VERSLAG
Vergadering Locatie
Ledenraad op 30 augustus 2011 BNA, Jollemanhof 14, Amsterdam
Aanwezig: Ledenraad
Thijs Asselbergs, Roel Bosch, Jos van Eldonk, Gerard van Hoorn, André Jekel, Angela Lott, Titia Luiten, Marnix van der Meer, Max Pape, Bjorn van Rheenen, Annet Ritsema, Pim van der Ven, Beate Vlaanderen. Door verkeersperikelen arriveert Alexander Smeets kort na de sluiting van de vergadering. Bestuursleden Jeanne Dekkers, Hans van Heeswijk, Rob Hendriks (voorzitter), Erik Kooij, Willem Hein Schenk (inkomend voorzitter); Ronald Schleurholts en Jeroen Wouters. Directeur Fred Schoorl. Bureau Lonneke Bakkeren, Joep Habets (secretaris), Wilma Jansen, Inge Pit en Tim Roeleveld.
1 Opening Hendriks opent de vergadering. Hij heet allen van harte welkom, in het bijzonder Willem Hein Schenk die door het bestuur is voorgedragen voor de benoeming tot voorzitter. Het is een extra ledenraadsvergadering met als enig agendapunt de voorzittersbenoeming. Mededelingen en ingekomen post Er zijn zeven berichten van verhindering. Vier van de verhinderde ledenraadsleden betuigen schriftelijk hun instemming met de kandidatuur van Schenk voor het voorzitterschap. Schoorl informeert de ledenraad over de stand van zaken bij het opstellen van de toekomstscenario’s voor de architectenbranche. De resultaten van de workshop tijdens de ledenraad in juni zijn door het bestuur meegenomen in een aantal werksessies van het bestuur in de zomermaanden. De scenario’s worden nu uitgewerkt. Ze zullen worden gepresenteerd en besproken in de ledenraadsvergadering op 5 oktober 2011. De scenario’s gaan een rol spelen bij de strategische keuzes die de BNA moet maken, bijvoorbeeld in het werkplan voor volgend jaar. De scenario’s worden opgenomen in een publicatie over de toekomst van de architectenbranche, die eind dit jaar verschijnt. De ledenraadsleden krijgen de foto’s toegezonden van de sheets met de presentaties van de vier scenario’s, die tijdens de workshop van de ledenraad zijn opgesteld.
Jollemanhof 14 Postbus 19606 1000 GP Amsterdam T 020 555 36 66 F 020 555 36 99
[email protected] www.bna.nl KvK 40531539
2 Verslag Het verslag van de vergadering op 11 mei 2011 wordt vastgesteld in de eerstvolgende reguliere bijeenkomst van de ledenraad. Het is bij de stukken van deze vergadering toegevoegd als geheugensteuntje over wat eerder over de voorzittersvacature in de ledenraad is besproken. Thijs Asselbergs wil naar aanleiding van de actiepuntenlijst nu alvast opmerken dat wat hem betreft niet alleen de transparantie van de prijzen, maar ook het prijsniveau een relevant onderwerp is.
