ENABLE I COMMIT I BUILD
> Inhoud maatschappelijk verantwoord ondernemen verslag 2007
Voorwoord van de Gedelegeerd Bestuurder Hoe we MVO aanpakken Socio-economische impact van telecommunicatie Onze klanten Hoe we de uitbouw van het netwerk aanpakken Gsm’s, pylonen en gezondheid Effecten van onze activiteiten op het milieu Bevoorradingsketen Onze medewerkers Onderneming met burgerzin Over de MVO-Rapportering Verslag van de Onafhankelijke Auditor Verwezenlijkingen en verbintenissen Global Reporting Initiative index
>01 >02 >04 >06 >10 >12 >14 >17 >18 >22 >25 >26 >28 >30
In oktober 2007 organiseerden wij in onze hoofdzetel een Week van de Diversiteit. Daaraan werkten meer dan 740 medewerkers actief mee, door op allerlei manieren hun creativiteit te leggen in muziek, theater, beeldhouwen en fotografie. De meeste foto’s in dit MVO-verslag zijn trouwens een illustratie van deze creativiteit.
FOTOGRAAF: véronique janssens - CUSTOMER EXPERIENCE MANAGER
ENABLE I COMMIT I BUILD
> Inhoud maatschappelijk verantwoord ondernemen verslag 2007
Voorwoord van de Gedelegeerd Bestuurder Hoe we MVO aanpakken Socio-economische impact van telecommunicatie Onze klanten Hoe we de uitbouw van het netwerk aanpakken Gsm’s, pylonen en gezondheid Effecten van onze activiteiten op het milieu Bevoorradingsketen Onze medewerkers Onderneming met burgerzin Over de MVO-Rapportering Verslag van de Onafhankelijke Auditor Verwezenlijkingen en verbintenissen Global Reporting Initiative index
>01 >02 >04 >06 >10 >12 >14 >17 >18 >22 >25 >26 >28 >30
In oktober 2007 organiseerden wij in onze hoofdzetel een Week van de Diversiteit. Daaraan werkten meer dan 740 medewerkers actief mee, door op allerlei manieren hun creativiteit te leggen in muziek, theater, beeldhouwen en fotografie. De meeste foto’s in dit MVO-verslag zijn trouwens een illustratie van deze creativiteit.
FOTOGRAAF: véronique janssens - CUSTOMER EXPERIENCE MANAGER
Belgacom Groep I 2007
> Belangrijkste gegevens in een notendop Totale CO2 -uitstoot
Diesel en olie-verbruik
Afval productie (ton) 20.000 15.000 10.000
-0,4%
-8% 53% netwerken 24% b edrijfs voertuigen 23% g ebouwen
5.000 0
78% diesel 22% olie
05
06
07
-3.144 2005
2006
2007
5.458 959 4.253 5.251
6.100 973 4.311 5.238
6.065 958 4.620 5.136
16.335 n.a. 2 11,50 30,9% 32,8% 20,3% 11,9%
18.180 1 10,7% 9,97 30,6% 40,1% 19,6% 14,0%
17.833 9,90% 12,48 29%4 28,4%4 18,5%4 16,8%4
2.383 1.000
2.237 1.000
2.070 550
3.432 94,97 305,53 277.093 14.680 5.334 60,08 19.654 75.771 3 40.707 49.288 3
3.569 83,53 332,00 259.463 14.403 4.716 57,48 17.651 82.328 3 40.847 44.240 3
3.946 81,26 385,37 300.556 13.818 3.811 50,75 14.507 89.087 39.188 38.499
Financiele gegevens Totale omzet (miljoen EUR) Nettowinst (miljoen EUR) Totaal mobiele actieve klantenbasis (000) Totaal kanalen vaste toegang (000) Personeel Totaal aantal werknemers Personeelsverloop Frequentiegraad ongevallen (Fg) Percentage vrouwen (totaal personeel) Percentage vrouwen in middle management Percentage vrouwen in senior management Percentage vrouwen in top management Sociale investering Totale sociale investering (in k EUR) Totale investering filmproductie ‘Tax Shelter’
(in k EUR)
Milieu Aantal basisstations GWh (kantoor) GWh (netwerk) Water (x 1000 l) Diesel (benzine) (x 1000 l) Aardolie (x 1000 l) Gas (GWh) Afval (ton) Totaal aantal CO2-emissies van netwerken (ton) Totaal aantal CO2-emissies van bedrijfswagens (ton) Totaal aantal CO2-emissies van gebouwen (ton)
1. Inclusief 2 753 Telindus-werknemers. 2. Cijfers werden niet op groepsniveau geconsolideerd. 3. Cijfers liggen aanzienlijk lager dan in het verslag 2006, omdat de Co2-conversiefactor nu wordt gebaseerd op onze echte energiemix. 4. Skynet cijfers niet beschikbaar.
Wie is de Belgacom Group? Door onze sterke achtergrond van nationale telecomoperator te combineren met de vele talenten van onze teams, zijn we de grootste leverancier van geïntegreerde telecommunicatiediensten in België. Door permanent te investeren in spitstechnologie kunnen we onze klanten in alle netwerken, zowel vaste als mobiele, hoge capaciteiten aanbieden.
Onze missie Op technologisch vlak zijn wij toonaangevend en leveren wij aan onze particuliere en bedrijfsklanten op elk ogenblik van de dag, waar dan ook, telefoon, internet en televisie, ongeacht het type apparatuur dat wordt gebruikt.
Onze organisatie Om onze missie te volbrengen hebben we onze volledige organisatie herzien en in 2007 een nieuwe operationele structuur gecreëerd, die op vier pijlers berust: > Particuliere klanten kunnen rekenen op de Consumer Business Unit (CBU). > Professionele klanten worden bediend door de Enterprise Business Unit (EBU). > Netwerken en IT-diensten zijn gecentraliseerd binnen één enkele entiteit: Service Delivery Engine (SDE). > Staff and Support (S&S) groepeert alle horizontale functies die de activiteiten van de Groep ondersteunen. Daarnaast is Belgacom ICS, een joint venture tussen Belgacom en Swisscom, verantwoordelijk voor de internationale carrieractiviteiten. Sinds 2005 behoort het tot de top 10 op wereldvlak van deze sector.
Meer informatie over de Belgacom Groep op onze website: www.belgacom.com
Belgacom Groep I 2007
> Belangrijkste gegevens in een notendop Totale CO2 -uitstoot
Diesel en olie-verbruik
Afval productie (ton) 20.000 15.000 10.000
-0,4%
-8% 53% netwerken 24% b edrijfs voertuigen 23% g ebouwen
5.000 0
78% diesel 22% olie
05
06
07
-3.144 2005
2006
2007
5.458 959 4.253 5.251
6.100 973 4.311 5.238
6.065 958 4.620 5.136
16.335 n.a. 2 11,50 30,9% 32,8% 20,3% 11,9%
18.180 1 10,7% 9,97 30,6% 40,1% 19,6% 14,0%
17.833 9,90% 12,48 29%4 28,4%4 18,5%4 16,8%4
2.383 1.000
2.237 1.000
2.070 550
3.432 94,97 305,53 277.093 14.680 5.334 60,08 19.654 75.771 3 40.707 49.288 3
3.569 83,53 332,00 259.463 14.403 4.716 57,48 17.651 82.328 3 40.847 44.240 3
3.946 81,26 385,37 300.556 13.818 3.811 50,75 14.507 89.087 39.188 38.499
Financiele gegevens Totale omzet (miljoen EUR) Nettowinst (miljoen EUR) Totaal mobiele actieve klantenbasis (000) Totaal kanalen vaste toegang (000) Personeel Totaal aantal werknemers Personeelsverloop Frequentiegraad ongevallen (Fg) Percentage vrouwen (totaal personeel) Percentage vrouwen in middle management Percentage vrouwen in senior management Percentage vrouwen in top management Sociale investering Totale sociale investering (in k EUR) Totale investering filmproductie ‘Tax Shelter’
(in k EUR)
Milieu Aantal basisstations GWh (kantoor) GWh (netwerk) Water (x 1000 l) Diesel (benzine) (x 1000 l) Aardolie (x 1000 l) Gas (GWh) Afval (ton) Totaal aantal CO2-emissies van netwerken (ton) Totaal aantal CO2-emissies van bedrijfswagens (ton) Totaal aantal CO2-emissies van gebouwen (ton)
1. Inclusief 2 753 Telindus-werknemers. 2. Cijfers werden niet op groepsniveau geconsolideerd. 3. Cijfers liggen aanzienlijk lager dan in het verslag 2006, omdat de Co2-conversiefactor nu wordt gebaseerd op onze echte energiemix. 4. Skynet cijfers niet beschikbaar.
Wie is de Belgacom Group? Door onze sterke achtergrond van nationale telecomoperator te combineren met de vele talenten van onze teams, zijn we de grootste leverancier van geïntegreerde telecommunicatiediensten in België. Door permanent te investeren in spitstechnologie kunnen we onze klanten in alle netwerken, zowel vaste als mobiele, hoge capaciteiten aanbieden.
Onze missie Op technologisch vlak zijn wij toonaangevend en leveren wij aan onze particuliere en bedrijfsklanten op elk ogenblik van de dag, waar dan ook, telefoon, internet en televisie, ongeacht het type apparatuur dat wordt gebruikt.
Onze organisatie Om onze missie te volbrengen hebben we onze volledige organisatie herzien en in 2007 een nieuwe operationele structuur gecreëerd, die op vier pijlers berust: > Particuliere klanten kunnen rekenen op de Consumer Business Unit (CBU). > Professionele klanten worden bediend door de Enterprise Business Unit (EBU). > Netwerken en IT-diensten zijn gecentraliseerd binnen één enkele entiteit: Service Delivery Engine (SDE). > Staff and Support (S&S) groepeert alle horizontale functies die de activiteiten van de Groep ondersteunen. Daarnaast is Belgacom ICS, een joint venture tussen Belgacom en Swisscom, verantwoordelijk voor de internationale carrieractiviteiten. Sinds 2005 behoort het tot de top 10 op wereldvlak van deze sector.
Meer informatie over de Belgacom Groep op onze website: www.belgacom.com
> Voorwoord van de Gedelegeerd Bestuurder
“Voor ons is MVO niet enkel een kwestie van altruïsme of risicobeheer. MVO draait bovenal om goed management.” Kansen geven, engageren, opbouwen
Een succesvol bedrijf draait om meer dan winst alleen. We weten dat we nog heel wat andere verantwoordelijkheden hebben en willen dat elk aspect van ons contact met de wereld waarin we werken zo positief mogelijk is. Dat vinden wij de maatstaf van werkelijk succes. Ons engagement op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) komt voort uit onze overtuiging dat we als vooraanstaand leverancier van producten en diensten voor het publiek onze uitmuntendheid als bedrijf moeten koppelen aan een sterke gevoeligheid voor de wereld waarin we actief zijn. Het is immers onze taak de communicatie tussen mensen te bevorderen en bijgevolg zijn we ons sterk bewust van de bredere behoeften van de mensen die we bedienen. In 2007 werd dit engagement vastgelegd in ons eerste formele MVO-verslag. Verleden jaar in dezelfde periode kondigde ik onze eerste stappen aan op het vlak van MVO. Een jaar later hebben we met de oprichting van onze MVO-bestuurslichamen en de bepaling van onze MVO-strategie een opmerkelijke vooruitgang geboekt. Onze MVO-strategie is geënt op twee grote aspecten: een significante bijdrage leveren tot een e-maatschappij waarin niemand uit de boot valt en duurzame groei mogelijk maken. Ons engagement bestaat erin technologieën, producten en diensten te ontwikkelen die voor iedereen – ongeacht leeftijd, capaciteiten of omstandigheden - toegankelijk zijn, het milieu respecteren en onze klanten helpen onze gezamenlijke impact op de klimaatverandering onder controle te houden. Het klinkt misschien hoog gegrepen, maar de uitdagingen van de 21e eeuw zijn dan ook even ambitieus als cruciaal: voor het welzijn van onze maatschappij is het van essentieel belang dat de technologische vooruitgang ten goede komt aan elke burger; voor het welzijn van onze planeet is het cruciaal dat we samen de uitdaging van de klimaatverandering aangaan. Voor de vertaling van onze MVO-strategie in acties hebben we zes concrete engagementen bepaald die door elk lid van ons Directiecomité worden ondersteund: de toegang tot communicatie verbeteren, het vertrouwen van de klant winnen, transparant communiceren over gezondheid en internetveiligheid, MVO opnemen in de bedrijfscultuur, onze energie- en CO2-efficiëntie verbeteren en investeren in de maatschappij. Voor ons is MVO niet enkel een kwestie van altruïsme of risicobeheer. MVO draait bovenal om goed management. Het is mijn ambitie dat het een waardevolle managementtool wordt die onze prestaties fijner afstemt op de wereld waarin we opereren. Wij zien geen contradictie in onze ambitie om tegelijk een succesvolle en een sociaal bewuste onderneming te zijn. De doelstellingen van MVO en onze businessobjectieven zijn complementair, niet contradictorisch. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is een manier om niet alleen de onderneming maar ook onze manier van ondernemen te verbeteren. Het MVO-verslag bevat de details van de gemaakte vorderingen. Het toont concrete verwezenlijkingen. Het toont ook de domeinen waarvoor we nog geen mijlpalen hebben uitgezet of waarin we die mijlpalen nog niet hebben bereikt. Tot slot bevat het onze verbintenissen voor de toekomst. We beloven te blijven werken aan die systemen en structuren die garanderen dat de activiteiten van de Belgacom Groep tastbare en langdurige voordelen opleveren voor iedereen die met onze onderneming in contact komt.
Didier Bellens Gedelegeerd Bestuurder Belgacom Groep Voorwoord van de Gedelegeerd Bestuurder - 1
Belgacom Groep I 2007
> Hoe we MVO aanpakken Onze benadering van zakendoen en maatschappelijk verantwoord ondernemen wordt geschraagd door onze businessprincipes en onze Gedragscode. Deze principes hebben betrekking op het gedrag van individuen en de onderneming en worden op verschillende manieren aan de medewerkers gecommuniceerd, onder meer met sensibiliseringsacties en opleiding, teambriefings en de website van de Groep. Meer informatie over onze business principes, corporate governance en onze Gedragscode is beschikbaar op www.belgacom.com.
“We verbinden ons ertoe technologieën, producten en diensten te ontwikkelen die voor iedereen toegankelijk zijn, ongeacht leeftijd, capaciteiten of omstandigheden.”
MVO-strategie We hebben een MVO-strategie voor de Groep uitgewerkt die vertrekt vanuit onze doelstelling om te worden erkend als een toonaangevende en verantwoordelijke business in België. Op basis van duidelijke businessprincipes trachten we: > ethische normen van een hoog niveau aan te houden; > de prioriteiten van onze stakeholders te begrijpen en erop in te spelen; > erover te waken dat onze exploitatienormen consistent zijn doorheen de Groep. We willen meer specifiek de volgende twee beloften uitvoeren: > een e-maatschappij promoten waar de digitale kloof wordt gedicht; > duurzame groei waarborgen.
WE beloofden > we zouden een Groep MVO-department oprichten. > we zouden een groepsstrategie voor MVO ontwikkelen. > we zouden een intern communicatieplan m.b.t. MVO ontwikkelen en implementeren. > we zouden de stakeholders verder identificeren en een strategie m.b.t. stakeholderengagementen ontwikkelen (tegen eind 2008). > we zouden systemen en structuren opzetten voor het beheer van MVO (tegen eind 2008).
WE HEBBEN > een Groep MVO-department en een MVO operationele comité (MVO Opco) opgericht. > een groepsstrategie voor MVO ontwikkeld. > proactiever gecommuniceerd over onze MVO-engagementen.
2
We verbinden ons ertoe technologieën, producten en diensten te ontwikkelen die voor iedereen toegankelijk zijn, ongeacht leeftijd, capaciteiten of omstandigheden; en die het milieu respecteren en onze klanten helpen de impact van onze activiteiten op de klimaatverandering onder controle te houden.
MVO-beleid Een hoeksteen van onze benadering is de ontwikkeling van een interne beleids- en rapporteringsstructuur, die steunt op twee entiteiten – het MVO-department en het MVO operationele comité. Die staan onder leiding van de Vice-President Group CSR en rapporteren rechtstreeks aan de Gedelegeerd Bestuurder en het Belgacom Management Committee (BMC). Mettertijd zal dit netwerk de kennisbank worden inzake MVO voor de hele Groep waarmee we ‘best practices’ kunnen identifi ceren en promoten. Bovendien kan het vooruit zichten genereren voor essentiële punten, en ons sterke operationele ervaring bijbrengen die kan worden aangesproken naarmate specifieke MVO-initiatieven naar voren worden gebracht. Naast het rapporteren aan en het onders teunen van deze twee groepsentiteiten, is een
- MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
permanente doelstelling van het MVO-team de medewerkers voor MVO te sensibiliseren en hen engagement bij te brengen. Om onze MVO-strategie om te zetten in acties hebben we de vergelijking gemaakt met andere telecommunicatiegroepen. Het MVO-team en MVO Opco hebben samen overlegd om het MVO-programma voor 2008 gestalte te geven en acties te identificeren die in de vastgelegde strategie kunnen passen. Bij het omzetten van de MVO-strategie in acties hebben we de feedback van onze stakeholders onderzocht en een benchmarking gedaan met andere telecomoperatoren die al actief zijn op het vlak van MVO en op dat domein als leiders worden erkend, met het oog op het identificeren van de relevante thema's. Tot slot hebben we ook gesprekken gevoerd met de leden van het Belgacom Management Committee. Deze procedure heeft geleid tot het definiëren van zes engagementen van de Groep. > Communicatie toegankelijker maken >H et vertrouwen van de klant winnen > Transparant communiceren over gezondheid en internetveiligheid > MVO inschrijven in de bedrijfscultuur > Onze energie- en CO2-efficiëntie verhogen > Investeren in de gemeenschap Deze engagementen werden op 11 februari 2008 door het BMC goedgekeurd. Elk lid van het BMC zal fungeren als sponsor van een van de engagementen, die het MVO-team en het MVO Opco naar concrete acties zullen vertalen.
