MARISKA DRESCHLER: TECHNIEKBEURS RAI NIEUWE START

HET VAKBLAD VOOR

DE BLOEMBOLLEN EN VASTEPLANTENSECTOR

4 OKTOBER 2013

281

12

MARISKA DRESCHLER:

‘TECHNIEKBEURS RAI NIEUWE START’ 14

TUINDESIGN IN BOLLENSCHUUR

16

STRATEGISCHE KEUZE VOOR GEMENGD BEDRIJF

21

AGROFOCUS VIERT 10JARIG JUBILEUM

24

100 JAAR BOLLENONDERWIJS IN HOORN

44

LELIES STELEN SHOW OP BEURS IN MOSKOU

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

Uw vaste badgast is vernieuwd...

Topsin M ULTRA®

Vertrouwd en nu nog sterker. Topsin M ULTRA® is een nieuwe innovatieve formulering van het vertrouwde Topsin M. Het is speciaal ontwikkeld voor de boldompeling en heeft een veel fijnere werkzame stof en bevat een speciale hechter. Dit verzekert u van een nog effectievere werking tegen o.a. Fusarium en kwade grond. Topsin M ULTRA® heeft een goed uithoudingsvermogen en beschermt bollen daarom langdurig. Bovendien is dit het enige middel met een volledig systemische werking. Topsin M ULTRA® is zeer zacht voor bollen en past perfect binnen het resistentiemanagement.

Ga voor adequate bolontsmetting naar www.certiseurope.nl

Topsin M

ULTRA®.

Vaste partner in het dompelbad voor bloembollen en knollen.

Neem geen risico met PlAMV, laat uw lelies spoelen bij Warmerdam! Noordwijkerhout Telefoon 0252-371111

Een professionele aanpak. Molenvaart 226 (0)223 - 52 14 20 1764 AW Breezand 06 53 41 66 89 www.aadprins.nl

INHOUD

Het vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector • 4 oktober2013 Nummer 281

Nieuws

6

Korte nieuwsberichten

CNB Actueel

10

Introductie nieuwe CNB Online een feit Geslaagd seizoen voor CNBdahliashowtuin

Visie

10

14

12

Hortitech biedt volgens Mariska Dreschler totaaloplossing

Hoveniers

14

Extra Vert realiseert droom in oude bollenschuur

Vaste planten

16

Groente en sierteelt gaan prima samen bij Gebr. Aan den Boom

11

Vakvenster

18

Afbraak CNB-complex Grachtweg in volle gang

Kennis

20

‘Boeken, kwekers en collega’s’

Actueel

16

20

21

Agrofocus viert tienjarig jubileum met tour langs topbedrijven

Jubileum

24

Engel Hopman: ‘Leren van je fouten. Hier mag het’

CNB Actueel

21

26

Vernieuwde website CNB biedt meer mogelijkheden

Plant in beeld

27

CNB New Plants introduceert Miscanthus sinensis ‘Gold Breeze’®

26

18

Service

28

Grondbank

30

Bolbloemennieuws

31

Rustige herfst voordelig voor sierteeltsector

Vraag en aanbod

24

4 • BLOEMBOLLENVISIE • 4 oktober 2013

27

32

40

Actueel Hobaho verhuist naar PPO Lisse Bloembollenondernemer slaat moeilijk nieuwe wegen in

42

Laatste nieuws

43

Actueel

40

41

IGH verhuist volgend jaar van BolleNoord naar Schagen

44

46

Anthos SKBH houdt toezicht op bloeibaarheid en soortechtheid

46

Boomkwekerij Arctostaphylos, een onbekende bodembedekker

47

Tien vragen aan

43

Gertjan Knol(26)

48

Wereldbol Het wordt beslist in het lab

49

Vasteplantenvaria Rhizoctonia ongrijpbare factor bij teelt vaste planten

50

Teeltadvies

54

Agenda

55

Service

47

Buitenplaats Groenendaal: park met bloembollenhistorie Glad IJs

Hobaho Diverse factoren maken verloop lelieseizoen onzeker

60

48

49

KAVB Nieuws Nieuwtjes van en voor de KAVB-kringen en -afdelingen

50

Nieuws CNB Algemeen 10 vragen aan... Anthos Teeltadvies Hobaho KAVB

60

Foto omslag: René Faas

56

4 oktober 2013 • BLOEMBOLLENVISIE • 5

NIEUWS

Samenstelling: Redactie BloembollenVisie

Foto: PR

LTO Noord in het geweer tegen hoge legeskosten

Dahlia favoriet op Prinsjesdag DEN HAAG - Bloemenbureau Holland coördineerde ook dit jaar de bloemdecoraties in de Ridderzaal ter gelegenheid van Prinsjesdag. In overleg met de Eerste Kamer was gekozen voor dahlia’s met roze, geel en oranje als hoofdkleuren. Bloemist Ton Verzijl uit Scheveningen zorgde voor het fraaie bloemwerk: ‘’Dahlia’s zijn geweldige Nederlandse seizoensbloemen die dankzij de mooie zomer van 2013 een optimaal groeien bloeiseizoen kennen. Ik werk dan ook graag met deze bolbloem.’’ Tot vorig jaar werden de bloemdecoraties in de Ridderzaal verzorgd door de Leidse bloemist Charles van der Voort. Dahliakweker Maarten van der Linden uit Hillegom (op de foto links) stelde de bloemen ter beschikking en samen met Ton Verzijl selecteerde hij de dahlia’s voor de Ridderzaal. In de bloemdecoraties is gebruik gemaakt van cactusdahlia’s en pompondahlia’s. September is gedoopt tot ‘maand van de Dahlia’. Op de website Mooiwatbloemendoen.nl is onder meer een special te zien en via haar sociale media als Facebook en Twitter wordt de bloem extra in het zonnetje gezet.

DEN HAAG - Glastuinders die met behulp van nieuwe technieken willen besparen op hun fossiele energieverbruik, worden hiervoor afgestraft met tienduizenden euro’s aan legeskosten. Het overkomt een viertal ondernemers in Luttelgeest (Flevoland), die hebben geïnvesteerd in een installatie voor warmte-koude-opslag (WKO). De tuinders worden geconfronteerd met dwangbevelen en beslaglegging. LTO Noord en LTO Glaskracht komen hiertegen in het geweer: ze dringen er in een brief aan het provinciaal bestuur op aan de verordening in kwestie aan te passen en de extreem hoge legeskosten te verlagen. In de brief pleiten LTO Noord Flevoland en LTO Glaskracht voor een substantiële verlaging van de leges. “In andere provincies worden veel lagere tarieven voor WKO-vergunningen gerekend”, weet provinciaal voorzitter Arnold Michielsen. “Het blijft onduidelijk waarom in Flevoland veel hogere bedragen hiervoor in rekening brengt.

MPS-Florimark Trade voor bollen, knollen en boomkwekerij HONSELERSDIJK - Per 1 oktober 2013 gaat het nieuwe schema voor MPS-Florimark Trade in. Naar aanleiding van vraag vanuit de markt heeft MPS de scope van het schema uitgebreid met bollen, knollen en boomkwekerijproducten. Het nieuwe schema verwijst naar de meest recente versie van ISO 9001, hiervoor was dit ISO 9001:2000. Bovendien is er is een sanctie opgenomen in het geval van verkeerd gebruik van het vignet. Kijk op www.my-mps. com/nieuws-handelaar/1 voor meer informatie en om het nieuwe schema te bekijken.

Bollen inzenden voor registratie KAVB-proeftuin

Meedenken over nieuw Keuringsreglement ROELOFARENDSVEEN - Naktuinbouw werkt aan een vernieuwd eigentijds Keuringsreglement dat medio 2014 van kracht wordt. Naktuinbouw is op zoek naar suggesties/verbeteringen/aanvullingen en vraagt het eigen bedrijfsleven om mee denken en input over een vernieuwd, eigentijds keuringsreglement te leveren via de website. Zijn de voorschriften duidelijk, missen er onderwerpen, zijn de onderwerpen te gedetailleerd geregeld, zijn er overbodige bepalingen en algemene suggesties ter verbetering. Belangrijk is te realiseren dat een aantal keuringsvoorschriften steunen op Europees en nationaal recht. Naktuinbouw is niet in de positie om voorschriften in het leven te roepen die niet stroken met deze regelgeving. Dat speelt vooral bij de artikelen 2 (de Zaaizaad- en plantgoedwet schrijft verplichte registratie voor) 3, 4 lid 2, 5 lid 1 en 6 (alle Europees gereguleerd). Naktuinbouw ontvangt de suggesties graag digitaal vóór 1 november 2013 via een speciaal formulier op de website. 6 • BLOEMBOLLENVISIE • 4 oktober 2013

Foto: PR

HILLEGOM - Geïnteresseerden kunnen weer nieuwe cultivars ter registratie opsturen naar de KAVB. Registratie is vaak een belangrijk gegeven voor teelt en handel. De inzendtermijn voor narcis en tulp sluit 15 oktober, die van de overige voorjaarsbloeiers 1 november. Men kan bollen afgeven of versturen naar het KAVB secretariaat, Weersteinstraat 10 A in Hillegom. Kijkvoor meer informatie over het registratieproces en de daar aan verbonden kosten op de website van de KAVB. Hier vindt men tevens het aanmeldingsformulier.

Keukenhof en De Ree ontvangen Jeugd op Zoek bus LISSE - Keukenhof en Bloembollenexportbedrijf De Ree Holland ontvingen eind vorige maand de Jeugd op Zoek bus. Het is voor de gehele sierteeltsector positief als meer jongeren geïnformeerd worden over het werk in de sector. Keukenhof ondersteunt het Randstad-programma Jeugd op Zoek. Veel jongeren weten niet wat werken in de sierteeltsector inhoudt of kennen de sector onvoldoende. Keukenhof-directeur Bart Siemerink gaf daarom aan twintig werkloze jongeren uitleg hierover en over de vacatures bij Keukenhof. Keukenhof is jaarlijks op zoek naar gemotiveerde mensen voor functies binnen verschillende afdelingen: groenbeheer, horeca, schoonmaak, toegangscontrole en informatiedienst. De jeugdwerkloosheid is hoog in Nederland. Op 28 augustus is Randstad het programma Jeugd op Zoek gestart. Het doel is om in vijf weken 10.000 jongeren aan het werk te helpen. Inmiddels loopt de actie drie weken en zijn 5.396 jongeren aan het werk geholpen.

VAN DE REDACTIE

Groene Innovatietoonbank krijgt bijdrage AALSMEER - De Groene Innovatiebank kan in 2014 rekenen op een bijdrage van 25.000 euro van Greenport Aalsmeer, via een subsidie van de Provincie Noord-Holland. De Kamer van Koophandel Amsterdam draagt dit jaar 10.000 euro bij, zodat tuinbouwondernemers tegen scherp gereduceerde tarieven een beroep kunnen doen op de expertise van de Amsterdams universiteiten UvA en VU. De Groene Innovatietoonbank maakt deel uit van de Green Life Sciences Hub met als doel om de rijke kennis van de UvA en VU ten goede te laten komen van de groene bedrijven in de regio. In deze hub is samen met Naktuinbouw het project Green Forensics opgezet waarbij met DNA-technieken planten sneller veredeld, kwekers- en octrooirechten beschermd en pathogenen opgespoord kunnen worden. Ook is er samenwerking tussen de groene onderzoeksgroepen van UvA en VU, Groene Biotechnologie bij Inholland, het Centrum voor Innovatief Vakmanschap en het Wellantcollege Aalsmeer. Greenport Aalsmeer maakt zich zo hard voor een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt.

Kies je moment

BRUSSEL - Albert Jan Maat is vorige maand in Brussel gekozen als de nieuwe voorzitter van de Europese boerenorganisatie Copa. Bij deze koepel zijn zo’n zestig landbouworganisaties uit alle EU-lidstaten aangesloten. Copa is hiermee dé belangenbehartiger voor 13 miljoen boerengezinnen in Brussel. De benoeming geldt voor twee jaar. De afgelopen vier jaar was Maat al vice-voorzitter van Copa. Hij neemt het stokje over van de Duitser Gerd Sonnleitner. Maat is sinds 2007 voorzitter van landen tuinbouworganisatie LTO Nederland. Daarvoor was hij 7 jaar lid van het Europees Parlement (EVP). De boeren en tuinders in Europa wachten zowel grote veranderingen als uitdagingen, aldus de nieuwe Copa-voorzitter. “We staan aan de vooravond van de invoering van het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB) voor de komende zes jaar. Ook zijn onderhandelingen aan de gang tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten over de handel in landbouwproducten. Voor de boeren en tuinders in Europa staan grote belangen op het spel.”

Toelating imidacloprid aangepast WAGENINGEN - Voor diverse middelen met de werkzame stof imidacloprid, waaronder Admire en Kohinor, is het wettelijk gebruiksvoorschrift door het Ctgb aangepast. De belangrijkste aanpassing betreft het vervallen van de dompelbehandeling van tulp, narcis, hyacint, iris, krokus, amaryllis en dahlia. In lelie, gladiool en eerstejaars plantgoed van bijzondere bolgewassen mag dit middel wel in de dompelbehandeling worden toegepast. Ook mag deze behandeling worden toegepast bij de bedekte teelt van bol- en knolgewassen, met uitzondering van grofbollige narcissen en lelies. In de onbedekte teelt van bol- en knolgewassen mag imidacloprid worden gebruikt na de bloei of na het koppen. Voor de onbedekte teelt van vaste planten en boomkwekerijgewassen geldt dat middelen op basis van imidacloprid mogen worden gebruikt. Als het om gewassen gaat die in bloei komen mag worden gespoten na de bloei. Voor de exacte formulering zie het wettelijk gebruiksvoorschrift, dat onder meer is te vinden via www.ctgb.nl.

RECTIFICATIE

Foto verwisseld In editie 280 van BloembollenVisie is per abuis een verkeerde foto geplaatst bij de rubriek De Tien Vragen aan… Op de foto zien we Gert-Jan Knol, en niet Peter van Kampen die in deze editie aan het woord is. Bij deze rectificatie plaatsen we de correcte foto van Peter van Kampen en bieden wij onze welgemeende excuses aan voor deze fout. Redactie BloembollenVisie

Foto: PR

Copa kiest Nederlandse LTO-voorzitter

Op zondag 22 september jl. was ik zowaar op het EK-touwtrekken in Assen. Wanneer je zwager in het Nederlandse team zit is het wel zo leuk om hem aan te moedigen. De teamprestaties zorgde ervoor dat alle mannen aan het einde van de dag met goud werden beloond. Wat een prestatie. Dat deed mij denken aan het afgelopen oogstseizoen. Bij touwtrekken is tactiek en uithoudingsvermogen belangrijk. Het moment van kracht zetten kan de einduitslag bepalen. Dit jaar was het tijdstip van rooien ook zo’n moment. Meerdere malen gingen kwekers het land op om te controleren of de bollen rijp genoeg waren. Dan als de sodemieter alle machines naar het land en doorwerken. Even wachten om ze te verwerken maar alles ging zo snel mogelijk. Een planning was er haast niet te maken. Elke dag kon zomaar anders lopen. Een kunst was ook om al het personeel aan de gang te houden, wanneer er in de schuur geen bollen waren om te verwerken. Uit alle hoeken waar ik ben geweest hoorde ik dezelfde geluiden en zag maar een beeld. Keihard werkende kwekers die er hard aan moesten trekken om de datum te halen. Alleen maar lof van exporteurs. De schouders gingen er onder en alles was aardig op tijd binnen. Zelfs bijna niks gehoord over slechte bollen met ziek en zeer of groeischeuren. Een pluim voor alle kwekers en de exporteurs zelf niet te vergeten. Die met een duizelingwekkend tempo alle orders moesten klaarmaken en versturen. Maar de wedstrijd is nog niet voor iedereen gestreden. De broeiers zijn nog aan zet. Hoe zal de kwaliteit zijn? Wanneer zullen ze in de winkels liggen? Als de broeiers hun beste beentje voor zetten verwacht ik winnaars tulpen, of ze er nu met de kerst zijn of begin januari. Kwaliteit loont. En daar kunnen de kwekers nu al op terugkijken. Het seizoen is weer achter de rug en nu gaan we met zijn allen het volgende seizoen weer in. Nieuwe tactische keuzes moeten weer gemaakt worden met het planten en misschien wel meteen doorrollen in het lelieseizoen. De cyclus gaat gewoon weer verder en dat is maar goed ook. Voor nu nog even, laat die bekers maar komen. Op EK-gebied zijn jullie topsporters, elk in zijn eigen straatje. Op naar de winterspelen. Lilian Braakman 4 oktober 2013 • BLOEMBOLLENVISIE • 7

NIEUWS

Samenstelling: Redactie BloembollenVisie

Foto: PR

Werkgelegenheid tuinbouw stabiel op ruim 404.000 personen

Bloembollen voor bijen en burgers VEENENDAAL - In opdracht van de gemeente Veenendaal heeft Jac. Uittenbogaard & Zn BV uit Noordwijkerhout op 25 september ruim 90.000 bloembollen in het Duivenweideplantsoen in het centrum van Veenendaal geplant. De bloembollen zijn speciaal geselecteerd omdat ze een positieve bijdrage leveren aan de Veense bijenvolken. Het planten van de bloembollen bij de Duivenweide gaat extra snel doordat er gebruik gemaakt wordt van een zogenaamde planten-onder-grasmachine die 25.000 bollen per uur plant. De machine tilt het gras als een tapijt op en strooit het bollenmengsel onder de zoden. In totaal wordt zo’n 370 vierkante meter beplant. Veenendaal is de eerste gemeente die dit najaar het bloembollenmengsel voor bijen plant. De komende weken volgen plantingen in de gemeenten Nederlek, Noordwijk, Overbetuwe en Steenbergen. Het assortiment is mede door Uittenbogaard op advies van de Nederlandse Bijenhoudersvereniging (NBV) samengesteld. Daarbij is gekozen voor verwilderingssoorten die relatief veel nectar en stuifmeel produceren.

Voornemen tot wijzigen middelen Admire en Kohinor WAGENINGEN - De gehaltes imidacloprid in het Nederlandse oppervlaktewater zijn al enige jaren punt van zorg. PAN Europe heeft het Ctgb daarom verzocht de toelating van een aantal imidaclopridhoudende gewasbeschermingsmiddelen in te trekken. Ook de middelen Admire, Gaucho Tuinbouw en Kohinor zijn herbeoordeeld. Terwijl het verzoek van PAN Europe nog loopt, is nieuwe wetenschappelijke informatie bekend geworden over het effect van imidacloprid op een aantal waterorganismen. Ook zijn nieuwe gegevens bekend over emissie uit kassen en methoden om het restwater te zuiveren. Naast de middelen waarvoor PAN Europe om intrekking heeft gevraagd, heeft het Ctgb daarom in de herbeoordeling ook de andere gewasbeschermingsmiddelen op basis van imidacloprid meegenomen. Voor de volgende middelen is de herbeoordeling gereed en worden de voorgenomen besluiten nu ter inzage gelegd: 11483 N Admire, 12341 N Gaucho Tuinbouw en 13831 N Kohinor 700 WG. De voorgenomen besluiten liggen ter inzage op www.ctgb.nl.

Groenste stad en dorp van Nederland APELDOORN - Groningen en Dalfsen zijn gekozen tot de Groenste Stad en Dorp van Nederland 2013. Zij wonnen Goud in de nationale groencompetitie Entente Florale 2013. Groningen won Goud in de categorie ‘steden’ en het Overijsselse dorp Dalfsen werd tot winnaar uitgeroepen in de categorie ‘dorpen en kleine steden’. Dit gebeurde tijdens de Nationale Groendag die werd gehouden in het stadhuis van Apeldoorn. De winnaars ontvingen hun prijs uit handen van Lucas Bolsius, ambassadeur van de Vitale Groene Stad en burgemeester van Amersfoort. Groningen en Dalfsen kunnen nu Nederland volgend jaar vertegenwoordigen in de internationale Entente Florale waaraan door twaalf Europese landen wordt deelgenomen. 8 • BLOEMBOLLENVISIE • 4 oktober 2013

ZOETERMEER - In 2012 werkten ruim 404.000 personen in de tuinbouw. Dit is vergeleken met 2011 een stabilisatie na jaren van groei van de werkgelegenheid. Omgerekend naar voltijds banen ging het in 2012 om circa 230.000 fte’s. Over de hele tuinbouw gerekend was de omvang van de ‘vaste kern’ (gezins- en vaste krachten) vrijwel gelijk aan dat van de ‘flexibele schil’ (tijdelijke krachten en uitzendkrachten). Dit blijkt uit het arbeidsmarktonderzoek dat het Productschap Tuinbouw (PT) voor het laatst uitvoerde. De ontwikkeling in de verhouding ‘vast-flexibel’ wijkt bij de teelt sterk af van die bij de handel en dienstverlening. Bij de teelt neemt sinds het jaar 2000 de werkgelegenheid in de vaste kern gestaag af met gemiddeld 3% per jaar. Ten opzichte van 2011 was er sprake van een scherpe daling met 7%. De flexibele arbeid in de primaire sectoren groeit sinds 2000 met gemiddeld ruim 9% per jaar nog altijd stevig. In de handel en dienstverlening is de omvang van de werkgelegenheid binnen de vaste kern redelijk constant en groeit die in de flexibele schil nog altijd licht met 3% gemiddeld sinds 2000.

DLV Bloembollen biedt gratis lezingen aan HILLEGOM - DLV Bloembollen houdt in het winterseizoen van 2013/2014 verschillende lezingen voor studieclubs en (praktijk)netwerken. De thema’s van de lezingen zijn gevarieerd. Van energiebesparing in de broeierij van tulp, het energiezuinig koelen en toepassen van gelijkstroomventilatoren in lelie, tot het energiezuinig heetstoken van hyacinten. De lezingen worden gratis aangeboden in het kader van het Programma voor Plattelandsontwikkelingen en de demonstratieprojecten ‘Schoon en Zuinig’ en gefinancierd door het Europees Landbouwfonds en het Ministerie van Economische Zaken.Voor het aanmelden van een studieclub of voor meer informatie over de onderwerpen kunt u mailen naar [email protected]. De datum van de lezing wordt in overleg met een DLV-adviseur bepaald. Meer informatie is te vinden op de site www.dlvplant.nl/nl/content/index.html.

Wageningen UR Glastuinbouw test ontsmetters en ontsmettingsmiddelen WAGENINGEN - Vanaf dit najaar is het testen mogelijk van ontsmettingsapparaten en -middelen en van middelen die worden gebruikt bij het schoonmaken van leidingen of in ontsmettingsmatten. In de test wordt onderzocht of ziekteverwekkers door het apparaat of het middel worden verwijderd. Volgens een vaste procedure worden bacteriën, schimmels of virussen in een vaste concentratie aan een gestandaardiseerde voedingsoplossing toegevoegd. Hierdoor zijn alle testen door het jaar heen met elkaar vergelijkbaar. In 2013 wordt nog financiering via het PT verkregen, in latere jaren zal de test kostendekkend moeten zijn. Hiervoor zal een bijdrage van de leverancier of fabrikant worden gevraagd. De hele testprocedure zal worden gecertificeerd, zodat de telers kunnen zien dat het apparaat of middel is goedgekeurd.

Exportwaarde bloemen en planten opnieuw lager

LTO bundelt feiten en cijfers landen tuinbouw

AALSMEER - In augustus dit jaar kromp de exportwaarde van snijbloemen met 7 procent tot € 212 miljoen en is er tot en met augustus een daling van 4 procent tot € 2,2 miljard. De exportwaarde van pot- en tuinplanten daalde afgelopen maand met 4 procent en dat is in lijn met de afname dit jaar tot en met augustus tot ruim € 1,4 miljard. Verontrustend zijn de exportcijfers van HBAG Bloemen en Planten, omdat nooit eerder voor de zesde achtereenvolgende maand een omzetdaling in de boeken is bijgeschreven. Tenzij de huidige septembermaand een spectaculaire toename laat zien, moet voor het vijfde achtereenvolgende kwartaal rekening worden gehouden met een krimp in de exportwaarde. HBAG verwacht niet, dat met de huidige, halfjaarlijkse krimp in de Nederlandse bloemen- en plantenexportwaarde een omslagpunt is bereikt in de langdurige stijging van de exportomzet. Er is weliswaar een onderbreking van de toename geweest door de economische crisis in 2008 en 2009, maar al in 2010 (+5%), 2011 (+2%) en 2012 (+3%) werd een toename van de exportomzet gerealiseerd.

DEN HAAG - LTO Nederland heeft in kort bestek een overzicht gemaakt van de belangrijkste feiten en cijfers van de Nederlandse landen tuinbouw en de agrosector over het jaar 2012. De gegevens zijn gebaseerd op gegevens van het Landbouw-Economisch Instituut (LEI Wageningen UR) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De informatie bevat cijfers over onder meer de aantallen bedrijven pers sector, het areaal cultuurgrond, de economische betekenis agrosector, de werkgelegenheid, export en het handelsoverschot. Voorts zijn gegevens opgenomen over inkomen uit bedrijf en buiten het bedrijf, gewasbescherming, enzovoort. De lijst met de belangrijkste feiten en cijfers zijn te vinden op www.lto.nl/media.

Veilig heftruckrijden HOORN - Op vrijdag 18 oktober a.s. wordt de cursus Veilig heftruckrijden gegeven bij het Clusius College in Hoorn. Het getuigschrift (met pasje) toont voor verzekering en arbeidsinspectie aan dat werknemers goed zijn voorgelicht over het veilig werken met de heftruck. Er wordt op die dag zowel theorie als praktijk gegeven. Er wordt gewerkt met 2 heftrucks (diesel en elektrisch) met een groepje van 5-6 deelnemers. Voor groepen kan deze cursus ook bij een bedrijf op locatie gegeven worden. Inlichtingen en aanmelding: 072-5673191, www.onderwijsgroepnwh.nl.

Onderzoek naar functie en effect greenports

Foto: PR

WAGENINGEN - Wageningen UR onderzoekt in zeven ‘greenports’ de ontwikkelingen en samenwerking in regionale kennis- en innovatiesystemen voor de tuinbouwsector. De (tussentijdse) onderzoeksresultaten laten zien dat de greenports een brede netwerkpotentie hebben, doordat meerdere partijen op regionaal niveau publiek-privaat met elkaar willen samenwerken aan kennis en innovatie in de tuinbouwsectoren. Het bedrijfsleven hecht grote waarde aan de greenportstatus. Deze werkt statusverhogend, waardoor men op nationaal en internationaal niveau beter zichtbaar wordt en daardoor als gesprekspartner meer inspraak krijgt. Door gezamenlijk activiteiten en succesvolle projecten te organiseren en deze als greenport onder één vlag naar buiten te brengen, draagt men bovendien uit dat de regio aantrekkelijk is voor bedrijvigheid en werkgelegenheid. Dat leidt tot economische versterking van het gebied en ruimtelijke ontwikkeling.

Trade Fair Aalsmeer groter dan ooit

Natuurbeheerplan Noord-Holland 2014 vastgesteld

AALSMEER - FloraHolland organiseert van 6 tot en met 8 november de FloraHolland Trade Fair. Drie dagen lang is deze internationale handelsbeurs de plaats waar handelaren en producenten van sierteeltproducten elkaar ontmoeten en zaken kunnen doen. Meer dan 650 kwekers en 50 veredelaars uit binnen- en buitenland presenteren hun aanbod en tonen nieuwe producten of concepten aan exporteurs, groothandelaren en hun klanten. Dankzij een uitbreiding van de beursvloer van 5000 m2, is de beurs verrijkt met de deelname van toonaangevende internationale veredelaars van bloemen en planten. Naast een compleet overzicht van bloemen, planten, productconcepten en noviteiten, kan het vakpubliek nu ook terecht voor innovaties van veredelaars. Daarmee is de FloraHolland Trade Fair een allesomvattende netwerken inspiratiebeurs op het gebied van sierteelt. Ook worden de nominaties voor De Glazen Tulp 2014 bekendgemaakt. Verder zijn er tientallen kwekers en veredelaars met nieuwe producten en concepten. Meer info op www.floraholland.com/tradefair.

HAARLEM – GS van Noord-Holland hebben het Natuurbeheerplan voor 2014 vastgesteld. Dit plan beschrijft waar in Noord-Holland natuur is of ontwikkeld kan worden, welk soort natuur en natuurbeheer gewenst is en of gebieden in aanmerking komen voor natuurbeheer of agrarisch natuurbeheer. Het natuurbeheerplan laat zien voor welke locaties natuurbeherende organisaties, agrariërs en andere grondeigenaren subsidie voor natuur – en landschapsbeheer aan kunnen vragen. De provincie Noord-Holland versterkt de subsidies via de Dienst Regelingen op basis van het Stelsel Natuur- en Landschapsbeheer. Meer info over de wijze van aanvragen en de voorwaarden is te vinden op www.portaalnatuurenlandschap.nl. Subsidie voor (agrarisch) natuurbeheer van het SNL kan elk jaar tussen half november en eind december voor het volgende jaar worden aangevraagd bij de Dienst Regelingen. Het vastgestelde Natuurbeheerplan, de nota van beantwoording en de bij het plan behorende kaarten zijn in te zien op www.noord-holland.nl, bij het thema groen, onder subsidies. 4 oktober 2013 • BLOEMBOLLENVISIE • 9

CNB ACTUEEL

Halverwege deze maand gaat het vernieuwde CNB Online de lucht in. Hoewel de veranderingen voor de klant niet direct

Introductie nieuwe CNB Online een feit

revolutionair zijn, is het toch wel zinvol middels een artikel aandacht te schenken aan deze upgrading van de automatiseringssystemen bij CNB.

Tekst: Wim Ciggaar Illustratie: PR

H

et vernieuwde CNB Online vervangt het uit 1999 daterende eerste systeem voor de boekhouding, facturatie en de orderverwerking bij CNB. Daarnaast fungeert het systeem sinds 2005 als het klantportaal naar de buitenwereld. Acht jaar terug betekende het digitaal beschikbaar stellen van de administratie aan klanten een revolutionaire ontwikkeling in bloembollenland en liep CNB daarmee ver voor de muziek uit.

VERANDERINGEN Belangrijkste reden voor de upgrading is het feit dat het huidige systeem aan vervanging toe is. “Het was gewoon op en uitontwikkeld, aldus projectleider Joost van den Berg, en hoog tijd om een nieuw systeem te hebben. Er was ook geen keuze om het niet te doen. Eén van de veranderingen is dat het klantportaal volledig nieuw gebouwd is, maar zodanig van opzet, dat de gebruiker zijn huidige werkwijze in feite niet hoeft aan te passen. Het zal bij hem dan ook meer overkomen als een update.” Lejla Begovic (Hoofd PR & Communicatie CNB) aansluitend: “Het menu is herkenbaar en de documenten kunnen zo geopend worden. Daarnaast hebben we getracht de sterke punten te behouden en nieuwe zaken toe te voegen waarvan we denken, dat het meerwaarde heeft. Voorbeelden daarvan zijn meer directe informatie uit de database van CNB en de inzet op het teruggeven van informatie door klanten, zoals leveringen en het aangeven dat orders volledig zijn uitgeleverd. In de toekomst is er ruimte om dat uit te breiden, denk aan het invoeren van ontvangsten en retouren door exporteurs.”

GEBRUIKERSBEHEER Ook het gebruikersbeheer is uitgebreid. Zo hebben klanten direct inzicht in de gebruikers die 10 • BLOEMBOLLENVISIE • 4 oktober 2013

Een printscreen van het nieuwe CNB Online toegang hebben tot hun gegevens. Denk aan de eigen medewerkers of de eigen accountant. Klanten kunnen voor die gebruikers ook bepaalde rechten bij CNB aanvragen, zodat niet iedere gebruiker toegang heeft tot alle gegevens. In het oude systeem was het alles of niets, in het nieuwe systeem kan men kiezen. In feite kan men het vergelijken met online bankieren, waar de website ook wel eens een versie omhooggaat. Joost van den Berg: “Wat wel verandert voor de gebruiker is, dat we andere gebruikersnamen gaan hanteren. In het nieuwe systeem zal de gebruikersnaam van de klant het e-mailadres zijn, zodat men met het eigen e-mailadres kan inloggen.”

CONSEQUENTIES Voor de medewerkers bij CNB zal het nieuwe systeem even wennen zijn. Dat kan betekenen dat in de eerste weken na de introductie informatieverzoeken mogelijk wat minder snel gehonoreerd kunnen worden. In de nieuwe versie zijn een x aantal systemen samengevoegd tot één nieuwe en dat betekent een leertraject dat enige tijd zal kosten. Een andere verandering is, dat het nieuwe CNB Online het invoeren van standaardgegevens beter zal ondersteunen en er dus meer ruimte ontstaat om aandacht te besteden aan complexere zaken en de afwikkeling daarvan. Als dan ook de klant besluit digitaal te gaan werken komen de gegevens van twee kanten zo binnen met als gevolg een minimale foutkans en op den duur nog meer efficiency.

ZELF ERVAREN Aangezien de wijzigingen voor de klant marginaal zijn zullen er geen instructiedagen voor het gebruik van het nieuwe CNB Online gehouden worden. Lejla Begovic: “Althans niet in de zin van trainingen. De veranderingen zijn nog steeds herkenbaar en niet van dien aard, dat trainingen noodzakelijk zijn. Het is een upgrade waarbij CNB Online voor de klant nog steeds heel herkenbaar blijft. Wat we wel gaan doen is instructievideo’s maken en die met de klanten delen. In het dataverkeer zelf verandert er eigenlijk niets. De klant logt in op een nieuwe website en zal dan zelf ervaren wat de updates zijn en inhouden. Pas in het gebruik zal men ervaren wat de werkelijke voordelen zijn. De omschakeling zelf zal in een weekend plaatsvinden en voor die tijd uitgebreid met de klant gecommuniceerd worden. Helemaal ongemerkt zal dat proces overigens niet verlopen. We ontkomen er niet aan om de website ook voor dat weekend één, mogelijk twee dagen uit de lucht te halen.”

Resumé Acht jaar na de eerste versie krijgt CNB een nieuwe CNB Online. Voor de klant zal er niet veel veranderen, maar voor de diverse CNB-afdelingen wel. Met name het handmatige werk verdwijnt, waardoor er meer tijd vrijkomt voor complexere zaken.