3 Benoeming voorzitter 3a Toelichting op benoemingsvoorstel bestuur Hendriks geeft een toelichting op het benoemingsvoorstel van het bestuur. Met voorgestelde benoeming van Willem Hein Schenk tot voorzitter van de BNA wordt voorzien in de vacature die in april 2011 is ontstaan door het aftreden van Bjarne Mastenbroek. Volgens de in de statuten en het huishoudelijke reglement vastgelegde procedure is door het bestuur een profiel voor de voorzitter vastgesteld. Ook is de voorgeschreven benoemingsadviescommissie ingesteld. De commissie bestaat uit waarnemend voorzitter Rob Hendriks, bestuurslid Jeanne Dekkers en BNA-directeur Fred Schoorl. Het profiel is besproken in de bijeenkomst van de ledenraad op 11 mei 2011. De ledenraad heeft met het profiel aangescherpt. Het profiel is toegezonden aan de kringbesturen. Zij hebben, evenals het bestuur, het recht kandidaten voor te dragen. Aan hen is gevraagd suggesties te doen aan de benoemingsadviescommissie. Om de vacature zo snel mogelijk te kunnen vervullen zijn de formele termijnen in dit deel van de procedure verkort. Er zijn door de kringbesturen acht namen genoemd. Daarnaast heeft het bestuur suggesties gedaan. Ook is de commissie door anderen op kandidaten opmerkzaam gemaakt en hebben twee kandidaten zich zelf gemeld. Op de groslijst stonden daarmee negentien namen. De kandidaten zijn door de benoemingsadviescommissie getoetst aan het profiel. De lijst is teruggebracht tot zes namen. Binnen de benoemingsadviescommissie bestond een sterke voorkeur voor Willem Hein Schenk. Met dit gegeven en gezien de moeilijke omstandigheden waarin de branche verkeert achtte de commissie het raadzaam om maar met één kandidaat het gesprek aan te gaan. Een streven om meer dan één kandidaat voor te dragen zou contraproductief kunnen werken bij het vinden van de beste kandidaat. De benoemingsadviescommissie heeft het bestuur voorgesteld Willem Hein Schenk, na intensieve gesprekken met hem, als enige kandidaat ter benoeming aan de ledenraad voor te dragen. Het bestuur heeft volmondig met dit voorstel ingestemd. Er zijn door de kringbesturen geen andere kandidaten voorgedragen. Er vindt daarom geen verkiezing, maar een benoeming plaats in de ledenraad.
2
Op verzoek van ledenraad is er een gesprek met de kandidaat voor de behandeling van het benoemingsvoorstel. 3b Introductie Willem Hein Schenk en gesprek met de ledenraad Hendriks nodigt de kandidaat-voorzitter uit zich zelf te introduceren. Schenk zet uiteen dat hij in de afgelopen jaren steeds meer belangstelling heeft gekregen voor de condities waarin architecten moet werken. Het is een bijzondere en complexe materie. Boven alles speelt nu de vraag hoe we het vak in deze moeilijke tijden kunnen versterken. Elk bureau is bezig de crisis te boven te komen. Dat heeft ook veel te maken met de condities waaronder we moeten werken. Het is noodzakelijk om ons daar in de belangenbehartiging voor in te zetten. De inzet die we binnen de BNA collectief plegen is complementair aan wat er binnen de eigen bureaus moet gebeuren. Na een schets van de ontwikkelingen bij zijn bureau De Zwarte Hond geeft Schenk aan dat hij vanuit het bureau alle steun krijgt om het voorzitterschap van de BNA te vervullen. Hij verwacht een vruchtbare wisselwerking tussen zijn ervaringen de beroepspraktijk en de belangenbehartiging door de BNA. Schenk ziet dat de betekenis van architectuur verschuift van functioneel esthetisch naar economisch maatschappelijk. De functioneel esthetische betekenis van het vak blijft, maar voor de toekomst van het vak is het heel belangrijk dat we nu andere accenten leggen. Zeker in veranderende tijden is ontwikkeling van het vak noodzakelijk. Schenk hecht daarom veel waarde aan BNA Onderzoek. Een andere voorwaarde voor succes is samenwerking, architecten onderling, met andere ontwerpende disciplines en binnen de bouwkolom. Ketenintegratie moet aandacht krijgen. Hoe verhouden architecten zich daartoe en hoe kunnen ze ruimtelijk en economisch hun bijdrage leveren? Er is veel te winnen bij de onderlinge samenwerking tussen architecten. Op het eigen eiland blijven zitten levert weinig op. Onderlinge samenwerking versterkt de positie van architecten in de buitenwereld. In het verlengde daarvan ligt kennisvergroting en kennisdeling. Daar moeten we niet bang voor zijn, we worden er als branche beter van. Schenk rondt zijn verhaal af. Hij ziet uit naar de samenwerking met bestuur, bureau en ledenraad. Hij ziet de ledenraad als een overzichtelijk platform van mensen die weten wat er in de praktijk speelt en dat willen vertellen. We moeten samen het vak verder brengen. Hendriks vraagt de ledenraad of het bestuur tot een goede keuze is gekomen. Er klinken in instemmende geluiden.
