vuur: een toonmoment met werk van Philippe Mattelaer (keramiek en porselein), Luc Michiels (houtsculpturen) en Jimmy Wyseur (schilderijen). Tot en met 16 oktober 2011 in Galerij YVY, Godshuislaan 24 te Roeselare. Open: ma-vrij: 10u-12u / 14u-17u, za-zo: 10u-18u. Meer info: www.drie.weebly.com Opendeur bij frie hardeman, Abeleplein 8A te Abele (Poperinge) n.a.v. Buren bij kunstenaars: op 14, 15 en 16 oktober 2011. Open: vrij: 16-18u, zat en zon: 10-12u en 13u30-18u. Meer info: http://home.scarlet.be/~jozefh Tentoonstelling in kader van Buren bij kunstenaars door Kunstkring Mercurius van 14 tot en met 16 oktober 2011 in CC De zwerver, Dorpsstraat 92 te Leffinge. Met werk van Josiane Verlee, digitale beeldvorming, Etienne Bloes, acryl, Ide Roland, acryl, Osaer Helena, aquarel, Christina Beelen, keramiek en aquarel, Tratsaert Christine, olieverf en aquarel, Ronny Clibouw, inlegwerk, Mireille Willaert, kalligrafie, Juul Caster, olieverf, Arlette Lems, textiel, T'Jonck Anny, aquarel, Dumarey Diana, olieverf en keramiek, Irene Neyrinck, keramiek. Open: vrij: 10-16u, zat en zon: 10-18u. Meer info: [email protected] Opendeur en tentoonstelling van etsen bij Gilbert Vandaele n.a.v. Buren bij kunstenaars: op 16 oktober 2011 van 10 tot 18u, Pottestraat 89 te Poperinge. Meer info: [email protected] Tentoonstelling diverse disciplines beeldende kunst door het Kunst Atelier (AssebroekBrugge): tot 26 oktober 2011 in Sedia, Stationsstraat 41 te Oostkamp. Pen: di tot zat: 14-18u. Meer info: [email protected] Expo en voorstelling kunstboek “Dagboek van een omringende wereld" ter gelegenheid van 65ste verjaardag en 25 jaar schilderkunst van Rogette Jonckiere. Gastkunstenaar: Jenny Reynaert (brons en keramiek). In IJzertoren (1ste verdieping) te Diksmuide. Tot 31 oktober. Open: ma-vrij: 9-17u, zat en zon: 10-17u. Meer info: www.rogettejonckiere.net

KONDIG UW ACTIVITEITEN TIJDIG AAN!!! Een tentoonstelling, kunstenroute of andere evenement gepland? We kondigen het graag aan in KUNSTLETTER[s] en op onze website www.kunstwerkt.be. Gelieve voor uw aankondigingen gebruik te maken van het online-formulier op www.kunstwerkt.be (onder “Agenda”). Uiterste inzenddatum voor de volgende editie van KUNSTLETTER[s]: 16 november 2011. Digitaal werk van jook (Joke Neyrinck) in: ° Bibliotheek Ter Elst, Warandestraat 7 te Gistel. Tot 31 oktober 2011. Open: ma & do: 15-18u, di & vrij: 17-20u, woe: 13-18u, zat: 9-12u. Meer info: www.jook.be Het thema "N.V. De mens" gezien door de ogen van Christophe Deroo (schilderijen), Sam Elony (fotografie) en John Blommaerts (assemblages en schilderijen). Van 1 t.e.m. 30 november 2011 in Bibliotheek Kris Lambert te Oostende. Meer info: www.christophederoo.webs.com Kris Verbrugghe stelt schilderijen en wasschilderijen tentoon in de Oude Kerk, Kerkdreef te Vichte op 19 & 20 november, 26 & 27 november en 3 & 4 december telkens van 11 u tot 18 u. Meer info : [email protected] Pressed Flower Art: tentoonstelling van geperste wilde bloemen en planten door Jos Poel: tot 8 januari 2012 in Bezoekerscentrum De Doornpanne, Doornpannestraat, 2 te Koksijde. Meer info: 058/533833 | E: [email protected] Recente abstracte schilderijen met diverse technieken van marcg: tot januari 2012 in brasserie Promenade, Albert1 Promenade 80 te Oostende. Meer info: 0479/980530 | E: [email protected] OOST-VLAANDEREN Jos Hendrickx - Een Vlaamse Einzelgänger in Europa: overzichtstentoonstelling van het oeuvre van de tekenaar, graficus, aquarellist en glaskunstenaar Jos Hendrickx (19061971). Van 15 oktober tot 6 november 2011 in kasteel Cortewalle, Essendreef te Beveren. Open: woe, zat en zon: 14-17u. Meer info: 03/775 98 46 | E: [email protected] Huldetentoonstelling schilderijen, beelden, houtskooltekeningen en etsen van wijlen Etienne Le Compte. Opbrengst ten voordele van VZW De Valier. Tot 16 oktober 2011 in Seniorie Eden Park, Villalaan 17, Erembodegem-Aalst. Open: zat: 14-19u, zon: 11-18u, week: 14-17u. Meer info: 0475/293911 | E: [email protected] Rond de Verstraetens: kunstenaars uit regio Zottegem tonen werk met het thema "Verstraeten" (Zottegemse kunstenaarsfamilie) als inspiratie of uitgangspunt. T.e.m. 16 oktober 2011 in Antiek & Brocant De Gorik, H. Hartplein te Zottegem. Open: 14-19u. Meer info: [email protected] Glastentoonstelling met werk van Joris Messiaen: glas-in-lood, brandschilderen, zandstralen, etsen en graveren en ook nieuwe

