magazine januari 2008

magazine januari 2008

Met Corelio Printing is uw gras groener.

inhoud | voorwoord

>

inhoud

10

Corelio, een structuur met een grote ambitie.

12

Heatset Magazines, magazines... Mooie magazines, elke dag opnieuw.

20

Coldset in Groot-Bijgaarden: meer dan alleen maar kranten.

28

De vellendrukkerij in Vorst, een sterke en flexibele partner.

34

Een kijk op de uitgeverswereld.

40

Corelio en het FSC-label.

42

Drukken met zorg voor het milieu.

44

51

3

VOORWOORD GEERT VAN NIEUWENBORGH

>

Een echt magazine … > “Corelio Printing is het verlengstuk van de uitgevers.” Dixit onze missie. Als we nu eens zelf een magazine maakten. Niet dat we dat beter kunnen dan onze klanten. Maar gewoon om te tonen dat we dat heel graag doen…. voor magazinemakers werken. En zo is geschied … En we vonden het nog leuk ook ! En we vonden het daarbij ook nog fijn om de mensen voor te stellen die, via Corelio Printing, ervoor zorgen dat bij u het gras groener is, de lucht blauwer, de rozen roder, kortom … dat bij u de zon altijd schijnt ! Mensen die bij Corelio Printing het mooie weer maken dus, maar voor wie het allemaal veel belangrijker is dat het bij u mooi weer is.

Wij willen voor u de beste zijn. Met de kortst mogelijke doorlooptijden. En het best als verlengstuk van uw uitgeefvak. En diegene die ook milieu en waarden geen vodje papier vinden of een goede marketingtruc. (Ook al werkt de Belgische marketeer van het jaar bij Corelio !) En de drukkerij die betrouwbaar is. En kwalitatief ook helemaal OK is. En die marktconform werkt, maar niet altijd en in alle omstandigheden de aller … allergoedkoopste is, want dan gaan we failliet en dat vinden we niet zo’n mooi vooruitzicht. En uitgevers ook niet, want die willen een stabiele partner. Iemand waarop ze ook morgen kunnen rekenen. En … ook al zijn wel al groot … toch willen we korte communicatielijnen.

En we vonden het ook leuk dat we een beetje een origineel beeld geven van onze mensen in hun werkomgeving. Want beeld is belangrijk in magazines.

En onze aandeelhouder wil ook dat het opbrengt. En wij vinden dat daar niets mis mee is. Waar gezaaid wordt, moet geoogst kunnen worden.

“Allons enfants de la patrie…”

En we vonden het goed dat we u ook nog een beetje interessante informatie geven over onszelf.

Kortom …dit tijdschriftje is het meest volledige gedrukte papieren werkstuk dat ooit verschenen is over Corelio Printing.

Het managementteam van Corelio Printing.

Vandaar de inhoud van dit magazine … wat stelt Corelio allemaal voor ?

Wij wensen u veel leesplezier. Uw reacties zijn welkom bij de dader …

En wat is de positie van Corelio Printing in het grotere geheel ?

Geert Van Nieuwenborgh [email protected]

En wat doet Corelio Printing ? Wat is er actueel in Corelio Printing ? En ja … volgens Grafisch Weekblad is Corelio Printing de grootste in België. Maar weet … dat de grootste zijn of hebben, niet eens ons streven is.

>

colofon Verantwoordelijke uitgever: Geert Van Nieuwenborgh, Keerstraat 10, B-9420 Erpe-Mere Grafische vormgeving en redactie: www.calisto.be Druk: Corelio Printing, Brussel © 2008, Corelio Printing Keerstraat 10, B-9420 Erpe-Mere, T +32 (0)53 82 03 11, F +32 (0)53 80 85 72 Van Volxemlaan 461, B-1190 Brussel, T +32 (0)2 210 01 00, F +32 (0)2 210 01 10 Alfons Gossetlaan 30, B-1702 Groot-Bijgaarden, T +32 (0)2 467 22 11, F +32 (0)2 467 24 56 www.corelioprinting.be

4

Corelio Printing Magazine

heatset

De factor mens Bij Corelio Printing staat de mens steeds centraal. De factor mens in een grotendeels geautomatiseerd proces blijft immers essentieel. Het oog voor detail, voor kwaliteit en voor de noden van de klant, blijft een menselijk oog.

5

6


De grootsheid der dingen We staan er soms niet bij stil als we onze krant achteloos weggooien na een vluchtige leesbeurt. Om van papier een krant te maken is ook immens veel ijzer nodig.

coldset

7

8


vellendruk

9

Echt rood Bij Corelio Printing is rood echt rood. Deze boodschap verkondigen we al een tijd in onze campagnes. We houden van kleur. Daarom doen we de zon bij u altijd schijnen. En zeg nu zelf, wat is er nu mooier dan die rode gloed van de zon die ’s avonds ondergaat.

10 Corelio Printing Magazine

Corelio, een structuur met een

FAMILIENIEUWS

3RXYHQH]YRXVEH KWWSZZZ

>

Newsmedia De grootste krantenuitgever van België Corelio kan uitpakken met sterke merken in beide landsdelen. De krant De Standaard werd in 2006 tot ‘Medium van het jaar’ verkozen door Belgische mediaprofessionals. Het Nieuwsblad is verankerd in het Vlaamse landschap door zijn sterke regionale- en sportverslaggeving. Het Volk werd overgenomen en meer en meer geïntegreerd in Het Nieuwsblad. In Wallonië hebben de verschillende titels van ‘Les Editions de l’Avenir’ een ijzersterke reputatie.

>

Advertising Soepel en maatgericht Adverteren bij Corelio is adverteren bij de grootste krantengroep van België, waarvan het aantal lezers jaar na jaar stijgt. Corelio blijft de lezersmarkt dynamiseren met tal van nieuwe initiatieven zoals Cãtchy, Het Nieuwsblad op Zondag, Spotter,... De groep bevestigt hiermee de voortrekkersrol die ze gedurende de voorbije kwarteeuw onafgebroken speelt in het medialandschap. Dat biedt onze advertentieregies de mogelijkheid om een zeer breed en klantgericht advertentiepakket aan te bieden.

>

Audiovisueel Creatieve dynamiek met eigen formats In het landschap van de Belgische tvproductiehuizen is Woestijnvis een begrip. Woestijnvis opent voor Corelio dan ook een belangrijke poort tot de audiovisuele sector. Corelio is ook al jarenlang aanwezig in het radiolandschap. Vandaag bestrijkt Radio Nostalgie de hele Franstalige gemeenschap. In Vlaanderen staan we sterk met Radio Go FM (Oost-Vlaanderen) en ROB FM (VlaamsBrabant). De uitdaging voor de toekomst is van Nostalgie ook in Vlaanderen een succesvolle nationale radio te maken.

structuur

11

grote ambitie . De vroegere VUM kende de voorbije 30 jaar een forse groei. Dat kwam enerzijds door de expansie van de oorspronkelijke krantenactiviteiten en anderzijds door een reeks nieuwe initiatieven. In 2006 was het bedrijf klaar voor een volgende stap. We wensten een nieuwe impuls te geven aan onze ambitie om verder door te groeien naar een toonaangevende multiregionale en multimediale mediagroep. Daarom evolueerde het bedrijf naar een geïntegreerde organisatievorm en nieuwe naam: Corelio. Met die nieuwe naam wilden we in de eerste plaats een ambitie uitdrukken, de ambitie om voor een totaal media-aanbod te zorgen dat nu al 58% van alle Belgen bereikt. Corelio omvat 6 divisies: nieuwsmedia, advertising, audiovisuele media, magazines, ventures en printing.

COLDSET HEATSET VELLEN

> >

Magazines Kwalitatief en stijlvol Cãtchy en De Standaard Magazine zijn magazines met een eigen identiteit. De hoge kwaliteit van de redactionele inhoud en de stijlvolle vormgeving verleiden zowel lezer als adverteerder. Corelio geeft via Passe-Partout ook de gratis magazines Pas-Uit en KesKisPas uit en brengt via Minoc Business Press zelfs gespecialiseerde ICT-magazines op de markt. In 2007 nam Corelio de uitgeverij Ackroyd over. Hierdoor kwamen ook gewaardeerde Engelse tijdschriften zoals The Bulletin in onze portefeuille terecht.

Ventures Verbreding met oog op de toekomst > Met de oprichting van het investeringsfonds Arkafund, begin 2006, zette Sydes een belangrijke stap in zijn ontwikkeling als private equity company binnen Corelio. Arkafund onderscheidt zich van de andere durfkapitaalfondsen onder meer door de sectorfocus. Het fonds richt zich op ondernemingen in de brede sector van media en entertainment, communicatie, telecommunicatie en IT. De verbreding van de activiteiten naar andere media was een goede zet. Sydes is daarbij de gedroomde partner als antenne en voelhoorn in de markt. Sydes treedt binnen Corelio op als een actieve aandeelhouder die het management ondersteunt.

Corelio Printing Technologisch aan de Europese top Alle grafische activiteiten van de groep, tenslotte, werden gebundeld onder de noemer Corelio Printing. Het gaat om de afdelingen heatset (Erpe-Mere), coldset (Groot-Bijgaarden) en vellendruk (Vorst). Er werd meteen ook flink geïnvesteerd. De heatsetdrukkerij in Erpe-Mere nam in 2007 een state-ot-the-art 72-paginapers in gebruik. Inzake nieuwe technologie en procesbeheersing behoort Erpe-Mere alvast tot de Europese top. In de coldsetdrukkerij in Groot-Bijgaarden wordt jaarlijks meer dan 50.000 ton krantenpapier verwerkt. In 2006 investeerde Corelio er, voor een bedrag van 30 miljoen euro, in 3 nieuwe KBA-persen.


heatset 13

Magazines, Magazines... MOOIE Magazines, ELKE DAG OPNIEUW.

