maart

DE

22

PAGINA

AP

4

RIL 200

8

DA

AR

ANDEA GV

GRATIS

uitgave van de Stichting DAGVANDEAARDE jaargang 3 #1 februari/maart 2008 www.krantvandeaarde.nl www.earthday.org www.dagvandeaarde.nl

13

17

9

22

Zij wonnen de essayEen opleiding voor Missverkiezing met Biobrandstof is hot wedstrijd van het IYPE mensen met een passie missen die iets missen Maar is dat reëel? Prof. Dr. Rudy Rabbinge De prijs: samen met 130 andere studenten

Kaospilots leert studenten zaken doen op

In Angola doen op 4 april tien prachtige

over de misplaatste propaganda van bio-

naar Parijs voor de opening van het Inter-

een ongewone manier. Pagina 17

vrouwen mee aan een bijzondere schoon-

brandstof. Pagina 22

national Year of Planet Earth. Pagina 12-13

heidswedstrijd. Pagina 9

STRALEND PARIJS OPENT INTERNATIONAL YEAR OF PLANET EARTH

Politici, wetenschappers en studenten uit de hele wereld komen samen in het hoofdkwartier van Unesco. De Krant van de Aarde was erbij! Zie pagina 12 en 13.

Kunst voor een goed doel Lucky Unlucky draagt bij aan de bewustwording van het inzetten van kindsoldaten. Pagina 8

Dag van de Aarde Alles over deze bijzondere dag op pagina 4 en Amerika correspondent Willem Post over het succes ervan in Amerika. Pagina 12

Streven naar de Millenniumdoelen Design uit ontwikkelingslanden, een tuktukbattle en Euro’s voor vrede. Pagina 14

Broeikasjes op Antarctica

Katherine Hamnett

Het is niet alleen het jaar van de aarde

Kleding met een boodschap, nu ook bij

maar ook van de poolgebieden, volg de

H&M voor de campagne Fashion Against

onderzoekers. Pagina 22

Aids. Pagina 6.

Muziek recyclen The Clarks recyclen al 25 jaar de beste

24 diersoorten

liedjes. Ook muziek kan duurzaam zijn.

In Suriname zijn maar liefst 24 nieuwe

Pagina 8

diersoorten ontdekt! Pagina 6.

Prijsvraag Een leeg blond, hoofd eindelijk! Win het boek Blonde Budha. Pagina 8

HALINA REIJN

EEN SPAGAAT TUSSEN ZINGEVING GENIETEN

&

Actrice en schrijfster Halina Reijn had al een druk leven met acteren, schrijven, vrienden en feesten. Nog drukker is het nu zij sinds dit jaar ambassadrice is voor Ujima, een organisatie die jonge aidswezen helpt een eigen bestaan op te bouwen. Pagina 11

58 koeien voor Kameroen! Graag willen Groene koe en Heifer jou hartelijk danken voor het meesparen voor koeien voor Afrika. Dankzij jouw hulp kunnen we maar liefst 58 koeien overhandigen aan de plattelandsbevolking in Kameroen.

"Dat is de basis voor een gezond en vitaal leven"

C O L O F O N R E D A C T I E De KRANTVANDEAARDE verschijnt 6x

internet zoekresultaten:

hate 259.000.000 bad 557.000.000 death 381.000.000 disease 218.000.000 enemy 79.3000.000 closed 302.000.000 sad 185.000.000 ugly 71.400.000 down 1.410.000.000 negative 271.000.000

love 1.070.000.000 good 1.620.000.000 life 1.310.000.000 health 898.000.000 friend 1.210.000.000 open 1.410.000.000 happy 507.000.000 beautiful 361.000.000 up 3.930.000.000 positive 473.000.000

QFSSFHFM MFUUFSUFLFOTJODMTQBUJFT ` NJOJNVNBGOBNFSFHFMT VJUTMVJUFOEHFQMBBUTUCJKWPPSVJUCFUBMJOH

,MFJOFBEWFSUFOUJFT GPSNBBUCYI YNN GVMMDPMPVS QFSQMBBUTJOH` FYDMCUX UBSJFGPQCBTJTWBODFSUJGJFEQEG

0QHFWFO #VSFBV4KPFSETNB JOGP!CVSFBVTKPFSETNBOM

7PMHFOEFFEJUJF %FWPMHFOEF,SBOUWBOEF"BSEFJTEFMFOUF FEJUJFFOWFSTDIJKOUBQSJM #FUBMJOH SFHFMBEWFSUFOUJFTHSBBHJOTUVSFO WPPSNBBSU

7","/5*& 5FIVVSJOWJMMBBQQBSUFNFOUFOUVJO LBNFST&NBJMKPTSKPPTUFO!QMBOFUOM 8FCTJEFXXXPLZCPTLSFUBOM 5FM 1SBBHBQQOBCJKDFOUSVNNFUNPPJVJU [JDIU HBSBHF `QX;VJE5TKFDIJq (SPPUIVJT NBYQ NFUTBVOB WBOBG `QX$BEBRVFT 4Q MVYFBQQ VJU[JDIUPQ[FF VVSWBO#BSDFMPOB `QX5FM )FFSMJKLFJOEFMJKLFWFOHnnO*$5.BBS WFSHF[JDIUFO TUJMUFFOGSJTTFMVDIUJOIFU #JOOUBM/JFUHFSVJTWBOKFDPNQVUFS NBBS WBOEFCFFLFOEFLSFLFMTWPSNUEFBDI UFSHSPOENV[JFL$IBMFUUFIVVSWwwS OB*OGP8JMNBS 5FYFM)PVEUVWBOEFF[POOFTUSBMFOFO WBOEFOBUVVS EBOJTSPPLWSJK WBLIVJT 1SVOFMMBJFUTWPPSV*OGPXXXQSVOFMMBOM PG("7JTDI

annoyingly optimistic Ode is een tijdschrift dat gelooft in mogelijkheden, in mensen en ideeën die het verschil maken. Neem nu een proefabonnement en ontvang drie nummers voor €10. Kijk op ode.nl

;VJE;XFEFO LNCPWFO7BYKP WSJK TUBBOEFOHPFEJOHFSJDIUWBLBOUJFIVJT NFUWFSBOEBJOCPTSJKLF TUJMMFPNHFWJOH WPPSQFST.FFSPQNBGTUBOE 5BMSJKLFNFSFOCJFEFONPHFMJKLIFJEUPU WJTTFOWBSFOFO[XFNNFO JOM

5FIVVS7FMVXF JOCFTDIFSNEOBUVVS HFCJFEFFO[BBNSPNBOUJTDICPTIVJTKF NBYQ NJOXFFL7BOBG 4UH-FUUFSTF#FSH PG 5FIVVS0OTIVJTJO'SBOLSJKLJOEF .PSWBOPQLNWBO7n[FMBZFO"WBMMPO 3VTU SVJNUF DPNGPSUHFMFHFOBBOEF (3(FTDIJLUWPPSCFXPOJOHJOBMMF TFJ[PFOFO5 &CFBUFEFQPOUJ!NQOM 5IPNH#3*"/b0/ 'S ;LBOU )PPHBMQFO*OFFOLMFJOQBSBEJKTKFWPPS OBUVVSMJFGIFCCFSTQDIBMFU PGEFFM HSPPUDIBMFU PPLLBNQFSFO*EFBBMWPPS LJOEFSFOWFFMSVJNUF XBOEFMFO LMJN NFO LBOPqO GJFUTFO DPODFSUFO FO[ *OM PGTDISJKG3FNCSBOEUMBBO () 7PPSCVSH %VVS[BBNPQSFJT 5SBWFMTFOTF"MMF EVVS[BNFSFJ[FOFOBDDPNNPEBUJFTPQ FFOSJKUKFXXXUSBWFMTFOTFOM .FDIFMFO ;-JNCVSH7JFSOJFVXFSPZBMF WBLBOUJFXPOJOHFOWPPShQ HFFO LJOEFSFO JOCVJUFOHFCJFE4UJMUFQMFL )PGWBO#PNNFSJH5FM XXXIPGWBOCPNNFSJHOM

$63464&/01-&*%*/( als je het eigenlijk wel weet maar er nog niet toe komt om het te doen coaching in werkgerelateerde problemen met vaart, diepgang en humor Rosalind Veltman, gecertificeerd coach en trainer [email protected], 06 28837597

WINTEREDITIE 2008

www.bureaukelpie.nl

Jaargang 3 #1 februari/maart 2008 Laatst was ik in Zeeland. Met wat vrienden logeerde ik een weekendje op een kampeer-

DagvandeAarde. De KRANTVANDEAARDE

boerderij. Er werd nog steeds geboerd: her en der lagen de vergeten aardappels van de

wil mensen aanzetten tot een gezonde en

vorige oogst op het erf. In de ochtend werden we gewekt door een haan en rekten we ons

duurzame leefwijze, ongeacht nationaliteit,

sloompjes uit onder de stralend blauwe hemel. Een pauw showde trots zijn veren. Warm

politieke voorkeur of religie.

genoeg om zonder jas buiten te ontbijten. Als doorgewinterde stadsmensen voelden we

2008 KRANTVANDEAARDE, ISSN 1872-5104

05

NIEUWS & GADGETS MODE

07

ons hier als God in Frankrijk. Geen vuiltje aan de lucht.

> Katherine Hamnett

Groene koe is zuivel zoals de natuur het bedoeld heeft. En of je nou kiest voor yoghurt, melk, boter of kaas, al deze biologische zuivelproducten hebben van nature meer onverzadigde vetten en Omega 3 vetzuren. Kijk voor meer informatie op www.groenekoe.nl.

3FHFMBEWFSUFOUJFT

Actie

plaren en is een uitgave van Stichting

©

Je bent wat je kiest www.ode.nl

I N H O U D

per jaar in een oplage van 250.000 exem-

"Daarom kies ik voor pure zuivel vol van smaak"

-).)° 3

I N H O U D 03

,VOTUFODVMUVVSDFOUSVN%F;POOFCPPN JO-FJEFO$VMUVVS ,VOTU &EVDBUJFWPPS 0OUXJLLFMJOHFO8FSL5FM XXXEF[POOFCPPNOM XXXBUFMJFSEFCBSLOM-PTTFTDIJMEFS XFFLFOEFOMFOUF [PNFS%FFMUJKE TDIJMEFSPQMFJEJOHXFFLFOEFOKS TUBSUTFQU

80/&/

Trepein Leembouw Amersfoort Kleur en Stuc in één met natuurlijk materiaal Ontwerp / advies / levering / uitvoering door heel Nederland, lemen fin-ovens en workshops. Tel.: 033 - 470 15 98, fax: 033 - 470 19 14, e-mail: [email protected]

%*7&34&/ XXX%VVS[BBNOMInUQPSUBBMPQ IFUHFCJFEWBOEVVS[BBNIFJE7PPSFFO JFEFSEJFQSPGFTTJPOFFMCFUSPLLFOJTPG HFuOUFSFTTFFSEJTJOEVVS[BBNIFJE WPSNU EFTJUFEFTUBSUQBHJOB0PLJTEVVS [BBNEFLPFQFMXBBSOFUXFSLFO DPNNVOJUJFTPQIFUHFCJFEWBOEVVS [BBNIFJEFFOQMBBUTIFCCFOPGLVOOFO LSJKHFO /JFVX%F#FUFS#FXVTU"VUPWFS[FLFSJOH WBO$FOUSBBM#FIFFS"DINFB"BOUSFLLF MJKLFQSFNJF CFXVTUPNHBBONFUNJMJFV ,JKLTOFMPQXXXDFOUSBBMCFIFFSOMPGCFM °&WFO"QFMEPPSO±

%JBEBOTBBO[FFNFU"OOFLF8JUUFSNBOT WBO[POTPQHBOHUPUBBOIFUNJEEBHVVS *OGPXXXCFXFFHSFEFOPSH *$$0JTEFJOUFSLFSLFMJKLFPSHBOJTBUJFWPPS POUXJLLFMJOHTTBNFOXFSLJOH*$$0POEFS PGPFSEBOT!QMBOFUOM TUFVOUXFSFMEXJKEPOEFSOFNFOEFNFO #(-QBSUOFSTWPPSIFUPOUXJLLFMFOWBO TFO#JKIFUPQ[FUUFOWBOCFESJKWFO TDIP MFOFOWBLCPOEFO.BBSPPLJOJUJBUJFWFO NFOTFOPSHBOJTBUJFPQMFJEJOHFO CFESJKGTUSBJOJOHFOFOBEWJFTFOJOEJWJEVFMF EJFWSFEFFOEFNPDSBUJFCFWPSEFSFO LVOOFOPQPO[FTUFVOSFLFOFO*$$0±T CFHFMFJEJOH7PPSCFESJKGTMFWFO EFPWFS IFJE IFUPOEFSXJKT EFHF[POEIFJET[PSH NJTTJFJTXFSLFOBBOFFOXFSFMEXBBSJO FOEFXFM[JKOTTFDUPS,JKLPQXXXCHMOMPG NFOTFOJOXBBSEJHIFJEFOXFM[JKOMFWFO FFOXFSFME[POEFSBSNPFEFFOPOSFDIU CFMWPPSEBUBWBOEF .FFSXFUFO ,JKLPQXXXJDDPOM PSJqOUBUJFCJKFFOLPNTUFO

O R G A N I S AT I E Stichting DAGVANDEAARDE Albert Poutsma Gerestein 1 4158 GB DEIL 06 53332980 [email protected] www.dagvandeaarde.nl DIRECTIE Exploitatie KRANTVANDEAARDE Hans Truijen Anna Paulownastraat 76 2500 EA Den Haag 06 29013376 [email protected] www.krantvandeaarde.nl REDACTIEADRES Anna Paulownastraat 76 2500 EA Den Haag Marieke Buijs 06 41428564 [email protected] HOOFDREDACTIE Marieke Buijs, [email protected] REDACTIE Ilse Eggenkamp, [email protected] Marije Ravelli, [email protected] COLUMNIST Frans van der Beek [email protected] EINDREDACTIE Pleuni Koopman Petra van der Veer BEELDREDACTIE Florine Visser, [email protected] AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Greenpeace, WNF, Natuur en Milieu, NCDO, prof. dr. Rudy Rabbinge, Goede Waar & Co, Willem Post, Dirk Torenvlied, Jeroen Nooter, Lotte Krijnen, IrinaVink, Arjen Damen, Lisa van Noorden, Miss Landmine, Marie José Hamers, Lidewij Spitshuis, Jan de Groen, Uitgeverij Synthese, makeITFair, Daniel Jackson/H&M, Adrian Flinn, Paul Ouboter ADVERTENTIEVERKOOP Bureau Sjoerdsma Peter Sjoerdsma Bleijenbeekhof 5 6845 GV Arnhem 026 3817658 [email protected] Uitgeverij Tweesprong Erwin Visser, 010 2406125 [email protected] Liza Milton, 035 6984889 [email protected] VORMGEVING Patricia Brouwer, PBD, [email protected] Conceptbeeldmerk: Rik Comello L'atelier á Côté, [email protected]

CULTUUR

Earth. Hier werd ik bruut met beide benen op de grond gezet: het heerlijke februarizonnetje is veel te warm! De temperatuur van de aarde blijft in een rap tempo stijgen. Klimaatverandering is daarbij niet ons enige probleem. In 2050 zijn we met 9 miljard

> Lucky Unlucky

mensen op de wereld, we zullen elke godvergeten aardappel nodig hebben. Aan de studenten die ik bij de

> prijsvraag Blonde Budha

opening tegenkom, zal het niet liggen. Zij zijn zich maar al te

> The Clarks

bewust van de noodzaak iets te doen. Anna van Walraven bij-

NATUUR

10

voorbeeld, is druk bezig om een interactief platform op te zetten

> 24 nieuwe diersoorten

voor Europese jongeren die zich

INTERVIEW

bezighouden met duurzaam-

11

heid, klimaat en milieu binnen de vele organisaties die Europa

Halina Reijn

rijk is. Bigmamma heet het. Een

SPECIAL IYPE

moederlijk verantwoordelijk-

12

heidsgevoel voor de aarde.