GEWOUWIL Aanpak

Foto: Wim Ciggaar

Eerder schreef ik al over het werken in een recessie en de doortastendheid waarmee je aan de slag moet om door die recessie heen te komen. Voor ik het weet neem ik de rol van een anoniem orakel in en schiet ik vrijblijvende teksten de wereld in.

Geslaagd seizoen voor CNB-dahliashowtuin

COLOFON

De CNB-dahliashowtuin bij het PPO-complex in Lisse kan terugzien op een geslaagd 2013. Vanaf de openingsdag op 5 augustus jl. tot en met het moment van sluiten afgelopen maandag waren er met grote regelmaat geïnteresseerde bezoekers op de tuin te vinden, variërend van kwekers en exporteurs tot klanten van exporteurs, liefhebbers uit binnen- en buitenland en fotografen niet te vergeten. Meest opvallende was dit seizoen dat steeds meer klanten de weg naar de showtuin zelf wisten te vinden en het CNB-dahliateam vervolgens benaderden met gerichte vragen. Ook onderscheidde de tuin zich dit jaar door een extreem rijke bloei. Dat werd niet alleen veroorzaakt door de wat overdadige bemesting die dit seizoen heeft plaatsgevonden, maar ook door de bijzonder fraaie weersomstandigheden die ideaal waren voor een zonneminnend gewas als de dahlia. De gezondheid liet evenmin te wensen over en ook wat dat betreft week de tuin weinig af van de gewasstand op de teeltbedrijven. Inmiddels is in de dahliasector een begin gemaakt met de rooiwerkzaamheden en de eerste resultaten zijn zoals verwacht goed te noemen. Als dit nummer bij de lezers in de bus rolt zal van de showtuin zelf weinig meer terug te vinden zijn. Het gaas en de stokken zijn verwijderd en het gewas is gemaaid. Wat rest is dat de knollen de komende weken gerooid en gecomposteerd zullen worden. Het CNB-dahliateam spreekt langs deze weg nogmaals haar erkentelijkheid aan alle twintig inzenders voor het belangeloos beschikbaar stellen van de in totaal 373 opgeplante soorten.

BloembollenVisie is het toonaangevende, 14-daagse vakblad voor de bloembollen- en vasteplantensector. REDACTIE: Wim Ciggaar (hoofdredacteur), Arie Dwarswaard, Monique Ooms, Jeannet Pennings, Gerrit Wildenbeest en Lilian Braakman (vakredacteuren). FOTOGRAFIE: René Faas.VORMGEVING: Prepress BloembollenVisie. UITGEVERS: KAVB en CNB (U.A.). REDACTIEADRES: Heereweg 347, 2161 CA Lisse, Postbus 31, 2160 AA Lisse, tel. 0252-431130, fax 0252-431127, e-mail: [email protected]. Internet: www.bloembollenvisie.nl. Tel. kantoor A. Dwarswaard: 0252-536 966. ABONNEMEN TEN: (excl. 6% BTW ): Nederland € 255,-- per jaar, Europa € 275,-- per jaar, buiten Europa € 305,-- per jaar. Aanmelden bij John Meijer, tel. 0252-431173, fax 0252-431126. Meer info over abonnementen op www.bloembollenvisie.nl. ADVERTENTIES: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. 023-5714745, e-mail: [email protected]. VERANTWOORDELIJK HEID: De redactie werkt op basis van een redactiestatuut. Aan alle artikelen en rubrieken wordt de meest mogelijke zorg besteed. Uitgevers, redactie en medewerkers aanvaarden echter geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die direct en/of indirect kunnen voortvloeien uit de inhoud van artikelen en/of advertenties. De redactie houdt zich het recht voor om ingezonden brieven en mededelingen niet te plaatsen dan wel te wijzigen of in te korten. Overname van artikelen is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever. NIEUWSBRIEF: BloembollenVisie verzorgt ook een dagelijkse nieuwsrubriek op internet (www.bloembollenvisie.nl).

Maar ik kan u vertellen dat de werkelijkheid anders is. Bij CNB werken we keihard. Alle jaren dat ik bij CNB werk ben ik iedere keer weer verblijd met de enorme inzet van alle CNB’ers. Je hoort weleens anders bij andere bedrijven. We doen ons werk en praten er niet veel over en ik weet niet of dat nu goed of slecht is. Er ontstaan beelden en beeldvorming heeft de eigenschap dat ze sterker is dan de feiten. Mocht dat zo zijn, dan moeten we dat onszelf verwijten, dan brengen we onszelf niet voldoende over de bühne. Dat laatste past ook niet zo bij ons. We doen al het werk de afgelopen jaren met steeds minder mensen. In die jaren zijn de personeelskosten afgenomen, hebben medewerkers nullijnen voor salaris geaccepteerd en investeren we alleen waar dat geld bespaart, nodig is of geld oplevert. Ook op niet-personele kosten zijn we zeer alert. Nice to have hebben we in de ban gedaan. En we houden daar niet mee op, op het gebied van kosten mag je nooit tevreden zijn met jezelf. Dat houdt natuurlijk wel wat in. Dan ga je daar waar het kan en moet aan de slag en dat heeft ook gevolgen. Als er mensen vertrekken vullen we dat per definitie niet in, dat doen we nu al enkele jaren. Maar iedereen begrijpt dat dat niet zonder gevolgen is. De werkdruk verhoogt en sommige dingen doen we later of helemaal niet meer. Datzelfde geldt ook voor besparingen op niet-personele kosten. Ik wilde u hier deelgenoot maken van onze aanpak van kosten en de voortvarendheid waarmee we dit doen. Dus als u eens wat langer moet wachten of andere gevolgen waarneemt, dan hoop ik op uw begrip. Dienstverlening blijft onze prioriteit en daar horen lagere kosten ook bij. Wouter Willems


VISIE

MARISKA DRESCHLER:

HortiTech wil totaa Terwijl IFTF en FloraHolland binnenkort elk hun eigen tentoonstellingsfeestje organiseren, werkt tentoonstellingsgigant RAI hard aan een nieuwe beurs, gericht op de productietechniek in de voedingstuinbouw en de sierteelt. “We zijn daarvoor benaderd door partijen uit het internationale tuinbouwbedrijfsleven”, benadrukt Mariska Dreschler namens de RAI . De beurs, onder de werktitel HortiTech, vindt plaats van 10 tot en met 12 juni 2014.

MARISKA DRESCHLER, PRODUCTMANAGER RAI

Tekst: Gerrit Wildenbeest Foto’s: René Faas


H

et is toch even wennen: aan de vooravond van wat traditiegetrouw dé beursperiode is voor de Nederlandse tuinbouw, ontbreekt de RAI dit jaar als internationale ontmoetingsplek. De ooit spraakmakende International Horti Fair is ter ziele. Maar als het aan Mariska Dreschler en Annelie Koomen ligt, is de focus van de internationale tuinbouw in 2014 weer volop gericht op de RAI. Dan staat van 10 tot en met 12 juni in drie hallen van het enorme RAI-complex de HortiTech op het programma. De naam roept herinneringen op aan de voormalig Horti Fair maar Dreschler en Koomen, respectievelijk als Product Manager en Marketing Communicatie Manager betrokken bij de organisatie, benadrukken dat er geen enkel bestuurlijke of financiële relatie bestaat met de historische voorganger. De naam HortiTech zal binnenkort dan ook vervangen worden door een nieuwe betiteling (nog niet bekend bij het ter perse gaan van dit nummer). “Hoe het met de Horti Fair is afgelopen, is natuurlijk heel jammer, maar wij staan daar los van. Wij beginnen als het ware from scratch’.”

In diverse persberichten wordt benadrukt dat de HortiTech

georganiseerd wordt op verzoek van internationale bedrijven uit de Nederlandse tuinbouw sector. Kunnen jullie dat toelichten? “Het initiatief ligt bij grote partijen als AVAG (brancheorganisatie Nederlandse kassenbouwers en installateurs) en Fedecom (de branchevereniging voor bedrijven in de agrarische techniek) die voorheen op de Horti Fair stonden. Zij hebben de RAI benaderd om samen met ons een nieuw communicatieplatform te ontwikkelen. Dat verschilt dus duidelijk van de Horti Fair, waarmee de RAI geen bemoeienis had anders dan als verhuurder van de ruimte.” “De nadruk op het internationale karakter komt mede voort uit het feit dat de Nederlandse tuinbouw internationaal toonaangevend is. En als RAI zijn we zeer succesvol is in het organiseren van internationale beurzen, die het beter doen dan nationale beurzen. Wij zijn marktleider op vrijwel alle internationale titels. Net als bijvoorbeeld METS (Marine Equipment Trade Show), de internationale beurs voor en van jachtbouwers, blijft het daarbij draaien om de rol van het Nederlandse bedrijfsleven als wereldmarktleider”.

aloplossing bieden Waarom is medio juni als datum gekozen en waarom voor een tweejaarlijkse beurs? “De datum is met de achterban besproken. Onze scoop is wereldwijd, dan blijkt juni een prima tijd te zijn, we kunnen ook naar buiten. Voor internationale bezoekers is Amsterdam in juni aantrekkelijker dan november, het bleek ook voor de tuinders een relatief goed tijdstip. Kortom, we onderscheiden ons met dit tijdstip, we maken duidelijk dat we de beurs op een nieuwe, onafhankelijke manier willen positioneren. Half juni kan er ook worden aangesloten op andere evenementen, die in die periode de tuinbouw op de kaart zetten, zoals de FlowerTrials. Dat kan wederzijds toegevoegde waarde opleveren, al kiezen we er wel voor om volledig op eigen benen te staan. Nee, de datum heeft niets te maken met het niet beschikbaar zijn van beursruimte, ook november was beschikbaar geweest”. De HortiTechh wil zich richten op drie thema’s: water, energie en de ‘biobased economy’. Waarom juist deze thema’s? “Nederland is sterk op deze onderwerpen en het zijn bij uitstek thema’s waarbij cross-overs naar andere industrieën en sectoren mogelijk zijn. We willen graag de tuinbouwindustrie naar buiten uitdragen en omgekeerd andere industrieën introduceren in de tuinbouwsector zodat men elkaar naar een hoger niveau stuwt op terreinen zoals klimaatbeheersing, aardwarmte of watermanagement. Het is onze ervaring met andere beurzen dat daar vaak allerlei spinoff effecten uit voortvloeien en daar willen we graag een platform voor zijn. “ Voor een fysieke presentatie van bloemen en planten is geen plaats meer. Dat beperkt de aantrekkelijkheid voor bezoe-

ker en standhouder, waar bijvoorbeeld de IFTF dit jaar juist wel de combinatie van bloemen en techniek maakt? “We zijn er nog niet uit of we de fysieke presentatie van bloemen en planten helemaal laten schieten. Ons doel is de beurs zo compleet mogelijk te maken. Maar het wordt geen Horti Fair, de techniek staat voorop”. Je hoort wel eens dat beurzen een beetje passé zijn, nu iedereen elkaar op elk moment van de dag via allerlei sociale media kan ontmoeten... “Het succes van onze internationale beurzen geeft aan dat beurzen nog van deze tijd zijn. Er blijft behoefte aan netwerkmomenten. Wel is het belangrijk meer te bieden dan alleen de producentenstands. Dat doen we via allerlei interessante symposia en parallelle digitale activiteiten. Onze insteek als beursorganisatie is het presenteren van een totaaloplossing. Als we dat als HortiTech ook voor de tuinbouw weten te bieden komt onze droom uit”. Hoe ziet de beursorganisatie er uit? De RAI organiseert de beurs , die wordt ingevuld in nauwe samenwerking met het tentoonstellingscomité. Dat is nog in oprichting, we zijn nog doende daar de stakeholders bij in te schakelen die we denken nodig te hebben. Met het aantrekken van Frans-Peter Dechering, die voor drie dagen bij ons gaat werken, krijgen we de beschikking over een enorme brok marktkennis.” Wat gaat deelname voor inzenders kosten? “We hebben diverse pakketten. De basisprijs is 160 euro per vierkante meter bij inschrijving tot 7 december. Daarnaast heb je een mooie uniform standbouwpakket tot 32

vierkante meter voor 75 euro. Voor 95 euro euro heb je een heel uitgebreide standbouw, tot 75 vierkante meter. Bovendien bieden we de exposanten een scala aan voordelen waaronder een leadgeneration tool, bedrijfs- en productpresentatie op de website van HortiTech, gratis WIFI en gratis parkeerkaart.”

Hoe loopt het tot nu toe; op welk bezoekersaantal mikken jullie? “Een kwart van de beurs is inmiddels gereserveerd. Dat is een vliegende start. We denken dat 10.000 bezoekers een mooi aantal is om mee te beginnen, maar streven naar meer ”.

ACHTERGROND De voorgenomen HortiTech in de RAI - over de definitieve naam wordt nog gebrainstormd – kent een rumoerige voorgeschiedenis. Tijdens de opening van de International Horti Fair 2012 in Amsterdan RAI meldde de organisatie nog dat de International Horti Fair 2013 zou verhuizen naar Aalsmeer in nauwe samenwerking met de FloraHolland Trade Market. In maart van dit jaar maakte de beursorganisatie van de Horti Fair echter onverwacht bekend dat de Horti Fair in 2013 in Aalsmeer niet zou doorgaan. Dat naar aanleiding van ‘financiële en operationele’ bezwaren, met name het gegeven dat een deel van beurs zou worden ondergebracht in een tent. Directeur Luuk Nijdam stelde toen nog dat dit niet het definitieve einde van de Horti Fair hoefde te betekenen. De jaarlijkse dalende bezoekersaantallen - van circa 30.000 in de begin jaren via 23.000 (2011) tot 15.000 in 2012 - maakten echter al duidelijk dat de beursformule in de vorm van een combinatie van techniek en sierteelt uitgewerkt was. Het geschuif met de data - van de traditionele eerste week van november naar oktober - deed de beurs ook geen goed, terwijl het mislukken van de International Horti Week als overkoepelend banier vooral op de Horti Fair afstraalde. De organisatie maakte al drie jaar op rij verlies, in 2012 368.000 euro. Daarbij ondervond de Horti Fair sinds 2010 concurrentie van de IFTF (international Floriculture Trade Fair) in Vijfhuizen, georganiseerd door HPP Exhibitions van Dick van Raamsdonk, een bureau met veel internationale ervaring in het opzetten van sierteeltbeurzen. Ter onderscheiding van de Horti Fair zette Van Raamsdonk de IFTF in de markt als een pure sierteeltbeurs. Dit jaar komt de IFTF (6-8 november) echter ook met een techniekpoot onder de naam International Horticulture Trade Fair, ongetwijfeld als reactie op de voorgenomen organisatie van de HortiTech. Daarmee lijkt het streven om de Nederlandse tuinbouw als één geheel op het internationale podium te presenteren verder weg dan ooit. De versnippering kan nog verder voortwoekeren als de HortiTech besluit om in een volgende editie toch weer plek voor de sierteelt in te ruimen. Die mogelijkheid sluit de organisatie, zo blijkt uit bovenstaand interview, niet uit. De eertijds pure tuinbouwtechniekbeurs NTV in Bleiswijk, het gedachtegoed dat de organisatoren van de HortiTech in feite weer onder het spinrag vandaan hebben gehaald, zou wel eens een te smalle basis kunnen vormen voor het trekken van de broodnodige bezoekersaantallen .


HOVENIERS

‘Er is nog een markt te winn Extra Vert, de onderneming in tuinen interieurdesign van Machiel Vlieland (41) en Marco Marquez (35) - is zo’n typisch voorbeeld van hoe je van je passie je werk kunt maken. En hoe je werk tegelijkertijd je passie kan zijn. Wat begon met een kleine winkel in Leiden, transformeert binnenkort tot een volwaardig bedrijf in tuinen interieurdesign gevestigd in een monumentale bollenschuur in Voorschoten. ‘Dit is een prachtige etalage voor ons werk.’ Tekst: Monique Ooms Foto: René Faas

M

achiel Vlieland was als jongetje van een jaar of 7 al driftig in de weer met plantjes: stekken, soortjes ruilen met de buren … hij deed niks liever dan rommelen in de tuin. Het was dan ook geen grote verrassing dat uit zijn beroepskeuzetest de middelbare tuinbouwschool kwam rollen. “Vanaf het begin wist ik dat ik de ontwerpkant op wilde. Tuinen ontwerpen, dat leek mij altijd al leuk om te doen.” Na de middelbare tuinbouwschool begon hij enthousiast aan de hogere tuinbouwschool, maar al na een jaar stopte hij daarmee. “Ik wilde liever aan het werk, al die theorie was niks voor mij.” In de binnenstad van Leiden opende hij een klein winkeltje in brocante artikelen voor de tuin. “De winkel zat in een straatje met allemaal antiquairs en galerieën, en ik had meteen flink wat aanloop.” Behalve tuinartikelen met een historie, konden klanten ook terecht voor een tuinontwerp. “Die combinatie van verkoop en ontwerp was vrij nieuw en ik kreeg dan ook de nodige aandacht in lokale media.” Dat deed de zaak goed en na enige tijd moest Machiel dan ook uitwijken naar een grotere locatie.

SAMENWERKEN Zo kwam hij terecht bij tuincentrum Veurs aan de Veurseweg in Voorschoten, waar hij een deel van de winkel en de buitenruimte huurt. Enige tijd geleden is zijn partner Marco hem komen versterkten. Marco: “Ik zou rechten gaan studeren in Den Haag, maar ik kwam er al snel achter dat die studie helemaal niet bij mij paste. Ik ben geswitcht naar een creatieve opleiding en aan de slag gegaan als grafisch ontwerper. Na een aantal jaren was ik wel weer eens toe aan iets nieuws en het bedrijf van Machiel groeide lekker door, dus zo ontstond het idee om te gaan samenwerken. Ik doe de communicatie en 14 • BLOEMBOLLENVISIE • 4 oktober 2013

marketing van het bedrijf en ik ben me gaan verdiepen in interieurstyling en design; in december rond ik mijn opleiding af. Samen kunnen we klanten een compleet pakket aanbieden: ontwerp voor binnen én buiten.” Een belangrijk onderdeel van de verkoop gebeurt via de website. “We zijn al vanaf 1997 online met een site en sinds drie jaar ook met een webwinkel met allerlei producten voor de aankleding van de tuin: van meubels tot accessoires.” De site is vertaald in het Duits, Engels, Frans en Spaans, en de producten vinden ook buiten Nederland gretig aftrek. “Onze stijl is tijdloos en industrieel. Wij verkopen mooie, duurzame merken en de belangstelling is groot.”

‘Klanten denken vaak dat bloembollen onderhoudsgevoelig zijn. Het lijkt veel gedoe. Daar is dus nog wel een flinke markt te winnen’ Die stijl is ook het uitgangspunt voor de tuinontwerpen van Machiel. “Wie een niervormige vijver wil met een klassiek rond bruggetje, moet niet bij mij zijn. Mijn ontwerpen zijn altijd strak, ik hou van heldere lijnen die passen bij het lijnenspel van het huis.” Wat Machiel betreft, is dat geen beperking. “Ook een strak ontwerp gaat prima samen met een klassieke woning. Door ambachtelijke materialen te gebruiken, zoals gebakken klinkers, en te kiezen voor een natuurlijke beplanting met grassen en vaste planten, krijgt het geheel toch

een warme uitstraling. Ik vind het ook belangrijk dat de tuin goed aansluit bij de omgeving en dat er mooie zichtlijnen ontstaan.” Machiel legt zich toe op het ontwerp. De aanleg van de tuin, het straatwerk besteedt hij uit aan onderaannemers. Het eindresultaat is ook voor hem altijd een feest om te zien. “Het is mijn doel om een tuin te ontwerpen die de uitstraling van het huis versterkt en bovendien nog jaren meekan zodat de eigenaren er lang plezier van hebben.”

ONDERHOUDSGEVOELIG Machiel en Marco zijn ‘dol op bloembollen’ en in hun eigen tuin bloeien die dan ook volop. In de tuinen van klanten worden ze beduidend minder vaak toegepast. “Klanten denken vaak dat bloembollen onderhoudsgevoelig zijn, dat ze elk jaar opnieuw moeten planten. Het lijkt veel gedoe. Daar is dus nog wel een flinke markt te winnen. De kunst is om consumenten met andere ogen naar bloembollen te laten kijken. Dat kan door te focussen op hoe bijzonder ze zijn en er een goed verhaal bij te vertellen. Als wij bloembollen inpassen in een beplantingsplan, kiezen we ook niet voor de standaard producten, maar juist voor bijzondere soorten, met name verwilderingsbollen. Het voordeel daarvan is bovendien dat je ze gewoon kunt laten staan, ze vragen weinig onderhoud. We merken dat soorten die onbekend zijn en waarover je iets speciaals kunt vertellen, wel aanspreken.” Machiel vindt het jammer dat de belangstelling voor bloembollen beperkt is. “Het is zo’n Hollands product, eigenlijk horen ze in elke tuin.” Machiel heeft een voorkeur voor bloembollen op pot. “In een mooie, grote pot - bij voorkeur in een moderne kleur - komen ze goed tot hun recht.” De zaken gaan goed bij Extra Vert, en op zoek naar uitbreidingsmogelijkheden stuitten de compagnons op een monumentale bollenschuur, een paar honderd meter verderop aan de Veurseweg in Voorschoten. De naam ‘B. Hoogwerff Kroon’ prijkt nog op de gevel van het pand dat dateert uit 1925. “Het staat in de ‘Duivenvoorde corridor’, een gebied dat wordt teruggegeven aan de natuur. Alleen dit pand blijft staan, alle kassen en andere gebouwen die er nu nog staan, gaan weg. De bollenschuur wordt straks dus weer omgeven door natuur. Rondom het pand gaan we een mooie voorbeeldtuin aanleggen die aansluit bij de omgeving. En daarin gaan we ook zeker iets doen met bloembollen.” Het pand telt drie verdiepingen, en hoewel het er nu nog wat onttakeld bij staat, hebben Machiel en Marco er alle vertrouwen in dat het geweldig mooi wordt. “We hebben daar meer ruimte voor Extra Vert, en Marco krijgt er zijn eigen afdeling met inte-

en in bloembollen’

Machiel Vlieland: ‘Een winkel voor lekker leven, binnen en buiten’ rieurdesign en styling. Sabine Struycken krijgt een ruimte voor de verkoop van haar sculpturen. Op de bovenste verdieping komt een biologische kookstudio; daar zal worden gekookt met groente, bloemen en kruiden uit onze eigen tuin. Samen kunnen we onze klanten een compleet pakket aanbieden voor een lekker leven binnen- en buitenshuis.” Voor de aankleding van het pand en de tuin, is Machiel op zoek naar nostalgische materialen, zoals bollenmanden en -kistjes. “Wij houden ons van harte aanbevolen.” De verbouwing start half

oktober, in april/mei 2014 hopen ze het nieuwe pand te betrekken.

DROMEN Als hun droom om een ‘mooie, unieke winkel’ te maken is uitgekomen, liggen er nog genoeg andere dromen te wachten om gerealiseerd te worden. “De Chelsea Flower Show is een jaarlijks hoogtepunt voor de sector. Ik zou het geweldig vinden om een ontwerp voor deze show te mogen maken. Dat is immers hét podium, iets hogers kun je bijna niet bereiken in dit vak. Ver-

der zou ik graag nog eens een buitenlands ontwerpproject willen doen. Dan denk ik aan een ontwerp voor een stadspark of iets dergelijks.” Marco en Machiel zijn heuse tuinliefhebbers. Ze besteden hun vakanties het liefst aan het bezoeken van tuinen in Engeland, en op vrijdagavond worden ze liever niet gestoord, want: “Dan kijken we naar ons favoriete tuinprogramma op de BBC. Wijntje erbij, een heerlijk begin van het weekend.” Hoe leuk kan je werk zijn?


VASTE PLANTEN

Groente en sierteelt gaan p De gebroeders Ron (41) en Erik (38) aan den Boom uit Neer hebben geen alledaagse kwekerij. Met een achtergrond vanuit de groenteteelt, maakten ze in 2001 een overstap naar een gemengd bedrijf. De ene helft groente, de andere helft vaste planten en dahlia’s. Voor hen een goede combinatie en voor BloembollenVisie een interessant bedrijf om beter te bekijken. De broers zijn namelijk innovatief bezig en zakelijk qua sortimentsvernieuwing. Tekst: Lilian Braakman Foto’s: René Faas

V

oor de broers is het Limburgse Neer een plek die ze al jaren kennen. Zo zijn ze er niet alleen geboren en getogen, het is ook de plaats van het familiebedrijf wat de mannen hebben overgenomen. De opa van de broers had een gemengd bedrijf met koeien, varkens, kippen en akkerbouw. Hun vader en moeder namen dat over en nu zijn de zonen aan zet. Toen Ron in ’91 en Erik in ’98 in het bedrijf gingen, was het een vollegrondsgroenten bedrijf met aardbeien, Chinese kool, asperges, zomer- en winterprei. In 2001 besloten de heren om een combinatie te maken met vaste planten en bloemen. Een belangrijke reden

was dat ze het telen van aardbeien steeds lastiger vonden. Ron: “Als het veel moeite kost om aardbeien goed te houden, regelmatig spuiten, een weersafhankelijk product met een vaak lage prijs, is het soms beter om ermee te stoppen. Een ander voorbeeld is prei, dat meer en meer een bulkproduct werd waardoor we ermee zijn gestopt. Siergewassen haden altijd al mijn interesse. Zelf heb ik de Middelbare Tuinbouwschool gevolgd dat paste aardig in mijn straatje.” In 2001 werden de eerste 1,5 hectare dahlia’s op contract geteeld. Daarna begonnen ze met pioenrozen, Dicentra en Astilbe. Ondertussen is de twintig hectare van het bedrijf aardig verdeeld tussen groente en siergewassen. De helft bestaat uit asperges. De andere helft bestaat uit zo’n 1,5 hectare rabarberpollen, 6,5 hectare dahlia’s, 1 hectare pioe-

nen en zo’n 1,5 hectare met onder andere Skimmia, Ilex (bes), Hypericum en Malus.

TEELTADVISEUR Het erbij nemen van een andere teelt was een strategische keuze. Een rendabele teelt is duidelijk een van de speerpunten van het bedrijf. De achtergrond van Ron kwam goed van pas om deze stap te kunnen maken. Hierbij kozen de broers ook voor een veilige weg; telen op contract. Een pluspunt was dat daar een teeltbegeleider bij kwam die de heren de fijne kneepjes van het vak leerde. Ron: “We hebben nog steeds dezelfde teeltadviseur. In het aspergeseizoen hebben wij het te druk om alle dagen naar de bloeiende pioenen en snijheesters te kijken, terwijl die gewassen wel goed bekeken moeten worden. Dan scheelt

Tussen de gemaaide dahlia’s met op de achtergrond asperges staan de gebroeders Ron en Erik samen sterk 16 • BLOEMBOLLENVISIE • 4 oktober 2013

rima samen het tijd en zorgen als je iemand met verstand van zaken hebt die regelmatig langskomt.” Erik: “Dan heb je zelf meer zekerheid en voorkom je dat er dingen over het hoofd worden gezien. Je houdt elkaar ook scherp. Als je dan problemen hebt of met vragen zit, kun je altijd bij hem terecht.”

‘Het sortiment vernieuwen we door soorten te kopen die net wat hoger in de markt staan waardoor de prijs beter is’ Met regelmaat worden er aankopen gedaan. Hierin zijn de broers zakelijk. “De prijs moet goed genoeg zijn, anders stoppen we er mee.” Dat is misschien ook de kracht van het gemengde bedrijf “Het sortiment vernieuwen we door andere pioenen te proberen en soorten te kopen die net wat hoger in de markt staan, waardoor de prijs beter is.” Dezelfde tactiek wordt toegepast op de asperges. Hierbij wordt bij de aankoop van plantmateriaal gekozen voor vernieuwende rassen met bijvoorbeeld uniformere stengels en een vroeger oogsttijdstip, waardoor een hogere kiloprijs kan worden gerealiseerd.

AANVULLING Beide mannen werken vanaf jongs af aan al in het bedrijf. “Altijd als er wat moest gebeuren waren wij aan het werk.” Erik heeft na zijn opleiding HTS-werktuigbouwkunde een tijdje voor een baas gewerkt. Erik: “De vrijheid van een eigen bedrijf was voor mij waardevoller. Bovendien hielp ik ook nog thuis mee. We zijn ermee opgegroeid.” Zijn opleiding is ook handig voor het bedrijf. De taken zijn goed verdeeld. Erik is de handige man die alles kan repareren en Ron gaat meer over de teelt van de siergewassen en groenten. Beiden vullen elkaar goed aan en houden het werk voor elkaar uitdagend. Erik: “Je moet je plekje vinden en zo bezig zijn met machines en het werk is voor mij een goede combinatie. Aan de schuur die we in 2011 hebben neergezet heb ik veel gedaan, maar ook machines aanpassen of maken waardoor we efficiënter kunnen werken doe ik. Als er bijvoorbeeld mechanische defecten zijn kan ik deze meestal zelf oplossen,

waardoor we lang oponthoud en dure reparatiekosten kunnen voorkomen.” Wat de afzet van hun procten betreft kiezen de mannen voor verschillende kanalen. De handel van de pioenen gaat veelal via CNB. Dahlia’s worden allemaal op contract geteeld. De sierteeltproducten worden op de klok geveild en de asperges gaan dagelijks naar de regionale versmarkt. Zo hebben de heren een gevarieerde groep afnemers. Over het afgelopen groeiseizoen zijn Ron en Erik aardig tevreden. Ron: “We moesten wel veel beregenen. Verder waren alleen de prijzen van de snijheesters matig tot laag.” Naast Erik, Ron en een oproepkracht werken er in de piekperiode – van april tot en met juni – zo’n twintig Poolse werknemers. Erik: “We kunnen zelf zo’n zestien man huisvesten. De andere medewerkers worden gehuisvest bij een collega die dan plaats over heeft. Andersom als wij ruimte over hebben kan hij zijn werknemers bij ons huisvesten. Zo gaat het over en weer.” Wanneer nodig springen de levenspartners van de mannen wel eens bij. Ron: “Als de asperges gestoken moeten, moet dat. Hetzelfde geldt voor onze andere producten. Je kunt niet even wachten.” In Neer wordt gewerkt op volle zandgrond. Ron: “Alleen op aanvraag van tuincentra potten we soms pioenen op.” Door veel met boeren in de buurt te ruilen kunnen de asperges en pioenen telkens op verse grond geplant worden. De dahlia’s worden hooguit eens in de vier jaar op hetzelfde perceel geplant. “Malus blijft zo’n vijfentwintig jaar staan. Die staan pas echt lang. Eens in de twee jaar snijden we de takken met appeltjes af. Om elk jaar te kunnen leveren zijn er twee velden waaruit we om het jaar snijden. Dit geldt ook voor de Ilex.”

INVESTERINGEN Innovatie staat hoog in het vaandel. Zo hebben de broers een grote stap gemaakt om een volautomatische aspergesorteerder te kopen bij de start van de bedrijfsovername. “Het was een flinke investering. Gelukkig hebben we de juiste keuze gemaakt. We kunnen nu veel efficiënter en tijdsbesparend werken.” In januari en februari wordt het meeste onderhoud gedaan aan alle machines. Afgelopen winter was daar minder tijd voor omdat Erik een verbeterde cultivator heeft gebouwd voor de asperges. Daarnaast heeft hij aanpassingen en onderhoud gedaan aan de gebouwen. Erik: “Momenteel zijn we bezig met het bouwen van een kantine en kantoor.” Ron: “Mijn vrouw doet nu de boekhouding vanuit huis. Met deze nieu-

we kantoorruimte wordt er een centrale plek gecreëerd waar alle administratieve zaken kunnen worden afgehandeld. Dan blijft alles netjes en hebben we ook de ruimte om dat zo te houden.” Zo blijven de broers bezig om hun bedrijf te vernieuwen. Met de grootte van het bedrijf zijn ze nu tevreden. Ron: “Misschien willen we nog wat uitbreiden in de pioenenteelt of in de aspergesteelt, omdat wij hierop volledig zijn ingericht. Maar dat zien we nog wel.”

Resumé De broers Ron en Erik aan den Boom, gevestigd in Neer, hebben een bijzonder bedrijf. Ze combineren groente en het telen van vaste planten. In 2001 zetten ze de stap om pioenen en dahlia’s op contract te telen. De dahlia’s worden nog steeds op contract geteeld, de pioenen zijn in eigen beheer en het assortiment sierteelt is uitgebreid. Verder worden er rabarberpollen geteeld en bestaat het grootste deel van de teelt uit asperges.


VAKVENSTER

Afbraak Foto: René Faas Tekst: Wim Ciggaar Met man en macht zijn slopers momenteel bezig met de afbraak van de CNB-hallen aan de Grachtweg in Lisse. En al is CNB inmiddels alweer een jaar of zes in een schitterend nieuw pand aan de Heereweg gevestigd, toch zien velen met een nostalgische blik hoe een stukje historie uit het centrum van Lisse verdwijnt. Sinds 1922 bepaalde HBG en later CNB het beeld in dit deel van het dorp. Een beeld, dat bestond uit lange rijen vrachtwagens die in de zomermaanden de bollen voor de veilingen aan- en afvoerden. De enige blijvende herinnering aan die tijd is de markante mijnzaal die een nieuwe bestemming krijgt als het Huis van Cultuur, in de volksmond ook wel het Floralis-theater genoemd.

KENNIS

PAUL VAN LEEUWEN:

‘Boeken, kwekers en collega’s’ Wat is nodig om te doen wat je doet? Geld, mensen, maar vooral kennis. Welke kennis is belangrijk, hoe sla je kennis op, wat deel je er van met anderen? Vragen en antwoorden in de serie Kennis. In deze derde aflevering Paul van Leeuwen, senior onderzoeker bij PPO in Lisse.

siteit aan onderzoeksvragen trok de afgelopen decennia aan hem voorbij. En telkens is er weer een begin van een nieuw project. Hoe gaat dat in zijn werk? Volgens Van Leeuwen rust het verzamelen van kennis altijd weer op drie pijlers. “Ik begin altijd met te kijken in ons archief. Wat is er al bekend, wie heeft er al eerder onderzoek aan gedaan, en zijn er gewasverslagen waar iets in staat? Ook boeken en tijdschriften zijn daarbij van belang, en tegenwoordig natuurlijk internet. Omdat alle voorstellen voortkomen uit praktijkvragen is de kweker ook een belangrijke bron van informatie. Dat is een niet te onderschatten bron van kennis. De kweker teelt zo’n gewas vaak al jaren en weet echt heel veel. De derde pijler vormen de collega’s. Wat altijd de kracht van destijds het LBO en nu PPO was en is, is het benutten van elkaars expertise. Dat gaat verder dan alleen Lisse, ook op andere locaties van WUR is kennis voorhanden. Wat ik zelf een mooi voorbeeld vind, is het nieuwe kookonderzoek aan tulp vanwege stengelaaltje. Dat is al in de jaren zestig gedaan. De conclusie toen was: geeft te veel schade, en dus werkt het niet. Met een aantal collega’s hebben we hier nog eens over gediscussieerd, en zagen we toch mogelijkheden om aan de slag te gaan. En nu werkt het toch. Dat vind ik mooi.”

