MAART 2007 NUMMER 9
Magazine TON PIELKENROOD: BFBN PROFITEERT ALS SECTOR VAN CERTIFICATIE
Certificatie GEEN KEUZE VOOR
CONNEXXION VEILIGHEID OP DE
WERKVLOER VCA OF OHSAS
COLUMN
Relatie met adviseur bereikt
Vorige week zag ik een oude bekende terug: een boek over Kaizen. Dat is een Japanse managementfilosofie met als uitgangspunt dat verande-
ooit al een nummer uit met deze titel. Veel van
KOOKPUNT
de huidige managers moeten die plaat in huis
Ondernemers koken met lef! Onder dit uitdagende
gehad hebben. Want veranderen, innovatie, BPR:
adagium heeft Kiwa de adviseurs uit het partner-
elke manager is er dagelijks mee bezig, zij het
programma uitgenodigd deel te nemen aan een
onder nieuwe namen. En dat moet ook. In de
kookcursus. Succesvol koken ís risico nemen. Om
Kaizen filosofie gaat men er overigens vanuit dat
het perfecte gerecht te maken, moet de onderne-
je verandering altijd moet kunnen zien. Niet al-
mende kok kiezen voor de juiste ingrediënten en die
leen in organisaties, maar ook in mensen, als je
op inspirerende wijze bereiden. Adviseurs komen het
deze een tijdje niet hebt getroffen.
thema kwaliteitszorg en risicomanagement dagelijks
ring een continuproces dient te zijn en niet een projectje dat je even tussendoor doet. Eind jaren tachtig was deze filosofie volop in de mode, maar tegenwoordig knipperen jongelingen als je het woord alleen al laat vallen. Gek eigenlijk, en al helemaal in een tijd waarin we intussen toch wel allemaal doordrongen zijn van ‘perpetual change’. De seventies popgroep Yes bracht
STRAKKER EN FRISSER
tegen. Welke organisatie houdt zich niet bezig met Of hij de plaat van Yes heeft of de boeken over
het uitsluiten en beheersen van risico’s? Maar wat
Kaizen heeft gelezen weet ik niet, maar onze
is nu eigenlijk precies een risico? Hoe ga je om met
PR-manager wil ook met regelmaat zaken veran-
het spanningsveld tussen ondernemen enerzijds en
deren. Bijvoorbeeld dit Kiwa Magazine. Het ziet
de tijd die het kost om proces- en risicomanagement
er nu strakker en frisser uit dan u gewend was.
goed op de rit te krijgen anderzijds? Keuzes die niet
De inhoud is daarnaast wat meer toegespitst op
alleen visie maar ook lef vereisen. Björn de Vries en
de sterk verbrede markt waarop Kiwa opereert.
zijn koks wisten in ‘Kiwa’s Kitchen’ de adviseurs tot
Dat is volgens onze communicatieman nodig
één ondernemend culinair team te smeden. Onderne-
om u geïnteresseerd te houden om dit magazine
men, lef, kennis uitwisselen en gezelligheid waren de
te lezen. Maar niet alleen daarom. De nieuwe
ingrediënten die 14 februari succesvol uitpakten. De
formule sluit zeker ook beter aan bij het nieuwe
ruim 75 adviseurs die naar het kookcentrum in het be-
Kiwa, dat verandert in een dynamischer organi-
kende stadion Galgenwaard trokken, wisten in Kiwa’s
satie en haar certificatiemerken internationaal
Kitchen in korte tijd een smakelijk buffet te bereiden.
actiever profileert. Daar zijn we best een beetje trots op. Vandaar dat onze merknaam wat meer van het blad afknalt. Later dit jaar zullen nog Engelstalige versies van dit magazine verschijnen. Dat is weer bedoeld om Kiwa’s niet-Nederlandse opdrachtgevers en partners - en dat is nu al bijna 50 procent - meer bij het bedrijf te betrekken. Dan zien zij ook wat u inmiddels weet: Kiwa wordt een serieuze Europese speler. Niet omdat we zo graag groot willen zijn, maar omdat veel opdrachtgevers zelf internationaal actief zijn en onze brede aanwezigheid voor hun van wezenlijk belang is. Bovendien versterkt het de waarde van onze certificatiemerken. Meegroeien met opdrachtgevers moet; dat is een wijsheid die wij bij Kiwa niet zullen veranderen, of het nu van
Paul Hesselink Algemeen directeur
2
Foto: Kiwa
Kaizen moet of niet.
Foto: Kiwa
BRL
VOOR AËROSOLE AMBITIEUS BRANDBLUSSYSTEMEN WATERPROJECT Kiwa heeft de ontwerp BRL K21014/01 voor Aërosole Brandblussystemen in com-
TECHNEAU is met der-
mensionering, behoefte
partimenten met elektrische componenten ter kritiek aan de markt aangeboden.
tig partners uit vijftien
aan epidemiologische
Een mooi voorbeeld van hoe product, installatie, Europese normen, persoonlijke
landen en een budget
informatie en water-
vakbekwaam-heden en leveranciers geïntegreerd zijn in één norm.
van € 19 miljoen (waar-
kwaliteitsproblemen
van 13 miljoen EU-sub-
bij kleine, decentrale
In deze Beoordelingsrichtlijn (BRL) staan de functionele- en prestatie-eisen voor
sidie) een grootschalig
waterwinningen. TECH-
het Kiwa productcertificaat voor ‘aërosole brandblussystemen voor brandbeveili-
drinkwaterproject waarin
NEAU probeert dit op te
ging in afgesloten compartimenten waarin elektrische componenten zijn opgeno-
waterbedrijven, overhe-
lossen door, inspelend
men’. Het aërosol brandblussysteem detecteert brandverschijnselen in een vroeg
den, universiteiten en
op het eerstgenoemde
stadium en geeft deze door aan overige apparatuur in het systeem. Het systeem is
leveranciers samenwer-
probleem, de waterkwa-
bedoeld om bij een beginnende brand zo snel mogelijk de beheerder te alarmeren,
ken. Doel is de water-
liteit in het distributie-
indien noodzakelijk de blusvoorzieningen te activeren en periodiek te controleren
kwaliteit en leveringsze-
netwerk te modelleren.
hoe het blussen verloopt. Het aërosol brandblussysteem zal worden toegepast in
kerheid te bevorderen.
Tijdens de looptijd van
schakelkasten, computers en meterkasten. Voor de componenten van het systeem
Het project is vraag-
het project worden nog
is de eis dat uitsluitend gecertificeerde, genormeerde of gespecificeerde materia-
gestuurd ingericht door
RTP’s georganiseerd in
len mogen worden toegepast.
het houden van Regional
Italië, Spanje, Portugal,
Technology Platforms
Engeland, Zuid-Afrika en
INSTRUCTIE EN OPLEIDING
(RTP’s). De eerste vond
vele andere landen.
Aan gebruikers wordt de eis gesteld dat zij door middel van een opleiding door de
plaats op 5 oktober
leverancier worden geïnstrueerd over het ontwerp, de installatie, de oplevering,
2006 in Riga (Letland).
het gebruik en de nazorg. Ook de opleiding zal in combinatie met de toepassing
TECHNEAU-onderzoe-
van de BRL bewaakt worden. Leveranciers moeten aantonen dat ze een kwaliteits-
kers presenteerden hun
systeem conform ISO 9001:2000 voeren, waarin tevens de waarborging van de
eerste resultaten waarna
applicatieopleiding (persoonscertificatie) dient te zijn opgenomen. De kritiekperi-
sprekers van overhe-
ode van de BRL liep tot eind februari. Meer informatie over het vervolg vindt u op
den, waterbedrijven en
www.kiwa.nl.
universiteiten uit de Bal-
Kiwa GROEIT
tische staten ingingen op de problematiek van de lokale situatie. Voorbeelden hiervan zijn waterkwaliteitsverslechtering
Kiwa N.V. heeft het Zuid-Duitse certificatiebedrijf Global Cert overgenomen. Het
in het distributienet-
bedrijf is met name gespecialiseerd in de certificatie van management- en milieu-
werk door afnemende
systemen en personen. Global Cert richt zich op markten voor automotive, machi-
watervraag en overdi-
nebouw, medische producten en food. Met de inlijving van Global Cert biedt Kiwa nu ook BRC geaccrediteerde certificatiediensten. BRC (British Retailer Consortium) is een certificatieschema dat eisen stelt aan de wijze waarop levensmiddelen verwerkt worden. Naast BRC is Global Cert ook geaccrediteerd voor ISO 22000 voor voedselveiligheid. De groeistrategie die Kiwa in 2003 inzette en sinds 2006 samen met ABN AMRO Participaties vormgeeft, leidde eerder tot de overname van Gastec, International Cert en het Duitse Zemlabor. De strategie moet leiden tot een middelgroot Europees certificatiebedrijf in 2010 met duizend medewerkers en circa € 150 miljoen omzet.
