Mantelzorg waar mogelijk

novo nieuws

NOVO ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking

Editie: Groningen, Haren

Maart 2013

Mantelzorg waar mogelijk NOVO ALTIJD DICHTBIJ Kinderen en volwassenen kunnen bij NOVO verschillende vormen van ondersteuning, begeleiding en behandeling krijgen. Het uitgangspunt hierbij is dat zij de regie over hun eigen leven voeren. Een leven dat past bij de mogelijkheden, wensen en ambities van de individuele cliënt. Zorg op maat, dichtbij de cliënt. Daarom organiseert NOVO ondersteuning, begeleiding en behandeling vanuit zorgposten. Zorgposten staan midden in de samenleving. Ze sluiten aan bij het netwerk van de cliënt en werken samen met lokale instellingen en vrijwilligers.

begeleider Christina Everts. “Hier was en is absoluut geen sprake van. De ouders kunnen gewoon blijven doen wat ze voorheen ook al deden. Het enige verschil is dat Wout niet langer thuis woont. Maar Wout zijn moeder heeft hier de eerste nacht gewoon bij hem geslapen. Zo konden ze beiden even wennen aan de nieuwe omstandigheden. Daarnaast ging Wout aanvankelijk ieder weekend naar huis. Tegenwoordig lukt dat niet altijd meer doordat Wouter ook in de weekenden allerlei activiteiten heeft waaraan hij deelneemt. Maar nog steeds gaat hij eens in de drie weken op bezoek bij zijn ouders.” Wout Dekker tussen zijn ouders

Een welkome aanvulling

Wout Dekker (45) woont in een appartement in NOVO-woonvorm de Clematis in Haren. Hij heeft het Syndroom van Down. Wout weet zich goed te redden in woonvorm de Clematis. Het is belangrijk dat hij kan terugvallen op ondersteuning en begeleiding. Van professionals waar nodig, van mantelzorgers waar mogelijk. Wout krijgt mantelzorg van zijn beide ouders. Voordat het gesprek begint zegt moeder Dekker echter resoluut: “Ik voel het helemaal niet als mantelzorg. Ik heb een buurvrouw verzorgd, dát zie ik als mantelzorg. De verzorging van onze eigen zoon is voor mij geen mantelzorg hoor.”

Even wennen Wout woont alweer vijftien jaar op zichzelf. Nadat een begeleider tijdens een bezoekje aan het ouderlijk huis onderzocht had welke zorg gewenst was, werd een plan van aanpak opgesteld. “Ma Dekker vreesde in eerste instantie dat zij haar zoon zou verliezen aan NOVO”, zegt teamcoördinator en persoonlijk

“Naast de zorg die Wout van NOVO krijgt, is de mantelzorg van zijn ouders een welkome aanvulling”, zegt Christina. “Als Wout een weekend bij ons in het ouderlijk huis is, kijken we ondertussen of zijn eigen appartement netjes is”, zegt ma Dekker. “We maken een beetje schoon, stoffen wat af, nemen de stofzuiger ter hand. Alleen de nette kleding wassen en strijken we, met de overige kleding redt Wout zichzelf prima. Als er een feestje is, sturen we hem een beetje bij de keuze van zijn kleding. En we helpen hem waar nodig met zijn financiën. Verder maken we zijn afspraken bij de tandarts en in het ziekenhuis. Daar willen we zelf hoe dan ook bij zijn. Zolang we een auto hebben en alle activiteiten nog redelijk goed kunnen doen, zullen we dit ook blijven doen. Zonder moeite. Want nogmaals: wij zien dit niet als mantelzorg.” ■

VRIJWILLIGERWERK

KINDERDAGCENTRA

STIP

Netty Gudema kan extra aandacht geven aan bewoners, zonder dat er druk op de ketel staat. PAG. 3 >>

'Je ziet echt dat je kind zich ontwikkelt. Audry wordt hier heel positief beïnvloed', vertelt moeder Anneke Dijkstra. PAG. 7 >>

Ze werken samen en leren cliënten om meer op eigen kracht te doen en hun netwerk te versterken. PAG. 11

>>

www.novo.nl

3

Versterk het netwerk van de cliënt begeleiding nodig is. Cliënten krijgen meer zelfvertrouwen en worden mondiger.”

Iets terugdoen Ook in de stad Groningen sluit NOVO aan op de individuele hulpvraag. “We proberen meer vrijwilligers binnen te halen, zodat cliënten extra individuele aandacht krijgen”, zegt Trude. “Om te helpen bij het boodschappen doen, even samen met een cliënt te fietsen of naar de bioscoop te gaan. Zodat cliënten toch zoveel mogelijk kunnen blijven doen. We proberen allerlei verbindingen te creëren waarbij het netwerk van cliënten groter wordt. Tegelijkertijd proberen we meer van binnen naar buiten te brengen. Dan heb ik het over cliënten die de deur uitgaan en klusjes doen, bijvoorbeeld oud papier ophalen. We breiden dit steeds verder uit, waar mogelijk ook richting commerciële bedrijven. Eigenlijk kan iedere cliënt wel iets 'terugdoen' voor de maatschappij. De Participatiewet beoogt dit, maar je voorkomt er ook mee dat cliënten in een isolement raken. Het werk geeft bovendien voldoening. Alle betrokkenen zijn erbij gebaat. Deze ontwikkeling zie je ook in Haren.” ■

V.l.n.r. Trude van den Berg en Charlotte Menzing

Veranderingen in het overheidsbeleid hebben grote gevolgen voor mensen die met beperkingen te maken hebben. De veranderingen zorgen ervoor dat mensen in groeiende mate een beroep zullen doen op de kracht van de samenleving. Samen met cliënten, medewerkers en mensen uit de samenleving wil NOVO het aanbod aan cliënten goed laten aansluiten op hun behoefte. In Groningen en de kop van Drenthe kom je NOVO op meer dan tachtig locaties tegen. NOVO is hierdoor altijd dichtbij. Kinderen en volwassenen kunnen bij NOVO verschillende vormen van ondersteuning, begeleiding en behandeling krijgen. Zo heeft NOVO kinderdagcentra, het logeerhuis, gezinsondersteuning, dagbestedingscentra, woongemeenschappen, verblijf en behandeling en ondersteuning op afstand. Medewerkers die het dichtst bij de cliënt staan, organiseren de zorg zodat we zorg op maat kunnen leveren. Door te werken met zorgposten, die midden in de samenleving staan, sluiten we aan bij het netwerk van de cliënt en werken we samen met lokale instellingen en vrijwilligers.

