MADE IN AFRICA ************ Op zoek naar een Afrikaanse mondialisering

1

MADE IN AFRICA Hij ziet een beetje scheel, het masker op de affiche welteverstaan. Ik kan me inbeelden dat als je dit masker op een of andere (Afrikaanse) markt tegenkomt, je zin hebt om het te kopen. Gewoon omdat het sympathiek oogt. Afrikaanse maskers zijn immers, net als Afrikaanse slaginstrumenten, gekend in heel de wereld. Het zijn vaak exotische hebbedingen die hun weg in de globalisatie gevonden hebben. Maar zijn het enkel materiële zaken die hun weg vinden in de globalisatie? In dit dossier gaat Missio dieper in op de link tussen globalisatie en vrede, vooral in de regio van de Grote Meren. De aanleiding hiervoor is de Afrikadag die jaarlijks ondersteund wordt door Missio. Eerlijke solidariteit Een tijd geleden werd een overeenkomst getekend door de bisschoppenconferentie van Congo en de Belgische bisschoppenconferentie. Deze overeenkomst, waarvan Missio de praktische zaken regelt, maakt een structurele financiële solidariteit tussen beide conferenties mogelijk. Concreet betekent dit dat tijdens de Afrikadag, op 5 en 6 januari 2008, Belgische kerken een omhaling doen ten voordele van de kerkgemeenschappen in Congo, Rwanda en Burundi. Kortom, voor de regio van de Grote Meren. Missio heeft elk jaar aandacht voor de vredesproblematiek in deze regio. Dit is dan ook meteen de rode draad in elke Afrikadag-campagne. Maar met een slogan zoals ‘Made in Africa’ hebben we tegelijk oog voor de globalisatie die ook in dit continent zijn weg baant. We willen het accent leggen op de originaliteit en creativiteit van Afrika. Niet alleen wat betreft het materiële, maar vooral wat de ideeën betreft. Daarom ook een Afrikaans masker op de affiche van Afrikadag. Maskers zijn gewild door elke toerist. Het wordt dan ook meer en meer een product dat overal gemakkelijk te verkrijgen is in deze mondiale wereld. Maar Afrikaanse maskers hebben een veel diepere betekenis. Ze zijn belangrijke aspecten in het dagelijks leven. En ze hebben een zeer spiritueel facet. De teksten in dit dossier geven wat meer uitleg over de Afrikadag, over globalisatie in het gebied van de Grote Meren en over Afrika in het algemeen. ************

Op zoek naar een Afrikaanse mondialisering Thierry Landu, professor aan de Universiteit van Kinshasa, vertelt ons welke rol Afrika kan spelen in een mondiale wereld. Mondialisering, een exportproduct? ‘Mondialisering is een intellectuele zaak. Je kan je gemakkelijk afvragen wat ‘Made in Africa’ wil zeggen. Wat kan zo’n slogan betekenen? China en globalisatie, zoals in de Missiocampagne wordt aangehaald, is gemakkelijker te begrijpen voor het grote publiek. China is op vele vlakken aanwezig: economisch, militair, monetair, cultureel. Bijna alles wat we kennen