3
Asselbergs vindt het een uitstekend verhaal. Met name de wil tot samenwerking met de ledenraad spreekt hem aan. De verhouding tussen ledenraad, bestuur en voorzitter heeft hij op dat punt in het verleden als moeizaam ervaren. Het voorzitterschap is geen geringe klus. Het is goed dat iemand het wil doen. Schenk vindt het zelfs leuk om deze taak op zich te nemen, maar hij doet het graag met anderen. Hendriks stelt dat er in de afgelopen tijd van alles bij elkaar is gekomen. We hadden een nieuwe voorzitter die vrij snel weer is vertrokken, we hadden een nieuwe structuur en we hadden een crisis. Dat heeft het moeilijk gemaakt een goed evenwicht te vinden tussen bestuur en ledenraad in de rol- en taakverdeling. Wat Schenk daarover heeft gezegd is in lijn met de ontwikkeling die het bestuur in de laatste maanden heeft ingezet. Voor de ledenraad is het van belang dat zij zich laat voeden door de achterban. Van Eldonk memoreert dat bij de bespreking van het profiel lang is stilgestaan bij het type voorzitter dat we willen hebben. In deze tijd zoeken we iemand die namens alle architecten spreekt en geen solist met uitgesproken opvattingen. Een solist weet wel vaak de aandacht te trekken, maar is geen gezicht van de hele beroepsgroep. We moeten zien hoe dat nu gaat uitpakken, want het is wel van belang dat de voorzitter zichtbaar is in de samenleving. Schenk zegt dat er al is nagedacht over de wijze waarop hij naar buiten gaat treden. Het is niet goed om alleen maar te roepen dat het slecht gaat in de branche er moeten ook nieuwe paden voor architecten worden gebaand. Asselbergs brengt in herinnering dat de BNA ook de Koninklijke Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst is. Hij erkent dat in deze tijd de economische en maatschappelijke aspecten van belang zijn, maar de BNA mag de culturele betekenis van de architectuur nooit veronachtzamen. Dat is een teer punt in de beroepsvereniging. Schenk stelt dat de culturele betekenis van architectuur van belang blijft. Hij verwijst naar een andere economische moeilijke tijd, in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. Toen is architectonische vormgeving in de verdrukking geraakt en dat heeft tot ondermaatse architectuur geleid. Dat moeten we nu voorkomen. Hij is echter van mening dat als we in deze tijden het vak vooruit willen helpen de klemtoon bij het naar buiten treden niet op de culturele betekenis van architectuur moet liggen. Dat zou een verkeerd beeld van het werk van de architect oproepen. We moeten zorgen dat we een veranderende omgeving als architecten in beeld blijven. Het is van belang om betere gebouwen te maken, die niet alleen functioneelesthetisch voldoen maar ook technisch goed in elkaar zitten en duurzaam zijn. Asselbergs verwijst naar de aandacht voor ruimtelijke kwaliteit zoals die onder meer in het architectuurbeleid vanaf het einde van jaren 80 zijn beslag heeft gekregen. Dat is voor de architectuur een geweldige impuls geweest. Schenk denkt dat het nog steeds goed is, met name op lokaal niveau, om je in te zetten voor het maken van mooie gebouwen. Daar wordt de maatschappij beter van.