Beheerssystemen Ons doel is tegen eind 2008 een MVO-beheerssysteem voor de Belgacom Groep op te richten dat de organisatiestructuur van Belgacom weerspiegelt en het kader levert voor meetbare prestaties op het vlak van MVO. Bovenop onze businessprincipes zal het MVO-team rapporteringstemplates ontwikkelen om op een consequente manier de impact op het milieu en de sociale omgeving te meten en erover te rapporteren. Sommige van de reeds
ENABLE I COMMIT I BUILD FOTOGRAAF: walter scheepmans - Engineer Expert - Telindus
vertaalde gegevens worden gepresenteerd in de hiernavolgende delen van dit rapport. Het MVO-beheerssysteem van Belgacom zal de algemene richting en de parameters voor de prestaties op het vlak van MVO aangeven en tegelijk de operationele flexibiliteit waarborgen.
Best practices delen De Belgacom Groep is actief lid van de European Telecommunications Network Operators’ Association (ETNO) en heeft het duurzaamheidscharter ondertekend. In dit charter, dat in 1996 werd gelanceerd, hebben de ETNO-leden hun engagement tot duurzame ontwikkeling vastgelegd. Concreet willen ze dat doen door de duurzame levering van producten en diensten met een aanzienlijk milieu-, sociaal en economisch voordeel en door een uitgesproken inspanning om hun bedrijfsactiviteiten te integreren met milieu-, sociale en economische verantwoordelijkheden, om in de mate van het mogelijke de eventuele negatieve impact van deze activiteiten te minimaliseren. De Belgacom Groep is actief lid van Business & Society, een netwerk van bedrijven voor de bevordering van maatschappelijk verantwoord ondernemen in België.
De thema's identificeren met de inbreng van de stakeholders MVO houdt in dat de verwachtingen van de stakeholders worden begrepen en dat actie wordt ondernomen om aan deze verwachtingen tegemoet te komen voor zover ze realistisch en rechtmatig zijn. Onze verbintenis tegenover de stakeholders ligt in de eerste plaats besloten in onze bedrijfsfuncties: > Klanten: engagementen ten overstaan van de klant zijn veelvuldig als onderdeel van onze dagelijkse bezigheden, via onze shops, contactcenters of enquêtes. > Medewerkers: we vragen onze medewerkers om formele feedback over een waaier van
thema’s aan de hand van enquêtes en overleg met hun vertegenwoordigers. In 2006 hebben we voor het eerst een personeelsenquête op groepsniveau gehouden. >O verheden: we hebben regelmatig ontmoetingen met ambtenaren van de federale en de gewestelijke overheid en met vertegenwoordigers van de lokale besturen (Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en Union des Villes et des Communes de Wallonie). >R egelgevers: we vergaderen regelmatig met de regelgever om punten die voor onze business en ons openbaar beleid van belang zijn te bespreken, en ook met de Ombudsdienst voor Telecommunicatie.
Communicatie en sensibilisering Om echt maatschappelijk verantwoord ondernemen mogelijk te maken is het essentieel dat onze medewerkers duidelijk begrijpen wat MVO is en wat de thema's ervan zijn, en hoe deze zich verhouden tot hun rol binnen de Groep. In 2007 zijn we naast de bestaande opleidingen voor specifieke departementen als Procurement ook begonnen actief te communiceren over ons MVO-engagement intern tijdens evenementen voor het topmanagement en via het intranet en andere interne communicatiekanalen.
> S ectoriële organisaties: we zijn actief lid van diverse organisaties, onder meer Business & Society, het Belgische netwerk van bedrijven die bezig zijn met MVO. > Investeerders: sinds 2006 brengt de Groep om de drie maanden verslag uit. Tweemaal per jaar, naar aanleiding van de jaarlijkse en halfjaarlijkse resultaten, organiseren we een roadshow, die de grootste financiële centra van Europa en de Verenigde Staten aandoet. Tussen de roadshows in krijgen allerlei investeerders en analisten de kans persoonlijk of via conferentiegesprekken met het topmanagement te praten. Daarnaast hebben we ook deelgenomen aan drie grote internationale investeringsconferenties. We benaderen ook particuliere beleggers door deel te nemen aan het jaarlijkse evenement van de Vlaamse Federatie van Beleggingsclubs en Beleggers (VFB). En een specifieke website is een wezenlijk deel van het communicatiekanaal voor de investeringswereld. De 'Investor Corner' bevat afdrukbare versies van gepubliceerde verslagen, presentaties en webcasts van conferenties, scripts van conferentiegesprekken en nog veel meer.
WE ZULLEN > werk maken van de verdere implementering van een intern communicatieplan m.b.t. MVO. > de stakeholders identificeren en een strategie opstellen m.b.t. stakeholderengagementen (tegen eind 2008). > systemen en structuren voor het beheer van MVO creëren (tegen eind 2008).
Meer info op: > www.belgacom.com > ETNO: www.etno.be >B usiness & Society: www.businessandsociety.be Contact:
[email protected]
Hoe we MVO aanpakken - 3
Belgacom Groep I 2007
> Socio-economische impact van telecommunicatie Informatie- en communicatietechnologieën (ICT) kunnen aanzienlijke voordelen opleveren op sociaal, economisch en milieuvlak. Wij leveren een directe bijdrage aan de maatschappij door de directe en indirecte arbeidsplaatsen waartoe onze activiteiten leiden en de ermee geassocieerde welvaart. We geloven dat de contributie van ICT verder gaat dan het leveren van netwerken en diensten, dat we kunnen bijdragen tot de duurzame groei van de EU en dat we een sleutelrol kunnen spelen bij het bereiken van de i2010-doelstellingen die de Europese Unie heeft vooropgesteld.
“We geloven dat e-health een positieve impact kan hebben op de kwaliteit van de zorgen, de veiligheid van de patiënt en het efficiënte gebruik van schaarse resources en financiële middelen.”
Met deze i2010-doelstellingen wordt gepoogd een eengemaakte Europese informatieruimte te creëren, innovatie en investeringen in research aan te moedigen en inclusie, openbare dienstverlening en de levenskwaliteit te bevorderen door het gebruik van ICT.
Digitaal behoud van het Belgische culturele erfgoed In het kader van de aanbevelingen van de Europese Commissie omtrent digitalisering, de toegankelijkheid van cultuurgoed via het internet, digitale preservatie en de toepassing daarvan in België, heeft Belgacom de RFP (request for proposal) gewonnen voor de digitalisering van de archiefkranten van de Koninklijke Bibliotheek. We zullen in 2008 effectief met de digitalisering van start gaan en zijn tevens kandidaat voor de volgende RFP die bij de Belgische overheid op stapel staat voor de digitalisering van de twaalf federale musea.
WE beloofden
WE HEBBEN > verscheidene projecten gelanceerd op het gebied van e-gezondheidszorg. > duurzame groei bevorderd door dematerialisering en monitoring op afstand.
4
> We hebben een pilootproject gelanceerd in de afdeling cardiologie van de Kliniek Sint-Jan in Brussel. De bedoeling is uit te maken of de tussenkomst van de huisarts, op basis van een telemonitoringplatform en ondersteund door een cardiologisch team in een populatie van patiënten met een matig tot hoog hartrisico, zal leiden tot een vermindering van het aantal ziekenhuisopnames wegens hartproblemen en van het algemene sterftecijfer, vergeleken met de gewone zorgverstrekking. Het proefproject loopt tot 2011 en heeft de bedoeling de levenskwaliteit te verbeteren van mensen die onder streng medisch toezicht staan.
De druk om de efficiëntie en de service te verbeteren bestaat in alle sectoren, maar is meer uitgesproken in de gezondheidssector. Het Belgische gezondheidssysteem staat in hoog aanzien dankzij de kwaliteit van de verstrekte zorgen, de toegankelijkheid, de sociale billijkheid en de therapeutische vrijheid. Maar het systeem is duur en door de vergrijzing van de bevolking, de vroegere ontwikkeling en de grotere prevalentie van chronische ziekten wordt verwacht dat de kostprijs van de gezondheidszorg de komende jaren nog dramatisch zal stijgen. De belangrijkste uitdaging bestaat erin de kosten onder controle te houden zonder de kernverdiensten van ons systeem op te offeren.
> In de afdeling materniteit van het Erasmushospitaal in Brussel zijn we gestart met de proof of concept van de Bedside-terminal. De bedoeling is vrouwen die wegens zwangerschapsproblemen langdurig in het ziekenhuis verblijven, directe toegang te geven tot het Belgacom TV-platform, internet, telefoon en medische informatie. Op die manier kunnen ze gemakkelijker contact houden met vrienden en familie en zelfs bepaalde beroepsactiviteiten uitoefenen, als dit door de dokter is toegestaan. Vanuit het standpunt van de dokter verhoogt directe toegang tot het medisch dossier de efficiëntie. Voor de patiënt verhoogt de betrokkenheid bij de medische opvolging de kwaliteit van de zorgen. Een commerciële oplossing wordt onderzocht.
Gezondheidszorg is een informatie-intensieve sector en aangezien e-health de snelheid en automatisering bevordert, geloven we dat zij een positieve impact kan hebben op de kwaliteit van de zorgen, de veiligheid van de patiënt en het efficiënte gebruik van schaarse resources en financiële middelen. De gezond-
> Het proof of concept voor Careso hebben we opgestart met Ascom en Arco, om een oplossing te ontwikkelen voor de registratie van zorgen via een digitale pen en smart paper in de gezondheidsmarkt. De bedoeling van Careso is het verplegend personeel te helpen met het verzamelen van informatie
Levenskwaliteit verbeteren: e-health
> we zouden samen met de stakeholders de socio-economische impact van ICT verder onderzoeken en aantonen.
heidssector vraagt om laaggammaoplossingen voor de registratie van zorgen, en diensten die gebaseerd zijn op een eenvoudige en betaalbare oplossing. Met het oog op de verdere bepaling van onze langetermijnstrategie voor e-health hebben we in 2007 diverse initiatieven gelanceerd en/of met onze medewerking gesteund:
- MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
ENABLE I COMMIT I BUILD FOTOGRAAF: olivier winker - Analyst, SDE:SDV:PSE:SIA: NSI
in verband met de zorgverstrekker en de zorgontvanger: ze schrijven op een formulier van gewoon papier met een speciaal achtergrondpatroon met behulp van een speciale pen (een gewone balpen met een ingebouwde miniatuurcamera die het geschrevene omzet en doorstuurt via Bluetooth/USB). Een server herkent de vormen en pennen en maakt de met de pen opgeschreven gegevens zichtbaar op de formuliertemplate. Vervolgens maakt hij de data klaar om ze naar het informatiesysteem van het ziekenhuis te versturen, daarbij gebruikmakend van gesofistikeerde tekenherkennning. Optioneel kan hij zelfs feedback geven aan een mobiele telefoon. In 2008 starten we met een pilootproject. > E-voorschriften: voorschriften vormen een van de hoekstenen van de meeste gezondheidssystemen. Onderzoek in de Verenigde Staten, Frankrijk en Nederland heeft aangetoond dat voor een populatie van 10 miljoen mensen de geraamde gezondheidskosten (bv. verkeerde hospitalisatie) kunnen oplopen tot 200 miljoen euro per jaar als gevolg van verkeerd begrepen voorschriften en fouten in voorschriften, die momenteel altijd op papier uitgereikt worden. Door van papieren voorschriften over te schakelen op elektronische hopen we ook de opvolging van de patiënt te verbeteren, doordat de arts feedback krijgt wanneer de patiënt de medicijnen gaat halen bij de apotheker, en een beter beeld te krijgen van alle genomen medicatie (voor patiënten, en ook, indien toegelaten, voor geneesheren en apothekers). We lanceren een proefproject in 2008 zodra de juridische en ethische implicaties opgehelderd zijn. > We lanceerden een onlineplatform voor professionele opleiding voor de medewerkers van het universitair ziekenhuis Saint Luc in Brussel. Met deze oplossing kan het ziekenhuispersoneel geïnformeerd blijven en opgeleid worden met nieuwe procedures en nieuwe technieken, zelfs als ze verschillende uurregelingen hebben.
> We hebben ook Medega gelanceerd, een internetproject dat mensen een overzicht geeft van de dokters van wacht 's nachts en tijdens het weekend.
Duurzame groei bevorderen door dematerialisering en monitoring op afstand ICT kan een brede waaier van diensten aanreiken die de gemeenschap helpen haar impact op het milieu beter te beheren, door elektronische alternatieven te bieden voor bestaande diensten. Naast de elektronische facturatie- en betaalmogelijkheden die we onze klanten aanbieden, heeft Belgacom in samenwerking met de Vlaamse openbaarvervoersmaatschappij De Lijn voor een WestEuropese primeur gezorgd in 2008: reizigers in Antwerpen en Gent kunnen hun rit betalen via sms-ticketing. Dit nieuwe betalingssysteem werd ontwikkeld samen met onze mobiele dochter Proximus Belgacom Mobile. Naast de elektronische facturatie- en betalingsmogelijkheden en de sms-ticketingoplossing die we reeds aanbieden aan onze klanten, zijn we ook gestart met ‘e-Invoicing Start’, een nieuwe dienst die kleine ondernemingen in staat stelt elektronische facturatie aan hun klanten aan te bieden via CertiPost, onze joint venture met De Post.
dag-, maand- of jaarbasis raadplegen, de details van hun verbruik gedetailleerd bestuderen en op basis daarvan de nodige opvolging geven. Zij kunnen ook vragen per sms of e-mail verwittigd te worden, bijvoorbeeld zodra per verbruik een zekere waarde overschrijdt. De Belgacom Groep levert de eind-toteindoplossing, die bestaat uit slimme meters, de nodige software en de websiteapplicatie voor het volgen van het energieverbruik. Dit pilootproject zal tot midden 2008 duren. Wij menen dat via dit project nieuwe producten en tariefplannen ontwikkeld kunnen worden, die rekening houden met het persoonlijke verbruikersprofiel van elke klant. Dit zou dan zowel economische als ecologische voordelen kunnen opleveren.
Samen met energieleverancier Nuon en de koepel van Vlaamse milieuverenigingen Bond Beter Leefmilieu, hebben we nog een pilootproject omtrent slimme elektriciteits- en gasmeters gelanceerd. Dit project ging van start in oktober 2007 en houdt in dat deelnemers – voor dit project gaat het om 150 gezinnen – hun energieverbruik kunnen volgen via een beveiligde internettoegang. Hoe werkt het? De slimme digitale meters sturen de verbruiksgegevens regelmatig en op een beveiligde manier via het Proximusnetwerk door naar een datacenter. De klanten kunnen hun verbruiksgegevens eender wanneer raadplegen via een beveiligde internettoegang. Op die manier kunnen klanten hun gegevens op
WE ZULLEN > opportuniteiten op het gebied van e-gezondheidszorg blijven onderzoeken en een groepsstrategie definiëren.
Socio-economische impact van telecommunicatie - 5
Belgacom Groep I 2007
> Onze klanten We hechten veel belang aan een langetermijnrelatie met onze klanten. Of we erin slagen een dergelijke relatie tot stand te brengen, hangt af van onze capaciteit om eenvoudige en gebruiksvriendelijke producten en diensten te leveren tegen de juiste prijs en met een voorbeeldige dienstverlening. Dit behelst tevens ons marketing- en reclamemateriaal, onze productinformatie en onze facturatie.
“Voor ons is het van belang dat iedereen, ongeacht zijn leeftijd, capaciteiten of omstandigheden, de voordelen van telecommunicatie kan genieten.”
We hebben Nieuwe initiatieven gelanceerd opdat onze klanten meer inzicht zouden krijgen in de kosten voor het gebruik van onze diensten De klanten begrijpen vaak niet op welke manier de gesprekskosten aangerekend worden, vooral bij hun reizen naar het buitenland. Ook vragen ze zich regelmatig af of ze wel het juiste tariefplan genieten. Elk van onze klantencontactpunten is in staat het meest geschikte tariefplan voor elke klant te bezorgen. Dat wordt bij ons Tariff Check Up genoemd. Bovendien verstrekken wij elk jaar schriftelijk informatie over het goedkoopste plan aan elke klant met een vaste lijn of een postpaid gsm, met berekening volgens het individuele verbruik. Ook bellen wij klanten proactief op om hen een beter tariefplan aan te bieden.
WE beloofden > we zouden minstens twee nieuwe initiatieven lanceren om te garanderen dat de kosten voor de klanten duidelijker en gemakkelijker te begrijpen zijn. > we zouden toetreden tot het Safer Internet Framework met het oog op veiliger gsm-gebruik voor tieners en kinderen.
6
Proximus heeft Vodafone Passport gelanceerd, een nieuw tariefmodel op de Belgische markt, waarbij wij eenvoudige en goedkope tarieven aanbieden om via het Vodafone-netwerk in het buitenland te gsm’en. De klant betaalt een vast bedrag van 0,99 EUR en kan vervolgens tegen hetzelfde tarief als thuis bellen. Door dit initiatief begrijpt de klant niet alleen beter hoe de kosten voor zijn gesprekken worden aangerekend, maar ontvangt hij ook nog een duidelijke tariefkorting. Als onze klanten Vodafone Passport niet gebruiken, hebben wij een extra dienst die hen per sms verwittigt als zij in het buitenland hun belkrediet overschrijden. Wij moedigen hen op dat moment ook aan Vodafone Passport te nemen om kosten te besparen. Belgacom heeft HappyTime International ingevoerd, waarbij haar klanten de mogelijkheid
- MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
krijgen om tijdens de daluren gratis een internationale bestemming naar keuze op te bellen (Frankrijk, Duitsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten). Proximus heeft Pay&Go International gelanceerd, een prepaid formule voor klanten die vrienden of familieleden in het buitenland hebben. Zij kunnen tegen het binnenlandse tarief bellen en sms’en naar een Europees land dat zij zelf kiezen. Daarnaast krijgt de Pay&Go International-klant voor elke gebelde minuut naar het gekozen land automatisch een minuut gratis voor oproepen naar Proximus-nummers.
