In januari 2010 kreeg ik (J.C.A.M. “Hans” Hazelzet) een pakket brieven in handen die mijn vader (A.F.M. Hazelzet), die in Maastricht woonde, aan zijn vader (J.M.J. Hazelzet,mijn opa) in Rotterdam schreef. Deze brieven lopen van augustus 1943 tot aan oktober 1947 – met een onderbreking van september 1944 tot mei 1945: toen was geen enkel contact mogelijk tussen het al bevrijde Maastricht en het nog bezette Rotterdam. Mijn opa heeft die brieven bewaard. In oktober 1947 kwam hij bij ons inwonen in Maastricht en zijn deze brieven meeverhuisd. Min of meer bij toeval zijn ze al die jaren bewaard gebleven. Ik heb één brief geselecteerd, de eerste uitgebreide brief van na de bevrijding, gedateerd 28 mei 1945, het onderwerp betreft het huwelijk van mijn vader met Ans Vinju. Mijn ouders, Ton en Ans, zijn op 5 mei 1945 in de Onze Lieve Vrouwe – kerk in Maastricht getrouwd. De datum, bevrijdingsdag, is toeval, aan een huwelijk gaat een lange planning vooraf. Het burgerlijk huwelijk was overigens op 15 maart 1945. Van beiden ontbraken de ouders en andere familieleden, ook de familie van moederskant woonde in Rotterdam en er was geen contact mogelijk tussen 14 september 1944 en 5 mei 1945. Zoals de brief ook aangeeft, wisten ze op 5 mei 1945 niet eens of beider families de laatste fase van de oorlog in Rotterdam overleefd hadden. Beide hoofdpersonen zijn overleden. In deze brief heb ik de oude spelling (en de evt. taalfouten) gehandhaafd; twee (vrij slechte) foto’s bij de uitgang van de O.L.V. - kerk en één bij de St. Servaasbrug (van het begin van de oorlog) heb ik ingevoegd. J.C.A.M. Hazelzet
Maastricht, 28 Mei 1945 Lieve Beste Pa en huisgenooten, Allereerst een korte verantwoording van al Uw kaarten en brief die we gekregen hebben, tevens een korte beantwoording van al Uw vragen. We ontvingen van U allereerst een kaart gedateerd 5/5 ’45 en gestempeld Rotterdam 5/5 ’45 die we 18/5 hier bezorgd kregen. Toen een brief ged. 15/5 en gestempeld Roermond 24/5 ’45. Daarna zes kaarten. No 3 ontvingen wij Vrijdag 25 Mei en 1,2,4,5 en 6 vandaag 28 Mei. We weten nu al Uw nieuws. Proficiat met de buitengewoon goede afloop! Houd U verder ook taai dan kunt U nog een rustige tijd bij ons doorbrengen in het zonnige zuiden. Van Wim kregen we het eerste bericht gedateerd Den Haag 4/5 ’45 en gestempeld Eindhoven 12/5, hier 14/5. Toen wisten we al dat U en de verdere familie in leven was en dat oom Gé overleden was. Van Frans kregen we bericht dd 11/5 ’45 hier 18/5 ’45 en van Frans en Wim verder weer een kaart dd 20/5 ’45 hier 26/5 ’45. Van Tante Toos kregen we een kaart ook met goede berichten van U. Van Bob en Henk (Ans’ zuster en zwager) hebben we inmiddels ook twee kaarten gehad. Van Vader en Moeder Vinju en van Wiep en Ab ook ieder een kaart. Ik schrijf me de laatste avonden krom!!! Ik moet Frans en Wim nog antwoorden op hun laatste briefkaart. Nu in het kort al Uw vragen beantwoorden. De briefkaart van 5/5 is beantwoord. Dd 19/5 no 1 geen vragen. No 2 de St. Hubertuslaan is de laan langs de kazerne, van de St.