Kilalo-dossier Afrikadag

2 is gemaakt in China. Bij ‘Made in Africa’ zal men in de eerste plaats aan culturele zaken denken, zoals kunst, muziek, beeldhouwwerken. Muziek is bijvoorbeeld ontstaan in Afrika, maar de productie ervan zoals de cd, de verdeling en de commercialisering op wereldvlak is niet eigen aan Afrika. Wat is de plaats van Afrika op mondiaal vlak?’, vraagt Landu zich af. ‘De mineralen, de rijkdommen van Afrikaanse bodem worden gretig geplukt, maar de handel en de verwerking ervan gebeuren elders. Afrika heeft geen enkele controle over haar rijkdommen op mondiaal vlak. Het continent wordt uitgebuit door anonieme multinationals. De handelaars hebben geen gezicht meer. Het zijn niet zomaar landen die handel drijven in Afrika, maar eerder bedrijven. Een groep mensen die onzichtbaar blijft.’ De mondialisering gezien door Afrikaanse ogen biedt ons een heel andere kijk op de effecten ervan. We ontdekken telkens opnieuw positieve resultaten van die (economische) mondialisering zoals bijvoorbeeld het internet en de gsm, zodat het haast ondenkbaar wordt dat deze effecten niet overal ter wereld met open armen worden onthaald. Maar wil Afrika deze mondialisering? ‘Afrika wil een mondialisering waarbij er respect is voor elkaar, een mondialisering die wordt waargenomen zoals een tuin met vele verschillende bloemen, een veelheid aan kleuren en geuren. Een mondialisering die man en vrouw in het centrum plaatst. Een mondialisering van ontmoeting, wereldbroederschap en solidariteit, waar er echte partners zijn,’ aldus Landu. Vloek en zegen Brengt een westerse mondialisering dan enkel uitbuiting en vernieling? Thierry Landu wil de positieve aspecten van de mondialisering zeker niet onderschatten: ‘Vaak wordt er gepraat over de materiële voordelen van de mondialisering zoals bijvoorbeeld het internet. Maar wat stelt een wereldwijde verbinding voor in een Afrikaans dorp? Het is geen evidentie om er een aansluiting te verzekeren. Het internet en de media bieden echter wel een toegangspoort tot de wereld. Dit is volgens mij een belangrijk aspect. De media geven een beeld van wat er aan de hand is in Afrika. Men kan niet ongestraft mensenrechten schenden. Deze beelden zijn een aanleiding om internationale druk uit te oefenen. Maar ook omgekeerd. Dit open venster geeft een beeld aan Afrikanen hoe het eraan toe gaat in de rest van de wereld. De beelden van de protesten en betogingen in Myanmar, het vroegere Birma, (oktober 2007) bijvoorbeeld geven kracht aan de Afrikanen: als de bevolking van Birma kan ijveren voor betere rechten, dan kunnen wij dat ook. Deze openheid maakt dat de Afrikaanse bevolking zich niet meer alleen voelt. We zijn allen menselijk en geweld bestaat ook in andere landen.’ De media bieden niet enkel aan Afrikanen een kijk op de wereld. Die wereld kan ook een getuige zijn tijdens vredesprocessen in Afrika. Volgens Landu hebben de media een belangrijke macht: ‘Via de deur naar de wereld, gecreëerd door de media, worden ook de politici ter verantwoording geroepen. Ze beseffen dat hun daden overal ter wereld te zien zijn. Een dictatuur is afhankelijk van het stilzwijgen en de onwetendheid van de slachtoffers. Maar via de mondialisering kunnen de media hun informatie over de hele wereld verspreiden. Zo was er bijvoorbeeld de vreedzame mars van christenen op het einde van het regime van Mobutu, in 1992 te Kinshasa. Deze mars is overal ter wereld uitgezonden. Iedereen wist dat er mensen op grond van hun geloof vermoord waren. De uitzending heeft aangezet tot


3 verontwaardiging en solidariteit bij kerken wereldwijd. De media nemen steeds meer de plaats in van een vierde macht tijdens democratiseringsprocessen in Afrika.’ Samen werken Kan in een gebied zoals de Grote Meren de kerk een belangrijke rol op zich nemen in het bereiken van een mondialisering zoals Afrika het wil? Een mondialisering waar we als broers en zussen samen leven? De visie van Thierry Landu bevat een duidelijke opdracht: ‘De kerk is bezorgd om regionale zaken zoals de vrede. Ze is getuige van de situaties in Afrika en neemt een sensibiliserende taak op zich. Ze is de voorhoede van de strijd opdat vrede terugkeert in Afrika. Ze hekelt iedereen die profiteert van de kwetsbaarheid van de regio. Maar deze strijd is niet gemakkelijk. De kerk speelt echter een belangrijke rol. Ze kan andere kerken tot solidariteit oproepen. De bisschoppen in Brazzaville bijvoorbeeld hebben hun verantwoordelijkheden opgenomen door het opstellen van een rapport over het petroleumgebruik in die regio. Dit dossier heeft de ogen van andere kerken geopend. Er zijn niet enkel etnische oorlogen, maar ook oorlogen om rijkdommen. De bisschoppen kunnen deze kwesties naar buiten brengen. De kerk in de regio van de Grote Meren heeft de opdracht om de kerken in het noorden te sensibiliseren zodat ze samen kunnen handelen om vrede te realiseren.’ ************

