MANAGEMENTSAMENVATTING 5 INLEIDING 11 MIDDELEN 11 BEREIK 12 ANTI-PESTEN 15 INLEIDING 16 MIDDELEN 16 BEREIK 17 INLEIDING 19 MIDDELEN 20 BEREIK 22

JAARVERSLAG 2007 Wij streven naar een samenleving waarin iedereen zich bewust is van de gevolgen van zinloos geweld (agressie, pesten en geweld). Daartoe ontwikkelen wij plannen en organiseren wij activiteiten die met name jongeren bewust maken van de oorzaken van zinloos geweld en hoe dat bij henzelf en anderen te voorkomen. Daarbij moedigen wij iedereen aan tot positieve acties rondom ons thema.

INHOUDSOPGAVE MANAGEMENTSAMENVATTING

5

over de lstzg en het waarom

7

KIDSTEGENGEWELD

11

INLEIDING

11

MIDDELEN

11

BEREIK

12

ANTI-PESTEN

15

INLEIDING

16

MIDDELEN

16

BEREIK

17

WAPENJEZELFMETWOORDEN

19

INLEIDING

19

MIDDELEN

20

BEREIK

22

DE LOOPJIJWAPENVRIJ? CAMPAGNE

23

INLEIDING

24

MIDDELEN

24

BEREIK

26

DE 10 TIPS CAMPAGNE

27

INLEIDING

27

MIDDELEN

27

BEREIK

28

ACTIVITEITEN MET DERDEN

29

INLEIDING

29


30

VOORLICHTING

34

SLACHTOFFERHULP EN REGISTRATIE

35

FONDSENWERVING EN DONATIES

37

FONDSEN EN MINISTERIES

37

AMBASSADEURS EN PARTNERS

37

VRIENDEN VAN DE STICHTING

38

DONATEURS

39

AANDACHT IN DE MEDIA

41

INHOUDSOPGAVE

DE LSTZG ALS ORGANISATIE

43

BESTUUR

43

PERSONEELSBEZETTING

43

de LSTZG ALS STAGEPLEK

44

150 VRIJWILLIGERS

44

PROFESSIONALISERING

44

2007 IN FINANCIEEL PERSPECTIEF

45

CBF KEURMERK

45

FINANCIËN ALGEMEEN

45

PERSONEEL EN SALARIËRING

45

EIGEN VERMOGEN EN PROJECTORGANISATIE

45

PROJECTEN KIDSTEGENGEWELD EN WAPENJEZELFMETWOORDEN

45

FINANCIEEL GEDEELTE

46

BIJLAGE

59

Comité van Aanbeveling TOT SLOT

62

MANAGEMENTSAMENVATTING In dit jaarverslag een terugblik op een intensief jaar waarin veel tot stand is gekomen. Met prachtige resultaten en een goede zichtbaarheid voor de LSTZG en haar werk. Een jaar waarin de LSTZG haar interne omslag en verdere professionalisering heeft vorm gegeven. Het feit dat dit jaarverslag een coproductie is - waarbij iedere collega het deel heeft geschreven over het onderwerp waarvoor hij/zij in 2007 verantwoordelijk was - is daarvan het meest duidelijke teken!

Projecten, campagnes, activiteiten In 2007 zijn door de LSTZG onderstaande projecten uitgevoerd. Naast enkele nieuwe projecten is voor bestaande projecten aanvullende fondsen verworven en toegezegd. Enkele projecten kunnen dankzij langdurige financiering door ons worden gecontinueerd. 1. Continuering bestaande projecten: • ‘KidsTegenGeweld’ en ‘Anti-Pesten’ dankzij financiële bijdragen van het Ministerie van Justitie, Stichting Kinderpostzegels Nederland en het Oranjefonds. • ‘WapenJezelfMetWoorden’ volledig gesteund door Oxfam Novib. 2. Ontwikkeling van twee nieuwe projecten: • ‘Romeo en Julia 2.0’ : een projectweek rondom sociale veiligheid voor leerlingen van het VMBO. • ‘WapenJezelfMetWoorden Speciaal’: gastlessen voor jongeren in het ZMOK en de jeugddetentie Eind 2007 is gestart met het werven van financiële middelen daarvoor. 3. Nieuwe Campagnes: • ‘10 tips campagne’ mede dankzij financiële bijdragen van BP Nederland en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. • ‘LoopJijWapenVrij?’ dankzij het Ministerie van Justitie. 4. Continuering activiteiten met derden dankzij ambassadeurs, partners, vrienden en stichting DOEN Al deze projecten zijn in 2007 zeer succesvol verlopen: wij hebben zeker 535.000 jongeren met onze activiteiten bereikt en daarmee de gestelde doelen ruimschoots behaald. Voor alle projecten is zeer veel aandacht in de media geweest. Hierdoor is het bereik van de projecten nog groter dan verwacht. Ook de bezoekersaantallen op onze algemene website www.zinloosgeweld.nl onderstrepen de urgentie van ons werk en het bestaan van onze stichting. Ruim 37.000 unieke bezoekers vonden dit jaar informatie op onze site.

Aandacht in de media In 2007 is de aandacht in de media voor de LSTZG en de haar fondsenverstrekkende organisaties uiterst succesvol geweest: er zijn meer dan 1000 publicaties in lokale, landelijke en vakbladen verschenen en ruim 50 radio- en televisieoptredens met ons verzorgd.

Fondsenwerving In 2007 zijn wij begonnen met een actie om gemeenten vriend te maken van de LSTZG. Inmiddels zijn 11 gemeenten vriend geworden. Eind 2007 hebben wij Heineken als ambassadeur mogen verwelkomen. De verkoop van artikelen is voor ons ook een belangrijke inkomstenbron. De verkoop van de bedel tegen zinloos geweld is in 2007 zeer succesvol verlopen. Donaties van groepen en individuen is teruggelopen. In het algemeen geldt dat fondsenwerving een continue punt van aandacht is.

MANAGEMENTSAMENVATTING

Financieel Eind 2007 bedraagt het eigen vermogen van de LSTZG € 37.000, terwijl de solvabiliteit is toegenomen tot 15 %. Het bestuur streeft naar een solvabiliteit van ongeveer 30 tot 35%. Hoewel de financiële verplichtingen eind 2006 zijn ingeperkt (o.a. doordat er minder vaste medewerkers in dienst zijn), blijft het belang van de opbouw van een vermogensbuffer duidelijk.

Professionalisering interne organisatie In 2007 is gewerkt aan een verdere professionalisering van de interne organisatie. Dit heeft geleid tot een flexibele en meer resultaatgerichte organisatie. Het projectmanagement is geprofessionaliseerd, dat geleid heeft tot meer transparante begrotingen voor en verantwoordingen over de projecten, het planmatig werken aan de gewenste resultaten en betere communicatie met fondsenverstrekkers. De noodzakelijke kostenreductie binnen de organisatie is gerealiseerd. Maandelijks zijn professionaliseringsdagen gehouden met het personeel. Centraal stond de inhoudelijke verdieping van ons vak en onze manier van werken. Deze dagen hebben ook bijgedragen aan ons teamgevoel. Saamhorigheid en plezier zijn dit jaar hand in hand gegaan en hebben gemaakt dat wij - met een relatief kleine organisatie zulke mooie resultaten hebben neergezet. Dat is iets waar we trots op mogen zijn! De LSTZG zou haar werk niet kunnen doen zonder de bijdragen - in financiële en andere zin - van haar sponsors, subsidiegevers, donateurs, ambassadeurs, de vele vrijwilligers en steunpunten. Wij zijn hen daarvoor zeer veel dank verschuldigd en vertrouwen erop dat wij in de toekomst samen blijven werken aan de doelstelling van de LSTZG. Namens bestuur en medewerkers van de Landelijke StichtingTegenZinloosGeweld Hanneke Visser directeur

OVER DE LSTZG EN HET WAAROM Het terugdringen van agressie en geweld is al jaren een speerpunt van de overheid. Becijferd is dat geweld, intimidatie en bedreiging van bijvoorbeeld mensen met een publieke taak jaarlijks honderd miljoen euro kost aan ziekteverzuim of aan verminderd functioneren (exclusief de medische kosten). In 2007 heeft bijvoorbeeld het Schadefonds 6.877 nieuwe aanvragen voor financiële tegemoetkomingen bij letselschade ontvangen, waarvan ruim 30% aanvragen in het kader van mishandeling. Eén op de twintig Nederlanders heeft jaarlijks met geweld of dreiging te maken en alcohol is daarbij de grootste factor naast geweldpleging door 18 tot 25 jarigen. Ook in het verkeer neemt agressie ontoelaatbare vormen aan. Onderzoek van ‘EenVandaag’ laat zien dat 10% van de autobezitters aangeeft wel eens een trap of klap tegen de auto te hebben gekregen. Drie procent is zelf geduwd of geslagen. Acht procent van de autobezitters heeft aangifte van deze agressie gedaan. Een grote meerderheid van de autobezitters vindt dat de reacties op de weg uit de hand lopen: 65% stelt dat agressie in het verkeer ontoelaatbare vormen aanneemt.

Pesten, agressie en geweld onder jongeren heeft sinds de oprichting van de LSTZG veel aandacht o.a. door de vele incidenten waarbij jongeren betrokken zijn. Dit blijft een continu probleem. In 2007 is het aantal meldingen over pesten op scholen met 11 procent gestegen t.o.v. 2006. De meeste meldingen komen van leerlingen uit het basisonderwijs en het VMBO. De top ligt bij kinderen van 12 jaar. Op 78% van de basisscholen wordt met regelmaat gepest waarbij 55% met fysiek geweld en 29% via sms, internet en email. Ook zijn wij in 2007 diverse malen opgeschrikt door geweldplegingen tussen jongeren, enkelen zelfs met dodelijke afloop. Op 21 maart was een 16−jarige jongen slachtoffer van een steekpartij op een school in Naaldwijk, die naar verluidt door racistische motieven was ingegeven. Een dag later werd een 14−jarige jongen neergestoken in Amsterdam, omdat hij verliefd zou zijn op de vriendin van de dader. Rotterdam, Alkmaar en Oss verschijnen ook niet lang daarna in het nieuws vanwege zinloos geweld tussen jongeren in of bij hun school. Enkele van deze incidenten zijn ernstige geweldsdelicten met dodelijke afloop. In oktober vonden wederom drie geweldplegingen op scholen in Amsterdam en Rotterdam plaats; een Amsterdamse scholier kwam om het leven. Deze informatie sterkt ons in ons werk en laat zien dat het voorkomen van pesten, agressie en geweld aandacht moet blijven krijgen! Bewust richt de LSTZG zich daarbij op de brede leefomgeving van kinderen en jongeren, niet alleen thuis, maar ook op de school, de sport/vrijetijdsbestedingen en in publieke ruimtes.

Dagblad de Limburger, 18012008.

Het Schadefonds heeft als taak om bijstand te verlenen aan Nederlandse slachtoffers van geweldsdelicten (bron: jaarverslag Schadefonds geweldsmisdrijven 2007)

NRC Handelsblad, 12-01-2008 Alcohol maakt Nederland tot een van de gewelddadigste landen van Europa.

Internetonderzoek en uitslag mei 2007

Pestweb in het maandblad van de Algemene Vereniging van schoolleiders (AVS).

Tussen januari 2004 (overlijden conrector van Terra College in Den Haag) en eind 2007 hebben 11 steekincidenten en moorden in Nederland aandacht in de media gehad.

NRC Handelsblad, 24 maart 2007

OVER DE LSTZG EN HET WAAROM

Jong geleerd… èn oud gedaan… De LSTZG richt zich in het bijzonder op kinderen en jongeren. Uit onderzoek blijkt dat de combinatie van persoonlijke kwaliteiten - zoals zelfbeheersing bij conflicten - van jongs af aan ontwikkeld worden: of het nou om irritatie en boosheid gaat of agressie en geweld. De LSTZG bevordert gesprekken over deze gevoelens en situaties en de mogelijke reacties daarop. Wij laten hen zien wat de consequenties van gekozen gedrag zijn en dat het ook anders kan. Rolmodellen en peereducation spelen volgens ons een cruciale rol bij gedragsverandering onder jongeren. Simpele zaken als ‘het goede voorbeeld geven’ en het waarderen van gewenst gedrag hebben een groter effect als leeftijdsgenootjes daarin het voorbeeld geven. De LSTZG wil daarom in haar aanpak jongeren een stem èn rol geven in het aandragen van oplossingen of het bemiddelen bij conflicten tussen jongeren.

CampaGnes voor volwassenen De LSTZG initieert ieder jaar ook minstens twee bewustwordingscampagnes voor volwassenen. Ook zij moeten volgens ons met regelmaat geattendeerd worden op de noodzaak om zinloos geweld te voorkomen en welke rol zij daarbij spelen: in de sport, in het uitgaansleven en in het verkeer.

Geschiedenis van de LSTZG De LSTZG is in september 1997 opgericht door Bart Wisbrun. Ontstaan in de huiskamer en begonnen vanuit het gevoel dat één minuut stilte niet genoeg was. Vervolgens werd het gevoel door hem geconcretiseerd in een symbool tegen geweld: het lieveheersbeestje. De belangstelling voor de LSTZG werd in korte tijd groot, mede dankzij de verspreiding van gratis drukwerk en het actief beheren van een website met materiaal voor spreekbeurten en presentaties. Free publicity en regelmatige media-aandacht via tv-spotjes maakten de LSTZG tot een van de snelst groeiende in haar soort. Inmiddels bestaat de LSTZG 10 jaar en is het een gevestigde organisatie met een grote naamsbekendheid en een herkenbaar beeldmerk.

Missie, doel en middelen De LSTZG streeft naar een mentaliteits- en gedragsverandering bij jongeren met betrekking tot zinloos geweld. De LSTZG verzorgt daartoe activiteiten die jongeren bewust maken van de oorzaken van zinloos geweld (waaronder pesten, agressie en geweld) en hoe dat bij zichzelf en anderen te voorkomen. De LSTZG heeft daarom de volgende campagnes en educatieve projecten rondom sociale veiligheid geïnitieerd of gecontinueerd: 1. Langlopende projecten gericht op bewustwording en/of mentaliteitsverandering met als doelgroep jongeren in het lager en voortgezet onderwijs, zoals ‘KidsTegenGeweld’, ‘Anti-Pesten’ en ‘WapenJezelfMetWoorden’. 2. Kortlopende communicatie campagnes gericht op bewustwording van jongeren in het voortgezet onderwijs middels de campagne ‘LoopJijWapenVrij?’ of een campagne gericht op alle burgers, jongeren en volwassenen (de ‘10 tips campagne’ ). . Ondersteunen van initiatieven van burgers ter bevordering van sociale cohesie en daarmee de sociale veiligheid in buurt, sportclubs of openbare ruimtes. De LSTZG heeft de overtuiging dat alleen de burgers zelf de verbetering van zijn woon-, werken leefomgeving kan verwezenlijken. Het bevorderen van eendracht en harmonie binnen leefgemeenschappen, een grotere betrokkenheid en sociale controle (kortom sociale cohesie) vormen de sleutel tot een verdraagzame en veilige samenleving. . Als landelijk informatie en spreekpunt voor de thema’s agressie en zinloos geweld verzorgen van voorlichting aan jongeren en het gaande houden van de discussie over de onwenselijkheid van zinloos geweld. . Slachtofferhulp. Op aanvraag ondersteunen wij slachtoffers en verwanten van zinloos geweld.

OVER DE LSTZG EN HET WAAROM

Leeswijzer In de volgende hoofdstukken staan de projecten beschreven die in 2007 gerealiseerd zijn. Van ieder project is genoemd de missie, doelstelling, resultaten, planning en sponsoren. Op de ingezette middelen en het bereik gaan we uitvoeriger in om zicht te bieden op onze aanpak. Sinds 2006 hanteren wij voor het tekstuele gedeelte van ons jaarverslag een andere indeling dan het CBF eist. Ook dit jaar kiezen we voor deze aanpak omdat die meer recht doet aan de verschillende activiteiten die vanuit de LSTZG gedaan wordt. Onderstaand schema toont de aansluiting tussen de norm, onze financiële rapportage en het tekstuele gedeelte.

financiële rapportage (conform norm CBF -model sector welzijn)8

tekstuele rapportage jaarverslag 2007 LSTZG

Mentaliteitsverandering

Projecten gericht op mentaliteit- en gedragsverandering: • WapenJezelfMetWoorden • Anti-Pesten • KidsTegenGeweld Campagnes gericht op bewustwording en mentaliteitsverandering: • De 10-tips campagne om agressie in het verkeer terug te dringen • LoopJijWapenVrij?

Voorlichting

Activiteiten met derden (in het kader van sociale cohesie) Activiteiten met Ambassadeurs Landelijke informatie en spreekpunt

Slachtofferhulp

Slachtofferhulp

Richtlijnen Verslaggeving Fondsenwervende instellingen, april 2002

10

KidsTegenGeweld Missie

Kinderen bewust maken dat pesten, agressie en geweld niet normaal zijn. Kinderen bewust maken van het feit dat zij ervoor kunnen kiezen om niet mee te doen aan zinloos geweld.

Doel

Kinderen uitdagen om zelf bij te dragen aan een sociaal veilige leefomgeving door een eigen actie tegen pesten, agressie en geweld te beginnen.

Middelen

Documentatiemateriaal Kidslid, website, nieuwsbrief, persoonlijk email correspondentie over hun activiteiten als lid met de medewerker van de LSTZG, ondersteunen van initiatieven van Kidsleden, Kidskist, aanwezigheid op Kidsevenementen.

Planning

Geheel 2007.

Resultaten

• • •

Sponsoren

3500 individuele Kidsleden 50 KidsTeams 130 publicaties in media over activiteiten van kidsleden

Mede dankzij bijdragen van Stichting Kinderpostzegel Nederland, het Ministerie van Justitie en onze Ambassadeur Nashuatec / Rex Rotary heeft dit project alweer vijf jaar bestaansrecht9.

Inleiding In 2003 hebben wij speciaal het KidsTegenGeweld opgericht voor kinderen tussen de 8 en 14 jaar. Het project loopt nu vijf jaar en het succes groeit nog steeds. De toestroom van nieuwe Kidsleden wordt steeds groter en onze Kidsleden zijn steeds actiever. Het aantal contact momenten tussen ons en de leden is toegenomen. Dit heeft als resultaat meer verslagen van Kids-activiteiten , meer strips op de website en meer aandacht in de media. De Kidsleden gebruiken enthousiast ons materiaal en zijn actief in het uitdragen van onze boodschap: thuis, op school of in hun directe leefomgeving. Zeer succesvol dit jaar was ook de verkoop van het aantal Kidskisten waarmee we de aandacht voor het KidsTegenGeweld actief ondersteunen. Met het project KidsTegenGeweld willen wij kinderen laten nadenken over sociale veiligheid in hun leefomgeving. Maar bovenal welke rol zij daarin kunnen spelen. Zo kunnen zij op hun eigen manier een steentje bijdragen aan het verminderen van pesten, agressie en geweld en dus zelf in een sociaal veilige wereld leven.

