Mannen, vrouwen en geldzaken Nibud Factsheet Juni 2012
Mannen, vrouwen en geldzaken Mannen en vrouwen gaan verschillend met geld om, maar het risico op financiële problemen is bij beide groepen even groot. Meer vrouwen plannen, maar ook meer vrouwen zijn gevoelig voor verleidingen. Meer vrouwen dan mannen: plannen hun uitgaven; letten op aanbiedingen; vinden het moeilijk om grote uitgaven te doen; gaan na of grote aankopen in het budget passen voordat zij tot aankoop overgaan. Meer mannen dan vrouwen: hebben weinig moeite met geldzaken; zeggen niet zo met geld bezig te zijn; zijn op de korte termijn gericht; vinden luxe belangrijk; komen weinig in de verleiding om producten te kopen. Binnen relaties zijn mannen en vrouwen even vaak verantwoordelijk voor de privé-administratie. Rond een derde van de mannen en de vrouwen met een partner doet de administratie alleen; van ongeveer 10 procent doet de partner bijna alles alleen. De rest van de stellen heeft de taken verdeeld.
Levensstijl man versus vrouw Mannen lopen evenveel kans op financiële problemen als vrouwen . Dit blijkt uit het onderzoek ‘Kans op financiële problemen’ (Madern & Van der Schors, 2012). Ze verschillen echter wel van elkaar in de manier waarop zij omgaan met geld. Aan de financiële problemen van mannen en vrouwen liggen andere risicoprofielen ten grondslag. In 2009 heeft het Nibud onderzoek gedaan naar het financieel b eheer van huishoudens. Aan de hand van de het Mentality-model van Motivaction is onderzocht op welke manier de leefstijl van de respondenten van invloed is op het financieel beheer. Van de acht typen leefstijlen die het Mentality-model onderscheidt, bleken de ‘gemaksgeoriënteerden’ en ‘opwaarts mobielen’ het grootste risico te lopen op financiële problemen. De groep gemaksgeoriënteerden bestaat vooral uit vrouwen, de groep opwaarts mobielen vooral uit mannen. Gemaksgeoriënteerden geven gemakkelijk geld uit en komen snel in de verleiding om geld uit te geven. Ze zijn vaak passief en impulsief en leven met de dag. Opwaarts mobielen vinden luxe erg belangrijk en laten zich gemakkelijk verleiden om geld uit te geven. Ze zijn statusgevoelig en consumptiegericht.
Mannen, vrouwen en geldzaken / 2
Verschillen tussen mannen en vrouwen 1
Ook uit het Nibud-onderzoek ‘Geldzaken in de praktijk 2012 ’ blijkt dat mannen en 2 vrouwen verschillend met geld omgaan. Van de vrouwen is 93 procent het eens met de stelling ‘Ik houd mijn administratie bij’, tegen 88 procent van de mannen. Bewust uitgeven Van de vrouwen geeft een groter gedeelte hun geld bewust uit dan van de mannen. Zo is 97 procent van de vrouwen het meer eens dan oneens of helemaal eens met de stelling ‘Als ik iets groots / duurs wil kopen, bekijk ik eerst of ik dat kan betalen’ ; van de mannen is 91 procent het eens met die stelling. Het grootste gedeelte van zowel de mannen als de vrouwen gaat bewust om met hun uitgaven.
Tabel 1: Percentage mannen en vrouwen dat het meer eens dan oneens of helemaal
eens is met de stelling. Man %
Vrouw %
Ik weet altijd precies wat mijn saldo is
73
79
Ik weet in welke maanden ik meer inkomsten heb en in welke maanden ik meer uitgaven heb.
