Marinus van den Berg: Luisteren als beroep Door Sjoukje Halbertsma

130464 IDA-november-3_IDA 28-10-13 11:25 Pagina 1

idA in dit Amsterdam

jaargang 52 november 2013

10

maandblad van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam

Luisteren is niet vanzelfsprekend, beluisterd worden evenmin. Luisteren is een oefening in afstemmen op elkaar. Luisteren is langzaam opengaan: een mens is niet open maar kan open gaan. De vreugde van het luisteren is

INHOUD Begrip voor zoekers en twijfelaars – 2 Biografie Huub Oosterhuis – 4 Uit de kerkenraad – 5 In Memoriam – 6 Gemeente in beweging – 7 10de Assemblee Wereldraad van Kerken – 9 Column – 9 Preek van de loser – 10 Agenda – 11 Kerkdiensten en Collectebestemmingen – 12

dat je je openstelt voor elkaar, het is de vreugde van je gezien en gehoord voelen.

Algemene Ledenvergadering Zondag 10 november om 12.00 uur in de Singelkerk

Marinus van den Berg: Luisteren als beroep Door Sjoukje Halbertsma Priester Marinus van den Berg (Wijhe 1947) studeerde aan de Katholieke Theologische Hogeschool Utrecht. Tijdens zijn studie heeft hij ook een jaar aan Yale University (VS) doorgebracht. Het onderwerp ‘The patiënt as a teacher’ gedoceerd door Henri Nouen is van cruciaal belang voor hem geweest. Bij zijn terugkomst in Nederland in 1974 besloot hij zijn afstudeerscriptie te schrijven over rouw. Van den Berg is een deskundige geworden op het gebied van verlies en rouwverwerking en werkt als hulpverlener voornamelijk in de palliatieve zorg. Hij helpt mensen persoonlijk en geeft cursussen en lezingen. Volgens Van den Berg is het essentieel dat je als hulpverlener goed kan luisteren. Je instelling moet zijn: luisteren. Van den Berg: “We weten altijd zo goed het juiste antwoord voor een ander die verdriet heeft. Maar op veel vragen is geen eenduidig antwoord mogelijk. Een patiënt wil meestal ook helemaal geen antwoorden, luisteren is veel belangrijker. Je verhaal kwijt kunnen, gehoord worden. Met andere woorden luisteren en beluisterd worden. Zo komt de patiënt zelf op het beste antwoord dat bij hem of haar past. Als hulpverlener moet je je hiervoor kunnen openstellen zodat de ander zich gezien en gehoord voelt.” Het is niet altijd makkelijk om alleen

richtingloos zijn; woorden, niet te veel, kunnen dan wel richting geven. Eva de Mooij (muziektherapeut en zangeres) heeft enkele van zijn teksten op muziek gezet. Dit heeft geresulteerd in een boek met cd.: “De vreugde van maar te luisteren; soms zit ik vol en ben luisteren.” Met muziek bereik je andere ik te moe om nog verder te luisteren. Je lagen. Soms kun je woorden alleen niet moet dicht bij jezelf blijven en goed je verdragen. De liederen zijn niet bedoeld grenzen kennen anders houd je het niet voor het zingen in de kerk. Meer voor vol. Ik word ook wel onaangekondigd speciale bijeenkomsten. De liederen gebeld, dan moet je durven zeggen: verstillen heel erg. Ze zijn bedoeld voor “Nu even niet, mijn energie is op”. jezelf, voor het mijmeren. Om de meerwaarde van alleen maar luisteren te Wordt er ook weleens naar u geluisterd? ontdekken. Dit is niet de eerste bundel Van den Berg: “Gelukkig heb ik goede van Van den Berg over luisteren. Zijn vrienden, waar ik mijn verhaal kwijt kan. boek ‘Woorden in stilte’ is alweer aan En verder maak ik veel mee, dat geeft de 8e druk toe en samen met De Mooij afleiding. Humor is in dit werk zeer heeft hij twee jaar geleden de bundel belangrijk en gelukkig beschik ik “Luisterend leren leven” uitgebracht. hierover. En het gaat niet alleen maar over verdriet hoor! Van je afschrijven Op zondag 3 november om 14.00 uur helpt ook.” Hij heeft zijn gedachten in de Doopsgezinde Kerk aan het Singel over luisteren op papier gezet. is iedereen van harte welkom om te komen luisteren naar de teksten en de Van den Berg: “Ik ben een passieve liederen. Eva de Mooij zal de liederen muziekliefhebber. De klaagliederen van zelf ten gehore brengen, begeleid door John Dowland uit de 16e – 17e eeuw de zangeressen Magriet Prins, Joosje van vind ik schitterend. Het klagen wordt Dooren en op piano Simon Lelieveldt. herhaald en herhaald. Zo ontstaat er Marinus van den Berg is dan zelf ook ruimte voor verdriet. Verdriet kan heel aanwezig. I N DIT AMSTERDAM NOVEMBER – 1


Deze maand wordt de – even bejubelde als misprezen – katholieke theoloog Huub Oosterhuis tachtig jaar. Ter gelegenheid van zijn verjaardag verscheen er al een biografie (‘De paus van Amsterdam’) over hem en wordt er door de media veel aandacht besteed aan deze dichter en theoloog. Bij die aandacht wil ons maandblad idA niet achterblijven en werd aan drie Doopsgezinde musici gevraagd wat zij van Oosterhuis’ oeuvre vinden.

Oosterhuis (80) in zijn liederen:

Begrip voor zoekers en twijfelaars Door Frits Groeneveld

“Wat ik in Oosterhuis zo waardeer is dat hij liederen heeft geschreven die niet bol van de zekerheden staan, maar begrip tonen voor het gelovige zoeken van mensen en voor de twijfel die onder mensen leeft. Die ruimte zie je misschien nog wel het best in Oosterhuis’ lied Ik sta voor u in leegte en gemis, vreemd is uw naam, onvindbaar zijn uw wegen (Liedboek 942, Tussentijds 205)”. Als het om kerkelijke muziek en om liederen voor kerkelijk gebruik gaat, is ds Machteld van Woerden als vrijwel geen ander tot oordelen bevoegd. Ze is namelijk zowel beroepstheoloog als beroepsmusicus. Machteld studeerde in de jaren ’60 en ’70 theologie in Amsterdam en sloot haar studie af met een scriptie over het “religieus socialisme” van de Zwitserse theoloog Leonhard Ragaz. In diezelfde tijd studeerde zij solozang aan het Amsterdamse conservatorium en behaalde de status van “uitvoerend musicus”. Na een paar jaar praktiserend theoloog te zijn geweest, koos zij in 1982 voor een fulltime muziekcarrière. Vele jaren zong zij in het Quink Vocaal Ensemble en maakte zij deel uit van het Groot Omroepkoor. Toen zij haar muzikale loopbaan in 2006 afsloot, werd zij voorganger, annex voorzanger bij de Doopsgezinde gemeente van Baarn en Soest, een kleine, hechte geloofsgemeenschap die ze waarschijnlijk tot medio 2015 zal blijven dienen.