Middelen Kinderen kunnen zich zelfstandig aanmelden als Kids Clublid, of samen met andere kinderen een KidsTeam vormen. De Kidsleden voeren een actie uit in hun omgeving en brengen daarvan verslag uit aan de LSTZG. Vervolgens worden zij daarvoor door de stichting beloond met een t-shirt of cap en komt het verslag op de speciaal voor de kidsleden opgezette website te staan: www.kidstegengeweld.nl. Het werven van nieuwe Kidsleden is het belangrijkst. Immers, kleine kinderen worden groot en in een bepaalde fase beëindigen onze Kidsleden het lidmaatschap.

In de tweede helft van 2007 heeft de L STZG dit project op eigen kracht gecontinueerd omdat er op dat moment geen fondsen voor beschikbaar waren.

11

KIDSTEGENGEWELD

Continue werven en continue activeren is ons credo. Om nieuwe Kidsleden te werven en bestaande Kidsleden te activeren zetten wij de volgende middelen in: • Aanwezig zijn en dus zichtbaar zijn op kinderevenementen om kinderen te attenderen op KidsTegenGeweld en zich gratis bij ons in te laten schrijven. Gemiddeld levert een evenement 30 tot 300 nieuwe kidsleden op. • De website www.kidstegengeweld.nl. Op deze website kunnen kinderen zich onder andere digitaal inschrijven voor KidsTegenGeweld, strips over pesten maken en informatie over pesten downloaden. • Bij aanmelding als Kidslid ontvangen zij van ons een lidmaatschapspasje en een handboek met ideeën en tips voor acties. • De digitale nieuwsbrief KidsNieuwz. Een nieuwsbrief die onze kidsleden maandelijks digitaal krijgen toegestuurd. KidsNieuwz bevat nieuwtjes over KidsTegenGeweld, acties van kidsleden en Kidsteams, nieuws over pesten, scholenprojecten enz. • Kinderen persoonlijk ondersteunen bij het uitvoeren van hun acties. Wanneer Kidsleden vragen hebben of hulp of materialen nodig hebben kunnen zij ons bellen of e-mailen. Wij bieden kinderen dan advies, ondersteuning of gratis materiaal. • Kidskist: Als extra ondersteuning bieden wij de KidsKist aan. De KidsKist zit boordevol lesmateriaal over pesten, waarden en normen, fair play, tolerantie, discriminatie, wapens, straatgeweld, kindermishandeling, enzovoorts. De bijgesloten handleiding informeert docenten hoe ze de lesmaterialen uit de kist kunnen gebruiken.

Bereik KidsTegenGeweld KidsTegenGeweld 2006

12

2007

Kidsleden

3000

3500

Kidsteams

50

57

Verslagen van Kidsteam

18 x

38 x

Nieuwsbrief (Kidsnieuwz)

4 x hardcopy 6 x digitaal

6 x digitaal

Bestelde spreekbeurtpakketjes

+/- 25 per week

+/- 40 per week

Verkochte KidsKisten

19

20

Gemaakte Stripmaker verhalen

2230

4524

Media aandacht

60 persberichten lokaal en regionaal

130 persberichten lokaal en regionaal

Aanwezigheid bij een Kidsevent

7 evenementen, totaal 14 dagen

18 evenementen totaal 21 dagen

Aantal pageviews website

481.250

341.873

KIDSTEGENGEWELD

Vrijwilligers aan het woord Interview met Cindy Yee en Cansu Koc Allebei Kidslid van KidsTegenGeweld en samen vormen zij een KidsTeam Hoe lang zijn jullie al lid van KidsTegenGeweld? Bijna 2 jaar Waarom zijn jullie lid geworden van KidsTegenGeweld? Wij vinden pesten heel stom, want sommige pesten ons en wij willen laten zien dat wij pesten en agressie niet leuk vinden Hoe vinden jullie het om lid te zijn van KidsTegenGeweld? Super top! Wat voor acties hebben jullie tot nu toe allemaal gedaan? Spreekbeurt gehouden in de klas, spulletjes verkopen van KidsTegenGeweld en binnenkort gaan wij een stoeptegel met het lieveheersbeestje kopen voor ons schoolplein en een gastspreker inhuren! Wat vonden jullie het leukst en heeft het geholpen? Wij vinden het verkopen super gaaf, maar wou dat het lekker weertje was, want onze handen waren bevroren. Brrrrrrrrrrrr. KOUD Wat vonden anderen van jullie acties? De mensen vinden het goed wat wij doen. Vind je dat KidsTegenGeweld jullie goed helpt en waarom wel / waarom niet? Ja, want als we geen spreekbeurt hadden gehouden waren de kinderen uit ons klas verder gegaan met pesten

13

14

ANTI-PESTEN Missie

Kinderen bewust maken dat pesten niet normaal is. Bij kinderen een mentaliteitsverandering bewerkstelligen waardoor hun school- en leefomgeving sociaal veilig is.

Doel

Kinderen in de leeftijd van 5 tot en met 12 jaar bewust maken van het pestprobleem en alternatieven aanreiken om pestgedrag te verminderen.

Middelen

Anti-Pesten posters en jaarkalender, maandelijkse digitale nieuwsbrief aan scholen, media-aandacht bij presentatie nieuwe posters op basisscholen, oudertraining.

Planning

Geheel 2007.

Resultaat

4 nieuwe posters (2 voor onderbouw en 2 voor bovenbouw), ontwikkeld materiaal voor oudertraining en werving en scholing vrijwilligers voor trainingsavonden. Continue voorlichting via website en digitale nieuwsbrief

Sponsoren

Het continueren en uitbreiden van dit project is mogelijk gemaakt dankzij subsidies van Stichting Kinderpostzegels Nederland en het Ministerie van Justitie en de provincies Zuid-Holland, Flevoland, Groningen, Drenthe, Noord-Brabant en Friesland.

15

ANTI-PESTEN

Inleiding Op 78% van de basisscholen wordt met enige regelmaat gepest, waarbij 55% met fysiek geweld en 29% digitaal (via sms, internet en e-mail). Pesten lijkt toe te nemen naarmate kinderen ouder worden, zo wordt 16% van de leerlingen in de bovenbouw gepest. Ongeveer 5 tot 10 procent van de kinderen wordt of voelt zich voortdurend door andere kinderen afgewezen. De gevolgen van langdurig pesten voor slachtoffers zijn ongeveer gelijk aan die van kindermishandeling. Kinderen die pesten vertonen later vaker delinquentgedrag of gedragsproblemen. Ongeveer 2/3 van de kinderen vertelt thuis dat er op school wordt gepest en 50% van de kinderen vertelt het direct aan de docent10. Dit betekent dat vrijwel de helft van de pestgevallen op school niet bekend zijn. Deze cijfers onderstrepen het belang van tijdig optreden tegen pesten en de noodzaak om daar continu aandacht aan te blijven besteden. Het vervolg op de Anti-Pesten campagne is in 2007 succesvol geweest omdat basisscholen - ondanks een eigen bijdrage in de verzendkosten - in grote getalen de nieuwe serie van vier posters bij ons bestelden. Wij lezen daaruit af dat op ruim 1000 basisscholen in minstens twee klassen - en vermoedelijk meer - met onze posters wordt gewerkt. De positieve reacties van vijf provincies om de verzendkosten voor de basisscholen in hun gebied op zich te nemen, was ook een stevige aanmoediging en erkenning van onze aanpak. Ruim 4000 basisscholen hebben de posters daardoor gratis kunnen ontvangen. Bijzonder vonden wij het verzoek van de provincie Friesland om de posters in het Fries te vertalen. Dat hebben wij met veel plezier verzorgd.

Middelen Posters: Om kinderen te laten zien wat hun aandeel is bij pesten ontwikkelen wij posters die vanuit verschillend perspectief het pestfenomeen op een aansprekende manier onder de aandacht brengen. De posters zijn een visueel middel die de kinderen op indringende, maar positieve wijze aanspreekt. Het is de bedoeling dat kinderen: • ‘geraakt’ worden door het probleem en de ernstige gevolgen van pesten; • zelf oplossingen gaan bedenken om pesten tegen te gaan; • leren omgaan met gedachten zoals acceptatie, tolerantie en respect. De onderwijzer hangt maandelijks een andere poster op en bespreekt deze met de klas11. Op deze manier wordt het thema pesten voortdurend en regelmatig bij leerlingen van de basisschool onder de aandacht gebracht. In 2007 zijn twee posters speciaal voor de onderbouw en twee posters speciaal voor de bovenbouw ontwikkeld. De posters zijn op totaal vijfduizend basisscholen terecht gekomen. SKN en Justitie hebben geld gegeven voor de ontwikkeling van de posters exclusief de verzendkosten. Ruim1000 basisscholen hebben de posters besteld tegen de betaling van die verzendkosten. Om ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk basisscholen in Nederland de posters gratis konden ontvangen is er in september een brief uitgegaan naar alle provincies in Nederland. In deze brief verzochten wij de provincies om de verzendkosten te betalen en op die manier alle basisscholen in hun provincie te voorzien van de nieuwe Anti-Pestenposters. Uiteindelijk hebben wij op deze wijze de posters verspreid onder 4000 basisscholen uit de provincies Zuid-Holland, Flevoland, Groningen, Drenthe, Noord-Brabant en Friesland. Speciaal voor de provincie Friesland zijn de posterteksten vertaald naar de Friese taal. • Digitale nieuwsbrief: ook in 2007 is deze vrijwel maandelijks per mail verstuurd aan alle 7800 basisscholen in Nederland. De nieuwsbrief heeft als doel om de leerkrachten aan te moedigen één nieuwe / andere poster in de klas op te hangen en met hun klas te behandelen. De nieuwsbrief bevat iedere keer een ander actueel thema, tips en informatie over de achtergronden van het thema binnen het bredere onderwerp pesten. •

(Bronnen: Onderwijsinspectie, onderwijsjaarverslag 2004-2005; TNO / M. Fekkes (2005), Bullying among elementary school children)

Via onze maandelijkse nieuwsbrief moedigen wij leerkrachten aan een andere poster op te hangen en geven hen tips rondom het thema van die poster.

10 11

16

ANTI-PESTEN

Website: de campagne wordt ondersteund door een deel van de website www.kidstegengeweld.nl. Alle posters zijn op deze site zichtbaar en vanaf de site te printen. Tevens vinden de leerkrachten op dit sitegedeelte actuele adviezen en tips rondom pesten. Posterpresentatie op vijftien basisscholen: door scholen te bezoeken en daar een nieuw uitgebrachte poster te presenteren genereren wij aandacht voor de campagne en pestproblemen op de school zelf en in de media. Dit ondersteunt de steeds weer door ons uitgedragen noodzaak om pesten aan te pakken en maakt zichtbaar dat scholen ermee bezig zijn. Oudertraining: In 2007 zijn wij begonnen met het ontwikkelen van een oudertraining die in het schooljaar 2007 / 2008 op scholen is aangeboden. De inhoud van de training is gebaseerd op gesprekken12, literatuuronderzoek en wetenschappelijke resultaten en geënt op de NOBLAME aanpak. De oudertraining Anti-Pesten heeft als doel ouders te informeren over pesten en pestgedrag en biedt de ouders handreikingen om hun gepeste of pestende kind te helpen en pestgedrag aan de orde te stellen. Ouders krijgen in de training antwoord op vragen als: Hoe help ik mijn kind dat gepest wordt? Hoe ga ik het gesprek aan met de ouder van een kind dat pest? Hoe stel ik pesten aan de orde bij de school van mijn kind?

•

•

•

Bereik ANTI-PESTEN

12

2006

2007

Aantal posters ontwikkeld

+ 2 (op kosten LSTZG)

+ 4 (2 bovenbouw, 2 onderbouw)

Verspreidingsgraad

Aanvullende twee posters zijn 600 x besteld

5000 basisscholen

Posterpresentatie op basisscholen

12 x

15 x

Gastlessen op basisscholen

9x

19 x

Paginabezoekers

onbekend

18.000

Digitale nieuwsbrief

11 x

8 x naar 7.500 geadresseerden

Evaluatie anti-pesten

Juni 2006, 133 ingevulde enquêtes

Niet van toepassing

Aandacht in media

onbekend

90 x

We hebben gesproken met Justitie, SKN, De Kinderconsument, Circulair, PJpartners, GGD Noord-Kennermerland, motivation@work, NiGZ en uiteraard met ouders en docenten om een indruk te krijgen waar behoefte aan is waar de markt nog niet in voorziet.

17

ANTI-PESTEN

Een vrijwilliger aan het woord Wij hadden op de basisschool vaak last van pesten. Dat kwam omdat er een meisje bij mij in de klas zat, waar iedereen vaak ruzie mee had. Als iemand ruzie had met dat meisje liep iedereen met dat meisje mee. Het was erg vervelend dat we ruzie hadden en we gingen daar dan ook vaak mee naar de leraren. Anti-Pestenposters De leraren hebben toen de posters besteld van zinloos geweld. Een leraar van onze school kwam iedere maand een poster naar onze klas brengen en dan las ze voor wat er onder stond. Ik vond de stukjes die eronder stonden altijd heel goed, want het raakte de kinderen uit onze klas echt. De leraar die het voorlas was ook de leraar waar we dan altijd bij terecht konden als er ruzie was. Dan zaten we in de les en dan kwam de leraar binnen en had de poster bij zich, ze las dan eerst het verhaaltje eronder voor en daarna gingen we erover praten, dat konden we altijd heel erg lang... dan ging de leraar weg en werd de poster opgehangen. De Anti-Pestenposters hebben geholpen Door de posters hebben wij eigenlijk het laatste jaar in groep 8 het allerleukste jaar gehad. Want er werd veel minder gepest bij ons in de klas. Af en toe ging het nog fout maar voor dat we iets van zinloos geweld wisten werd er bijna iedere week iemand gepest. Ik wil jullie echt bedanken want zonder jullie was mijn laatste jaar op de basisschool echt niet meer leuk geweest, maar nu was het een geweldig leuk jaar. Bedankt, Groetjes lin janssen

18

WapenJezelfMetWoorden Missie

Mentaliteits- en gedragsverandering tot stand brengen onder jongeren en het taboe rondom pesten, agressie en geweld op scholen doorbreken.

Doel

Jongeren bewustmaken van het onderwerp zinloos geweld en wat zij kunnen doen om pesten, agressie en geweld in de klas, de school en hun directe leefomgeving te voorkomen. Terugdringen van agressie en geweld op scholen met ten minstens 5%. Toename van school veiligheids beleid en het bevorderen van het gebruik (door scholen) van een registratiesysteem, waarin geweldsincidenten als apart item opgenomen zijn. Toename van scholen die zich laten ondersteunen door een specialist op dit onderwerp. Het als standaard opnemen van het onderwerp zinloos geweld (pesten, agressie en geweld) in het schoolcurriculum.

Middelen

• • •

•

Planning

Totale project: najaar 2005 t/m december 2008

Resultaten

•

• • •

Sponsoren

13

Gastlessen door vrijwilligers op met name VMBO scholen. Trainen en begeleiden van vrijwillige gastdocenten. Virtuele exchange tussen leerlingen in Zuid Afrika en leerlingen in Nederland m.b.v. de stripmaker. Lobby bij de politiek en scholen om aandacht en acceptatie van het onderwerp en de maatregelen die nodig zijn om sociale veiligheid in - en om - school te vergroten.

415 gastlessen op 75 verschillende scholen13 door 21 gastdocenten die verspreid over heel Nederland de WapenJezelfMetWoorden (WJMW) lessen verzorgen. 85% van de scholen zijn praktijkonderwijs of VMBO scholen. 88 keer publicaties in de media. 264.000 bezoekers op de website.

Dit project is mogelijk gemaakt dankzij Oxfam Novib. Binnen Oxfam Novib dragen twee afdelingen bij, namelijk de afdeling LINKis en de afdeling Zuid Afrika. Daarnaast draagt de LSTZG 25% van het projectbudget zelf bij door inkomsten uit verkoop artikelen en bijdragen van donateurs.

Target tot eind 2007 was 400. Voor de totale projectperiode stonden 600 gastlessen geprognoticeerd, waarbij 15.000 scholieren een - of cyclus van 4 gastlessen - gevolgd hebben.

19


Inleiding In oktober 2005 zijn Oxfam Novib en de Landelijke StichtingTegenZinloosGeweld samen gestart met de campagne Wapen Jezelf Met Woorden (WJMW). Oxfam Novib heeft de LSTZG in contact gebracht met Gun Free South Africa (GFSA). Deze organisatie heeft al zeer veel ervaring met het bestrijden van geweld en wapengebruik in Zuid Afrika. In 2006 zijn de contacten tussen de organisaties geïntensiveerd en zijn de LSTZG en GFSA een partnerschap aangegaan.14 Doel van deze samenwerking is om van elkaars unieke kennis en ervaringen te laten leren. Zo is men in Zuid Afrika veel verder met het ontwikkelen van een schoolbrede aanpak om te komen tot ‘gunfree zones’ in en om scholen15. In 2007 zijn ruim 400 gastlessen door onze vrijwilligers op ruim 130 scholen verzorgd. Dit is meer dan het beoogde aantal gastlessen, waardoor wij voor het totale project over de 1000 lessen verwachten te geven. Dankzij twee stagiaires is een effectevaluatie onder 400 leerlingen verzorgd en zijn de mogelijkheden rondom omgekeerde ontwikkelingssamenwerking in kaart gebracht. Met beide uitkomsten zijn wij eind 2007 aan de slag gegaan met als doel het lesaanbod in kwaliteit en effectiviteit te verbeteren. In tegenstelling tot de andere projecten van de LSTZG zijn voor dit project specifieke ‘outcomes’ geformuleerd, die eind 2008 moeten zijn gerealiseerd. Deze outcomes zijn: • totaal 600 gastlessen verzorgd op minimaal 125 verschillende scholen met volledige landelijke spreiding; • 20% van de door ons bezochte scholen vragen vervolglessen aan; • 95% van studenten die hebben deelgenomen aan een gastles WJMW geven aan zich meer bewust te zijn van de problematiek rondom agressie en geweld; • 10% van de scholen treedt als gevolg van de gastlessen in contact met een organisatie die gespecialiseerd is in het terugdringen van geweld; • 10% van de bezochte scholen heeft een registratiesysteem mbt agressie en geweld en onderhoudt dat actief; • 5% minder geweld op scholen is merkbaar en meetbaar. Hieronder gaan we in op de belangrijkste middelen uit het project ‘Wapen Jezelf Met Woorden’:

Middelen Omgekeerde OntwikkelingsSamenwerking: Het project WJMW valt binnen het onderwerp omgekeerde ontwikkelingssamenwerking (OMOS). Het OMOS-aspect in dit project heeft als doel om alle betrokkenen uit zowel Zuid-Afrika als Nederland van elkaars unieke kennis en ervaringen gebruik te laten maken en van elkaar te laten leren. Zo is men in Zuid Afrika veel verder met het ontwikkelen van een schoolbrede aanpak om te komen tot ‘gunfree zones’ in en om scholen. In 2007 is door een stagiaire van Hogeschool InHolland voor ons onderzocht op welke vlakken de organisaties van elkaar kunnen leren. Daarvoor zijn ook twee bezoeken in Zuid Afrika afgelegd. Belangrijkste leerpunten t.a.v. OMOS zijn: • het inbrengen van gender-issues binnen het lesmateriaal; • het werken met persoonlijke beloftes (‘pledges’) als werkvorm opgenomen in de gastlessen. Zo’n persoonlijke belofte is een positief geformuleerde omgangsregel die een leerling met zichzelf afspreekt, maar ook ‘in het openbaar’ met klasgenoten deelt. Doordat deze belofte ‘tweezijdig’ wordt afgesproken werkt deze krachtiger op het voorgenomen gedrag van de leerling; • het concept van de veilige school (‘safe schools’) aanbieden aan scholen; • het inzetten van leeftijdsgenoten (‘peers’) als mediator tijdens gastlessen en buiten school; • het betrekken van alle stakeholders in en om de school bij het opstellen van een schoolveiligheidsplan; • het opzetten van een politieke lobby.