MINDER DELEN

Paul van Leeuwen: ‘Door alles te delen kon de sector snel vooruitkomen’ Tekst: Arie Dwarswaard Foto: René Faas

B

loembollen waren er altijd al, vanaf zijn vroegste jeugd. Lange tijd had de vader van Paul van Leeuwen een eigen kwekerij. Begin jaren zeventig deed hij het bedrijf van de hand en ging hij werken bij Van Tubergen in Haarlem, een bedrijf waar bollen uit alle windstreken werden geteeld en verhandeld. Die bijzondere bolgewassen vormen de rode draad in zijn werkzame leven. “Thuis hadden we een hobbykasje waar mijn vader van alles in kweekte. Ik heb in de zomer ook op de kwekerij bij Van Tubergen gewerkt, waar ze in de kas bijzondere gewassen als Gloriosa en Achimenes hadden. Daar kwam ik in aanraking met diverse onbekende gewassen.”


Na de Hogere Tuinbouwschool in Utrecht kwam Paul van Leeuwen terecht bij het Proefstation voor de Sierteelt in Aalsmeer. Daar ging het vooral om houdbaarheidsonderzoek aan allerlei snijbloemen. “De bloemenveilingen wilden daar meer inzicht in hebben om de kwaliteit te verbeteren, en dus was dit onderzoek belangrijk. Het was net de tijd waarin voorbehandelingsmiddelen op de markt kwamen. Heel dynamisch. Ik bleek echter allergisch te zijn voor bepaald stuifmeel, en dus ging ik op zoek naar een andere baan. Dat werd het toenmalige LBO, waar een vacature was voor onderzoeker bijzondere bolgewassen. Dat sprak mij erg aan.”

DRIE PIJLERS Een veelheid aan gewassen en een grote diver-

Dat in het collectief gefinancierd onderzoek de tijd verandert ervaart Paul van Leeuwen in toenemende mate. “De tijd van de studiegroepen in de bollensector en van de NTS, het huidige LTO Groeiservice, waar alles met elkaar werd gedeeld, ligt achter ons. Door alles te delen kon je als sector snel vooruit komen. Nu dat vaak niet meer zo werkt, zou je kunnen vaststellen dat er sprake is van een remmend effect, al zal dat niet voor alle bedrijven opgaan. Een aantal zal het ook als een kans zien om zich te onderscheiden.”

BLIJVEN LEREN Naast het onderzoek aan bijzondere bolgewassen is de afgelopen jaren zijn werk breder geworden. Hij is bij PPO nu ook verantwoordelijk voor het diagnostische onderzoek, en werkt sinds kort in samenwerking enkele dagen per week bij Naktuinbouw in Roelofarendsveen, eveneens bij diagnostiek. “Ook dit vind ik erg interessant. Het is weer een hele nieuwe bron van kennis, waar ik nog dagelijks van leer. Het mooie van het werk bij Naktuinbouw is dat je weer eens bij een ander bedrijf kijkt. Dat is voor mij echt een bron van inspiratie. Je bent nooit te oud om te leren.”

ACTUEEL

Agrofocus bestaat tien jaar Met een jubileumviering op zaterdag 5 oktober herdenkt Agrofocus uit Spanbroek het tienjarig bestaan. Oprichters Sjaak Dol en Johan Nijssen doen dat in stijl door met een aantal genodigden een tour te maken langs twee topbedrijven die zij bij hun nieuwbouw begeleid hebben met ter afsluiting een feestelijk diner. Tekst: Wim Ciggaar Foto: René Faas

B

eide jubilarissen zijn afkomstig uit de DLV-Adviesgroep waar ze altijd met heel veel plezier gewerkt hebben. Toch besloten ze op een gegeven moment voor zichzelf te beginnen. Sjaak Dol daarover: “Ons werk heeft met mensen te maken en op dat vlak misten we wel iets. We hebben toen onze vleugels uitgeslagen, andere relaties aangeboord en gevonden en zijn voor onszelf aan de slag gegaan. Inmiddels hebben we met Agrofocus een heel netwerk opgebouwd op wie we een beroep kunnen doen. Het is een vrij diverse groep, variërend van financiële adviseurs tot tekenbureaus/constructeurs en specialisten op het gebied van brandveiligheid. Ook met DLV werken we nog steeds samen.”

SPECIALISME Dankzij het netwerk is het mogelijk elkaars sterke kanten te benutten. Johan Nijssen aansluitend: “Je hebt nu eenmaal niet alles zelf in huis, maar we weten wel de juiste kanalen aan te boren waardoor we onze klanten kunnen ontzorgen. Door ervaringen uit te wisselen maak je elkaar beter. Als adviseurs bevinden wij ons in een nichemarkt. Ons werk vergt heel veel specialistische kennis waarvan we onszelf niet altijd bewust zijn. Iets wat vanzelfsprekend lijkt te zijn, blijkt dat in de praktijk vaak niet te zijn. Vooral in de bollensector zijn het gebouw en de installaties sterk met elkaar verweven en kunnen wij excelleren.”

ACTIVITEITEN De activiteiten van Agrofocus zijn met name

Sjaak Dol (rechts) en Johan Nijssen: ‘Een topproduct vraagt een topadvies’ gericht op de begeleiding van agrarische bedrijven in de plantaardige sector die investeringsplannen hebben in gebouwen en installaties. Daarbij beperkt het duo zich bewust tot de agrarische productie- en (preparatie)handelsbedrijven, waarbij met behulp van de opgebouwde expertise vaak heel omvangrijke vraagstukken opgelost dienen te worden. Aan de hand van een stappenplan wordt met de opdrachtgever puntsgewijs bekeken wat er allemaal moet gebeuren bij het op stapel staande bouwproject. Het stappenplan omvat zeven hoofdstukken en zo’n 35 aandachtspunten. Het meest moeilijke punt is de eerste stap: de logistiek. Sjaak Dol: “Wat moet waar komen (productielogistiek), niet alleen nu, maar ook in de toekomst en hoe pas je dat in? Dankzij onze jarenlange ervaring kunnen we dat op bloembollen- en broeierijbedrijven aardig overzien. Vaak maken we drie à vier opties en kiezen dan samen met de klant.”

OPDRACHTEN Dat Agrofocus in een grote behoefte voorziet blijkt wel uit de cijfers. In de afgelopen tien jaar heeft het bedrijf 277 opdrachten afgerond, verkeren er 30 in de uitvoerende fase en zijn 15 aanvragen in behandeling. Enkele uitdagende opdrachten in de bloembollensector in de afgelopen jaren waren -zonder de rest tekort te willen doen- Triflor, Van den Avoird, Karel Bolbloemen, C. Steenvoorden, Q.J. Vink & Zn, Mopabloem en Gebr. de Jong. Opvallend is dat de opdrachten steeds groter en omvangrijker worden. Johan Nijssen: “Toen we begon-

nen vonden we 1000 m2 schuur vrij behoorlijk, vandaag de dag is 2500 m2 heel gewoon. Datzelfde geldt voor het koelvermogen dat in die jaren verzesvoudigd is. Daarnaast vergen ook de koudemiddelen zelf veel meer deskundigheid dan tien jaar terug. Vooral bij complexe vraagstukken blijkt onze meerwaarde vaak doorslaggevend te zijn. Van groot belang is daarbij op de hoogte te zijn van nieuwe regelgeving et cetera. Wij hebben specifieke productkennis die we vertalen in techniek en die moet je up to date houden. Klanten verwachten dat van je en houden je ook verantwoordelijk. En dan hebben we het niet alleen over regelgeving, maar bijvoorbeeld ook over de vraag of een project verzekerbaar is. Eén van de lessen die wij geleerd hebben is dat je bouwplannen vooral ook vroegtijdig bij de verzekeraar moet neerleggen.”

TOEKOMST Over de toekomst maken Sjaak Dol en Johan Nijssen zich weinig zorgen. “We zijn, aldus het duo, al tien jaar de schakel tussen het product van onze opdrachtgever en de techniek en de behoefte aan deskundig advies op dat terrein zal altijd blijven. Wel zal de complexiteit alleen maar toenemen. Teeltmethoden blijven zich ontwikkelen, milieueisen worden steeds zwaarder, duurzaamheid een steeds groter item. Het zijn maatschappelijke ontwikkelingen die doorgaan. Eén ding echter zal niet veranderen. Het blijft mensenwerk en je hebt mensen nodig om het te bedenken, uit te voeren en aan te sturen.” 4 oktober 2013VISIE 21

De Quality Buncher: WWW.POTVEER.NL

onze populaire bosautomaat • verrassend eenvoudig en compact • onderhoudsarm • uitstekende verwerkingscapaciteit

PIET STROET 0620448947 MATHIJS VAN LANGEN 0610957903 PAUL BLOM 0653700077

Makelaardij bv

• TAXATIE • VERKOOP • HUUR • VERHUUR Tijdens kantooruren

Polytechniek ontzorgt bij het realiseren en onderhouden van uw technische installaties

tel (0252) 43 13 60 fax (0252) 42 13 94 www.cnb-makelaardij.nl e-mail: [email protected]

BEL ONS

GOED OP ‘GROND’ VAN KWALITEIT!

Buiten kantooruren: F.G. van der Geer - tel. 06 53 342055 Bas Scholten - tel. 06 22 236845 (Noord Holland) Wim Zandwijk - tel. 06 53 644594

Uw agrarisch onroerend goed(e) adviseur

tŝũŶŬĞƌDĞĐŚĂŶŝƐĂƟĞs :͘͘ĚĞ>ĞĞƵǁǁĞŐϮϲ ϭϳϲϰE'ƌĞĞǌĂŶĚ dĞů͗ϬϮϮϯͲϱϮϯϱϵϬͲ&Ăǆ͗ϬϮϮϯͲϱϮϯϱϵϲ ǁǁǁ͘ǁŝũŶŬĞƌŵĞĐŚĂŶŝƐĂƟĞ͘Ŷů ŝŶĨŽΛǁŝũŶŬĞƌŵĞĐŚĂŶŝƐĂƟĞ͘Ŷů

Advisering - Koudetechniek - Luchtbehandeling - Watertechniek Verwarming - Regeltechniek - Elektrotechniek - Service & Onderhoud

WWW.POLYTECHNIEK.NL Koggeweg 63, 1607 MT Hem. Postbus 2, 1606 ZG Venhuizen. Telefoon 0228-54 54 54. E-mail: [email protected]

Dealer van: sĂŶEŽďĞůĞŶdĞůŵĂĐŚŝŶĞƐ EŝĞƵǁ͕ŽŶĚĞƌŚŽƵĚĞŶƌĞƉĂƌĂƟĞ͘ ǁǁǁ͘ǁŝũŶŬĞƌŵĞĐŚĂŶŝƐĂƟĞ͘Ŷů

materialenveiling 8 en 9 oktober 2013 wegens bedrijfsbeëindiging van Glastuinbouwbedrijf gespecialiseerd in bol op pot en tuinplanten

Opdrachtgever Handelskwekerij P. de Groot en Zn B.V. Veursestraatweg 292 b 2265 CL Leidschendam Geveild wordt o.a. 7 stuks Toyota diesel Vorkheftrucks Oplaadstation voor ca. 10 electrotrucks en pallettrucks 5 stuks electrotrucks en 5 stuks pallettrucks Complete bol op pot opplantlijn p9 en p12 2 stuks complete zaailijnen (Flier trommelzaaimachine, Visser directe zaaier) 3 stuks complete TTA verspeenlijnen met toebehoren Javo pottenvuller type optima bj 2008 Visser trayswasser met warm water Akerboom dubbele inrij-ontsmettingsinstallatie voor pallet 150x100 bj 2006 5 stuks mobiele spuitkarren 2x Watergeefinstallatie voor Deense karren en veilingkarren TTA mobiele automatische ontschuimmachine Ca. 30.000 stuks schuimen 75x50 tegen opgroei dikte 5 cm. 2 stuks orderpikkers voor 4 denen 4 stuks grondbunkers en transportbanden New Holland TC 21D tuinbouwtractor Gereedschappen en machine onderdelenvoorraad Kantoorunit Bestrijdingsmiddelenopslag 4 stuks Cremer opvoer verpakkings telmachines Kantine-inrichting met 5 koffieautomaten Grote partijen zaaitrays type 240-tray plastic en 432-gaats tempex 2 stuks Afvalperscontainers Scania trekker en oplegger Diverse grondtransportbanden Vele overige machines en materialen

Veiladres www.cnb.nl Aanvang dinsdag 8 oktober 2013, 08.00 uur Sluiting woensdag 9 oktober 2013, 19.00 uur. Aansl. combinatiekavels 20.00 - 20.15 uur Kijkadres Veursestraatweg 292 b te Leidschendam Kijkdagen vrijdag 4 oktober, zaterdag 5 oktober en maandag 7 oktober van 08.00 - 17.00 uur Valutadatum voor actieve CNB-relaties 15 januari 2014, anders contant vóór afhalen Afhaaldatum 16, 17, 18 oktober van 08.00 - 17.00 uur Veilingmeester Jan Meijer • [email protected] • 06 10 44 28 03 Veilinginkoper Ronald Walkier • [email protected] • 06 53 70 06 30 Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31

cnb.nl

JUBILEUM

Engel Hopman: ‘Leren van Met zo’n 50 leerlingen die de bloembollenteeltrichting volgen is het Clusius College in Hoorn de grootste MBO-opleiding bloembollen ter wereld. De opleiding bestaat 100 jaar. Hoe ziet het bloembollenonderwijs er nu uit, en wat is er de afgelopen decennia veranderd? De twee bollendocenten Theo de Geus en Engel Hopman geven hun visie daar op. Tekst en foto: Arie Dwarswaard

D

e bloembollensector kreeg pas laat zijn eigen onderwijs. In 1911 kwam in Lisse de Rijks Middelbare Tuinbouwschool van de grond, en twee jaar later werd in Hoorn een soortgelijke school gevestigd. In andere tuinbouwgebieden bestonden dergelijke scholen toen al meer dan tien jaar. Waar in Lisse bloembollenteelt en -handel de basis van het onderwijs vormden, werd de opleiding in Hoorn direct al breder. Logisch, want West-Friesland had ook toen al veel meer aan tuinbouw te bieden dan alleen bloembollenteelt. De teelt van groente, zaadveredeling, pootaardappelteelt en fruitteelt heeft van oudsher zich een vaste plaats verworven in dit deel van Noord-Holland. In 1913 startte de school met twintig leerlingen, en de eerste lichting zwaaide in 1915 af. Sindsdien bezochten duizenden leerlingen uit heel Noord-Holland de school. Tot begin jaren tachtig zat de school aan de Bontekoestraat. In 1984 kwam Prins Claus naar Hoorn om de nieuwe school aan de Blauwe Berg te openen. In 1988 vierde de school het 75-jarig bestaan met onder meer een symposium over de toekomst van de plantenveredeling. Menig bloembollenteler toog naar Hoorn om daar de nieuwste inzichten op dat gebied te vernemen. In dat jaar telde de school zo’n 600 leerlingen, waarvan zo’n 150 de bloembollenteeltrichting volgde. De afgelopen 25 jaar is er veel veranderd in en om het onderwijs. Het meest zichtbaar wordt dat in de huidige naam van de school: AOC Clusius College, locatie Hoorn. In de jaren negentig voerde het toenmalige ministerie van LNV, waar het landen tuinbouwonderwijs onder valt, de AOC-vorming door. Het lager en middelbaar agrarisch onderwijs werd samengevoegd tot grotere Agrarisch Onderwijs Centra. Boven het Noordzeekanaal ontstond het Clusius College. In Hoorn kreeg de MBO-opleiding er een VMBO-opleiding bij. Wat bleef was de middelbare beroepsoplei-


ding bloembollenteelt. De afgelopen decennia maakte die opleiding geen gemakkelijke tijd door. Tien jaar geleden was het aantal leerlingen gedaald tot 25. Nu is dat weer verdubbeld tot ruim 50. De twee docenten Engel Hopman en Theo de Geus vertellen vol enthousiasme over die leerlingen, het lesgeven en de relatie met het bedrijfsleven.

DE LEERLING Theo de Geus en Engel Hopman staan in een traditie van klinkende namen als het gaat om de bollendocenten van Hoorn. Schoutsen, Baardse, Neuvel, en nu zij. De Geus werkt al weer meer dan dertig jaar in Hoorn, Hopman sinds acht jaar. En docent Pierre Admiraal is ook al meer dan 25 jaar aan de school verbonden, maar is tijdelijk afwezig wegens ziekte.

‘In deze tijd is alleen MBO eigenlijk niet genoeg om een bedrijf te runnen’ De Geus en Hopman vinden dat de leerling de afgelopen jaren niet is veranderd. De enige kanttekening die Theo de Geus maakt, is dat er tegenwoordig ook leerlingen zijn die het al gauw goed vinden. “Voorheen had je een klas vol aankomende ondernemers. Die zijn er nu nog steeds, maar er zijn ook leerlingen die de ondernemersgeest niet of minder hebben.” Veel leerlingen komen ook nog steeds uit de sector zelf. Hopman: “De meesten komen uit Noord-Holland. Een deel van de klei en een deel van het zand. Dat geeft altijd een aardig verschil van opvatting. En we hebben ook leerlingen uit andere delen van het land, zoals de

Bollenstreek en Flevoland. We zijn de enige middelbare bloembollenopleiding ter wereld.” Teamleider plantenteelt Henk Vlaar vindt het vooral sterk dat de school er voor is om leerlingen op weg te helpen naar zelfstandigheid. “We nemen ze bij de hand en stimuleren ze om in het derde en vierde jaar hun eigen leervragen te ontwikkelen. Hier geldt de regel: ‘leer van je fouten, hier mag dat.’” De Geus vult aan: “We begeleiden ze tegenwoordig ook richting internationalisering. Wie er voor kiest om het vierde jaar te doen, moet op stage naar het buitenland. De bollenteeltleerlingen gaan vaak naar Nieuw-Zeeland of Australië, en komende winter ook naar Kenia. Het is een unieke kans om tijdens je opleiding iets van de wereld te zien.” Wat beide docenten bij de leerlingen stimuleren is deelname aan een studiegroep. Hopman: “Er zijn diverse studiegroepen van leerlingen van onze school. Het werkt het beste als ze niet bij een groep terechtkomen waar bij wijze van spreken hun vader ook lid van is. Dan houden ze toch al snel hun mond. Maar bij leeftijdgenoten komt de discussie over de teelt en broeierij en alles wat ermee samenhangt echt wel op gang.”

HET LESGEVEN De belangrijkste verandering die Theo de Geus en Engel Hopman hebben meegemaakt als het gaat om het lesgeven, dan is het wel de overgang van klassikaal aanbod naar competentiegericht werken. Docenten gingen niet meer alles helemaal uitleggen, maar leggen opdrachten om kennis te vergaren veel meer neer bij de leerlingen. De Geus: “Leerlingen moeten tegenwoordig wel meer zelf doen, maar het is niet zo dat we ze in het diepe gooien en kijken wat er gebeurt.” Volgens Hopman heeft deze manier van werken heel veel goeds gebracht. “Ik zie bij veel leerlingen dat ze hierover enthousiast zijn.” Wat ze allebei heel positief vinden is de leergierigheid van de leerlingen. “Het is zo leuk om met ze te werken. Ze willen echt veel weten. Vooral de bedrijfsbezoeken zijn de moeite waard. Vaak komen we op bedrijven waar ze zelf niet zomaar binnen zouden stappen. En hier gaan we er dan wel naar toe.” Verder is het lesboek gaandeweg uit de schooltas en -klas verdwenen. Het internet heeft nu ook heel veel te bieden. De Geus: “Er is zo veel te vinden, ook als het gaat om instructiefilmpjes. Ik werk zelf mee aan het ontwikkelen van lesmateriaal voor het Ontwikkelcentrum, en daar hebben we bijvoorbeeld van de diverse plantmethoden filmpjes gemaakt. Die kunnen we laten zien in de klas. Ook via Teleblik is er heel veel te vinden wat we voor het lesgeven

je fouten. Hier mag het’ kunnen gebruiken. En de leerlingen hebben tegenwoordig allemaal een laptop in de tas.”

HET BEDRIJFSLEVEN Wie de jubileumboeken van 50 en 75 jaar RMTuS leest, komt in beide uitgaven veel waardering voor het bedrijfsleven tegen. De band tussen bedrijven en de school is van oudsher sterk. De afgelopen 25 jaar is daar wel verandering in gekomen. Hopman: “Overheid, onderwijs en bedrijfsleven hebben gezamenlijk een goede structuur opgezet met door Aequor gecertificeerde stagebedrijven. Die bedrijven worden ook regelmatig beoordeeld op hun prestaties. We hebben voor de bollenteelt gelukkig voldoende stagebedrijven. De leerlingen lopen al vanaf het eerste jaar twee dagen stage in de week. Vaak kijken we of er in hun eigen omgeving een bedrijf zit dat bij ze past. En dat lukt vrijwel altijd.” Wat soms gebeurt is dat een stagebedrijf de leerlingen zo enthousiast maakt dat ze zelf ook gaan telen. De Geus: “Piet van der Geest is zo’n man. Hij heeft diverse stagiaires gehad die niet uit de bollen kwamen en wel een eigen bedrijf

zijn begonnen. Van eentje hebben we inmiddels al weer een zoon op school.” Ook kijkt het bedrijfsleven nadrukkelijk mee bij de Proeve van Bekwaamheid, die derde- en vierdejaars leerlingen afleggen. Hopman: “Voor die PvB leggen ze een portfolio aan, waarbij de stages een belangrijke bron van informatie zijn. Het resultaat wordt beoordeeld door twee ondernemers uit het vak.”

DE TOEKOMST Leerlingen die na drie of vier jaar van school afkomen hoeven zich zelfs in dit economisch getij weinig zorgen te maken over werk. Vlaar: “We krijgen het hele jaar door vragen van bedrijven of we nog geschikte kandidaten hebben voor allerlei functies. Wat we vaak zien is dat die bedrijven de leerlingen in het bedrijf nog weer verder laten leren.” Voor de vierdejaars leerlingen is er ook de mogelijkheid om door te leren op de Agrarisch Hogere School. Hopman: “Zeker als leerlingen weten dat ze op termijn het bedrijf gaan overnemen, dan adviseren we ze om door te leren. In deze tijd is alleen MBO eigenlijk niet genoeg om

een bedrijf te runnen.” De school start de toekomst tijdens de reünie met de opening van een nieuwe kas. Henk Vlaar: “West-Friesland profileert zich steeds sterker als de Seed Valley, en dat vraagt om goed onderwijs voor de zaadwereld. Mede op initiatief van Seed Valley hebben we een nieuwe kas kunnen bouwen, die is ingericht voor de toekomst.” De toekomst van Engel Hopman en Theo de Geus lijkt met de groeiende belangstelling voor de bollenteelt ook gewaarborgd. En dat komt goed uit. “We vinden het allebei echt een voorrecht om hier les te mogen geven.”

11 oktober reünie Vrijdag 11 oktober wordt op school een reünie gehouden voor oud-leerlingen en oud-medewerkers van de school. Inmiddels hebben zich al ruim 250 belangstellenden aangemeld. Aanmelden kan via de website www.100jaartuinbouwonderwijshoorn.nl.

V.l.n.r. Theo de Geus, Henk Vlaar en Engel Hopman 4 oktober 2013 • BLOEMBOLLENVISIE • 25

CNB ACTUEEL

Vernieuwde website CNB biedt meer mogelijkheden De website van CNB heeft een restyling ondergaan. Een noodzakelijke technische update bood het bloembollenbemiddelingsbureau de gelegenheid om ook qua inhoud en vormgeving een aantal zaken van een upgrade te voorzien. Het resultaat is een frisse website die beter inspeelt op de behoeften van de klant, zonder dat de vertrouwde uitstraling verloren is gegaan. De vernieuwde website gaat gelijktijdig met het nieuwe CNB Online de lucht in.

en het online aanbod van CNB dan ook dusdanig veranderd dat er behoefte was aan vernieuwing.” Als voorbeeld noemt Begovic het online aanbod van machines en materialen. “Daar zijn we ruim een jaar geleden mee gestart door het aanbod te integreren in de website. We zaten echter vast aan de bestaande techniek. Met de huidige upgrade beschikken we over modernere features die het aanbod veel overzichtelijker maken.”

DIRECT BEREIKBAAR Voor de upgrade van de CNB-website is goed gekeken naar de behoefte van de bezoekers, onder andere door de bezoekersaantallen te analyseren. Het uitgangspunt van de vernieuwing was helder: de bezoeker moet snel de informatie kunnen vinden waarnaar hij op zoek is. “Het streven is een minimaal aantal kliks voor bezoekers”, zegt Begovic. “Dat hebben wij vertaald naar een homepage waarop de links te vinden zijn naar de meest geraadpleegde pagina’s. Ook beschikken we vanaf heden over meer mogelijkheden om nieuwsbriefmodules aan te maken. Zo kan men nu periodieke updates krijgen van het online materialenaanbod. Wat we willen bereiken is dat de klant zelf niet meer actief hoeft te zoeken, maar dat hij gewenste informatie automatisch in zijn mailbox krijgt. Afmelden is te allen tijde heel gemakkelijk.” Hetzelfde geldt volgens Begovic voor de productcatalogus van CNB New Plants en het vraag en aanbod van CNB Makelaardij. De productcatalogus kan bovendien uitgebreid worden naar andere productgroepen. Podiumtulpen zal daar straks het eerste resultaat van zijn.

HOGERE SNELHEID

Een impressie van de vernieuwde website van CNB Tekst: Jeannet Pennings Foto: PR

H

et contentmanagementsysteem waarin de website van CNB - te bereiken via www.cnb.nl - is gebouwd, was aan een upgrade toe. Een aanpassing van technische aard waar de bezoeker in principe niets van merkt. “Maar omdat er achter de schermen toch 26 VISIE4 oktober 2013

aan de website gesleuteld zou worden, hebben we meteen de kans gegrepen om de presentatie van bepaalde zaken onder handen te nemen”, zegt Lejla Begovic, hoofd PR & Communicatie bij CNB. “Het is alweer ruim vijf jaar geleden dat de laatste versie van onze website is gelanceerd. Tegenwoordig hebben websites een kortere levensduur dan vroeger. De afgelopen jaren zijn de online wensen van bezoekers

In de vernieuwde website zijn Social Media-buttons geïntegreerd. “Hiermee kunnen bezoekers een specifieke nieuwspagina of product uit een catalogus met een druk op de knop delen. Verder biedt de upgrade ons de mogelijkheid om eenvoudig video’s te tonen. Tot slot is ook gekeken naar de snelheid van de website. Men wil niet te lang wachten op het laden van pagina’s.” Ondanks bepaalde wijzigingen, is de bediening en het kleurgebruik van de CNB-website gehandhaafd. “Bezoekers zullen de uitstraling als vertrouwd ervaren. Wel hebben we er rekening mee gehouden dat de styling overeenkomt met CNB Online.” Omdat de website van BloembollenVisie is gebouwd in dezelfde omgeving als cnb.nl is ook deze van een upgrade voorzien. “Het zijn echter twee aparte websites met ieder hun eigen karakter”, benadrukt Begovic. “Op bloembollenvisie.nl ligt de focus op zaken als nieuws, agenda en fotoreportages.”

PLANT IN BEELD

Miscanthus sinensis `Gold Breeze’® Met het New Plants-project beoogt CNB New Plants™ nieuwe cultivars van vaste planten en boomkwekerijproducten in de markt te zetten. Uit dit project worden regelmatig nieuwe introducties in BloembollenVisie tegen het licht gehouden. In dit nummer aandacht voor Miscanthus sinensis `Gold Breeze’®. Tekst: Henk de Jong/Wim Ciggaar Foto’s: Stauden Peters

M

iscanthus, in de volksmond ook wel prachtriet en/of siergras genoemd, mag zich de laatste jaren in een steeds groter wordende populariteit verheugen, hetgeen mede te danken is aan tuinarchitect Piet Oudolf die een warm pleitbezorger is voor de toepassing van deze vaste plant in de border. De meeste belangstelling richt zich op de sinensis-soorten waar naast bestaande, oudere soorten als Miscanthus sinensis ‘Zebrinus’ en Miscanthus sinensis ‘Strictus’ de afgelopen jaren een aantal nieuwe introducties in de markt zijn

gezet. Een mooi voorbeeld hiervan is Miscanthus sinensis ‘Goldbar’®. Deze aanwinst werd enige tijd geleden door CNB New Plants in de markt geïntroduceerd en heeft zijn plek inmiddels met succes weten te veroveren in het sortiment. Deze cultivar is afkomstig van Joy Creek Nurseries en is in samenwerking met CNB New Plants en Sunny Border Nurseries voor Europa in de markt gezet en kwekersrechtelijk beschermd.

