m 31 december 2013

Meerjarige Aanvullende Uitkering Gemeente Enschede Periode: 1 januari t/m 31 december 2013

Meerjarige Aanvullende Uitkering Gemeente Enschede Periode: 1 januari t/m 31 december 2013

Ter attentie van Toetsingscommissie WWB Auteur Gemeente Enschede Documentnaam Voortgangsrapportage MAU Gemeente Enschede Jaar 2013 (nr. 1400164260) Datum 24 juni 2014 Betreft Verantwoording Meerjarige Aanvullende Uitkering over het jaar 2013

| Voortgangsrapportage MAU | Gemeente Enschede | Pagina 2 van 19|

1.

Inleiding ................................................................................................................ 4 Leeswijzer ........................................................................................................... 4

2.

Meerjarig Aanvullende Uitkering (MAU) 2013 – 2015 .......................................... 5 2.1 Aanvraag ..................................................................................................... 5 2.2 Toekenning ................................................................................................. 5

3.

Banen en bestandsontwikkelingen 2013 .............................................................. 7 3.1 Ontwikkeling van banen .............................................................................. 7 3.2 Daling aantal vacatures ............................................................................... 7 3.3 Stijging werkloosheid .................................................................................. 8 3.4 Arbeidsmarktmonitor ................................................................................... 8 3.5 Bestandstoename ....................................................................................... 8 3.6 Instroom WWB ............................................................................................ 9 3.7 Uitstroom WWB........................................................................................... 9

4.

Arbeidsmarktoffensief (AMO) ............................................................................. 10 4.1 Keukentafel gesprekken ............................................................................ 10 4.2 Resultaten AMO ........................................................................................ 10

5.

Handhavingsbeleid ............................................................................................. 11 5.1 Extra maatregelen in 2013 ........................................................................ 11 5.2 Resultaten 2013 ........................................................................................ 12

6

Financiële kaders ............................................................................................... 14 6.1 Bijstand: budget, uitgaven en tekort .......................................................... 14 6.2 Financiële effecten van het Enschedese verbeterplan .............................. 14 6.3 MAU over het jaar 2013 ............................................................................ 15

7.

Sturing / Doelstellingen / Monitoring / PDCA ...................................................... 16 7.1 Sturingsfilosofie ......................................................................................... 16 7.2 Doelstellingen 2014 en 2015 ..................................................................... 16 7.3 Monitoring ................................................................................................. 17 7.4 PDCA ........................................................................................................ 17

8.

BIJLAGE ............................................................................................................ 19 I

Dashboard MAU 2013 - 2015.................................................................... 19


1.

Inleiding

Voor u ligt de 1e rapportage van de gemeente Enschede ten behoeve van de MAU-aanvraag 2013 – 2015 en heeft betrekking op de periode januari 2013 tot en met december 2013. Voorafgaand aan de indiening van deze rapportage heeft op 20 mei 2014 afstemming plaats gevonden met de inspectie SZW over de inhoud van deze verantwoording. Afgesproken is dat – gezien het moment waarop het Enschedese verbeterplan is ingediend (september 2013), daarna zowel is beoordeeld (november 2013) als is mee ingestemd (december 2013) door de Inspectie SZW – de voorliggende rapportage (nog) niet zal ingaan op de effecten van de verbetermaatregelen. Deze 1e rapportage heeft betrekking op het jaar 2013 en de in dat jaar genomen maatregelen. Het gaat dan om het Arbeidsmarktoffensief en het Handhavingsbeleid. Leeswijzer In deze 1e voortgangsrapportage betreffende de MAU aanvraag 2013-2015 zijn achtereenvolgens de volgende hoofdstukken opgenomen. Hoofdstuk Onderwerp 1.

Inleiding en leeswijzer.

2.

Meerjarig Aanvullende Uitkering (MAU) 2013 – 2015: Aanvraag en toekenning MAU.

3.

Banen en Bestandsontwikkelingen 2013: Ontwikkeling van banen, vacatures versus werkloosheid, arbeidsmarktmonitor, bestandstoename en inen uitstroom.

4.

Arbeidsmarktoffensief: Keukentafel gesprekken en behaalde resultaten.

5.

Handhavingsbeleid: Extra maatregelen 2013, resultaten handhaving en debiteuren.

6.

Financiële kaders: BUIG-budget, uitgaven en tekort, effecten verbeterplan, aanvullende bijdrage 2013

7.

Sturing / Doelstellingen / Monitoring / PDCA: Sturingsfilosofie, doelstellingen 2014 en 2015, wijze van monitoren en Dashboard MAU, beschrijving PDCA cyclus.