Toegang tot onze diensten verbeterd Wij hebben onze reeks breedbandtariefplannen verder uitgebreid met Belgacom ADSL Budget (20 EUR/maand voor 1 Mbps). Daardoor blijven wij dalende tarieven op markt van de breedbandproducten aanbieden, gaande van ADSL Go voor 41,75 EUR/maand en ADSL Light voor 31,55 EUR/maand, tot momenteel ADSL Budget. Voor klanten die alleen surfen en e-mailen, hebben wij tevens een aantal ADSLpackages zonder vaste lijn geïntroduceerd. Onze resterende, weinig talrijke smalbandabonnees kunnen nu een keuze maken uit de verschillende ADSL-packages, wat betekent dat Belgacom haar dial-updienst weldra in 2008 zal kunnen stopzetten. Eind 2007 hebben wij een belangrijke stap gezet wat de convergentie van producten en diensten betreft, dit met de lancering van een gecombineerd vast en mobiel internetaanbod. Hierdoor krijgen de klanten de mogelijkheid hun ADSL-
ENABLE I COMMIT I BUILD FOTOGRAAF: gino bertin - Fix Mobile Convergence
dienst met het nieuwe Mobile Internet-aanbod te combineren. Op die manier beschikken onze klanten over een internettoegang, gelijk wanneer en waar, thuis of op verplaatsing. Wij hebben ook een aantal packs met aantrekkelijke tariefkortingen ingevoerd voor residentiële klanten die meerdere producten of diensten kiezen. Zowel van het ‘Pack Internet + TV’ als van het “Pack Internet + TV + Mobile” bestaan er twee versies: een met ADSL Light, waarbij een vaste telefoonlijn nodig is, en een met ADSL Go, mogelijk zonder telefoonlijn. In 2007 hebben wij ons verder aan het profiel van onze klanten aangepast door gesegmenteerde aanbiedingen te lanceren: een eerste gsm-aanbod biedt de dames aantrekkelijke voorwaarden in overeenstemming met hun belgedrag en tevreden naar maat, waarvoor marktleiders Sanoma Magazines Belgium en Proximus de krachten bundelen; een tweede aanbod, namelijk MobiSud, bestaat uit een virtuele operator met exploitatie via het Proximus-netwerk. Dit aanbod richt zich tot de verschillende gemeenschappen uit de Maghreb landen in België. Het Belgacom TV-platform verwelkomt tevens de Marokkaanse zender “TVM International”.
Initiatieven ondersteund om de digitale kloof te dichten Telecommunicatie heeft de manier waarop wij met elkaar contact hebben fundamenteel veranderd. Voor ons is het van belang dat iedereen, ongeacht zijn leeftijd, capaciteiten of omstandigheden, de voordelen van telecommunicatie kan genieten. Daarom hebben wij verschillende initiatieven voor het dichten van
de digitale kloof ontwikkeld of ondersteund. Via onze Belgacom Internet Academy kunnen al onze nieuwe ADSL-klanten een dag gratis internetopleiding genieten. In 2007 hebben wij bijna 1.000 sessies georganiseerd, waarbij ongeveer 9.000 klanten betrokken waren.
1.000 sessies van de Belgacom Internet Academy
Voor mensen met een verminderd auditief vermogen bieden wij op verzoek tv-nieuws met gebarentaal aan, terwijl wij eind 2007 een videotelefoniedienst hebben uitgetest, waarbij een videofoon met een beeldscherm van hoge kwaliteit werd benut. Negentig personen van dovenverenigingen (Fédération francophone des sourds de Belgique) en van de CM (Christelijke Mutualiteit) hebben aan deze operationele test meegedaan, terwijl 40 Belgacom-medewerkers aan de technische test deelnamen. Voor kinderen die chronisch of langdurig ziek zijn, zijn Bednet vzw en Take Off asbl bezig met de ontwikkeling van een virtueel netwerk. Op die manier kunnen zij met hun eigen onderwijzer en klasgenootjes in contact blijven en zijn zij via het afstandsleren bij het schoolgebeuren betrokken, waardoor vermeden wordt dat hun schoolwerk achterstand oploopt of dat zij sociaal uitgesloten worden. Bednet en Take Off bieden een internetverbinding en de nodige hard- en software aan om het contact tussen thuis en de school tot stand te brengen. Indien nodig kan dit eventueel tot het ziekenhuis worden uitgebreid. Voor alle partijen is dit bovendien allemaal gratis. In 2007 hebben ongeveerd 30 kinderen van de ondersteuning door Bednet gebruik kunnen maken, terwijl 15 kinderen de actie van Take Off konden genieten. Beide verenigingen ontvingen van ons ADSL-lijnen en technische installaties.
ONZE KLANTEN - 7
Belgacom Groep I 2007
Belgacom Customer Care won de Belgische Contact Centre Award 2007 Met haar programma ‘Defining and implementing a winning balance’ heeft Belgacom Belgacom Customer Care de Belgische Contact Centre Award 2007 in de wacht gesleept. Dit project leidde tot een vermindering van meer dan één miljoen oproepen, terwijl tegelijk hogere inkomsten, meer klantentevredenheid en een betere klantenservice gerealiseerd werden.
“We hebben onze strijd tegen spam en virussen voortgezet en het wettelijk toegestane gebruik van content op het internet aangemoedigd.” WE HEBBEN > drie nieuwe initiatieven gelanceerd om te zorgen voor een beter inzicht in de prijzen: Vodafone Passport, Happy Time en Happy Time International, Pay&Go International. > het Safer Internet Framework ondertekend.
8
Het Europees Kader voor veiliger gsm-gebruik bij tieners en kinderen ondertekend
onze klanten reeds 2,5 miljoen i-Tunes-liedjes gedownload, dit als onderdeel van hun internetabonnement.
Oplossingen voor toegangscontrole in verband met content waarvoor een leeftijdsbeperking geldt, maken nu al jaren deel uit van ons standaardaanbod voor onze vaste en mobiele klanten. In 2007 hebben wij echter beslist toe te treden tot het Europees Kader voor veiliger gsm-gebruik bij tieners en kinderen. Dit kader behelst een reeks aanbevelingen die garanderen dat tieners en kinderen via hun gsm enkel toegang tot veilige content kunnen krijgen. De specifieke benadering van dit kader omvat mechanismen voor toegangscontrole, classificatie van commerciële content, de bestrijding van wettelijk ongeoorloofde content op het internet, alsook bewustmaking en opvoeding. De tekst van het kader werd uitgewerkt tijdens een reeks vergaderingen op topniveau, georganiseerd onder de auspiciën van de Europese Commissie en onder toezicht van GSM Europe.
Op Belgacom TV wordt de content voor volwassenen standaard via parental control beschermd, terwijl deze laatste standaard op het hoogste niveau geactiveerd staat.
Verantwoord gebruik en content aangemoedigd Behalve dit initiatief hebben wij onze strijd tegen spam en virussen voortgezet en het wettelijk toegestane gebruik van content op het internet aangemoedigd. Meer dan één miljoen mailboxen kunnen gratis onze geavanceerde antivirus- en antispamdienst genieten. Verder stimuleerden wij het legaal downloaden van muziek door onze ADSL-klanten tweemaandelijks wettelijk toegestane i-Tunes-credits aan te bieden (5 tot 10, afhankelijk van het abonnement). In december 2007 hadden
- MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
Wat het internet betreft, is parental control op verzoek verkrijgbaar via ons Norton Securitypakket, dat gemakkelijk gedownload kan worden.
Dagelijks naar onze klanten geluisterd Onze contactcenters en helpdesks ontvangen jaarlijks miljoenen oproepen van onze klanten. In de meeste gevallen wordt informatie gevraagd over onze producten en diensten. Klanten kunnen echter ook opbellen voor een klacht. Bij Belgacom Fixed Line Services vertegenwoordigt het gemiddeld aantal klachten per maand 4% van alle inkomende oproepen, terwijl dit voor Proximus 2,5% is. Meer dan de helft van de klachten bij Fixed Line Services hebben betrekking op het abonnementsgeld, Belgacom TV en de promoties. In vergelijking met het doel dat wij onszelf hadden gesteld, namelijk 80% behandelde klachten binnen een termijn van 10 werkdagen en 100% binnen 30 werkdagen, behandelden wij in 2007 82% residentiële en 76% professionele klachten binnen een tijdsspanne van 10 dagen. Slechts 3% van de residentiële en 6% van de professionele klachten bleken na 30 werkdagen nog lopend te zijn. Bij Proximus hebben meer
ENABLE I COMMIT I BUILD 82%
residentiële klanten behandeld binnen een tijdspanne van 10 dagen ICE - contact met vrienden of familie in noodgevallen Vaak worden de hulpdiensten bij het uitoefenen van hun dagelijks werk met een nogal eenvoudig probleem geconfronteerd als zij iemands leven redden. Ze weten soms gewoon niet wie ze moeten opbellen. In 2007 hebben wij deelgenomen aan een gezamenlijk initiatief, onder leiding van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV), waarbij het gebruik van een enkel ICE-nummer gepromoot werd (ICE = In Case of Emergency). Als iemand dit ICE-nummer in zijn gsm invoert, weten de hulpdiensten via de contactpersonenlijst in de gsm wie zij in geval van nood moeten opbellen. Aangezien het systeem internationaal steeds meer ingeburgerd raakt, zal het bij verplaatsingen in het buitenland eveneens kunnen dienen.
dan de helft van de klachten betrekking op de facturatie, de basisproducten en de contracten. In 2007 haalden wij ruimschoots onze doelstelling inzake de behandeling van 75% van de klachten binnen 5 werkdagen en hebben we de 90% binnen 10 werkdagen bijna bereikt: wij behandelden immers 81,6% residentiële klachten binnen 5 werkdagen en 88,4% van de klachten binnen 10 werkdagen. Bij Telindus maken de facturatieklachten 69% van het totale aantal klachten uit. Onze doelstelling voor 2007 was een gemiddelde van 60 dagen om de klachten te behandelen en af te sluiten. Deze doelstelling werd in 45% van de gevallen gehaald, en de behandelingstermijn voor 37% in vergelijking met 2006. In 2007 hebben wij tevens een Customer Experience-departement opgericht met als missie zichzelf in de plaats van de klanten te stellen alvorens producten gelanceerd worden.
Onze producten en diensten op verantwoorde wijze gecommercialiseerd en erover gecommuniceerd Verantwoorde marketing betekent dat we er altijd borg voor staan dat onze communicatie wettelijk, fatsoenlijk, fair, eerlijk en waarheidsgetrouw is en de visies van verschillende groepen binnen de maatschappij respecteert. Het merendeel van onze reclame leggen we vooraf voor aan de JEP (Jury voor Ethische Praktijken inzake Reclame), wiens aanbevelingen we volgen. De JEP gebruikt de 'Consolidated ICC Code of Advertising and Marketing Communication Practice' als kader voor verant-
woorde reclame in België. De basisprincipes van de Code zijn dat alle reclame wettelijk, fatsoenlijk, eerlijk en waarheidsgetrouw moet zijn. De Code bepaalt dat alle marketingcommunicatie moet worden opgesteld met de nodige zin voor sociale en professionele verantwoordelijkheid. Het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) vertegenwoordigt de Internationale Kamer van Koophandel (International Chamber of Commerce – ICC) in België. Niettemin hebben wij een vergelijkende reclamecampagne over digitale televisie moeten opgeven na een gerechtelijk vonnis in verband met een klacht van een concurrent. De rechter meende wel dat de campagne wettelijk toegestaan was, maar niet aan alle vereiste voorwaarden voldeed.
WE ZULLEN > richtlijnen en processen ontwikkelen om geleidelijk een verantwoorde marketingcultuur te implementeren, die branding, nieuwe productlanceringen, bescherming van onze klanten, enz. behelst. > de communicatie met onze klanten m.b.t. onze tarieven en producten volledig transparant maken. > sociale participatie verder promoten door de technologieën vlotter toegankelijk te maken via onze producten, tarieven, programma’s en sponsoring. > ons nog meer inspannen om kinderen te beschermen tegen gelijk welk type ongewenste internet- en televisiecontent. > onze mobiele klanten beter beveiligen tegen de ongewenste praktijken van de sms- en mms-dienstenverstrekkers. > een MVO-checklist ontwikkelen die wij tijdens het lanceringsproces van onze producten en diensten zullen gebruiken om te garanderen dat alle mogelijke MVO-kwesties geïdentificeerd worden. > onze klanten blijven informeren over de ecologische impact van talrijke telecomproducten. Meer info over dit kader: www.gsmworld.com/gsmeurope/ documents/eur.pdf
ONZE KLANTEN - 9
Belgacom Groep I 2007
> Hoe we de uitbouw van het netwerk aanpakken Connectiviteit is een belangrijk element om meer mensen te laten aansluiten bij onze in toenemende mate digitale wereld. Om klanten de kans te geven te profiteren van de groeiende mogelijkheden van de telecommunicatie, investeren we permanent in uitgebreide en technologisch geavanceerde netwerken. We begrijpen dat deze investeringen problemen kunnen doen rijzen voor de gemeenten in verband met de coördinatie van openbare werken met andere bedrijven, de visuele impact van basisstations of de gezondheidsproblematiek.
We hebben Breedbandtoegang uitgebreid
99,7% breedbandbereik
WE beloofden > we zouden het breedbandbereik uitbreiden tot 99,4% van de Belgische gezinnen. > we zouden minstens één telecomdag per regio organiseren.
Wat ons Broadway-project ter voorbereiding van de toekomstige behoeften van Belgacom betreft, werden een aantal vorderingen gemaakt. Wij hebben de implementatie van vezel in de straatkasten (ROP’s of Remote Optical Platforms) voortgezet en hebben het VDSL-platform voor de klanten verder uitgebouwd. Daarbij hebben wij onze doelstelling inzake een nationaal bereik van 58% tegen eind 2007 gehaald, wat 13% meer betekent dan in 2006. Stap I - met een nationale dekking van 61% - zal tegen eind maart 2008 rond zijn, waardoor 14.300 ROP’s met VDSLapparatuur geactiveerd zullen zijn en wij in staat zullen zijn om, dankzij hogere bitsnelheden, HDTV aan onze klanten aan te bieden. Onze doelstelling inzake ons nationale bereik tegen eind 2008 bedraagt 65%. De potentiële toegang tot Belgacom TV bleef in 2007 stabiel op 80% van de Belgische gezinnen. Onze nieuwe technologie heeft ervoor gezorgd dat breedband tegen het einde van 2007 voor 99,7% van de Belgische gezinnen toegankelijk was, waardoor wij onze doelstelling van 99,4% ruimschoots gehaald hebben. Naarmate ons aanbod van basisbreedbanddiensten meer en meer evolueert in de richting van uitgebreide communicatie (VoIP, videotelefonie), nieuwe vormen van entertainment (iDTV, VoD) en complete personalisering via thuisnetwerken en beveiliging, is er behoefte aan een flexibel netwerk met sterkere performantiemogelijkheden om een adequate capaciteit te kunnen leveren. Dat is de reden waarom wij in 2006 met een analyse gestart zijn om na te gaan hoe wij naar een op IP gebaseerde kerninfrastructuur konden overstappen (IP = het communicatieprotocol dat op het internet wordt gebruikt). Deze analyse focust op meer dan alleen een netwerkupgrade of -uitbreiding: ze behandelt ook de impact op de processen en systeem optimalisatie.
10 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
Het grootste probleem bij het uitbouwen van een vast netwerk is de coördinatie van de openbare werken. Wij zijn dan ook betrokken bij een aantal initiatieven in de drie regio’s – Brussel, Vlaanderen en Wallonië – om dit aspect te verbeteren.
Meer basisstations geinstalleerd Tegen het einde van 2007 telde ons gsm-netwerk 3.946 sites, wat op jaarbasis een stijging van 10% betekent, dit door de uitbreiding van onze business en de uitbouw van ons 3G-netwerk. Het gprs/gsm-netwerk van Proximus bereikt 99,8% van de Belgische bevolking en ons UMTS 3G-netwerk heeft een dekking van 84,4%, waardoor onze verplichte wettelijke implementatiepercentages ruimschoots overschreden zijn. De essentiële componenten van een mobiel telecommunicatienetwerk zijn de basisstations en de bijbehorende antennes om de oproepen en de data te ontvangen en te verzenden. De dekkingsradius van een basisstation gaat van 5 kilometer bij vlak terrein tot iets minder dan 100 meter in stedelijke centra of binnenin gebouwen. Elk basisstation kan slechts een bepaald aantal gelijktijdige oproepen behandelen en daarom is er in zones met intens telefoonverkeer een veel dichtere spreiding van de basisstations vereist. De uitbouw van ons netwerk impliceert het zoeken naar een zeker evenwicht tussen de technische en commerciële vereisten, waarbij we echter zoveel mogelijk rekening willen houden met de belangen van de gemeenschappen bij het selecteren van de locatie en het ontwerp voor elk nieuw basisstation. We hebben toestemming van de eigenaars nodig om basisstations op hun eigendom te bouwen en we moeten onderhandelen met gemeentes en lokale instanties om toelating te krijgen. De gemiddelde tijd om toelating te krijgen is 248 dagen voor het hele land, maar de termijn varieert van streek tot streek. Meer dan 50% van de toelatingen die in
ENABLE I COMMIT I BUILD
2007 werden aangevraagd, hadden betrekking op technische veranderingen aan bestaande stations, veeleer dan op de bouw van nieuwe sites, en deze trend lijkt zich in 2008 te zullen doorzetten. Als partnernetwerk van Vodafone in België passen wij de policy voor netwerkimplementatie van deze laatste toe, met zijn richtlijnen inzake naleving van de wetgeving, milieu-impact, uitzending van radiofrequenties, planning en selectie van sites, communicatie en overleg, en relaties met de eigenaars. Wij evalueren regelmatig de tevredenheid van onze eigenaars via telemarketingenquêtes en door ze af en toe te bezoeken. Het algemene tevredenheidsniveau dat via de enquêtes geconstateerd kon worden, steeg van 2006 tot 2007 van 82,87% naar 83,75%. Daarnaast controleren wij als hoofdindicator de gemiddelde intentie tot verlenging van de leaseovereenkomsten, om aanwijzingen te hebben inzake de waarschijnlijkheid van hernieuwing van de leasecontracten zodra de vervaldatums verstreken zijn. In dit verband viel van 2006 tot 2007 een lichte daling te noteren, namelijk van 82,91% naar 82,04%. Anderzijds bedraagt het tevredenheids percentage van onze eigenaars 95%, zoals blijkt uit onze bezoeken aan deze laatsten, telkens twee maanden nadat een site geactiveerd werd. Deze bezoeken zullen in 2008 worden uitgebreid en zullen ook bij belangrijke technische wijzigingen aan bestaande sites plaatsvinden. Verder zullen tegen eind januari 2008 462 eigenaars via telemarketing gecontacteerd worden.