NIEUWE INTRODUCTIE Als nieuwste introductie heeft CNB New Plants sinds kort de beschikking over Miscanthus sinensis `Gold Breeze’®, een opvallende aanwinst met sterke kleurschakeringen door de

scherpe grens tussen geel en groen. Is eveneens afkomstig van Joy Creek Nurseries en is thans in handen van Stauden Peters. Op Plantarium 2013 werd Gold Breeze als noviteit ingezonden bij de nieuwighedenkeuring en bekroond met een zilveren medaille. Het betreft hier een prachtig gestreepte Miscanthus die circa 215 centimeter hoog wordt en veel duidelijker gestreept is dan bijvoorbeeld Miscanthus ‘Strictus’. Is zeer geschikt voor de containerteelt, maar ook voor de border en onderscheidt zich door zijn grote decoratieve waarde. Komt in 2014 beschikbaar voor de verkoop en wordt exclusief verhandeld via CNB New Plants. Meer informatie is verkrijgbaar bij Henk de Jong van CNB New Plants. 4 oktober 2013 • BLOEMBOLLENVISIE • 27

SERVICE VERTEGENWOORDIGERS CNB NAAM Theo van Aanholt Erik Barnhoorn Paul van Bentem Leo van den Berg Dirk Bloothoofd Jan Boon Nick Broersen Adri van Dun Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Ron Hoogeveen Onno Immink Henk de Jong René Koordes Ted Kortekaas Arno Kroon Hein Lommerse Michel Longayroux Siebren Mantel René van Marrewijk Dick de Mooy Ard Mulder Frank Neuvel Henri Omta Rob Paarlberg Hans Pater Bas Scholten René Schrama Piet Takken Erwin Vriend Ed Walkier Ronald Walkier Richard Walkier Dick de Wit Hawikjo Wijnands Wim Zandwijk Rien van Zuilekom Piet Zoutenbier

TELEFOON CNB TELEFOON PRIVÉ 0252-431103 0224-593075 0252-431286 0252-431383 0252-431413 0223-523873 0252-431284 0223-769067 0252-431162 0252-431303 0252-431296 0527-271970 0252-431240 0252-431255 0228-583821 0252-431256 0252-431214 0252-431305 0252-416877 0252-431393 0252-340660 0252-431390 0252-431137 0252-431257 0223-641002 0252-431174 0252-344409 0252-431381 0228-323023 0252-431259 0252-431304 0252-431361 071-4023313 0318-514812 0252-431363 0252-431274 0224-291535 0252-431362 072-5150250 0252-431224 0252-431325 0223-534820 0252-431249 023-5716372 0252-431298 0527-203365 0252-431367 0228-314981 0252-431306 0252-431273 0252-411191 0252-431216 0252-431368 0228-513590 0252-431171 071-3621591 0252-431179 0252-532228 0252-431261 071-3619142 0252-431345 071-3611104


FAX PRIVÉ 0224-591522 0252-431465 0252-377932 0223-523782 0223-769068

0527-271970 0228-583998 0252-431277 0252-419505 0252-431164 0223-645299 0252-520968 0228-323024

071-4028342 0318-514819

072-5153193 0252-413842 0223-534822 0527-201822 0228-316869 0252-431167 0252-419748 0252-431164 0228-521620 071-3621592 0252-532155 0252-431410

MOBIEL 06-53174195 06-22524987 06-53755312 06-53718254 06-53293161 06-22485266 06-12296820 06-20019369 06-53518289 06-51209462 06-20669208 06-53390229 06-53750126 06-22468536 06-20611028 06-51145809 06-53160204 06-53842830 06-53356450 06-53690252 06-12886803 06-51587419 06-30669654 06-53268760 06-51588053 06-53929136 06-53299617 06-22236845 06-53390228 06-53174194 06-53396784 06-53439349 06-53700630 06-22999229 06-53866219 06-22377259 06-53644594 06-30669934 06-20397884

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

SPECIALISME/GEBIED gladiolen Noord.Zandgebied, de Zuid, broeitulpen muscari bijzondere bolgewassen en tulpen lelies tulpen calla’s Flevoland lelies lelies lelies vaste planten daghandel vaste planten dahlia’s, calla’s lelies, tulpen narcis, tulp, bijz.bolgew. en bol op pot daghandel narcissen en bijz. bolgew. West-Friesland lelies calla’s Rijnsburg e.o. vaste planten, boomkwekerij West-Friesland daghandel lelies narc., tulp, bijz.bolg., hyac., bol op pot daghandel irissen hyacinten en bol op pot vaste planten gladiolen, tulpen NOP lelies daghandel daghandel en veilinginkoper dahlia’s, calla’s West-Friesland daghandel hyacinten vaste planten daghandel lelies

IN EN VERKOOPBUREAU NAAM Peter Laan Paul Peters Marcel Nijssen Hans Ruigrok Sjaak van Ruiten

FUNCTIE Manager bemiddeling Salesmanager Kwekersverenigingen Reclames&Geschillen, Veilingen Reclames&Geschillen

TELEFOON CNB 0252-431302 0252-431493 0252-431343 0252-431129 0252-431123

MOBIEL 06-53731553 06-20411035 06-10311972 06-22975731 06-51312197

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431200 0252-431200

FAX 0252-431126 0252-431126

EMAIL [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431431 0252-431129 0252-431273

MOBIEL 06-10442803 06-22975731 06-53700630

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON CNB 0252-431306 0252-431273

MOBIEL 06-53439349 06-53700630

EMAIL [email protected] [email protected]

FUNCTIE Manager Bovenkarspel Commerciele binnendienst Salesmanager Hoofd Kwaliteitszorg

TELEFOON CNB 0228-530175 0228-530131 0228-530174 0228-530190

MOBIEL 06-10318703 06-23960145 06-53940502

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

FUNCTIE Teeltbegeleider Teeltbegeleider Teeltbegeleider

TELEFOON CNB 0228-530190 0228-530160 0252-431224

MOBIEL 06-53940502 06-44074093 06-53299617

EMAIL [email protected] [email protected] [email protected]

TELEFOON 0252-431431 0228-530130 0224-590475

FAX 0252-431254 0228-517411 0224-593603

GEOPEND: 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.30) 08.00-17.00 (kantoor vanaf 08.00) Bezoek op afspraak

COMMERCIËLE ADMINISTRATIE openingstijden: 8.15 - 17.00 uur NAAM Algemeen CNB Online

FUNCTIE

GROENE EN MATERIALENVEILINGEN NAAM Jan Meijer Hans Ruigrok Ronald Walkier

FUNCTIE Veilingen Veilingen Veilinginkoper

AANBOD MATERIALEN ONLINE NAAM Ed Walkier Ronald Walkier

FUNCTIE

CNB KOEL EN PREPARATIEBEDRIJF NAAM Erik Lamers Jos Duin Nico Hof

CNB KWALITEIT+ NAAM Nico Hof Robèr Laan Hans Pater

CNB VESTIGINGEN CNB CNB Koel- en Preparatiebedrijf CNB, Kantoor BolleNoord

ADRES Heereweg 347, 2161CA Lisse Veilingweg 1, 1611 BN Bovenkarspel Groteweg 9, 1756 CK ‘t Zand


GRONDBANK CNB MAKELAARDIJ T: 0252431360 F: 421394 MAKELAARDIJCNB.NL F.G. V.D. GEER 0653 34 20 55 F.V.D.GEERCNB.NL BAS SCHOLTEN 0622 23 68 45 B.SCHOLTENCNB.NL WIM ZANDWIJK 0653 64 45 94 W.ZANDWIJKCNB.NL AANBOD ANNA PAULOWNAtIBWFSTUVMQFOMBOE UVMQFO UFFMUTFJ[PFO BEUSICHEM BETUWEtIBMJDIUFLMFJ HSPOE VJUFSXBBSEFO

EJWFSTFUFFMUFO WBOBG

REESERVEEN/HARDENBERGtIBBLLFS

LISSEtN2CFESJKGTSVJNUF FOLFMFDFM

CPVXMBOEHSBTMBOE UVMQFOUFFMU WBOBGIFU

MFO LBT SPMLBTTFOFOMBOE PPLJOHFEFFMUFO

OBKBBSCFTDIJLCBBS

UFIVVS JOPWFSMFH

VIJFHUIZENtIB[BOEHSPOE EBIMJBTPG

LISSEtN2CFESJKGTSVJNUF FWFOUVFFM

BOEFSF[PNFSUFFMU IFEFOUPUJOPWFSMFH

NFUDFMSVJNUF WBOBGJOPWFSMFH

VOORHOUTtSS[BOEHSPOE OBSDJTTFO

NIEUW VENNEPtN2CFESJKGTSVJNUF

PGUVMQFO UFFMUTFJ[PFO

IBM

WPPSTDIPOFPQTMBH WPPSNFFSEF

VOORHOUTtSS[BOEHSPOE UVMQFO

SFKBSFO

UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTtSS[BOEHSPOE OBSDJTTFO

VRAAG

PGUVMQFO UFFMUTFJ[PFO

ANDIJK FPLNtDBIB[BOEHSPOE

VOORHOUTtSS[BOEMBOE UVMQFOFO

UVMQFO UFFMUTFJ[PFO

EBIMJBT WBOBGOPWFNCFSUPUJOPWFSMFH

BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE WBTUF

IFEFOUPUJOPWFSMFH

VOORHOUTtSS[BOEMBOE EJWFSTFUFFM

CRUQUIUS/ZWAANSHOEKtIB[BOE

UFO QFSJPEFKBBS WBOBGPLUPCFSUPU

BOLLENSTREEKtIB[BOEHSPOE ;BOUF

HSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJO

JOPWFSMFH

EFTDIJB UFFMUTFJ[PFO

PWFSMFH

VOORHOUTtSS[BOEMBOE WBTUFQMBO

BOLLENSTREEKtUPUIB[BOEHSPOE

HAARLEMMERMEERtIB[BOEHSPOE

UFO CMPFNFO IFEFOWPPSNFFSEFSFKBSFO

IZBDJOUFO UFFMUTFJ[PFO

DBMMBT EBIMJBT WBTUFQMBOUFO WBOBGNBBSU

QMBOUFO UFFMUTFJ[PFO


UPUJOPWFSMFH

KASRUIMTE

HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTF

LISSEtN¤LBTSVJNUF BGEFMJOHFO


UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH

EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUKBO



HILLEGOM FPtIB[BOEHSPOE IZBDJO

HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTF

LISSEtN¤LBTSVJNUF PQFOHSPOE

UFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH

EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOCFTDIJLCBBS

HILLEGOMtSS[BOEHSPOE EJWFSTFUFFM

LISSEtN¤LBTSVJNUFNFUTDIVVS

UFO EJSFDUCFTDIJLCBBS


LISSEt IB[XBSUFHSPOE WBTUFQMBOUFO

WERVERSHOOFtN¤CSPFJSVJNUFNFU

QJPFOFO WBOBGIFEFO WPPSNFFSEFSFKBSFO

TDIVVSFODFMMFO CSPFJFSJK WBOBGEJSFDUUPUJO

NOORDWIJKtSS[BOEHSPOE EJWFS

PWFSMFH

ZIJPEtUPUIB[BOEHSPOE IZBDJOUFO

ZWAAGDIJKtN¤CSPFJSVJNUFNFU

UFFMUTFJ[PFO

TFUFFMUFO WBOBGOBKBBSWPPSNFFSEF SFKBSFO NOORDWIJKtIB[BOEHSPOE ;BOUFEF TDIJBTPGEBIMJBT UFFMUTFJ[PFO NOORDWIJKtIB[BOEHSPOE EJWFSTFUFFM UF UFFMUTFJ[PFO NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE XPSUFMFO WFST HFFOBGEFLQFFO UFFMUTFJ[PFO NFEJPPLUPCFS NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE

UFO UFFMUTFJ[PFO KOP VAN NOORD-HOLLAND tIB [BOEMBOE BBSEBQQFMFO UFFMUTFJ[PFO VOORHOUTFPtIB[BOEHSPOE IZBDJO UFO UFFMUTFJ[PFO

TDIVVSFODFMMFO CSPFJFSJK WBOBGJOPWFSMFH VRAAG KASRUIMTE CELRUIMTE

NOORDWIJKERHOUT FPtN¤LBT

LISSEtN2LPFMDFM¡$ WPPSEJWFSTFQSP

SVJNUF POWFSXBSNE

TJFSUFFMUWFSEFMJOH

EVDUFO WBOBGIFEFO

NBYJNBBMKBBS

HILLEGOMtN LPFMWSJFTDFMMFO

NOORDWIJKERHOUT FPtN¤LBT

EJWFSTFQSPEVDUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFS

SVJNUF POWFSXBSNE

QMBOUFOPQLXFFL WBO

MFH

BGKBOVBSJWPPSNFFSEFSFKBSFO

2

HILLEGOMtDFMMFOWPPSMFMJFLJTUFO

RIJNSBURG FPtN¤SPMLBT SS

WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH

PQFOHSPOE EJWFSTF NFFSEFSFKBSFO

EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH

HILLEGOMtDFMMFOWPPSMFMJFLJTUFO

ROELOFARENDSVEEN FPtN2

NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE

WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH

LBTSVJNUF POWFSXBSNE

TOJKEBIMJBT WBOBG

EJWFSTFUFFMUFO IFEFOUPUJOPWFSMFH

NOORDWIJKERHOUTtN LPFMWSJFT

EFDFNCFSWPPSNFFSEFSFKBSFO

NOORDWIJKERHOUTtSS[BOEHSPOE

DFM UPU¡$ EJWFSTFQSPEVDUFO WBOBGIFEFO

RIJNSBURG/BOLLENSTREEKt


UPUOPWFNCFS

N2LBTSVJNUF POWFSXBSNE TJFSHSBT BQSJM

2

NOORDWIJKERHOUTtDBN2[BOE

UNPLUPCFS

HSPOE EJWFSTFUFFMUFO WBOBGIFEFOUPUJO

BEDRIJVEN

PWFSMFH

LISSEtN2LBOUPPS LFVLFOFOUPJMFUFO

WEILAND

NOORDWIJKERHOUTtIB[BOEHSPOE

PQTMBHSVJNUFPQEFCFHBOFHSPOE WBOBG

WESTELIJK ZUID HOLLANDtIBXFJ

OBSDJTTFO WBOBGIFEFOUPUJOPWFSMFH

IFEFO

MBOE WFFUFFMU FFOPGNFFSEFSFKBSFO

30 VISIE4 oktober 2013

BOLBLOEMENNIEUWS

Rustige herfst Een veertiendaagse rubriek met nieuwtjes van het bolbloemenfront. Tekst: Piet Kralt hoofdredacteur FloraHolland Magazine Foto: René Faas

A

ls ik naar buiten kijk, zie ik het zonnetje schijnen. Vanmorgen vroeg was het nog koud, maar in de loop van de dag lopen de temperaturen op naar aangename waarden. Dat weerbeeld hebben we al een tijdje en als ik de site Regenradar mag geloven (wat ik niet altijd doe) blijft het ook nog wel even. We hebben een rustige herfst. Voor de sierteeltsector heeft dat voordelen. Het belangrijkste voordeel is, dat de consument de deur uit komt. Geen najaarsstormen, geen regenbuien, geen gure kou. Dus gaan we de stad in, het terras op en hopelijk ook even bij de bloemenwinkel langs. Aan de productiekant zijn er ook voordelen. Er mag dan hier en daar een nachtvorstje zijn, doorgaans blijven de nachttemperaturen boven nul. Buiten bevriest er nog niets en er verwaait ook niets. Er komen dus nog kwalitatief goede gewassen in de veiling en die hebben vaak ook nog van het zonnetje mogen genieten. Je merkt dat overigens niet echt aan de prijsvorming. Al weken bewegen de prijsniveaus zich rondom het niveau van vorig jaar. De ene week een paar tiende centen eronder. De andere keer een paar tiende centen erboven. Niet

slecht, maar zeker ook niet geweldig, al hoorde ik wel bezorgde geluiden uit de jaarrondchrysantenhoek. Met iets minder aanvoer draait FloraHolland omzetten, die fractioneel onder het niveau van de vergelijkbare periode in 2012 liggen. Je kan zeggen, dat dit niet slecht in na vijf jaar economische crisis. Je kunt echter met evenveel recht zeggen, dat het niet goed genoeg is, omdat de kostenstijgingen voor u als ondernemer jaar na jaar gewoon doorgaan.

DOOD TIJ Inderdaad, we hebben er inmiddels vijf jaar crisis opzitten. Veel mensen merken daar nog weinig van, maar anderen des te meer. De wereld lijkt niet in staat om zich aan de malaise te onttrekken. Ook in Nederland niet. De Algemene Beschouwingen in ’s Lands Vergaderzaal waren in dat opzicht illustratief. Coalitie en oppositie leken elkaar wel te zoeken, maar vonden elkaar niet. Een soort dood tij, geen eb en geen vloed. Genant om te zien, zeker als je beseft, dat er wel degelijk iets op het spel staat. Even tussendoor. In mijn vakantie in Frankrijk is mij weer opgevallen hoe dominant de Franse overheid en haar dienaren zijn. Altijd al geweest trouwens. De Franse koningen hadden enorme paleizen en kastelen. Ik heb er een paar van bezocht als toerist en ik dacht: hoeveel is er aan je los als je denkt, dat je dat voor jezelf nodig hebt? De Franse overheid is sinds de Franse Revolutie nauwelijks bescheidener geworden. Elk dorp van niks heeft altijd nog een gemeentehuis, dat het dorpsplein domineert. Waarschijnlijk zijn zowel die paleizen als die gemeentehuizen altijd bedoeld geweest

om de burger te imponeren. Gevolg? De Franse burger leunt enorm op de overheid. Daar moet het heil vandaan komen. Met als gevolg, dat het daar hartstikke moeilijk is om de harde werkelijkheid na vijf jaar crisis onder ogen te zien. Zodat de regering, ongeacht haar signatuur, niet de maatregelen kan nemen, die het land nodig heeft. Want er is behalve het imponeren door de overheid nog een Franse traditie: als het volk vindt, dat het genoeg is, dan weet het dat heel goed duidelijk te maken. Dan blokkeren vrachtwagenchauffeurs autowegen of slaan demonstranten overheidsgebouwen kort en klein. Wat wil ik met dit historische uitstapje duidelijk maken? Dat wij in Nederland een andere traditie kennen. Een traditie, waarin de burger minder wordt geïmponeerd met als gevolg, dat die burger minder van zijn overheid verwacht als zijn Franse soortgenoot. Dat lijkt mij terecht. Ik denk, dat u op uw bedrijf verder komt met uw eigen ondernemerschap, dan met het beleid, dat onze overheden voor ons bedenken.

ANDER ASSORTIMENT Terwijl u deze regels leest, schrijven wij inmiddels oktober. De komende weken zullen we het snijbloemenassortiment zien veranderen. Het zomerbloemenassortiment zal verdwijnen en product na product zullen we het winteraanbod (vooral van bolbloemen) zien verschijnen. Vanmorgen heb ik voor het eerst sinds weken weer eens naar de tulpenaanvoer gekeken. Redelijke prijzen en al best wat aanvoer in toch al een redelijk breed assortiment. Nog even en het seizoen gaat weer echt van start.

4 oktober 2013VISIE 31

VRAAG EN AANBOD

CNB BEMIDDELING CNB HYACINTENTEAM WIM ZANDWIJK

BAS SCHOLTEN

T: 0653644594 T: 0252431179 F: 0252431194 T: 0622236845 T: 0252431325

VOOR ALLE

HYACINTEN KUNT U BIJ ONS TERECHT

Multiflora I, II en III.

Hyacint Rembrandt exclusief bij CNB

RUUD DE WAARD

T: 0252431431 T: 0620007040

EMAIL: R.D.WAARDCNB.NL

AANBOD :

7.500 10.000 10.000 3.500 1.000 20.000 10.000 5.000 3.500 1.250 1.500 1.000 2.000 8.000 20.000 5.000 10.000 10.000 15.000 10.000 1.400 15.000 2.500 5.000 7.500 4.500 10.000 10.000 500 500 10.000 5.000 op aanvraag:

Astilbe op kleur Astilbe Amerika Astilbe Amethyst Astilbe Brautschleier Astilbe Deutschland Astilbe Diamant Astilbe Europa Astilbe Erika Astilbe Gladstone Astilbe Hennie Graafland Astilbe Hennie Graafland Astilbe Koln Astilbe Peach Blossom Astilbe Rheinland Astilbe Washington Astilbe Washington Astrantia Abbey Road ® Dicentra spectabilis Dicentra spectabilis Dicentra spectabilis Dicentra Alba Dicentra Alba Dicentra Alba Dicentra Goldheart® Dicentra Valentine® Dicentra Valentine® Epemedium rubrum Epemedium Frohleiten Epemedium Lilafee Epemedium Orange Queen Epemedium grandiflorum Epemedium sulphureum Filipendula Elegans Gentiana Blue Magic® Gentiana White Magic®

2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op 2-3, 4-op leverbaar 2-3 neus 3-5 neus 4-op neus 2-3 neus 3-5 neus 4-op neus 2-3 neus 2-3 neus 4-op neus 1e 1e 1e 1e 1e 1e 1e potteelt potteelt

AANBOD ENGELSE NARCISSEN

Voor aantallen en prijslijsten ENGELSE NARCISSEN Neem contact op met Ruud de Waard

RON HOOGEVEEN T: 0653390229 MAIL: R.HOOGEVEENCNB.NL AANBOD FUST

10.000 10.000 4.500 4.500 2.000 10.000 1.500 300 2.000 500 3.000 150 150 5.000 12.500 2.000 2.000 2.000 2.000 400 400 5.000 10.000 3.000 1.000 20.000 500 500 1.000 2.000 2.000 1.500 1.500 1.500 4.000 1.000 1.000 20.000 2.000 4.000 4.000 15.000

Gentiana Purple Sensation® snij Gentiana Diva® nieuw snij Helleborus niger 1-2 neus Helleborus niger 2 neus Hemerocallis Happy Return3 jr. ongedeeld Hemerocallis Stella d’Oro 1 jr. ongedeeld Paeonia Alba Plena 2-3 neus Paeonia Anima 2-3 neus Paeonia Buckey Bell 2-3, 3-5 neus Paeonia Charles White 2-3, 3-5 neus Paeonia Commend Performance 2-3 neus Paeonia Commend Performance 3-5 neus Paeonia Coral Charm 2-3 neus Paeonia Claire de Lune 2-3 neus Paeonia Claire de Lune 3-5 neus Paeonia Duchesse de Nemours 2-3 neus Paeonia Edulis Superba 2-3 neus Paeonia Esmaralda 2-3 neus Paeonia Festiva Maxima 2-3 neus Paeonia Flame 2-3 neus Paeonia Flame 2-3 neus Paeonia Gardenia 2-3 neus Paeonia Gardenia 3-5 neus Paeonia Gilbert Barthelot 2-3 neus Paeonia Gilbert Barthelot 2-3 neus Paeonia Gilbert Barthelot 3-5 neus Paeonia Honey Gold 2-3 neus Paeonia Karl Rosenfield 2-3 neus Paeonia Krinkeld White 2-3 neus Paeonia Krinkeld White 3-5 neus Paeonia M. Emile Debetene 2-3 neus Paeonia M. Emile Debetene 3-5 neus Paeonia Mons. Jules Elie 2-3 neus Paeonia Moon of Nippon 2-3 neus Paeonia Mr. Ed 2-3 neus Paeonia Mr. Ed 3-5 neus Paeonia Peter Brand 2-3 neus Paeonia Primavere 2-3 neus Paeonia Red Charm 2-3 neus Paeonia Sarah Bernhardt 2-3 neus Paeonia Solange 2-3 neus Paeonia Sorbet 2-3 neus Paeonia Sorbet 3-5 neus Tradescantia Sweet Kate 1e grootte

1.800 Leliekratten gebruikt 2.000 Leliekratten gebruikt, excl. pallet à 8,75 LAAT UW VASTE PLANTEN OP

VRAAG SNIJBLOEMEN, OOGST 2013

Agapanthus Paeonia Paeonia Paeonia

blauw en wit, oude snijhoeken kleur / soorten, oude snijhoeken kleur / soorten 2-3 neus kleur / soorten 3-5 neus


CONTRACT TELEN

o.a. Paeonia - Astilbe - Agapanthus Inlichtingen: Ron Hoogeveen Gentiana Marsha®

snij/potteelt

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING HANS PATER

T: 0252431224 M: 0653299617 F: 0252431109

CNBDAHLIATEAM RENÉ KOORDES

T: 0252431390 T: 0620611028 RICHARD WALKIER T: 0252431216 T: 0622999229 EMAIL: DAHLIATEAMCNB.NL

EMAIL: H.PATERCNB.NL AANBOD IRISSEN VROEG TE LEVEREN:

Lion King en Tiger’s Eye

VRIJBLIJVEND AANBOD DAHLIA’S OOGST 2013 1E GROOTTE

6-7 30,- pm 7-8 45,- pm 8-op 60,- pm Voor verdere info: Hans Pater, verkoop en voorlichting CNB

Vrijblijvend aanbod 1 portie Nofa White® Voor verdere info: Hans Pater

PIET TAKKEN

T: 527203365 F: 201822 T: 0653174194

AANBOD TULPEN

10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg 5.000 kg

Cilesta Creme Flag ® Monsella® Monte Carlo

5-10 5-10

1,75 1,50

5-10

VRAAG TULPEN

Lion King

10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 10.000 kg 5.000 kg

Carola Denmark Escape Pallada Strong Love®

5-11 5-11 5-10 5-10 0-12

2,00 1,40 1,50 5,00

American Sky Apache Arabian Magic Autumn Fairy Bednall Beauty Berner Oberland Bill McKnight’s Memory Bright Eyes Brindisii Christine Colorfull Investment Diana’s Memory Diva Encore Fangio Fernridge Painted Lady Fiorentina® Fire and Ice ® Gabriella Gerbera Golden Torch Good Earth Gudoshnik Hayley Jane Iceberg Icoon Jamaica Jeanne d’Arc Kelvin Floodlight Lavender Perfection Lilac Bull Little Beeswings Lovelife ® Lucky Stripes Maldiva Maroon Fox ® Menorca Mero Star

Mister Sandman Natalie G Nicholas Nuit D’Ete Obama Osirium Peach Brandy Penelope Petra’s Wedding Pink Magic ® Pippi Polar Ice Potluck Preference Purple Diamond Purple Haze Rip City Rosella Safari Shanty Siedlerstolz Soulmate Striped Ambition Sunset Tropical Tahiti Sunrise Thomas A Edison Tu Tu Vassio Meggos Verdi Viking White Onesta Wittem Wittemans Best Yellow Investment Yellow Sneezy Zoey Rey Zundert’s Mystery Fox ®

Crocosmia &

Montbretia Kwekerij Davelaar

Tiger’s Eye

10.000 kg Verandi 10.000 kg Yellow Flight®

5-11 5-10

2,00 1,75

Verkoop: Hein Lommerse tel: 0252-431174 4 oktober 2013VISIE 33

VRAAG EN AANBOD

CNB BEMIDDELING CALLATEAM NICK BROERSEN RENÉ KOORDES

T: 0252431303 T: 0252431390

M: 0612 296 820 M: 0620 611 028

RENÉ VAN MARREWIJK RICHARD WALKIER

T: 0252431304 T: 0252431216

Calla ‘Odessa’®

KLEUR:

Zwart

BLAD:

Gespikkeld

TOEPASSING:

Pot en snij

VEREDELAAR:

Sande b.v.

OMSCHRIJVING:

Stevige stelen en een extreem hoge bloemproductie

[email protected] 34 VISIE4 oktober 2013

M: 0612 886 803 M: 0622 999 229

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING BLOEMBOLLENTEAM MICHEL LONGAYROUX DICK DE WIT JAN BOON

T: 0653356450 T: 0653866219 T: 0622485266

AANBOD 2013

DICK DE MOOY ADRI VAN DUN

5.000 kg

T: 0651587419 T: 0620019369

LEO V.D. BERG ONNO IMMINK

Salmon Prince ®

5-10

250 kg 1.000 k g

Up Date®

ong

White Master®

ong

500 kg

Adore

ong

7,50

250 kg

Sandor ®

ong

3.500 kg

Alibi®

5-11

2,75

1.500 kg

Smirnoff ®

4-12

2.000 kg

Alliance®

ong

2.000 kg

Spitfire

ong

VRAAG TULPEN

Aphrodite®

5-11

500 kg

Time Out®

ong

10.000 kg

Aquilla®

ong

200 kg

Tresor®

ong

5.000 kg

150 kg

Avantgarde ®

ong

5.000 kg

Triple A®

ong

1.000 kg

Avantgarde®

ong

5.000 kg

5.000 kg

Blumex

5-10

5.000 kg

Cartouche®

4.000 kg

10.000

2,50

T: 0653718254 T: 0653750126

Carola

5-11

Denmark®

5-11

Furand

5-11

Jumbo Pink®

5-11

10.000 kg

Pallada

5-11

ong

10.000 kg

Purple Prince

5-11

Cilesta

5-10

10.000 kg

Yellow Flight®

5-11

2.000 kg

Crossfire®

0-11

6.000 kg

Hermitage

5-11

10.000 kg

Jaap Groot®

5-10

2.000 kg

Lasergame®

0-12

400 kg

Milkshake®

ong

5.000 kg

Monte Orange®

5-11

5.000 kg

Morgana®

0-11

3.000 kg

Oviedo

ong

500 kg

Pretty Princess

ong

10.000

Pr. Catharina Amalia®

5-11

Red Planet

ong

van planten tot en met rooien en spoelen

400 kg

Russia ®

ong

inclusief bemesting en bespuiting

500 kg

Salinero

ong

5.000 kg

4.000 kg

Adore

3,75

10.000 kg

10,00

AANBOD CONTRACTTEELT

10 ha land, zware grond omgeving Emmeloord geschikt voor nettenteelt 10 ha in de NOP traditionele teelt en 2,00

nettenteelt

Monte Orange®

Celesta

Alibi® 4 oktober 2013VISIE 35

VRAAG EN AANBOD

Echinacea ‘Summer Cherry’ PPAF - EU PBR AF CNB New Plants 6XTVDDFTWPMMFQBSUOFSWPPS t*OUSPEVDUJF WBTUFQMBOUFO TOJKCMPFNFO QPUQMBOUFO CPPNLXFLFSJKQSPEVDUFO t,XFLFSTSFDIUBBOWSBBHFOCFIFFS t1SPEVDUJFDPÚSEJOBUJF t5FTUFO t7FSLPPQCFNJEEFMJOH t-JDFOUJFBENJOJTUSBUJF t3PZBMUZJOOJOH t1SFTFOUBUJFFONBSLFUJOH t8FCTJUFFONBJMJOHTFSWJDF

:PVSTVDDFTTGVMQBSUOFSGPS t*OUSPEVDUJPO 1FSFOOJBMT $VUnPXFST 1PUQMBOUT 4ISVCTBOEUSFFT t" QQMZJOHBOENBJOUBJOJOHPG CSFFEFSTSJHIUT t1SPEVDUDPPSEJOBUJPO t5FTUT t4BMFTNFEJBUJPO t-JDFOTFBENJOJTUSBUJPO t3PZBMUZNBOBHFNFOU t1SFTFOUBUJPOBOENBSLFUJOH t8FCTJUFBOENBJMJOHTFSWJDF

7PPSNFFSJOGPSNBUJFOFFNUVEBO WSJKCMJKWFOEDPOUBDUNFUPOTPQ

'PSNPSFJOGPSNBUJPO GFFMGSFFUP DPOUBDUVT

Aanbod

Offer

Vrije en kwekersrechtelijk beschermde soorten vaste planten, snijbloemen en potplanten t8FFGTFMLXFFLQMBOUFO t5$POCFXPSUFME t5$QMVHHFO t4UFLLFOPOCFXPSUFME t4UFLLFOCFXPSUFME t7PMMFHSPOETQMBOUFO t1MBOUHPFE t1 t1 tEJWFSTFHSPUFSFQPUNBUFO

'SFFBOECSFFEFSTSJHIUTQSPUFDUFE TQFDJFTPGQFSFOOJBMT DVUnPXFST BOEQPUQMBOUT 5JTTVFDVMUVSF 5$VOSPPUFE 5$QMVHT 6OSPPUFEDVUUJOHT 3PPUFEDVUUJOHT 0VUEPPSQMBOUT 4FFEMJOHT 1 1 4FWFSBMMBSHFQPUT

)FFGUVFFOOJFVXFQMBOUOFFNDPO UBDUPQFOCFTQSFFLEFNPHFMJKLIFEFO

%PZPVIBWFBOFXQMBOU DPOUBDUVT BOEEJTDVTTUIFQPTTJCJMJUJFT

Echinacea ‘Summer Cherry’

Echinacea ‘Summer Cherry’

Engish General information Cultivar US .......................................... ‘Summer Cherry’ Group / Family .................................... hybr. Genus .................................................. Echinacea Trade Name ......................................... Coneflower Foliage Height ..................................... 26” Flower Height ...................................... 26” Foliage Color ........................................ Green Flower Color ......................................... Cherry Unique characteristics ......................... Double flower unique color Flowering period ................................. June-October Perpetually flowering .......................... No Fragrant ............................................... Yes Habitat ................................................. Full Sun Suitable uses ........................................ Border patio/cutflower Hardiness zone ..................................... 3-9 Immersion ............................................ Yes Decidious .............................................. Yes Dry sales ............................................... Yes Plant breeders’ rights ........................... PPAF EU PBR AF Available .............................................. 2013

Nederlands Algemene informatie Cultivar NL ............................................ Soort ..................................................... Geslacht ................................................ Handelsnaam ....................................... Bladhoogte ........................................... Bloemhoogte ........................................ Bladkleur .............................................. Bloemkleur ........................................... Bijzonderheden .................................... Bloeiperiode ......................................... Doorbloeiend ........................................ Geurend ................................................ Standplaats .......................................... Gebruikerswaarde ................................ Winterhard ........................................... Spoelen ................................................. Bladverliezend ...................................... Droogverkoop ....................................... Kwekersrecht ........................................ Beschikbaar ..........................................

Inlichtingen/information: Ron Hoogeveen Henk de Jong Ard Mulder René Schrama Rien van Zuilekom

CNB 0252-431214 0252-431393 0252-431263 0252-431249 0252-431261

tel. privé/private 06-53390229 0252-340660 0318-514812 023-5716372 071-3619142

faxnr. 0252-431254 0252-340661 0252-431185 0252-431277 0252-431185

Inlichtingen/information: e-mail

Henk de Jong


mobiel/mobile 06-53390229 06-22468536 06-30669654 06-53390228 06-30669934

‘Summer Cherry’ hybr. Echinacea Zonnehoed 60-70 cm 60-70 cm Groen Kersen Dubbele bloem, unieke kleur Juni-Oktober Nee Ja Volle Zon Border patio/snijbloem Ja Ja Ja Ja PPAF EU PBR AF 2013

e-mail [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

[email protected]

GEHEEL VRIJBLIJVEND

CNB BEMIDDELING

Watch Up®

White Heaven®

Kwekers, indien u vraag en aanbod heeft in schubbollen lelies, lelieporties of kg lelies oogst 2013/2014, laat het ons dan tijdig weten. INLICHTINGEN: Dirk Bloothoofd Jurgen de Graaff Jan Gutter Martin Heemskerk Siebren Mantel Dick de Mooy Erwin Vriend

CNB

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0252-431284 0252-431240 0252-431255 0252-431256 0252-431259 0252-431361 0252-431367

0223-769067

0223-769068

0228-583821

0228-583998

071-4023313 0228-314981

071-4028342 0228-316869

06-53 293161 06-53 518289 06-51 209462 06-20669208 06-53 690252 06-51 587419 06-53 396784

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

TEL. PRIVÉ

FAXNR.

MOBIEL

E-MAIL

0224-291965 071-3611104

0252-431176 0252-431410

06-51 588053 06-20 397884

[email protected] [email protected]

TELEFONISCHE VERKOOP: CNB Henri Omta Piet Zoutenbier

0252-431274 0252-431345


Loonwerkers opgelet! Op zoek naar nieuwe (plant)opdrachten? Plaats dan een advertentie in het vakblad

Het meest gelezen vakblad voor de bloembollen- en vaste plantensector Neem voor meer informatie over advertentietarieven e.d. contact op met Ruud van Viersen. Bureau van Vliet b.v. Postbus 20 2040 AA Zandvoort Tel. 023-5714745 Fax. 023-5717680 E-mail: [email protected]

Samen met CNB

organiseer ik moeiteloos een succesvolle veiling?

Slechts één telefoontje naar het CNB Veilingteam is voldoende. CNB Veilingteam bereidt uw veiling zorgvuldig voor, promoot deze onder een breed koperspubliek en draagt zorg voor een levendige, succesvolle veiling en een adequate afhandeling. Of het nu om een materialenveiling gaat of om een groene veiling, het CNB Veilingteam zorgt ervoor!

CNB Veilingteam

• Materialen en groen • Inventarisatie • Samenstellen en verspreiden catalogus • Reclame & promotie • Organisatie veiling • Service & betalingszekerheid • Breed en divers netwerk van potentiële kopers Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op. Veilingmeester Jan Meijer • [email protected] • 06 10 44 28 03 Veilinginkoper Ronald Walkier • [email protected] • 06 53 70 06 30

Heereweg 347 2161 CA Lisse Tel. +31 (0)252 43 14 31 cnb.nl

TE KOOP: Robijnslaan 54 2211 TH Noordwijkerhout mob. 06 20297365 tel. 0252 344509 fax 0252 341632

ANEMONEN

e-mail: [email protected]

Hoorn:

Hokkeling 6 Wervershoof

Telefoon: 0229 - 21 40 21 Mobiel: 06 - 43 08 77 90

Uniek bolbloemenbedrijf met aardwarmtesysteem bestaande uit een bouwkavel voor een woning, kantoorgebouw, verwerkingsschuur, voortrekhal met vier lagen met containerlift, circa 3.279 m2 schuurkas met containersysteem. Totaal 2,92 ha.

Vraagprijs € 997.000,- k.k. Komt u eens kijken? Bel of kijk op www.uwagrarischemakelaar.nl

De snelle potgrondlijn www. egmondpotgrond.nl t. 020 4110386

potgrond

VLAMING Intern Transport 7R\RWDODQFHHUWQLHXZH9VHULH +HIYHUPRJHQYDQWPWRQ *HwQWHUHVVHHUG" .LMNRSRQ]HZHEVLWH ZZZYODPLQJLQWHUQWUDQVSRUWQO YRRUGHVSHFLILFDWLHV

Bindelastiek PER ROL, DOOS OF COMPLETE PALLET

Toploader

7 = DDGP DU NW _ % HGULMI YHQ S DU N: )2 : HV W_= ZDDJ GLM N 2RV W _7 _ ) _( LQI R# YO DP LQ J JU RHSQ O

Een nieuwe klant binnenhalen? Valt niet mee! Zet daarom de eerste effectieve stap naar nieuwe klanten door te adverteren in Bloembollenvisie Bel 023-5714745 en vraag naar Maikel van Beek of Robert Mondelaars voor gratis advies over de advertentiemogelijkheden.

email: [email protected] of [email protected]

GRONDBUNKER MET AFVOERVIJZEL

Total Systems BV Industrieweg 31 1775 PV Middenmeer tel. +31(227) 501211 www.totalsystems.nl

ACTUEEL

Hobaho huurt PPO-complex Lisse Hobaho verruilt de Grachtweg in Lisse voor PPO. Maandag 30 september tekenden beide partijen de huurovereenkomst. In het gebouw van PPO komt ook het Testcentrum voor Siergewassen. De Heereweg wordt Bolstreet.

le hal te vinden zijn. Administratie, directie en staf komen boven te zitten. Ook de medewerkers van PPO gaan naar boven.” In totaal telt Hobaho 80 fte’s, die allemaal naar de nieuwe locatie verhuizen.