2.

Meerjarig Aanvullende Uitkering (MAU) 2013 – 2015

2.1 Aanvraag Eind 2012 eindigde een eerdere MAU-periode voor de gemeente Enschede. In december 2012 heeft het Ministerie SZW aangekondigd dat de regeling WWB 2007 per 1 januari 2013 zou worden gewijzigd. Eén van de wijzigingen betrof de invoering van de zogenaamde ‘verkorte procedure’. Op 21 maart 2013 is de verkorte MAU-aanvraag door de gemeente Enschede via de daarvoor bestemde verkorte procedure ingediend. Op 8 april 2013 deelde de secretaris van de Toetsingscommissie WWB mede dat de MAU-aanvraag voldeed aan de gestelde voorwaarden om in behandeling te worden genomen. De Inspectie is vervolgens ingeschakeld om onderzoek te doen naar de oorzaken van de tekorten in de periode 2010, 2011 en 2012. Het bureau APE heeft in opdracht van de Inspectie SZW een oriënterend onderzoek uitgevoerd naar eventuele verdeelstoornissen. De conclusie van het oriënterende onderzoek is dat de tekorten van de gemeente Enschede voor 31% zouden worden veroorzaakt door verdeelstoornissen. De Inspectie stelt aan de hand van het APE-onderzoek dat het tekort van de gemeente Enschede op het BUIG-budget verklaarbaar is vanuit een verdeelstoornis en vanuit beleid, uitvoering en sturing van de gemeente. Aldus wordt 69% verondersteld beïnvloedbaar te zijn door de gemeente. 2.2 Toekenning Op 23 december 2013 kende de Staatssecretaris SZW de gemeente Enschede een MAU toe over de periode 1 januari 2013 tot en met 31 december 2015. Daarbij is de eigen bijdrage vastgesteld op 5%. Aan de toekenning zijn de volgende verplichtingen en voorwaarden verbonden: a. Het deel van het meerjarig tekort dat niet verklaarbaar is vanwege de vastgestelde verdeelstoornis dient in een periode van drie jaar, te rekenen vanaf 1 januari 2013, volledig te zijn weggewerkt. Dat betekent dat het tekort op het WWB-budget over 2015 niet meer mag bedragen dan € 1.329.688 (gecorrigeerd voor de ontwikkeling van het landelijk budget als bedoeld in artikel 69 van de WWB in 2015 ten opzichte van 2012 is dit tekort € 1.692.692; uiteraard is het definitief toegestane tekort afhankelijk van het definitieve macrobudget 2015). b. Het wegwerken van het onder a. bedoelde tekort dient te geschieden in lijn met de in het Enschedese verbeterplan opgenomen jaarlijkse tekortreductiedoelen. c. In 2014, 2015 en 2016 dient telkens voor 1 juli gerapporteerd te worden aan de Toetsingscommissie WWB over de realisatie van het Enschedese verbeterplan. d. Het college van burgemeester en wethouders als ook de raad van de gemeente Enschede nemen geen maatregelen waardoor het bestaande tekort wordt vergroot dan wel afbreuk wordt gedaan aan het rendement van de verbetering van beleid en uitvoering.


Op 30 januari 2014 heeft de gemeente Enschede bezwaar aangetekend tegen het besluit van 23 december 2013 door de Staatssecretaris SZW. Op 26 maart 2014 zijn nadere gronden van het bezwaar ingediend.


3.

Banen en bestandsontwikkelingen 2013

De Nederlandse arbeidsmarkt staat er op dit moment (nog steeds) niet florissant voor. De langdurige en aanhoudende economische tegenwind maakt dat aan de aanbodzijde sprake is van een oplopende werkloosheid, terwijl aan de vraagzijde het aantal banen vanaf 2010 daalt en het aantal openstaande vacatures sinds 2003 niet meer zo laag is geweest. Landelijk kwam de werkloosheid eind december uit op 9,7% (762.469 geregistreerde niet-werkende werkzoekenden). Ook in de regio Twente en in Enschede is dit te merken. De instroom in de bijstand is fors en hoger dan de ramingen. De uitstroom uit de bijstand naar werk blijft achter. 3.1 Ontwikkeling van banen In Enschede en Twente is er (met een positieve uitzondering van 2011) sprake van een daling in het aantal banen. Deze daling doet zich vooral voor in de industrie, de bouw en bij de financiële instellingen. In 2013 is ook in de sectoren ‘overige dienstverlening’ en ‘het openbaar bestuur, sociale verzekeringen’ een daling van het aantal banen te zien.

