Management review energiemanagement 2 februari 2015 Prop Beplantingswerken
F. van Doorn In opdracht van en in samenwerking met A. Prop
3 B 2 Management review energiemanagement Prop 2015 v_1, 1/10
Inhoudsopgave Prop Beplantingswerken ......................................................................................................................... 1 1
Inleiding............................................................................................................................................ 3
2 In het kort ............................................................................................................................................ 4 2.1 Samenvatting................................................................................................................................. 4 2.2 Acties ............................................................................................................................................. 4 3 Realisatie doelstellingen ...................................................................................................................... 4 3.1 Ontwikkelingen Prop ..................................................................................................................... 4 3.2 Beleid en doelstellingen huidige en komende periode ................................................................ 5 Scope 1 ............................................................................................................................................ 5 Scope2 ............................................................................................................................................. 5 Scope 3 ............................................................................................................................................ 5 4 Overige resultaten ............................................................................................................................... 6 4.1 Beoordeling van energieaspecten en het energiebeleid.............................................................. 6 4.2 Algehele energieprestatie van de organisatie .............................................................................. 6 4.3 Verwachte energieverbruik volgende periode 2015 .................................................................... 6 4.4 Interne audit resultaten energiemanagementsysteem ............................................................... 7 4.5 Beoordeling van wettelijke naleving en wijzigingen in wettelijke verplichtingen en andere eisen .................................................................................................................................................... 7 4.6 Status van corrigerende en preventieve maatregelen ................................................................. 7 4.7 Communicatie ............................................................................................................................... 7 4.8 Vervolgmaatregelen uit de vorige management review .............................................................. 7 4.9 Keten initiatieven .......................................................................................................................... 7 Afgeronde deelnames ..................................................................................................................... 7 Lopende deelnames ........................................................................................................................ 8 Nieuwe deelnames .......................................................................................................................... 9 4.10
Budget.................................................................................................................................... 10
4.11 Planning ..................................................................................................................................... 10 5 Bijlagen .............................................................................................................................................. 10
3 B 2 Management review energiemanagement Prop 2015 v_1, 2/10
1
Inleiding
Deze management review is het kerndocument waarin het oordeel ten aanzien van de kwaliteit van het energiemanagementsysteem van Prop Beplantingswerken vof wordt gevormd. Er wordt vastgesteld of en in welke mate het energiemanagementsysteem aansluit bij de doelstellingen van de organisatie, door middel van een zorgvuldige zelfevaluatie. Daarbij wordt ook beoordeeld of het energiemanagementsysteem doeltreffend bijdraagt aan het realiseren van de doelstellingen die de organisatie zichzelf heeft gesteld. De behaalde resultaten over de afgelopen periode worden in dit verslag vastgelegd. Tevens worden de resultaten met betrokkenen besproken, waarbij corrigerende en preventieve maatregelen zijn vastgelegd op een actielijst. De verslagperiode bestrijkt de tijd van 1 januari 2014 tot en met 1 februari 2015 en wordt in navolgende periodes gebruikt als basisdocument voor verdere rapportages. De onderwerpen in deze management review geven een beeld van de gestelde doelen en de voortgang van de realisatie. Samen geven zij een goed beeld omtrent de stand van zaken ten aanzien van energie.
3 B 2 Management review energiemanagement Prop 2015 v_1, 3/10
2 In het kort 2.1 Samenvatting Deze managementreview is een evaluatie van het energiemanagementsysteem van Prop Beplantingswerken vof over de periode 1 januari 2014 t/m 1 februari 2015. De management review is tot stand gekomen in samenwerking met de KAM coördinator en wordt besproken in het directieoverleg. Hierbij is de implementatie van het managementsysteem geëvalueerd. Geconcludeerd kan worden dat Prop op de goede weg is met het implementeren van het energiemanagementsysteem. In de afgelopen periode is er beter inzicht verkregen in het energieverbruik van ons bedrijf, waarbij de praktijk heeft uitgewezen dat het meten zoals dat voorheen gebeurde, niet altijd afdoende was. In de loop van 2014 is de methodiek van het meten aangepast, zodat er uiteindelijk eind 2015 concretere gegevens zijn om mee te werken.
