LiNX -riem als drager van technologie-
Studiegebied Industriële Wetenschappen en Technologie Opleiding Industrieel Ontwerpen Optie Academiejaar 2005-2006
Jonas Bossuyt
Voorwoord Deze thesis is het naslagwerk van een eindwerkproject met als titel LiNX: de riem als
drager van technologie. Dit eindwerk kadert in de opleiding ‘Industrieel Ingenieur, Industrieel Ontwerpen’, die door de Hogeschool West-Vlaanderen, departement PIH te Kortrijk wordt ingericht. Bij deze dank ik het personeel van de campus en vooral het docententeam van de opleiding Industrieel Ontwerpen voor hun inzet en intensieve begeleiding. Uit dit team wil ik in het bijzonder mijn interne promotor, Kristel Dewulf, bedanken voor haar raadgevingen en de opvolging van mijn eindwerk. Haar kritische raadgevingen hebben dit werk in goede banen geleid. Tevens dank ik Godwin Van Hooreweder, wiens praktische bedrijfservaring bijzonder nuttig is gebleken en mijn nicht Hadewych Delbaere voor het grondig nakijken van deze thesis op taal- en andere fouten. Ik wil verder het team van Branie bedanken omdat het me de kans gegeven heeft mijn kunnen als ontwerper te tonen. Vooral Dominique Derom en Kim Meinen stonden steeds voor me klaar. Ook Marieke en Wim, mijn collega’s binnen de Indigo Award-wedstrijd, hebben me gedurende het hele project raad, steun en informatie gegeven. Ik bedankt verder nog het team van de Indigo Award, dat de studenten de unieke kans biedt om zich te laten gelden op de professionele ontwerpmarkt. Aan het einde van mijn studies dank ik ook mijn ouders en grootouders die me de kans boden deze opleiding te volgen. Hun steun was onmisbaar. Daarnaast dank ik ook mijn familie, vrienden, medestudenten en docenten voor hun interesse en hun sporadisch duwtje in de rug. Jonas Bossuyt
I
Inhoudstafel Voorwoord....................................................................I Inhoudstafel................................................................II Inleiding.......................................................................V Formulering van de opdracht.....................................VI 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Abstract..........................................................................VI Situering van het bedrijf................................................IX Situering van de wedstrijd.............................................XI Opdrachtstelling..........................................................XIII Eisenpakket..................................................................XIV Projectfiche van het eindwerk.......................................XV
Fase 1: De informatiefase............................................1 1. Branie Belt........................................................................1 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5.
Het productieproces...............................................................1 Het gebruik.............................................................................2 De look....................................................................................2 Merkanalyse en marktstrategie..............................................2 De kostprijs............................................................................3
2. Marktonderzoek...............................................................4 2.1. Enquête...................................................................................4 2.2. Marktanalyse..........................................................................4 2.2.1. Functioneel 2.2.2. Esthetisch: Image-building 2.3. Trends.....................................................................................9
3. Samenvatting van de informatiefase.............................10 4. Conclusie en uitbreiding van het eisenpakket...............11
Fase2: De exploratiefase............................................12 1. Concepten.......................................................................12 II
2. Conceptvoorstellen.........................................................12 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5.
Couple Call............................................................................12 MP3-spelersfunctie...............................................................13 Automatische identificatie...................................................13 Voice Message......................................................................14 Play Belt................................................................................15
3. Vergelijking met eisenpakket.........................................16 4. Conclusie van de exploratiefase.....................................17
Fase 3: De uitwerking................................................18 1. De MP3-functie...............................................................18 1.1. 1.1.1. 1.1.2. 1.1.3. 1.1.4. 1.1.5. 1.1.6. 1.1.7. 1.2. 1.2.1. 1.2.2. 1.2.3. 1.2.4. 1.2.5. 1.3.
Analyse van de MP3-markt...................................................18 Soorten MP3-spelers Mogelijkheden Batterijen Zonder scherm Beschermingsgraad De kleinste MP3-spelers Samenvatting van analyse Exploratie.............................................................................29 Eisenpakket MP3-functie Integratie in de riem Modulariteit Dataoverdracht MP3-onderdelen Conclusie van de MP3-functie..............................................36
2. De schakel......................................................................36 2.1. 2.1.1. 2.1.2. 2.2. 2.3. 2.3.1. 2.3.2. 2.4. 2.5. 2.6. 2.6.1. 2.6.2. 2.6.3. 2.6.4. 2.6.5. 2.6.6. 2.6.7.
Analyse van de riemschakel.................................................36 Afmetingen Overige eigenschappen Eisenpakket van de schakel..................................................37 Exploratie van verbindingssystemen...................................37 Twist-schakel Fastener Bepaling van het volume van de MP3-spelerfunctie............40 Eerste ontwerp van de LiNX.................................................41 Ontwerp van de MP3-LiNX...................................................43 Principe Printplaat met componenten Kader Bediening Deksel Afmetingen Definitieve vorm
III
2.7.
Tweede ontwerp van de LiNX...............................................54
3. De sluiting......................................................................56 3.1. 3.1.1. 3.1.2. 3.2. 3.3. 3.3.1. 3.3.2.
Analyse van de sluiting.........................................................56 De heupomtrek Soorten sluitingen Exploratie van de sluiting.....................................................58 Uitwerking van de fastenersluiting......................................59 Vormgeving Aanpaslengte
4. Het materiaal.............................................................................62 4.1. Kader....................................................................................62 4.2. LiNX......................................................................................62 4.2.1. Eisenpakket 4.2.2. Neopreen 4.2.3. Santopreen 4.2.4. Hytrel® 4.2.5. EPDM 4.2.6. Keuze
5. Het geheel......................................................................64 6. De kostprijs....................................................................65 6.1. 6.2.
Vraagkostprijs......................................................................65 Fabricagekost.......................................................................66
Fase 4: Algemeen besluit...........................................67 1. Vergelijking met de eisenpakketten..............................67 1.1. 1.2. 1.3.
De riem.................................................................................67 De MP3-functie.....................................................................68 De schakel............................................................................69
2. Bemerkingen..................................................................70 3. Conclusie........................................................................71
Bijlagen en bronnen
IV
Inleiding Dit eindwerk biedt een overzicht van een volledig ontwerpproces, dat startte bij een opdrachtstelling en resulteerde in een concreet en productieklaar product. Dat product is een riem als drager van technologie. Deze thesis werd gestructureerd volgens de vier fasen van de ontwerpmethodologie. Na een duidelijke formulering van de opdracht, startte de zogenaamde ‘informatiefase’. In deze eerste fase werden de eisen en de randvoorwaarden van het project duidelijk gedefinieerd. In de tweede fase, de ‘exploratiefase’, werd de verzamelde informatie gebruikt om een optimaal concept te bepalen. Verschillende ideeën werden onderzocht, maar - rekening houdend met de wensen van het eisenpakket – werd daaruit het meest geschikte concept geselecteerd. De uitwerking van dat concept gebeurde in de derde fase. In deze fase moest rekening gehouden worden met de productietechnieken van de kunststofverwerking, de ergonomische eisen van riem, de technologie van een MP3-speler, en nog een aantal andere factoren. Eens het model volledig op punt stond, moest het klaargestoomd worden voor de productie. Hiervoor Ten slotte kwam ik tot de evaluatie van het ontwerp door het te toetsten aan de eerder geformuleerde eisen. Deze evaluatie vindt u in mijn algemene besluitvorming terug. Samenvattend kan ik stellen dat het doel van mijn thesis is u de algemene evolutie te schetsen van de ontwikkeling van mijn product. Welke methode ik hanteerde, hoe mijn idee tot stand kwam, hoe ik dit idee naar de productiemarkt vertaalde en welke factoren dit ontwikkelingsproces hebben beïnvloed.
V
Formulering van de opdracht 1. Abstract De LiNX is een riem die bestaat uit verschillende schakels die je - dankzij het unieke bevestigingssysteem - eenvoudigweg aan elkaar klikt, volledig zoals jij het wil. Een van die schakels is een volwaardige MP3-speler met 1 gB flashgeheugen en herlaadbare batterij. Deze riem laat jong en oud toe uren naar muziek te luisteren zonder dat je MP3-speler in de weg zit.
VI
Dit eindwerk loopt ook onder een andere wedstrijd : de
Indigo Award.
Die is uitschreven door de Jonge
Kamer Genk voor laatstejaarsstudenten om hun de kans te bieden hun eindwerk te realiseren in samenwerking
met
ondernemingen
die
zich
profileren op het vlak van innovatie en design.
Dit eindwerkproject is eigendom van Branie, een jong en dynamisch bedrijf. Het doel van Branie is om de houding van de hedendaagse gebruiker tegenover de riem
te
veranderen,
door
van
de
riem
een
Hot
Fashionaccessoire te maken, zoals een zonnebril, een rugzak of een horloge dat kan zijn. Op die manier wil Branie de leider worden in de groeiende en fascinerende wereld van de riem.
Gebaseerd op de laatste trends in de mode-en productwereld, de miniturisatie van MP3-technologie en het voortdurend verlangen naar muziek is de LiNX ontworpen. De MP3-speler is hot. In alle vormen en maten komt hij op de markt en er wordt lustig gekocht en geluisterd. Dankzij de eeuwige technologische evolutie geraken steeds meer liedjes almaar sneller op de speler en steeds langer kan je aan één stuk door luisteren. Maar geen enkele ervan heeft het voordeel van de onzichtbaarheid van de LiNX. Of je nu luistert of niet, LiNX zit nooit in de weg. Hij blijft dicht bij je, klaar om je van je favoriete muziek te voorzien. Je kan hem nooit verliezen, want hij zit echt ín je riem! Wil je hem eens thuislaten, of meegeven aan je zusje? Wil je die andere riem dragen en toch naar je muziek luisteren?
VII
Geen probleem! Dan haal je de MP3-
LiNX er gewoon van tussenuit! De LiNX-schakels worden vlot maar stevig aan elkaar geklikt dankzij het unieke
gepatenteerde
bevestigingsysteem van Ir. G. Van Hooreweder. Dit systeem maakt het ook mogelijk dat de sluiting tot op 7.5 mm nauwkeurig kan aangepast worden! De hele LiNX wordt uit een soepel,
maar sterk
plastic
gemaakt dat bestand is tegen zweet,
water
en
UV-licht.
Deze riem is ontworpen om jaren mee te gaan!
VIII
2. Situering van het bedrijf
Branie is een organisatie die werd opgericht in juni 1999, in Antwerpen. Een klein team professionals met een achtergrond van finance, fashion marketing en merchandising zorgde voor een explosieve groei van het bedrijf. Het doel van Branie is om de houding van de hedendaagse gebruiker tegenover de riem te veranderen, door van de riem een Hot Fashionaccessoire te maken, zoals een zonnebril, een rugzak of een horloge dat kan zijn. Op die manier wil Branie de leider
worden
fascinerende
in
de
wereld
groeiende van
de
en
riem.
De riem zoals we hem kenden op het einde van de 20ste eeuw zag er nog net zo uit
als
2000
jaar
geleden.
Het
getalenteerde designteam van Clemtone Designstudio
ontwierp
voor
The
OrangTiga Company, weliswaar met de hulp
van
Dupont
de
Nemours
(een
wereldleider op vlak van innovatie), de
Branie belt. De meest prestigieuze designautoriteiten van over de hele wereld hebben het hoge innovatiegehalte van Branie erkend met verschillende awards: Good Design Award,
Reddot Design Award Winner 2003, Observeur du Design 2003, Ipso Bandnew Finalist, I.D. Magazine Annual Design Review Winner, enzovoort.
www.brani.com www.clemtone.com
IX
Branie international OrangTiga NV Grote Steenweg 50 2550 Waarloos België Chairman
David Kodde
VP International sales
Jan De Lancker
Sales
Myriam Roekens
Customer Services
Kim Meynen
Marketing
Dominique Derom
Merchandising
Philippe Vertriest
X
3. Situering van de wedstrijd
Indigo Award is een wedstrijd voor laatstejaarsstudenten die hen de kans biedt hun eindwerk te realiseren in samenwerking met ondernemingen die zich profileren op het vlak van innovatie en design. Dit project wordt volledig ondersteund door drie Hogescholen in Vlaanderen met een afdeling Productontwikkeling & Design: Industrieel
Ingenieur Industrieel Ontwerpen aan de Hogeschool West-Vlaanderen, departement PIH te Kortrijk, Integrale Productontwikkeling aan het Hoger Instituut voor Integrale
Productontwikkeling te Antwerpen en Productdesign aan de Media en Design Academie te Genk. Deze Hogescholen hebben elk hun eigen aanpak van productontwikkeling. Indigo wil net van deze accentverschillen gebruik maken om een kruisbestuiving tot stand te brengen door studenten van de verschillende hogescholen samen te brengen rond eindwerkthema's die vooraf door de ondernemingen worden bepaald. Via dit project hoopt Indigo de eindwerkervaring van de student te verrijken en de kans te vergroten dat diens eindwerk resulteert in een innovatief technologisch ontwerp dat, binnen het interessante productgamma van een bestaande onderneming, zijn weg naar de markt zeker zal vinden.