Tabel 1: Aantal banen Enschede, Twente, G32 en Nederland (bron: I&O Research)

De daling van het aantal banen in Enschede en Twente in 2013 is hoger dan het landelijk gemiddelde. Landelijk zijn er signalen van een voorzichtig economisch herstel. Vooral de export trekt aan. Helaas wordt dit prille economisch herstel nog niet vertaald in een toename van banen. Bedrijven zullen eerst met hun bestaande productiecapaciteit proberen meer te produceren en zo winstgevender te worden. Pas daarna wordt het mogelijk vertaald in meer banen. Voor Twente wordt dit noch in 2014, noch in 2015 verwacht (UWV, Arbeidsmarktprognose 2014-2015). 3.2 Daling aantal vacatures Naast de grote instroom in de bijstand worden de kansen op uitstroom uit de bijstand steeds minder. Het aantal aangeboden vacatures in Twente is in 2013 behoorlijk gedaald. Eind december 2013 stonden er circa 3.450 vacatures open. Eind december 2012 waren dit ongeveer 3.800 vacatures en eind 2011 nog ongeveer 4.700. De daling van vacatures is (landelijk) vooral in de sectoren bouwnijverheid, detailhandel, industrie en openbaar bestuur. Voor alle beroepen wordt de arbeidsmarkt in Twente in 2014 steeds ruimer: meer aanbod van werkzoekenden en minder vraag naar arbeidskrachten. De | Voortgangsrapportage MAU | Gemeente Enschede | Pagina 7 van 19|

Regio Twente verwacht pas vanaf 2016 een licht herstel van het totaal aantal openstaande vacatures. 3.3 Stijging werkloosheid De werkloosheid is in 2013 fors gegroeid. Het percentage geregistreerde werkloosheid bedroeg in Twente eind december 12%. Dat zijn 33.545 geregistreerde werklozen. Landelijk kwam de werkloosheid eind december uit op 9,7% (762.469 geregistreerde niet-werkende werkzoekenden). Daarmee blijft de regio negatief afsteken tegen de rest van het land. Waarbij de gemeente Enschede binnen de regio Twente vooralsnog de kroon spant als het gaat om het aantal werklozen. Het werkloosheidspercentage bedroeg per 31 december 2013 namelijk 17,7% van de beroepsbevolking. De verwachting is dat de werkloosheid in Twente in 2014 nog verder stijgt. Het verschil met de landelijke ontwikkeling van de werkloosheid neemt verder toe. Het verschil tussen de werkloosheidsontwikkeling in Twente en landelijk is nu opgelopen naar afgerond 2,4% punten. Ook op jaarbasis is dit verschil groter geworden. Over heel 2012 is dit verschil gemiddeld 1,8% en in 2013 2,1%. En het verschil met Enschede bedraagt zelfs 8,1% punten. De toename van het aantal WW-uitkeringen en geregistreerde werkzoekenden wordt verklaard door een snellere groei van de beroepsbevolking dan die van de werkgelegenheid. Voor werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt biedt de Twentse arbeidsmarkt veel te weinig aanbod ten opzicht van de vraag (mismatch). Een groot deel van de geregistreerde werkzoekenden is laag opgeleid, langdurig niet-werkend en/of ouder. Terwijl er veel te weinig banen zijn voor lager geschoolden of ongeschoolden. Dit is een kenmerkend probleem van Enschede met zijn textielverleden. 3.4 Arbeidsmarktmonitor Nu de cijfers van 2013 bekend zijn kunnen de meeste economische indicatoren in de arbeidsmarktmonitor Twente 2013 worden vergeleken met die van 2012. Voor de meeste indicatoren is die vergelijking negatief. Het gemiddeld aantal geregistreerde werklozen in Twente steeg op jaarbasis met 37 %. Voor de jeugdwerkloosheid was er een stijging met 30 %. Het gemiddeld aantal WW-uitkeringen steeg ten opzichte van 2012 met 26 %. Het gemiddeld aantal WWB-uitkeringen steeg op jaarbasis met 8 %. 3.5 Bestandstoename Het aantal WWB uitkeringen is in 2013 toegenomen. Eind 2012 bedroeg het aantal uitkeringen 5.352. Eind december 2013 was de omvang van het bijstandsbestand uiteindelijk 5.979 personen (een plus van 11,7%). De grootste stijging van het WWB bestand ligt in het 4e kwartaal. Dit wordt veroorzaakt doordat de instroom in dit kwartaal het hoogste is van 2013 terwijl de uitstroom echter het laagste is van 2013. De verwachting is dat een stijging van het aantal uitkeringen zich ook in 2014 doorzet. Oorzaak van deze stijging is een historisch hoog aantal verleende ontslagvergunningen door het UWV en een recordhoogte (113 in 2013) aan faillissementen. Hierdoor wordt het aanbod van werkzoekenden (in aantal en | Voortgangsrapportage MAU | Gemeente Enschede | Pagina 8 van 19|

