18
36
24
6 6
Een overzichtsexpositie en eerbetoon
31 In een studio in Arnhem liggen opgezette
74
50 50 Met ‘Een Utrechter in Londen’ brengt het
aan Joost Zwagerman in
vlinders en afvalzakjes te wachten op een
Centraal Museum een relatief onbekende, maar
museum Kranenburgh in Bergen (N.H.).
plekje in de stillevens van Louise te Poele.
getalenteerde kunstenaar uit de negentiende eeuw voor het voetlicht.
PAGINA
84
64
6 12 18 24
58 ‘Ik hou van het kleine gebaar, mijn werk is niet he-
30
melbestormend. Ik zoek vaak onderwerpen uit die geen betekenis hebben’, aldus Seeger Baas. 64 Het is 500 jaar geleden dat Jheronimus Bosch
30 36 42
overleed. Sindsdien inspireerde zijn kunst, bekend 12 In nog geen twee jaar tijd is er in Kerkrade
36 München is niet zo maar een stad. Het is
om de wonderlijke voorstellingen met heiligen,
een heel nieuw Museumplein uit de grond
een stad met een bizarre geschiedenis.
engelen, monsters en gedrochten, menig kun-
gestampt.
Een stad die wacht tot je klaar bent om
stenaar.
48
haar te verkennen. 18 Piet Sebens is een estheet. Hij heeft over smaak een eigen mening, een mening waar hij voor staat. 24 Een fascinatie voor architectuur en ruimte
70 Het is nogal wat, op je elfde kinderdirecteur van 43 Levi van Veluw (Hoevelaken 1985) maakte
een museum worden. Dit hele jaar helpt Tuvana
vlak na zijn afstuderen naam met foto’s die
Özcelebi de volwassen museummedewerkers
het midden hielden tussen zelfportret en
door educatieve programma’s voor kinderen te
landschap.
testen.
48 Bij sommige schilderijen zien we iets, maar
74 Twaalf winnaars in de traditionele schildercompe-
het doet ons denken aan iets anders. Wat
titie van Palet met als thema 'Portret'. De jury was
wilde de kunstenaar er zelf mee zeggen?
vol lof over de inzendingen. De prijswinnaars
Inhoud palet 381 I februari/maart 2016
70
plaatsen wij in het – publicitaire – licht. 84 Om de verwachting die Ronald Ruseler in Noor-
CUBE DESIGN ALS WERKWOORD EEN NIEUW MUSEUMPLEIN IN KERKRADE
74 80
wegen had te illustreren komt het schilderij ‘Romsdalfjord’ van Eilert Adelsteen Normann, dat in het museum van Bergen hangt, nog het dichtst in de buurt.
Palet Magazine voor kunstenaars en kunstliefhebbers
64
was er altijd al bij Liesbeth Doornbosch.
4
50 54 58
Zwagermans stilte kent vele vormen Cube: design als werkwoord Piet Sebens: de sensatie van schoonheid Ruimte in het werk van Liesbeth Doornbosch Louise te Poele: dynamische stillevens München: cultuur in overvloed In het hoofd van Levi van Veluw uitgave Column: 381 kunstenaars of februari/maart asielzoekers 2016 P.C. Wonder in Londen Palet’s passie Seeger Baas: plekken waar het níet gebeurt Lasten en lusten: Bosch als inspirator Tuvana is kinderdirecteur Uitslag studiecompetitie Aankondiging studiecompetitie Cover: Louise te Poele Noorwegen in beeld White Swan, 2015, Agenda ultrachrome afdruk op dibond, 140 x 110 cm Creatieve adressen Boekwinkel In het volgende nummer
84 91 96 97 98
LOUISE TE POELE DYNAMISCHE STILLEVENS
JAARGANG 72
NR 381
FEBRUARI/MAART 2016 ADVIESPRIJS
€ 6,95
IN HET HOOFD VAN LEVI VAN VELUW IN DE BELANGSTELLING
DE STILTE VAN JOOST ZWAGERMAN
palet 381 I februari/maart 2016
5
Zwagermans stilte kent vele vormen Tekst & Beeld Eric Beets
We hadden samen begin 2015 een prachtige avond en later contact
via Messenger. Joost had met veel mensen contact. Hij communiceerde dat het een lieve lust was. Er bleek echter een andere kant aan die overvloed aan woorden en tekens die hij op zijn medemens losliet. Er was ook een stille Joost. Een stilte in hem, die zowel bevrijdend als bedreigend was.