> Global launch IYPE

Ook deze krant staat weer bol van goede initiatieven. Want of het nou

MILLENNIUMDOELEN

gaat om mode, smoothies, biobrandstof of aardappels, je hebt

14

17

altijd een keuze.

STUDIE

Marieke Buijs

> Kaospilots

Hoofdredacteur

GOEDE WAAR & CO

18

> Goede weetjes > Innocent Smoothies

Ontvang een jaar lang grote kortingen met de Kaart van de Aarde!

STUDIE FORUM

Voor slechts € 25,00 kun je deze voordeelkaart in je portemonnee hebben en krijg je ook nog een abonnement op de Krant van de Aarde. Dat betekent een voordeel van maar liefst 70 procent.

20 22

> column Rudy Rabbinge > fotologboek Old Cargo

Kortingsprogramma toegankelijk voor donateurs van duurzame goede doelen en klanten van duurzame bedrijven. Kaarthouders ontvangen o.a.:

> column Frans van der Beek

> 25% op de totale(!) rekening, bij meer dan 700 restaurants

VOLGENDE KVDA

> gratis overnachtingen in meer dan 350 hotels > korting bij EkoPlaza, sauna’s, musea en andere attracties

DRUK Corelioprinting, Erpe-Mere, België

08

Twee dagen later was ik in Parijs, bij de opening van het International Year of Planet

naam en voornaam: adres: postcode en woonplaats: e-mail: Goed Doel (of partner)

Ik steun:

Ik wil de voordeelkaart ontvangen, hierbij machtig ik Stichting Dag van de Aarde om eenmalig € 25,00 van mijn rekening af te schrijven. rekeningnummer:

,

"Ik voel me goed bij pure, natuurlijke producten"

handtekening:

Knip uit en stuur naar: Dag van de Aarde, Gerestein 1, 4158 GB Deil

www.dagvandeaarde.nl

23

Onze aarde is waardevol, bezit een grote schoonheid en levenskracht maar staat helaas ook bloot aan grote milieuproblemen. Earthday staat hierbij stil en beweegt mensen tot actie. gerichte activiteiten. Zoals markten,

is sindsdien uitgegroeid tot een wereld-

muziekfestivals of opruimacties maar ook

wijd netwerk. Er zijn vandaag de dag

grotere evenementen.

20

Earthday ontstond in Amerika in 1970 en

2 2 a p r il

08

17.000 organisaties aangesloten, verdeeld

N I E U W S & G A D G E T S 05 Inspiring people to care about the planet Net als de stichting Dag van de Aarde is ook National Geographic zich bewust van de schoonheid en tegelijk de problemen van de planeet. De Dag van de Aarde laat zij dan ook niet onopgemerkt voorbijgaan. Op 22 april organiseren zij een zeer exclusieve en unieke Dag van de Aarde avond.

Ideale weetjes

Duurzaam Werkt

Movies that Matter

> Batterijen bevatten waardevolle stoffen zoals

Ook televisieland heeft begrepen dat duurzaam ondernemen een niet te vermijden onderwerp is.

Van 26 t/m 30 maart vindt het jaarlijkse

zink, ijzer (staal), nikkel, mangaan en kleine

RTL Z is op maandag 4 februari gestart met het programma ‘Duurzaam Werkt’. In dit door

Amnesty International Filmfestival plaats in

hoeveelheden kobalt. Zo’n 60 procent van die

Elsemieke Havenga gepresenteerde programma richt RTL Z zich op de bewustwording van duur-

Amsterdam. Het is een jubileum want dit wordt

stoffen kunnen worden hergebruikt. Lever lege

zaamheid bij ondernemend Nederland. In de eerste serie afleveringen zie je reportages over bedrij-

alweer de tiende editie! Het festival staat dit jaar

batterijen daarom in!

ven die duurzaamheid serieus hebben doorgevoerd en worden personen met een uitgesproken pas-

in het teken van milieu en mensenrechten en

> Gladde onthaarde oksels geven bacteriën min-

sie voor duurzaamheid geportretteerd. Elsemieke Havenga: ‘De kwaliteit van producten en diensten

der kans om zich te verzamelen. Daarnaast hoef

is tegenwoordig gelijkwaardig hoog. Het verschil is te maken in de manier waarop bedrijven hande-

je minder deodorant te gebruiken. Kies bij voor-

len en produceren. Gelukkig vinden consumenten het steeds belangrijker dat het bedrijfsleven

keur voor een roller in plaats van een spuitbus,

bewust omgaat met mens en milieu. Er ligt een spannende toekomst voor ons waarin we om moe-

want daar zit geen drijfgas in.

ten naar totaal nieuwe werkwijzen. Duurzaam Werkt laat zien dat het allemaal mogelijk is.’ Kijken

over 174 landen. Overal ter wereld worden

Actie

rond 22 april evenementen, studiepro-

Er zijn tal van mogelijkheden om

gramma’s, campagnes en andere activitei-

te participeren. Wereldwijd zijn er

ten georganiseerd. Het is daarmee de

campagnes en evenementen om je

enige feestdag die mondiaal gevierd wordt

als individu of groep aan te sluiten

door mensen van allerlei verschillende

bij het netwerk. Wil je gelijk iets

achtergronden, religies en nationaliteiten.

doen, dat kan ook. Op www.eartday.net

Sprekers

de website ‘Juist Nu’ van LLiNK. Naast gouwe

Van Japan, Rusland en Nederland tot

staat een actielijst met punten die je

In Pakhuis De Zwijger in Amsterdam

ouwe vind je ook minder alledaagse tips om bij-

Ghana, Washington en Brazilie.

gelijk kan uitvoeren. Van het indraaien

begint de avond met een aantal vooraan-

voorbeeld klimaatneutraal muziek op je mp3

van spaarlampen tot energiezuinige koel-

staande en inspirerende sprekers die ver-

speler te luisteren of duurzaam te daten. In

Meld uw huurhuis aan voor betere isolatie!

Missie

kasten en tips om overheden aan te sporen

tellen over de magnifieke schoonheid van

totaal zijn er honderd tips te vinden die op

Veel woningen zijn slecht geïsoleerd. Dit is

Het streven is om wereldwijde bewustwor-

tot een duurzamer beleid.

de aarde en de gevaren die haar bedreigen.

thema en ideaal zijn gerangschikt.

slecht voor het klimaat en voor uw portemon-

De eerste spreker is Wubbo Ockels. Hij

Bij elke tip staan links naar de bronnen die

nee. Als woningeigenaar kunt u daar zelf wat

gen op gang te brengen. Het Earthday-

Actie dus, wereldwijd. En het blijft niet bij

maakte als eerste Nederlander een ruimte-

geraadpleegd zijn en naar websites met meer

aan doen. Maar als huurder bent u afhankelijk

network doet dit via onderwijs, politiek en

één dag. Jaarlijks wordt de periode vanaf

reis en is een van de weinigen die de

informatie. Een Engelstalige variant van Juist

van uw verhuurder. Doet uw verhuurder te wei-

evenementen. Voor scholen zijn er onder-

22 april t/m eind mei uitgeroepen tot

aarde vanaf een grote hoogte heeft kunnen

Nu is de website Eartheasy. Hier vind je diverse

nig aan energiebesparing? Meld dan uw huis

wijsprogramma’s ontwikkeld die nu door

Maand van de Aarde, met als hoogtepunt

bekijken. Nu is hij hoogleraar duurzame

tips om het leven duurzamer en milieuvriende-

leerlingen overal in de wereld gevolgd

de Dag van de Aarde op 22 april.

technologie aan de TU Delft. Daarna is de

Deze en nog veel meer tips en weetjes lees je op

ding te creëren en duurzame ontwikkelin-

beurt aan Norbert Rosing. Al ruim twintig

worden. Er is een Water for Life campagne: schoon drinkwater voor iedereen. Maar er is veel en veel meer te doen. In de landen waar de Dag van de Aarde al langer is in-

Lees op pagina 12 de column van Willem Post over Earthday in Amerika. <<

Meldpunt energiebesparing

Mobiele telefoons: hip of kinderarbeid?

aan op

WWW.meldpuntenergiebesparing.nl.

Op het meldpunt verzamelen Stichting Natuur en Milieu en de Woonbond voorbeelden van

brengt een ode aan mensenrechtenactivisten.

jaar fotografeert hij, met een grote passie

Met de maand worden mobiele telefoons hipper. Dus wil je een beetje bij de tijd blijven, dan moet je

huizen die geïsoleerd moeten worden of een

Aan journalisten, advocaten en burgers die zich

voor ijsberen, in het Noordpoolgebied.

mobiel ieder jaar plaats maken voor een nieuw modelletje. We zijn constant op zoek naar nieuwe

HR-ketel nodig hebben. Met de voorbeelden

in de frontlinie hard maken voor rechtvaardig-

gadgets, maar waar worden al die hypermoderne apparaten eigenlijk gemaakt? En hoeveel kinderar-

roepen Natuur en Milieu en de Woonbond ver-

heid en opkomen voor mensen die de dupe zijn

geburgerd, zijn een groot aantal publieks-

beid zit er in? De organisatie makeITfair zoekt het haarfijn voor je uit. Het is een Europees project dat kijkt naar de ontwikkeling van elektronische producten, zoals

van rechteloosheid. Steeds vaker treden ook

Ei van Columbus

filmmakers op als activist. Zoals documentaire-

DAG VAN DE AARDE IN NEDERLAND

mobiele telefoons, laptops en mp3-spelers, vanaf de winning van de metalen in de Afrikaanse mijnen, de omstandigheden in de fabrieken in Azië, de verkoop van de producten tot en met de dum-

Duurzame stroom uit een Afrikaans plantje,

te dwingen daar waar duistere praktijken aan

2005 - 2006 - 2007

ping van oude producten. De omstandigheden waaronder het materiaal van jouw telefoon gewonnen

compost dat 70 procent meer water vasthoudt

onze ogen worden onttrokken. En ook regis-

wordt zijn voor de mijnwerkers vaak slecht en levensgevaarlijk. Het project is er speciaal op gericht

en een luchtventilatiesysteem dat ervoor zorgt

seurs stellen zich activistisch op door rond hun

TELEVISIE!

om jongeren op de hoogte te brengen van de gevolgen van de wegwerpmaatschappij.

dat leerlingen zich beter kunnen concentreren.

speelfilms actie te voeren en samen te werken

Het Nederlandse non-profit onderzoeks- en adviesbureau SOMO coördineert het project makeITfair.

Je moet er maar opkomen! 16

met NGO’s. Het festival nodigt deze bevlogen

National Geographic heeft voor 22 april

Tips om de productie van elektronische producten verbeteren

bedrijven waren zo inventief

filmmakers, activisten, politici, journalisten en

een uitgebreid programma-aanbod samen-

> Vraag je af of je telefoon of mp3-speler

en maken kans op ‘het Ei van

experts uit om samen met het publiek in dis-

gesteld in het kader van de Dag van de

niet nog een jaartje langer mee kan

Columbus’, de nationale prijs

cussie te gaan over de onderwerpen die de ver-

Aarde. Een aantal programma’s om alvast

> Vertel het aan je vrienden en familie

voor duurzame innovatie.

toonde films aansnijden. Bij een aantal verto-

Zoals de expositie in 2005 waarbij honder-

in je agenda te zetten:

> Zorg ervoor dat je oude telefoon

Iedere twee jaar wordt het Ei

ningen wordt de film ingeleid of vindt er een

den kunstenaars, uit alle windstreken van

22 april

gerecycled wordt

van Columbus uitgereikt aan

kort nagesprek of interview plaats. Genoeg te

de wereld, is gevraagd hun artistieke

14.00 I Didn’t Know That: DIY Green

> Stuur een e-mail naar de grote elektro-

kleine en grote bedrijven,

zien, te leren en te doen dus op deze jubileume-

impressies van de schoonheid van de aarde

Richard en Jonny komen met de ultieme gids

nica bedrijven via de makeITfair website

maatschappelijke organisaties,

ditie. Meer informatie over het festival en het

te uiten. Een unieke verzameling kunst-

voor een milieuvriendelijke levensstijl. In hun

Première

werken was het resultaat: the World Art

speurtocht naar groen bouwen de jongens hun

Verder zal de ontroerende documentaire

Collection: 1001 Reasons to love the Earth.

eigen ecoschuren en een door de mens aange-

‘Arctic Tale’, die in samenwerking met

dreven homecinema.

National Geographic tot stand kwam, wor-

In 2006 is in samenwerking met verschil-

18.00 On Thin Ice

den vertoond. In deze film, van de makers

Bijzondere staaltjes zonnekracht:

lende stichtingen een Aardedorp gebouwd

De ijsbeer is een symbool van kracht en aanpas-

van The March of the Penguins, worden

> Solio™ Global Hybride Charger, deze lader zet de

waar uiteenlopende workshops gegeven

singsvermogen - in de meest onherbergzame

een kleine ijsbeer en walrus gevolgd. Een

energie van zonlicht om in electrische energie. Verbind

Wie wint het Ei van Columbus? 27 maart 2008

vijftien Birmese dorpelingen die in Amerika

werden. En in 2007 werd in het Water-

streken is hij in zijn element. Maar als het pool-

Nederlandse première!

hem met je mobiele telefoon of mp3-speler en laat de zon

wordt de uitslag bekend gemaakt in de Zeeland-

een rechtszaak aanspanden tegen een giganti-

museum in Arnhem een DagvandeAarde

ijs blijft smelten, wordt het hem te heet onder

het werk doen. Hij weegt slechts 165 gram en is opgevou-

hallen in Goes. De prijsuitreiking gaat gepaard

sche oliemaatschappij voor het schenden van

met een duurzame modeshow van Rianne de

mensenrechten. In 1992 gingen twee Westerse

georganiseerd. Dit jaar is het ook nog eens het Jaar van de Aarde, reden genoeg voor een grootse aanpak. Stichting Dag van de Aarde is daarom met de Gemeente Den Haag in onderhandeling om de Dag van de Aarde te organiseren in de hofstad: politieke ambassadeursstad van vrede en recht. Hierover meer in de volgende uitgave.

Houdt www.dagvandeaarde.nl in de gaten voor verdere ontwikkelingen en de agenda voor de Dag van de Aarde in Nederland en Europa. <<

Doe Mee! Wil je ook iets doen op de Dag van de Aarde, als school, als bedrijf, als gemeente of gewoon als mens? Plant je bomen, is er een markt, een dag geen Co2 uitstoot in jouw dorp, ga je het bedrijf aanzetten tot een energiezuinige bedrijfsvoering, zet je de verwarming uit, wat dan ook. Laat het ons weten! Het netwerk kan alleen maar groeien als mensen elkaar weten te vinden. Hoe meer, hoe beter!

> stuur een email naar [email protected] <<

overheden of kennisinstellingen. De prijs gaat Wil je meer weten over de productie van

Powered by sun

WWW.solio.com

programma op

WWW.amnestyfilmfestival.nl.

naar het initiatief dat het meest verfrissend én vernieuwend is. Half november is besloten

Met korting naar de film!

welke ideeën in aanmerking konden komen

Als lezer van de Krant van de Aarde kun je met

voor de prijs.

korting naar de documentaire ‘Total Denial’ van Milena Kaneva. Een bijzondere film over

wen zo groot als een telefoon.

PREMIÈRE Earth Report 2008

Exclusief voor leden van de National Geographic kijkersclub en magazine abonnees. Met de Kaart van de Aarde (zie

> Solar Lampion, prachtige lamp voor binnen en

Witte, workshops en een optreden van Bløf.

oliemaatschappijen, het Franse TOTAL en het

buiten, ontworpen door Damian O’Sullivan.