2 – I N DIT AMSTERDAM NOVEMBER

Onvriendelijkheden Baarnse gemeenteleden herinneren zich nog goed hoe het was toen Machteld van Woerden in 2006 hun predikant werd. Ineens stond daar een zangeres op de kansel die de gemeente wist mee te trekken in haar muzikale enthousiasme. Wat het Oosterhuis repertoire betreft, is ds Van Woerden dankbaar gestemd. “Ik weet wel dat er liederen van hem zijn die wegens vermeende vrouwonvriendelijkheden niet in het nieuwe Liedboek zijn opgenomen, maar in het algemeen verdient zijn werk toch veel lof. Zij het met deze aantekening dat sommige liederen meer geschikt zijn om door een koor dan door ongeoefenden gezongen te worden”. Van Oosterhuis’ liederen houdt Machteld van Woerden het allermeest van De steppe zal bloeien (608 in het Nieuwe liedboek), van Licht dat ons aanstoot in de morgen (601) en van Hij die gesproken heeft een woord dat gaat (362). En waar het om lied 362 gaat, wijst ze met nadruk op de woorden over de “hartstocht voor gerechtigheid” in het derde couplet. Hoofddorp “Meezingen doe ik natuurlijk niet. Daar ben ik niet voor. Ik ben er uitsluitend om het zingen van de gemeente te begeleiden. Verder zorg ik voor het orgelspel na de preek en bij het begin en het eind van de dienst”. Aan het

woord is dr. Simon Groenveld, organist van de Doopsgezinde gemeente Haarlemmermeer in Hoofddorp. Als historicus was Simon Groenveld tot voor kort hoogleraar in Leiden in de vaderlandse geschiedenis van de 16de, 17de en 18de eeuw. Zijn tweede grote liefde is orgelspelen. “Dat doe ik al vele, vele jaren in Doopsgezinde gemeenten. Eerst in TuindorpOostzaan, in Amsterdam-Noord, af en toe in de Singelkerk en in het Menno Simonshuis in AmsterdamBuitenveldert. En sinds negentien jaar in Hoofddorp”. Het gesprek gaat over de 80ste verjaardag van Huub Oosterhuis en in het bijzonder over diens bijdrage aan het liederenrepertoire in de kerken. Al pratend blijkt wel dat Groenveld het oude Liedboek voor de kerken (1973) en de bundel Tussentijds (2005) waarin veel liederen van Oosterhuis staan, als zijn broekzak kent. Aan het nieuwe Liedboek (2013) moet hij echter nog even wennen. “Wat de heren tekstdichters op papier zetten, daar gaat het mij eigenlijk niet om. Voor mij is uitsluitend van belang of het gezongen kan worden. Sommige dichters zoals Jan Wit (1914-1980), Jan Willem Schulte Nordholt (1920-1995) en Ad den Besten (1923) waren heel goed in de combinatie van tekst en


melodie. Maar helaas is dat bij Huub Oosterhuis een stuk minder het geval. Sommige Oosterhuisliederen zijn erg moeilijk te zingen omdat de melodie dikwijls veel te hoog gaat, alsof ze voor koren zijn geschreven terwijl van andere liederen de teksten soms nauwelijks te begrijpen zijn. Kijk nou eens naar dat heel populaire en heel goed zingbare lied Licht dat ons aanstoot in de morgen (601 in het nieuwe Liedboek) waarvan de tekst bijna woord voor woord onbegrijpelijk is”. Groenveld vindt Oosterhuis’ teksten veelal erg gekunsteld, alsof hij er nauwelijks over heeft nagedacht dat ze voor de mensen in de kerk ook te verstaan en te volgen moeten zijn. “Als je goed oplet wat er in zijn teksten staat, dan merk je hoe uitgesproken katholiek hij nog altijd is”. Opperzangmeester “Er is veel in Oosterhuis’ werk, dat mij aanspreekt”, zegt Fred Matter, “maar misschien wel evenveel waarachter ik een soort automatische piloot vermoed: mooi ronkende zinnen waar ook andere hadden kunnen staan”. Fred Matter is musicoloog, heeft muziekwetenschappen gestudeerd. Bovendien is hij (zo schat ik hem in) het muzikale geweten van de Doopsgezinde gemeente BussumNaarden. “Ik ben hier zo’n beetje de ‘opperzangmeester’” zegt hij half schertsend, half serieus.

Oosterhuis heeft altijd veel irritatie opgeroepen, zegt Matter. “De ‘Oosterhuis-allergie’ is al zo oud als zijn werk en wordt nog altijd breed gedragen. Ik ken geen religieus dichter voor wie dat in die mate geldt. Dat heeft beslist ook te maken met de muziek bij zijn teksten. Want al wordt Oosterhuis gewoonlijk een lieddichter genoemd, driekwart van zijn werk bestaat uit niet-strofische liturgische gezangen, en die stellen muzikaal totaal andere eisen. De breed uitwaaierende, ongerichte melodieën van iemand als Antoine Oomen zijn een regelrechte ramp voor een coupletlied, nog afgezien van de overdosis aan kruisen en mollen die Oomen voorschrijft. Bernard Huijbers had dat beter begrepen, lange tijd Oosterhuis’ muzikale alter ego. Met veel liedmelodieën van zijn hand is niets mis, al hoor je zijn allerbekendste melodie zelden zonder fout of hapering zingen (LvdK 487, De Heer heeft mij gezien en onverwacht …)”. De Bussumse opperzangmeester zegt zich wel eens af te vragen of Oosterhuis zich bewust was van wat ‘zijn’ musici met zijn teksten

uitspookten. “Is hij eigenlijk zelf wel muzikaal? Te oordelen naar sommige teksten die hij op bestaande melodieën heeft geschreven, ben ik daar niet zo zeker van. In Tussentijds nr.10 (Zomaar een dak boven wat hoofden) en nr.191 (Nu nog met halve woorden) staan dingen die echt niet kloppen. En een lied als “Zij die stom zijn” (Verzameld Liedboek, nr. 209; op de melodie van psalm 47) is werkelijk tenenkrommend. Oosterhuis’ confrater Tom Naastepad had in dat opzicht een veel gelukkiger hand en oor. En misschien ook meer zelfkritisch vermogen”. Matters conclusie is dat Oosterhuis’ beste liederen vooral die zijn die ook goede melodieën hebben. “Gelukkig zijn die er genoeg, in het oude en het nieuwe liedboek en in Tussentijds. Prachtig heb ik altijd gevonden Hij ging van stad tot stad (Tussentijds 144) maar die schitterende melodie van Henk in ’t Veld is in het nieuwste liedboek (391) vervangen door een ouder misbaksel van Huijbers. Daar begrijp ik dus niets van.”