kwaliteit) steeds groter en worden de mogelijkheden bijstandsgerechtigde op de arbeidsmarkt er niet rooskleuriger op.

van

de

3.6 Instroom WWB In 2013 zijn in totaal 2.149 WWB uitkering toegekend. De belangrijkste redenen voor instroom waren: beëindigen WW-uitkering 401 (20,81%), beëindiging loondienst 382 (19,8%), schoolverlaters/beëindiging studie 239 (12,4%), beëindigen huwelijk/relatie 195 (10,1%), uit andere gemeente 97 (5%). Het totale aantal uitkeringen voor de Wet Bundeling van Inkomensvoorziening (BUIG) bedroeg eind 2013 6.385 (was eind 2012 5.792). 3.7 Uitstroom WWB Evenals in 2012 stagneert de uitstroom uit de bijstand. Dit heeft te maken met het verder uitblijven van economisch herstel, aangekondigde bezuinigingen en een verdere afname van het beschikbare werk. In 2013 stroomden in totaal 1.343 personen uit de bijstand. Hiervan zijn 437 personen (32,5%) uitgestroomd naar werk. Dat zijn 53 personen meer dan in 2012.


4.

Arbeidsmarktoffensief (AMO)

Met dit offensief heeft het gemeentebestuur een flinke impuls willen geven aan het arbeidsmarktbeleid, kosten begroot op ruim € 6 miljoen voor 2013 en 2014. In korte tijd is er een projectorganisatie van rond de 30 medewerkers in het leven geroepen en zijn de leden opgeleid en getraind. Het AMO heeft als doel mensen te activeren, te scholen en ‘arbeidsmarktfit’ te krijgen, zodat zij straks bij een aantrekkende economie aan het werk kunnen. Om een zo goed mogelijk beeld van de werkzoekenden te krijgen worden zij thuis bezocht en vinden de gesprekken aan de ‘keukentafel’ plaats. De gesprekken zijn gericht op werk, maar waar nodig wordt ook gewezen op mogelijkheden voor ondersteuning in financiële- en materiële zin. Na het gesprek worden vervolgacties ingezet. Hierbij is sprake van maatwerk. Uitstroom uit de WWB wordt in de praktijk ook bereikt door bijvoorbeeld werk, studie, maar ook door het niet geven van verplichte inlichtingen. Kennelijk kiest men in het laatste geval eieren voor zijn geld. 4.1 Keukentafel gesprekken De keukentafelgesprekken zijn in de volle breedte van start gegaan op 1 september 2013. De tijd daaraan voorafgaand is besteed aan het inrichten van de projectorganisatie, werving en selectie en opleiding en training. In totaal worden tot eind 2014 circa 2.200 Enschedeërs met een WWB-uitkering thuis bezocht. Tot eind december 2013 zijn met 490 WWB-werkzoekenden (tenminste één) gesprekken gevoerd. 4.2 Resultaten AMO Uit het totale AMO bestand (circa 2.200 uitkeringssituaties) zijn per 1 januari 2014 98 uitkeringen beëindigd. Hiervan zijn 51 rechtstreeks toe te schrijven aan interventies door het AMO. De drie hoogste scores zijn: 23 uitkeringssituaties door werk of zelfstandigheid, 17 door het niet geven van verplichte inlichtingen en 11 door studie. 1-12-2013

1-1-2014

Mutatie

Aantal beëindigingen rechtstreeks door AMO

42

51

+ 21,4 %

Totaal beëindigde uitkeringen AMO bestand

80

98

+ 22,5 %

Tabel 2: Resultaten AMO


5.