Wil je weten welke briljante ideeën genomi-

uit Californië afkomstige UNOCAL, een

pagina 3) krijg je korting op het National

WWW.mocoloco.com/archives/002630.php

neerd zijn of hoe jij zelf mee kunt doen? Check

Met een combinatie van film, satellietbeel-

Geographic magazine. <<

> Voltaic Solar Bag, rugzak die energie

dan

de voeten.

den en amateur-video’s toont dit jaarverslag van de aarde de ontwikkelingen en ontdekkingen die de grootste veranderingen op onze planeet hebben veroorzaakt. Vanaf 23 april t/m 8 juni dagelijks 20.30 iedere werkdag 17.00

iedere zondag

i WWW.

Sinds 2005 organiseert de Stichting Dag van Aarde in samenwerking met Earthday Network (Washington) en andere organisaties in Nederland allerlei activiteiten.

makers die proberen transparantie en inzicht af

WWW.ei-van-columbus.nl.

,

[ KO R T I N G S B O N ]

voor je opspaart, zelfs genoeg om je laptop

tekst

Marieke Buijs

foto’s

Norbert Rosing

Het ei van Columbus 1493: kardinaal Mendoza zegt tegen

www.earthday.net www.dagvandeaarde.nl www.nationalgeographic.nl

Boeiende documentaires over de schoonheid van onze planeet en wereldwijde

reageren?

duurzame ontwikkeling. <<

Mail naar [email protected]

Columbus tijdens een diner dat iedereen de Nieuwe Wereld had kunnen vinden. Columbus verzoekt alle aanwezigen een ei op zijn puntje te laten balanceren.

productie: Marije Ravelli, Ilse Eggenkamp, Marieke Buijs

I J IN N LD E VE ER DA GBVA AI NAGR D E

€ 1 , 5 0 KO R T I N G

( Normale prijs € 6,50, voor lezers € 5,00 ) O P E E N K A A R TJ E VO O R

‘ TOTA L D E N I A L’

M O D E 07

06 M O D E

MENS MILIEU &MODE

K AT H E R I N E H A M N E T T S AV E S T H E WO R L D opbrengst van deze shirts naar goede doe-

Switch

ook niets oncomfortabels of ‘geitenwollen-

len gaat, wil Katherine méér doen voor

Hier moet verandering in komen, vindt

sokkerigs’, hoewel veel mensen nog altijd

een betere wereld. Naar eigen zeggen ver-

Katherine. In 1989 stapt ze over op het

onterecht deze associatie hebben bij het

veeld met de roem, verdiept ze zich in de

gebruik van organisch katoen. Bij de pro-

woord ‘ecologisch’. Zoals ze het zelf zegt:

gang van zaken van de textielindustrie.

ductie en nabehandeling van dit katoen

‘I design things you can put on and then

Wat ze te weten komt, brengt een switch

wordt gebruik gemaakt van milieuvriende-

forget about, but still feel confident in’. En

in haar carrière teweeg.

lijker alternatieven. Bovendien verdienen

wil je dat je kleding naast hip, comfortabel

de boeren er een eerlijker loon mee.

en biologisch verantwoord ook graag poli-

Ecologisch verantwoorde mode is ‘in’. Naast de biologische slager en groenteboer schieten nu ook de gewetenszuivere boetiekjes de grond uit. En zelfs H&M doet mee: vanaf februari is daar in het kader van ‘Fashion Against AIDS’ een ecologische kledinglijn in de rekken te vinden, met onder andere T-shirts van eerlijke-katoenpionier Katherine Hamnett.

Gif

Helaas vindt Katherine’s initiatief weinig

tiek correct is, dan bof je dit jaar.

Het onderzoek richt zich voornamelijk op

steun bij haar opdrachtgevers. Ze blijken

de katoenteelt. Katoen wordt al duizenden

niet bereid om het kleine beetje extra te

STOP AND THINK

jaren verbouwd, voornamelijk in warme

investeren in het materiaal, of ze zijn bang

Een paar jaar geleden ontwierp Katherine

ontwikkelingslanden. De katoenplant

voor vragen over de rest van hun onecolo-

T-shirts met boodschappen als ‘STOP

bleek in de jaren ’60 de kledingfabrikan-

gische kledingaanbod.

AND THINK’ en ‘USE A CONDOM’.

ten nog meer winst op te kunnen leveren

In 2003 wordt Katherine door Oxfam uit-

Hiermee hoopte ze aandacht te vestigen

door onder andere de toediening van che-

genodigd in Afrika. Tijdens haar reis ziet

op de ernst van het HIV-virus. Met het-

mische bestrijdingsmiddelen. Een T-shirt

ze met eigen ogen hoe het eraan toe gaat

zelfde doel voor ogen organiseert H&M in

afkomstig uit de reguliere katoenteelt, dat

op de katoenplantages. Ze besluit het heft

samenwerking met non-profitorganisatie

het label ‘100% katoen’ draagt, is gemid-

in eigen handen te nemen en zegt in 2004

Designers Against AIDS het project

De Londense Katherine Hamnett is al

deld genomen voor éénderde uit chemica-

al haar contracten binnen de bestaande

Fashion Against AIDS. Vanaf februari vind

tientallen jaren een grote naam in mode-

liën voortgekomen. Deze chemicaliën ver-

textielindustrie op. Ze produceert al haar

je naast deze anti-AIDS T-shirts van

land. In 1979 lanceert ze haar eigen merk

oorzaken niet alleen een hoop schade aan

kleding nu via haar eigen, nieuwe lijn:

Katherine Hamnett een hele reeks kleding

en al gauw boekt ze wereldwijd grote suc-

het milieu, ook de boeren betalen een

Katherine E Hamnett. De E staat voor de

van bekende ontwerpers op de H&M

cessen. Vooral haar T-shirts zijn een

hoge prijs voor de ‘vooruitgang’. Ze heb-

productiewijze, die zowel Ethically als

Divided afdelingen. Van de opbrengst

begrip. In vetgedrukte hoofdletters worden

ben geen machines en komen dus volop in

Environmentally bewust is.

wordt 25procent besteed aan HIV/AIDS

boodschappen als ‘CHOOSE LIFE’,

aanraking met de pesticiden. Langdurige

‘WORLDWIDE NUCLEAR BAN NOW’ en

ziekte met de dood tot gevolg is wat velen

Fashion Against AIDS

En, hoe kan het ook anders met zo’n recht-

‘SAVE THE WHALES’ aan de man

van hen in ruil voor een hongerloon te

Katherine is nog altijd een succesvolle

schapen initiatief: alle kleding is gemaakt

gebracht. Hoewel een deel van de

wachten staat.

modeontwerpster. Haar kleding heeft dan

van 100 procent organisch katoen. <<

NOG MEER EERLIJKE KLEDING

> Het Britse merk THTC (The Hemp

> De website WWW.lamodeethique.com

> Het Franse merk Ideo maakt eerlijke

Trading Company) maakt alles van hennep

neemt je als een Alice in Wonderland mee

kleding die ook nog eens superhip is! Kijk

en print ook nog eens leuke, soms maat-

in de wereld van de eerlijke fashion. Hier

en bestel op WWW.ideo-wear.com. De

schappijkritische prints op de shirts.

zijn alle topontwerpers bij elkaar gebracht.

site is ook in het Engels.

WWW.thtc.co.uk

> Ook bij het Nederlandse merk Dutch-

> Ontwerpster Rianne de Witte ontwerpt

kledingstuk is gemaakt. Kleding uit landen

Spirit kun je terecht voor trendy fashion.

prachtige duurzame kleding. High

als China, India en Bangladesh kun je

DutchSpirit heeft winkels in Amsterdam,

fashion, wel wat duurder maar zeker het

beter niet kopen. Maar ook met kleding uit

Nijmegen, Elst en Gendt en vanaf maart

geld waard. Ze heeft een winkel in Breda

Portugal, Turkije en Zuid Amerika wil het

reageren?

ook in Utrecht. Kijk op hun website voor

maar online bestellen is ook mogelijk.

nog wel eens mis zijn. Kijk op WWW.kle-


de adressen. WWW.2-pack.com

WWW.riannedewitte.nl

dingchecker.nl voor meer informatie. <<

preventieprojecten over de hele wereld.

KATHERINE HAMNETT

WWW.

Tot slot: kijk altijd in het label waar het

i

tekst

Lotte Krijnen

foto’s

Katherine Hamnett H&M/Daniel Jackson

www.katherinehamnett.com www.designersagainstaids.com www.hm.com/nl

C U LT U U R 09

08 C U LT U U R

KUNSTIGE ‘KNUFFELS’

THE CLARKS

Kunst kan verschillende doelen hebben. Het kan je idee van de wereld een beetje door elkaar schudden, het kan je esthetisch plezieren, het kan kunst zijn om de kunst (l’art pour l’art) maar het kan ook de wereld een klein beetje helpen. Het project Luckyunlucky valt onder het laatste maar is ook nog mooi en schudt je wakker.

een duurzame recycleband

Kunstenaar Lisa van Noorden heeft de wereld omgedraaid. Grote mensen nemen de wapens ter hand als ze weer eens oorlog willen voeren maar Lisa

Er wordt papier, plastic en glas gerecycled maar The Clarks recyclen muziek, al 25 jaar.

maakt zachte knuffeltjes voor volwassenen om de wapens tegen te gaan.

Het ‘kantoor’ van The Clarks: een tafel vol met whisky, cognac en andere versnaperingen, aan de wand foto’s van 25 jaar The Clarks. Al 25 jaar recyclen ze nummers; omdat het

De poppetjes zijn gemaakt van stevig

zonde is om goede oude muziek níet te spelen. En dat slaat aan, nog steeds. Over

katoen gevuld met een kneedbaar

duurzaamheid gesproken. Bandleider Micha Hasfeld houdt ook niet van snelle veran-

mengsel van vogelzaad en houtsnip-

deringen, dat is volgens hem een trend waar mensen als gekken achteraan hobbelen.

pers. Omdat ook kinderen kneedbaar

De Nachtwacht gooi je toch ook niet weg!

zijn, als ze de kans maar krijgen. Elk niet-westers poppetje kent een tegen-

‘Alles moet maar nieuw en snel. Dat komt door de consumptiemaatschappij en

pool in het westen. De tegenstelling

mensen trappen er allemaal in. De Nachtwacht gooi je toch ook niet weg?

komt vooral tot uiting in de bijbe-

Er is gewoon nog steeds behoefte aan de classics die wij spelen.

MISSVERKIEZING MET MISSEN DIE IETS MISSEN Ana Diogo straalt, in een prachtig witte jurk staat ze te poseren op het strand. Het enige verschil met een model is dat ze maar één been heeft…

Awareness and Assistance in Mine Action)

van de website zullen er twee winnaars zijn

wereld.’ Het is nogal een controversieel

zullen daar de tien ‘missen’ in verschil-

en worden er ook twee protheses uitgereikt.

idee, vrouwen zonder been op een

doen. Op de site kun je nu al je stem uit-

Controversieel

te horen uit verschillende hoeken.

Ana doet samen met nog negen andere

brengen op jouw favoriete kandidaat.

Maar is het niet oneerlijk dat alleen de

Bijvoorbeeld dat meedoen aan een schoon-

lende outfits verschijnen en hun verhaal

mooiste vrouw een prothese krijgt? Dan

heidswedstrijd vrouwen niet sterker zal

De zigeunermuziek is al 500 jaar niet veranderd, ze spelen

missverkiezing: MissLandmine.

Stemmen

mis je al een been en ben je ook nog eens

maken. In het westen hebben we nu een-

Denemarken hoort bijvoorbeeld

nog steeds dezelfde liedjes op bruiloften en in het voetbalsta-

De prijs? Een moderne beenprothese.

Op de dag zelf zal ook een daar aanwezige

verliezer van een beautycontest. ‘Als een

maal van feministen geleerd dat vrouwen

bij ‘Tobias’ uit de Filippijnen.

dion zingen ze al jarenlang dezelfde liedjes!’ Bij een optreden

Theaterregisseur Morten Traavik (1971) uit

jury haar stem uitbrengen. ‘Deze jury zal,

relevante hulporganisatie, of andere

meer zijn dan hun (seksuele) lichaam.

Noorwegen is de motor achter dit bijzon-

hopelijk, bestaan uit prominente Angolese

donors, protheses willen geven, zijn ze

Maar laten de foto’s niet juist de schoon-

dere project. De laatste drie jaar is hij

politici en ambassadeurs of andere diplo-

natuurlijk meer dan welkom. Maar dat

heid én kracht zien van deze vrouwen? In

heen en weer gereisd tussen Angola en

maten uit landen waar nog steeds landmij-

alleen de winnaar er eentje krijgt is juist

Angola zijn ze in ieder geval dol op miss-

Noorwegen. Een missverkiezing in

nen worden geproduceerd zoals Amerika,

om te belichten dat er in feite niet genoeg

verkiezingen en is iedereen razend

horende tekstjes. ‘Jimmy’ uit

Beide fantaseren ze over vliegen

van The Clarks gaat nog steeds het dak er af. Of het nu num-

naar verre landen. Terwijl ‘Jimmy’ fan-

mers van de Stones, The Beatles of Van Morrison zijn, het publiek staat te sprin-

taseert omdat hij een speelgoedvlieg-

gen. Gerecyclede muziek is een hit!

tuigje heeft gekregen, komt de wens om

Angolese vrouwen mee aan een bijzondere

podium. Er zijn dan ook kritische geluiden

te vliegen van ‘Tobias’ ergens anders van-

The Clarks bestaat uit: Micha Hasfeld (bas en gitaar), Peter van Rhijn (drummer),

Luanda, Angola is het resultaat.

India, China en Rusland,’ vertelt Morten.

protheses van goede kwaliteit beschikbaar

enthousiast over deze alternatieve versie.

daan. Zijn broer heeft namelijk malaria

Peter van Schie (bas en gitaar) en Jan Becking (bas en gitaar). <<

Op 4 april (UN International Day for Mine

Als zij anders oordelen dan de bezoekers

zijn in Angola en vele andere delen van de

Oordeel zelf. <<

verteld dat hij fantaseert over wegvliegen. Zo heeft elk westers poppetje zijn schrijnende component. Lisa van Noorden wil met haar

Kunst op Tafel

project een bewustwording in gang zetten ten aanzien van het inzetten van kindsoldaten. Als je een poppetje koopt, gaat het geld dan ook naar dit doel, en naar WarChild. <<

P R I J S V R A A G Wil jij ook een blonde boeddha in huis?

Tientallen restaurants in Nederland verrassen hun gasten met een speciale attentie: een gratis porseleinen kunstbord. Wie daar het Menu Kunst Op Tafel bestelt krijgt het ‘bord van de

i WWW.

gekregen in het rebellenkamp en hem

tekst

Marieke Buijs

foto’s

Misslandmine

www.miss-landmine.org www.unis.unvienna.org

( informatieservice van de United Nations )

maand’ mee naar huis. De kunstwerken op de borden zijn afkomstig uit de internationale

reageren?

Een jonge journaliste reist af naar India, naar ‘s werelds grootste centrum voor persoon-

kunstcollectie 1001 Reasons to Love the Earth.


lijke ontwikkeling en meditatie. In het boek ‘Blonde Boeddha’ doet Sanne Wurzer (1983)

Daarin geven 1001 kunstenaars hun artistieke

op een openhartige en geestige wijze verslag van alle avonturen die ze meemaakt in het

visie op de schoonheid van de aarde. ‘Kunst Op Tafel’

centrum en daarbinnen, in dat veelzijdige innerlijk van haar. Door haar directe, openhar-

heeft al meer dan een jaar succes met deze kunstborden.

tige en beeldende manier van schrijven lijkt het alsof je er zelf bij was. Lees over de

Veel gasten in de restaurants verzamelen de borden, omdat er iedere maand een nieuw

vriendschappen met mensen die uit de hele wereld

exemplaar wordt aangeboden. Op de website www.kunstoptafel.nl kun je nu al zien wat

naar dit prachtige oord zijn gereisd en kijk mee naar

de nieuwe borden voor de komende maanden zijn. Daarop is ook te zien in welke restau-

wat er binnen de muren van de op zelfontwikkeling

rants het menu wordt geserveerd. Hiernaast alvast een voorproefje van het bord voor de

gerichte ‘groepen’ gebeurt.

maand mei: Happy Cows. <<

de prijsvraag.