SCHUIVEN Business unit manager Bert Pinxterhuis van PPO is blij met de nieuwe huurder. “We staan als organisatie onder druk, met name vanwege het wegvallen van onderzoek dat werd betaald vanuit de vakheffing. We zijn al wat ingekrompen. Met de komst van Hobaho zal het komend jaar wat schuiven worden om alles wat we willen te kunnen uitvoeren. En dat kan betekenen dat een of meer proeven elders worden uitgevoerd.” Hoogervorst: “Het is de bedoeling om vooral naast en met elkaar te gaan werken met begrip voor elkaars werkzaamheden.”

LISSE

Beide partijen tekenden op 30 september de huurovereenkomst Tekst: Arie Dwarswaard Foto’s: René Faas

E

en paar jaar geleden spraken ze er al eens over. Zouden Hobaha en PPO ook in één gebouw kunnen? Omdat per 1 januari 2015 het huurcontract van Hobaho afloopt voor het gebouw aan de Grachtweg was het sowieso nodig om na te denken over de toekomst. En die toekomst ligt vanaf komend jaar in het gebouw van PPO in Lisse. Dat deelden Henk Hoogervorst en Foeke Gardenier namens Hobaho en Bert Pinxterhuis namens PPO mee op 30 september, nadat de huurovereenkomst was getekend. “We gaan hier naar toe met alle activiteiten”, aldus Hoogervorst. Dat betekent dat niet alleen de bemiddeling verhuist, maar ook het Testcentrum voor Siergewassen en de veilingactiviteiten. Wat dat laatste betreft gaf Hoogervorst aan voor de zomerperiode nog wel een andere locatie nodig te hebben. De verhuizing van het Testcentrum voor Siergewassen naar PPO betekent automatisch dat de gebouwen en het land aan de Hyacintenlaan worden verkocht. Hoogervorst: “We hebben aan de Hyacintenlaan 1.800 m kas en 300 m schuur en hier staat 2.300 m kas en 1.200 m. Dat past dus prima. Ook ligt hier 9 ha grond, waarvan we er 2 nodig hebben. Dat is voldoende om een vruchtwisseling van 1:4 te hanteren. PPO houdt daarmee voldoende ruimte over voor proeven.”


PASSEND MAKEN De huurovereenkomst is al per 1 oktober ingegaan. De verhuizing van Hobaho zal gefaseerd plaatsvinden. Een aantal activiteiten van het testcentrum worden dit najaar al ondergebracht bij PPO. De verhuizing van de medewerkers van het handelscentrum aan de Grachtweg voorziet Hoogervorst in de periode mei/juni van volgend jaar. In de tussentijd zal het pand van PPO passend gemaakt worden voor de nieuwe huurder. Hoogervorst: “Het Handelscentrum zal rondom de centra-

Voor Hobaho was vestiging in de Bloembollenstreek een voorwaarde. Hoogervorst: “De Bloembollenstreek is nog steeds de regio waar de handel is geconcentreerd. Daarnaast wilden we alle activiteiten concentreren op één locatie. Dit pand is optimaal voor al onze wensen.” De combinatie van bemiddeling, veredeling en onderzoek biedt volgens hem ook voordelen. “Deze locatie is voor onze relaties heel interessant. Ze kunnen niet alleen voor de handel komen, maar ook ontwikkelingen van het testcentrum volgen en gebruik maken van de Diagnostiekservice van PPO.” Over de huurprijs wil Hoogervorst alleen kwijt dat die voor beide partijen tot tevredenheid stemt. Na een jaar gaan beide partijen evalueren hoe de samenwerking verloopt.

De samenwerking kreeg een gezicht door het hijsen van de vlaggen van Hobaho en PPO door Foeke Gardenier, Henk Hoogervorst en Bert Pinxterhuis

Bloembollenondernemer slaat moeilijk nieuwe wegen in De Nederlandse bloembollensector heeft een ijzersterke positie op de wereldmarkt. Wil men die behouden dan zullen ondernemers in deze typisch Hollandse sector wel tijdig de bakens dienen te verzetten. Ondernemers met een goede antennefunctie halen het meeste rendement, stelde Ruud Paauwe, sectormanager Tuinbouw van Rabobank Nederland op een bijeenkomst van Rabobank Schagen/ Noord-Holland-Noord.

Tekst en foto’s: Gerrit Wildenbeest

D

e Rabobank heeft zo’n 600 miljoen euro aan krediet uitstaan in de bloembollensector. Er zijn sectoren met grotere kredietportefeuilles, maar de bollensector is voor de agrarische bank bij uitstek belangrijk genoeg om er regelmatig sectoranalyses aan te wijden. Zo werd de bedrijfstak enkele jaren geleden ietwat op de hurken meegenomen in de ‘wereld van Jip’ ; nu is zij onderdeel van een recent onderzoek uitgevoerd door de Erasmus Universiteit naar de flexibiliteit van tuinbouwondernemers. Voor het onderzoek werden 4000 (tuinbouw) ondernemers benaderd, de respons was met ruim 20 procent voldoende om daar sectorbrede conclusies uit te trekken.

Tijdens de bijeenkomst presenteerde accountmanager bedrijven Pieter Vlaar, de laatste editie van de World Map Flower Bulbs met allerlei export- en teeltgegevens

CONSERVATIEF De resultaten daarvan zijn neergelegd in het (digitale) document ‘ Floreren in de Bloembollen, de Bloembollensector op weg naar 2030’. Nadat er op de CNB/KAVB- bijeenkomst in Creil begin september al een tipje van de sluier werd opgelicht, vond vorige week bij Rabobank Schagen Noord-Holland-Noord de officiele aftrap plaats, inclusief de uitnodiging aan bloembollenondernemers deel te nemen aan de flexibiliteitscan. Dat blijkt nodig gezien de conclusies uit het flexibiliteitonderzoek, die er niet om liegen. Bloembollenondernemers presteren op financieel gebied minder dan collega-bedrijven in de mkb-sector, hun bedrijfscultuur is conservatief. “De bloembollensector is minder in staat om nieuwe wegen in te slaan”, aldus Paauwe . Veel ondernemers hebben hun bedrijfscultuur onvoldoende afgestemd op de omgeving. Uit het onderzoek komt ook naar voren dat menig ondernemer die omgeving als turbulent en onvoorspelbaar ervaart met een

Ruud Paauwe: ‘Geen toekomst zonder flexibiliteit’ wereldmarkt die snel aan het verschuiven is. Nieuwe markten als Rusland en China nemen in belang toe, maar zijn een stuk onzekerder als de traditionele Europese en Noord-Amerikaanse exportmarken. Daarbij komt dat de moderne consument hybride trekjes vertoont: er wordt tegelijkertijd exclusief en heel goedkoop gewinkeld; het grote middensegment wordt uitgehold.

ANTENNE Om hier als ondernemer grip op te krijgen heeft de Rabobank een aantal scenario’s

onder de handzame noemers van winter (‘behoudend/traditioneel’) zomer (‘samen naar beter’), herfst (‘chaotisch/vijandig’) en lente (‘dynamisch/harmonisch’) ontwikkeld op basis van onderliggende trends als de oprakende fossiele brandstoffen en de toenemende wereldbevolking. “Ook de Rabobank weet niet welk scenario het wordt”, bezwoer Paauwe, maar het lijkt wel duidelijk dat de bank het winterscenario, waar een behoudende, routinematige bedrijfsorganisatie bij past, niet waarschijnlijk vindt. Verstandiger is in elk geval je bedrijf zo in te richten dat je je bedrijfsstrategie snel kunt aanpassen aan veranderde omstandigheden. Dat is onder andere te bereiken door de ‘antennefunctie’ – je voeling met de omgeving – beter te ontwikkelen, door ideeën van je personeel serieus te nemen of door een goede relatie met klanten en kennisinstituten op te bouwen. Bedrijven kunnen via een inlogcode bij de Rabobank een gratis flexibiliteitscan doen om hun mate van flexibiliteit te bepalen. De gegevens blijven privé, maar leerzamer is natuurlijk om ze te spiegelen met andere bedrijven. 4 oktober 2013 • BLOEMBOLLENVISIE • 41

LAATSTE NIEUWS

Tekst: Redactie BloembollenVisie

Onderzoek naar functie en effect greenports WAGENINGEN - Wageningen UR onderzoekt in zeven ‘greenports’ de ontwikkelingen en samenwerking in regionale kennis- en innovatiesystemen voor de tuinbouwsector. De (tussentijdse) onderzoeksresultaten laten zien dat de greenports een brede netwerkpotentie hebben, doordat meerdere partijen op regionaal niveau publiek-privaat met elkaar willen samenwerken aan kennis en innovatie in de tuinbouwsectoren. Het bedrijfsleven hecht grote waarde aan de greenportstatus. Deze werkt statusverhogend, waardoor men op nationaal en internationaal niveau beter zichtbaar wordt en daardoor als gesprekspartner meer inspraak krijgt. Door gezamenlijk activiteiten en succesvolle projecten te organiseren en deze als greenport onder één vlag naar buiten te brengen, draagt men bovendien uit dat de regio aantrekkelijk is voor bedrijvigheid en werkgelegenheid. Dat leidt tot economische versterking van het gebied en ruimtelijke ontwikkeling.

Volgende stap in optimaliseren van exportketen HILLEGOM - Per 1 oktober 2013 zijn de exportbedrijven VWS Export - Import of Flowerbulbs BV uit Broek op Langedijk en Bloembollenbedrijf Jan de Wit en Zonen BV uit Enkhuizen aangesloten op het Ketenregister. Genoemde bedrijven zullen het Ketenregister de komende maanden in de praktijk gaan testen. Deze praktijkproef loopt vooruit op de aansluiting op CLIENT export en daarmee de realisatie van een volledige digitale keten in de bloembollensector. De BKD en exporteurs maken voor inspectieaanvragen al vanaf de zomer van 2011 gebruik van het Ketenregister. Met deze volgende stap wordt het inspectieproces verder gedigitaliseerd, waardoor het efficiënter kan worden uitgevoerd met minder kans op fouten en meer zekerheden voor buitenlandse overheden. Al deze aspecten zijn essentieel voor het behoud en versterken van de exportpositie van de Nederlandse bloembollensector. Omdat de pilotbedrijven de eigen administratie hebben gekoppeld aan het Ketenregister, kunnen ze de digitale gegevens in de eigen administratie onderhouden. Het Ketenregister is in opdracht van Anthos door de BKD ontwikkeld en gebouwd.

LTO bundelt feiten en cijfers landen tuinbouw DEN HAAG - LTO Nederland heeft in kort bestek een overzicht gemaakt van de belangrijkste feiten en cijfers van de Nederlandse landen tuinbouw en de agrosector over het jaar 2012. De gegevens zijn gebaseerd op gegevens van het Landbouw-Economisch Instituut (LEI Wageningen UR) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De informatie bevat cijfers over onder meer de aantallen bedrijven pers sector, het areaal cultuurgrond, de economische betekenis agrosector, de werkgelegenheid, export en het handelsoverschot. Voorts zijn gegevens opgenomen over inkomen uit bedrijf en buiten het bedrijf, gewasbescherming, enzovoort. De lijst met de belangrijkste feiten en cijfers zijn te vinden op www.lto.nl/media.

Veilig heftruckrijden HOORN - Op vrijdag 18 oktober a.s. wordt de cursus Veilig heftruckrijden gegeven bij het Clusius College in Hoorn. Het getuigschrift (met pasje) toont voor verzekering en arbeidsinspectie aan dat werknemers goed zijn voorgelicht over het veilig werken met de heftruck. Er wordt op die dag zowel theorie als praktijk gegeven. Er wordt gewerkt met 2 heftrucks (diesel en elektrisch) met een groepje van 5-6 deelnemers. Voor groepen kan deze cursus ook bij een bedrijf op locatie gegeven worden. Inlichtingen en aanmelding: 072-5673191, www.onderwijsgroepnwh.nl.

HAARLEM – GS van Noord-Holland hebben het Natuurbeheerplan voor 2014 vastgesteld. Dit plan beschrijft waar in Noord-Holland natuur is of ontwikkeld kan worden, welk soort natuur en natuurbeheer gewenst is en of gebieden in aanmerking komen voor natuurbeheer of agrarisch natuurbeheer. Het natuurbeheerplan laat zien voor welke locaties natuurbeherende organisaties, agrariërs en andere grondeigenaren subsidie voor natuur – en landschapsbeheer aan kunnen vragen. De provincie Noord-Holland verstrekt de subsidies via de Dienst Regelingen op basis van het Stelsel Natuur- en Landschapsbeheer. Meer info over de wijze van aanvragen en de voorwaarden is te vinden op www.portaalnatuurenlandschap.nl. Subsidie voor (agrarisch) natuurbeheer van het SNL kan elk jaar tussen half november en eind december voor het volgende jaar worden aangevraagd bij de Dienst Regelingen. Het vastgestelde Natuurbeheerplan, de nota van beantwoording en de bij het plan behorende kaarten zijn in te zien op www.noord-holland.nl, bij het thema groen, onder subsidies.

Goud voor Weert en Bergeijk APELDOORN - De jury van de internationale groencompetitie voor steden en dorpen Entente Florale Europe heeft zowel de Nederlandse stad Weert als het Nederlandse dorp Bergeijk met Goud bekroond. Dit is de eerste keer dat een land twee keer goud heeft gewonnen in de Europese Entente Florale. Aan de Europese competitie hebben dit jaar 11 landen meegedaan. De gemeenten waren de winnaars in hun categorie bij de nationale competitie 2012 in hun eigen land. De prijsuitreiking vond vrijdagavond 27 september plaats in de Belgische stad Nieuwpoort. In de categorie grotere steden (boven de 15.000 inwoners) hebben Birmingham, met 1.2 miljoen inwoners, Dresden met 80.000 inwoners en Weert (70.000 inwoners) goud behaald. In de categorie dorpen/kleine steden zijn 5 dorpen met GOUD bekroond: Bergeijk, Clonegal, Etroubles, Podsetrtek en Söll. In de beoordeling van de jury geldt de toekenning van Goud als een beloning voor een uitzonderlijk goede prestatie. De jury vond de kwaliteit van de groenvoorziening in deze gemeenten dit jaar zeer hoog. 42 • BLOEMBOLLENVISIE • 4 oktober 2013

Foto: FloaHolland

Natuurbeheerplan Noord-Holland 2014 vastgesteld

Meer voordeel leden FloraHolland AALSMEER - De leden van FloraHolland hebben via de adviesraden en verschillende FPC’s op verzoek van het bestuur geadviseerd hoe FloraHolland invulling kan geven aan de rechten en plichten van leden en van niet-leden. Het doel is om het lidmaatschap zo aantrekkelijk mogelijk te maken door leden zoveel mogelijk voordelen te bieden. Het bestuur heeft besloten deze voorstellen per 1 januari 2014 gefaseerd in te voeren. Het beleid van FloraHolland wordt op drie onderdelen vernieuwd: eenvoudigere relatievormen, klok primair voor leden en aanvoerexcessen achteraan veilen. Met de vereenvoudiging van de relatievormen is het makkelijker om naar het lidmaatschap toe te groeien. Contractzenders kunnen aspirant-lid worden. Aspirant-leden krijgen maximaal twee jaar de tijd om aan de voorwaarden voor lidmaatschap te voldoen. Zij hebben dezelfde toegang tot de dienstverlening als de leden en betalen een voordeliger tarief dan niet-leden. Het nieuwe relatievormenmodel wordt per 1 januari 2014 gefaseerd ingevoerd.

ACTUEEL

IGH verhuist naar Schagen De knoop is doorgehakt en de handtekeningen zijn nog niet helemaal droog. Intermediair Groep Holland (IGH) verhuist vanaf volgend jaar naar de Witte Paal 334 te Schagen. Het oude pand van Boy Limmen is aangekocht en wordt omgetoverd tot het nieuwe kantoor van IGH. Bij binnenkomst wordt duidelijk wat de ruimte voor IGH te bieden heeft en hoe het past bij hun toekomstige plannen. De vier directeuren Jeroen van het Kaar, Willem Hopman, Herwin Leek en Rob Brouwer hebben er zin in. Tekst: Lilian Braakman Foto: René Faas

D

oor een samenloop van omstandigheden is er voor gekozen om een plek voor IGH zelf aan te kopen in plaats van in BolleNoord te blijven zitten. Zo vertelt Van het Kaar: “Vlak nadat Boy Limmen failliet ging hebben we al om tafel gezeten maar werden het niet eens. Lange tijd later werden we door de makelaar benaderd en hebben we ons opnieuw in de materie verdiept. Kopen in deze tijd is gunstig en het past bij onze visie.” Iets wat alle heren namelijk graag willen is het showen van producten. Dat kan in BolleNoord ook, maar past niet altijd. Hopman: “We willen een eigen gezicht krijgen. Als je in BolleNoord blijft zitten kan dat niet. Daarom is gekozen voor deze stap.”

de shows precies worden ingevuld moet nog nader besproken worden, maar daarbij geldt zeker het spreekwoord ‘vele handen maken licht werk’. Of zoals de mannen zelf aangeven: “Het is ons vak en we zien het niet als werk. Een show organiseren is wat we mooi vinden om te doen.” Zo’n anderhalf jaar zijn de heren met de voorbereidingen bezig geweest. Met BolleNoord

hebben de mannen dan ook goed gesproken. Van het Kaar: “We hebben er tien jaar met plezier gewerkt. Alleen een eigen plek was nodig voor ons om een stap vooruit te zetten. Dat konden ze wel begrijpen.” IGH is in die tien jaar een hechte groep met in totaal twintig collega’s geworden, welke ook op de hoogte gebracht moeten worden. “Je weet pas wanneer je in het gebouw bent hoe het eruit ziet en wat ermee gedaan kan worden. Daarom zijn we met het hele team naar het pand gegaan en hebben een rondleiding gegeven. Hoe meer ze zagen, des te enthousiaster onze collega’s werden.”

VERBOUWEN Hoe het er volgend jaar allemaal uit gaat zien is nog even afwachten. Het dak moet gemaakt worden en in het pand zelf moet nog het een en ander een kleur krijgen. De heren hebben daar tot eind februari de tijd voor, want dan moeten ze over. Tegen die tijd zal er een feestelijke opening worden gehouden om te vieren dat IGH een nieuw kantoor heeft en tien jaar bestaat. Tot die tijd kan er alleen gekeken worden naar de buitenkant van dit bijzondere gebouw.

PRODUCT LATEN ZIEN Leek: “De vraag ‘Waarom verhuizen’ kwam ook van onze klanten, maar het pand biedt veel meer ruimte, mogelijkheden en past bij onze doelstellingen. We willen ons meer profileren en dat kan in dit unieke gebouw. Daarnaast is de ligging centraal tussen het Noordelijk Zandgebied en West Friesland.” Op regelmatige basis wil IGH shows in het nieuwe pand organiseren. Van het Kaar: “In BolleNoord is het te warm voor tulpen en het pand koelen is voor de kantoorhouders op de begane grond geen goede oplossing. In ons nieuwe pand zit een kelder die jaarrond koel is en perfect gebruikt kan worden voor tulpen. We denken dan aan business to business shows met tulpen op kisten. Naast het kantoor staat nog een gebouw, de oude houtzagerij, voorzien van een heater. Daarin passen lelies, gladiolen en pioenen weer uitstekend.” Hoe

Voor het pand staan de vier directeuren. V.l.n.r.: Jeroen, Willem, Herwin en Rob. 4 oktober 2013 • BLOEMBOLLENVISIE • 43

www.ibulb.org Promotie De Nederlandse lelie inzending steelt de show tijdens de beurs in Moskou De lelie is tijdens ‘’FlowersExpo” extra onder de aandacht gebracht bij bloemisten, stylisten en journalisten. Tijdens de demonstratie keken zij hun ogen uit en legden de nieuwe arrangementen vast. Ook is hier het inspiratieboekje ‘emotions’ positief ontvangen, ruim 1.000 exemplaren zijn verspreid onder de doelgroep. Naar aanleiding hiervan zullen er in de vakbladen voor de bloemisterij diverse publicaties verschijnen.

18 oktober staat in het teken van de Lily Angels 2014 Op de Nederlandse Ambassade in Tokio wordt op 18 oktober aanstaande de nieuwe ‘Lily Angels’ onthuld. Tijdens deze bijeenkomst zijn een aantal importeurs en exporteurs van lelies aanwezig en daarnaast journalisten, arrangeurs en vertegenwoordigers van de veilingen. In 2013 is gestart met de promotie van de lelie via de inzet van twaalf ‘Lily Angels’. Deze ambassadeurs zijn dochters van leliebroeiers en zij zorgen voor de promotie van de lelie in hun eigen gebied via onder andere demonstraties op de veilingen en social media activiteiten. Na de introductie van de ‘Lily Angels 2014’ op 18 oktober aanstaande zal er ook weer een nieuwe kalender uitgegeven worden. Voor de promotie van deze dames richting de consument staat er op zaterdag 19 oktober een evenement gepland bij het bekende warenhuis Takashimaya.


ANTHOS 8FFSFTUFJOTUSBBUtQPTUCVTt"%)JMMFHPNtUFMtGBYtXXXBOUIPTPSH

COLUMN

Stichting Keurmerk Bloembollen Holland houdt toezicht op bloeibaarheid en soortechtheid “Erbarmelijk slecht”, zo omschrijft Henk Westerhof als voorzitter van de Stichting Keurmerk Bloembollen Handel (SKBH) het resultaat van de monsters die op 29 mei jl. getrokken zijn bij de verschillende verkooppunten op de Bloemensingel in Amsterdam. Ruim 90% van de door BQ Support genomen monsters gaven geen bloeiresultaat en van de 10% die wel bloeide, was het meeste niet soortecht. Alle getrokken monsters waren tulpenbollen van oogst 2012. BQ Support heef in opdracht van de SKBH in juli opnieuw monsters getrokken op de Singel en ook die zullen op bloeibaarheid en soortechtheid worden beoordeeld. Van de eerste monsteropplant heeft de stichting van BQ Support een rapportage ontvangen, die zal worden voorgelegd aan het College van B&W van de stad Amsterdam. De stichting wil daarmee in gesprek komen met het gemeentebestuur om te bezien hoe aan deze misstanden een einde kan worden gemaakt. Naast deze actie heeft het bestuur van de SKBH ook opdracht gegeven om monsters te trekken bij detailhandelsbedrijven in Nederland, België, Duitsland en Frankrijk. De stichting heeft de leden uitgenodigd om verkooppunten aan te dragen waar monsters zouden moeten worden getrokken. Verschillende bedrijven hebben daarvan gebruik gemaakt en op basis daarvan is een selectie van een aantal te bezoeken winkels gemaakt. In totaal zullen er 250 à 300 monsters worden getrokken, die alle opgeplant zullen worden in de monstertuin van BQ Support. Ook deze monsters zullen worden beoordeeld op soortechtheid en bloeibaarheid. Per verkooppunt zal een rapportage worden opgesteld en indien de uitslag daar aanleiding toe geeft, zal de stichting zich ook met de betreffende winkel in verbinding stellen om hen te informeren over de geleverde kwaliteit.

Fyto en Promotie staan centraal op Ledenvergadering Groep Verre Oosten De leden van Groep V (Verre Oosten) hielden op 19 september jl. hun jaarlijkse vergadering, waarop de meeste aandacht uitging naar promotie en een aantal fytosanitaire vraagstukken. Tijdens de bijeenkomst gaf Anne Verdoes een presentatie van de promotiecampagnes die iBulb in Japan en Australië heeft ontwikkeld. In Japan wordt veel energie gestoken in de Miss Lily campagne, die mede gefinancierd wordt door een promotieheffing die de exporteurs en hun Japanse afnemers afdragen aan de Stichting Promotiefonds Japan. Hun bijdragen worden aangevuld met een bijdrage uit het iBulb budget. Op 19 oktober a.s. komt de Japanse Mixed in Tokyo bijeen en dan zal het programma tot in detail worden besproken door vertegenwoordigers van Anthos, iBulb en de Japanse afnemersorganisatie JAFTA. Ook zullen op die dag de nieuwe Miss Lily Angels worden gepresenteerd tijdens een feestelijke bijeenkomst in de Nederlandse ambassade. Nieuw is de start van een promotiecampagne in Australië, waar iBulb mee is aangevangen. Het is voor het eerst dat in dit land activiteiten worden georganiseerd om de afzet van lelies te stimuleren. De campagne zal zijn gericht op consumenten, maar ook de business to business krijgt aandacht in het programma, dat wordt uitgevoerd in nauwe samenwerking met de Australische organisatie Flowers Victoria. Op fytosanitair vlak ging de meeste aandacht uit naar Taiwan. In China en Japan zijn geen grote problemen gesignaleerd, hoewel de verplichte exporttoetsen voor China op ARMV en LSRV de handel op hoge kosten jaagt. Omdat er in de afgelopen tijd geen notificaties uit China meer zijn ontvangen, zal Anthos de NVWA en het ministerie van EZ verzoeken om deze beide toetsen niet meer verplicht te stellen. De meeste aandacht ging tijdens de vergadering uit naar Taiwan, dat voor PLAMV een nultolerantie wil instellen. Anthos heeft de NVWA laten weten dat dit een onhaalbare eis is en dat die van tafel moet. De NVWA heeft eerst een schriftelijke reactie van dien aard afgegeven en voorgesteld dat Taiwan de Japan-klasse accepteert. In de laatste week van september voeren het ministerie en de NVWA in Taiwan besprekingen over de ontstane situatie. Over de reikwijdte van de te maken afspraken heeft Anthos voorstellen gedaan en de organisatie heeft voorgesteld dat de Taiwanese PD zich in Nederland eerst laat informeren over de Nederlandse keuringssystematiek en de initiatieven die de bloembollensector neemt om PLAMV beheersbaar te houden alvorens verdere afspraken worden gemaakt.

Wie betaalt de rekening?

Nederland kende 10 jaar geleden een van de grootste beleggingsschandalen uit haar historie en de bloembollensector was daarvan het middelpunt. Vele beleggers hadden immers zwaar geïnvesteerd in nieuwe tulpenrassen en de in het verschiet liggende rendementen leken hun weerga niet te kennen. Door het faillissement van het bemiddelingsbureau SBC spatte de luchtballon met een harde klap uiteen waardoor menig belegger van de hemel in de hel geraakte. Het SBC-drama ijlt nog na en ook de sector heeft met de naweeën ervan te maken. Een groep van beleggers heeft immers om restitutie van de door hen afgedragen vakheffing verzocht en tot mijn niet geringe verbazing heeft het College van Beroep voor het Bedrijfsleven hen in het gelijk gesteld. Als ook de twee andere nog lopende zaken door het PT worden verloren, moet het schap ongeveer 6,5 mln. euro uitkeren en dat is schrijnend, want de door de beleggers afgedragen heffingen zijn verdwenen in de failliete boedel van SBC en dus nooit door het PT ontvangen. Het PT moet dus stevig in de buidel tasten, maar de vraag rijst uit welke portemonnee de rekening betaald gaat worden. Is het alleen het financieringsfonds van de bloembollensector of moet de geldkraan van de andere fondsen ook worden opengedraaid? Het bestuur van Anthos heeft daar juridisch advies over ingewonnen en het blijkt dat er gronden aanwezig zijn om niet alleen het Financieringsfonds Bloembollen de SBC- rekening te laten betalen. Voor een aantal leden van Anthos is dit advies aanleiding geweest om de handschoen op te pakken en een stichting te vormen, die het PT heeft verzocht om de SBC-claim te verdelen over alle fondsen van het schap en die niet te beperken tot het bollenfonds alleen. Dat dit tot verschrikte reacties in andere sectoren heeft geleid, laat zich niet moeilijk raden, zeker nu men met het einde van het schap in zicht de poet per fonds aan het verdelen is. Het wordt dus een interessante krachtmeting en mocht u als sectorgenoot de strijd van dichtbij willen volgen, dan kan dat door u aan te sluiten bij de stichting, waarvoor u zich kunt melden bij het secretariaat van Anthos. Henk Westerhof [email protected]


BOOMKWEKERIJ

Arctostaphylos uva-ursi is een bodembedekker die in de schaduw staat van veelgebruikte planten als Vinca, Cotoneaster en Pachysandra. Toch is de plant goed toepasbaar, met name in kleine tuinen, en de groei zo goed als probleemloos. Tekst: Emiel van den Berg Foto: Wiert Nieman

A

rctostaphylos is een van de vele leden van de Ericaceae. Deze heidestruikfamilie komt wereldwijd voor, maar is zelden te vinden in tropisch laagland. Bekende namen uit de familie zijn Rhododendron, Andromeda en Vaccinium. Het geslacht Arctostaphylos groeit van oorsprong in delen van Noord-Europa en NoordAmerika. De soorten groeien in rotsachtige gebieden waar de planten zich tussen de rotsen nestelen. Ook aan de randen en in open delen van bergbossen is Arctostaphylos te vinden. In de wetenschappelijk naam Arctostaphylos zit het Latijnse woord arcticus. Letterlijk betekent arcticus van de Noordpool. Arctos betekent echter ook beer; de sterrenbeelden van zowel de Grote als de Kleine Beer bevinden zich op het noordelijk halfrond. Bij de bekendste soort A. uva-ursi verwijst ursi naar beer; het is de tweede naamval van het Latijnse woord voor beer (ursus). Uva is het Latijnse woord voor druif, uva-ursi betekent dus druif van de beer. De Nederlandse naam van V. uva-ursi is beredruif. Er wordt veronderstelt dat beren de vruchten graag eten.

TERSCHELLING A. uva-ursi is een wintergroene heester met een kruipende habitus. De soort komt over het hele Noordelijke halfrond in het wild voor en is heel sporadisch in Nederland en België te vinden. Op een enkele plaats in de duinen van Terschelling groeit deze beredruif, met name in het reservaat De Boschplaat. De beredruif staat op de Nederlandse Rode Lijst van planten. A. uva-ursi haalt in Nederland tot 30 cm hoogte en heeft kruipende stengels die aan de top omhoog staan. De glanzende, groene, omgekeerd eironde bladeren blijven één tot drie jaar aan de struik. Het blad is klein, circa 1 tot 2 cm lang, en voelt stevig aan. De bladkleur is donkergroen. In april begint de bloei, maar die gaat door tot 46 VISIE4 oktober 2013

Arctostaphylos uva-ursi

Arctostaphylos, een onbekende bodembedekker in september. De bloemknoppen zijn roze en de bloemen, die in korte overhangende trossen staan, verkleuren naar wit. Na de bloei volgen vruchtjes die op kleine bessen lijken maar botanisch gezien als steenvrucht moeten worden aangeduid. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld kersen en pruimen die ook tot de steenvruchten behoren. De vruchtjes zijn rood en bevatten restanten van de bloeiwijze in de vorm vijf kelktandjes. De beredruif lijkt wat op de rode bosbes, echter de vruchten zijn niet eetbaar maar eerder giftig. Vogels hebben geen last van het gif en eten de vruchten gretig. Zo is de verspreiding gegarandeerd. Het duurt in de regel vaak wel enkele jaren voordat een zaad ontkiemt. A. uva-ursi heeft een geneeskrachtige werking. Preparaten worden gebruikt bij urineweginfecties. Omdat de gehele plant giftige stoffen bevat, vraagt het gebruik voor medicinale doeleinden voorzichtigheid. In de regel gebeurt dit alleen op medisch advies. Van A. uva-ursi zijn circa 10 verschillende cultivars bekend.

UITLOPERS A. nevadensis komt uit Californië en is minder winterhard. De bloeiperiode is ook korter dan

bij A. uva-ursi en valt in april en mei. A. nevadensis is in alle delen grover dan A. uva-ursi. Het blad is 2 tot 3 cm groot, heeft een spitsere punt en is fijn behaard. Het duidelijkste verschil echter is dat de uitlopers geen wortels vormen. A. patula is eveneens inheems in Californië en matig winterhard. Deze wintergroene struik groeit op open plekken in gemengde bossen en haalt de 2 meter hoogte. Volwassen exemplaren krijgen een gladde roodachtige bast en opgezwollen, vuurbestendige wortelstokken. De soorten van Arctostaphylos groeien het liefst op een zonnige tot lichte standplaats op een niet te droge, humusrijke zandgrond. Kalk in de grond is in de regel geen probleem, iets wat niet voor alle Ericaceae geldt. Meestal vindt men Arctostaphylos in de rotsen heidetuin maar bijvoorbeeld A. uva-ursi kan ook prima als bodembedekker dienen in de kleine tuin gemengd met vaste planten. Eén exemplaar kan zich snel uitbreiden maar overwoekert zelden zijn buurplanten. Daarvoor is de plant te rank. Overigens zijn te wilde scheuten eenvoudig weg te snijden en indien geworteld kunnen ze op andere plaatsen worden herplant. Dit is ook de eenvoudigste methode om de plant te vermeerderen.

TIEN VRAGEN AAN... Tekst: Monique Ooms Foto: René Faas

1

HOE BEN JE IN DIT VAK TERECHT GEKOMEN? “Mijn vader heeft een bloemenkwekerij en van jongs af aan ben ik al bij hem aan de gang. Toen ik een vervolgopleiding moest kiezen, twijfelde ik enorm en koos ik toch voor de opleiding verkoopmedewerker binnendienst. Na een stage bij een horecagroothandel en een baan bij een tegelhandel, wist ik dat ik niet mijn leven lang op kantoor wilde zitten. Ik deed de middelbare tuinbouwschool en zo kwam ik alsnog bij mijn ouders in het bedrijf.”