Jonge Kamer Genk heeft de organisatie van deze wedstrijd mogelijk gemaakt. De Jonge Kamer is een internationale beweging die aan jonge mensen de kans geeft zichzelf te vormen door het bewust opnemen van verantwoordelijkheid en engagement in hun gemeenschap. Jonge Kamer Genk kan voor dit project rekenen op de volledige steun van en samenwerking met Design Vlaanderen en Optimo.
XI
Voor mijn eindwerk werkte ik samen met Marieke Meire, studente in Antwerpen, en Wim Buts, student in Genk. Deze samenwerking had een verrijkende invloed op mijn ontwerp. Doch heeft ieder een eigen eindwerk gemaakt, en werd de samenwerking beperkt tot het uitwisselen van informatie en raadgevingen.
XII
4. Opdrachtstelling Dit eindwerk liep in het kader van de Indigo Award, meer uitleg rond dit project werd al gegeven. Mijn eindwerk was in opdracht van Branie, innovator van de broeksriem, en ik werkte samen met 2 andere laatstejaarsstudenten: Marieke Meire van het Hoger Instituut
voor
Integrale
Productontwikkeling
in
Antwerpen
(opleiding
Integrale
Productontwikkeling) en Wim Buts van de Media en Design Academie (KHLim) in Genk, opleiding Productdesign. Marieke, Wim en ik werkten aan 3 verschillende eindwerken die binnen hetzelfde bedrijf parallel tot stand kwamen. Daarbij was het de bedoeling dat we elkaar zoveel mogelijk hielpen en vakspecifieke kennis uitwisselden. Er werd van het bedrijf verwacht zoveel mogelijk inspanning te leveren om minstens één van de 3 ontwerpen ook effectief te realiseren. Ik ben benieuwd wat de andere twee als eindresultaat zullen hebben. De specifieke opdracht van dit eindwerk luidde: ‘Ontwerp een riem als drager van technologie’. Aan die opdracht werd een eisenpakket gekoppeld waaraan de nieuwe riem moest voldoen. De riem moest bijvoorbeeld in de lijn van het imago van Branie liggen:
Branie is Indisch voor ‘durven’ en dat straalt het ook uit met de bestaande producten. Deze Brani-look kon in geen geval bij de riem ontbreken. De riem moest daarenboven zowel de bestaande markt bevredigen als een nieuwe markt aanboren. Met uitzondering van deze algemene eisen, was ik verder vrij zelfstandig keuzes te maken met betrekking tot de doelgroep, het materiaal, de – in dit geval geïntegreerde – technologische aanvulling, enzovoort.
XIII
5. Eisenpakket Aan welke voorwaarden moest de riem voldoen opdat deze door Branie in productie zou genomen worden? De volgende drie productkenmerken waren essentieel: Kwaliteit Innovatie Functionaliteit Deze 3 criteria uiten zich concreet in de volgende eisen:
Branie-look hebben Functioneel zijn Duurzaam zijn (levensduur langer dan 10 jaar) Comfortabel zijn in het dragen en het gebruik Statement van gezonde arrogantie uitdragen Sluiting en geheel moet stevig zijn Riem moet instelbaar zijn (voor ‘alle’ maten) Productiekosten zo laag mogelijk houden Innovatief zijn
XIV
6. Projectfiche van het eindwerk Projectfiche
versie 3
Projecttitel: de riem als drager van technologie
28/12/2005
Projecttype: studie, product
Bedrijf: Orangtiga NV - Grote Steenweg 50, B2250 Waarloos/Kontich, Belgium Projectteam: Bossuyt Jonas Derom Dominique (Orangtiga NV) Meire Marie(Hoger Instituut voor Integrale Productontwikkeling) Buts Wim (Media en Design Academie) Dewulf Kristel (Hogeschool West-Vlaanderen, departement PIH) Doelstellingen: Het doel is een prototype te maken van een riem als drager van technologie, en dit op zo’n manier dat het ontwerp klaar is voor productie. De riem moet functioneel en innovatief zijn en een Branie-look hebben. Het doelpubliek moet groter zijn dan dat van de huidige Branie producten. Deze opdracht vindt ook zijn neerslag in een thesis.
Kwaliteitsvereisten: Statutaire vereisten: neen Veiligheidsnormen: riem moet veilig zijn in gebruik Omgevingsvereisten: riem moet tegen water en zweet bestand, spatwaterdicht, stofvrij en duurzaam zijn Ergonomische eisen: sluiting moet veilig en gemakkeiljk in gebruik zijn, riem moet aanpasbaar zijn voor alle maten Input: Assistentie van Branie: Dominique Derom en Meynen Kim (maandelijkse ontmoeting) Assistentie van PIH: Dewulf Kristel (wekelijks) Kennis opgedaan gedurende de opleiding Industrieel Ontwerpen Assistentie van collega’s: Buts Wim en Meire Marie(maandelijks) Output: Realisatie van geformuleerde doelstellingen expositie
XV
Sleutelelementen: evaluatie van Branie en Kristel competitieve resultaat van de Indigo Award jury
Project beperkingen: geen/weinig praktische begeleiding door Branie geen budget Goedkeuring
Goedkeuring
Goedkeuring
projecteigenaar
projectleider
projectbegeleider
naam: Derom Dominique
naam: Bossuyt Jonas
namen: Kristel Dewulf
Datum:
Datum:
Datum:
Handtekening:
Handtekening:
Handtekening:
Mijlpalen nr.
mijlpaal
Datum:
1
Eerste projectvoorstelling: onderwerp
10/10/2005
2
Eerste vergadering met Branie
14/10/2005
3
Conclusie van analyse van Branie producten en bestaande riemen
15/12/2005
4
Tweede projectvoorstelling: analyse
23/12/2005
5
Conclusie van haalbaarheid van mogelijke concepten
12/03/2006
6
Derde projectvoorstelling: concept en systeem
30/04/2006
7
Rapid prototyping en thesis
01/06/2006
8
expo en presentatie
26/06/2006
XVI
FASE 1: De informatiefase Vooraleer te kunnen beginnen met het ontwerp van een concreet product, moet men zich eerst in de wereld van dat product, in dit geval de riem, inleven. “Wat bestaat er al?” en nog belangrijker: “wat ontbreekt er nog?”. Om dit na te gaan is een marktonderzoek noodzakelijk en ook de al bestaande Branie belt wordt geanalyseerd.
1.
Branie Belt
Mijn bedoeling is niet het hele ontwerp van de Branie Belt uitvoerig uit de doeken te doen. Wat ik wel wil doen is even nagaan wat de Branie Belt zo uniek maakt en wat de eventuele tekortkomingen ervan zijn. De Branie Belt werd geïntroduceerd als een innovatief product op alle vlakken: materiaal, sluiting en look werden vanuit een nieuwe ooghoek benaderd en gemoderniseerd. De
3
kernwoorden
van
Branie
zijn
innovatie,
functionaliteit
en
kwaliteit.
Deze kernbegrippen vertalen zich concreet in de volgende kenmerken: Kunststof Duurzaamheid Comfort Algemene toepasbaarheid Verscheidenheid Waterproof Icon
1.1
Het productieproces
De hele Branie Belt bestaat, met uitzondering van enkele metalen onderdeeltjes, uit kunststof. De verschillende gebruikte kunststoffen zijn speciaal ontwikkeld door Dupont
de Nemours. De belangrijkste van deze kunststoffen is Hytrel® : uit deze stof is de riem zelf gemaakt. Hytrel® heeft heel goede eigenschappen: het is uitzonderlijk sterk, UVresistent, waterdicht, waterbestendig, krasvrij, temperatuurongevoelig en er is de mogelijkheid om verschillende kleuren te gebruiken. Problemen, zoals bijvoorbeeld het slecht vullen van de matrijs of het voorkomen van vloeinaden, werden tijdens het ontwerpproces opgelost. Tegenwoordig staat de Branie Belt geheel op punt. Er is echter één tekortkoming: ten gevolge van het gebruik van weekmakers, een proces dat jammer genoeg niet controleerbaar is, scheidt de Belt een wit poeder af.
1
1.2
Het gebruik
De sluiting van de Branie Belt bestaat uit een micro-instelbaar systeem. Je kan de riem tot op 2 mm nauwkeurig instellen. [bijlage 13: Braniesluiting] Een feit is wel dat veel mensen de hendel om de riem aan te spannen niet gebruiken, waardoor het praktische nut daarvan dus wat verloren gaat. De resultaten van een recent onderzoek naar het gebruik van de hendel staven deze stelling: aan 30 mensen werd een Branieriem aangereikt en gevraagd deze aan te doen. Slechts 11 mensen bleken de hendel te gebruiken.
1.3
De look
Algemeen wordt gezegd dat de sluiting groot en log oogt, hoewel deze niet veel meer plaats inneemt dan de meeste andere soorten sluitingen.
1.4
Merkanalyse en marktstrategie
Wim Buts heeft een merkanalyse en marktstrategieanalyse van Branie uitgevoerd. [bijlage 2: Merkpositionerings- en marktstrategie-analyse] Uit dit onderzoek bleek dat
Branie zich in de eerste plaats tot een extraverte en exclusieve doelgroep richt. De leden van deze doelgroep zijn zowel product- als merkgefocust, en vinden bijgevolg zowel ‘typische’ producten (authenticiteit?) als naambekendheid belangrijk. Over het algemeen kiezen ze bewust hun verdelers en mijden ze massadistributie.
1.5
De kostprijs
Vooral doordat de basisgrondstof Hytrel® zoveel kost, is de Branie Belt een dure riem: €65.
2. Marktonderzoek 2.1. Enquête Het marktonderzoek dat door Wim Buts werd uitgevoerd, gebeurde aan de hand van een enquête. [bijlage 1: marktonderzoek riemen] De belangrijkste conclusies van deze enquête waren de volgende: Riemaccessoires zijn ‘not-done’, mensen hebben niet graag zakjes, haakjes e.d. aan hun riem ‘hangen’.
2
De consument zegt ofwel voor het uiterlijke te kiezen, ofwel voor de functionaliteit, maar bij de effectieve aankoop van een riem wordt toch meestal op beide aspecten gelet. Ofwel koopt de riemdrager een tweetal riemen om de broek op te houden, ofwel minimum acht riemen, één bij elke broek.
2.2. Marktanalyse Riemen worden gekozen omwille van hun uiterlijk of omwille van hun functie. Een greep uit de soorten riemen tegenwoordig op de markt:
2.2.1.
Functioneel
Figuur 1 Ophouden van broek
Figuur 2 Science fiction
Figuur 3 Klimmen
Figuur 4 Vissen
3
Figuur 5 Instrumenten
Figuur 6 Industrie
Figuur 7 Veiligheid
Figuur 8 Vastbinden van goederen
4
Figuur 9 fitness
Figuur 10 warmte
Figuur 11 Gadget - kits
Figuur 12 Spion
5
Figuur 13 Beveiliging tegen diefstal
Figuur 14 Toolbelt
6
2.2.2.
Esthetisch: IMAGE- building
Status-rangorde-macht-onderscheiding-groepsgevoel
7
2.3. Trends Ten slotte werden de hedendaagse algemene trends onderzocht. Wat volgt is een samenvattend lijstje van verschillende hedendaagse trends volgens creative director Gottfried Pank. [zie bij bronnen] Slowing down: trager leven Modulariteit Simple use Supersize images Information design Transparency Relife Service Wireless Aging materials/imperfectness Rhythm Trompe l’oeil
8
3. Samenvatting van de informatiefase Na uitvoerig onderzoek van de Branie Belt wil ik volgende bevindingen in het eisenpakket opnemen:
Ten eerste: De Branie Belt is een sterk product, maar heeft volgende negatieve eigenschappen: Uitscheiding wit poeder Overbodige hendel Sluiting oogt log Met deze kennis moet tijdens het onderwerpproces van een nieuwe riem rekening gehouden worden.
