Beleidsplan 2014 t/m 2023 Bruggen Gemeente De Marne, september 2012
INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD ......................................................................................................................... 3 SAMENVATTING .................................................................................................................... 4 1 INLEIDING ......................................................................................................................... 5 1.1 Aanleiding ................................................................................................................... 5 1.2 Van beleid- tot uitvoeringplan ..................................................................................... 5 1.3 Leeswijzer .................................................................................................................... 6 2 ALGEMEEN ....................................................................................................................... 7 2.1 Wettelijk afwegingskader ............................................................................................ 7 2.1.1 Preventief kader. ...................................................................................................... 7 2.1.2 Repressief kader ....................................................................................................... 8 2.1.3 Financieel/openbaar kader ....................................................................................... 8 2.2 Kader provinciale en buurgemeenten ontwikkeling/beleid ......................................... 9 2.3 Visie ........................................................................................................................... 10 2.4 Analyse ...................................................................................................................... 10 3 HUIDIGE SITUATIE........................................................................................................ 11 3.1 Huidige stand van zaken ............................................................................................ 11 3.2 Het areaal ................................................................................................................... 11 3.2.1 Brugtypen ............................................................................................................... 11 3.2.2 Inventarisatie bruggen ............................................................................................ 11 3.3 Huidige situatie van de organisatie ............................................................................ 12 3.4 Conclusies huidige situatie bruggen .......................................................................... 13 4 GEWENSTE ONDERHOUDSNIVEAUS........................................................................ 14 4.1 Geadviseerd onderhoudsniveau ................................................................................. 16 4.2 Toelichting op de diverse soorten onderhoud............................................................ 16 4.2.1 Eenmalig onderhoud .............................................................................................. 16 4.2.2 Cyclisch onderhoud ............................................................................................... 17 4.2.3 Vervangingen / renovatie ....................................................................................... 17 4.3 Bepalen constructieve waarde bruggen ..................................................................... 17 4.4 Aanbevelingen en suggesties ..................................................................................... 18
-2-
VOORWOORD De gemeente De Marne is verantwoordelijk voor de openbare ruimte en daarmee ook voor de bruggen. In het Burgerlijk Wetboek is de aansprakelijkheid van beheerders van openbare voorzieningen voor schade van burgers geregeld. De centrale gedachte is dat de beheerder verantwoordelijk is voor het uitvoeren van voldoende onderhoud. Daarbij is hij bij geschillen verplicht aan te tonen dat inspectie en onderhoud met optimale zorg zijn uitgevoerd. Om aan deze zorgplicht te voldoen, is een beleidsplan bruggen opgesteld. In dit beleidsplan bruggen wordt omschreven hoe de gemeente De Marne de komende jaren om zal gaan met haar zorgplicht. In gemeente De Marne zijn 76 bruggen aanwezig, die in het beheer zijn bij de volgende instanties: gemeente: 59 stuks; derden: 17 stuks. De gemeentelijke bruggen vertegenwoordigen een kapitaalswaarde van circa 7 miljoen euro. Hierdoor is het opstellen van een beleidsplan noodzakelijk. Het beleidsplan is opgesteld in samenwerking met aangrenzende gemeenten en provincies.