Individuele hulpvraag Charlotte Menzing en Trude van den Berg, respectievelijk zorgposthoofd Wonen in Haren en zorgposthoofd Wonen in Groningen, hebben dagelijks te maken met de vertaalslag van de visie en missie van NOVO naar de praktijk. In Haren vindt de begeleiding van cliënt-bewoners vooral plaats in het appartement in plaats van in de algemene ruimte. “Dit sluit aan op de visie waarbij mensen individueel gerichte begeleiding krijgen”, zegt Charlotte. “Daar waar het normaal kan, wordt het normaal gemaakt, daar waar hulp geboden is, wordt die verstrekt. Je ziet dat bewoners elkaar gaan uitnodigen. Zonder dat hierbij

VRIJWILLIGERSWERK GEWOON DOEN! De één gaat regelmatig een eindje fietsen met een cliënt. Een ander gaat mee winkelen. Als vrijwilliger kunt u zelf uw interesses aangeven, zodat we een passende match met een cliënt kunnen maken. Zet u zich liever in voor een van onze locaties? Dat kan ook. Houdt u van koken? Doet u graag een klusje? Dol op tuinieren? Met uw hobby en talent heten wij u graag welkom. Meld u aan via de website of neem contact op met de vrijwilligerscoördinator. Zij kan uw vragen beantwoorden of meer vertellen over wat vrijwilligerswerk bij NOVO inhoudt. Margriet Jansen 06 - 83 52 50 93 [email protected]

‘Ik zou het voor geen goud willen missen’ Netty Gudema (67) is vrijwilliger bij NOVO de Confiance I, een intensieve zorggroep aan de Kochstraat in de stad. Ze komt wekelijks op dinsdag en woensdag van 10.00 tot 13.00 uur met veel plezier naar haar werk. En ondanks haar eigen fysieke klachten is er geen haar op haar hoofd die erover peinst ermee te stoppen. “Ik heb naast mijn betaalde werk in de bejaardenzorg vroeger altijd al vrijwilligerswerk gedaan”, steekt Netty van wal. “Gewoon omdat ik van mensen hou. En je krijgt er zoveel liefde voor terug. Ik ben zelf reumapatiënt en kan weinig meer doen. Maar deze lieve mensen helpen als ze een keertje een uitje in de wijk hebben of gewoon even voor een boodschap naar de winkel moeten, lukt me nog prima. Ik vind dat heerlijk om te doen. Sommige dingen gaan me wel moeilijker af, maar ik wil per se met mijn werk doorgaan. Eigenlijk moet ik weer geopereerd worden. Dat stel ik steeds weer uit, want dan kan ik hier een tijdje niet naartoe.”

Extra aandacht In de gezamenlijke ruimte vermaakt Netty zich prima met de cliënten die in de Confiance wonen. “Je moet eerst wel even met deze mensen leren omgaan en zij moeten aan jou wennen', zegt Netty. “Maar als die fase eenmaal achter de rug is… We zetten vaak lekker de muziek aan, maken een dansje met elkaar en spelen een spelletje. Verder help ik bij de lunch. Het geeft veel voldoening. Soms denken mensen dat ik werk van het personeel afpak, ofwel dat ik een betaalde kracht in het vaarwater zit. Maar daar is geen sprake van. Ik doe uitsluitend werk waar de professionals geen tijd voor hebben. Ik kan extra aandacht geven aan bewoners doordat ik gewoon kan gaan zitten en een praatje kan aanknopen zonder dat er druk op de ketel staat.”

V.l.n.r. Gina Teunissen-Nijland (bewoner), Netty Gudema (vrijwilliger), Mery Staal en Jantje van der Laan (bewoners)

Niet alleen Netty voelt zich op haar plek bij de Confiance I. “De bewoners zijn heel spontaan”, zegt ze. “Ze zijn eerlijk en direct. Daar moet je mee om leren gaan. Als vrijwilliger sta je er overigens nooit alleen voor. Ik krijg begeleiding vanuit de organisatie, zoals de tweejaarlijkse vrijwilligersavond. Dan heb je contact

met de andere vrijwilligers. Het zijn altijd reuze gezellige avonden en er worden ervaringen uitgewisseld. Hoe dan ook: ik zou mijn vrijwilligerswerk voor geen goud willen missen.' ■

5

Beweeg mee in beweegtuin de Kornalijn Bij NOVO aan de Kornalijnlaan in Vinkhuizen verrijst, als alles volgens plan verloopt, een beweegtuin. De fitnesstuin is voor iedere wijkbewoner toegankelijk. Het wordt de ideale ontmoetingsplek voor alle wijkbewoners, inclusief de vierentwintig cliënten met een verstandelijke beperking die in De Kornalijn wonen. Juist die bewoners van De Kornalijn gaven aan het leuk te vinden meer in contact te komen met de andere wijkbewoners. Uit onderzoek kwam naar voren dit het beste te kunnen realiseren door een sport- en beweegfaciliteit te ontwikkelen. Zo ontstond het idee van de beweegtuin voor alle bewoners in de wijk die gezond willen leven en sporten.

Faciliteiten In de tuin komen fitnessapparaten die zich richten op cardio, balans, kracht en lenigheid. De beweegtuin zal het hele jaar door geopend zijn. Door de sporttoestellen in paren van twee te plaatsen, komen mensen automatisch met elkaar in contact. De cliënten van NOVO onderhouden de tuin samen met vrijwilligers uit de wijk.

