MASTERPLAN DJI. SECOND-OPINION ONDERZOEK NAAR HET ‘MASTERPLAN DJI 2013-2018’
28 mei 2013 VERTROUWELIJK
COVER LETTER Gemeente Heerhugowaard (Gemeenteraad) T.a.v. De Heer drs. Han M.W. Ter Heegde Parelhof 1, 1703 EZ Postbus 390, Heerhugowaard
Persoonlijk & Vertrouwelijk
Amsterdam, 28 mei 2013 Betreft: Rapportage ‘Quick Scan Masterplan DJI’ Geachte heer Ter Heegde, Overeenkomstig onze voorwaarden, zoals uiteengezet in onze opdrachtbrief van 26 april 2013 ontvangt u bijgaand de rapportage met betrekking tot het ‘Quick Scan/Second Opinion’ onderzoek naar het Masterplan DJI 2013-2018. De uitvoerende organisatie van het gevangeniswezen, de Dienst Justitiële Inrichtingen (‘DJI’), wordt hard geraakt door de voorgenomen bezuinigingen uiteengezet in het ‘Masterplan DJI 2013-2018’ door staatssecretaris Teeven (dd. 22 Maart 2013). Naast de organisatie DJI worden ook andere rijksinstellingen en gemeenten op lokaal niveau getroffen door de maatregelen, die in verschillende gevallen sluiting van vestigingen inhoud alsmede het verlies van werkgelegenheid voor veel werknemers van de DJI. U heeft De Strategie Compagnie B.V. (hierna ‘DSC’) gevraagd het door staatssecretaris Teeven gepresenteerde Masterplan DJI te becommentariëren op de hierin gemaakte aannames en de hierin opgenomen maatregelen integraal door te rekenen naar landelijke effecten op financiën en werkgelegenheid. U heeft eveneens gevraagd om eventuele relevante, maar niet in het Masterplan opgenomen, effecten inzichtelijk te maken en waar mogelijk door te rekenen. De rapportage omvat naast een management samenvatting en een korte introductie van het DJI, de hoofpunten uit het Masterplan DJI, onze bevindingen en analyses in het kort en in detail, additionele doorsnedes met betrekking tot werkgelegenheid en vestigingen en afsluitend enkele aanbevelingen.
Zoals overeengekomen in de opdrachtbrief is het u toegestaan om de rapportage beschikbaar te stellen aan belanghebbenden, onder het voorbehoud dat u hen informeert dat verdere publicatie van onze bevindingen alleen is toegestaan met juiste bronvermelding. Wij zullen, voor zover wettelijk toegestaan, terzake van onze werkzaamheden aan derden geen verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid aanvaarden. Hoogachtend, De Strategie Compagnie B.V. Reinier Huisman Partner
2
VERTROUWELIJK
BELANGRIJKE KENNISGEVING Onze werkzaamheden zijn aangevangen op 1 mei en zijn beëindigd op 24 mei 2013. Wij verrichten geen werkzaamheden om onze rapportage te actualiseren naar aanleiding van gebeurtenissen die na 24 mei hebben plaatsgevonden. Wij hebben onze analyses gebaseerd op publiekelijk beschikbare informatie, waaronder financiële jaarverslaglegging van DJI, publicaties van DJI, ingebrachte stukken van belanghebbenden bij het ronde tafel debat dd. 18 april, interviews met medewerkers en woordvoerders van RGD, DJI, gemeenten, alsmede informatie die ons ter beschikking is gesteld door medewerkers van DJI. Van het ‘Masterplan DJI 2013-2018’ is alleen het gepubliceerde plan geanalyseerd en belicht in het kader van onze opdracht. Een gedetailleerde financiële toetsing van de kwantitatieve analyse die ten grondslag ligt aan de keuze welke maatregelen te nemen door DJI is geen onderdeel van de scope van deze opdracht. Onze rapportage refereert aan ‘De Strategie Compagnie analyse’ (of: ‘DSC analyse’). Dit houdt in dat wij zekere analytische werkzaamheden verricht hebben met betrekking tot de brondata, die benodigd zijn om uiteindelijk te komen tot de data zoals weergegeven in de rapportage. Wij zijn niet verantwoordelijk en/of aansprakelijk voor de betrouwbaarheid van de brondata. De door ons verrichte werkzaamheden wijken af van de werkzaamheden die worden verricht in het kader van een accountantscontrole. Dit impliceert dat aan onze rapportage geen zekerheid kan worden ontleend omtrent de getrouwheid van het in deze rapportage opgenomen cijfermateriaal en toelichtingen daarop. CONTACTPERSONEN IN RELATIE TOT DIT RAPPORT Voor vragen met betrekking tot deze rapportage verzoeken wij u vriendelijk contact op te nemen met de persvoorlichter van Gemeente Heerhugowaard, mevr. De Haan (072-5755442 of via
[email protected] ) Voor algemene vragen over De Strategie Compagnie kunt u contact opnemen met Reinier Huisman (
[email protected] of op 020-8451123
Leeswijzer: 5 min - Samenvatting (pag. 6-8) 10 min - Samenvatting + overzicht bevindingen (pag. 19 – 25) 30 min - Samenvatting + introductie + Masterplan DJI + overzicht bevindingen Volledig rapport - Bevindingen in detail per maatregel
Over De Strategie Compagnie De Strategie Compagnie is een adviesbureau gevestigd te Amsterdam bestaande uit ervaren consultants met jarenlange ervaring opgedaan bij gerenommeerde, internationale Big4 kantoren. De focus van onze dienstverlening ligt op het snijvlak van Strategie en Finance, met proposities op het gebied van Corporate Strategy, Business Improvement en M&A Consulting. Zie voor meer informatie over ons en onze dienstverlening: www.destrategiecompagnie.nl
Copyright foto voorblad: Alwin Slomp Photography (www.alwinslomp.nl)
3
GEBRUIKTE AFKORTINGEN.
4
1pc
Eenpersoonscel
HvB
Huis van Bewaring
add.
Additionele
IT
Informatie Technologie
agv
als gevolg van
JJI
Justitiële Jeugdinrichtingen
bbv
Beroepsbevolking
Masterplan DJI
Masterplan DJI 2013-2018 (publicatie dd. 22-03-2013)
cap.
capaciteit
medew.
medewerker
cum.
cumulatief
Min. V&J
Ministerie van Veiligheid en Justitie
DBV
Directie Bijzondere Voorzieningen
mln
miljoen
DForZo
Directie Forensische Zorg
MPC
Meerpersoonscellen
DJI
Dienst Justitiële Inrichtingen
Ntb
Nader te bepalen
DSC
De Strategie Compagnie B.V.
OFZ
Overige Forensische Zorg
ED
Elektronische Detentie
PI
Penitentiaire Inrichting
EUR of €
Euro
PP
Penitentiaire Programma
FPC
Forensisch Psychiatrische Centra
PPC
Penitentiaire Psychiatrische Centra
FTE
Full Time Equivalent
reservecap.
reservecapaciteit
FZG
Forensische Zorg Gedetineerden
RGD
Rijksgebouwendienst
gem.
gemiddeld
TBS
Terbeschikkingstelling
GGZ
Geestelijke Gezondheidszorg
WMO
Wet Maatschappelijke Ondersteuning
GW
Gevangeniswezen
WW
Werkeloosheidswet
HK
Hoofdkantoor
VERTROUWELIJK
INHOUD.
5
SAMENVATTING
INTRODUCTIE
MASTERPLAN DJI
ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE
AANBEVELINGEN
VERTROUWELIJK
SAMENVATTING - 1/4 Analyse
Bevindingen DJI vult de taakstelling om tot besparingen te komen in met maatregelen waarvan het merendeel structurele en impactvolle ‘model’ wijzigingen betreffen
Het Masterplan DJI becijfert structurele besparingen die oplopen tot €405 miljoen (per 2018) op een jaarlijkse kostenbasis van €2,2 miljard (circa 19%), te realiseren door ingrijpende maatregelen in de DJI organisatie
Maatregelen die het ‘model’ structureel veranderen zijn de grootschalige invoer van Elektronische Detentie (‘ED’), meerpersoonscellen (‘MPC’) en versobering van het regime
Een van de maatregelen die DJI meeneemt hierbij is Elektronische Detentie, wat met de huidige wetgeving (nog) niet is toegestaan
Door deze model wijzingen wordt er overcapaciteit gecreëerd waarna besparingen gerealiseerd worden door het sluiten van ‘overbodige’ vestigingen en het afvloeien van boventallig personeel
Opmerkelijk is dat ED met de huidige wetgeving niet mogelijk is (nog in consultatie) terwijl dit een hoeksteen van de maatregelen van het Masterplan DJI is
Uit analyse van DSC blijkt dat de maatregelen die DJI voorstelt tot 876 FTE meer boventallig personeel leiden dan waar DJI vanuit gaat
Volgens het Masterplan DJI worden er 30 van de 82 locaties gesloten, waarvan 26 van de 55 huidige Penitentiaire Inrichtingen (‘gevangenissen’)
Opmerkelijk is dat het Masterplan DJI in de calculatie van boventallig personeel de medewerkers van locatie Tilburg niet heeft meegenomen maar deze locatie wel heeft opgenomen in de overzichten ‘te sluiten locaties’
Uit analyse van DSC blijkt, corrigerend voor deze en overige verschillen, dat 4,266 FTE personeel boventallig geraakt als gevolg van de maatregelen conform het Masterplan DJI (876 FTE meer dan Masterplan DJI)
Overige FTE verschillen komen vooral voort uit de FTE reducties op landelijke diensten en hoofdkantoor, welke volgens DSC aanzienlijk meer zullen zijn dan de in het Masterplan DJI genoemde aantal boventallig medewerkers
Volgens DSC analyse heeft DJI de medewerkers de te sluiten locatie Tilburg niet meegenomen in de calculaties boventallig personeel
6
VERTROUWELIJK
Effect Masterplan DJI op capaciteit, periode 2013-2018
Boventallig personeel als gevolg van Masterplan DJI, totaaleffect periode 2013-2018
SAMENVATTING - 2/4 Analyse
Bevindingen Volgens DSC analyses resulteren de maatregelen die DJI voorstelt tot €75 miljoen teveel aan besparingen ten opzichte van de taakstelling
Het Masterplan DJI becijfert structurele besparingen en eenmalige kosten die als netto effect overeenkomen met de taakstelling
Uit analyse van DSC blijkt dat de maatregelen die DJI voor ogen heeft resulteren in €75 miljoen teveel aan besparingen voor DJI ten opzichte van de taakstelling over de periode 2013-2018
De huidige maatregelen lijken hierdoor mogelijk te fors
- Volgens onze berekeningen zal per 2018 het
kostenniveau van DJI €464 miljoen lager zijn dan de huidige kostenbasis, terwijl DJI uitgaat van €405 miljoen
Echter, de maatregelen die DJI voorstelt werken door op de begroting van andere rijksinstellingen, tot wel €583 miljoen aan negatief effect
Daarnaast zal er een €400 miljoen afschrijvingslast gedragen moeten worden door de Rijksgebouwendienst als gevolg van de maatregelen waar DJI op inzet met het Masterplan DJI Gezien de additionele effecten lijken de maatregelen wellicht niet de juiste keuze om in het doel – bijdragen aan besparingen op de rijksbegroting – te voorzien
7
- Eenmalige kosten komen volgens DSC circa €100
miljoen hoger uit met de huidige maatregelen, te weten €382 miljoen (cumulatief) terwijl DJI uitgaat van €283 miljoen
Additionele negatieve effecten volgend uit de maatregelen vallen vooral bij andere rijksinstellingen, resulterende in een ruim €583 miljoen lager resultaat op de begroting van rijksinstelling, gemeenten en uitkeringsinstanties
Dit is exclusief de afschrijvingslasten die op de Rijksgebouwendienst (RGD) vallen, ad. €400 miljoen (volgens opgave van DJI). Deze kosten noemt DJI in het Masterplan, maar neemt ze niet mee in de calculaties
Voor voormalig gevangenisgebouwen is gezien de functionele bouw doorgaans moeilijk herbestemming te vinden
Andere, niet gekwantificeerde effecten, kunnen mogelijk nog een additionele impact op het resultaat geven
VERTROUWELIJK
SAMENVATTING - 3/4 Analyse
Bevindingen De maatregelen hebben naast een landelijk perspectief ook een regionaal verschillende impact Enkele regio’s worden hierdoor naar verhouding relatief zwaar getroffen In aanvulling hierop is de keuze om locaties te sluiten waar recentelijk nog voor aanzienlijke bedragen is geïnvesteerd opmerkelijk
8
De aantallen medewerkers die boventallig geraken als gevolg van het Masterplan DJI verschilt sterk per regio
Vanuit de huidige economische situatie ontstaan op regionaal niveau verschillen in relatieve impact op de werkgelegenheid
Regio’s Noord-Holland Noord, Gelderland, Noord-Brabant, Utrecht en Zuid-Holland lijken onevenredig veel banenverlies te krijgen vergeleken met de regio’s Amsterdam e.o., Zeeland en Limburg
Ook in Overijssel en Drenthe, regio’s waar de quartaire sector relatief klein is, worden veel locaties gesloten
Meerdere te sluiten vestigingen zijn onlangs voor vele miljoenen euro’s gerenoveerd, gemoderniseerd en brandveilig gemaakt
De afwegingen die DJI heeft gemaakt zijn bij de keuze tot sluiting van specifieke locaties is niet volledig inzichtelijk
VERTROUWELIJK
Effect werkgelegenheid Masterplan DJI per provincie in vergelijking met de regionale ontwikkeling werkloosheid (getallen in FTEs)1
SAMENVATTING - 4/4 Analyse
Bevindingen Hoofdbevindingen
Aanbevelingen
9
Volgens DSC analyses resulteren de maatregelen die DJI voorstelt tot €67 miljoen teveel aan besparingen ten opzichte van de taakstelling waardoor de huidige maatregelen mogelijk te fors zijn
DJI vult de taakstelling om tot besparingen te komen in met maatregelen waarvan het merendeel structurele en impactvolle ‘model’ wijzigingen betreffen, waarbij een van de hoekstenen van het Masterplan DJI, Elektronische Detentie, met de huidige wetgeving (nog) niet is toegestaan
Uit analyse van DSC blijkt dat de maatregelen die DJI voorstelt tot 876 FTE meer boventallig personeel leiden dan waar DJI vanuit gaat. -
De te sluiten locatie Tilburg (455 FTE) waarvan DJI het boventallig personeel niet heeft meegenomen in de calculaties
-
Op landelijke diensten en hoofdkantoor zullen volgens DSC aanzienlijk meer FTE boventallig raken als gevolg van de maatregelen dan de in het Masterplan DJI genoemde aantal medewerkers
De maatregelen die DJI voorstelt werken door op de begroting van andere rijksinstellingen, gemeenten en uitkeringsinstanties, tot wel €583 miljoen aan negatief effect. Daarnaast zal er een €400 miljoen afschrijvingslast gedragen moeten worden door de Rijksgebouwendienst als gevolg van de maatregelen waar DJI op inzet met het Masterplan DJI
Gezien deze additionele effecten lijken de maatregelen wellicht niet de juiste keuze om in het doel – bijdragen aan besparingen op de rijksbegroting – te voorzien
De maatregelen hebben naast een landelijk perspectief ook een regionaal verschillende impact, waarbij enkele regio’s naar verhouding relatief zwaar getroffen worden. Hierbij is ook de keuze om locaties te sluiten waar recentelijk nog voor aanzienlijke bedragen is geïnvesteerd opmerkelijk
DSC adviseert inzichtelijk te maken hoe alternatieve modellen voor het gevangeniswezen verhouden tot de keuzes die het Masterplan DJI voordraagt
Onderzoek naar de optimale verhouding gecentraliseerde/decentrale activiteiten lijkt wenselijk (verhouding staf/personeel primaire proces)
Hiernaast adviseert DSC sterk naar ‘low hanging fruit’ besparingen te kijken( bv. 9-uurs cao aanpassen naar 8-uurs cao), het ‘lean’ inrichten van processen, en administratieve regels die tot hoge kosten leiden zoals de huidige ‘BHV’ normen
Nader onderzoek naar de ‘business case’ van detentiearbeid is aan te bevelen zodat detentiearbeid vanuit winstgevendheid een bijdrage kan leveren aan de besparingsdoelstelling
DSC adviseert transparantie naar medewerkers en politiek om draagvlak en motivatie tot implementatie van besparingen te optimaliseren
DSC adviseert de overeenkomst met België (locatie Tilburg) te continueren zolang België structurele tekorten heeft. Onderzoek naar invulling structurele tekorten van andere buurlanden is in dit kader aan te bevelen
VERTROUWELIJK
INHOUD.