-3-
SAMENVATTING Dit beleidsplan geeft een overzicht van het huidige areaal bruggen binnen de gemeente De Marne. Onder de bruggen worden gerekend houten bruggen, betonnen bruggen, stalen bruggen en beweegbare bruggen. In totaal bestaat het areaal binnen de gemeente De Marne uit 59 bruggen. Deze bruggen zijn in onderhoud bij onze gemeente. Door middel van inspecties is de onderhoudsstaat inzichtelijk gemaakt. De gemeente moet kunnen aantonen dat ze haar wettelijk toebedeelde zorgplicht uitvoert. Onder deze verantwoordelijkheid valt ook het uitvoeren van voldoende inspecties en het inzichtelijk maken van de constructieve staat van de bruggen. Omdat de bruggen een kapitaal van circa 7 miljoen vertegenwoordigen dient volgens het BBV (Besluit Begroting Verantwoording) een beleidsplan opgesteld te worden. De gemeente De Marne heeft als doelstelling gesteld dat alle bruggen binnen de gemeente in 2023 voldoen aan een gemiddeld onderhoudsniveau en dat de noodzakelijke informatie over de bruggen terug te vinden is in een beheersysteem. Kijkend naar de door de gemeente De Marne geformuleerde doelstelling en visie is er in de begroting, voor het cyclisch en eenmalig onderhoud ,structureel, een bedrag nodig van circa € 73.000,--. Tevens adviseren wij de gemeente om middelen te reserveren voor renovatie en vervanging. De jaarlijkse reservering, uitgaande van een gemiddeld onderhoudsniveau, bedraagt circa € 108.000,--. Gezien de huidige staat van de bruggen, is de komende 10 jaar € 6.400,-- per jaar benodigd voor vervanging en renovatie en kan ten laste worden gebracht van genoemde reservering. Gezien de nieuwe wet- en regelgeving geven wij u in overweging om binnen de komende 10 jaar ook middelen beschikbaar te stellen om de constructieve waarde van uw bruggen te bepalen. In totaal is daarvoor eenmalig ca € 120.000,-- nodig voor alle bruggen. Geadviseerd wordt om aan de verkeersbruggen van beton de eerste aandacht te schenken.
-4-
1
INLEIDING
In de begroting is de doelstelling gegeven dat de gemeente De Marne eind 2023 alle bruggen wil laten voldoen aan een gemiddeld onderhoudsbeeld. Daarom heeft de gemeente dit voorjaar een uitvraag in de markt gezet voor het opstellen van een beleidsplan Bruggen. In deze uitvraag is ondermeer de volgende vraag geformuleerd: hoe kunnen wij onze bruggen tegen “zo min mogelijke kosten, zo duurzaam mogelijk onderhouden”? Na een gedegen afweging heeft de gemeente Roelofs Advies en Ontwerp B.V. met als onderaannemer ingenieursbureau Westenberg (specialist op het gebied van bruggen en kunstwerken) de opdracht gegund. 1.1
Aanleiding
In de gemeente De Marne liggen 59 bruggen. Hiervoor heeft de gemeente de zorgplicht. Deze bruggen vertegenwoordigen een kapitaal van circa 7 miljoen euro. Door een beleidsplan op te stellen kunnen na de inventarisatie en analyse beleidskeuzes worden gemaakt. Vervolgens wordt aangegeven wat nodig is om de doelstelling zoals aangegeven in de begroting te realiseren. Daarbij dient volgens het BBV (Besluit Begroting Verantwoording) de begroting van de gemeente onderbouwd te worden door een beleidsplan. Door in dit beleidsplan keuzes voor te leggen en uit te werken, krijgt de gemeente De Marne meer inzicht in de financiën die gemoeid zijn bij het areaal bruggen. In dit beleidsplan wordt niet behandeld of het behoud van de brug wenselijk is of niet 1.2
Van beleid- tot uitvoeringplan
In dit beleidsplan wordt de aanwezigheid van de brug als een gegeven beschouwd. De wijze waarop de gemeente haar bezit wil onderhouden zal de vraag zijn die beantwoord wordt. Dit beleidsplan geeft inzicht in het kwalitatieve, kwantitatieve en financiële niveau waarop de gemeente haar zorgplicht gaat invullen de komende 10 jaar (2014 t/m 2023). Het beleidsplan dient als onderlegger voor het uitvoeringsplan.
-5-
1.3
Leeswijzer In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de geldende wet- en regelgeving en de raakvlakken met de provincie Groningen en aangrenzende gemeenten. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 de huidige situatie binnen de gemeente De Marne nader toegelicht. In hoofdstuk 4 wordt het gewenst onderhoudsniveau besproken. De verschillende soorten onderhoud worden hier toegelicht en worden de kosten voor de periode 2014 t/m 2023 gespecificeerd.