Ten tweede: De Branie Belt richt zich tot een kleine doelgroep. De bedoeling van mijn ontwerp is echter een grotere doelgroep aan te spreken, door naar een minder exclusief product over te stappen dat daardoor voor een minder geselecteerde distributie vatbaar is.
Ten derde: Het marktonderzoek laat blijken dat zowel functie als look belangrijk zijn en dat ‘aanhangattributen’ uit den bozen zijn. Ook deze gegevens wordt in het eisen pakket opgenomen.
Ten vierde: Datzelfde marktonderzoek toont aan dat er een brede waaier aan soorten riemen op de markt is en dat riemen in ieder geval in massa blijven verkopen. Deze grote variatie is in overeenstemming met de verschillende functies die een riem kan hebben.
9
4. Conclusie: het eisenpakket wordt uitgebreid We kunnen concluderen dat onderzoek naar de bestaande Branie Belt en een studie van het gevoerde marktonderzoek naar riemen in het algemeen mijn ontwerp een aantal beperkingen en eisen opleggen. Het uiteindelijke eisenpakket waarmee ik van start ga, vindt u hieronder terug:
Branie-look hebben Innovatief zijn Functioneel zijn Duurzaam zijn Comfortabel in het dragen en gebruiken Statement van gezonde arrogantie uitdragen Sluiting en geheel moet stevig zijn Riem moet instelbaar zijn: voor ‘alle’ maten Productiekosten zo laag mogelijk houden Geen uitscheiding van wit poeder Geen overbodige hendel Slanke uitvoering Grotere doelgroep Geen ‘aanhangattributen’
10
Fase 2: De exploratiefase 1.
Concepten
Nu het eisenpakket voldoende is opgesteld, kan ik de exploratiefase beginnen, concreter: brainstormen naar mogelijke concepten. De opdrachtstelling is zeer ruim: ‘integratie van technologie in een riem’. Ik selecteerde uit verschillende mogelijke conceptvoorstellen de meest adequate en ging daarna over tot het toetsen van deze voorstellen aan het eerder opgestelde eisenpakket.
2.
Conceptvoorstellen
2.1. Couple Call De Couple Call is een tool met behulp waarvan men live een datingpartner kan ontmoeten. Het concept is gelijk aan dat van de datingsites. Geïnteresseerden stellen hun eigen profiel op dat ze hanteren om met andere deelnemers in contact te komen. Ze geven informatie over hun karakter, hun uiterlijk, hun interesses, enzovoort. Ook hun verwachtingen betreffende de ander trachten ze zo accuraat mogelijk te omschrijven. Dat doen ze door het invoeren van het ‘gezochte profiel’. Wanneer nu de geïnteresseerde iemand tegenkomt die aan zijn gezochte profiel beantwoordt, ontstaat een interactie (ik denk bijvoorbeeld aan een trilling). Ook een riem zou zich er prefect toe lenen om dit soort koppelacties te integreren. Concreet zou het hele systeem technologisch in de riem moeten ingewerkt worden. Dit concept heeft zowel voor- als nadelen:
11
Positief: grote markt innovatief Negatief: minder functioneel ingewikkeld interactiesysteem complex systeem indiscreet duur
2.2. MP3-spelersfunctie Een tweede mogelijk concept is bijzonder eenvoudig: het integreren van een MP3spelerfunctie in een riem combineert het esthetische met het praktische. De momentele alomtegenwoordigheid van de MP3-speler vormde de aanzet voor deze denkpiste. Positief: Functioneel Zeer grote markt Goedkoop Discreet Eenvoudig systeem Negatief: Hoog gadgetgehalte Mogelijk verzadigde markt Weinig innovatief
2.3. Automatische identificatie “De riem vertegenwoordigt een individu” is de basisgedachte achter dit derde mogelijke concept. D.m.v. zijn riem wordt de drager geïdentificeerd en aan die identificatie wordt een bepaalde handeling gekoppeld. Een bedrijf kan het gebruik van deze riem bijvoorbeeld overwegen als ‘sleutel’ om personeel al dan niet toegang tot bepaalde ruimtes te verlenen. Het systeem is in dat geval te vergelijken met de persoonlijke badge. Indien dit concept de voorkeur krijgt, moet een sterke toepassing gezocht worden, bijvoorbeeld een skipas. Ook deze denkpiste heeft z’n voor en nadelen:
12
Positief: functioneel Innovatief Negatief: Complex systeem Sterk afhankelijk van context en randapparatuur Weinig gebruikscomfort Duur Ingewikkeld interactiesysteem Ingewikkelde data-invoering Moeilijk controleerbaar of rechtmatige eigenaar de riem draagt. Niet iedereen draagt een riem
2.4. Voice message
De bedoeling van de riem als Voice Message is een communicatieproduct te ontwerpen. Dankzij hun riem kunnen mensen op om het even welk moment een boodschap of geluiden op te nemen. Deze boodschap kan vervolgens aan iemand anders meegegeven worden.
De ontvanger kan dit dan beluisteren of eventueel opnieuw zelf gebruiken. Men zou dit concept in een riem kunnen verwerken. De bedoeling is immers dat deze functie altijd dichtbij en onmiddellijk bruikbaar is.
13
Positief: Innovatief Goedkoop Eenvoudig systeem Verhoogde emotionele waarde
Negatief: Modulair systeem noodzakelijk weinig gebruikscomfort mogelijk kleine markt hoog gadgetgehalte
2.5. Play Belt - Speelriem Een laatste mogelijkheid is een spel te ontwerpen dat met de populaire floppo’s vergelijkbaar is. De losse schakels, die onderling van elkaar verschillen (bijvoorbeeld in kleur of vorm), kunnen in een riem verzameld worden of met vrienden uitgewisseld worden. Men kan er een spel mee spelen en hoe de riem er uitziet veranderen. Hoe ‘vollediger’ de riem, hoe beter je bent.
14
Positief: Uitwisselingsaspect: verspreiding bekendheid Veel variaties in spelvormen Goedkoop Innovatief Negatief: Weinig gebruikscomfort Modulair systeem noodzakelijk Moeilijke doelgroep
3. Vergelijking met eisenpakket Vóór de verschillende concepten te toetsen aan de eerder vooropgestelde eisen, moeten we
eerst
kijken
welke
concepten
in
deze
fase
al
toepasbaar
zijn.
Nadien krijgt elke eis krijgt een weeggetal [ bijlage 3: weeggetallenmatrix]. De eisen zijn: functionaliteit ( In hoeverre is het concept functioneel?) Innovatie ( In hoeverre is het concept innovatief? ) Kost ( In hoeverre is het concept duur in productie?) Marktaandeel ( Hoeveel potentiële klanten zijn er?) Gebruiksgemak ( In hoeverre is het concept comfortabel in gebruik? ) Levensduur ( Hoe lang zal het product gebruikt worden? Afhankelijk van technische en externe factoren.) Haalbaarheid ( In hoeverre is het concept uitwerkbaar? Afhankelijk van de complexiteit en kost)
Funct.
Innov.
kost
Markt-
Gebruiks-
Levens-
aandeel
gemak
duur
Haalb.
weeggetal
6
6
4
4
4
2
1
Couple Call
2
3
2
3
2
2
2
64
MP3-functie
3
2
3
3
3
2
3
73
Identificatie
3
3
1
2
2
3
2
64
Voice
2
3
3
2
3
3
3
71
2
3
3
2
1
2
2
60
Message Play Belt
15
Een vluchtige blik op de tabel is voldoende om uit de lijst twee concepten te selecteren: de MP3-functie en de Voice Message. Om een goede keuze te maken moeten beiden nader bekeken worden en naast elkaar gelegd worden. Welke aspecten zijn doorslaggevend? Laten we even teruggaan naar de initiële bedoeling van dit project (riem als drager van technologie) en de basiseisen voor de riem (functionaliteit, innovatie). Ook met de verwachting de doelgroep te vergroten moet rekening gehouden worden. De 2 concepten worden vergeleken: MP3
Voice message
Technologie
+
+
Functionaliteit
+
+/--
Innovatie
+/--
+
Doelgroep
+
+/--
Laten we even de doelgroepen van beide concepten onder de loep nemen:
MP3-speler: De markt van de MP3-spelers is nog steeds aan het groeien en ze zijn alomtegenwoordig. Bovendien is er grote variatie in de vormen waarin ze opduiken: MP3’s worden verwerkt in horloges, truien, gsm’s, ... Ze worden steeds kleiner, handiger en zijn steeds langer operatief. De doelgroep van de MP3-speler is zeer breed, iedereen van elke klasse is een potentiële koper.
Voice Massage: De markt van de gesproken berichtoverbrenging is vooral in de macht van de telefonie. Om van deze doelgroep een deel te kunnen bereiken moet men met een concept voor de dag komen dat sterker is dan de gsm.
4. Conclusie van de exploratiefase We kunnen concluderen dat het concept van de MP3-speler sterker is dan dat van de Voice Message. Het feit dat het concept van de MP3-speler minder vernieuwend is dan het Voice-Messageconcept, wordt gecompenseerd door het feit dat het een groter doelpubliek kan bereiken en functioneler is.
16
Fase 3: De uitwerking Voor de concrete uitwerking van het gekozen concept werden volgende stappen ondernomen: vooreerst wordt de MP3-functie geanalyseerd en geëxploreerd. Daarna worden de schakels, inclusief de MP3-speler, op punt gesteld. Dan is de sluiting van de riem aan de beurt. Uiteindelijk worden het geheel en de kostprijs bekeken. Bij elk van die stappen worden de analyse-, exploratie-, beslissings- en uitwerkingsfase doorlopen, om zo tot een gegrond resultaat te komen.
1. De MP3-functie Eerst wordt een analyse gedaan naar wat een MP3-functie inhoudt. Nadien wordt gekeken wat dit betekent voor de combinatie MP3-functie – riem. Ten slotte worden de onderdelen van de MP3-functie specifiek bepaald.
1.1. Analyse We analyseren de MP3-markt op basis van de volgende criteria: de grootte van het geheugen, het aantal extra mogelijkheden en de soort batterijen die voor de speler gebruikt moet worden. Ook de beschermingsgraad van de spelers wordt nader bekeken en het belang van het scherm wordt afgewogen. Alvorens dit te doen, gaan we even na wat MP3 precies betekent. Wat is MP3? [bijlage 4: wat is MP3?] MP3 is een standaardformaat voor computerbestanden die geluidsinformatie bevatten. Een MP3-bestand is dus een bestand dat bestaat uit geluid, in tegenstelling tot bijvoorbeeld tekstbestanden die bestaan uit tekst. Daardoor lijkt een MP3-bestand, geregistreerd op een gewone cd, op een audio-cd. Op een gewone cd staan namelijk ook audiobestanden of tracks (bijvoorbeeld 15 per cd). Het verschil tussen de bestanden op een audio-cd en MP3-bestanden is echter dat de bestanden op een audio-cd niet in het MP3-formaat staan, maar wel in het zogenaamde WAV-formaat.
1.1.1. Soorten MP3-spelers Er bestaan heel wat verschillende modellen en merken van MP3-spelers, maar we kunnen het aanbod min of meer opdelen in 3 grote groepen: MP3-spelers met flashgeheugen, MP3-spelers met een kleine harde schijf en MP3-spelers met een grote harde schijf.
17
MP3-spelers met een flashgeheugen
De eerste groep MP3-spelers zijn de MP3-spelers met een flashgeheugen. Het flashgeheugen is relatief nieuw en wordt steeds populairder. Heel wat digitale apparaten, ook bijvoorbeeld digitale camera's, werken met een flashgeheugen. Ook gewone geheugensticks die je aan je computer kan aansluiten voor dataopslag werken met flash. De geheugencapaciteit is bij dit type MP-spelers beduidend minder dan bij de types met een harde schijf (die capaciteit varieert van 128MB tot 4GB voor de allernieuwste flashplayers). Concreet betekent dit dat je met een MP3-speler met flashgeheugen heel wat minder liedjes op je draagbare MP3-speler kan meenemen. Sommige toestellen zijn heel goedkoop, maar bij de meeste MP3-spelers van dit type is de prijs, ondanks de kleine hoeveelheid
geheugen,
toch
vrij
hoog.