3
is zowel partner als stok achter de deur
Foto: Procomm
TON PIELKENROOD, DIRECTEUR BOND VAN FABRIKANTEN VAN BETONPRODUCTEN IN NEDERLAND (BFBN)
‘PREFAB BETON, CEMENT, KALKZANDSTEEN. DE BELANGEN LIGGEN VAAK IN ELKAARS VERLENGDE, MAAR SOMS OOK LIJNRECHT TEGENOVER ELKAAR. DE KUNST IS DAN NIET JE HAND TE OVERSPELEN. WANT JE BENT WEL EEN GROTE CLUB MET MACHT EN INVLOED, MAAR ALS JE DIE VERKEERD GEBRUIKT, WERKT DAT JAREN TEGEN JE.’
4
‘MET ONS ISSUEMANAGEMENTSYSTEEM HEBBEN WE HET AANTAL ISSUES TERUGGEBRACHT VAN ZESTIG NAAR TWINTIG. WE HEBBEN GEANALYSEERD WAT NU ECHT PROBLEMEN WAREN. DAAR BLEVEN ER VEERTIG VAN OVER. VAN DE DOELEN DAARVAN BLEEK DE HELFT ONHAALBAAR. DE OVERGEBLEVEN TWINTIG ZIJN RELEVANT EN BEÏNVLOEDBAAR EN KRIJGEN
Niet moeilijk doen, zou het credo kunnen zijn van
onder tijdsdruk. En elke keer is het weer anders. Dat
ir. Ton Pielkenrood. Maar wie directeur is van een
maakt bouwen buitengewoon complex en toch gaat
brancheorganisatie met als leden meer dan 200
het steeds weer goed, die enkele uitzondering daar-
fabrikanten van betonproducten, 95 procent van de
gelaten. Wat ik zie, is dat er keihard wordt gewerkt in
sector, weet dat de wereld zo simpel niet in elkaar zit.
de uitvoerende bouw. En dat de bouw, mede dankzij
Daarvoor zijn de belangen te groot. Maar er moet ook
de innovatie in de toeleverende industrie, zich enorm
ruimte zijn voor leuke dingen. ‘Zo leek het me altijd
ontwikkelt.’
al goed dat de gehele betonindustrie zich eenvormig uit. Allemaal dezelfde suikerzakjes was één van de
BETON NIET SEXY?
ideeën, maar om zoiets naar voren te brengen terwijl
Pielkenrood had zich voorgenomen in twee jaar tijd
je voor belangrijkere dingen bent ingehuurd, durfde ik
al z’n leden te bezoeken. Dat is niet gelukt, maar bij
toch niet. Toen de cementindustrie met de stickers
tachtig procent is hij geweest. Wat ‘m opvalt als hij de
‘I ♥ beton’ kwam heb ik het toch als voorstel ge-
bedrijven na vijf tot zes jaar weer bezoekt, is de toe-
bracht, maar er mocht niet over gediscussieerd wor-
genomen kwaliteit van werken. ‘De meeste bedrijven
den. Iemand probeerde nog rietsuiker en de volgende
herken ik niet terug. Het grijze element is allang het
dag kwam een ander met zoetjes. Nee jongens, geen
grijze element niet meer. Daar zijn allerlei functies aan
discussie; het is ja of nee. Nu liggen die zakjes overal
toegevoegd. Daarnaast zijn we meegegroeid in het
in Europa.’ Een interview over het imago van de sec-
conceptdenken, over de manier waarop je bouwt. Pre-
tor in relatie tot kwaliteit.
fab of traditioneel? Met of zonder afbouw? De bouw
Foto: De Hamer
NU ALLE AANDACHT.’
barst van de slimme oplossingen en onze bedrijven I LOVE BETON?
bezitten de kennis om daar aan bij te dragen. Tel daar
Aan het enthousiasme van Pielkenrood zal het niet liggen. Zijn bevlogenheid is ongekend, maar gevraagd naar de inspanningen van de sector op het gebied van kwaliteit, valt hij even stil. ‘Het gekke is, en het klinkt
(BE)TON PIELKENROOD
arrogant: we hebben het goed onder controle met
Ton Pielkenrood (1955) is sinds 1999 directeur van de BFBN. Hij voelt zich er
elkaar. In het rijtje veiligheid, kwaliteit, milieu en ge-
als een vis in het water, want ‘de lol van het werken bij een brancheorgani-
zondheid wordt het laatste wel een steeds groter item.
satie is dat je zo oneindig veel problemen kunt oplossen voor je leden. Het
Dan raken de anderen wat op de achtergrond, zonder
aardige daarbij is dat je kunt doen waar je goed in bent. Waar je wat minder
ze te verwaarlozen. Er gaat zo ontzettend veel goed in
in bent, kun je vaak laten liggen en er is niemand die -gezien de veelheid aan
de bouw. Bos en Lommer en Maastricht krijgen veel
problemen- daar over klaagt.’
te veel aandacht. Dat was gewoon geknoei. Machogedrag in de bouw: ik regel het wel even. Een goede
Pielkenrood is van oudsher actief in de weg- en waterbouw. Na HTS en
projectleider heeft alles voorbereid en onder controle.
TU Delft (‘constructief, vooral beton’) startte hij op de R&D-afdeling van
De projectleider die met een grote mond goed is in
Heerema Offshore. ‘Een mooi begin, maar ik ben te extravert om vooral met
problemen oplossen is helaas nog altijd de held.’
cijfertjes bezig te zijn.’ Bij Interbeton deed Pielkenrood ruime ervaring op in
Ook met de enorme percentages faalkosten hoef je
de internationale aannemerij. Hij was onder meer landendirecteur in Oman
bij Pielkenrood niet aan te komen. ‘Daar word ik erg
en werkte op projecten voor Shell op de Filippijnen en voor de EU in Guyana.
appelig van. Iedereen praat iedereen na. We hebben
Later kwam hij terecht op een stafafdeling van HBG die de Raad van Bestuur
ooit in het buitenland drie identieke elektriciteitscen-
adviseerde op het gebied van langetermijnstrategie en overnames. Zijn laat-
trales gebouwd. Na elkaar. Gek hè, dat er verschil
ste functie voor hij bij de BFBN solliciteerde, was die van directeur bij NPC in
was in tijd en kosten. Faalkosten of leercurve? De
Utrecht, een ingenieursbureau in wegverhardingen.
bouw moet altijd voor de laagste prijs leveren. Altijd 5
Het was de uitdaging de grote naamsbekendheid te vertalen naar de bouw en tegelijkertijd het verhaal erachter te vertellen. Er is lang nagedacht over wat we wilden en voor wie, maar met de beperkte middelen die er waren, is het merk goed geladen. Zo goed, dat sommige leden denken zonder te kunnen. Want als iedereen het heeft, hoe onderscheid je je dan nog? Gelukkig hebben we duidelijk kunnen maken dat, als Foto: De Hamer
er geen universeel systeem is, je bij iedere andere opdrachtgever aan andere eisen moet voldoen en dat telkens weer moet aantonen ook. Dan is het hek van de dam.’ ‘Een boodschap voor het
bij op de introductie van zelfverdichtend beton, laser-
Komen we tegen het eind van het gesprek toch nog
nieuwe kabinet? Geef de
projectie van mallen, robotisering, 3D-tekenen - wat
uit bij Kiwa. ‘Ja, het vreemde is dat we enerzijds
ondernemer de ruimte
een enorme stap vooruit is - en alle maatregelen die in
samen optrekken en anderzijds Kiwa ook nodig heb-
te ondernemen, te ver-
de fabrieken zijn genomen op het gebied van tilhulpen,
ben als handhaver. De partner die meedenkt en de
anderen, te innoveren.
kwartsstof en geluid, dan doen we het erg goed.’
stok achter de deur. Er zit enorm veel werk verborgen
Deregulering, maar dan
achter certificatie en - net als de vele andere inspan-
anders dan het schrap-
Waarom dan toch dat negatieve imago van de bouw?
ningen op het gebied van arbo, veiligheid en milieu - is
pen van zo’n stukje Arbo-
‘Het is een oude industrie, geen hightech sector. De
het de kunst dat voor het voetlicht te brengen, want
wet om ons vervolgens
aannemerij zal altijd z’n slechte naam houden. En ja,
onze opdrachtgevers beschouwen het als vanzelf-
pakken met arbocatalogi
beton is nu eenmaal niet sexy. Maar we doen er alles
sprekende randvoorwaarden. Neem het Bouwstof-
te laten maken.’
aan het beeld te veranderen. Imagocampagnes zijn
fenbesluit: ingewikkelde regelgeving waar de markt in
lastig. We gaan nu aan de slag met ‘Het is aangena-
feite geen boodschap aan heeft. BFBN moest ervoor
mer leven in beton’. Je ziet ook wel de omslag van
zorgen dat dit probleem voor de leden werd opgelost.
techniek naar marketing. In Zweden organiseren ze
Dan is het goed terug te vallen op een partner die in
bijeenkomsten met als motto ‘Concrete fever’ en in
staat is dat lastige proces, ondanks het grote aantal
Engeland is er een ’Little book of concrete’. Dat be-
verschillende betonproducten, integraal aan te pak-
gon met twintig voordelen van beton, nu zijn er meer
ken. Een voorbeeld van de kennis en kunde die Kiwa
dan honderd. In Nederland scoren we goed met ons
in huis heeft. Als sector profiteren wij daarvan.’
magazine B:ton. Stukje bij beetje zie je het kantelen, maar je kunt nu eenmaal niet alles tegelijk aanpakken. Toen ik hier acht jaar geleden begon, hoefde ik maar te bellen en medewerkers van leden werden beschikbaar gesteld voor besturen en werkgroepen. Enorm
6
loyaal. In de mindere jaren is er gesaneerd en heeft men de tijd gewoon niet meer. Een maatschappelijk probleem. En nu het aantrekt is iedereen nog drukker.’ GECERTIFICEERD BETON? Als voorbeeld van een geslaagde campagne noemt Pielkenrood de KOMO-promotiecampagne. ‘Een KOMO-zak is een goede zak. Dat weet iedereen.