•

De derde partner in dit project Butterfly Works ondersteunt GFSA bij het opzetten en uitvoeren van hun deel van het project in Zuid Afrika

Deze aanpak wordt Omgekeerde OntwikkelingsSamenwerking genoemd (OMOS).

14 15

20


•

•

•

•

•

Stripmaker en de virtuele uitwisseling: Naast informatie uitwisseling tussen de organisaties streeft het project ook naar een uitwisseling tussen de leerlingen die de gastlessen volgen. In oktober 2007 heeft de eerste virtuele uitwisseling plaats gevonden. Leerlingen uit beide landen maakten stripjes over conflictsituaties waar ze mee te maken hebben gehad en hoe zij hiermee om zijn gegaan. Gastdocenten en gastlessen: De gastdocenten zijn van groot belang voor de campagne. Zij zijn uiteindelijk degene die in contact treden met de scholen en de leerlingen. Ze worden dan ook na een selectie door de LSTZG getraind en door ons actief ondersteund in hun werkzaamheden. In 2007 zijn er gemiddeld 23 gastdocenten (11 vrouwen, 12 mannen) actief geweest met het geven van gastlessen. Deze gastdocenten waren verspreid over het hele land. Het continue werven van nieuwe gastdocenten kost veel tijd en inspanning aan de LSTZG. Naast een nieuwsbrief is ook dit jaar een besloten forum geopend op de site waarop de gastdocenten hun ervaringen met elkaar kunnen delen, opdrachten uitwisselen en interessante artikelen en onderzoeken vinden. Ook zijn dit jaar twee terugkomdagen georganiseerd waarin de gastdocenten onderling ervaringen uitwisselen. Het jaar 2007 is afgesloten met een goedbezochte borrel in Utrecht. Effect evaluatie: De effectevaluatie door een student van de Universiteit van Amsterdam onder ruim 400 leerlingen leverde nieuwe inzichten op die eind 2007 meegenomen zijn in het aanpassen van het lesmateriaal. Aanpassen lesmateriaal: In 2007 is het lesmateriaal aangepast. Zowel de ervaringen opgedaan gedurende 2006 en begin 2007, de lessen geleerd in Zuid Afrika (OMOS) en de effectevaluatie zijn bij het verbeteren van het lesmateriaal meegenomen. De werkbladen zijn aangepast aan de verschillende niveaus in het middelbaar onderwijs. Tevens is gestart met het ontwikkelen van een lessencyclus naar het voorbeeld van het e-learning materiaal dat in Zuid Afrika gebruikt wordt. Begin 2008 zal het nieuwe materiaal gedrukt en verspreid worden. Interactieve website: In 2007 is de website (vanaf 2005 alweer actief) aangepast om de site overzichtelijker te maken en toe te spitsen op de belangrijkste doelgroepen (docenten en leerlingen). Via de website kunnen nu gastlessen worden aangevraagd en de docenten kunnen de verschillende lesmaterialen downloaden. Op de website staat ook een weblog met daarop actuele krantenberichten die aansluiten bij het thema van WJMW. Deze berichten worden geplaatst door de LSTZG. Bezoekers kunnen reageren op deze artikelen. De reacties worden gecontroleerd op kwetsende uitspraken en deze worden dan eventueel verwijderd.

Een vrijwilliger aan het woord Ik ben Marita, 23 jaar en heb met veel plezier een half jaar lang de afstand Amsterdam-Noordwijk overbrugt om als stagiaire voor het project Wapen jezelf Met Woorden (WJMW) te werken. Mijn eerste taak was onderzoek doen naar Omgekeerde OntwikkelingsSamenwerking (OMOS) binnen WJMW. Van literatuuronderzoek tot een praktische uitvoering in de vorm van de virtuele uitwisseling van stripjes over geweld tussen leerlingen in Nederland en Zuid-Afrika. Ook heb ik me bezig gehouden met de gastdocenten die namens de LSTZG voor het project de gastlessen geven op middelbare scholen, het plannen van terugkomdagen en het contact met de scholen. Ik was verbaasd over hoe dynamisch een kantoorbaan kon zijn! Enthousiaste, meedenkende vrijwilligers hebben mij geinspireerd net dat stukje harder te lopen omdat zij WJMW tot een succes brengen. Daar naast heeft de gedrevenheid, ambitie en enthousiasme van de medewerkers van LSTZG een onvergetelijke indruk achter gelaten. Een team vol aandacht, wilskracht en creativiteit, maar vooral een team van wederzijds respect en gezelligheid. Elk nieuw gezicht binnen LSTZG wordt gevierd met een stuk taart. Vaak vergezeld met de meest bizarre vragen om elkaar beter te leren kennen (zoals ‘Wat was jouw meest rampzalige vakantie?’). Het meest onvergetelijke moment voor mij bij de LSTZG? Voor de derde keer een parkeerboete krijgen omdat Noordwijk een blauwe zone is! Het meest gelachen? Om de vrijdagmiddag humor als de laatste deadlines gehaald moesten worden. 21


Bereik WAPENJEZELFMETWOORDEN 2006

2007

Gastlessen • gastlessen • leerlingen • scholen • scholen voor 2de / 3de keer

229 6900 50 4 /0

417 10.000 70 17 / 4

Gastdocenten • gemiddeld aantal vrijwillige gastdocenten • aantal trainings- en ontmoetingsdagen • aantal nieuwsbrieven aan gastdocenten

21 1 4

23 3 3

Million Faces Petitie • foto’s met petitie • tekenaars petitie (gemiddeld)

123 5

nvt nvt

Stripmaker • strips gemaakt • in gastlessen • malen strips bekeken

303 Onbekend 4992

1149 126 9380

Virtuele uitwisseling met ZA • klassen • leerlingen Nederland • strips gemaakt • malen strips bekeken Effectevaluatie • aantal leerlingen • aantal klassen • aantal scholen

6 130 65 650 niet

400 24 10

Concretisering OMOS

niet

eindrapport

Bezoek website www.wapenjezelfmetwoorden.nl • unieke bezoekers • totaal aantal views cummulatief

172.953

91.052 264.005

Aandacht in media: • verstuurde persberichten • bericht in dagen weekbladen • radio-interviews • televisie • overige media • presentatie over WJMW

22

niet

onbekend 15 3 0 0

8815 5 14 3 6 1 0

DE LOOPJIJWAPENVRIJ? CAMPAGNE Missie

Terugdringen van wapenbezit onder jongeren

Doel

Jongeren informeren over de risico’s en gevolgen van wapenbezit.

Middelen

• • • • • • • •

• •

16

Scholentour met campagnebussen door heel Nederland. Bezoek in de bus van minimaal 3 klassen met 25 leerlingen per deelnemende school. Peereducation (jongeren ontvangen jongeren in de bus) Dialoog in de bus met de jongeren over de gevaren van wapenbezit. Aanvullend lesmateriaal door de docent voor of na ons busbezoek te gebruiken. Postermateriaal en flyers. Intensieve aandacht in de media. Website met achtergrondinformatie, te downloaden foto’s van groepen jongeren die de bus hebben bezocht. Quiz (winnen I-pod). Lobby bij de politiek (leden tweede kamer in de bus).

Planning

Maart 2007 t/m december 2007

Resultaat

Totale project • 241 scholen in 96 steden bezocht: • In de pilot in 3 steden bij 16 scholen, 52 klassen in de school bezocht en een onbekend aantal leerlingen op het schoolplein geïnformeerd; • In de periode oktober - december 2007 in totaal 1523 klassen van 225 scholen in de bus ontvangen; • 36 vrijwilligers (peers) en 10 buschauffeurs van Connexion; • Lesmateriaal afgenomen door ruim 100 scholen. M.b.t. Media: • 286 ontvangen knipsels redactionele pers; • 1 promotiefilmpje op videoscherm van waterapparaat. Deze apparaten staan op 304 scholen (bereik geschat op 240.000 leerlingen); • 35 interviews op radio en tv over de campagne • 2 leden van de tweede kamer een dag mee met de tour. • Website: 6189 unieke bezoekers.

Sponsoren

Ministerie van Justitie (hoofdfinancier), Forum (1/2 kosten campagnebussen en organisatie planning, financiering campagnefilmpje voor op TenQ apparaten), RexRotary (drukwerk lesmateriaal), Stichting Waterwijs (uitzenden campagnefilmpje op TenQ apparaten), Teekens & Karstens (trekken winnaars).

Totaal aandacht in media is 88 keer, 26 keer conform tabel en 62 keer goed tv uitzending (= herhaling van een item rondom OMOS)

23


Inleiding LoopJijWapenvrij? is een landelijke bewustwordingscampagne, door de LSTZG opgezet en uitgevoerd in samenwerking met het Ministerie van Justitie. ‘LoopJijWapenvrij?’ is één van de twintig projecten uit het Actieplan tegen geweld van het Ministerie van Justitie dat gericht is tegen illegaal wapenbezit. Justitie realiseert met het actieplan een opdracht van het kabinet om de criminaliteit en overlast in de periode 2008 - 2010 met minstens 20% te verminderen. De campagne heeft als doel jongeren in het Voortgezet Onderwijs te informeren over de risico’s en gevolgen van wapenbezit. De incidenten waar wapens bij betrokken zijn geweest - in 2007 en eerder - alsmede de statistieken wijzen op de noodzaak van versterkte bewustwording bij scholieren. Jongeren die een wapen dragen, doen dat over het algemeen uit gevoelens van onveiligheid. De veiligheid die wapens hen bieden is echter schijn: jongeren die een wapen op zak hebben, zullen minder snel terugdeinzen voor een gevecht. Zij realiseren zich echter onvoldoende dat zij - door het dragen van een wapen - anderen niet alleen ernstig letsel kunnen toebrengen, maar dat het wapen ook tegen hen gebruikt kan worden. Maar bovenal realiseren zij zich onvoldoende dat het conflict of probleem met de inzet van een wapen niets oplost - enkel verslechtert! De campagne wil het wapenbezit onder jongeren terug dringen door hen te informeren over de risico’s en gevolgen van wapenbezit. Door middel van een scholentour door het hele land zijn in de periode september t/m december 2007 ruim 30.000 jongeren17 tussen de 12 en 18 jaar bereikt.

Middelen Om jongeren uit de doelgroep adequaat te bereiken is het project opgebouwd rondom een breed scala aan communicatiemiddelen. Een pilot in mei en juni 2007 wees uit dat het door ons ontwikkelde voorlichtingsmateriaal goed van opzet is. Het oorspronkelijke plan - 25 promotieteams leggen aan scholen verspreid over Nederland een ‘vlinderbezoek’ af en delen folders uit in de klas - vonden de pilot scholen niet toereikend. Daarom zijn de volgende middelen in het najaar ingezet: • Campagnebussen: Dankzij Forum zijn twee campagnebussen van Connexion beschikbaar gekomen voor het project. Deze bussen bezochten de deelnemende scholen op locatie. In de campagnebussen kon een hele klas van maximaal 25 leerlingen tegelijkertijd plaats nemen. Gemiddeld zijn drie klassen per school in de bus ontvangen. In de bus doorliepen de leerlingen drie onderdelen, namelijk een quiz, een debat/discussie en de foto-opdracht. • Peereducation: Ter begeleiding van de scholentour zijn door ons 36 vrijwilligers (peer-educators) geselecteerd en getraind om de leerlingen voor te lichten en met hen in gesprek te gaan over de gevaren van wapenbezit. • Lesmodule: Ter ondersteuning van de voorlichting met de bussen is door ons een lesmodule ontwikkeld, die docenten zelf in de klas behandelen. De lesmodule is zowel geschikt voor de klassen die de voorlichting in de bus meemaken, als voor de overige klassen. • Website: Naast de scholentour konden leerlingen, docenten en geïnteresseerden terecht op de website www.loopjijwapenvrij? voor aanvullende informatie • Quiz: om de scholieren nog beter te informeren en naar de website met achtergrondinformatie te verwijzen is ook een quiz uitgezet waarmee een I-pod gewonnen kon worden. Aan de quiz hebben 1001 scholieren deelgenomen, waarvan 144 deelnemers het goede antwoord gaven. De tien prijswinnaars hebben begin 2008 een I-pod in ontvangst mogen nemen. • Voorlichtingsfilmpje: Leerlingen van andere scholen zijn bereikt door het vertonen van een - door ons ontwikkeld filmpje - op zogenaamde TenQ-apparaten. Deze apparaten zijn van de LSTZG Waterwijs en staan in 304 scholen door heel Nederland. Aan zo’n TenQ-apparaat kunnen leerlingen een flesje water tappen en tegelijker-

17

24

Van de 550 aangeschreven scholen in Nederland bleken 241 scholen actief bereid waren om deel te nemen aan de campagne. Wij zijn de directies van deze scholen bijzonder dankbaar voor hun deelname aan LoopJijWapenVrij? Wat ons betreft een staaltje van lef waar anderen nog van kunnen leren!


tijd op een LCD-scherm een filmpje bekijken. In de periode van de campagne bood Stichting Waterwijs ons de gelegenheid om een speciaal voor dit project gemaakt filmpje op deze apparaten te vertonen. Het filmpje werd zes weken lang, dagelijks 32 keer per dag gedurende schooltijd op het TenQ apparaat vertoond. Het filmpje is daarnaast ook op een aantal websites geplaatst, die bezocht worden door een grote groep jongeren, zoals Collegenet.nl. Minimaal 240.000 leerlingen18 hebben in die periode het filmpje gezien. Media aandacht: Voor dit project is door de LSTZG veel aandacht van de media gezocht (en gekregen!). In bijna alle landelijke actualiteiten programma’s is de campagne aan de orde geweest (Nova, Netwerk, Hart van Nederland, et cetera). Veel lokale kranten en radio-zenders hebben aandacht aan de campagne besteed tijdens het bezoek van de bus in hun regio. Tot slot zijn twee kamerleden een dag met de bus op schooltour geweest en zijn zij in gesprek gegaan met de jongeren.

•

Een vrijwilliger aan het woord Ik ben Albert de Vries, 25 jaar en heb als vrijwilliger voorlichting geven aan jongeren over het gevaar van het dragen van een wapen. Wat mij vooral opvalt is dat er toch nog zoveel angst voor de ander heerst in Nederland. Aan dit project heb ik meegedaan omdat door dit soort campagnes er een dialoog ontstaat in plaats van een vast geroeste mening. Wat mij voor inspireert is het werken met jeugd werken. Ik hoop dat dit project een kleine stap naar vooruitgang is voor een veiliger Nederland: want wie wil dat nou niet? Het mooiste moment tijdens de campagne was steeds weer de opdracht met de foto’s van slachtoffers die wij toonden in de bus. Ik vroeg dan aan de jongens en de meiden: ‘’wat denk je dat deze jongens hebben gedaan of hebben mee gemaakt?” Vaak zeiden de blanke jongeren dat de niet blanke persoon op de foto waarschijnlijk iemand had vermoord. En dat een blanke jongen het slachtoffer was. Daar waren deze jongeren echt heilig van overtuigd. Bij de donkere jongeren heerste net andersom het idee: de blanke jongen was de dader en de donkere jongen was het slachtoffer van racistische geweld. Als je dan het verhaal van de beide slachtoffers vertelde (want de blanke en de donkere jongen waren beide slachtoffers) dan viel er een diepe stilte in de bus en zag je ze nadenken… Op zo’n moment dacht ik dan: ‘er is nog hoop…’!

18

Geschat bereik.

25


Bereik DE LOOPJIJWAPENVRIJ? CAMPAGNE 2007 Scholen in totaal • scholen bezocht • aantal steden • scholen aangeschreven

241 96 555

Scholen in pilot (mei 2007) • scholen bezocht • aantal steden • klassen • scholen benaderd voor deelname

16 3 52 plus onbekend aantal leerlingen op schoolplein 5

Scholentour (oktober - december 2007) • scholen bezocht • klassen • leerlingen

225 1523 31.080

Begeleiding scholentour • vrijwilligers (peers) • buschauffeurs van Connexion

36 10

•

Lesmateriaal afgenomen door scholen

Deelname quiz op website

115 1001 deelnemers, waarvan: 144 deelnemers met goede antwoord 10 prijswinnaars ipod

M.b.t. Media: knipsels redactionele pers;

286, waarvan 125 verschillende artikelen

•

1 promotiefilmpje op TenQ videoscherm scholen geschat bereik # leerlingen

304 240.000

•

interviews op radio en tv over de campagne.

35

leden van de tweede kamer een dag mee met de tour

2

• • •

•

Website:

26

8.230 bezoeken 6.189 unieke bezoekers 13.863 Paginaweergaves

DE 10 TIPS CAMPAGNE Missie

Terugdringen van agressie en geweld in het verkeer

Doel

Genereren van creatieve oplossingen van deelnemers aan het verkeer om de eigen en andersmans agressie in het verkeer te verminderen. Burgers aanmoedigen om na te denken over het voorkomen van agressie en geweld in het verkeer.