Flashplayers hebben echter ook belangrijke voordelen, wat natuurlijk hun succes verklaart. Zo zijn er erg klein (vaak hebben ze slechts de grootte van een aansteker) en ze zijn ook érg licht. De geringe afmetingen zorgen er echter wel voor dat de display erg klein
wordt
en
soms
onduidelijk.
Een ander voordeel is dat flashplayers intern geen bewegende onderdelen hebben. Er is geen harde schijf die ronddraait, wat de kans op beschadiging aanzienlijk verlaagt. Als je bijvoorbeeld wil gaan joggen met je MP3-speler, dan neem je beter een model met flashgeheugen omdat die veel beter bestand is tegen schokken dan andere modellen. Positief: draagbaarheid door klein formaat en klein gewicht snel geheugen dat bestand is tegen zware schokken Negatief beperkte opslagcapaciteit (tot max. 2GB) relatief duur ondanks de beperkte opslagcapaciteit kleine display
Figuur 15 Voorbeeld van MP3-speler met flashgeheugen: Cowon laudio5
18
MP3-spelers met een kleine harde schijf.
Een tweede type MP3-spelers vormt een tussencategorie tussen de modellen met een flashgeheugen en die met een grote harde schijf. Dit model heeft een geheugencapaciteit die bij de meeste merken tot 6GB gaat, maar blijft desondanks nog erg compact. Zijn iets grotere afmetingen maakt het mogelijk om de speler uit te rusten met een grotere display dan die van de flashplayers. Zo kan meer informatie op een duidelijke manier gepresenteerd worden. Ook navigeren in de menu's wordt zo vereenvoudigd. Op de harde schijf kunnen meer liedjes geplaatst worden, maar de harde schijf vermindert ook de robuustheid van het toestel, wat ten koste gaat van de duurzaamheid ervan. Deze MP3speler gaat sneller stuk wanneer hij met hevige schokken belast wordt. De prijs van dit model verschilt vaak niet zo heel veel van die van de flashplayers. Toch biedt het de gebruiker aanzienlijk meer functies, waardoor dit type speler vaak een goede keuze is. Positief Draagbaarheid door klein formaat en klein gewicht Snel geheugen dat bestand is tegen zware schokken Negatief Beperkte opslagcapaciteit (tot max.2GB) Relatief duur gezien de kleine opslagcapaciteit Kleine display
Figuur 16 Voorbeeld van MP3-speler met kleine harde schijf: Creative Zen Micro
19
MP3-Spelers met een grote harde schijf
Wie altijd bijzonder veel liedjes binnen handbereik wil hebben of wie veel meer wil dan een gewone MP3-speler, vindt ongetwijfeld zijn gading in deze derde categorie. Dit model heeft een grote harde schijf die bijna niet moet onderdoen voor de harde schijven in laptops of kleine computers. Er worden courante modellen verkocht met maar liefst 60 GB ruimte
beschikbaar.
Die vrije ruimte op de harde schijf kan overigens niet alleen door liedjes benut worden. Op heel wat modellen kan je foto's bekijken en bij sommige modellen is het zelfs ook mogelijk om bewegende beelden (muziekclips, films,...) te bekijken. De uitstekende display
van
dit
model
leent
zich
hier
perfect
toe.
Natuurlijk vereisen deze functies enorm veel energie. De batterijen moeten bij de MP3spelers uit deze categorie dan ook vaker heropgeladen worden dan bij de andere types. Daarnaast zijn deze modellen ook iets groter dan de MP3-spelers met een kleinere harde schijf. Een iPod meet bijvoorbeeld 10,3 op 6.2 centimeter en is 1,4 centimeter dik. Andere modellen van andere producenten zijn vaak nog wat groter. Hoewel ook deze MP3-spelers nog perfect draagbaar zijn, wordt het toch al moeilijk deze in bijvoorbeeld een kleine broekzak mee te nemen. Positief: Duidelijke, grote display Uitzonderlijk grote opslagcapaciteit (tot 60GB) Veel functies Negatief Prijs Afmetingen van sommige toestellen Batterijverbruik
Figuur 17 Voorbeeld van MP3-speler met grote harde schijf: iPod
20
1.1.2. Mogelijkheden
Een MP3-speler gebruiken als een USB-stick of draagbare harde schijf voor dataopslag
Een MP3-speler is in de eerste plaats een drager van muziek, maar kan daarnaast ook gebruikt worden om data te transporteren. Via een zogenaamde USB- of USB2-aansluiting kan je muziek op je MP3-speler plaatsen, maar je kan die aansluiting ook gebruiken om andere gegevens op je MP3-speler te zetten. Vervolgens kan je die data opnieuw exporteren vanuit je MP3-speler naar een computer. Dit is bijzonder handig wanneer je bijvoorbeeld bepaalde documenten of bestanden steeds bij de hand wil hebben, of je kan deze functie ook gebruiken om back-ups te nemen van belangrijke bestanden. Een minderheid van de MP3-spelers maakt naast de USB-aansluiting ook gebruik van een zogenaamde FireWire-aansluiting. Dit lijkt op een USB-aansluiting, maar zorgt voor een nog snellere verbinding tussen je computer en de MP3-speler. 2 soorten verbindingssystemen: Er bestaan 2 manieren waarop je MP3-speler via USB met de computer kan worden verbonden. De eerste manier komt echter bijna alleen voor bij zeer eenvoudige flashplayers met beperkte MP3-mogelijkheden.
Het eerste type kan rechtstreeks aangesloten worden op de computer. Dit wil zeggen dat de MP3-speler een ‘plugje’ heeft dat je zo in de USBpoort van je computer kan steken. Een voordeel is dat het instrument zo heel compact blijft. Een nadeel is dat de ‘plugjes’ aan de MP3-speler eventueel kunnen afbreken.
Bij het tweede type kan je de MP3-speler niet rechtstreeks in de computer inpluggen. Er is aan de MP3-speler zelf geen plugje te zien. Daarom moet de MP3-speler via een aparte USB-draad
met
de
computer
verbonden
worden. Voor wie zijn MP3-speler als een USB-stick wil gebruiken, kan dit erg omslachtig zijn. Je moet dan immers altijd een aparte draad meenemen.
21
MP3-spelers gebruiken als een dictafoon voor opnames
Een bijzonder handige functie van enkele MP3-spelers is dat ze ook als dictafoon kunnen functioneren. Je kunt er met andere woorden gesprekken mee opnemen, iets wat vroeger met behulp van taperecorders gebeurde. Bij sommige MP3-spelers kan je zo zelfs opnames maken van de interne FM-tuner, wat je toelaat radio-uitzendingen op te nemen en afspelen. Enkele MP3-spelers gaan nog een stapje verder en kunnen externe geluiden op te nemen. In de praktijk betekent dit dat je je MP3-speler via een audiokabel kan aansluiten op een externe geluidsbron, bijvoorbeeld de versterker van een gitaar. Uitrusting Niet alle MP3-spelers zijn standaard uitgerust met een opnamefunctie. Enkele modellen hebben een interne recorder, terwijl bij andere modellen nog een extra hulpstuk moet aangekocht worden. Wie veel wil gaan opnemen, houdt daarom best bij de aankoop van een MP3-speler rekening met dit feit. Kwaliteit van de opnamens De kwaliteit van de opnames is doorgaans niet schitterend, hoewel die meestal volstaat voor waarvoor de spelers gebruikt worden. Toch is er een aanzienlijk kwaliteitsverschil tussen de verschillende MP3-spelers onderling. Bepaalde merken, zoals Apple, schenken heel weinig aandacht aan hun dictafoon of voice recorder (verkrijgbaar als een accessoire), terwijl andere merken er sterk de nadruk op leggen (bij Cowon of Iriver bijvoorbeeld). Het verschil zit vaak in de maximale bitrate waarin opgenomen wordt en in het formaat. Algemeen geldt dat een hogere bitrate beter is en rechtstreeks in het MP3formaat opnemen een beter resultaat oplevert dan via het WAV-formaat te werken. Bruikbaarheid van de opnames Alle MP3-spelers met een dictafoonfunctie of voice recorder zijn in staat om ingesproken boodschappen op te nemen, op voorwaarde dat er niet veel omgevingslawaai is en dat het toestel dicht bij de mond wordt gehouden. Het afgespeelde resultaat kan bij de MP3spelers met een lage kwaliteit erg dof klinken. De microfoon is vaak niet zo genuanceerd en
kan
dikwijls
het
onderscheid
niet
maken
tussen
voorgrondgeluiden
en
achtergrondgeluiden. Bij sommige toestellen kan je dit probleem oplossen door een externe microfoon aan te sluiten. Ook het opnemen van colleges of vergaderingen behoort bij sommige modellen tot de mogelijkheden. Cruciaal is dan wel dat er geluidsversterking wordt gebruikt en dat bijvoorbeeld medestudenten niet te luidruchtig zijn. Het opnemen van concerten is met je MP3-speler zo goed als onmogelijk. De
22
microfoons zijn niet van dien aard dat ze erg luide geluiden nog helder kunnen weergeven.
MP3-spelers gebruiken om radio te beluisteren
Bepaalde MP3-spelers kunnen ook als radio gebruikt worden. Als je zo'n MP3-speler hebt, kan je dus overal je favoriete radioprogramma's beluisteren. Dit is een erg handige functie. Wanneer je bijvoorbeeld als busreiziger in de file staat, kan je nieuwsberichten of de verkeersinformatie beluisteren. Daarnaast is het natuurlijk ook gewoon leuk om je overal op je favoriete radiozender af te kunnen stemmen. Vaak kan je van een bepaalde radiofrequentie een preset instellen, zodat je deze later heel snel kan terugvinden. Wat voor de dictafoonfunctie gold, geldt ook hier: sommige MP3-spelers hebben helemaal geen radiofunctie. Vaak kan je dan wel een aparte radio-ontvanger bijkopen, maar dan vermindert de draagbaarheid van je toestel en lopen de kosten op. Belangrijk om indachtig te houden is dat de ontvangst van je MP3-speler vaak niet dezelfde zal zijn als die bij een gewone radio. Ook al kunnen de oortjes soms dienen als antenne, toch kan je minder radiostations helder ontvangen op je MP3-speler dan op een radio. Enkel de grootste radiostations met een sterk signaal kan je goed ontvangen.
MP3-spelers gebruiken om foto’s op te slaan
De MP3-spelers van de nieuwste generatie kunnen ook gebruikt worden voor het weergeven van foto's. Hoe groter de harde schijf, hoe meer foto's op het toestel geplaatst kunnen worden. Omdat het bekijken van foto's vaak enkel een functie is van de duurste MP3-spelers, die ook uitgerust zijn met een grote harde schijf, kan een MP3-speler duizenden foto's bevatten. Vaak kan je ook meer dan gewoon kijken: sommige MP3spelers laten je ook toe in te zoomen. Het kan heel nuttig zijn je hele fotocollectie bij de hand te hebben. Digitale camera’s hebben vaak een veel kleiner geheugen dan MP3-spelers wat een fotograaf snel beperkt. Maar sommige fabrikanten maken het mogelijk om je digitaal fototoestel rechtstreeks aan te sluiten op je MP3-speler, waardoor je de foto’s van je camera gemakkelijk op je speler kan overplaatsen. Zo kan je snel geheugen vrijmaken zonder foto's te verliezen. Een nadeel is natuurlijk wel dat het scherm vaak heel klein is. Een MP3-speler moet nu eenmaal draagbaar zijn. Een voorbeeld is de Cowon iAudio X5. het scherm hiervan meet diagonaal 4,6 centimeter; bij de iPod Video is de diagonaal van het schermpje 6,4 centimeter. Wel moet gezegd dat de kwaliteit van de schermpjes vaak zeer goed is.
23
Kleuren worden helder en zeer scherp weergegeven. Meestal is er ook voldoende contrast in de afbeeldingen.
MP3-spelers gebruiken om videobeelden weer te geven
Sommige MP3-spelers hebben ook de mogelijkheid bewegende beelden te registreren. Eigenlijk is het wat oneerbiedig om zo’n apparaat nog een MP3-speler te noemen want in feite gaat het om heuse mediaspelers die niet alleen muziekbestanden, maar ook foto's en videobeelden aankunnen. In plaats van liedjes heb je uiteraard videobeelden nodig om video te kunnen kijken op deze speler. Zo kan je bijvoorbeeld in de winkel van Apple iTunes heel wat videoclips of televisieseries aankopen die je vervolgens kan downloaden en op je MP3-speler kan zetten. Technologisch gezien is het ook geen enkel probleem om thuis met een tv-kaart tvbeelden op te nemen, deze vervolgens met speciale software te converteren en vervolgens over te zetten naar je MP3-speler. Zo kan je je favoriete tv-programma's onderweg op je MP3-speler bekijken. Precies op dezelfde manier kan je je eigen homevideo’s naar de MP3-speler overbrengen om ze overal te kunnen bekijken en met iedereen te kunnen delen.