81
86
Ik maak altijd een boodschappenlijstje
68
74
Als ik iets groots / duurs wil kopen, bekijk ik eerst welke (grote) uitgaven ik op korte termijn nog meer verwacht
86
92
Als ik iets groots / duurs wil kopen, bekijk ik eerst of ik dat kan betalen
91
97
Ik kijk altijd wat een product in een andere winkel of op internet kost voordat ik het koop
81
76
Ik let altijd op of ik wat ik wil kopen in de aanbieding kan krijgen
84
89
Ik reken altijd uit of ik voldoende geld heb voordat ik iets koop
88
92
Ik vind het moeilijk om grote uitgaven te doen
59
71
De vaste lasten Elk huishouden heeft kosten aan noodzakelijke uitgaven zoals woonlasten, voeding en kleding. Het bedrag dat hiervoor nodig is, bepaalt voor een groot deel wat het beschikbare budget is voor de overige uitgaven. Daarom is het belangrijk om op z'n minst een schatting te kunnen maken van de bedragen die maandelijks nodig zijn voor de noodzakelijke uitgaven. Van alle vrouwen houdt 35 procent in haar hoofd bij welke bedragen per maand nodig zijn voor noodzakelijke uitgaven zoals woonlasten, voeding en kleding; 37 procent houdt hier geen rekening mee, maar koopt gewoon wat zij nodig heeft. Van de mannen koopt 49 procent wat hij nodig heeft zonder rekening te houden met de bedragen die
1
In het onderzoek zijn alle type huishoudens meegenomen, dus alleenstaanden en mensen met een partner. 2 Onder eens vallen de personen die hebben aangegeven het meer eens dan oneens of helemaal eens te zijn met de stellingen 3 / Mannen, vrouwen en geldzaken
per maand nodig zijn voor de noodzakelijke uitgaven; 25 procent houdt de bedragen hiervoor wel bij in hun hoofd. Mannen weten minder goed dan vrouwen wat de hoogte is van de meeste vaste lasten (zie tabel 2), met uitzondering van de verzekeringen. Uitgaven aan energie, en aan internet, tv en de vaste telefoonaansluiting staan niet in de tabel, omdat er bij deze posten geen significant verschil is tussen vrouwen en mannen.
Tabel 2: Percentages mannen en vrouwen die geen schatting kunnen geven van
het bedrag voor de verschillende posten Man %
Vrouw %
Huur / hypotheek
29
25
Zorgverzekering
31
25
Andere verzekeringen
37
43
Mobiele telefoon
27
22
Aflossing studiefinanciering
36
30
Afbetaling leningen/betalingsregelingen
35
30
Moeite met geldzaken De meeste mannen hebben geen moeite met geldzaken; slechts 36 procent is het eens met de stelling dat zij geldzaken lastig vinden. Van de vrouwen vindt 44 procent geldzaken lastig. Vrouwen zijn ook vaker dan mannen met geldzaken bezig.
Tabel 3: Percentage mannen en vrouwen dat het meer eens dan oneens of helemaal
eens is met de stelling. Man %
Vrouw %
Ik vind geldzaken lastig
36
44
Ik ben niet zo met geld bezig
51
41
Houding ten opzichte van geld Op het gebied van geld verschillen mannen en vrouwen het meest opvallend van elkaar in hun houding ten opzichte van geld. Mannen zijn vaker dan vrouwen gericht op de korte termijn en vinden luxe belangrijk. Het verschil is het grootst bij de stelling ‘Gemak speelt een belangrijke rol bij mijn gedrag en mijn besluiten’. Van de mannen is 66 procent het hiermee eens, tegen 53 procent van de vrouwen.
Mannen, vrouwen en geldzaken / 4
Tabel 4: Percentage mannen en vrouwen dat het eens is met de stelling.
Man %
Vrouw %
Geld geeft mij zekerheid in het leven
88
91
Ik richt me alleen op de korte termijn. De toekomst wijst zichzelf wel uit
53
49
Ik leef meer voor de dag van vandaag dan voor de dag van morgen
49
43
Ik vind het belangrijk om wat opzij te leggen voor later
84
89
Gemak speelt een belangrijke rol bij mijn gedrag en mijn besluiten
66
53
Ik vind luxe belangrijk
47
41
Ik geef mijn geld het liefst direct uit
23
19
Verleidingen Van de vrouwen is 37 procent het eens met de stelling ‘Ik kom vaak in de verleiding om dingen te kopen’, tegen 30 procent van de mannen. Van de mannen heeft 38 procent achteraf nooit spijt van een aankoop die vooraf niet was gepland; 17 procent doet nooit aankopen die vooraf niet zijn gepland. Bij de vrouwen bedragen deze percentages respectievelijk 29 en 11 procent. Van de mannen zegt 40 procent dat een ongeplande uitgave wel eens een miskoop is, tegen 56 procent van de vrouwen.
Verantwoording De cijfers in deze factsheet zijn gebaseerd op extra analyses op het onderzoek ‘Geldzaken in de praktijk 2012’ en op het onderzoek ‘Bindingstechnieken’. Alleen de significante verschillen tussen mannen en vrouwen zijn weergegeven.
Auteurs: Datum:
Tamara Madern MScen Daisy van der Burg MSc 26 juni 2012
Redactie:
Drs. Marijke van Ewijk
5 / Mannen, vrouwen en geldzaken