Handhavingsbeleid

Handhaving vindt binnen de gemeente Enschede plaats volgens het concept van Hoogwaardig Handhaven. Dit is uitgewerkt in een Meerjarenplan Handhaving 2011-2014. Uitgangspunt is dus dat Handhaving van de gehele organisatie is. Om dit professioneler vorm te geven is in juni 2010 een gespecialiseerd team samengesteld waar een aantal specifieke handhavingstaken zijn belegd en dat daarnaast (o.a. middels instructie) bijdraagt aan de fraudealertheid in de hele organisatie. Een belangrijk factor is de bestuurlijke steun van college en raad. De verantwoordelijke wethouder onderschrijft, communiceert en handelt conform het uitgangspunt ‘streng en rechtvaardig’. En de gemeenteraad heeft het ontwikkelplan, waarvan handhaving een belangrijk onderdeel uitmaakt, vastgesteld. Er is dus bestuurlijke steun voor het uitvoeren van een stevig handhavingsbeleid. 5.1 Extra maatregelen in 2013 Gezien de financiële ontwikkelingen is in 2013 in het kader van de schadelastreductie extra inzet gepleegd: Aan de poort vindt nu een risico-selectie plaats, waarbij de risico-intakes worden gedaan door een gespecialiseerde consulent Handhaving (i.p.v. door een consulent Claimbeoordeling). Daardoor wordt direct aan de poort al zwaar ingezet op het voorkomen van onterechte instroom. De formatie van Handhaving is – i.v.m. het toenemende bestand – uitgebreid met 4,25 fte. Daardoor wordt de poortwachtersfunctie kwalitatief op peil kunnen gehouden zonder het aantal onderzoeken op het lopende bestand te hoeven verminderen. Adressen in onderzoek bij GBA worden tegen WWB-bestand aangehouden. Indien er een match is wordt hier fysiek onderzoek naar gedaan. Dit levert veel beëindigingen op. Het cluster debiteuren is toegevoegd aan team Handhaving, waardoor een snellere incasso van fraudevorderingen kan worden gerealiseerd. In 2013 is een externe scan op het debiteurenbeheer uitgevoerd om de kwaliteit van de vorderingenportefeuille en de effectiviteit van het incassobeleid en –uitvoering te beoordelen. De verbeterpunten die daaruit zijn gekomen en die deels aansluiten bij de in het Enschedese verbeterplan opgenomen verbetermaatregelen, worden nu geïmplementeerd. De 3e no-shows worden niet meer administratief afgehandeld, maar de klant krijgt een oproep voor een gesprek. Voldoet hij/zij daar niet aan dan wordt de uitkering beëindigd. Bij het invullen van de gemeentelijke beleidsvrijheid in de nieuwe fraudewet heeft het Enschedese college gekozen voor de meest strenge variant. Dit heeft ook de Toetsingscommissie SZW al geconstateerd in haar ‘Advies van de Toetsingscommissie WWB betreffende het verzoek om toekenning van een Meerjarige aanvullende uitkering (MAU) 2013 t/m 2015 van de gemeente Enschede’: “De inspectie concludeert dat de gemeente invulling heeft gegeven aan de aangescherpte fraudewetgeving. De nieuwe mogelijkheden die | Voortgangsrapportage MAU | Gemeente Enschede | Pagina 11 van 19|

voortvloeien uit de invoering van de nieuwe fraudewet heeft de gemeente maximaal benut”. Aanvullend daarop is het van belang om aan te geven dat boetes (met het oog op verjaring) als prioritair te innen vorderingen worden geboekt. Invoering van een maandelijkse rapportage aan de het management van het programma E&W en Wethouder over de ontwikkeling van het bestand, de inen uitstroom en de financiële prognose (naast BUIG ook van Bijzondere Bijstand en Schuldhulpverlening). 5.2 Resultaten 2013 Resultaten Handhaving 2012