Onze sites in het landschap geïntegreerd We zorgen ervoor dat onze basisstations optimaal geïntegreerd zijn in het landschap. Naast de wettelijke verplichting om sites tussen
operatoren te delen waar dat technisch mogelijk is, hebben wij onze inspanningen voortgezet om de basisstations te integreren. Dit leidde in vergelijking met vorig jaar tot een lichte stijging van 552 naar 626, terwijl er intensiever gezocht zal worden naar nieuwe technieken om in de komende jaren te implementeren. Het aantal gedeelde sites is stabiel gebleven.
Onze verplichtingen inzake volksgezondheid nageleven Hoewel de implementatie van onze basisstations zelden tot enige controverse heeft geleid, hebben wij talrijke initiatieven ondernomen om het publiek uitgebreid te informeren. Wat volksgezondheid betreft, werken wij mee aan de website van de Belgische federale overheid, www.infogsm.be. Deze laatste wordt beheerd door de subcommissie “Mobiele Telefonie” van de Commissie voor de Veiligheid van de Consumenten. Alle nieuwe basisstations of de technische wijzigingen aan de bestaande stations zijn onderworpen aan een verplicht gezondheidsrapport bestemd voor het Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie, waaruit blijkt dat deze stations aan de Belgische normen voldoen. In 2007 hebben we meer dan 1.000 dergelijke rapporten ingediend. Wij gaan ook regelmatig in op verzoeken van de overheidsinstanties om deel te nemen aan informatiesessies. In 2007 waren wij zo betrokken bij 20 gezondheidssessies in samenwerking met de plaatselijke en nationale regeringsinstanties, met inbegrip van de Belgacom Telecom Days, en bij 29 sessies met burgers die in de buurt van basisstations wonen. We hebben ook onze medewerkers over gezondheidskwesties geïnformeerd, dit via acht interne informatiesessies en als extra bij de gedetailleerde informatie die al onze medewerkers op het intranet van onze onderneming kunnen aantreffen.
WE HEBBEN > ons breedbandbereik uitgebreid tot 99,7% van de Belgische gezinnen. > deelgenomen aan 20 gezondheidssessies met lokale en nationale overheidsinstanties, met inbegrip van de Belgacom Telecom Days, en 29 sessies met mensen die in de buurt van basisstations wonen.
WE ZULLEN > de uitrol van ons VDSL-platform verderzetten om een nationaal bereik van 65% te bereiken. > de communicatie met onze stakeholders verbeteren.
84,4% 3G-Netwerkbereik
Meer informatie in de rubriek “Maatschappelijk verantwoord ondernemen” op www.belgacom.com.
Hoe we de uitbouw van het netwerk aanpakken - 11
Belgacom Groep I 2007
> Gsm’s, pylonen en gezondheid De snelle groei van de mobiele technologie heeft een aantal persoonlijke, commerciële en sociale voordelen opgeleverd. Sommige mensen maken zich echter zorgen over de gevolgen voor de gezondheid door de inwerking van elektromagnetische velden (EMF’s) die afkomstig zijn van gsm-toestellen en basisstations. Wij erkennen dit probleem en pakken het aan door ons ten opzichte van de plaatselijke gemeenschappen te engageren als onderdeel van onze procedures voor netwerkimplementatie, alsook door de evolutie van het onderzoek op dit gebied nauwlettend te volgen. Dit onderdeel bevat een aantal relevante overzichten en onderzoeken die tijdens het financiële jaar 2007 gepubliceerd werden.
Wereldgezondheidsorganisatie
“De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de nationale instanties volgen de huidige stand van de wetenschap en bepalen welk verder onderzoek er nodig is om nog ruimere evaluaties van de gezondheidsrisico’s te kunnen uitvoeren.”
2.800
studies in verband met elektromagnetische velden in de onderzoeksdatabase van de Wereldgezondorganisatie
De onderzoeksdatabase van de Wereldgezondheidsorganisatie (World Health Organization = WHO) die in september 2007 bijgewerkt werd bevat bijna 2800 studies in verband met de elektromagnetische velden. Daarvan verwijst 40% naar mobiele telecommunicatie. Tijdens de voorbije tien jaar werd deze onderzoeksliteratuur door panels van onafhankelijke nationale en internationale experts regelmatig besproken. Deze laatsten kwamen eenduidig tot het besluit dat wetenschappelijk onderzoek niet kan aantonen dat er risico’s voor de volksgezondheid bestaan, noch wat de gsm-pylonen betreft, noch wat de gsm-toestellen zelf betreft, op voorwaarde dat de emissies aan de internationaal aanvaarde normen inzake blootstelling voldoen. Toch wijzen deze besprekingen op de nood aan verder onderzoek. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) besluit dat “alle tot dusver opgestelde beoordelingen erop hebben gewezen dat blootstelling onder de grenzen die in de EMF-richtlijnen (1998) van de ICNIRP (International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection) worden aanbevolen, in het volledige frequentiegebied van 0 tot 300 GHz, geen gekende nadelige gevolgen voor de gezondheid veroorzaakt. Er bestaan niettemin nog kennishiaten die moeten worden weggewerkt vóór eventuele gezondheidsrisico's beter kunnen worden ingeschat”. De besprekingen van de experts die in 2007 gepubliceerd werden, beantwoorden aan de bovenstaande verklaring en raden eveneens verder onderzoek aan. Ook ander onderzoek van tot dusver beschikbaar bewijsmateriaal biedt een zekere geruststelling. In 2005 kwam de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) tot de conclusie1 dat elektromagnetische overgevoeligheid “geen duidelijke diagnosecriteria bevat en dat er geen wetenschappelijke basis voorhanden is om de symptomen van elektromagnetische overgevoeligheid met de blootstelling aan elektromagnetische velden in verband te brengen”. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kwam tot de bevinding dat elektromagnetische overge-
12 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
voeligheid gekenmerkt wordt door een reeks niet-specifieke symptomen die van individu tot individu verschillen, dat deze symptomen reëel zijn, dat de ernstgraad ervan sterk kan verschillen en dat ‘ongeacht de oorzaak ervan, elektromagnetische overgevoeligheid een invaliderend probleem voor het getroffen individu kan vormen’. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zei echter ook dat elektromagnetische overgevoeligheid ‘geen medische diagnose is en dat het ook geen duidelijk onderscheiden medisch probleem vormt’. In diezelfde zin kwam de Wereldgezondheids organisatie (WHO)2 in 2006 bij een bespreking van de impact van de basisstations en de draadloze technologieën tot de conclusie dat “gelet op de zeer geringe blootstellingsniveaus en de onderzoeksgegevens die tot nog toe bijeen werden gebracht, er geen overtuigend wetenschappelijk bewijs is dat zwakke radiofrequentiesignalen van basisstations en draadloze netwerken een negatief effect op de gezondheid hebben”. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de nationale instanties volgen de huidige stand van de wetenschap en bepalen welk verder onderzoek er nodig is om nog ruimere evaluaties van de gezondheidsrisico’s te kunnen uitvoeren. Verder heeft de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) de onderzoeksagenda in verband met radiogolven in 2006 geüpdatet. Internationaal bedragen de investeringen in wetenschappelijk onderzoek naar de mogelijke gezondheidsrisico’s van elektromagnetische velden in het totaal meer dan US $ 250 miljoen en is de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) van plan alle gegevens in verband met radiogolven volledig te onderzoeken en haar bevindingen over drie jaar kenbaar te maken.
Interphone INTERPHONE is een reeks multinationale patiënt-controleonderzoeken naar de relatie tussen gsm-gebruik en het risico op hersentumoren, met coördinatie door het IARC (International Agency for Research on Cancer).
ENABLE I COMMIT I BUILD FOTOGRAAF: annick deveirman - corporate service manager proximus
Sinds 2004 heeft INTERPHONE studies gepubliceerd over het mogelijke verband tussen gsm-gebruik en het voorkomen van hoofden nektumoren. Collaboratieve nationale studies die onder de leiding van INTERPHONE uitgevoerd werden, leidden tot de conclusie dat er geen bewijs is van enig verband tussen gsm-gebruik gedurende een periode van tien jaar en akoestisch neurinoom, meningioom of glioom. Er zijn onvoldoende gegevens bekend om duidelijke conclusies inzake langdurig gsm-gebruik te trekken, en INTERPHONE zal de gegevens van nationale onderzoeken in dertien landen analyseren om verdere evaluaties te kunnen maken. Het rapport ter zake wordt in 2008 verwacht. De International Agency for Research on Cancer, IARC, die routinematig onderzoeken uitvoert op veelgebruikt materiaal, tracht momenteel op basis van de stand van het wetenschappelijk onderzoek een formele classificatie te maken van de mogelijke vormen van kanker die door elektromagnetische velden kunnen ontstaan, dit tegen september 2008. Dit moet een van de voornaamste inputs vormen voor de daaropvolgende evaluatie van de gezondheidsrisico’s die de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) inzake de blootstelling aan elektromagnetische velden zal maken.
Europese Commissie Experts van de Europese Commissie verklaarden3 in maart 2007 dat “er geen duidelijk aantoonbare gevolgen zijn bij blootstelling onder de grenzen die in 1998 door het ICNIRP (International Committee on Non-Ionising Radiation Protection) werden vastgesteld”. Niettemin voegde de Commissie eraan toe dat “de database voor de evaluatie beperkt is, vooral wat blootstelling aan geringe straling op lange termijn betreft”. Tijdens het tweede trimester van 2008 is de Commissie van plan te onderzoeken op welke manier de EU-aanbeveling van 1999 inzake de algemene blootstelling van het publiek aan elektromagnetische velden geïmplementeerd werd.
Besprekingen van experts gepubliceerd in 2007 “Op basis van de huidige wetenschappelijke kennis kunnen er geen langetermijngevolgen wegens langdurige blootstelling worden aangewezen” – Gezondheidsraad Nederland, februari 2007, Elektromagnetische velden: jaarlijkse bijwerking voor 2006, met focus op de elektromagnetische velden en de gezondheidsrisico’s in verband met de technologieën van gsm’s en draadloze vaste telefoontoestellen. “De huidige draagkracht van het bewijsmateriaal, met inbegrip van een aantal recente laboratorium-, radiotechnische en epidemiologische studies wijst geenszins op het bestaan van niet-thermische effecten afkomstig van radiogolven”. – Independent Expert Group (IEG) on Electromagnetic Fields aangewezen door de Swedish Radiation Protection Authority, maart 2007. Recent onderzoek naar EMF en gezondheidsrisico's: vierde jaarverslag betreffende het onderzoek naar de gezondheidsrisico’s van radiogolven in vergelijking met hun vorige jaarverslagen. “Tot nog toe werden geen negatieve korte- of langetermijngevolgen voor de gezondheid gedetecteerd bij blootstelling aan radiogolfsignalen afkomstig van gsm-toestellen en basisstationzenders. Van radiogolfsignalen kon niet worden aangetoond dat zij kanker veroorzaken. Er is echter onderzoek gaande om te zien of radiogolfsignalen eventueel subtiele, nietkankerverwekkende invloeden op kinderen en adolescenten kunnen uitoefenen. De resultaten van dit onderzoek zullen te gepasten tijde in beschouwing moeten worden genomen”. - Irish Department of Communications, Energy and Natural Resources, maart 2007. Rapport van de “Expert Group on the Health Effects of Electromagnetic Fields’ betreffende hun bespreking van het wetenschappelijke bewijsmateriaal inzake negatieve effecten van radiogolven met een frequentie van 300 Hz tot 300 GHz, alsook betreffende hun raadpleging van de regering, de burgers en de industrie.
“Geen enkel onderzoek dat door het programma wordt ondersteund en dat tot dusver gepubliceerd werd, toont aan dat er biologische of negatieve gezondheidseffecten kunnen ontstaan door blootstelling aan radiogolven afkomstig van gsm-toestellen”. - UK Mobile Telecommunications and Health Research Programme, september 2007. Het gaat om een rapport uit 2007 in verband met een aantal studies onder de supervisie van het onafhankelijke wetenschappelijke beheerscomité dat door de Britse regering werd opgericht. Dit rapport wijst er tevens op dat de metingen van radiogolfsignalen afkomstig van basisstations een blootstellingsniveau aantonen dat beduidend lager ligt dan hetgeen volgens de internationale richtlijnen werd opgelegd. “Er valt geen bewijs van schadelijke gevolgen voor de gezondheid af te leiden uit de studies uitgevoerd op celculturen, proefdieren in laboratoria, vrijwilligers of theoretische modellen”. - HERMO, Finland, november 2007. Health Risk Assessment of Mobile Communications, het vierde in een reeks nationale onderzoeksprogramma’s sinds 1994, gebaseerd op de onderzoeksbehoeften die op de WHO Research Agenda voorkomen, alsook op onderzoek van de recente wetenschappelijke literatuur.
1. Fact sheet 296: Electromagnetic Hypersensitivity. 2. Fact Sheet 304: Electromagnetic Fields and Public Health: Base Stations and Wireless Technologies. Meer info is verkrijgbaar via www.who.int. 3. H et SCENHIR (Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks) van de Europese Commissie, Updated Opinion on (?) “Possible effects of Electromagnetic Fields on Human Health”.
Meer info is verkrijgbaar via >w ww.infogsm.be > www.who.int >w ww.iarc.fr
Gsm’s, pylonen en gezondheid - 13
Belgacom Groep I 2007
> Effecten van onze activiteiten op het milieu
Wijd en zijd wordt aangenomen dat de klimaatverandering de belangrijkste uitdaging is waarmee we vandaag de dag worden geconfronteerd op het gebied van duurzame ontwikkeling. Als ICT-groep verkeren we in een vrij unieke positie omdat onze producten en diensten kunnen bijdragen tot het oplossen van de problemen m.b.t. de klimaatverandering, terwijl onze energiebehoeften daarentegen blijven stijgen door onze groeiende business. Een van onze prioriteiten is dan ook onze bijdrage tot de klimaatverandering in te dijken. Uit milieustandpunt gezien, vallen onze activiteiten uiteen in vier hoofdcategorieën: de vaste en mobiele netwerken, de kantoren en het wagenpark die we gebruiken om onze klanten te ondersteunen en ons bedrijf te runnen, de weg die ons personeel dagelijks aflegt van en naar het werk, en het afval dat door onze activiteiten wordt geproduceerd.
We hebben Onze CO2-eq-uitstoot constant gehouden De CO2-eq-uitstoot die gepaard gaat met het energieverbruik van onze netwerken was in 2007 verantwoordelijk voor 53% van onze CO2-eq-uitstoot. Om deze stijging van de CO2-eq-uitstoot te controleren, installeerden we energie-efficiënte koelsystemen (free-air cooling) in 55 nieuwe locaties, wat ons hielp om de CO2-eq-uitstoot met 8,20% te beperken, zodat we 89.087 ton CO2-eq bereikten.
-0,4% totaal CO2-eq-uitstoot WE beloofden > we zouden op grote schaal energieefficiënte koelsystemen installeren. > we zouden voor 25% van onze behoefte groene stroom aankopen. > we zouden de mogelijkheid onderzoeken van een ISO 14000-certificatie op groepsniveau. > we zouden een onderzoek instellen naar de CO2-uitstoot op groepsniveau.
Ondertussen verminderden we ook de CO2-equitstoot verbonden aan het energieverbruik in onze kantoren met 13% t.o.v. 2006 dankzij onze constante aandacht voor Building Optimizations Programs: we sloten leegstaande ruimtes af, herstelden en vernieuwden oude daken en plaatsten dubbele beglazing. Verder vervingen we stookolie door gas en gingen we door met het verwijderen van asbest in de Connectimmo-gebouwen. Tot slot installeerden we een zonneboiler voor kraanwater in 8 locaties. Belgacom NV nam ook een nieuw initiatief door 25% van zijn benodigde energie uit groene bronnen aan te kopen. Deze groene energie wordt geproduceerd door de AlpEnergieprojecten van Electrabel. Om onze medewerkers beter te sensibiliseren in verband met de klimaatveranderingsproblematiek, stelden we onze deuren open als gastheer voor een internationale conferentie over de effecten van de klimaatverandering op het zakenleven en gaven we in onze gebouwen een voorstelling van Al Gores film “An Inconvenient Truth”.
14 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
Minder brandstof verbruikt Ons wagenpark verbruikte in totaal 4% minder brandstof vergeleken met 2006 en de gemiddelde CO2-uitstoot gekoppeld aan nieuwe bestellingen daalde van 165 tot 159 g/km bij Belgacom nv. Om die resultaten te bereiken, deden we aanzienlijke inspanningen om de dagelijkse verplaatsingen van onze 2.700 technici op het terrein te verminderen en stimuleerden we sterk het gebruik van selfmanagementtools door de klant. Voor onze callcenters ontwikkelden we ook tools voor diagnosestelling en probleemoplossing op afstand – 90% van de door de DSL/TV-klant gemelde gevallen worden op afstand opgelost. Om het gebruik van milieuvriendelijke wagens te stimuleren, paste ons fleetdepartement zijn kostenmodel aan en hield het daarbij rekening met een zuinig brandstofverbruik en een lagere CO2-uitstoot en de daaruit voortvloeiende lasten en kosten, zodat het betaalbaarder wordt om voor onze chauffeurs zuinige en milieuvriendelijke wagens aan te schaffen. Zuinige en milieuvriendelijke wagens krijgen een financiële bonus, terwijl andere financieel worden bestraft. Ook hybride wagens worden betaalbaarder voor lagere leasingbudgetten. In 2008 zullen we dit beleid toepassen op alle onze bestellingen van bedrijfswagens.
Minder afval geproduceerd en minder papier verbruikt We verbinden ons er niet alleen toe de effecten van ons energieverbruik op het milieu te beperken, maar proberen ook alle schadelijke gevolgen voor het milieu te bestrijden en positieve bijdragen tot milieuzorg kracht bij te zetten.