Afrikaanse film Je hoeft niet ver te zoeken om een goede Afrikaanse film te zien. Elk jaar worden tientallen films voorgesteld op het Afrika filmfestival. Ook Hollywood waagt zich soms aan het thema Afrika. We stellen je hier enkele interessante en spannende films voor. Nestel je in de zetel en geniet… The constant gardner The constant gardener is een liefdesverhaal en tegelijkertijd een ontluisterend kijkje in de praktijken van westerse farmaceutische bedrijven in Afrikaanse ontwikkelingslanden. Het gezapige leven in Nairobi van diplomaat-tuinliefhebber Justin Quayle komt op scherp te staan door zijn impulsieve huwelijk met de idealistische Tessa. Na haar plotselinge dood leert hij haar beter kennen -en meer van haar te houden- door haar onderzoek naar corruptie voort te zetten. Achtervolgd door wroeging, spijt en aangezet door de geruchten rond het overspel van zijn vrouw verrast Justin zichzelf door zich in een gevaarlijk avontuur te storten. Hij is vastbesloten de naam van zijn vrouw te zuiveren van alle blaam en haar werk af te maken. Justin maakt zich razendsnel alle kennis eigen van de farmaceutische industrie. Tessa was bezig een reeks smerige praktijken aan het daglicht te brengen en Justin jaagt over twee continenten op zoek naar de waarheid. En hoe verder hij komt, hoe verder zijn ogen worden geopend voor een omvangrijk en dodelijk complot dat al heel wat onschuldigen van het leven heeft beroofd en nu ook zijn eigen leven in gevaar brengt. In deze verfilming van het gelijknamige boek van John le Carré zoomt de Braziliaanse regisseur Fernando Meirelles (Cidade de Deus) veelvuldig in op de sloppenwijken van Nairobi zonder in gemakzuchtige verontwaardiging te vervallen.