2

HOE ONTMOETTE JE JE PARTNER? “Die moet ik nog tegenkomen.”

3

Gertjan Knol Zou hij nou wel of niet in het bedrijf van zijn ouders stappen? Lange tijd twijfelde Gertjan Knol (26). Dus werkte hij eerst bij een horecagroothandel en een tegelhandel voordat hij definitief zijn keuze maakte. Nu is hij mede-eigenaar van Bloemenkwekerij De Kaag.

WAT DRIJFT JE IN DIT VAK? “De diversiteit en de afwisseling. Je hebt met van alles te maken, van inkoop en verkoop tot administratie en planning. Mooi is ook dat we ieder jaargetijde met een ander product werken: voor de kerst de amaryllissen, na de kerst de tulpen en de irissen en in het voorjaar de lelies. Saai is het nooit.”

4

WAT ZIJN JE HOBBY’S? “Op maandag squash ik en op zaterdagavond speel ik zaalvoetbal met vrienden in een recreantenelftal. Daarna mooi een biertje drinken met z’n allen. Zomerdag ga ik vaak het IJsselmeer op om te wakeboarden en waterskiën.”

5

WELKE TOEKOMSTVER WACHTING HEB JE VOOR JE BEDRIJF? “We hebben een slechte zomer achter de rug met slechte prijzen; de vraag viel tegen en het was te warm. Ik verwacht dat er wel wat gaat gebeuren in de sierteeltsector: als gevolg van de dalende inkomsten en stijgende kosten zullen er ondernemers afvallen. Het klinkt misschien hard, maar er zijn nu teveel bloemen op de Nederlandse markt. En als er in Nederland 10 hectare afvalt, wordt er in Kenia of Ethiopië 100 hectare bijgebouwd. Dus het is beter om in producten te stappen die ze daar niet kunnen telen of

die te duur zijn om hierheen te transporteren.”

6

WAT ZOU ER MOETEN VER ANDEREN IN HET BOLLEN VAK? “De afstemming van vraag en aanbod kan beter. Een soort dat niet loopt, moet eigenlijk eerder opgeruimd worden zodat het andere soorten niet in de weg zit. Dat is lastig want als een bollenteler eindelijk een beetje areaal heeft opgebouwd, zegt de broeier: ‘Gooi het maar op de hoop.’ Soorten moeten eerst beter getest worden voordat ze op de markt komen.”

7

WAARAAN KUN JIJ JE STOREN IN HET VAK? “Dat het vak zo’n slecht imago heeft in Nederland. Er word altijd gedacht dat wij smerig, slecht, zwaar en onderbetaald werk bieden, terwijl dat vaak niet zo is.”

8

WAT VIND JE ERVAN DAT WE GEEN LANDBOUWMINISTER MEER HEBBEN? “Ik volg de politiek op afstand, maar ik vind het een hele slechte zaak dat we geen minister meer hebben voor deze sector. Bloembollen vormen een groot exportproduct en qua innovatie timmeren we flink aan de weg. De overheid zou daaraan meer aandacht moeten besteden. En we mogen zelf ook best trots zijn op wat we neerzetten.”

9

IN HOEVERRE IS DE CONSU MENT WERKELIJK GEÏNTE RESSEERD IN HET MILIEU? “Ik heb het idee dat de consument wel steeds meer oog heeft voor het milieu, maar als het product dat ernaast ligt een euro goedkoper is, pakken ze dat.”

10

WAT IS IN JOUW OGEN HET GROOTSTE WERELD PROBLEEM? “Er zijn veel problemen op de wereld, maar als we nu met z’n allen proberen netjes met elkaar om te gaan en iedereen in zijn waarde te laten, denk ik dat de wereld er al een stuk mooier uit ziet.”


WERELDBOL

Het wordt beslist in het lab In de afgelopen maanden heb ik u meegenomen in de geschiedenis van het verzamelen van en het geven van namen aan planten. Dan is het een logische stap naar de namen van bolgewassen zelf. In de volgende serie van twaalf artikelen van De Wereldbol sta ik stil bij namen die leiden tot discussies en vragen. ‘Waarom is het Hippeastrum en niet Amaryllis?’ ‘Waarom Zantedeschia in plaats van Calla?’ Tekst en foto: Peter Knippels

V

oor mij ligt de start van de indeling van families en geslachten op basis van DNA-technieken in 1985. In dit jaar publiceert Springer Verlag uit Berlijn het lijvige boekwerk ‘The Families of the Monocotyledons’. De auteurs Dahlgren, Clifford en Yeo beschrijven de herziening van families vallend onder monocotylen, niet alleen baserend op morfologische kenmerken, maar ook op basis van DNA-analyses. Eén van de resultaten is dat de familie der Liliaceae wordt opgesplitst in verschillende families: Alliaceae, Asphodelaceae en Hyacinthaceae. De familie der Liliaceae blijft bestaan, maar met een beperkt aantal geslachten zoals Lilium, Gagea, Fritillaria en Erythronium. De familie der Amaryllidaceae blijft bijna geheel ongewijzigd. De APG zet de volgende stap in de herziening van de indeling van monocotylen en dicotylen. APG staat voor Angiosperm Phylogeny Group, een samenwerkingsverband van taxonomen uit de hele wereld. De taxonomen publiceren in 1998 hun eerste APG-systeem voor indeling van ordes tot en met soorten. Dit systeem is gebaseerd op DNA-analyses en niet meer op morfologische kenmerken. In 2003 wordt de eerste APG opgevolgd door APGII, om in 2009 opgevolgd te worden door APGIII. Deze laatste systematiek is gepubliceerd door The Linnean Society. Kijk Oude naam familie

geving van bolgewassen? Dat staat in onderstaande tabel.

VIER LETTERS Tijdens het 2006 symposium van IBSA geeft Eric Harley een verhelderend verhaal over de indeling op basis van DNA-analyses onder de titel ‘How DNA Analysis is Influecing our Knowledge of Taxonomy and Evolution; Applications to Conservation Genetics’. Zijn verhaal is gepubliceerd in Bulletin nr 55 (2006) van de IBSA. Harley beschrijft de verschillen van taxonomie op basis van morfologische kenmerken en van DNA-technieken. Daarnaast gaat hij in op hoe de taxonomie op basis van DNA in elkaar steekt. In essentie blijkt het niet zo complex te zijn. Op de eerste plaats wordt de sequentie van het DNA van planten bepaald, of te wel wordt het DNA ontrafeld naar de vier nucleotiden A, T, C en G. De vervolgstap is dat gekeken wordt welke stukken DNA kenmerkend voor een bepaalde plant (lees soort) zijn en op hoeveel en welke nucleotiden deze afwijkt van een ander, verwant soort. Doe je dat voor een groot aantal verwante soorten en geslachten, dan kan een aantal zaken in beeld worden gebracht. Op de eerste plaats of überhaupt wel sprake is van verschillende soorten. Daarnaast de mate van verwantschap tussen de soorten.

KUNSTJE

Bessera elegans voor meer informatie op http://www.linnean.org/ index.php?id=448. Hier vindt u het artikel getiteld ‘As easy as APG III - Scientists revise the system of classifying flowering plants’. Wat is het resultaat van APGIII? Dat laat zich het makkelijkst samenvatten met de volgende zin uit dit artikel: ‘As a result, in almost all cases, they and now APG III use the broader concepts, which makes the classification simpler. The use of the broader family limits does present some problems for some specialists who work on subsets of the genera within some of these broader concepts.’ En nu de echt belangrijke vraag: wat betekent het voor de naam-

De taxonomen hebben in het kader van de hierboven aangehaalde Angiosperm Phylogeny Group afspraken gemaakt over hoe de DNA-analyses en verwantschappen te interpreteren. Stap voor stap worden alle families, geslachten en soorten aangepakt. Soms met logische resultaten en herzieningen, soms minder logisch en begrijpelijk. Ik wil hun werk niet bagatelliseren, maar ik heb toch af en toe het idee dat de hedendaagse taxonomen de techniek het werk laten doen en een kunstje doen. Je haalt het DNA uit de plant, stopt het in een apparaat en aan de andere kant komt de indeling eruit. Kijkt er nog iemand naar het resultaat en of het allemaal wel logisch is?

Nieuwe indeling Familie

Subfamilie

Geslachten (o.a.)

Alliaceae

Amaryllidaceae

Allioideae

Allium

Alliaceae

Asparagaceae

Brodiaeoideae

Bessera, Brodiaea, Dichelostemma, Triteleia

Amaryllidaceae

Amaryllidaceae (uitgebreid)

Amaryllidoideae

Anthericaceae

Asparagaceae

Agavoideae

Anthericum, Camassia, Polianthes

Asphodelaceae

Xanthorrhoeceae

Asphodeloideae

Asphodelus, Bulbine, Bulbinella

Colchicaceae

Colchicaeae (ongewijzigd)

Hyacinthaceae

Asparagaceae

Iridaceae

Iridaceae (ongewijzigd)

Liliaceae

Liliaceae (ongewijzigd)


Colchicum, Gloriosa, Sandersonia, Uvularia Scilloideae

Hyacinthus, Muscari, Scilla, Galtonia, Eucomis Calochortus, Erythronium, Fritillaria, Gagea, Lilium, Tulipa

VASTEPLANTENVARIA

Rhizoctonia Tekst: Henk van den Berg teelt- en bedrijfsadvies (0252) 340301 / 06-51312207 Foto: René Faas

R

hizoctonia blijft voor de vaste plantenteelt nog steeds een vrij ongrijpbare factor. Natuurlijk zijn er middelen die tegen deze ziekte werken, maar deze zijn vaak helemaal niet nodig, omdat de ziekte lang niet in alle gewassen voorkomt. Tevens is de vorm waarin de Rhizoctonia voorkomt anders dan bij de bollen. De verspreiding is vaak oppervlakkig, maar de eerste aantasting komt meest met de plant mee. Toch blijft deze ziekte ook in de grond achter en kan het volgende gewas besmetten. Dompelen is bij vaste planten erg moeilijk, omdat lang niet alle planten worden gespoeld. Dit is ook minder effectief omdat de ziekte meest dieper in de vlees zit. Tevens zorgt een dompelbehandeling er voor dat de ziekte zich pas later uit, zodat deze zich onder in het gewas onzichtbaar kan ontwikkelen. Eigenlijk hebben we te weinig inzicht in de levenswijze van deze ziekte bij vaste planten.

LEVENSWIJZE De levenswijze is verraderlijk. Een nieuwe besmetting laat zich door de bestaande middelen redelijk bestrijden. De ziekte zit dan bovenin en gaat niet makkelijk de grond in. Het is ook zo dat als de plant goed staat te groeien een lichte aantasting van Rhizoctonia vrijwel niet opvalt. Wat wel gebeurt is dat de plant wordt besmet en deze besmetting meeneemt naar

het volgende jaar. Dit meenemen vormt eigenlijk het belangrijkste probleem met deze ziekte. Als de schimmel zich eenmaal heeft gevestigd in de plant, gaat deze eigenlijk nooit meer dood. Door de middelen die gebruikt worden, sluimert de aantasting en lijkt te zijn verdwenen. Na verloop van tijd wordt de schimmel weer actief en creëert een nieuwe aantasting, die als het gewas goed groeit vrijwel niet opvalt. Op deze manier is de cirkel weer rond. De aantasting die wordt meegenomen komt dieper in de grond te zitten dan dat de bestrijding komt, waardoor deze niet goed genoeg werkt. Tevens zit de aantasting erg diep in de plant zodat zelfs een zware grondbehandeling uitgroei niet kan voorkomen. Wat wel gebeurt is de aantasting uitstellen, wat weer leidt tot de onzichtbare aantastingen onderin het gewas.

BESTRIJDING De bestrijding van een jonge aantasting is met het huidige middelenpakket nog tot staan te brengen. Met de aantasting die vanuit de geplante plant groeit is dit niet mogelijk. Steeds zal er vanuit deze planten weer een aantasting plaatsvinden. Het enige dat resultaat kan geven, is het zorgen dat de meegeplante aantastingen bij de eerste symptomen worden verwijderd. Op deze manier kan er maar één keer een verse aantasting plaatsvinden, die dan direct bestreden kan worden. Het vroeg weghalen van de aangetaste planten is even werk, maar het voorkomt een sluimerende besmetting. Hierin schuilt ook het gevaar van de dompelbehandeling. Als deze al zou werken, dan zorgt ze er alleen maar voor dat de aantasting

pas later zichtbaar wordt. Het gevolg is dat de aantasting niet wordt opgemerkt in het groeiende gewas en deze alle tijd krijgt om nieuwe planten aan te tasten die op hun beurt weer voor de planten zorgen die de ziekte meenemen naar het volgende seizoen.

PREVENTIE Omdat een aantasting van Rhizoctonia in de plant niet is te zien, kan er tijdens het plantgoed maken niet op worden geselecteerd. Wel is het zo dat de meeste aangetaste planten in de slecht gegroeide planten zitten. Waarschijnlijk zit 80% van de aantasting in de 20% slechtst gegroeide planten. Door bij gevoelige soorten alleen plantgoed te maken van de goed gegroeide planten wordt het gevaar op meeplanten van Rhizoctonia duidelijk verminderd. Het alleen plantgoed maken van de beste planten is trouwens voor het terugdringen van elke ziekteverwekker positief. Als er toch wordt besloten om te dompelen met een Rhizoctoina-bestrijdingsmiddel, doe dit dan alleen met gespoelde planten. Bij niet gespoelde planten is de werking dusdanig onzeker, dat er een vals gevoel van veiligheid ontstaat. Omdat de ziekte ook in de grond achterblijft, is het verstandig om een goede vruchtwisseling toe te passen. Zorg dat u weet wat de gevoelige soorten zijn en plant deze niet op dezelfde plek waar het vorige jaar ook een gevoelig soort heeft gestaan, zelfs als het helemaal geen familie van elkaar is. De beste preventie is echter aandacht. Als er steeds oog is voor de ziekte en het feit dat deze vrijwel onzichtbaar door kan woekeren, is de eerste grote stap al gedaan.


TEELTADVIES

INHOUD ALGEMEEN Aaltjesbemonstering ...................................................50 Bedrijfsveranderingen Bemesting containerteelt Bescherming Bladvlekken en stengelrot Compost Trips Ventilatie

IRIS Opdrogen

LAVANDULA Bladvlekken

PAPAVER

VASTE PLANTENtBOLLENtKNOLLENtBLOEMENt ALGEMEEN

ALGEMEEN

AALTJESBEMONSTERING Laat tijdig een aaltjesmonster nemen om te bepalen of er schadelijke aaltjes aanwezig zijn. Dit is nodig voor uw perceelskeuze en voor de planning voor de vruchtwisseling. Let daarbij vooral op wortelknobbelaaltjes (Meloïdogyne) en wortellesieaaltjes (Pratylenchus). Ook is het goed om inzicht te krijgen in vrijlevende aaltjes die virussen kunnen overbrengen. Dit zijn onder andere Xiphinema en (para)trichodoriden. Laat een aaltjesanalyse uitvoeren waarbij rekening wordt gehouden met de incubatie. Dit onderzoek duurt langer, maar de aaltjes die zich in de wortels bevinden krijgen hierdoor meer tijd uit wortel of ei te kruipen. Onderzoek met incubatie geeft daardoor een completer beeld van een mogelijke aaltjesbesmetting.

Voetrot

LELIE Spoelen ................................................................................51 Beschadiging bij verwerking Penicillium

TULP Planttijdstip Luisbestrijding Plantgoedbewaring

GLADIOOL Drogen Sneldrogen ........................................................................52 Afrijping Pellen en direct drogen Nadrogen

ZANTEDESCHIA Drogen en bewaren

LELIE Topbloei

IRIS Kasklimaat ‘Ideal’-typen Wolluisbestrijding

TULP Kaalmaken 5°C-tulpen................................................53 Kasklimaat bij ijstulpen

ALGEMEEN Rhizoctonia solani N-mineralisatie in najaar Werkhoogte bepaalt effectiviteit Voorkom bevriezen heater Doorspuiten drains

BEDRIJFSVERANDERINGEN De meeste bouwtechnische veranderingen op uw bedrijf vergen veel meer tijd aan voorbereiding en voor de aanvraag van vergunningen dan menigeen verwacht. Daarbij geldt dat haastklussen bijna altijd duurder uitvallen. Heeft u plannen, werk deze dan tijdig uit. Kijk naar de mogelijkheden en raadpleeg een adviseur op gebied van bouw en techniek. BEMESTING CONTAINERTEELT Zorg dat vaste planten in pot goed worden afgehard. Bij zachte en dichte gewassen ontstaan in de winter vaak problemen met grauwe schimmel. Hard gewassen die nu buiten staan af door een oplosmeststof te gebruiken met minder stikstof en extra kali zoals bijvoorbeeld Kristalon rood 12-12-36, Universol Violet 10-1030, Polyfeed Pavane 9-15-38, Soluplant Finish 15-5-30 of een andere mengmeststof met vergelijkbare verhoudingen. Geef tevens extra magnesium in de vorm van bitterzout. Ook bij planten die onlangs zijn opgepot voor voorjaarslevering is het belangrijk dat het gewas niet te snel dicht staat. Beheers de groei door vooral kalirijke meststoffen te gebruiken. Voorkom dat de temperatuur in de kas sterk oploopt en lucht daarom ruim. Zorg verder voor een voldoende ruime plantafstand. BESCHERMING Bescherm wortelrotgevoelige gewassen als Achillea, Delphinium, Dicentra, Euphorbia, Geranium, Lavandula, Pulmonaria en Sedum tegen te veel neerslag door ze tijdig binnen te zetten, af te dekken of in een foliekas te zetten. Indien deze gewassen te lang nat blijven ontstaan problemen met wortelrot. Zorg wel voor voldoende luchting en ventilatie om problemen met Botrytis te voorkomen.

DE TIPS OVER VASTE PLANTEN WORDEN SAMENGESTELD DOOR DE VASTEPLANTENADVISEURS VAN DLV PLANT BV, T 0172 21 28 27. 50 VISIE4 oktober 2013

BLADVLEKKEN EN STENGELROT Door het natte weer zijn er veel problemen met bladvlekken en stengelrot in diverse vaste planten. Om het gewas actief te houden is het belangrijk dat de aantasting niet te ver ontwik-

kelt. Voer zo nodig een bespuiting uit met 80 g Switch + 200 ml Aminosol per 100 liter water. Om het blad meer af te harden kan ook bitterzout worden toegevoegd, gebruik 0,5 tot 1 kg bitterzout per 100 liter water. COMPOST Overweeg om nog compost aan te schaffen en uit te rijden als er voor 2013 nog wettelijke ruimte is voor aanvoer van stikstof en fosfaat. De waarden van stikstof en fosfaat kunnen per partij compost echter behoorlijk verschillen. Ga dus niet uit van de analysegegevens van compost die in het voorjaar al is aangevoerd, maar vraag opnieuw een analyse aan. TRIPS Blijf alert op de aanwezigheid van trips. Trips heeft veel gewassen als waardplant, maar komt vooral voor in Aconitum, Centaurea, Geranium, Hemerocallis, Iris, Lupinus, Physostegia en Salvia. De bestrijding is mogelijk met bijvoorbeeld Vertimec Gold of Conserve (alleen toegestaan onder glas). VENTILATIE Zorg ervoor dat in overwinteringskassen en tunnels voldoende wordt gelucht om het gewas goed afgehard te laten overwinteren. Ventilatoren zorgen daarnaast voor een betere luchtbeweging waardoor schimmelaantastingen beperkt blijven. Vooral aantastingen door botrytis worden voorkomen. In de praktijk is duidelijk zichtbaar dat Botrytis minder aanwezig is als goed wordt gelucht en geventileerd. Ventilatie is ook mogelijk door heteluchtkachels alleen op lucht te laten draaien.

IRIS

OPDROGEN Het vroege najaar is een goed moment om Iris op te rooien en te verwerken tot plantmateriaal. Er dient onderscheid gemaakt te worden in de grove typen, zoals Iris germanica en de fijnere typen zoals Iris ensata en I. siberica.

LAVANDULA

BLADVLEKKEN De infectiedruk van bladvlekken is erg hoog. Vooral bij relatief veel neerslag is het belangrijk dat het jonge schot wekelijks wordt gespoten. De aantasting wordt veroorzaakt door de schimmel Phoma. Middelen die hier specifiek tegen werken zijn Folicur, Mirage Plus, Spirit en Switch. Voeg 500 gram bitterzout per 100 liter water toe om het gewas af te harden.

PAPAVER

VOETROT Controleer Papaver in containerteelt onder glas op aantastingen door voetrot (Fusarium en Rhizoctonia-schimmels). Spuit tegen Rhizoctonia met bijvoorbeeld 200 ml Rovral Aquaflo op 100 liter water. Fusarium kan worden bestreden met bijvoorbeeld 350 ml Mirage Plus op 100 l water.

-&-*&

SPOELEN #JKIFUTQPFMFOWBOMFMJFT[JKOHSPUFCBTTJOTOPEJH PNEFTQPFMHSPOEPQUFWBOHFO1FSIBXPSEUBM TOFMNHSPOENFFHFOPNFOFOJOIFU CBTTJOHFMPPTE7FSLMFJOEFIPFWFFMIFJEHSPOE EPPSUVTTFOEFCVOLFSFOTQPFMNBDIJOFFFO HSPOE[FFGUFQMBBUTFO%PPSHFCSVJLUFNBLFO WBOFFOIZESPDZDMPPOLBOOPHNFFSHSPOEVJU IFUTQPFMXBUFSHFIBBMEXPSEFO"MMFFOEFBMMFSLMFJOTUFHSPOEEFFMUKFTCMJKWFOJOIFUTQPFMXBUFSBDIUFS%F"RVBHSBEFSJTFFOQSJNBNBDIJOF PNWFFMPOLSVJEFOXPSUFMNBTTBCJKIFUTQPFMFOUFWFSXJKEFSFO EBBSOBBTUIPFWFOEFCPMMFO NJOEFSHFQMP[FOUFXPSEFO&FOOBEFFMWBO EF"RVBHSBEFSJTEBUEPPSIFUXPSUFMTTOJKEFO WJSVTEFFMUKFTJOIFUTQPFMXBUFSUFSFDIULVOOFO LPNFOEJFHF[POEFCPMMFOLVOOFOJOGFDUFSFO 7BOHVJUHF[FFGEFHSPOEPQJOFFOLJFQXBHFO FOCSFOHEF[FHSPOEUFSVHOBBSIFUQFSDFFMWBO IFSLPNTU)JFSNFFWFSLMFJOUVEFIPFWFFMIFJE TQPFMHSPOENFUFOEBBSNFFPPLEFQSPCMFNFONFUEFBGWPFSWBOEFTQPFMHSPOE%BBSOBBTUIFCUVFFOLMFJOFSCBTTJOOPEJHFOCMJKGU IFUTQPFMXBUFSMBOHFSATDIPPO-FUWBOXFHFIFU SJTJDPWBOWJSVTWFSTQSFJEJOHPQEFXFSLWPMHPSEF TQPFMFFSTUWJSVTWSJK EBBSOBSJTJDPQBSUJKFOFOBMT MBBUTUF1M".7HFÕOGFDUFFSEFQBSUJKFO

BESCHADIGING BIJ VERWERKING -FMJFCPMMFO CFTDIBEJHFO HFNBLLFMJKL 0N CFXBBS[JFLUFOFOWJSVTWFSTQSFJEJOH[PWFFM NPHFMJKLUFHFOUFHBBONPFUCFTDIBEJHJOH XPSEFOWPPSLPNFOEPPS tEFEPTFFSCVOLFS[PWPMNPHFMJKLUFIPVEFO tEFCPMMFOHFMFJEFMJKLJOEFEPTFFSCVOLFSUF MBUFOMPQFO tUF[PSHFOWPPSFFOHFMJKLNBUJHFBBOWPFSOBBS EFTQPFMNBDIJOF tBBOWPFSCBOEFOUFHFCSVJLFOEJFVJUUXFFPG ESJFEFMFOCFTUBBOFOXBBSWBOEFTOFMIFJE SFHFMCBBSJT XBBSCJKEFFFSTUFMBOH[BNFSMPPQU EBOEFMBBUTUF tFFOLMVJUFOTDIFJEFSWPPSJOEFTQPFMNBDIJOF UFQMBBUTFO PNTUFOFOFOTDIFMQFOFSVJUUF IBMFO tHFFOLSBDIUJHFXBUFSTUSBBMPQEFCPMMFOUF SJDIUFO tFFOIPPHXBUFSOJWFBVJOEFTQPFMNBDIJOFUF IBOEIBWFO tEFWBMIPPHUF[PWFFMNPHFMJKLUFCFQFSLFO tFFOLBOUFMBBSUFHFCSVJLFOEJFEPPSTFOTPSFO XPSEUHFTUVVSE

tEFWFSXFSLJOHTMJKO[PWFFMNPHFMJKLSFDIUBDIUFSFMLBBSUF[FUUFO tEFWFSXFSLJOHTMJKOTDIPPOUFIPVEFO tCFQFSLJOHWBOEFWBMIPPHUFFOFSWPPSUF[PSHFOEBUEFCPMMFOPQFFO[BDIUFPOEFSHSPOE WBMMFO tHFCSVJLWBOFFOLBOUFMKVLCJKPQWBOHJOQBMMFULJTUFO "MTVUJKEFOTEFWFSXFSLJOHCFTDIBEJHJOHFO DPOTUBUFFSUFOOJFUXFFUXBBSEF[FPOUTUBBO MBBUEBOEFWFSXFSLJOHTMJKODPOUSPMFSFO.FUEF FMFLUSPOJTDIFCPM[JKOEFQMBBUTFOXBBSEPPS WBMMFOCFTDIBEJHJOHFOPOUTUBBOHPFEPQUF TQPSFO%FCPMMFOXPSEFO[BOEWSJKEPPS[FPQ EFBGWPFSCBOEOBUFTQPFMFO0Q[BWFMFOLMFJHSPOEFOHFUFFMEFCPMMFOXPSEFOJOFFOUSPNNFMTQPFMFSCFUFSHFTQPFMEFOEVTTDIPOFS 0OEFSMFFTFOJOEVTUSJFCBOEFO[JUWBBLFFO IBSEFQMBBU)BBMEF[FXFHPQQMBBUTFOXBBS EFCPMMFOWBMMFOPNWBMTDIBEFUFWPPSLPNFO PENICILLIUM #FTDIBEJHJOHFO[JKOJOWBMTQPPSUFOWPPS1FOJDJMMJVN%FTDIJNNFMJTUFIFSLFOOFOBBOCSVJOF QMFLLFOPQEFCPMMFOXBBSMBUFSCMBVXTDIJNNFMQMVJT[JDIUCBBSJT1FOJDJMMJVNUSFFEUWPPSBM PQOBIFUSPPJFOFOWFSXFSLFO #JKPQTMBHPQIFUFJHFOCFESJKGJTEJUUFWPPSLPNFOEPPS tP PHTUFOWFSXFSLJOH[PHPFENPHFMJKLPQ FMLBBSBGUFTUFNNFO tFFOBGHFSJKQUHFXBTUFSPPJFO tCFTDIBEJHJOH WBMIPPHUFT WBOEFCPMMFO[P WFFMNPHFMJKLUFWPPSLPNFO tEFCPMMFOOJFUVJUUFMBUFOESPHFO tEFCPMMFONBYJNBBMWBOIFUHFXJDIUOB IFUTQPFMFOUFSVHUFMBUFOESPHFO tEFCPMMFO[PTOFMNPHFMJKLCJK¡$PQUFTMBBO tPOWFSLPDIUFMFWFSCBSFCPMMFO WPPSBM-POHJGMPSVNTFO-"T [PTOFMNPHFMJKLOBEFWFSXFSLJOHTFDUPUNJOVVUUFPOUTNFUUFOJO DBQUBOHM tNFUIFUJOQBLLFOUFPOUTNFUUFONFU t 4IJSMBO QSPDIMPSB[HM 5PQTJO.PG t 4FDVSP QSPDIMPSB[ 5PQTJO . 7VMEFEPNQFMCBEFONFULPSUFUVTTFOQP[FO BBO7VMQSPDIMPSB[BBONFU NBBMEFVJUHBOHTDPODFOUSBUJF

56-1

PLANTTIJDSTIP 1MBOUEFCPMMFOWBOBGIBMGPLUPCFSUPUFJOE OPWFNCFSBMTEFCPEFNUFNQFSBUVVSWPMEPFOEFMBBHJTPNEFLBOTPQ'VTBSJVN SBUFMWJSVT FO"VHVTUB[JFLUFWPPSLPNFO7PMEPFOEFMBBH JTUFONJOTUFMBHFSEBO¡$PQCPMEJFQUF-BBU EFXFFSTPNTUBOEJHIFEFOFOEFUPFTUBOEWBO EFHSPOEIFUQMBOUUJKETUJQCFQBMFO)PFXFMEF CPEFNUFNQFSBUVVS[PBMTIJFSWPPSJTHFOPFNE FFOCFMBOHSJKLFGBDUPSJTWPPSIFUQMBOUUJKETUJQ XJMMFOXFCFOBESVLLFOEBUHPFEFQMBOUPNTUBOEJHIFEFOOPHCFMBOHSJKLFS[JKO%JUCFUFLFOUEBUPQ[XBSF NPFJMJKLUFCFXFSLFOHSPO-

EFOPGPQTMFNQHFWPFMJHFHSPOEFO HPFEF QMBOUPNTUBOEJHIFEFO MFFTJFUTFFSEFSQMBOUFO CFMBOHSJKLFS[JKOEBOEFHSPOEUFNQFSBUVVSPQ [JDI;PSHWPPSFFOHPFEFESBJOBHFFOBGXBUFSJOH#SFOHPQEFTMFNQFOTUVJGHFWPFMJHFQFSDFMFOEJSFDUFFOTUSPEFLBBOWBONJOJNBBMWJKG UPOQFSIFDUBSF LUISBESTRIJDING #JKIFUMBBUQMBOUFOFOEVTMBOHCFXBSFOLVOOFOCPMMFOJOEFCFXBBSSVJNUFFFOTQSVJUWPSNFOXBBSPQMVJ[FO[JDIWFTUJHFO*OEJFOVMVJ[FO[JFU WPPSLPNEBOWJSVTWFSTQSFJEJOHEPPS FFOSPPLCFIBOEFMJOHNFU1JSJNPSVJUUFWPFSFO/JFUBMMFMVJ[FOXPSEFOCFTUSFEFOEPPS1JSJNPS,JKLWBOUFWPSFONFUXFMLFMVJTVWBOEPFO IFFGU"DUFMMJDIFFGUOBBTUFFOXFSLJOHPQNJKUFOPPLXFSLJOHPQMVJ[FO PLANTGOEDBEWARING )PVEJOPLUPCFSEFCFXBBSUFNQFSBUVVSPQ ¡$&FOWFOUJMBUJFWBONBYJNBBMN©VVS QFSN©CPMMFOPGBGHFTUFNEPQEFIPFWFFMIFJEFUIZMFFOJOEFDFM&FOHPFEFMVDIUDJSDVMBUJFWBONJOJNBBMN©QFSN©CPMMFOQFSVVS CFQFSLUEFPOUXJLLFMJOHWBOEFXPSUFMLSBOT %PPSFFODPOTUBOUFMVDIUTUSPPNMPPQUEF37 OBNFMJKLNJOEFSPQEBOBBOVJU#SFOHOB OPWFNCFSEFUFNQFSBUVVSUFSVHOBBS¡$;FU OBOPWFNCFSEFWFSXBSNJOHVJU;FUUVMQFOQMBOUHPFEEBUEPPSPNTUBOEJHIFEFOQBT OBIBMGEFDFNCFSHFQMBOULBOXPSEFOWBOBGEFDFNCFSCJK¡$#SFOHEFMVDIUWFSWFSTJOH EBOUFSVHUPUWSJKXFMOJFUT#MJKGXFMDJSDVMFSFO N©MVDIUQFSN©QSPEVDUCJKFFOHFMJKLNBUJHFWFSEFMJOHPWFSEFLJTUFO PNFFOHFMJKLNBUJHFMVDIUWPDIUJHIFJEUFIPVEFO

(-"%*00-

DROGEN 4OFMESPHFOWFSLMFJOUEFLBOTPQPOEFSBOEFSF'VTBSJVNFO#PUSZUJT)FUESPPHTZTUFFNEBU XPSEUHFCSVJLUJTPQ[JDIOJFU[PCFMBOHSJKL)FU HBBUFSNFFSPNIPFFSXPSEUHFESPPHE )FUESPHFOFOCFXBSFOWBOHMBEJPMFOPOEFSTDIFJEU[JDIJOFFOBBOUBMGBTFO OBNFMJKL GBTFTOFMESPHFOUPUXJOEESPPH UJKETEVVS EBH GBTFBGSJKQJOHTQSPDFTUPUBBOIFUQFMMFO UJKETEVVSXFLFO GBTFOBESPHFOWBOBGQFMMFO UJKETEVVSNJOJNBBMXFLFO GBTFCFXBSFOQMBOUHPFEFOMFWFSCBBS 4 oktober 2013VISIE 51

TEELTADVIES SNELDROGEN Tijdens het sneldrogen wordt het product winddroog gemaakt. Het vocht aan de buitenkant van de knollen moet dan worden afgevoerd. Voor een goede Fusariumbestrijding moeten de knollen 24 uur na het rooien winddroog zijn. Dit is te bereiken door te drogen met buitenlucht die 3-5 graden wordt opgewarmd, en een ventilatie van 1.000-2.000 m3/uur per m3 bollen. Door bij 23-25°C met een ventilatie van 240 m3/uur per m3 bollen te drogen, duurt het 3-4 dagen voordat de bollen winddroog zijn. Dit is voor een goede Fusariumbestrijding te lang. Tijdens het sneldrogen wordt met ventilatie en verwarming de luchtvochtigheid snel omlaag gebracht tot 70-80% RV. De voordroogperiode is dan voorbij. Laat gladiolen, waarbij het sneldrogen onder een afdak plaatsvindt, niet langer dan nodig is staan. Bij temperaturen onder 10°C kan de kiemrust doorbroken worden, waardoor sneller penvorming optreedt. Zorg voor continue luchtcirculatie.