Het complete artikel kunt u lezen in de nieuwste uitgave van Palet Luc Tuymans, Silent Music, 1993, olieverf op doek, 83,5 x 73,5 cm, collectie Stedelijk Museum Amsterdam
6
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
7
Tekst Myrthe van der Boom Beeld Cube Design Museum
21 bij 21 bij 21 me Gigan ter. tisch, g lanzen d en ho ekig. D ie kub staat. us In nog geen twee jaar ti jd is e r in Ke heel n rkrade ieuw M een useum plein uit de gro nd ge stamp Contin t. Het o ium, e ude en ce n t r u indust m voo rie, we r tensch same ap, te nlevin chnie g, is ve k en rrijkt m et een koepe l (Colu mbus) hoeki , een g ge loo lazen pbrug recht(kanto or) en kubus een (Cube ). Deze lijkt te kubus zweve , die h n, is he design aast t eerst museu e m in N ederla nd.
De sign Cu we al be rkw s oor d
Bijschrift
Interieur van Cube
12
palet 381 I februari/maart 2016 palet 381 I februari/maart 2016
13
In Shift A+U, een bureau dat bestaat uit drie ar-
methodology behind thinking are made visible
Ask Lab, Cube
chitecten, werd het vertrouwen gesteld om het
for everybody to see.’
Design Museum
nieuwe Museumplein vorm te geven. Dit jonge bureau is vervolgens met het plan gaan vlie-
Ask, imagine, create
gen. ‘Ze moesten zich nog bewijzen en barst-
Het bleef niet bij deze woorden. In het museum
ten van de energie. En bewezen hebben ze
zijn drie ‘labs’ waar ieder jaar dertig studenten
zich zeker,’ vertelt Gene Bertrand, medever-
aan de slag gaan met het ontwerpen van nieu-
antwoordelijk voor de inhoud van Cube. Op
we producten of interventies. In deze kleurrijke
Museumplein Limburg staan nu Continium,
en strak vormgegeven ruimtes gaan zij het ge-
Columbus en Cube, drie naast elkaar gelegen
sprek aan met de museumbezoeker om dage-
instellingen met nadruk op technologie, design
lijkse problemen in kaart te brengen. Waar heb-
en de planeet aarde.
ben we in onze samenleving behoefte aan? Op welk design zitten we te wachten? Zo was
Meer dan een museum
de wand in één van deze labs gevuld met
Cube telt vijf verdiepingen en opende op 25
groene, roze en gele post-its met kreten, uit-
oktober 2015 met maar liefst twee tentoonstel-
eenlopend van ‘Cultuuropvoeding in Nederland
lingen. Deze exposities vullen echter bij lange
is minimaal’ en ‘Verpakkingen open maken
na niet het hele gebouw. Hans Gubbels, direc-
voor ouderen’ tot ‘Geen motivatie, aanzet om
teur van Museumplein Limburg, beoogt dan
te gaan fitnessen’ en ‘Hoe krijg je technische
ook iets anders neer te zetten dan een regulier
mensen creatief?’. Deze zijn gepost door be-
museum. In zijn voorwoord van de catalogus
zoekers van Cube, waardoor de daadwerkelij-
van de expositie ‘Designing the World’ zegt hij
ke human needs rechtstreeks uit het publiek
dat Cube meer moet zijn dan slechts een
komen. Met deze input selecteren studenten
plaats waar mensen elkaar kunnen ontmoeten
een probleem dat ze gaan aanpakken.
en waar autonome designontwerpen worden getoond. ‘Cube design museum must also be
Human needs
a location where design processes and the
Design voor human needs is het uitgangspunt
Museumplein Kerkrade. Foto: Shift architecture urbanism
Het complete artikel kunt u lezen in de nieuwste uitgave van Palet 14
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
15
Piet Sebens
Tekst Keimpe van der Kooi Beeld Piet Sebens
De sensatie van schoonheid Piet Sebens (1961) is een estheet. Hij heeft over smaak een eigen mening, een mening waar hij voor staat. Wat ‘mooi’ is, is voor hem een serieuze zaak. Hij kan verrukt en verbijsterd zijn door iets dat mooi is. Hij kan zich er klein bij voelen. Deze dagelijkse honger naar schoonheid is een zeer belangrijke motivator voor Piet.