4 Son of man Nooit eerder werd Jezus gespeeld door een zwarte acteur. In Son of Man, de tweede speelfilm van theatermaker Mark Dornford-May (U-Carmen eKhayelitsha), gebeurt dat wel. Dat is in de geschiedenis van de cinema heel bijzonder maar in deze film zelf eigenlijk heel gewoon. Het Bijbelverhaal is namelijk overgebracht naar de 21ste eeuw en gesitueerd in de ZuidAfrikaanse townships. Son of Man maakt van de vier evangelies uit het Nieuw Testament één realistisch verhaal over verderf en verlossing in het hedendaags ZuidAfrika. Nergens komt de actualisering ongeloofwaardig over en toch heb je het idee dat de film in Bijbelse tijden is gedraaid. Het evangelie gesitueerd in een township maakt het leven en vooral het lijden van Jezus, zijn familie en vrienden volkomen geloofwaardig. Zelfs de zang- en dansscènes doen niets af aan het realisme, omdat ze plaatsvinden op momenten waarop men in Zuid-Afrika ook zou zingen of dansen. Lijden, sterven én opstanding worden zo verbeeld dat zij geen geloofskwesties meer zijn, maar ervaringsfeiten en een doorleefde werkelijkheid. De manier waarop Dornford-May met de acteurs van het theatergezelschap Dimpho Di Kopane het evangelie naadloos laat passen in de Xhosa cultuur en de Afrikaanse politieke werkelijkheid dwingt respect af en spreekt tot de verbeelding. De doop van Jezus in de Jordaan wordt bijvoorbeeld verbeeld als een Xhosa initiatieritueel. Jongens smeren elkaar in met witte klei, dan ondergaan ze beproevingen en worden ze de rivier door gejaagd om aan de overzijde als man weer boven te komen en het feest te vieren met een okerkleurig gezicht. Tsotsi De 19-jarige Tsotsi (Presley Chweneyagae) woont in een sloppenwijken van Johannesburg in Zuid-Afrika. Tsotsi is zijn bijnaam en betekent ‘gangster’ in straattaal. Zijn echte naam en verleden heeft Tsotsi verdrongen. Hij is erg impulsief en gewelddadig en veel mensen zijn bang voor hem. Samen met een aantal vrienden leeft Tsotsi van de straatmisdaad. Als op een avond in een illegaal café, één van de bendeleden aan Tsotsi blijft vragen naar zijn verleden, slaat hij hem in elkaar. Hij slaat op de vlucht en berooft een vrouw van haar auto. Op de achterbank van de auto blijkt echter een baby van drie maanden oud te zitten. Hij wil weg rennen maar neemt het hulpeloze kindje toch mee. Tsotsi heeft geen idee hoe hij met de baby om moet gaan, en voeden kan hij ook niet. Hij bewaart hem een tijdje in een papieren tas onder zijn bed tot hij een oplossing heeft. Uiteindelijk dwingt hij een jonge moeder (Terry Pheto) regelmatig het kindje te voeden. De baby zorgt ervoor dat Tsotsi zijn ogen opent voor het goede, en de zorgzame kant van Tsotsi naar boven brengt. Maar Tsotsi wordt gezocht door de politie, heeft problemen met zijn vrienden en krijgt last van zijn geweten. Na een inwendige strijd met zichzelf, besluit Tsotsi de baby terug te brengen naar zijn ouders. Tsotsi is een Zuid-Afrikaanse film (2005) onder regie van Gavin Hood. De film is gebaseerd op het gelijknamige boek van Athol Fugard. Gedurende zes dagen wordt het gewelddadige leven van een jonge gangster vertoond. De film won reeds verscheidene prijzen. ************


5

Wist je dat -

vrede in het Lingala ‘boboto’ is, in het Swahili ‘amani’ zegt en in het Kinyarwanda en Kirundi ‘amahoro’ zegt? de regio van de Grote Meren bestaat uit Congo, Rwanda, Burundi, maar ook Tanzania en Uganda? ook in de regio van de Grote Meren een scouting-beweging bestaat? ************

Cultuur en spiritualiteit in Afrika In dit dossier over Afrika verkennen we ook de Afrikaanse cultuur. In veel gevallen is die nauw verbonden met religie en spiritualiteit. Totems Veel Afrikaanse culturen zoeken bescherming voor hun clan in de totem. De totem is meestal een dier dat in verbinding staat met de ziel van de clan. Zo hebben de Nyonyoga uit Burkina Faso de gazelle als totem. De ziel van elk lid van de stam is verbonden met deze totem. Als in de omgeving van het dorp een gazelle gedood wordt, zal ook een dorpeling sterven. Toch is het niet verboden om het vlees zelf van de gazelle te eten. De keuze van de totem wordt vaak gerechtvaardigd door een bijhorende legende. In het geval van de Nyonyoga gaat het verhaal dat een jager eens gewond neerlag en snel zijn krachten verloor. Een gazelle kwam dichterbij en tikte hem aan met zijn hoef. De jager herwon wat kracht en ging de gazelle achterna. Die leidde hem naar een bron met sprankelend water. De jager dronk van de bron en vond zijn oude sterkte terug. Sindsdien hebben zijn dorpsgenoten de gazelle als totem aanvaard. Maskers Maskers vind je in veel culturen en gaan vaak eeuwen terug in de geschiedenis. Je vindt ze bij ons in verkleedkoffers, je vindt ze in Rio de Janeiro met carnaval, je vindt ze in China bij de opera en je vindt ze zeker in Afrika. Op zich hebben ze allemaal hetzelfde doel. Eens je ze opzet, ben je jezelf niet meer, maar wordt je de geest die het masker voorstelt. In Afrika is dat de geest van een mens of een dier. De verdere invulling is niet overal dezelfde, maar hangt samen met de cultuur waarin ze gebruikt worden. In het westen gebruiken kinderen vaak maskers verkleden, of zomaar ter ontspanning. In Afrika zijn om kinderen met maskers te laten spelen. gebruikt bij verschillende rituelen. Deze rituelen huldigingen aan vruchtbaarheid van het land, overgangen zoals geboorte, de overgang van overdracht van kennis zoals de rituelen bij de naar man. De maskers zijn bij die rituelen maar

met carnaval, om zich te zou het heiligschennis Maskers worden er vinden meestal plaats bij zoals oogstfeesten, leven naar dood en de overgang van jongen een onderdeel van het


