Macro-vooruitzichten & waar investeren in een lagerenteomgeving? 7 december 2013 Koen De Leus Senior Economist, KBC Group www.kbceconomics.be
@kbc_economics @koendeleus
Opbouw MACRO Tien redenen waarom het huidig herstel meer duurzaam is
BELEGGEN Investeren in een omgeving van structureel lage rentevoeten
2
MACRO-ECONOMISCHE VERWACHTINGEN Tien redenen waarom het huidig herstel meer duurzaam is 3
Consumentenvertrouwen herstelt Investeringscyclus trekt aan Chinese economie herbalanceert … gecontroleerd Daling grondstoffenprijzen leidt tot positieve aanbodschok Amerikaanse huizenmarkt herstelt verder Besparingen wegen minder op groei Radicale shift in Japanse politiek (‘Abenomics’) Europese structurele hervormingen werpen vruchten af Vooruitgang in opkuis bankensector Aanhoudend ultra-soepele monetaire politiek
Transformatie China
Versnelling hoger door hervormingen Onevenwicht Chinese economie (consumptie & investeringen in vaste activa, in % CH bbp)
Structurele hervormingen
Deregulatie Openen dienstenindustrie Financiële liberaliseringen Land- & hukou hervormingen Relaxeren 1-kindbeleid
Indrukwekkend en positief voor groeipotentieel lange termijn. Maar ‘the taste of the pudding is in the eating’ (= excecutie). 4
Opbouw Tien redenen waarom het huidig herstel meer duurzaam is 5
Consumentenvertrouwen herstelt Investeringscyclus trekt aan Chinese economie herbalanceert … gecontroleerd Daling grondstoffenprijzen leidt tot positieve aanbodschok Amerikaanse huizenmarkt herstelt verder Besparingen wegen minder op groei Radicale shift in Japanse politiek (‘Abenomics’) Europese structurele hervormingen werpen vruchten af Vooruitgang in opkuis bankensector Aanhoudend ultra-soepele monetaire politiek
Laatste grondstoffen supercyclus achter de rug Algemene grondstoffenprijzen dalen
… terwijl olieprijs relatief stabiel blijft
(Indices in USD, Januari 2000 = 100)
(USD / vat Brent olie)
Schalie / Niet-conventionele olierevolutie Wereldwijde oliecapaciteit 2011: 93 mbd Irak:
+5.1 mbd
VS:
+3.5 mbd
Brazilië: +2.5 mbd Canada: +2.2 mbd … Wereldwijde oliecapaciteit 2020: 110.6 mbd (Harvard Kennedy School) Bron: Thomson 6 Financial Datastream
Bron: Thomson Financial Datastream
Opbouw Tien redenen waarom het huidig herstel meer duurzaam is 7
Consumentenvertrouwen herstelt Investeringscyclus trekt aan Chinese economie herbalanceert … gecontroleerd Daling grondstoffenprijzen leidt tot positieve aanbodschok Amerikaanse huizenmarkt herstelt verder Besparingen wegen minder op groei Radicale shift in Japanse politiek (‘Abenomics’) Europese structurele hervormingen werpen vruchten af Vooruitgang in opkuis bankensector Aanhoudend ultra-soepele monetaire politiek
EMU HERBALANCERING
Allen deel van hetzelfde team?