Lambertuslaan naar de St. Pietersberg. We wonen in bij Mevr. Thomassen die verhuisd is van de Brusselschestraat naar hier omdat ze in September 1944 vlak na onze bevrijding uitgebomd is door een mof. We hebben twee gemeubileerde kamers met gebruik van keuken enz. Onze slaapkamer hebben we zelf ingericht. Ledikant, vaste waschtafel, 3 matjes, 1 stoel, matrassen, 2½ lakens, 2 kussens en 2 sloopen zijn van ons!! Verder hebben we bij de Mosa en Kristalunie ons serviesgoed en glaswerk aangeschaft. We hebben ons eigen vloerkleed, een soort dressoir, dat ik op de Mosa door den timmerman heb laten maken doch nog steeds niet helemaal klaar is, omdat ik geen scharnieren, sloten enz. kan krijgen. Verder hebben we nog wat snuisterijtjes aan de muur en om hier en daar neer te zetten. Toch hebben we het best gezellig. We hebben ook nog hier en daar een lichtpuntje bij laten maken ter verhooging van de gezellige sfeer. U komt maar gauw bij ons. Van V1’s kunnen we hier ook meepraten er waren nachten dat er elf overkwamen en op een nacht stopten er vier boven de stad, doch ze vielen er gelukkig naast. Zit U nu nog steeds zonder glas en deuren? Tamelijk winderig en frisch. De trouwerij: Het beviel Ans niet meer bij Meertens, te druk en te ondankbaar werk. 11 November 1944 is ze van betrekking veranderd. Ze kwam echter achteraf bezien van de regen in de drup. Die nieuwe baan bleek later een halve hoerenkast te zijn: Mevrouw hield zich op met Amerikaansche officieren! Enfin dat geslenter langs de straat en die drukte ook daar weer en het vroege uur van de straat af, dat alleen was een sterke stimulans voor onze trouwplannen. Ans had echter de toestemming van haar ouders nog noodig omdat ze geen dertig jaar is èn ze had geen geboorteakte, dus het kon nogal wat moeilijkheden geven. Ik heb eens geïnformeerd bij den burgerlijke stand en daar gaven ze me dan den raad om maar zoo gauw mogelijk aan te teekenen. Dat hebben we maar gedaan: 20 Februari gingen we in ondertrouw voor de wet. We kregen verder de volgende inlichtingen: Het ontbreken van de geboorteakte was niet zoo erg; Ans behoefde daartoe op haar wettelijke trouwdag in de handen van den ambtenaar van den Burgerlijke stand slechts onder ede te verklaren dat ze zich momenteel geen geboorteakte kon verschaffen. De toestemming van haar ouders moest er echter zijn anders konden we in geen geval trouwen. We moesten ons maar in verbinding stellen met een advocaat, die een verzoekschrift moest opstellen, onder overlegging van correspondentie met de ouders van Ans waaruit kon blijken dat de toestemming inderdaad gegeven was, aan de Arrondissementsrechtbank, welke dan zou beoordeelen dat de toestemming als gegeven beschouwd kon worden. Volgens den advocaat hadden we niet veel kans! Doch we kregen toestemming en wij weer naar de Burgerlijke stand. 