10
SAMENVATTING
INTRODUCTIE
MASTERPLAN DJI
ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE
AANBEVELINGEN
VERTROUWELIJK
INTRODUCTIE MASTERPLAN DJI. Dienst Justitiële Instellingen (DJI)
Het ‘Masterplan DJI 2013-2018’ (hierna: ‘Masterplan DJI’) is een bezuinigingsplan waarmee invulling wordt gegeven aan de taakstelling vanuit de regering
Het Masterplan DJI becijfert structurele besparingen die oplopen tot €405 miljoen (per 2018) op een jaarlijkse kostenbasis van €2,2 miljard (circa 19%), te realiseren door ingrijpende maatregelen in de DJI organisatie
De structurele besparingen volgen voornamelijk uit de reductie van personeelsen huisvestingskosten en efficiëntere invulling van processen. Hiervoor verliezen 3,700 medewerkers hun baan en zullen circa 50% van de huidige gevangenissen gesloten worden in de periode 2013-2018
Eenmalige implementatiekosten die optreden als gevolg van de beoogde besparingen bedragen volgens DJI circa €283 miljoen (cumulatief gedurende periode 2013-2018) als gevolg van geprognosticeerde afvloeiingskosten boventallig personeel
Totstandkoming Masterplan DJI
De Dienst Justitiële Instellingen (hierna: ‘DJI’) is de Rijksdienst belast met de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vrijheidsbenemende maatregelen in Nederland • Het model van tenuitvoerlegging is in Nederland voornamelijk gericht op resocialisatie • DJI zorgt voor het insluiten van strafrechtelijk veroordeelden en draagt op die manier bij aan het herstellen van de rechtsorde en het voorkomen van recidive. Dit zijn de kerntaken van DJI • DJI is een onderdeel (of schakel) in de strafketen en werkt nauw samen met ketenpartners aan het voor te bereiden van justitiabelen op hun terugkeer in de samenleving
11
VERTROUWELIJK
Het Masterplan DJI is opgesteld door de Hoofddirectie van het DJI, naar verluid in samenspraak met staatssecretaris Teeven (Justitie), de Rijksgebouwendienst (RGD) en medewerkers van DJI
Veel medewerkers van DJI blijken kennis te geven van het feit nooit inhoudelijk betrokken te zijn geweest bij de totstandkoming van dit plan
Status en recente ontwikkelingen
Het Masterplan DJI heeft door de voorgestelde ingrijpende maatregelen voor veel ophef gezorgd bij medewerkers, vakbonden, rechters, gemeenten en de politiek
Mede gevoed door het rondetafeldebat dd. 18 april zijn Kamervragen gesteld vanuit diverse politieke partijen
Opmerkelijk is dat voor een hoeksteen van het bezuinigingsplan (Elektronische Detentie) nog een wetswijziging nodig is om te mogen toepassen
INTRODUCTIE DJI. Capaciteit DJI naar onderdeel, 2013 (absoluut in # beschikbare plaatsen, en relatief in procenten)
De capaciteitsbehoefte die DJI met de verschillende type instellingen in Nederland bedient is doorlopend bijna 20,000 plaatsen (2013) • DJI bestaat uit Huizen van Bewaring (verdachten), Gevangenissen (veroordeelden), TBS en overige forensische zorginstellingen, Jeugdzorg en Vreemdelingenbewaring • DJI maakt gebruik van 82 locaties in Nederland, waarvan met 55 penitentiaire inrichtingen het gevangeniswezen (‘GW’) het grootste organisatieonderdeel is De verschillende type instellingen vervullen elk een deel van de gezamenlijke taakstelling van het DJI • Het Gevangeniswezen (GW) is verreweg de grootste divisie van het DJI met 55 locaties en een capaciteit van 13,260 plaatsen (circa 67% van de totale DJI capaciteit) De totale kosten van het DJI bedragen jaarlijks €2,2 miljard, hoofdzakelijk voortkomend uit personeelskosten en kosten huisvesting • Gemiddelde kosten per gedetineerde bedragen circa €90,000 per jaar1 • DJI telt ruim 16,000 medewerkers, hoofdzakelijk MBO/HBO geschoold met specialistische kennis en kunde in detentiezorg (of in breder perspectief de sector ‘Veiligheid’)
2.081 950
11% 5%
3.453
17% 67% 13.260
Gevangeniswezen
DForZo
JJI
DBV
Huidige situatie DJI Capaciteit
GW DForZo JJI DBV Hoofdkantoor en landelijk Totaal
Locaties Personeel
#
#
#FTE
13,260
55
10,523
3,453
13
718
950
10
869
2,081
4
888
-
-
3,208
19,744
82
16,206
Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van DJI jaarverslag (2012) en diverse DJI publicaties Noot: 1) Deze gemiddelde kosten komen uit het jaarplan DJI 2013 en betreft de integrale kostprijs intramuraal voor GW. De kostprijs varieert per type instelling.
12
VERTROUWELIJK
DE ‘DRIVERS’ VAN DE CAPACITEITSBEHOEFTE. De voornaamste drijfveren voor de capaciteitsbehoefte DJI SOCIALE-DEMOGRAFIE
KETEN-EFFECTEN
STRAFMAAT
De omvang en samenstelling van de bevolking beïnvloedt de samenstelling van de detentiepopulatie bij DJI
Doelmatigheid van de ‘performance’ van de politie tezamen met de rechterlijke macht bepalen in samenhang de instroom bij DJI
Zwaarte, duur en type straf zoals de rechterlijke macht deze oplegt, bepaalt in grote mate de benodigde capaciteit voor DJI
Effecten zoals vergrijzing en een multiculturele samenleving vertaalt zich (uiteindelijk) ook naar de populatie bij DJI
Een grotere ‘pakkans’ vanuit het politie apparaat en een hogere hoeveelheid procesgangen in de rechterlijke macht heeft een invloed op de instroom van gedetineerden bij DJI
DJI heeft geen invloed op de zwaarte en type straf. Alleen op de duur van forensische zorg kan DJI in principe invloed uitoefenen door effectieve behandelmethodes
ECONOMIE
De economische situatie beïnvloedt volgens statistieken de aard en omvang van de criminaliteit
Met een (vertraagd) effect verandert dit de instroom in DJI
DEKKINGSGEBIED
DJI dekt de capaciteitsbehoefte van het Nederlands grondgebied
DJI vult sinds 2005 ook deels de behoefte vanuit buurland België, waar een structureel tekort aan capaciteit heerst
UITVOERING DJI
Succesvol straffen is in essentie het succesvol uitvoeren van de straf en resocialisatie realiseren met een zo laag mogelijke recidive
‘Slecht’ uitgevoerde straffen kunnen leiden tot hogere recidive en wat vervolgens leidt tot een grotere detentie-populatie
Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van desk research. Indicatief.
De lange termijn ontwikkeling van de capaciteitsbehoefte voor DJI wordt bepaald door het gezamenlijke effect van verschillende onderliggende factoren • De drijfveren voor de lange termijn behoefte zijn verschillend van impact en de uiteindelijke capaciteitsbehoefte volgt uit een complex van beïnvloedende factoren • Zo kan een economische crisis bijvoorbeeld leiden tot meer criminaliteit, maar kunnen bezuinigingen bij de politie of de rechterlijke macht leiden tot een lagere pakkans c.q. kans op veroordeling met uiteindelijk invloed op de instroom bij DJI
13
VERTROUWELIJK
DE CAPACITEITSBEHOEFTE EN BEZETTING. Capaciteitsbehoefte (2005-2012), en prognose Masterplan DJI (2013-2018) in aantal plaatsen
25.000
Masterplan DJI prognose
20.000
#
15.000
10.000
5.000
Capaciteitsbehoefte
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
0
Beschikbare capaciteit
Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van Masterplan DJI, DJI jaarverslag (2012) en diverse DJI publicaties
14
VERTROUWELIJK
Masterplan DJI gaat uit van een vrijwel stabiele capaciteitsbehoefte van circa 18,000 plaatsen over de periode van 2013-2018 • Historische cijfers voor capaciteitsbehoefte laten zien dat er van 2007 tot en met 2011 een dalende trend is geweest • De prognose voor de capaciteitsbehoefte, jaarlijks geraamd op basis van het Prognosemodel Justitiële Ketens (PMJ), is opgebouwd vanuit behoefteramingen voor de specifieke organisatieonderdelen van DJI DJI geeft aan dat de prognoses per segment verschillen laten zien in behoefteontwikkeling, maar dat in totaal een stabiel niveau resulteert vanaf 2013 • DSC heeft de prognose van DJI niet geverifieerd met andere bronnen. In de analyses is uitgegaan van de door DJI gehanteerde capaciteitsprognose • De aansluiting van 2012 naar 2013 cijfers is niet beschikbaar vanuit huidige publiekelijk beschikbare DJI cijfers Het risico van toekomstige capaciteitstekorten wordt groter als gevolg van de kleiner wordende reserve capaciteit • DJI dient altijd een bepaalde reserve capaciteit aan te houden, immers er dient altijd voldoende beschikbare capaciteit te zijn voor een niet-voorspelbare instroom • Het Masterplan DJI stoot aanzienlijke hoeveelheid capaciteit af als gevolg van de voorgestelde maatregelen
AFBAKENING EN ONDERZOEKSMETHODE. Schematische weergave scope onderzoeksopdracht Effecten Masterplan DJI Integrale doorrekening van de maatregelen zoals die in het
DJI Masterplan zijn opgenomen Door middel van een ‘like for like analyse’ worden de
significante verschillen inzichtelijk gemaakt per maatregel en type (structurele besparing/kosten vs. eenmalige kosten) Scope Masterplan DJI
Additionele effecten Additionele
Additionele niet-
kwantificeerbare effecten Onderscheid naar
kwantificeerbare effecten Onderscheid naar
begroting (DJI, het Rijk, gemeenten, bedrijfsleven)
begroting (DJI, het Rijk, gemeenten, bedrijfsleven
Scope ‘Quick Scan’ De Strategie Compagnie
Out-of-scope Effecten m.b.t. Veiligheid Niet significante effecten
op landsniveau
15
Opdrachtomschrijving • De Strategie Compagnie is gevraagd om een integrale doorrekening te maken van de maatregelen opgenomen in het Masterplan DJI, alsmede het inzichtelijk maken van mogelijke additionele effecten die – indien significant – binnen of buiten het DJI vallen als gevolg van de beoogde maatregelen Gebruikte bronnen en afbakening onderzoek • DSC heeft haar onderzoek gebaseerd op publiekelijk beschikbare bronnen, Kamerstukken, het rondetafeldebat en enkele interviews met DJI medewerkers en gemeenten • Out-of-scope; het onderzoek belicht geen effecten met betrekking tot ‘veiligheid’ alsmede zijn niet significant (lijkende) en locatie specifieke effecten Beperkingen ‘quick scan’ onderzoeksmethode • Het second opinion onderzoek behelst een ‘quick scan’ integrale doorrekening in een zeer beperkte doorlooptijd, als gevolg waarvan de focus van het onderzoek is gelegd op significante effecten • In alle gevallen is er gestreefd naar het vinden van de best mogelijke verklaarbaarheid van de cijfers in het Masterplan DJI, waarbij DSC zoveel mogelijk geteste aannames heeft meegenomen
Specifieke effecten op
locatie niveau Overige effecten
VERTROUWELIJK
INHOUD.