I N DIT AMSTERDAM NOVEMBER – 3


Presentatie van de biografie van Huub Oosterhuis Door Mieke Krebbe Velen van ons, en misschien wel allen, kennen de liederen van Huub Oosterhuis. Menigmaal wordt in de dienst een van zijn liederen gezongen. In het Liedboek voor de Kerken (1973) zijn 15 liederen van hem opgenomen en ook in Tussentijds staan verschillende liederen van zijn hand.

Een paar van de bekendste liederen zijn: Licht dat ons aanstoot in de morgen (LvdK) en Wonen overal nergens thuis (Tussentijds). Maar wie kent Huub Oosterhuis als mens? Op 17 oktober werd de biografie van Oosterhuis gepresenteerd in de Ignatiuskapel – thans aula van het Montessorilyceum in Amsterdam. Op 1 november werd Oosterhuis 80 jaar. Om de presentatie met tekst en muziek te omlijsten waren uitgenodigd Ger Groot (filosoof), Henk Hillenaar (voorganger in de Dominicus), Anja Meulenbelt (SP) en het koor van de Studentenecclesia. Er waren ca. 150 mensen afgekomen op deze feestelijke presentatie. Tijdens het voorstelrondje

deelde Anja Meulenbelt mee dat zij niet aan dit feestje mee wilde doen. In voorpublicaties over het boek, onder andere in Trouw, was op basis van citaten uit het boek een beeld van Huub Oosterhuis geschetst alsof hij een fervent Maoïst was. Ze verliet boos het podium, maar niet de zaal. Daarna kwamen de vrienden van Oosterhuis aan het woord. Zij haalden herinneringen aan Oosterhuis op en vertelden hoe hij hun levensfilosofie, theologie en geloof had beïnvloed. In 1972 had Ger Groot in de NRC Zien soms even van Oosterhuis genoemd als het boek dat het meeste indruk op hem had gemaakt en Henk Hillenaar vertelde dat zijn theologie sterk veranderd was door het lezen

van de gedichten van Oosterhuis. Tussen de sprekers zong het koor steeds twee liederen. Uiteindelijk werd het ook een beetje een feestje voor Marc van Dijk, die gefeliciteerd werd door zijn ouders. Hij had tien jaar aan dit boek gewerkt en nu was het dan eindelijk af. Zij boden de gasten een glaasje aan ter afsluiting van de bijeenkomst. Op de website van de uitgever: Niet roomser dan de paus. Wel linkser. De Paus van Amsterdam. Biografie van Huub Oosterhuis. Amsterdam, Atlas/Contact, 2013. Paperback, 480 blz., ISBN 9789045023366. € 24,95.

Als kind zette ik wel eens een theemuts op mijn hoofd, en dan vroeg ik mijn moeder: “Hoe oud moet je zijn om

Opbrengst collecten in euro’s 2013 (kwartaal 1+2+3) Gemeente Projecten

priester te worden?” “Vierentwintig,” zei ze. “Vierentwintig priester, vijfentwintig pastoor, zesentwintig deken,

– Singelkerk – Menno Simonshuis – Noord Meerpad Totaal Eigen gemeente + projecten

3.617,57 490,59 532,00 4.640,16

3.869,31 692,40 768,78 5.330,49 9.970,65

2012 (kwartaal 1+2+3) Gemeente Projecten 3.226,12 512,90 745,63 4.494,65

4.206,40 620,25 803,66 5.630,31 10.124,96

zevenentwintig bisschop, achtentwintig paus.” “Wat verbeeld jij je wel?” zei ze. Ze vond het hoogmoed, of zoiets.’ Uit: Marc van Dijk, De paus van Amsterdam. Biografie van Huub Oosterhuis


Opbrengst collecten t.b.v. projecten 3e kwartaal 2013 – – – – – – – –

ADS, Broederschapscollecte Past.Diaconaal Fonds St. Jongerencultuur Fonds Jeanette Noël Huis Amsterdam Paraguay Hospital Mennonita Doopsgezinde Zending Amsterdam St. DG Wereldwerk Vredesweek Rampen wereldwijd coll. 29/9/2013 Vredesweek Vesper 25/9, IKV-Pax Christi Totaal

184,82 168,70 261,44 310,57 263,23 247,50 135,39 81,80 1.653,45


Uit de kerkenraad

Uit de kerkenraad

Algemene Ledenvergadering

Ledenbijdrage In de oktober vergadering van de kerkenraad hebben we onder andere gesproken over de ledenbijdrage. Vorig jaar heeft Ineke Voncken alle niet betalende leden en vrienden aangeschreven en dit is zeer succesvol gebleken. Dit jaar is er nog geen brief verzonden naar de leden en dat zien we in het achterblijven van de ledenbijdrage. Dit jaar gaat Ineke Voncken dit nogmaals op zich nemen maar we zoeken nog iemand die de grootboekhouder hier in 2014 in wil ondersteunen.