-6-
2
ALGEMEEN
2.1
Wettelijk afwegingskader
De gemeente De Marne is verantwoordelijk voor haar grondgebied en daarmee ook voor de gemeentelijke bruggen. In het Burgerlijk Wetboek is de aansprakelijkheid van beheerders van openbare voorzieningen geregeld. De centrale gedachte is dat de beheerder verantwoordelijk is voor het uitvoeren van voldoende onderhoud. Bij geleden schades en de daaruit eventueel voortvloeiende aansprakelijkheid dient de gemeente aan te kunnen tonen dat ze de zorgplicht op orde heeft. Uiteraard geldt naast het Burgerlijk Wetboek ook andere wet- en regelgeving die van toepassing is op civiele kunstwerken (bruggen ed.). Hieronder treft u een tabel aan waarin is aangegeven welke wet- en regelgeving geldend is. Dit vanuit het preventief onderhoud (onderhoud t.b.v. instandhouding), repressief onderhoud (herstellen van kapotte onderdelen) en financieel/openbaar onderhoud (onderhoudsplicht ondanks schaarse middelen). Daarnaast zijn er ook andere wettelijke kaders. Zo moet er bijvoorbeeld rekening worden gehouden met de monumentenwet 1988** (ingeval een kunstwerk een monument betreft). Kader Preventief
Repressief Financieel/openbaar
2.1.1
AMvB’s*
Wet Wegenwet 1930 Woningwet 1991
Bouwbesluit 2012 Regeling bouwbesluit 2012
Burgerlijk wetboek deel 6 Gemeentewet 1992 (ge- Besluit Begrotingen en wijzigd in 2011) Verantwoording provincies en gemeenten.
Preventief kader. Het wettelijk kader voor het onderhouden van civiele kunstwerken is vastgelegd in de wegenwet van 1930 en de woningwet van 1991. De wegenwet geldt niet alleen voor (vaar)wegen, maar ook voor bruggen. Hierbij wordt niet duidelijk gemaakt wat onder de term “in een goede staat” verstaan wordt. Er is dus duidelijk sprake van een onderhoudsverplichting zonder een vastgelegd kwaliteitsniveau. We hebben op deze manier enige vorm van vrijheid voor invulling van het kwaliteitsniveau waarop wordt onderhouden.
De woningwet van 1991 geldt ook voor kunstwerken. Een civiel kunstwerk is een bouwwerk, geen gebouw zijnde. We dienen de kunstwerken zodanig te bouwen dat er geen gevaar voor de gezondheid alsmede veiligheid ontstaat. Het bouwwerk, geen gebouw zijnde (civiel kunstwerk) moet voldoen aan de voorschriften. Deze voorschriften zijn vastgelegd in het bouwbesluit. De civiele kunstwerken moeten dus voldoen aan het bouwbesluit. Het bouwbesluit 2012 is een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), vallend onder de woningwet. Dit besluit bevat een groot aantal voorschriften voor zowel gebouwen als bouwwerken geen gebouw zijnde, op het terrein van: veiligheid; gezondheid; bruikbaarheid; energiezuinigheid; milieu.
-7-
Het bouwbesluit wordt voortdurend aangepast. De laatste wijziging dateert van 1 april 2012. Behorende bij het bouwbesluit, is de regeling bouwbesluit 2012. Deze zorgt voor volledige afstemming tussen het bouwbesluit en de onderliggende normen, CE-markeringen en kwaliteitsverklaringen. Sinds 1 april 2012 is de NEN8700 geïntroduceerd. Hierin is de beoordeling van constructieve veiligheid van bestaande bouwwerken beschreven. In de NEN8700 worden veiligheidsfactoren afgestemd op de beoogde restlevensduur van een constructie. Bestaande constructies die nog enkele jaren mee moeten, worden op deze manier minder streng beoordeeld dan nieuwe constructies. Gemeenten zullen dan ook vanaf 1 april 2012 inzichtelijk moeten hebben, wat de constructieve sterkte is van de bruggen binnen hun gemeente. Wanneer er iets gebeurt met een brug en vervolgens blijkt dat de gemeente niet op de hoogte is van de toelaatbare draagkracht, kan de rechter besluiten dat de gemeente in gebreke is gebleven.