Wat moet je doen? Stuur een

mailtje naar [email protected] en beschrijf daarin jouw meest verlichtende ervaring. Op welk moment dacht je: Eureka! Nu snap ik alles. Schrijf waar je deze ervaring had en hoe het je leven heeft beïnvloed. Doe dit in maximaal 300 woorden vóór 15 april 2008. Uitgeverij Synthese geeft 4 boe-

i WWW.

Wil jij deze ervaringen ook lezen, doe dan mee met

tekst

Marieke Buijs,

foto’s

Lisa van Noorden, Florine Visser

www.lucky-unlucky.com www.synthese.nl www.theclarks.nl www.kunstoptafel.nl

ken weg voor de beste inzendingen. De winnende stukjes worden ook nog eens gepubliceerd op de website van de Krant van de Aarde. <<

reageren?


10

NAT U U R

I N T E RV I E W

‘

NIEUWE DIEREN

’

11

E E N S PA G A&AT T U S S E N ZINGEVING GENIETEN Actrice en schrijfster Halina Reijn had al een druk leven met acteren, schrijven, vrienden en feesten. Nog drukker is het nu zij sinds dit jaar ambassadrice is voor Ujima, een organisatie die jonge aidswezen helpt een eigen bestaan op te bouwen.

Heb je de documentaire gezien van Bob Geldof? Hij organiseerde het concert Live Aid met allemaal bekende artiesten. Er werd 150 miljoen pond ingezameld voor Ethiopië, het overtrof alle verwachtingen. Uiteindelijk is er maar weinig geld op de goede plek terechtgekomen. Je kunt inzamelen wat je wilt,

Halina is op zoek naar een balans tussen zingeving en genieten. ‘Ik ben

maar wat heb je eraan als er geen middelen zijn om het op

een weldoener, maar dan wel op een heel decadente en domme manier!’

de juiste plek te brengen? Het gaat in ontwikkelingshulp niet alleen om geld. Betrokkenheid en deskundigheid zijn

En wat is dan die decadente manier?

Mogelijk nieuwe Leaf-litter kikker

Nieuwe diersoort, Roze Atelopus kikker

véél belangrijker.’

‘In alles wat ik doe, zet ik mezelf centraal. Ik blijf gewoon acteren, terwijl ik ook mijn koffers kan pakken om ontwikkelingswerk te doen in Afrika. En ik

Heeft Ujima die betrokkenheid en deskundigheid?

kan wel zeggen ‘nu moet alles groen zijn, nu moet alles ecologisch gebeuren’,

‘Wij zijn een nieuwe pragmatische generatie, we willen

maar dat zit er niet in. Ik heb een oud grachtenpandje dat vast geen energie-

resultaat zien. En Ujima speelt daar heel mooi op in. Bij

label krijgt. Ik sta uren onder de douche. En ik kan samen met vriendinnen

Ujima kan je mailen met de jongeren in het project.

een hele avond kletsen over make-up en optredens.’

Boodschappen achterlaten. Je bent onderdeel van de organisatie. Ze organiseren ook feesten in Fifteen. De opening

En nu de domme manier…

was echt een groot succes. Hans Kesting was een fantasti-

‘Ik heb ooit op een postkaart voor milieudefensie gestaan. Voordat ik

sche presentator, Carice (van Houten, red.) was dj, maar

besloot daaraan mee te werken, moest ik eerst op hun site kijken wat

dat verliep niet helemaal optimaal. Ze was de kabeltjes

zij precies doen. Nu heb ik besloten me structureel ergens voor in te

vergeten!’

zetten. Dan kun je naar heel grote organisaties gaan als Unicef of War

TIP VAN HALINA

Child. Maar die hebben vaak al genoeg aandacht én celebrities. Op

werd ambassadrice.’

Zet je kleding op straat voor een gelukkige voorbijganger of neem het mee naar een kledingruilfeest. Je kunt natuurlijk ook zelf een kledingruilfeestje geven.

En zo help je aidswezen in Afrika?

Een paar maanden geleden ben ik verhuisd. Ik had veel te veel spul-

‘Inhoudelijk kan ik natuurlijk helemaal niet helpen. Mijn kennis op het gebied

len en geen auto om het te verhuizen. Dus ik heb een kraampje

van ontwikkelingssamenwerking laat te wensen over… Gelukkig heeft mijn

gemaakt en alles op straat gezet. Jurken die ik aanhad op premières

agent wel veel ervaring op dit gebied, zij is in Kenia geweest en ze is wilden-

hingen netjes op een rekje. Het was een groot succes en ook echt

thousiast over de mensen die daar werken. Zij heeft me ervan overtuigd dat

een leuke manier om met mensen in contact te komen.

dat moment benaderde Ujima me. Ik vind het een goede organisatie. En zij kunnen ook echt de media-aandacht gebruiken die ik ze kan geven. Dus ik

Hartiella crassicauda, de katvis, herontdekt in Nassau

Stel je voor. Je staat midden in het weelderige regenwoud in het oosten van Suriname. Je loopt wat rond en bewondert de groene plantenpracht. Dan kijk je naar beneden en zie je… een fel paarse, bijna lichtgevende kikker!

Herrezen katvis

Toekomst

hoe weinig we nog weten van de dieren en

Toegegeven, de beesten zijn niet allemaal

Het belang van dit onderzoek is groot.

de planten op aarde. En hoe meer we we-

zo spectaculair. Er zaten ook twaalf kever-

Willem Udenhout, voorzitter van het

ten, hoe beter we ze kunnen beschermen.

soorten en een ‘nieuwe mier’ bij. Toch

bestuur van Conservation International

Behoud voor toekomstige generaties, dus.

moeten we ons niet laten misleiden door

Suriname, benadrukt dat we met het oog

Heel handig, want zij kunnen die fluores-

de omvang van de dieren, ook van deze

op de toekomst deze natuurvondsten moe-

cerende kikker wellicht gebruiken als echt

Veel mensen zouden bij het zien van zo’n

insecten kunnen we veel leren over de eco-

ten beschermen. Het onderzoek laat zien

energiezuinige alternatieve spaarlamp. <<

dier waarschijnlijk denken dat ze halluci-

logische rijkdom van het Surinaamse

neren. Maar het beestje is hartstikke echt.

regenwoud.

kers die in 2005 meewerkten aan het twee

Naast alle ‘nieuwe dieren’ zijn er ook bees-

weken durende onderzoeksproject Rapid

ten gevonden waarvan werd gedacht dat ze

Assessment Program vonden hem. De

al lang uitgestorven waren, zoals de

wetenschappers onderzochten de biodiver-

Hartiella Crassicauda. Deze katvis was al

siteit van het Lely- en Nassaugebergte in

vijftig jaar niet gesignaleerd! Gevreesd

Oost-Suriname. Ze ontdekten maar liefst

werd dat de illegale goudmijnactiviteiten

24 ‘nieuwe’ diersoorten!

de vissoort kopje onder hadden laten gaan.

i WWW.

De Amerikaanse en Surinaamse onderzoe-

Ik heb echt zóveel kleren en ik draag opvallende kleding maar één

eindelijk komt er maar weinig hulp bij de mensen terecht die het nodig hebben.

keer. Ik ben blij dat ik er nog iemand blij mee kan maken. Alleen

Daar zullen vast redenen voor zijn. Maar bij Ujima werkt het anders. Het is een

werd ik nog geen week later benaderd om kleding te doneren voor

kleine organisatie en het geld komt goed terecht. Heel zuivere koffie dus! En het

een superleuk kledingruilfeest: UpperWareHouse. Toen had ik nog

spreekt me aan dat zij uitgaan van The best support is self support.’

maar twee jurkjes over. Als ik dat had geweten…

The best support is self support?

Het kan soms irritant zijn om als BN’er ‘gebruikt’ te worden voor goede

‘Ujima leidt aidswezen op en helpt ze aan werkervaring zodat ze op de lange termijn

doelen, maar op deze manier is het alleen maar leuk. Zo had ik bijvoor-

zichzelf kunnen onderhouden. Dat spreekt me aan. De twee initiatiefnemers hebben

beeld een extravagante jurk van Jan Taminiau. Die kan ik niet nog een

geld geïnvesteerd in een hotel. Zij creëren op die manier werkgelegenheid.

keer aandoen. Ik vind het leuk dat een ander die jurk nu draagt. <<

Halina Reijn Halina Reijn (1975) woont in Amsterdam. Zij speelde onder andere in: ‘Het temmen

tekst

Merel Talbi

van de feeks’, ‘Rouw siert electra’,

foto’s

Adrian Flinn, Paul Ouboter

‘Oresteia’ (toneel) ‘Zus&Zo’, ‘De passievrucht’, ‘Grimm’ en ‘Zwartboek’ (film).

science.conservation.org (meer over het Rapid Assessment Program)

reageren?

Naast acteren schreef ze ook het boek

i WWW.

Deze katvis was al vijftig jaar niet gesignaleerd!

Ujima de moeite waard is. Er zijn natuurlijk heel veel goede doelen, maar uit-

tekst

Marije Ravelli

foto

Merlijn Doomernik

www.ujima.nl www.halinareijn.nl

‘Prinsesje Nooitgenoeg’ en schrijft ze elke Mail naar [email protected]

week een column voor VIVA. Sinds dit

reageren?

jaar is ze ambassadrice van Ujima. <<


12

IYPE

IYPE

‘CAN DO’ Even generaliseren. Europeanen zijn pes-

13

INTERNATIONAL YEAR OF PLANET EARTH LANCERING VAN HET INTERNATIONAL DAGVANDEAARDE YEAR OF PLANET EARTH IN PARIJS

simistisch, Amerikanen optimistisch. De Koude Oorlog zal eens eindigen, de

Op 12 en 13 februari werd in een zonovergoten Parijs het startschot gegeven voor het Internationale Jaar van de Aarde. De Krant van de Aarde was erbij!

Berlijnse Muur ineenstorten. ‘Kan niet’, zeiden wij. ‘We can do it’, zeiden zij. In een gesprek met president Kennedy zei senator Gaylord Nelson dat hij zich grote zorgen maakte om het milieu. Ze waren het eens. Het duurde even. Maar in 1970 kwamen twintig miljoen mensen in actie op ‘Earth Day’. Inmiddels zijn hierbij 500

waar de risicoge-

miljoen mensen over de hele wereld actief

bieden van de

betrokken. We kúnnen er wat aan doen.

wereld in kaart

‘Earth Day’ is een van de belangrijkste

zijn gebracht!’

De overvolle zaal van het UNESCO

dagen van het jaar in de Verenigde Staten.

Anne: ‘Een Franse

Op de ‘Mall’, de tuin van de Amerikaanse

professor (prof.

geschiedenis in Washington, zullen zich

Gishlain de

op 22 april honderdduizenden mensen

Marsily) zei dat we maar moeten accepte-

vlnr Esther, Mark en Anne

verzamelen voor een mars voor de aarde.

ren dat de natuur er aan gaat. Als de

In de bossen in het hele land zullen gezin-

bevolking zo hard groeit, is er gewoon

WAT IS IYPE?

nen extra lange wandelingen maken. De kinderen voorop zodat zij als eerste het avontuur met de natuur aangaan. Hun al of niet zelf gemaakte kleding zal vaak de aardse kleuren groen of bruin hebben.

Na twee dagen van lezingen en presentaties werd één ding duidelijk: > Wanneer: IYPE duurt van januari 2007 tot december 2009, waarbij 2008 door de VN is uitgeroepen afgevaardigden uit de hele wereld als hét Jaar van de Aarde. delen dezelfde zorg: het gaat niet goed > Waarom: de maatschappij moet op een betere en effectievere manier gebruik gaan maken van de kennis van 400.000 aardwetenschappers die de wereld rijk is. met de aarde.

De organisatoren hebben mensen opge-

pelijke organisaties verzorgen verschillende symposia. Gemeenten, maatschappelijke instellingen en bedrijven organiseren manifestaties in het hele land. We gaan ons vooral focussen op de regionale

> Wat: zij gaat helpen bij het creëren van een veiliger, gezonder en meer welvarende wereld.

problematiek, de effecten van mondiale

> Hoe: er zijn twee hoofdprogramma’s: Science en Outreach. Het Science Program richt zich vooral op

klimaatveranderingen zijn in elk gebied

Omdat studenten de toekomst zijn, heeft IYPE een wedstrijd uitgeschreven. Studenten uit de hele wereld mochten een essay, gedicht, songtekst of iets anders insturen over één van de onderwerpen van het IYPE. De beste inzendingen zijn beloond met een bezoek aan de opening van het IYPE in Parijs.

roepen in die week massaal hun politici te

In een overvolle zaal van het UNESCO

bellen om hun zorg te uiten. De centrale

hoofdkwartier klinkt in allerlei talen het

het delen en ontwikkelen van wetenschappelijke kennis en inzichten. Het richt zich op universiteiten

weer anders want elk stukje Nederland

in DC zal overbelast raken. Natuurlijk,

geroezemoes van politici, wetenschappers,

en andere kennisinstellingen. In het Outreach Program staat de Aarde centraal in een samenspel tus-

heeft zijn specifieke eigenaardigheden.

president Bush is een oliepresident. Maar

studenten, zakenmensen en andere deel-

sen bedrijfsleven, overheid, wetenschap en publiek.

Verschillende regio’s gaan hun eigen pro-

Op het hoofdkwartier van UNESCO heb-

het zal veranderen. Iedere presidentskan-

nemers. Dan spreekt de directeur van

blematiek en toekomstplannen definië-

didaat heeft een schoon milieu nu hoog op

UNESCO, Koïchiro Matsuura: ‘Er zal nooit

ren.’ Voor meer informatie en alles over

de prioriteitenlijst staan.

sociale en economische vooruitgang zijn zonder kennis, en geen kennis zonder

> De thema’s van IYPE zijn: Bodem, Grondwater, Natuurrampen, Aarde en Gezondheid, Klimaatverandering, Bronnen, Megasteden, Diepe Aarde, Oceanen en Aarde en Leven.

> IYPE is een gezamenlijk initiatief van UNESCO en de International Union of Geological Sciences. Daarnaast zijn twaalf grondleggers, 26 partners en steeds meer organisaties uit de hele wereld aangeslo-

Neem de Republikeinse kandidaat John

scholing, wetenschap en onderzoek. Onze

McCain. Tijdens de campagnes voor de

kennis van de aarde is onze verzekerings-

> Er hebben zich al 65 landen aangesloten.

voorverkiezingen zei hij: ‘Ik weet niet hoe

polis voor de toekomst en in deze wereld

> Mijn Aarde is de Nederlandse organisatie die zich heeft aangesloten

de rest van mijn leven er uitziet op deze

van onderlinge afhankelijkheid moeten we > websites: www.yearofplanetearth.org - www.mijnaarde.nl

planeet. Maar vrienden, dit kan ik jullie

als eenheid samenwerken, om op een

wel vertellen. Ik heb genoeg kennis en

duurzame en rechtvaardige manier

ervaring om te geloven dat als wij niet kunnen terugdringen wat er nu gebeurt

Hoe vinden jullie het?

geen ruimte meer. Dat zo’n hoge pief dat

Esther: ‘Het is heel interessant om met

zegt, vond ik echt schokkend. Jammer dat

allemaal studenten uit de hele wereld bij

daar niet verder op ingegaan werd.’

elkaar te zijn. Overdag luisterden we naar alle presentaties en s’avonds lieten we er onze eigen ideeën op los. Iedereen kijkt

VWO-ers opgelet!

vanuit zijn eigen culturele achtergrond

Wetenschappers, beleidsmakers en het

toch weer anders tegen de dingen aan.’

bedrijfsleven zullen hun kennis slim moe-

Mark: ‘Super interessant, ik heb nu een

ten uitwisselen om te zorgen dat onze

veel duidelijker beeld van de problematiek

aarde a better place to be wordt. Maar de

gekregen, bijvoorbeeld over voedseltekor-

toekomst ligt in de handen van studenten.

ben zich op 12 en 13 februari 2008 maar

ten. Die Franse professor (prof. Gishlain de

Een ander doel van het IYPE is dan ook

liefst 130 studenten uit de hele wereld ver-

Marsily) zei dat we bossen moeten gaan

het promoten van de aardwetenschappe-

de plannen van Mijn Aarde kijk op:

zameld. De Nederlandse gelukkigen zijn:

kappen om die grond te gebruiken voor

lijke studies. Oud premier van Nederland

www.mijnaarde.nl <<

Anne Walraven (22) studente Aardweten-

landbouwgrond. Dat is zo confronterend,

en adviseur van het IYPE Ruud Lubbers is

schappen aan de Vrije Universiteit

want dat willen we natuurlijk juist niet,

ook in Parijs en voordat hij het podium

Amsterdam, Esther Rosenbrand (21) derde-

maar het lijkt haast onvermijdelijk.’

betreedt, vragen we hem waarom vwo leer-

jaars Technische Aardwetenschappen aan

ten die samen de belangrijkste geo-wetenschappelijke gemeenschappen vertegenwoordigen.