WONEN OP VERSCHILLENDE MANIEREN De Beweegtuin wordt een ontmoetingsplek voor alle wijkbewoners

Speelruimte voor kinderen Vooraan in de tuin bevindt zich de I-zone, een zone speciaal voor kinderen. Zij kunnen er allerlei digitale spellen spelen zoals tennis, memory en nog vele andere waarbij ze onbewust toch in beweging zijn. Hierdoor verwachten we dat ouders hun kinderen meenemen wanneer ze gaan sporten en andersom.

Gezond leven Naast het bewegen en ontmoeten van medesportievelingen in de wijk, komt er ook een buitenkeuken in de beweegtuin.

Door het organiseren van kookprojecten, in samenwerking met onder andere een diëtist, kunnen bezoekers van de beweegtuin leren hoe ze gezond kunnen koken. Ook voor NOVO cliënten is gezonde voeding een belangrijk onderwerp. Door voeding een onderdeel te laten zijn van de beweegtuin, willen we laten ervaren dat voeding en bewegen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn voor een gezond leven. ■

In de stad, of in een dorp. In een vrijstaand huis of in een flat. Samen of alleen. Allemaal maken we keuzes die bij ons passen. Mensen met een verstandelijke beperking maken dezelfde keuzes. Vooral de mate waarin ze zelfstandig zijn, speelt hier een rol. Sommigen hebben een beschermde omgeving nodig waarbij 24-uur per dag zorg mogelijk is. Anderen kunnen zich zelfstandig redden en kiezen ervoor om in de wijk te wonen. Daarom heeft NOVO voor ieder wat wils.

Venstercafé ontmoetingsplek voor de wijk Het Venstercafé van Vensterschool Selwerd, Paddepoel en Tuinwijk is overdag een drukbezocht centrum. Er komen wekelijks tienduizend mensen over de vloer. Tot voor kort was dit wel anders. Toen werd het café alleen 's avonds door een commerciële partij geëxploiteerd. Nu bestaat er een samenwerkingsverband waardoor het café ook overdag geopend is.

De Vensterschool en de gemeente zochten naar mogelijkheden om het café ook overdag te openen. Zij kwamen uit bij NOVO. NOVO zag dit als een mooie kans om dagbesteding voor cliënten op poten te zetten. “Het Venstercafé is een samenwerkingsverband waarbij alle betrokken partijen profiteren. Voor onze cliënten is werken in het café een manier van maatschappelijke participatie en integratie. “Het is één van de doelstellingen en de visie van NOVO die we met onze dagbesteding proberen te realiseren”, zegt Sonja Lubbers, teamcoördinator dagbesteding van NOVO. “Dat gaat in dit café vanzelf. Cliënten staan hier middenin de samenleving, ze leren van de maatschappij. We willen graag dat cliënten zo zelfstandig mogelijk functioneren. Dagbesteding is dan ook geen doel maar een middel.”

Werken met een glimlach Het dagbestedingsproject in het Venstercafé van de Vensterschool ging in september 2012 van start. Aanvankelijk met een bar-, keuken- en facilitair medewerker. Nu werken er in en om het café dertien cliënten van zowel NOVO als Lentis. Niet allemaal fulltime, het is maar net wat een cliënt aankan en waaraan hij of zij behoefte heeft. “Het wordt nog dagelijks drukker in het café”, zegt Sonja. “De basisingrediënten zijn het leveren van een goed product door cliënten die het naar hun zin hebben. Dit plezier straalt af op bezoekers, die vervolgens opmerken dat het hier zo gezellig is. We letten erop dat er geen werkdruk ontstaat. Horeca is wat ons betreft vriendelijkheid met een glimlach. Stress werkt averechts voor iedereen.”

Op mijn plek

V.l.n.r. Emma, Jantje, Alfonds, Robert en Frits: cliënten en medewerkers Venstercafé

Cliënt Alfonds Janssen (40) is vanaf het begin bij het project betrokken en werkt vier dagen per week in het sportcafé. “Toen ik de vacatures zag hangen heb ik meteen gereageerd”, zegt hij. “Na een sollicitatieronde ben ik aangenomen. Het bevalt me vanaf dag één heel goed. Ik sta achter de bar, zet en schenk koffie en thee, smeer broodjes, neem bestellingen op, doe de afwas, lap de ramen, maak de vriezer en koelkast schoon. Het is erg afwisselend en ik vind het allemaal even leuk. Dat geldt ook voor het contact met de klanten. Ik kan hier bovendien heel zelfstandig werken. En als het nodig kan ik is op de begeleiding terugvallen. Ik ben hier helemaal op mijn plek!” ■

7

Kinderdagcentrum De Kleine Beer Audry Heikens (11) uit Groningen kwam op haar derde in aanraking met NOVO. Vanwege haar beperkingen kon ze niet naar een peuterspeelzaal en kreeg ze logopedie en fysiotherapie aan huis. De therapeuten in kwestie gaven Audry haar moeder Anneke het advies eens op een kinderdagcentrum van NOVO, kortweg KDC, te gaan kijken. Expertise in huis

Alles in één

Het bleek een schot in de roos. “We kozen uiteindelijk voor kinderdagcentrum De Kleine Beer”, zegt Anneke. “In eerste instantie ging Audry één dag per week naar het centrum, na verloop van tijd werden dat vijf dagen. Het ging heel goed. Ik denk dat ik er meer moeite mee had dan Audry. Ze heeft op het kinderdagcentrum muziek- en fysiotherapie, ze krijgt logopedie, ze zwemt en verblijft af en toe in de snoezelruimte. Dit is een prikkelarme ruimte met mooie lampjes en muziek. Daar wordt ze heerlijk rustig van.”