Middelen

• • •

Presentatie van 10-tips campagne op de AutoRai Prijsvraag voor de ‘beste tien tips’ Stickercampagne en winnen van een jaar gratis rijden in VW Beetle

Planning

Maart 2007 en september 2007

Resultaat

• • • • •

Sponsoren

4500 ontvangen tips 10 prijswinnaars voor beste tien tips 1 winnaar uit stickercampagne Media-aandacht Website: unieke bezoekers

Ministerie van Verkeer en Waterstaat BP Nederland (beide hoofdfinancier), AutoRAI Nederland, TomTom, PON Volkswagen Nederland, Teekens & Karsten

Inleiding Bij de LSTZG ontvangen wij steeds vaker meldingen over agressie en geweld in het verkeer. In 2004 en 2005 nam het aantal meldingen met 35% toe. In Amsterdam worden minimaal 40.000 weggebruikers per jaar slachtoffer van agressie en geweld in het verkeer. Onderzoek van ‘EenVandaag’19 laat zien dat 10% van de autobezitters aangeeft wel eens een trap of klap tegen de auto te hebben gekregen. Drie procent is geduwd of geslagen. Acht procent van de autobezitters heeft aangifte van deze agressie gedaan. Een grote meerderheid van de autobezitters vindt dat de reacties op de weg uit de hand lopen: 65% stelt dat agressie in het verkeer ontoelaatbare vormen aanneemt. Daarom is de actie ‘de 10 tips’ gestart met als aftrap onze aanwezigheid op de AutoRai in maart 2007. Doelstelling van de campagne is om - vanuit de samenleving - creatieve en praktisch bruikbare tips tegen irritatie en agressie in het verkeer te verzamelen en deze vervolgens terug te geven aan alle weggebruikers door middel van een communicatiecampagne. Ruim 1300 tips zijn op de AutoRai bij ons ingeleverd en 2500 tips via de email.

Middelen Stand op AutoRai: Zichtbare deelname van de LSTZG door middel van een ingerichte stand met de focus op een VW beetle (uitvoering rood met zwarte stippen) op de AutoRai. Vijfenveertig vrijwilligers stonden één of meerdere dagen op deze beurs en probeerden met bezoekers in gesprek te raken over de oorzaken van agressie in het verkeer en de mogelijkheden om deze agressie terug te dringen.

•

19

Internetonderzoek en uitslag mei 2007

27

DE 10 TIPS CAMPAGNE

• •

• •

Website: Op de ondersteunende website www.zinloosgeweld.nl/tip konden mensen een tip achterlaten. Uitreiken van folders en stickers met beeld van lieveheersbeestje aan bezoekers AutoRai, BP station en Bovag garages. • Via de folder oproepen van burgers om hun tip, ter voorkoming van irritatie en agressie in het verkeer, bij ons achtergelaten. • Burgers aanmoedigen de sticker als positief signaal zichtbaar achterop zijn/haar voertuig plakken. Prijs: 1 jaar lang gratis rijden in een Volkswagen New Beetle Cabrio, aangeboden door PON-Volkswagen NL. Presentatie en prijsuitreiking beste 10 tips: in de maand augustus heeft de jurering van de binnengekomen tips plaats gevonden met medewerking van o.a. BP Nederland, TomTom, Multilease, Teekens Karstens advocaten notarissen en het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De 10 geselecteerde tipgevers zijn tijdens een presentatie door burgemeester Mevrouw E. Timmers van Oegstgeest beloond met een TomTom navigatiesysteem. De uiteindelijke 10 tips • Accepteren dat andere mensen ook fouten kunnen maken • Laat je niet kennen en ga niet terug jennen • Heerlijke relaxte muziek draaien, heel hard meezingen en de rest laten voor wat het is • Vaker een duidelijk sorry gebaar maken en steek ook eens een duim op bij positief gedrag • Op tijd en uitgerust van huis vertrekken • Lach eens wat vaker naar je medeweggebruiker • Zelf het goede voorbeeld geven • Je realiseren dat je medeweggebruiker bent • Stel jezelf de vraag: Staat er in mijn CV ook flexibel en stressbestendig? • Concentreer je op de hoofdtaak: Veilig rijden naar je bestemming

Bereik

28

verspreidde stickers met lieveheersbeestje

500.000 op AutoRai, BP stations en BOVAG-garages

Tips ontvangen via folder, internet en email

3800

Bezoekers stand

25.000

Vrijwilligers op stand (10 werkdagen)

45

Website www.zinloosgeweld.nl/tip

8.000 maal bezocht.

Aandacht in media (publicaties)

191 x

Aandacht in media (radio en televisieoptredens)

20 x

ACTIVITEITEN MET DERDEN Missie

Mensen aanmoedigen tot positieve actie en daarmee pesten, agressie en geweld terug dringen.

Doel

Kinderen en volwassenen informeren over oorzaken van zinloosgeweld en hoe daarmee om te gaan. Creatieve oplossingen aandragen om positieve acties te ondernemen om zinloos geweld in de eigen omgeving te voorkomen. Luisterend oor bieden aan slachtoffers en hen op weg helpen bij het zoeken naar hulp.

Middelen

• • • • • • • • •

Vrijwillige steunpunten Vrijwilligers in het land (meestal gastsprekers) Gastsprekers Website www.zinloosgeweld.nl Filmpjes en downloads Informatiepakketjes (spreekbeurten, activiteiten met derden) Artikelen (flyers, posters, verkoop) Contact per telefoon en per email Persberichten en daarmee media-aandacht

Planning

Geheel 2007

Resultaat

Zie bereik per item en totaaloverzicht

Sponsoren

Ambassadeurs (RexRotary, Nashuatec, BP Nederland), donateurs (klein en groot), afnemers van artikelen via de webshop, Gemeenten (vrienden van de LSTZG), Nationale Jeugdraad Nederland, Plan Nederland en Faber Vlaggen.

Inleiding Ook in 2007 heeft de LSTZG een spilfunctie vervuld om initiatieven uit de samenleving rondom en vragen over zinloos geweld te bundelen. Deze activiteiten zijn in dit document onderverdeeld in de volgende hoofdstukken: • Activiteiten met derden • Voorlichting • Slachtofferhulp

29


Activiteiten met derden Steunpunten en vrijwilligers De LSTZG heeft vijf steunpunten in het land waar vanuit diverse activiteiten geïnitieerd en /of ondersteund worden. Vanuit de LSTZG bezoeken wij de steunpunten minimaal een keer per jaar. Daarnaast is er veelvuldig telefonisch en mailcontact. In een steunpunt is ook een deel van onze voorraad opgeslagen die belangeloos aan activiteiten beschikbaar wordt gesteld. In 2007 zetten we graag het steunpunt Haarlem in het zonnetje. De volgende activiteiten zijn vanuit dat steunpunt gevoerd: • •

•

• •

•

•

Februari 2007 kennismakingsbijeenkomst met wijkraden en stadsdeelregisseurs. Initiëren van een preventieproject op basisscholen in samenwerking met het Janna Bosselaarfonds en het Maatschappelijk Stimuleringsfonds van de RABO Bank. Genoemde organisaties financierden samen 7 KidsKisten van de LSTZG. Organiseren van uitleen van de Kidskist aan Haarlemse basisscholen. In 2007 werd de KidsKist op 12 scholen met 17 locaties uitgereikt en werden daarmee ruim 3000 kinderen bereikt. Ondersteunen van landelijke campagnes van de LSTZG ‘ tien tips’. Uitreiken deelnameformulieren op het eeuwfeest van een wijk in Haarlem, op Koninginnedag, het Haarlemmerhoutfestival en Bevrijdingspop. Bij deze gelegenheid zijn de lieveheersbeestjes stickers uitgedeeld en ook bij het publiek op hun revers geplakt. Alle 450 vrijwilligers van Bevrijdingspop hadden een sticker op hun shirt en gaven daarmee een signaal tegen zinloos geweld af. 7-7-07 Op deze magische datum is een actie gehouden in winkelcentrum Schalkwijk. Op het centrale binnenplein stond de VW New Beetle Cabrio geparkeerd. Een jaar gratis rijden met deze auto was de hoofdprijs in de actie om de tien beste tips tegen agressie en geweld in het verkeer te verzamelen. De auto heeft een magische aantrekkingskracht op het publiek en ook is er veel aandacht in de pers mee gegenereerd. RTV Noord Holland heeft er een nieuwsitem van 4 minuten aan gewijd. Dit is gedurende 24 uur herhaald in elke nieuwsuitzending. Initiëren van een actie in samenwerking met de ondernemers uit de Jan van Goyenstraat in Heemstede. De ondernemers hebben drie stoeptegels in de straat geplaatst, die door de burgemeester Mevrouw Heeremans zijn onthuld. Op al het wisselgeld zijn LHB stickers geplakt waardoor er veel lieveheersbeestjes uitvlogen. In november hebben de organisatoren van deze actie uit handen van bestuurslid Yeb-Jan Joustra een speciale oorkonde ontvangen voor hun bewezen diensten. ·

Verkoop artikelen Dat er in het land enorm veel belangstelling is voor de LSTZG en haar doelstelling ondersteund wordt door velen, mag ook blijken uit de verkoop van onze artikelen. Ook in 2007 is een enorme hoeveelheid speldjes, sleutelhangers, stoeptegels, posters, lespakketten en spreekbeurtpakketjes ´over de toonbank´ gegaan. Vaak komen ondernemers naar ons toe met een voorstel om onze verkoop te ondersteunen. De bedel-tegen-geweld is daarvan de absolute topper en een fantastisch initiatief. In 2007 zijn daarvan meer dan drieduizend verkocht en die verkoop blijft constant!

30


Corsowagen Appingedam Elk jaar wordt er in Appingedam een bloemencorso gehouden, waaraan iedereen mee kan doen. Dit jaar stond het corso helemaal in het teken van het dierenrijk. Sandra Hoekstra van de Jan Nieuwenhuyzenschool (basisschool) bedacht dat het leuk zou zijn om van de gelegenheid gebruik te maken om samen met een aantal vrijwilligers een levensgroot gebloemd lieveheerbeest op wielen in elkaar te knutselen. De corsowagen eindigde bij de prijsuitreiking in Appingedam op de derde plaats! Bereik: 200 leerlingen en honderden toeschouwers

Valentijn actie In maart is in samenwerking met Eeko / Van Klaveren CCC en Ketachi een inzamelingsactie gehouden van oude mobiele telefoons op middelbare scholen. De actie Doe lief met Valentijn heeft als doel zoveel mogelijk gebruikte mobiele telefoons in te zamelen op een aantal middelbare scholen in Nederland. De opbrengst van deze mobieltjes ging naar de LSTZG, waarmee zowel het milieu als de stichting gediend was. Ketachi verleende eveneens haar mede werking door het ter beschikking stellen van gratis 1000 mobiele accessoires. Uiteindelijk hebben 72 scholen een actie pakket ontvangen. Er zijn voor de actie Doe lief met Valentijn 107 actiepakketten uitgezet, 321 inzameldozen en 54.000 enveloppen. Van de 72 deelnemende scholen heeft ongeveer 50% daadwerkelijk actief invulling gegeven aan de actie. Bereik: 74.000 leerlingen

Voetbalvereniging Hercules Voetbalvereniging Hercules is een voetbalclub uit Beverwijk die aan het begin van het seizoen 2007 - 2008 voor het eerst sinds zijn oprichting in 1953 een jeugdafdeling heeft opgericht. Om de opening van het nieuwe voetbalseizoen en de oprichting van de jeugdafdeling op een leuke en toepasselijke manier in te luiden, werd de LSTZG ingeschakeld. De openingsdag stond geheel in het teken van sportief omgaan met elkaar en het voorkomen van agressie op en rond het sportveld. Bereik: 100 leden en toeschouwers.

Juwelier Jan warmerdam In december 2007 is de LSTZG langs gegaan bij Juwelier Jan Warmerdam uit Nieuw Vennep. De enthousiaste juwelier en verkoper van de ‘Bedels Tegen Geweld’ heeft namelijk in korte tijd 220 exemplaren verkocht! En dat is een reden om iemand in het zonnetje te zetten. Aan Jan zijn overhandigd een stoeptegel, een oorkonde en een taart in de vorm van het lieveheerbeest. Bereik: Jan Warmerdam en bezoekers van zijn juwelierszaak.

31


Themaweek op het Alfa-College in Groningen In de week van 10 december is op het Alfa College (locatie Kluiverboom) in Groningen een themaweek tegen geweld georganiseerd. De week begon met een grote opening, waarbij een vlag van de Landelijke StichtingTegenZinloosGeweld halfstok werd gehesen. Hierna hield een pastoraal medewerker een toespraak voor zo’n 250 geïnteresseerde leerlingen en docenten. De opening werd afgesloten met het hijsen van de vlag en het oplaten van vele ballonnen. De themaweek werd georganiseerd door Roelfine Tammenga, docent op het Alfa-College, in samenwerking met de LSTZG. Gedurende de themaweek was een stand van de LSTZG aanwezig, waar leerlingen om informatie konden vragen en verschillende artikelen konden kopen. Een aantal leerlingen van de kappersopleiding van het college hebben een presentatie verzorgd, die de hele week via een scherm op school te zien was. Ook een optreden van OZIE-N stond in het teken van zinloos geweld. Een leerling van het Alfa-College schreef het volgende: Het was erg indrukwekkend om met zoveel mensen stil te staan en te denken aan al de mensen die het slachtoffer zijn geworden van zinloos geweld. Ik hoop dat meer mensen ons voorbeeld opvolgen en ook actie ondernemen, want alle kleine beetjes helpen. De vlag vind ik een heel mooi symbool om naar buiten uit te dragen dat wij als school tegen zinloos geweld zijn. Bereik: Minimaal 250 leerlingen

Timmy is boos! Vivienne van den Assem presenteerde in maart het prentenboek ‘Timmy is Boos’ in Theater de Muze in Noordwijk. Vivienne is o.a. bekend van de serie’s Zoop en Bij Sinterklaas. Tweehondervijftig basisschoolleerlingen waren hierbij aanwezig. ‘Timmy is boos’! is de titel van een gloednieuw prentenboek van kinderboekenschrijver Sjoerd Kuyper en illustrator Richard Feld. Het boek is bedoeld voor kinderen van 3 tot en met 7 jaar. In dit originele prentenboek stapt Timmy met zijn verkeerde been uit bed. Een fout begin van de dag! Want die start heeft vervelende gevolgen voor zichzelf én anderen. Timmy reageert zijn boosheid af op zijn omgeving. Iedereen moet het ontgelden. Van de kat tot zijn vriendjes op school. Het lieveheersbeestje Lieve komt in dit boek tot leven. En het is Lieve die Timmy helpt om van zijn boosheid afstand te nemen: ‘Je moet gewoon tot zeven tellen!’ Denk aan mij, als je boos bent, denk aan mij voor je slaat. Denk eerst vlug aan de stippen op mijn rug. Tel mijn stippen, tel ze even: een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven. En je boosheid is voorbij. Denk aan mij als je boos bent, denk aan mij. Bart Wisbrun, oprichter van de LSTZG, opende de presentatie en liet filmpjes van KidsTegenGeweld zien. Vivienne las voor uit het prentenboek voor en sprak ook nog met de kinderen over pesten en gepest worden. Ter afsluiting zong zij samen met de kinderen het lied van Lieve… Bereik: 300 leerlingen

STOP pesten De videoclip van het lied tegen pesten ‘STOP!’ van Roel Felius en Glenn Eilbracht is een feit. Vanaf 20 april is de bijbehorende single verkrijgbaar. Een gedeelte van de opbrengst gaat naar de anti pesten campagne van KidsTegenGeweld. Op zondagmiddag 22 april zijn Roel en Glenn te gast geweest bij het RTL4 programma Life & Cooking. Alle basisschoolleerlingen uit heel Nederland zijn opgeroepen om via www.stop-pesten.nl het beste idee tegen pesten in te sturen. Roel en Glenn hebben het nummer ‘STOP!’ en de bijbehorende videoclip opgenomen om pesten beter onder de aandacht te brengen. Glenn Eilbracht is op school veel gepest. Daarom heeft hij sinds 2005

32


een weblog waar slachtoffers van pesterijen hun verhaal kwijt kunnen: www.eilbracht.web-log.nl. Roel heeft eerder meegedaan aan het eerste junior songfestival. In de videoclip van ‘STOP!’ protesteren leerlingen van basisschool BSV Bloemendaal met eigengemaakte borden tegen pesten. Roel en Glenn roepen ook andere basisscholen op om in actie te komen tegen pesten. De school die het meest originele idee heeft, wint een speciaal optreden van Roel en Glenn op een geheime locatie. Bereik: onbekend

Fashion Week Op 28 juli heeft modeontwerpster Jessica Joyce haar nieuwe lente/ zomercollectie voor 2008 getoond tijdens de Amsterdam International Fashion Week. Haar collectie draagt de titel “LOVEBUGS” en mede daarom werkt ze samen met de LSTZG. Tijdens de Amsterdam International Fashion Week vertelt Jessica Joyce’s ‘LOVEBUGS’ een mysterieus verhaal over verborgen schatten. De innerlijke schoonheid van de vrouw staat hierin centraal. Kenmerken van het lieveheersbeestje vormen een rode draad in de show. Bereik: 100 toeschouwers in de modeshow

VNG beurs Voor de continuïteit van lopende initiatieven en projecten vragen wij gemeenten en woningbouwcorporaties ons hierin te ondersteunen. Met ondersteuning van onze partner Faber Vlaggen waren wij daarom op de VNG Gemeentenbeurs van 6 en 7 december 2007 aanwezig om alle gemeenten en woningbouwcorporaties in Nederland te informeren over de mogelijkheid om vriend of partner te worden. Bereik: 50 bezoekers van de VNG Gemeentebeurs

DJ’s draaien tegen geweld Op zaterdagavond 15 december 2007 werd er op de Grent in Noordwijk tegen agressie en geweld gedraaid. De actie wordt ondersteund met een promotieteam die het uitgaanspubliek op De Grent informatie geeft om conflicten en geweld tijdens het uitgaan te voorkomen. Een speciaal promotieteam van de LSTZG ging met fototoestellen op stap en iedereen die wilde kon deze avond op de foto. De gemaakte foto’s konden via de webpagina gratis worden gedownload als herinnering aan een leuke stapavond. Het belangrijkste doel van de actie was iedereen bewust te maken van hun eigen bijdrage aan een leuke stapavond. Met Draaien tegen geweld in Noordwijk konden wij rekenen op een brede ondersteuning van alle bezoekers en hebben wij iedereen op een leuke manier duidelijk gemaakt dat er geen excuses zijn om agressie en geweld toe te passen. Draaien tegen geweld werd mede mogelijk gemaakt door de Noordwijkse horeca en kreeg ondersteuning van Plan Nederland en de Nationale Jeugdraad. Bereik: 2700, namelijk 900 groepsfoto’s met gemiddeld 3 personen en 113 berichten in lokale en regionale media.