8
GIIPS-landen herwinnen competitiviteit
Lopende rekening in % bbp (incl. verwachtingen)
Evolutie unit labour cost, 2000 = 100
(Voorspellingen Europese Commissie, herfst 2013)
EMU HERBALANCERING Duitsland krijgt gele kaart
9
Opbouw Tien redenen waarom het huidig herstel meer duurzaam is 10
Consumentenvertrouwen herstelt Investeringscyclus trekt aan Chinese economie herbalanceert … gecontroleerd Daling grondstoffenprijzen leidt tot positieve aanbodschok Amerikaanse huizenmarkt herstelt verder Besparingen wegen minder op groei Radicale shift in Japanse politiek (‘Abenomics’) Europese structurele hervormingen werpen vruchten af Vooruitgang in opkuis bankensector Aanhoudend ultra-soepele monetaire politiek
Globale consensus omtrent monetaire politiek ZIRP, QE & “forward guidance” Balanstotaal centrale banken
Steilere rentecurve
(Januari 1999=100,lokale munten)
Beleidsrente centrale banken (in %) Outlook
QE3
QE2
QE1
LTRO
‘Abenomics’
11
11/12/2013
11
Globale consensus omtrent monetaire politiek Rentevoeten zullen nog een hele tijd laag blijven Hoge correlatie (VS vs Duitsland 0.92, Duitsland vs Japan 0.65)
12
11/12/2013
Negatieve reële rentevoeten (Overheidsobligaties 10J minus inflatieverwachtingen)
12
EUTHANASIE van de rentenier (John M.Keynes)
13
ECONOMISCHE VOORUITZICHTEN Globale groei (in %, jaargemiddelde) 2013
Beleidsrente 2014
EMU
-0,4
1,2
België Duitsland Frankrijk Italië Ierland Nederland Spanje
0,1
1,2
0,5 0,1 -1,8 0,2 -1,1 -1,3
1,8 0,8 0,7 2,0 0,7 0,6
VS Japan
1,7 1,7
2,6 1,7
China
14
7,6
7,2
EUR USD JPY GBP
Vandaag 0,25 0,25 0,10 0,50
+3M 0,25 0,25 0,10 0,50
+6M 0,25 0,25 0,10 0,50
+12M 0,25 0,25 0,10 0,50
Wisselkoers USD per EUR JPY per USD JPY per EUR GBP per EUR USD per GBP
Vandaag 1,35 99.9 134.7 0,84 1,61
+3M 1,30 98,00 127,40 0,83 1,57
+6M 1,27 98,00 124,46 0,82 1,55
+12M 1,25 98,00 122,50 0,81 1,54
Tienjaarsrente Duitsland VS België Japan VK
Vandaag 1,69 2,67 2,38 0,62 2,71
+3M 1,90 2,90 2,60 0,65 2,85
+6M 2,25 3,25 2,95 0,75 3,20
+12M 2,40 3,50 3,00 0,90 3,40
Opbouw MACRO Tien redenen waarom het huidig herstel meer duurzaam is
BELEGGEN Investeren in een omgeving van structureel lage rentevoeten
15
BELEGGEN Investeren bij structureel lage rentes
Obligaties: Let op voor normalisatie Aandelen: TINA! We prefereren Europa & small caps, maar winstgroei cruciaal Azië: herstel positief groeiverschil Latijns- Amerika besmet met ‘Dutch Disease’
16
Obligaties
Einde 30-jarige stierenmarkt? Duitse overheidsobligaties: rente-evolutie en jaarreturns 25%
1000 900
Jaarreturns
20%
800 15%
Verlies: -12%
700 600
10%
500 5%
400 300
0%
-5%
100
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
Bron: KBC Asset Management 1994
1993
1992
1991
1990
1989
1988
1986
1985
1984
1983
1982
1981
1980 17
1987
Cumulatieve returns
-10%
200
‘Normalisatie‘ naar 2.75% & 3,5%
0
BELEGGEN Investeren bij structureel lage rentes
Obligaties: Let op voor normalisatie Aandelen: TINA! We prefereren Europa & small caps, maar winstgroei cruciaal Azië: herstel positief groeiverschil Latijns-Amerika besmet met ‘Dutch Disease’
18
Beursjaar 2013
Eurozone top, groeimarkten onderaan
Beurskoersen en bedrijfswinsten (1/1/12 = 100)
Prestatie Regio's (in Eur) -20.0%
-10.0%
0.0%
MSCI World All C
20.0% 16.9%
MSCI World Dev Mrkts
20.0%
North America
22.1%
Europe
17.8%
Pacific Emerging markets
10.0%
16.2% -3.1%
Emerging Asia
135 130 125 120 115 110 105 100 95 90
0.7%
Latin America -11.7% Euroland 19
20.9%
ytd
VS bedrijfswinsten
Europa bedrijfswinsten
VS beurskoersen
Europa beurskoersen
Aandelen niet langer goedkoop Boven langetermijngemiddelden ….