2.1.2 Repressief kader Veiligheid spreekt voor zich. Een kunstwerk moet voor de gebruikers veilig zijn. Als dit niet het geval is, kunnen we aansprakelijk worden gesteld voor de volgende gebreken: aan het kunstwerk (het kunstwerk voldoet niet aan de eisen, die men er onder de gegeven omstandigheden aan mag stellen); op het kunstwerk (voorwerpen of substanties zijn aanwezig, die niet op het kunstwerk thuis horen en die leiden tot gevaarlijke situaties). Hierop zijn uit het Burgerlijk Wetboek (BW) de volgende artikelen van toepassing: artikel 6:174 BW: gebreken aan het kunstwerk (weg) zelf; artikel 6:162 BW: gebreken op het kunstwerk (weg). 2.1.3 Financieel/openbaar kader Het Besluit Begroting van Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is een AMvB * vanuit de Gemeentewet van 1992. Het vormt een aanvulling op de verdere uitwerking van de boekhoudkundige regelgeving van de gemeente. In artikel 12 schrijft de BBV voor, dat de gemeente inzicht moet geven hoe zij omgaat met haar kapitaalgoederen. In ieder geval voor wegen, riolering, water, groen en gebouwen. Gezien de wegenwet van 1930 en de Woningwet 1991 geldt dat ook voor civiele kunstwerken. * AMvB is de afkorting voor “Algemene Maatregel van Bestuur”. ** De monumentenwet 1988 wordt zijdelings genoemd bij de behandeling van bouwbesluit 2012.
-8-
2.2
Kader provinciale en buurgemeenten ontwikkeling/beleid
Binnen dit beleidsplan bruggen 2014 t/m 2023 is het ook van belang om te weten hoe omliggende gemeenten en provincies omgaan met hun bruggenbestand. Om dit te kunnen realiseren zijn er tweetal sessies georganiseerd waarin de onderstaande instanties om input is gevraagd. Gemeente Winsum Binnen de gemeente Winsum is een beheerplan aanwezig en geen beleidsplan. In het beheerplan wordt voor de komende 10 jaar geraamd hoeveel geld er nodig is om het benodigde onderhoud uit te voeren. Het beheerplan wordt 1 x per 2 jaar geactualiseerd door het uitvoeren van een inspectie. Gemeente Zuidhorn Binnen de gemeente Zuidhorn is het Beleid Openbare Ruimte het uitgangspunt en verder streeft de gemeente naar “heel veilig, schoon en netjes”. Binnen de gemeente Zuidhorn is nog niet zo lang geleden ook een beleidsplan bruggen opgesteld en is een deel van het benodigde budget toegekend. Gedeeld beheer van bruggen zorgt binnen de gemeente Zuidhorn nog wel voor enkele problemen en het is erg moeilijk om bruggen over te dragen naar andere instanties. Gemeente Kollumerland Binnen de gemeente Kollumerland is geen beleidsplan bruggen aanwezig. Een beleidsplan staat nog wel op het verlanglijstje. Provincie Fryslân In 2007 zijn er binnen de provincie Fryslân onderhoudsbeleidskaders opgesteld, met hieraan gekoppeld onderhoudsniveaus A t/m C. Bij deze niveaus hoort een bepaald benodigd budget en een bepaalde beeldkwaliteit. De Provinciale Staten hebben uiteindelijk gekozen voor onderhoudsniveau B. Voor het betreffende onderhoudsniveau is een kwaliteitshandboek opgesteld. Met dit kwaliteitshandboek wordt er geïnspecteerd en wordt ook het benodigd onderhoud bepaald. Verder worden inspecties en conserveringsonderhoud periodiek uitgevoerd. Binnenkort zullen de onderhoudsbeleidskaders worden herzien, omdat bepaalde onderwerpen missen en de huidige onderhoudsniveaus niet reëel zijn. De bruggen van de provincie Fryslân worden jaarlijks geïnspecteerd en aan de hand hiervan wordt de meerjarenraming opgesteld. De gegevens van de bruggen zijn opgenomen in een beheersysteem. Provincie Groningen Momenteel heeft de provincie Groningen een bedrag gekregen waarmee het onderhoud voor de komende 4 jaar uitgevoerd moet worden. € 70.000 van dit bedrag wordt achter de hand gehouden om calamiteiten op te kunnen vangen. Jaarlijks worden de kunstwerken onderworpen aan een visuele inspectie en om de vijf jaar worden de kunstwerken technisch geïnspecteerd. De kunstwerken staan nu in KIOS.nl. Binnenkort wordt een keuze gemaakt met welk beheersysteem ze verder willen. De provincie beheert op een gemiddeld onderhoudsniveau.