Concept Agenda van de Algemene Ledenvergadering van de Doopsgezinde Gemeente Amsterdam op 10 november 2013:

Geboortedankzegging Tijdens de voorbereiding van de Geboortedankzeggingsdienst van oktober 2013 kwam ter sprake dat het zich soms voordoet dat ouders niet willen deelnemen aan de geboortedankzeggingsdienst maar hun dankbaarheid voor hun kind(eren) graag op een andere manier willen delen. Er is voorgesteld om indien dit zich voordoet er een voorgesprek met de predikant plaatsvindt waarna vervolgens de namen van de kinderen worden genoemd tijdens de voorbeden in de dienst. De ouders schrijven dan na afloop van de dienst de namen van de kinderen in het kinderboek. De kerkenraad heeft hier mee ingestemd. Fonds Bilthoven Luc Wieringa vertrekt uit het bestuur van het fonds Bilthoven en we zoeken nog een opvolger. Mocht u geïnteresseerd zijn of geschikte kandidaten weten dan kunt u contact opnemen met Gerrit Visser. Indonesië De commissie Indonesië wil op een vernieuwende manier samenwerken met de Doopsgezinde broederschappen in Indonesië. Een van de speerpunten van deze commissie voor het komende jaar is via contacten van onderop via gemeenten te werken aan nieuwe contacten tussen Nederlandse en Indonesische Doopsgezinde gemeenten, individuele broeders en zusters en ook jonge mensen (jongeren en jong volwassen) uit de twee continenten. Volgend jaar komt een groep van zes personen uit verschillende doopsgezinde gemeenten voor een periode van maximaal 7/8 dagen naar Nederland Wij zijn door de organisatie benadert om een bijdrage te leveren aan dit bezoek. Afhankelijk van de samenstelling van de delegatie zullen we leden en vrienden benaderen om mee te werken aan dit bezoek. Zodra we meer weten hoort u van ons. Broederschapsraad Bart Fokkens is voorgedragen als toekomstig lid voor de broederschapsraad. We hebben goede hoop dat hij wordt aangenomen als lid van de broederschapsraad maar dit betekent tegelijkertijd dat hij zijn functie als kerkenraadslid zal neerleggen. Dit betekent dat we per 1 januari een vacature hebben binnen de kerkenraad.

1 2 3 4 5 6 7 8

– – – – – – – –

Opening Inleiding Notulen ALV 21 april 2013** Ingekomen stukken Mededelingen Frequentie ALV Tussenstand speerpunten 2013-2014 Dispensatie kerkenraadsleden Marion Slotboom en Bart Admiraal 9 – Naamgeving gemeente 10 – Bespreking van punten van de Broederschapsvergadering van 23 november as. 11 – Jaarrekening a. Jaarrekening 2012* b. Verslag van de financiële controlecommissie* c. Goedkeuring van de jaarrekening* d. Decharge van de Grootboekhouder over 2012 e. Voordracht van de vacaturecommissie voor nieuwe leden voor de financiële controlecommissie 12 – Begroting 2014 – toelichting door de Grootboekhouder, Gerrit Visser 13 – Rondvraag en Sluiting * deze stukken worden ter vergadering uitgereikt ** De notulen liggen vanaf 1 november in de kosterij. Als u niet in staat bent dit stuk op te halen kunt u vragen of het secretariaat het u toestuurt (020-6246573).

Doopsgezind Amsterdam De kerkenraad stelt een nieuwe roepnaam voor: Doopsgezind Amsterdam. Voorafgaand aan dit voorstel heeft er een breed debat plaatsgevonden in de kerkenraad. Al in 2012 constateerde de kerkenraad dat de naamvoering VDGA te anoniem was. De kern van wat wij als Gemeente zijn, wordt gebundeld in de woorden Doopsgezind Amsterdam. Het is bondig genoeg om in publicaties voluit te schrijven en voorkomt het gebruik van een simpele anonieme afkorting. En de bekendheid van onze website www.doopsgezind-amsterdam.nl wordt vergroot. Onze statutaire naam, Vereenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam, blijft ongewijzigd. Deze traditionele naam gebruiken we in officiële documenten en in de opmaak van drukwerk en onze nieuwe website. Uiteraard blijven we het woord Gemeente onderling gebruiken. De kerkenraad hoopt tijdens de ALV een levendig debat over onze naamvoering. Wilt u meepraten, kom op zondag 10 november naar de Singelkerk! De ALV begint aansluitend op de dienst en het koffiedrinken, rond 12:00 uur.



In Memoriam Roeloffina Pot

Een lichtje hier voor een lichtje daar...

In 2011 waren zr Grietje Gerringa en ik bij haar. We vierden haar 90ste verjaardag, met thee en een kletskop. Zr Pot wilde liever geen bloemen (‘ik heb ze al zo vaak van de gemeente gekregen’) en zo ging er die zondag een kaart na de dienst rond.

De adventsster van de Hernhutters (het kerkgenootschap van de Evangelische Broedergemeente) schijnt met kerst in vele huizen en kerken. Deze prachtige ster is (in allerlei soorten, kleuren en maten) te koop bij het Zeister Zendingsgenootschap van de Hernhutters. Een mooi cadeau!

8-02-1921

Pieter Eric Treffers Afgelopen 26 oktober namen we in een volle Singelkerk afscheid van br Pieter Treffers. Br Treffers was trouw lid van de Gemeente en vaak in de diensten aanwezig, zeker in de tijd dat zijn eerste vrouw Nine Treffers-Mesdag nog verbonden was aan de Gemeente als één van de predikanten. Pieter Treffers was in 1954 gedoopt in Zeist, door zijn latere schoonvader ds Mesdag. Na zijn studie geneeskunde vertrok hij eerst voor korte tijd naar Emmen, maar daarna naar Sumatra in Indonesië waar hij als zendingsarts werkzaam was. Toen hij ten gevolge van de Nieuw Guinea-crisis daar niet kon blijven werd hij werkzaam in Amsterdam, waar hij uiteindelijk hoogleraar gynaecologie en verloskunde werd in wat nu het AMC is. Voor Pieter was geboorte vooral een natuurlijk, fysiologisch proces, en in principe niet iets medisch. Zo sprak hij dan ook nooit van 'kinderen halen'. Hij zag geboorte iets als een proces 'waar je eventueel bij mocht zijn'. Pieter was in de Gemeente altijd wat meer op de achtergrond. Hij had moeite met het persoonlijke Godsbeeld, zoals dat in de traditie van de kerk gebruikelijk is. En daar vanuit had hij ook moeite met een aantal onderdelen van de liturgie op zondagmorgen. Voor hem was God zó iets groots en onbegrijpelijks en ondoorgrondelijks, dat hij er niet teveel over wilde zeggen. En tegelijkertijd kwam hij heel graag naar de kerk. Op zondagmorgen was hij er dan ook vooral voor de preek, zoals hij zei. Hij prees zich gelukkig met zijn tweede vrouw Ettie, met wie hij vier jaar geleden in het huwelijk trad. De laatste jaren zijn wat zijn gezondheid betreft niet zo makkelijk geweest, al krabbelde hij er steeds weer bovenop. De laatste tijd ging het juist weer erg goed, totdat hij ineens getroffen werd door een hersenbloeding, en kort daarna overleed. Pieter is 85 jaar geworden. Wij wensen zijn vrouw Ettie en de kinderen en kleinkinderen alle kracht toe dit verlies te kunnen dragen. De nagedachtenis aan Pieter Eric Treffers zij tot zegen. ds Henk Leegte 6 – I N DIT AMSTERDAM NOVEMBER