AFRIJPING De afrijpingsperiode begint zodra de knollen winddroog zijn. De gladiolen krijgen de kans om in 1-2 weken af te rijpen. In deze periode worden de knollen pelbaar gemaakt door conditionering. Het belangrijkste is de luchtvochtigheid. Dit vereist een goede regeling van temperatuur en ventilatie. Goede meetapparatuur is nodig om de relatieve luchtvochtigheid vast te stellen. Voor makkelijk pelbare rassen geldt een RV van 70-75%, voor moeilijk pelbare cultivars geldt 80-85%, mits de knollen goed zijn voorgedroogd en er voldoende luchtcirculatie is. Om snel te kunnen pellen mag de temperatuur niet onder de 17°C komen. Bij een RV van 70-80% en een temperatuur van 20-25°C zijn de knollen het snelst pelbaar met het beste pelresultaat. PELLEN EN DIRECT DROGEN De pelprestatie en het pelresultaat zijn niet alleen afhankelijk van de machine, maar ook van andere factoren: de cultivar (makkelijk of moeilijk te pellen); de opplantmaat; de hoeveelheid wortels aan de knollen of pitten; de schoonheid van het product (gespoeld of gezeefd). Als de wortelresten gemakkelijk van de knol 52 VISIE4 oktober 2013

VASTE PLANTENtBOLLENtKNOLLENtBLOEMENt ALGEMEEN kunnen worden afgetrokken zijn de knollen of pitten goed pelbaar. Voor het pellen moeten de wortels niet te bros zijn. Bevochtig daarom de gladiolen 8-12 uur met een stoommachine of met de slang. Koude knollen pellen minder goed dan warme. In de praktijk zijn goede resultaten bereikt door de knollen te bevochtigen via vernevelapparatuur, bij een langzaam oplopende temperatuur. Verwijder stenen, kralen, schelpen en grond met een schoningsmachine voordat de knollen op de pelmachine komen. Een regelmatige aanvoer bevordert de pelprestatie. Droog de gladiolen na het pellen zo snel mogelijk (binnen 8-12 uur winddroog). Langer dan 24 uur nat leidt bij 20°C tot meer Fusarium. NADROGEN Droog de gladiolen na het pellen en eventueel sorteren goed na. Als tijdens het drogen de RV hoog is geweest zijn de knollen na het pellen nog erg vochtig. Droog dan goed na. Slecht drogen leidt tot meer Fusarium. Juist deze periode leidt in de praktijk nogal eens tot tegenvallers ten aanzien van Fusarium. De periode natmaken - pellen - nadrogen is meestal veel langer dan 24 uur, waardoor Fusarium de kans krijgt. Door slecht nadrogen kan ook tijdens de bewaarperiode van de knollen meer knolrot optreden. Droog na bij een RV van 60% en een temperatuur van ongeveer 20°C. Het nadrogen duurt circa drie weken. Bij tussentijdse aflevering van de gladiolen moet de afnemer deze behandeling voortzetten.

ZANTEDESCHIA

DROGEN EN BEWAREN Droog de knollen direct na het rooien zo snel mogelijk bij ongeveer 17-20°C met veel buitenlucht en een ruime luchtcirculatie. Bewaar de knollen na het drogen eerst 4 weken bij 17°C en daarna bij een temperatuur van 13°C tot 9°C bij lange bewaring.

LELIE

TOPBLOEI Topbloei is een verschijnsel dat vooral in de herfst en winter voorkomt. Van jaar tot jaar komen grote verschillen voor! Helemaal te voorkomen is topbloei niet. Belangrijke maatregelen om het tegen te gaan zijn: tCJKIFUQMBOUFOJOEFLBTEFHSPOEUFNQFSBUVVS de eerste 2 tot 3 weken op 13°C of lager houden; tWFSNJKETUFSLXJTTFMFOEFLBTUFNQFSBUVSFO Hoewel deze maatregelen het probleem niet helemaal oplossen, beperkt u het wel. Bij te hoge temperaturen en met gesloten zakken ontdooien kan mogelijk ook zorgen voor een ongewenste takopbouw.

IRIS

KASKLIMAAT ‘IDEAL’TYPEN Bij de cultivars ‘Ideal’, ‘Blue Diamond’, ‘Blue Sail’ en ‘White Wedgewood’ en andere mutanten

voor de vroege broei zijn temperatuur en RV belangrijk voor de bloemkwaliteit en het percentage bloei. Door de grote plantdichtheid van vijf bollen per maas, vooral voor bloei in november-december, moet het gewas evenwichtig groeien en stevig zijn. Advies: Houd de eerste 3-4 weken na planten een hogere temperatuur en RV aan. Met een dicht scherm wordt bespaard op de energiekosten en is er meer bladontwikkeling. Zorg voor een minder hoge RV en een goede verdamping als de stengel gaat strekken om een te welig gewas met veel blad te voorkomen. Verdamping en de daarbij behorende vochtafvoer zijn alleen te bereiken door goed en efficiënt te stoken. Leg de buizen tot 50 cm boven het gewas. Houd een minimum buistemperatuur aan van tenminste 40°C in perioden waarbij de buitentemperatuur overeenkomt met de gewenste kastemperatuur, bij windstilte, geen zon en een hoge luchtvochtigheid. De buistemperatuur is lichtafhankelijk te regelen door de buistemperatuur te verlagen als de instraling toeneemt en omgekeerd. Voorkom het ontstaan van ‘bleke’ bloemen door een sterke verdamping te bevorderen. Vooral de laatste tien dagen voor de bloemenoogst kunnen ‘bleke’ bloemen ontstaan. Bij hoge buisligging kan bij een ‘dood’ klimaat enige luchtbeweging door ventilatoren voor extra verdamping zorgen. WOLLUISBESTRIJDING Wolluizen komen alleen voor tijdens de bewaring van de bollen bij 30°C. De grijsroze, platte, met was bedekte luizen zitten onder de huiden van de bollen. Zij zuigen aan de top van de bol. Bij een ernstige aantasting verkalken de bollen en moeten dan als verloren worden beschouwd. Vanuit besmet fust en bewaarruimte kan de nieuwe oogst worden aangetast. Voorkomen: Fust en bewaarruimte voor nieuwe oogst stofvrij maken en een droge warmtebehandeling geven van vier dagen 45°C. Verdachte partijen (bollen van andere bedrijven, fresia en importbollen) apart bewaren. Vroege detectie: Plakval ophangen op luwe plaats in bewaarruimte (plakval is een gele lijmplaat met UV-lamp voor het vangen van gevleugelde mannetjes). Kaalgemaakte irisbol bij bakpootje plaatsen (voor vangen jonge wolluizen). Bestrijding: Bij detectie van wolluizen, aangetaste partijen behandelen met Actellic. Bij gebruik LVM apparatuur is de dosering 600 ml Actellic 50 + 1200 ml water per 100 m3 celinhoud. Houd na toepassing de ruimte 48 uur gesloten. Herhaal deze behandeling maandelijks. Houd de schuur schoon. Gassen met Actellic is niet nodig als de partijen gedompeld zijn in een systemische insecticide zoals Admire.

Zwaar aangetaste partijen vernietigen. Fust en bewaarruimte stofvrij maken, droog ontsmetten door warmtebehandeling te geven van 4 dagen 45°C of nat 15 minuten dompelen in water van 60°C.

TULP

KAALMAKEN 5°CTULPEN Om uitval te voorkomen is kaalmaken bij 5°Cteelt noodzakelijk. Bij het kaal maken wordt de bruine huid van de bol rond de wortelkrans weggehaald zodat de bollen gemakkelijker bewortelen. Het gewas komt daardoor gelijkmatiger in bloei. Bij ondiep planten is kaalmaken beslist nodig, vooral bij bollen met een harde bolhuid en bij bollen met een groeischeur. Advies: Maak de bollen kort voor het planten kaal om uitdroging te voorkomen. Beschadig de wortelkrans niet. Laat de bollen met een ontwikkelde wortelkrans niet uitdrogen door lage RV en hoge temperatuur. Een tulp maakt namelijk geen nieuwe wortels. Zet bollen die zijn kaal gemaakt maar nog niet worden geplant terug in de koelcel. Ontschalingsmachines Gebruik de ontschalingsmachine niet als de pen (bijna) uit de bol is. Als de bollen na ontschalen teruggezet worden in de koelcel kan Penicillium optreden. Plant de bollen bij voorkeur binnen een dag na het ontschalen op. Een voordeel van het ontschalen is dat door Fusarium aangetaste bollen makkelijker te herkennen en te verwijderen zijn. Hiermee wordt voorkomen dat aangetaste bollen worden opgeplant en de buurplanten beïnvloeden in de groei. KASKLIMAAT BIJ IJSTULPEN Voor ijstulpen is een kastemperatuur tussen 12 en 15°C optimaal. Zet ijstulpen in het begin van het seizoen buiten als het in de kas te warm is. In een schermhal hebben de tulpen minder last van de wind en loopt de temperatuur op zonnige dagen minder hoog op. Later in het seizoen ontstaan er meer problemen door onder meer neerslag en hoge luchtvochtigheid. Broei dan bij voorkeur in de kas. Als door instraling de temperatuur in de kas te veel oploopt is naast luchten ook schermen noodzakelijk. Zorg wel voor voldoende licht door het scherm alleen bij sterke instraling te sluiten.

ALGEMEEN

RHIZOCTONIA SOLANI Rhizoctonia solani is de belangrijkste oorzaak van slechte huiden bij tulpen. De schimmel tast ook andere bolgewassen aan zoals iris en hyacint. De schimmel tast de stengels en de bollen aan. Op zavel- en kleigronden komt de aantasting regelmatig voor, ook op gronden waar niet eerder tulpen hebben gestaan. Vooral botanische tulpen zijn erg gevoelig voor Rhizoctonia solani. Een aantasting is te beperken door Rizolex of Amistar in combinatie met Monarch

voor het planten door de grond te werken. Hoe beter het middel door de grond is gewerkt, des te beter is het resultaat. Het verhogen van de dosering heeft naar verhouding weinig effect. Het is heel belangrijk een goede toepassingstechniek te gebruiken. Hiervoor zijn speciale ’doseringsfrezen’ op de markt. Klepel een groenbemester ruim voor het planten, werk onder geen beding een groenbemester groen onder. Gebruik de volgende hoeveelheden per hectare. Middel Advies Rizolex 20 l/ha Monarch 3 l/ha Amistar 6 /l/ha De ervaringen met Rizolex zijn wisselend. Gebruik Monarch bij voorkeur in combinatie met een ander Rhizoctoniamiddel en Amistar bij voorkeur 1 keer per 2 jaar. Om resistentie te voorkomen en effectiviteit te vergroten, is combineren aan te raden. Bijvoorbeeld 3 l Monarch met 14 l Rizolex per ha. Reken voor gebruik uit of de kosten van de middelen opwegen tegen de uitval door Rhizoctonia. Bij toepassing in de veur is het van groot belang dat het middel op de bollen en in de vallende grond terechtkomt. Spuit bij de teelt op zandgrond de halve dosering in het bed bij het slagen rijden en vervolgens de rest bij het planten in de regel. Bij de teelt in netten is een toepassing mogelijk door het middel op de geplante bollen en in de vallende grond te spuiten. De verdeling en daarmee de werking zullen op zware gronden echter te wensen overlaten. NMINERALISATIE IN NAJAAR Door de grondbewerking om het land plantklaar te maken neemt het luchtgehalte in de bouwvoor toe. Dit stimuleert het bodemleven en vergroot het effect van stikstofmineraliserende bacteriën. De in de grond aanwezige organische stikstof, vooral in gemakkelijk afbreekbare organische stof, komt hierbij vrij. In het najaar is de stikstofvoorraad in normaal en goed ingemest en/of land waar een groenbemester doorgewerkt is dan ook al gauw 20-30 kg N/ha. Dit is voldoende voor een eventuele stikstofopname van pas geplante bloembollen. WERKHOOGTE BEPAALT EFFECTIVITEIT Een juiste werkhoogte is belangrijk en ‘betaalt’ zich altijd terug in een hogere prestatie. De werkhoogte is per persoon verschillend en niet

SAMENSTELLING: DLV BLOEMBOLLEN EN BOLBLOEMEN. NADERE INFORMATIE: DLV TEAM HILLEGOM 0252 68 85 41

automatisch de tafelhoogte, maar de hoogte waarop de handen zich bevinden tijdens het werk. Als de lengtes van de werknemers sterk uiteen lopen moet de werkhoogte aangepast worden aan de langste persoon. Kleinere personen kunnen dan op een verhoging gaan staan. Het met een gekromde rug werken is voor lange mensen meer belastend dan het met opgetrokken armen werken van kleinere personen. Een andere mogelijkheid is om een lopende band iets schuin te plaatsen of af te laten lopen en de langste persoon aan het hoogste gedeelte te laten werken. Op deze manier is met een eenvoudige ingreep al veel op te lossen. Advies: tTUSFFGOBBSFFOXFSLIPPHUFWBODJSDBDFOUJmeter onder ellebooghoogte; tTUFNEFIPPHUFWBOEFCBOEBGPQEFMBOHste persoon; tMBBUEFCBOE[POPEJHTDIVJOPQPGBnPQFO t[PSHEBUFS[PXFMTUBBOEBMT[JUUFOEPQEFKVJTte hoogte gewerkt kan worden; t[PSHEBUJFEFSFFONFUFFOSFDIUFSVHXFSLU tQSPCFFSXFSL[BBNIFEFOBGUFXJTTFMFO VOORKOM BEVRIEZEN HEATER Heaters zijn vaak dicht bij de luchtinlaat (buitenlucht) geplaatst of voor verdampers. Bij temperaturen lager dan 0°C kan vorstschade aan de heater ontstaan. De meest veilige methode is het toevoegen van antivries aan het verwarmingswater. Veel gebruikt is het middel ethyleenglycol. Een veiliger middel is het antivriesmiddel Aquartet. Dit is milieuvriendelijk en mag in het riool geloosd worden. Voor grote installaties is het economisch gezien aantrekkelijker om warmtewisselaars te gebruiken om niet het gehele verwarmingssysteem met antivries te vullen. Een zogenoemde vorstbeveiligingsthermostaat is een goede optie maar kan in een combinatiecel extra uitdroging geven. Het aftappen van heaters is omslachtig en er kan alsnog vorstschade ontstaan door achterblijvend water. Dit is te voorkomen door na het doorblazen antivries in de heater te gieten en daarna nog een keer door te blazen waardoor een goede menging ontstaat met het achterblijvende water. DOORSPUITEN DRAINS Spuit drains alleen door wanneer dit echt nodig is. Doorspuiten vergroot namelijk de kans op inspoelen van bodemdeeltjes, waardoor drains juist verstopt raken. Alleen als de buis behoorlijk verstopt is, moet deze worden doorgespoten. Steek een verstopte eindbuis gewoon door. Spuit bij een gesloten drainagesysteem de verzameldrain(s) wel elk jaar door. Gebruik bij het doorspuiten veel water en werk met lage druk, maximaal 10 bar bij de spuitkop. Maak erg vieze buizen in meerdere keren schoon. Doorspuiten onder natte omstandigheden heeft de voorkeur. 4 oktober 2013VISIE 53

AGENDA 11 t/m 13 oktober

Tekst: Wim Ciggaar Foto’s: CNB, René Faas

6 t/m 8 november FloraHolland Trade Fair. Locatie: FloraHolland Aalsmeer. Meer info: www.floraholland.com/ tradefair

t/m 31 oktober Fluwel’s Tulpenland. Locatie: Belkmerweg 65, 1753 GD St. Maartenszee. Meer info: www.fluwelstulpenland.nl t/m 4 oktober GrootGroenPlus 2013. Thema: ‘Grenzeloos Groen’.Locatie: Boomteeltcentrum, Molenstraat 155, 4880 AJ Zundert. Tijden: 2/10 van 11.00 – 19.00 uur, 3/10 van 10.00 tot 19.00 uur en 4/10 van 10.00 – 18.00 uur. Meer info: www.grootgroenplus.nl 4,5 en 7 oktober

Keukenhof Bloembollenmarkt. Locatie: Oranje Nassaupaviljoen Keukenhof 16 oktober Westland Event. Thema: ‘Westland for the World: wat de glastuinbouw voor de wereld kan betekenen’. Locatie: FloraHolland Naaldwijk. Tijden: 15.00 – 21.30 uur. Aanmelden: vanaf 5 augustus via www.gemeentewestland.nl/westlandevent. 24 oktober

IFTF & IHTF. Locatie: Expo Haarlemmermeer Vijfhuizen. Tijden: 10.00 – 18.00 uur. Meer info op www.iftf.nl 19 november Informatiebijeenkomst Chrysant en Lelie. Organisatie: LTO Groeiservice. Thema: Energiebesparing/ schermdoeken. Contactpersoon: Jan Barendse. Meer info: www.ltogroeiservice.nl 27 november Ledenbijeenkomst LTO Noord Glaskracht

Kijkdagen CNB-online materialenveiling. Tijden: 08.00 – 17.00 uur. Opdrachtgever: Handelskwekerij P. de Groot & Zn BV, Veursestraatweg 292 – 2265 CL Leidschendam. Tevens kijkadres. Data webveiling: di 8/10 8.00 uur tot wo 9/10 19.00 uur, aansluitend combi’s. Meer info: Jan Meijer (06-10442803) of Ronald Walkier (06-53700630) 4 oktober Dag voor praktijknetwerken bloembollensector. Locatie: VWS Import & Export Flowerbulbs, Westelijke randweg 3 (Broek op) Langedijk. Tijden: 13.30 -17.00 uur 7 oktober Siergrassenkeuring. Locatie: KAVB-keuringszaal, Heereweg 347 – Lisse (CNB) 11 oktober Reünie plus feestavond 100 jaar tuinbouwonderwijs Hoorn. Organisatie en locatie: Clusius College – Hoorn. Kosten: € 25,-- (inclusief warm en koud buffet, twee consumpties). Inschrijven via www.100jaartuinbouwonderwijshoorn.nl

12 december Algemene ledenvergadering FloraHolland 16 december Speciale Kerstkeuring KAVB. Locatie: KAVB-keuringszaal, Heereweg 347 – Lisse (CNB) Algemene ledenvergadering CNB. Locatie: Mijnzaal, CNB Lisse, Heereweg 347, 2161 CA Lisse. Aanvang 19.30 uur, zaal open 19.00 uur

19 december Eindejaarsbijeenkomst Anthos. Locatie: Corpus - Oegstgeest. Aanvang: 14.30 uur

30 oktober Gewasbijeenkomst Amaryllis. Organisatie: LTO Groeiservice. Thema: Teelt. Contactpersoon: Helma Verberkt. Meer info: www.ltogroeiservice.nl

Buitenland

4 t/m 8 november CNB Productweek Lelie. Locatie: CNB, Heereweg 347, Lisse 4 november Speciale leliekeuring. Locatie: KAVB-keuringszaal, Heereweg 347, Lisse (CNB)

9 t/m 12 oktober Golden Autumn – Moskou 29 oktober t/m 1 november AgroExpo Siberia - Novosibirsk. Organisatie: NEC en IFWexpo Heidelberg. 4 t/m 7 december Growtech Eurasie -Turkije Aanmeldingen voor deze agenda: [email protected]

Kijk voor het ’Laatste Nieuws’ op


SERVICE

Park met bollenhistorie Parken genoeg in Nederland, maar parken met een stevige bloembollengeschiedenis zijn er maar weinig. In veel gevallen werd er een Floriade gehouden, zoals het Amstelpark in Amsterdam of het Haarlemmermeerse Bos in Hoofddorp. Een bijzondere positie in deze groep wordt ingenomen door het park Groenendaal te Heemstede. Daar werden tussen 1925 en 1953 maar liefst drie internationale tentoonstellingen gehouden, alle drie georganiseerd op initiatief van de Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur. Tijdens die laatste tentoonstelling, in 1953, kreeg de vereniging zelfs het predicaat Koninklijk uitgereikt van koningin Juliana. De geschiedenis van dit park is onlangs in boekvorm verschenen, met dank aan de Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek. Het boek heeft diverse invalshoeken bij dit park, waarvan vooral de ontstaansgeschiedenis en het hoofdstuk over de drie grote tentoonstellingen een relatie hebben met de bloembollengeschiedenis. Groenendaal werd in 1913 door de gemeente aangekocht van de familie Van Merlen, die eigenaar was van de buitenplaats Bosbeek en Groenendaal. In die tijd was een dergelijke aankoop op zijn minst opzienbarend te noemen. Slechts weinig andere gemeenten zetten eenzelfde stap. Sonsbeek in Arnhem is hier nog het beste voorbeeld van. De aankoop kwam tot stand op initiatief van burgemeester David van Lennep. De bloembollentelers uit Heemstede waren aanvankelijk niet erg blij met de aankoop. Zij zagen in de buitenplaats een mooie gelegenheid om op termijn extra grond te kunnen verkrijgen voor de teelt. Door die wens ging een dikke, definitieve streep. Al snel kwam het echter weer goed tussen Heemstede en het bollenvak. Na de laatste grote buitententoonstelling in 1910 in de Haarlemmerhout moest de toenmalige AVB begin jaren twintig op zoek naar een andere locatie. Groenendaal bleek bijzonder geschikt. Landschapsarchitect Michiel den Ruijter, die zelf tekende voor de Floriade van Zoetermeer van 1992, brengt die geschiedenis uitstekend in kaart. De bibliotheek van de KAVB is daarbij voor hem een essentiële bron van informatie geweest. De Ruijter behandelt de drie grote shows afzonderlijk, en geeft daarbij ook de nodige achtergrondinformatie over andere aspecten dan alleen de tuinaanleg. Met de computer zijn enkele fraaie afbeeldingen gemaakt die extra inzicht geven in de drie aangelegde tentoonstellingen. Fraai is te zien hoe de bouwstijl van de paviljoens tussen 1925 en 1953 verandert van landelijk naar zakelijk. Na 1953 raakt Heemstede uit beeld. De Ruijter beschrijft ook de totstandkoming van de Floriade van 1960, maar houdt er een heel andere ontstaansgeschiedenis op na dan die is vermeld in de Canon van de Bloembollen. Daar is te lezen dat oud-KAVB-voorzitter A.J. Verhage al in 1950 het idee kreeg voor een grotere, breder opgezette tuinbouwtentoonstelling, en dat in 1955 al de keuze viel op Rotterdam. Volgens De Ruijter is Jac. Kleiboer de grote animator geweest. Het slot van het hoofdstuk is wel weer aardig: wat is er nog in Groenendaal terug te vinden van drie grote tentoonstellingen, die samen goed waren voor 1,5 miljoen bezoekers? Niet veel, alleen een houten gebouwtje aan de Torenlaan is blijven staan, en in het bos zijn nog elk voorjaar allerlei bolgewassen te zien die mogelijk uit die tijd stammen. Al met al is het boek voor hen die meer willen weten over dit Heemsteedse park een aanrader. Veel informatie, mooie foto’s, goed vormgegeven.

GLAD IJS Steen in je maag “Stien in je buk,” zou Veldboer uit Barsingerhorn misschien zeggen. Heeft u hem laatst gehoord en gezien in het TV-programma van De Rijdende Rechter? Prachtig, dat West-Friese taaltje. Af en toe lekker plat, maar je kon het best volgen. Wat zouden ze er bijvoorbeeld in Appelscha van maken, of in Vredepeel? Als daar de oorspronkelijke inwoners zo’n uitdrukking verwoorden, dan moet je heel wat laten leggen denk. Goed, terug naar die steen in je maag. Zoveel te langer als je leeft, zoveel te meer stenen heb je er in gehad. Als we het tenminste over hetzelfde hebben. Ik bedoel namelijk de problemen die niet zomaar één twee drie zijn op te lossen. En als je dan zelf ook nog met de billen bloot moet, dan kan dat hele gedoe als een steen op of in je maag zitten. Zo zit ‘mijn’ KAVB met dat verplichte lidmaatschap ook in een lastig parket. Als dat het breekpunt is voor een vernieuwd handelsreglement, dan zou het toch een hele opluchting zijn als die steen verwijderd zou worden. Persoonlijk heb ik ook de nodige stenen verzameld, zowel zakelijk als privé. De invalshoek was meestal zo snel mogelijk de problemen oplossen of regelen, maar er bleef toch ook wel eens wat hangen. Soms ging ik voor de snelle oplossing door het verlies maar te nemen. Zo weet ik nog van een geval dat door een 100 mm plensbui ik zomaar pittig waterschade kreeg in een partij nummers van een veredelaar. Tja, dan slaap je een paar nachten slecht voordat je met de boodschap naar de eigenaar gaat. Zo’n steen ligt echt zwaar op de maag. Wat natuurlijk weer in het niet valt bij de spanning die je ervaart als je een paar dagen in een ziekenhuis moet wachten op de uitslag van een scan. Maar goed, in de mediawereld maakte m’n eigen vlees en bloed laatst een beste uitglijer. Ze had wel gelijk, maar hanteerde in haar blog een heel verkeerde woordkeus. Als daar onverhoeds via social media bredere bekendheid aan gegeven wordt, heb je de poppen aan het dansen. Ik zag de bui al hangen en verdomd wat gaf hij af. Rob Visser zal het met me eens zijn. Dan loop je als vader ook een aantal dagen met puur zo’n steen in je maag en hoop je dat de zaak snel zal over waaien. Nogmaals, ik heb het al eerder gezegd, als je lang genoeg leeft heb je al heel wat stenen een plekje moeten geven en dan leggen we deze er na een poosje ook maar bij.

Arie Dwarswaard Groenendaal, van buitenplaats tot wandelbos - diverse auteurs, 240 pagina’s, ISBN 9789070712-006, prijs 25 euro. 4 oktober 2013 • BLOEMBOLLENVISIE • 5555

SERVICE HOBAHO

HOBAHO BEMIDDELEN DIRECTEUR

zaak (0252) 434 709 fax (0252) 434 609

Sam van Egmond RECLAMES

naam Theo van Dijk

zaak (0252) 434 715

fax (0252) 434 615

mobiel 06 510 115 83

zaak (0252) 434 706

fax (0252) 434 606

e-mail [email protected]

prive (0252) 411 258

e-mail [email protected]

e-mail [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

fax prive (0224) 591 823 (0252) 434 643 (0252) 434 617 (084) 750 2327 (0252) 434 628 (0252) 434 625 (071) 3319 365 (0228) 562 517 (0252) 434 656 (0224) 582 351 (0223) 647 600 (0252) 434 618 (0252) 434 649 (0252) 434 622 (0252) 434 635 06-30577693 (0252) 434 642 (020) 600 5716 (0252) 434 632

ADMINISTRATIE

naam In- en verkoop REGIOKANTOOR

Kantoor BolleNoord

zaak (0224) 591 444 fax (0224) 593 518

VERTEGENWOORDIGERS

naam Peter Apeldoorn Rick Bleeker Rober Dol John Droog Piet Goemans jr. Ronald van Gijlswijk Per Hoogenboom Simon Huisman Wilfred Keijzer Johan Kiekebos Tinus Lustig Marco Meijer Rob Müller Marcel Noppen Peter Nulkes Ruud Pennings Frank van der Ploeg Aad Rood Rik Schoon Joost Schut (agent) Bob Siecker Eric Steltenpool Dick Timmer Paul Verkleij Rob Visser Gert Vriend Nico Wiering Bert Zonneveld Kuno Zonneveld

zaak (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0591) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252)

434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 521 434 434 434 434 434 434 434 434 434

731 743 717 747 728 829 724 723 756 746 752 718 749 722 735 750 742 834 732 508 730 754 720 753 738 739 721 726 719

fax (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252)

434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434 434

631 643 617 647 628 625 624 623 656 646 652 618 649 622 635 650 642 677 632 677 630

(0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252) (0252)

434 434 434 434 434 434 434

620 653 638 639 621 626 619

mobiel 06 536 06 229 06 510 06 212 06 534 06 538 06 201 06 539 06 551 06 139 06 537 06 511 06 513 06 533 06 513 06 513 06 533 06 511 06 516 06 528 06 533 06 215 06 533 06 116 06 513 06 536 06 533 06 513 06 531

954 714 872 629 302 451 374 306 827 353 337 456 897 779 897 894 799 942 873 442 795 008 666 036 894 718 119 894 735

23 35 80 39 06 33 57 24 23 83 83 19 39 82 38 79 36 94 20 06 69 47 71 88 75 57 01 66 15

HOBAHO KETENDIENSTEN functie Manager Administratie

naam Arno Verkley

zaak

mobiel 06 533 915 07

(0252) 434 703

fax/e-mail [email protected] (0252) 434 603

TESTCENTRUM VOOR SIERGEWASSEN

adres Hyacinthenlaan 8

postcode 2182 DE Hillegom

zaak (0252) 517 687

fax (0252) 525 347

[email protected]

zaak (0252) 516 746

mobiel

e-mail

HOBAHO KOELEN & PREPAREREN functie Directeur Adviseur Administratie

naam Peter Koeman Gert van Breugel Frank van der Erf

(0252) 516 746

06 516 691 61 06 532 508 03

[email protected] [email protected]

adres Hyacinthenlaan 16 3e Loosterweg 40

postcode 2182 DE Hillegom

zaak (0252) 516 746

fax (0252) 519 139

voor informatie [email protected]

voor afroepen partijen [email protected]

naam

fax (0224) 590 498 (0224) 590 372

mobiel

Patrick Blijleven

zaak (0224) 590 888 (0224) 590 888

06 202 189 99

e-mail [email protected] [email protected]

Eline Schilder

(0224) 590 888

(0224) 590 372

06 515 535 39

[email protected]

HOBAHO VEILEN functie Kantoor BolleNoord Veilingmeester Veilingen, bemiddeling: materialen & machines


(0252) 434 630 (0224) 299 997 (0252) (0228) (0229) (0251) (0252)

434 592 574 652 434

638 560 872 516 619

NIEUWS HOBAHO

‘Diverse factoren maken verloop lelieseizoen onzeker’ Nog even en de drukte op de leliebedrijven barst weer los. Diverse factoren, waaronder de areaalkrimp en het kleinere aanbod restanten, duiden op een goede uitgangspositie voor het seizoen 2013-2014. De vraag is echter hoe de oogstresultaten uitvallen. Bovendien veroorzaken de slechte bloemenprijzen en de virusproblematiek de nodige zorgen.

Terwijl in Frankrijk de Longiflorums de grond uit komen, maken de Hobaho-intermediairs van team Salecom eind september de balans op voor de Nederlandse oogst. Vanaf half oktober worden de eerste bollen gerooid. De verwachting is net als vorig jaar een oogst met grote verschillen. “We komen hoeken tegen waar goed gegroeide bollen in de grond zitten, maar we treffen ook percelen die tegenvallen”, vertellen Peter Apeldoorn, John Droog en Johan Kiekebos. Volgens de mannen is dat voornamelijk toe te schrijven aan het wel of niet voldoende beregenen en de plantdikte. “Qua temperatuur en weersomstandigheden hebben we dit groeiseizoen best extremen gehad. De zomer was zoals iedereen weet erg droog. Kwekers die de vochthuishouding op peil hebben weten te houden, hielden de lelies aan de gang. Bollen die te droog hebben gestaan, hebben groei gemist.” Oktober bepalend Het groeiseizoen voor de lelies kende een koude start. De plantomstandigheden waren goed, maar erg koel. “Voordeel daarvan is dat de bollen goed konden wortelen”, vertellen de Hobaho-intermediars. “Anderzijds mis je in die beginperiode wel groei. Met in mei nog nachtvorst liep het seizoen twee tot drie weken achter. Ook het koppen was beduidend later. Het betekent echter niet automatisch dat de oogst ook een paar weken opschuift. Dat hangt helemaal af van de weersomstandigheden nu en komende weken en de daarmee samenhangende afsterving van het gewas. Voor de tijd van het jaar staat het gewas er nu nog heel goed bij. Zolang er geen extreem weer komt, kan het gewas langzaam afsterven. Het verloop van oktober is heel bepalend voor de oogst, zeker voor de Orientals en OT’s die als laatste gerooid worden. Krijgen we nu koude nachten of veel regen, dan sterft het gewas snel

Team Salecom met v.l.n.r. Gert Vriend, John Droog, Peter Apeldoorn, Rob Visser, Johan Kiekebos en Peter Nulkes

af en komt er qua bolmaat niets meer bij.” Het is afwachten dus en dat merkt team Salecom ook in de bemiddeling. “Er wordt vooral handel gedaan in de twintig meest gevraagde soorten, de rest staat in de parkeerstand.” Onderzoek essentieel Niet alleen de bollenoogst is bepalend voor de handel. “Er zijn een aantal signalen die duiden op een positieve markstemming - het lagere aanbod uit de ijsbewaring, de mindere oogst op het zuidelijk halfrond en de areaalkrimp - maar tegelijkertijd is er de hele zomer niets verdiend in de broeierij. Van half juni tot half september was de prijsvorming heel slecht. Nu gaat het redelijk, maar het is nog steeds geen vetpot. West-Europa heeft betere bloemenprijzen nodig, wil de bollen-

handel aantrekken. Broeiers die bepaalde programma’s draaien voor de retail hebben hun bollen wel ingekocht, voor de rest is het de vraag wat er nog gaat komen.” De virusproblematiek drukt hier ook haar stempel op. “Veel kopers wachten op de uitslagen van de bladtoetsen die deze weken binnenkomen. De situatie is zorgwekkend. We hebben inmiddels met twaalf verschillende virussen te maken. We moeten terug naar een situatie waarin het probleem beheersbaar is. Iedereen is daar heel serieus mee bezig, maar er is op dit moment nog geen toereikende oplossing. We staan nog maar aan het begin, daarom is onderzoek essentieel en het is triest te constateren dat daarvoor steeds minder geld beschikbaar komt. Het lelievak moet samenwerken en informatie uitwisselen.” 4 oktober 2013VISIE 57

VRAAG EN AANBOD HOBAHO

GEHEEL VRIJBLIJVEND CALLA:

Aanbod tulpenplantgoed

7.000

Leo Visser

5-10

Vraag naar Calla of benieuwd naar wat

Broeibollenteam

5.000

Light Pink Prince®

0-11

4,00

HOBAHO voor u in de Calla kan bete-

Rick Bleeker

06 229 714 35

1.700

Marit

0-11

3,00

kenen?