Doe mee aan de fotowedstrijd van UNESCO

Anne: ‘Ik vond het heel inspirerend, maar

lingen juist nu voor een exacte studierich-

de TU Delft en Mark Bakker (22) derde-

het leukste vond ik nog om zoveel studen-

ting moeten kiezen. ‘Je hebt nu de kans

jaars Aerospace Engineering ook aan de

ten uit de hele wereld te ontmoeten.’

om als student natuurwetenschappen aan

TU Delft.

te haken bij echt spannende dingen. Het

wereld komt hetzelfde geluid. In de presen-

dat niet alleen, de kennis uit de academi-

De aarde verandert snel, landschappen

gebruik te maken van de bronnen van de

taties wordt steeds weer duidelijk dat grafie-

sche wereld moet makkelijker toegankelijk

veranderen door overstromingen en aard-

Nog opvallende dingen gehoord?

is een tijd van grote veranderingen, de

aarde.’ Dat is het doel van het International

ken stijgen tot zorgelijke hoogten: het uit-

worden voor beleidsmakers, het bedrijfsle-

bevingen maar ook door verstedelijking en

Mark: ‘Ja, ik was het eigenlijk niet eens

wereld transformeert naar een duurzame.

met het klimaat, wij onze kinderen een

Year of Planet Earth (IYPE): op een

putten van de aarde zijn tol begint te eisen.

ven en niet te vergeten de bevolking. Dat

verschuiving van landbouwactiviteiten.

met de schattingen van Thierry Desmarest

Nu kun je dingen veranderen. Ga iets

zwaar gehavende planeet overhandigen.’

slimme, duurzame manier omgaan met de

is waar IYPE zich voor inzet. Vijfenzestig

Wat is jouw beleving hiervan? Hoe zie jij

van Total, hij gaf cijfers over het gebruik

spannends doen met je leven, ga natuur-

McCain wil de auto-industrie strengere

aarde.

Bittere noodzaak

landen hebben zich al aangesloten en gaan

dit? Probeer dat vast te leggen in een kleu-

van olie en gas in 2015. Maar als je de

wetenschappen studeren!’

De bijeenkomst is er vooral op gericht om

hiervoor hun uiterste best doen. Het besef

renfoto en stuur die in voor de fotowed-

publieke opinie verandert en er meer

geven om batterijen voor auto’s te ontwik-

Hetzelfde geluid

de drie thema’s vanuit verschillende vak-

dat handelen en ingrijpen bittere nood-

strijd van UNESCO. De foto moet één van

behoefte komt aan groene energie dan

kelen die na oplading tot 300 kilometer

In een vol programma van twee dagen wor-

gebieden te belichten en de noodzaak tot

zaak is, wordt in ieder geval door alle aan-

de tien thema’s van het Internationale Jaar

hoeft die schatting helemaal niet waar te

kunnen rijden.

den aan de hand van toespraken van minis-

handelen te onderbouwen met specifieke

wezigen gedeeld. En nu: op naar samen-

van de Aarde illustreren. (Zie: Wat is IYPE

zijn. Ik was graag even het podium opge-

ters en wetenschappers drie thema’s uitge-

vakkennis. Helaas dus nog geen concrete

werking en innovatieve oplossingen!

op pagina 12)

klommen om dat te vertellen.’

i WWW.

eisen opleggen en overheidssubsidies

tekst

Marieke Buijs

foto’s

Jeroen Nooter

Ook wij Nederlanders moeten onze zorgen

licht: klimaatverandering, bevolkingsgroei

oplossingen. Wat wel duidelijk wordt, is

De wedstrijd is onderverdeeld in twee cate-

Esther: ‘Ik vond die lezing over ‘geo-

uiten en vervolgens positief denken en

en natuurrampen. En of het nou om de

dat de oplossingen in de nabije toekomst

Nederland

gorieën: vanaf 15 t/m 20 jaar oud of ouder

hazards‘ (natuurrampen) heel interessant,

handelen. Het kan. Nog. <<

minister van buitenlandse zaken van

moeten gaan komen vanuit de weten-

Ook Nederland sloot zich aan bij het IYPE:

dan 21. Er zijn verschillende fotocamera’s

Frankrijk, de vice minister van landbouw

schap. De aarde is complex en dus zullen

wat doet Nederland eigenlijk? We vragen

en 40 boeken te winnen! Je kunt nog tot

Voor meer info kijk op: www.unesco.org

(Münich Reinsurance Company) met

Willem Post,

van China, de Nobelprijswinnaar Renate

wetenschappers uit de verschillende vak-

het aan de voorzitter van het Nederlandse

30 juni 2008 insturen, dus pak die camera

(en typ in de zoekbalk photo contest )

zoveel gedetailleerde data kwam, dat had

reageren?

Amerika-deskundige Instituut Clingendael

Christ of de burgemeester van miljoenen-

gebieden hun kennis moeten delen en

comité IYPE prof. dr. Johan Meulenkamp.

en laat je creatieve oog de rest doen.

ik nooit verwacht. Ze hebben zelfs een site


stad Delhi gaat; uit álle hoeken van de

meer moeten gaan samenwerken. Maar

‘Er gaat heel veel gebeuren. Wetenschap-

dat een verzekeringsmaatschappij

www.yearofplanetearth.org www.mijnaarde.nl www.unesco.org

14

MILLENNIUMDOELEN

MILLENNIUMDOELEN Nederlands design in ontwikkeling

NCDO & MILLENNIUMDOELEN

Deal in peace

15

Goede groene gemeente

In ontwikkelingslanden, de naam zegt het al, moet nog een hoop worden ontwikkeld.

In 2000 hebben regeringsleiders van 189 landen internationale afspraken gemaakt: vóór

Op de website van Millennium Gemeente staat linksboven een klok die aftelt. Hij telt af

Maar ook in ons eigen, economisch succesvolle landje is en blijft vraag naar nieuwe

2015 moeten armoede, ziekte en honger ver teruggedrongen zijn. Dit is vertaald in acht

naar 2015, het moment dat de millenniumdoelen bereikt moeten zijn. De Vereniging van

ideeën en ontwikkelingen. DDiD, oftwel Dutch Design in Development verenigt twee

concrete doelen: de millenniumdoelen. In de Krant van de Aarde lichten we elke keer

Nederlandse Gemeenten (VNG) is van mening dat deze doelen bereikt moeten worden

intenties: het biedt Nederlandse ontwerpers de gelegenheid om inspiratie op te doen en

een aantal bijzondere projecten uit die zich inzetten om deze doelen te bereiken.

door samen te werken op gemeenteniveau.

te werken in andere omstandigheden met vaak nog niet eerder gebruikte materialen en

Hieronder alle doelen op een rijtje met de bijbehorende icoontjes.

Onder gezamenlijke, herkenbare vlag kunnen gemeenten zich inzetten voor het bereiken

technieken. Tegelijkertijd geven zij de locale producenten en ontwerpers inzicht in West Europese trends en design zodat zij hun producten beter kunnen afstemmen op de

van de millenniumdoelen. Hoe gemeenten hier invulling aan geven, mogen ze zelf bepa1 In 2015 zijn extreme armoede en honger uitgebannen

len. Sommige gemeenten geven nieuwe impulsen voor het mondiale beleid, andere

markt.

gemeenten belichten bestaande projecten en brengen deze in breder verband. 2 In 2015 gaan alle jongens en meisjes naar school

DDiD is een initiatief van NCDO

Wat kun je als gemeente doen? Hier wat tips:

(Nationale Commissie voor Internationale 3 In 2015 hebben mannen en vrouwen dezelfde rechten

Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling). Deze commissie bevordert

> Kies voor duurzaam geproduceerd hout 4 In 2015 is kindersterfte sterk afgenomen

het ontstaan van duurzame ontwikkelin-

> Neem Fair Trade producten af

gen door internationale samenwerkings-

> Ondersteun de plaatselijke Wereldwinkel

verbanden aan te gaan. Geheel in lijn met

5 In 2015 sterven er minder vrouwen door zwangerschap

de doelstellingen van deze commissie, draagt DDiD een steentje bij in de design-

6 In 2015 gaan is de verspreiding van ziektes als aids en malaria gestopt

industrie. Nederlandse ontwerpers werken 7 In 2015 leven meer mensen in een duurzaam leefmilieu

een paar weken lang samen met producenten in ontwikkelingslanden. Dit

8 In 2015 is er meer eerlijke handel, schuldinverlichting en hulp

gebeurt in opdracht van voornamelijk

> Kies voor duurzame spaarrekeningen,

vluchtelingenkamp Kalma in het zuiden van Darfur

Nederlandse importeurs, die de duurzaam

beleggingproducten en -verzekeringen > Gebruik papier met het FSC-keurmerk

Altijd gedacht dat onderhandelen op de beurs egocentrisch is? Dat alleen de onderhande-

> Gebruik internet om mensen in te lichten

laar eraan verdient? Fout! Laat de jeugd onderhandelen met Markt voor Vrede 2.0 en de

> Teken voor de Millenniumdoelen

hele wereld profiteert mee. Euro’s voor Vrede heeft een educatief online beursspel ont-

> Breng An inconvenient truth onder de aan-

wikkeld voor middelbare scholieren. De eerste editie van het spel verscheen ruim een

dacht van jongeren

jaar geleden. De tweede editie is onlangs uitgekomen. Markt voor Vrede 2.0 is een spel

Meer tips? Of wil je weten of jouw gemeente

geproduceerde goederen tegen een eer-

Met dank aan: NCDO. NCDO is de Nationale Commissie voor Internationale Samen-

op internet waar scholieren zich verdiepen in conflictgebieden en vredesopbouw. Het is

zich al aan heeft gesloten bij Millennium

lijke prijs hier op de markt brengen.

werking en Duurzame Ontwikkeling. Deze commissie bevordert het ontstaan van duur-

een mix van handelen in aandelen en deelnemen aan het maatschappelijk debat. Tja, en

Gemeente? Kijk op www.millenniumge-

Hieronder twee voorbeelden uit Indonesië

zame ontwikkelingen door internationale samenwerkingsverbanden aan te gaan. Zij ont-

het klinkt als een cliché, maar als de jeugd van wanten weet, hebben we de toekomst…

meente.nl. <<

en Guatemala.

wikkelden onder andere de website: WWW.millenniumdoelen.nl

Van 18 februari tot 20 maart en van 13 mei tot 6 juni gaan de scholieren met het spel

Indonesië

Lidewij Spitshuis is samen met collega-designer Rixt Reitsma naar

Guatemala Productontwerpster Marie-José Hamers is in het kader van DDiD

handelen in de verwachting van de Nederlandse bevolking over het vredesproces in Darfur. Hoeveel procent van de Nederlanders zal bij sluiting van de markt vinden dat

Indonesië geweest om daar samen met de lokale Fair Trade organisatie Apikri een serie

zes weken in Guatemala geweest. Ze leidde daar de productie en ontwikkeling van een

Nederland meer geld moet uittrekken voor de ontwikkeling in Darfur? Die vraag staat

mode- en woonaccessoires te produceren in opdracht van de Nederlandse importeur

tassenlijn in opdracht van importeur Esperanza die al jaren afneemt van kleinschalige

centraal. Wanneer je slim handelt, het nieuws over Darfur in de gaten houdt en de dage-

Timber Trail. ‘We hebben geprobeerd aan onze lokale collega’s uit te leggen waar ze nu

producenten in Guatemala. ‘Mijn inspiratie heb ik geprobeerd over te brengen op de

lijkse quizvraag goed beantwoordt krijg je credits. Wie uiteindelijk de juiste aandelen van

eigenlijk voor werken: wat houdt de Europese markt precies in, hoe werkt het en hoe

mensen waarmee ik samenwerkte. Want wat je in Guatemala ziet, is dat mensen nog

de slotpeiling in handen heeft, verdient extra credits. De beste scholier en de beste school ontvangen prijzen.

speel je op zo’n markt in. We hebben ze heel wat bij kunnen brengen over bijvoorbeeld

steeds de producten maken die ooit goed verkochten. De Europese markt groeit door,

tijdmanagement, en praktisch plannen. Dat het enerzijds belangrijk is om je aan dead-

maar zij groeien niet mee. Ik heb uitgelegd dat je kwaliteit voorop moet zetten, wil je

lines te houden, maar dat je ook realistisch moet zijn in wat haalbaar is en wat niet.

succesvol kunnen exporteren. Ik hoop dat ik aanzet heb gegeven tot vrijer nadenken. Als

Doet jouw school nog niet mee?

Indonesiërs, zo merkten we, zeggen namelijk altijd ‘ja’, ook als ze ‘nee’ bedoelen.’

ze dat combineren met de technieken, die ze enorm goed beheersen, ontstaat er meer

Het is nog mogelijk om je school in te schrijven voor de tweede markt die begint op 13

Lidewij heeft uit het project vooral geleerd om creatief om te gaan met de beperkte mid-

diversiteit in de producten, dat is belangrijk voor succes op de Europese importmarkt.’ <<

mei. Neem contact op met Marjolein de Haan via marjolein @eurosvoorvrede.nl <<

delen die de producenten tot hun beschikking hadden. ‘Bamboe is hét materiaal van de toe-

Olie opruimen in poolzee onmogelijk

komst en kan in Indonesië prima groeien. Tot

Het Wereld Natuur Fonds (WNF) eist volledige stopzetting van alle ontwikkelingen die lei-

nu toe gebruikten ze wel bamboe, maar vaak

den tot het exploiteren van olievoorraden op de Noordpool. Uit onderzoek van het WNF

alleen als het rauwe materiaal. Wij hebben ze

blijkt dat het extreem gecompliceerd is om gelekte olie in de poolzee op te ruimen. De

kennis laten maken met de relatief gemakke-

gevolgen van een ongeluk zijn daardoor zo verwoestend voor het zeer kwetsbare ecosys-

lijk te produceren geperste variant. De produ-

teem van de Noordpool, dat het volgens het WNF onverantwoord is om de fossiele energie-

centen dachten goed met ons mee in dit soort

bronnen in het Arctisch gebied te exploiteren.

processen. Ze maakten soms zelf machines

Een aantal van de belangrijkste problemen die naar voren komen in het onderzoek:

De campagne ‘Help ons klimaat niet naar

om iets voor elkaar te krijgen. Met trots lieten

> Personeel en materieel moeten worden aangevoerd in zeeijs-bestendige boten.

de kolen’ van Greenpeace is nog geen jaar

ze dan zo’n zelfgebouwd apparaat zien. Dat is

> Apparatuur waarmee olie op mechanische wijze verwijderd kan worden, bevriest.

oud en nu al is de bouw van één kolencen-

natuurlijk prachtig.’

> De wind in het Noordpoolgebied is vaak zo hard, dat het onmogelijk is om op locatie

trale uiterst onzeker. In september zette

met steun vanuit de lucht te werken (helikopters, kleine vliegtuigen).