De afdeling heatset van Corelio Printing (Erpe-Mere) is ondertussen uitgegroeid tot een echte magazinedrukker. Magazines maken vandaag bijna 80% van de volledige heatset productie uit. De overige 20% wordt gerealiseerd door de druk van catalogi, brochures en strips. De oplage schommelt tussen 20.000 en 200.000 exemplaren, met paginavolumes tussen 32 en 400 bladzijden. De gemiddelde oplage van de drukwerken ligt op 50.000 exemplaren. Onze persen drukken op papier van 45 tot 100 gram. Wat het formaat betreft, kunnen we zowel drukken naar de standaard formaten A3, A4, A5 als naar vierkant (deltavouw) of andere. Elke nieuwe opdracht wordt in overleg met de productie en de commerciële dienst bekeken. Als een drukwerk op het vlak van oplage, volume of formaat minder geschikt is voor onze persen, bieden we onze klanten graag een alternatief in vellen of coldset aan.


11

4 1

3

2 6

5

8

10

9

7

6

12

13

14 18

15 16 17

heatset 15

Onze drukkers

> 1

Yvan Van Delsen

2

Kim Morel

+4

3 Georges D’hoker 4

Stefan De Vetter

5

Stefan De Landtsheer

6

Roland Janssen

7

Christof Walraet

+3

+6 +5

+1

+7

+2

8 Thierry Sneyers 9 Abdelkader Cherkaoui Freddy De Waegeneer

11

Ronald King

12

Jimmy Minner

13

Filip De Craemer

>

10

+1 Geert Bogaert +2

14 Martin Willequet 15

Rudi De Veseleer

16

Werner Peters

17

Johan Goossens

Chantal De Beule

+5 Eric Everaet

18 Thierry De Sutter niet op de foto: Hans Aelbrecht, Elias Bauwens, Noël Claeys, Rik De Beir, Tom De Beul, Kris Debruyne, Luc Decleir, Lieven Dekegel, Danny De Landtsheer, Eddy De Lange, Alain De Ridder, Steve De Ruyck, Steven De Sutter, Luc Dewit, Patrick Dierens, Luc Foucquaert, Koen Galle, Maarten Ghys, Luc Goedertier, Patrick Goossens, Arne Loccufier, Bart Overmeire, Geert Persoon, Hans Persoon, Chris Schepens, Dirk Schepens, Dirk Steyaert, Johan Thienpont, Kristof Van Aelbroeck, Bart Van Damme, Jean-Pierre Van De Cotte, Ief Vandepitte, Johan Vercammen, Frank Vermeren, Jackie Van Waesberghe en Didier von der Crone

•2

Betty Schoep

+3 Alvin Suba Monteverdi +4

•1

Onze afwerkers

+6

Jean-Paul Cardon

+7

Jean-Pierre Roels

+8 Eric Ballegeer +9

Frank De Greef

niet op de foto: Kris Braem, Steven Coppens, Wim Cosijn, Marc De Braeckeleer, Christophe De Cooremeter, Hugo De Meyer, Béatrice De Ridder, Igor De Smedt, Baldwin De Witte, Reza Ehteshami Fard Ahmad, Benny Matté, Patricia Pauwels, Petra Schockaert, Chia-Hsien Shen, Roland Van Baeveghem, Jeroen Van Der Kelen, Willy Vanhamme, Marc Van Ryckeghem, Hilde Van Zeebroeck en Dirk Verhofstadt

•4 •3

< Ons onderhoudsteam • 1

Jozef D’Hoker

• 2 Glenn Verhoosele • 3 Ludwig Van Boxstael • 4 Marc De Middeleer niet op de foto: Marc Bultynck

+8

+9


> Snelheid troef

De sterkte van de heatset afdeling ligt in de snelheid van werken. De klant eist alsmaar korte(re) doorlooptijden, en wij leveren die. Door een optimale organisatie en een uitgekiende planning slagen we erin te drukken in deze zeer korte doorlooptijden. Momenteel draait de productie in 3 ploegen. Ook de binderij speelt kort op de bal. Ook daar werken we 24u op 24u om de klanten een goede service te bieden. Een ander deel van de afwerking dient uitbesteed te worden. Er wordt steeds nagedacht over uitbreidingsmogelijkheden, maar vandaag zijn de plannen nog niet concreet.

> Ecologie & economie, hand in hand

Corelio Printing heeft het hart op de juiste plaats, zeker als het over het milieu gaat. Elke investering wordt afgetoetst aan strenge milieunormen. Het gaat hier niet alleen over een reductie van het energieverbruik. Neen, we gaan verder. Door het inzetten van de meest adequate en nieuwste technologieën op de juiste plaatsen slagen we er niet alleen in ons productieproces minder belastend te maken voor het milieu, maar ook om kostenefficiënter te produceren.

<

Zo proberen we het gebruik van water tot een minimum te beperken. Onze persen zijn

uitgerust met een ‘doser’ die voor de juiste dosis wateradditief zorgt. De ‘doser’ houdt daarvoor bijvoorbeeld rekening met de papiersoort en de drukbreedte. Een ‘closed loop’-systeem meet constant het percentage additief aan de hand van fiberoptiek en zorgt ervoor dat die steeds op 3% blijft.

> Een gerust hart met de juiste kleur

Onze drukprocédés zijn ISO-gestandaardiseerd. Concreet betekent dit voor de klanten dat ze een duidelijk beeld krijgen van het eindresultaat van hun drukwerk. ISO-profielen zijn eenvormig en eenvoudig van het internet te halen zodanig dat de klant zijn eigen proeven kan printen en de correcte kleur ervan kan zien. Klanten die minder bekend zijn met deze ISO-omgeving helpen we graag.

Inherent aan het heatset drukken is dat we werken met droogovens. En wie droogovens zegt, zegt naverbranding. De ovens op onze persen zijn nu uitgerust met state-of-the-art naverbrandingskamers, waardoor het gasverbruik met 40% daalde.

De afwijking met het uiteindelijke drukwerk is binnen de norm. Natuurlijk is het ook zo dat de profielen rekening houden met de drager - het papier dus - waarop de klant uiteindelijk zal gaan drukken. En het is de bedoeling dat elk drukwerk op elke heatsetCorelio-pers dezelfde drukkwaliteit heeft.

Papierinschiet is een historisch oud zeer in de drukkerijwereld. Voordat een pers op kleur komt en het drukwerk kan gecommercialiseerd worden, gaat er heel wat papier verloren. Deze inschiet wordt wel apart opgevangen en nadien gerecycleerd, maar toch blijft het een doorn in het oog van onze drukkers. Onze nieuwe persen zijn daarom uitgerust met een automatisch densiteitssturingssysteem, waardoor onze persen sneller op de doeldensiteit pér kleur komen. Het systeem zorgt logischerwijs voor een reductie van zowel start- én loopinschiet, zoals bijvoorbeeld ook bij de vervanging van een papierbobijn en de gebruikelijke wasbeurten tijdens de run.

En zonder kleur zullen we nooit vallen. De inktsturing naar onze 3 persen is compleet geautomatiseerd. Een sensor meet de hoeveelheid beschikbare inkt en stuurt een bericht naar de leverancier wanneer de limiet is bereikt. Zo worden we steeds en tijdig van inkt voorzien en kunnen we dag en nacht voor onze klanten drukken.

Onze prepress

+1 Nancy Temmerman +2

Bruno Deryckere

+3 Tom Buysse +4

Dirk Calsyn

+5

Frank Soetaert

+6

Dirk Janssens

+7

Koenraad De Lauw

+2

+1

niet op de foto: Bernard Bobelijn, Marc Bruyneel, André Dhoker, Tony Eysselinckx, Johan Goossens, Peter Grison, Danny Loos, Freddy Maenhout, José Pieyns, Luc Quatacker, Caroline Van der Auwermeulen, Patrick Van Driessche, Marc Van Hecke, Serge Van Steenhuyse, Carlos Vermassen en Guy Watteeuw

+3

+4

+6 +5

+7

heatset 17

•5 •6 •1

•8

•3

•9

•7 •2

•4

•11

>

•10

• 1

Onze account executives Jan De Grieve

• 2 Ann Van de Velde

• 8

Wim Coninx

• 9

Inge Leus

• 3

Jan De Pauw

• 10

Karen Stukkens

• 4

Jürgen Baele

• 11

Cathérine De Maesschalck

• 5 Isabelle Reyniers • 6

Johan Peeters

• 7

Luk Vanderhaegen

niet op de foto: Stefaan De Geyter, Evy De la Marche en Petra Loquet


>

Geert Van Nieuwenborgh commercieel directeur

Nauwgezet tot in de vouw Samen met de introductie van onze nieuwe persen hebben we ook geïnvesteerd in gloednieuwe vouwapparatuur. Het vouwapparaat van onze 72p-pers slaagt erin de moeilijkste combinaties op het vlak van vouwwijze/inktbezetting en papierkeuze tot een goed einde te brengen. We kunnen nu flexibeler omgaan met hoge gramgewichten in combinatie met het aantal pagina’s per katern. De apparatuur is uitgerust met de nieuwste technologie voor het begeleiden, splitten en afremmen van de gevouwen katern tot aan de laatste vouw. De magneetrem, die afremt voor de derde vouw, garandeert een stabiele vouwkwaliteit. Zo kunnen we onze klanten drukwerk aanbieden dat tot in de puntjes is verzorgd.