technieken zoals fusing (to stick, 2D en 3D), inkleuren van blank glas, vormsmelten en pâte-de-verre. Op 22 en 23 oktober 2011, van 9 tot 18u in Paviljoen aan het Kasteel van Laarne (Eekhoestraat 7). Meer info: 0486/33 29 23 | E: [email protected] Recent werk van Servi Van Grinsven. Tot 23 oktober 2011 in Galerie William Wauters, Antwerpse Heirweg 5 te Oosteeklo. Open: vrij, zat, zon: 14-18 uur. Meer info: 0477/342074 | E: [email protected] Beeldend werk in confrontatie met een fotoselectie: Luc Anseeuw en Ivan Van de Cappelle: tot 30 oktober 2011 in Galerie Pim De Rudder, Hoogstraat te Assenede. Meer info: 0487/60 42 62 - 0475/83 79 16 | E: [email protected] Luc Standaert stelt tentoon in het Gentse Novotel (naast stadhuis) tot en met 31 oktober 2011. Dagelijks gratis toegankelijk. In première: de werken geselecteerd voor de Biënnale van Firenze. Voorstelling van het kunstboek “Windows”. Meer info: [email protected] Tentoonstelling in Huize Het Kunstcollectief aan de Ganzestraat 89 in Schendelbeke (Geraarsbergen). Tot eind oktober 2011: werk van Yossam (Gerda de Clercq), Saela (Brigitte Bauwens), Marieke De Ridder, Lucien D'Haeyer en Melina Lotigiers. Meer info: 0473/79 47 86 (Saela, Brigitte Bauwens): [email protected] | 02/233 06 52 (Yossam, Gerda De Clercq) De vrouw in de kunst toont de frisse en karaktervolle schilderijen van Distel in combinatie met de naakte bronzen van Irenee Duriez. In de Wichelsestraat 20-22 in Lede. Tot 1 november 2011, telkens op zat-, zon- en feestdagen van 14u tot 20u. Meer info: [email protected] VLAAMS BRABANT Jubileumtentoonstelling n.a.v. 15-jarig bestaan van kunstgroep RAM. Met werk van Rudi Willaert, Alex Van Bogaert, André Vandenput, gastkunstenaars Anne Rowies en Willy Ophalvens en werk van 4 BKOleden. T.e.m. 16 oktober 2011 in CC Den Blank te Overijse. Open: zat en zon: 10-18u, week: kantooruren + openingsuren taverne. Meer info: [email protected] Jaarlijkse tentoonstelling van kunstkring 10x10: 10 kunstenaars stellen 10 nieuwe werken tentoon, o.a. keramiek, aquarel, zijdeschilderen, collages, fotografie, beeldhouwwerk,... Kunstenaars: Ulrike Bender, Jeremie Cassiman, Martine Devel, Christiane