Nuon de bouwplannen voor een kolencen-

E.ON:

> Chemische middelen om olie te verwijderen, zijn door de golfslag en harde wind

trale in Groningen in de ijskast. Het

nauwelijks te gebruiken.

bedrijf overweegt een gas- in plaats van

> Olie onder het ijs is onbereikbaar. Zowel chemische schoonmaak als ‘wegbranden’ van

een kolencentrale te bouwen. En aardgas

de olie levert residuen op die verwijderd moeten worden, technisch vrijwel onmogelijk.

stoot bijna de helft minder CO2 uit. Eén

> De extreme temperaturen, gebrek aan daglicht en ronddrijvende ijsschotsen maken

kolencentrale is dus bijna van de baan, nu

schoonmaakoperaties levensgevaarlijk. Daarom: geen oliewinning op de Noordpool. <<

de andere vier nog. En daar werkt Greenpeace hard aan. Als eerste van de energiebedrijven is E.ON onlangs begonnen met de voorbereidingen voor de bouw van een nieuwe kolencentrale op de Rotterdamse Maasvlakte. Door de enorme CO2-uitstoot zal deze centrale rampzalig zijn voor het klimaat. Daarom doet Greenpeace er de komende tijd alles aan om de bouw te stoppen en roepen we E.ON op te kiezen voor schone energie. Lees meer en doe mee! Ga naar www.stopnieuwekolencentrales.nl <<

16

STUDIE

MILLENNIUMDOELEN

TUKTUK-BATTLE

KAOSPILOTSbusiness as unusual

Vechten tegen armoede en CO2 Tuktuks zien er hartstikke leuk uit, helaas slurpen ze benzine. Nu is er een wereldwijde wedstrijd georganiseerd om de verkapte CO2-machientjes schoner en efficiënter te maken.

17

deze kleine vervuiler is al 25 jaar het-

en benzineverbruik. Maar ook het

een kit te ontwikkelen die het mogelijk

zelfde, veel mensen zijn afhankelijk van

businessplan dat de teams hebben

maakt een tweede soort brandstof te

hun tuktuk en benzinekosten stijgen.

geschreven, wordt meegewogen.’

gebruiken. Elmar: ‘We zullen de innovatieve oplossingen zien tijdens de battle.

Desondanks zien wij mogelijk heden’, vertelt Elmar Stroomer, projectleider Hybrid

Hybride?

Hybride is een breed woord. Het lijkt erop

Tuktuk. ‘Eind april start onze Tuktuk-battle,

Een deskundige jury beoordeelt de ontwer-

dat je een tweede energiebron zou moeten

KaosPilots is een begrip in Scandinavië. In Nederland bestaat de ‘opleiding voor hart, hoofd en handen’ bijna een half jaar. Tijd voor een gesprek met Peter Linde, teamleider van KaosPilots Nederland, en een tweetal studenten.

‘Wat in eerste instantie een klein lokaal project was kreeg grote global impact’

‘Ik denk graag buiten de kaders’

een wereldwijde wedstrijd voor studenten

pen. De tuktuk moet bijvoorbeeld snel

toevoegen maar dat hoeft niet persé. Een

een aantal pittige opdrachten uitvoeren.

Inga: 21 jaar uit IJsland

Wie wel eens in Bangkok of Bombay is

om de bestaande tuktuk schoner en effi-

kunnen optrekken, en minstens even snel

efficiëntere verbranding door een bepaalde

Wat is KaosPilots voor opleiding?

‘Wat ik zelf een mooi voorbeeld vind is het

Wij observeren. Een KaosPilot haal je er

Waarom ben je deze opleiding begonnen?

geweest, kent ze wel. In Thailand noemen

ciënter te maken. Niet door een nieuwe te

kunnen rijden als hij daarvoor deed, dertig

toevoeging kan heel goed werken. Wat je

‘Deze tijd vraagt om jonge ondernemers

afstudeerproject van Michael Nybrandt uit

trouwens zo uit. Talent herken je meteen.

‘Ik kwam in aanraking met de KaosPilots

ze het tuktuks, in India autorickshaws. Ze

ontwerpen, maar door een ‘upgrade sys-

tot zestig procent minder benzine gebrui-

kunt winnen? Eeuwige roem en een leuke

die met passie van de wereld een betere

Denemarken. Hij richtte de Tibetaanse

Tijdens de workshop wordt ook al gekeken

via een workshop van het Nordic Youth

worden meestal gebruikt als taxi. Ze zien

teem’ te bedenken, een betaalbare en

ken en weinig onderhoud vergen. De drie

ervaring! En het zou natuurlijk fantastisch

plek willen maken. En dat is waar de busi-

Nationale Voetbalbond op en organiseerde

naar een ideaal KaosPilot-team. We probe-

Panel. Ik ben toen verliefd geworden op

er heel leuk uit, maar er kleeft één groot

handzame kit, die je zo op het chassis, de

belangrijkste criteria zijn:

zijn als we ons doel halen om in 2009 de

nessopleiding KaosPilots hen bij helpt. Wij

een interland tegen Groenland. De rege-

ren een zo gevarieerd mogelijk team

het concept van KaosPilots. Dit was pre-

nadeel aan de tuktuks: ze slurpen benzine.

motor of het frame kunt bevestigen.’

> 40-60% CO2-reductie tijdens het rijden

eerste upgrade-kit op de Indiase markt te

werken vanuit het hart. Het gaat bij ons

ring van China was gepikeerd en oefende

samen te stellen. We willen vermijden dat

cies wat ik wilde!’

> Efficiënter benzineverbruik

introduceren. Wanneer dit een succes

om business as unusual. Je kunt overal ter

enorme druk uit op de Deense overheid

er tien Johan Cruijfjes in één team zitten.

Wat wil je later worden?

> Een stijgend inkomen voor de chauffeurs

blijkt zal de kit ook verder in Azië en in

wereld uitstekende opleidingen volgen,

om het hele plan af te blazen. Dat lukte

En wat betreft de eigenschappen van een

‘Ik denk graag buiten de kaders en dat kan

Afrika worden geïntroduceerd.’

maar waar leer je wat jouw passie is? Bij

niet. Nybrandt vroeg en kreeg op een crea-

KaosPilot? Een KaosPilot is nieuwsgierig,

bij KaosPilots. Ik ben niet echt een onder-

Enviu

KaosPilots staan hart, hoofd en handen

tieve manier internationale aandacht voor

open, ondernemend, creatief en gemoti-

nemer, dat is dan ook niet mijn ambitie.

centraal. Niet teveel lullen, maar vooral

de Chinese bezetting van Tibet. Wat in

veerd.’

Ik wil graag werken binnen verschillende

Dat is voor de chauffeur vervelend, want die benzine kost hem bijna zijn hele winst

Om het een eerlijke wedstrijd te maken en

(een chauffeur verdient 100 euro per

om er zeker van te zijn dat er een imple-

maand en gooit bijna 90 euro aan benzine

menteerbare (betaalbare en gebruiksvrien-

En daar is niet alles mee gezegd! Het is

per maand in zijn tuktuk). Daarbij gaat

delijke) kit ontworpen wordt, zijn er een

niet alleen belangrijk dat de kit fantastisch

het ten koste van zijn gezondheid, van die

aantal regels en richtlijnen opgesteld.

werkt, de kit moet ook goed in de markt

Enviu, innovators in sustainability, is een

doen! Studenten krijgen hier alle ‘tools’

eerste instantie een klein lokaal project

van zijn stad en van onze wereld. Tuktuks

‘Maar het is vooral heel leuk’, garandeert

gezet worden. Bij elke kit moet een busi-

internationale organisatie voor en door

aangereikt om hun talent te ontwikkelen

was, kreeg grote ‘global impact’. Dát is

De opleiding bestaat nu vijf maanden. Ben

faciliteren om creatief te zijn. Dus eigen-

zijn verkapte CO2-machientjes!

Stroomer. ‘Studenten van over de hele

nessmodel geleverd worden waarin de eco-

jonge ondernemende mensen, die hun

en hun passie in de wereld te zetten. De

typisch KaosPilots.’

je tevreden?

lijk meer processen begeleiden dan zelf

wereld mogen mee doen. De battle gaat

nomische, sociale en duurzame aspecten

netwerk, tijd en expertise gebruiken om

opleiding is internationaal georiënteerd,

‘Op deze vraag kan ik alleen maar volmon-

ondernemen.’

Wedstrijd

voor de Indiase teams en de Nederlandse

een belangrijke rol spelen.

WOW! ideeën op een zakelijke en eigen-

de voertaal is Engels’

dig JA antwoorden. De opleiding is geen

Wil je als je klaar bent je kennis gebruiken

Enviu, een internationale organisatie voor

teams op hetzelfde tijdstip van start. In

tijdse manier in praktijk te brengen.

Hoe gaat dat ‘doen’ dan?

reguliere opleiding en wordt dus niet

in IJsland?

en door jonge ondernemende mensen

april 2009 wordt in India een race gehou-

Een beetje suggestief is de domeinnaam

www.sustainabledanceclub.com is zo’n

‘We gaan echt op onderzoek uit. Op loca-

gesubsidieerd door de overheid. Dat

‘Dat weet ik nog niet precies. In IJsland

ofwel innovators in sustainability, ziet in de

den waarbij de kits (en de tuktuks waar ze

van de website wel. Met www.hybridtuk-

WOW! idee dat een WOW! project werd

ties als bijvoorbeeld Sjanghai of

Hoe kiezen jullie de studenten en hoe ziet

brengt financieel uiteraard nadelen met

denken mensen niet echt buiten de kaders

tuktuk een uitdaging. ‘Het ontwerp van

op zitten) worden getoetst op CO2 uitstoot

tuk.com wordt je als het ware ingefluisterd

en nu zelfs een WOW! bedrijf is. <<

Johannesburg gaan we samen met lokale

die toekomstige KaosPilot er uit?

zich mee, maar tegelijkertijd ook veel vrij-

en dat zou ik graag willen veranderen. In

mensen aan de slag om problemen op te

‘Allereerst moeten kandidaten een vragen-

heid. KaosPilots wordt financieel onder-

die zin zou ik de boel daar wel wakker wil-

lossen. Heel praktisch dus. Vanuit het

lijst invullen. Door deze vragen leren wij

steund door een aantal ‘founding’

len schudden!’

niets bouwen we projecten op en gaan we

de kandidaten beter kennen en zij zich-

KaosPartners, waar studenten dan weer

Het gaat dus niet om het doneren van je (zuur)verdiende geld maar vooral om de inzet

actief partnerships aan.’

zelf. Degenen die geselecteerd worden

projecten en opdrachten voor doen. Daar

van je kennis, creativiteit en je sociale netwerk

Kun je een voorbeeld geven van een

nemen vervolgens deel aan een twee-

ben ik heel dankbaar voor. Zonder deze

Door de open structuur is het netwerk werkzaam in veel verschillende gebieden. In

KaosPilot successtory?

daagse workshop. De kandidaten moeten

partners zouden we nooit zover gekomen

De stichting heeft een vrijwilligersnetwerk met meer dan tienduizend leden ontwikkeld, om concrete maatschappelijke problemen aan te pakken. Als vrijwilliger kun je op hun

tegenstelling tot de meeste organisaties zijn zij immers niet gespecialiseerd in één specifiek probleem (zoals milieu, scholing of voedsel). Zij zoeken dus geen problemen die bij hun organisatie passen maar een organisatie die bij een specifiek probleem past. De projecten op de site variëren van weeshuizen tot waterdammen en van kopieerapparaten tot researchcentra. Het moet welk heel gek zijn als je daartussen géén taak kan vinden die jou op het lijf geschreven is. <<

i WWW.

Om ontwikkelingswerk te kunnen doen, hoef je natuurlijk niet je baan op te zeggen en naar Afrika te gaan. Dankzij nabuur.com kun je gewoon ontwikkelingswerken vanuit je luie stoel. Onder het mom van ‘een goede buur is beter dan een verre vriend’ zet nabuur zich in voor online ontwikkelingshulp.

tekst

Arjen Damen, Ilse Eggenkamp, Lotte Krijnen, Marije Ravelli

foto’s

Evelyn Hockstein/Polaris, Jan de Groen

www.ncdo.nl - www.millenniumdoelen.nl www.ddid.nl www.lidewijenrixtinindonesie.blogspot.com (ervaringen in Indonesië )

site inloggen als ‘neighbour’ en afhankelijk van je interesses en je expertise vervolgens

www.marie-joseinguatemala.blogspot.com (ervaringen in Guatemala)

een keuze maken uit misstanden, overal in de derde wereld. Met twee uurtjes achter de

www.morethanhip.nl (tassen Lidewij Spitshuis/Rixt Reitsma)

computer kun je positief bijdragen aan de leefbaarheid van Afrika, Amerika en Azië.

www.timbertrail.nl (accessoires Lidewij Spitshuis/Rixt Reitsma) [email protected] (tassen Marie José Hamers)

Hoe werkt het? Wanneer hulpbehoevende medemensen beschikken over een internetver-

www.marktvoorvrede.nl - www.eurosvoorvrede.nl

binding kunnen ze van alles kwijt op een eigen webpagina: over het leven van hun

www.millenniumgemeente.nl

gemeenschap, problemen die ze willen oplossen en lopende projecten. Daarbij worden

www.hybridtuktuk.com - www.enviu.org - www.sustainabledanceclub.com

vertegenwoordigers van de lokale bevolking eerst geholpen om hun problemen te formu-

www.nabuur.com

leren in vragen die door de ‘neighbours’ opgelost kunnen worden. Vrijwilligers kunnen dan op deze pagina’s (‘villages’) een taak zoeken waarin ze wat tijd willen investeren.

reageren?


Onze Lieve Vrouwelyceum Breda gaat voor

ONBEPERKT HOUDBAAR Eén keer in de vijf jaar tijdens de lustrumweek staat het gewone schoolleven van het OLVlyceum in Breda een week lang stil en is iedere leerling op allerlei andere gebieden juist uiterst actief. Dit jaar bestaat het OLV alweer 85 jaar. Het centrale thema voor dit lustrum is: ONBEPERKT HOUDBAAR. Of het nu over milieu, menselijke relaties of gezondheid gaat, alles komt onder de aandacht op woensdag 27 en donderdag 28 februari 2008. Dance4life zal in die week workshops verzorgen en er komt een bekende Nederlandse artiest die zich sterk maakt voor het milieu. Er zijn workshops en gastlessen die vanuit verschillende invalshoeken invulling geven aan het thema. En hoe groot is eigenlijk de vakantievoetafdruk van leerlingen? Kun je afval hergebruiken en hoe kun je er kunstig mee omgaan? Wat doen we met zwerfvuil? Halen we de millenniumdoelstellingen? Wat doen Greenpeace, PLAN, WarChild, Unicef, Artsen zonder Grenzen en de Derde Wereld

Werkplaats? We zullen het allemaal te weten komen in de lustrumweek. Ook zal er een Amnesty-nacht plaatsvinden met workshops in het teken van de Olympische Spelen. Plus nog een literaire dag met veel bekende Nederlandse en Vlaamse schrijvers en top of the bill: een geheel eigen musical: LXR. In de volgende uitgave van de Krant van de Aarde zal de beste verslaggever van onze school verslag doen van al dit fraais dat onze leerlingen te wachten staat.

zijn. Ook zie ik het als voorrecht om met zoveel gemotiveerde studenten te werken. Prachtig!’

‘Ik hoop mijn passie te vinden’ Ursel: 25 jaar uit Duitsland

Is deze opleiding ook jouw droomoplei-

Waarom ben je deze opleiding gaan volgen?

ding? Dan kun je je van begin februari tot

‘Omdat de opleiding heel praktisch is en

eind april via de website aanmelden. In

een bijdrage levert aan een betere wereld.

juni wordt de tweedaagse workshop

Binnen deze studie hoop ik mijn passie te

gehouden. www.kaospilots.nl <<

vinden, mijn eigen plek én ik werk graag samen met anderen.’ Wat wil je later worden?

Door deze manier van lustrum vieren zal het OLV-lyceum zeker onbeperkt houdbaar blijven!