> Kerncijfers:

72p pers 1.980 mm breed, snelheid 14,5 m/s 42.500 omwentelingen/uur Bobijndiameter: 1.260 mm Afslag: 620 x 2 ( omvang 1.240 mm ) Magazinevouwapparaat via 5 strengen zonder trechter 48p pers 1.460 mm breed, snelheid 15,5 m/s 45.000 omwentelingen/uur Bobijndiameter: 1.500 mm Afslag: 620 x 2 ( omvang 1.240 mm ) Trechtervouwapparaat met dubbele parallelen deltavouw Algemeen Hitte papierbaan: 160°c Hitte papierbaan bij uitgang oven: 100°c Temperatuur bij papierbaan na koelsectie: 27°c Nabevochtigen tot 4,5% absoluut vocht

Chris Reyniers plant manager

>

>

Onze boekhouding

Commercieel secretariaat en receptie

•1

1

2

•2

1 Nicole Quinteyn

•1 Martine Brumer

2 Micheline Rogiers

•2 Ann Coppens

heatset 19

+3

>

+1

+2

+4

+5

+6

Onze sales managers

+ 1 Marc Vandepitte + 2 Germain Van Maldeghem + 3

Jean-Paul Sol

+ 4

Daan Stemgée

+ 5 Geert Van Nieuwenborgh + 6 Gino Mus + 7

Fabienne Moerman

+ 8

Wim Thys

niet op de foto: Valérie Houx

Onze andere collega’s: Jan Willaert (inkoopadministratie) Saïd Boucheda, Ignace De Baets en Koen Janssens (magazijn) Tania Vandenhouwe (expeditie)

+7

+8


Coldset in Groot-Bijgaarden:

Meer dan alleen maar

1

2

3

4 5

6

9

7 8

10

11

12

13

coldset

Corelio Printing in Groot-Bijgaarden is dé drukkerij waar de kranten van Corelio worden gedrukt. Het gaat om De Standaard, Het Nieuwsblad, De Gentenaar, Het Volk, Vers l’Avenir, Le Jour en Le Courrier. Maar wij doen veel meer dan dat. Het volume dat wij dagelijks drukken voor externe klanten is dermate toegenomen dat deze drukkerij in België marktleider is geworden in coldsetdrukwerk. We drukken naast kranten, ook advertentiebladen en huis-aan-huisbladen. Onze service is zo uitgebreid dat, wat uw keuze ook is, u bij ons aan het juiste adres bent.

kranten.

14

15

16

17

18

20 19

21

> Onze drukkers


>

> Technisch aan de top

Onze drukkers

1

Joachim Van Lierde

2

Dirk Goubert

3

Kim Van den Abeele

4

Henri Van den Broeck

5

Wouter Willems

6

Wilfried Debroeyer

7

Wannes Tollenaere

8

Pascal Claeys

9 Tony De Clercq 10 Tom Tielemans 11

Davey Bracke

12

Ronny Hautman

13

Stefan Braem

14

Hubert Chave

15

Koen De Hertogh

16

Hugo Bourgeois

17

Kristiaan Van den Berghe

18

Rembert Janssens

19

Danny Haenebalcke

20

Bert De Zutter

niet op de foto: Alain Berghmans, Paul Bogemans, Johan Carnier, Yensi Cespedes, Guy Claus, Erwin Cooremans, Philippe De Bels, Stefan De Cock, Patrick De Corte, Kjell De Kerpel, Kelly De Meulemeester, Bart De Meyer, Patrick De Smet, Dirk De Waele, Koen Demets, Kevin Demol, Christiaan Deraedt, Mark Donckerwolke, Guy Dooms, Joseph Feyt, Sven Fierens, Marc Gaudissabois, Robin Geeroms, Joram Ghijsels, Luc Heyvaert, Danny Lauwereys, Benoît Lievens, Rony Luyckx, Guido Maes, Patrick Meiresonne, Jozef Raeymaekers, Daniel Ringoet, Adam Rodenburg, Dean Tausic, Johan Tollenaere, Hubert Van Den Neste, Rony Van Der Vliet, Timothe Van Praet, Luc Van Rossem, Sven Van Snickt, Timmy Van Win, Wim Vandenhoeck, Etienne Vanderbeken, Christophe Vanmol, David De Vos, Salvatore Gallo, Roland Heggerick en Sven Van Cauwenberge

Sinds vorig jaar vervangen 3 nieuwe persen van KBA 3 persen van Wifag en een Colorman die in Namen stond. Onze drukkerij in Namen is ondertussen gesloten. Alle coldsetpersen zijn nu gecentraliseerd op één site in Groot-Bijgaarden. Onze nieuwe persen kunnen naast volledige vierkleurendruk (full colour) ook drukken in zwart/wit. Technisch zijn onze nieuwe persen echte toppers met een betere drukkwaliteit, een (nog) snellere productie en ze drukken (nog) beter in register. Bovendien, en niet in het minst, produceren ze bijzonder milieuvriendelijk. Bij de kranten behoren regionale wissels tot de mogelijkheden. Ook voor on-line nieten, het inlassen van een brochure of een folder kunt u bij ons terecht. We beschikken ook over een volledig uitgeruste logistieke afdeling waar uw drukwerken automatisch worden verpakt of postaal worden verwerkt.

> Welke formaten kunnen wij drukken ?

We bieden onze klanten maar liefst vier verschillende formaten aan. Hiernaast vindt u alle informatie over deze formaten.

>

coldset

17

MAXIMUM PRINTING AREA

< 486 >


< 520 >

< 538 >

< 570 >

Voor tabloïd worden die formaten dan: - 260 x 365 mm (dit formaat kan niet worden nagevouwen tot ongeveer A4) - 285 x 400 mm (dit formaat kan wel worden nagevouwen tot ongeveer A4) De mogelijkheid tot navouwen tot A4 is voornamelijk van belang voor de distributie. Onze nieuwe persen zijn geschikt voor het formaat 400 x 570 mm of 285 x 400 mm.

14,5 10

14,5

10

< 336 > 17

< 380 >

< 365 >

16

> Facts en figures

< 400 >

>

formaten tabloïd 10

14,5

< 400 >

< 336 > 17

13 13


< 380 >

14,5

< 538 >

MAXIMUM PRINTING AREA 17

< 260 >

14 14

< 230 > < 260 >

16

< 255 >

< 255 > 10

< 230 >

14,5

16

14,5

< 365 >

< 486 >

10

< 570 >

< 520 >

10

Colorman - Van 4 tot 96 pagina's, ft broadsheet 365 x 520 mm - Of van 8 tot 192 pagina's, ft tabloïd 260 x 365 mm - Druk in 4/4 - Nieten on-line KBA - Van 4 tot 48 pagina's, ft broadsheet 400 x 570 mm - Of van 8 tot 96 pagina's, ft tabloïd 285 x 400 mm - Druk in 4/4 - Derde vouw - Nieten on-line

formaten broadsheet 16

Samengevat zijn er voor broadsheet 2 formaten: - het Belgisch formaat is 365 mm x 520 mm - het Amerikaans formaat is 400 x 570 mm.

23

< 285 >

< 285 >


> Het aanleveren van bestanden

Het hoeft geen betoog dat een drukker pas goed kan drukken wanneer het aangeleverde materiaal van goede kwaliteit is. Enkel met een goed aangeleverd bestand zal uw drukwerk beantwoorden aan het resultaat dat u ervan verwacht. Vandaag ontvangen wij bestanden met veel verschillende kleurprofielen, dus 'alles' kan nooit tegelijk goed staan. Daarom wordt nu een standaardprofiel geïntroduceerd. Omdat het gebruik van een dergelijk standaardprofiel heel belangrijk is voor een goede kleurweergave, heeft Medibel+ beslist om ook in België over te stappen naar het ISOnewspaperprofiel. Dankzij nieuwe toepassingen kunnen alle uitgevers nu zelf instaan voor de kleur(profiel)conversie. Dus geven wij de reclameagentschappen de mogelijkheid om nog slechts in 1 profiel te werken, namelijk ISOwebcoated. De conversie naar ISOnewspaper gebeurt dan op het einde van het proces. Alle info hierover vindt u op www.medibelplus.be.

Vooraleer u bestanden aanlevert, is een contact met de orderbegeleider en onze prepressverantwoordelijke noodzakelijk. We maken dan een gepersonaliseerde map voor u aan. Hiervoor kunt u Patrick Bosmans contacteren op +32 (0)2 467 24 08.

Enkele aandachtspunten bij de aanmaak van de pagina’s (foto’s en logo’s): - in de coldset is de maximale inktdekking 245%. Indien de inktdekking groter is, gaat de inkt van de ene pagina overzetten op de andere. De inkt wordt hier immers niet gedroogd door een droogoven, maar moet in het papier worden opgenomen. Als er te veel inkt is, droogt die niet voldoende en wordt die overgezet op de tegenoverliggende pagina. Gebruikt u het ISOnewspaperprofiel dan wordt dit automatisch opgevangen. Gebruikt u het ISOwebcoatedprofiel, dan converteren wij de pagina’s om dit overzetten te vermijden. Bij de aanmaak van de pdf-files let u op volgende punten: - alle beeldmateriaal wordt in hoge resolutie (200 dpi) aangeleverd; - alle data staan in CMYK (Cyaan, Magenta, Yellow en Zwart); - de bestanden krijgen een correcte naam. De informatie hierover bevindt zich op onze site, maar kan ook opgevraagd worden bij onze prepressafdeling.