16
SAMENVATTING
INTRODUCTIE
MASTERPLAN DJI
ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE
AANBEVELINGEN
VERTROUWELIJK
DOEL MASTERPLAN DJI. Overzicht Maatregelen Masterplan DJI 2013-2018 in € mln Structurele besparingen Gevangenisw ezen Elektronische detentie Intensiveren gebruik MPC Versobering regimes Reduceren reservecapaciteit Toename vervoerskosten Maatregelen PPC en GGZ Totaal DForZo Maatregelen TBS Maatregelen overige forensische zorg Totaal JJI Reductie capaciteit Efficiency & reductie reservecap. Totaal DBV Reductie capaciteit Alternatieven vreemdelingenbew aring Totaal Landelijke Diensten en Hoofdkantoor
2013
2014
2015
2016
2017
2018
DJI
DJI
DJI
DJI
DJI
DJI
2 3 -
10 7 12 11 (2) -
57 6 12 11 (10) -
69 16 11 11 (10) -
82 18 11 11 (10) -
92 29 10 11 (10) -
5
38
76
97
112
132
12 5
22 16
31 17
35 17
39 16
39 16
17
38
48
52
55
55
-
10
11
13
10 13
10 13
-
10
11
13
23
23
-
21 (2)
42 (7)
60 (10)
60 (10)
60 (10)
-
19
35
50
50
50
-
18
40
42
45
47
Aanvullende efficiencymaatregelen
32
35
62
85
102
98
Totaal structurele besparingen
54
158
272
339
387
405
Personele frictiekosten
(4)
(5)
(115)
(126)
(19)
(14)
(283)
Netto besparingen - Masterplan DJI
50
153
157
213
368
391
1.332
Taakstelling besparingen DJI
78
163
195
240
316
340
1.332
(28)
(10)
(38)
(27)
52
51
-
Eenm alige kosten
delta Masterplan vs. Taakstelling Bron: Masterplan DJI
17
•
Het Masterplan DJI heeft als doel te voldoen aan de taakstelling vanuit de regering, het realiseren van aanzienlijke netto besparingen in de periode 2013-2018
•
De middelen (of ‘maatregelen’) die DJI inzet om dit doel te bereiken zijn voornamelijk de invoering van Elektronische Detentie (‘ED’), het plaatsen van meerdere gevangenen op 1 cel in meerpersoonscellen (‘MPC’), versobering van het regime, maatregelen in TBS en aanvullende maatregelen op het hoofdkantoor
•
Als gevolg van de maatregelen ontstaat er overcapaciteit waardoor het merendeel van de besparingen volgens opgave van DJI volgen uit het afstoten van vestigingen (circa 50% van de gevangenissen sluiten) en het afvloeien van personeel (verlies 3,700 banen)
•
De structurele besparingen zullen gefaseerd ingevoerd worden en eenmalige implementatiekosten zullen evenzo gefaseerd hieruit voortvloeien
•
Cumulatief levert het plan volgens DJI een €405 miljoen lagere jaarlijkse kostenbasis en met cumulatief eenmalige kosten ad. €283m voldoet DJI per 2018 aan de taakstelling vanuit de regering
cum.
VERTROUWELIJK
Jaarlijks verschil (taakstelling -/- Masterplan) telt cumulatief op tot nul. Hiermee voldoet DJI aan het einde van 2018 aan de taakstelling over 2013-2018
STRUCTURELE MAATREGELEN MASTERPLAN DJI. Structurele besparingen Masterplan DJI per maatregel (per 2018) 2.250
2.150
92 29
(x 1mln)
2.050
10
11
10
39 16
10
13
1.950
60
2.177 1.850
Totale structurele besparingen € 405 miljoen per 2018
Hoofdkantoor + Efficiency 10 47
GW 98
DForZo 1.750
JJI
1.772
DBV
1.650
Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van Masterplan DJI
Het Masterplan DJI behelst een aantal omvangrijke besparingsmaatregelen, becijferd door DJI als een totale structurele besparing oplopend tot circa €405 miljoen in 2018, oftewel circa 19% besparing op de huidige kostenbasis van €2,2 miljard • De maatregelen worden volgens het Masterplan gedurende de periode 2013-2018 doorgevoerd • De voorgestelde maatregelen variëren van ‘makkelijke’ besparingen zoals doorvoeren van tariefkortingen tot impactvolle ‘model wijzigende’ maatregelen zoals Elektronische Detentie, MPC en versobering van het regime • Maatregelen zoals ED en MPC zijn ingrijpende structurele wijzigingen in het gehanteerde ‘model’ hoe men in Nederland omgaat met gedetineerden en de methode van uitvoer van de taakstelling van DJI
18
VERTROUWELIJK
EFFECTEN MASTERPLAN DJI. Effect Masterplan DJI op Penitentiaire Inrichtingen (PI’s), periode 2013-2018 60
55
50
Totaal 26 gevangenis sen dicht
46
Locaties
40
37
40
34
Aantal PI locaties
31
30
Sluitingen (cum.)
26 22
19
20
Nieuwbouw (cum.)
15 9
10
1
1
2
0 2013
2014
2015
2016
2017
2018
Effect Masterplan DJI op werkgelegenheid, periode 2013-2018 0
FTE
(203)
(237)
(400)
(373)
(800)
Totaal 3,390 FTE boventallig
(1,085)
(1,200)
(1,600) 2013
2014
2015
(1,492) 2016
2017
2018
FTE Reductie MP Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van Masterplan DJI
19
VERTROUWELIJK
Als gevolg van de maatregelen voorgesteld door DJI worden in totaal 30 instellingen gesloten, waarvan 26 PI locaties, 3 FPC’s en 1 JJI • De sluitingen zijn voornamelijk mogelijk als gevolg van de invoer van de maatregelen ED en MPC en het verminderen van daardoor ontstane overcapaciteit • De bouw van 2 nieuwe PI locaties is volgens DJI nodig omdat enkele locaties niet geschikt zouden zijn voor MPC invulling • Van de 55 PI locaties blijven er inclusief nieuwbouw 31 over per 2018 Totaal zullen er volgens DJI als gevolg van de maatregelen 3,390 banen (in FTE) verloren gaan • Het aantal medewerkers boventallig is een netto effect van verlies aan werkgelegenheid bij te sluiten vestigingen gecorrigeerd voor de toename van werkgelegenheid bij vestigingen waar als gevolg van bijvoorbeeld MPC meer gedetineerden zullen verblijven • Als gevolg van de invoer van ED zullen er in totaal 290 banen gecreëerd worden voor toezicht, alsmede 1,257 banen door 2 nieuwe locaties
INHOUD.
SAMENVATTING
INTRODUCTIE
MASTERPLAN DJI
ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE
20
Overzicht bevindingen
Bevindingen in detail per maatregel
Werkgelegenheid
Vestigingen
AANBEVELINGEN
VERTROUWELIJK
LEESWIJZER ANALYSES. Schematische weergave structuur analyses DSC analyse Masterplan DJI Structurele besparingen van effecten zoals ook DJI
1
deze meeneemt in het Masterplan DJI, maar gecalculeerd zijn op basis van analyses DSC (ook wel ‘like-for-like’ of analyse op vergelijkbare basis) Eenmalige kosten van effecten zoals ook DJI deze
2
meeneemt in het Masterplan DJI, maar gecalculeerd zijn op basis van analyses DSC (ook wel ‘like-for-like’ of analyse op vergelijkbare basis
DSC analyse Additionele effecten 3
4
Structurele besparingen van additionele effecten die
volgen uit analyse DSC, maar niet zijn meegenomen in het Masterplan DJI Eenmalige kosten van additionele effecten die volgen
uit analyse DSC, maar niet zijn meegenomen in het Masterplan DJI
Besparingen en kosten • In deze rapportage maakt DSC telkens onderscheid tussen structurele besparingen en eenmalige kosten • Structurele besparingen zijn besparingen die een blijvend karakter hebben zodat hiermee de jaarlijkse kostenbasis van de organisatie blijvend lager is • Eenmalige kosten zijn in het perspectief van dit onderzoek de kosten die eenmalige gemaakt dienen te worden om de beoogde maatregelen te kunnen implementeren, zoals de kosten om boventallig personeel af te vloeien • Aangezien veel van de maatregelen volgens het plan van DJI gefaseerd ingevoerd worden over de periode 2013-2018 zullen ook de eenmalige kosten vaak verspreid worden over deze jaren. De totale eenmalige kosten worden het best inzichtelijk door het cumulatieve effect te nemen over de gehele implementatieperiode Structuur van onze analyses • Ter verduidelijking van de leesbaarheid van de analyses zijn telkens de cijfers 1-4 in cirkels weergeven • Elk cijfer refereert telkens aan dezelfde type besparingen en/of kosten, zoals nevenstaande tabel aangeeft
Deze symbolen komen ter verduidelijking steeds terug in de rapportage
21
VERTROUWELIJK
DE INVULLING VAN DE TAAKSTELLING DOOR DJI. Effect Masterplan DJI op capaciteit, periode 2013-2018 19.744 20.000
18.950
18.142
17.997
17.786
17.734
2015
2016
2017
2018
Het DJI heeft een besparingstaakstelling die ingevuld wordt middels het doorvoeren van diverse maatregelen, waaronder maatregelen die als structurele ‘model’ wijzigingen gezien kunnen worden • Wijzigingen die het ‘model’ structureel veranderen zijn de Creatie van grootschalige invoer van Elektronische Detentie, ‘fictieve’ meerpersoonscellen en versobering van het regime overcapaciteit Door deze model wijzingen wordt overcapaciteit gecreëerd waarna besparingen gerealiseerd worden door het sluiten van ‘overbodige’ vestigingen en het afvloeien van boventallig personeel • Als gevolg van de invoer van Elektronische Detentie zijn er minder cellen nodig, alsmede kan het toezicht van ED met minder personeel plaatsvinden • Door 2 gevangenen op 1 cel te plaatsen zijn er eveneens minder cellen nodig, waardoor na het opschalen van de blijvende vestigingen naar MPC gebruik, een aantal gevangenissen gesloten worden • Voor het bedienen van 2 gevangenen op 1 cel is volgens FTE normen van DJI relatief minder personeel nodig Overige maatregelen zijn vooral gericht op het vergroten van efficiency en aanvullende pro-rata aanpassingen op hoofdkantoor • De diverse maatregelen in het primaire proces zullen doorwerken naar een kleiner benodigde schaalgrootte van de centrale functies geleverd door het hoofdkantoor
#
15.000
10.000
5.000
0 2013
2014
Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van Masterplan DJI en jaarplan DJI 2013
22
VERTROUWELIJK
DE GEVOLGEN VAN DE MAATREGELEN. Effect Masterplan DJI op Penitentiaire Inrichtingen (PI’s), periode 2013-2018 60
55
50
46
Locaties
40
37
40
34
Aantal PI locaties
31
30
Sluitingen (cum.)
26 22
19
20
Nieuwbouw (cum.)
15 9
10
1
2
1
0 2013
2014
2015
2016
2017
2018
Boventallig personeel agv Masterplan DJI, totaaleffect periode 2013-2018 5.000
Van medewerkers naar FTE
4.000
Verschil 876 FTE
421
(x 1mln)
455 3.000 2.000
4.266 3.700
3.390
1.000
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
23
VERTROUWELIJK
De besparingen die DJI becijfert dienen gerealiseerd te worden door het sluiten van 30 locaties (waarvan 26 PI locaties) en het afvloeien van 3,390 FTE • Het Masterplan DJI noemt het aantal van 3,700 medewerkers boventallig, overeenkomstig met 3,390 FTE uitgaande van maximaal natuurlijk verloop • De specifieke locaties die volgens DJI gesloten zullen worden volgen uit interne afwegingen van DJI • DSC gaat in deze rapportage niet in op de door DJI gemaakte keuzes voor specifieke locaties (out-ofscope) Opmerkelijk is dat het Masterplan DJI in de calculatie van boventallig personeel de medewerkers van de vestiging Tilburg niet heeft meegenomen maar deze wel heeft opgenomen in de te sluiten locaties • Locatie Tilburg (455 FTE) bedient Belgische gevangenen • Het restant aansluitingsverschil (‘overig’) is het gezamenlijke netto FTE effect op voornamelijk het hoofdkantoor en als gevolg van de invoer van meerpersoonscellen Analyses van DSC corrigeren voor deze verschillen, waaruit 4,266 FTE boventallig blijkt (876 FTE meer dan Masterplan DJI)
ONZE BEVINDINGEN IN RELATIE TOT DE TAAKSTELLING. Overzicht totale effecten versus taakstelling in € mln
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Cum.