‘Ik wil graag een eigen bedrijf opstarten. Daarnaast wil ik wel samenwerken met

Theo Voncken (Docent Aardrijkskunde en projectleider leerlingendagen)

anderen. Ik houd ervan om in een team te werken.’ Kun je KaosPilots in een paar sleutelwoor-

i WWW.

Ontwikkelingswerken vanuit je luie stoel

‘Niet teveel lullen, maar vooral doen’

projecten, creatief bezig zijn en mensen

tekst

Irina de Vink

foto’s

Harmen de Jong Fotografie

www.kaospilots.nl www.olvbreda.nl

Meer informatie over het lustrum:

den omschrijven?

www.olvbreda.nl (onder OLV 85)

‘Uitdagend, doorzettingsvermogen, team-

reageren?

Doet jouw school ook iets bijzonders? Mail

work, sociale verantwoordelijkheid.’

[email protected]

het naar [email protected]

Mail naar

Logo GW&C FC zwart.ai

18

Logo GW&C FC diap.ai

G O E D E WA A R & C O 19

G O E D E WA A R & C O Goede Waar & Co is een onafhankelijke consumentenvereniging die al 25 jaar onderzoek doet naar mens-, dieren milieuvriendelijke producten. Zo helpen we je barrières op te heffen die duurzaam consumeren in de weg staan. Momenteel doen wij dat op het gebied van voeding, kleding, verzorging en toerisme. Goede Waar & Co maakt bewust consumeren mogelijk Wij denken dat iedereen graag duurzaam consumeert, alleen weten mensen vaak niet hoe. Daarom voorzien wij je van informatie. Wij bieden een platform voor iedereen met duurzaamheidvragen. Onze onderzoeksresultaten zijn voor iedereen toegankelijk op onze website en we hebben een gratis consumentenservice. Hier kunnen leden dagelijks terecht met al hun vragen over voeding, kleding, verzorging en toerisme. www.goedewaar.nl www.kledingchecker.nl

G O E D E W E E TJ E S

Logo GW&C FC groen wit.ai

Logo GW&C FC diap groen.ai

Duurzaam ondernemen doe je met heel veel anderen…

Gifvrij winkelen

De hen van het Ei van Columbus heeft

Alle eieren zijn namelijk via hun code te

Hij is er weer! De nieuwe Groente & Fruit

héél veel Omega-3 gekregen. De overige

herleiden tot een houderijsysteem, van

Wijzer met tips om gifvrije boodschappen

soorten spreken voor zich. Deze eieren

beter tot slecht: 0 = Biologisch ei, 1 =

Het verlanglijstje van een startende onder-

te doen. Op het handzame kaartje kun je

zijn eigenlijk gezonder voor jou dan voor

Vrije-uitloopei, 2 = Scharrelei, 3 = Kooi-ei.

nemer: een werkplek, een receptie, verga-

zien hoe je producten kunt kopen die het

de kip zelf. Als je een eerlijk eitje wil tik-

derruimte en een kopieermachine,

minst vervuild zijn met bestrijdingsmidde-

ken kijk dan naar de soortnaam (kooi,

Wil je weten waarom het ene eitje beter is

gesprekken die je scherpen, goede coach-

len. De Groente & Fruit Wijzer is geba-

scharrel, vrije uitloop of biologisch). Die

dan het andere? Kijk dan naar de keuzeta-

ing en advies. En doe daar maar een

seerd op gegevens van de Voedsel en

zegt namelijk iets over de leefomstandig-

bel eieren van het Voedingscentrum op

enorm netwerk vol klanten en investeer-

Waren Autoriteit van de overheid en

heden van de hen die jouw ei legt. De

hun website www.voedingscentrum.nl <<

ders bovenop. Met de juiste randvoorwaar-

Goede Waar & Co. Uit deze gegevens blijkt

den is het een stuk makkelijker om een

dat Albert Heijn de schoonste en Aldi de

bedrijf te starten. En dat is wat een incubator biedt, die helpt een bedrijf op weg

Goede Waar & Co ging op bedrijfsbezoek bij Innocent in Nederland

HOE ONSCHULDIG IS INNOCENT? Het begon in Engeland. Drie studievrienden kochten vers fruit van hun spaargeld en maakten smoothies op een festival. Op een bord bij hun kraampje stond: ‘Zullen we onze baan opgeven om smoothies te maken?’ met daarnaast twee vuilnisemmers, één met JA en één met NEE. Het werd JA. Bijna alle klanten gooiden hun lege flesje in de JA-emmer.

het hele jaar door de beste vruchten van de lekkerste rassen te vinden die ook nog eens biologisch geteeld zijn, geven ze deze garantie niet. Wel worden de sappen meerdere malen tijdens het proces getest op resten van pesticiden, en die bevatten ze niet. Ook wordt er geen genetisch gemodificeerd fruit gebruikt.

Seizoensfruit en regenwoudvriendelijk We plukken de vruchten in het seizoen dat ze het lekkerst zijn. Als het rijp is gaan we plukken, dat wordt direct ingevroren, zodat de smoothies het hele jaar door geproduceerd kunnen worden én het hele jaar door goed smaken. Sinaasappels en

Wat ze met zijn drieën startten is uitge-

bananen zijn het hele jaar vers verkrijg-

codes op de eieren geven je altijd een eer-

groeid tot een enorme onderneming. ‘Het

baar. Innocent hanteert de arbeidsnormen

lijk antwoord. >>

belangrijkste is dat we trots kunnen zijn

van de International Labour Organization

vieste supermarkt is. Aldi heeft meteen

op ons leven tegen de tijd dat we oud zijn,’

als minimumeis voor samenwerking met

een goed voornemen voor dit nieuwe jaar

zeggen ze op de website. ‘We willen de

alle leveranciers.

naar zelfstandigheid. Afgelopen jaar zijn

bekend gemaakt. Drie keer raden wat dat

wereld een klein beetje beter achterlaten

er twee incubators voor duurzame onder-

is… www.weetwatjeeeet.nl <<

dan hoe we haar gevonden hebben. Dus

Wat betreft de tropische vruchten (bana-

nemers opgericht: New Energy Docks in

houden we rekening met anderen en met

nen, mango’s en passievruchten) die voor

Amsterdam en de Sustainable Incubator

het milieu.’

de sappen worden gebruikt, geldt dat ze

van Enviu in Rotterdam. Met die laatste

samen met fruittelers die netjes met hun

aankopen van groene energie. Als bedrijf

zoveel mogelijk komen van door de

gaat het zo goed dat er plannen zijn voor

Geef terug wat je neemt

mensen en de natuur omgaan. Ze planten

stimuleren we onze partners om ook kli-

Rainforest Alliance gecertificeerde boerde-

het i-lab, een eiland vol duurzaamheid. <<

‘De smoothies zijn honderd procent puur

bomen voor de kilometers die ze met de

maatneutraal te worden. Verder wordt er

rijen. De standaarden die daarbij horen,

natuur, maar dat betekent ook dat we hon-

auto maken en besteden minstens tien

geen gebruik gemaakt van het vliegtuig,

zijn gebaseerd op sociale, economische en

Vanaf 2011 alleen maar duurzame vis in de supermarkt

derd procent afhankelijk zijn van wat de

procent van de winst aan goede doelen in

alle smoothies en fruit worden per boot of

milieuvoorwaarden. De arbeiders krijgen

wereld ons brengt.’ Die gedachte komt

de landen waar ze fruit kopen of smoot-

vrachtwagen vervoerd. Dat scheelt sowieso

een eerlijk loon en genieten een veilige en

overal terug, in de volledige bedrijfsvoe-

hies verkopen. ‘Wij willen graag de verant-

heel veel CO2.’

schone werkomgeving. De pesticiden en

ring. Het bedrijf opereert vanuit de

woordelijkheid nemen voor de totale

‘Vis Beter’: het klinkt als een nieuwe cam-

Innocent Fruit Towers, kantoren in ver-

impact die het bedrijf heeft op deze maat-

Bijna biologisch

gebruikt en er zijn maatregelen getroffen

pagne voor de lokale visclub. Maar dit zou

schillende plaatsen in Europa, die stuk

schappij. Dat begint bij het telen van een

De website zegt dat Innocent-drinks wor-

waardoor zij niet in het oppervlaktewater

wel eens een doorbraak voor de uitster-

voor stuk gebruik maken van groene

banaan en eindigt bij onze klant die in de

den gemaakt van het beste fruit dat er is

terecht komen. De omringende natuur

vende tonijn en alle andere vissen kunnen

stroom. Het wagenpark bestaat uit kleine

auto stapt om onze smoothies te kopen.

en om dit te vinden zoekt Innocent de

wordt beschermd, onder andere door een

auto’s of scooters, origineel vormgegeven

Hoe we dat doen? We compenseren de

hele wereld af. Het moet vooral lekker

bufferzone rond de plantages en door de

en energiezuinig. Innocent werkt alleen

CO2 door de aanplant van bomen of het

zijn, en omdat het nog niet is gelukt om

aanplant van bomen en ander groen.

zijn. ‘Vis Beter’ is namelijk een zeven

andere chemicaliën worden zorgvuldig

stappenplan van het Centraal Bureau

De keuze is aan jou!

Levensmiddelenhandel (CBL). De

Daar sta je dan in de supermarkt. Met een

komende vier maanden werkt het CBL aan

boodschappenlijstje waarop de geijkte pro-

Weggooiflesje

een verplichte handleiding voor super-

ducten staan gekrabbeld: brood, boter,

Er wordt hard gewerkt aan een flesje dat

markten, in 2011 kun je hier geen

kaas en eieren. Maar welke eieren moet je

voor honderd procent gemaakt is uit gere-

bedreigde vissoort meer kopen.

nemen? Het is toch niet normaal waar je

cycled PET. Momenteel is dit 50 procent.

tegenwoordig uit kunt kiezen? Het Ei van

Maar er is ook een composteerbaar flesje

Maar dat is niet het enige. CBL zet zich in

Columbus, maïseieren, vier- of zeven gra-

in de maak, dat je dus gewoon in de bos-

voor dierenwelzijn en wil de bijvangst

nen eieren?

jes kunt gooien als je smoothie op is. Het

terugdringen, schadelijke vangstmethoden

Waar kies je voor als je graag een dier-

wordt gemaakt van maïszetmeel. Er is

afschaffen, richtlijnen voor het doden van

vriendelijk eitje tikt? De zojuist genoemde

inmiddels één Innocent recept verpakt in

vis opstellen en illegaal gevangen vis uit-

eieren zijn eigenlijk allemaal scharrelei-

dit composteerbare materiaal. Helaas zijn

bannen. Wil je vóór 2011 al een duurzaam

eren. Het enige verschil is dat deze kippen

de kosten wel veel hoger dan bij PET fles-

Pagina 1

sen. Nog even wachten tot het business-

06-12-2007

13:37

verschillend voer hebben gekregen. >>

Ja,Ja, ikikwil willid lidworden! worden! Ik sluit me aan bij Goede Waar & Co, de onafhankelijke consumentenvereniging die al 25 jaar onderzoek doet naar mens-,dieren milieuvriendelijke producten.Als lid van Goede Waar & Co ontvang ik gratis het magazine P+ People Planet Profit.

Ik betaal: c €15,- (half jaar) c €30,- (heel jaar) c anders ........... Naam: ..........................................................................................

Goede Waar & Co Amaliastraat 5, 1052 GM Amsterdam Postbus 61236, 1005 HE Amsterdam T 020 6863338 F 020 6867361 Voorletters: m/v..........................................................................

i

model hierop is aangepast! << tekst

Marije Ravelli

ilustratie

Myhra Groenendijk

www.goedewaar.nl www.newenergydocks.nl www.enviu.org

Straatnaam: ................................................................................

Huisnummer: ..............................................................................

www.goedevis.nl

Postcode: .....................................................................................

Woonplaats: ................................................................................

www.weetwatjeeeet.nl

Telefoon: .....................................................................................

E-mail: .........................................................................................

www.voedingscentrum.nl

Datum: ........................................................................................

Handtekening: ............................................................................

c Ik wil een actieve bijdrage leveren, neem contact met mij op.

Stuur deze bon, in een envelop, naar Goede Waar & Co - Antwoordnummer 15403 - 1000 PZ Amsterdam (postzegel hoeft niet, mag wel), of surf naar www.goedewaar.nl.

i WWW.

www.goedevis.nl

WWW.

Goede Waar bon

visje eten? Download dan de viswijzer op

tekst

Marije Ravelli

foto’s

Innocent

www.goedewaar.nl www.innocentdrinks.nl

reageren?

reageren?



S T U D I E 21

20 S T U D I E

Scholieren Open opgelet! dagen WIN IN 2008 EEN EXPEDITIE NAAR GROENLAND!

INTERNATIONAL POLAR YEAR

Opgelet: vanwege het International Polar Year (IPY) wordt er in 2008 een speciale editie van de profielwerkstukwedstrijd georganiseerd.

Universiteit Utrecht 15 maart 2008 Bachelorvoorlichtingsdag Universiteit Utrecht

i www.uu.nl/bachelors

Deze speciale editie wordt georganiseerd door Aarde.Nu en het Instituut voor

TU Delft

Marien en Atmosferisch Onderzoek in Utrecht (IMAU). De inzenders van de

27 en 28 maart 2008

beste profielwerkstukken winnen een speciale Expeditie naar Groenland in de

Open dagen

zomer van 2008. Een polair onderwerp is

TU Delft

dan natuurlijk een pluspunt, maar dit wil

i www.opendagen.tudelft.nl

zeker niet zeggen dat je alleen met zo’n onderwerp kunt winnen. Tijdens de reis

Wageningen Universiteit

breng je uiteraard een bezoek aan de ijskap, de smeltende gletsjertongen en

12 april 2008

andere wetenschappelijk interessante loca-

Het is niet alleen het jaar van de aarde maar ook van de poolgebieden

i

ties. Dus zit jij in 6 VWO, lees dan snel

Bachelorvoorlichtingsdag

verder wat je moet om kans te maken op

Wageningen Universiteit

deze spannende reis.

i www.wageningenuniversiteit.nl/ NL/onderwijs/voorlichtingsdag/

WWW.

De opdracht

voorlichtingsdagen/

Maak een profielwerkstuk over een aard-

Vrije Universiteit

Tegelijkertijd loopt er op Antarctica een

jaar. Zo kunnen onderzoekers dus op

over de poolgebieden. Maar je kunt ook

www.ipy.nl

wetenschappelijk onderwerp. Hiervoor

Het International Polar Year (IPY) vindt

Volg de onderzoekers

onderzoek naar wat toeristen via hun kle-

kleine schaal bekijken wat de effecten zijn

onderzoekers uitnodigen in de klas met

( Alles over het Internationaal Pooljaar in

mag je gebruik maken van de thema’s en

wereldwijd plaats van maart 2007 tot

Op de website www.pooljaar.nl kun je de

ding en bepakking meenemen aan zaden,

van klimaatverandering.

het Onderzoekers-voor-de-klas project.

Nederland met ook de galerij onderzoe-

bijbehorende informatie op www.aarde.nu.

maart 2009. In die periode gaan onder-

onderzoekers in actie zien. Ze houden een

sporen en eitjes vanuit hun thuisland. De

zoekers uit zo’n 60 verschillende landen

weblog bij waarop regelmatig ook filmpjes

onderzoekers proberen er achter te komen

Ook meedoen?