Tot slot Niet alle activiteiten met derden hebben in dit jaarverslag een plek gekregen. De volledige lijst met activiteiten vindt de geïnteresseerde lezer op onze website.

33


Voorlichting Voorlichting via gastsprekers Eén van de activiteiten van de Landelijke StichtingTegenZinloosGeweld is het geven van voorlichting en het activeren van burgers. Het directe contact via gastsprekers is een zeer effectieve manier om belangstellenden voor ons werk te interesseren en hen aanmoedigen hun steentje bij te dragen. Wij krijgen verzoeken uit heel Nederland om een gastspreker te ‘leveren’. Dit gastspreken gebeurt door een van medewerkers zelf of door vrijwilligers uit de buurt van de organisatie die het verzoek tot ons richtte. Onze vrijwilligers zijn voornamelijk mensen die zelf eens slachtoffer zijn geweest van agressie en geweld, de zogenoemde ervaringsdeskundigen. Onze sprekers komen op zeer uiteenlopende locaties, zoals scholen (meestal op verzoek van ouderraden van basis en voortgezet onderwijs), sportclubs, verenigingen, bibliotheken, congressen, etc. Bereik: 38 avonden

Voorlichting via Habbo-hotel Het Habbo-hotel is een virtuele wereld op het internet waarbij jongeren tussen de 12 en 16 jaar oud gesprekken met elkaar voeren over wat hen boeit en bezighoudt. In deze virtuele wereld kunnen jongeren hun eigen profiel in een habbo-figuur kwijt, met elkaar ‘rondwandelen’ en samen activiteiten ondernemen. Er is ook een ‘echte’ informatiebus beschikbaar binnen Habbo. In deze bus kunnen jongeren met een van de aangesloten non-profit organisaties ‘praten’ en informatie opvragen. Op twee middagen in de week wordt door ons contact met deze jongeren gelegd in de informatiebus. Wij gaan dan in op hun vragen of zwengelen een discussie aan die aansluit bij de actualiteit. Bereik: 250 jongeren per maand

Voorlichting en informatieverstrekking via algemene website Met de website www.zinloosgeweld.nl beogen wij verschillende doelgroepen te bereiken en te informeren over alle aspecten rondom zinloos geweld (van het voorkomen van agressie, pesten, tot informatie over daders, de activiteiten van de LSTZG, etc.). Bereik: 37000 unieke bezoekers.

Dagelijkse vragen via email, telefoon Dagelijks ontvangen wij gemiddeld zo’n 30 tot 50 e-mail berichten uit het land. Soms met ideeën voor een burger initiatief, soms met vragen of verzoeken om (slachtoffer) hulp of informatie. Al deze vragen worden bij voorkeur op de dag van ontvangst direct behandeld. Daarnaast komen er veel telefoontjes binnen met allerlei vragen of verzoeken om onze hulp. Vooral als er een incident heeft plaatsgevonden dat de media bereikt, staat de telefoon ‘rood gloeiend’. Van journalisten tot mensen die een actie met de LSTZG willen ondernemen… Bereik: de aantallen verzoeken om informatie registreren wij niet.

34


Voorlichting via gratis verstrekte artikelen / informatie Gemiddeld worden bij ons wekelijks 20 tot 40 spreekbeurtpakketten aangevraagd die gratis aan jongeren worden verzonden. Dat betekent dat de ‘handlingtijd’ en verzendkosten (1,56 per pakket) door ons gedragen worden. De LSTZG heeft twee soorten pakketten, namelijk voor leerlingen van de basisschool en van het voortgezet onderwijs. Regelmatig sluiten we informatiemateriaal bij van / over andere partijen. Bereik ± 1.250 Activiteit

Locaties

Aantal

Voorlichting via gastsprekers

Heel Nederland

38 x

Voorlichting via Habbohotel

Vanuit de LSTZG

300 middagen

Voorlichting via spreekbeurtpakketjes

Heel Nederland

1.250 x

Voorlichting via website

Vanuit de LSTZG

7 * 24 uur beschikbaar aantal keren site bekeken: 352.822 • bezoekers: 64.164 • unieke bezoekers 37.009 •

Voorlichting op evenementen

Heel Nederland

50 x

Documentatie en informatiecentrum Natuurlijk moeten de medewerkers van de LSTZG op de hoogte blijven van wat er in het land gebeurt rondom het onderwerp zinloos geweld. Hiertoe is de LSTZG geabonneerd op een (deels elektronische) knipseldienst. Relevante artikelen worden aan alle collega’s doorgemaild. Hardcopy’s worden uitgewisseld en bewaard. Vakliteratuur wordt verzameld en onderling besproken of in het werkoverleg gepresenteerd.

Slachtofferhulp Door de doelstelling en zichtbaarheid van de LSTZG heeft de stichting een aanzuigende werking op slachtoffers en nabestaanden. De LSTZG wil in ieder geval alle hulpvragers een luisterend oor bieden en voor hen een ‘eerste uitlaatklep’ zijn. Daadwerkelijke hulpverlening past echter niet bij onze expertise en financiële middelen. Daarom proberen we hulpvragers zo goed mogelijk door te verwijzen naar een passende organisatie, zoals het bureau slachtofferhulp, de kindertelefoon, SOS telefonische hulpdienst en het pestweb. In 2007 zijn bij ons 85 vragen om hulp of meldingen met betrekking tot pesten, agressie en geweld binnen gekomen. Bereik: 85 vragen om hulp / meldingen van slachtoffers

35

Een vrijwilliger aan het woord Mijn naam is Gerie van den Mosselaar. Ik ben 57 jaar en woon in Haarlem. Daar ben ik, samen met een aantal mensen, actief in het Steunpunt. We hebben een groot preventie project lopen op de basisscholen. Via fondsen zijn er 7 KidsKisten aangeschaft. Deze worden gratis uitgeleend aan de Haarlemse basisscholen. In juni werd de eerste kist uitgeleend. In 2007 is de KidsKist geplaatst op 12 scholen met 17 locaties en bereikten we daarmee 3200 leerlingen. Daarnaast proberen we met de vrijwilligers zoveel mogelijk aanwezig te zijn bij grote evenementen. We hebben dan een kraam met informatie- en verkoopmateriaal. Bij die gelegenheden komen er altijd wel een paar mensen op ons af die vertellen dat hun kinderen of zij zelf gepest werden of nog worden gepest. Dit zijn altijd schrijnende verhalen die weer zo duidelijk maken hoe groot de impact van pesten is. Door die verhalen en door het enthousiasme van de medewerkers van de LSTZG wordt ik gemotiveerd om me te blijven inzetten voor de LSTZG. Gelukkig valt er ook regelmatig iets te lachen. We stonden met een kraam op een markt op een plek waar het gemiddelde publiek zeer bemiddeld is. We hadden een loterij met veel prijzen. De opbrengst kwam ten goede aan de LSTZG. Op die dag hebben we ongelooflijk veel smoezen gehoord om toch vooral maar geen lot te hoeven kopen. We bleven beleefd naar het publiek maar hebben er onder elkaar veel lol om gehad. Toen we bij het tellen van de opbrengst een ongeldig 5 gulden muntje aantroffen kreeg het begrip “oud geld”er weer een nieuwe betekenis bij.

36

Fondsenwerving en donaties Het jaar 2007 was voor de LSTZG een actief jaar met een breed scala aan projecten, campagnes en acties. De activiteiten die wij in 2007 hebben gerealiseerd zijn mogelijk gemaakt door de ondersteuning van zeer uiteenlopende organisaties.

Fondsen en Ministeries

Onze oprechte dank gaat uit naar de volgende fondsen: Stichting Kinderpostzegels Nederland, Stichting Doen en het Oranjefonds. Door hun bijdragen hebben wij het Kids-project en de Anti-Pesten Campagne verder kunnen ontwikkelen en de activiteiten met derden kunnen continueren. Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat en het Ministerie van Justitie steunen onze boodschap en projecten omdat deze volledig aansluiten bij de beleidsdoelstellingen rondom veiligheid in de openbare ruimte. Wij zijn dankbaar voor de geboden kans om samen met hen de twee intensieve campagnes ‘LoopJijWapenVrij’ en de ’10- tips’ te kunnen doen. Ook heeft het Ministerie van Justitie een deel van de projectbegroting voor het Anti-Pesten project gedragen. Het is in fondsenland gebruikelijk dat een ontvangende organisatie - zoals de LSTZG - een deel van de project begroting zelf draagt. Hiervoor zijn wij afhankelijk van verkoop van artikelen en donaties door partners, ambassadeurs en de individuele burgers (de donateurs). Hieronder daarom aandacht voor deze partijen.

Ambassadeurs en Partners

Er zijn vele vormen om onze stichting te ondersteunen, waaronder het Ambassadeur- en partnerschap vanuit het bedrijfsleven. Winstgevende organisaties willen onze missie ondersteunen en actief uitdragen en daardoor hun maatschappelijke betrokkenheid tonen. Vaak nemen deze bedrijven ook het initiatief om hun netwerk voor de LSTZG te interesseren. Daarmee creëren zij nieuwe potentiële Ambassadeurs en partners voor ons. Ambassadeurs geven substantieel meer geld over een langere periode (minimaal vier jaar) en ondersteunen daarmee een specifiek project. Partners verbinden zich meestal in algemene zin aan ons en soms aan een project. Vaak leveren zij goederen of diensten naast of in plaats van een donatie. Jaarlijks bepalen zij of het hen past het partnerschap met ons continueren. In 2007 waren BP Nederland, MultiLease, Nashuatec en Rex Rotary onze ambassadeurs. Eind 2007 hebben we Heineken mogen verwelkomen. Als partners hebben we in 2007 mogen verwelkomen de AutoRai, Bedels.nl, Eureca International, Faber Vlaggen, Focus, Forum, Hilltoys, Ketachi, Stichting Waterwijs, de Nationale Jeugdraad, Plan Nederland, PON Volkswagens, Sciandri, TeamForce, Teekens & Karstens advocaten notarissen, TomTom Nederland en Van Klaveren/Eeko.

37


Vrienden van de stichting In 2007 heeft de LSTZG het project ‘Vriend van de Landelijke StichtingTegenZinloosGeweld’ voor gemeenten en wijkverenigingen geïntroduceerd. Steeds meer gemeenten willen met de LSZTG een herkenbaar en duidelijk positief signaal afgeven tegen onveiligheidsgevoelens, pesten, agressie en geweld. Afhankelijk van het aantal inwoners van de betreffende gemeente betaalt de gemeente een entreebedrag. De gemiddelde donatie bedraagt € 2500 per jaar. De minimale duur van een vriendschap is 4 jaar. In 2007 hebben wij 11 gemeenten kunnen werven als Vriend, namelijk de Gemeenten Alkemade, Zwolle, Bussum, Rheden, Lelystad, Gilze Rijen, Veere, Vlaardingen, Haarlemmermeer, Anna Paulowna en het wijkbeheer van Zaandam Zuid. In ruil voor deze jaarlijkse donatie biedt de LSTZG gemeenten de volgende diensten aan: • Materiaal die gemeenten naar eigen inzicht kunnen inzetten voor communicatiedoeleinden. • Het verzorgen en begeleiden van acties met burgers, scholen en sport/ of wijkverenigingen op het terrein van zinloos geweld, preventie, sociale cohesie en veiligheid. • Leveren van expertise op het gebied van het bevorderen van sociale veiligheid. In 4 van de 11 gemeenten hebben we gezamenlijk een officiële aftrap gehouden om de vriendschap in de betreffende gemeente kenbaar te maken. Meestal gebeurde dit door de feestelijke plaatsing van een tegel. De betrokken gemeenten hebben onze educatieve projecten actief aangeboden in het overleg met de scholen. Dit heeft direct geleid tot een toename van het aantal aanvragen van gastlessen voor het voortgezet onderwijs (het project ‘WapenJezelfMetWoorden’), extra aanvragen voor materiaal dat ontwikkeld is voor de ‘Anti- Pesten’ campagne en het lesmateriaal van de campagne ‘StopGeweldOpSchool’.

Eenmalige donaties van gemeenten Veel gemeenten staan zeer positief tegenover onze aanwezigheid in de samenleving en willen ons graag onder steunen. Soms echter staan plaatselijke subsidieverordeningen een langdurige vriendschapsband in de weg. Twaalf gemeenten kozen in 2007 voor een éénmalige donatie, namelijke de Gemeente Papendrecht, Hardenberg, Amersfoort, Ede, Stedebroeck, Doetinchem, Oudekerk, Helmond, Veghel, Amsterdam, Den Haag en Sevenum. Wij zijn bijzonder blij met hun donatie en hopen natuurlijk dat wij hen op langere termijn alsnog als vriend mogen begroeten.

Comité van Aanbeveling Een andere manier om het contact met de lagere overheden te versterken is via het Comité van Aanbeveling (CvA). Drie jaar geleden heeft de LSTZG het CvA geïntroduceerd, waarin burgemeesters tonen dat zij de doelstellingen van de LSTZG onderschrijven. Burgemeesters die zitting hebben in het CvA geven daarmee een positief signaal af tegen agressie en geweld en maken dit kenbaar op de website van hun gemeente of in een persbericht. Wij zijn bijzonder blij met het warme gebaar van de 220 burgemeesters die in 2007 zitting hebben in het CVA en hopen hen op de lange termijn allen tot onze ´vriend´ te mogen rekenen.

38


Donateurs Ook burgers dragen bij aan de doelstelling van de LSTZG. Soms door een gezamenlijk initiatief, soms op individuele basis. Vaak worden wij door scholen, klassen, sportorganisaties uitgenodigd om een gift persoonlijk in ontvangst te komen nemen. Dat doen wij natuurlijk graag. De donaties worden gebruikt om te voorzien in de financiering van de zogenoemde ’eigen bijdrage’ van de LSTZG op onze projecten en om een deel van de kantoorkosten te dekken. Deze eigen bijdrage is een vereiste voorwaarde voor subsidieverlening vanuit de meeste fondsenverstrekkers instanties en is vaak 25% van het totale projectbudget.

39

iliger én agressiever FONDSENWERVING EN DONATIES

oortgangshet Intesbeleid laat volgens de eente een n.

Gouda veilig, en!’ hebben bewoners en zich ingezet iliger te mar komt de geeactualiseerd

overzicht van at de daling cidenten ten over het gesteeds doororal terug te zoals diefstal ndiefstal. Het bben politie, ere partners elen op ingeraken is een baar. Opvalvan inbraken in woonwij-

linie is een verharding gang met elgrens neemt s laten evening zien, met ies en ruzies De gemeente te melden, de inzet van gericht kan rgers weten penbaar Gen.

Wapens maken je niet cool

GOUDA kolaas De kent in sa Speeltuinv te Akkeren ging ONA vember v Lampionn ten à €2,5 bij Schoen Tabakszaa Dierenspe Emst. De 18.45 uur aan de G route is al Staringstra Van der Pa akade, R straat, Bo weg, Lijste straat, Bos Const. H Costakade Daarna do gezondhe waar Sint N deren zit t

Encaus

GOUDA - Jongeren van Goudse scholen discussieerden maandag in de 'Loop jij wapenvrij' scholentoerbus over wapenbezit. Een wapen is helemaal niet stoer en het maakt je ook niet veiliger, Nee, een wapen in je broekzak is voor domme mensen, die zo'n wapentuig nog pardoes gaan gebruiken omdat je het toch maar bij je hebt. De toer langs de scholen is een initiatief van de landelijke Stichting Tegen Zinloos Geweld. Het idee voor de campagne ontstond mede door het geweld met wapens op scholen. (Foto: WHK/Martin Droog)

40

Ontvang Lampio

GOUDA een wassc jaar oud, g Grieken, R tenaren. T men met strijkijzer verf schild Shakti gee november uur ee workshop niek te er Het cursu clusief ma informatie derkunst de worksh 06-532538 anna@tek

)LS 275,_WLY[;LHT

Aandacht in de media 2007 was voor de medewerkers van de LSTZG een actief en vruchtbaar communicatie jaar. Talloze mediacontacten en artikelen in tijdschriften en kranten over ons en onze activiteiten zagen het licht. Ook hebben wij regelmatig onze inzichten mogen presenteren op radio en tv. Tot slot is voor ons spotje vrije zendtijd via de STER ontvangen. Dankzij de inspanning van vele journalisten en daarmee vrije publiciteit krijgen wij aandacht en blijven wij als stichting zichtbaar in de samenleving. Zichtbaarheid is nodig omdat het ons helpt zodra wij een beroep doen op fondsenverstrekkers of donateurs en het aantrekken van nieuwe vrienden, ambassadeurs en partners.

In voorgaande hoofdstukken staat per project genoemd hoeveel aandacht wij vanuit de media mochten ontvangen voor dat specifieke project. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste momenten door het jaar heen. • Begin 2007 zijn we gestart met de 10 tips actie: Hoe voorkomen wij irritatie en agressie in het verkeer? In het kader van deze campagne is een promotiespot uitgezonden op beeldschermen van vele tankstations in Nederland. Door de zenders ‘RapMedia’, ‘Arrow Classic Rock’ en ‘Arrow Jazz FM’ is een - de campagne ondersteunende - radiospot uitgezonden. Aansluitend zijn er verschillende folders en posters voor de 10-tps campagne verspreid via lokale en regionale dagen weekbladen. Bijna 200 publicaties hebben wij hierover kunnen verzamelen. Tot slot zijn 500.000 lieveheersbeestjes stickers uitgedeeld, die automobilisten geplakt hebben op hun auto. • In mei en juni 2007 hebben we aandacht gekregen voor de pilot van de campagne ‘LoopJijWapenVrij’. De pilot kreeg in het najaar opvolging met de scholentour langs 225 middelbare scholen. Voor ‘Loop jij wapenvrij?’ is een speciale televisiespot verspreid door Tenq / Stichting Waterwijs op 304 ROC en VMBO-scholen en zijn er 35 radio en televisie-interviews gegeven. • In september 2007 bestond de LSTZG 10 jaar. Dit is niet ongemerkt voorbij gegaan. Diverse interviews zijn gegeven over het heden en het verleden van de LSTZG. Meer dan 150 knipsels en interviews voor magazines hebben wij over ‘10 jaar Stichting’ verzameld. • In de nacht van 6 op 7 november is helaas ingebroken bij de LSTZG. Over zinloos geweld gesproken. Dit is bij de schrijvende pers niet ongemerkt voorbij gegaan, meer dan 50 knipsels uit het hele land hebben wij ontvangen. Dierbaar is het om te merken dat wij als organisatie veel good-will en positieve en ondersteunende reacties uit het hele land hebben mogen ontvangen. • Eind 2007 is een oud filmpje met de titel ‘Respect? Eerst zaaien… dan oogsten!’ aangepast20 en op onze website geplaatst. Regelmatig wordt deze gedownload voor ondersteuning van spreekbeurten en werkstukken. • Er is gedurende heel 2007 veel free publicity tot stand gebracht rondom de landelijke projecten WapenJezelfMetWoorden, de Anti-Pesten campagne en KidsTegenGeweld in kranten en tijdschriften. • Veel persberichten zijn verschenen over de Vriendschap tussen verschillende gemeenten en de LSTZG.