Foto: Procomm
'WAAR IK ME OVER VERBAAS? OVER DE EINDELOZE CREATIVITEIT VAN DE MENS.’
KANSEN voor professionals
HKZ EN ISO
VOOR NETWERK FYSIOTHERAPEUTEN BAG Beheer, een netwerk van praktijken voor fysiotherapie in met name het noordoosten van het land, heeft op 10 januari twee certificaten gekregen: HKZ en ISO 9001. De certificatie, begeleid door Kiwa, Foto's: Kiwa
is uniek: het gaat om het eerste HKZ-certificaat Kiwa groeit hard en zoekt mensen die grondige ken-
voor fysiotherapie voor
nis hebben van bedrijven en processen en daarmee
een netwerk, inclusief
V.l.n.r. Harry Trip (directeur BAG Beheer),
op hoog niveau organisaties van dienst kunnen zijn.
ISO 9001 voor de arbo-
Chantal Klein Gunnewiek (coördinatrice HKZ van BAG)
Ambitieuze professionals, op zoek naar een baan met
dienstverlening.
en Hans Jansen (salesmanager Kiwa).
heden zijn groot en spelen zich af in een uitdagende,
BAG bestaat uit een
raars tot een eenduidige
praktijken: groot, klein,
internationale omgeving. Een mooie omgeving om
netwerk van een kleine
werkwijze te komen.
met veel technologische
door te groeien, zoals de 500 huidige medewerkers al
twintig praktijken die
weten. Kiwa biedt interessante loopbaanmogelijkhe-
zich bezighouden met
Het BAG-netwerk biedt
praktijken met meer
den. Momenteel heeft Kiwa onderstaande vacatures:
zowel het leveren van
fysiotherapeuten een
klassieke behandel-
fysiotherapeutische
soort franchiseformule
methoden.
• Projectleider Bouwmaterialen en Energieprestatie
dienstverlening als het
met de schaalvoordelen
• Projectleider bouwproducten met het accent op
adviseren en begelei-
van een keten, maar ook
Belangrijk gegeven: alle
den op het gebied van
veel ondernemingsvrij-
praktijken maken gebruik
• Projectleider constructieve betonelementen
arbeid en gezondheid.
heid. Dit komt onder
van hetzelfde kwaliteits-
• (Lead) auditor/projectleider (m/v)
Belangrijkste doel voor
meer tot uitdrukking in
en administratiesysteem.
• (Senior) ontwerpbeoordelaar/(lead)auditor (m/v)
certificering was met
de grote verscheiden-
BAG beschikt over een
• (Senior)inspecteur/(lead)auditor (m/v)
name richting verzeke-
heid aan deelnemende
groot aantal kwaliteits-
toekomstperspectieven. De ontwikkelingsmogelijk-
toepassingen in de GWW-sector
middelen, maar ook
• Projectleider/auditor bodembeschermende voor-
coördinatoren, waardoor
zieningen (m/v)
er binnen het systeem
• Projectleider kunststof leidingsystemen
veel aandacht en ruimte
• Projectleider kunststof folie
is voor eigen inbreng
• Bouwprofessionals/auditors voor
van de verschillende
de GWW en B&U sector
praktijken. BAG Beheer,
• Consultant veiligheid gasinstallaties (WO/HBO+)
het moederbedrijf, heeft
• Consultant Gas Appliances
de ambitie deze formule
• (Senior) consultant gasdistributiesystemen (m/v)
een landelijke dekking
• Programmeur/Consultant Gasnetberekeningen
te geven. Het kwaliteits-
(HBO)
systeem is daarbij een bruikbaar hulpmiddel.
Kijk onder de kop ‘Werken bij Kiwa’ op www.kiwa.nl.
Medewerkers van de (gecertificeerde) vestigingen.
7
KOMO INSTAL®:
Kiwa SYMPOSIUM:
BRL 6000 DEFINITIEF 26 APRIL Na een overgangsregeling begin 2006 is de BRL
Het Kiwa symposium ‘Assetmanagement Gas- en Waternetten’, dat op 26
6000, die de BRL 6001 vervangt, sinds 1 augustus
april plaatsvindt in het Congrescentrum Orpheus te Apeldoorn, verdiept zich
2006 definitief in gebruik. Kiwa heeft bestaande en
in het thema ‘Van goed databeheer naar betere beslissingen’. Netwerkbedrij-
nieuwe certificaathouders begeleid bij de implemen-
ven voor gas en water nemen elke dag beslissingen op basis van gedeeltelijk
tatie van de eisen, voortkomend uit de nieuwe BRL.
ontbrekende of vage gegevens. Beslissingen die belangrijk zijn voor leveringszekerheid, veiligheid en kosten. Goede beslissingen en beleidsontwik-
De nieuwe BRL 6000 sluit aan op de meest recente
keling staan of vallen met volledige en juiste data en een goede vertaalslag
eisen uit het Bouwbesluit. De BRL bevat, naast de
hiervan. Tijdens het Kiwa symposium, inclusief bedrijvenmarkt, informeren
delen uit BRL 6001, ook een groot aantal nieuwe
sprekers vanuit diverse achtergronden u over actuele en innovatieve onder-
delen die betrekking hebben op certificatie voor onder
werpen rondom databeheer en informatieverwerking van gas- en waternet-
meer tijdelijke drinkwaterinstallaties, ventilatie, lage
ten. De kosten van het symposium bedragen € 340 per persoon (ex BTW, incl.
temperatuur verwarming, onderhoud ketels, warm-
syllabus en lunch). Inschrijving en meer info: www.kiwa.nl.
tepompen, binnenriolering, zonneboilers en sfeerverwarming. Op 1 augustus waren alle BRL 6001-certificaathouders van Kiwa Certificatie en Keuringen en Kiwa Gastec Certification over naar een BRL 6000certificaat. Een aantal certificaathouders heeft bij de overgang gebruik gemaakt van de mogelijkheid zich te certificeren conform de VCA*, VCA** of ISO 9001-
Keurmerk cursussen
INBURGERING
richtlijnen. Door de ver doorgevoerde harmonisatie
Op 1 januari 2007 is de
en standaardisatie was een aanzienlijke besparing op
nieuwe Wet Inburgering
certificatiekosten mogelijk.
in werking getreden. Hiermee is voor alle inburgeraars die tijdens hun leerplichtige leeftijd niet minstens acht jaar in Nederland hebben
‘voorlopig keurmerk’ dat
hebben deze ondergaan
gewoond, een alge-
vanaf 1 januari 2008 kan
en voldoen aan de eisen
mene inburgeringsplicht
worden omgezet in een
van het Voorlopig Keur-
ontstaan. Aan de plicht
definitief. Het keurmerk
merk Inburgeren.
wordt voldaan wanneer
is drie jaar geldig met
het inburgeringsexamen
een jaarlijks terugkeren-
Via www.blikopwerk.nl
is gehaald. Om de kwa-
de audit als voorwaarde.
kunnen alle aanbieders
Foto: Visser & Smit Hanab
liteit van de aangeboden
8
van inburgeringscur-
inburgeringscursussen
EERSTE AUDITS
sussen zich voor het
te waarborgen, is het
In december 2006 heeft
keurmerk aanmelden. U
‘Keurmerk Inburgeren’
Kiwa, als één van de vier
kunt ook contact opne-
ingevoerd dat wordt be-
certificerende instanties,
men met Sabine Hesdal,
heerd door Stichting Blik
de eerste procesaudits
productcoördinatrice
op Werk. Het jaar 2007
uitgevoerd. ROC Nijme-
Keurmerk Inburgeren
De BRL 6000 bevat vele disciplines uit de installatie-
geldt als introductiefase.
gen, Kellebeek College
van Kiwa. Meer over het
techniek, waaronder het onderhoud van ketels.
Aanbieders die het keur-
(ROC West-Brabant)
keurmerk in de volgende
merk ambiëren, kunnen
en Stichting Helpdesk
uitgave van Kiwa Maga-
zich aanmelden voor een
Allochtonen Zaanstreek
zine.