1.1.3. Batterijen
Het belang van batterijen
Je MP3-speler werkt op batterijen. Voor veel mensen zijn batterijen en stroomverbruik geen doorslaggevend factoren bij het kiezen van een MP3-speler, maar toch is het aangewezen even stil te staan bij de batterijprestaties van het toestel. Fantastisch dure MP3-spelers met gigantisch grote harde schijven worden immers volkomen onbruikbaar zodra de batterij leeg is. Hoe groter de geheugencapaciteit van je toestel, hoe kleiner het aantal liedjes is dat je met één batterijcyclus kan beluisteren.
Belangrijke dingen om op te letten
Vooral belangrijk om weten is dat fabrikanten een louter theoretische aanwijzing geven i.v.m. de levensduur van batterijen. In de praktijk gaan de batterijen van MP3-spelers veel minder lang mee. De batterijen van de duurste MP3-spelers halen meer dan 10 uren alvorens ze opnieuw opgeladen moeten worden, op voorwaarde dan nog dat je alleen naar liedjes luistert. Anders is het wanneer je videobeelden bekijkt. Omdat video kijken veel meer batterijkracht gebruikt, valt je MP3-speler dan vaak al na een paar uurtjes uit.
24
Het is dus aangewezen om, vóór tot een aankoop over te gaan, eerst te beslissen of je veel batterijvretende toepassingen zal gebruiken en de specificaties van meerdere MP3spelers te vergelijken.
Types batterijen
MP3-spelers maken gebruik van 2 verschillende types batterijen. De beide types hebben specifieke voor- en nadelen. Ten eerste gebruiken sommige MP3-spelers zogenaamde AA(A)-batterijen. Dit zijn de gewone standaardbatterijen die ook in heel wat andere elektrische apparaten, zoals bijvoorbeeld elektrische tandenborstels of speelgoed, gebruikt worden. Het is belangrijk om weten dat je ook herlaadbare batterijen in je MP3-speler kan gebruiken. Het belangrijkste voordeel van deze batterijen is dat ze overal verkrijgbaar en eerder goedkoop zijn. Door hun beperkte toepasbaarheid worden ze echter vooral bij de kleinere MP3-spelers (met flashgeheugen) gebruikt. De andere MP3-spelers hebben een eigen vaste batterij. Dit wil zeggen dat de MP3-speler met één interne batterij wordt geleverd, die geregeld moet worden opgeladen. Dat gebeurt, net zoals bij je GSM, met behulp van een bijgeleverde oplader. Een belangrijk nadeel is dat je steeds na het leeglopen van de batterij een stopcontact moet opzoeken. Bij de AA(A)-batterijen volstaat het om gewoon ergens een batterijtje te kopen. Een tweede nadeel is dat de levensduur van de interne batterijen beperkt is. Na enkele jaren is de interne batterij stuk of moet deze steeds vaker heropgeladen worden, wat de bruikbaarheid van de MP3-speler sterk vermindert.
1.1.5. Zonder scherm Apple kwam eind 2004 met een MP3-speler zonder scherm op de markt: de iPod Shuffle. Deze iPod speelt je favoriete muziek willekeurig af of je kan een zelf opgestelde playlist invoeren. Het blijvende succes van deze MP3-speler bewijst dat een scherm niet altijd een noodzakelijk onderdeel is van een MP3-speler.
1.1.6. Beschermingsgraad Elke kwaliteitsvolle MP3-speler is spatwaterbestendig en stofdicht. Dit stemt overeen met de Ingress Protection-aanduiding IP63, volgens de Beschermingsnormen DIN 40 050. ‘Spatdicht’ betekent dat er geen schade aan het toestel is indien druppels vallend onder een hoek van 60°.
25
‘Stofvrij’ betekent dat de speler aanrakingsveilig is doordat de behuizing geheel dicht is. Tegen stof is er een volledige bescherming. [bijlage 14: Ingress Protection]
1.1.7. De kleinste MP3-spelers Een MP3-speler vinden die kleine genoeg is om in een riem te verwerken en toch functioneel blijft, is wat we zoeken. Daarom worden de bestaande MP3-spelers voor een laatste maal geanalyseerd en deze keer draait het om de afmetingen. Wat volgt is een analyse van 2 van de kleinste MP3-spelers op de markt die voldoen aan de vooropgestelde eisen voor de MP3-functie.
•
mobiBlu DAH 1500i
(bron: www.mobibluamerica.com) De kleinste MP3-speler op de markt anno 2006. De mobiBlu heeft wel een scherm, maar is omwille van zijn kleine afmetingen toch interessant nader te bekijken.
Afmetingen: 24x24x24 mm Volume: 14 cm³ Verkoopsprijs: $100
26
•
iPod Shuffle
(bron: www.ipod.com) afmetingen: 84x25x8,4 mm volume: 17,6 cm³ verkoopsprijs: $150
Technical Specifications: iPod shuffle Capacity 512MB or 1GB USB flash drive(1) Holds 120 or 240 songs in 128-Kbps AAC format(2) Stores data via USB flash drive Audio Skip-free playback Frequency response: 20Hz to 20,000Hz MP3 (8 to 320 Kbps), MP3 VBR, AAC (8 to 320 Kbps), Protected AAC (from iTunes Music Store, M4A, M4B, M4P), Audible (formats 2, 3 and 4) and WAV Upgradable firmware enables support for future audio formats Input and output USB connector 3.5-mm stereo headphone minijack Power and battery(3) Built-in rechargeable lithium ion battery Playtime: Up to 12 hours when fully charged Standby time: 1 month when fully charged Charging via USB to computer system or power adapter Full-charge time: about 4 hours Size and weight Height: 3.3 in. Width: .98 in. Depth: 0.33 in. Weight: 0.78 oz (22 g)
27
1.1.8. Samenvatting van de analyse We kunnen 3 soorten MP3-spelers onderscheiden op basis van hun geheugen: MP3spelers met flashgeheugen, spelers met een kleine harde schijf en spelers met een grote harde schijf. Mogelijke extra functies zijn: als USB-stick of externe harde schijf dictafoon radiospeler opslag van foto’s weergeven videobeelden Er worden 2 soorten batterijen in gebruik genomen: de gewone AA(A)-batterij en de vaste batterij. Een scherm is niet altijd noodzakelijk. De meeste MP3-spelers zijn spatwaterbestendig en stofdicht. De kleinste MP3-speler vandaag neemt slechts 14 cm³ in.
1.2. Exploratie Nu geweten is wat een MP3-functie inhoudt, gaan we over tot de exploratiefase. Op basis van de kennis die we nu hebben over de bestaande MP3-spelers, wordt een eisenpakket opgesteld en wordt de MP3-speler meer specifiek benaderd vanuit de combinatie ervan met een riem: welke mogelijkheden zijn er? Verder worden de mogelijke en noodzakelijke onderdelen van de MP3-speler geëxploreerd, alsook de manier waarop men data kan transfereren.
1.2.1. Eisenpakket MP3-functie Uit de analysefase kunnen we een eisenpakket extraheren dat zijn weerslag heeft op de uitwerking van de MP3-functie in een riem: compact voldoende opslagcapaciteit (min 1GB) voldoende werkingsduur (min 10 uur) schokbestendig spatwaterbestendig (IP63) stofdicht (IP63) eenvoudige bediening goedkoop
28
gebruiksvriendelijk zonder scherm Er wordt gekozen voor een MP3-functie zonder scherm, om volgende redenen: het vermindert het ingenomen volume het is aan de riem niet leesbaar, dus overbodig het weglaten van een scherm betekent niet dat de MP3-speler minder functioneel zou zijn (zie MP3-functie 1.1.5.). Spatwaterbestendigheid, stofdichtheid en de bediening komen later uitvoeriger aan bod.
1.2.2. Integratie MP3-functie in riem In dit onderdeel staan we even stil bij de manieren waarop je een MP3-functie in een riem kan verwerken. Er zijn 2 mogelijkheden: MP3 vast in riem MP3 uitneembaar Na overweging van beide mogelijkheden wordt er geconcludeerd dat een uitneembare MP3-speler de voorkeur geniet. Indien de MP3-speler vast in de riem zit heeft dit enkele nefaste gevolgen: Geen mogelijkheid om MP3-speler te gebuiken indien de riem niet gedragen wordt. Geen mogelijkheid om de MP3-speler te laden zonder riem uit te doen. Geen mogelijkheid om te riem te wassen zonder de speler te beschadigen.
1.2.3. Modulariteit Om de MP3-functie uitneembaar te ontwerpen wordt best van een modulair systeem gebruik gemaakt. Buiten het feit dat modulariteit extra mogelijkheden biedt naar gebruik toe, is het ook een sterke trend binnen de productenmarkt. De gebruiker heeft graag vrijheid over wat hij kan doen met het product. [zie Fase 1: 2.3 trends] We kunnen opnieuw kiezen tussen 2 mogelijkheden: - MP3-speler heeft een vaste plaats in de riem - de gebruiker kan de MP3-functie steken waar hij wil De keuze gaat naar de 2de optie om de eenvoudige reden dat deze een meerwaarde biedt naar de gebruiker toe.
29
Figuur 18 riem uit schakels
1.2.4. Dataoverdracht De manier waarop de data getransfereerd worden naar de MP3-speler, en vervolgens naar de oren, is cruciaal voor het bepalen van de onderdelen van de MP3-speler en dus ook voor hoe deze er uiteindelijk zal uitzien.
Dataoverdracht pc - MP3-speler
De gangbare methodes zijn Firewire USB Blue Tooth Er kan gekozen worden tussen USB en Wirefire, beide zijn gebaseerd op hetzelfde systeem. a. Bluetooth Bluetooth is een techniek die allerlei apparaten toelaat op korte afstand draadloos met elkaar te communiceren. De Bluetoothchip is snel en de radiosignalen worden niet gestoord door voorwerpen die zich tussen de apparaten in bevinden (dit is bij infrarood wel het geval). Bluetooth maakt kabeltjes voor stereoapparatuur of computers overbodig, maar is ook geschikt voor mobiele telefoons. Deze kunnen via Bluetooth met een computer communiceren of draadloos verbinding maken met een headset. Positief Snelle overdracht Geen kabels Negatief Niet standaard Geen energieoverdracht
30
b. USB Positief Standaard Data- en energieoverdracht tegelijkertijd Negatief Relatief traag c. Wirefire Positief Data- en energieoverdracht tegelijkertijd Snel Negatief Niet standaard
Dataoverdracht MP3-oordopjes
a. Bluetooth Positief Hoge kwaliteit Geen kabels Negatief Niet standaard Geen stereo, tenzij speciale receiver b. Gangbare kabeloverdracht Positief Hoge kwaliteit Stereo Standaard Negatief Kabels
31
Keuze van dataoverdracht
Er wordt in beide gevallen gekozen voor de meest gangbare methode. Voor de overdracht van pc naar MP3 wordt gekozen voor USB boven Bluetooth, omdat de USB-kabel ook voeding geeft aan de batterij. USB is ook meer gangbaar dan Wirefire. Voor de overdracht van MP3-speler naar de oren wordt gekozen voor de normale oordopjes. Blue tooth biedt geen stereo en maakt een speciale reciever aan de oordopjes noodzakelijk.
1.2.5. De MP3-onderdelen Gedetailleerde kennis van de precieze elektronische samenstelling van de MP3-speler is voor de werking van dit project minder essentieel. Het hele elektronische circuit wordt daarom eerder als ‘black box’ benaderd. Wel belangrijk is te weten te komen wat de precieze afmeting van elk onderdeel is. Doorslaggevend bij de keuze tussen verschillende onderdelen van een zelfde soort is of ze al dan niet standaardafmetingen hebben. Dat is natuurlijk om de kosten zoveel mogelijk te beperken. De noodzakelijke onderdelen van een MP3-speler zijn: Printplaat IC Geheugen Audio-output USB-input Led Batterij Wat volgt is een korte bespreking van de verschillende onderdelen. Zoals eerder aangegeven, wordt het scherm weggelaten. De printplaat De printplaat is de drager van het geheel. Hierop worden fijne koperen baantjes geëtst en de onderdelen gesoldeerd. De dunste printplaat voorhanden is 0.8 mm dik. De IC IC staat voor Integretad Circuit. Dit is het ‘brein’ van een elektronische schakeling. Sommige IC’s hebben een dikte van slechts 1.5 mm en zijn ook in de lengte en in de breedte niet meer dan enkele millimeters groot.