20

In 2002 heeft de LSTZG een televisiespot ontwikkeld over het thema Respect. Nu nog wordt de Respect-spot regelmatig uitgezonden door verschillende digitale en landelijke zenders.

41


Boven van links naar rechts: • Simone van Oosten (projectleider KidsTegenGeweld en Anti-Pestencampagne) • Bart Wisbrun (Communicatie en woordvoering) • Dorieke Looije (projectleider WapenJezelfMetWoorden) • Floris Schoonderwoerd (Office-manager en projectleider Vriend van de Stichting) • Angela van der Woude (projectmedewerkster Anti-Pestencampagne en WapenJezelfMetWoorden) Onder van links naar rechts • Marieke Hulsebosch (Boekhouding) • Hanneke Visser (Directeur) • Marga Jansen (Kantoorvrijwilliger) Niet op foto: • Hielke Vonk (projectmedewerkster Loop Jij Wapenvrij?) • Sanne van Keulen (projectleider Loop Jij Wapenvrij?) • Hanja Holm (projectleider Wapen jezelf met woorden) • Sanneke Bakker (slachtofferhulp en registratie)

42

De LSTZG als organisatie Eind 2006 is binnen de LSTZG een nieuwe directeur aangetreden met de opdracht de organisatie te professionaliseren. In dit hoofdstuk geven we de lezer een kijkje in de keuken, van bestuur tot organisatie in beweging.

Bestuur Het bestuur van de LSTZG bepaalt het (lange termijn) beleid en het kader ter uitvoering door de directeur en de medewerkers van de LSTZG. Het bestuur controleert, ondersteunt en fungeert als klankbord. Het bestuur van de LSTZG bestond gedurende de verslagperiode uit vijf (onbezoldigde) leden met ieder een andere, professionele achtergrond. • Douwe Wielinga is zelfstandig ondernemer en voorzitter van de LSTZG. • Ron van Zanen is registeraccountant en penningmeester van de LSTZG. • Yeb−Jan Joustra is managementtrainer en adviseur vervult de rol secretaris van de LSTZG. • Hans Borstlap is zelfstandig ondernemer en bestuurslid van de LSTZG. • Aai Schaberg is advocaat en als bestuurslid juridisch adviseur van de LSTZG. • Corine Krijgsman is eind 2007 bereid gevonden om tot het bestuur toe te treden. In 2007 heeft het bestuur zich actief ingezet voor het werven van nieuwe Ambassadeurs om de financiële positie van de LSTZG te versterken. Het bestuur is in dit verslagjaar 10 maal bijeen geweest en heeft daarnaast de visiedag in maart 2007 helpen vormgeven.

Directie Eind 2006 is een nieuwe directeur aangetreden in de persoon van Hanneke Visser. De directeur heeft de dagelijkse leiding over de LSTZG en houdt het overzicht over alle lopende projecten, campagnes en activiteiten en de toegezegde resultaten. Tevens houdt zij zich bezig met fondsenwerving, politieke lobby en de samenwerking met het bedrijfsleven. De directeur heeft mandaat om te handelen binnen de door het bestuur vastgestelde beleidslijnen.

Personeelsbezetting Naast de directeur werkten in 2007 gemiddeld 15 medewerkers voor de LSTZG. Vijf medewerkers hebben een vast dienstverband en werken full-time voor de LSTZG. De overige medewerkers hebben een tijdelijke aanstelling en werken parttime. Naast de directeur werkten voor de LSTZG: • Bart Wisbrun als hoofd marketing en communicatie: Bart is verantwoordelijk voor alle uitingen en het bedenken van spraakmakende campagnes, tevens woordvoerder van de LSTZG naar buiten; • Floris Schoonderwoerd als office manager: Floris is verantwoordelijk voor het reilen en zeilen van het secretariaat (beantwoorden inkomende vragen (email en telefonisch), coördineren activiteiten met derden, inkoop en verkoop artikelen, voorraadbeheer en het werven, begeleiden en aansturen stagiaires op het secretariaat. Floris is tevens projectleider voor het werven van ‘Vrienden van de LSTZG’; • Coen Beelen en Marieke Hulsebosch, de twee financiële medewerkers (Coen in de functie een controller voor 4 uur per week en Marieke als fulltime administratief medewerkster); • Dorieke Looije, Sanne van Keulen en Simone van Oosten als projectmanagers van respectievelijk WJMW, LJWV en Kids en Anti-Pesten: de projectleider is verantwoordelijk voor het opzetten en managen (inhoudelijk, operationeel en financieel) van een educatief project. Tevens dragen zij zorg voor het werven, selecteren, trainen en begeleiden van vrijwilligers, het werven en enthousiasmeren van scholen. In samenwerking met de directeur dragen zij bij aan het verwerven van fondsen voor vervolg van het project door het schrijven van projectplannen en projectverantwoordingen.

43


•

•

•

Angela van der Woude en Hielke Vonk als projectmedewerkers (WJMW en LJWV): verantwoordelijk voor het ontwikkelen van (les)materiaal voor lager en middelbaar onderwijs en docenteninstructies, het begeleiden en instrueren / trainen van gastdocenten, het ontwikkelen, evalueren en bijstellen van gastlessen en educatief materiaal en het volgen van wetenschappelijke publicaties en maatschappelijke ontwikkelingen op gebied van geweldscriminaliteit om de voorlichting van de LSTZG up-to-date te houden. Sanneke Bakker als maatschappelijk werkster i.v.m. slachtofferhulp die zich tevens bezig houdt met informatieanalyse en beheer van de website. Twee medewerkers IT-ondersteuning: verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de IT voorziening, kleine wijzigingen op de website en het beheer van de website, verzenden nieuwsbrieven per email, beheer database met contact gegevens, etc. Dit wordt op regelmatige basis verzorgd door twee externen voor gemiddeld een halve dag per week.

LSTZG als stageplek De LSTZG vervult ook een belangrijke rol als leerbedrijf voor stagiaires. Dankzij de inzet van 10 stagiaires kan een stichting als deze een enorme hoeveelheid werk verstouwen tegen een relatief lage begroting. Wij zijn al die stagiaires enorm dankbaar dat zij ons in 2007 kwamen ondersteunen. Hun energie en wil om te leren waren hartverwarmend. De volgende stagiaires zijn in 2007 voor ons actief geweest: • Zes administratieve stagiaires van de MBO opleidingen directiesecretaresse en financieel administratief medewerker; • Twee stagiaires ten behoeve van het project WJMW, een van de faculteit sociale psychologie van de universiteit van Amsterdam en een van de opleiding CCV van de Hogeschool; • Twee stagiaires Communicatie van de Hogeschool InHolland ten behoeve van het project DJ’s draaien tegen geweld.

150 vrijwilligers Veel dank gaat ook uit naar alle vrijwilligers die ons in 2007 geholpen hebben. • Allereerst de vijf steunpunten die net als voorgaande jaren actief zijn geweest voor de LSTZG. Ieder steunpunt op zijn eigen manier, met eigen activiteiten. Maar allemaal droegen zij bij aan onze activiteiten om bewustwording en een mentaliteitsverandering tot stand te brengen en onze zichtbaarheid in de samenleving te bevorderen. • Daarnaast waren meer dan 150 vrijwilligers actief in projecten en campagnes respectievelijk als gastdocent (WJMW en anti-pesten), tourbegeleider of voorlichter (LJWV) of als onbezoldigd gastspreker op scholen, in buurthuizen, etc. • Tot slot onderhoudt de LSTZG een groot netwerk van relaties. Daarbij wordt veelvuldig gebruik gemaakt van adviseurs in verschillende disciplines, zowel in het bedrijfsleven als in politieke organen, die hun expertise aan ons ter beschikking stelden.

Professionalisering In het jaarverslag over 2006 schreven we dat de per 1 november aangetreden, nieuwe directeur de expliciete opdracht van het bestuur heeft gekregen om de initiatieven van de LSTZG transparanter op te zetten en de organisatie van de LSTZG te professionaliseren. Een cultuuromslag en veranderingsproces waarin de LSTZG zich tot op de dag van vandaag nog bevindt. Zo is in 2007 een visiedag gehouden waarbij een aantal externe, meest marketing managers en enkele mensen uit het onderwijsveld, met ons meedachten over de positie en toekomst van de LSTZG in de ´goede doelenmarkt´.Vrijwel iedere laatste vrijdag van een maand is in 2007 de interne professionaliseringsdag gehouden. Tijdens deze dagen kwamen onderwerpen aan de orde als projectmanagement met PRINCE2, persoonlijke kwaliteiten, status van bijzondere projecten, het ontwikkelen van nieuwe, educatieve projecten, de onderlinge samenwerking, planmatig werken, het concept van omgekeerde ontwikkelingssamenwerking (‘OMOS vanuit het project WJMW), verantwoord opzetten en uitvoeren van een effectevaluatie en het nieuwe begrotingsformat in excel. Deels verzorgden wij zelf de inhoud van zo’n dag en deels werd dit door externe deskundigen ingevuld. Deze professionaliseringsdagen hebben bijgedragen aan ons teamgevoel. Saamhorigheid en plezier zijn dit jaar hand in hand gegaan en hebben gemaakt dat wij - met een relatief kleine organisatie zulke mooie resultaten konden neergelegd. Dat is iets waar we trots op mogen zijn!

44

2007 in financieel perspectief CBF Keurmerk In 2004 is door de LSTZG het CBF-keurmerk verworven. Bestuur en directie achten dit CBF Keurmerk van groot belang. Een helder en duidelijk inzicht in de organisatie moet donateurs, fondsenverstrekkers en Ambassadeurs het vertrouwen geven dat hun steun op de goede plaats terecht komt. Op grond van de jaarlijkse beoordeling van het jaarverslag heeft het CBF een aantal aanbevelingen gedaan die door de LSTZG overgenomen zijn en in 2007 concreet zijn uitgevoerd. Zo is het handboek administratieve organisatie opgesteld en intern gezamenlijk door genomen. Ook is de code rondom donateurs aangescherpt.

Financiën algemeen LSTZG heeft het boekjaar 2007 afgesloten met een positief resultaat van ruim 14.000 euro dat is toegevoegd aan het eigen vermogen. Het bestuur streeft ernaar om in de komende jaren het eigen vermogen verder te versterken waardoor de continuïteit van LSTZG ook op langere termijn blijft gewaarborgd.

Personeel en salariëring Zoals hiervoor vermeld is de personeelsformatie in 2007 tijdelijk toegenomen. Alle nieuwe contracten die sinds eind 2006 zijn afgesloten, zijn op tijdelijke basis vanwege de toenemende projectmatige activiteiten. De LSTZG heeft in 2007 gewerkt met een kleine vaste kern en voor het overige gewerkt met personeel op tijdelijke contracten en/of freelancers. Begin 2007 hebben de meeste medewerkers een loonsverhoging van 3% gekregen. Het streven van de directeur is om aan te sluiten bij de salaristabellen zoals die in de welzijnssector gelden.

Eigen Vermogen en projectorganisatie Het bestuur heeft vorig boekjaar een reorganisatie binnen de stichting doorgevoerd. Een van de doelstellingen van deze reorganisatie is het werken aan een meer flexibele poule van medewerkers en het daarmee vormgeven van de LSTZG als een projectorganisatie. Als gevolg van de reorganisatie in 2006 fors ingeteerd op het eigen vermogen. De solvabiliteit van de LSTZG is daardoor eind 2006 teruggevallen naar 5 %. Daarom heeft het bestuur besloten om voor de komende jaren te werken met een taakstellende begroting met een beperkt overschot. Voor 2007 werd een overschot begroot van circa € 23.000. Het werkelijk resultaat is lager uitgevallen, namelijk € 14.000. Eind 2007 bedraagt het eigen vermogen van de LSTZG € 37.000, terwijl de solvabiliteit is toegenomen tot 15 % Het bestuur streeft naar een solvabiliteit van ongeveer 30 tot 35%. Hoewel de financiële verplichtingen eind 2006 zijn ingeperkt (o.a. doordat er minder vaste medewerkers in dienst zijn), blijft het belang van de opbouw van een vermogensbuffer duidelijk.

Projecten KidsTegenGeweld en WapenJezelfMetWoorden Beide projecten lopen vanaf 2005 en door tot in 2007 / 2008. Daarom is in de balans een deel van de verkregen subsidies overgeheveld naar 2007. Deze subsidies zijn voor twee jaar verstrekt in verband met het schoolseizoen.

45

2007 IN FINANCIEEL PERSPECTIEF 1

Balans per 31 december 2007

Activa Materiële vaste activa Direct in gebruik voor de doelstelling 2.1 Bedrijfsmiddelen

31 december 2007 € €

1.359


4.032 1.359

Voorraden Voorraad verkoop artikelen Direct beschikbaar voor de doelstelling Voorziening incourante voorraden

46.725 0 -4.300

2.2 Vorderingen

42.425

4.032 69.117 1.070 -4.300

65.887

73.111

32.050

2.3 Liquide middelen

106.241

230.982

Totaal activa

223.136

332.951



35.272

17.124

Passiva Eigen vermogen

Besteedbaar vermogen

2.4 Reserverekening

Vastgelegd vermogen Fonds activa doelstelling

2.4 Fonds activa bedrijfsvoering

2.5 Schulden op korte termijn Totaal passiva

46

0 1.359

1.070 4.032 1.359 36.631

5.102 22.226

186.505

310.725

223.136

332.951

Jaarrekening 2007 defV2.xls


Staat van baten en lasten over 2007 Werkelijk 2007

Begroting 2007

Werkelijk 2006

€

€

€

162 90.573

0 75.000

571 42.307

0 21.900 16.500 86.240 215.375

50.000 68.264 15.000 95.000 303.264

98.150 268.890 0 121.175 531.092

0 25.187 25.187

0 49.960 49.960

3.805 21.351 25.156

12%

16%

5%

190.188

253.304

505.936

126.907 68.082 58.825 -8.992 49.833

136.000 61.200 74.800 -21.882 52.918

147.837 76.921 70.915 -14.530 56.385

245.984 261.300

260.000 150.000

216.936 123.739

747.305

716.222

902.997

Werkelijk 2007 €

Begroting 2007 €

Werkelijk 2006 €

3.9 (In) directe kosten Voorlichting 3.10 Uitvoeringskosten Voorlichting

32.723 274.976

139.264 128.737

391.110 284.621

3.9 (In) directe kosten Mental.verandering 3.10 Uitvoeringskosten Mental. Verandering

159.838 178.814

101.000 178.896

62.932 81.707

68.257 16.613

81.000 55.394

57.978 20.516

0 1.679

0 8.717

0 4.767

Totaal besteed aan doelstelling

732.900

693.008

903.631

Totaal beschikbaar voor doelstelling

747.305

716.222

902.997

14.405

23.214

-634

Baten uit eigen fondsenwerving

3.1 Collecten 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

Contributies, donaties, giften en schenkingen Sponsorbijdragen Kids Project Sponsorbijdragen TV zendtijd Vrienden van de Stichting (gemeenten) Ambassadeurs

Kosten eigen fondsenwerving 3.9 (In)directe verwervingskosten 3.10 Uitvoeringskosten

In procenten van baten uit eigen fondsenwerving

Netto baten eigen fondsenwerving Resultaat verkopen artikelen Netto-omzet Kostprijs Brutowinst 3.10 Uitvoeringskosten Nettowinst

Aandeel in gezamenlijke acties

3.7 Aandeel in acties derden 3.8 Subsidies

Totaal beschikbaar voor

3

Besteed aan doelstelling

3.9 (In) directe kosten Kidsproject * 3.10 Uitvoeringskosten Kidsproject * 3.9 (In) directe kosten Slachtofferhulp 3.10 Uitvoeringskosten Slachtofferhulp

Exploitatiesaldo Reorganisatiekosten Resultaat boekjaar

Het resultaat boekjaar is als volgt verwerkt: Reserverekening Fonds activa doelstelling Fonds activa bedrijfsvoering

-65.272 14.405

23.214

-65.906

18.148 -1.070 -2.673 14.405

23.214

-60.889 -891 -4.126 -65.906

23.214 .n


47


Toelichting op de balans en de staat van baten en lasten 1

1.1

Algemene toelichting

Algemene grondslagen

De jaarrekening is opgesteld op basis van de Richtlijn Fondsenwervende instellingen. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.

1.2

Grondslagen v oor waardering van activa en passiva

Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden gebaseerd op de geschatte economische levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage van de verkrijgingsprijs, rekening houdend met eventuele residuwaarde. Er wordt afgeschreven vanaf het moment van ingebruik-neming.

Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijzen of lagere netto-opbrengstwaarde onder aftrek van een eventuele voorziening wegens incourantheid. Deze voorziening wordt bepaald door individuele beoordeling van de voorraden.

Vorderingen De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van de noodzakelijke geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling.

1.3

Grondslagen voorbepaling van het resultaatbepaling

Onder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst van de in het verslagjaar geleverde goederen en verleende diensten onder aftrek van kortingen. De sponsorbijdragen worden gewaardeerd tegen prijzen die in het economische verkeer gelden.

Inkoopwaarde van de omzet De inkoopwaarde van de omzet omvat de direct aan de in het boekjaar geleverde goederen toe te rekenen inkoopwaarden en gemaakte kosten.

Aandeel acties met derden De hieronder vermelde baten betreffen fondsen die zijn geworven van Stichtingen die zelf ook een fondsenwervende karakter dragen en/of gesubsidiëerd worden.

48



Subsidies De hieronder vermelde baten betreffen fondsen die gesubsidiëerd zijn door overheid en gemeentes. De besteding van deze baten dienen dan ook volledig verantwoord te worden aan desbetreffende instantie.

Overige baten en lasten De hieronder vermelde baten betreffen fondsen welke verder niet onder de overige batenposten vallen. Het betreft hier voornamelijk de gewerfde fondsen van de ambassadeurs van de Stichting.