4-10-2013

Zr Pot is geboren in Deventer. Op 7 maart 1940 deed ze daar belijdenis en werd ze door ds van Drooge gedoopt. Bij mijn laatste bezoek begin dit jaar vonden we tussen alle stapeltjes haar bijbel en lazen we haar dooptekst: Jesaja 30:15.Vlak voor de oorlog (zo lees ik in mijn aan-tekeningen) vertrok ze naar Amsterdam (‘ik wilde op eigen benen staan’) om – na de huishoudschool – eerst kort in een bejaardenhuis te werken en later bij een apothekersgezin. Daar volgde ze – naast het huishouden – een opleiding tot apothekersassistente. In die tijd werden veel medicijnen nog in de apotheek geprepareerd en daar ze – naar eigen zeggen – niet al te secuur was, ging ze maar weer verder. ‘Ik kreeg toen een administratieve baan bij de toenmalige sociale verzekeringsbank. In de avonduren studeerde ik voor m’n akte onderwijzeres lagere school, waarna ik de jaren erna als onderwijzeres, tot mijn zestigste, gewerkt heb.’ ‘Ik ben een eigenzinnig mens. Omdat ik enig kind was en niet getrouwd, heb ik geleerd om alleen te kunnen zijn en alleen staande te blijven. Door het geloof, door het bezig zijn met geloofsvragen, vind ik een vonk om mijn eigen gedachten te kunnen vormen’, zo zei ze mij begin dit jaar. Nauwkeurig formu-lerend en secuur haar woorden zoekend, vertelde zij mij breedvoerig over haar leven, over het leven van haar werk, over het leven van haar geloof. Ik ben zo blij voor haar dat ze tot het laatst toe thuis heeft kunnen wonen. Dat was haar grootste wens. God neemt het nu over. Zr Pot is – zo had ze het gewild – in alle stilte begraven. Op de dag van haar afscheid dachten we aan haar, onder wie ook zo Ineke Voncken, haar contactpersoon, en Natascha van der Does, haar overbuurvrouw. Mogen de woorden van haar doopdienst uit 1940 voor haar en ons blijven gelden: ‘in rust en inkeer ligt jullie redding, in geduld en vertrouwen ligt jullie kracht’. ds Ewoud Roos

Licht daar… Dorpen in het Surinaamse binnenland hebben ’s avonds licht door een generator van de overheid. Maar vaak is er geen brandstof of is het ding wekenlang kapot. Dan is het dus echt donker en kunnen onderwijzers hun lessen nauwelijks voorbereiden. Een solarlamp biedt uitkomst én helpt ook om het onderwijs te verbeteren. Want goedgeschoolde leerkrachten komen pas naar het binnenland als de leefomstandigheden aanvaardbaar zijn. Het Zeister Zendingsgenootschap, vanouds actief in Suriname, werkt er samen met lokale organisaties aan beter onderwijs en aan inkomensverbetering, o.a. door voorscholen en alfabetiseringscursussen. Wie zo’n prachtige Hernhutterse adventsster (€ 33) koopt én een tientje extra overmaakt, draagt bij aan beter onderwijs in Suriname. Een losse gift is natuurlijk ook heel welkom [bankrekening NL74RABO035216936 onder vermelding van ‘lichtje’] Bestellen: www.zzg.nl of bel 030-692 71 80


Gemeente in beweging Mennomaal

Muziek & Meer-pad Op zondagmiddag 10 november bent u vanaf 16.00 uur van harte uitgenodigd rond de inleiding van het boek van Frédéric Lenoir over God. Hij geeft een breed Godsbeeld perspectief. Waardevol om er met elkaar naar te kijken en onze eigen ervaringen te delen. Tom Rijken zal de inleiding verzorgen. We sluiten de middag af met een eenvoudige maaltijd om 18.00 uur. Frédéric Lenoir, God? Vertaald door Jelle Noorman. Ten Have, 2013. ISBN10: 9079001317 ISBN13: 9789079001316. € 19,95

Groothuisbezoek in Noord Op dinsdagavond 19 november bent u van harte uitgenodigd voor het Groothuisbezoek in de Bolder aan het Meerpad. Deze avond zal de gang van zaken in onze Gemeente aan het Meerpad centraal staan. Essemie van Dunné zal als opbouwwerkster over haar werkzaamheden vertellen. De werkgroep Meerpad zal de lijnen voor de komende tijd nader uiteenzetten en Tom Rijken zal als predikant vanuit zijn invalshoek nog een toelichting op het gebeuren in het Meerpad Kerkje geven. Aanvang 20.00 uur.

Dienst ter gedachtenis der namen Op zondag 24 november vindt in de Doopsgezinde Singelkerk een dienst plaats ter nagedachtenis van die leden en vrienden van onze gemeente die in het kerkelijke jaar 2012-2013 zijn overleden. Voor deze herinnerings- of gedachtenis-dienst op deze laatste zondag van het kerkelijke jaar worden de familieleden van de overledenen uitgenodigd. Ds. Henk Leegte is de voorganger; de muziek wordt verzorgd door organist Dick Klomp.

12 november. Iedereen welkom op het Mennomaal! In de Singelkerk, Singel 452, 1017 AW, 020-623 45 88 Ontvangst met drankje vanaf 17.30 uur Begin maaltijd: 18.00 uur Tussen het hoofdgerecht en het toetje is er: Tijd van vieren en gedenken Van tevoren opgeven is niet nodig, behalve in geval van dieet (melden bij Mieke Krebber 6731926 of Ina Drukker 6423464) Kosten: 5 euro per maaltijd.

Doperscafé in concert: de negentiende eeuw

Leerhuis David, een koning naar Gods hart. Docente: Aafke Maas-Smilde. Opgave bij Hanneke de Graaf. Prijs € 32.50. Singelkerk, 2 en 9 november, van 10.30 – 25.30 uur.