32
Het geheugen De redenen om voor een flashgeheugen te opteren werden al eerder aangegeven: het heeft kleine afmetingen en bevordert de robuustheid van het toestelletje. Onder flashgeheugen verstaat men een niet-vluchtige vorm van elektronische dataopslag op basis van de EEPROM-techniek. Deze techniek maakt het mogelijk om d.m.v. één programmeeractie op verschillende plaatsen in het geheugen te schrijven of te wissen. Flashgeheugen is bovendien 'persistent', d.w.z. het behoudt de data ook wanneer de spanning wordt afgezet. Een flashgeheugen is van de zelfde grootorde als de IC. De audio-output Aangezien we standaardoordopjes selecteerden, is er nood aan een poortje dat aansluiting toelaat. Standaardgrootten voor deze poortjes zijn 2.5 en 3.5 mm diameter. Het behoeft geen betoog dat we in dit geval voor een 2.5 mm-versie kiezen. [bijlage 8: audio-output] Er moet rekening gehouden worden met een hoogte van 3mm. De USB-input USB (Universal Serial Bus, oftewel Universele Seriële Bus) is een standaardonderdeel voor de aansluiting van randapparatuur op een computer (meestal een pc). Het vervangt steeds vaker de parallelle en seriële poorten, voornamelijk omdat de snelheid van dataoverdracht van USB veel groter is. Een bijkomend voordeel van USB is dat deze de stroomvoorziening van de aangesloten randapparatuur kan verzorgen. Daarenboven kan USB-apparatuur aangesloten worden zonder de computer te moeten heropstarten. Dit wordt ook wel ‘hotplugging’ genoemd. Via de USB-kabel kan het aangesloten apparaat van voedingsstroom worden voorzien. USB 2.0 levert maximaal 500 mA (bij 5 V) en dat is genoeg voor eenvoudige, langzame apparaten, zoals een muis. Apparaten die meer vermogen vergen, dienen zelf in hun voeding te voorzien. Er zijn drie varianten van USB op de markt: USB 1.0: 1,5 Mbit/s (low speed) USB 1.1: 12 Mbit/s (full speed) USB 2.0: 480 Mbit/s plug & play (high speed) De USB-poort hier nodig is een USB-B type.
33
Er zijn 2 versies: de gewone en de miniversie. Vanwege de kleinere afmetingen wordt de miniversie gekozen. De hoogte van zo’n poortje is 4mm. [bijlage 15: Lumberg USB-B socket] De led De led duidt aan of de MP3-speler al dan niet aanstaat. Een led (van het Engelse Light Emitting Diode) is een elektronische component, een diode die licht uitzendt als er een stroom in doorlaatrichting doorheen wordt gestuurd. Een Led heeft minstens 1.5V om
nodig om licht uit te kunnen zenden.
[bijlage 9: ledkarakteristieken] De batterij Uit de analysefase van de MP3-functie blijkt dat er 2 soorten batterijen worden gehanteerd: ‘normale’ AA(A) batterijen vaste batterijen Wanneer we een keuze maken in functie van de compactheid van de speler, en dus ook van de onderdelen, is die keuze snel gemaakt: normale batterijen zijn zeg groot in vergelijking met vaste batterijen. De eisen gesteld aan de batterij zijn: Min. 1.5V Min. 100 mAh zo klein mogelijk volume Volgende
batterij
is
de
concrete
invulling
van
deze
eisen
geworden
[bijlage 10: Lithium polymeer batterij]:
Ultralife - Litium Polymer Battery UBC322030 Specificaties: 3.7V 120mAh Dikte; 3.7mm Lengte:31mm Breedte:22mm
34
1.3. Conclusie van de MP3-functie Alvorens men de MP3-schakel volledig kan ontwerpen, miet eerst geken worden wat de eisen zijn van de algmene schakel en een eerste ontwerp hiervan gemaakt worden. M.a.w. er moet eerst een algemeen beeld zijn van de schakel, vooraleer we de MP3functie hier kunnen invoegen.
2. De schakel Alvorens men kan beginnen met het ontwerpen van de schakels, moet eerst een analyse van de bestaande riemen gebeuren. Dit resulteert opnieuw in een eisenpakket. In een tweede fase worden de algemene vormgeving en schakelmethode van de schakel ontworpen. Daarna wordt de MP3-schakel gedetailleerd op punt gesteld. Op basis van dit ontwerp worden ten slotte de andere schakels aangepast.
2.1. Analyse van de riem Met ‘riem’ bedoelen we de gewone broeksriem. Alhoewel deze tegenwoordig sporadisch wel een halve meter lager hangt, draagt men die meestal door de lussen heen op heupof taillehoogte.
2.1.1. Afmetingen De breedte varieert tussen 2 en 4 cm. Riemen zijn echter zelden breder dan 3 cm. De dikte ligt tussen 1 en 5 mm. Een riem is zelden dikker dan 6 mm. De afmetingen zijn vooral afhankelijk van het gebruikte materiaal.
2.1.2. Overige eigenschappen Elke riem zelf is soepel. De soepelheid hangt vooral van het materiaal af. Ook de sterkte van een riem is in grote mate afhankelijk van het gebruikte materiaal. Ze verschilt dus uiteraard van riem tot riem. De meeste riemen zijn noch water-, noch zweetbestendig. De kwaliteit van de sluiting, ten slotte, verschilt sterk van riem tot riem en is afhankelijk van het materiaal en het gebruikte sluitingssysteem. Tevens moet de riem bestend zijn tegen UV-licht en temperaturrongevoelig zijn. Een bijkomende eis die gesteld wordt, is de mogelijkheid tot kleuren.
35
2.2. Het eisenpakket van de schakel Uit de eigenschappen van de riem wordt het eisenpakket voor een schakel opgesteld: sterk dun (max. 6 mm) gemakkelijk in gebruik (openen en sluiten) waterbestendig zweetbestendig (zuurbestendig) goedkoop in productie compact (breedte max. 4 cm) soepel of klein genoeg en soepele verbinding tussen 2 schakels UV-resistent Temperatuurongevoelig Mogelijkheid tot kleuren
2.3. Exploratie van verbindingssystemen 2.3.1. Twist-schakel
Figuur 19 twistschakel
De twist-schakel is gebaseerd op de sluiting van de opvouwbare regenjasjes.
36
Figuur 20 twistschakel
Figuur 21 2 twistschakels
Men schakelt 2 twistschakels aaneen door ze haaks op elkaar te zetten (met de gleuven in elkaar gehaakt) en dan een kwartslag te draaien. Dankzij de vorm en kleurenvariatie kan deze schakel een mooi ogende riem vormen. Jammer genoeg wijzen tests uit dat deze schakel niet voldoende stevigheid biedt.
Figuur 22 combinaties met de twistschakel
37
2.3.2. Fastener Omwille van de onstevigheid van de twist-schakel, moest een ander (al bestaand) schakelsysteem gezocht worden dat wel voldoet aan de vooropgestelde eisen. Het schakelsysteem Fastener, ontworpen door Ir. Godwin Van Hooreweder werd wel goed bevonden. Dat schakelsysteem bestaat uit 2 onderdelen. Heet eerste deel heeft een aantal tanden en het tweede deel heeft een aantal haken. Tanden en haken zijn op een beweeglijke manier met elkaar verbonden. Ze zijn op zo’n manier ontworpen dat ze vrij in elkaar haken door middel van een afrolbeweging van enkel het 2de deel. De vorm van de tanden en de haken zijn zo dat de verbinding enkel kan verbroken worden door de afrolbeweging in omgekeerde volgorde te doorlopen. Het patent [bijlage 5: patenten fastener van G. Van Hooreweder ]
Figuur 23 fastener
38
Het patent houdt een garantie in voor de goede werking van de sluiting, toch moest nagegaan worden in welke mate deze sluitingsterk was. Ook om vertrouwt geraken met de manier van sluiten werd een testprototype gemaakt.
Figuur 24 tandentestprototype
Figuur 25 hakentestprototype
2.4. Bepaling van het volume van de MP3-functie Zoals eerder al werd vermeld neemt een volwaardige MP3-speler tegenwoordig minimaal 14 cm³ ruimte in. De dikte wordt op maximaal 6 mm en de breedte op maximaal 4 cm gesteld. Uit deze gegevens leiden we af dat de lengte iets minder dan 6 cm zal bedragen.
Figuur 26 volume 14 cm²
39
2.5. Eerste ontwerp van de LiNX Op basis van het net bepaalde volume en het gepatenteerde bevestigingssysteem wordt een eerste ontwerp gemaakt van de LiNX. De evolutie die dit ontwerp doormaakt, wordt kort geschetst aan de hand van enkele tekeningen.
Minstens 2 tanden moeten voorzien worden om een goede hechting te verzekeren. Daarnaast moeten bovenaan, meer specifiek ter hoogte van de tanden, uitsparingen voorzien worden omwille van 2 redenen: Het vermindert de spanning in het materiaal, daar waar de tanden omgebogen worden. Het bevordert het vullen van de matrijs: de wanddikte moet zo gelijk mogelijk blijven.
40
Er moet nu gezocht worden naar een manier om de schakels gemakkelijk vast en los te maken. Ook hiervoor worden 2 voorstellen gedaan. Voorstel 1: uitsparing aan de zijkanten
Voorstel 2: uitsparing in het midden
Er wordt gekozen voor het 2de voorstel, en wel om volgende goede redenen: gemakkelijkere bediening van de schakels geen oneffenheden aan de zijkant van de riem, zodat haperingen vermeden worden Minpuntjes zijn: ‘gaten’ in het uitzicht van de riem de lengte van een schakel wordt vergroot, aangezien naast de opening in het midden ook het volume voor de MP3-functie plaats inneemt De precieze vormgeving met afmetingen hangt af van de MP3-LiNX, deze wordt in 2.6. besproken.
41
2.6. Ontwerp van de MP3-LiNX Het algemene beeld van de LiNX is er. In de volgende stap willen we de riem verder ontwikkelen zodat de integratie van de MP3-functie praktisch mogelijk wordt.
2.6.1. Principe Het principe wordt geschetst.
Bedieningsplaat Kader Printplaat met componenten Deksel
De onderkant is de kant tegen de heup. Aan de bovenkant komt het bedieningspaneel. De onderkant wordt door een hard dekseltje toegedekt. Tussen beide kanten komt de elektronica.
2.6.2. Printplaat met componenten Uit 1.2.5. halen we de onderdelen (tussen haakjes staat telkens de dikte): Printplaat IC Geheugen Audio-output USB-input Led Batterij
(0.8 mm) (1.5 mm) (1.5 mm) (3 mm) (4 mm) (3 mm) (3.7 mm)
De onderdelen zijn op de volgende manier in het volume te passen:
42
B= 31mm L=35mm H=4.8mm
De printplaat wordt langs de achterzijde in het kader geplaatst. De achterkant is de kant die naar onder gericht is op de vorige tekening.
Figuur 27 de componenten in het kader geplaatst
2.6.3. Kader De schakels zijn spuitgietstukken. De MP3-schakel krijgt een hard, vast kader dat doorloopt tot de haken. Het stuk met de haken wordt in hetzelfde soepele materiaal gespoten als de andere schakels. De precieze materialen worden later bepaald. De MP3-LiNX moet hard zijn omdat de componenten vast moeten zitten. Indien het geheel soepel is, kunnen alle onderdelen verschuiven, wat de riem veel fragieler maakt of zelfs een breuk tot gevolg kan hebben. Er ontstaan relatief grote spanningskrachten in het kader wanneer de riem gedragen wordt. Het effectieve kader dient daarom een wanddikte te hebben van 1.5 mm.
43
Figuur 28 het kader
De onderkant is de kant tegen de heup. Aan de bovenkant komt het bedieningspaneel. De onderkant wordt door een hard dekseltje toegedekt. Tussen beide kanten komt de elektronica. Het kader wordt eerst apart gespoten en nadien als insert in een andere matrijs gestoken. Hier wordt dan het soepele materiaal tegen het kader gespoten. Men kan een stevige bevestiging bekomen door aan deze zijkant ogen te voorzien.