Structurele besparingen
54
158
272
339
387
405
1.615
Eenmalige kosten
(4)
(5)
(115)
(126)
(19)
(14)
(283)
Masterplan DJI
Netto besparingen Verschil m et taakstelling
50
153
157
213
368
391
1.332
(28)
(10)
(38)
(27)
52
51
-
DSC Analyse
1
Structurele besparingen
56
125
324
378
442
464
1.789
2
Eenmalige kosten
(12)
(79)
(161)
(39)
(56)
(36)
(382)
Netto besparingen
44
46
163
339
386
429
1.407
(34)
(117)
(32)
99
70
89
75
Verschil m et taakstelling DSC Analyse - Additionele effecten
3
Structurele besparingen
(3)
(29)
(71)
(81)
(94)
(103)
(382)
4
Eenmalige kosten
(6)
(42)
(84)
(19)
(30)
(19)
(201)
Netto besparingen
(10)
(70)
(156)
(100)
(124)
(123)
(583)
Verschil m et taakstelling
(10)
(70)
(156)
(100)
(124)
(123)
(583)
-
(138)
(92)
(62)
(46)
(62)
(400)
Afschrijvingslast RGD Eenmalige kosten
Noot: Bron:
24
1) Exclusief €400m netto afschrijvingen RGD Analyse De Strategie Compagnie
VERTROUWELIJK
Het Masterplan DJI becijfert structurele besparingen en eenmalige kosten die netto over de periode 2013-2018 overeenkomen met de taakstelling • Per 2018 zal het kostenniveau van DJI met €405 miljoen lager zijn agv de besparingsmaatregelen • Rekening houdende met €283 miljoen aan cumulatief eenmalige kosten, rekent dit rond met de taakstelling (€1,332 miljoen over 2013-2018) Volgens berekeningen van DSC zullen de maatregelen die DJI voor ogen heeft resulteren in €75 miljoen teveel aan besparingen voor DJI • Uit analyse blijkt dat per 2018 het kostenniveau van DJI €464 miljoen lager zal zijn als gevolg van de besparingsmaatregelen • De eenmalige kosten zijn berekend op €382 miljoen (cumulatief) waardoor het resultaat €75 miljoen boven de taakstelling uitkomt Additionele negatieve effecten volgend uit de maatregelen vallen vooral bij andere rijksinstellingen, resulterende in een circa €583 miljoen lager resultaat • Dit is nog exclusief de afschrijvingslasten die op de Rijksgebouwendienst (RGD) vallen, ad. €400 miljoen (volgens opgave van DJI). Deze kosten noemt DJI in het Masterplan, maar neemt ze ogenschijnlijk niet mee in de calculaties
ONZE BEVINDINGEN PER MAATREGEL. De beschikbare broncijfers en de gevraagde toelichting van sector experts hebben als basis gediend om de effecten die het DJI becijfert op vergelijkbare basis na te rekenen (‘like-for-like’) • Waar nodig gebleken zijn aannames gemaakt, welke waar mogelijk aan sector experts voorgehouden zijn ter verificatie • Hiermee is zoveel mogelijk aansluiting gezocht met de aannames die DJI zelf ook zal hebben gemaakt bij de doorrekening van de effecten per maatregel De bevindingen uit DSC analyses wijken op enkele maatregelen significant af van het Masterplan DJI, waar elders in dit rapport nadere toelichting op wordt gegeven om deze verschillen te duiden • Bij de overige maatregelen zijn geen significante afwijkingen gevonden • De structurele besparingen waar de DSC calculaties afwijken zijn ED, MPC, versobering regimes, TBS en op hoofdkantoor (Landelijke Diensten en aanvullende efficiency) • De eenmalige frictiekosten worden door het Masterplan niet per maatregel gespecificeerd. DSC analyses hebben de calculaties wel gespecificeerd naar maatregel
Overzicht effect maatregelen Masterplan - DSC Analyse 'like-for-like' analyse, in € mln Structurele besparingen Gevangenisw ezen Elektronische detentie Intensiveren gebruik MPC Versobering regimes Reduceren reservecapaciteit Toename vervoerskosten Maatregelen PPC en GGZ Totaal DForZo Maatregelen TBS Maatregelen overige forensische zorg
2013
2014
2015
2016
2017
2018
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
17 -
12 (4) 17 10 (2) 7
57 67 17 10 (10) 7
64 80 17 10 (10) 7
75 92 17 10 (10) 7
81 102 17 10 (10) 7
17
40
148
168
190
206
6 -
16 (1)
21 (3)
32 (8)
38 (5)
45 (5)
Totaal JJI Reductie capaciteit Efficiency & reductie reservecap.
6
15
17
24
33
40
-
10
11
13
9 13
8 13
Totaal DBV Reductie capaciteit Alternatieven vreemdelingenbew aring
-
10
11
13
22
21
-
17 (2)
55 (7)
57 (10)
56 (10)
55 (10)
-
15
48
47
46
45
Landelijke Diensten en Hoofdkantoor
1
10
37
42
49
53
Aanvullende efficiencymaatregelen
32
35
62
85
102
98
1 Totaal structurele besparingen
56
125
324
378
442
464
Totaal
Eenm alige kosten
2 Personele frictiekosten
cum. (12)
(79)
(161)
(39)
(56)
(36)
(382)
Netto besparingen - Masterplan DJI
44
46
163
339
386
429
1.407
Taakstelling besparingen DJI
78
163
195
240
316
340
1.332
(34)
(117)
(32)
99
70
89
75
delta DSC analyse vs. Taakstelling Bron: Analyse De Strategie Compagnie
25
VERTROUWELIJK
Maatregelen waar onze calculaties significant afwijken met het Masterplan DJI
MOGELIJKE ADDITIONELE EFFECTEN. Overzicht additionele effecten versus taakstelling in € mln
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Cum.
(3)
(29)
(71)
(81)
(94)
(103)
(382)
DSC Analyse - Additionele effecten
3 Structurele besparingen 4 Eenmalige kosten
(6)
(42)
(84)
(19)
(30)
(19)
(201)
Netto besparingen
(10)
(70)
(156)
(100)
(124)
(123)
(583)
Verschil m et taakstelling
(10)
(70)
(156)
(100)
(124)
(123)
(583)
-
(138)
(92)
(62)
(46)
(62)
(400)
Afschrijvingslast RGD
4 Eenmalige kosten
Noot: 1) Een uitsplitsing van de afzonderlijke effecten is opgenomen in de bijlage Bron: Analyse De Strategie Compagnie
26
VERTROUWELIJK
In aanvulling op de door DSC berekende effecten van de maatregelen van het DJI zijn er verschillende additionele effecten aan te wijzen die een effect hebben op de begroting van diverse rijksinstellingen • Additionele effecten van structurele aard zijn aanzienlijk en lopen op tot circa €382 miljoen verwacht negatief effect per 2018 • Van deze €382 miljoen valt naar schatting €186 miljoen op de begroting van het Ministerie V&J, €90 miljoen op gemeenten en €106 miljoen op het DJI zelf1 • Eenmalige kosten bedragen €201 miljoen ten laste van de begroting van het Ministerie V&J1 • Additionele eenmalige kosten met betrekking tot de afschrijving van gesloten panden vallen op de begroting van de RGD en bedragen naar hun eigen schatting circa €400 miljoen De beoogde besparingen van het Masterplan DJI worden – uitgaande van de effectuering van deze additionele effecten - hiermee in grote mate teniet gedaan
INHOUD.
SAMENVATTING
INTRODUCTIE
MASTERPLAN DJI
ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE
27
Overzicht bevindingen
Bevindingen in detail per maatregel
Werkgelegenheid
Vestigingen
AANBEVELINGEN
VERTROUWELIJK
1. INVOEREN ELEKTRONISCHE DETENTIE. Electronische Detentie (ED) - 'Like for Like' analyse 'Like for Like' analyse
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Effect invoering ED op capaciteit ED ipv Intramuraal
#
-
175
1.004
1.200
1.445
1.608
ED ipv PP's (extramuraal)
#
-
450
442
432
432
432
Correctie extramuraal
#
-
(7)
(7)
(7)
(7)
(7)
Calc. capaciteitscreatie
#
-
618
1.439
1.625
1.870
2.033
Besparing agv Intram. naar ED
€ m ln
-
13
69
79
92
100
Besparing agv PP's naar ED
€ m ln
-
6
6
6
6
6
Additionele kosten ED toezicht
€ m ln
-
(8)
(18)
(20)
(24)
(26)
1 Totaal structurele besparing
€ m ln
-
12
57
64
75
81
Masterplan DJI
€ mln
-
10
57
69
82
92
verschil
€ mln
-
2
(0)
(5)
(7)
(11)
Structurele besparing
Effect invoering ED op personele bezetting Besparing Intramuraal
# FTE
-
133
761
910
1.096
1.220
Besparing extramuraal (PPs)
# FTE
-
55
54
52
52
52
Additionele FTE voor toezicht ED
# FTE
-
(75)
(175)
(197)
(227)
(247)
Netto boventallig (cum .)
# FTE
-
112
640
765
921
1.025
Natuurlijk verloop (cum.)
# FTE
-
(6)
(32)
(38)
(46)
(51)
Af te vloeien (cum .)
# FTE
-
(107)
(608)
(727)
(875)
(974)
Af te vloeien (per jaar)
# FTE
-
(107)
(502)
(119)
(148)
(99)
Gem. lasten Sociaal Akkoord
€ m ln
-
(9)
(42)
(10)
(12)
(8)
2 Totaal eenm alige kosten
€ m ln
-
(9)
(42)
(10)
(12)
(8)
€ mln
niet gespecificeerd in Masterplan DJI
Het masterplan DJI gaat uit van het invoeren van elektronische detentie (ED) als straf buiten de muren van de gevangenis, welke de behoefte voor intramurale capaciteit zal verminderen • ED is een wezenlijk onderdeel van het Masterplan terwijl dit met de huidige wetgeving niet mogelijk is. Er ligt hiervoor alleen nog een ontwerp wetswijziging op basis van een eerste ronde consultatie • De besparing op ED komt voort uit een lagere integrale dagprijs (circa €40 per ED’er per dag1) en daarmee ruim 80% lager dan de intramurale dagprijs (€248 per dag) Volgens analyses van DSC leidt invoering van ED tot een structurele besparing van €81 miljoen op de DJI begroting • De besparingen worden gerealiseerd door het afstoten van intramurale capaciteit die overbodig wordt door ED De netto impact van de invoering van ED op het personele bestand exclusief hoofdkantoor is 1,025 FTE • Volgens het Masterplan is er 290 FTE nodig voor toezicht op ED, waarvan volgens DSC berekeningen 247 FTE in het primaire proces (de overige 43 FTE worden op het niveau van hoofdkantoor meegenomen) Eenmalige kosten die gemaakt worden met betrekking tot afvloeiing boventallig personeel conform het huidige sociaal akkoord (april 2013) schat DSC op circa €82 miljoen
Eenm alige kosten (per jaar)
Masterplan DJI
28
Noot: Bron:
1) Factsheet 2006-25 Analyse De Strategie Compagnie
VERTROUWELIJK
cum. (82)
1. INVOEREN ELEKTRONISCHE DETENTIE. Electronische Detentie (ED) - Additionele effecten (gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
Structurele effecten ED's te voorzien van bijstand
#
-
469
1.085
1.224
1.408
1.530
ED'ers in de bijstand
€ m ln
-
(7)
(17)
(19)
(22)
(24)
Gemeente
Reintegratiekosten ED'ers
€ m ln
-
(2)
(5)
(6)
(7)
(8)
DJI
#
-
70
163
184
211
230
FTE last agv hogere recidive
# FTE
-
63
145
163
188
204
Kosten agv hogere residive
€ m ln
-
(6)
(15)
(17)
(19)
(21)
DJI
Ex-w erknemers in langdurige WW
€ m ln
-
(1)
(7)
(9)
(10)
(12)
Min. V&J
3 Structurele kosten niet in MP
€ m ln
-
(17)
(44)
(51)
(59)
(64)
Ex-w erkn. in kortdurende WW
€ m ln
-
(5)
(22)
(5)
(7)
(4)
Min. V&J
4 Eenm alige kosten niet in MP
€ m ln
-
(5)
(22)
(5)
(7)
(4)
(44)
Cap agv hogere recidive %
Eenm alige kosten (per jaar)
Naast de effecten die in het Masterplan DJI zijn opgenomen zijn er verschillende significante effecten die niet lijken te zijn meegenomen in de calculaties van het DJI • Het merendeel van de deze additionele effecten vallen niet op DJI als kostenplaats, maar op andere rijksinstellingen zoals de gemeente of het Ministerie V&J. Doordat het niet waarschijnlijk is dat ED’ers (direct) een baan hebben vallen zij in de bijstand die betaald dient te worden door de Gemeente • Bij een totaal van 1,530 ED’ers zal de gemeente €24 miljoen aan bijstandskosten dragen • Daarnaast zal er naar schatting € 5,000 per ED’er voor re-integratietrajecten gereserveerd dienen te worden1 29
Noot: 1) Adviseur P&O - DJI 2) Sector expert rondetafeldebat 18 april 2013 3) UWV Sectorbeschrijving Overheid (januari 2013)
VERTROUWELIJK
De recidive ligt op basis van ervaringscijfers2 hoger voor ED’ers (25-30% versus circa 11%) waardoor uiteindelijk meer intramurale capaciteit nodig is • Bij de analyse is DSC er vanuit gegaan dat recidiverende ED’ers uiteindelijk intramuraal terugkomen als instroom • Totale geschatte kosten bedragen €21 miljoen Aanvullende WW uitkeringslasten vallen op de begroting van het Ministerie van V&J en lijken niet meegenomen in het Masterplan DJI • Het DJI is ‘eigen risicodrager’ van de WW lasten waardoor deze in principe bij DJI vallen. • In de praktijk draagt het Ministerie V&J deze lasten waarmee dit een additioneel effect genereert bovenop het Masterplan1 • Uit ervaringscijfers van het UWV voor boventalligheid bij rijksinstellingen blijkt dat circa 20% langdurig werkloos blijft en 50% kortdurend3 • De kortdurend WW-behoeftigen zijn opgenomen onder eenmalige kosten, de langdurig WWbehoeftigen onder structurele kosten (gezien het karakter en duur van de WW inclusief bovenwettelijke WW regeling) DSC berekeningen wijzen op een totaal aan additionele kosten van structureel €64 miljoen (per 2018) en €44 miljoen aan eenmalige kosten
1. INVOEREN ELEKTRONISCHE DETENTIE. Electronische Detentie (ED) - Additionele effecten (niet gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
Toezicht ED door keten instellingen
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
V&J
Impact op politie / reclassering
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Politie
Aanpraak ED'ers op WMO
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Gemeente
Hogere kosten Politie agv meer ED'ers
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Politie
Bijzondere bijstand voor bezoekkosten
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Gemeente
Voorzien in levensonderhoud ED'ers
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Gemeente
Inregeling IT kosten toezicht DJI
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Inregeling IT kosten toezicht Gemeenten
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Gemeente
Ziekteverzuim agv reorganisatie
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Structurele effecten
Eenm alige kosten
30
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
VERTROUWELIJK
De invoering van Elektronische Detentie vraagt ook van de ketenpartners een aanzienlijke inspanning, vooral wanneer invoering op de gestelde schaalgrootte plaats zal vinden • De samenwerking met en tussen ketenpartners in de uitvoer van ED lijkt cruciaal voor de doeltreffendheid van ED en bestaat uit veel wederzijdse afhankelijkheden • Politie en reclassering hebben mogelijk extra personeel nodig voor de controle op ED’ers Deze inspanningen brengen mogelijk aanzienlijke kosten met zich mee, die wenselijk zijn om in kaart te hebben alvorens – moeilijk omkeerbare maatregelen worden genomen in het afstoten van intramurale capaciteit • De mogelijke additionele effecten zijn niet door DSC gekwantificeerd • Verder onderzoek naar de aard en omvang van deze additionele keteneffecten lijkt wenselijk
2. MEERPERSOONSCELLEN. Meerpersoonscellen (MPC) - 'Like for Like' analyse 'Like for Like' analyse
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Effect MPC op capaciteit Capaciteit intram uraal
# 11.346 11.410 10.596 10.395 10.196 10.033
Aantal gevangenen in 1pc
#
8.484
8.516
6.044
5.451
4.810
4.321
Aantal gevangenen in MPC
#
2.862
2.894
4.552
4.944
5.386
5.712
Besparing agv sluiting 1pc's
€ m ln
-
(2)
158
186
215
237
Additionele kosten MPC's
€ m ln
-
(2)
(91)
(106)
(123)
(135)
€ m ln
-
(4)
67
80
92
102
Structurele besparing
1 Totaal structurele besparing Masterplan DJI
€ mln
2
7
6
16
18
29
verschil
€ mln
(2)
(11)
61
64
74
73
1.851
2.300
2.787
3.157
Effect MPC op personele bezetting
Het Masterplan DJI gaat uit van de gefaseerde invoering van meerpersoonscellen, oplopende tot circa 57% van de totale cellencapaciteit in GW • Uiteindelijk (2018) zullen 4,321 gevangenen een eigen cel hebben en 5,712 gevangenen delen een cel • De besparing komt voort uit de lagere relatieve kosten van het herbergen van meerdere gevangenen per cel (per gevangene) Het effect van de structurele besparing is tweeledig, met een netto effect van €102 miljoen besparing • Enerzijds wordt er bespaard op het sluiten van vestigingen die overbodig worden en anderzijds ontstaan er (absoluut) meer kosten in de gevangenissen die omgebouwd worden naar MPC’s (en dus meer gevangenen herbergen) • De besparing door sluitende vestigingen telt op tot €237 miljoen (2018), de toename in de MPC kosten tot €135 miljoen (netto €102 miljoen), welke gecalculeerd is op basis van integrale kostprijzen DJI2 Ook eenmalig is het effect tweeledig, met een netto effect van 1,630 FTE boventallig (of circa €130 miljoen)
Boventallig agv sluiting 1pc's
# FTE
-
(24)
Additionele FTE's agv MPC's
# FTE
-
(17)
Netto boventallig (cum .)