Fotomontage: Connexxion/Procomm
MARKTLEIDER NAAR ‘XXTRA’ INTEGRAAL ZORGSYSTEEM
VOOR
CONNEXXION IS CERTIFICATIE GEEN KEUZE
CONNEXXION GAAT OP HOLDINGNIVEAU OVER OP EEN INTEGRAAL ZORGSYSTEEM. DIT BETEKENT DAT ALLE RUIM 13.000 MEDEWERKERS VAN ALLE DIVISIES NOG DIT JAAR MET ÉÉN KWALITEITS-, ARBO-, MILIEU- EN RISICOMANAGEMENTSYSTEEM GAAN WERKEN. VAN DE DIVISIES BEHAALDE CONNEXXION TAXI SERVICES (CTS) IN RESPECTIEVELIJK 2004, 2005 EN 2006 DE CERTIFICATEN ISO 14001 (MILIEUZORG), KEURMERK TAXIBEDRIJF EN OHSAS 18001. DIRECTEUR THEO VEGTER VAN CTS EN MANAGER PROCESBEHEER HARRY WIJERS VAN CONNEXXION HOLDING VERTELLEN WAAROM ‘CERTIFICATIE GEEN KEUZE IS’ VOOR DE LANDELIJKE VERVOERDER. Om de interne gevolgen van het invoeren van een ma-
2006 de meest recente is. De divisie heeft nu meer
nagementsysteem in beeld te brengen, gaat Vegter
dan 5.000 medewerkers. ‘We waren in 2001 met de
terug in de ontstaansgeschiedenis van CTS. Hij vertelt
verschillende taxibedrijven in drie gebieden actief,
dat Connexxion in 1991 is ontstaan uit meerdere be-
met in elke vestiging z’n eigen aanpak en identiteit.
drijven in het openbaar vervoer. Iedere onderneming
De invoering van een integraal managementsysteem
had zijn eigen taxibedrijf. In 2001 is uit deze taxibe-
is dan geen doel op zich: het afstemmen van de
drijven de divisie Connexxion Taxi Services ontstaan.
processen is ook een middel om aan de structuur- en
In de loop van de jaren hebben andere taxibedrijven
cultuurverandering te werken. Concrete gevolgen? Je
zich daar bij aangesloten, waarvan die van Garskamp
werkt efficiënter, planmatiger, met uniforme contrac-
Personenvervoer uit Amsterdam in de zomer van
ten voor leveranciers. Maar nog belangrijker: denken 9
CONNE Foto: Connexxion
'JA IS JA BIJ CONNEXXION: WE HOUDEN VAN AANPAKKEN IN COMBINATIE MET SYSTEMATISCH WERKEN.'
vanuit uniforme processen maakt de mensen bewust
wensen over laat. ‘Wij zijn marktleider en kunnen
van het feit dat ze onderdeel zijn van het grotere
en willen ons daar niet mee identificeren. Wij zijn
geheel en geeft de kans om gezamenlijk de verdere
altijd voorstander geweest van een eigen keurmerk.
optimalisatie vorm te geven.’
Toen de minister zich sterk maakte voor een branchekeurmerk, hebben we ons daaraan ook direct
KEURMERK TAXIBEDRIJF
gecommitteerd. Kwaliteit is voor Connexxion geen
Het keurmerk Taxibedrijf is door Kiwa in 2004 op
keuze. Het is een randvoorwaarde om ons werk te
sectorniveau gestalte gegeven. Begeleid door Kiwa
doen. Bovendien zijn we marktleider en willen we
was het voor CTS haalbaar in vijf maanden tijd aan de
ons onderscheiden.’ Wijers vult aan: ‘We hebben
eisen te voldoen. Vegter: ‘Ja is ja bij Connexxion: we
gekeken waar elke vestiging uniek in is, zoals de
houden van aanpakken in combinatie met een syste-
contracten met de opdrachtgevers. Het is de kunst
matische manier van werken.’ Wijers zet het keur-
die kenmerken te behouden en de manier van werken
merk in het perspectief van interne procesbeheersing.
toch te uniformeren. Op een gegeven moment kun je
‘CTS is ontstaan uit een veelheid van zelfstandige
dan als organisatie de externe toets aan. Dat dit in vijf
bedrijven. In 2001 hebben we een businessplan
maanden lukt, betekent dat de basis al goed was. Een
gemaakt voor de vorming van een divisie Taxi. Gericht
bevestiging, want als je op nul zou beginnen, lukt je
op het benutten van schaalvoordelen zijn de proces-
dat in een grote onderneming zo snel niet. Volgende
sen en werkwijzen geüniformeerd. Dat heeft geleid
stappen zijn dan ontwikkelingen zoals de standaardi-
tot versterking van de vestigingen onderling. Dat pro-
satie van de urenverantwoording en het centraliseren
ces is eind 2002 afgerond en ISO 14001 was in 2004
van P&O en Financiën.’
het eerste certificaat voor het managementsysteem van CTS. Toen het branchekeurmerk kwam, was het
HET RISICO VAN KLANTVRIENDELIJKHEID
mogelijk de eisen van het merk in een korte doorloop-
Naast de interne gevolgen van het invoeren van
tijd te koppelen aan ons bestaande management-
procesmanagement zijn er ook externe. Wat merkt de
systeem. De bestaande systematiek was de kapstok,
klant van het feit dat CTS over drie gerenommeerde
met draagvlak op directieniveau, en die is in feite
certificaten beschikt? ‘Het gekke is’, zegt Vegter, ‘dat
uitgebreid met kwaliteit, arbo en milieu.’
zowel bij het keurmerk als OHSAS de conclusie van Kiwa was dat je ook te ver kunt gaan in klantvriende-
Vegter windt er geen doekjes om door aan te geven
lijkheid. Het heeft z’n grenzen. Je hebt met kwetsbare
dat de taxibranche vooral in de grote steden een
groepen te maken, dus het vervoer gaat verder dan
slecht imago heeft en de kwaliteit nogal eens te
de voordeur. Maar als je iemand helpt met afrekenen
EXTERNE DESKUNDIGHEID DIE TOT NADENKEN ZET Connexxion verwacht een ruim jaar nodig te hebben voor de integratie van de zorgsystemen en dit proces eind 2007 af te ronden. Het certificerende instituut wordt volgens Wijers geselecteerd op z’n deskundigheid en gevoel bij de cultuur van Connexxion. Maar nog belangrijker vindt de manager procesbeheer, dat de externe deskundige een open gesprekspartner is. ‘De externe deskundige moet het gesprek op directieniveau aankunnen. Een discussie op het juiste niveau is belangrijker dan een opmerking over het bordje nooduitgang dat ergens ontbreekt. Kennis over procesmanagement inclusief het gevoel voor de branche. Wat dat betreft hebben we glimlachend gadegeslagen hoe een auditor die de sector eerst nauwelijks kent, je toch aan het denken zet, terwijl diezelfde persoon een jaar later zoveel van de sector weet, dat je ook branchespecifiek van hem kunt leren.’
10
EXXION Theo Vegter (links) en
Harry Wijers: ‘Je laat je
inspireren door de best
practice en die kruisbestuiving geeft enorm
Foto: Procomm
veel voldoening.’
en hij is de volgende dag € 10 kwijt, dan kan dat ook
omdat het integraal kwaliteitsmanagement de eisen
tegen je werken. Die discussie over welke risico’s ze
van individuele certificatieregelingen overstijgt en alle
kunnen lopen, gaan we aan met de medewerkers.
lijnen samen komen.’
Best moeilijk, want sommigen komen al jaren bij klanten over de vloer, maar te klantvriendelijk zijn is
In oktober 2006 is het integratieproces gestart. Wat
natuurlijk niet het vervelendste compliment om te
Wijers en Vegter opvalt, is hoeveel de divisies onder-
krijgen.’
ling van elkaar kunnen leren. ‘Je laat je inspireren door de best practice en die kruisbestuiving geeft
Wijers stelt dan ook dat een klant van een bedrijf er in
enorm veel voldoening. Openbaar vervoer werkt met
de regel vooral iets van merkt als systemen ontbre-
self-assessments om de volledige implementatie van
ken. ‘Pas als het mis gaat, weet je dat een systeem
processen te toetsen, de werkplaats TSN heeft een
bij een bedrijf ontbreekt of niet wordt nageleefd.
actief beleid op het gebied van operationele verbe-
Natuurlijk, de klant van Connexxion merkt dat een
tertrajecten, op andere plekken werken we weer met
chauffeur is opgeleid, instructies heeft, altijd over de
mystery guests. Al die kennis delen we met maar één
juiste middelen beschikt, staat waar Connexxion voor
doel: het gezamenlijke niveau op een nog hoger plan
staat. Maar dat is meer een gevoel, het hebben van
tillen.'
vertrouwen, dan dat ze dat concreet kunnen benoemen.’ KAM++ Wat voor CTS geldt, gaat ook op voor de andere ook op holdingniveau aan een integraal, gecertificeerd zorgsysteem, waarbij de individuele systemen van de divisies opgaan in een groter geheel. Wijers: ‘Aspecten als kwaliteit, arbo en milieu komen samen, maar de integratie gaat veel verder dan KAM, want bijvoorbeeld ook integraal risicomanagement en het voldoen aan de wet- en regelgeving in de breedste zin van het woord worden er in meegenomen. Het systeem wordt uniek in z’n opzet: KAM++. Uniek,
Foto: Connexxion
divisies van Connexxion. De onderneming werkt dan
‘HET IS DE KUNST DE INDIVIDUELE KENMERKEN TE BEHOUDEN EN HET PROCESMANAGEMENT TOCH TE UNIFORMEREN.’ 11
ACCREDITATIE
Innovaties rioolstelsel:
TV&V De thuiszorg, verpleeg- en verzorgingshuizen kenden tot halverwege 2006 individuele kwaliteitssystemen die nu in één schema zijn ondergebracht. Kiwa is ge-
ALS EERSTE GEACCREDITEERD
accrediteerd voor dit zogenaamde TV&V-schema en begeleidt organisaties de stap te maken naar HKZ.
