Bij deze een klein verslag over Bosnië 16-5-2008 t/m 23-5-2008 door: Sanne Peeters, Riekie Donkelaar-Smals en Natasja Leuven Bosnië, een land met prachtige natuur en zeer gastvrije mensen. Bosnië is geen onveilig land zoals de pers dikwijls voor doet komen. Nederland heeft een verkeerd beeld van Bosnië en de Bosnische mensen. Onze ervaring is alleen maar positief. Zavod Pazaric I Wij zijn in een grote instelling in Zavod Pazaric I (400 mensen) geweest en keken onze ogen uit. We werden heel hartelijk verwelkomt door de bewoners en iedereen wilde op de foto. Uiteraard is het anders dan in Nederland, maar de instelling zag er echt heel verzorgd uit. De bewoners die dat willen hebben daar door de weeks workshops zoals onder andere verfen, knutselen, houtbewerking. Je hebt in deze instelling 8 paviljoens waar de 400 bewoners over verspreid zitten. Zij moeten dagelijks hun eigen kamers schoon houden en hun eigen bedden opmaken. Zavod Pazaric II In de tweede instelling Zavod Pazaric II (oftewel Zavod Zovic) zitten 60 mensen. Zij zitten in een gebouw met trappen waardoor de mensen die niet mobiel zijn, niet tot nooit buiten komen en 24 uur per dag, 7 dagen per week alleen maar op bed liggen of in hun kamer zitten, inclusief de kinderen. De kinderen liggen in ledikantjes die te klein zijn waardoor sommige al erg vergroeid zijn. De begeleiding daar is echt fantastisch en doen wat ze kunnen. In Zavod Pazaric II (oftewel Zavod Zovic) hebben wij de bad-dag meegemaakt. Alleen op woensdag gaan de bewoners daar in bad. Dit gaat er erg Spartaans aan toe volgens onze Nederlandse principes. Nogmaals, de begeleiding doet wat ze kan. De kinderen worden getild door de begeleiding of door twee medebewoners (volwassenen) en naar het bad gebracht waar ze naakt in een leeg bad neer worden gelegd. Vervolgens wordt er doormiddel van een kleine emmer warm water uit een grote ton warm water geschept en wordt het kind nat gemaakt. Daarna worden ze met zeep ingesmeerd en vervolgens weer met warm water afgespoeld. Er zouden hiervoor dab brancards moeten komen, maar ook dat is maar een klein stukje van de oplossing aangezien er veel drempels tussen de deuren in zitten. In Zavod Pazaric II (oftewel Zavod Zovic) heeft de Stichting Out of Area in 2004 een snoezelruimte gemaakt. Een prachtige ruimte die helaas nauwelijks gebruikt wordt doordat er niet voldoende begeleiding aanwezig is. Voorbereidingen Doordat wij zeer plotseling naar Bosnië vertrokken zijn hebben wij niet de tijd gehad om voorbereidingen te treffen om een project op touw te zetten. Wij hebben geïmproviseerd, ook omdat wij maar met z’n drieën waren. We hebben besloten om mobiels te maken die je boven de bedden van de kinderen kunt hangen. Helaas was er niet het juiste materiaal en hebben wij op houten planken vlinders, sterren, hartjes, palmbomen, nijntjes, eendjes en olifanten getekend en uit laten zagen, geschuurd en geverfd met enkele bewoners uit Zavod Pazaric I om deze vervolgens in de kamer van de kinderen uit Zavod Pazaric II op de muren te willen plakken. Helaas was het hout te zwaar om mobiels van te maken. Ook konden we dit kon (nog) niet opplakken op de muren omdat de kamer van de kinderen eerdaags geschilderd gaat worden. Bij ons in het huis waar wij de hele week verbleven woont Alma de tolk van de stichting. Voor een half jaar verblijft hier ook stagiaire Debbie die dit project af gaat maken voordat zij 1 juli weer naar Nederland vertrekt. Zij gaat samen met haar vriend die tevens werknemer is op Zavod Pazaric I de kamer van de kinderen schilderen en zij gaan ervoor zorgen dat ons werk op de muren terecht gaat komen.
Wat hebben de bewoners nodig: Als het gaat om wat de bewoners nodig hebben richten wij ons op de kleine instelling waar 60 mensen wonen. In principe zou daar een nieuwe locatie voor gezocht moeten worden of dat de instelling plat gaat en op die locatie een hele nieuwe instelling gebouwd moet worden. Alles zou gelijkvloers moeten worden zodat de bewoners in ieder geval naar buiten zouden kunnen.
Luiers, incontinentie materiaal en tandenborstels zijn bijvoorbeeld hard nodig in vele soorten en maten. Speelgoed voor de kinderen in niet aanwezig, zij liggen maar te liggen en hebben niets om naar te kijken of mee te spelen. 1 jongetje “speelt” met een plastic zak! Tevens moeten er nieuwe matrassen, watermatrassen om doorligplekken te voorkomen, handdoeken, kleding en decubituspleisters (pleisters bij doorligplekken) komen. Diverse kinderen liggen met hun handen vastgebonden als in een soort van dwangbuis idee. Dit omdat ze automutileren (zichzelf lichamelijk beschadigen) in zeer ernstige vorm. Deze kinderen komen hier ook niet meer vanaf. Stel je eens voor dat je levenslang in bed ligt en er niet uitkomt, dan ga je dit soort gedrag zeker vertonen. Muziek op de kamers zou ook zeker voor bepaalde afleiding kunnen zorgen. Hetgeen hierboven beschreven is is maar een kleine impressie van wat wij hebben meegemaakt. Er is nog zoveel meer te vertellen. Als je op deze site gaat kijken http://www.everyoneweb.com/projectramici/ zie je het gebouw waar wij over geschreven hebben. Kijk dan bij project Ramici Pazaric II
Vier bewoners van instelling Zavod Pazaric I.
De bewoners eten gezamenlijk verdeeld in groepen in de eetzalen onder toezicht van de begeleiding.
De bewoners helpen goed mee met het schuren van de door ons gemaakte houten figuren.
Zonder sponsors zijn dit soort prachtige projecten niet mogelijk.