# FTE
-
(41)
Natuurlijk verloop (cum.)
# FTE
-
2
Af te vloeien (cum .)
# FTE
-
39
(898) (1.125) (1.362) (1.548)
Af te vloeien (per jaar)
# FTE
-
39
(937)
(228)
(237)
(186)
Gem. lasten Sociaal Akkoord
€ m ln
-
3
(79)
(19)
(20)
(16)
cum.
2 Totaal eenm alige kosten
€ m ln
-
3
(79)
(19)
(20)
(16)
(130)
€ mln
niet gespecificeerd in Masterplan DJI
(906) (1.116) (1.353) (1.528) 945
1.184
1.434
1.630
(47)
(59)
(72)
(81)
Eenm alige kosten (per jaar)
Masterplan DJI Noot: Bron:
31
1) DJI gaat in haar Masterplan DJI uit van 2-persoonscellen 2) Jaarplan DJI (2013) Analyse De Strategie Compagnie
VERTROUWELIJK
2. MEERPERSOONSCELLEN. Meerpersoonscellen (MPC)- Additionele effecten (gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
Min. V&J
Structurele besparing Ex-w erknemers in langdurige WW
€ m ln
-
0
(11)
(13)
(16)
(18)
3 Structurele kosten niet in MP
€ m ln
-
0
(11)
(13)
(16)
(18)
Ex-w erkn. in kortdurende WW
€ m ln
-
2
(42)
(10)
(11)
(8)
Min. V&J
4 Eenm alige kosten niet in MP
€ m ln
-
2
(42)
(10)
(11)
(8)
(69)
Eenm alige kosten (per jaar)
Meerpersoonscellen (MPC)- Additionele effecten (niet gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
Schade reintegratie door 2pc
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Hogere recidive door MPC
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Ziekteverzuim omhoog door MPC
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Bijzondere bijstand voor bezoekkosten
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Gemeente
Verplaatsingskosten gevangenen
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Verbouw ingskosten MPC
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Ziekteverzuim agv reorganisatie
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Structurele effecten
Eenm alige kosten
Noot: Bron:
32
1) Zie ook toelichting op pagina 28 Analyse De Strategie Compagnie
VERTROUWELIJK
Additionele WW uitkeringslasten ontstaan op de begroting van het Ministerie V&J doordat een aanzienlijk deel van de ex-werknemers werkloos geraken volgens ervaringscijfers van het UWV1 • De kortdurend WW-behoeftigen zijn opgenomen onder eenmalige kosten • De langdurig WW-behoeftigen zijn onder structurele kosten opgenomen gezien het karakter en duur van de WW inclusief bovenwettelijke WW regeling Totaal volgt er uit DSC berekeningen mogelijke additionele kosten van structureel €18 miljoen (per 2018) en €69 miljoen aan eenmalige kosten Niet gekwantificeerde effecten vallen in potentie vrijwel allemaal (indien relevant) op DJI • DSC heeft deze potentiele effecten niet nader onderzocht. De genoemde effecten zijn verkregen uit onder andere ingezonden publieke stukken van medewerkers uit de sector
3. VERSOBERING REGIMES. Versobering regime - 'Like for Like' analyse 'Like for Like' analyse
2013
2014
2015
2016
2017
2018
€ m ln
17
17
17
17
17
17
€ m ln
17
17
17
17
17
17
Masterplan DJI
€ mln
3
12
12
11
11
10
verschil
€ mln
14
5
5
6
6
7
Structurele besparing Besparing agv versobering
1 Totaal structurele besparing
Effect versobering op personele bezetting Boventallig agv versobering
# FTE
300
300
300
300
300
300
Netto boventallig (cum .)
# FTE
300
300
300
300
300
300
Natuurlijk verloop (cum.)
# FTE
(15)
(15)
(15)
(15)
(15)
(15)
Af te vloeien (cum .)
# FTE
(285)
(285)
(285)
(285)
(285)
(285)
Af te vloeien (per jaar)
# FTE
(143)
(143)
-
-
-
-
Gem. lasten Sociaal Akkoord
€ m ln
(12)
(12)
-
-
-
-
2 Totaal eenm alige kosten
€ m ln
(12)
(12)
-
-
-
-
Eenm alige kosten (per jaar)
Masterplan DJI
€ mln
niet gespecificeerd in Masterplan DJI
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
33
VERTROUWELIJK
Versoberingen die het Masterplan DJI voorstelt hebben voornamelijk betrekking op het afschaffen van detentiearbeid in Huizen van Bewaring en het versoberen van ‘buiten-de-celdeur’ activiteiten van gevangenen • Het gevolg hiervan is dat gevangenen meer uren ‘achter de deur’ en minder tijd ‘buiten de deur’ verblijven • De besparing volgt uit de verlaging van personeelsbezetting (met naar schatting 300 FTE) die voorheen betrokken was bij de ‘buiten de celdeur’ activiteiten (van 59-uurs naar 28-uur programma) Uit de analyse blijkt dat de versoberingsmaatregelen kunnen leiden tot circa €17m structurele besparing en eenmalige afvloeiingskosten ad. €24m • Integrale doorvoering van de versoberingsmaatregelen staat gepland op 1 juli 2013 cum. (24)
3. VERSOBERING REGIMES. Versobering regime - Additionele effecten (gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
Min. V&J
Structurele effecten Ex-w erknemers in langdurige WW
€ m ln
(3)
(3)
(3)
(3)
(3)
(3)
3 Structurele kosten niet in MP
€ m ln
(3)
(3)
(3)
(3)
(3)
(3)
Ex-w erkn. in kortdurende WW
€ m ln
(6)
(6)
-
-
-
-
Min. V&J
4 Eenm alige kosten niet in MP
€ m ln
(6)
(6)
-
-
-
-
(13)
Eenm alige kosten (per jaar)
Versobering regime - Additionele effecten (niet gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
verlies inkomsten Arbeid
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Toename kosten (inbesteden)
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Stijging recidive agv slechtere resocialisatie
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Structurele effecten
Eenm alige kosten Ziekteverzuim agv reorganisatie
Noot: Bron:
34
1) Zie ook toelichting op pagina 28 Analyse De Strategie Compagnie
VERTROUWELIJK
Additionele WW uitkeringslasten ontstaan op de begroting van het Ministerie V&J doordat een aanzienlijk deel van de ex-werknemers werkloos geraken volgens ervaringscijfers van het UWV1 • De kortdurend WW-behoeftigen zijn opgenomen onder eenmalige kosten • De langdurig WW-behoeftigen zijn onder structurele kosten opgenomen gezien het karakter en duur van de WW inclusief bovenwettelijke WW regeling Totaal volgt er uit DSC berekeningen mogelijke additionele kosten van structureel €3 miljoen (per 2018) en €13 miljoen aan eenmalige kosten Niet gekwantificeerde effecten vallen in potentie vrijwel allemaal (indien relevant) op DJI • DSC heeft deze potentiele effecten niet nader onderzocht. De genoemde effecten zijn verkregen uit onder andere ingezonden publieke stukken van medewerkers uit de sector Nader onderzoek naar de ‘business case’ van detentiearbeid is wellicht aan te bevelen • Detentiearbeid zou volgens enkele bronnen (medewerkers van DJI) winstgevender gemaakt kunnen worden waardoor deze arbeid een positieve(re) bijdrage aan de besparingsdoelstelling geeft
4. DFORZO. Forensische zorg - 'Like for Like' analyse 'Like for Like' analyse
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Effect m aatregelen DForZo op capaciteit TBS -100 opleggingen ipv 110
#
-
(16)
(25)
(34)
(41)
(41)
TBS - Afbouw en reservecapaciteit
#
(93)
(90)
(87)
(83)
(81)
(81)
TBS - Behandelduur gem. op 8 jaar
#
-
(52)
(75)
(133)
(160)
(210)
TBS - Herindicaties
#
-
-
-
(10)
(20)
(20)
OFZ - capaciteitsreductie
#
-
(35)
(35)
(35)
(35)
(35)
OFZ - w aterbedeffect (extra cap)
#
-
52
75
133
160
158
FZG - Reductie capaciteit
#
-
-
-
-
(48)
(48)
Calc. capaciteitsreductie
#
(93)
(141)
(147)
(162)
(225)
(277)
Structurele besparing TBS TBS - reductie capaciteit
€ m ln
-
11
16
27
33
40
TBS - reductie reservecapaciteit
€ m ln
6
5
5
5
5
5
€ m ln
6
16
21
32
38
45
Masterplan DJI
€ mln
12
22
31
35
39
39
verschil
€ mln
(6)
(6)
(10)
(3)
(1)
6
1 Totaal besparing TBS
Structurele besparing overige forensische zorg OFZ - reductie capaciteit
€ m ln
-
3
3
3
3
3
OFZ - w aterbedeffect
€ m ln
-
(5)
(7)
(12)
(14)
(14)
OFZ - tariefkortingen
€ m ln
-
0
0
1
1
1
FZG - reductie capaciteit
€ m ln
-
-
-
-
5
5
€ m ln
-
(1)
(3)
(8)
(5)
(5)
Masterplan DJI
€ mln
5
16
17
17
16
16
verschil
€ mln
(5)
(17)
(20)
(25)
(21)
(21)
1 Totaal besparing overig ForZo
De Directie Forensische Zorg (DForZo) is het organisatieonderdeel van DJI bestaande uit Ter beschikking gestelden (TBS), Overige Forensische Zorg (‘OFZ’) en Forensisch Psychiatrische Zorg (‘FPZ’) Het Masterplan DJI gaat uit van een capaciteitsverlaging bij DForZo als gevolg van diverse maatregelen zoals het verkorten van de TBS behandelduur en het doen van herindicatie • Totale capaciteitsvermindering die hiermee beoogd wordt is 435 plaatsen op jaarbasis Een deel van de capaciteitsverlaging bij TBS blijkt mogelijk door de capaciteitsbehoefte door te schuiven naar de Overige Forensische Zorg (OFZ), waar een capaciteitsverhoging voorts nodig is • Dit is het zogenaamde ‘waterbed effect’ waardoor 158 additionele plaatsen nodig zijn in OFZ • De besparingen komen voort uit de lagere integrale kostprijs van OFZ capaciteit ten opzichte van TBS capaciteit en de netto afname van capaciteit voor DforZo De besparingen in TBS lopen op tot structureel €45 miljoen, en de additionele kosten voor de OFZ capaciteitsverhoging tot €5 miljoen
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
35
VERTROUWELIJK
4. DFORZO. Forensische zorg - 'Like for Like' analyse 'Like for Like' analyse
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Effect m aatregelen DForZo op personele bezetting TBS boventallig personeel
# FTE
-
120
177
313
391
479
OFZ nieuw personeel
# FTE
-
(18)
(43)
(106)
(135)
(132)
FZG boventallig personeel
# FTE
-
-
-
-
31
31
Correctie FPC's
# FTE
-
-
(237)
(340)
(340)
(340)
Netto boventallig (cum .)
# FTE
-
102
(103)
(132)
(52)
38
Natuurlijk verloop (cum.)
# FTE
-
(5)
5
7
3
(2)
Af te vloeien (cum .)