Kenmerkend voor een KDC is dat alle expertise in huis is. Op de groep zitten begeleiders op MBO-SPW en HBO-SPH niveau. “Zij worden ondersteund door een gezondheidszorg psycholoog, een arts voor verstandelijk gehandicapte kinderen, een logopedist, fysiotherapeut, muziektherapeut en een revalidatiearts van Beatrixoord. Kortom: een KDC is volledig toegerust om de kinderen optimaal te ondersteunen en begeleiden.” ■

Kleine stapjes Op het kinderdagcentrum De Kleine Beer leren de cliënten van alles. “Het gaat bij Audry veelal om basisdingen zoals op je beurt wachten en dergelijke”, zegt Anneke. “Je ziet echt dat je kind zich ontwikkelt. Audry wordt hier heel positief beïnvloed. Ze zet kleine stapjes, maar uiteindelijk zie je veel vooruitgang.” Albert Pranger, zorgposthoofd Kinderdagcentra van NOVO, vult aan: “Audry heeft sinds ze komt al veel bijgeleerd. Toch zal ze hier tot ongeveer haar achtiende blijven, omdat ze niet kan praten en haar motoriek onvoldoende is om een pen vast te houden. Daarna gaat ze waarschijnlijk richting volwassen dagbesteding.”

Brede doelgroep

Anneke Dijkstra en dochter Audry

Op een KDC verblijven kinderen met verschillende niveaus. “Er zijn kinderen die mogelijk naar een ZMLK school toe kunnen”, zegt Pranger. “Er zijn ook kinderen die ernstig meervoudig beperkt zijn, net zoals kinderen met een mobiele beperking. Het is een hele brede doelgroep. In leeftijd variëren de kinderen van 2 tot 18 á 20 jaar. We werken met zes verticale groepen waarbij jongens en meisjes door elkaar zitten. Met verticale groepen bedoelen we dat naar niveau, karakter en gedrag groepen ingedeeld worden en niet op basis van leeftijd. Met behulp van psychologische testen volgen we de ontwikkeling van de kinderen.”

KINDERDAGCENTRA Onze kinderdagcentra zijn voor kinderen en jongeren tot ongeveer achttien jaar. De kinderen hebben een verstandelijke beperking en vragen om een extra 'leerbare' opvoedingsomgeving. We houden rekening met de specifieke mogelijkheden en beperkingen van uw kind. Zo heeft het ene kind misschien baat bij individuele logopedie of fysiotherapie terwijl een ander kind dat niet nodig heeft. NOVO biedt ook muziek- en ergotherapie en specifieke begeleiding bij bewegen, muziek en spel. Begeleiding op de reguliere crèche of peuterspeelzaal is ook mogelijk. Wilt u meer weten over onze kinderdagcentra of begeleiding op het regulier onderwijs? Neem dan contact op met het kinderdagcentrum (KDC) bij u in de buurt. KDC De Kleine Beer Goeman Borgesiuslaan 373, 9722 VH GRONINGEN 050 - 525 66 08

Melisa haar ontwikkeling verloopt anders Melisa (6) heeft het syndroom van Down. Ze ontwikkelde zich trager in vergelijking met andere kinderen en had extra stimulering nodig van haar omgeving. Melisa maakte weinig oogcontact. Haar ouders, Hülya en Ronald Ohlsen, maakten zich zorgen. Ze namen contact op met MEE Groningen, een organisatie die mensen met een beperking helpt weer grip op hun leven te krijgen. MEE verwees de familie Ohlsen door naar NOVO.

dat een volgend stapje in de ontwikkeling wordt gezet. De basis is sociaal emotionele ontwikkeling als voorwaarde voor alle verdere leren. Bij Melisa moesten we ervoor zorgen dat we haar interesse wekten omdat ze anders afhaakte.”

Regulier onderwijs met een beetje hulp Melisa krijgt regulier basisonderwijs op de Vuurtoren in Lewenborg, de wijk waar de familie Ohlsen woont. Gezinsbegeleidster

Willeke Koster van NOVO begeleidt Melisa wekelijks op school. “Ik ben ervoor”, vertelt Willeke, “om te zorgen dat Melisa zoveel mogelijk mee kan maken van het onderwijs. Soms doe ik voor wat de juf heeft uitgelegd omdat ze de uitleg niet goed begrijpt, of we doen het samen. Dan lukt het wel. Melisa heeft ook aanmoediging nodig, anders trekt ze zich terug in haar eigen wereld. Ook help ik haar in contact met haar klasgenootjes. Daardoor kan ze meedoen in de groep. Ze ontwikkelt zich en is altijd blij.” ■

De ouders kwamen in contact met Petra van Essen, gezinscoach en coördinator van NOVO. Ze kregen het ontwikkelingsprogramma 'Floortime' aangereikt. Hier staat de ontwikkeling van een kind beschreven, waarbij de nadruk ligt op die vlakken waarin de ontwikkeling anders verloopt dan bij 'normale' kinderen. “Er is eerst bepaald waar Melisa in haar ontwikkeling was”, zegt Petra. “Daaruit bleek dat Melisa teruggetrokken was omdat ze weinig contact maakte en weinig variatie in haar spel had. Dat stond haar verdere ontwikkeling in de weg. Om contact met Melisa te kunnen maken, moest ik letterlijk op de grond gaan liggen omdat Melisa nu eenmaal steeds naar de grond keek. Het weinige contact probeer je steeds verder uit te breiden.”

