Mammapoli Poli chirurgie
De mammapoli Inleiding U bent doorverwezen naar de mammapoli (mamma=borst) van het Diaconessenhuis Meppel, omdat u een verandering hebt bemerkt aan uw borst, bijvoorbeeld een zwelling, een huidintrekking of vochtafscheiding uit de tepel. Ook kan het zijn dat bij u via het bevolkingsonderzoek naar borstkanker een afwijking op de mammografie (=borstfoto) is geconstateerd. In deze folder staat informatie over de gang van zaken op de mammapoli en over de verschillende onderzoeken die uitgevoerd kunnen worden bij een afwijking in de borst.
De mammapoli De mammapoli is een speciale polikliniek voor vrouwen en mannen met borstafwijkingen. Op deze poli vinden alle onderzoeken zo veel mogelijk op één dag plaats. De uitvoering van de onderzoeken is in handen van het mamma-team. Op de mammapoli werkt een team zorgverleners die gespecialiseerd zijn in de zorg voor patiënten met een borstafwijking. Het mamma-team stemt de verschillende onderzoeken en behandelingen op elkaar af. Het mamma-team bestaat uit de volgende personen: • Mamma-chirurg, chirurg gespecialiseerd in borstproblemen • Mammacare-verpleegkundige, verpleegkundige die gespecialiseerd is in de zorg voor patiënten met borstkanker. Zij richt zich vooral op de voorlichting en begeleiding. • Verpleegkundig specialist (nurse practitioner) mammacare, verpleegkundige die zich gespecialiseerd heeft in medische taken op het gebied van borstproblemen • Radioloog, arts die röntgenonderzoek en echografieën verricht • Patholoog, arts die microscopisch weefselonderzoek verricht • Oncoloog is een internist die gespecialiseerd is in de behandeling van kanker met medicijnen • Radiotherapeut, bestralingsarts • Plastisch chirurg • Oncologieverpleegkundige, verpleegkundige die gespecialiseerd is in het voorlichten en begeleiden van patiënten met kanker. Zij richt zich binnen de mammapoli vooral op het voorlichten over de aanvullende behandelingen.
Wat kunt u verwachten? Eerste afspraak U krijgt een afspraak op de mammapoli, in de meeste gevallen via de huisarts. Neem uw verwijsbrief van de huisarts en een identiteitsbewijs mee. Wij raden u aan om samen met uw eventuele partner of een ander vertrouwd persoon te komen. Als uw gegevens nog niet bij ons bekend zijn, kunt u deze bij de receptie bij de hoofdingang laten registreren. U meldt zich vervolgens bij de polkliniek chirurgie, polikliniek 15 of 17. Onderzoek U komt bij de mammacare verpleegkundige of verpleegkundig specialist. Zij stelt u een aantal vragen over de aard en de duur van de klachten zoals bijvoorbeeld: hoe lang zit het knobbeltje er, op welk moment in de menstruatiecyclus heeft u het gevoeld, komt er borstkanker in de familie voor. Zij noteert uw medische voorgeschiedenis. De verpleegkundig specialist of de chirurg zal uw borsten bekijken en onderzoeken. Hierna worden bijna altijd röntgenfoto's en/of een echo op de afdeling radiologie gemaakt. Bij jongere vrouwen (< 30 jaar) wordt er vaak alleen een echo gemaakt. Mammografie Mammografie is een röntgenonderzoek van de borsten. Van beide borsten worden twee foto's gemaakt, één in verticale en één in horizontale richting. De laborante verzoekt u uw borst tussen de twee platen van het röntgenapparaat te leggen. De platen worden vervolgens aangedrukt om de kwaliteit van de foto te optimaliseren. Dit aandrukken kunt u als pijnlijk ervaren, maar dat is niet altijd zo. Het aandrukken is noodzakelijk omdat: • hierdoor zoveel mogelijk borstweefsel kan worden afgebeeld; • het borstweefsel hierdoor uit elkaar wordt gedrukt, waardoor kleine afwijkingen beter zichtbaar zijn; • de hoeveelheid straling hierdoor minder kan zijn; • er een kleinere kans op een onscherpe afbeelding is. Op deze borstfoto's zijn vaak al heel kleine veranderingen te zien, soms zelfs als ze nog niet eens voelbaar zijn. De verkregen opnamen worden direct door de radioloog beoordeeld.