-9-
2.3
Visie
De gemeente De Marne streeft ernaar dat alle bruggen binnen de gemeente in het jaar 2023 voldoen aan een gemiddeld onderhoudsniveau. Om dit te realiseren is het van belang dat inzichtelijk wordt gemaakt wat er gedaan moet worden om dit gemiddelde onderhoudsniveau te bereiken. Ook dient inzichtelijk te worden gemaakt hoe het gemiddelde onderhoudsniveau vervolgens gehandhaafd kan worden. De toekomstvisie van gemeente De Marne kan als volgt gedefinieerd worden: “Het duurzaam in stand houden van de voorzieningen op het gewenste kwaliteitsniveau, tegen minimale kosten op langere termijn en met behoud van de functie van de voorzieningen”
2.4
Analyse
Het hebben van een brug, betekent dus de verplichting dat je deze ook onderhoudt. Om een gefundeerde beleidsuitspraak te kunnen doen, moet je eerst bepalen wat je hebt en in welke staat het verkeert. Daarom is in april 2012 het gehele bruggenbestand onderworpen aan een inspectie
- 10 -
3
HUIDIGE SITUATIE
3.1
Huidige stand van zaken
De Marne is een gemeente in de provincie Groningen met 21 kernen en circa 10.500 inwoners. De gemeente heeft een totale oppervlakte van 240 km2, waarvan een groot deel buitengebied is. De gemeente wordt omringd door de Waddenzee, het Lauwersmeer en het Reitdiep. Alle drie de gebieden hebben een zeer hoge natuurwaarde. De Waddenzee staat op de lijst van UNESCO werelderfgoed, het Lauwersmeer is een nationaal natuurgebied en het Reitdiep wordt door de provincie Groningen aangewezen als gebied met hoge natuurwaarde. De gemeente De Marne beheert 122 ha (1,22 km2) wegoppervlak waarin 59 gemeentelijke bruggen aanwezig zijn.
3.2
Het areaal
3.2.1 Brugtypen De gemeente De Marne beschikt over een aantal verschillende typen bruggen. Hieronder zijn de verschillende typen bruggen weergegeven. Remmingswerken zijn onderdeel van de brug. -
Houten brug Betonnen brug Stalen brug (mogelijk voorzien van een houten dek) Beweegbare brug (Brug Electra is monument)
3.2.2 Inventarisatie bruggen Momenteel beheert de gemeente De Marne 59 bruggen. De bruggen zijn in onderstaande tabel gespecificeerd naar bovenstaande brugtypen per materiaalsoort. Hierbij wordt door de hoofddraagconstructie het objecttype bepaald.
- 11 -
Type bruggen Houten brug Betonnen brug Stalen brug Beweegbare brug (Electra) Totaal
In beheer bij gemeente Locaties + Hoeveelheid 35 stk 847 m2 20 stk 2109 m2 3 stk 122 m2 1 stk 36 m2 59 stk 3114 m2
In onderstaande figuur is de staat van onderhoud van de binnen de gemeente De Marne aanwezige bruggen weergegeven.
3.3
Huidige situatie van de organisatie
De gemeente De Marne heeft één medewerker in dienst die inhoudelijke verantwoordelijkheid heeft voor het ontwerp, aanleg, beheer en onderhoud van de bruggen binnen de gemeente. In totaal wordt er momenteel 0,09 fte (fulltime equivalent) in de begroting gereserveerd.
- 12 -
3.4
Conclusies huidige situatie bruggen
Van de 59 bruggen verkeren er 14 in goede conditie, 35 in redelijke conditie en 10 in een matige conditie. Met name de 10 bruggen in matige conditie vormen een potentieel risico in relatie tot de wettelijke zorgplicht. Het huidige beheer van de bruggen kenmerkt zich tot het zogenaamde repressieve kader, met andere woorden hier loopt de gemeente een risico. Door het ontbreken van het preventief onderhoud bestaat de kans dat de totale kwaliteit van de bruggen versneld afneemt en de kans op juridische procedures toeneemt. Het bovenstaande kan leiden tot een tegenstelling met wat de gemeente in haar begroting heeft verwoord, namelijk dat de bruggen in 2023 voldoen aan een gemiddeld onderhoudsniveau.