34 Sleewaegen, Mimi Vandevelde, Chris Van Lil, Marleen Van Horenbeeck, Sara Van Rompay, Katrien Voets en Rita Wets. Gastkunstenares: Irène Dedeurwaerdere. Op 21, 22 en 23 oktober 2011 in CC Wauterbos te Sint-Genesius-Rode. Open: vrij: vanaf 19u30, zat en zon: 11-19u. Meer info: 0485/686314 | E: [email protected] Goedele De Mey presenteert in de tentoonstelling ‘Leven in woord en beeld' schilderijen met menselijke figuren. Met teksten in kalligrafie van Lieve Mertens. In het lokaal dienstencentrum Sint-Alexius in de Veldbornstraat 26 in Tienen. Tot 31 oktober 2011 tijdens de kantooruren. Meer info: Goedele De Mey | 016/82 22 13 | [email protected] ANTWERPEN 17 leden van de Olense Kunstkring OK2000 stellen hun werken tentoon in het Parochiecentrum Onze-Lieve-Vrouw Olen. Keramiek, smeedwerk, grafiek, schilderijen zoals: fijn schilderen, abstract, abstract figuratief. Op 14, 15 en 16 oktober 2011. Open: vrij: 11-18u, zat: 13-18u, zon: 11-18u. Meer info: [email protected] Eva Nauwelaerts stelt tentoon met schilderijen en tekeningen op het Convent van het Begijnhof in Lier. Van 22 t.e.m zondag 30 oktober 2011. Open: zat en zon: 10u30-19u. Meer info: www.evanauwelaerts.be De leden van de Geelse Kunstkring GKK stellen hun werken tentoon in De Schrijnwerkerij te Geel. Van 22 t.e.m. 30 oktober van 10u tot 18u. O.a. olieverf, acryl, etsen, linosnede, beeldhouwen. Meer info: 0499/297720 | E : [email protected] Tentoonstelling van Joris Peeters in samenwerking met Kunstkring Toreke Herenthout. In de tentoonstellingsruimte van VTC De Mixx, Asbroek 1 in Herselt. Naast sculpturen en juwelen van Joris is er werk te zien van Nicole Gios, Rosa Helsen, Clara Janssens, Bert Mans, Carl Medaer, Maria Schroven, Elza Stassijns, Kari Van Rooy en Maria Verreydt. Tot 22 oktober 2011. Open: ma-zat: 9-21u (zon gesloten). Meer info: Clara Janssens | 014/51 26 57 | [email protected] "Uit Roet en Rook zal ik Scheppen" van Frans Frengen en "Een gefragmenteerd verhaal van Porseleinen Schoonheid" van Maria ten Kortenaar. Tot en met 29 oktober 2011 in Galerie Ludwig Trossaert, Museumstraat 29 te Anterpen. Meer info: [email protected] In Paviljoen De Notelaer (Notelaerdreef 2 in Hingene, Bornem) vindt een dubbeltentoonstelling plaats met werk op papier van Fred Bervoets en foto's van Dirk Vermeirre. Tot en met 31 oktober 2011, telkens van zaterdag tot en met donderdag van 14u tot 18u. Meer info: 03/889 69 20 | [email protected]

Tien jaar Dubbeltalent: met werk van Albert en Eric De Vree: tot 31 oktober 2011 in bibliotheek Viswater, Tongerlostraat te Berendrecht (open: di en do: 10-18u, woe: 10-20u en elke 2e en 4e zat: 10-14u en in WZC Monnikenhof, Monnikenhofstraat 109, Berendrecht (open: dagelijks: 10-17u). Meer info: 03/5688082 of 03/5686935 | E: [email protected] In ontmoetingscentrum De Meerloop (Begijnhof 44) in Turnhout worden kalligrafie en schilderijen van Hilde Deroy en Remy Sterkens getoond tot 4 november. Open: ma-vrij: van 13u30-17u en zon: 14-18u. Meer info: 014/41 26 11 | [email protected] In Puur(s) Natuur, in Galerij Vocar, wordt atelierwerk van de leden getoond. Locatie is Breendonkdorp 77 in Puurs. Tot 4 november 2011. Open op woe en do: van 13u30-17u. Meer info: Marline Dhondt | 0498/70 99 08 | [email protected] Fantasierijke keramische creaties van Jan Van Damme: op 5, 6 en 7 november 2011 te Niel. Open: zat en zon: 14-17u, ma: 10-17u. Meer info: [email protected] In Galerij Vocar (Breendonkdorp 77 in Puurs) toont Frieda Sels een selectie van haar aquarellen. Van 6 november tot 14 december 2011. Open op woensdag en donderdag van 13u30-17u en op zondag van 9u-12u. Meer info: Marline Dhondt | 0498/70 99 08 | [email protected] Beeldend op stal: tentoonstelling door 6 kunstenaars met dezelfde achtergrond hebben (opleiding Kunstacademie Hoogstraten): keramiek, fotografie, beeldhouwen, lassen, composities met vindmaterialen, … Op 19-20 en 26-27 november 2011, telkens van 11 tot 18u in Oude Sint-Martinus Pastorij, Berckhovenstraat 11 te Westmalle. Opening: vrijdag 18 november 2011 om 20u. Meer info: [email protected], 0484/504 560 of Luc Van Roy, [email protected], 03/312 33 75 Vierenveertigste groepstentoonstelling met werken van Nicole Gios, Mieke Govaerts, Rosa Helsen, Clara Janssens, Bert Mans, Josée Liekens, Carl Medaer, Joris Peeters, Maria Schroven, Elza Stassijns, Kari Van Rooy, Ilse Verbruggen en Maria Verreydt . Locatie is de Sint Gummaruskerk in Herenthout (Vonckstraat). Op 19 en 20 november 2011 van 14u tot 18u. Meer info: Clara Janssens | 014/51 26 57 | [email protected] 26e Midwintertentoonstelling van Kunstkring de Geelhand: op 26 en 27 november 2011 (10-18u) in de Markgraaf (1e verdieping) en het Kostershuisje te Hove. Diverse disciplines. Meer info: www.degeelhand.be Tentoonstelling kunst op zijde: van 3 tot 11 december 2011 in het Convent, Begijnhof te Lier. Open: 13-17u, ook tijdens de kerstmarktavonden, gesloten: ma en di. Meer info: [email protected]