We kunnen het niet voldoende beklemtonen: een goede aanlevering van de files leidt tot een beter drukresultaat. Aarzel niet om met ons contact op te nemen of om een kijkje te nemen op onze website. We helpen u graag verder om samen tot een kwaliteitsvol resultaat te komen.

< Eric Elyn plant manager

Onze afwerkers

1

Wim Van Handenhove

2

Joris Luyten

3

Didier Vandenabeele

4

Filip Verbeiren

5

Philippe Lamirand

6

Veiko Joseph

7 Andy Fosselle 8 Marcel Depré 9

Onze andere collega’s: Dienst Structuur en Productie: Antoon De Geyter, Luc De Groote, Jan Knudde, Benjamin Kuypers, Annie Rooms, Anja Schreyen, Annie Stevens, Sabine Van Hecke, Els Van Lierde, Martin Van Waes, Lieve Vlamynck en Marc Vluymans Dienst Techniek: Serge Buffin, Marc Cornelis, Jeroen De Braekeleer, Irenee Dekeukelaere, Danny de Kreyger, Guido De Meulemeester, Patrick Follet, Jean-François Fosseprez, Alain Gilles, Eddy Hals, Michel Heremans, Joeri Jacobs, Kristof Jennes, Roger Leemans, André Mareschal, Eric Meskens, Christophe Moosens, Yves Nevejans, Luc Notebaert, Tom Oben, Dany Peeters, Peter Renders, Eric Reynvoet, Kurt Ruysschaert, Herman Saeys, Marc Van Acker, Geert Van Den Eede, Hugo Vandersteen, Achilles Paul Van Dorpe, Peter Vanmol, Geoffrey Van Nieuwenhove, Dirk Van Nieuwenhuyze, Mario Van Stichel, Filip Vanstralen en Freddy Verbesselt

Oscar Matos

niet op de foto: Firmin Ameys, Ludo Annoot, Sven Beirnaert, Hilde Boon, Freddy Claus, Christiaan De Bruyne, Thierry De Koninck, Dimitri De Neef, Koenraad De Sloovere, Firmin De Wulf, Jan Deroye, Bart Everaerdt, Peter Herrebaut, Nathalie Heytens, Liesbeth Klug, Freddy Lelie, Wim Luycx, Geert Meert, Willy Meert, Paul Nobels, Rony Van Belle, Ivan Van den Bossche, Felix Van Goethem, Johan Van Hessche, Hans Van Houcke en Raf Vonck

coldset

1

2

3

4

5

7

6

9

8

25


De vellendrukkerij in een sterke en flexibele

vellendruk

29

Vorst,

partner.

De vellendrukkerij in Vorst, het voormalige Sofadi, mag dan wel de kleinste drukkerij van Corelio Printing zijn, het is zonder twijfel een onmisbare partner binnen de groep.


> Sterke interactie

Als vellendrukkerij staan wij uiteraard ook open voor andere klanten die traditioneel het klantenbestand uitmaken van een klassieke vellendrukkerij: reclamebureaus, grote bedrijven, eenmalige opdrachten, … Corelio Printing doet het allemaal.

> Specialiteiten

> Focus op de uitgeversmarkt

Het aandeel periodieken en magazines vertegenwoordigt de helft van de omzet. De voorbije jaren werd er actief gezocht naar nieuwe klanten in de uitgeverijwereld. Met succes, want de omzet in deze niche groeide de voorbije 2 jaar met maar liefst 8%.

De magazijnier Danny Coosemans

De vellendrukkerij van Corelio Printing houdt zijn marktpositie sterk, onder andere dankzij technische innovatie en specialisatie. Dé technische innovatie bij uitstek is ongetwijfeld de invoering van Delano. Delano is een softwaresysteem dat de klant toelaat zijn drukwerk digitaal op te volgen. Het systeem houdt alle betrokkenen op de hoogte van de status van het drukwerk. De voordelen van het systeem zijn legio: - geen tijdverlies en transportkosten voor de controle van proeven (vooral handig voor de klanten in Nederland en Frankrijk) - eenvoudig toegankelijk via elk navigatieprogramma - meerdere handelingen zijn mogelijk - directe communicatie per mail of via een intern communicatiesysteem - verschillende types van proeven zijn mogelijk

<

De vellendrukkerij in Vorst en de heatsetdrukkerij in Erpe-Mere hebben maar liefst 50% van hun klanten gemeen. Veel periodieken en magazines die niet voor rotatiedrukwerk in aanmerking komen, belanden op de persen van de vellendrukkerij. De drukkerij staat ook in voor het drukwerk van covers van magazines die in Erpe-Mere worden gedrukt. 15% van de activiteit komt er binnen via de heatsetafdeling. En gezien de recente investeringen in Erpe-Mere en de daaraan gekoppelde volumegroei, zal het de vellendrukkerij in de nabije toekomst wellicht nog meer voor de wind gaan. Corelio Printing is ook de huisleverancier voor gedrukt promomateriaal binnen de Coreliogroep. Het gaat vooral over bijlagen, inserts of promo-acties in de kranten De Standaard, het Nieuwsblad en Vers l’Avenir. De huisopdrachten nemen 25% van de omzet voor hun rekening.

De vellendrukkerij van Corelio Printing is één van de weinige vellendrukkerijen die haar klanten een dergelijke service aanbiedt. Naast standaard vierkleurendrukwerk kan Corelio Printing eveneens stickervellen aanbieden. Stickervellen zijn ideale tools voor promo-acties. De Corelio-kranten maken er geregeld gebruik van als encartage. Voor andere klanten blijft deze toepassing vrij nieuw en redelijk onbekend. Maar met gerichte promo-acties, zoals een encartage in de eigen newsletter, proberen de sales managers van de vellendrukkerij het item bekender te maken bij hun klanten.

> Facts en figures

De vellendrukkerij in Vorst telt circa 50 medewerkers, ongeveer evenveel Frans- als Nederlandstaligen. De drukkerij werkt sinds 2007 full continu in 3 ploegen, wat leidt tot een vrij grote capaciteit en flexibiliteit. De afwerking werkt in 2 ploegen. 6 orderopvolgers staan in voor de begeleiding van de klanten en de projectcoördinatie. Zij volgen de dossiers op van A tot Z en staan in nauw contact met de sales manager en de klant. Door de uitstekende interactie tussen al deze medewerkers is de vellendrukkerij uitgegroeid tot een zeer klantvriendelijke en klantgerichte partner.

vellendruk

3

5

2 4

>

1

Onze drukkers

1

Frédéric Loncle

2 Mark Asselman 3 Livieto Introvigne 4

Juan-Antonio Fernandez Pintado

5

Daniel Daune

6 Michel Barbarin

niet op de foto: Ivan Carremans, Henri De Greef, Eric Delanois, Michael Gengou, Marc Lagniau, Jérôme Morin, Paul Vanderschueren en Marc Volkaert

6

31

<


Onze afwerkers

+1 Adrien Van Der Ginste +2 Michel Dekker +3 Etienne De Ridder

Benoît Vanmosuinck plant manager

+4

Clément De Greef

+5

Filippo Lipani

+6 Gérard Deham +7 Mohammed Fetouaki +8

Sder Abdelkader

+9 Gérard Monfils

niet op de foto: Miloud Amahtil, Marie-Jeanne Boen, Daniel Hesselmans, Gérard Mertens, Jean-François Misse en René Peiremans

Valérie Houx sales executive

+1 +2

+3

+4

+5

+8

+6

+9 +7

vellendruk

•3

•2

•4

•5

>

•1

Onze account executives

• 1 Mario Peeters • 2 An Brouns • 3 Nathanëlla Monsaert • 4

Christophe Meskens

• 5

Kirstin Similon

• 6

Willy Watzeels

niet op de foto: Michel Meessen

Onze andere collega’s: August Moons en Eric Wellens (Ctp) Dominique Block en Mustapha Cherbouk (verzending) Ingrid De Vos, Ann Kerkhove en Luc Vrebos (prepress) Ria Hoedemaekers en Magda Wouters (receptie) Peter Rondelez (planning) Joseph Verschaffel (productie) Nancy Hoebeke en Marleen Vandenstorme (onderhoud)

33

•6


Voor de vierde maal organiseerde KPMG, dit jaar samen met het strategisch adviesbureau Thaesis, het onderzoek ‘De uitgever aan het woord’. Het onderzoek peilt naar de trends en ontwikkelingen in de uitgeverswereld in Nederland. Er kwam respons van 159 uitgevers en die geven een goede dwarsdoorsnede van de markt.

Dit jaar werd er speciale aandacht besteed aan ‘innovatie’. Het onderzoek peilde naar de mate waarin uitgevers de voorbije en komende jaren aandacht gaven en zullen geven aan nieuwe ontwikkelingen.

Een kijk op de uitgeverswereld . Nieuwe trends en ontwikkelingen

de uitgeverswereld

1

Stijgende diversiteit Opvallend is de toegenomen diversiteit en verbreding van het medialandschap. Hieronder vindt u een overzicht van de meest in het oog springende vaststellingen uit het onderzoek 1 Uitgevers behouden hun klassieke aanbod, maar breiden het wel uit met nieuwe producten en diensten. 2 De inkomsten uit printuitgaven zullen dalen, maar toch een belangrijk deel van de omzet blijven uitmaken. 3 Papieren producten blijven het gros van de omzet bepalen. 4 Uitgevers blijven hoge verwachtingen koesteren in verband met inkomsten uit online producten. 5 De komende 2 jaar willen de uitgevers eigen zoeksystemen lanceren om hun informatie beter consulteerbaar te maken. 6 Uitgevers zien overnames en strategische allianties als het beste middel om hun ambities te realiseren. De allianties hoeven niet noodzakelijk sectorgebonden te zijn. Crossmediale allianties worden sterk overwogen.