ENABLE I COMMIT I BUILD FOTOGRAAF: DIDIER BLANC, DEPT JUSTICE bmb/mcs
We hebben onze printers vernieuwd en ons printgedrag herbekeken, wat een bijdrage leverde om 19% minder printpapier te verbruiken dan in 2006. De meeste van onze Proximus-medewerkers krijgen geen papieren
06
07
6.000 – 3.000 – 0.000 –
13,818
89,087
05
9.000 –
14,403
Gebouwen Netwerken
50 –
0–
12.000 –
Voertuigen
14,354
38,499 39,188
44,241 40,847
100 –
49,288 40,707
150 –
Diesel verbruik (000L) 15.000 –
82,328
Het businessmodel voor mobiele telefoons in België verschilt van dat in andere Europese landen, waar mobiele telefoons gesubsidieerd worden. Consumenten moeten hun gsm-toestel kopen en vervangen het daarom gemiddeld om de 18 tot 24 maanden. De vernieuwing van gsm's en batterijen doet natuurlijk heel wat vragen rijzen over de recyclage en het hergebruik van deze toestellen en hun componenten. Vooruitlopend op de Europese richtlijn betreffende Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparatuur (AEEA) heeft de Belgische wetgeving een terugnameplicht ingevoerd voor fabrikanten en importeurs van elektronische en elektrische toestellen. Sinds 2001 staan Recupel, voor huishoudapparaten, Val-I-Pac en FOST Plus, voor verpakkingen, en Bebat, voor batterijen, in voor onze verplichtingen inzake recyclage en hergebruik. Ons departement Logistics ontwikkelde een RELOOP-systeem, dat ervoor zorgt dat alle goederen van Belgacom of producten die door de klanten worden teruggebracht, worden hergebruikt, gerecycleerd of behandeld op een manier die zo min mogelijk schade oplevert voor het milieu.
totaal CO2-eq-uitstoot (ton) 200 –
75,771
We fabriceren geen gsm-toestellen of netwerkapparatuur, maar produceren wel afval door de verpakking van de producten en diensten die we op de markt brengen, door de grondstoffen die we gebruiken voor de uitbreiding van onze netwerken. In 2007 produceerden we minder afval dan het jaar voordien: 14.507 ton, een daling met 18% in vergelijking met 2006.
05
06
07
WE HEBBEN
-18%
> vrijeluchtkoeling op 55 locaties geinstalleerd. > sinds september 2007, 25% van onze elektriciteit aangekocht uit groene bronnen (gecertificeerde hydro-energie van AlpEnergie). > onze prioriteiten herzien en het idee van de ISO 14000-certificatie laten varen. > potentiële leveranciers voor de CO2audit geïdentificeerd en zullen de audit laten uitvoeren in 2008. > onze CO2-eq-uitstoot op hetzelfde niveau gehouden als in 2006. > minder brandstof verbruikt (-4% tegenover 2006). > minder afval geproduceerd (-18% tegenover 2006) minder papier verbruikt (-19% tegenover 2006).
afvalproductie
Effecten van onze activiteiten op het milieu - 15
Belgacom Groep I 2007
25%
van Belgacom NV energie uit groene bronnen FOTOGRAAF: geert degezelle Business Consultant Manager Telindus Afval productie (ton) 20.000 –
15.000 –
10.000 –
factuur meer, maar enkel nog een elektronische. Alle technici op het terrein werken nu op draagbare pc’s en de meeste documenten zijn elektronisch, wat tot 16 miljoen bladen papier per jaar bespaart. Ondertussen promootten we de elektronische facturatie bij onze klanten, wat ons 280.000 vastelijnklanten en 30.000 gsm-klanten opleverde die geen papieren factuur meer wensen. We promootten bij onze klanten ook marketing via e-mail in plaats van op papier. Zo wordt elke maand een adsl.be-nieuwsbrief verzonden naar 500.000 Belgacom ADSL-klanten. We behandelden 87.418 ton grond in onze centra voor grondreiniging, een stijging van 37% vergeleken met 2006. Verder voerden we belangrijke bodemsaneringsprojecten uit: tijdens een bodemsaneringsproject in Hasselt onderzochten we de overblijfselen van een oud klooster uit de 17de eeuw dat eens op de plaats stond waar nu het Belgacomgebouw staat. Bij die onderzoekingen kregen archeologen een beter inzicht in de woon- en leefomstandigheden van de nonnen in die tijd. Maar zij vonden er ook voorhistorische kunstvoorwerpen (7000 voor Christus) zoals stenen werktuigen en aardewerk uit de ijzertijd (preromeinse tijd). Zij behoren tot de oudste sporen die ooit werden gevonden in Hasselt.
17.651
14.507
0.000 –
19.654
5.000 –
05
06
07
WE zullen > de ontplooiing van van energie-efficiënte koelmethodes voortzetten. > starten met de ontwikkeling van fotovoltaïsche panelen en mogelijkheden benutten om alternatieve energiebronnen te gebruiken bij onze activiteiten. > een CO2-audit laten uitvoeren op groepsniveau. > opties onderzoeken om, binnen het ETNO-kader, een standaard-KPI betreffende energie-efficiëntie vast te leggen en die te gebruiken om onze energie-efficiëntie te vergelijken met die van andere Europese telecomoperatoren. > verder werk maken van 'quick-win' energiebesparingsprogramma's met een pay-back van minder dan 4 jaar. > doorgaan met ons ‘Building Optimization Program’ om leegstaande ruimtes af te sluiten en zo te besparen op nutsvoorzieningen en schoonmaak. > een nieuwe dispatchapplicatie installeren om de reisroutes van onze technici te optimaliseren. > controles van de bandendruk ter plaatse organiseren, corrigerende acties ondernemen en de chauffeurs beter sensibiliseren m.b.t. de invloed van een goede bandendruk op het brandstofverbruik en de ermee gepaard gaande uitstoot.
16 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
> ecorijden promoten door 30 werknemers de kans te geven een jaar opleiding te volgen. We zullen de resultaten gebruiken om de besparingen op brandstof en uitstoot te evalueren met betrekking tot technieken voor brandstofefficiënt rijden. > bekijken welke opties er nog zijn om de flexibiliteit van ons mobiliteitsplan te verhogen. > een programma starten voor het inzamelen van pmd (plastic flessen, metaalverpakkingen, drankkartons) in de hoofdzetel van Belgacom. > onderzoeken hoe we het verpakkingsafval kunnen verminderen, door bijvoorbeeld plastic te vervangen door veiligheidstape. > een programma starten voor het inzamelen en recycleren van folie, vooral in onze distributiecentra. > het gebruik van elektronische facturatie via specifieke marketingacties in 2008 nog verder promoten. > minstens twee bodemsaneringsprojecten opstarten. > onze medewerkers de mogelijkheid bieden een korting en financiering te krijgen voor zonnepanelen.
ENABLE I COMMIT I BUILD > Bevoorradingsketen We hebben geen productie-installaties. We kopen netwerkapparatuur, telefoontoestellen en diensten bij een groot aantal leveranciers aan. Door de manier waarop we onze toeleveringsketen (supply chain) beheren, proberen we ervoor te zorgen dat de arbeidsvoorwaarden in onze volledige toeleveringsketen voldoen aan internationaal erkende normen inzake mensenrechten. We houden ook toezicht op de herstellingscentra wat milieuprocedures en recyclage van defecte onderdelen betreft. Ethisch aankopen is een standaardvoorwaarde die deel uitmaakt van de Proximus-contracten. De Code of Ethical Purchasing (CEP) bepaalt de arbeids- en milieunormen waaraan onze leveranciers volgens ons moeten voldoen. De CEP (Code of Ethical Purchasing) is gebaseerd op internationale normen, waaronder de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en de Conventions on Labour Standards van de International Labour Organization (ILO). FOTOGRAAF: PATRICK VAN PUYMBROECK - Senior Test Manager
84%
van de aankooporders elektronisch verstuurd
We hebben Wij zijn begonnen met op groepsniveau een code inzake ethisch aankopen te ontwikkelen op basis van de code die daarvoor reeds bij Proximus in gebruik is. Deze nieuwe code zal in
We beloofden > we zouden onze inspanningen voortzetten om op groepsniveau ethisch aankopen te promoten en aan te moedigen. > we zouden op groepsniveau een code inzake ethisch aankopen ontwikkelen.
WE HEBBEN > een seminarie georganiseerd met Business & Society om het bewustzijn van de aankopers bij Belgacom nv m.b.t. ethisch aankopen te verhogen. > de inkoop van fair-tradekoffie gestart. > een code inzake ethisch aankopen op groepsniveau beginnen te ontwikkelen.
2008 voltooid zijn en deel uitmaken van alle nieuwe contracten op groepsniveau. Ondertussen hebben wij verder het bewustzijn inzake maatschappelijke en milieukwesties aangescherpt door aan onze aankoopmedewerkers de nodige opleiding te verschaffen. Er werd bijvoorbeeld een seminarie met Business and Society georganiseerd om het ethisch bewustzijn van de aankoopmedewerkers van Belgacom nv verder te ontwikkelen. Wij zijn tevens begonnen met het inkopen van fair-tradeproducten, zoals de fair-tradekoffiemachine die in het hoofdgebouw van Proximus geïnstalleerd werd. Wij gingen verder met het promoten van e-supply en de vermindering van het papier- en faxverbruik. Bij Belgacom nv werd 84% van de PO’s (Purchase Orders of aankooporders) elektronisch verstuurd, wat in vergelijking met 2006 een toename van 29% betekent. Eind 2007 hebben we nog een selectie van 500 leveranciers gemaakt, die hun orders elektronisch via CertiPost zullen ontvangen. Behalve het werken met e-Ordering moedigt Belgacom Procurement de leveranciers ook aan hun facturen elektronisch via CertiPost te versturen.
WE zullen > de MVO-opleiding voor alle aankoopmedewerkers van de Groep finaliseren. > informatie verstrekken aan de leveranciers aangaande het MVO-beleid van Belgacom tijdens de leveranciersdagen en -forums. > meer fair-tradeproducten inkopen. > inspanningen blijven leveren voor de ontwikkeling van de e-flow met beperking van het papier- en faxverbruik. > een aankooppolicy op groepsniveau, met inbegrip van ethische en MVO-aspecten finaliseren. > MVO-compliance van leveranciers op nemen als een expliciet evaluatiecriterium bij sourcing- en selectieprojecten. > e en MVO-clausule opnemen in alle nieuwe contracten.
bevoorradingsketen - 17
Belgacom Groep I 2007
> Onze medewerkers Duurzame organisaties hebben stevige funderingen. Onze medewerkers zijn onze kostbaarste troef om een nieuwe, klantgerichte organisatie op te bouwen en de convergentiestrategie die we uittekenden in 2006 toe te passen. Deze nieuwe organisatie rust op vier pijlers: twee klantgerichte businessunits die de specifieke marktsegmenten zullen bedienen (Consumer en Enterprise), één netwerk- en IT-entiteit en één entiteit die de staf- en supportdiensten omvat.
FOTOGRAAF: DIDIER BLANC, DEPT JUSTICE bmb/mcs
We hebben
Een nieuwe gesegmenteerde organisatie opgebouwd De reële samenwerking tussen de filialen begon in 2007. Er werden vier entiteiten gecreëerd die gelijkaardige functies uit de drie filialen groepeerden om onze klanten beter te bedienen in deze steeds meer convergerende markt: Consumer Business Unit (CBU), Enterprise Business Unit (EBU), Service Delivery Engine (SDE) en Staff & Support.
WE beloofden > we zouden een nieuwe, volgens klantentype gesegmenteerde organisatie invoeren. > we zouden aandacht besteden aan changemanagement en cultuurverandering om de convergentiestrategie door te voeren. > we zouden een strategie voor change management en cultuurverandering ontwikkelen om het transformatieproces van de Groep te vergemakkelijken. > we zouden een strategie ontwikkelen om de zichtbaarheid en transparantie van de invulling van de gaps binnen de Groep te verhogen. > we zouden een nieuwe pijler inzake opleiding en ontwikkeling uitwerken - House of Development 3 m.b.t. innovatie, met de Vlerick en Solvay Business Schools. > we zouden een diversiteitsactieplan lanceren.
De bestaande hiërarchische structuur binnen de filialen bestaat nog altijd, maar we definieerden en implementeerden een functionele matrixstructuur voor deze nieuwe organisatie. De betrokken teams en medewerkers van het topniveau van de organisatiestructuur werden toegewezen, we ondersteunden de implementatie van deze matrixorganisatie door intensieve communicatie en organiseerden specifieke workshops met het topmanagement om een antwoord te geven op praktische vragen (aanwerving, evaluatie) en ervaringen uit te wisselen. Wij willen de staf- en supportteams van de filialen integreren in Belgacom nv, nadat is tegemoetgekomen aan alle wettelijke vereisten m.b.t. informatie en overleg voor elke juridische entiteit. Daarom hebben we een ‘sociaal overlegplatform ad hoc’ opgericht waarin vakbondsvertegenwoordigers van elk filiaal en een delegatie van het management zitten. De vakbondsdelegatie bestaat uit 32 deelnemers. Het overleg wordt geleid door externe professionele onderhandelaars. Dit is een uitzonderlijke manier van werken die ervoor moet zorgen dat iedereen is vertegenwoordigd.
18 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
Workshops met bedrijfsleiders georganiseerd om de cultuurverandering te managen We denken dat de veranderingen die we nu meemaken enkel zullen slagen als ze gepaard gaan met een mentaliteitswijziging. Daarom zijn we begonnen met workshops met bedrijfsleiders, om te definiëren welke attitudes de Belgacom Groep in de toekomst moet aannemen om de convergentiestrategie toe te passen. Op basis van deze resultaten zullen we de bedrijfswaarden van de Groep definiëren. We willen werken aan de coherentie tussen de strategie, het merk en de medewerker.
Voor de tweede keer een personeelsenquête op Groepsniveau georganiseerd Meer dan 11.000 medewerkers van de Belgacom Groep kregen de kans te zeggen wat ze denken over hun organisatie, hun job en de veranderingen die onze Groep doormaakt. De algemene tevredenheid en het engagement van onze medewerkers daalden van 84 in 2006 naar 70,5 in 2007. Ook al gaven onze medewerkers grif toe dat de omvorming van de organisatie noodzakelijk is, toch wijzen deze cijfers er duidelijk op dat de veranderingen worden ervaren als een situatie die onbehagen schept. Dit is vooral zo wat Telindus en Proximus betreft. Hoewel dergelijke reacties inherent zijn aan alle veranderingsprocessen, vormen ze een sterk signaal. De businessunits zullen uitzoeken met welke acties ze hun teams kunnen voorbereiden op deze veranderingen in 2008 en hoe ze hen erdoorheen kunnen loodsen.
ENABLE I COMMIT I BUILD FOTOGRAAF: DIDIER BLANC, DEPT JUSTICE bmb/mcs
De zichtbaarheid en de transparantie van de invulling van de gaps binnen de Groep verhoogd Wij lanceerden een ‘Group HR Corner’ op het Group intranet. Dit is voor al onze medewerkers het enige toegangspunt tot de informatie en de tools van HR. Op deze intranetsite zijn de openstaande functies nu beschikbaar voor alle medewerkers van de hele Groep. Vanaf nu hebben de medewerkers van alle filialen ook toegang tot de HR-helpdesk via één telefoonnummer of één template die te vinden is op de ‘HR Corner’. Dit is de eerste stap naar de standaardisering van de HR-support.
Een veilige en gezonde werkomgeving gepromoot Het is één van onze belangrijkste uitdagingen om onze personeelsleden een zo veilig en gezond mogelijke werkomgeving te bieden. Op basis van een systematische benadering bestaande uit risicoanalyses, onderzoeken en bedrijfsbezoeken hebben we een dynamisch risicomodel ontwikkeld, dat het uitgangspunt vormt voor permanente verbetering op dit gebied. Wij ontwikkelden verschillende projecten om onze medewerkers te blijven sensibiliseren: we realiseerden twee films over veiligheid (‘tuiniers’ en ‘power’) en gaven een dvd uit over werken in de hoogte;
112 medewerkers volgden een EHBO-opleiding en nog eens 113 een EHBO-opvolgingscursus. 266 medewerkers volgden de cursus brandbestrijding. Dankzij deze inspanningen slaagden we erin de frequentiegraad van de arbeidsongevallen op een niveau te houden dat vergelijkbaar is met 2006: 12,48 in 2007 voor 12 in 2006 (frequentiegraad zoals gedefinieerd in het Codex welzijn op het werk), wat ver onder de gemiddelde Belgische frequentiegraad ligt.
Ruimte geboden voor zelfontwikkeling en een evenwichtig leven Het evenwicht tussen privéleven en werk is een persoonlijke keuze. Het vormt de basis voor de groei van de medewerker. Om al onze medewerkers te helpen dit evenwicht te bereiken, bieden we een brede waaier van oplossingen aan, zoals telewerken, vakantiekampen voor kinderen, dagopvang voor kinderen tijdens de zomermaanden en thuisopvang voor zieke kinderen, talrijke voordelen inzake gezondheidszorg en allerlei soorten sociale voordelen. Deze initiatieven werden bekroond met de ‘Entreprises Familles Admises’prijs van de ‘Ligue des Familles’. Buiten de werkuren kunnen onze medewerkers hun creatief talent botvieren via The Pulse,
NIEUWE MOGELIJKHEDEN VOOR STATUTAIRE MEDEWERKERS Wij hebben een statutaire band met de meeste van onze personeelsleden. In 2007 kwamen wij met de vakorganisaties overeen om medewerkers die in reconversie zijn de mogelijkheid te bieden te solliciteren voor een job bij de federale overheidsdiensten. Meer dan 1000 persoonlijke profielen werden ingevoerd in ‘Selor’, een elektronische tool die speciaal voor dit project werd ontwikkeld. De aanwervingen zijn bezig.