Afschrijvingen Afschrijvingen worden berekend op basis van de geactiveerde waarden met inachtneming van de geschatte levensduur van de betreffende activa.

Baten uit nalatenschappen Baten uit nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voorlopige betalingen in de vorm van voorschotten worden in het jaar van ontvangst verantwoord als baten. Verkrijgingen belast met vruchtgebruik worden alleen in de toelichting vermeld.

Kosten eigen fondsenwerving De kosten ter verwerving van fondsen worden verantwoord in het jaar waarop zij betrekking hebben.

Eigen voorlichtingsactiviteiten De stichting wil door voorlichting bijdragen aan bewustwording van zinloos geweld. De hieraan verbonden kosten worden verantwoord in het jaar waarop zij betrekking hebben en verantwoord als “eigen activiteiten inzake voorlichting”.

Uitvoeringskosten eigen organisatie De uitvoeringskosten eigen organisatie (personeelskosten, kantoor- en huisvestingskosten, kosten bestuur en algemene kosten en bureaukosten) worden verantwoord in het jaar waarop zij betrekking hebben en zijn verbijzonderd naar de hoofdactiviteiten van de stichting, te weten: voorlichting, mentaliteitsverandering, slachtofferhulp, verkoop artikelen en fondsenwerving. De toerekening van de uitvoeringskosten aan de hoofdactiviteiten vindt plaats op basis van de urenbesteding van de van de bureaumedewerkers aan de hoofdactiviteiten. De overige uitvoeringskosten zijn op basis van deze urenbesteding toegerekend.

Pensioenen De pensioenregeling van de Stichting kwalificeert als een toegezegde-bijdrage-regeling en derhalve zijn alleen de verschuldigde premies tot en met het einde van het boekjaar in de jaarrekening verantwoord.


49


2

2.1

Toelichting op de balans

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa hebben betrekking op inventaris en automatiseringsapparatuur. Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt:

Inventaris Computers € € 1 januari 2007 Verkrijgings- of vervaardigingsprijzen Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde Mutaties 2007 Investeringen Afschrijvingen Desinvesteringen (aanschafwaarde) Desinvesteringen (cum. afschrijvingen) 31 december 2007 Aanschaffingswaarden Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarden

Afschrijvingspercentages

2.2

25.024 24.622

32.594 28.964

57.618 53.586

402

3.630

4.032

0 201 0 0 -201

0 2.472 0 0 -2.472

0 2.673 0 0 -2.673

25.024 24.823

32.594 31.436

57.618 56.259

201

1.158

1.359

20%

33 1/3%

Vorderingen

Debiteuren Uitkering verzekeringsgelden Vooruitbetaalde netto salarissen Te vorderen bankrente Te vorderen afrekening Oranjefonds inzake Kids Te vorderen afrekening SKN inzake Kids 2005-2007 Te vorderen afrekening SKN inzake Antipesten 2005-2007 Te vorderen afrekening MvJ inzake Loopjijwapenvrij Nog te ontvangen bedragen/goederen Vooruitbetaalde bedragen

2.3

Totaal €

2007 € 7.522 4.095 1.625 0 6.250 13.300 8.300 27.400 3.553 1.066 73.111

2006 € 21.898 0 0 620 0 0 0 0 7.372 2.160 32.050

Liquide middelen

Dit betreft de aangehouden rekening-couranttegoeden bij de volgende financiële instellingen: 2007 2006 € € Kas 30 87 ABN AMRO, rekening-courant 13.378 110.731 ABN AMRO, spaarrekening 13.121 0 ABN AMRO, subsidierekening 4.990 109.775 Postbank 74.722 10.388 106.241 230.982 .n

50



2.4

Eigen vermogen

Het verloop van het eigen vermogen is als volgt: Reserverekening

Stand 1 januari 2007

Mutaties Resultaat boekjaar Mutatie fonds activa doelstelling Mutatie fonds activa bedrijfsvoering

Stand 31 december 2007

2.5

€ 17.124

Totaal

€ 22.226

14.405 1.070 2.673 18.148

0 0 -2.673 -2.673

0 -1.070 0 -1.070

14.405 0 0 14.405

35.272

1.359

0

36.631

2007 € 25.564 12.242 13.062 15.584 0 10.802 1.867 8.502 22.896 26.631 27.000 9.749 12.606 186.505

2006 € 14.196 8.242 11.000 12.734 179.629 0 0 0 65.235 0 0 0 19.689 310.725

Schulden op korte termijn

Crediteuren Te betalen loonheffing Reservering vakantietoeslag Reservering uitbet. Vak.dagen Nog te besteden subs. STZG Projecten Nog te besteden subsidie MvJ Antipesten 07-08 Nog te besteden subsidie SKN Antipesten 07-08 Nog te besteden subsidie provincies Antipesten 07-08 Nog te besteden subsidie Novib WJMW Nog te betalen kosten LJWV Nog te betalen salaristoezegging Nog te betalen verzendkosten Overige nog te betalen kosten

2.6

Fonds Fonds activa activa bedrijfs- doelstellin voering € € 4.032 1.070

Niet uit de balans blijkende rechten en plichten

Verplichting huur kantoorpand € 12.792 : Het huurcontract is per 31 januari 2008 stilzwijgend verlengd met 1 jaar. Verplichting onderhoud Exact Globe 2003 Enterprise € 405


51


3

Toelichting op de staat van baten en lasten

Toelichting baten uit eigen fondsenwerving 3.1 Collecten Dit zijn uitsluitend giften van collecten van kerkelijke instellingen.

3.2 Contributies, donaties, giften en schenkingen De baten hieronder vermeld bevatten alle donaties van particulieren en bedrijven zonder dat zij een project o.i.d. ondersteunen. De donaties zijn éénmalig of structureel van aard.

3.3 Sponsorbijdragen Kids Project Deze baten betreffen de zendtijden van de reclamespot Kids Tegen Geweld

3.4 Sponsorbijdragen STZG Deze baten betreffen de zendtijden van de reclamespots van de Stichting.

3.5 Vrienden van de Stichting (gemeenten) Deze baten betreffen de bijdragen van Gemeenten die zich hebben aangemeld als Vriend van de Stichting zonder dat zij een project ondersteunen.

3.6 Ambassadeurs Deze baten betreffen de bijdragen van de ambassadeurs van de Stichting. Te weten, BP Nederland, Nashuatec en Rex Rotary. In overleg met de accountant is besloten om deze bijdragen onder deze genoemde post te vermelden daar zij een eigen fondsenwervend karakter dragen.

3.7 Aandeel in acties derden Dit betreffen de volgende bijdragen aan gezamenlijke acties met derden welke aan het betreffende boekjaar zijn toegerekend: 2007 Stichting Kinderpostzegel Nederland Stichting Doen Novib /Wapen Jezelf met Woorden BP Nederland / 10-tips campagne Overige bijdragen aan acties met derden

2006

50.933 25.000 129.756 14.000 26.295

41.400 50.000 125.536 -

245.984

216.936

De overige bijdragen betreffen opbrengsten uit hoofde van artikelverkoop, bijdragen aan gastlessen en overige opbrengsten gerelateerd en voortkomend uit acties derden.

3.8 Subsidies Dit betreffen de volgende subsidies voor gezamenlijke acties ontvangen van de overheid, pronvincies en gemeenten welke aan het betreffende boekjaar zijn toegerekend: Ministerie van Justitie: - Kidsproject en antipesten 41.742 95.000 - Call me 21.063 - Loop jij wapenvrij 136.967 5.033 Ministerie van Verkeer en waterstaat inz. 10-tips campagne 49.000 Provincies inzake kidsproject: 29.091 Gemeenten inzake kidsproject: 2.644 Nationale Jeugdraad inzake DJ's draaien: 4.500 261.300

123.739

Verschillenanalyse werkelijk versus begroting 2007 Contributie, donaties.giften en schenkingen Deze opbrengsten zijn hoger uitgevallen dan begroot door de aandacht die in 2007 aan deze inkomstenbron is besteed. Daarbij zijn er door vrijwilligers acties opgestart die tot een verhoging van de donaties hebben geleidt.

Sponsorbijdragen Kids Project en sponsorbijdragen LSTZG Door een afname van radio en tvspots betreffende het kids project en de LSTZG zijn deze inkomsten gedaald ten opzichte van het budget. Dit is deels veroorzaakt doordat radio en tv campagnes zijn uitgesteld naar 2008 en deels doordat met de toegenomen gezamelijke acties er op andere wijze publiciteit is behaald.

Vrienden van de Stichting (gemeenten) Deze in 2007 gestarte activiteit is positief ontvangen door de gemeenten en heeft dan ook tot hogere dan begrote baten geleid.

Ambassadeurs Door het wegvallen van een ambassadeur zijn deze baten lager uitgevallen.

52



Uitvoeringskosten fondsenwerving Deze kosten vallen lager uit dan begroot doordat de Stichting hierbij wordt ondersteund door vele vrijwilligers die veelal om niet werken. Daardoor konden met dezelfde inspanning als vorig jaar de benodigde fondsenwervende activiteiten worden verricht.

Omzet artikelverkoop Er zijn in 2007 minder artikelen verkocht dan begroot. Op grond van deze ontwikkeling is het assortiment tegen het licht gehouden en aangepast. Daarbij zijn verouderde artikelen tegen een lagere prijs verkocht hetgeen tevens een drukkend effect had op de brutowinst.

Uitvoeringskosten verkopen artikelen Door de afgenomen artikelverkoop zijn ook de uitvoeringskosten lager dan begroot.

Aandeel in acties derden en subsidies Door de niet begrote acties 10-tips campagne en DJ's draaien en de uitbreiding op de actie Loopjijwapenvrij zijn de baten uit hoofde van acties derden en subsidies hoger uitgevallen dan begroot.

Uitvoeringskosten voorlichting Deze kosten zijn iets lager uitgevallen door een efficiëntere inzet van de beschikbare middelen en de daling van kosten voor radio- en tvspots.

Uitvoeringskosten slachtofferhulp Er zijn minder uren aan besteed als voorgaand jaar. Deze activiteit behoort niet tot de kernactiviteiten va de Stichting.

Stijging personeelskosten De personeelskosten zijn hoger dan was begroot door de inhuur van externe projectmedewerkers ten behoeve van projecten. Tevens is een dotatie aan een reservering opgenomen in verband een toegezegde salarisverhoging met terugwerkende kracht aan een medewerker.

Stijging kantoorkosten De kantoorkosten liggen op hetzelfde niveau als in 2006.

Huisvestingskosten De kantoorkosten liggen op hetzelfde niveau als in 2006.

De uitvoeringskosten De uitvoeringskosten betreffen de kosten voor personeel, huisvesting en kantoor. Deze kosten zijn niet rechtstreeks te verdelen naar de diverse doelstellingen. Hiervoor wordt nu 1 verdeelsleutel toegepast. Verdeelsleutel voor personeelkosten: Hierbij is een verdeelsleutel gebruikt waarbij m.b.v. de salarissen een uurtarief per personeelslid is berekend. D.m.v. het bijhouden van wekelijkse urenstaten worden er uren toegekend aan de diverse doelstellingen of projecten. Dit aantal gewerkte uren per doelstelling of project wordt vermenigvuldigd met het uurtarief. Verdeelsleutel voor huisvestings- en kantoorkosten: Deze kosten zijn verbijzonderd naar een uurtarief per persoon d.m.v. fte,s en zijn toegevoegd aan het uurtarief salarissen, waardoor er 1 tarief wordt gebruikt voor de indirecte kosten.

3.9 Toelichting op de (In)directe kosten per doelstelling (In)directe kosten Voorlichting Deze kosten betreffen o.a. alle kosten omtrent de website van de Stichting. De kosten aangaande promotiemateriaal, zendtijd radio en televisie.

(In)directe kosten Mentaliteitsverandering Deze kosten betreffen het projecten Wapen Jezelf met Woorden, Loop jij Wapenvrij, Call Me en de gemaakte kosten aangaande de ambassadeurs en projecten met derden.

(In)directe kosten Kidsproject Deze kosten betreffen zowel de gemaakte kosten voor het Kids Tegen Geweld Project Algemeen als voor de Gemeenten en de Anti Pesten Campagne. Daarnaast vallen ook alle kosten aangaande de Kids Website hieronder.


53


3.10

Uitvoeringskosten Voorlichting

Personeelskosten: Personeelskosten

Mentaliteit Slachtoffer shulp d i€ € € 234.221 162.379 1.381

Artikelverkoop

Fondsen- Kidsprojec werving t

Totaal 2007

Begroting 2007

Totaal 2006

€ 6.275

€ 22.246

€ 13.756

€ 440.258

€ 313.086

€ 357.946

Huisvestings- en kantoorkosten: 16.367 24.388

6.455 9.980

117 181

1.067 1.650

1.155 1.786

1.122 1.735

26.283 39.720

30.500 100.000

27.829 41.717

274.976

178.814

1.679

8.992

25.187

16.613

506.261

443.586

427.492

Huisvestingskosten Kantoorkosten Totale uitvoeringskosten:

De huisvestingskosten- en kantoorkosten eigen organisatie zijn als volgt verbijzonderd naar de hoofdactiviteiten:

Voorlichting Projecten mentaliteitsverandering Slachtofferhulp Verkoop goederen Fondsenwerving Kidsproject

Werkelijk 2007 € 40.755 16.435 298 2.717 2.941 2.857 66.003

% 62 25 0 4 4 4 100

Begroting 2007 € % 37.845 29 53.505 2.610 6.525 14.355 15.660 130.500

Werkelijk 2006 € % 49.816 72

41 2 5 11 12 100

7.531 717 4.372 2.602 4.508 69.546

Verdeling van de huisvestings- en kantoorkosten geschiedt a.d.h.v. verdeling personeelsuren Doelstelling Uren 2007 % Uren 2006 Voorlichting 11.544 59 14.028 Mentaliteitsverandering 5.231 27 2.535 Slachtofferhulp 95 0 207 Artikelverkoop 865 4 1.263 Fondsenwerving 936 5 752 Kidsproject 910 5 1.302 19.581 100 20.086

% 72 11 1 6 4 6 100

11 1 6 4 6 100

Van de totale indirecte kosten in 2007 zijn er uren doorbelast aan de projecten die apart verantwoord dienen te worden, tegen een vast uurtarief van € 55. Het uurtarief dekt de personeelskosten, huisvestingskosten en kantoorkosten. Het totaalbedrag van de uren die rechtstreeks aan projecten zijn doorbelast bedraagt €380.298 (2006: € 284.006). Onderstaand een summier overzicht van de kosten en baten inzake projecten welke ten laste van het boekjaar komen. Samenwerkende organisatie

project

Kosten

Baten

resultaat

Mentaliteitsverandering Rex Rotary Nashuatec BP Nederland

ambassadeur ambassadeur ambassadeur

Gemeenten

Vriend van de Stichting

Stichting Doen

Algemene mentaliteitsverandering

Oxfam Novib

16.982

23.333 17.500 45.406

22.951 17.500 28.424

4.281

16.500

12.219

82.859

25.000

57.859-

Wapen jezelf met woorden

163.435

129.756

33.679-

Ministerie van Justitie Ministerie van Justitie

Call me Loop jij wapenvrij

275 167.488

139.882

27527.606-

Ministerie van VWS / BP Nederland

10-tips Campagne

54.127

63.000

8.873

Nationale Jeugdraad

DJ's draaien tegen geweld

8.458

5.595

2.863-

498.287

465.972

32.315-

Totaal metaliteitsverandering

54

382



Kidsproject / Antipesten campagne Ministerie van Justitie / SKN / Provincies Kids Project Algemeen Ministerie van Justitie / SKN / Provincies Kids Project Gemeenten Ministerie van Justitie / SKN / Provincies Kids Project Website

19.513,00 402,00 5.562,00

69.828,00

50.315,00 -402,00 -5.562,00

Totaal kidsproject *)

25.477,00

69.828,00

44.351,00

Ministerie van Justitie / SKN Antipesten Campagne 2005-2007 Oranjefonds / Provincies Antipesten Campagne 2005-2007 Ministerie van Justitie / SKN / Provincies Antipesten Campagne 2007-2008

15.473,00 55.050,00

19.173,00 55.050,00

3.700,00 0,00

Totaal Antipesten campagne

70.523,00

74.223,00

3.700,00

*) In 2006 is een negatief resultaat van 44.339 behaald op deze projecten.

4

Overige informatie 2007

Gemiddeld aantal personeelsleden (uitgedrukt in fulltime arbeidsplaatsen)

2006

10

10 .n Er zijn 4 vaste vrijwilligers werkzaam voor de Stichting. Deze vrijwilligers vormen een steunpunt in verschillende regio's. Zij zijn gevestigd in Lelystad, Weert, Velp en Tiel. De Steunpunten verstrekken voorlichting, worden ingezet bij evenementen waarbij de Stichting is uitgenodigd en verkopen artikelen. Zij hebben een kleine voorraad aan artikelen om te verkopen en/of te schenken en dienen verantwoording af te leggen van de kosten, de baten en de voorraden. Er wordt aan hen alleen vrijwilligersvergoeding verstrekt in de vorm van onkosten - en/of kilometervergoeding.

Aan de bestuursleden van de stichting is geen kostenvergoeding en geen bezoldiging verstrekt. Omdat het bedrag van de bezoldiging van de directie tot één natuurlijk persoon kan worden herleid, behoeft deze informatie overeenkomstig de Richtlijn Fondsenwervende Instellingen niet te worden vermeld. Evenals in 2006 zijn in 2007 geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt aan bestuurders en toezichthouders.