- 13 -
4
GEWENSTE ONDERHOUDSNIVEAUS
Zoals in de vorige hoofdstukken is beschreven wil de gemeente De Marne een beleidsuitspraak vastleggen in het beleidsplan Bruggen. Bij voortzetting van het huidige beleid zal de kwaliteit van de bruggen verder afnemen wat op termijn leidt tot vervroegde renovaties of vervangingen (kapitaalvernietiging). Kijkend naar de visie en de doelstelling in de begroting is een beleidsaanpassing op zijn plaats. Om deze beleidsuitspraak gefundeerd te kunnen maken zijn er drie onderhoudsniveaus opgesteld die in Nederland gebruikelijk zijn. Insteek bij het vaststellen van de niveaus is dat er steeds een concessie wordt gedaan ten aanzien van het uit te voeren onderhoud. Vertaling van het voorgaande heeft geleid tot afnemende frequenties en het laten vervallen van onderhoudsmaatregelen. Op deze wijze is invulling gegeven aan de verschillende onderhoudsniveaus die als volgt worden gedefinieerd: niveau Hoog niveau Gemiddeld niveau Laag
duur in onderhoud + goede kwaliteit; acceptabel + goede prijs-/kwaliteitsverhouding; goedkoop in onderhoud + vergroot risico op falen + verhoog de vervangingskosten (kapitaalsvernietiging).
Niveau hoog Alle vastgestelde/geplande onderhoudsmaatregelen (conform inspectie) om de bruggen op een optimaal technisch onderhoudsniveau te houden, worden uitgevoerd. Resultaat hiervan is een optimale staat van de bruggen.
B118 Brug te Molenrij
B118 Brug te Molenrij
- 14 -
Niveau gemiddeld Bij dit niveau komen een aantal onderhoudsmaatregelen die betrekking hebben op de toonbaarheid te vervallen. Bij de andere onderhoudsmaatregelen worden lagere frequenties gehanteerd. Door lagere frequenties te hanteren wordt voor bepaalde onderdelen een verslechtering van de onderhoudstoestand geaccepteerd. Het verschil met het voorgaande niveau is dat nu ook schades voor kunnen komen met betrekking tot de toonbaarheid. Doordat er minder onderhoud wordt gepleegd, moet er rekening worden gehouden met meer calamiteiten onderhoud.
B020 Steentil
B020 Steentil
Niveau laag Bij dit niveau wordt er alleen nog maar storingsafhankelijk onderhoud gepleegd. Doordat er geen regulier onderhoud wordt gepleegd, moet de brug dus eerder worden vervangen. Bij dit niveau wordt geaccepteerd dat de brug eventueel kan bezwijken. Dit kan gevaarlijke situaties opleveren met bijbehorende risico’s. Dit niveau staat op zeer gespannen voet met de zorgplicht. Bij eventuele procedures zal dit een punt van overweging zijn.
B028 Nieuwe Meerenbrugje
B028 Nieuwe Meerenbrugje
Aan de hand van de inspecties en de zojuist beschreven onderhoudsniveaus is voor alle bruggen middels een uitgebreid Excel rekenblad en met behulp van het beheersysteem KIOS de benodigde middelen bepaald. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de kosten bepaald zijn op prijspeil 2012 excl. BTW en exclusief de voorbereiding. Bij de voorbereidingskosten moet vooral gedacht worden aan het opstellen van de uitvraag en de mate van regie. Bij een regiegemeente zoals de gemeente De Marne, dient op basis van ervaringscijfers rekening te worden gehouden met 5 tot 8 % van de investeringskosten.