70,5
tevredenheidsniveau van onze medewerkers ONZE MEDEWERKERS - 19
Belgacom Groep I 2007
89%
medewerkers volgden ten minste één opleiding
The pulse – Key Figures voor 2007 > 64 verschillende cursussen werden gepland, ongeveer 2 per werkweek >1 .188 boekings gedurende het jaar 2007 > 515 verschillende personen hebben één of meerdere lessen /sessies bijgewoond > Deze personen hebben een tevredenheidsgraad van 88% op deze cursussen uitgedrukt (via de steekproeftools van BCU) > Belgacom Group Award 2006 Employee Award werd toegekend aan The Pulse team
WE HEBBEN > onze nieuwe gesegmenteerde organisatie opgebouwd. > workshops met bedrijfsleiders georganiseerd om de cultuurverandering te managen. > de zichtbaarheid en de transparantie van de invulling van de gaps binnen de Groep verhoogd. > een veilige en gezonde werkomgeving gepromoot. > ruimte geboden voor zelfontwikkeling en een evenwichtig leven. > een diversiteitsactieplan gelanceerd.
gratis hobbyworkshops die de creativiteit en de teamspirit van onze medewerkers stimuleren. The Pulse is een initiatief dat in het leven werd geroepen door een groep enthousiaste medewerkers, en dat een indrukwekkende waaier van cursussen en workshops biedt, gaande van fotografie en het maken van video’s over schilderen en theater tot zelfs discodansen. De cursussen en workshops worden georganiseerd in het Belgacom Creativity Center, waar de medewerkers gratis gebruik kunnen maken van een professionele foto-, video- en muziekstudio. Tijdens de Week van de Diversiteit boden we ruimte voor diverse tentoonstellingen, concerten en andere activiteiten voorgeschoteld door cursisten van The Pulse en kreeg elke medewerker van de Groep als kerstgeschenk een kookboek met recepten van medewerkers die de Cooking Studio volgden. Wij waarderen de vaardigheden en competenties van onze medewerkers en willen ze verder ontwikkelen door hun een brede waaier opleidingen en ontwikkelingskansen te bieden. De Belgacom Corporate University stelt zich tot doel het prestatievermogen, de bedrijfscultuur, de persoonlijke ontwikkeling en de loopbaanevolutie te ondersteunen. In 2007 volgde 89% van de medewerkers ten minste één opleiding, met een gemiddelde van 34 uren opleiding per medewerker. Dat is minder dan in 2006 (93,6% van de medewerkers volgde ten minste een opleiding, met een gemiddelde van 37,5 uren opleiding per medewerker). Het verschil heeft
20 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
vooral te maken met de veranderingen in de Belgacom Groep. Bijvoorbeeld, onze nieuwe pijler “House of development 3” werd reeds georganiseerd in 2007 en is nu in afwachting van een update. We organiseerden een eerste certificatie van de lesgevers in samenwerking met de KUL. Elke lesgever zal een opleiding krijgen over didactische aspecten en dan een les geven, die zal worden beoordeeld door een examinator. Het doel bestaat erin dat alle door BCU gegeven opleidingen van gelijkwaardige kwaliteit zouden zijn: het eerste jaar kregen 56 lesgevers een certificaat; in 2008 is een tweede reeks van 50 lesgevers voorzien.
Een diversiteitsactieplan gelanceerd Als verlengstuk van onze diversiteitsstrategie in 2006 richtten we een Diversity Operational Committee op. Dit Operational Committee is verantwoordelijk voor de implementatie van de diversiteitsstrategie. In 2007 lanceerden wij een interne communicatiecampagne (met een speciaal daaraan gewijde intranetsite) om diversiteit te promoten en onze medewerkers bewust te maken van dit thema. Wij lanceerden het Winc-initiatief, een netwerk dat zakenvrouwen met verschillende taken en verantwoordelijkheden wil samenbrengen en hun een platform wil bieden om zich persoonlijk en professioneel te ontplooien via leiderschap, opleidingen, netwerking en erkenning. Er werden drie evenementen georganiseerd met als doel nieuwe business-
ENABLE I COMMIT I BUILD FOTOGRAAF: DIDIER BLANC, DEPT JUSTICE bmb/mcs
Onze initiatieven werden bekroond met de “Entreprises Familles Admises”-prijs van de “Ligue des Familles”.
contacten te maken, een sterke gemeenschap op te bouwen van vrouwen met een passie voor groei en bijscholing, netwerkingsmogelijkheden met inspirerende businessleiders (vrouwen en mannen) te vergemakkelijken, bedrijfskennis uit te breiden, ervaringen uit te wisselen, rolmodellen en mentors te identificeren, het glazen plafond te doorbreken en een niet-seksistische cultuur op te bouwen. Deze evenementen werden telkens bijgewoond door meer dan 200 mensen. In oktober organiseerden we een diversiteitsweek om onze medewerkers bewust te maken van diversiteit. Meer dan 740 medewerkers namen actief deel aan conferenties van externe sprekers over uiteenlopende thema’s (marketing, HR, klantenzorg en activiteiten ...). Op het gebied van aanwerving en selectie gaven we financiële steun aan Interface 3, een project voor aanwerving in een diversiteitskader: om in te spelen op een reële nood aan technici steunden we de oprichting van een ICT-opleiding die zich vooral richt tot vrouwen en werklozen met een lage scholing. Na selectie op basis van verschillende criteria boden we elf vrouwen en vijf mannen, waarvan de helft van buitenlandse origine, 900 opleidingsuren aan, inclusief zes weken in het bedrijf. Om de twee maanden evalueren wij de vooruitgang en wie slaagt, krijgt een jobkans aangeboden. Is de ervaring positief, dan kan in 2008 ook een dergelijke opleiding worden gelanceerd voor verkopers in de teleshops.
Naast dit initiatief boden wij alle HR-medewerkers die verantwoordelijk zijn voor aanwerving en interne selectie een intensieve driedaagse opleiding in samenwerking met Randstad Diversity. Het doel is om bij aanwervingen niet te discrimineren en diversiteit te stimuleren.
34 uren opleiding per medewerker
Tot slot werd ons door de federale regering het Label Gelijkheid Diversiteit uitgereikt.
WE ZULLEN > de integratie van Staff & Support afronden. > de bedrijfswaarden van de Groep definiëren om te zorgen voor coherentie tussen de strategie, het merk en de medewerker. > verderwerken aan de standaardisering van de HR-support voor alle filialen.
Meer info op www.belgacom.com
ONZE MEDEWERKERS - 21
Belgacom Groep I 2007
> Onderneming met burgerzin We spelen een belangrijke rol in de economische en sociale ontwikkeling van België en denken dat we niet onverschillig kunnen blijven voor de toenemende behoeften van de maatschappij op dit vlak. Naast alles waartoe we wettelijk verplicht zijn, hebben we spontaan als sponsor of partner deelgenomen aan initiatieven om kinderen en mensen met geestelijke gezondheidsproblemen te beschermen, om medisch onderzoek, opleiding en onderwijs voor kansarmen en werklozen en managementscholen te steunen en om het milieu te beschermen. De volledige beschrijving van de projecten die we steunen, is te vinden op www.belgacom.com.
FOTOGRAAF: sophie collette Market Analyst
We hebben Maatschappelijke projecten ondersteund via medewerkers en funding We moedigen maatschappelijke betrokkenheid aan bij onze medewerkers via het initiatief De Helpende Hand, dat tot 5.000 EUR financiële steun geeft aan nonprofitprojecten voor kansarmen, gehandicapten of zieken waarin onze medewerkers actief zijn als vrijwilliger. In 2007 werden er 71 aanvragen goedgekeurd door de jury van De Helpende Hand en gesteund.
Trans-Mission Trans-Mission is een onafhankelijke organisatie die maatschappijbewuste jongeren wil mobiliseren om zich te engageren in diverse projecten. 70% van de jongeren tussen 16 en 25 is immers bereid zich te engageren in een maatschappelijk project, maar slechts 12% doet het ook echt. Het doel van TM is hen te steunen door projecten voor te stellen en op te volgen. In 2007 steunde Belgacom deze vereniging via sponsoring, in 2008 zal worden gewerkt aan een nauwere samenwerking.
De Proximus Foundation, gelanceerd door ons mobiel filiaal in 2002, selecteerde in 2007 41 Belgische vzw’s die in totaal 500.000 EUR steun kregen. Deze projecten werden geselecteerd door een onafhankelijke jury bestaande uit Belgische beroemdheden, experts en medewerkers en klanten van Proximus. Naast deze specifieke programma’s boden we in de loop van het jaar regelmatig mogelijkheden voor door ngo’s georganiseerde verkoopdagen. Tijdens de kerstperiode boden we ruimte aan het United Fund for Belgium, een eveneens door ons meegefinancierd initiatief.
Opgeknapte pc’s verdeeld en meubilair geschonken aan scholen
WE beloofden > we zouden onze Community Investment-policy herzien tegen eind 2008.
Als onderdeel van onze inspanningen om de digitale kloof te dichten, schonken we in 2007 350 gerecycleerde pc’s aan organisaties, gaven we pc-opleiding aan kansarmen en schonken we gratis 900 opgeknapte pc’s aan scholen via het programma Proximus Pc’s for schools. Belgacom is begonnen het kantoormeubilair dat vervangen wordt in de Belgacom Towers gratis weg te schenken aan scholen. In totaal werden
22 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
ongeveer 20.000 bureaus, kasten of ladekasten weggeschonken aan verenigingen en scholen in heel België.
Ongeveer 2.200 mensen ICT-vaardigheden aangeleerd Wij zijn ook partner in sociale organisaties die ICT-vaardigheden willen aanleren aan ondertewerkgestelden of werklozen. De initiatieven in dit verband zijn: > De Belgian Employability Alliance, die de Partnership for Jobs and Growth van de EU sterk ondersteunt door opleidingen te geven die kansarme groepen tewerkstellingsmogelijkheden bieden: jonge ondertewerkgestelden of werklozen, oudere werknemers in risicoberoepen en gehandicapten. > Technobel, een ICT-opleidingscentrum in het zuidelijke landsgedeelte trok in 2007 zijn opleiding op naar een hoger niveau en werd CISCO Academy. Het bleef zich ook inspannen om de ICT-awareness te verhogen, vooral bij kleinere bedrijven, en Belgacom zegde toe om mee te helpen aan een ambitieus nieuw project in 2008 om de concurrentiekracht en de tewerkstelling in de regio op te drijven. > F ormation Insertion Jeunes, een in Brussel gevestigd centrum voor ongeschoolden die werk zoeken in de ICT-sector. Honderd jongeren kregen opleiding en werden op die manier geholpen bij het zoeken van een baan. >H et Network for Training Entrepreneurship (NFTE), dat minderbedeelde jongeren aanmoedigt hun sociale en professionele vaardigheden te verbeteren en zo kansen te
ENABLE I COMMIT I BUILD FOTOGRAAF: denis lemal - Technical Account Manager
creëren om actief de arbeidsmarkt op te gaan of te starten als ondernemer. In 2007 leidde het ongeveer 400 mensen op. Wij deden schenkingen aan de Stichting Koningin Paola, een stichting die fondsen verzamelt ter ondersteuning van projecten voor de sociale herintegratie van probleemjongeren, en waren partner van Piazza dell’Arte, een mobiele educatieve kunstorganisatie die kansen biedt aan wie creatief uit de hoek wil komen met multimedia technieken. Een met pc’s uitgeruste bus biedt internetopleidingen van één week in scholen in kansarme gebieden en jongerencentra.
Met organisaties die kinderen beschermen samengewerkt Ook in 2007 steunden we Child Focus, het Europese Centrum voor Vermiste en Seksueel Uitgebuite Kinderen, zowel financieel als met de terbeschikkingstelling van een gebouw in Brussel. Wij bezorgden Child Focus ook een nieuwe telefooncentrale en leverden een financiële bijdrage voor de viering van zijn tienjarig bestaan. Wij hebben de ruimte in het gebouw dat zij gebruiken volledig gerenoveerd en uitgebreid. Belgacom is een van de belangrijkste partners van Action Innocence, een ngo die zich inzet voor de waardigheid van het kind en de integriteit van het internet, door op scholen de kinderen te sensibiliseren rond de gevaren van het internet via het preventieprogramma ‘Veilig surfen op het internet’. In 2007 produceerde Belgacom 20.000 muismatjes met richtlijnen voor kinderen om veilig te surfen op het internet.
Wij zullen ook nieuwe initiatieven lanceren in 2008.
Atleten met een verstandelijke handicap gesteund We steunen de activiteiten van Special Olympics Belgium als springplank naar ontplooiing, zelfvertrouwen en erkenning voor atleten met een verstandelijke handicap. De Special Olympics bewijzen dat wilskracht, gesteund door aanmoediging, bijna elke uitdaging aankan. Belgacom steunde de Belgische delegatie voor de Special Olympics World Summer Games in Sjanghai in oktober 2007 met een blog dat nieuws bracht over de dagelijkse prestaties en ervaringen van onze atleten. Belgacom luisterde de thuiskomst van de delegatie op met een passende ceremonie. Onze Belgische atleten sleepten in Sjanghai 72 medailles in de wacht. De Belgacom Groep steunde ook andere sportprojecten die zich kenmerken door waarden die ook bij ons bedrijf hoog aangeschreven staan: teamspirit, knowhow, verantwoordelijkheid en zelfvertrouwen. Net zoals elke vorm van communicatie brengt sport mensen dichter bij elkaar, en dat is ook waar Belgacom naar streeft.
Medisch en milieuonderzoek gesteund We zijn ervan bewust dat onderzoek van essentieel belang is voor de gezondheidszorg. Wij steunden de Erasmus Stichting door financiering van haar jaarlijkse ‘Belgacom Research Grant’ voor jonge doctors die willen werken aan een biomedisch onderzoekproject.
Responsible Young Drivers Als structurele partner van Responsible Young Drivers (www.ryd.be) schonken we hun de opbrengst van het eerste miljoen sms'en van onze klanten naar aanleiding van Nieuwjaar. Responsible Young Drivers promoot veilig rijden bij jonge chauffeurs. Wij boden ook plaats voor 2 sensibiliserings- en wervingscampagnes voor de RYD-acties: er kwamen mensen van de RYD naar de Belgacom-torens om vrijwilligers te vragen voor hun eindejaarsactie en er was een uitnodiging voor een ‘clean party’: geen drugs, geen alcohol, maar wel concerten, dj’s, enz.
WE HEBBEN > maatschappelijke projecten ondersteund via medewerkers en funding. > opgeknapte pc’s verdeeld en meubilair geschonken aan scholen. > ongeveer 2.200 mensen ICTvaardigheden aangeleerd. > met organisaties die kinderen beschermen samengewerkt. > atleten met een verstandelijke handicap gesteund. > onderzoek gesteund op medisch en milieuvlak.
Onderneming met burgerzin - 23
Belgacom Groep I 2007
“De Special Olympics bewijzen dat wilskracht, gesteund door aanmoediging, bijna elke uitdaging aankan. ”
In partnership met Samsung engageerden we onze klanten in de campagne tegen borstkanker van Pink Ribbon. Wij schonken deze vereniging tegen borstkanker 10 EUR voor elk gsm-toestel dat werd verkocht door Samsung, wat tot nog toe 93.350 EUR opleverde. Wij steunden ook het milieuonderzoek via ons engagement met de International Polar Foundation. Al hebben onze activiteiten minder rechtstreekse effecten op het milieu dan heel wat andere sectoren, uiteraard maken wij ons zorgen over het milieu en de opwarming van de aarde. De International Polar Foundation informeert het publiek over poolonderzoek als manier om inzicht te krijgen in klimaatverandering. 500 medewerkers werden uitgenodigd op de openbare presentatie van het Princess Elisabeth Station.
In de filmproductie in België geïnvesteerd
Meer info op www.belgacom.com
Wij droegen een steentje bij tot de financiering van: Glenn, l’Antartique en Héritage, Brendan & the Secret of Kells, Los, Mr. Nobody Silence de Lorna. Met trots noteren we dat “Où est la main de l’homme sans tête", een film waarin we investeerden, werd bekroond met twee awards op het Namur Film Festival 2008: een voor beste actrice (Cécile de France) en een voor beste art direction.
24 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
400
jongeren opgeleid door NFTE WE ZULLEN > de mogelijkheid onderzoeken om een Belgacom Group Foundation op te richten, op basis van het succes van de Proximus Foundation en De Helpende Hand. > een studie uitvoeren om te zien welke de belangrijkste noden zijn, zodat we ons beleid rond maatschappelijk verantwoord investeren op groepsniveau kunnen herbekijken.
ENABLE I COMMIT I BUILD > Over het MVO-Rapportering Dit is het tweede verslag van de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming (MVO) van de Belgacom Groep en heeft betrekking op het jaar dat op 31 december 2007 werd afgesloten. Deze gedrukte versie is voornamelijk gericht op belanghebbenden met een specifieke interesse of professionele betrokkenheid in de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming. Keuze van de informatie vermeld in dit verslag Met dit verslag beogen we een evenwichtig verslag te geven van onze prestaties op het gebied van de meest relevante socio-economische, ethische en milieukwesties voor de Belgacom Groep. Deze kwesties werden geïdentificeerd via onderzoek, benchmarking met andere telecomoperatoren, engagement van belanghebbenden, media-analyse en andere methoden. Raadpleeg het onderdeel ‘Ons MVO-beheer’ in dit verslag voor een toelichting van het proces dat we gebruikten om de kwesties die van de Belgacom Groep van belang zijn te bepalen.
Rapporteringsrichtlijnen Bij de voorbereiding van dit verslag namen we de duurzaamheidsrichtlijnen van het Global Reporting Initiative in aanmerking. Achteraan dit verslag vindt u een index betreffende de conformiteit met de G3-richtlijnen.
Volledigheid We identificeren onze belanghebbenden via de vaststelling op wie de onderneming een aanzienlijke invloed heeft en wie een impact zou kunnen hebben op de onderneming. De verbintenis van belanghebbenden helpt ons de kwesties te verstaan die onze belanghebbenden aangaan. Daarnaast gebruiken we persoverzichten, interne documentatie en de resultaten van verschillende werknemersenquêtes teneinde de belangrijkste kwesties op gebied van maatschappelijke verantwoordelijkheid van de onderneming te bepalen. We maken eveneens gebruik van media-analyse en consumentenenquêtes om de publieke opinie te volgen, alsook de actuele kwesties die de Belgacom Groep aanbelangen.