Manufacturen, 2008, acryl en olieverf op paneel, 21 x 21 cm
Het complete artikel kunt u lezen in de nieuwste uitgave van Palet
18
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
19
Tekst Merel van den Nieuwenhof Beeld Liesbeth Doornbosch
RUIMTE
IN HET WERKVAN L I E S B E T H
DOORNBOSCH EEN FASCINATIE VOOR ARCHITECTUUR EN RUIMTE WAS ER ALTIJD AL. LIESBETH DOORNBOSCH (1970) BEGON HAAR STUDIE AAN DE KUNSTAC ADEMIE VAN KAMPEN (NU ARTEZ ZWOLLE) IN DE RICHTING ARCHITECTUUR EN STUDEERDE IN 1994 AF OP BEELDHOUWWERK. NOG ALTIJD WERKT ZE IN VERSCHILLENDE DISCIPLINES, ZOALS SCHILDERKUNST, FOTOGRAFIE, TEKST EN COLLAGE. TOCH IS HAAR OEUVRE NIET VERSNIPPERD: HAAR WERK GAAT ZONDER UITZONDERING OVER RUIMTE. ‘HET IS ALLEMAAL ONDERDEEL VAN ÉÉN VERHAAL.’
Her sketches in his studio, 2015, acryl en olieverf op doek, 200 x 170 cm
24
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
25
seel beeld oproepen, waarop mensen hun
over kijken. De manier waarop je in het leven
eigen associaties kunnen loslaten.’ Binnen één
staat, de dingen die je meemaakt, ze zijn altijd
schilderij kunnen twee- en driedimensionaliteit
gelieerd aan een plaats.’ De specifieke ken-
elkaar afwisselen. Sommige delen lijken vlak,
merken daarvan zijn voor iedereen verschil-
maar dan schemert er ineens een laag door-
lend, maar het gevoel is universeel en
heen en ontstaat er diepte. Door een zekere
herkenbaar. ‘Hoe geven wij onze leefomge-
mate van abstractie te behouden, kan iedereen
ving vorm? Wat zegt die omgeving over ons?
zelf iets in het werk leggen. Kijkend naar een
Wat is je heim? Ik ben daar heel gevoelig voor,
schilderij als ‘Her sketches in his studio’ komen
ik kan een heel sterk gevoel hebben bij een
vragen in je op als: wat is binnen, wat is buiten?
plek. Dat is een soort suspense of sense die ik
Kijk ik naar het verleden, de toekomst?
probeer te vangen.’ Iedereen heeft op een bepaalde manier wel een band met plaatsen,
Zonder titel, 2015,
Mislukte architect
werk een plek te geven. ‘Het is een centraal
acryl en olieverf op doek,
Een fictieve architect, ‘A’, en zijn beeldarchief
punt in mijn oeuvre waar alles omheen cirkelt,’
180 x 260 x 7 cm
vormen een verbindende factor in haar werk.
legt ze uit.
Suspense
die verbonden zijn aan herinneringen. ‘In deze
Liesbeth: ‘Mijn werk gaat over ruimtebeleving,
tijd vraag ik me bijvoorbeeld af hoe vluchtelin-
Studio visit Geldersekade, 2015, acryl en olieverf op doek, 170 x 200 x 7 cm
Een storyboard aan haar atelierwand geeft
‘Mijn werk gaat over ruimtebeleving, over kijken’
inzicht in zijn familiebanden, biografische
Associaties
gegevens en werkwijze: ‘Een feitelijk mislukt
Het personage helpt ook om wat ruimte te
architect maakt opnamen en portretten van
creëren tussen de kunstenaar en haar werk.
plaatsen die hem opvallen. Hij brengt deze in
‘Het is een heen en weer bewegen tussen het
kaart om tot een ontwerp te komen. Tijdens
persoonlijke en het afstand nemen. Zo kan ik er
deze zoektocht verzandt hij in de historie van
buiten stappen en er ook weer in donderen.’
een plek, en raakt ’t spoor bijster. Hij komt tot
De architect geeft de losse werken context
geen enkel afgerond ontwerp.’ Deze ‘A’ is niet
binnen het grotere geheel van haar oeuvre.
zozeer het uitgangspunt, maar werd door
Over de achtergrond van specifieke werken
Liesbeth in het leven geroepen vanuit een
geeft Liesbeth bewust minder prijs. Ze vindt het
behoefte om verschillende kanten van haar
voor de kijker niet van belang: ‘Ik wil een univerHet complete artikel kunt u lezen in de nieuwste uitgave van Palet
26
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
27
Tekst Jackelien Top Beeld Louise te Poele
La tête de Marie Antoinette est tombée, 2015, ultrachrome afdruk op dibond, 210 x 150 cm
Louise te Poele
Dynamische stillevens
In een studio in Arnhem liggen opgezette vlinders, afvalzakjes en citroenschillen te wachten op een plekje in de stillevens van Louise te Poele. Haar zorgvuldig gecomponeerde foto’s doen denken aan banketstillevens, met name door de samengestelde objecten, sfeer en de lichtwerking. Raakvlakken met schilderkunst zijn nadrukkelijk aanwezig.