Vroege nachten Woensdag 20 november Onderwerp: Verhalen Opgeven bij Natascha van der Does: [email protected] voor vrijdag 15 november. Singelkerk, 20.15 tot 22.15 uur. Meer informatie: zie Gemeentegids en website

Singalong Na de dienst op startzondag heb ik met een groepje gemeente- en koorleden enkele nieuwe liederen uit het Liedboek doorgenomen. Dat smaakte naar meer en daarom hebben we in de muziekcommissie besloten dat we deze formule voorlopig elke zondag zullen toepassen. Dus: iedere zondag om 12.00 uur gedurende 20 à 30 minuten kennismaken met nieuwe liederen. We doen dit tot december en kijken dan hoe het verder gaat. Mede namens Henk Leegte verzoek ik u om zelf ook met liedvoorstellen te komen! N.B. Géén singalong op 6 oktober en 3 november! Dick Klomp

met Sabine Lichtenstein (musicologe) en: koor, orgel en piano In deze muzikale aflevering neemt Sabine Lichtenstein u mee langs religieuze vraagstukken in de negentiende-eeuwse muziek, van Brahms tot Mendelssohn. Een vocaal ensemble illustreert het mysterieuze thema waarom de avond draait: wie herkent dit het eerst? Dinsdag 19 november Doopsgezinde Singelkerk, 20.15 uur Singel 452. N.B.: een week eerder dan gewoonlijk

Vier de feestdagen bij Mennorode De herfst is in volle gang en dat betekent dat de feestdagen weer voor de deur staan. Heeft u al bedacht waar u deze gaat doorbrengen? Mennorode nodigt u van harte uit voor een warm verblijf midden in de prachtige natuur van de Veluwe! Aanbieding 10% korting op het Kerst of Oud & Nieuw arrangement en 15% korting op de boeking van beide arrangementen Kerst: 20 t/m 27 december O&N: 27 december t/m 1 januari Kerst en O&N: 20 december t/m 1 januari Apeldoornseweg 185, Elspeet Reserveren? Neem contact met ons op! Tel.: 0577–49 81 11 [email protected] www.mennorode.nl I N DIT AMSTERDAM NOVEMBER – 7


Allerzielen in het Vondelpark Sinds 2010 organiseert Machteld van Barchjansen (39) ieder jaar een Allerzielenbijeenkomst in de vijver van het Vondelpark. Zij kwam op dit idee omdat zij haar overleden ouders op een bijzondere manier wilde herdenken. Op 2 november in de avond dobberen er verlichte bootjes, gemaakt van kalkpapier, palmblad en een kaarsje op het water. Vorig jaar waren het er bijna 300. Veel mensen hadden er nog iets persoonlijks bijgedaan in de vorm van een bloem, een briefje of een bepaalde steen. De bedoeling van de bijeenkomst is om je overleden geliefden op een mooie manier te herdenken. Een moment om stil te staan bij de dood, het gemis en het verdriet. Niet zwaar, niet deprimerend, maar troostrijk. Iedereen is welkom om een brandend lichtje te water te laten als herinnering aan een dierbaar iemand die gemist wordt. Van 19.00 tot 20.30 uur. Ook kinderen zijn welkom.

Herdenking omgekomen vluchtelingen Op Allerzielen, zaterdag 2 november houdt de Catholic Worker Amsterdam, ter herdenking van alle zielen van de mensen die omkwamen onderweg naar Europa, een Allerzielenliturgie op de steiger aan de oever van de Amstel voor de Hermitage. Tevens wordt stilgestaan bij de dood van de elf asielzoekers die bij de brand in het detentiecentrum op Schiphol Oost omkwamen. 17.00 uur 17.30 uur 18.45 uur 19.30 uur

Verzamelen op de steiger voor de Hermitage Herdenking; waarna Processie naar de Corvershof; iedereen krijgt een kaars en de naam van een overledene Soep en brood in het Wereldhuis Avondprogramma in de Gelagkamer van de Diaconie Christiaan Mommers spreekt over de rechten en plichten van uitgeprocedeerde asielzoekers; muziek en gelegenheid tot vragen stellen.

Meer informatie op de website van de Protestantse Kerk Amsterdam: http://www.protestantsamsterdam.nl/diaconie/

Vluchtelingen. We vergeten ze toch niet? De vluchtelingen die vorig jaar in Osdorp in tenten verbleven hebben nu onderdak gevonden in een kantoorpand aan de Weteringschans. Er is grote behoefte aan (houdbaar) voedsel en warme kleding. U kunt goederen afgeven in de Singelkerk op zondag en op maandag tot donderdag van 9.00 tot 17.00 uur. Marcel Alblas zorgt ervoor dat de goederen bij de vluchtelingen terecht komen. Loop uw voorraad- en kledingkasten eens na.

Voelen & meebeleven

De avonden donkeren al. dit is het regenende jaargetijde waarin wij haar eenmaal ten grave droegen; ook toen sloegen de bladeren en de regen

Herfst

over de paden en de zwarte wegen en het woei duister in de donkre groeve. alleen was het toen vroeger herfst en droever. Uit: Verzamelde Gedichten, H. Marsman;


Querido Amsterdam, 1961.


Column

Iedere zeven jaar komen de lidkerken van de Wereldraad van Kerken bijeen rond theologische vragen, het delen van ethische vraagstukken en het vieren van de eenheid in verscheidenheid. Het thema van de 10de assemblee is voorgesteld door de kerken in Azië, een continent vol religieuze en christelijke verscheidenheid. De christelijke kerken daar kozen voor een motto dat toegankelijk is voor de verschillende religies. Het thema luidt: God van Leven – wijs ons de weg naar recht en vrede.

10de Assemblee van de Wereldraad van Kerken in Busan (Zuid-Korea) De Wereldraad wil met deze assemblee ook zichtbaar maken de relatie tussen het Decennium ter overwinning van het geweld, dat liep van 2001 tot 2010, de internationale vredesconvocatie in Jamaica in 2011 en de assemblee in Busan in 2013. Daarnaast is het gewenst en noodzakelijk een discussie te voeren over het thema rechtvaardige vrede om te kijken of tot een gezamenlijk standpunt kan worden gekomen als leidraad voor het toekomstige oecumenisch werk. De bijeenkomst is van 30 oktober tot 8 november. Iris Speckmann zal de vergadering bijwonen als vertegenwoordiger van de Doopsgezinde Gemeenten in Nederland. Zij houdt een weblog bij via Zinweb: ww.zinweb.nl/zinprofiel. Inspiratie van Busan Op vrijdag 22 november 2013 (13.30 tot 17.00 uur) organiseren de Raad van Kerken en de Katholieke Vereniging voor Oecumene een bijeenkomst over de Assemblee in Busan. Op deze bijeenkomst zullen deelnemers uit Nederland vertellen over hun ervaringen in Busan; ook Iris Speckmann, verleent haar medewerking aan deze middag. In panelgesprekken komt de vraag aan de orde wat Busan voor de kerken en oecumene in Nederland betekent. Locatie: Auditorium Catharijnemuseum, Lange Nieuwstraat 38 Utrecht. Deelnamekosten: € 10,– (meer informatie op de website van de Raad van Kerken).