In de tentoonstelling 'Kerst en Kunst' toont August Van Dyck iconen. In Galerij Vocar, Breendonkdorp 77 in Puurs. Van 15 december 2011 tot 19 januari 2012. Open op woensdag en donderdag van 13u30-17u en op zondag van 9u-12u. Gesloten op feestdagen. Meer info: Marline Dhondt | 0498/70 99 08 | [email protected] Tentoonstelling van werken met gemengde technieken van Mieke Govaerts. In het gemeentehuis van Herenthout, Bouwelse Steenweg 8. Tot eind december 2011. Open: ma van 9 tot 12u, van 13u30 tot 16u en van 17u30 tot 20u, di en woe van 9u tot 12u en van 13u30 tot 16u, do en vrij van 9u tot 12u. Meer info: Mieke Govaerts | 0497/77 96 76 | [email protected] LIMBURG Art in Vita: tentoonstelling van KunstKollektief Aspa's in Vrijzinnig Ontmoetingscentrum Vita, Prinsenhoflaan 29 te Maaseik. Tot 16 oktober 2011. Open: ma-vrij: 9-17u, zat en zon: 14-17u30. Meer info: dennistruyen@gmail. com Leden van Kunstkring Kosmos stellen de werken tentoon, gemaakt tijdens workshops modeltekenen en schilderen. Tot en met 22 oktober in 7 Heerlijkheden, Blauwe kei 48 te Lommel. Open: elke dag vanaf 11u, ma: gesloten. Meer info: www.kosmos-lommel.be Tentoonstelling van Kunstkring Curtista Koersel n.a.v. het 20-jarig bestaan: van 22 tot en met 30 oktober 2011 in Galerij Casino, Kioskplein, 25 te Beringen-Mijn. Open: 14-17u. Vernissage: vrijdag 21 oktober om 20u. Meer info: 011/429588 | E: [email protected] In Residence: tentoonstelling van artistieke duizendpoot Koen Broucke in cultuurcentrum Hasselt, Kunstlaan 5 te Hasselt. In de tentoonstelling zullen 7 personages uit zijn fictieve universum aan bod komen. T/m 13 november 2011. Open: di t/m vr van 10 tot 17u, za en zo van 13 tot 17u. Meer info:011/771519 | E: [email protected] Oogrijm: tentoonstelling van Renaat Ramon in cultuurcentrum Hasselt, Kunstlaan 5 te Hasselt. T/m 13 november 2011. Open: di t/m vr van 10 tot 17u, za en zo van 13 tot 17u. Meer info:011/771519 | E: [email protected] Kunstbeurs op 19 en 20 november 2011 in GC De Rietbron te Halen, met exposanten die kunstwerken aanbieden van een hoge artistieke waarde. Aan de kunstbeurs gaat een tentoonstelling vooraf met kunstwerken die worden afgestaan door de exposanten voor een veiling ten behoeve van ontwikkelingsprojecten in Afrika. Meer info: www.kunstvoorafrika.be