6 geheel van zang, dans, spektakel en worden gebruikt tijdens uitbundige feesten of angstaanjagende ceremonies. Afrikanen gebruiken die ceremonies om contact te krijgen met de geesten van hun voorouders, natuurelementen en dieren. De geest van het masker gaat over op de persoon die Hij krijgt dus niet alleen een ander gezicht, maar eigenschappen en ook het gedrag van die geest over. masker mag niet gekend zijn, aangezien zijn eigen moment niet meer van belang is. Ook al moet de anoniem blijven, toch is het niet om het even wie zo’n mogen vrouwen enkel in uitzonderlijke gevallen een is over het algemeen een eer die alleen mannen te wanneer er vrouwelijke maskers gebruikt worden, door mannen gedragen.

het masker draagt. neemt alle De drager van het identiteit op dat maskerdrager masker draagt. Zo masker dragen. Het beurt valt. Zelfs worden die meestal

De maskerdrager neemt ook het gedrag van een geest over. Dat kan gaan van bescherming bieden tot zelfs agressie of vernietiging brengen. Er bestaan dus niet alleen goede geesten, maar ook kwade geesten. De vertoning van de goede geesten dient als symbool bij die grote feesten en ceremonieën maar ook als voorbeeld waarop mensen hun gedrag moeten afstemmen. De kwade geesten zijn symbool voor het gedrag dat niet vertoont mag worden. Naast een rituele functie hebben de maskers ook een sociale functie. Zoals bij ons dragen mensen met gezag uiterlijke symbolen die duidelijk maken wie ze zijn. Een dokter draagt een witte jas, een politieagent een blauw uniform met een kepie, een priester draagt een albe en kazuifel, … Ook de Afrikaanse maskers tonen gezag en macht. De persoon die een masker draagt, symboliseert een gezagdrager. Zo wordt structuur aangegeven en leiding gegeven aan alles en iedereen. Maskers -de geesten die door de maskers gesymboliseerd worden- houden normen en wetten in de hand en zo ook de sociale controle. Net zoals het bij ons de bedoeling is om de leidinggevenden en gezaghebbenden niet tegen te spreken, zo mogen Afrikaanse geesten ook niet tegengesproken worden. De verscheidenheid aan stijlen is groot. Elk volk heeft haar eigen tradities en haar eigen kenmerken. Toch zijn er regionaal duidelijke gelijkenissen. Zo zijn de maskers in Burkina Faso veelal hoge plankmaskers die ver boven het gezicht van de drager/danser uitsteken. Ze stellen mensachtige figuren of dieren voor. De maskermakers willen via deze maskers de geesten uit het woud en de rivieren zichtbaar maken om zich zo te beschermen tegen hun gevaarlijke krachten. De hoofdkleuren van de maskers zijn wit, rood en zwart. Het witte pigment wordt gemaakt van uitwerpselen van reptielen of heilige slangen. Minder traditioneel is het mengen van wit bordkrijt om een witte verfstof te krijgen. Het rode pigment komt uit ijzerrijke stenen die gemalen worden tot poeder en gebonden met Arabische gom (van acaciaboom) of ei. Het zwarte pigment wordt gewonnen uit steenkool of door de zaden van de Acacia Nilotica boom te koken.