2.2 Acties Deze Management Review is besproken in het overleg van 3 februari 2015. De acties uit de vorige managementreview zijn besproken: Acties: 1. De medewerkers moeten meer betrokken worden; a. Medewerkers zijn via de toolboxmeetings en de nieuwsbrieven op de hoogte gehouden van de vorderingen m.b.t. CO2 reductie. Er komen regelmatig goede ideeën vanaf de werkvloer, ondanks dat deze vaak niet aan het papier worden toevertrouwd. 2. De doelstellingen moeten zichtbaar worden gemaakt op medewerkers niveau; a. Voor medewerkers is duidelijk wat van hen wordt verlangd. Het is niet alleen maar brandstof besparen, medewerkers dienen actief mee te werken aan CO2 reductie. In het afgelopen jaar zijn grote vorderingen gemaakt met het registeren van brandstof, kilometers en draaiuren. Medewerkers zijn zich bewust van het belang als persoon i de keten. 3. Medewerkers moeten d.m.v. de nieuwsbrief worden ingelicht; a. Zie item 1 4. De Website moet zo snel mogelijk worden geactualiseerd. a. De website is actueel en bijgewerkt.
3 Realisatie doelstellingen 3.1 Ontwikkelingen Prop Vanuit de ontwikkelingen in de markt en de sociale ontwikkelingen is Prop in 2000 gestart met de opzet en ontwikkeling van een managementsysteem volgens ISO 9001 en VCA**, later is daar het Groenkeur certificaat aan toegevoegd. De behoefte naar milieubewustzijn, veiligheidbewustzijn en een steeds verdere professionalisering van de organisatie hebben er toe geleid dat Prop een milieuzorgsysteem heeft opgezet, dat weliswaar niet is gecertificeerd maar dat wel wordt gebruikt in de organisatie. Op het gebied van milieu wil Prop aantonen dat zij bewust met de omgeving bezig zijn door negatieve effecten op het milieu te verlagen en zelfs te voorkomen. Daarnaast stelt Prop 3 B 2 Management review energiemanagement Prop 2015 v_1, 4/10
alles in het werk om de veiligheid op de werkvloer te waarborgen. Certificering van het systeem was is een goede eerste mijlpaal en een basis waarop verdere groei van de organisatie en een verbetering van de milieuprestaties kan worden doorgezet. Planning is dat de certificeringsaudit door KIWA begin 2014 is afgerond. Prorail wil met de CO² prestatieladder bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen uitdagen en te stimuleren hun eigen CO² productie te kennen en te verminderen. Concreet, hoe meer een bedrijf zich inspant om CO² te reduceren, hoe meer kans op een gunning. In eerste instantie heeft Prop niveau 3 behaald, in februari a.s. zal Prop worden geaudit voor niveau 5. Alle voorbereidingen voor niveau 5 zijn getroffen, waarbij moet worden opgemerkt dat de norm niet duidelijkheid is in de eisen en te vaak vol verwijzingen staat.
3.2 Beleid en doelstellingen huidige en komende periode Door de directeur is een reductieplan opgesteld met doelstellingen om de CO² uitstoot te reduceren. De voortgang van deze doelstellingen wordt in het directie overleg besproken. Prop heeft in de achterliggende periode de volgende stappen gezet in het reduceren van CO2:
1. Totale emissie 2. Totale emissie vestigingen incl. Elektriciteit 3. Totale emissie projecten (Brandstof mach.) 4. Totale emissie transport (tbv projecten) 5. Emissie door inkopen elektriciteit
2012 690,27 21,81 584,11 84,35 7,72
2013 672,88 18,15 543,08 84,61 7,16
2014 668,07 8,21 575,98 83,88 0,20
De totale uitstoot zit in een dalende lijn, waarbij het brandstofverbruik van de machines de hoofdmoot beslaat. Dit is wel afhankelijk van het werkaanbod en Een behoorlijke winst is behaald door over te stappen op Groene Energie (NL) De doelstellingen zijn weergegeven in de CO2 rapportage onder hoofdstuk 4. Het referentiejaar is 2013. De doelstellingen zijn als volgt gerealiseerd: Scope 1 1. Reductiedoelstelling Scope 1: 3%1 reductie in 2014 ten opzichte van 2013. Doelstelling is behaald, reductie CO2 was in 2014 3,45 % (gerelateerd aan draaiuren en gereden kilometers) Scope2 2. Reductiedoelstelling Scope 2: 45% reductie in 2014 ten opzichte van 2013. Doelstelling is behaald, reductie CO2 was in 2014 85 %. Scope 3 3. Reductiedoelstelling Scope 3: 500 ton groenafval (ca. 175 ton CO2) in 2014 als grondstof voor biomassa. Doelstelling is gehaald, aangeleverd 575 ton groenafval, reductie CO2; 204,6 ton (Opgave Den Ouden) 1 Percentage
zijn gerelateerd aan de totale uitstoot CO2 Prop.