2

Uit de resultaten blijkt duidelijk dat de uitgevers gaan voor een combinatie van papieren en digitale producten. Verwacht wordt dat de traditionele printactiviteiten aan belang zullen inboeten en dat de digitale producten langzaam winstgevend zullen worden. De uitgevers beseffen dat ze met hun digitale producten tijdig winst moeten maken vooraleer hun printactiviteiten minder rendabel worden. Die diversificatie heeft ook gevolgen voor de inkomsten. Momenteel nemen boeken en tijdschriften bijna 2/3 van de omzet voor hun rekening. De verwachte fikse omzetdaling van boeken en tijdschriften zal gecompenseerd worden door een groot aan-

35

tal kleine stijgers. De inkomsten zullen in de toekomst versplinterd zijn. Uit de cijfers blijkt ook dat slechts een beperkt aantal uitgevers een digitaal product in huis heeft dat winstgevend is. De uitgevers blijven nog steeds zwaar afhankelijk van hun folioproducten. Naar prijsstelling toe zijn, voor de folioproducten, combinatieabonnementen in de opmars. Voor de online producten wordt gedacht aan een pay-per-x waarbij x staat voor download, service, view, click of lead.

wel bij de trends die het niet zullen halen. De realiteit is dat het aandeel van e-books wereldwijd vandaag minder van 1% van de markt bedraagt. Algemeen zien we dat uitgevers beginnen afscheid nemen van traditionele producten. Zo zal een kwart van de uitgevers stoppen met de uitgave van cd-roms. Sommige zelfs van folioproducten. Er komt een verschuiving naar online producten zonder de traditionele printproducten zoals folio te elimineren.

Nieuwe trends ? Ambivalentie troef

2.1 Strategie en organisatie

Welke zijn voor de uitgevers de belangrijkste trends? Uit het onderzoek kwam deze top 5: 1 printing on demand 2 crossmedia 3 personalisatie 4 digitalisering 5 maatwerk Hoewel Printing on Demand op 1 staat, geven de uitgevers aan dat ze voor zichzelf weinig toepassingen zien. Uit onderzoek blijkt inderdaad dat toepassingen op Printing on Demand de voorbije 4 jaar niet zijn toegenomen. Uitgevers hebben wel de ambitie om de technologie toe te passen, maar doen het niet of nauwelijks. Het onderzoek peilde ook naar de trends die het volgens de uitgevers niet zullen halen. 1 e-books 2 podcasting 3 cd-rom 4 gratis krant 5 losbladigen Ook hier is er ambivalentie in de antwoorden. Uitgevers geven enerzijds wel aan een groei in de toepassing van e-books te verwachten, maar plaatsen het anderzijds

Op de strategische agenda van de uitgevers staan deze 5 thema’s met stip genoteerd: 1 autonome groei door productontwikkeling 2 samenwerking in (strategische) allianties 3 autonoom groeien door toename afnemers 4 autonome groei door prijsstijgingen 5 overnames Dat autonome groei door productontwikkeling op de eerste plaats staat, is logisch. Zoals eerder vermeld, mikken de uitgevers meer naar de breedte door nieuwe producten te lanceren die een aanvulling zijn op hun traditionele activiteiten.

2.2 De uitgeefvoorspellingen

Het onderzoek laat ieder jaar de uitgevers voorspellen welke trends de komende 2 jaar aan belang zullen winnen. Een aantal trends worden goed ingeschat, een aantal andere totaal niet. De beste uitgeefvoorspellingen: 1 portals 2 databases met informatie 3 tijdschriften Het aantal uitgevers dat portals aanbiedt, is gestegen met 21%, hetgeen perfect overeenkomt met de voorspelling. Ook de stijging op het vlak van databases werd correct ingeschat. Tenslotte bleef ook de vrij constante lijn van tijdschriften binnen de verwachtingen.


3

De ontwikkelingen per marktgroep Grosso modo kan je de uitgevers indelen in 5 groepen: - algemene uitgevers - educatieve uitgevers - dagbladuitgevers - uitgevers van publiekstijdschriften - uitgevers voor vak en wetenschap Elke groep heeft zijn eigen dynamiek. Ze hebben een verschillende doelgroep die informatie op een andere manier gebruikt. De voorbije jaren is het verschil tussen die groepen alleen maar toegenomen. Dat is ook te merken aan de uitdagingen voor de toekomst voor elk van deze groepen. We bekijken de belangrijkste ontwikkelingen even in detail.

3.1 De educatieve uitgevers

De adviesdienstverlening wint aan belang. 37% van de uitgevers verwacht dit in 2009 aan te bieden. Momenteel is dat maar 14%. Een verklaring is dat mensen meer en meer beseffen dat een leven lang leren essentieel zal worden in hun ontwikkeling. Naast het aanbieden van leerpakketten worden ook advies en begeleiding belangrijk. Ook het optimaal afstemmen van de leermethode op de onderwijssituatie en het informeren en adviseren van docenten vraagt steeds meer aandacht.

3.2 De algemene uitgevers

Luisterboek Vooral algemene uitgevers, maar ook Educatieve Uitgevers, zien een groeiende markt in het luisterboek. Ten opzichte van 2006 stijgt het aantal uitgaven met 5%. 56% van

de algemene uitgevers verwacht over 2 jaar gesproken boeken aan te bieden. Samen met de groeiende interesse voor luisterboeken gaat het ook goed met de dvd. Momenteel geeft 31% van de uitgevers dvd’s uit en verwacht wordt dat dit zal stijgen tot 58% in 2009. E-book De groep algemene uitgevers heeft de hoogste ambities op het vlak van e-books. Ook de educatieve uitgevers hebben hier hoge verwachtingen. De anderen zien hier minder potentieel. De markt van e-books blijft voorlopig nog beperkt. In Nederland bijvoorbeeld genereert het nauwelijks 0,2% van de totale printomzet. Category management In deze groep wint category management (zien en gezien worden) aan belang. Zo zijn er ketens die uitgevers willen laten betalen voor een prominente plaats in de winkel. Papieren boeken Boeken blijven de belangrijkste bron van inkomsten. De groei van digitale alternatieven heeft niet onmiddellijk een negatieve invloed op het aanbod van papieren producten. Mobiele telefoon als informatiedrager Steeds meer uitgevers bieden digitale diensten aan. Een mooi voorbeeld is het aanbod van informatie via de mobiele telefoon. Tegen 2009 verwachten 36% van de uitgevers deze tool te gebruiken tegenover 14% nu. Informatie op maat Informatie op maat, met onder meer prin-

ting on demand, beleeft een rustige start, maar blijft voor de uitgevers interessant. De ambities op dit vlak zijn hoog. Inkomsten De trend van de dalende reclame-inkomsten zet zich door. De uitgevers boren ook andere inkomstenbronnen aan, zoals gesponsorde uitgaven (de auteur betaalt voor een uitgave) en abonnementen. Betaald downloaden schepte de voorbije jaren hoge verwachtingen, maar die werden niet ingelost. Momenteel maakt slechts 11% van de uitgevers gebruik van deze technologie, terwijl de verwachting op 35% lag. Organisatie en strategie Onderhandelen met leveranciers blijft een belangrijk middel om kosten te besparen. Daarnaast gebruiken de uitgevers ook IT in hun strijd tegen de kosten. De komende 2 jaar zijn ze van plan dit te blijven doen. De ambitie om te evolueren naar een meer klantgerichte organisatie blijft, alleen loopt de realisatie momenteel achter. Wel zien we meer en meer de toepassingen van een Customer Relationship Management-systeem om klantgerichter te kunnen werken.

3.3 Uitgevers van publiekstijdschriften

Multichannelbenadering Door de dalende advertentie-inkomsten zijn de uitgevers op zoek naar alternatieve opbrengsten. Die zoeken ze in ontwikkelingen als weblogs, wiki’s, rss-feeds, onlinevarianten van gedrukte titels en online communities. Op die manier kunnen ze beter inspelen op de actualiteit en de band versterken met de lezer, die centraal staat in die aanpak. De uitgevers verwachten ook