44
2.6.4. Bediening Er wordt gezocht naar een bediening met voldoende tactiele feedback, aangezien de MP3speler in de riem zit en bediend wordt zonder er op dat ogenblik naar te kijken. Functies De bedieningsfuncties die gegeven worden aan de MP3-functie zijn de basisbedieningsfuncties van een draagbaar audio-afspeelapparaat. Play/pause (fast) Forward (fast) backward Volume up Volume down Switch mode: shuffle and continuous Hold button Eerste vormgeving Verschillende mogelijke vormgevingen die overwogen worden, worden hier weergegeven:
45
De meest voorkomende en best bekende positionering van bedieningskoppen is echter de volgende (in kruisvorm):
Er wordt een prototype gemaakt:
Figuur 29 prototype voor de bediening
Om een gegronde beslissing te kunnen nemen, moeten we de verschillende technieken om elektronische schakelingen te bedienen onder de loep nemen. Soorten schakelaars Soorten schakelaars vindt u terug in bijlage. De dunste en goedkoopste schakelaars die hier toepasbaar zijn, worden geselecteerd. Uiteindelijk blijken de membraanschakelaars, op basis van deze criteria, het best. [bijlage 11: soorten schakelaars en bijlage 12: membrame switches] Soorten memraanschakelaars: metalen koepelschakelaars niet-tactiele schakelaars (zonder ‘snap’) polyester koepelschakelaars (dunner dan die met metalen koepels, langere levensduur) tactiele schakelaars (met ‘snap’) Er wordt gekozen voor een tactiele schakelaar met koepels: de polyester koepels zorgen voor het elektrische contact tactiel: door de vormgeving van de bovenste laag, ontstaat er bij het indrukken een tactiele feedback in de vorm van een ‘snap’ gevoel
46
Figuur 30 tactiele memraanschakelaar
Voor de 2 aparte functeis ‘switch mode’ en ‘hold’ worden er gewone schuifschakelaars voorzien in de zijkant van de MP3-speler. Deze kunnen echter ook voorzien worden in het bedieningspaneel. Men kiest hier voor de eerste optie om wille van esthetische redenen. De bedieningsplaat Om zo dun mogelijk te kunnen werken, is gekozen voor het systeem van membraanschakelaars. Positief: water- en stofdichte afsluiting duurzaam feedback bij het indrukken Negatief: beperking in vormgeving Het geheel is slechts 1.4 mm dik en wordt rechtstreeks op de onderkant van de printplaat gelegd. De bedieningsplaat wordt aan de bovenkant in het kader vastgelijmd. Dit zorgt voor een absolute water- en stofvrije dichting. Definitieve vormgeving Er moet rekening gehouden met het systeem van de membraanschakelaars. Omdat dit tactiele schakelaars zijn, dient de vingerdruk precies daar terecht te komen. Gedrukte
47
tekeningen op de bovenste laag, waarin ook de knoppen in reliëf komen te staan, moeten de functie toetsen aangeven. Die verhoging van de knopjes is 0.25 mm. Bovendien moet tussen de verhogingen onderling een afstand bewaard worden die idealitair ook 2.5 mm bedraagt. De tekeningen worden op de toplaag gedrukt. Op deze manier heeft men een grote vrijheid in wat de gebruiker te zien krijgt. Echter, zoals eerder vermeld, is men beperkt in fysische vormgeving. Men kiest hier voor enkele cirkels:
2.6.5. Deksel
Figuur 31 het deksel
Men dient het deksel enkel te verwijderen bij een reparatie of ter vervanging vand e batterij. Dit is dus een zeer zeldzame gebeurtenis in de levensduur van de MP3-LiNX. Om die reden wordt er gekozen voor een stevige sluiting die enkel open te doen is met een gealchap. Er wordt voor volgend principe gekozen. Eerst wordt het deksel met de tandjes in de hiervoor voorziene gleufjes in het kader geplaatst. Op die manier is er positionering en verankering tergelijkertijd.
48
Figuur 32 gleufjes in het kader voorzien
Figuur 33 tandjes aan het deksel ter positionering en verankering
Vervolgens wordt het deksel naar beneden dicht gedrukt. Door de kleine uitstulpingen in de zijkant van het deksel klemt deze vast in het kader. In het kader is op de plaats van de rand een gleufje voorzien om te beletten dat het deksel losspringt.
Figuur 34 gleuf voorzien ter bevestiging van het deksel
49
Figuur 35 kleine uitstulpingen voorzien
Om de MP3-LiNX te kunnen openen, is er een gleufje voorzien waar men met behulp van bijvoorbeeld een platte schroevendraaier het deksel eruit kan wippen.
Figuur 36 gleuf voorzien om te openen
De dikte van het deksle is voorzien op 1mm: zo dun mogelijlk, maar toch dik genoeg om het van genoeg stevigheid te voorzien.
50
2.6.6. Afmetingen
Figuur 37 dikte van de MP3-LiNX
Rood=bedieningspaneel (1,4 mm) spatie (0.9 mm) groen=printplaat (0.8 mm) spatie met componenten (3 mm) blauw=deksel (1 mm) Totaal= 7,1 mm Zoals men ziet, is de MP3-LiNX dikker dan de 6 mm van de gewone LiNX. Om die reden zal het bedieningspaneel in een verhoogt kader gestoken worden.
51
2.6.7. Definitieve vorm
Figuur 38 de MP3-LiNX
52
2.7. Tweede ontwerp van de LiNX Nu de exacte afmetingen geweten zijn van de MP3-LiNX, kan men de gewone LiNX ook de definitieve vorm geven. Er is enkel het verschil van de dikte, die bij de LiNX op 6 mm werdt gesteld.
Figuur 39 LiNX zonder ribbels
53
Er wordt gekozen om de ribbels periodisch door te trekken over hete hele oppervlak van de LiNX. Dit om zowel het uitzicht een meer geheel, als de schakel meer flexibiliteit te geven.
Figuur 40 LiNX met ribbels
Figuur 41 de onderkant van de LiNX
54
3.
De sluiting
Aangezien 1 schakel een lengte heeft van om en rond de 10 cm, wordt het moeilijk om de lengte van de riem precies te gaan instellen, wat nochtans in het initiële eisenpakket werd gevraagd. Om de riemdrager toch in staat te stellen deze precies op maat te dragen, zal een apart aanpasbaar sluitingssysteem noodzakelijk zijn.
3.1. Analyse van de sluiting 3.1.1. De Heupomtrek Data over de heupomtrek zijn niet gemakkelijk te vinden, maar voor wat de tailleomtrek betreft: daar is al meteen veel meer informatie voorhanden. Op voorwaarde dat we het verband tussen tailleomtrek en heupomtrek kennen, kunnen we onrechtstreeks toch de nodige informatie berekenen en zodoende betrouwbaar cijfermateriaal verzamelen. [bijlage 6: middelomtrek en middel-heupratio] De gegevens uit het aangehaalde onderzoek zijn er van de Nederlandse broekdragers, maar omwille van de fysieke gelijkenissen tussen Nederlanders en Belgen, kunnen we deze toch als representatief beschouwen. De P5 voor de heupomtrek bedraagt 66 cm. De P95 van de heupomtrek bedraagt 140 cm. Omdat té grote maten een slecht imago geven aan een merk, gaan confectiematen zelden boven de 100 cm. Ook voor de riem wordt daarom een maximum van 100 cm bepaald.
3.1.2. Soorten sluitingen Er bestaat een enorme variatie in de soorten sluitingen, een greep:
55
56
3.2. Exploratie van de sluiting Uit de mogelijke verbindingssystemen werd met behulp van een selectiematrix [bijlage 7: selectiematrix sluitingen] een eerste selectie gemaakt.
Branie (het bestaande sluitingssysteem) Backpack (sluitingssysteem van de rugzaken en boekentassen Zwaluwstaart Snap button (drukknopverbinding) Branie 2 (het bestaande sluitingssysteem van de Branie belt, maar zonder hendel) Twist (het sluitingsmechanisme van de KW®, eerder besproken in 3.2.1) Fastener (het systeem gebruikt tussen de schakels onderling [3.2.2]) Omdat de sluiting in ieder geval aanpasbaar moet zijn, kan al meteen een tweede selectie worden doorgevoerd.
Branie (het bestaande sluitingssysteem) Snap button (drukknopverbinding) Branie 2 (het bestaande sluitingssysteem van de Branie Belt, maar zonder hendel) Fastener (het systeem gebruikt tussen de schakels onderling) Na een intensieve selectieprocedure blijkt de fastenerverbinding de beste keuze te zijn. Vooral het esthetische aspect speelde in dit geval een doorslaggevende rol: dit verbindingssysteem zal de riem vormeenheid bieden wat de look alleen ten goede kan komen.
57
3.3. Uitwerking van de fastenersluiting 3.3.1. Vormgeving De sluiting krijgt, als gevolg van de eerder genoemde keuzes, uiteindelijk volgende vorm: Het gedeelte met de tanden:
Het gedeelte met de haken:
58
3.3.2. Aanpaslengte Hoe lang moet nu de verlenging zijn van de sluitingsstukken? M.a.w. welke vrijheid moet de gebruiker worden gegeven de riem in lengte aan te passen? Stel we nemen sluitingsstukken met X:
Het is nu deze X die gezocht wordt, aangezien die de totale riemlengte zal bepalen. Stel we nemen 6 LiNX (waaronder een MP3-LiNX):
Dan hebben we al een lengte van 6x7,4=44,4 cm met aan beide zijden nog es 2,6 cm, langs de ene zijde tanden, langs de andere zijde haken. Stel we nemen X=11. Als de sluiting helemaal toe is:
Dan is de totale lengte van de riem 6x7,4+4,8+11+2,6+4,8+2,6=70,2 cm Als de sluiting zo ver mogelijk open is:
59
Dan is de totale lengte van de riem 6x7,4+4,8+11+2,6+11+4,8+2,6=81,2 cm (dus 11 cm langer) Als we hetzelfde doen met 7 schakels, dan komen we uit 77,6 cm met gesloten sluiting 88,6 cm met grote sluiting En een overlapping van 3,6 cm:
Het is de bedoeling dat iedereen de riem kan dragen , dus elke maat. Ook moet er een aanpassing per maat kunnen gebeuren van minstens 2,5 cm in beide richtingen, dus 2,5 cm korter of 2,5 cm langer. Dat is een totaal van 5 cm. We richten ons op een overlapping van 5 cm. We nemen X= 12,4 cm, zodat de overlapping 5 cm wordt. Hieronder een tabel met de mogelijke lengtes te maken met het betreffende aantal schakels. schakels 6 7 8 9 10 11 12 13 14
min 71,6 79 86,4 93,8 101,2 108,6 116 123,4 130,8
max 83,6 91 98,4 105,8 113,2 120,6 128 135,4 142,8
60
4. Het materiaal 4.1. Het kader Er wordt gekozen voor ABS-PC. Dit heeft goede vuleigenschappen, is sterk, UV-bestendig, krasvast en is goed combineerbaar met andere plastics. Het wordt algemeen gebruikt voor dergelijke toepassingen.
4.2. De LiNX Het belangrijkste materiaal echter voor het geheel is dat voor de LiNX.
4.2.1. Eisenpakket Het dient aan volgende eigenschappen te voldoen: sterk waterbestendig zweetbestendig (zuurbestendig) goedkoop in productie soepel of klein genoeg en soepele verbinding tussen 2 schakels UV-resistent Temperatuurongevoelig Mogelijkheid tot kleuren. Aangenaam aanvoelen Er worden 4 voorstellen gedaan:
4.2.1. Neopreen [bijlage 16: neopreen] Is ontwikkeld door Dupont en bezit alle eigenschappen die hierboven zijn opgenoemd. Het is niet duur, zit in dezelfde prijsklasse als Nylon. Echter, het heeft een minder aangenaam gevoel. Daarbij komt dat bij contact met zuurstof , de kunstrubber langzaam hard wordt.
4.2.2. Santopreen [bijlage 18: Santopreen] Santopreen is een thermoplastisch elastomeer. De verschillende variëteiten combineren de flexibiliteit van gevulkaniseerde rubbers met het gemakkelijk verwerken van
61
thermoplasten. Het zit ook in de middenprijsklasse
van zowel thermoplasten als
thermoharders.