30
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
31
Vis met ei, 2015,
Achterhoek, Hongkong en New York
kunstacademie heeft ze twee jaar in Marseille
ultrachrome afdruk op
Louise te Poele (1984) is jong, maar heeft al
gewoond en portretteerde ze voornamelijk
dibond, 150 x 300 cm
een indrukwekkende carrière opgebouwd. Ze
vrouwen. Veel vrouwen waren kritisch op hoe
is opgegroeid op een boerderij in Lievelde in de
ze eruit zagen. Louise merkte dat ze het foto-
Achterhoek. ‘Als kind knutselde ik graag en te-
graferen van mensen steeds lastiger vond. ‘Als
kende ik veel. Ik was op mijn manier met mode
de foto die je maakt afwijkt van hoe de mensen
bezig, zo lijmde ik Barbiekleren in elkaar tot
zichzelf graag zien, ligt dat vaak moeilijk. Ik
nieuwe ontwerpen.’ Na de middelbare school
voelde geen vrijheid meer om mensen te foto-
deed ze een algemene vooropleiding aan de
graferen zoals ik het zie. Vóór de selfiecultuur
Gerrit Rietveld Academie. Daarna begon ze
kon er veel meer.’ Door een opdracht voor een
aan de kunstacademie ArtEZ te Arnhem in de
stilleven met keramiek kwam ze erachter dat
richting mode, maar besloot later om verder te
die thematiek haar goed ligt: ze voelt daarin
gaan in de richting fine art. Ik zag haar werk
rust en vrijheid om te maken wat ze wil.
voor het eerst op de eindexamenexpositie van 2008, waar ze uitblonk met de fotoserie ‘Far-
Werkwijze
mers’ en haar portretten van modestudenten.
‘Ik verzamel allemaal spullen en soms huur ik
Later exposeerde ze onder andere in Hong
beesten. Daarna bedenk ik de achtergrond,
Kong, Berlijn en New York.
die klus ik zelf in elkaar. De technieken die ik gebruik in de bewerking zijn schildertechnie-
Van portretten naar stillevens
ken. Ik bewerk de foto met een digitale pen,
Op de vraag hoe het met haar gaat, antwoordt
daarmee versterk ik elementen die al in de
ze vrolijk: ‘Goed, ik heb een drukke tijd achter
foto zitten.’ Het digitaal tekenen zorgt ervoor
de rug, mijn werk was te zien op Art Miami bij
dat de objecten ruimtelijker worden. ‘Ze wor-
TORCH Gallery en ik heb net een fotoserie af-
den plastisch, alsof je ze bijna vast kunt hou-
gerond voor de zomercollectie van Claudia
den.’ De objecten in haar werk refereren
Sträter. Daarnaast heb ik onlangs een solo-ex-
vaak aan haar herinneringen. Blauwe thee-
positie gehad in Museum Arnhem. En nu ben ik
doeken verwijzen bijvoorbeeld naar de thee-
weer nieuw werk aan het maken.’ Na de
doeken in de boerderij van haar ouders. Een White Swan, 2015, ultrachrome afdruk op dibond, 140 x 110 cm
Het complete artikel kunt u lezen in de nieuwste uitgave van Palet 32
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
33
Tekst Merel van den Nieuwenhof Beeld Centraal Museum
Wonder in Londen Met ‘Een Utrechter in Londen. P.C. Wonder, romantisch schilder (1777-1852)’ brengt het Centraal Museum een relatief onbekende, maar getalenteerde kunstenaar uit de negentiende eeuw voor het voetlicht.
Het complete artikel kunt u lezen in de nieuwste uitgave van Palet
Het trappenhuis van de Londense woning van de schilder, 1828, olieverf op doek, 71,4 x 57,2 cm, Centraal Museum
50
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
51
Seeger Baas Plekken
Er zitten drie kinderen, elk op een stoeltje. Ze kijken tv. Het middelste kind, dat thuis
weinig tv keek vanwege een
antroposofische opvoeding, zit gebiologeerd naar het scherm te kijken. Hij kijkt zijn
zitten wat meer ontspannen op hun stoel. De jongen, Seeger, met zijn handen op de zitting, zijn zus met haar handen relaxed op haar schoot. Een alledaags tafereel, zonder grote Eerste generatie tv-verslaafden, 2012, acryl op doek, 24 x 30 cm
betekenis. Precies een
waar het níet gebeurt
Tekst Eric Beets Beeld Seeger Baas
ogen uit. De andere twee
onderwerp voor Seeger Baas (1979), die er een klein schilderij van maakte.