de uitgeverswereld

groei rond informatieoverdracht via mobiele telefoon, pda en radio. Daarnaast maken ook streaming video en events opgang. Nieuwe titels voor specifieke doelgroepen Het medium tijdschrift staat niet meer onder druk, maar er zijn meer titels nodig om dezelfde omzet te halen. Vanaf 2000 zien we meer titels op de markt verschijnen, vaak rond zeer specifieke thema’s of doelgroepen. Niet het tijdschrift staat centraal, maar het thema. Daarrond worden dan verschillende media ingezet. Het merk staat centraal Uitgevers zetten meer en meer in op de uitbouw van hun merk. Het tijdschriftenmerk wordt aangevuld met verschillende media. De combinatie van personalisering, multichanneling, digitalisering en het bouwen van communities dragen bij tot de uitbouw van het merk. E-zines Een op de 5 uitgevers denkt de komende 2 jaar te starten met e-zines. Samen met de uitgevers voor vak en wetenschap koesteren de uitgevers van publiekstijdschriften hoge verwachtingen op dit punt. Printing on demand Printing on demand blijft een hot topic in de sector. Opvallend is dat de uitgevers van publiekstijdschriften hier laag scoren in vergelijking met de andere uitgevers. 43% van de uitgevers in deze groep wil wel gepersonaliseerde tijdschriften op de markt brengen, maar ziet printing on demand niet als het juiste middel hiervoor. Inkomsten Tijdschriften blijven veruit de belangrijkste bron van inkomsten. Ze vertegenwoordigen 54% van de omzet. De uitgevers zien kleine verbeteringen in de omzetten van dvd’s (5%), podcasting (4%) en e-books (4%). Interessant is dat het businessmodel voor uitgeven op internet anders is dan bij tijdschriften. Terwijl een blad 80% uit de lezersmarkt en 20% uit advertenties haalt, is dat op het internet net het omgekeerde. Organisatie en strategie Kostenbesparing blijft een belangrijk gegeven. Vooral IT (67%) en outsourcing (50%) spelen hierin een belangrijke rol. Daarnaast blijft onderhandelen met de leveranciers populair. Besparen op productontwikkeling en marketing wordt weinig vernoemd. De uitgevers verwachten een stijging van 37% op het vlak van overnames nu en van 67% in 2009. De samenwerking in (strategische) allianties scoort eveneens hoog. Ook hier komt de klant meer en meer centraal te staan. De uitgeverijen evolueren van een productgerichte ingesteldheid naar een klantgerichte. 80% van de uitgevers denkt in 2009 naar een klantgeoriënteerde organisatie geëvolueerd te zijn. Sombere toekomst? Een studie van de tijdschriftenmarkt in de UK schetste echter een somber toekomst-

beeld voor deze sector. Volgens het rapport zal de markt van gedrukte tijdschriften met maar liefst 40% krimpen in de komende 15 jaar. Een tijdschrift wordt mogelijk een luxe bijproduct van de elektronische versie. Het wordt dus een noodzaak de drukkosten omlaag te houden, wil de sector rendabel blijven.

3.4 Uitgevers dagbladpers

Gratis krant De voorbije jaren is het aantal gratis kranten toegenomen, niet alleen door toedoen van de uitgevers, maar ook door partijen buiten de uitgeverswereld. Gratis kranten winnen ook marktaandeel en leveren al een bescheiden winst op. Interessant zijn hier de alternatieve distributiekanalen zoals stations, supermarkten en tankstations. Meer samenwerking Gezien het aanbod van krantenuitgevers diverser wordt, zoeken ze samenwerking met andere partijen. In joint ventures ontwikkelen ze bijvoorbeeld mobiele diensten en digitale tv. Communities Dagbladen werken op hun manier aan personalisering, zoals de digitale dorpspleinen of regioportalen waar bewoners van een dorp elkaar kunnen ontmoeten. Streaming video De dagbladuitgevers koesteren multimediale ambities. Het gebruik van streaming video op hun nieuwssites is daar een voorbeeld van. In 2005 gebruikte slechts 8% streaming video. Vandaag is dat al 52%. Online nieuws Het bezoek aan online nieuwssites is de jongste 2 jaar verdubbeld. Ook het aantal sites groeit. Sommige uitgevers bieden nu ook nieuwssites aan zonder koppeling naar een papieren versie. Ook andere partijen buiten de uitgeverswereld bieden nieuwssites aan. E-zines Het afgelopen jaar steeg het aantal e-zines van 11% naar 24%. Die stijging ligt 9% boven het ambitieniveau van 2005. In de komende jaren zien de uitgevers nog ruimte voor een kleine progressie. Nieuwsbladen Het aantal uitgevers dat nog nieuwsbladen uitgeeft, is gedaald tot 43%. De verwachting is dat dit percentage de komende jaren nog zal teruglopen. 29% van de uitgevers denkt in 2009 nog nieuwsbladen uit te brengen. RSS Alleen bij deze groep staat RSS-feed in de top 5 van stijgers qua ambitie. Bijna de helft van de uitgevers van dagbladpers denkt eraan in 2009 RSS-feed aan te bieden. De andere uitgeverijen hebben hier lagere ambities. Inkomsten 43% van de uitgevers willen binnen de 2 jaar een pay-per-service model invoeren.

37

Ook voor andere pay-per-x toepassingen zijn de ambities groot. Dagbladuitgevers beseffen dat ze een grote en versplinterde doelgroep aanspreken en proberen daar online inkomsten uit te puren.

3.5 Uitgevers voor vak en wetenschap

De groep uitgevers voor vak en wetenschap legt zich toe op het aanleveren van vakinformatie voor hoger beroeps- en universitair onderwijs, de wetenschap en professionele gebruikers. Deze uitgevers kenden in 2005 een omzetstijging van 6,8%. Die omzet haalden ze voornamelijk uit een stijging van de advertentie-inkomsten. De omzetten uit verkoop bleven stabiel. Open Access (vrije beschikbaarheid van informatie) Een groot aantal publicaties is vandaag online beschikbaar. De prijzen van wetenschappelijke journals zijn sterk gestegen, waardoor het aantal abonnementen daalt. Ergens logisch, gezien veel informatie via andere media vrij toegankelijk is. De vraag waar de uitgevers mee worstelen, is in welke mate wetenschappelijke literatuur vrij beschikbaar moet zijn. Het ‘Open Access’model, waarbij internet gebruikt wordt als distributiemiddel, kan hiervoor als middel dienen. Een interessant gegeven in deze context is dat ‘Open Access’-artikelen vaker geciteerd worden dan andere publicaties. Lead generation Momenteel maakt 10% van de uitgevers gebruik van lead generation en 13% van ‘pay per service’. Binnen 2 jaar zal dat stijgen tot 33% voor ‘pay-per-lead’ en 54% voor ‘payper-service’. Wie heeft de rechten op een publicatie? Meer en meer plaatst de auteur zijn wetenschappelijke publicaties online op weblogs of in discussiegroepen. De tussenkomst van de uitgever is hier niet langer noodzakelijk. Vraag is bij wie de rechten van de publicatie zitten en of een auteur zelf informatie kan verspreiden. Uitgevers werken nu al samen om de rechten van hun publicaties te regelen. CD-rom Hoewel de uitgevers hadden verwacht aanzienlijk minder cd-roms uit te geven, is de daling veel minder uitgesproken dan verwacht. E-books Het aanbod van e-books kent een voorzichtige groei. Voor de komende jaren zijn de uitgevers optimistisch gestemd. Tegen 2009 verwacht 39% van de uitgevers e-books uit te brengen tegenover 17% nu. 2009 zou wel eens het jaar van de definitieve doorbraak kunnen worden. Gepersonaliseerde informatie Gepersonaliseerde informatie blijft hoog op de agenda van de uitgevers staan, maar de groei ligt lager dan verwacht. De ambitie voor 2007 lag op 56%. In realiteit bleef de realisatie hangen rond de 20%.


Print In tegenstelling tot de verwachting blijft het belang van print hoog en dit zowel voor losbladigen, nieuwsbladen en tijdschriften. Voor boeken en nieuwsbladen viel er wel een lichte daling te noteren, maar die was veel minder groot dan voorspeld. Inkomsten De uitgevers kunnen hun toekomstige inkomsten moeilijk inschatten. Algemeen verwachten ze veel van abonnementsgebonden titels in combinatie met gesponsorde uitgaven. Voor online uitgaven zijn vooral abonnementen (65%), advertenties (61%) en banners (63%) belangrijke bronnen van inkomsten. De komende 2 jaar zouden daar andere bronnen zoals ‘pay-per-lead’ en andere ‘pay-per’-toepassingen moeten bijkomen. Organisatie en strategie Vooral autonome groei (productontwikkeling, prijsstijgingen en meer afnemers) doet het goed. Fusies en overnames scoren hier lager. De uitgevers zien wel potentieel in (strategische) allianties. Vandaag zegt 57% deze vorm van samenwerking te zoeken. In 2009 zou dit tot 75% kunnen oplopen. Ook uitgevers voor vak en wetenschap vormen hun bedrijven om van een productgerichte naar een klantgerichte organisatie. Tegen 2009 zou maar liefst 86% van hen een volledig klantgerichte aanpak willen hebben. Technologie Meer dan de andere uitgevers, wordt hier belang gehecht aan het ontsluiten van de informatie via een extern zoeksysteem zoals Google. Momenteel maakt 61% van de uitgevers daar al gebruik van. Een eigen zoeksysteem is nog niet echt aan de orde.

3.6 Algemeen

4

De verwachting is dat de omzet op het vlak van dienstverlening bij alle uitgeverijen zal dalen behalve bij de educatieve uitgevers. Zij verwachten wel een grote daling in de omzet van het aandeel boeken en cd-roms. Bij de andere uitgeverijen is de verwachte daling minder uitgesproken. De uitgevers voor vak en wetenschap verwachten dat losbladigen een kleiner aandeel van de omzet gaan uitmaken. Bij de andere groepen ligt de verwachte daling veel lager. De dagbladpers voorziet een daling van 7% in de nieuwsbladen. Bij de andere uitgevers ligt het aandeel van nieuwsbladen minder hoog en de impact van een daling ervan dus lager.

Behalve de uitgevers van publiekstijdschriften, die omzet verwachten uit podcasting, is deze activiteit verwaarloosbaar. Alle uitgevers zien wel potentieel in portals. Vooral de uitgevers voor vak en wetenschap zijn enthousiast. Zij denken er in 2009 9% van hun omzet uit te halen. Dat is veel hoger in vergelijking met de andere uitgevers. De uitgevers koesteren allemaal grote ambities in verband met online uitgeven. Velen zijn al gestart met het digitaliseren van de content en het uitbreiden van het aanbod. De vraag blijft wel of daar op termijn wel voldoende mee te verdienen valt.