# FTE
-
(97)
98
125
50
(36)
Af te vloeien (per jaar)
# FTE
-
(97)
195
27
(76)
(86)
TBS boventallig
€ m ln
-
(10)
-
(3)
(6)
(7)
Overig boventallig
€ m ln
-
-
-
-
-
-
Gem. lasten Sociaal Akkoord
€ m ln
-
(10)
-
(3)
(6)
(7)
Totaal eenm alige kosten
€ m ln
-
(10)
-
(3)
(6)
(7)
Masterplan DJI
€ mln
niet gespecificeerd in Masterplan DJI
Eenmalige kosten als gevolg van de maatregelen in DForZo komen voort uit de ontstane 38 FTE boventallige medewerkers als gevolg van de capaciteitsverlaging • De totale geschatte frictiekosten overeenkomstig met de regelingen in het sociaal akkoord komen op circa €26 miljoen • Correctie FPC’s komt voort uit capaciteit die ingekocht is bij particuliere inrichtingen. De reductie in personeel wordt hiervan bij de analyses van DSC niet meegenomen, conform Masterplan DJI
Eenm alige kosten (per jaar)
2
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
36
VERTROUWELIJK
cum. (26)
4. DFORZO. Forensische zorg - Additionele effecten (gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
Min. V&J
Structurele besparing Ex-w erknemers in langdurige WW
€ m ln
-
(1)
-
-
-
(0)
3 Structurele kosten niet in MP
€ m ln
-
(1)
-
-
-
(0)
Ex-w erkn. in kortdurende WW
€ m ln
-
(4)
-
-
(3)
(4)
Min. V&J
4 Eenm alige kosten niet in MP
€ m ln
-
(4)
-
-
(3)
(4)
(12)
Eenm alige kosten (per jaar)
Forensische zorg - Additionele effecten (niet gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Verplaatsingskosten TBSers
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Langere TBS duur agv verhuizing
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Ziekteverzuim agv reorganisatie
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Structurele effecten Vaker opleggen TBS (agv korte duur) Eenm alige kosten
Noot: Bron:
37
1) Zie ook toelichting op pagina 28 Analyse De Strategie Compagnie
VERTROUWELIJK
Additionele WW uitkeringslasten ontstaan op de begroting van het Ministerie V&J doordat een deel van de ex-werknemers werkloos geraken volgens ervaringscijfers van het UWV1 • De kortdurend WW-behoeftigen zijn opgenomen onder eenmalige kosten • De langdurig WW-behoeftigen zijn onder structurele kosten opgenomen gezien het karakter en duur van de WW inclusief bovenwettelijke WW regeling Totaal volgt er uit DSC berekeningen mogelijke additionele kosten van circa €12 miljoen aan eenmalige kosten Niet gekwantificeerde effecten vallen in potentie vrijwel allemaal (indien relevant) op DJI • DSC heeft deze potentiele effecten niet nader onderzocht. De genoemde effecten zijn verkregen uit onder andere ingezonden publieke stukken van medewerkers uit de sector • Met name het mogelijke negatieve effect van de verplaatsing van TBSers (als gevolg van de sluiting inrichtingen) zou volgens verschillende bronnen tot langere behandelduur leiden
4. DFORZO. Schematische weergave tenders FPC’s, periode 2005-20181
Tender 5 Tender 4 Tender 3
Tender 2 Tender 1
2005
2013
2014
2015
2016
2017
2018
nu
Noot: Bron:
38
1) Op basis van gespreksnotitie 10-04-2013, dhr Nijhuis (voorzitter RvB Stichting Oldenkotte) Analyse De Strategie Compagnie
VERTROUWELIJK
Een deel van de benodigde TBS capaciteit van DForZo wordt ingevuld door particuliere inrichtingen die via een tendersystematiek worden aanbesteed • Er zijn in totaal 13 TBS inrichtingen, waarvan een aantal particuliere inrichtingen zoals locatie Oldenkotte (134 plaatsen) en 2Landen (58 plaatsen) • De capaciteitsinvulling die de particuliere inrichtingen bedienen is via tenders aanbesteed zodat deze capaciteit flexibel ingeregeld kan worden met het verleggen van economisch risico naar de particuliere inrichtingen • Particuliere inrichtingen hebben mede als gevolg hiervan een hogere kostprijs per plaats • 2 van de sinds 2005 geplaatste tenders zouden nog doorlopen tot respectievelijk januari 2015 en 2016 Opvallend is dat de afbouw in TBS-capaciteit volgens het Masterplan DJI meer is dan noodzakelijk lijkt en hiermee mogelijk op termijn weer – duurdere – particuliere capaciteit dient te worden ingekocht • Masterplan DJI stelt dat 352 plaatsen TBS-capaciteit afgebouwd dient te worden, terwijl met de te sluiten inrichtingen 412 plaatsen verloren gaan • Rijksinrichting Veldzicht zal gesloten worden (220 plaatsen), alsmede de particuliere inrichtingen Oldenkotte en 2Landen (cum. 192 plaatsen)
5. LANDELIJKE DIENSTEN EN HOOFDKANTOOR. Landelijke diensten en hoofdkantoor - 'Like for Like' analyse 'Like for Like' analyse
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Structurele besparing landelijke diensten en hoofdkantoor (LD & HK) GW deel
€ m ln
-
4
25
28
32
35
DForZo deel
€ m ln
1
3
3
4
6
7
JJI deel
€ m ln
-
0
0
0
2
2
DBV deel
€ m ln
-
3
10
10
10
10
€ m ln
1
10
37
42
49
53
Masterplan DJI
€ mln
-
18
40
42
45
47
verschil
€ mln
1
(8)
(3)
(0)
4
6
1 Structurele besparing LD&HK
Aanvullende efficiencymaatregelen € m ln
32
35
62
85
102
98
1 Structurele besparing Efficiency € m ln
32
35
62
85
102
98
Masterplan DJI
€ mln
32
35
62
85
102
98
verschil
€ mln
0
-
-
-
-
-
1 Totaal structurele besparing
€ m ln
33
45
99
127
151
151
Masterplan DJI
€ mln
32
53
102
127
147
145
verschil
€ mln
1
(8)
(3)
(0)
4
6
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
39
VERTROUWELIJK
De verschillende maatregelen in de primaire organisatieonderdelen van DJI werken door op de calculatief benodigde omvang van de centrale diensten (hoofdkantoor) • De besparingen die DSC bij de maatregelen in het primaire organisatieonderdelen heeft gecalculeerd zijn exclusief de doorwerking op hoofdkantoor weergegeven • De gemiddelde component van indirecte kosten die de kosten van het hoofdkantoor moeten dekken komen volgens de analyses uit op circa 16% van de integrale kostprijzen De doorwerking van de maatregelen naar de hoofdkantoor functies leidt tot een structurele besparing oplopend tot €53 miljoen per 2018 DJI noemt aanvullende efficiency maatregelen die per 2018 voor €98 miljoen aan structurele besparingen zouden moeten leiden. Deze vormen een aanzienlijk deel van de totale beoogde structurele besparingen van het Masterplan (24%) • Het Masterplan DJI noemt dat besparingen enerzijds voortkomen uit een budgetkorting in de centrale functies van 10% en anderzijds uit verschillende efficiency verbeter trajecten De aanvullende efficiency maatregelen zijn niet door DSC becommentarieerd aangezien hier weinig details over gegeven zijn in het Masterplan DJI • Verder onderzoek naar de aard en omvang van deze efficiency maatregelen lijkt wenselijk
5. LANDELIJKE DIENSTEN EN HOOFDKANTOOR. Landelijke diensten en hoofdkantoor - 'Like for Like' analyse Effecten overeenkom stig MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
420
472
Effect hoofdkantoor op personele bezetting GW deel
# FTE
-
24
286
349
DForZo deel
# FTE
-
18
(18)
(23)
(9)
7
JJI deel
# FTE
-
-
-
-
20
20
DBV deel
# FTE
-
15
51
54
54
54
Netto boventallig (cum .)
# FTE
-
56
319
381
485
553
Natuurlijk verloop (cum.)
# FTE
-
(3)
(16)
(19)
(24)
(28)
Af te vloeien (cum .)
# FTE
-
(53)
(303)
(362)
(461)
(525)
Af te vloeien (per jaar)
# FTE
-
(53)
(250)
(59)
(99)
(64)
Gem. lasten Sociaal Akkoord
€ m ln
-
(4)
(21)
(5)
(8)
(5)
2 Totaal eenm alige kosten
€ m ln
-
(4)
(21)
(5)
(8)
(5)
€ mln
niet gespecificeerd in Masterplan DJI
Ook in de personele bezetting werken de maatregelen in de primaire organisatieonderdelen van DJI door op de calculatief benodigde omvang van de centrale diensten • Netto volgt hieruit 553 FTE boventallig, 17% van de totaal 3,208 FTE op landelijke diensten en hoofdkantoor) Eenmalige frictiekosten worden door DSC geschat op €44 miljoen om 525 FTE af te laten vloeien (553 FTE minus natuurlijk verloop)
Eenm alige kosten (per jaar)
Masterplan DJI
cum. (44)
Opmerkelijk is dat DJI in het Masterplan maar 40 FTE boventallige medewerkers noemt op landelijke diensten en hoofdkantoor, terwijl de analyse van DSC wijst op circa 550 FTE • Het is voor ons onduidelijk hoe DJI op 40 FTE boventallig uitkomt • De door DSC gecalculeerde structurele effecten voor het hoofdkantoor zien ter vergelijking wel een relatief goede aansluiting met de pro-rata calculatiemethode waar DJI op doelt in haar toelichting Bron: Analyse De Strategie Compagnie
40
VERTROUWELIJK
5. LANDELIJKE DIENSTEN EN HOOFDKANTOOR. LD&HK - Additionele effecten (gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
Min. V&J
Structurele besparing Ex-w erknemers in langdurige WW
€ m ln
-
(1)
(4)
(4)
(5)
(6)
3 Structurele kosten niet in MP
€ m ln
-
(1)
(4)
(4)
(5)
(6)
Ex-w erkn. in kortdurende WW
€ m ln
-
(2)
(11)
(3)
(4)
(3)
Min. V&J
4 Eenm alige kosten niet in MP
€ m ln
-
(2)
(11)
(3)
(4)
(3)
(23)
Eenm alige kosten (per jaar)
LD&HK - Additionele effecten (niet gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Eenm alige kosten Ziekteverzuim agv reorganisatie
Additionele WW uitkeringslasten ontstaan op de begroting van het Ministerie V&J doordat een aanzienlijk deel van de ex-werknemers werkloos geraken volgens ervaringscijfers van het UWV1 • De kortdurend WW-behoeftigen zijn opgenomen onder eenmalige kosten • De langdurig WW-behoeftigen zijn onder structurele kosten opgenomen gezien het karakter en duur van de WW inclusief bovenwettelijke WW regeling Totaal volgt er uit DSC berekeningen mogelijke additionele kosten van structureel €6 miljoen (per 2018) en €23 miljoen aan eenmalige kosten Niet gekwantificeerde effecten vallen in potentie (indien relevant) op DJI • DSC heeft deze potentiele effecten niet nader onderzocht. De genoemde effecten zijn verkregen uit onder andere ingezonden publieke stukken van medewerkers uit de sector
Noot: Bron:
41
1) Zie ook toelichting op pagina 28 Analyse De Strategie Compagnie
VERTROUWELIJK
6. OVERIGE MAATREGELEN. Overige maatregelen - 'Like for Like' analyse 'Like for Like' analyse
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Structurele besparingen GW Reservecapaciteit
€ m ln
-
10
10
10
10
10
PPC en GGZ
€ m ln
-
7
7
7
7
7
België
€ m ln
-
-
-
-
-
-
Transport
€ m ln
-
(2)
(10)
(10)
(10)
(10)
Reductie capaciteit JJI
€ m ln
-
1
1
1
11
11
Efficiency & red. reservecap. JJI
€ m ln
-
9
10
12
11
11
Reductie capaciteit DBV
€ m ln
-
17
55
57
56
55
Alternatieven vreemdelingenbew .
€ m ln
-
(2)
(7)
(10)
(10)
(10)
€ m ln
-
41
66
67
74
73
Masterplan DJI
€ mln
-
38
47
64
74
74
verschil
€ mln
-
3
19
3
(0)
(1)
GW Reservecapaciteit
# FTE
-
-
-
-
-
-
PPC en GGZ
# FTE
-
65
65
65
65
65
België
# FTE
-
451
451
451
451
451
Transport
# FTE
-
-
-
-
-
-
Reductie capaciteit JJI
# FTE
-
-
-
-
117
117
Efficiency & red. reservecap. JJI
# FTE
-
-
-
-
-
-
Reductie capaciteit DBV
# FTE
-
84
292
312
312
312
Alternatieven vreemdelingenbew .
# FTE
-
-
-
-
-
-
Totaal boventallig
# FTE
-
600
807
828
944
944
1 Structurele besparingen
Effect op personele bezetting
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
42
VERTROUWELIJK
Bij de overige maatregelen die het Masterplan DJI stelt hebben zijn uit de calculaties geen significante afwijkingen gevonden • De totale structurele besparingen van alle overige maatregelen gezamenlijk komen volgens berekeningen van DSC uit op €73 miljoen, een verschil van circa 1 miljoen met het Masterplan DJI • Locatie Tilburg (Belgische gedetineerden) heeft bij sluiting geen netto financieel effect op de structurele besparingen aangezien de Belgische autoriteiten de operationele kosten dekken van deze vestiging Voortkomende uit de overige maatregelen volgt 944 FTE boventallig personeel • Locatie Tilburg (Belgische gedetineerden) heeft hier wel een aanzienlijk FTE-effect (451FTE), aangezien de medewerkers van deze locatie op de loonlijst van de DJI staan, ook al bedienen ze Belgische gevangenen
6. OVERIGE MAATREGELEN. Overige maatregelen - 'Like for Like' analyse Effecten overeenkom stig MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Eenm alige kosten GW Reservecapaciteit
€ m ln
-
-
-
-
-
-
PPC en GGZ
€ m ln
-
(5)
-
-
-
-
België
€ m ln
-
(36)
-
-
-
-
Transport
€ m ln
-
-
-
-
-
-
Reductie capaciteit JJI
€ m ln
-
-
-
-
(9)
-
Efficiency & red. reservecap. JJI
€ m ln
-
-
-
-
-
-
Reductie capaciteit DBV
€ m ln
-
(7)
(17)
(2)
-
-
Alternatieven vreemdelingenbew .