Kiwa is als eerste certificatie-instelling geaccrediteerd naar aanleiding van de ingebruikname van drie nieuwe Beoordelingsrichtlijnen op het gebied van rioolstel-
HKZ Opstapcertificatie is sinds 1 juni 2006 moge-
sels. Het gaat om de BRL 2017: Kunststof putten voor rioolstelsels, BRL 52250:
lijk voor de onderdelen V&V, Alphahulpverlening,
Infiltratiesystemen en BRL 2020: PPE Seals.
voedingsvoorlichting en dieetadvisering, uitleen van verpleegartikelen en hulpmiddelen en voor bemid-
De ontwikkelingen op het gebied van rioolstelsels gaan
delingsbureaus. Voor de jeugdgezondheidzorg (0-19
snel. Nieuwe eisen, producten en toepassingen maken
jaar) is een afwijkend implementatieprogramma van
het tot een dynamisch deel van de GWW-sector. Zo
toepassing, terwijl voor de kraamzorg de Basiskwali-
is het gebruik van kunststof een innovatief alternatief
teitseisen Kraamzorg nog van toepassing zijn.
voor beton. BRL 2017 beschrijft de eisen die worden NORM VERANTWOORDE ZORG
bouw van kunststof putten, zoals de sterkte, stabiliteit,
De normen voor de opstapcertificatie voor TV&V
dichtheid en duurzaamheid, en de testen die daarbij
omvatten ook de Norm Verantwoorde Zorg (NVZ).
horen. Het betreft kunststof putten in het hoofdriool-
Die was er eerst voor intramurale zorg en is er nu ook
stelsel tot 4 meter diepte.
voor de thuiszorg. Voor de organisaties was 2006 een
Foto: Wavin
gesteld aan het materiaal, de onderdelen en de samen-
Een voorbeeld van een test is het belasten van een
overgangsjaar, waarin een aantal pilots is uitgevoerd. HKZ heeft de verbeteringen die uit de evaluatie hiervan
put met een gewicht van 10 ton. Inmiddels beschikken
zijn voortgekomen, opgenomen in het HKZ-schema.
twee bedrijven over een certificaat: Wavin met de Te-
Vanaf 2007 zullen de organisaties dan ook aan de
gra-put en Pipelife met de Renoflow-put. Twee andere
NVZ moeten voldoen. Om ervoor te zorgen dat er
Beoordelingsrichtlijnen in deze sector waarvoor Kiwa
samenhang tussen de verschillende normen blijft, zijn
recent is geaccrediteerd, zijn BRL 52250: Infiltratie-
de indicatoren vertaald naar normen in het HKZ-certifi-
systemen (schoon waterrioolstelsel, inmiddels 1 certi-
catieschema. Een aantal normen is toegevoegd. In de
ficaat uitgereikt) en BRL 2020: PPE Seals, (alternatief
De Tegra-inspectieput
normen voor HKZ-opstapcertificatie zijn deze specifiek
voor rubber afdichtingsringen, 3 certificaten)
van Wavin.
toegevoegde normen met groen gemarkeerd.
BRL 2834
12
Kiwa is geaccrediteerd
is geëxposeerd aan
systemen op basis van
voor BRL 2834: Katho-
atmosferische condities,
opgedrukte stroom. De
dische bescherming van
waaraan schade is ont-
BRL beslaat het proces
wapeningsstaal in beton.
staan of schade wordt
vanaf het moment dat de
verwacht als gevolg van
beslissing is genomen
Deze BRL is van toe-
wapeningsstaalcorrosie,
om een kathodische
passing op het ontwerp,
veroorzaakt door de aan-
beschermingsinstallatie
uitvoeren, controleren
wezigheid van chloride in
aan te leggen.
en het onderhouden van
het beton of carbonatatie
installaties voor katho-
van de betondekking.
dische bescherming
De BRL is zowel van
(KB) van wapeningsstaal
voordat de beslissing is
erger is aangetast dan
genomen om een KB-
in het onderzoek van de
De BRL gaat er vanuit
installatie aan te leggen.
betonconstructie staat,
dat de constructieve
Indien de aannemer tij-
dient hij dit direct aan
toepassing op syste-
veiligheid van de te
dens het aanleggen van
zijn opdrachtgever te
in betonconstructies.
men op basis van een
beschermen betoncon-
de installatie constateert
melden.
Het gaat om beton dat
opofferingsanode als op
structie is vastgesteld,
dat het wapeningsstaal
VWHH GEACCREDITEERD VOOR
BRL 2818 PREFAB BETONVLOEREN Kiwa is geaccrediteerd naar aanleiding van de komst van de Nationale Beoordelingsrichtlijn BRL 2818: Het functioneel herstellen van gepre-
De Raad voor Accreditatie heeft Kiwa geaccrediteerd voor Veilig Werken met
fabriceerde grondvloeren van gewapend beton.
Hijsgereedschappen en Hefwerktuigen (VWHH). Onder de VWHH-regeling vallen
Het kwaliteitssysteem houdt op hoofdlijnen
verschillende soorten persoonscertificaten, waaronder het certificaat Heftruck-
in dat de grondvloer gecontroleerd wordt op
chauffeur, waarvoor elk jaar duizenden personen worden opgeleid. Kiwa heeft in
actief en passief ondersteunen, het repareren en
nauwe samenwerking met Hefco een examen opgesteld door het College van
vervangen van wapening en actieve en passieve
Deskundigen is goedgekeurd en waarmee examenbureaus kunnen werken.
kathodische bescherming.
KWALITEIT EN BETROUWBAARHEID Tot op heden was er geen regeling die onder toezicht van een certificatie-instelling staat. ‘Een beetje vreemd als je bedenkt dat met name op het gebied van veiligheid ieder jaar weer wordt geconstateerd dat hierin nog veel valt te verbeteren’, zegt Foto: De Meteoor
Roeland van Oorschot, binnen Kiwa verantwoordelijk voor persoonscertificatie. ‘De nauwe samenwerking met Hefco, onder andere opleider in deze sector, heeft ertoe geleid dat er nu een regeling bestaat die staat voor kwaliteit en betrouwbaarheid. Het is toch een kroon op het werk dat we nu ook geaccrediteerd zijn. Voor vele bedrijven is het belangrijk dat hun werknemers zodanig worden opgeleid en getoetst dat de werkzaamheden in het bedrijf goed en veilig worden uitgevoerd. Het zou mooi zijn als zoveel mogelijk personen via deze regeling aan het certificaat komen. Wij zijn ervan overtuigd dat dit alleen maar ten goede komt van de veiligheid binnen de sector.’
GHOR Als er een ramp of groot
len. Kiwa heeft al jaren
ongeval gebeurt, moeten
ervaring met certificeren
de slachtoffers zo goed
van GHOR’s en heeft
en zo snel mogelijk ge-
vorig jaar besloten de ac-
holpen worden. GHOR
creditatie aan te vragen.
staat voor Geneeskun-
Zo heeft Kiwa onder
dige Hulpverlening bij
meer de hulpverlenings-
Ongevallen en Rampen,
diensten in Rotterdam-
oftewel het helpen van
Rijnmond gecertificeerd.
mensen die slachtoffer
Het GHOR-kwaliteitssy-
zijn geworden, of zouden
steem maakt deel uit van
kunnen worden, van een
het HKZ-schema.
(dreigend) groot ongeval of een ramp. Kiwa is per 21 december 2006 geaccrediteerd voor de branche GHOR, waar de hulpverleningsdiensten (ambulance, politie en brandweer) onder val13
Wouter Bosman: ‘Je kunt audits nog veel verder verdiepen’ OUD-KIWAAN WOUTER BOSMAN VERZORGDE DE KKT THEMAGROEP AUDITING. TEVENS IS HIJ SECRETARIS VAN DE KKT EN VOORZITTER VAN DE PROMOTIECOMMISSIE. ZIJN VISIE OVER AUDITING: ‘UITEINDELIJK GAAT HET OM TE VERNIEUWEN EN TE VERBETEREN. HET MOET CONCREET IETS OPLEVEREN.’