Innovatie: iets nieuws onder de zon ? Innovatie is van alle tijden. Doorheen de geschiedenis hebben de uitgevers steeds hun portfolio aangepast aan nieuwe vragen uit de markt of technologische ontwikkelingen. Dit geldt voor elk type uitgever. Een krantenuitgever zal uitpakken met een nieuw formaat of een nieuwe katern, een weekbladuitgever lanceert nieuwe titels en een boekenuitgever zoekt nieuwe methoden om een bestsellerauteur te ontdekken en te commercialiseren. Concreet zijn de uitgevers van plan de komende jaren 10 tot 13% van hun omzet te investeren in innovatie. Ten tijde van het onderzoek bleek dat 97% van de grote en 94% van de middelgrote uitgevers een innovatieproject hadden lopen. Voor de kleine uitgevers was dit slechts 74%. Als we kijken naar het type innovatieproject is ruim driekwart van de uitgevers op zoek naar nieuwe producten en diensten. De innovatieprojecten worden grotendeels gestuurd door de directie en, vooral bij de grote uitgeverijen, ondersteund door een projectplan of business case. Een business case is een analyse van de te verwachten kosten en baten van het project. Bij de kleine uitgevers heeft 24% geen projectplan en 50% onder hen geen business case. Het uitgangspunt van beide types uitgeverijen is ook anders. De grote uitgeverijen gaan planmatig te werk en innoveren met een zekere focus. De kleine uitgeverijen hebben meer de mentaliteit van ‘de kansen grijpen als je ze ziet’ en gaan creatiever te werk. De uitgevers van publiekstijdschriften schatten de Return On Investment hoog in (60%). Bij krantenuitgevers is dit slechts 18%. Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat innovaties voor krantenuitgevers veelal grootschaliger van aard zijn dan die van de publiekstijdschriften.

NEW

Innovatie is nodig voor duurzaam succes. In een wereld waarin mensen overal en snel informatie willen en kunnen consulteren, wordt het tegelijkertijd ook steeds moeilijker om tot relevante en betrouwbare informatie te komen. Daar liggen zeker nog kansen voor uitgevers, zolang die hun historische kerntaak, het aanbieden van die relevante en betrouwbare informatie, niet verloochenen. Theo Huibers en Cathelijn Timmers, Uitgever aan het Woord, Thaesis/KPMG, 2007. Contact: [email protected]

de uitgeverswereld

De historische kerntaak van uitgevers is het aanbieden van relevante en betrouwbare informatie.

39


milieuzorg

41

Corelio en het FSC-label . Drukken op papier uit verantwoord bosbeheer

aandacht besteed aan een zuinig gebruik van schadelijke solventen, het recycleren van papier en vermijden van afval. Met dit label wil onze vellendrukkerij zich, ook door zijn groen imago, zijn sterke positie op de grafische markt bevestigen.

> Vlotte omschakeling Het FSC label van de Forest Stewardship Council identificeert producten die afkomstig zijn uit duurzaam bosbeheer. FSC is een internationale organisatie die in 1993 opgericht werd door betrokkenen uit de bos- en houtsector, sociale bewegingen en milieuorganisaties. Het FSC-label wordt wereldwijd erkend als hét keurmerk voor producten uit verantwoord bosbeheer. FSC beoordeelt en controleert het werk van de certificaathouders en accepteert degene die voldoen aan de eisen (accreditatie). Duurzaam bosbeheer houdt rekening met het bos-ecosysteem, heeft respect voor sociale aspecten (zoals inheemse bevolkingsgroepen of de rechten van bosarbeiders) en is economisch leefbaar.

>

>

De garanties van het FSC-label: • Het hout is afkomstig uit een duurzaam > beheerd bos (natuurbos of plantage). Duurzaam bosbeheer betekent: - er wordt maar een beperkt aantal bomen in het bos gekapt en er vindt natuurlijke regeneratie plaats; - het bosbeheer beperkt de negatieve impact op het milieu; - het bosbeheer eerbiedigt de rechten van de plaatselijke bevolking. • Het hout wordt intensief gecontroleerd: van in het bos tot in de winkel die het verkoopt (als grondstof of als afgewerkt product). • Het hout is legaal: de producent heeft taksen betaald aan het land van herkomst van het hout. De chain of custody Dit is het proces waarbij wordt gekeken of het hout (of de verschillende houtsoorten)

waaruit een product is vervaardigd, uit FSCbossen komt. Elke stap van het productieproces wordt nauwkeurig beoordeeld: van de boom tot, bijvoorbeeld, het papier in de drukkerij. De Corelio-vellendrukkerij, een FSC-pionier De vellendrukkerij in Vorst haalde als eerste Corelio-vestiging het FSC-label. In de loop van december ontving de drukkerij de goedkeuring op de audit. Het bedrijf vervult daarmee een pioniersrol binnen Corelio Printing. Het behalen van het FSC-label komt voor een deel tegemoet aan de vraag uit de markt. Verscheidene klanten van de vellendrukkerij vragen drukwerk op FSCpapier. De drukkerij kwam in het verleden reeds aan die vraag tegemoet en gebruikte al geregeld FSC-papier, al dan niet gewenst door de klant. Ecologie en duurzaam ondernemen leeft bij de mensen, en dus ook bij Corelio Printing. Het behalen van dit label toont hen en de omgeving van de drukkerij dat het bedrijf bekommerd is om het milieu en op een duurzame manier wil werken. Er werd – en dit over de hele groep - al heel wat

Alle betrokken medewerkers in het bedrijf kregen een FSC-opleiding. De introductie van FSC-papier verandert het drukproces op zich niet, het gaat er vooral om dat de volledige keten betrouwbaar is. Elke stap moet volgens bepaalde voorwaarden worden uitgevoerd zodat het verbreken van de ketting uitgesloten wordt. Hiervoor werden per productiestap, vanaf het noteren van de bestelling, over aankoop van papier, het ontvangen van papier, het stockeren, het bedrukken, tot en met de levering, bepaalde procedures uitgeschreven zodat voor elke medewerker duidelijk wordt welke zijn essentiële rol binnen de keten is. Op die manier kunnen wij onze klanten de absolute garantie bieden dat hun drukwerk op het gevraagde FSC-papier volgens de juiste manier tot stand kwam.

> De markt volgt

Momenteel bieden slechts een 20-tal drukkerijen in België hun klanten de mogelijkheid te drukken op FSC-papier. Onze vellendrukkerij behoort nu tot dat selecte kransje. De positie van het label verschilt van markt tot markt. In Nederland is het FSC-label nu reeds een gevestigde waarde, terwijl in België momenteel een forse groei waarneembaar is. In Frankrijk daarentegen maakt de sterke positie van het nationale label “Imprime Vert” de doorbraak van het FSC-logo moeilijk. De papierleveranciers spelen ook in op deze groene trend. Een aantal kartonsoorten, offsetpapiersoorten en maco-kwaliteiten zijn nu vlot verkrijgbaar onder het FSC-label. De groeiprognoses voor het gebruik van FSC-papier zijn voorzichtig positief. Binnen Corelio Printing heeft de vellendrukkerij nu het initiatief genomen. Het is slechts een kwestie van tijd voor de andere vestigingen volgen.


Corelio Printing is geen drukkerij als een andere. We openen onze ogen voor de wereld rondom ons. Niet alleen zijn we steeds mee met de nieuwste technologieën in ons vakgebied, we zijn ook pioniers in het harmonieus samenbrengen van productieprocessen en milieu. Zo loopt er momenteel bijvoorbeeld een studie binnen Corelio naar de ecologische voetafdruk van ons bedrijf.

Corelio Printing Drukken met zorg .

De coldsetdrukkerij in Groot-Bijgaarden: het milieu laat ons niet koud. >

Onze coldsetdrukkerij valt onder het energie-auditconvenant van het Vlaams Gewest. De vestiging liet een audit uitvoeren die het energiegebruik analyseerde. Op basis daarvan brachten we verbeteringen aan en introduceerden we nieuwe technologische maatregelen om het energieverbruik te reduceren. Zo passen we het principe van free cooling toe om onze persen te koelen. Onze coldsetpersen worden nagenoeg uitsluitend gekoeld door hun koeltorens. Zo hebben we ervoor gezorgd dat er geen extra koeling nodig is. Een koelinstallatie verslindt immers enorme hoeveelheden energie. Een extra koelelement blijft wel beschikbaar, maar wordt enkel gebruikt bij extreme hitte. Door het gebruik ervan tot een minimum te beperken, besparen we flink op onze energiekosten. Ook met ons systeem van natuurlijke ventilatie besparen we met een minimale ingreep een maximum aan energie. De dakroosters, die normaal dienen voor het afvoeren van rook bij een brand, werden ingeschakeld in ons ventilatiesysteem. Wij installeerden ook ventilatieroosters in de zijgevels. Beide roosters worden op basis van temperatuur aangestuurd. Daardoor komt er lucht van buiten naar binnen die voor circulatie zorgt. Door het verschil in temperatuur in het lokaal tussen de bovenste en onderste luchtlagen, ontstaat er een luchtstroom naar het dak, een natuurlijke ventilatie. Motorische ventilatie behoort zo tot het verleden. Of toch bij Corelio Printing. Wie milieuvriendelijk produceren zegt, denkt vaak aan recyclage. Bij Corelio Printing houdt dat niet op bij papier. In Groot-Bijgaarden drukken we wel alles op gerecycleerd papier. Maar is er nog meer. Momenteel wordt 70% van onze wasproducten gerecycleerd en hergebruikt. Dat betekent minder afval, minder transport om producten aan- of af te voeren en minder aankopen. Kortom, een win-winsituatie op elk mogelijk vlak. Met de recyclage van wasproducten behoren we zelfs tot de pioniers binnen onze sector. Vanaf januari zal ook het vochtwater van de persen worden gerecycleerd. Het zal, na gebruik, via een zuiveringsinstallatie opnieuw in het circuit worden gepompt. Onze heatsetpersen in Erpe-Mere zijn al standaard uitgerust met een dergelijk systeem.