€ m ln
-
-
-
-
-
-
€ m ln
-
(48)
(17)
(2)
(9)
-
€ mln
niet gespecificeerd in Masterplan DJI
2 Totaal eenmalige kosten Masterplan DJI
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
43
VERTROUWELIJK
De 944 FTE boventallig personeel leidt tot cumulatief €75 miljoen aan eenmalige frictiekosten • De grootste bijdrager hierbij is de locatie Tilburg, waar €36 miljoen aan frictiekosten uit voortkomen
cum. (75)
6. OVERIGE MAATREGELEN. Overige maatregelen - Additionele effecten (gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
Min. V&J
Structurele besparing Ex-w erknemers in langdurige WW
€ m ln
-
(7)
(9)
(9)
(11)
(11)
3 Structurele kosten niet in MP
€ m ln
-
(7)
(9)
(9)
(11)
(11)
Ex-w erkn. in kortdurende WW
€ m ln
-
(25)
(9)
(1)
(5)
-
Min. V&J
4 Eenm alige kosten niet in MP
€ m ln
-
(25)
(9)
(1)
(5)
-
(40)
Eenm alige kosten (per jaar)
Overige maatregelen - Additionele effecten (niet gekwantificeerd) Additionele effecten niet in MP
2013
2014
2015
2016
2017
2018
Begroting
Eenm alige kosten Afschrijving recente investeringen
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
RGD
Ziekteverzuim agv reorganisatie
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Noot: 1) Zie ook toelichting op pagina 28 Bron: Analyse De Strategie Compagnie
44
VERTROUWELIJK
Additionele WW uitkeringslasten ontstaan op de begroting van het Ministerie V&J doordat een aanzienlijk deel van de ex-werknemers werkloos geraken volgens ervaringscijfers van het UWV1 • De kortdurend WW-behoeftigen zijn opgenomen onder eenmalige kosten • De langdurig WW-behoeftigen zijn onder structurele kosten opgenomen gezien het karakter en duur van de WW inclusief bovenwettelijke WW regeling Totaal volgt er uit berekeningen van DSC additionele kosten van structureel €11 miljoen (per 2018) en €40 miljoen aan eenmalige kosten • De potentiële afschrijvingslast van te sluiten gebouwen ad. €400 miljoen zijn in deze kosten niet meegenomen (deze zijn apart vermeld in deze rapportage) Niet gekwantificeerde effecten vallen in potentie grotendeels op de Rijksgebouwendienst (RGD) • DSC heeft deze potentiele effecten niet nader onderzocht. De genoemde effecten zijn verkregen uit onder andere ingezonden publieke stukken van medewerkers uit de sector
INHOUD.
SAMENVATTING
INTRODUCTIE
MASTERPLAN DJI
ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE
45
Overzicht bevindingen
Bevindingen in detail per maatregel
Werkgelegenheid
Vestigingen
AANBEVELINGEN
VERTROUWELIJK
BOVENTALLIG PERSONEEL DOOR MAATREGELEN. Boventallig personeel agv Masterplan DJI, totaaleffect periode 2013-2018
5.000
Van medewerkers naar FTE
4.000
Verschil 876 FTE
421
(x 1mln)
455 3.000 2.000
4.266 3.700
3.390
1.000
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
46
VERTROUWELIJK
De besparingen die DJI becijfert, dienen gerealiseerd te worden door het sluiten van 30 locaties en het afvloeien van 3,390 FTE • Het Masterplan DJI noemt het aantal van 3,700 medewerkers boventallig dat overeenkomt met 3,390 FTE uitgaande van maximaal natuurlijk verloop Opmerkelijk is dat het Masterplan DJI in de calculatie van boventallig personeel de medewerkers van vestiging Tilburg niet heeft meegenomen maar deze wel heeft opgenomen in de te sluiten locaties • Locatie Tilburg (455 FTE) bedient Belgische gevangenen • Het restant aansluitingsverschil (‘overig’) is het gezamenlijke netto FTE effect op voornamelijk het hoofdkantoor en als gevolg van de invoer van meerpersoonscellen Analyses van DSC corrigeren voor deze verschillen, waaruit 4,266 FTE boventallig blijkt (876 FTE meer dan Masterplan DJI)
REGIONALE EFFECTEN OP WERKGELEGENHEID. Effect werkgelegenheid Masterplan DJI per provincie in vergelijking met de regionale ontwikkeling werkloosheid (getallen in FTEs)1 (geen) Noord-Holland Noord
(geen)
(515)
(739)
Amsterdam e.o. (1287)
448
809
(geen)
(619)
(274)
(281)
(1,079)
Totaal
(23)
(784)
(5,661)
Legenda:
= aantal banen gecreëerd (in FTE)
(62)
1,257
= aantal banen boventallig (in FTE) = 2006-2012 gem. jaarlijkse groei werkloosheid < 0% = 2006-2012 gem. jaarlijkse groei werkloosheid 0% tot 3% = 2006-2012 gem. jaarlijkse groei werkloosheid >3% Noot: 1) Op basis van vestigingsdata. Exclusief capaciteit particuliere FPC’s, Ombouw DC Alphen a/d Rijn naar PI, Hoofdkantoor en effect MPC 2) Zie bijlage voor vergelijkbare data omvang quartaire sector per regio 3) Zie bijlage voor de aansluiting van vestigingsdata met DSC analyse Bron: Analyse De Strategie Compagnie
47
VERTROUWELIJK
De aantallen medewerkers boventallig verschillen sterk per regio. Vanuit de huidige economische situatie ontstaan op regionaal niveau verschillen in relatieve impact op de werkgelegenheid • Gebieden Noord-Holland Noord, Gelderland, NoordBrabant, Utrecht en Zuid-Holland lijken onevenredig veel banenverlies te krijgen vergeleken met de gebieden Amsterdam e.o., Zeeland en Limburg • Ook in Overijssel en Drenthe, regio’s waar de quartaire sector relatief klein is, worden veel locaties gesloten2 Op basis van vestigingsdata zullen er in totaal 4,804 FTE boventallig worden Na correctie van natuurlijk verloop, banenverlies op hoofdkantoor en landelijke diensten en banencreatie a.g.v. ED en MPC komt uit analyse van DSC een aantal van 4,266 FTE boventallig (857 FTE meer dan Masterplan DJI)3 • De aansluiting van 4,405 FTE (vestigingsdata) met DSC bevindingen (4,266 FTE) is in de bijlage opgenomen • In berekeningen van DSC is rekening gehouden met alle maatregelen die het masterplan behelst Meerdere te sluiten vestigingen zijn onlangs voor vele miljoenen euro’s gerenoveerd, gemoderniseerd en brandveilig gemaakt • De afwegingen die DJI heeft gemaakt zijn tot op heden niet volledig transparant en gezien de bovenstaande regionale verschillen wenselijk om nader inzicht in te hebben
IMPACT PERSONEELSREDUCTIE OP BEGROTING V&J. Structurele uitkeringslast - volgens DSC analyse in € mln
2013
2014
2015
2016
2017
2018
'13-'18
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
Langdurige WW agv ED
-
(1)
(7)
(9)
(10)
(12)
V&J
Langdurige WW agv MPC
-
0
(11)
(13)
(16)
(18)
V&J
Structurele effecten
Langdurige WW agv versobering
(3)
(3)
(3)
(3)
(3)
(3)
V&J
Langdurige WW agv DForZo
-
(1)
-
-
-
(0)
V&J
Langdurige WW agv overig
-
(7)
(9)
(9)
(11)
(11)
V&J
Langdurige WW agv HK
-
(1)
(4)
(4)
(5)
(6)
V&J
(3)
(13)
(34)
(39)
(46)
(51)
(186)
1 Structurele kosten niet in MP
Structurele uitkeringslast - volgens DSC analyse in € mln
2013
2014
2015
2016
2017
2018
'13-'18
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
WW ex-w erkn. agv ED
-
(5)
(22)
(5)
(7)
(4)
(44)
WW ex-w erkn. agv MPC
-
2
(42)
(10)
(11)
(8)
(69)
WW ex-w erkn. agv versobering
(6)
(6)
-
-
-
-
(13)
WW ex-w erkn. agv red DForZo
-
(4)
-
-
(3)
(4)
(12)
WW ex-w erkn. agv red overig
-
(25)
(9)
(1)
(5)
-
(40)
WW ex-w erkn. agv red HK
-
(2)
(11)
(3)
(4)
(3)
(23)
(6)
(42)
(84)
(19)
(30)
(19)
(201)
Eenm alige kosten
2 Eenm alige kosten niet in MP
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
48
VERTROUWELIJK
Additionele WW uitkeringslasten ontstaan op de begroting van het Ministerie V&J doordat een aanzienlijk deel van de ex-werknemers werkloos geraken volgens ervaringscijfers van het UWV1 • De kortdurend WW-behoeftigen zijn opgenomen onder eenmalige kosten • De langdurig WW-behoeftigen zijn onder structurele kosten opgenomen gezien het karakter en duur van de WW inclusief bovenwettelijke WW regeling • De bovenwettelijke WW regeling geeft aanvulling tot 100% van het laatstgenoten salaris, bovenop de normale WW en maximaal een additionele WW-duur van 2 keer de toegewezen WW-duur • Volgens een P&O adviseur van DJI geldt het maximale effect (bij overgang naar WW) voor veel medewerkers door de hoge gemiddelde diensttijd en leeftijd • Ook wordt aangegeven dat door de ‘ruime’ bovenwettelijke WW regeling veel oudere werknemers wellicht dit als een voorkeursroute zien en hier op aansturen Cumulatief over de periode 2013-2018 ontstaat er een negatief effect van €387 miljoen op de begroting van het Ministerie voortkomende uit de maatregelen van DJI • Cumulatief effect van de structurele uitkeringslast (relevant voor de taakstelling) komt uit op circa €186 miljoen (over de periode 2013-2018) • Eenmalige kosten bedragen €201 miljoen over de periode 2013-2018
INHOUD.
SAMENVATTING
INTRODUCTIE
MASTERPLAN DJI
ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE
49
Overzicht bevindingen
Bevindingen in detail per maatregel
Werkgelegenheid
Vestigingen
AANBEVELINGEN
VERTROUWELIJK
VESTIGINGEN – RESTWAARDE EN HERBESTEMMING. Indicatieve afschrijvingslast als gevolg van sluiting locaties, per jaar 2013-2018 (RGD) 0
-
(20)
(x 1mln)
(40) (60)
(53)
(53)
2017
2018
(80) (80) (100)
(93)
(120) (120) (140) 2013
2014
2015
2016
RGD afschrijving gebouwen
Voorbeelden van te sluiten locaties
PI Overmaze - Limburg (onlangs voor €60 miljoen verbouwd)
FPC Veldzicht - Overijssel (onlangs voor €40 miljoen verbouwd)
PI De Berg - Gelderland (2000 -2005 voor €32 miljoen verbouwd)
Het Masterplan DJI noemt een afschrijvingslast van cumulatief €400 miljoen met betrekking tot de te sluiten vestigingen maar lijkt dit niet mee te nemen in de berekeningen • Het masterplan lijkt deze kosten niet meegenomen te hebben als eenmalige kosten, waarschijnlijk omdat de panden gehuurd worden door DJI en eigendom zijn van de Rijksgebouwen Dienst (RGD) • In een kabinetsreactie van het Ministerie van V&J1 wordt echter vermeld dat in het Masterplan is opgenomen ‘het afkopen van boekwaarden van te sluiten gebouwen’. Uit de analyses van DSC blijken echter geen aanwijzingen dat dit ook werkelijk is gedaan Het merendeel van de vestigingen is functioneel dusdanig specifiek gebouwd dat de herbestemming (en daarmee de restwaarde voor verkoop) zeer beperkt is • De RGD heeft in een gevraagde reactie aangegeven dat de afschrijvingspost van €400 miljoen de netto kostenpost is, na aftrek van mogelijke winsten uit de verkoop van panden die nog een herbestemmingswaarde hebben2 • Een deel van de panden zullen mogelijk moeilijk herbestemming vinden. Langdurige leegstand op centrale locaties, zoals bijvoorbeeld de koepelgevangenissen in Arnhem, Breda en Haarlem kunnen hierdoor mogelijk verloederen Meerdere te sluiten vestigingen zijn onlangs voor vele miljoenen euro’s gerenoveerd, gemoderniseerd en brandveilig gemaakt • De afwegingen die DJI heeft gemaakt zijn tot op heden niet volledig transparant
Noot: 1) Nieuwsbericht 8-5-2013, website rijksoverheid.nl 2) De RGD gaat voor de herbestemmingswaarde van de panden uit van ervaringscijfers van verkoop van vergelijkbare locaties uit het verleden, maar heeft geen inzage gegeven in de onderbouwing of uitsplitsing van de cijfers Bron: Analyse De Strategie Compagnie
50
VERTROUWELIJK
INHOUD.