‘Na in 2005 een succesvolle KKT kringmiddag over
én. Je moet borgen én vernieuwen. Meten is daarbij
auditing te hebben georganiseerd, hebben Peter
weten. Kwaliteitskosten als faalkosten en preventie-
Blankestijn en ik het initiatief genomen voor een themagroep. Ons doel was vijf à zes keer bij elkaar te komen tegen een kleine vergoeding. Peter en ik hadden veel ideeën, maar we
kosten zijn vaak moeilijk inzichtelijk te maken. Auditing kan hieraan bijdragen. Je kunt echter pas goed auditen als je een goed managementsysteem hebt ingevoerd. Dat is niet noodzakelijkerwijs een systeem dat aan de ISO-norm voldoet. Het is belangrijk om een invulling te kiezen die bij de organisatie past. Je
wilden ons vooral laten
moet daarbij oog hebben voor de harde kwantitatieve
leiden door de groep
kant en de zachte kant van mensen met hun emoties,
zelf. Tijdens de eerste
plezier in hun werk en tevreden klanten. Auditing is
bijeenkomst hebben
een tool die pas effectief te gebruiken is als er een
we de onderwerpen bij
goede basisstructuur is. Pas dan kun je auditing ge-
de zestien deelnemers
structureerd inzetten.’
geïnventariseerd. In de daaropvolgende bijeenkomsten zijn die verder verdiept.’
TOEKOMST ‘In de toekomst verwacht ik dat we nog steeds met kwaliteitssystemen zullen werken. De focus zal dan nog sterker op efficiency liggen dan nu. We zullen
MEER DAN HANDHAVEN
meer toegroeien naar 'business excellence', gebruik-
‘Door de jaren heen zag ik een omslag van handha-
makend van tools als de in 2008 totaal vernieuwde
vingsgericht auditen naar audits gericht op verbe-
ISO 9004, de aanpak volgens Six Sigma en Lean
tering. Bij Defensie werd indertijd uitsluitend hand-
Manufacturing. Auditen blijft daarbij een tool om de
havingsgericht geaudit. Centrale vraag daarbij was:
cirkel rond te maken. Financiële audits en KAM-audits
houdt iedereen zich aan de afspraken en regels? Bij
zullen we verder moeten integreren. De KAM-mana-
Kiwa werd mij duidelijk dat het bij kwaliteit om meer
ger zal samen met de controller audits moeten gaan
gaat dan handhaven. Het is ook belangrijk een ver-
doen.’
betercyclus op gang te brengen. Uiteindelijk gaat het erom te vernieuwen en te verbeteren. Het moet con-
AUDITPOOL
creet iets opleveren. Dat is een kick. Is borging dan
‘Uit de themagroep kwam de suggestie om een
helemaal niet meer belangrijk? Jawel, maar het is én
auditpool te starten. Ik zie overigens maar beperkte
CURRICULUM VITAE Studie:
elektrotechniek
Vóór Kiwa: beroepsofficier bij de Koninklijke Luchtmacht, toezichthouder 1989:
Ook nog:
voor de regio. Bedrijven kunnen onderling auditoren uitwisselen. Iets dergelijks vraagt echter veel voorbereiding van auditoren. Ik verwacht daarom dat maar
kwaliteit bij Philips industrie, Hollandse Signaal en later Holec.
weinig organisaties hiervoor tijd kunnen vrijmaken.
beleidsmedewerker interne kwaliteitszorg bij Kiwa
Veel auditoren hebben al nauwelijks tijd voor hun
1990 - 2005: Senior Management Consultant bij 2005:
mogelijkheden voor het opzetten van zo’n auditpool
eigen auditprogramma. De rol van de KKT hierin kan
Kiwa Management Consultants
ondersteunend zijn door bijvoorbeeld het instellen
vervroegd pensioen, als zelfstandig organisatieadviseur nog
van een backoffice. Een alternatief kan zijn dat twee
steeds bezig met auditing.
bedrijven iets dergelijks onderling regelen. Meer ver-
actief in de Nationale Normcommissie van ISO en bestuurslid
wacht ik van een vervolgtraject van de themagroep
bij KKT.
die zich volgend seizoen kan gaan bezighouden met innovatief auditen.’
14
'Kiwa neus' test
GASKRASKAARTEN De energiebranche wil
en snuiven. Een collega
steeds minder met gas
dat gaslucht beter wordt
van ons is behept met
worden geconfronteerd.
herkend en is daarom
een gevoelige neus en
Zo’n twintig procent van
een landelijke gaslucht-
kan precies zeggen of de
de huishoudens kookt
campagne gestart. Alle
geur identiek is en sterk
elektrisch; gaskachels in
6,5 miljoen adressen
genoeg.’
de vertrekken en de gei-
met een gasaansluiting
ser in de keuken hebben
krijgen een folder thuis
CV-KETEL OP ZOLDER
plaatsgemaakt voor de
om gaslucht in en om
De landelijke campagne
cv-ketel op zolder. Het
huis en bedrijf beter te
is het vervolg op een
is echter wel van belang
leren herkennen. De
geslaagd initiatief van
dat mensen de gas-
folder geeft aan wat
Eneco NetBeheer. Het
lucht herkennen omdat
iemand moet doen als hij
blijkt namelijk dat de gas-
gasleidingen in huis en in
of zij echt gas ruikt. Ook
geur steeds minder vaak
de meterkast aanwezig
bevindt zich in de folder
wordt herkend. Het komt
zijn en door bijvoorbeeld
een krasvlak waarmee
bijvoorbeeld geregeld
beschadiging kunnen
de geur van gas vrijkomt.
merkt. Aardgas is van
of er voldoende odorant
voor dat de meteropne-
gaan lekken. Henk van
Kiwa Gastec Technology
nature namelijk reukloos.
aan het gas wordt toege-
mer bij de meteropname
Bruchem is naast zijn
voegd om het ruikbaar te
overduidelijk een gas-
werk bij Kiwa gedeta-
op de gasgeurkaarten
GEVOELIGE NEUS
maken. Voor deze cam-
lucht waarneemt, maar
cheerd bij EnergieNed.
overeenkomt met het
Henk van Bruchem van
pagne hebben we uit
de bewoners aangeven
Hij heeft het initiatief
odorant, de penetrante
Kiwa Gastec Techno-
stapels gedrukte folders
dat zij de geur niet met
genomen om er een
geur die uit veiligheids-
logy: ‘Wij controleren al
steekproeven genomen
aardgas in verband
landelijke campagne van
oogpunt aan het gas
sinds de invoering van
en die gecontroleerd. Dit
brengen. De oorzaak
te maken.
wordt toegevoegd zodat
het aardgas, nu al meer
gebeurde door gewoon
is onder andere dat
het snel wordt opge-
dan veertig jaar geleden,
mensenwerk: krassen
gebruikers van aardgas
controleerde of de geur
SUCCESVOLLE DEELNAME BOUWBEURS
OLIFANTENVERBLIJF GEKEURD
Kiwa heeft met succes deelgenomen aan de Internationale Bouwbeurs die
Kiwa Scandinavia heeft opdracht
van 5 t/m 10 februari plaatsvond in de Jaarbeurs te Utrecht. Het evenement
verkregen om de betonelementen
trok circa 103.00 bezoekers, een record. Kiwa signaleert een toename in het
die speciaal worden gepro-
aantal opdrachtgevers uit de bouwsector in 2006, niet alleen in Nederland.
duceerd voor het nieuwe
Parallel daarmee loopt de groei van de
Olifantenverblijf in de Ko-
organisatie. Op de Bouwbeurs
penhagen ZOO te keuren. De
presenteerde Kiwa ‘Certi-
elementen worden geproduceerd
ficatie op de Bouwplaats’;
bij het Duitse bedrijf Ed. Züblin
een nieuwe opzet waarmee
Fertigteilwerk Gladbeck en zullen
ook het proces van het goed
worden gekeurd op basis van de Deense betonnor-
verwerken van een product
men. Dit project wordt uitgevoerd in samenwer-
in het bouwwerk wordt geborgd.
king met de unit Bouwconstructies en Kiwa GmbH. 15
BRL 903 ERKEND INSTALLATEUR ZORGT VOOR VEILIGE TANKOPSLAG
gen. De technische mogelijkheden van de bedrijven die de tanks aansluiten, zijn de laatste jaren flink verbreed. Vroeger was de installateur iemand die pijpen last. Die tijd is echter voorbij: het veiligheidsbesef is enorm toegenomen. Dit betekent dat er op projecten, met name in de chemische industrie, meer toezicht zal komen. Bijkomend voordeel is dat de installaties goedkoper worden. Eenmaal goed ontworpen kan een installatie eenvoudiger worden geplaatst. Er is minder revisie en aanpassing nodig. MEER KENNIS VAN NORMEN Peter Baars, manager van de eenheid transport en energie van Kiwa: ‘De installateurs hadden vroeger een beperkte scope als het gaat om de wet. De branche, de overheid en Kiwa willen dat de installateurs meer kunnen, meer kennis hebben van de normen. Dat zijn voornamelijk drie richtlijnen: ‘pressure equipFoto: Romein Beton
ment directive’, de ‘atex 95 en 137’ en de machinerichtlijn. Dus als een installateur een certificaat heeft, dan betekent dit niet alleen dat hij voldoet aan de nationale regels, maar ook aan internationale regels.’ Wat houdt de nieuwe BRL 903 in? Peter Baars: ‘Het Op projecten, met name
IN DE TANKOPSLAGINDUSTRIE IS SINDS DECEM-
toepassingsgebied van deze BRL betreft het afgeven
in de chemische indu-
BER VORIG JAAR DE NATIONALE BEOORDELINGS-
van een productcertificaat door Kiwa voor de instal-
strie, zal meer toezicht
RICHTLIJN 903 VAN KRACHT DIE EEN AANTAL
latie van opslagtankinstallaties voor alle vloeistoffen.
komen.