Op eigen tempo Floortime zorgt er in combinatie met tips van gezinscoach Petra voor dat Melisa zich steeds beter gaat ontwikkelen. “Ze kan inmiddels een beetje praten”, zegt Hülya. “Sindsdien nemen we geen genoegen meer met het gebaar dat ze opgetild wil worden maar moet ze er om vragen. Floortime werkt met stappen in de ontwikkeling. De ene stap moet eerst goed doorlopen zijn, voor-

Melisa en haar moeder Hülya

9

Zij slaan handen ineen: NOVO, Steelande Wonen en Dignis Lentis In 2010 startte het samenwerkingsverband tussen NOVO aan de ene kant en Steelande Wonen en Dignis Lentis aan de andere kant. Plaats van handeling is De Gabriëlflat in Hoogkerk, een verzorgingsflat van Steelande Wonen. Dignis Lentis verstrekt de zorg en exploiteert het restaurant. Dagelijks werken er cliënten van NOVO, soms zelfs zeventien op één dag. De werkzaamheden concentreren zich grotendeels in de flat en aan de Gabrielstraat. De cliënten bedachten zelf de naam Fris en Groen ter vervanging van het algemenere NOVO dagbesteding Hoogkerk. “Fris en Groen sluit perfect aan op de werkzaamheden die onze cliënten hier verrichten”, zegt begeleider Hennie Schutte. “Ze zorgen er namelijk voor dat binnen alles fris en schoon wordt gehouden. Buitenom verzorgen ze bij verschillende locaties van Steelande Wonen in Hoogkerk het tuinonderhoud.”

De werkdag Ben Wolthuis is één van de cliënten die binnen het samenwerkingsverband werkzaam is. Het bevalt hem prima. De vrijdag is een mooi voorbeeld van hoe een werkdag voor Ben er uitziet. “De dag begint met een kopje koffie”, zegt hij. “Vervolgens trek ik mijn werkkleding aan. Voor de koffiepauze neem ik de vensterbanken van de woningen en het restaurant af en poets ik de trapleuningen. Na de koffie haal ik de vuilniszakken op bij de bewoners die daarmee zelf niet naar de vuilcontainers kunnen lopen. Aansluitend zet ik de containers buiten en eindig ik de dag met het stofzuigen van de recreatiezaal.” Collega-cliënt Richell doet vergelijkbare werkzaamheden zoals het schoonmaken van de trap, afdrogen, tafels dekken, lampen en deuren schoonmaken en tot slot stoelen aanschuiven. “Ik vind het werk heel leuk”, zegt hij. “Ik help twee dagen mee in de keuken, dat vind ik het leukste.”

V.l.n.r. een bewoner, kapster uit Kapsalon Ellen, Ben, Richell en kok Pieter

Alleen maar voordelen Cor is vrijwilliger bij NOVO en ondersteunt zowel de cliënten als huismeester Ronald van Steelande Wonen. Ronald is enthousiast over de samenwerking met NOVO. “Er zijn alleen maar plussen”, zegt hij. “Voor de bewoners, cliënten en onszelf. De flat wordt lekker schoongehouden en cliënten brengen leven in de brouwerij. We merken dat hun aanwezigheid gewaardeerd wordt door de bewoners van de Gabriëlflat.” Ook kok Pieter van restaurant Gabriel is enthousiast: “De samenwerking verloopt top. Cliënten helpen me bij het aardappel snijden, vlees bakken, afwassen en het dekken van de tafels. Het is echt heel gezellig. Ik zou hun aanwezigheid niet meer willen missen.” ■

DAGBESTEDING DIE PAST We vinden het belangrijk dat mensen met een verstandelijke beperking meedoen in de maatschappij. Zinvolle dagbesteding is daar een onderdeel van. Het uitgangspunt is dat alle activiteiten zo gewoon mogelijk, midden in de maatschappij, plaatsvinden. NOVO kijkt in samenspraak naar mogelijkheden die het beste passen. Zo komen kwaliteiten tot hun recht. Voor de een betekent dagbesteding een bedrijfsmatige werkplek waarbij verantwoordelijkheden komen kijken. Voor de ander betekent dat een beschermde omgeving.

'Dat ik hier mag werken vind ik een hele eer' Dagbesteding bij FC Groningen Tien jaar geleden startten NOVO en FC Groningen een samenwerkingsverband. Voor de FC een goede manier nóg meer betrokken te raken bij de maatschappij. Voor NOVO een mooie gelegenheid cliënten een aantrekkelijke vorm van dagbesteding te bieden. De samenwerking startte in het oude Oosterpark Stadion met acht cliënten. Het ging toen om drie ochtenden per week. Inmiddels zijn er veertien cliënten bij FC Groningen aan het werk, waarvan de meesten dagelijks. Afwisselend werk Jeroen Viel, Michel Zuidema en Leon de Vries zijn drie van de cliënten die vanaf het eerste uur bij het dagbestedingsproject betrokken zijn. Zij komen dagelijks tussen half negen en negen uur het stadion binnen en drinken dan eerst een bak koffie.

“Kwart over negen gaan we aan de slag”, zegt begeleider Christian Hofstee. “Dagelijks zijn er wisselende werkzaamheden. We werken met een afvinklijst. De werkzaamheden bestaan voornamelijk uit het vegen en dweilen van de trappenhuizen, het schoonmaken van het vak van de uitsupporters, het na een

wedstrijd oprapen van op het veld achtergebleven rommel, het schoonmaken van de dug-outs. Buiten het stadion ruimen we zwerfvuil op. In overleg met FC Groningen doen we daarnaast nog vele andere klusjes.”

Fijne samenwerking In het verlengde van het bovenstaande hebben alle cliënten eigen leerdoelen waar gepaste klussen bij worden gezocht. Dat stimuleert de persoonlijke ontwikkeling en maakt dat klussen aansluiten bij wat de cliënt wil leren. Dat werkt goed. “Wat ook goed verloopt is de samenwerking met FC Groningen”, vertelt Christian. “We worden overal bij betrokken en merken dat er veel waardering is. We krijgen elke thuiswedstrijd elf gratis toegangskaarten en tweemaal per week mogen we bij een training kijken. Er is dan veel contact met spelers en overige supporters. Verder worden we uitgenodigd voor hun kerstbijeenkomst om dit gezamenlijk met alle medewerkers van FC te vieren.