Mammografie
Echografie Bij beoordeling van het mammografieonderzoek, kan de radioloog het nodig vinden om ook een echo-onderzoek te doen. De radioloog kan hierdoor bijvoorbeeld een cyste (een holte gevuld met vocht) onderscheiden van een ander soort knobbeltje. Bij een echografie wordt een afbeelding gemaakt met behulp van geluidsgolven. Op de huid wordt een (koude) gelei aangebracht, waardoor de signalen beter kunnen worden doorgegeven. De radioloog beweegt een apparaat over de huid waarbij de borststructuur onder de huid op een monitor zichtbaar wordt. Een aantal van deze beelden worden vastgelegd. Er wordt vaak ook een echo van de oksel gemaakt om de okselklieren in beeld te brengen. Dit onderzoek is niet pijnlijk. Voor een mammografie en/of echografie is het van belang geen zalf, bodylotion of talkpoeder te gebruiken op uw borsten. Gebruik hiervan vermindert de kwaliteit van de foto's.
Aanvullend onderzoek: naaldbiopsie of punctie Naar aanleiding van de bevindingen van het mammografie en/of echoonderzoek kan aanvullend onderzoek met punctie of naaldbiopsie noodzakelijk zijn. Dit wil nog niet zeggen dat er gedacht wordt aan kanker, ook goedaardige gezwellen kunnen worden gepuncteerd ter bevestiging van de diagnose. Het verkregen weefsel wordt opgestuurd naar de afdeling pathologie zodat het onder de microscoop kan worden onderzocht. Naaldbiopsie In de meeste gevallen bestaat het aanvullend onderzoek uit een naaldbiopsie. Hierbij verdooft de radioloog de huid en maakt dan een klein sneetje voor de biopsie. Terwijl de radioloog naar het echobeeld kijkt, neemt hij met een dikkere naald één of meerdere weefselpijpjes uit de borst weg. Na het uitwerken van de verdoving (na ongeveer 1 uur) is de borst soms wat pijnlijk. Er kan een bloeduitstorting ontstaan die binnen een tot twee weken zal genezen Punctie In sommige gevallen bestaat het aanvullend onderzoek uit een punctie. Terwijl de radioloog het echobeeld bekijkt, brengt hij een dunne naald in waarmee cellen en/of vocht wordt weggezogen. De prik kan pijnlijk zijn maar omdat dit in het algemeen erg meevalt, is een verdoving bij dit onderzoek niet nodig. MRI-onderzoek Soms is het noodzakelijk aanvullend een MRI-onderzoek ( Magnetic Resonance Imaging) van uw borsten te doen. Voor dit onderzoek moet een aparte afspraak op een ander moment worden gemaakt. Vervolgafspraak Een week na uw eerste bezoek aan de mammapoli krijgt u een vervolgafspraak om de uitslagen van de foto's en/of de biopsie of punctie te bespreken met de chirurg. Tijdens deze vervolgafspraak zetten de chirurg en de mammacare verpleegkundige of de verpleegkundig specialist alle bevindingen met u op een rijtje en geven u een advies. U krijgt veel informatie. Daarom raden wij u aan om uw eventuele partner of een ander vertrouwd persoon mee te nemen naar dit gesprek. Het is ook verstandig om uw vragen van te voren te noteren en deze mee te nemen naar deze afspraak.
Meer informatie Heeft u na het lezen van de folder nog vragen dan kunt u bellen van maandag t/m donderdag tussen 8.00 en 16.00 uur met de mammacare verpleegkundige of de verpleegkundig specialist.
Mammacare verpleegkundige: Ingrid Hoekstra:
Tel. (0522) 23 31 06
Verpleegkundig specialist mammacare i.o. Henny Tiggelaar:
Tel. (0522) 23 31 07
Secretariaat polikliniek Chirurgie:
Tel. (0522) 23 32 95
Isala Diaconessenhuis Hoogeveenseweg 38 7943 KA Meppel Tel. (0522) 23 33 33 W ebsite: www.isala-diaconessenhuis.nl
fld-dm/538/1110