milieuzorg

43

voor het milieu. De heatsetdrukkerij in Erpe-Mere: warmte delen. >

Bezoekers hebben het al gemerkt; in onze vestiging in Erpe-Mere is het altijd gezellig warm. Dat ligt niet alleen aan de warme persoonlijkheid van onze medewerkers, maar ook – en vooral – aan ons systeem van warmterecuperatie. Onze heatsetpersen genereren enorm veel warmte. In plaats van al die warmte naar buiten te blazen, gebruiken we ze deels om onze gebouwen te verwarmen. Momenteel overleggen we met één van onze buren, een industriële bakker die veel stoom kan gebruiken, of we hem geen heet water van 130 tot 150° kunnen leveren. Het dossier ligt voor bij de directie van de bakkerij. In de komende maanden valt de beslissing. Over water gesproken: 85% van ons watergebruik voor de koeltorens wordt gegenereerd uit regenwater. Op ons terrein werden 6 regenputten ingegraven met een totale capaciteit van 120.000 liter. Het water dient wel licht behandeld te worden voor we het kunnen gebruiken. Maar verder heeft het gebruik van regenwater alleen maar voordelen. We dienen slechts 25% van de behandelingsproducten toe te voegen voor gebruik in de koeltoren en het hoeft niet ontkalkt te worden. We bekijken of onze vestiging in Groot-Bijgaarden ook kan uitgerust worden met regenwaterputten. Al onze ovens werken met een naverbrandingssysteem. Daarmee worden alle toxische stoffen geneutraliseerd en wordt de uitstoot van schadelijke stoffen vermeden. Niet alleen in het productieproces wordt er gezocht naar energiebesparende of milieuvriendelijke ingrepen. Ook in de kantoren. Zo onderzoeken we hoe we na de werkuren best onze pc achterlaten: in sluimerstand, op standby-modus of helemaal uit. Gaat dit te ver ? Is dit nog relevant ? We denken het wel. Op zich zal het voor 1 pc niet veel uitmaken, maar wel voor 800 pc’s die anders 24 uur lang, 365 dagen per jaar nodeloos energie verbruiken. Het zit hem in de kleine dingen, in de details. En wij bij Corelio Printing hebben oog voor detail. Niet alleen wat betreft onze drukwerken, maar ook in onze manier van omgaan met de samenleving. Het is waarschijnlijk mede daarom dat bij Corelio de zon altijd schijnt !


“Allons enfants de la

Wij vinden dat allemaal zo gek nog niet en al zeker niet surrealistisch. Dit is immers België. Een beetje humor moet kunnen… u kent ons zo. Corelio Printing is al jaren actief in Nederland en is daar de buitenlandse referentiedrukker voor magazines. Wij hebben een strategie opgezet om dat ook in Frankrijk te worden. Dat betekent niet dat we de Nederlandse of de Belgische markt laten staan. Integendeel, BelgiëNederland blijft onze thuismarkt. Maar Frankrijk is dichtbij en het is een grote markt. En er worden daar bijzonder veel magazines gemaakt. Bovendien zijn we ervan overtuigd dat ons serviceniveau in Frankrijk wonderen kan doen.

>

Daarom is Jean-Paul Sol sinds maart vorig jaar actief voor Corelio Printing. Jean-Paul kent het uitgeefvak. Hij weet wat drukken is en weet wat uitgevers drijft. Hij is ook jarenlang binnen Corelio actief geweest voor de krant Vers l’Avenir, voor sponsoring en advertentiewerving. Een man met ervaring én présence. Hij is dus de juiste man op de juiste plaats om de Franse harten te veroveren. En het moet gezegd … wij hadden gedacht dat het een jaar zou duren voor we de eerste resultaten zouden zien. Maar dankzij JeanPaul drukt Corelio Printing nu reeds een 12-tal magazines en krantachtige producten voor de Franse markt. Wij zijn er nu al van overtuigd dat het de start is van een nieuw en mooi verhaal voor Corelio Printing. Het komische beeld van het jaar in 2007 … een gewezen minister-president van Vlaanderen, en een man met de ambitie om premier van België te worden, die zich onsterfelijk maakt door het Franse volkslied te zingen wanneer een journalist hem vraagt om het Belgisch volkslied te zingen in het Frans. Nog fijner zou zijn mocht hij het Nederlandse volkslied zingen op het moment dat een journalist hem vraagt om de Belgische Brabançonne te zingen in het Nederlands.

U bent een Franse uitgever en wil met ons kennis maken ? De enige drukker met een garantie ! Jean-Paul is uw man. Bel hem: + 32 (0)477 47 14 59. Of mail hem … [email protected]. Een man met een missie ! De man die bij de Franse uitgevers de zon van Corelio laat schijnen. En onze strategie is niet één man. Hij wordt gesteund in de Franse markt door Valérie Houx, Franstalig, en sinds anderhalf jaar sales executive bij Corelio Printing.

En nog is het niet alles. Strategie is iets voor de lange termijn. Geert Van Nieuwenborgh (in het Frans … euh …. Casanova) duwt ook volop door op de Franse markt. En verhalen vertellen in verkoop betekent niets als het bedrijf niet volgt. En ook dat is geregeld met een perfect Franstalige opvolging van de klanten. Voilà ! Kortom, er komen veel “jours de gloire” in Frankrijk.

Frankrijk

patrie … ”

45

Your partner in pressroom Chemicals

• Roller and blanket washes • Fountain solutions • Water based coatings • UV coatings • Silicone emulsions • Glues

www.solco.be

Proficiat Corelio Printing.

Corelio Printing is al 15 jaar een gewaardeerde klant : LITHOMAN IV, 32 pagina’s A4 ROTOMAN 60, 16 pagina’s A4 LITHOMAN IV, 48 pagina’s A4 Proficiat met de nieuwste aanwinst : LITHOMAN IV, 72 pagina’s A4 met een snelheid van 42.500 ex/uur. MAN Roland Benelux n.v. – Koningin Astridlaan 61 – B-1780 Wemmel – Tel +32 (0)2 456 85 00 – www.man-roland.be

MAN Roland Benelux –

Met Corelio Printing is bij u de lucht blauwer.

Are You There? So Are We. Wherever you are in the world, Flint Group is nearby, ready to fulfill the requirements for the printing, converting and colorant industries. We deliver our products and services on time, with excellent value, from 170 locations on five continents. So whenever you need us, wherever you are, world-class solutions are always available from the industry‘s leading experts: Flint Group: Printing inks and coatings for all major print applications • Publication Gravure & Heatset Inks • News Inks • Packaging Inks • Sheetfed Inks Flint Group Printing Plates: Photopolymer plates, solvents and processing equipment for flexographic and letterpress printing Flint Group Pigments: Pigments and dispersions as well as additives and varnishes XSYS Print Solutions: Narrow-web inks for the tag and label industry

For complete information on how we can deliver the results you demand and deserve: www.flintgrp.com

You rely on perfect finishing. We deliver the prerequisites. DSSH-2/e

Whether it’s space-saving, simple systems or high-performance systems, for large or small runs – Muller Martini has the right saddle stitching technologies. They’re all powerful. What’s more, they’re robust, durable and they optimize workflow. Plus, they’re at the forefront worldwide when it comes to the highest efficiency ratings.

Müller Martini NV Preenakker 9 –11, B-1785 Merchtem Tel +32 52 399 000 Fax +32 52 399 009 www.mullermartini.be [email protected]

The BravoPlus Saddle Stitcher with Amrys is the first mid-size machine with fully automatic make-ready. Thanks to its high level of automation, it handles a wide range of jobs costeffectively and flexibly. BravoPlus – more than ordinary saddle stitcher!

management

51

Jan Lynen corporate director operations

<

Corelio Printing, het managementteam. Geert Van Nieuwenborgh commercieel directeur

<

Chris Reyniers plant manager heatset

<

Corelio Printing levert kwaliteitsvol drukwerk tegen marktconforme prijzen

Eric Elyn plant manager coldset

<

en met zo kort mogelijke doorlooptijden. Onze drukkerijen hebben een stevige reputatie en zijn stabiele en betrouwbare partners. Benoît Vanmosuinck plant manager vellen

<

Met Corelio Printing zijn uw rozen roder.

www.corelioprinting.be [email protected]

HEATSET Keerstraat 10 B-9420 Erpe-Mere T +32 (0)53 82 03 11 F +32 (0)53 80 85 72

COLDSET Alfons Gossetlaan 30 B-1702 Groot-Bijgaarden T +32 (0)2 467 22 11 F +32 (0)2 467 24 56

VELLENDRUK Van Volxemlaan 461 B-1190 Brussel T +32 (0)2 210 01 00 F +32 (0)2 210 01 10

magazine januari 2008

Recommend Documents