Fan van de FC De cliënten zelf zijn al even enthousiast. “Ik vind het heel leuk hier”, zegt Jeroen Viel. “Vooral het werk in de fanshop ligt me goed. Ik vind het leuk om met mensen om te gaan.” Ook Leon de Vries is enthousiast: “Het maakt me niet uit wat ik doe, het bevalt me hier gewoon erg goed.” Michel Zuidema sluit zich bij zijn collega's aan: “Ik doe hier van alles. Dat ik hier mag werken vind ik een hele eer. Ik ben een enorme fan van FC Groningen.” ■ V.l.n.r. Jeroen Viel, Christian Hofstee, Michel Zuidema en Leon de Vries

11

Participeren in de maatschappij NOVO helpt zijn cliënten waar nodig op weg. Waar mogelijk reikt de stichting handvaten aan waar cliënten vervolgens zelf mee aan de slag kunnen. Ook als het gaat om integratie in de maatschappij en het vinden van werk. Hierbij werkt NOVO samen met andere organisaties, zoals het UWV. Cliënt Martin Dekker uit Groningen nam deel aan een voetbaltoernooi. Hij raakte tijdens dat toernooi in gesprek met een UWV-jobcoach, die hem vertelde over een project bij FC Groningen. Martin moest maar eens op gesprek komen. Dat verliep goed. Martin zijn wensen bleken aan te sluiten bij het project 'Dutch Career Cup' waaraan hij nu deelneemt. Deze organisatie beoogt middels sport bij te dragen aan de participatie en reintegratie van mensen in de samenleving.

Sporten en op zoek naar werk “We krijgen tweemaal per week voetbaltraining”, zegt Martin. “Daarnaast spelen we in totaal vier toernooien. Het sporten wordt gecombineerd met onder meer sollicitatietrainingen en sociale vaardigheidstrainingen. Mijn persoonlijke jobcoach van het UWV zoekt ondertussen actief met mij mee naar werk.” De hele opzet bevalt Martin uitstekend. “Voetballen is mijn lust en mijn leven”, zegt hij. “Dit project past perfect bij mij. Ik heb dit zelf aangedragen en wil het graag tot een goed einde brengen. Welk werk ik uiteindelijk precies wil gaan doen? Daar ben ik nog niet helemaal over uit. Maar ook daar werken we aan bij 'Dutch Career Cup'.

Van vrijwilligerswerk naar betaald werk Cliënt Elisabeth Weesjes is al aan het werk. Met behulp van een jobcoach van het UWV belandde ze in Assen. Ze verricht administratief werk bij MEE, een stichting voor maatschappelijk werk. “Het bevalt goed”, zegt Elisabeth. “Ik werk er drie dagen per week. Naast dit werk deed ik vrijwilligerswerk in biowinkel Martin Dekker is dol op voetbal

Elisabeth Weesjes aan het spiegelen in Ekoplaza Ekoplaza in mijn woonplaats Haren. Ik ben er samen met mijn persoonlijk begeleider van NOVO op afgestapt met de vraag of ik als vrijwilliger in de winkel aan de slag kon. Dat kon. Het beviel over en weer zo goed dat dit werk sinds kort is omgezet in betaald werk. Ik werk er twee ochtenden per week. Wat ik zoal doe? Onder andere vakken vullen en artikelen die achterin de vakken liggen naar voren schuiven. Ekoplaza is een drukke winkel. Zo heb ik veel mensen om me heen. Daar hou ik van. En ik heb een hele leuke baas en leuke collega's. Dat is natuurlijk ook belangrijk en mooi meegenomen.” ■

Mensen mogen niet tussen wal en schip raken V.l.n.r. Andrea Russchen, Janneke van der Burgh en Jacquelien de Vries veranderingen in de AWBZ krijgen niet alle mensen met een verstandelijke beperking in de toekomst nog begeleiding. We werken samen in Stip om te voorkomen dat mensen straks tussen wal en schip raken: we leren cliënten om meer op eigen kracht te doen en hun netwerk te versterken. Ook zorgen we dat ze meedoen in de wijk.”

Erbij horen Andrea Russchen is begeleider bij NOVO: “Onze cliënten zijn wijkbewoners: ze doen boodschappen, maken een wandelingetje en helpen graag mee in hun wijk. Ze werken bijvoorbeeld mee in de vlindertuin in Lewenborg. Hun wensen en behoeften zijn vaak niet anders dan die van andere wijkbewoners. Elkaar leren kennen is hierin belangrijk. En zo gaat het enge eraf, de mensen wennen aan elkaar en onze cliënten voelen dat ze erbij horen.”

Redt Ellen het?

“Gisteren kwam meneer Leenstra bij Stip Lewenborg; hij wil graag af en toe naar de bioscoop, maar kan dat niet alleen”, vertelt Jacquelien de Vries, ketenondersteuner van Stip. “We proberen hem nu te koppelen aan een vrijwilliger. Zelf helpt meneer Leenstra bij activiteiten in het Dienstencentrum van NOVO in Lewenborg.”

Ellen woont zelfstandig en krijgt begeleiding van NOVO. Valt dat weg, dan is het twijfelachtig of Ellen haar medicijnen op tijd neemt en haar leefgeld wel over de hele maand kan verspreiden. Andrea Russchen: “Daarom helpen we haar om haar netwerk uit te breiden en haar in contact te brengen met Stip, waar ze hulp kan vragen. Ze is nu al een paar keer zelfstandig naar het Dok gegaan om warm te eten. En ze ontdekte dat haar tafelgenoot bij haar in de flat woont, dus volgende week gaan ze er samen naar toe. Hopelijk wordt ze zo minder afhankelijk van professionele begeleiding.”

Stip en NOVO

Eigen kracht

Vrijwilliger worden?

In de stad Groningen zijn dertien Stips waar iedereen terecht kan voor vragen of ondersteuning of om iets voor zijn buren of buurt te doen. Of het nu gaat om wonen, vrijwilligerswerk, welzijn, zorg of meedoen. Zo'n dertig organisaties - waaronder NOVO - werken samen in de Stips.