Relevantie Er bestaat geen basis voor de vergelijking van de relevantie van een kwestie tegenover een andere. Gedeeltelijk is het niettemin belangrijk om inspanningen en bronnen volgens prioriteit te schikken. Om dit in te schatten, beoordelen we de uitgebreide lijst van belangrijke kwesties op drie gebieden: > Het belangenniveau en interesse bij de belanghebbenden op wie onze activiteiten de grootste impact hebben > Onze impact op de maatschappij en het milieu > Financiële en reputationele impact op onze activiteiten Het evaluatieproces is geen exacte wetenschap en vereist doorzicht. Onze evaluatie op 31 december 2007 wees de volgende kwesties aan als van grootste belang voor de Belgacom Groep: duidelijke tarieven, inhoudsnormen,
energieverbruik, toestelrecyclage, de verandering van de Belgacom Groep en de invloed ervan op jobs, radiofrequentievelden en gezondheid. We beogen alle opgeworpen kwesties te behandelen op de aangewezen plaats in onze verslaggeving. Dit verslag is gericht op de belangrijkste kwesties op groepsniveau.
Ontvankelijkheid
We maken gebruik van de kennis die we halen uit het engagement van belanghebbenden om mogelijke acties en oplossingen te onderzoeken. Waar mogelijk proberen we een geschikte verbintenis te doen en te publiceren in dit verslag. Het kan voorvallen dat we het niet eens zijn met een bepaalde kritiek of niet in staat zijn een oplossing aan te reiken. In dat geval lichten we onze visie duidelijk en openlijk toe. Verdere informatie omtrent onze commerciële en financiële resultaten, bedrijfsbestuur, regulerende kwesties en bestuurdersvergoedingen wordt verschaft in ons Jaarverslag voor het jaar dat op 31 december 2007 werd afgesloten. Dit verslag is ook beschikbaar op www.belgacom.com. Alle referenties naar 'de Belgacom Groep', 'de Groep' en 'wij' in dit verslag verwijzen naar de Belgacom Groep en haar dochterondernemingen. Betrokkenheid van belanghebbenden: de keuze voor de inhoud van het verslag wordt geleid door de resultaten van de processen van betrokkenheid van belanghebbenden en of de processen van betrokkenheid van belanghebbenden die beslissingen meedelen omtrent het verslag stroken met de omvang en de grenzen van het verslag. Context duurzaamheid: het verslag presenteert de prestaties van de onderneming in de bredere zin van duurzaamheid. Deze context wordt bepaald door een benchmarkanalyse en een persoverzicht. Evenwicht: het verslag geeft zowel positieve als negatieve aspecten van de prestaties van de onderneming om een doordachte evaluatie van de algemene prestatie mogelijk te maken. Het verslag omvat zowel gunstige als ongunstige resultaten en onderwerpen. Vergelijkbaarheid: de verschafte informatie wordt voorgesteld op een manier die belanghebbenden in staat stelt om wijzigingen in de prestaties van de onderneming in de tijd te analyseren en kan zorgen voor een analyse tegenover andere ondernemingen. Het verslag en de hierin verschafte informatie kunnen op jaarlijkse basis worden vergeleken. Actueel: de verslaggeving gebeurt volgens een regelmatig schema en de informatie wordt tijdig beschikbaar gemaakt voor belanghebbenden zodat zij geïnformeerde besluiten kunnen nemen.
Duidelijkheid: de informatie wordt op een verstaanbare en toegankelijke manier gebracht voor de belanghebbenden die het verslag gebruiken.
Toepassingsdomein en gegevens
De gegevens in dit verslag hebben betrekking op de activiteiten van de Belgacom Groep in België. De internationale ICS-activiteiten van de Belgacom Groep in het buitenland, verschaft door haar ICS-dochterondernemingen (International Carrier Services) en de internationale activiteiten van Telindus behoren niet tot de omvang van dit verslag. Er werd een onafhankelijke audit uitgevoerd door Ernst&Young Bedrijfsrevisoren BCVBA/Reviseurs d’Entreprises SCCRL (“Ernst&Young”) over het beleid en de maatregelen vermeld in dit verslag. Aangezien deze verslaggeving voor de tweede keer gebeurt en onze procedures voor gegevensinzameling nog niet op punt staan, wordt er geen garantie gegeven omtrent de kwantitatieve gegevens in het verslag. Bijgevolg geeft de garantieverklaring van Ernst&Young geen garantie over deze elementen.
Disclaimer
Dit verslag werd opgesteld om onze belanghebbenden te informeren over de prestaties van de Belgacom Groep en haar engagement op het gebied van MVO. Niets in dit document is bestemd om de bestaande verplichtingen van de Belgacom Groep tegenover haar klanten, aandeelhouders, werknemers, leveranciers en investeerders of andere belanghebbenden uit te breiden of te wijzigen. Alle verwijzingen naar externe links in dit verslag dienen enkel voor informatiedoeleinden. De Belgacom Groep is niet aansprakelijk voor de redelijkheid, nauwkeurigheid of volledigheid van de beschikbare informatie op deze websites. De vermelding ervan in dit verslag vormt evenmin een impliciete goedkeuring of bekrachtiging door de Belgacom Groep van dergelijke sites of producten of diensten die er worden aangeboden. De Belgacom Groep verwerpt alle aansprakelijkheid met betrekking tot dergelijke informatie die door externe partijen via hun websites werd of zal worden verschaft. Uw feedback en commentaren betrefende onze verbintenis tot maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn steeds welkom. U kunt daartoe contact opnemen met: Mevr. Concetta Fagard Dhr. Jean-Luc Van Kerckhoven E-mail:
[email protected]
Over het MVO-Rapportering - 25
>V erslag van de Onafhankelijke Auditor
Ter attentie van de directie van BELGACOM NV
Opdracht en verantwoordelijkheden Wij zijn door BELGACOM NV van publiek recht (“BELGACOM”) aangesteld om een beperkt nazicht (“Limited assurance engagement”) uit te voeren op BELGACOM’s Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Verslag 2007 (“het Rapport”). De draagwijdte van het Rapport, met inbegrip van elke inherente beperking die de betrouwbaarheid van de informatie in het Rapport zou kunnen beïnvloeden, is uiteengezet in de sectie “Toepassingsdomein en gegevens” van het Rapport. Het Rapport omvat de activiteiten van BELGACOM in België (waaronder Belgacom NV van publiek recht, Belgacom Mobile NV, Telindus NV, Belgacom Skynet NV en Skynet I-Motion Activities NV en Connectimmo NV). Het Rapport is de verantwoordelijkheid van de directie van BELGACOM. Onze verantwoordelijkheid als onafhankelijke auditor is het uitvoeren van een beperkt nazicht om te bepalen of de besproken onderwerpen in het Rapport betrekking hebben op de belangrijkste aspecten van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen die een invloed hebben op BELGACOM, of de procedures en gebruikte principes gepast zijn en consistent worden toegepast en of de beschrijving van het beleid en de managementsystemen een redelijke weerspiegeling geven van de inspanningen geleverd door BELGACOM. Een beperkt nazicht levert minder zekerheid dan een audit. Beperkingen van onze opdracht Onze opdracht hield geen verificatie of nazicht in van de kwantitatieve gegevens in het Rapport. In de sectie “Toepassingsdomein en gegevens” in het Rapport, is een verklaring hiervoor gegeven. Criteria en rapporteringsprincipes Momenteel zijn er geen algemeen aanvaarde criteria voor het rapporteren van duurzaamheidsprestaties in België. Het Rapport, wat de verantwoordelijkheid is van de directie van BELGACOM, is opgemaakt in overeenstemming met de interne rapporteringsrichtlijnen welke uitgelegd worden in de sectie “Rapporteringsrichtlijnen” van het Rapport, en die voornamelijk gebaseerd zijn op de Richtlijnen voor duurzaamheidsrapportering van het Global Reporting Initiative (“GRI”). Reikwijdte van de uitgevoerde werkzaamheden We hebben onze procedures uitgevoerd in overeenstemming met de International Standard for Assurance Engagements 3000 (“ISAE 3000”): “Assurance Engagements other than Audits or Reviews of Historical Information” en de Ethische code (“Code of Ethics”) van de International Federation of Accountants (“IFAC”).
26 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
We hebben de werkzaamheden uitgevoerd die we noodzakelijk achtten voor het geven van een redelijke mate van zekerheid voor onze conclusies. Onze voornaamste procedures kunnen als volgt samengevat worden: > Verkrijgen van een begrip van de voornaamste Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (“MVO”) verwachtingen met betrekking tot BELGACOM door het nakijken van persinformatie en interne documentatie; > Het beoordelen van de aanvaardbaarheid van de rapporteringsprincipes gebruikt door BELGACOM; > Het evalueren van de procedures op directie- en operationeel niveau, om de MVO kwesties te identificeren relevant voor interne en externe belanghebbenden; > Het evalueren van de procedures voor het definiëren van de rapportinhoud en voor het verzekeren of de belangrijkste MVO aspecten welke een invloed hebben op BELGACOM, opgenomen zijn in het Rapport; > Het voeren van interviews met verantwoordelijken van de Groep en haar dochterondernemingen, voornamelijk met het doel om te beoordelen of de beschrijvende data met betrekking tot het beleid en het management van BELGACOM een redelijke weerspiegeling geven van de inspanningen geleverd door BELGACOM; > Het nakijken van interne documenten met betrekking tot beleid en management; > Het beoordelen van de materialiteit en de begrijpbaarheid van de onderwerpen besproken in het Rapport en de duidelijkheid van presentatie; > Het evalueren van het algemene beeld van het rapport door het testen van de inhoud tegenover de richtlijnen uitgegeven door het Global Reporting Initiative. Conclusie Op basis van de uitgevoerde werkzaamheden is er niets ter onzer attentie gekomen waaruit we zouden besluiten dat: > De onderwerpen besproken in het Rapport niet overeen komen met de belangrijkste aspecten omtrent Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bij BELGACOM NV van publiek recht; > De gebruikte rapporteringsprocedures en principes niet gepast zijn en niet consistent gebruikt worden; > De beschrijving van het beleid en de managementsystemen van BELGACOM geen redelijke weerspiegeling geven van de inspanningen geleverd door BELGACOM. Brussel, 25 maart 2008 Ernst & Young Bedrijfsrevisoren BCVBA vertegenwoordigd door Harry Everaerts Vennoot
Verslag van de Onafhankelijke Auditor - 27
> Verwezenlijkingen Hoe we MVO aanpakken
Socio-economische impact van telecommunicatie
We beloofden
We hebben
we zouden een Groep MVO-department oprichten.
Een Groep MVO-department en een MVO operationele comité opgericht.
we zouden een groepsstrategie voor MVO ontwikkelen. we zouden een intern communicatieplan m.b.t. MVO ontwikkelen en implementeren. we zouden de stakeholders verder identificeren en een strategie m.b.t. stakeholderengagementen ontwikkelen (tegen eind 2008). we zouden systemen en structuren opzetten voor het beheer van MVO (tegen eind 2008).
Een groepsstrategie voor MVO ontwikkeld.
we zouden samen met de stakeholders de socio-economische impact van ICT verder onderzoeken en aantonen.
Proactiever gecommuniceerd over onze MVO-engagementen.
Verscheidene projecten gelanceerd op het gebied van e-gezondheidszorg. Duurzame groei bevorderd door dematerialisering en monitoring op afstand.
we zouden minstens twee nieuwe initiatieven lanceren om te garanderen dat de kosten voor de klanten duidelijker en gemakkelijker te begrijpen zijn. we zouden toetreden tot het Safer Internet Framework met het oog op veiliger gsm-gebruik voor tieners en kinderen.
Drie nieuwe initiatieven gelanceerd om te zorgen voor een beter inzicht in de prijzen: Vodafone Passport, Happy Time en Happy Time International, Pay&Go International. Het Safer Internet Framework ondertekend.
Onze klanten
Hoe we de uitbouw van het netwerk aanpakken
we zouden het breedbandbereik uitbreiden tot 99,4% van de Belgische gezinnen.
Ons breedbandbereik uitgebreid tot 99,7% van de Belgische gezinnen.
we zouden minstens één telecomdag per regio organiseren.
Deelgenomen aan 20 gezondheidssessies met lokale en nationale overheidsinstanties, met inbegrip van de Belgacom Telecom Days, en 29 sessies met mensen die in de buurt van basisstations wonen.
we zouden op grote schaal energie-efficiënte koelsystemen installeren.
Vrijeluchtkoeling op 55 locaties geinstallerd..
we zouden voor 25% van onze behoefte groene stroom aankopen.
Sinds september 2007, 25% van onze elektriciteit aangekocht uit groene bronnen (gecertificeerde hydro-energie van AlpEnergie).
we zouden de mogelijkheid onderzoeken van een ISO 14000-certificatie op groepsniveau. we zouden een onderzoek instellen naar de CO2-uitstoot op groepsniveau.
Effecten van onze activiteiten op het milieu
we zouden onze inspanningen voortzetten om op groepsniveau ethisch aankopen te promoten en aan te moedigen.
Bevoorradingsketen
Onze medewerkers
Onze prioriteiten herzien en het idee van de ISO 14000-certificatie laten varen. Potentiële leveranciers voor de CO2-audit geïdentificeerd en zullen de audit laten uitvoeren in 2008. Onze CO2-eq-uitstoot op hetzelfde niveau gehouden als in 2006. Minder brandstof verbruikt (-4% tegenover 2006). Minder afval geproduceerd (-18% tegenover 2006) minder papier verbruikt (-19% tegenover 2006).
Een seminarie georganiseerd met Business & Society om het bewustzijn van de aankopers bij Belgacom nv m.b.t. ethisch aankopen te verhogen. De inkoop van fair-tradekoffie gestart.
we zouden op groepsniveau een code inzake ethisch aankopen ontwikkelen.
Een code inzake ethisch aankopen op groepsniveau beginnen te ontwikkelen.
we zouden een nieuwe, volgens klantentype gesegmenteerde organisatie invoeren.
Onze nieuwe gesegmenteerde organisatie opgebouwd.
we zouden aandacht besteden aan changemanagement en cultuurverandering om de convergentiestrategie door te voeren. we zouden een strategie voor changemanagement en cultuurverandering ontwikkelen om het transformatieproces van de Groep te vergemakkelijken. we zouden een strategie ontwikkelen om de zichtbaarheid en transparantie van de invulling van de gaps binnen de Groep te verhogen.
Workshops met bedrijfsleiders georganiseerd om de cultuurverandering te managen.
De zichtbaarheid en de transparantie van de invulling van de gaps binnen de Groep verhoogd.
we zouden een nieuwe pijler inzake opleiding en ontwikkeling uitwerken - House of Development 3 m.b.t. innovatie, met de Vlerick en Solvay Business Schools.
Ruimte geboden voor zelfontwikkeling en een evenwichtig leven.
we zouden een diversiteitsactieplan lanceren.
Een diversiteitsactieplan gelanceerd. Een veilige en gezonde werkomgeving gepromoot.
we zouden onze Community Investment-policy herzien tegen eind 2008.
Onderneming met burgerzin
28 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
Maatschappelijke projecten ondersteund via medewerkers en funding. Opgeknapte pc’s verdeeld en meubilair geschonken aan scholen. Ongeveer 2.200 mensen ICT-vaardigheden aangeleerd. Met organisaties die kinderen beschermen samengewerkt. Atleten met een verstandelijke handicap gesteund. Onderzoek gesteund op medisch en milieuvlak.
> Verbintenissen We zullen (in 2008) Werk maken van de verdere implementering van een intern communicatieplan m.b.t. MVO. De stakeholders identificeren en een strategie opstellen m.b.t. stakeholderengagementen (tegen eind 2008). Systemen en structuren voor het beheer van MVO creëren (tegen eind 2008).
Opportuniteiten op het gebied van e-gezondheidszorg blijven onderzoeken en een groepsstrategie definiëren.
Richtlijnen en processen ontwikkelen om geleidelijk een verantwoorde marketingcultuur te implementeren, die branding, nieuwe productlanceringen, bescherming van onze klanten, enz. behelst. De communicatie met onze klanten m.b.t. onze tarieven en producten volledig transparant maken. Sociale participatie verder promoten door de technologieën vlotter toegankelijk te maken via onze producten, tarieven, programma’s en sponsoring. Ons nog meer inspannen om kinderen te beschermen tegen gelijk welk type ongewenste internet- en televisiecontent. Onze mobiele klanten beter beveiligen tegen de ongewenste praktijken van de sms- en mms-dienstenverstrekkers. Een MVO-checklist ontwikkelen die wij tijdens het lanceringsproces van onze producten en diensten zullen gebruiken om te garanderen dat alle mogelijke MVO-kwesties geïdentificeerd worden. Onze klanten blijven informeren over de ecologische impact van talrijke telecomproducten. De uitrol van ons VDSL-platform verderzetten om een nationaal bereik van 65% te bereiken. De communicatie met onze stakeholders verbeteren. De ontplooiing van van energie-efficiënte koelmethodes voortzetten. Starten met de ontwikkeling van fotovoltaïsche panelen en mogelijkheden benutten om alternatieve energiebronnen te gebruiken bij onze activiteiten. Een CO2-audit laten uitvoeren op groepsniveau. Opties onderzoeken om, binnen het ETNO-kader, een standaard-KPI betreffende energie-efficiëntie vast te leggen en die te gebruiken om onze energie-efficiëntie te vergelijken met die van andere Europese telecomoperatoren. Verder werk maken van 'quick-win' energiebesparingsprogramma's met een pay-back van minder dan 4 jaar. Doorgaan met ons ‘Building Optimization Program’ om leegstaande ruimtes af te sluiten en zo te besparen op nutsvoorzieningen en schoonmaak. Een nieuwe dispatchapplicatie installeren om de reisroutes van onze technici te optimaliseren. Controles van de bandendruk ter plaatse organiseren, corrigerende acties ondernemen en de chauffeurs beter sensibiliseren m.b.t. de invloed van een goede bandendruk op het brandstofverbruik en de ermee gepaard gaande uitstoot. Ecorijden promoten door 30 werknemers de kans te geven een jaar opleiding te volgen. We zullen de resultaten gebruiken om de besparingen op brandstof en uitstoot te evalueren met betrekking tot technieken voor brandstofefficiënt rijden. Bekijken welke opties er nog zijn om de flexibiliteit van ons mobiliteitsplan te verhogen. Een programma starten voor het inzamelen van pmd (plastic flessen, metaalverpakkingen, drankkartons) in de hoofdzetel van Belgacom. Onderzoeken hoe we het verpakkingsafval kunnen verminderen, door bijvoorbeeld plastic te vervangen door veiligheidstape. Een programma starten voor het inzamelen en recycleren van folie, vooral in onze distributiecentra. Het gebruik van elektronische facturatie via specifieke marketingacties in 2008 nog verder promoten. Minstens twee bodemsaneringsprojecten opstarten. Onze medewerkers de mogelijkheid bieden een korting en financiering te krijgen voor zonnepanelen. De MVO-opleiding voor alle aankoopmedewerkers van de Groep finaliseren. Informatie verstrekken aan de leveranciers aangaande het MVO-beleid van Belgacom tijdens de leveranciersdagen en -forums. Meer fair-tradeproducten inkopen. Inspanningen blijven leveren voor de ontwikkeling van de e-flow met beperking van het papier- en faxverbruik. Een aankooppolicy op groepsniveau, met inbegrip van ethische en MVO-aspecten finaliseren. MVO-compliance van leveranciers opnemen als een expliciet evaluatiecriterium bij sourcing- en selectieprojecten. Een MVO-clausule opnemen in alle nieuwe contracten. De integratie van Staff & Support afronden. De bedrijfswaarden van de Groep definiëren om te zorgen voor coherentie tussen de strategie, het merk en de medewerker. Verderwerken aan de standaardisering van de HR-support voor alle filialen.