7

Voorouders In de Burkinese spiritualiteit is doorgaans ook een belangrijke rol weggelegd voor de voorouderverering. De overledene wordt geacht nog verder te zorgen voor zijn nakomelingen, net zoals hij dat tijdens zijn leven deed. De nakomelingen moeten dus goede relaties met de overledenen onderhouden. Wie de traditionele regels van voorouderverering niet naleeft, wordt getroffen door ziektes als de pest, fysieke handicaps zoals blindheid, of onvruchtbaarheid. Vruchtbaarheid en sociaal en economisch succes -bv. een rijke oogstvormen de beloning voor wie de regels goed onderhoudt. De oudste dorpeling wordt geacht de beste tussenpersoon te zijn in de communicatie met de voorouders. ************

Afrikaans Filmfestival Al enkele jaren is Missio een vaste partner van het Afrika Filmfestival. Missio wil immers culturele bruggen slaan en ontmoetingen met andere culturen en religies bevorderen. Film is een medium dat zich hiertoe uitstekend leent. Dit jaar is het festival aan zijn 13de editie toe. Het Afrikaans Filmfestival is in het cinema een duwtje in de rug te Afrikaanse cineasten die maar reguliere bioscoopzalen. De authentiek venster op de wereld. De manier kennis maken met de soms dan weer ontroerende facetten van weken lang (eind april- begin mei) Leuven en omstreken.

leven geroepen om de Afrikaanse geven. Het toont recente films van moeilijk de weg vinden naar onze Afrikaanse cinema is een verrassend films laten je op een indringende grappige, nu eens schokkende en een veelzijdig continent. Twee kan je deze filmparels ontdekken in

In een interview met het studentenweekblad Veto vertelt Guido Huysmans, de drijvende kracht achter het festival, wat het festival zo uniek maakt. ‘Wat ons filmfestival onderscheidt van andere gelijkaardige festivals, is dat wij in België een echt circuit van de Afrikaanse film willen creëren. Het probleem is dat veel festivals beperkt blijven tot een eenmalige evenement en dat er structureel niets verandert. Vaak zijn er geen contacten met filmverdelers, zodat de Afrikaanse film niet in de bioscoop raakt. En zo beland je in een uitzichtloze situatie. Als films niet vertoond worden, kan er geen publiek voor zijn en als er geen publiek voor is, dan willen de bioscoopuitbaters de films niet vertonen, omdat het hen financieel niets oplevert. Wij willen deze vicieuze cirkel doorbreken en een echt circuit uitbouwen zodat het commercieel interessant wordt voor alle partijen. Daarvoor moeten we enerzijds het publiek mobiliseren door te tonen dat Afrikaanse films kwaliteit hebben en anderzijds de bioscoopuitbaters bewijzen dat er een publiek bestaat voor deze films en dat ze dus het best geprogrammeerd kunnen worden. Het is onze doelstelling dat meer en meer bioscopen in België Afrikaanse films vertonen. En na al die jaren zien we dat het de goede kant uitgaat.’ Het Afrika Filmfestival programmeert niet alleen films maar organiseert ook studiedagen in samenwerking met de Leuvense universiteit. Guido Huysmans zegt hierover het volgende: ‘Enkele jaren geleden hebben we een studiedag georganiseerd rond de situatie van de Afrikaanse acteur in Europese films. Toen stelden we vast dat Afrikaanse acteurs niet de kans


8 kregen om op te treden. En als ze gevraagd werden, dan stonden ze op de achtergrond of speelden ze de Afrikaanse vluchteling. Vaak gehoorde vooroordelen waren dat ‘men geen zwarte acteurs kent’, dat men ‘die mensen tegen zichzelf wil beschermen’ of dat ze ‘slecht spelen en zichzelf belachelijk maken in het bijzijn van professionele acteurs’, terwijl ze evengoed van het conservatorium kwamen. Regelrechte onzin dus. Om deze vooroordelen uit de wereld te helpen, hebben we besloten om een catalogus samen te stellen waarin zwarte acteurs uit België zich voorstellen. Gelukkig is er ondertussen voor de ‘gekleurde’ acteurs wel al veel veranderd in België, ook bijvoorbeeld bij de VRT. In Thuis en Flikken zie je de laatste tijd meer en meer Afrikaanse acteurs meespelen, maar zelfs nu nog denkt niemand eraan om een zwarte inspecteur op te voeren.’ Meer weten over het festival: www.afrikafilmfestival.be ************