2013

Mutatie

Aantal fraude geconstateerd

313

369

+ 17,9 %

Aantal niet toegekende aanvragen ná handhavingsonderzoek

139

194

+ 39,6 %

€ 1.973.800

€ 2.754.800

+ 39,6 %

Besparingsbedrag aanvragen Aantal beëindigingen door handhaving

110

109

- 0,9 %

€ 1.562.000

€ 1.547.800

- 0,9 %

€ 214.025

€ 123.793

- 42,2 %

Totale besparing

€ 3.749.825

€ 4.426.393

+ 18,0 %

Bedrag terugvordering ten onrechte verstrekte uitkeringen

€ 1.632.280

€ 1.625.876

+ 0,4 %

Resultaat handhaving exclusief boetes

€ 5.382.105

€ 6.052.269

+ 12,5 %

Besparingsbedrag beëindigingen Besparing door sancties

Aantal opgelegde boetes

219

Bedrag opgelegde boetes

€ 156.670

Totaal resultaat handhaving

€ 5.382.105 € 6.208.939

+ 15,4 %

Tabel 3: Resultaten Handhaving

Door de toename van het aantal aanvragen is ook het aandeel van handhaving daarin fors toegenomen. De kwaliteit van de poortwachtersfunctie heeft dus niet geleden onder de toename van het aantal aanvragen. Door de extra inzet van capaciteit is bovendien de controle op het lopend bestand nagenoeg gelijk gebleven. Het totale resultaat van de Handhavingsinspanningen zijn door de genomen maatregelen voor het vierde opeenvolgende jaar weer sterk gestegen. De daling van de besparing door sancties hangt onder andere samen met de invoering van de boete Wet. Resultaat Debiteuren 2012 Geboekte vorderingen Openstaande vorderingen (ultimo) Totale ontvangsten

2013

Mutatie

€ 3.653.788

€ 4.237.549

+ 16,0 %

€ 14.213.531

€ 15.504.447

+ 9,1%

€ 2.540.551

€ 2.479.080

- 2,4 %

Tabel 4: Resultaten Debiteuren

De in 2013 uitgevoerde debiteurenscan had o.a. als conclusie: “Gemeente Enschede lukt het om na een uitgebreide periode van behandeling (minimaal 5 jaar en maximaal 20 jaar) 52,6% van haar vorderingen te innen. Hiermee scoort gemeente Enschede licht bovengemiddeld. Het restsaldo van € 5,93 miljoen is grotendeels uitbehandeld en lijkt vrijwel oninbaar”. Dat de totale ontvangsten in 2013 iets gedaald zijn is te wijten aan de afnemende aflossingscapaciteit van de debiteuren. Dit is een landelijke ontwikkeling. Bij de beoordeling van de | Voortgangsrapportage MAU | Gemeente Enschede | Pagina 12 van 19|

incassoratio van de gemeente Enschede is van belang dat Enschede een zeer terughoudend afboekingsbeleid heeft.


6

Financiële kaders

6.1 Bijstand: budget, uitgaven en tekort De gemeente Enschede heeft een meerjarig tekort op het budget BUIG. In onderstaande tabellen 4 en 5 is de ontwikkeling van het tekort bij ongewijzigd beleid voor de periode 2013-2015 weergegeven. Bijstand (in €)

Prognose 2013

Prognose 2014

Prognose 2015

Budget BUIG

82.286.291

85.429.932

86.087.986

Uitgaven / kosten

90.245.972

97.024.088

99.274.081

Tekort

- 7.959.051

- 11.594.156

- 13.186.095

- 9,7%

- 13,6%

- 15,3%

Tekortpercentage

Tabel 5: Ontwikkeling budget en kosten van bijstand gemeente Enschede (Analyserapport, september 2013)

In het Analyserapport, gemeente Enschede, van september 2013, is nog uitgegaan van een eerdere, voorlopige opgave van het budget. Als gevolg van meer recente inzichten in de bestandsontwikkeling is de prognose van de groei van uitgaven bijgesteld. Hierdoor wijken de tekorten in onderstaande tabel af van de tekorten uit het Analyserapport. Bijstand (in €)

Realisatie 2013

Prognose 2014

Prognose 2015

Budget BUIG

83.149.168

94.955.580

93.305.181

Uitgaven / kosten

90.194.852

101.961.359

108.805.000

Tekort

- 7.045.684

- 7.005.779

- 15.499.819

- 8,5%

- 7,4%

- 16,6%

Tekortpercentage

Tabel 6: Ontwikkeling budget en kosten van bijstand gemeente Enschede

Het budget van 2013 is het definitieve budget zoals toegekend met de beschikkingsbrief van 26 september 2013, voor 2014 gaat het om het voorlopige budget zoals toegekend met de beschikkingsbrief van 27 september 2013. Voor 2015 is het BUIG-budget gebaseerd op het meest actuele macrobudget dat is weergegeven in de Rijksbegroting en het Enschedese aandeel hierin op basis van de verdeling van het macrobudget in het recente verleden. Bij de uitgaven / kosten is rekening gehouden met een trend in het aantal uitkeringen van plus 11,5% in 2014 en plus 2,3 % in 2015. Als ‘kostprijs’ van een uitkering is in beide jaren uitgegaan van € 15.000. 6.2 Financiële effecten van het Enschedese verbeterplan De effecten die de maatregelen gericht op volumebeperking hebben, zijn financieel uitgedrukt in verminderde uitkeringslasten. Daarbij is er vanuit gegaan dat één verminderde uitkering een besparing oplevert gelijk aan de gemiddelde kosten van een uitkering in dat jaar bij ongewijzigd beleid. De effecten van de verbetermaatregelen staan in onderstaande tabel weergegeven.