OUDERE RICHTLIJNEN VERVANGT. IN DE BRL IS
Onder die vloeistoffen vallen ook de zogenoemde k0-,
OMSCHREVEN WAAR DE AANSLUITINGEN VAN
k1-, k2-, k3- en k4-producten en -chemicaliën in de
EEN TANKOPSLAG AAN MOETEN VOLDOEN.
breedste zin des woords. Die k’s staan voor zéér tot
VOLDOET EEN INSTALLATEUR AAN DE EISEN,
licht ontvlambare vloeistoffen. Daarnaast vallen onder
DAN IS DE OPSLAG VEILIG. DE NIEUWE REGEL-
die k’s chemicaliën, althans bijtende, corrosieve,
GEVING BETEKENT VOOR KIWA WELISWAAR EEN
schadelijke, irriterende en giftige stoffen. Die stoffen
ZWAARDERE TAAK, MAAR DE TRANSPARANTIE
kunnen geclassificeerd zijn vanuit de Wet gevaarlijke
DIE DE BRL MET ZICH MEEBRENGT, HEEFT VOOR
stoffen en de Wet vervoergevaarlijke stoffen.’ De
DE TANKOPSLAGINDUSTRIE ALS VOORDEEL DAT
verwachting is dat Kiwa meer certificaten zal afgeven.
ER MINDER VERSCHILLENDE CONTROLERENDE
Peter Baars: ‘Ik verwacht dat er een groei zal zijn in
INSTANTIES OVER DE VLOER KOMEN EN ZE SNEL-
certificaten, met name voor industriële toepassin-
LER AAN ALLE RICHTLIJNEN VOLDOEN.
gen en chemicaliënopslag. In principe ligt daar een grotere specifieke klantvraag. De industrie heeft vaak
16
Kiwa certificeert en controleert dienstverleners die
aparte applicaties en maatwerkeisen. Op basis van
aan energieopslag doen, zoals tank storage. Het gaat
de nieuwe BRL kan daar beter invulling aan worden
met name om energieopslag in allerlei vormen zoals
gegeven. Vroeger was dat minder mogelijk, omdat de
gastanks, ondergrondse tanks en ook transportleidin-
regels meer rigide waren.’
mestsilo’s CERTIFICERING VOORKOMT KLAPPEN
IN 2006 ZIJN MINIMAAL VIER MESTSILO’S ONTPLOFT. OORZAAK: ONDERMAATSE INSPECTIES, BEUNHAZERIJ, ZUINIGHEID EN ONDUIDELIJKE REGELGEVING. OM NIEUWE PROBLEMEN TE VOORKOMEN, HEEFT KIWA HET INITIATIEF GENOMEN VOOR DE ONTWIKKELING VAN TWEE NIEUWE Foto: ANP
BRL’S AAN DE HAND WAARVAN MESTBASSINS EN AFDEKKINGEN WORDEN GEÏNSPECTEERD. Duizenden Nederlandse mestbassins (veelal van beton, staal, hout of folie) kampen met achterstallig
rentieperiode geldt; de vooraf vastgestelde minimale
Jaarlijks ontploffen
onderhoud. Omdat de overheid marktwerking bepleit,
levensduur van een opslag of afdekking. Er zijn twee
gemiddeld vier mest-
ging Kiwa aan de slag met een eigen inspectiere-
referentieperiodes: voor silo’s van harde materialen
silo’s, zoals hier in het
geling. ‘Er zijn te veel gelegenheidsaanbieders en
(zoals beton) is dat twintig jaar; voor silo’s van zacht
Groningse Musselkanaal.
bedrijven die telefonische keuringen aanbieden.
materiaal (zoals folie) tien jaar. Voordat een periode
Beunhazerij dus. Soms moet een silo inwendig
is verstreken, moet een boer zijn silo laten inspecte-
worden geïnspecteerd’, zegt Joop Zijlstra in Cobouw.
ren, zodat een nieuwe referentieperiode kan worden
Zijlstra is voorzitter van het College van Deskundigen
vastgesteld. De boer is hier zelf verantwoordelijk voor,
Agrotechniek bij Kiwa: ‘Boeren kiezen vaker voor een
terwijl de gemeente er op moet toezien dat de inspec-
lage prijs dan voor goede kwaliteit, terwijl de ge-
tie wordt uitgevoerd door een bedrijf met voldoende
meente als toezichthouder te weinig kennis heeft om
kennis en vaardigheden.
inspecties of nieuwbouwaanvragen te controleren.’ Hierin voorzien de nieuwe BRL 2342 en 2344. HoeBOER ZELF VERANTWOORDELIJK
wel de richtlijnen geen wettelijke verplichting met zich
Alle bouwwerken, ook mestsilo’s, dienen te vol-
meebrengen, is toch een mijlpaal bereikt. Zijlstra in
doen aan de minimale eisen van het Bouwbesluit.
Cobouw: ‘We starten een campagne voor de VNG.
Daarnaast zijn er voor mestopslagen extra regels,
Plaatselijke overheden moeten
zoals de Richtlijn mestbassins 1992. Hierin staat
nauwlettender toetsen. Gemeenten
onder andere dat voor alle soorten opslag een refe-
kunnen boeren opleggen dat ze alleen gecertificeerde systemen gebruiken. Mestbassins worden meestal gebouwd door gespecialiseerde bouwers.
BRONNEN
Toch neemt een aantal van hen
'Mestopslag staat
niet de moeite aan de richtlijnen
vaak op klappen',
te voldoen, terwijl de kosten van
Martijn ter Horst,
enkele duizenden euro’s per jaar om als gecer-
Boerderij november
tificeerd bedrijf door het leven te mogen gaan,
2006
niet opwegen tegen de baten.’ De Federatie van
‘Certificering voor-
Onderlinge Verzekeringmaatschappijen juicht
komt klappen van
volgens Zijlstra de regelingen toe. ‘Zij kunnen
mestsilo’s’, Thomas
daar in hun polisvoorwaarden naar verwijzen.
van Belzen, Cobouw
Boeren komen na een calamiteit niet zonder meer
2 november 2006
weg met een verkeerde keuring.’ 17
VEILIGHEID OP DE WERKVLOER:
VCA of OHSAS? AAN HET BEZIT VAN EEN VCA-CERTIFICAAT WORDT VEEL WAARDE GEHECHT. MET 10.000 ORGANISATIES EN EEN MILJOEN
PERSONEN DIE VOOR ÉÉN VAN DE VCA-SCHEMA’S GECERTIFICEERD ZIJN, BEHOORT HET TOT DE SUCCESVOLSTE SCHEMA’S IN NEDERLAND. HOEWEL VCA NIET WETTELIJK VERPLICHT IS, WORDT OP TERMIJN EEN GECERTIFICEERDE HOOFDAANNEMER BIJVOORBEELD WEL VERPLICHT ALLEEN MET DITO ONDERAANNEMERS TE WERKEN. HET IS DUS VAN BELANG OM VCA TE HALEN ÉN TE BEHOUDEN. MAAR WAT ZIJN DE ALTERNATIEVEN? Audry van der Sanden, seniorcertificatiedeskundige
geïmplementeerd bij grotere bedrijven in de industrie,
bij Kiwa: ‘In VCA (Veiligheid, gezondheid en milieu
en ook steeds meer in bouwgerelateerde bedrijven
Checklist Aannemers) staan de minimale veiligheids-
die VCA ‘ontgroeid’ zijn of – naast VCA – het veilig
eisen op twee niveaus, VCA* en VCA**, omschreven.
handelen en denken ook op een andere manier willen
Simpel en concreet per puntje aanvinken of iets wel
integreren in het bedrijfsbeleid. OHSAS is, in tegen-
of niet van toepassing is. Deze methodiek is het grote
stelling tot VCA, een internationale norm en daardoor
voordeel van VCA: een makkelijke, duidelijke lijst, een-
makkelijker te integreren met ISO 14001 (milieu) en
voudig te hanteren voor kleinere bedrijven.’ De kracht
ISO 9001 (productieproces). Maar uiteindelijk is het
van de keuze voor een eenvoudige checklist is ook
aan het bedrijf zelf om te beslissen welk systeem het
meteen een zwakte, legt Van der Sanden uit: ‘Wan-
beste past binnen zijn bedrijfsvoering.’