55


Begroting 2008

Baten uit eigen fondsenwerving Collecten Contributies, donaties, giften en schenkingen Sponsorbijdragen Kids Project Sponsorbijdragen STZG Vrienden van de Stichting (gemeenten) Ambassadeurs

Begroting 2008 €

Begroting 2007 €

Werkelijk 2007 €

0 75.000

0 75.000

162 90.573

0 75.000 37.500 117.500 305.000

50.000 68.264 15.000 95.000 303.264

0 21.900 16.500 86.240 215.375

0 38.550 38.550 13%

0 49.960 49.960 16%

0 25.187 25.187 12%

266.450

253.304

190.188

130.000 65.000 65.000 20.709 44.291

136.000 61.200 74.800 21.882 52.918

126.907 82.188 44.719 8.992 35.727

306.531

260.000

294.984

8.906

150.000

212.300

315.437

410.000

507.284

626.178

716.222

Kosten eigen fondsenwerving (In)directe verwervingskosen Uitvoeringskosten In procenten van baten uit eigen fondsenwerving

Netto baten eigen fondsenwerving Resultaat verkopen artikelen Netto-omzet Kostprijs Brutowinst Uitvoeringskosten Nettowinst

Aandeel in gezamenlijke acties Aandeel in acties derden Resultaat beleggingen/interest Subsidies Overige baten en lasten

Totaal beschikbaar voor

Begroting 2008 €

733.199 .n Begroting Werkelijk 2007 2007 € €

Besteed aan doelstelling (In) directe kosten Voorlichting Uitvoeringskosten Voorlichting

25.000 211.852

139.264 128.737

32.723 274.976

(In) directe kosten Mental.verandering Uitvoeringskosten Mental.verandering

139.000 213.811

101.000 178.896

157.812 178.814

8.460 16.636

81.000 55.394

56.177 16.613

0 0

0 8.717

0 1.679

614.759 626.178 11.419

693.008 716.222 23.214 0

718.794 733.199 14.405

11.419

23.214

14.405

11.419 0

23.214 0 0 23.214

18.148 -1.070 -2.673 14.405

( incl. Oxfam Novib WJMW)

(In) directe kosten Kidsproject Uitvoeringskosten Kidsproject (In) directe kosten Slachtofferhulp Uitvoeringskosten Slachtofferhulp Totaal besteed aan doelstelling Totaal beschikbaar voor doelstelling Exploitatiesaldo

Resultaat boekjaar Het resultaat boekjaar is als volgt Reserverekening Fonds activa doelstelling Fonds activa bedrijfsvoering

11.419

.n

56



57


58

Bijlage - Comité van Aanbeveling Gemeente Abcoude

de heer J. Streng

Gemeente Cuijk

de heer L.M. Schoots

Gemeente Alblasserdam

de heer dhr. A.L. Cardon

Gemeente Dalfsen

de heer L.V. Elfers

Gemeente Alkemade

de heer A.H. Meerburg

Gemeente Dantumadeel

de heer A. Aalberts

Gemeente Alkmaar

de heer P.M. Bruinooge

Gemeente De Bilt

de heer A. Gerritsen

Gemeente Almelo

de heer drs. M.A.J. Knip

Gemeente De Ronde Venen

mevrouw drs. M. Burgman

Gemeente Almere

mevrouw A. Jorritsma-Lebbink

Gemeente Delft

de heer drs. G.A.A Verkerk

Gemeente Alphen a.d.Rijn

de heer N.P.M. Schoof

Gemeente Den Helder

de heer S. Hulman

Gemeente Alphen-Chaam

de heer drs. H.W.S.M. Nuijten

Gemeente Deurne

de heer J.G.M. Daandels

Gemeente Amersfoort

mevrouw A. van Vliet - Kuiper

Gemeente Dinkelland

de heer mr. F.P.M. Willeme

Gemeente Amstelveen

de heer mr. J.H.C. van Zanen

Gemeente Dirksland

de heer drs. S. Stoop

Gemeente Amsterdam

de heer J. Cohen

Gemeente Doesburg

de heer H.G. Overweg

Gemeente Andijk

mevrouw A.F.T Streumer

Gemeente Doetinchem

de heer drs. H.J. Kaiser

Gemeente Anna Paulowna

de heer A.J. Pennink

Gemeente Dronten

de heer mr. A. B.L. de Jonge

Gemeente Apeldoorn

de heer mr. G.J. de Graaf

Gemeente Druten

de heer A.P.M. Aelberts

Gemeente Appingedam

de heer E.A. Groot

Gemeente Echt-Susteren

de heer mr. E Schaftenaar

Gemeente Asten

de heer ir. J. Beenakker

Gemeente Edam-Volendam

de heer W.J.F.M. van Beek

Gemeente Baarle-Nassau

de heer drs. J.P.M.M. Hendrikx

Gemeente Elburg

de heer F.A. de Lange

Gemeente Baarn

de heer J. de Groot

Gemeente Emmen

de heer mr. C. Bijl

Gemeente Barendrecht

de heer drs. J. van Belzen

Gemeente Enschede

de heer P. den Oudsten

Gemeente Bedum

de heer mr. drs.W.H. Everts

Gemeente Epe

mevrouw M. van Lente

Gemeente Beek

de heer A.M.J. Cremers

Gemeente Ermelo

de heer W.P. Omta

Gemeente Beemster

de heer H.N.G. Brinkman

Gemeente Etten-Leur

de heer drs. J.A.M. van Agt

Gemeente Bergen op Zoom

de heer drs. J.M.M. Polman

Gemeente Geertruidenberg

de heer M.J.A. Meijer

Gemeente Berkelland

de heer H. Bloemen

Gemeente Geldermalsen

de heer mr. S.W. van Schaijck

Gemeente Bernisse

mevrouw P.J. Bouvy - Koene

Gemeente Gennep

mevrouw mr. E.M.A.A. de Loo

Gemeente Gilze en Rijen

de heer drs. R.H. Roep

Gemeente Best mevrouw A.M. Demmers - van der Geest

Gemeente Goedereede mevrouw G.J. van de Velde - de Wilde

Gemeente Bladel

de heer S.P. Grem

Gemeente Goes

de heer drs. D.J. van der Zaag

Gemeente Blaricum

mevrouw J.N. de Zwart-Bloch

Gemeente Goirle

mevrouw M. Rijsdorp

Gemeente Bloemendaal

de heer W.H. de Gelder

Gemeente Gorinchem

de heer P. IJssels

Gemeente Bodegraven

de heer drs. J.P.J. Lokker

Gemeente Gouda

de heer W.M. Cornelis

Gemeente Borne

de heer drs. C.G.A.A. Brekelmans

Gemeente Groesbeek

de heer drs. G.E.W. Prick

Gemeente Borsele

de heer J. Gelok

Gemeente Grootegast

de heer K.B. Dijkstra

Gemeente Boskoop

de heer J. Rijsdijk

Gemeente Gulpen-Wittem

de heer Drs. A.R.B. van den Tillaar

Gemeente Boxmeer

de heer K.W.Th. van Soest

Gemeente Haaksbergen

de heer drs. K.B. Loohuis

Gemeente Boxtel

de heer F. van Beers

Gemeente Haaren

de heer F.H.G.M. Ronnes

Gemeente Breda

de heer P.A.C.M. van der Velden

Gemeente Haarlemmerliede

Gemeente Breukelen

de heer dr. G Mik

Gemeente Brunssum

de heer C.M.A. Brocken

Gemeente Haarlemmermeer

de heer drs. Th.L.N. Weterings

Gemeente Bunnik

mevrouw H. van Rijnbach-De Groot

Gemeente Halderberge

de heer A.F.W. Osterloh

Gemeente Bunschoten

de heer M. van de Groep

Gemeente Haren

de heer M. Boumans

Gemeente Buren

de heer drs. K.C. Tammes

Gemeente Harenkarspel

de heer E.J. Brommet

Gemeente Bussum

de heer drs. M. Schoenmaker

Gemeente Hardenberg

de heer W. Meulman

Gemeente Capelle a.d. IJssel mevrouw J.J. van Doorne

Gemeente Harlingen

de heer P.H.M. Scheffer

Gemeente Castricum

mevrouw A. Emmens- Knol

Gemeente Heerenveen

de heer drs. P.M.M. de Jonge

Gemeente Coevorden

de heer B.J. Bouwmeester

Gemeente Heiloo

de heer T.J. Romeyn

en Spaarnwoude

de heer H.B. Bruijn

59

COMITÉ VAN AANBEVELING

Gemeente Helmond

de heer drs. A.A.M. Jacobs

Gemeente Noordoostpolder de heer mr. W.L.F.C. Ridder van

Gemeente Hendrik-Ido-Ambacht de heer H.H. Jonker

Rappard

Gemeente Hengelo

de heer drs. F.A.M. Kerckhaert

Gemeente Noordwijk

de heer H.H.M. Groen

Gemeente Heumen

de heer drs. J. van Zomeren

Gemeente Nunspeet

de heer ir. D.H.A. van Hemmen

Gemeente Heusden

de heer drs. H.P.T.M. Willems

Gemeente Oegstgeest

mevrouw E.M. Timmers-van Klink

Gemeente Hillegom

de heer drs. A. Mans

Gemeente Oirschot

de heer R. Severijns

Gemeente Hilvarenbeek

de heer mr. drs. S.W.Th. Huisman

Gemeente Oisterwijk

de heer drs. Y.C.Th.J. Kortmann

Gemeente Hilversum

de heer E.C. Bakker

Gemeente Oldebroek

de heer mr. W.L. Zielhuis

Gemeente Hoogeveen

de heer W.P.M. Urlings

Gemeente Olst-Wijhe

de heer T. Strien

Gemeente Hoorn

de heer dr. G.O. van Veldhuizen

Gemeente Oosterhout mevrouw W.H. Huijbregts-Schiedon

Gemeente Houten

de heer C.H.J. Lamers

Gemeente Ooststellingwerf

de heer mr. H. Oosterman

Gemeente IJsselstein

de heer drs. P.C. van den Brink

Gemeente Opmeer

de heer G.J.A.M. Nijpels

Gemeente Kapelle

de heer S.W.G.M. Kramer

Gemeente Oss

de heer H.W.M. Klitsie

Gemeente Kerkrade

de heer J.J.M. Som

Gemeente Oud-Beijerland

de heer K. Tigelaar

Gemeente Koggenland

mevrouw L. Sipkes

Gemeente Overbetuwe

mevrouw E. Tuijnman

Gemeente Laarbeek

de heer J.J.P.M. Gilissen

Gemeente Pekela

de heer M. Schollema

Gemeente Langedijk

de heer drs. J.F.N. Cornelisse

Gemeente Pijnacker

de heer drs. F.H. Buddenberg

Gemeente Leerdam

de heer V.J.H. Molkenboer

Gemeente Raalte

de heer P.A. Zoon

Gemeente Lelystad

mevrouw M. Horselenberg

Gemeente Reeuwijk

de heer J. Elzinga

Gemeente Leudal

de heer A.H.M. Verhoeven

Gemeente Reiderland

de heer mr. L.P.A. van Kats

Gemeente Leusden

de heer drs. C.J.G.M. de Vet

Gemeente Reusel-De Mierden mevrouw I. de Jong-van den Heuvel

Gemeente Lingewaal mevrouw L.H.M. van Ruijven-

Gemeente Rheden

mevrouw P. van Wingerden - Boers

van Leeuwen

Gemeente Rhenen

de heer J.H.A van Oostrum

Gemeente Lingewaard

de heer H.H. de Vries

Gemeente Ridderkerk

mevrouw J.H.M. Hermans-Vloedbeld

Gemeente Losser

de heer drs. J. D. Westendorp

Gemeente Rijssen-Holten

de heer drs. Mr. B. Koelewijn

Gemeente Maasbree

de heer G.C.G.M. Rabelink

Gemeente Rijswijk mevrouw G.W. Van der Wel -

Gemeente Maasgouw

de heer F.J.M. Wilms

Gemeente Maassluis

de heer J.A. Karssen

Gemeente Roermond

de heer H. van Beers

Gemeente Maastricht

de heer drs. G B.M. Leers

Gemeente Roosendaal

de heer mr. M.J.H. Marijnen

Gemeente Margraten

de heer mr. drs. H.J.G. van Beers

Gemeente Rotterdam

de heer mr. I.W. Opstelten

Gemeente Medemblik

de heer Th. van Eijk

Gemeente Rozenburg

de heer J.W.J. Wolf

Gemeente Meerssen

de heer mr R.S.M.R. Offermanns

Gemeente Rucphen

de heer M.L. Everaers

Gemeente Menaldumadeel

mevrouw G. van Delft-Jaasma

Gemeente Scheemda

mevrouw G.M.C. Jonkma-Jansen

Gemeente Menterwolde

de heer E.A. van Zuijlen

Gemeente Schiedam

mevrouw W.M. Verver-Aartsen

Gemeente Middelburg

de heer mr. J.M. Schouwenaar

Gemeente Schiermonnikoog

de heer L.K. Swart

Gemeente Middelharnis

mevrouw G. Hommes

Gemeente Schijndel

de heer H.Th.H. Opsteegh

Gemeente Mill en Sint Hubert de heer J. Th.C.M. Verheijen

Gemeente Schoonhoven

de heer D.W. de Cloe

Gemeente Moerdijk

de heer H.W. den Duijn

Gemeente Sevenum

de heer P. Mengde

Gemeente Montferland

mevrouw C.C. Leppink - Schuitema

Gemeente ‘s-Hertogenbosch

de heer mr.dr. A.G.J.M. Rombouts

Gemeente Moordrecht

de heer A. van der Meer

Gemeente Sint Michielsgestel de heer mr. J.C.M. Pommer

Gemeente Naarden

de heer J.P. Rehwinkel

Gemeente Sint-Oedenrode

de heer P.M. Maas

Gemeente Nederlek

de heer ir. C.W. Veerhoek

Gemeente Sittard-Geleen

de heer drs. G.J.M. Cox

Gemeente Nederweert

de heer H.F.M Evers

Gemeente Skarsterlân

de heer G.J. Kuiper

Gemeente Niedorp

de heer F.M. Weerwind

Gemeente Sliedrecht

de heer M.C. Boevée

Gemeente Nieuwegein

de heer C. de Vos

Gemeente Slochteren

de heer drs. C.L.H.B. Verstegen

Gemeente Nijefurd

de heer J.W. Boekhoven

Gemeente Sneek

de heer drs. A. Brok

Gemeente Nijmegen

de heer Th. C. de Graaf

Gemeente Soest

de heer A. Noordergraaf

Gemeente Noord-Beveland

de heer C.J. van Liere

Gemeente Spijkenisse

mevrouw M. Salet

Gemeente Noordenveld

de heer J.H. van der Laan

Gemeente Stadskanaal

de heer J.J. Stavast

60

Markerink

COMITÉ VAN AANBEVELING

Gemeente Tholen

de heer W. Nuis

Provincie Utrecht

de heer R.C. Robbertsen

Gemeente Tiel

de heer drs. S.P.M. de Vreeze

Provincie Noord-Brabant

mevrouw J.R.H. Maij-Weggen

Gemeente Tilburg

de heer R.L. Vreeman

Provincie Noord-Holland

de heer H.C.J.L. Borghouts

Gemeente Tubbergen

de heer M.K.M. Stegers

Provincie Groningen

de heer M. van den Berg

Gemeente Twenterand

de heer drs. H. Koetje

Provincie Limburg

de heer L.J.P.M. Frissen

Gemeente Uden

mevrouw J.W. Kersten

Provincie Flevoland

de heer M.J.E.M. Jager

Gemeente Utrecht

de heer mr. A. Wolfsen

Provincie Zeeland

mevrouw K. Peijs

Gemeente Veendam

de heer A. Meijerman

Provincie Drenthe

de heer A.L. ter Beek

Gemeente Veenendaal

de heer mr. T. Elzenga

Provincie Zuid-Holland

de heer J. Fraussen

Gemeente Veere

de heer R.J. van der Zwaag

Gemeente Veghel

de heer A. Frankfort

Gemeente Velsen

de heer P.A.G. Cammaert

Gemeente Venlo

de heer drs. H.M.F. Bruls

Gemeente Venray

de heer drs. J.F.H.A.B. Waals

Gemeente Vianen

mevrouw drs. D.A.M. Koreman

Gemeente Vlaardingen

de heer T.P.J. Bruinsma

Gemeente Vlagtwedde

de heer J. Broertjes

Gemeente Voorschoten

de heer drs. J.M. Staatsen

Gemeente Vught

de heer R.J. van de Mortel

Gemeente Waalre de heer mr H.C.R.M. de Wijkerslooth Gemeente Waalwijk

de heer drs. A.M.P. Kleijngeld

Gemeente Waddinxveen

de heer H.C.J. Roijers

Gemeente Wageningen

de heer G. van Rumund

Gemeente Waterland

de heer mr. E.F. Jongmans

Gemeente Weesp

de heer B. Horseling

Gemeente Weert

de heer J.M.L. Niederer

Gemeente Werkendam

de heer H.A.G. Hellegers

Gemeente West Maas en Waal de heer Th. A.M. Steenkamp Gemeente Westerveld

mevrouw T. Slagman-Bootsma

Gemeente Westervoort

de heer mr. J.J.G.M. Geukers

Gemeente Westland

de heer J. van der Tak

Gemeente Wieringen mevrouw M.J.P. van Kampen-Nouwen Gemeente Wijk bij Duurstede de heer ing. G.K. Swillens Gemeente Winterswijk

de heer drs. M.J. van Beem

Gemeente Woensdrecht

de heer M.A. Fränzel

Gemeente Woerden

de heer mr. H.W. Schmidt

Gemeente Zaltbommel

de heer A. van den Bosch

Gemeente Zeewolde

de heer G.J. Gorter

Gemeente Zevenaar

de heer drs. J.A. de Ruiter

Gemeente Zundert

mevrouw L.C. Poppe-de Looff

Gemeente Zutphen

de heer J.A. Gerritsen

Gemeente Zwartewaterland

de heer A.C. Hofland

Gemeente Zwijndrecht

de heer A. Scholten

Gemeente Zwolle

de heer drs. H.J. Meijer

61

Tot slot Na 10 jaar actief het lieveheersbeestje als symbool tegen pesten, agressie en geweld in onze samenleving te plaatsen, zien wij steeds vaker dat verbindingen tot stand worden gebracht. Het verplaatsen van een klein steentje in water kan een compleet andere stroming veroorzaken. Een voor het oog vaak niets omvattend iets kan op langere termijn een grote verandering teweeg brengen. Dit is wat het lieveheersbeestje als kloppend hart probeert te realiseren. In de samenleving en door de samenleving. Zo kan men op eigen wijze, naar eigen capaciteiten en mogelijkheden initiatieven ontplooien. Klein of groot, landelijk of dicht bij huis. Steentjes worden nu steeds vaker gegooid, stromingen veranderen en verbindingen worden gelegd. Zien is geloven, geloven is volgen en volgen is doen!

62

Bezoekadres: Prins Bernhardstraat 88 2202 LR Noordwijk Postadres: Postbus 359 2200 AJ Noordwijk

T. (+31) 71 367 22 00 F. (+31) 71 367 22 01 E. [email protected] www.zinloosgeweld.nl www.kidstegengeweld.nl www.wapenjezelfmetwoorden.nl l ABN AMRO 45.47.12.960 Giro 1107 K.v.K. Leiden S 170108

MANAGEMENTSAMENVATTING 5 INLEIDING 11 MIDDELEN 11 BEREIK 12 ANTI-PESTEN 15 INLEIDING 16 MIDDELEN 16 BEREIK 17 INLEIDING 19 MIDDELEN 20 BEREIK 22

Recommend Documents