Het is de bedoeling dat er uitvoerig verslag wordt gedaan van de tiende assemblee. Op de site van de Raad van Kerken komen informatieve stukjes en ook ervaringen van Busangangers. Er komt elke dag een impressie van een andere deelnemer. Dat begint al op 27 oktober. Op 31 oktober is Henk Stenvers aan de beurt, op 3 november Iris Speckmann en op 7 november Fernando Enns. Zie www.raadvankerken.nl/ pagina/2644/bezoekers_van_busan

Flight Door Joël Friso

Behoeft de installatie Flight nog een nadere introductie? Het werk van de kunstenares Lynne Leegte hangt al geruime tijd in de Singelkerk. Ik zal toegeven: ik moest even wennen aan dit grote witte boek op de kansel van waar uit de bladeren de ruimte in dwarrelen. De kerk is geen museum (al denk ik daar tijdens stedentripjes in vakantietijd misschien anders over). Maar hoe vaker ik het zie, hoe meer ik het kan waarderen. Flight maakt van de Singelkerk geen atelier, het biedt opening naar herinneringen aan een wereld die het dagelijkse overstijgt. De gelovige mens in mij hangt nauw samen met een drang naar verbeeldingskracht dat het alledaagse overstijgt. Het is een sluimerend verlangen om aangesproken te worden door iets of iemand. Het kan heel goed een religieus verlangen zijn, maar vaak is dat onderscheid niet zo sterk te maken. De kerkelijke liturgie, net als goede kunsten, gaat over (her)scheppen. Er wordt ons de wereld voorgehouden waarin we leven, of een andere versie van die wereld die we kennen. Een wereld die we koste wat kost willen vermijden of juist een wereld die we willen nastreven. Als ik nu op een zondagochtend of dinsdagavond tijdens Doperscafé naar Flight kijk, kan ik me met enige verbeelding voorstellen hoe de Geest waait door deze plek van ontmoeting. Ongeacht de betekenis die je aan dit kunstwerk geeft: ik hoop dat de aanwezigheid van Flight iedereen herinnert aan de scheppingskracht van het geloof. Laten we Flight daarom als gemeente ook aanschaffen en behouden. Er stonden dit voorjaar oproepen om te doneren voor de aanschaf. Beste kerkenraad, als er nog niet genoeg is opgehaald, laat de gemeente in de volgende idA weten hoeveel er nog nodig is. Het geld komt eraan!



Het team

Natascha van der Does-Brantjes jeugdwerk Singelkerk t 06 44 71 49 30 [email protected]

Essemie van Dunné jeugd- en opbouwwerk Noord t 06 48 35 07 25 [email protected]

Joke van der Heide jongerenwerk t (020) 661 16 52 [email protected]

Henk Leegte predikant t 06 45 62 62 70 [email protected]

Op 10 november beklimt Diederik Stapel de kansel. De voormalig hoogleraar sociale psychologie kwam in het nieuws door zijn grootschalige wetenschapsfraude. Over de aanloop en zijn leven nadat de fraude aan het licht kwam schreef hij het boek ‘Ontsporing’. Zijn wij bereid om werkelijk te luisteren naar iemand die flink de fout in is gegaan? Hoe zit het eigenlijk met vergeving en tweede kansen? Bestaat er genade in onze afrekencultuur? Aan de hand van een bijbeltekst spreekt Diederik Stapel over zijn ontsporing, de val en wat er sindsdien gebeurde. Ds Jessa van der Vaart (studentenpredikant, Vrijburg) begeleidt hem bij het schrijven van de preek. De dienst wordt mede vormgegeven door dak- en thuislozen van het Straatpastoraat Amsterdam. Met o.a. muziek van daklozenkoor ‘De Straatklinkers’ en gedichten van schrijfclub ‘Kantlijn’. Op zondagmiddag 17 november preekt Maarten van Buuren, hoogleraar moderne letterkunde en auteur van het boek ‘Kikker gaat fietsen’. Hoe is het om onderuit te gaan in onze prestatiecultuur? Hoe is het om nooit mee gedaan te kunnen hebben? Is iedereen goed zoals hij is? Maarten van Buuren zal aan de hand van een bijbeltekst spreken over leven tijdens en ná een depressie.

Ewoud Roos predikant [email protected]

Tom Rijken predikant Noord t 06 22 51 75 65 [email protected]


Martijn Horsman (voorganger Stroom, Amsterdam) begeleidt hem bij het schrijven van de preek. De dienst wordt mede verzorgd door Geestelijke Verzorger Elske Cazemier en bewoners van Amsta, die daar wonen vanwege een geestelijke en/of lichamelijke handicap. Erik Swart zingt Leonard Cohen en Tom Waits. Op zondagmiddag 24 november preekt Annemarie Haverkamp, redacteur en schrijver van het boek ‘Dolgelukkig zijn Wij’. Zij is moeder van Job, een negenjarige jongen met een ernstige handicap. In tijdschrift Linda en bij De Wereld Draait Door vertelde ze over haar liefde voor een kind dat er volgens velen beter niet kon zijn. Hoe is het om niet in de norm van onze perfectiemaatschappij te passen? Hoe is het om niet te mogen bestaan? Hebben wij ruimte voor wie afwijkt? De preek wordt geschreven onder begeleiding van ds Marleen Blootens (Elthetokerk, Amsterdam). Ook mensen zonder papieren kampen met het niet mogen bestaan. Die dienst wordt daarom ook mede vormgegeven en gevierd door mensen die betrokken zijn bij het Wereldhuis in Amsterdam. Locatie: Doopsgezinde Singelkerk, Singel 452, Amsterdam. Aanvang dienst: 17.00 uur, deuren open om 16.30 uur. Wijn en brood na afloop. Prijs: waardebepaling achteraf.


Agenda

Kopij voor het volgende nummer vóór 11 november 2013 sturen aan Mieke Krebber Mail: [email protected] Adres: Europaplein 89, 1078 GZ Amsterdam (telefoon 020-6731926).