neer de lat voor de checklist te hoog gelegd wordt, loop je de kans dat het schema een fraudegevoelig keurslijf wordt. Dat is niet de bedoeling. Het veilig denken en handelen staat centraal. Bedrijven die het veilig denken en handelen procesmatig continu willen verbeteren, kunnen ook voor het internationaal geaccepteerde veiligheidssysteem OHSAS 18001 kiezen. Beide borgingsinstrumenten zijn niet zozeer een alternatief, maar vullen elkaar uitstekend aan.’ VEILIGHEIDSBELEID OHSAS (Occupational Health and Safety Assessment Series) is een goed alternatief. OHSAS 18001 is geen checklist, maar een arbo-managementsysteem: niet alleen gericht op het uitvoerende vlak, maar ook op verandering van de gehele organisatie en vooral ook op beleidsniveau. Van der Sanden: ‘Let wel, OHSAS betekent zeker niet minder werk dan VCA* of VCA**. De hoeveelheid werk die je moet verzetten is minimaal gelijk aan het behalen van het niveau VCA**. Bezit van VCA** is een goede uitgangspositie, maar betekent nog niet dat je automatisch kunt overschakelen naar OHSAS 18001. Daarbovenop moet je ook nog systematisch gaan denken.’ Van der Sanden verwacht dat de bekendheid van OHSAS in de toekomst zal toenemen: ‘VCA wordt
18
zeker niet overbodig door de groei van OHSAS. Het
Audry van der Sanden, seniorcertificatiedeskundige
blijft een zeer handzame checklist voor vooral kleine
bij Kiwa: ‘Bezit van VCA** is een goede uitgangspo-
en middelgrote bedrijven, die zich ook verder zal ont-
sitie, maar betekent nog niet dat je automatisch kunt
wikkelen. Op dit moment wordt OHSAS steeds meer
overschakelen naar OHSAS 18001.’
VCA** CERTIFICAAT VOOR
RADBOUD ZIEKENHUIS
Kort NIEUWS
ACTIE SIGMA TOTAAL Voor slechts € 75 krijgen Kiwa lezers het eerste jaar een abonnement op de Sigma Kennisdatabank én het
De zorgsector is ook op
BedrijfsHuisvesting van
certificatieregelingen
vaktijdschrift Sigma op de mat. Meer info:
het vlak van kwaliteits-
het UMC St. Radboud
waarmee we de speer-
www.kluwermanagement.nl/sigmatotaal.
management nieuwe
het VCA** certificaat uit
punten kwaliteit en vei-
paden aan het verken-
voor de afdeling service
ligheid kunnen borgen.’
IIP GOED HULPMIDDEL BOUW
nen. Kwaliteitsmanagers
en onderhoud.
Daar blijft het overigens
In 2006 deden Jan Vrins van Bilancia en Ed Auée van
niet bij; de volgende
Auee Advies onderzoek naar de mogelijkheden die de
in deze sector maken sinds jaar en dag gebruik
Manager René van
stap, het behalen van
Investors in People standaard (IiP) kan bieden binnen
van de beproefde NIAZ
Wegen van de afde-
het internationale ISO
de bouwbranche. Conclusie: IiP kan een bijdrage
systematiek. Het Ne-
ling Service en Onder-
certificaat staat al op de
leveren aan een verdere professionalisering. ‘In de
derlands Instituut voor
houd. ‘Veiligheid is een
agenda.
branche draait het om mensen die verantwoordelijk
Accreditatie van Zieken-
speerpunt in meerdere
Voorafgaand aan het toe-
zijn voor uitvoering. Daarom is gerichte ontwikkeling
huizen toetst of zorgin-
opzichten,’ licht van Baal
latingsonderzoek is de
van mensen tevens de weg waarlangs ondernemingen
stellingen hun organisa-
toe. ‘Bij een ziekenhuis
afdeling begeleid door
en de branche zich kunnen ontwikkelen.' Meer over IiP
tie zo hebben ingericht,
draait alles om zorg
adviseur Jan Albracht
en het onderzoek op www.kiwa.nl en www.bilancia.nl.
dat ze kunnen bewijzen
en veiligheid en het
van Axsys Netherlands
dat er adequaat en veilig
zichtbaar maken hiervan
bv. ‘Mij viel de soepel-
MULTI-UTILITY LAB GEOPEND
gewerkt wordt. De afde-
en dat reikt verder dan
heid op waarmee de
Kiwa Gastec Certification heeft een multi-utility
ling Service & Onder-
patiëntenzorg. Daarom
VCA** systematiek is
laboratorium in Apeldoorn geopend, dat de mogelijk-
houd van het Nijmeegse
kiezen we naast de NIAZ
opgetuigd en geïm-
heid biedt om verschillende duurzame technologieën
UMC St. Radboud
systematiek voor be-
plementeerd. Binnen
te testen. Deze testen kunnen separaat, naast elkaar,
ziekenhuis vierde eind
drijfsmatig georiënteerde
vijf maanden was alles
op grotere schaal en voor langere periodes uitgevoerd
januari een feestje met
afdelingen als de onze
rond.’
worden. Het laboratorium is ook geschikt voor uitbrei-
een verrassende nieuw-
voor beproefde
ding naar testen van andere duurzame technologieën,
komer in deze sector.
zoals warmtepompen, zonneboilers en zonnecellen,
Hans Jansen reikte aan
waarmee veldtesten worden gesimuleerd.
Felix van Baal, directeur
ZORG OVER BETON Het College van Deskundigen is bij twee producten bezorgd over de resultaten van de in 2005 uitgevoerde controlebezoeken in het kader van de certificatieregelingen voor ‘Constructief Beton’. Het aantal tekortkomingen bij ‘Bouwelementen van beton’ bevond zich in 2005 nog steeds op een (te) hoog niveau. Bij ‘Systeemvloeren’ is het aantal tekortkomingen in 2005 fors gestegen ten opzichte van 2004. Oorzaken: de aspecten vorm en afmetingen, ingestorte artikelen/voorzieningen en uiterlijk/beschadiging waren onvoldoende. De Jaarrapportage 2005 ‘Constructief Beton’ is te bestellen bij het secretariaat van de Unit Bouwconstructies: 070 41 44 563 of
[email protected]. 19
Congres: KWALITEIT EN INNOVATIE CENTRAAL Het vaktijdschrift Sigma organiseert op donderdag
COLOFON
12 april in ‘t Spant te Bussum het elfde Nationaal Kwaliteitscongres. Het congres is bestemd voor kwa-
Kiwa Magazine is een uitgave van Kiwa N.V.
liteitsfunctionarissen en heeft als thema 'kwaliteit en innovatie'. Relaties van Kiwa krijgen een korting van
Kiwa verbetert kwaliteit met kennis van zaken.
maar liefst € 120.
Kiwa is een snelgroeiende internationale kennisorganisatie op het gebied van certificatie, (gas)Technologie,
Kwaliteitsmanagement en innovatie lijken haaks op
Training en consultancy. Wij zijn met ruim 500 mede-
elkaar te staan. Kwaliteit gaat over structurele ver-
werkers vanuit vestigingen in Europa, Turkije en China
beteringen, innovatie over doorbraakverbeteringen.
in meer dan 40 landen wereldwijd actief. Kiwa is
Toch heeft een organisatie beide nodig om te kunnen
marktleider in de water-, gas- en bouwsector, de indu-
overleven. Voor de kwaliteitsfunctionaris liggen hier
strie, zakelijke dienstverlening en zorg en veiligheid.
enorme kansen. Met name als het om processen gaat, is de kwaliteitsfunctionaris de aangewezen persoon om het innovatieve vermogen van organisaties te vergro-
Redactie
ten. Maar ook als het gaat om het vertalen van signalen uit de markt naar innova-
Kiwa PR i.s.m. Procomm
tieve productideeën, is de kwaliteitsfunctionaris de juiste man of vrouw. Redactie-adres ONDERWERPEN
Postbus 70
Onder de titel ‘Innovatie & Kwaliteit: bewijs
2280 EA Rijswijk
het maar!’ verzorgt Paul Hesselink een work-
Tel: +31 (0)70 414 46 01
shop. Duurzaam succes van ondernemende
Fax: + 31 (0)70 414 44 25
organisaties is af te meten aan de mate waar-
[email protected]
in de markt haar innovaties gebruikt. Wordt
www.kiwa.nl
de kwaliteit van een innovatie niet her- en erkend, dan blijft het bij een losse uitvinding.
Ontwerp, tekstbijdragen en opmaak
Paul prikkelt deelnemers tot inzicht:
Procomm, Rotterdam
• hoe de kwaliteit van innovaties zichtbaar kan worden gemaakt • innovatieve ontwikkelingen in kwaliteits-
Foto’s Kiwa N.V. PR, Procomm
management • of ISO certificatie (ISO 9001) binnen een kwaliteitsmanagementsysteem innovaties
Druk Grafisch Bedrijf Tuijtel B.V., Hardinxveld Giessendam
kan helpen aanjagen. Zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van
INSCHRIJVEN MET KORTING Net als voorgaande jaren is er voor relaties van Kiwa een flinke korting op de deelnamekosten aan het congres. Het normale tarief is € 495 ex. BTW. Als Kiwa-relatie betaalt u maar € 375. Schrijft u zich daarom in via www.kiwa.nl, waar u ook meer informatie vindt over het Nationaal Kwaliteitscongres.
Kiwa N.V. is het niet toegestaan om artikelen geheel of gedeeltelijk over te nemen of op enige andere wijze openbaar te maken.