Geroepen tot ontmoeting De Afrikadag is meer dan enkel een uiting van financiële solidariteit. Het is een unieke gelegenheid om onze verbondenheid en onze liefde voor dit prachtige continent en haar bevolking te verdiepen en in de verf te zetten. En hoe kan dit beter dan met een heus ontmoetingsfeest, zo dacht het team van Missio-Antwerpen vorig jaar. We vonden de federatie Antwerpen-Zuid al snel bereid om dit feest voor het eerst enthousiast mee vorm te geven in januari 2007. Onder het motto ‘geroepen tot ontmoeting’ kwamen meer dan 200 mensen de liturgie -opgeluisterd door het Belgisch-Rwandese Afribel- met ons meevieren in de Sint-Laurentiuskerk! Afrikanen ernstig nemen Na de viering konden de aanwezigen proeven van overheerlijke Rwandese hapjes en bij een glaasje wijn of fruitsap luisterden ze naar de geloofsgetuigenis van Metusera. Metusera is van Rwandese afkomst en is sinds vorig jaar ook catechist op het multiculturele Antwerpse Kiel. Wat opviel in zijn getuigenis was hoe hij vroeg om de Afrikaanse parochianen meer ernstig te nemen. ‘Wat mij het meest trof toen ik in België in de kerk kwam,’ zei Metusera, ‘was hoe weinig mensen er waren en hoe stil het was. De boodschap van Jezus is er één van leven, van beter worden. In Rwanda zingen en dansen we in de kerk en vooral: we begroeten elkaar. Die broederlijkheid is heel belangrijk. Als je naar de kerk gaat, moet dat een soort feest zijn. Hieraan werken is een taak van alle gelovigen. De Afrikanen kunnen hier zeker ook hun steentje toe bijdragen. Maar daartoe moeten we ook gehoor en een aanmoediging van de plaatselijke kerken krijgen.’ Ontmoetingsrecept Over het initiatief van het ontmoetingsfeest zei Metusera het volgende: ‘Onze samenleving is heel multicultureel, maar we leven met zijn allen meer naast elkaar dan met elkaar. Toch denk


9 ik dat het recept van ontmoeting eigenlijk heel eenvoudig is: gewoon samenkomen, naast elkaar zitten en babbelen. Mensen worden minder terughoudend als ze elkaar leren kennen. Als vormselcatechist merk ik dat die mengeling van culturen onder catechisten én kinderen heel vanzelfsprekend verloopt en een echte verrijking is voor iedereen. Daarom denk ik dat het ook belangrijk is dat de kerk mensen nog meer probeert samen te brengen om samen elkaars vreugden, hoop en geloofsbeleving te delen. Gelovigen mogen geen grenzen stellen.’ Nieuwe feestvreugde op zondag 6 januari 2008 De feestvreugde waarin zovelen deelden op de Afrikadag in 2007, willen we komende januari-maand opnieuw herhalen. En dit keer maar liefst op twee plaatsen in het bisdom Antwerpen. De federatie Antwerpen-Zuid is opnieuw gastheer in de Sint-Laurentiuskerk aan de Markgravelei te 2018 Antwerpen. Daar begint de sfeervolle Afrikaanse viering op zondag 6 januari 2008 om 10u30. Op het einde van de viering vindt er opnieuw een getuigenis plaats en kunnen de aanwezigen proeven van overheerlijke hapjes en genieten van vreugdevolle zang en dans. Een gelijkaardig programma vindt ook plaats in het dekenaat Kempen. Daar gaat de Afrikadag om 10u van start met een Afrikaanse viering in de parochie Sint-Franciscus van Assisi, Schorvoortberg 56 te 2300 Turnhout, gevolgd door een gezellig samenzijn. Voor meer info: Jozef Van Glabbeek, [email protected] of 03/237.77.31 (Sint-Laurentius) Jef Stappaerts, [email protected] of 014/42.68.03 (Sint-Franciscus van Assisi) Missio-Antwerpen, [email protected] of 03/287.35.87 (beide parochies) ************


10

Creatief: Afrikaanse balsamaskers

Wat hebben En voor de afwerking? Balsahout, houtlijm, vloeibare verf, paperclips, schuurpapier, schaar, breekmes, borstel

we nodig? parels, rietjes, ijzerdraad,

rekkers, touw, … Stap 1: Figuur uitsnijden en mooi afschuren. Voorhoofd, wenkbrauwen, oren, neus en mond uitsnijden.