- 15 -
In onderstaande tabel zijn de afgeronde benodigde kosten weergegeven per onderhoudsniveau per jaar Onderhoudsniveau:
Eenmalig onderhoud:
Cyclisch onderhoud:
Reservering tbv vervangingen/ renovatie:
Niveau Hoog
€ 1.300,-
€ 97.000,-
€ 123.500,-
Niveau Gemiddeld
€ 1.300,-
€ 71.600,-
€ 108.500,-
Niveau Laag
€ 1.300,-
€ 51.000,-
€ 143.000,-
4.1
Geadviseerd onderhoudsniveau
Op basis van de verschillende niveaus zijn de gemiddelde jaarlijkse onderhoudskosten voor het beheren van de bruggen bepaald. Hoe hoger het onderhoudsniveau, des te beter de bruggen erbij liggen. Een brug wordt dan eerder afgeschreven, waardoor het bedrag voor vervanging/renovatie hoger is dan het niveau gemiddeld. Een brug zal in zijn duurzaamheid minder worden aangetast op een hoog niveau. Op het niveau laag is dit wel het geval. De levensduur zal afnemen, waardoor de brug eerder vervangen moet worden, dan wanneer onderhoud uitgevoerd zou zijn. Dit betekent dat een brug minder lang mee gaat, er is nu sprake van kapitaalsvernietiging. De gemeente De Marne wordt geadviseerd om te kiezen de bruggen op een gemiddeld niveau te onderhouden. De bruggen gaan daardoor langer mee en esthetisch zien de bruggen er over het algemeen goed uit. De risico’s op eventueel succesvolle aansprakelijkheid nemen bij het hanteren van dit onderhoudsniveau af. Tevens is dit de goedkoopste variant en komt dit overeen met de toekomstvisie van gemeente De Marne. 4.2
Toelichting op de diverse soorten onderhoud 4.2.1
Eenmalig onderhoud
Naar aanleiding van geconstateerde schades dienen eenmalig reparaties uitgevoerd te worden. Te denken valt aan betonreparaties, herstellen leuning, aanbrengen ontbrekende delen, etc. Eenmalige acties worden om het jaar gepland, omdat de inspecties om het jaar plaatsvinden en de acties voortkomen uit de inspecties. Eenmalige acties zijn onderdeel van de reguliere begroting mits ze niet te grote financiële consequenties hebben. Een aanzienlijk deel van de eenmalige acties zullen uiteindelijk worden opgepakt door de “eigen dienst” van de gemeente . Het in de tabel opgenomen bedrag is derhalve eenmalig en zal grotendeels uit de eigen begroting kunnen worden gefinancierd. Uit de gehouden inspectie blijkt dat er ongeveer voor € 1.300,-- /jr achterstallig eenmalig onderhoud is.
- 16 -
4.2.2
Cyclisch onderhoud
Jaarlijks onderhoud. Jaarlijks onderhoud wordt gedefinieerd als het geheel aan kleinere onderhoudsacties die ieder jaar moeten worden uitgevoerd. Hierbij moet men denken aan: - schouwen van de houten bruggen; - smeren en afstellen van onderdelen. Meerjaarlijks onderhoud. Onder meerjaarlijks onderhoud worden acties met een frequentie groter dan eens per jaar verstaan, zoals: - technisch inspecteren van bruggen; - conserveren van onderdelen (overlagen en vervangen conserveringssysteem); - vervangen onderdelen (slijtlagen, kitvoegen, dekplanken, leuningen, etc.). Per jaar is voor het cyclisch onderhoud een bedrag van € 71.600,-- benodigd. 4.2.3
Vervangingen / renovatie
Wanneer een brug in slechte staat verkeert en of zijn technische levensduur bereikt heeft, dient de brug vervangen te worden. Ook kan er worden gekozen om een grootschalige renovatie uit te voeren. Wanneer wordt gekozen voor een renovatie zal er ook levensduurverlengend onderhoud uitgevoerd moeten worden en dient de brug na de renovatie ook te voldoen aan de geldende normen. Het in de tabel genoemde bedrag aan reserveringen t.b.v. vervangingen en renovaties is gebaseerd op een totale levensduur van de bruggen. De komende 10 jaar is er jaarlijks een bedrag van € 6.400,-benodigd voor vervangingen/renovaties. Wij adviseren de gemeente jaarlijks het genoemde bedrag van € 108.000,-- te reserveren en de eerste 10 jaar hier een beroep van € 6.400,-- per jaar op te doen. 4.3