15 Maart zouden we trouwen! Het was dien dag prachtig zomerweer! Van toen af zijn we gaan zorgen voor ons huishouden. Om te beginnen kregen we geen enkele vergunning bij den distributiedienst! Het verhuisbiljet van Ans, we moeten daarvoor een vergunning hebben hier, van haar laatste betrekking naar Mevr. Thomassen was gedateerd 5 April, zoodat ze, wilden we in de O.L.Vrouwebasiliek trouwen, volgens kerkelijk recht eerst vier weeken in die parochie wonen moest. Dat werd dus begin Mei. We bepaalden den datum dan op 5 Mei. Ans hoorde in haar laatste betrekking onder de St. Pietersparochie en daar wilde ze liever niet trouwen. Het liefst in de St. Servaas of de basiliek. Daar we op ons tegenwoordige adres onder deze laatste parochie hooren en Ans al vanaf begin Maart bij Mevr. Thomassen
inwoonde trouwden we dus daar. Pastoor Janssen heeft ons getrouwd, want Pater Kouwenhoven is eind Augustus 1944 met vacantie naar Den Haag gegaan en is tot heden nog niet teruggekeerd! De voorbereidingen hebben heel wat voeten in aarde gehad. Er was niets te krijgen. Van mijn oude relaties bij Nijst en co heb ik echter een en ander los gekregen en met ruiltransacties door middel van Mosaporselein hebben we ook hier en daar succes gehad. We waren ondanks alle moeilijkheden toch ongeveer met alles klaar toen de groote dag aanbrak. Het heeft echter heel wat zweetdruppels gekost en de noodige slapelooze nachten. Vrijdag 4 Mei bracht ook nog de bevrijding van Holland! Maastricht was plotseling krankzinnig geworden. De sirenes loeiden drie keer het signaal veilig, de Amerikanen schoten hun geweren leeg, de straatjeugd stookte van de verduisteringspapieren, die ze huis aan huis ophaalden, vreugdevuren en de electrische straatverlichting brandde plotseling weer! We zijn de stad nog ingegaan ondanks het feit dat we nog veel te doen hadden voor den volgenden dag. Om twee uur lagen we pas in bed, voor de laatste nacht ieder apart. Het is niet te beschrijven wat er dien avond in ons omging. We hebben gedanst, gehuild en gelachen en aan “thuis” gedacht, op dat moment nog een abstract begrip, want we wisten niet of we nog wel iemand levend zouden aantreffen. Onze trouwdag is een dag om nooit te vergeten geworden. ’s Morgens zijn we samen te Communie geweest op St. Pieter. Overal vlaggen en het regende dat het goot. Na samen ontbeten te hebben ben ik voor het laatst naar mijn pension gegaan om me in het zwart te kleeden. Om tien over half elf werd ik gehaald en met de bruidsbouquet ben ik Ans gaan halen op St. Hubertuslaan Ton en Ans 49A. Precies om elf uur arriveerden we in de Basiliek onder de tonen van het Bruidsmarsch uit Lohengrin. Daarna de plechtigheid en bij het verlaten der kerk speelden ze ter eere van ons het Wilhelmus. Behalve onze gewone corsage van witte seringen hadden we namelijk een oranje strikje op, vermoedelijk dacht de organist dus dat we van Koninklijke bloede waren! Bijgaande foto’s zijn de vergrotingen van een foto genomen aan de uitgang van de kerk . Mevr. Vinju heeft de origineele samen opname, laat U hen deze zien, dan kunt U bij hen de andere zien. Het sombere weer, de ernst van het oogenblik en de gedachten aan wie ontbraken hebben de foto’s niet gunstig beïnvloed!
De officiële bruidsfoto’s zijn nog niet klaar. Die zullen wel veel beter zijn omdat toen de spanning van ons af was en er overigens natuurlijk meer zorg aan besteed is. We zullen ze in voldoende aantal laten maken als er papier voor is!