4.2.3. Hytrel® [bijlage 17: Hytrel®]
Hytrel® is een thermoplastisch polyester elastomeer, gemaakt door Dupont. Het geeft de flexibiliteit aan rubbers, de sterkte aan plastics en het gemakkelijker gebruiken van thermoplastics in processen. Het kan zoals de thermoplasten gebruikt worden in spuitgieten, blaasgieten, kalanderen, rotatiegieten en extrusie. Uit deze stof is de Branie riem zelf gemaakt. Hytrel® heeft heel goede eigenschappen: het
is
uitzonderlijk
sterk,
UV-resistent,
waterdicht,
waterbestendig,
krasvrij,
temperatuurongevoelig en er is de mogelijkheid om verschillende kleuren te gebruiken.
Hytrel® is in vergelijking met ander plastics en rubbers zeer duur.
4.2.4. EPDM Etheen
propeen
dieen
monomeer
is
uitzonderlijk
goed
bestand
tegen
omgevingsinvloeden, heeft zeer weinig neiging te verouderen en kan goed tegen water en andere chemicaliën. Wordt gebruikt voor draadisolatie, tochtstrips, transportbanden, ... Is vergelijkbaar met Neopreen.
4.2.5. Keuze Er wordt voor Santopreen gekozen omwille van volgende redenen.
Hytrel® is te duur EPDM en Neopreen hebben onaangenaam gevoel Neopreen heeft minder goede mechanische eigenschappen
62
5. Het geheel
Er wordt gekozen om te verkopen in pakketten tot 104 cm, uit commerciële overwegingen. Praktisch komt dit neer op 8 LiNX, 1 MP3-LiNX en 2 sluitingsstukken. Dus 4 verschillende schakels. Het is aangeraden LiNX in een geheel te verkopen. Er is mogelijkheid om LiNX in verschillende kleuren te maken, elke kleur kan in een aparte sfeer naar voor gebracht worden. Dit hoofdstuk wordt echter aan Branie zelf overgelaten. Zij hebben immers heel veel ervaring in marketing en zijn daar immers gespecialiseerd in.
63
6. Kostprijs Het opstellen van de fabricagekostprijs van LiNX is een linke opdracht. Het is niet mogelijk binnen deze thesis een betrouwbaar beeld te geven van de kostprijs, wel kunnen enkele bemerkingen gemaakt worden.
6.1. De vraagkostprijs LiNX
is
een
combinatie
van
een
MP3-speler
en
een
riem.
We kunnen de prijzen van deze aspecten samenvoegen. MP3-speler volgens het model gebruikt in de MP3-speler: € 150 Riem volgens de Branie Belt: €65 Deze samengevoegd geeft een vraagprijs van €215. Dit is echter geen realistische prijs, aangezien men niet zomaar beide prijzen kan optellen. Hierin zijn namelijk transport, verpakkingskosten e.d. apart verrekend. Het is aannemelijk te stellen dat de LiNX een iets duurder zal zijn dan de Branie belt, aangezien met minder kosten heeft aan de grondstof, maar toch een meerkost zal hebben aan de matrijzen.
64
6.2. De fabricagekosten De fabrcagekost zal voornamelijk afhangen van volgende kosten: Matrijzenkost. Er zijn 4 verschillende matrijzen nodig, wat een hoop kosten zal brengen. Echter, deze kosten zijn verspreid over de hele oplage. Arbeidskosten. De assemblage bestaat uit volgende handelingen: Assemblage bedieningspaneel Assemblage printplaat Assmeblage deksel. Schakelen van de stukken Hierbij volgende bemerkingen: De assemblageprocessen kunnen misschien geheel of gedeeltelijk geautomatiseerd worden. het schakelen van de schakels kan eventueel weggelaten worden door ze naast elkaar in een verpakking te verpakken. Op die manier is er ook naar verkoop toe een mogelijkheid om duidelijk te maken aan de gebruiker dat de riem is opgebouwd uit aparte schakels. De assmeblage was ook bij de Branie belt noodzakelijk. Men kan wel stellen dat de fabricagekost van de LiNX niet duur kan zijn: Standaardcomponenten Weinig assemblagekosten Goedkope grondstof (Santopreen)
65
Fase 4: Algemeen besluit 1. Vergelijking met de eisenpakketten 1.1. De riem Branie-look hebben Subjectief onderwerp. Er is echter zoveel mogelijk rekening gehouden met de hedendaagse trends Innovatief zijn OK Functioneel zijn OK Duurzaam zijn OK, door het gebruik van duurzame materialen als ABS-PC en Santopreen en een goed uitgewerkt elektronicaontwerp kan de LiNX jaren meegaan. Comfortabel in het dragen en gebruiken OK, getest Statement van gezonde arrogantie uitdragen OK, een riem bestaande uit schakels, met een MP3-speler, is gezonde arrogantie uitstralen Sluiting en geheel moet stevig zijn OK, garantie van gepatenteerde fastener, getest Riem moet instelbaar zijn: voor ‘alle’ maten OK Productiekosten zo laag mogelijk houden OK, er is tijdens het ontwerp rekening gehouden met de kost, doch de precieze kost is niet nader bepaald. Geen uitscheiding van wit poeder OK, er wordt gebruik gemaakt van Santopreen. Geen overbodige hendel OK Slanke uitvoering OK, kan nog slanker gemaakt worden (zie volgende hoofdstuk: bemerkingen) Grotere doelgroep OK, de MP3-spelermarkt groeit Geen ‘aanhangattributen’ OK, de MP3-is volledig in de riem ingewerkt
66
1.2. De MP3-functie Compact OK, het volume ingenomen door de MP3-functie is ongeveer 10 cm², 30% kleiner dan de kleinste MP3-speler op de markt. voldoende opslagcapaciteit (min 1GB) OK voldoende werkingsduur (min 10 uur) OK schokbestendig OK, dankzij flashgeheugen en rubberomhulsel spatwaterbestendig (IP63) OK, dankzij goede sluiting deksel en bedieningspaneel stofdicht (IP63) OK, dankzij goede sluiting deksel en bedieningspaneel eenvoudige bediening OK goedkoop OK? Zie kostprijsberekening gebruiksvriendelijk OK zonder scherm OK
67
1.3. De schakel sterk OK, dankzij de Santopreen en het fastenersysteem dun (max. 6 mm) OK, 6 mm (7 mm voor MP3) gemakkelijk in gebruik (openen en sluiten) OK, fastenersysteem waterbestendig OK, Santopreen zweetbestendig (zuurbestendig) OK, Santopreen goedkoop in productie OK? (zie kostprijsberekening) compact (breedte max. 4 cm) OK, 3,4 cm breed, is nog te versmallen (zie volgende hoofdstuk) soepel of klein genoeg en soepele verbinding tussen 2 schakels OK, soepel dankzij Santopreen + soepel verbinding UV-resistent OK, Santopreen Temperatuurongevoelig OK, Santopreen Mogelijkheid tot kleuren OK, Santopreen Aangenaam aanvoelen OK, santopreen en oppervlakteafwerking
68
2. Bemerkingen De breedte van 34 mm is bepaald door de grootte van de batterij. In dit ontwerp is een keuze gemaakt voor de Ultralife Lithium Polymeer batterij zoals eerder vermeld. Echter, met de blijvende miniaturisatie van batterijen en de aanhoudende verbetering in prestaties, is het zeer waarschijnlijk dat dit ontwerp een stuk smaller kan gemaakt worden. I.p.v. 34 mm kan men dan een riem ontwerpen met gebruikelijke afmetingen van 25 tot 30 mm breedte. Na uitvoering van een prototype blijkt dat het voor sommige maten de MP3-LiNX nogal opzij moet gedragen worden. De gebruiker heeft in dit geval dus geen keuze om de MP3LiNX vooraan de heupen te dragen. Een oplossing zou kunnen zijn de MP3-functie in één van de sluitingsschakels te integreren. Aangezien deze hetzelfde volume kan herbergen, zal dit geen probleem kunnen zijn. Echter, in deze uitvoering zal men niet langer de keuze hebben de riem aan te doen, zonder de MP3-speler te dragen. Dit voor- en nadeel moet met elkaar afgewogen worden. Problemen, zoals bijvoorbeeld het slecht vullen van de matrijs of het voorkomen van vloeinaden, werden tijdens het ontwerpproces van de Branie belt opgelost. Tegenwoordig staat de Branie Belt geheel op punt. Er is echter één tekortkoming: ten gevolge van het gebruik van weekmakers om een betere hardheid te bekomen, een proces dat jammer genoeg
niet
controleerbaar
is,
scheidt
de
Belt
een
wit
poeder
af.
Zoals eerder aangehaald is omwille van dit en het feit dat Hytrel duur is, deze grondstof afgewezen als mogelijk materiaal om de LiNX te vervaardigen. Echter, de samenstelling van Hytrel® kan misschien in die wijze veranderd worden dat dit wit poeder niet meer wordt afgescheiden. In dat geval zal men moeten toegevingen doen naar eigenschappen als hardheid, soepelheid, sterkte, ... De vraag is bijvoorbeeld of de krasvastheid van die mate moet zijn dat de riem helemaal niet of slechts licht kan bekrast worden, of daarentegen de krassen juist meer ‘leven’ aan de riem kunnen geven. In dit geval is het niet uitgesloten dat een nieuwe en goede Hytrelsamenstelling gezocht en gevonden kan worden. Natuurlijk hangt daaraan ook het prijskaartje vast. Er moet goed afgewogen worden of deze kosten het waard zijn. Daarenboven heeft Branie de wens gehad niet met Hytrel te werken, welke gerespecteerd is.
69
3. Conclusie Ontwikkel “een riem als drager van technologie”, dat was het beginpunt van een zoektocht die uiteindelijk resulteerde in ‘de LiNX’, een riem waarin een MP3-functie zit verwerkt. Aan dat eindresultaat gaat een tocht vooraf die we in grote lijnen in drie fases kunnen onderverdelen: na het formuleren van de doelstellingen en het preciezer afbakenen van de opdracht, werd de informatie verzameld op basis waarvan het brainstormen kon beginnen. Vervolgens werd uit de opgeworpen mogelijkheden het meest geschikte concept geselecteerd. Ten slotte werd dit concept stap voor stap verder uitgewerkt, met een productieklaar eindontwerp als resultaat. Het doel van dit parcours was in ieder geval een product te ontwikkelen dat in die mate aan
de
functionele
en
esthetische
eisen
van
het
beoogde
doelpubliek
zou
tegemoetkomen, dat het z’n weg naar dat publiek gemakkelijk zou vinden. Om die reden moest elke nieuwe ontwikkeling in het ontstaansproces getoetst worden aan de eisen en de verwachtingen van dat doelpubliek.
Branie zelf heeft, ondermeer door middel van grondig marktonderzoek, zijn doelpubliek en de verwachtingen ervan in kaart gebracht. Zowel praktische eisen (kwaliteit en functionaliteit) als esthetische eisen (Branie-look) wierpen zich op. Daarnaast staat Branie ook voor ‘gedurfd’: innovatie is een derde sleutelwoord. Ook het eindproduct van dit ontwerp moest perfect bij het gamma van Branie aansluiten en de Branie-filosofie belichamen. De door Branie aangereikte eisen bepaalden dan ook van bij het begin het verdere parcours van dit ontwerp. Het aanvankelijke brainstormen word door algemene premissen, zoals ‘innovatie’, ‘kwaliteit’, ‘instelbaarheid’ of ‘duurzaamheid’, gestuurd. In verdere fasen worden deze eisen echter steeds concreter geherdefinieerd en aangevuld (‘precieze afmetingen van de MP3-functie’, ‘eis van stofdichtheid’, ‘instelbaarheid van de riem’, enzovoort), waardoor de riem ook steeds concretere vormen ging aannemen. Het praktische aspect en het esthetische stonden tijdens de ontwikkeling van de riem steeds in een wederzijdse wisselwerking: de functionaliteit bepaalde in grote mate de ‘look’ van de riem en tegelijkertijd speelde die ‘look’ een doorslaggevende rol bij het selecteren van het materiaal van de riem.
70
Aan het eindpunt van deze zoektocht staat een productieklaar product dat, dankzij de systematische werkwijze en de dialectiek van exploreren en toetsen, een goede beantwoording aan de eisen van het doelpubliek garandeert. De LiNX springt meteen in het oog door de subtiele combinatie van een modieuze look met praktisch nut.
71