Het complete artikel kunt u lezen in de nieuwste uitgave van Palet
58
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
59
Lasten & lusten
Tekst Merel van den Nieuwenhof Beeld SM’s, MOTI, Het Noordbrabants Museum, De Pont
2016 is Boschjaar: het is 500 jaar geleden dat ‘duivelskunstenaar’
Jheronimus Bosch als inspiratiebron
Jheronimus Bosch (ca. 1450-1516) overleed. Sindsdien inspireerde zijn kunst, bekend om de
Jeroen Kooijmans, The Lost Army
wonderlijke voorstellingen met heiligen, engelen, monsters
(The Fish Pond Song), 2015, video-installatie.
en gedrochten, menig kunstenaar.
Foto: Raimond Wouda
Het complete artikel kunt u lezen in de nieuwste uitgave van Palet 64
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
65
Tuvana met haar foto uit de ZelfieZuil
Tekst Merel van den Nieuwenhof Beeld Museum Arnhem, Merel van den Nieuwenhof
Tuvana is kinderdirecteur Het is nogal wat, op je elfde kinderdirecteur van een museum worden. Toen Tuvana Özcelebi met haar klas in Museum Arnhem kwam en hoorde dat ze iemand tussen de 10 en 12 jaar zochten, meldde ze zich meteen aan. Dit hele jaar helpt ze de volwassen museummedewerkers door educatieve programma’s voor kinderen te testen en haar mening te geven over tentoonstellingen. Tuvana: ‘Meedenken, dat is wat een kinderdirecteur doet.’ Plaatsvervangend directeur
catie). ‘Dat werkte heel goed, want de activitei-
Tuvana tekent graag en is geïnteresseerd in
ten van De Winterspelen waren ontworpen
kunst en musea. ‘Ik was ook al in het Rijksmu-
voor kinderen van haar leeftijd en hun families.’
seum, Openluchtmuseum, Airborne Museum, Museum Bronbeek en het Watermuseum ge-
Op de bank
weest. En in dit museum natuurlijk.’ Ze zit in
Samen met haar ouders en zus probeerde Tu-
groep 8 van de Arnhemse School Vereniging.
vana familieactiviteiten uit. ‘We deden opdrach-
Om met ons te praten mag ze een uurtje mis-
ten die te maken hebben met kunst.’ Wat ze
sen, zolang ze maar op tijd terug is voor de
het leukste vond? ‘De bank! Een familie maakte
gymles. Nadat Tuvana op 1 januari officieel werd
altijd foto’s op een bank als ze ergens op be-
aangesteld, werd ze in het daaropvolgende
zoek gingen. Dat deden wij in deze opdracht
weekend al in het diepe gegooid tijdens het
ook.’ Ze laat de kunstwerken waar de opdracht
evenement De Winterspelen. ‘Omdat directeur
bij aansloot zien: vier foto’s van kunstenares
Saskia Bak niet aanwezig kon zijn, was ze met-
Pink de Thierry, die met man en kind in steeds
een een beetje plaatsvervangend directeur,’
dezelfde kleding in de zithoek van verschillende
vertelt Femke Hogenbosch (medewerker edu-
interieurs plaatsnam. Als Tuvana zou mogen
Het complete artikel kunt u lezen in de nieuwste uitgave van Palet 70
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
71
Tekst & Beeld Ronald Ruseler
Edvard Munch, Melancholie, 1894-96, olieverf op doek, 81 x 100,5 cm, KODE Kunstmuseene i Bergen
NOORWEGEN
IN BEELD Afgelopen zomer was ik voor het eerst in Noorwegen. Om mijn verwachting, die ik bij aanvang van mijn reis had, te illustreren komt het schilderij ‘Romsdalfjord’ van Eilert Adelsteen Normann uit 1875, dat in het museum van Bergen hangt, nog het dichtst in de buurt.
Het complete artikel kunt u lezen in de nieuwste uitgave van Palet
84
palet 381 I februari/maart 2016
palet 381 I februari/maart 2016
85