Bepalen constructieve waarde bruggen
Zoals beschreven in paragraaf 2.1 is sinds april 2012 de NEN 8700 van kracht. In deze norm is onder meer vastgelegd dat de beheerder van een kunstwerk inzicht heeft en moet hebben over de constructieve waarde van het kunstwerk. Standaard dient een verkeersbrug te voldoen aan verkeersklasse 60 en derhalve een aslast van 20 ton te kunnen dragen. Indien een kunstwerk door veroudering en/of achterstallig onderhoud dat niet meer kan, dan dient de beheerder dit middels bebording aan te geven. Uit de inspectie is onder andere naar voren gekomen dat de gemeente op dit moment niet over dit inzicht beschikt. Additioneel zal besloten kunnen worden dit inzicht wel te verkrijgen. In onderstaande tabel is een inschatting weergegeven van het bepalen van de constructieve waarde uitgesplitst in de verschillende types bruggen. Uitgangspunt bij de kosten is dat de ontwerp- en wapeningstekeningen aanwezig zijn. Indien niet aanwezig zullen de kosten hoger uitvallen omdat dan vooronderzoek noodzakelijk is. Type bruggen: Houten brug Betonnen brug Stalen brug Beweegbare brug Totaal
Aantal: 35 stk 20 stk 3 stk 1 stk 59 stk
Kosten per brug: € 1.500,€ 3.000,€ 1.500,€ 3.000,-
- 17 -
Totale kosten: € 52.500,€ 60.000,€ 4.500,€ 3.000,€ 120.000,-
4.4
Aanbevelingen en suggesties
Kijkend naar de door de gemeente de Marne geformuleerde visie adviseren wij de gemeente om een structureel bedrag op te nemen in de begroting van circa € 73.000,--. Met dit bedrag moet de gemeente in staat zijn om haar beleidswens “Het duurzaam in stand houden van de voorzieningen op het gewenste kwaliteitsniveau, tegen minimale kosten op langere termijn en met behoud van de functie van de voorzieningen” uit te voeren. Tevens adviseren wij de gemeente om middelen te reserveren voor renovatie en vervanging. De jaarlijkse reservering, uitgaande van gemiddeld onderhoudsniveau, bedraagt circa € 108.000,-Daarnaast is het wenselijk om de geconstateerde gebreken tijdens de inspectie in het jaar 2013 op te lossen. Daarvoor is aan middelen circa € 1.300,--/jr nodig. Dit onderhoud kan veelal door de eigen dienst worden uitgevoerd en zit dus gedeeltelijk al in uw begroting. Gezien de nieuwe wet- en regelgeving geven wij u in overweging om in de komende 10 jaar ook middelen beschikbaar te stellen om de constructieve waarde van uw bruggen te bepalen. In totaal is nu ca € 120.000,-- nodig voor alle bruggen. Geadviseerd wordt om aan de verkeersbruggen van het materiaal beton de eerste aandacht te schenken.
- 18 -
Bijlagen Nr. Titel Periodieke onderhoudsmaatregelen brugI gen II Meerjarenoverzicht 2014 t/m 2023
Versie
Datum
1
04-05-12 Dha.101-029
2 pag.
1
20-07-12 Dha.101-065
2 pag.
III
Vervangingsinvesteringen
1
20-07-12 Dha.101-066
2 pag.
IV
Productblad KIOS Voorbeeld paspoort + onderhoud + NEN2767
6
-
2 pag.
1
20-07-12 Dha.101-067
V
* De omvang van het document exclusief eventuele kaften, titelbladen en bijlagen.
- 19 -
Document
Zz.027-01-112
Omvang*
4 pag.
Colofon Project:
Beleids- en beheerplan bruggen
Opdrachtgever:
Gemeente De Marne
Werkgroep:
dhr. H.G. Joustra dhr. G. Bos mevr. E.Z. Vos dhr. J.H. Mulder dhr. B. Hoogma
Opdrachtnemer:
Roelofs Advies en Ontwerp B.V. Dorpsstraat 20 7683 BJ Den Ham
Opgesteld door:
Ingenieursbureau Westenberg B.V. Abe Lenstra Boulevard 62 8448 JB Heerenveen
Overige betrokkenen:
dhr. Wietze Westra dhr. Mario Brinkman dhr. Jonny Bijlsma dhr. Klaas Boorsma dhr. Jerry Koomans van den Dries dhr. Renso Woltjes dhr. Jacob Hellinga dhr. Gerard Moossdorff dhr. Han Bos dhr. Peter Batema dhr. Hilvert Ten Have dhr. Hendrik Talsma
- 20 -
gemeente Zuidhorn gemeente Zuidhorn gemeente Kollumerland gemeente Kollumerland gemeente Winsum Libau gemeente De Marne gemeente De Marne gemeente De Marne gemeente De Marne provincie Groningen provincie Fryslân