35 Tekeningen en grafisch werk van Elsa van den Hoogen in het Diagnosecentrum van Lommel (Binnensingel 44). T.e.m. 31 december 2011. Open: ma-vrij: 8-20u, zat: 8u30-12u. Meer info: [email protected] BRUSSEL Tentoonstelling Dimitri Vanderhaeghen: tot 31 oktober in Ten Weyngaert, Bondgenotenstraat 54 te Vorst. Open: elk weekdag van 8u30 tot 18u, dinsdag tot 19u30, vrijdag tot 16u. Meer info: www.tuipie.be | http://tenweyngaert.vgc.be La céramique contemporaine s'expose : keramiek van Clementine Dupré en Marit Kathriner in Ateliers galerie de L'Ô, Waterstraat 56A te Vorst. Tot 4 november 2011. Open: woe-zat: 14-18u. Meer info: 0495287174 |E: [email protected] ANDERE REGIO Marina Mertens stelt tentoon in Galerie de Twaalf Apostelen, Kapellestraat te Sluis (Nl): tot en met 23 oktober 2011. Open: ma t/m woe en zat: 9 tot 12u15 en 13u15 tot 18u, zon: 13u15 tot 18u. Gesloten: do en vrij. Meer info: [email protected]

WORKSHOPS / CURSUSSEN Lessen tekenen en aquarel in atelier Vocar te Breendonk: 5 sessies telkens op donderdag van 14u tot 16u: 13 en 27 oktober, 10 en 24 november, 8 december. Inschrijven noodzakelijk. Meer info: 0498/709908 | E: [email protected] De Schepper: workshop objecttheater: hier staan inventiviteit, spelplezier, verbeelding en scheppingskracht centraal om de meest poëtische, komische, absurde of dramatische ideeën te visualiseren. Pat Van Hemelrijck focust op de eigenheid van het spelen met objecten en het creëren van visueel sprankelende tafereeltjes. Op zat en zon 22 en 23 oktober 2011, telkens van 10 tot 17 uur in zZmogh vzw, Engelbert Van Arenbergstraat 43 te Gent . Org: Figurentheater Het Firmament. Meer info: 015/ 34 94 36 | E: [email protected] Zeefdrukworkshops programma 20112012: er wordt gestart met een beginnerscursus en in de loop van de reeks workshops wordt er verder opgebouwd, zodat alle zeefdruktechnieken aan bod komen. Docent is Karolien Boucquaert. In Lembeke. Op 22 oktober ‘Mama's zeefdruktasjes' (textiel), op 14 april 2012 ‘ARTwork' (ontwerpen en drukken van een cd-hoesje) en op 30 juni & 7

juli 2012 tweedaagse workshop ‘fotografische belichtingstechnieken' (zelfportret). Meer info: 09/378.07.62 | [email protected] Gummi voor dummies: Paul Contryn (De Maan) sopt je in een bad van rubber tot je vingers helemaal gerimpeld zijn. Gummivellen in alle mogelijke kleuren vormen het hoofdingrediënt. Je krijgt de gekste, meest kleurrijke en beweeglijke figuren. Locatie_Evenement : Datum : Op zat en zon 19 en 20 november 2011 in Erfgoedcentrum Lamot, Van Beethovenstraat 8 te Mechelen. Org: Figurentheater Het Firmament. Meer info: 015/ 34 94 36 | E: [email protected] Tekenen naar waarneming en documentair tekenen bij Kunstkring Were Di. Vanaf 23 november 2011. Locatie is het Dienstencentrum in Zele, Lokerenbaan 43. Meer info: Denise Raes | 0473 81 52 78 | [email protected] of An.Van Gassen | 0474 79 76 14 Meer cursussen en workshops vind je op www.kunstwerkt.be

Ben je gepassioneerd door beeldende kunst? Zou je graag je werk tentoonstellen, nieuwe technieken aanleren, op de hoogte blijven van activiteiten op het vlak van beeldende kunsten? Misschien is KUNSTWERK[t] dan wel iets voor jou.

KUNSTWERK[t] is het aanspreekpunt voor de actieve kunstbeoefenaar in Vlaanderen. Informatie, projectondersteuning, workshops, expomaterialen of uitleenkoffers: het zijn maar enkele van de zaken waarvoor je bij KUNSTWERK[t] terecht kunt. Via publicaties, het magazine KUNSTLETTER[s] en onze website houden we geïnteresseerden op de hoogte van activiteiten op het vlak van de beeldende kunsten. Meer info: Surf naar www.kunstwerkt.be of vraag een uitgebreid infopakket aan via [email protected] of 09/235.22.70 KUNSTWERK[t] vzw Bijlokesite Bijlokekaai 7C B-9000 GENT T +32 [0]9 235 22 70 www.kunstwerkt.be [email protected]