3 B 2 Management review energiemanagement Prop 2015 v_1, 5/10
4 Overige resultaten 4.1 Beoordeling van energieaspecten en het energiebeleid Prop heeft een energiebeleid opgesteld, daarnaast zijn alle energie aspecten van Prop in kaart gebracht. Deze aspecten zijn opgenomen in het energieactieplan. Hieruit zijn beheersmaatregelen gekomen die zijn opgenomen in het communicatieplan. Het energiebeleid is gecommuniceerd en bekend bij de medewerkers van Prop. Geconcludeerd kan worden dat Prop op de goede weg is met het implementeren van het energiemanagementsysteem. In de afgelopen periode is er door de implementatie van het managementsysteem meer inzicht verkregen in het verbruik van energie binnen Prop. Daarnaast wordt de tevredenheid van opdrachtgevers gemeten en is er steeds meer aandacht voor het milieu en energie binnen de organisatie. Uit de geanalyseerde gegevens blijkt, ondanks dat het erg nieuw is, dat het managementsysteem in voldoende mate aansluit bij de organisatie,. Prop is al jaren bekend met een kwaliteitsmanagementsysteem, waardoor de ondernomen en nog te ondernemen stappen geen problemen opleveren.
4.2 Algehele energieprestatie van de organisatie De onderstaande grafiek geeft een onderverdeling weer van de CO² uitstoot binnen Prop over het afgelopen jaar. 8,21
Uitstoot CO2 2014 in ton
83,88 Totaal vestigingen:
575,98
Totaal projecten Totaal transport
Prop heeft duidelijk beter gepresteerd dan vorig jaar. De CO2 uitstoot is gedaald, daarbij tevens in ogenschouw genomen dat het aantal machine uren is gestegen van 26323 naar 228790 uren. Bij bovenstaande berekening moet wel in acht worden genomen dat er dusdanig grote verschillen zijn in werkzaamheden en omstandigheden die een exacte vergelijking nagenoeg onmogelijk maken.
4.3 Verwachte energieverbruik volgende periode 2015 Het reductieplan is opgesteld voor de periode 2013-2015, hierin wordt beschreven hoe de reductie wordt gerealiseerd en daarnaast de monitoring van de resultaten. Voor verdere informatie zie het energie actieplan .
3 B 2 Management review energiemanagement Prop 2015 v_1, 6/10
4.4 Interne audit resultaten energiemanagementsysteem Het geheel aan documentatie van het energiemanagementsysteem is dusdanig uitgebreid en recent samengesteld dat het uitvoeren op dit moment een herhaling van recente stappen zou betekenen en geen enkele meerwaarde biedt voor het systeem. In de nabije toekomst zal het energiemanagementsysteem integraal onderdeel uitmaken van het kwaliteitsmanagementsysteem en als zodanig worden meegenomen in de reguliere interne audits die worden uitgevoerd voor ISO 9001, VCA en Groenkeur. Er kan wel worden geconcludeerd dat het opgezette systeem en de verrichte inspanningen voldoen aan de eisen die het energiebeleid en de doelstellingen vergen.
4.5 Beoordeling van wettelijke naleving en wijzigingen in wettelijke verplichtingen en andere eisen De online wijzer voor het activiteitenbesluit milieubeheer is ingevuld en daaruit blijkt dat Prop geen vergunning nodig heeft. Verder is in het managementverslag van Prop en de interne audit die is gehouden voor het kwaliteitsmanagementsysteem geen reden gevonden om wijzigingen aan te brengen vanwege wijzigingen in de wet. Voor zover bekend zijn er geen wettelijke eisen waar Prop niet aan voldoet waar het energie betreft.
4.6 Status van corrigerende en preventieve maatregelen Prop heeft de verslaglegging van corrigerende en preventieve maatregelen vastgelegd in de managementreview en interne audit van het kwaliteitsmanagementsysteem. Er zijn aanvullend geen corrigerende of preventieve maatregelen gemeld.