51
SAMENVATTING
INTRODUCTIE
MASTERPLAN DJI
ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE
AANBEVELINGEN
VERTROUWELIJK
AANBEVELINGEN. Alternatieve modellen
DSC adviseert inzichtelijk te maken hoe alternatieve modellen voor het gevangeniswezen zich verhouden tot de keuzes die het
Masterplan DJI voordraagt Alternatieve, kostenefficiënte modellen zoals het Scandinavische gevangenis model (BastØy) waarbij gevangenen meer eigen
verantwoordelijkheden leren dragen zouden mogelijk interessant kunnen zijn Efficiency verbeteringen
Naast alternatieve modellen is er wellicht een meer efficiënte operationele invulling mogelijk dan het huidige model. Denk hierbij
aan de optimale verhouding gecentraliseerde/decentrale activiteiten, maar ook aan de integratie van ketenpartners (inpandig) wat mogelijk tot een efficiënter uitvoeringsmodel leidt met minder negatieve impact op personeel en/of locaties Hiernaast adviseert DSC sterk naar ‘low hanging fruit’ besparingen te kijken( bv. 9-uurs cao aanpassen naar 8-uurs cao), het ‘lean’
inrichten van processen, en administratieve regels die tot hoge kosten leiden zoals de huidige ‘BHV’ normen Winst uit arbeid
Detentiearbeid zou volgens enkele bronnen (medewerkers van DJI) winstgevender gemaakt kunnen worden waardoor deze arbeid
een positieve(re) bijdrage aan de besparings-doelstelling geeft. Hiernaast zou dit de arbeidskansen voor ex-gedetineerden positief kunnen beïnvloeden. Nader onderzoek naar de ‘business case’ van detentiearbeid is in dit kader aan te bevelen België
DSC adviseert de overeenkomst met België (locatie Tilburg) te continueren zolang België structurele tekorten heeft Onderzoek naar invulling structurele tekorten van andere buurlanden is in dit kader eveneens aan te bevelen
Afweging maatregelen vanuit perspectief rijksbegroting en ‘onomkeerbaarheid’
DSC adviseert te potentiële besparingen c.q. kosten te bezien vanuit rijksbegroting perspectief en de eventuele onomkeerbaarheid
Draagvlak door transparantie
Het ervaren gebrek aan transparantie bij de totstandkoming van het Masterplan DJI, en het ervaren gemis betrokken geweest te
van significante capaciteitsbeperkende maatregelen (‘rijksbegroting’ inclusief effect op gemeenten en uitkeringsinstanties) Niet onomkeerbare maatregelen zijn (mits het op grote schaal betreft) risicovol gezien de kerntaken van DJI waarbij geen
gevangene geweigerd kan worden en er dus altijd voldoende reservecapaciteit dient te zijn
zijn hierbij heeft voor veel onbegrip geleid in de sector. Dit verlaagt de positieve motivatie om actief mee te werken aan de implementatie van – mogelijk noodzakelijke – maatregelen. Draagvlak is uiterst belangrijk bij de succesvolle implementatie van de maatregelen. Wij adviseren DJI om hiermee rekening te
houden in de toekomstige uitwerking van plannen en de implementatie hiervan
52
VERTROUWELIJK
INHOUD.
53
SAMENVATTING
INTRODUCTIE
MASTERPLAN DJI
ANALYSE DE STRATEGIE COMPAGNIE
AANBEVELINGEN
BIJLAGEN
VERTROUWELIJK
ADDITIONELE GEKWANTIFICEERDE EFFECTEN. Additionele effecten - niet in Masterplan DJI in € mln
2013
2014
2015
2016
2017
2018
'13-'18
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
WW-last ED-ers
-
(7)
(17)
(19)
(22)
(24)
Gem.
Reintegratiekosten ED-ers
-
(2)
(5)
(6)
(7)
(8)
DJI
Kosten agv hogere residive
-
(6)
(15)
(17)
(19)
(21)
DJI
Langdurige WW agv ED
-
(1)
(7)
(9)
(10)
(12)
V&J
Langdurige WW agv MPC
-
0
(11)
(13)
(16)
(18)
V&J
Structurele effecten
Langdurige WW agv versobering
(3)
(3)
(3)
(3)
(3)
(3)
V&J
Langdurige WW agv DForZo
-
(1)
-
-
-
(0)
V&J
Langdurige WW agv overig
-
(7)
(9)
(9)
(11)
(11)
V&J
Langdurige WW agv HK
-
(1)
(4)
(4)
(5)
(6)
V&J
(3)
(29)
(71)
(81)
(94)
(103)
(382)
WW ex-w erkn. agv ED
-
(5)
(22)
(5)
(7)
(4)
(44)
WW ex-w erkn. agv MPC
-
2
(42)
(10)
(11)
(8)
(69)
WW ex-w erkn. agv versobering
(6)
(6)
-
-
-
-
(13)
WW ex-w erkn. agv red DForZo
-
(4)
-
-
(3)
(4)
(12)
WW ex-w erkn. agv red overig
-
(25)
(9)
(1)
(5)
-
(40)
WW ex-w erkn. agv red HK
-
(2)
(11)
(3)
(4)
(3)
(23)
-
(138)
(92)
(62)
(46)
(62)
(400)
(6)
(180)
(177)
(81)
(76)
(81)
(601)
(10)
(209)
(248)
(162)
(171)
(184)
(983)
Totaal structureel Eenm alige kosten Min. V&J
RGD RGD afschrijving gebouw en Totaal eenmalig Totaal additionele effecten Bron: Analyse De Strategie Compagnie
54
VERTROUWELIJK
ADDITIONELE NIET GEKWANTIFICEERDE EFFECTEN. Additionele effecten - niet in Masterplan DJI (niet gekwantificeerd) 2013
2014
2015
2016
2017
2018
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
Begr.
Structurele effecten Toezicht ED door keten instellingen
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
V&J
Impact op politie / reclassering
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Politie
Aanpraak ED'ers op WMO
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Gem.
Hogere kosten Politie agv meer ED'ers
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Politie
Bijzondere bijstand voor bezoekkosten
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Gem.
Voorzien in levensonderhoud ED'ers
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Gem.
Schade reintegratie door 2pc
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Hogere recidive door MPC
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Ziekteverzuim omhoog door MPC
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Verlies inkomsten Arbeid
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Toename kosten (inbesteden)
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Stijging recidive agv slechtere resocialisatie ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Vaker opleggen TBS (agv korte duur)
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Eenm alige kosten Inregeling IT kosten toezicht DJI
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Inregeling IT kosten toezicht Gemeenten ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
Gem.
Ziekteverzuim agv reorganisatie
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Verplaatsingskosten gevangenen
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Verbouw ingskosten MPC
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Verplaatsingskosten TBSers
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Langere TBS duur agv verhuizing
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
DJI
Afschrijving recente investeringen
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
ntb
RGD
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
55
VERTROUWELIJK
FRICTIEKOSTEN PERSONEEL. Detailering frictiekosten in € mln
2013
2014
2015
2016
2017
2018
'13-'18
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
Jaarlijkse frictiekosten per m aatregel (exclusief WW) Gevangenisw ezen Elektronische detentie (9) (42) Intensiveren gebruik MPC 3 (79) Versobering regimes (12) (12) Reduceren reservecapaciteit Toename vervoerskosten Maatregelen PPC en GGZ (5) -
(10) (19) -
(12) (20) -
(8) (16) -
(82) (130) (24) (5)
Totaal DForZo Maatregelen TBS Maatregelen overige forensische zorg
(12)
(23)
(121)
(29)
(32)
(24)
(241)
-
(10) -
-
(3) -
(6) -
(7) -
(26) -
Totaal JJI Reductie capaciteit Efficiency & reductie reservecap.
-
(10)
-
(3)
(6)
(7)
(26)
-
-
-
-
(9) -
-
(9) -
Totaal DBV Reductie capaciteit Alternatieven vreemdelingenbew aring
-
-
-
-
(9)
-
(9)
-
(7) -
(17) -
(2) -
-
-
(25) -
-
(7)
(17)
(2)
-
-
(25)
Landelijke Diensten en Hoofdkantoor
-
(4)
(21)
(5)
(8)
(5)
(44)
Aanvullende efficiencymaatregelen
-
-
-
-
-
-
-
Sluiting locatie Tilburg (België)
-
(36)
-
-
-
-
(36)
(12)
(80)
(158)
(38)
(56)
(36)
(381)
Totaal
Totaal personele frictiekosten Afrondingsverschil Totaal personele frictiekosten
(1) (12)
(80)
(158)
(38)
(56)
(36)
(382)
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
56
VERTROUWELIJK
PERSONEEL BOVENTALLIG PER MAATREGEL. Boventallig personeel - DSC Analyse #FTE, cumulatief per jaar
2013
2014
2015
2016
2017
2018
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
DSC
Boventallig personeel per m aatregel Gevangenisw ezen Elektronische detentie Intensiveren gebruik MPC Versobering regimes 300 Reduceren reservecapaciteit Toename vervoerskosten Maatregelen PPC en GGZ -
112 (41) 300 65
640 945 300 65
765 1.184 300 65
921 1.434 300 65
1.025 1.630 300 65
1.950
2.314
2.720
3.020
Totaal DForZo Maatregelen TBS Maatregelen overige forensische zorg
300
436
-
120 (18)
(60) (43)
(27) (106)
51 (104)
140 (102)
Totaal JJI Reductie capaciteit Efficiency & reductie reservecap.
-
102
(103)
(132)
(52)
38
-
-
-
-
117 -
117 -
Totaal DBV Reductie capaciteit Alternatieven vreemdelingenbew aring
-
-
-
-
117
117
-
84 -
292 -
312 -
312 -
312 -
-
84
292
312
312
312
Landelijke Diensten en Hoofdkantoor
-
56
319
381
485
553
Aanvullende efficiencymaatregelen
-
-
-
-
-
-
Totaal
Sluiting locatie Tilburg (België)
-
451
451
451
451
451
Natuurlijk verloop
(15)
(56)
(145)
(166)
(202)
(225)
Totaal boventallig personeel
285
1.072
2.762
3.160
3.830
4.266
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
57
VERTROUWELIJK
AANSLUITING VESTIGINGSDATA MET DSC ANALYSE.
4.500 225
54 290
4.000
(x 1mln)
581 259
4.405
4.266
3.500
3.000 FTE reductie vestigingen
Natuurlijk verloop
ED
MPC
Hoofdkantoor
Aansluiting
Bron: Analyse De Strategie Compagnie
58
VERTROUWELIJK
FTE reductie DSC
QUARTAIR SECTOR EN WERKLOOSHEID PER REGIO. Quartaire sector en werkloosheid per regio Banen Quartaire sector
Banen Quartaire sector
2011
2012
'11-'12
2012
# (x'000)
# (x'000)
% groei
# (x'000)
in % BBV
# (x'000)
# (x'000)
%
%
Noord-Holland
83
80
-3,3%
1.413
5,7%
69
88
4,9%
Noord-Holland Noord
22
21
-3,6%
244
8,6%
12
17
Amsterdam e.o.
61
59
-3,1%
1.169
5,0%
57
Zuid-Holland
Banen BeroepsQuartaire bevolking sector (BBV)
Om vang Werklozen Werklozen Werkloos- Werkloosquartaire heid heid sector
2012 April 2012 April 2013 April 2012 April 2013 April '12-'13
Werkloos Werkloos heid tov heid tov BBV BBV 2012
06-'12
% groei
in % BBV
CAGR
6,2%
27,2%
6,3%
2,8%
5,1%
7,1%
41,0%
5,5%
3,5%
70
4,9%
6,0%
24,2%
7,9%
1,5%
143
138
-3,3%
1.687
8,2%
113
168
6,7%
9,9%
48,8%
7,6%
4,7%
Utrecht
45
44
-3,2%
637
6,9%
23
32
3,5%
5,0%
41,3%
5,8%
3,9%
Flevoland
10
10
-2,4%
145
6,9%
14
18
9,3%
12,4%
33,1%
8,2%
2,0%
Friesland
16
15
-3,7%
254
5,9%
21
29
8,4%
11,5%
36,2%
7,2%
2,8%
Groningen
17
16
-3,7%
254
6,3%
25
32
9,8%
12,4%
26,9%
7,5%
1,6%
Drenthe
10
10
-3,9%
161
6,2%
10
12
6,5%
7,6%
18,1%
6,8%
0,6%
Overijssel
30
29
-3,5%
505
5,7%
33
44
6,6%
8,7%
32,8%
6,3%
1,2%
Gelderland
62
60
-3,6%
983
6,1%
59
76
6,0%
7,7%
29,8%
5,7%
3,4%
Limburg
28
27
-4,0%
493
5,5%
34
43
7,0%
8,8%
26,4%
5,5%
-2,4%
Noord-Brabant
62
60
-3,6%
1.184
5,1%
63
84
5,3%
7,1%
34,6%
5,8%
3,4%
9
9
-3,9%
153
5,9%
7
10
4,9%
6,4%
32,2%
4,1%
-2,7%
Totaal
516
498
-3,4%
7.869
6,3%
471
636
6,0%
8,1%
35,1%
6,4%
2,6%
Bron:
uwv
uwv
uwv
uwv
uwv
uwv
uwv
uwv
uwv
cbs
cbs
Zeeland
uwv
Noot: CAGR = Compounded Annual Growth Rate (Gemiddelde jaarlijkse groei) Bron: Analyse De Strategie Compagnie op basis van UWV ( Nieuwsflits Arbeidsmarkt (April 2013), UWV Sectorbeschrijving overheid (Januari 2013), CBS (Statline)
59
Toenam e w erkloosheid
VERTROUWELIJK
DISCLAIMER.
Dit document is samengesteld door De Strategie Compagnie B.V. (hierna “DSC”). De informatie in dit document is samengesteld door DSC en bevat materiaal afkomstig van publiek beschikbare bronnen, discussies en publicaties welke DSC met regelmaat gebruikt. Hoewel dit document met grote zorg is samengesteld en tot stand gekomen, is deze informatie niet separaat geverifieerd door DSC en kunnen DSC, haar partners en haar medewerkers, geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor de juistheid en volledigheid van de gebruikte informatie die expliciet of impliciet is opgenomen in deze presentatie, noch voor omissies in deze presentatie. Evenmin is dit het geval op het in deze presentatie gehanteerde cijfermateriaal en voor de in dit document opgenomen gegevens en uitkomsten en
verwachtingen gebaseerd hierop. Alle in deze presentatie verstrekte informatie dient, gezien de specifieke doelstelling, in perspectief en samenhang te worden behandeld. Deze rapportage of delen hieruit mogen voor verdere publicatie gebruikt worden mits vooraf schriftelijke toestemming van DSC hiervoor gekregen is en altijd voorzien is van de juiste bronvermelding.
Voor verzoeken voor publicatie kunt u een mail met uw verzoek richten aan
[email protected]
60
VERTROUWELIJK