Effect maatregelen (in €)

Prognose 2013

Prognose 2014

Prognose 2015

Instroombeperking

-

629.000

1.850.000

Uitstroombevordering

-

1.319.000

3.450.977

Handhaving

-

310.000

675.000

Totaal

0

2.258.000

5.975.977

Tabel 7: Financiële prognose maatregelen verbeterplan

Het financiële effect van maatregelen werkt niet één op één door in het verminderen van de totale kosten van bijstand in een bepaald jaar. Deze is afhankelijk van het moment waarop de uitstroom plaatsvindt en de hoogte van de uitkering die de betreffende persoon ontvangt. In onderstaande tabel zijn de beoogde effecten van de maatregelen ceteris paribus op het tekort van het BUIG-budget weergegeven. Bijstand (in €)

Realisatie 2013

Prognose 2014

Prognose 2015

Budget BUIG

83.149.168

94.955.580

93.305.181

Uitgaven / kosten

90.194.852

101.961.359

108.805.000

Tekort (voor maatregelen)

- 7.045.684

- 7.005.779

- 15.499.819

0

2.258.000

5.975.977

- 7.045.684

- 4.747.779

- 9.523.842

- 8,5%

- 5,0%

- 10,2%

Effect maatregelen Tekort (na maatregelen) Tekortpercentage

Tabel 8: Ontwikkeling budget en kosten van bijstand gemeente Enschede inclusief effecten verbetermaatregelen

6.3 MAU over het jaar 2013 De Staatssecretaris SZW heeft de gemeente Enschede een MAU toegekend waarbij de eigen bijdrage is vastgesteld op 5% van het Enschedese budget BUIG. Dit komt neer op een eigen bijdrage van € 4.157.458. Indien naar oordeel van de toetsingscommissie WWB aan de verplichtingen en voorwaarden, zoals aangegeven in § 2.2, wordt voldaan, betekent dit bij een tekort over 2013 van € 7.045.684 dat de gemeente Enschede over 2013 een aanvullende bijdrage ontvangt van € 2.888.226.


7.

Sturing / Doelstellingen / Monitoring / PDCA

7.1 Sturingsfilosofie Uitvoering van de Wet Werk en Bijstand is ondergebracht in het Programma Economie & Werk (E&W). Hoofddoel van het programma is een sociaal economisch sterk Enschede. Binnen het Programma E&W vallen organisatie-eenheden die primair zijn belast met de uitvoering van de Economische Visie, de Enschedese Arbeidsmarktaanpak (EAA), het Armoedebeleid (waaronder de Bijzondere Bijstand en Schuldhulpverlening) en de Sociale Werkvoorziening. Sinds 1 januari 2012 is de inrichting van het Programma conform het Businessplan EAA volledig in lijn gebracht met de Enschedese Arbeidsmarktaanpak door het invlechten van het voormalige SW-bedrijf “DCW” in het Programma E&W. Om te kunnen sturen en beheersen maakt het programma E&W gebruik van de gemeente brede planning en control cyclus (IPC-cyclus). Onder het begrip ‘Koers053’ zijn hierover afspraken vastgelegd (http://koers053.enschede.nl/). In aansluiting op IPC-cyclus is binnen het Programma E&W het Businessplan EAA ‘De werkgever op kop’ opgesteld (eind 2010) en door de gemeenteraad vastgesteld. Jaarlijks wordt het Uitvoeringsprogramma EAA vastgesteld met strategische doelstellingen werken, leren en meedoen. Voor het arbeidsmarktbeleid en uitvoering van de WWB zijn de volgende (strategische) beleidsnota’s leidend: Enschedese Arbeidsmarktaanpak EAA (augustus 2011) Economische Visie (januari 2012) Beleidsnotitie armoedebeleid 2012 – 2014 ‘Vertrouwen op Solidariteit’ (november 2011) Analyserapport MAU 2013 – 2015 en het daarin begrepen Ontwikkelplan 2013 – 2015 (het Enschedese verbeterplan) (september 2013). 7.2 Doelstellingen 2014 en 2015 De primaire doelstelling is om het beïnvloedbare deel van het tekort op het budget BUIG terug te brengen. De Inspectie SZW heeft in het oriënterend onderzoek zoals uitgevoerd door APE vastgesteld dat het tekort voor minimaal 31% valt te verklaren door een verdeelstoornis. De gemeente Enschede stelt dat het beïnvloedbare deel aanzienlijk kleiner is. Wel kan het tekort worden teruggebracht via een intensivering van het vigerende beleid en een aantal aanvullende maatregelen. Daarbij moet worden opgemerkt dat het slagen van de in het Enschedese verbeterplan geformuleerde maatregelen sterk afhankelijk zijn van de ontwikkelingen van de lokale economie. Zoals in § 2.2 is aangegeven dient het deel van het meerjarig tekort, dat niet verklaarbaar is vanwege de vastgestelde verdeelstoornis, in een periode van drie jaar, te rekenen vanaf 1 januari 2013, volledig te zijn weggewerkt. Dat betekent dat het tekort op het WWB-budget over 2015 niet meer mag bedragen dan