4.7 Communicatie Prop heeft de communicatie vastgelegd in haar procedures en heeft een communicatieplan opgesteld dat als bijlage is toegevoegd. Communicatie vindt zowel fysiek plaats als via de website. Communicatie met de stakeholders geschiedt over het algemeen mondeling en via de website.
4.8 Vervolgmaatregelen uit de vorige management review Dit is de eerste managementreview voor het energiemanagementsysteem en daarom zijn er geen maatregelen uit een eerder verslag.
4.9 Keten initiatieven In het Energie Audit verslag is een overzicht gegeven van de huidige initiatieven binnen de sector op het gebied van energie- en CO2-reductie. Op basis van de informatiebehoefte die voor aankomende periode is vastgesteld dat door de directie is gekozen om deel te (blijven) nemen in de volgende initiatieven. Afgeronde deelnames In 2014 tot heden is er eenmaal deelgenomen aan initiatieven in het kader van CO2-reductie. Samen met de branche organisatie is een training ontwikkeld om te komen tot zuiniger gebruik van brandstof op de trekkers. Zuinig rijden begint bij bewustwording van de chauffeurs/machinisten. Daarom heeft Prop Beplantingswerken middels de brancheorganisatie een specifieke training 3 B 2 Management review energiemanagement Prop 2015 v_1, 7/10
georganiseerd voor haar chauffeurs/machinisten om brandstofbesparing een wezenlijk onderdeel te maken van de dagelijkse werkpraktijk. Tijdens de training is aandacht besteed aan de volgende aandachtspunten:
Soorten brandstoffen, brandstofkwaliteit en brandstoffiltratie. Efficiënt gebruik en bedienen van hydraulische systemen Bewust gebruik van werktuigen en hulpmiddelen Gebruik van de tractor/machine in relatie tot vermogen/koppel/toerental Instellen en aflezen van het brandstofgebruik middels de boordcomputer Kiezen van de juiste bandenspanning, maat, type en profiel van de banden en belasting van de banden Efficiënt rijden van A naar B Filters en koelers regelmatig schoonmaken Prop heeft de training door alle trekker chauffeurs, machinisten en de monteur laten volgen. De training heeft al tot een behoorlijk resultaat geleid. Het brandstofverbruik is met meer dan 2% gedaald, in combinatie met andere brandstof. Lopende deelnames Onder 3.D.1 van het handboek CO2 prestatieladder wordt gesproken over deelname aan sector- of keteninitiatieven met betrekking tot het verminderen van CO2- uitstoot. Den Ouden Groenrecycling werkt hierbij samen met Prop Beplantingswerken binnen verschillende initiatieven op dit gebied. Den Ouden Groenrecycling is een dochteronderneming van Den Ouden Groep en verwerkt op jaarbasis ca. 350.000 ton aan groene reststromen (groenafval) tot compost en biomassa. Het verwerken van de groene reststromen krijgt in de komende jaren steeds hoogwaardigere toepassingsmogelijkheden. Een van die toepassingen is het vergisten van maaisel voor de productie van biogas om vervolgens groene stroom en warmte te produceren. Dit vindt plaats in de covergistingsinstallaties bij veehouderijen. Dit kan een aanzienlijke CO2-reductie met zich meebrengen. Een voorwaarde is wel dat de groene reststroom geen storende verontreinigingen meer bevat. Met namen een hoog zandgehalte en hoge concentraties aan zouten verstoren een goed vergistingsproces. Prop Beplantingswerken heeft in de afgelopen 2 jaar zich met name ingezet bij het schoon verzamelen van maaisel. Den Ouden Groenrecycling heeft dit schone maaisel vervolgens verwerkt en geleverd om te laten verwerken in een co-vergistingsinstallatie. Hier is vooral ervaring opgedaan bij het verwerken van het maaisel in de vergister waarbij de gasopbrengst en de kwaliteit van het digistaat prioriteit hadden. De gezamenlijke inspanningen vanaf 2013 hebben er toe geleid dat de door Prop beplantingswerken aangeleverde stromen aan maaisel aantoonbaar kunnen worden vergist met een acceptabel rendement bij de gasopbrengst. Het maaisel is vervolgens bij Den Ouden Groep in het NTA8080 certificaat opgenomen en daarmee een grondstof geworden voor duurzaam geproduceerde biomassa ten behoeve van energiedoeleinden. De CO2-reductie van het maaisel wordt in belangrijke mate bepaald door het vervangen van aardgas bij de productie van elektriciteit. Door het verwerken van maaisel in een vergistingsinstallatie wordt 3 B 2 Management review energiemanagement Prop 2015 v_1, 8/10