…. fors opgelopen in voorbije 2 jaar Koers/Winstverhouding (op basis van verwachte winst +12mnd)
Koers/Winstverhouding (op basis van verwachte winst +12mnd) MSCI VS gem (ex-bubble) VS MSCI Europa gem ex-bubble Europa
28
16 K/W - MSCI VS K/W - MSCI Europa
25
14 22 19
12
16 13
10
10
20
Oct-13
Aug-13
Jun-13
Apr-13
Feb-13
Dec-12
Oct-12
Aug-12
Jun-12
Apr-12
Feb-12
8 Dec-11
jan-12
jan-10
jan-08
jan-06
jan-04
jan-02
jan-00
jan-98
jan-96
jan-94
jan-92
jan-90
jan-88
7
Nog steeds goedkoop tov obligaties ? Earnings Yield gap nog ver open …
… maar is er een “new normal” ? 10% 8%
6% 4% 2% 0% -2% -4%
Earnigns yield gap 21
7j gemiddelde
Value signal
Nog steeds goedkoop tov obligaties ? Earnings Yield gap nog ver open …
22
… maar is er een “new normal” ?
Obligaties versus aandelen? Economie geeft voorkeur aan aandelen ….
MSCI Europe - Verwachte winstgroei 15%
Ideale asset allocatie doorheen cyclus Recovery
Expansion
Slowdown
Recession 10%
Shares
90%
90%
2,5%
0%
Real Est.
10%
0%
10%
0%
Bonds
0%
0%
27,5%
100%
Cash
0%
0%
50%
0%
Comm.
0%
10%
10%
0%
5%
0%
-5%
Total 23
100%
100%
100%
100% 2013
2014
Aandelen Accent Eurozone: small caps Geografische verdeling van de omzet (in%) 100% 90% 80%
28%
26%
22%
72%
74%
78%
Large Caps
Mid Caps
Small Caps
42%
70% 60% 50% 40% 30%
58%
20% 10% 0% Mega Caps
Westerse markten 24
Source: Morgan Stanley
Groeimarkten
Aandelen Groeilanden: voorkeur Azië
Wat ging er mis ?
Groeimarkten Azië versus ontwikkelde markten
12%
100% 75%
10%
50% 8%
RELATIEF groeiverschil cruciaal voor prestatie Aziatische groeilanden
25%
6%
0% -25%
4%
-50% 2%
25
2012
2010
2008
2006
2004
2002
1998
1996
1994
1992
1990
0%
2000
Verschil in beursreturn (RS) Verschil in BBP-groei (LS)
-75% -100%
Zwakke prestatie 20122013: groeivertraging Azië versus herneming Westen
Aandelen Groeilanden: voorkeur Azië 16
Waarom Azië?
15
Groeiherneming via uitvoer De groeimotor vd wereld - Nieuwe Middenklasse = structureel Goedkope waardering Gezond financieel systeem
14 13 12
11
Koers/Winst
10 9 8
26
MSCI Globaal
MSCI EM Asia
Aandelen Groeilanden: vermijd Latijns-Amerika!
27
Aandelen Groeilanden: vermijd Latijns-Amerika! Lopende rekening
Aandeel grondstoffen in export Latijns-Amerika
(in % bbp)
65 60 55 50 45 40 35 30
28
(in %)
ENKELE TOP PICKS
Belgische aandelen CFE Agfa-Gevaert Jensen Group
29
Buitenlandse aandelen USG People EOG Resources
Macro-vooruitzichten & waar investeren in een omgeving van lage rentes? MACRO Tien redenen waarom het huidig herstel meer duurzaam is
BELEGGEN: Investeren in een omgeving van structureel lage rentevoeten Obligaties: Let op voor normalisatie Aandelen: TINA! - We prefereren Europa & small caps, maar winstgroei cruciaal - Azië: herstel positief groeiverschil - Latijns-Amerika besmet met ‘Dutch Disease’
30
Disclaimer
Deze presentatie wordt gebruikt als publicitair materiaal en mag niet worden beschouwd als gepersonaliseerd beleggingsadvies. Indien u beroep wenst te doen op de diensten van KBC AM als beleggingsadviseur of vermogensbeheerder, bepalen we eerst samen uw risicoprofiel.
Indien in deze presentatie wordt verwezen naar resultaten uit het verleden, moet er rekening mee gehouden worden dat zij geen betrouwbare indicator vormen voor toekomstige resultaten. Indien in deze presentatie wordt verwezen naar een fiscale behandeling, moet er rekening mee gehouden worden dat elke fiscale behandeling afhankelijk is van de individuele omstandigheden van elke cliënt en in de toekomst aan wijzigingen onderhevig kan zijn.
31
Macro-vooruitzichten & waar investeren in een lagerenteomgeving? 7 december 2013 Koen De Leus Senior Economist, KBC Group www.kbceconomics.be
@kbc_economics @koendeleus