Onderzoekers in de klas

www.pooljaar.nl

wetenschappelijk onderwerp kiezen. De

VU Voorlichtingsfestival

op expeditie naar zowel de Noordpool als

worden gezet. Bijvoorbeeld over het onder-

wat de invloed hiervan zou kunnen zijn op

Als je ook geïnteresseerd bent in het leef-

Op de website van IPY staat een galerij

jury bepaalt of je onderwerp genoeg aard-

Vrije Universiteit

de Zuidpool om onderzoek te doen. Op de

zoek naar de invloed van toerisme op

de flora van Antarctica. Ook wordt er geke-

gebied van ijsberen, pinguïns en andere

met alle onderzoekers. Keuze genoeg, de

( De homepage van alle weblogs van de poolonderzoekers )

Zuidpool is het zomer als het bij ons en

Antarctica. Het toerisme in het zuidpool-

ken naar de effecten van temperatuurstij-

bewoners van de koude plekken op aarde,

één doet onderzoek naar klimaatverande-

www.pooljaar.nl/toeristen

werkstuk mag vakspecifiek zijn (natuur-

op de Noordpool winter is. Grote delen

gebied is enorm gegroeid, van een paar

ging op de vegetatie in het zuidpoolgebied.

doe dan mee. Dat kan via verschillende

ringen en gletsjers, de ander naar algen en

duizend bezoekers in 1985 tot meer dan

Dit doen ze door een soort broeikasjes te

educatieve projecten. Met een profielwerk-

weer een ander naar de gehele voedselke-

( Het weblog van de onderzoekers naar )

kunde, wiskunde, biologie, scheikunde of

van Antarctica en het Arctische gebied zijn

toerisme op de Zuidpool

aardrijkskunde). Het mag ook vakover-

alleen tijdens de zomermaanden toeganke-

30.000 in 2007. De invloed hiervan op de

bouwen met tentjes. Zo stijgt de tempera-

stuk over de aarde kun je een reis naar

ten. Kijk welk onderwerp je het meest aan-

www.pooljaar.nl/stofzuigers

schrijdend, dus een combinatie van deze

lijk. Om toch aan beide kanten van de

omgeving is nog niet bekend, maar daar

tuur bovengronds met twee tot drie gra-

Groenland winnen (zie pagina 21). Ook

spreekt en nodig de bijbehorende onder-

( Het weblog van de onderzoekers naar de

vakken zijn. Op de website vindt je alle

aarde genoeg onderzoeksgegevens te kun-

komt na dit onderzoek verandering in.

den, en in de grond met ongeveer een

kunnen scholen zich aanmelden voor een

zoeker uit om in de klas te komen vertel-

zaden etc. die toeristen meenemen naar

voorwaarden waar je werkstuk aan moet

nen verzamelen duurt het Internationaal

Met de resultaten wordt uiteindelijk beleid

halve graad. Dit is precies de verwachte

bezoek van de Discovery Truck van de

len over het onderzoek en hun ervaringen

de pool en het onderzoek naar klimaat-

voldoen en waar het op beoordeeld wordt.

Pooljaar niet één maar wel twee jaar!

gemaakt voor het reguleren van toerisme.

temperatuurstijging in de komende 25

Universiteit Groningen met themalessen

in de poolgebieden. <<

stijging

kers die je kunt uitnodigen in de klas

)

)

26 juni 2008

Maar je mag natuurlijk ook zelf een aard-

wetenschappelijk van karakter is. Het

i www.vu.nl/scholieren

Ook vind je hier drie nieuwe thema’s die hierbij aansluiten. Succes! <<

WWW.

i

EEN MOBIEL LESLOKAAL VOL KENNIS EN SPANNING

MAART, APRIL EN MEI HELEMAAL VOLGEBOEKT! De Geotruck gaat pas 17 maart van start

neemt je mee naar een school, de

maar nu al zijn de maanden daarna volge-

Universiteit Utrecht, de ontwerpers

boekt. Er zijn al ruim zestig reserveringen

Heldergroen en natuurlijk de makers. Je

binnen. Het gaat dus goed! En dat terwijl

kunt al een klein beetje zien hoe de truck

de truck nog in de maak is.

er uit gaat zien. Surf dus snel naar de web-

www.ipy.nl

In Deurne wordt er hard aangewerkt. Er

site www.geotruck.nl.

www.pooljaar.nl

komen draaischijven in, drie wereldbollen

www.pooljaar.nl/toeristen

en uitschuifbare ruimtes. In deze ruimtes

Parijs

www.pooljaar.nl/stofzuigers

gaan de teams straks tegen en met elkaar

In Parijs is op 12 en 13 februari het

www.aarde.nu

strijden in het spel Earth Quest.

Internationale Jaar van de Aarde (IYPE)

tekst

Marieke Buijs

foto’s

IYPE

www.geotruck.nl

www.uu.nl/bachelors

van start gegaan. En de Geotruck was

www.wageningenuniversiteit.nl

Film

erbij, althans met een stand en een

www.vu.nl/scholieren

Er is ook een film gemaakt over de truck

maquette van de truck. Er was super veel

www.opendagen.tudelft.nl

‘The making of…’. Je kunt hem online

interesse voor dus wie weet gaat de

bekijken en leert zo alles over dit super

Geotruck ook een Europese toer maken!

Boeken dus!

moderne rijdende leslokaal. Vera de Leeuw

We houden je op de hoogte.

dat dit wel gebeurt. Surf naar de website www.geotruck.nl en geef je school op! <<

reageren? Mail naar [email protected]

geotruck.nl

Als jouw school de truck nog niet geboekt heeft, zorg er dan voor

F O R U M 23 COLUMN

van

prof. dr. Rudy Rabbinge

Right for the right reasons

Reisbrief uit Mongolië Jeroen Nooter met een bus, aangedreven door fotologboek Old Cargo | deel 1 Op 21 maart vertrekt fotograaf en kunstenaar

plantenolie, naar Mongolië om daar een zaaimachine en een oliepers te brengen. Dit alles in het kader van het Oldcargo-project. Voor de

Biobrandstof is hot. Plantmateriaal kan

KrantvandeAarde zal hij een foto-logboek ver-

met moderne technieken omgezet worden

zorgen waarin hij verslag doet van de ontwik-

in biobrandstof. Minder uitstoot van broei-

kelingen.

kasgassen, energiezekerheid en versterking van ontwikkelingslanden worden aan-

deel 1 Samen met Sara Nuytemans heb ik

gevoerd als argumenten voor het ontwik-

in 2005 het Oldcargo-project gelanceerd door

kelen van biobrandstof. Veel landen heb-

een expo-truck op plantenolie naar Mongolië

ben forse en concrete doelen geformuleerd

te rijden. Het doel van het project is het

om het gebruik van biobrandstoffen te

opzetten van energie-onafhankelijke enclaves

bevorderen. Het Braziliaanse voorbeeld

in afgelegen gebieden met een beperkt ener-

van bio-ethanol uit suikerriet wordt daarbij

giegebruik. De truck is achtergebleven en

vaak als overtuigend argument opgevoerd.

doet voorlopig dienst als Oldcargo’s vooruitge-

Maar is het reëel om dat succes te extra-

schoven post in Mongolië.

poleren naar andere delen van de wereld?

Het gebruik van plantenolie heeft sinds onze reis een stormachtige ontwikkeling meege-

De situatie in Brazilië is uniek. Het land is door zijn gigantische oppervlak en klimato-

maakt maar vrijwel alle berichtgeving over de zin en onzin van biobrandstoffen staat in het kader van de enorme energieconsumptie

logische gunstige omstandigheden in staat om efficiënt uit suikerriet ethanol te produce-

van de rijke landen. Ik wil juist de mogelijkheden belichten om autonoom energie te creëren in afgelegen gebieden waar deze niet of

ren. Suikerriet groeit het hele jaar, kan in zijn geheel worden geoogst en vergt relatief

nauwelijks voorhanden is. Met de oliepers die ik ga brengen, kan het koolzaad op locatie eenvoudig tot olie en veevoer geperst worden.

weinig inputs. De energiebalans is dan positief. Voor andere gewassen en andere locaties

Zij zijn lokaal te produceren en te gebruiken. De olie kan gebruikt worden als brandstof voor trekkers, auto’s en generatoren maar ook

is de balans niet zo positief. Zo levert de grootschalige ethanolproductie uit maïs in de

in voedsel. De pulp die bij de persing vrijkomt is een uiterst rijk veevoer. Zij kan het vee van de nomaden door de winter helpen, de

Verenigde Staten weinig energiewinst op.

trek naar de stad veminderen en de kans verkleinen dat mensen in kansarme posities terechtkomen. In het gebied waar ik naartoe reis liggen landbouwgronden vaak braak, zijn brandstoffen niet voorhanden en staat de veestapel van de

Ook de uitstoot van broeikasgassen wordt door grootschalige inzet van biobrandstof nau-

nomaden onder hoge druk vanwege de klimaatveranderingen. Energiewinning uit koolzaad zal hier ecologisch en maatschappelijk

welijks verminderd. Twee studies in het wetenschappelijke tijdschrift ‘Science’ laten zien

gezien dus een hoop kunnen betekenen voor de bevolking. Vanaf de volgende krant vind je op deze plek mijn fotologboek en een

dat de balans zelfs negatief kan uitpakken. Grootschalige productie van biobrandstof zal

berichtje over de reis en ontwikkelingen in Mongolië. << Tekst & beeld: Jeroen Nooter

WWW.oldcargo.org

Vlakte, Kazakhstan 2005 Door regen zijn we gedwongen om te stoppen; de lemen ondergrond maakt dat het pad spekglad is geworden. Doorrijden zou voor groter oponthoud kunnen zorgen. Als we van het pad af raken, kunnen we in soms meters diepe gaten glijden.

<<

onvermijdelijk leiden tot ontginning van nieuwe landbouwgronden, en dat gaat gepaard met een hoge CO2 uitstoot. Het alternatief, een veel hogere productie van de huidige gronden, is maar beperkt haalbaar. Een globale verdubbeling van de productie moet

GROEN IS GELD

duurzaam mogelijk zijn, maar die hebben we nodig om een groeiende wereldbevolking

Groen is geld, maar geld is bepaald nog niet altijd groen. De

van voldoende voedsel te voorzien. Door een grootschalige inzet van mechanisatie, kunst-

laatste maanden wordt de markt overspoeld met groene pro-

mest en irrigatie kan de productiviteit ook in landbouwkundig marginale gebieden wor-

ducten en diensten die het allemaal bijzonder goed voor

den verhoogd. Daarmee staat echter de duurzaamheid op het spel, en wordt de energie-

hebben met het milieu. Duurzaamheid is een hype en een

zekerheid niet vergroot. De grote afhankelijkheid van schaarse productiemiddelen zoals

modewoord. En het zorgt voor omzet, want zo kan de consu-

water en fosfaat wordt immers veronachtzaamd.

ment het schuldgevoel afkopen, omdat de aankoop CO2vriendelijk is. Of zou zijn. Is dat een goede ontwikkeling?

Het effect van biobrandstoffen op ontwikkelingslanden is moeilijk te voorspellen. De

Het is in ieder geval een aanwijzing dat duurzaamheid com-

Deltasync won afgelopen december met hun plan voor een drijvende stad de klimaatshow, sindsdien zijn ze al vier keer in Shanghai geweest. Het plan heeft wereldwijde interesse.

Alle beetjes helpen en zo blijft het onderwerp op de agenda, of op het boodschappen-

naar lucratieve biobrandstof productie zal de lokale toegankelijkheid tot voedsel echter

lijstje. Slimme marketeers zetten een groene bril op en weten zo de omzet omhoog te

verminderen. Meer perspectief biedt wellicht de kleinschalige teelt van bijvoorbeeld het

stuwen. Het is een aanwijzing dat het redden van de aarde als gezonde biotoop voor de

oliehoudende gewas Jatropha voor de lokale energievoorziening. Dat leidt direct tot een

mensheid een geldkwestie is. Dat betreft niet alleen het bekostigen van alle maatregelen

verlichting van de betalingsbalans van ontwikkelingslanden.

die van overheidswege moeten worden getroffen. Het duidt er ook op dat er pas iets seri-

Klimaatneutraal bouwen

eus gebeurt als eraan verdiend kan worden. Milieu is een economische factor geworden.

Een klimaatneutrale stad in de woestijn Abu Dhabi. Wat zijn de plannen voor Nederland?

gewassen anders dan afvalverwerking te ondersteunen. Toch wordt het beleid om bio-energie te stimuleren vooralsnog voortgezet, hoewel de discussie lijkt te kantelen. De EU-commissaris Stavros Dimas heeft eerder dit jaar zijn twijfels publiekelijk geuit. Maar hoe dan verder?

Rechtstreeks oogsten van de inkomende straling met zonnecellen is slimmer dan energie te oogsten via planten

De zon is een onuitputtelijke energiebron. Rechtstreeks oogsten van de inkomende straling met zonnecellen is slimmer dan energie te oogsten via planten. De grootste uitdaging ligt wellicht in de combinatie: het tussentijds aftappen van energie uit fotosynthese.

Zodra milieumaatregelen financiële voordelen opleveren, zal het in een stroomversnelling komen. Zo zit de wereld nu eenmaal in elkaar. Economische groei zal hand in hand moeten gaan met maatregelen waaraan verdiend kan worden. Daarom is de inspanning

weer in energie.

Feesten maar dan wel met een zo’n laag mogelijke CO2 uitstoot: Glastonbury Festival in

imago. Het wekt sympathie, maar het spekt vooral de omzet. Zolang daarmee de redding naderbij komt, kan iedereen daar beter van worden.

<<

Frans H.J. van der Beek

ROEP!...OPROEP!...OPR

Tweedehands kleding special Wat zijn de beste adresjes?

De redactie ziet graag jullie reacties op [email protected] Greenpeace

Hoe pimp je oude meuk tot highfashion? En alles over kledingruilfeesten.

P L A T F O R M

Engeland

Wat ben ik blij dat Greenpeace met een tegenreactie komt op Salomon

Sportschool

Kroonenberg. Alleen een ander gebruik

Wat een goed idee om de energie die je

van energie kan ervoor zorgen dat het niet

Als die uitdaging wordt opgepakt, wordt er bijgedragen aan het oplossen van de echte

opwekt tijdens het sporten, om te zetten

compleet mis gaat. Al jaren steun ik

problemen en wordt een wezenlijke bijdrage aan innovatie geleverd. Daar moet een ver-

naar lampen. Ik hoop dat Nederland ook

Greenpeace, en dus niet voor niks!

lichte en vooruitziende overheid op inzetten en niet door misplaatste propaganda voor bio-

snel met zo’n duurzame sportschool komt!

Leo, Rotterdam

brandstof die onduurzame productiesystemen in stand houdt en bevordert. <<

Het is toch zonde om die zuurverdiende

Prof. dr. R. Rabbinge

Feest!

van ondernemingen om hun producten groen te kleuren niet alleen een kwestie van

Het is immers inefficiënt als planten energie omzetten in biomassa, en wij biomassa

14-02-2008 16:10:45

Drijvende stad

mercieel interessant is. Of het allemaal helpt om het tij te keren, is nog maar de vraag.

nen. De bijbehorende hogere voedselprijzen, en de verschuiving van voedselproductie

schalige energievoorziening met behulp van

1099_AdvKrantAarde.indd 1

DA G VA N D E A A R D E

In de volgende Krant van de Aarde

hogere prijzen voor landbouwproducten zal een economische stimulans kunnen beteke-

Al met al zijn er geen goede redenen om groot-

’t Is ecologisch!

#2 mei/juni 2008

energie niét te gebruiken.

Wil je ook iets kwijt? Mail dan naar

Petra, Nijmegen

[email protected]

++++++++++++ Fotologboek uit Mongolië deel II, Wetenschapcolumn, Nieuws en Gadgets, Prijsvragen en nog veel meer… <<

æTHINKæSMART $EæNIEUWEæSMARTæMICROæHYBRIDæDRIVEæMETæSTOP STARTGENERATORæSCHAKELTæAUTOMATISCHæ DEæMOTORæUITæALSæDEæAUTOæSTILSTAATæ%NæSLAATæWEERæAANæALSæJEæWEGRIJDTæ$ATæISæBETERæVOORæ HETæMILIEUæENæJEæPORTEMONNEEæ-AAKæNUæEENæSCHONEæPROEFRITæWWWSMARTMHDNL "RANDSTOFVERBRUIKæ æTOTæ æLæKMæOFæ æTOTæ æKMLæ#/ UITSTOOTææTOTææGKM

FHV_80090_Smart_MHD_255x370.indd 1

2/13/08 10:44:06 AM

maart

Recommend Documents