(extra) biogas geproduceerd. Dit biogas wordt bij co-vergistingsinstallaties plaatselijk om gezet in elektriciteit door het biogas direct te verbranden in en verbrandingsmotor met een gekoppelde generator. De vervolgstappen in deze samenwerking liggen nu op het vlak van het optimaliseren van de hele keten van maaien tot en het opwekken van elektriciteit. Aandachtpunten zijn: -
hoe schoner de grondstof, hoe minder bewerkingen er aan hoeven plaatsvinden. bewerking/opslag verbeteren (beter ontsluiten) voor hogere gasopbrengsten optimaliseren van de logistiek (minder transportkilometers)
Nieuwe deelnames Keten-initiatief 1 Alternatief voor het composteren van bermgras. Bermgras van hoge kwaliteit en op de juiste wijze gemaaid en verzameld kan een grotere meerwaarde hebben dan alleen toepassen bij de productie van compost. De in het bermgras aanwezige vezels zijn geschikt te maken voor diverse toepassingen in de bouw en kartonindustrie. De techniek voor het reinigen en bewerken van bermgras tot bruikbare vezels is beschikbaar. De installaties zijn op kleine industriële schaal (enkele tonnen per uur) operationeel en beproeft voor het verwerken van het bermgras. De installatie ontdoet in een eerste stap het bermgras van overtollige zand en grond;, middels het wassen van de verkleinde grashalmen. Vervolgens worden de nog aanwezige sappen uit het bermgras met persen verwijderd en afgescheiden van de grasvezels. Na deze stap zijn de grasvezels geschikt als grond/vulstof in vezel versterkte materialen in de bouw of kartonindustrie. (Gras)vezels die op deze wijze zijn behandeld worden al op beperkte schaal toegepast bij de productie van isolatiematerialen en kartonnen verpakkingen. Den Ouden heeft de afgelopen jaren in samenwerking met de kartonindustrie veel onderzoek gedaan naar deze ver-/bewerkingsinstallaties, met zeer goede resultaten op de kleine industriële schaal. Den Ouden is dan ook voornemens om in de loop van 2015 een dergelijke installatie te realiseren en daarmee vulstoffen voor de productie van verpakkingsproducten aan de kartonindustrie te gaan leveren. Een deel van het bermgras uit onderhavig bestek is geschikt om te verwerken in deze alternatieve verwerkingstechniek en daarmee inzetbaar als vulstof voor de kartonindustrie. Er lopen nog onderzoeken naar eventuele vervolgstappen voor het verder ontsluiten van de vezels, zodat de vezel ook geschikt is als basisgrondstof voor de papierindustrie ter vervanging van houtpulp. Deze technieken zullen in de loop van 2016/2017 mogelijk ook beschikbaar komen.
3 B 2 Management review energiemanagement Prop 2015 v_1, 9/10
Keten-initiatief 2 Prop is actief betrokken bij de gebiedsontwikkeling van Aviolanda. De stakeholders hebben zeer hoge duurzaamheidsambities vastgesteld. Doel is de balans tussen de 3P’s. Men gaat gebruikmaken van de BREEAM-NL gebiedsontwikkeling norm. De drie speerpunten zijn: Grondstofgebruik; Ruimtegebruik; Gebiedsklimaat. Verder is er aandacht voor Synergie, welvaart en welzijn en gebiedsmanagement
Prop heeft de duurzaamheidsverklaring Aviolanda ondertekend en verklaart dat zij zich in zullen zetten om te komen tot het beoogde resultaat als partner in deze gebiedsontwikkeling.
4.10 Budget Voor 2015 is € 5000,- gebudgetteerd voor deelname aan initiatieven.
4.11 Planning Prop heeft een kwaliteitsplanning die is opgenomen in het kwaliteitsmanagementsysteem.
5 Bijlagen
CO2 inventarisatie Prop 2014 v_1; CO2 rapportage 2014 v_1; Communicatieplan Prop 2015 v_1; Energie actieplan Prop 2015 v-1; Integriteitcode Prop 2015 v_1;
3 B 2 Management review energiemanagement Prop 2015 v_1, 10/10