November 2013 Kerkdiensten (zie achterkant)

• Za 2 nov

Leerhuis; David

Singelkerk

10.30 uur

• Za 2 nov

Allerzielen; herdenking vluchtelingen bij Hermitage

17.00 uur

• Za 2 nov

Allerzielen; Lichtjesavond

Vondelpark

19.00 uur

• Zo 3 nov

Presentatie: Vreugde van luisteren

Singelkerk

14.00 uur

• Di 5 nov

Contactkring

Singelkerk

10.30 uur

• Di 5 nov

Bijbelkring

Singelkerk

20.15 uur

• Za 9 nov

Singelkoor repetitie

Singelkerk

10.30 uur

• Za 9 nov

Leerhuis; David

Singelkerk

10.30 uur

• Zo 10 nov Algemene Ledenvergadering

Singelkerk

12.00 uur

• Zo 10 nov Wake bij Justitieel Complex

Schiphol

14.00 uur

• Zo 10 nov Gesprek & Meer-pad

Bolder

16.00 uur

• Zo 10 nov Preek van de loser: Stapel

Singelkerk

17.00 uur

• Ma 11 nov Zon’shofkring

Zon’shofje

20.30 uur

• Di 12 nov

Mennomaal

Singelkerk

18.00 uur

• Wo 13 nov Vredesgroep

Singelkerk

20.00 uur

• Zo 17 nov Preek van de loser: Van Buuren

Singelkerk

17.00 uur

• Di 19 nov

Belijdeniscatechisatie

Singelkerk

20.15 uur

• Di 19 nov

Groothuisbezoek Noord

De Bolder

20.00 uur

• Di 19 nov

Doperscafé in concert

Singelkerk

20.15 uur

• Wo 20 nov Vroege nachten: Verhalen

Singelkerk

20.15 uur

• Do 21 nov Kring Menno Simons

Menno Simonshuis

14.30 uur

• Vr 22 nov Inspiratie Busan

Utrecht

13.30 uur

• Za 23 nov Singelkoor repetitie

Singelkerk

10.30 uur

• Zo 24 nov Preek van de loser: Haverkamp

Singelkerk

17.00 uur

• Ma 25 nov Het verhaal gaat …

Singelkerk

15.00 uur

• Do 28 nov Bijbelaars

Singelkerk

10.30 uur

• Za 30 nov Singelkoor repetitie

Singelkerk

10.30 uur

De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of niet op te nemen.

Secretariaat en administratie Singel 452 1017 AW Amsterdam t kerk (020) 623 45 88 t secretariaat (020) 624 65 73 t boekhouding (020) 627 70 72 fax (020) 624 44 40 gironummer 141442 (VDGA) website www.vdga.nl

COLOFON idA, in dit Amsterdam Maandblad voor geloof en gemeenteleven van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam. Redactie Mieke Krebber (eindredacteur) Frits Ph. Groeneveld Sjoukje Halbertsma Heleen Nauta-van Gelder Vertegenwoordiger van de kerkenraad: Anke Spijker Ontwerp en realisatie Ontwerpgroep Lâle, www.lale.nl fax (033) 462 46 94 Drukwerk Grammé3.0 - grafische producties, Amersfoort



Amsterdam Centrum Amsterdam Noord Amsterdam Buitenveldert

Singelkerk – Singel 452 – t (020) 623 45 88 Meerpad – Meerpad 9 t 06-53 77 06 01 Menno Simonshuis – Noord-Hollandstraat 17a – t (020) 517 10 10

KERKDIENSTEN Singelkerk

Meerpad

Menno Simonshuis

Centrum 10.30 uur

Noord 10.15 uur

Buitenveldert 10.00 uur

3 november

Ds M.E. Bijlsma

Ds A.A. Rijken Kom-in-de-kring en Kinderkerk

Geen dienst

10 november

Ds H. Leegte Kom-in-de-kring en Kinderkerk

Geen dienst

Ds E.C. Roos

17 november

Ds E.C. Roos

Ds J. van Woerden-Surink Kom-in-de-kring en Kinderkerk

Geen dienst

24 november

Ds H. Leegte Gedachtenis der namen Kom-in-de-kring en Kinderkerk

Geen dienst

Geen dienst

Ds H. Leegte Avondmaal

Ds A.A. Rijken Kom-in-de-kring en Kinderkerk

Geen dienst

Laatste zondag van het kerkelijk jaar

1 december Eerste Advent

Collectebestemmingen in november De collecte in de blauwe/zwarte zak is altijd voor de eigen gemeente. De collecte in de rode zak is bestemd voor:

• 3 en 10 november – Broederschapscollecte t.b.v. Projecten voor gemeenteopbouw De Algemene Doopsgezinde Sociëteit ondersteunt gemeenten bij hun opbouw aan een vitale en boeiende gemeente. Door het organiseren van toerustingsbijeenkomsten en trainingen, het ontwikkelen van materiaal, het begeleiden van gemeenteprocessen en het adviseren van kerkenraden. Rekeningnummer: 24.34.93.886 Algemene doopsgezinde sociëteit Amsterdam, inzake Gemeenteopbouw

Als u niet in de dienst aanwezig was en toch iets wilt bijdragen aan het project kunt u dat via de aangegeven bankrekeningen doen.

Zondagse Singelkerkbloemen • 17 en 24 november – Broederschapscollecte t.b.v. Werkgroep geweldloos samenleven De werkgroep Geweldloos Samenleven is ontstaan uit de Doopsgezinde Broederschap in Nederland en wil een bijdrage leveren aan de bestrijding van het toenemende geweld in onze samenleving. Rekeningnummer: 24.34.93.886 Algemene doopsgezinde sociëteit Amsterdam, inzake Werkgroep Geweldloos Samenleven • 1 december – Stichting kruispost De Stichting geeft primaire medische hulp aan onverzekerden die tussen wal en schip vallen en mensen in geestelijke nood. De Kruispost probeert haar doel te bereiken door de exploitatie van een medisch centrum in de binnenstad waar gratis medische en psychosociale hulp wordt gegeven. De aard van de hulpverlening is vergelijkbaar met die van een huisartsenpraktijk. Rekeningnummer: 46.71.652 St. Vrienden Kruispost 1 2 – I N D I T A M S T E R D A M NOVEMBER

De bloemen, die tijdens de dienst in de Singelkerk staan, worden na de dienst gebracht bij leden die een moeilijke tijd door moeten maken, ziek zijn of iets te vieren hebben. Wilt u de namen door geven aan: Martina Simons tel. (020) 662 19 34, of Ineke Bremer tel. (020) 615 26 22.

In het ziekenhuis opgenomen Onze gemeente wil graag meeleven. Wilt u van uzelf, familie, vrienden en VDGA-leden ons een opname laten weten? Eén van onderstaande contactleden zal de opgave dan doorgeven aan de desbetreffende bezoekster. Martina Simons (tevens organisatie) t (020) 662 19 34 en Ineke Bremer t (020) 615 26 22.

Marinus van den Berg: Luisteren als beroep Door Sjoukje Halbertsma

Recommend Documents