Medewerkers van NOVO geven voorlichting aan de vrijwillige baliemedewerkers van Stip over mensen met een verstandelijke beperking. Wat is de beste benadering, hoe kom je erachter wat iemand precies nodig heeft en hoe kun je hen helpen? Leidinggevende van NOVO Janneke van der Burgh zegt: “Vanwege de

Wilt u iets betekenen voor uw buurt of voor zo iemand als Ellen? Kom eens naar één van de 13 Stips voor informatie. Je vindt Stip onder andere in Beijum, Lewenborg en ook in de Confiance (pag. 3.) en de Vensterschool (pag. 5). Kijk voor meer Stips op: www.stip-groningen.nl ■

13

Alie en Ekke hebben weer toekomst Alie Pleijendal uit Groningen is moeder van vier kinderen. Haar oudste zoon is 17, haar jongste nog een baby. De combinatie van een groot gezin en de verstandelijke beperking waarmee ze zelf te kampen heeft, vallen niet altijd mee. Het leidde er toe dat de kinderen in het gezin vanwege het vele schoolverzuim van de twee oudste zoons onder toezicht werd gesteld. Er kwam allerlei hulpverleners in het gezin en dat leidde tot veel stress. Het gezin leunde steeds meer op de hulpverlening in plaats van dat ze zelf weer een deel van de regie in handen kregen. NOVO kwam in beeld in de vorm van een gezinscoach en gezinsbegeleiders. Ingrid Koekkoek vertelt: “Als gezinscoach zet je in overleg met het gezin de lijnen uit. Aansluitend kijk ik welke hulp nodig is en wat de wensen van, in dit geval, de moeder zijn. Alie wilde graag ondersteuning voor haar twee oudste zoons van 16 en 17 jaar. Ze sporten veel. Zo voetballen ze onder meer bij Kids United, een sportvereniging, speciaal voor jongeren met een verstandelijke beperking. Een gezinsbegeleider helpt de jongens hierbij en begeleidt hen waar nodig. Na een half jaar ging het zo goed met de familie Pleijendal dat de onder toezicht stelling niet meer nodig was. De begeleiding die het gezin krijgt, is hierdoor niet meer verplicht maar vrijwillig.

Meer hulp Alie kreeg meer behoefte aan hulp tijdens haar laatste zwangerschap. Een gezinsbegeleider werd ingezet om samen met Alie naar het ziekenhuis te gaan en om het soms ingewikkelde taalgebruik van artsen te 'vertalen'. “Voor haar financiën en andere regelzaken wordt ook hulp van NOVO ingezet. Het ging in het begin om de boel op orde te brengen, nu voor het op orde houden”, zegt Ingrid. “Dit geldt inmiddels ook voor Alie haar vriend Ekke, de vader van baby. Er is kortom volop inzet

vanuit NOVO. Met het gewenste resultaat. We zien dat Alie steeds meer zaken zelf oppakt. Ze redt zich nu bijvoorbeeld prima bij bezoeken aan het consultatiebureau.”

Positieve ontwikkelingen “Nu de baby er is, valt alles langzaam weer op z'n plek”, vertelt Ingrid. “Alie trekt zelf aan de bel wanneer er iets is. De situatie

Het gaat goed met Ekke, Alie en baby Luciano in het gezin ontwikkelt zich positief. Er is meer rust en Alie is hierdoor zelf ook een stuk rustiger geworden. Haar oudste zoon heeft ondertussen een baan bij de Spar en staat ingeschreven voor begeleid zelfstandig wonen in Bedum. Alie en Ekke hebben weer toekomst.” ■

Onnodige ontwikkelingsachterstanden en gedragsproblemen NOVO en het programma Early intervention Janita Ploegh is gezinscoach. Zij houdt zich onder meer bezig met Early Intervention. Dat is een programma voor kinderen in de leeftijd van nul tot zes jaar met een ontwikkelingsachterstand. Met deze methode wordt een op het kind afgestemd stimuleringsprogramma uitgevoerd. Hierdoor krijgt het kind de kans om een inhaalslag te maken.

GEZINSONDERSTEUNING Het opvoeden van kinderen is een mooie maar niet altijd even makkelijke taak. Helemaal als blijkt dat uw kind een verstandelijke beperking heeft of er een vermoeden van een ontwikkelingsachterstand is. U krijgt dan te maken met specifieke vragen over bijvoorbeeld het gedrag of de ontwikkeling van uw baby, peuter of schoolgaand kind. Voor uw kind is het belangrijk dat het gezin en de omgeving zo goed mogelijk aansluiten bij wat hij of zij nodig heeft. Zoals huisvesting, opvang, school of afstemming met andere zorgverleners. Het kan prettig zijn als iemand met u meedenkt en meekijkt. NOVO Gezinsondersteuning biedt deze hulp. Samen met u willen wij uw kind de kans geven zich vanaf jonge leeftijd zo goed mogelijk te ontwikkelen. Meer weten over de hulp die NOVO Gezinsondersteuning kan bieden? 050 - 547 07 10 [email protected] www.novo.nl/zorg/gezinsondersteuning

“Early Intervention werkt het beste als er zo jong mogelijk gestart wordt met een juiste diagnose en een goede begeleiding door ouders en professionele begeleiding” zegt Janita. “Er wordt altijd eerst in kaart gebracht wat opvalt bij het kind, hoe het kijkt, of het oogcontact maakt, hoe het zich beweegt, hoe het reageert op geluiden enzovoort. Daarna weten we vaak waar het kind goed op reageert en hoe het zo goed mogelijk gestimuleerd kan worden in zijn of haar ontwikkeling. De rol van ouders is hierbij hartstikke belangrijk. We leren ze hoe ze hun kind het beste kunnen helpen. Hoe ze vol moeten houden, hoe ze op signalen van het kind kunnen letten en wat goed werkt. Hiervoor gebruiken we vaak ook video opnames. Dat werkt gewoon heel erg goed en motiveert ouders.