De mogelijkheid onderzoeken om een Belgacom Group Foundation op te richten, op basis van het succes van de Proximus Foundation en De Helpende Hand. Een studie uitvoeren om te zien welke de belangrijkste noden zijn, zodat we ons beleid rond maatschappelijk verantwoord investeren op groepsniveau kunnen herbekijken.
Verwezenlijkingen en Verbintenissen - 29
> Global Reporting Initiative index Indicator Akkoord 1. Strategie en analyse 1.1 Kern Ja 1.2 Kern Ja 2. Organisatieprofiel 2.1 Kern Ja 2.2 Kern Ja 2.3 Kern Ja 2.4 Kern Ja 2.5 Kern Ja 2.6 Kern Ja 2.7 Kern Ja 2.8 Kern Ja 2.9 Kern Ja 2.10 Kern Ja 3. Verslagparameters Verslagprofiel 3.1 Kern Ja 3.2 Kern Ja 3.3 Kern Ja 3.4 Kern Ja Reikweidte en afbakening van het verslag 3.5 Kern Ja 3.6 Kern Ja 3.7 Kern Ja 3.8 Kern Ja 3.9 Kern Neen 3.10 Kern Neen 3.11 Kern Neen GRI inhoudsopgave 3.12 Kern Ja Assurance 3.13 Kern Ja 4. Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid Bestuurstructuur 4.1 Kern Ja 4.2 Kern Ja 4.3 Kern Ja 4.4 Kern Ja 4.5 Kern Neen 4.6 Kern Ja 4.7 Kern Neen 4.8 Kern Neen 4.9 Kern Ja 4.10 Kern Neen Verplichtingen i.v.m externe initiatieven 4.11 Kern Neen 4.12 Kern Neen 4.13 Kern Ja Overleg met belanghebbenden 4.14 Kern Ja 4.15 Kern Ja 4.16. Kern Ja 4.17 Kern Ja Economische aspecten Aspect: economische prestatie EC1 Kern Ja EC2 Kern Ja EC3 Kern Neen Gedeeltelijk (indirecte EC4 Kern overheidssteun adhv fiscale voordelen) Aspect: marktaanwezigheid
Pag. Nr. P1 P1-2-3 Voor pagina P6-9 P25 P32 P25 P32 P25 P25 P2-3 P9
P25 P25 P1 P25 P25 P25 P25 P25 P25 P25 P30-31
30 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
P25
P2 P2 P2 P25 P2-3 P2 P2 P2 P2 P2 P25 P25 P3 P3 P25 P3
Indicator Akkoord EC6 Kern Ja EC7 Kern Neen Aspect: indirecte economische effecten EC8 Kern Ja Milieuaspecten Aspect: materialen EN1 Kern Ja EN2 Kern Ja Aspect: energie EN3 Kern Ja Gedeeltelijk (geen EN4 Kern specificatie van de verschillende bronnen) EN5 Overig Partial EN6 Overig Ja EN7 Overig Ja Aspect: water Gedeeltelijk (geen EN8 Kern indecatie van de bron) EN9 Overig Neen EN10 Overig Neen Aspect: biodiversiteit EN11 Kern Neen EN12 Kern Neen EN13 Overig Neen EN14 Overig Neen EN15 Overig Neen Aspect: luchtemmisies, afvalwater en afvalstoffen EN16 Kern Ja EN17 Kern Ja EN18 Overig Ja EN19 Kern Ja EN20 Kern Neen EN21 Kern Neen EN22 Kern Partial EN23 Kern Neen EN24 Overig Neen EN25 Overig Neen Aspect: producten en diensten EN26 Kern Ja EN27 Kern Neen Aspect: Naleving EN28 Kern Neen Aspect: transport EN29 Overig Neen Aspect: algemeen EN30 Overig Neen Sociale aspecten Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Aspect: werkgelegenheid Gedeeltelijk (geen LA1 Kern indeling per type) LA2 Kern Neen LA3 Overig Neen Aspect: verhouding tussen werkgever en werknemer LA4 Kern Neen LA5 Kern Neen Aspect: gezondheid en veiligheid LA6 Overig Neen Gedeeltelijk (enkel LA7 Kern bedrijfsongevallen) LA8 Kern Neen
Pag. Nr.
P10-11
P14 P14 P14 P14 P14-15
P14 P14 P14
P14-15-16 P14
P14
P19
Indicator Akkoord LA9 Additional Neen Aspect: opleiding en veiligheid Gedeeltelijk (geen LA10 Kern onderverdeling naar werknemerscategorie) LA11 Overig Ja LA12 Overig Neen Aspect: diversiteit en kansen Gedeeltelijk (mn LA13 Kern volgens geslacht) LA14 Kern Neen Mensenrechten Aspect: investerings- en inkoopbeleid HR1 Kern Neen HR2 Kern Ja HR3 Overig Neen Aspect: verbod op discriminatie HR4 Kern Neen Aspect: vrijheid van vereninging en collectieve arbeidsonderhandelingen HR5 Kern Neen Aspect: kinderarbeid Gedeeltelijk (verbod op kinderarbeid is HR6 Kern een onderdeel van de ethische aankoopcode) Aspect: gedwongen en verplichte arbeid HR7 Kern Neen Aspect: veiligheidsbeleid HR8 Overig Neen Aspect: rechten van de inheemse bevolking HR9 Overig Neen Maatschappij Aspect: gemeenschap SO1 Kern Ja Aspect: corruptie SO2 Kern Neen SO3 Kern Neen SO4 Kern Neen Aspect: publiek beleid SO5 Kern Neen SO6 Overig Neen Aspect: concurrentiebelemmerend gedrag SO7 Overig Ja Aspect: naleving SO8 Overig Neen Productverantwoordelijkheid Aspect: gezondheid en veiligheid van consumenten PR1 Kern Neen PR2 Overig Neen Aspect: etikettering van producten en diensten Gedeeltelijk PR3 Kern (basisstations, gsm) PR4 Overig Neen PR5 Overig Neen Aspect: marketingcommunicatie PR6 Kern Ja PR7 Overig Neen Aspect: privacy van klanten PR8 Overig Neen Aspect: naleving PR9 Kern Neen
Pag. Nr.
P20 P20
TELECOM SUPPLEMENT Indicator Categorie: Interne werking Investeringen Telecommunicatie IO1 indicator Telecommunicatie IO2 indicator Gezondheid en veiligheid IO3
Telecommunicatie indicator
Telecommunicatie indicator Telecommunicatie IO5 indicator Telecommunicatie IO6 indicator Infrastructuur Telecommunicatie IO7 indicator IO4
P31
P18 IO8 P17
P17
P4, 7, 22
P10-11 P8-9 P9 P9
Telecommunicatie indicator
Akkoord
Pag. Nr.
Neen Neen Gedeeltelijk (brandveiligheid, certifiëren)
P11
Ja
P12
Ja
P12
Ja
P12
Ja
P11
Gedeeltelijk (percentage van gedeelde stations en aantal stations in kerken)
P11
Categorie: Verlenen van toegang Toegang tot telecommunicatie producten en diensten: het dichten van de digitale kloof Telecommunicatie PA1 Ja indicator Telecommunicatie PA2 Ja indicator Telecommunicatie PA 3 Neen indicator Telecommunicatie PA 4 Ja indicator Telecommunicatie PA 5 Gedeeltelijk indicator Telecommunicatie PA 6 Ja indicator Toegang tot inhoud Telecommunicatie PA 7 Ja indicator Klantenrelaties Telecommunicatie PA 8 Gedeeltelijk indicator Telecommunicatie PA 9 Neen indicator Telecommunicatie PA 10 Ja indicator Telecommunicatie PA 11 Ja indicator Categorie: Technologische toepassingen Efficiëntie van hulpmiddelen Telecommunicatie TA 1 Neen indicator Telecommunicatie TA 2 Neen indicator Telecommunicatie TA 3 Neen indicator Telecommunicatie TA 4 Neen indicator Telecommunicatie TA 5 Neen indicator
Global Reporting Initiative index - 31
P10 P4, 7, 22,-23
P7
P11-12
P6 P6
P5
> Algemene informatie
Handelsnaam en juridische vorm Het autonome overheidsbedrijf Belgacom is een naamloze vennootschap van publiek recht, zoals vastgelegd in de wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige economische overheidsbedrijven, georganiseerd naar Belgisch recht. De vennootschap is onderworpen aan de wettelijke en reglementaire handelsrechtelijke bepalingen die van toepassing zijn op de naamloze vennootschappen voor al wat niet uitdrukkelijk is vastgelegd door (of krachtens) de wet van 21 maart 1991 of een andere specifieke wet. Maatschappelijke zetel Koning Albert II-laan 27 1030 Brussel (België) BTW BE 0202.239.951, R.P.R. Brussel Raadpleging van de documenten van de emittent De openbare documenten betreffende de emittent kunnen worden geraadpleegd in de hoofdzetel. Oprichtingsdatum De vennootschap werd opgericht als een autonoom overheidsbedrijf, geregeld bij de wet van 19 juli 1930 tot oprichting van de Belgische Regie van Telegraaf en Telefoon (RTT). De omvorming van Belgacom in een naamloze vennootschap van publiek recht werd uitgevoerd bij Koninklijk Besluit van 16 december 1994, dat werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 22 december 1994 en diezelfde dag in werking trad.
Verantwoordelijke uitgever: Concetta Fagard Koning Albert II-laan, 27 – B - 1030 Brussel Inhoud: Concetta Fagard Vice President Corporate Social Responsibility Jean-Luc Van Kerckhoven Corporate Social Responsibility Manager Contact :
[email protected] Concept: Frédéric Herzeele Corporate Communication Manager Franck Vanbelle Corporate Content & Publication Manager Grafisch Bureau: Chris Communications - www.chriscom.be Printing: Snel Foto’s: Jean-Michel Byl en Belgacom
Gedrukt op gecertifieerd
papier.
32 - MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN VERSLAG 2007
Maatschappelijk doel Zoals beschreven in artikel 3 van de statuten bestaan de doelstellingen van de vennootschap in: 1. de ontwikkeling van diensten op het vlak van de telecommunicatie, in binnen- of buitenland; 2. de uitvoering van alle handelingen met de bedoeling om, rechtstreeks of onrechtstreeks, haar activiteiten te bevorderen of een optimaal gebruik van haar infrastructuur mogelijk te maken; 3. de participatie in bestaande of nog op te richten openbare of private, Belgische, buitenlandse of internationale instellingen, vennootschappen of verenigingen, waarmee rechtstreeks of onrechtstreeks kan worden bijgedragen tot het bereiken van haar maatschappelijk doel; 4. de levering van radio- en televisiediensten. Disclaimer Deze mededeling bevat toekomstgerichte verklaringen, met inbegrip van verklaringen i.v.m. de uitgangspunten en verwachtingen van de Vennootschap. Deze verklaringen zijn gebaseerd op de huidige plannen, ramingen en verwachtingen van de Vennootschap, alsook op verwachtingen van externe omstandigheden en gebeurtenissen. De toekomstgerichte verklaringen bevatten inherente risico’s en onzekerheden en gelden enkel op de datum waarop ze worden afgelegd. De Vennootschap gaat geen verbintenissen aan m.b.t. een of meer van deze verklaringen en zal ze niet noodzakelijk aanpassen in het licht van nieuwe informatie of toekomstige gebeurtenissen, uitgezonderd in zoverre dit door de Belgische wet is vereist. De Vennootschap waarschuwt beleggers dat een aantal belangrijke factoren ervoor kunnen zorgen dat de werkelijke resultaten aanzienlijk kunnen verschillen van die welke in de toekomstgerichte verklaringen zijn opgenomen.
Belgacom Groep I 2007
> Belangrijkste gegevens in een notendop Totale CO2 -uitstoot
Diesel en olie-verbruik
Afval productie (ton) 20.000 15.000 10.000
-0,4%
-8% 53% netwerken 24% b edrijfs voertuigen 23% g ebouwen
5.000 0
78% diesel 22% olie
05
06
07
-3.144 2005
2006
2007
5.458 959 4.253 5.251
6.100 973 4.311 5.238
6.065 958 4.620 5.136
16.335 n.a. 2 11,50 30,9% 32,8% 20,3% 11,9%
18.180 1 10,7% 9,97 30,6% 40,1% 19,6% 14,0%
17.833 9,90% 12,48 29%4 28,4%4 18,5%4 16,8%4
2.383 1.000
2.237 1.000
2.070 550
3.432 94,97 305,53 277.093 14.680 5.334 60,08 19.654 75.771 3 40.707 49.288 3
3.569 83,53 332,00 259.463 14.403 4.716 57,48 17.651 82.328 3 40.847 44.240 3
3.946 81,26 385,37 300.556 13.818 3.811 50,75 14.507 89.087 39.188 38.499
Financiele gegevens Totale omzet (miljoen EUR) Nettowinst (miljoen EUR) Totaal mobiele actieve klantenbasis (000) Totaal kanalen vaste toegang (000) Personeel Totaal aantal werknemers Personeelsverloop Frequentiegraad ongevallen (Fg) Percentage vrouwen (totaal personeel) Percentage vrouwen in middle management Percentage vrouwen in senior management Percentage vrouwen in top management Sociale investering Totale sociale investering (in k EUR) Totale investering filmproductie ‘Tax Shelter’
(in k EUR)
Milieu Aantal basisstations GWh (kantoor) GWh (netwerk) Water (x 1000 l) Diesel (benzine) (x 1000 l) Aardolie (x 1000 l) Gas (GWh) Afval (ton) Totaal aantal CO2-emissies van netwerken (ton) Totaal aantal CO2-emissies van bedrijfswagens (ton) Totaal aantal CO2-emissies van gebouwen (ton)
1. Inclusief 2 753 Telindus-werknemers. 2. Cijfers werden niet op groepsniveau geconsolideerd. 3. Cijfers liggen aanzienlijk lager dan in het verslag 2006, omdat de Co2-conversiefactor nu wordt gebaseerd op onze echte energiemix. 4. Skynet cijfers niet beschikbaar.
Wie is de Belgacom Group? Door onze sterke achtergrond van nationale telecomoperator te combineren met de vele talenten van onze teams, zijn we de grootste leverancier van geïntegreerde telecommunicatiediensten in België. Door permanent te investeren in spitstechnologie kunnen we onze klanten in alle netwerken, zowel vaste als mobiele, hoge capaciteiten aanbieden.
Onze missie Op technologisch vlak zijn wij toonaangevend en leveren wij aan onze particuliere en bedrijfsklanten op elk ogenblik van de dag, waar dan ook, telefoon, internet en televisie, ongeacht het type apparatuur dat wordt gebruikt.
Onze organisatie Om onze missie te volbrengen hebben we onze volledige organisatie herzien en in 2007 een nieuwe operationele structuur gecreëerd, die op vier pijlers berust: > Particuliere klanten kunnen rekenen op de Consumer Business Unit (CBU). > Professionele klanten worden bediend door de Enterprise Business Unit (EBU). > Netwerken en IT-diensten zijn gecentraliseerd binnen één enkele entiteit: Service Delivery Engine (SDE). > Staff and Support (S&S) groepeert alle horizontale functies die de activiteiten van de Groep ondersteunen. Daarnaast is Belgacom ICS, een joint venture tussen Belgacom en Swisscom, verantwoordelijk voor de internationale carrieractiviteiten. Sinds 2005 behoort het tot de top 10 op wereldvlak van deze sector.
Meer informatie over de Belgacom Groep op onze website: www.belgacom.com
ENABLE I COMMIT I BUILD
> Inhoud maatschappelijk verantwoord ondernemen verslag 2007
Voorwoord van de Gedelegeerd Bestuurder Hoe we MVO aanpakken Socio-economische impact van telecommunicatie Onze klanten Hoe we de uitbouw van het netwerk aanpakken Gsm’s, pylonen en gezondheid Effecten van onze activiteiten op het milieu Bevoorradingsketen Onze medewerkers Onderneming met burgerzin Over de MVO-Rapportering Verslag van de Onafhankelijke Auditor Verwezenlijkingen en verbintenissen Global Reporting Initiative index
>01 >02 >04 >06 >10 >12 >14 >17 >18 >22 >25 >26 >28 >30
In oktober 2007 organiseerden wij in onze hoofdzetel een Week van de Diversiteit. Daaraan werkten meer dan 740 medewerkers actief mee, door op allerlei manieren hun creativiteit te leggen in muziek, theater, beeldhouwen en fotografie. De meeste foto’s in dit MVO-verslag zijn trouwens een illustratie van deze creativiteit.
FOTOGRAAF: véronique janssens - CUSTOMER EXPERIENCE MANAGER