11

Stap 2: Alles mooi opplakken.

Opgelet met de oren, steek extra ijzerdraad door de oren zodat ze stevig vastzitten aan het hoofd.

Stap 3: Verven

En de afwerking: Maak mooie oorbellen en

h aarkrulletjes. Alles goed vastmaken. En klaar!


12

************

Didactische Tips Afrikadag en jongeren, hoe begin je eraan? Missio biedt je enkele didactische tips om jongeren bewust te maken van de thematiek van Afrikadag. Want Afrika is meer dan de gangbare clichés. Zoals steeds proberen we bij Missio verder te kijken dan de stereotype beeldvorming. Deze tips kunnen ook de jongeren een andere kijk op Afrika bieden. Made in Africa Vragen over de slogan ‘Made in Africa’: -

Aan welke voorwerpen denken de leerlingen bij de slogan ‘Made in Africa’? Is het moeilijker om zaken op te sommen bij ‘Made in Africa’, dan bij ‘Made in China’? Zo ja, wat zouden hiervan de oorzaken zijn?

De slogan ‘Made in Africa’ wil een positieve boodschap brengen en legt het accent op de originaliteit en creativiteit van Africa. Als je leerlingen naar hun beeldvorming over Afrika vraagt, zullen ze eerder negatieve voorbeelden geven: armoede, oorlog, … Probeer dit beeld te doorbreken en toon hen ook de positieve kant van Afrika: culturele rijkdom, tradities, gastvrijheid, … Globalisering De tekst ‘Op zoek naar een Afrikaanse mondialisering’ heeft het onder meer over de positieve kant van het mondialiseringsproces. Vragen bij de tekst: Thierry Landu zegt dat Afrika een mondialisering wil waarbij er respect is voor elkaar, een mondialisering dit wordt waargenomen zoals een tuin met vele verschillende bloemen. -

Is dit realistisch? Zien de leerlingen de globalisatie als een positief of een negatief fenomeen? Wat zijn volgens hen de kansen van globalisatie en de gevaren? Welke effecten van globalisatie zien de leerlingen in hun dagelijks leven?

Cultuur en spiritualiteit in Afrika Vele Afrikaanse culturen zoeken bescherming voor hun clan in de totem. De totem is meestal een dier dat in verbinding stat met de ziel van de clan. Opdracht: -

Zoek een geschikte totem voor de klas en leg uit waarom je voor dat dier kiest. Schrijf ook enkele afspraken neer waar je als klas rekening zult moeten houden om de eer van de totem hoog te houden. Beschouw dit als jullie goede voornemens als klas voor 2008

Vrede De jaarlijkse rode draad van de Afrikadag-campagne is het thema vrede. Dit is echter een zeer complex gegeven in Congo, Rwanda en Burundi.


13 Laat de leerlingen een groepswerk maken over de vredessituaties, de veranderingen en processen, de verzoeningspogingen in 1 van de landen gedurende de laatste 50 jaar. Afrikaans Filmfestival Guido Huysmans kaart in de tekst aan dat Afrikaanse acteurs weinig kansen krijgen en vaak in stereotiepe rollen gecast worden (als vluchteling, als misdadiger). Opdracht: De leerlingen bespreken een tv-serie, film of theaterstuk waarin een ‘gekleurde’ acteur meespeelt en gaan na of hij/zij op een positieve of negatieve manier in beeld gebracht wordt.


MADE IN AFRICA ************ Op zoek naar een Afrikaanse mondialisering

Recommend Documents