Een leven lang effect “We zien kinderen en hun ouders letterlijk groeien” vertelt Janita uit ervaring; “en dat is fantastisch!” Uit onderzoek blijkt dat Early Intervention ervoor zorgt dat onnodige ontwikkelingsachterstanden worden voorkomen, maar ook gedragsproblemen op latere leeftijd. Het effect kan dus een leven lang zijn. Janita benadrukt nog eens: “De leeftijd van nul tot zes jaar is gewoon de belangrijkste fase in de ontwikkeling van een mens. Je kunt er wat dat betreft niet vroeg genoeg bij zijn.” ■ Janita Ploegh, NOVO gezinscoach

15

NOVO ondersteunt mensen met een verstandelijke beperking. Meer dan 1400 medewerkers werken voor 2200 cliënten Meer weten kijk op www.novo.nl

NOVO altijd dichtbij NOVO heeft de overtuiging dat zorg op maat alleen gerealiseerd kan worden als de medewerkers die het dichtst bij de cliënt staan dit organiseren. Daarom organiseert NOVO ondersteuning, begeleiding en behandeling vanuit zorgposten. Zorgposten staan midden in de samenleving. Ze sluiten aan bij het netwerk van de cliënt en werken samen met lokale instellingen en vrijwilligers. Wij bieden een zeer breed pakket aan verschillende types zorg, altijd laagdrempelig en van meer tot minder intensief. Op afspraak bij de cliënt thuis of bij de cliënt die in een zorgpost woont.

Redactie NOVO Postbus 9473, 9703 LR Groningen 050 - 542 19 99 [email protected] www.novo.nl Tekst & fotografie NOVO en René Dijkstra Tekstplosief Zuidhorn 0594 - 52 85 33

Tekstbureau Ansje Bootsma 050 - 525 43 72 Productiebegeleiding/ advertentiewerving Nian Uitgevers, Rolde 050 - 402 95 20 www.nian.nl Grafische vormgeving/ drukwerkinkoop Kijf & Witte, Leek www.kijfwitte.nl Druk Janssen Pers, Gennep Oplage: 82.500 exemplaren Distributie Santibri, Veendam 0598 - 63 17 17 Bij klachten over de verspreiding gelieve contact op te nemen met Santibri

CRISIS, WAT NU? Families First is een intensieve kortdurende vorm van hulp. De hulp is bedoeld voor gezinnen waar een ernstige crisis is. Een hulpverlener komt meerdere keren per week thuis om ouders te helpen bij de opvoeding. Het doel van Families First is om de crisis te stoppen en uithuisplaatsing te voorkomen. Ambulante Spoedhulp lijkt veel op Families First, het heeft hetzelfde doel, maar is iets minder intensief. Beide trajecten duren maximaal 28 dagen. De ouders hebben aan het eind van de hulp weer zoveel mogelijk de regie in handen. NOVO werkt samen met Elker. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: [email protected] www.novo.nl

Word vrienden van NOVO Stichting Vrienden van NOVO geeft geld voor extra's voor mensen met een verstandelijke beperking. Het gaat om zaken waar NOVO zelf niet de financiële middelen voor krijgt. Denk aan dingen als een tandem, poolbiljart, dvd-speler of spelcomputer. Ook grotere projecten kunnen rekenen op de steun van de Vrienden. Als het de zorg voor kinderen of volwassenen met een verstandelijke beperking bij NOVO maar ten goede komt. Stichting Vrienden van NOVO is onafhankelijk en bepaalt zelf welke activiteiten zij steunt.

Vriend worden NOVO is blij met deze vrienden. Zij storten maandelijks of jaarlijks een bedrag in de kas van de Stichting Vrienden. Anderen geven een eenmalige gift of steunen de vrienden met een legaat. Schenkingen, donaties en legaten aan de stichting Vrienden van NOVO zijn aftrekbaar voor de belasting. Als u het een plezierig idee vindt dat u ook na uw leven van betekenis kunt zijn voor mensen met een verstandelijke beperking dan kan dat. Door de Vrienden van NOVO als begunstigde in uw testament op te nemen. Zo helpt u NOVO mee in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking.

Meer weten: Stichting Vrienden van NOVO Ernst Paul Faber 050 - 542 19 99 [email protected] http://www.novo.nl/organisatie/vrienden-van-novo

Aanmelden en indicatie Wilt u ondersteuning, begeleiding of behandeling van NOVO? Dan kunt u zich aanmelden bij de plaatsingscommissie. Ook als u vragen heeft, kunt u deze hier stellen. De plaatsingscommissie helpt u graag verder. Zij kunnen u meer vertellen over uw mogelijkheden bij NOVO en zullen bemiddelen voor een plek die bij u past. De plaatsingscommissie is uw vaste aanspreekpunt, totdat u een plek krijgt toegewezen. Toegangsbewijs voor de zorg Om in aanmerking te komen voor de juiste ondersteuning, begeleiding en behandeling van NOVO heeft u een indicatie nodig. In de indicatie staat een onafhankelijk oordeel over uw situatie. Een toegangsbewijs

voor de zorg. Zo krijgt u zorg waar u recht op heeft. U kunt zelf de indicatie aanvragen. Lukt dit niet? Dan kan MEE Groningen u helpen bij de aanvraag. Het telefoonnummer van MEE Groningen is 050 - 527 45 00. Ik krijg al zorg van NOVO, maar mijn situatie verandert Krijgt u al zorg en ondersteuning van NOVO maar verandert uw situatie? Heeft u minder, of juist meer zorg nodig? Dan helpen onze indicatieconsulenten u graag verder. Indicatieconsulenten 050 - 542 19 99 [email protected] Meer informatie Voor meer informatie over uw mogelijkheden bij NOVO. Plaatsingscommissie 050 - 575 26 20 [email protected]