Anders later. Van 1 tot 2 uur hebben we droge receptie gehad met 14 azalea’s en een man of twintig op bezoek. Na afloop van de receptie een intiem dinertje met zijn tienen: Wij, Mevr. Thomans, Nico Thomans (getuige), Jef Koolen (getuige), Mevr. Koolen, Tony Vringer (bruidsmeisje), Margriet Sprokkel (bruidsmeisje), Willy Sprokkel (opleider van Ans), Henny Sprokkel-Thomans (opleidster van mij). Henny en Willy Sprokkel
Aan het einde van het diner, toen we aan het ijs toe waren, kregen we bezoek van een Amerikaansch officier van de luchtmacht. Hij kon nog net meedoen om het ijs op te maken. Te circa 8 uur zijn we per fiets op de huwelijksreis gegaan, naar Hotel Kasteel Geulzicht te Geulem bij Houthem-Valkenburg. De heele week hebben we daar het prachtigste weer gehad wat U zich maar denken kunt. Met een bloedend hart zijn we 12 Mei weer in het dagelijksche leven teruggekeerd. Ans in het huishouden en ik weer op kantoor. Nu zijn we al bijna 4 weken getrouwd. Het bevalt me buitengewoon, nog beter dan ik me had voorgesteld!! Tot zoover dit relaas. Hoe heeft Frans alles kunnen bekostigen? Hij heeft me in zijn brief enkele prijzen genoemd van de allereerste levensbehoeften, en die waren schrikbarend hoog! Zit U en de rest van de familie aan de grond? Kan ik soms helpen met een kleinigheid, want door de trouwpartij ben ik natuurlijk aardig lichter in mijn portefeuille geworden! Schrijf me hierover eens iets! Ook voor U hebben we natuurlijk een pakje verzonden: ik dacht dat we dat al geschreven hadden! Sorry. Ik heb voor U wat cigaretten gekocht (Amerikaansche) doch hoe moet ik die oversturen? Als de pakketpost hersteld is of als we zelf kunnen komen zullen we ze U “overhandigen” . De gauwdieverij maakt me een beetje huiverig om het over te sturen als brief! Men fluistert hier dat het verkeer met Holland 1 Juni a.s. vrijgegeven zal worden, dan komen we natuurlijk heel gauw als het weer wat dragelijker is want vermoedelijk zal de reis per fiets gemaakt moeten worden. Die arme banden!!! De Maasbode hebben we hier nog niet gezien. Wilt U de nummers bewaren, ik heb onze nieuwe krant van het eerste, met de hand gedrukte nummer af, compleet bewaard voor U, om te lezen. De kranten die nà onze bevrijding in Holland nog verschenen zijn onder de moffen, interesseeren me buitengewoon, vooral die vlak na onze bevrijding. Met de leugens zijn we wel enigszins op de hoogte nà de nieuwsuitzendingen door de Hilversumsche Radio. Na 14 September ’44 hebben we hier geen mof meer gezien of hij liep met zijn handen boven zijn hoofd, dus van terugveroveren van Maastricht was geen sprake!! Ook die plunderingen door de Amerikanen waren gefantaseerd, die hadden onze surrogaten heusch niet noodig!! Als we honger gehad hebben was dit de schuld van de moffen. Ze gapten alles!
Het heele emplacement hebben ze opgeblazen en zelfs de kleinste bruggetjes over beekjes vernield. Onze Maasbruggen vielen natuurlijk ook als slachtoffer. De “Oude” St. Servaasbrug is er het beste afgekomen, die was tè sterk. De Wilhelminabrug is tot op de waterspiegel verwoest, heelemaal. Inmiddels hebben de Amerikanen op dezelfde plaats natuurlijk allang weer noodbruggen geslagen. We hebben zelfs nog een tijdje vijf bruggen gehad, nu “maar” vier. Bij onze komst naar R. breng ik wel eenige foto’s mee en vertellen we ons bevrijdingsverhaal wel uitvoeriger. Ik begin zoo langzamerhand uitgeschreven te raken. We sluiten ook nog een exemplaar van onze huwelijksaankondiging in, alsmede een bedankje voor de betoonde belangstelling, als curiositeit voor U en de verdere familie. De foto’s moeten we terug hebben, van de officiële krijgt U natuurlijk één of meerdere exemplaren. Duitsers trekken Maastricht in, 10 mei 1940 Verder alles o.k. Sterkte, het beste met de tantes, doe ze speciaal de groeten van ons, de brieven aan U gelden ook voor hen, ik schrijf me toch al blauw aan al de familieleden! Pa, het beste, en tot spoedig weerziens met een innige omhelzing van Ans en een stevige poot van mij Ans en Ton