Per Hoogenboom

06 201 374 57

7.000

Maureen

4-11

4,50

Simon Huisman

06 539 306 24

500

Milkshake®

ong

47,50

9.000

Monsella®

4-10

1,65

Neem contact op met:

WILFRED KEIJZER

TOP7

Mobiel

06 551 827 23

Fax

0252-434656

E-mail

[email protected]

Aanbod gladiolen oogst 2013 HOLLAND GLADIOLUS GROUP Ronald van Gijlswijk Email

06 538 451 33

[email protected]

(gevlamde Monte Carlo)

Rober Dol

06 510 872 80

6.000

Monsella®

5-10

2,00

Marco Meijer

06 511 456 19

3.000

Monte Orange®

5-11

3,00

Marcel Noppen

06 533 779 82

3.000

Orange Princess

5-11

Frank van der Ploeg

06 533 799 36

10.000

Orca®

4-12

Rik Schoon

06 516 873 20

5.000

Pretty Lady® 1050 rr lic. 5-11

Dick Timmer

06 533 666 71

2.500

Red Bright Parrot®

5-11

Nico Wiering

06 533 119 01

10.000

Red Princess

5-11

Kuno Zonneveld

06 531 735 15

5.000

Rose Flag®

5-11

10.000

Royal Virgin®

5-10

2.000

Sahara Rally®

0-11

3.000

Salmon Prince®

0-11

10.000

Silver Dollar

5-10

5.000

Snowboard®

0-11

p.m. 3,00

1.400

Solero®

4-11

2,00

ong

12,00

5-11

1,25

Alexandra the Great

Aanbod 2013

Casablanca

Aantal kg Productnaam

Maat

Prijs

Charisma

6.000

Alexander Pushkin®

5-11

Columbus

4.000

Alibi®

5-11

Emotion

5.000

Apricot Impression®

0-11

Banja Luka

5-10

1,15

500

Georgia Peach

10.000

3,25

Surrender®

3,25

4,75

1,25

1,50

Princess Lee

5.000

Blumex Favourite®

4-10

1,50

5.000

Synaeda Blue

Puccini

6.000

Bolroyal Honey®

5-11

2,50

1.000

Time Out®

ong

25,00

Rosiebee Red

20.000

Christmas Dream

6-10

1,60

400

Tresor® kl.I

ong

50,00

White Knight

10.000

Claudia

5-10

1,00

4.800

Triple A®

4-11 0-10

1,50

ong

5,00

Bijzondere bolgewassen aangeboden: Erythronium Pagoda oogst 2013

2.000

Delta Strong®

ong

10,00

2.000

Unique de France®

2.000

Delta Sugar®

ong

10,00

4.000

Update®

2.000

Delta White®

ong

10,00

2.500

Viking

5-10

7.000

Design Impression®

0-11

4.000

Virichic®

5-11

8.000

Fusarino

5-10

2.500

White Dynasty®

5-11

Grand Perfection®

5-10

30.000

White Marvel

5-10

1,50

Havran®

4-11

2.000

White Master®

ong

5,00

10.000

Jan Seignette®

5-10

4.000

Witte Rebel®

0-11

11.000

King’s Orange

5-10

World’s Favourite®

4-11

10.000

Leen van der Mark

5-11

1,50

Rob Müller 10.000

Mobiel

06 513 897 39 6.000

Telefoon Email

1,50

0252-434749 Fax 434649 [email protected]


1,25

17.000 1,50

10,00

GEHEEL VRIJBLIJVEND Aanbod en Vraag Hyacinten

Voor vragen over gebruikswaarden en aanbod in alle gladiolenrassen

Kunt u contact opnemen met:

14335 Pulsfog

Pulsfog

4.250,00

14338 Sorteerplaten

-

400,00

14339 Dieseltank

-

150,00

Tinus Lustig

14341 Kuubkisten

specialist in gladiolen

14342 Onderzetters

120x100x100 cm p.s. 40,00 50x75 cm

p.s. 2,50

Potveer

1.100,00

14344 Afvoerband

Total Systems

1.100,00

14346 Broeikratten

-

p.s. 2,00

Akerboom

2.500,00

Kaweco

250,00

14351 Groentekratten

-

p.s. 2,00

14352 Palletdrager

-

150,00

14353 Fustlift

van Riet

N.o.t.k.

14354 Boslijn

Van den Berg

2.500,00

-

p.s. 2,00

14343 Ontsmettingstank

06 537 337 83 Mail: [email protected] Voor droogverkoop en bloemproductie

14347 Ontsmettingsbak 14349 Beregeningshaspel

Vraag & aanbod www.hobaho.nl Hobaho Veilen 0224 590888 Artnr.

Artikel

Merk

Vraagprijs

Nipla

p.s. 0,60

Potveer

2.500,00

14292 Broeibakken

14355 Leliekratten

‘Pearl Passion®’

14293 Ontbolmachine

Het droogseizoen loopt op zijn einde. Wij hebben nog enkele partijen hyacinten in aanbod voor de droogverkoop

14294 Plukkarren 14295 Spoeltrommel

en broei. Vraag ons naar de mogelijkheden.

14296 Spitmachine

Neem vrijblijvend contact met op ons voor informatie over

14297 Fustreiniger

het gehele sortiment hyacinten oogst 2014, nat van het

92x100x76 cm p.s. 15,00

14357 Kuubkisten

- p.s. 25,00

Allround 11.500,00 Celli

4.750,00

Agrifirm

2.750,00

14298 Zandfilter

Udo

350,00

14300 Stapelaar

van Rooyen

1.100,00

14301 Kratten

-

p.s. 0,50

14303 Plantdak

-

500,00

14307 Heaterblok

-

200,00

Kijk voor onder andere exclusief kwekersrechtsoorten op

14308 GEVRAAGD: Ontbladermachine -

N.o.t.k.

www.hyacinthus.nl en www.bluepearl.nl

14311 Rooimachine

SAM

5.600,00

14321 Plantmachine

Nobels

2.000,00

14322 Beddenfrees Holland’s Noordkop

1.500,00

14325 Oppotmachine

Willburg

7.900,00

Imants JNC

3.250,00

veld of droog, voor zowel vroeg/laat broei en droogver-

14356 Kuubkisten John Bakker p.s. 75,00

14371 Grondlader

Slootweg

2.750,00

14372 Kantelaar

Schouten

1.250,00

-

350,00

Nobels

4.000,00

-

950,00

Bruyn

1.300,00

14384 Schakelkast

Omnivent

350,00

14385 Afvoerband

-

200,00

Stork

150,00

Europa perfect

200,00

Omnihout

150,00

-

N.o.t.k.

14373 Beddenvlakker 14374 Rooimachine 14380 Landbouwwagen

koop. Ook voor vraag en aanbod van Werkbollen kunt u contact met ons opnemen.

14383 Leesband

14386 Ventilator 14387 Afvoerband

Informatie: Hyacinten Team Hobaho Piet Goemans jr.

06 534 302 06

Bob Siecker

06 533 795 69

Paul Verkleij

06 116 036 88

Coördinator Kwekersverenigingen: Piet Goemans sr.

06 532 950 91

14388 Droogpallets 14389 TE HUUR: Kas 14390 Veldspuit 14326 Veldfrees

Douven 1.å250,00

14391 Heftruck

Nyk / Nichiyu

5.900,00

Agrifirm

p.s. 3,50

-

p.s. 0,50

14329 Automatische bosmachineHavatec / Potveer 14394 Prikbakken Prijs op aanvraag 14395 Gaasbakken

Hyacinten Team Hobaho op Twitter

14330 Droogwand, 2 breed 4 hoog

1.000,00

14331 Droogwand, 2 breed 4 hoog

650,00

14333 Tractor

Massey Ferguson

@hyacintenteam

len op:

Prijs op aanvraag 14334 Boslijn

Volg het aanbod van machines en materia@hobahoveilen

Van den Berg 12.500,00


KAVB NIEUWS KEURING

Heerlijk nazomeren Als u dit leest is september al weer voorbij. En daarmee ook een periode van lang mooi weer. In de KAVB-keuringszaal was het de afgelopen weken nog heerlijk nazomerweer, met nog volop

E

en veel gehoorde opmerking na terugkeer van de vakantie. “Hou het vakantiegevoel nog zo lang mogelijk vast.” Dat lukt meestal een halve dag, daarna dienen telefoontjes, e-mails en direct gestelde vragen weer te worden beantwoord. Weg vakantiegevoel. Wat ons niet lukt, kan de natuur wel. Nog even dat zomergevoel vasthouden. Zeker nu we al weer een paar weken aangenaam zonnig nazomerweer hebben, met op luwe plekjes gewoon nog warmte.

NAJAARSFEEST De nazomer is in de Bloembollenstreek de tijd van de najaarsfeesten. Een periode waarin er elk weekend wel ergens kermis is, met nog tal van andere activiteiten, zoals de kortebaandraverij in Lisse. Najaarsfeest was ook de benaming

voor een prachtige toef dahlia’s van Fa. H.A. van Eeuwijk & Zn uit Lisserbroek. Een bloemstuk dat echt helpt om de zomer nog even vast te houden. Ook andere dahlia’s zorgden voor veel kijkplezier, zoals ‘Renato Tosio’, ‘Café au Lait’, ‘Caballero’ en ‘Black Jack’. Arie C. Koot voegde daar nog enkele eigen aanwinsten aan toe, zoals de oranje met rode snijdahlia 113-11. Ook Crocosmia kent allerlei warme kleuren, zo maakte Kwekerij Davelaar uit Woudenberg duidelijk. Te zien waren onder meer de ronde ‘Lady Jane’, de oranje ‘Anna Marie’, een helderrode zaailing en bestakken van ‘Pride of Plantion’. Aan de zomer herinnert ook Allium sphaerocephalon, geshowd door Nol Bloembollen uit Oterleek. Een donkerpaarse sierui, die ook in deze tijd van het jaar voor een mooie aanvulling zorgt in het snijbloemensortiment. Gladiolen zijn er ook nog, en wel zaailingen uit kralen. Ze werden de afgelopen weken geshowd door Chr. van der Salm. Hij kwam ook naar Lisse met allerlei varianten van Eucomis met bestakken. Ook daarmee blijft de zomer nog wat in beeld. Sommige selecties maken grote, donkerwijnrode bessen, andere bessen blijven frisgroen. Heel decoratief.

OOK HERFST

Najaarsfeest met dahlia’s van H.A. van Eeuwijk

Natuurlijk willen we de zomer zo lang mogelijk vasthouden. Tegelijkertijd laat de natuur ons weten dat het ook gewoon herfst is. Heel duidelijk werd dat in de inzending van C.P.J. Breed, die de afgelopen weken de nadruk legde op Colchicum, ofwel herfsttijloos. Deze bloeien nu volop, zoals C. pannonicum, C. giganteum, C. macrophyllum en de selecties ‘Violet Queen’, ‘Poseidon’, ‘Zephyr’ en ‘Autumn Herald’. Bijzonder is C. byzantinum ‘Innocence’, wit met aan het einde van de bloemblaadjes een felpaars puntje. Ook bij de herfst hoort Nerine in al zijn verscheidenheid, waaronder de frisrode N. sarniensis Group ‘Fothergillii Major’, N. masoniorum en N. ‘Zeal Giant’. Ook MVN zette de afgelopen

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]


Foto’s:: René Faas

kleur en geur van bloemen en bessen.

Nerine sarniensis group ‘Fothergilli Major’ weken weer diverse kleurselecties neer, afkomstig van kruisingen tussen Nerine en Amaryllis belladonna. Een andere najaarsbloeier is Zephyranthes x lancastriae, ingezonden door Daan Smit. De kleur is wit en de bloemen doen denken aan Sternbergia, ook bloeiend in de herfst. Smit liet ook Oxalis spiralis ssp vulcanicola ‘Sunset Velvet’ zien, evenals Phlox maculata. Ook bij de herfst hoort het planten van voorjaarsbloeiers. Maveridge liet hiervoor de Spring Pack zien, waarbij de consument tegelijk zestien bollen in de grond stopt, die al zijn geplant in een kartonnen houder. Gat spitten, houder met bollen in de grond, en rustig wachten op het voorjaar.

TIJDLOOS Niet echt aan zomer of herfst gebonden is Polianthes tuberosa, waar Ludwig & Co afgelopen maanden meermalen de aandacht op vestigde. Mits genoeg warmte kan dit bolgewas wel ergens ter wereld in bloei worden gebracht. De afgelopen weken liet Ludwig de diverse kleurvarianten zien, waaronder geel en paars met wit. Ook is er een gevuldbloemige paarse, genaamd ‘Pink Sapphire’.

www.kavb.nl

COLUMN

HET PANEL Ondernemen is meer dan verstand hebben van de teelt, broeierij of export. Ook de financiële kant vraagt om een goed kennisniveau. De vroegere EVTO-cursussen zijn afgelopen winter weer nieuw leven ingeblazen, en krijgen komend seizoen een vervolg. Ook op andere terreinen zijn er cursussen genoeg. Maar hoe vaak volgt u een cursus? Vandaar deze keer de stelling

Ik volg elk jaar minstens een cursus Rob van Haaster, teler en broeier, Vijfhuizen Als ondernemer moet je mee veranderen met de maatschappij. Alleen dan kun je ook in de toekomst een levensvatbaar bedrijf houden. Daardoor moet je steeds nieuwe kennis tot je nemen. Om de juiste kennis tot je te nemen kan een cursus een welkome aanvulling zijn. Cursussen zijn vaak algemene informatiebronnen die voor iedereen gelden. Dit kan soms voldoende zijn. Praat je over specifieke informatie die toegespitst is op je bedrijf of bedrijfstak dan zal je toch zelf hierin actie moeten ondernemen om deze kennis op maat en direct tot je te krijgen. Dan voldoet een cursus minder en moet je andere manieren zien te vinden of inhuren om aan de juiste kennis te komen. Daarom, wacht niet af welke cursussen er weer worden gegeven, maar ga actief op zoek als daar behoefte aan is. Door steeds nieuwe informatie tot je te krijgen kun je jezelf beter onderscheiden en blijft ondernemen interessant.

Hans Smakman, teler van lelies en tulpen, Creil Toen ik beginnend bollenkweker was, zou ik op deze stelling volmondig Ja antwoorden. Niet alleen het opbouwen van kennis, maar ook het creëren van een stuk netwerk is dan belangrijk. De eerste twintig jaar dat ik zelfstandig ondernemer was, heb ik zeker een cursus per jaar gevolgd en hier heb ik veel profijt van gehad. Nu ik meer dan dertig jaar in het vak zit en in de categorie “ervaren kwekers” val, haal ik meer mijn kennis uit samenwerken met collega’s en bestuurswerk, en voor specifieke problemen ben ik meer aangewezen op het inhuren van specialisten. Jonge ondernemers raad ik zeker aan om regelmatig een cursus te volgen om het kennisniveau op peil te houden dan wel te vergroten.

Rob Geerlings, teelt en handel van Zantedeschia, Noordwijkerhout Er komt tegenwoordig heel veel bij kijken om een succesvol bedrijf te runnen en te behouden. Dat er een goed cursus aanbod zoals de EVTO-cursussen is juich ik dan ook van harte toe. Gezien mijn voortschrijdende leeftijd doe ik geen cursussen meer, maar ik heb er wel veel gevolgd op allerlei terrein. De cursussen maar ook de interactie met collega’s op die cursussen hebben mij toch wel een belangrijk stuk basis meegegeven. Persoonlijk focus ik me nu meer op KAVBworkshops, seminars , denktanks etc. en volg ik bijvoorbeeld de FloraHolland OndernemersClass . Daar valt nog veel te leren van collega’s en goede sprekers en nog belangrijker een eigen visie te ontwikkelen voor korte en lange termijn. Voor ons bedrijf is dat van cruciaal belang in deze tijden waarin alles heel snel verandert. Ik zie dat veel ondernemers teveel op het eigen bedrijf zitten, gevangen in hun eigen problematiek en te weinig buiten de deur kijken. Dit is op zich een gevaar voor de bedrijfsvoering op langere termijn. Was “langere termijn” vroeger 10-20 jaar tegenwoordig is het al moeilijk 5 jaar vooruit wat te voorspellen. Alles om ons heen verandert heel snel en wil je overleven dan moet je “mee” of zeker weten waar je heengaat op eigen kracht. Er zal niemand zijn die je dat kan vertellen of in een cursus kan leren.

Begrotingsperikelen

Vorige week werd er tijdens de algemene politieke beschouwingen in de Tweede Kamer stevig gediscussieerd over de rijksbegroting en de plannen van de regering voor de komende periode. De premier stond volgens De Volkskrant voor een van de moeilijkste opgaven in zijn loopbaan tot nu toe: steun verwerven voor een bezuinigingsplan van 6 miljard euro. Zeker geen eenvoudige opdracht. Om de regering overeind te houden moet hij namelijk een wankel evenwicht bewaren. Geeft hij te veel weg aan de oppositie dan heeft hij ruzie met zijn coalitiepartner. Geeft hij helemaal niet toe dan organiseert hij zijn eigen verzet in de Eerste Kamer waar de regering geen meerderheid heeft. Toen ik dit weekend de kranten nog eens nasloeg op het verloop van de beschouwingen kwam ik het woord tuinbouw eigenlijk nergens tegen. En dat terwijl de miljoenennota ook grote consequenties heeft voor de begroting van het ministerie van Economische Zaken en dus ook voor de plannen voor de landen tuinbouw. Een voorbeeld: in 2014 wordt er ongeveer 20% (in totaal 5 miljoen euro) bezuinigd op de post planten diergezondheid. De regering heeft hierbij gelukkig wel oog voor het belang van een hoogwaardige kwaliteit uitgangsmateriaal en een hoog plantgezondheidsniveau voor de Nederlandse export. Het ministerie blijft dan zich dan ook inzetten voor het bevorderen en behouden van markttoegang voor Nederlands uitgangsmateriaal en plantaardige producten. Ook wordt verder gewerkt aan vereenvoudiging en harmonisatie van regelgeving en het terugdringen van administratieve lasten. Nieuw is dat de overheid samen met het bedrijfsleven stappen wil zetten om te komen tot een convenant Fytosanitair en de ontwikkeling van een plantgezondheidsfonds. Een mooie opdracht voor de KAVB om hier samen met andere plantaardige sectoren mee aan de slag te gaan. En dus ook iets om rekening mee te houden in de KAVB-begroting voor 2014. Deze begroting is trouwens vorige week, gelijk met de algemene politieke beschouwingen, door het KAVB-Hoofdbestuur besproken en als voorstel voor de Algemene ledenvergadering vastgesteld. Wilt u invloed op de inzet van uw contributiegeld? Kom dan naar de ledenvergadering van uw kring in de komende weken en discussieer mee. Prisca Kleijn, Directeur KAVB


KAVB NIEUWS

Toelichting GLB voor KAVB-leden Per 1 januari 2015 kunnen bloembollentelers een beroep doen op het zogenoemde Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de Europese Unie. Omdat veel leden nog nooit met het GLB te maken hebben gehad en omdat het nieuwe GLB gepaard kan gaan met grote veranderingen voor landverhuurders heeft de KAVB voor haar leden een notitie met een rekenvoorbeeld opgesteld waarin de actuele situatie zo duidelijk mogelijk wordt beschreven. De notitie is te vinden op www.kavb.nl

KAVB-Hoofdbestuur bespreekt ontwikkelingen PT en financiën Op woensdag 25 september kwam het KAVB-Hoofdbestuur bij elkaar om een aantal belangrijke onderwerpen te bespreken. Op de agenda stond onder andere de financiële huishouding van de KAVB en de stand van zaken rondom het opheffen van het Productschap Tuinbouw. Zoals elk jaar gebruikelijk wordt de komende weken de financiële huishouding van de vereniging besproken in de kringbesturen. In december volgt vervolgens vaststelling van de financiële zaken tijdens de Algemene Ledenvergadering. Vooruitlopend hierop heeft het Hoofdbestuur kunnen vaststellen dat de financiën op orde zijn. Het boekjaar 2012 is met een positief resultaat afgesloten en voor 2014 kon een sluitende begroting gepresenteerd worden. Het hoofdbestuur is ook geïnformeerd over de verzending van de laatste vakheffingsnota’s door het Productschap Tuinbouw. Tot en met 2010 was de vakheffing in de bloembollensector gebaseerd op omzet. Na 2010 was dit juridisch niet meer mogelijk en is de vakheffing omgezet in een areaalheffing. Ook is toen besloten om de opbrengst van de vakheffing te halveren aangezien promotie niet meer uit de vakheffing gefinancierd kon worden. Na deze besluiten is de wijziging van de systematiek door het productschap ter goedkeuring voorgelegd aan Brussel. Vorige maand is bekend geworden dat deze goedkeuring eindelijk is ontvangen en dat de vakheffingnota’s over de jaren 2011 en 2012 op korte termijn door het Productschap verzonden kunnen worden. Naar verwachting wordt de nota over 2011 in oktober/november verzonden waarna de nota over 2012 in januari volgend jaar zal volgen.

Frank Uittenboogaard:

‘Erwiniatoets echt nodig’ Afgelopen voorjaar stemden de hyacintentelers in met een verplichte toets van werkbollen op Erwinia. Tijdens de afgelopen vergadering van het bestuur van de KAVB-productgroep Hyacint werd over de voortgang van de toets gesproken. Duidelijk werd dat de belangstelling om aan de toets mee te doen minder groot is dan verwacht. Dat is jammer, vindt bestuurslid Frank Uittenboogaard uit Noordwijkerhout. “Deze zomer viel het in ons exportbedrijf en bij collega-bedrijven weer niet mee met Erwinia. We kunnen onze ogen wel sluiten voor dit probleem, omdat door de matige oogst er geen bollen over waren, maar nu zijn er wellicht bollen gebruikt die niet goed zijn, met een grote kans op vervolgschade. Dit is voor de export gewoon funest. En dus is de Erwiniatoets echt nodig voor werkbollen. Als er een te hoog percentage Erwinia in de werkbollen zit dan is het beter om zo’n partij niet te gebruiken. Het onderzoek heeft immers duidelijk later zien dat het er dan ook gewoon uitkomt in de jaren erna. Door te toetsen kunnen we met elkaar zorgen voor een gezond product, waar de droogverkoop ook weer mee uit de voeten kan.” Het bestuur van de productgroep zal na een jaar deze toets evalueren.

Inzenden te registeren cultivars Ondernemers kunnen tot 15 oktober (tulp, narcis) of 1 november (overige voorjaarsbloeiers) nieuwe cultivars ter registratie opsturen naar de KAVB. Het is vaak in uw eigen belang dat cultivars geregistreerd zijn. Registratie is vaak een belangrijk gegeven voor teelt en handel. U kunt uw verscheidenheden afgeven of versturen naar het KAVB-secretariaat, Weersteinstraat 10 A in Hillegom. Wanneer u meer wilt weten over het registratie proces en de daar aan verbonden kosten kunt u op onze website kijken: www.kavb.nl. KAVB-leden betalen een aanzienlijk lager bedrag dan niet-leden. Op diezelfde pagina staat ook het aanmeldingsformulier in Pdf of Word format. Uiteraard kunt u ook bloembollen ter identificatie insturen. Daar betaalt u evenveel voor als voor registratie opplant. Voor vragen kunt u terecht bij Saskia Bodegom bodegom@ kavb.nl , Stan van Oers [email protected] of Johan van Scheepen [email protected] .

Nico Nijssen overleden

KONINKLIJKE ALGEMEENE VEREENIGING VOOR BLOEMBOLLENCULTUUR Postbus 175 • 2180 AD Hillegom • Bezoekadres: Weeresteinstraat 10a • 2181 GA Hillegom, telefoon (0252) 536 950 • fax (0252) 536 951 • e-mail: [email protected]


Foto: Arie Dwarswaard

In zijn woonplaats Velserbroek is op 15 september de heer Nicolaas Anthonius Nijssen overleden. Hij is bijna 93 jaar geworden. Nico Nijssen was een van de firmanten van de firma Ant. Nijssen & Zn. uit Santpoort. Binnen dat bedrijf was hij verantwoordelijk voor de kwekerij. Op een bedrijf waar ook werd geëxporteerd was dat niet altijd een gemakkelijke positie. Naast de teelt legde hij zich ook toe op de veredeling van tulpen en gladiolen. Ongetwijfeld zijn meest succesvolle aanwinst was de tulp ‘Monte Carlo’, waar op enig moment zo’n 600 ha van stond. Andere cultivars die hij selecteerde waren onder meer ‘Thule’ en ‘Stockholm’. Ook de hyacint ‘Attila’ kwam van zijn hand. Zijn sortimentskennis was groot, en op die kennis werd vanuit de diverse gewascommissies van de KAVB meermalen een beroep gedaan. Ook andere organisaties konden van zijn deskundigheid gebruik maken. In 2008 kreeg hij de Dixpenning van de KAVB voor zijn veredelingswerk.

www.kavb.nl

Programma KAVB-Jong! Netwerkgroep 2013-2014 De Netwerkgroep van KAVB-Jong! biedt een programma waarin ondernemersvaardigheden centraal staan. Hierin komen kennis, kunde en vaardigheden samen. De inbreng van de deelnemers speelt een belangrijke rol, evenals het netwerken en van elkaar leren. Doel van de workshops is het ondernemerschap en managementvaardigheden te verbreden en te verdiepen. In een open sfeer kunnen de deelnemers hun eigen ervaringen delen en vragen stellen. Bedrijfsbezoeken staan in het teken van ‘kijken in de keuken van andere bedrijven’ om zo kennis en inspiratie op te doen voor het eigen bedrijf.

15 oktober 2013

Creativiteit en innovatie Stimuleer je creativiteit binnen je onderneming en kom tot innovatieve ideeën door anders te kijken: niet out-of-the-box, maar into-the-box. Onder leiding van Gert Poppe (consultant en (team-) coach) leer en ervaar je hoe je op een nieuwe manier kunt kijken naar je eigen bedrijf en vastgeroeste patronen kunt doorbreken.

26 november 2013

Ondernemen midden in de maatschappij Hoe zorg je als ondernemer dat je op een positieve manier in de maatschappij staat en dat dit ook door je omgeving zo gezien wordt? Hoe ga je om met negatieve publiciteit, wat kun je met buren en actiegroepen en hoe kun je, samen met je medewerkers, zorgen voor een goed imago van je bedrijf en de sector? Sjaak Langeslag (voormalig KAVB-voorzitter) neemt je mee in een analyse en het maken van een ‘aanvalsplan’.

10 december 2013

Bedrijfsbezoek

14 januari 2014

Omgaan met lastige situaties Hoe spreek je een wel goed werkende maar nonchalante werknemer aan? Hoe ga je om met een verschil van inzicht met je vader? Hoe kun je reageren op een onredelijke milieugroep? In deze workshop onder leiding van Mick Nolte (organisatie-adviseur) gaan we de praktijk naar binnen halen en leren hoe je daar effectief mee om kunt gaan. In het vorige seizoen is de intensieve workshop met Mick Nolte door de deelnemers omschreven als “toepasbaar voor jezelf en het bedrijf”. Op dat thema gaan we door.

11 februari 2014

Denk aan jezelf, dus werk samen! Je hebt de zaken als ondernemer prima voor elkaar. Je hebt voldoende eigen klanten, een prima afzet, en elk jaar een mooie productie. Je weet waar je heen wilt met het bedrijf en heeft niemand nodig. Dan is deze workshop iets voor jou. Peter van Boekel (ondernemer en onafhankelijk adviseur) belicht het onderwerp samenwerking aan de hand van een aantal aansprekende samenwerkingsverbanden uit de praktijk: wat ging eraan vooraf? Hoe verliep het proces? Wat kwam eruit? Samenwerkingsvormen, aanpak en strategieën komen aan bod. Voor alle ondernemers die aan zichzelf willen denken.

11 maart 2014

Recht is recht Wat is je juridische positie? Hoe voorkom je geschillen? Wat zijn do’s en don’ts bij het uitbrengen of ontvangen van reclames? In deze workshop gaat mr. Erik Sweep (Oomen & Sweep Advocaten) in op het recht in de bloembollen. Voor iedereen die ook juridisch stevig in zijn schoenen wil staan.

22 april 2014

Een kijkje achter de groene schermen bij de Efteling Attractiepark de Efteling in Kaatsheuvel besteedt veel aandacht aan groen in het park. Bloembollen spelen daarbij een prominente rol. Het hoofd groenvoorziening en de landschapsbeheerder van de Efteling geven ons een kijkje achter de ‘tuinschermen’. Welke rol speelt groen en beplanting in de Efteling en wat is de filosofie daarachter?

De workshops vinden plaats bij de Rabobank in Hoorn en duren van 16.00-20.30 uur. Bij de workshops zijn maaltijden inbegrepen. Bedrijfsbezoeken vinden veelal in de middag plaats. De kosten voor deelname aan de netwerkgroep bedragen 500,- euro (excl. BTW). KAVB-leden kunnen zich aanmelden voor de Netwerkgroep. Nadere informatie: Danielle Kroes of Stan van Oers. (beiden via tel. 0252-536950)


Voor het

SCHUBBEN

van Uw

LELIES KASSENBOUW, NIEUW EN GEBRUIKT

ARIE TUIN

0048 601 159 267 [email protected]

Kistenfabriek M. Bakker & Zonen BV Kisten - pallets - voorraadkisten - exportkratten Akervoorderlaan 2 - 2161 DS Lisse - tel: 0252-211114 - fax: 0252-211115 Sinds 1914

www.kistenfabriek.nl

[email protected]

Industrieplaten, Keerwanden en Verholen goten bestellen? Ruud Kappe bellen!

,

Zilk AV De 1 9 1 2 , 72 inweg 3 252) 516027. Zilkerdu Tel.: (0

Tel. 0252 - 21 23 22 - Mob. 06 - 496 33 866

Macro geperforeerde bloembollenzakjes (

Standaard formaten: 15 x 25 cm 18 x 35 cm 23 x 40 cm

,

Naast de uitgebreide kennis en ervaring op ons vakgebied onderscheiden wij ons door het bedenken van creatieve oplossingen, het leveren van kwaliteit en het verlenen van snelle service. ° KLIMAATBEHEERSING ° CO2- EN ETHYLEENREGELING ° KRACHT-, LICHT- EN

HUISINSTALLATIES ° PROGRAMMA’S VOOR

BOLLENCELLEN EN KASSEN ° ZONNEPANELEN ° KEURING EN INSPECTIE VAN

INSTALLATIES ° ADVISERING

T 0252 419027 F 0252 415273

I www.europak.nl E [email protected]

Zandvaart 25, 1764 NK Breezand Telefoon: (0223) 52 1500

[email protected] www.kaandorp-wijnker.nl

bespaar ik

substantieel op mijn handling-, transporten bewaarkosten van leliebollen?

Samen met CNB CBN kan leliebollen bewaren zonder finpeat. De bollen worden in optimale conditie gehouden door gebruik te maken van de gepatenteerde CNB UltraMist® techniek. Hiermee kunnen 20% tot 30% meer bollen in een krat bewaard worden. Tel uit uw winst, niet alleen op bewaring, maar ook op handling- en transportkosten. Zonder kwaliteitsverlies en zonder een financiële investering van uw kant. Koel- en preparatiebedrijf

t Professioneel advies t Koelen en prepareren tulpen en lelies t ULO- en ijsbewaring t CNB UltraMist® t Op- en overslag activiteiten t Inklaring t Verzending voor export t Celverhuur t Ruimteverhuur t Online administratie Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.

Veilingweg 1 1611 BN Bovenkarspel Tel. +31 (0)228 53 01 30

cnb.nl

Trekkers te koop gevraagd

Voor export alle types • • • •

Massey Ferguson John Deere Same Universal / UTB

• • • •

Landini Ford Fiat Zetor

Schade, roest of mankementen geen bezwaar. U kunt alles aanbieden! H&G Exporttractors Abbestederweg 30 B T 06 10922015

1759 NB Callantsoog T 06 53672173

www.exporttractors.nl

(%2%.,%,)%+7%+%23 "%.45/0:/%+.!!26!+-%.3%.6//2%%. 4)*$%,)*+/&6!34$)%.346%2"!.$ 0,!!43$!.576!#!452%).(%44)*$3#(2)&4

"LOEMBOLLEN6ISIE (ETMEESTCOMPLETEVAKBLADVOORDEBLOEMBOLLEN ENVASTEPLANTENSECTOR 6OORMEERINFORMATIEOVERADVERTENTIEPRIJZENED NEEMCONTACTOPMET2UUDVAN6IERSEN

Heeft nog ruimte in zijn rooiwerkzaamheden van spoorbreedte 150. Wil u het rooien uitbesteden of deels uitbesteden? Wij rooien in de NOP en in de Flevo. Meer info? Bel 0622945473

"UREAU6AN6LIETBV 0OSTBUS !!:ANDVOORT 4EL &AX % MAILRVANVIERSEN BUREAUVANVLIETCOM

Ontdek de vloeibare kracht van Ridomil Gold Het vloeibare Ridomil Gold is al jaren een vaste waarde voor bollentelers en de broeierij. Zo is Ridomil Gold in de teelt van irissen, krokussen en hyacinten onmisbaar tegen Pythium. En ook in de broeierij op kisten kunt u het inzetten in de teelt van tulpen, irissen en lelies. Ridomil Gold is makkelijk in gebruik, efficiënt en zeer krachtig. Ontdek het zelf.

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom. Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl. Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/ TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

TM

Lees vóór gebruik eerst het etiket.

RUD-ADV-BBV-170811

‘Rudis is voor ons de standaard in de bolontsmetting’

“Uitval kost veel geld en vermindert de kwaliteit van ons product. We willen er alles aan doen om dit te beperken. Een belangrijke schakel is de toepassing van Rudis, waarmee we het maximale uit de bolontsmetting halen. Rudis is voor ons de best mogelijke optie ter bestrijding van zuur, waarbij de lengtewerking vooral zeer belangrijk is om het ‘late’ zuur tegen te gaan. Rudis heeft ook een duidelijke meerwaarde in de beperking van uitschot veroorzaakt door Rhizoctonia.”

Rudis in ‘t kort:

• toepasbaar kort voor het planten • uitstekende werking op o.a. Fusarium en Rhizoctonia • voor een oogst van topkwaliteit

Fa. Burger Valkkoog-Espel, 120 ha. bloembollen

www.bayercropscience.nl

MARISKA DRESCHLER: TECHNIEKBEURS RAI NIEUWE START

Recommend Documents