€ 1.692.692 (is tekort gecorrigeerd met 27,37%, zijnde de ontwikkeling van het macrobudget in 2015 ten opzichte van 2012). De Staatssecretaris SZW heeft in zijn beschikking niet expliciet het toegestane tekort op het BUIG-budget 2014 aangegeven. De gemeente Enschede heeft voor een betere beheersing van het terugdringen van het meerjarig tekort zich zelf ten doel gesteld om voor 2014 uit te gaan van een maximaal tekort van € 4.747.779 (zijnde 5% van het Enschedese BUIGbudget van € 94.955.580). 7.3 Monitoring Ten behoeve van het meten en het terugdringen van het tekort op het BUIGbudget in het algemeen en de effecten van de maatregelen van het Enschedese verbeterplan in het bijzonder, zijn zorgvuldig diverse indicatoren bepaald, nauwkeurig gedefinieerd en eenduidig beschreven. Een viertal indicatoren heeft betrekking op het totale BUIG- en participatiebudget. De overige 18 indicatoren hebben betrekking op de verschillende maatregelen uit het Enschedese verbeterplan. Als ijkpunt van deze indicatoren is een nulmeting uitgevoerd. Ook deze nulmeting is nauwkeurig beschreven, zodat eenduidig is welk ijkpunt per indicator in casu per maatregel wordt gebruikt. Het hoofddoel voor 2014, terugdringen van het (meerjarig) tekort tot maximaal € 4.747.779, is aan de hand van de verwachte financiële effecten uit het Enschedese verbeterplan vertaald in subdoelstellingen per maatregel. Voor het monitoren van de effecten zijn alle indicatoren met nulmetingen en (sub-)doelstelling ondergebracht in het Dashboard MAU 2013 – 2015 (zie hiertoe bijlage I). Maandelijks wordt met behulp van dit Dashboard gerapporteerd aan het management van het programma E&W over de realisatie van het terugdringen van het tekort in het algemeen en de effecten per maatregel in het bijzonder. Op deze wijze zal worden beoordeeld of de verbetermaatregelen in totaliteit dan wel afzonderlijk voldoende effect sorteren of dat bijsturing nodig is. Daarnaast wordt ook maandelijks gerapporteerd over financiële prognose van de Bijzondere Bijstand en Schuldhulpverlening. Eens per halfjaar wordt de gemeenteraad aan de hand van de Halfjaarmonitor EAA geïnformeerd over de resultaten van de Enschedese Arbeidsmarktaanpak. 7.4 PDCA Het Enschedese verbeterplan bestaat uit een aantal maatregelen gericht op het beperken van de instroom, het bevorderen van de uitstroom en het intensiveren van handhaving. De maatregelen zijn stuk voor stuk vertaald in plannen van aanpak waarna ze daadwerkelijk worden uitgevoerd. Met behulp van het Dashboard MAU 2013 - 2015 wordt gemeten wat de effecten zijn van de afzonderlijke maatregelen en of deze voldoende bijdragen aan de doelstelling: terugdringen van het tekort.


Over de meting wordt maandelijks gerapporteerd aan het Managementteam van het programma Economie & Werk en aan de portefeuillehouder Economie en Werk. Op basis van de uitkomsten wordt beoordeeld of bijsturing nodig is. Indien dit het geval is, vindt bijstelling van het verbeterplan plaats. Zowel het college van Burgemeester en wethouders als de gemeenteraad sturen via de planning en control cyclus mee op het realiseren van de doelstellingen. Afhankelijk van het realiseren hiervan worden ze vaker geïnformeerd of gevraagd besluiten te nemen om bij sturen.


8.

BIJLAGE

I

Dashboard MAU 2013 - 2015


m 31 december 2013

Recommend Documents