4
Van der Ven ziet het betoog van Schenk als een pleidooi om de agenda’s van de andere partijen in de bouwkolom beter te begrijpen. Als de anderen begrijpt kun je ook je eigen agenda beter inbrengen in het proces. Zo kunnen economische argumenten een uitstekende hefboom zijn om in de architectuur goede dingen te bereiken. Bosch informeert hoe Schenk tegenover het beleidsplan van de BNA staat. Staan er dingen in waar je problemen mee hebt? Nee, antwoordt Schenk, anders zou ik hier niet zitten. De nieuwe voorzitter moet het beleidsplan onderschrijven. Ik heb er geen moeite mee. Door de wijze waarop het is opgebouwd en het wordt onderhouden vormt het een solide basis. Van Eldonk stelt dat de situatie voor de architectenbranche dramatisch is veranderd. Het beleidsplan is in andere tijden gemaakt. Het is de vraag op bijpunten genoeg is en of er niet een nieuw beleidsplan moet worden gemaakt. Hij vindt dat de ledenraad daarbij in het begin van het traject moet zijn betrokken en een van de inspiratiebronnen zou moeten zijn. Het is onbevredigend als de ledenraad er alleen achteraf een stempeltje ‘goedgekeurd’ op mag zetten en zich moet beperken tot een controlerende taak. Schenk beklemtoont dat de ledenraad de formele taak heeft om beleid goed te keuren en te controleren. En dat moet gebeuren. Maar hij ziet ook uit naar de andere invulling van de rol van de ledenraad, zoals het inbrengen van wat leeft onder de bureaus, het uitwisselen van ideeën en de opinievorming. Hij vindt het daarom van belang dat de ledenraadsleden goed contact houden met hun achterban. 3c Benoeming voorzitter Gehoord de beraadslagingen stelt Hendriks voor Willem Hein Schenk bij acclamatie te benoemen tot voorzitter van de BNA voor een termijn van twee jaar met ingang van 1 september 2011. Het voorstel wordt met applaus begroet. Hendriks stelt vast dat daarmee de benoeming een feit is.
4 Rondvraag Asselbergs heeft bij geruchte vernomen dat er onrust is over de nieuwe cao. Hij vraagt of daarover nog iets te zeggen is. Schoorl zet uiteen dat er bij de ledenraadpleging na toezending van het onderhandelingsresultaat aan alle (ongeveer 1700) architect-directeuren 22 reacties zijn binnengekomen, waarvan de helft uitgesproken negatief is. Het bestuur heeft daarin geen aanleiding gezien om het onderhandelingsresultaat af te wijzen. Iedereen die heeft gereageerd op het onderhandelingsresultaat is uitgenodigd voor een gesprek in Rotterdam, daar is het bestuursbesluit toegelicht en besproken. Een aantal bureaus heeft in
5
en naar aanleiding van deze bijeenkomst zijn onvrede geuit over de gevolgde procedure. Ook is de vraag opgeworpen of de BNA de juiste structuur heeft om de werkgeversbelangen adequaat te behartigen. Vertegenwoordigers van deze bureaus zijn uitgenodigd voor een gesprek op 5 september om beide onderwerpen te bespreken. De cao zelf staat niet meer ter discussie, die is vastgesteld. Wel speelt ook de vraag, los van de onvrede onder een aantal bureaus, hoe de BNA moet voldoen aan de verscherpte eisen om een algemeen verbindend verklaarde cao te kunnen afsluiten. Hendriks vult aan dat het bestuur eerst de discussie met de betrokken bureaus hierover aangaat, maar in een latere fase de discussie breder zal trekken.
5 Voordracht voorzitterschap Met de overhandiging van de voorzittershamer door Rob Hendriks aan Willem Hein Schenk is de overdracht van het voorzitterschap een feit. Schenk bedankt de ledenraad voor het in hem gestelde vertrouwen. Hij dankt Hendriks voor het waarnemen van het voorzitterschap in het afgelopen half jaar. Schoorl voegt waarderende woorden toe over de wijze waarop Hendriks het voorzitterschap het waargenomen: met veel energie, serieus, betrouwbaar, scherp en deskundig. Hij nodigt het gezelschap uit het glas te heffen op de vereniging, op Rob Hendriks en op Willem Hein Schenk, de nieuwe voorzitter van de BNA.
Besluitenlijst Ledenraad op 30 augustus 2011 De ledenraad benoemt Willem Hein Schenk tot voorzitter van de BNA met ingang van 1 september 2011 voor een termijn van twee jaar. Actiepuntenlijst Ledenraad op 30 augustus 2011 Secretariaat De ledenraadsleden krijgen de foto’s toegezonden van de sheets met de presentaties van de vier scenario’s, die tijdens de workshop van de ledenraad zijn opgesteld.
6
