Advisering rond arbeid melkveehouderij T VAB / Netwerken Veehouderij WUR/LNV Themadag 9 februari 2006
Waarom aandacht voor arbeidsefficiëntie?
uren per week per ton melk
25
20
15
10
5
0 2
4
6
8
10
12
melkquotum in tonnen
14
16
18
Wat willen we leren?
Welke behoeften hebben de VAB-leden rond arbeidsorganisatie en -efficiëntie in de melkveehouderij?
Brainstorm in groepen 1. Werk één van de behoeften nader uit: geef nadere vraagomschrijving èn (zo mogelijk) oplossingen 2. Welke mogelijkheden zie je om de arbeidsefficiëntie te verhogen op melkveebedrijven? Plenaire presentatie om 16.45 uur
Hoe wordt arbeidstijd besteed? Gemiddeld praktijk (excl. teelt)
Lage Kosten Bedrijf
Beheer 15% Onderhoud onroerend goed 11%
Melken 33%
Onderhoud machines 5%
High Tech Bedrijf
Jongvee 11% Gezondheid 4%
Veeverzorging 10%
Voeren 11%
Arbeidstijd in uren per week (39 praktijkbedrijven) 160,0 140,0
uren p wk
120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 3,0
5,0
7,0
9,0
11,0
quotum in tonnen melk
13,0
15,0
Hoe kengetallen arbeidsefficiëntie presenteren? Voorbeeldbedrijf: 800.000 kg melk, 80 uur per week (=52*80 = 4160 per jr.), 100 melkkoeien, 1,3 VAK Uren per week per ton melk 80/8 = 10
Uren per jaar per 1.000 kg melk 4160/800 = 5,2
Kg melk per uur
Minuten per koe per dag
800.000/4160 = 192
(80/7*60)/100 = 6,85
Kg melk per VAK
800.000/1,3 = 616.000
Arbeidsefficiëntie in uren per week per 100.000 kg melk
uren per wk per ton melk
25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 3,0
5,0
7,0
9,0
11,0
quotum in tonnen melk
13,0
15,0
Verband arbeidsefficiëntie en schaalvergroting Activiteit Correlatie u/wk/ton melk en bedrijfsomvang Melken
-0,53
Voeren
-0,52
Veeverzorging
-0,17
Veegezondheid
-0,24
Jongvee
-0,41
Onderhoud machines
-0,11
Onderhoud onroerend goed
0,01
Beheer
-0,41
Totaal alle activiteiten
-0,57
Arbeidsefficiëntie internationaal (1) arbeidsproductiviteit in kg melk/uur 300 250
West
EU
200
ZdAmerika
150
Oost EU
100
Brazilië
Argentinië
Australië
Nw-Zeeland
VS
Hongarije
Tsjechië
Polen
Gr. Brittanië
Frankrijk
Duitsland
Nederland
0
Denemarken
50
Arbeidsefficiëntie internationaal (2) arbeidsproductiviteit in kg en in $$
kg melk/10 per uur loon $/uur
30 25
arbeidskosten $/100 kg melk
20 15 10
Brazilië
Argentinië
Australië
Nw-Zeeland
VS
Hongarije
Tsjechië
Polen
Gr. Brittanië
Frankrijk
Duitsland
Nederland
0
Denemarken
5
Dè checklist voor de ondernemer
Arbeidsaanbod afstemmen op behoefte Timemanagement en organisatie van werk (ondernemer en medewerkers) Uitbesteden of zelf doen? Automatiseren of personeel inhuren? Schaalvoordelen realiseren door groei
Wat is mogelijk zonder investering? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Time-management: keuzes maken, plannen Vaste week- en dag-agenda Efficiënte werkroutines ontwikkelen Koeien voer laten halen Rantsoen vereenvoudigen Looplijnen optimaliseren Verkaveling verbeteren, huiskavel vergroten Quotum verleasen
Uitbesteden: er kan meer dan u denkt! • • • • •
• Veeverzorging Voederwinning • Teelt Jongveeopfok • Onderhoud Administratie machines, Melken gebouwen Voeren •Waar ben je goed in? • Bedrijfsleiding •Wat doe je graag? •Waar heb je een hekel aan?
Arbeidsbesparende investeringen
Hoe hoog zijn de extra jaarkosten? Hoeveel uur bespaar ik per jaar?
Jaarkosten per bespaard uur =
Extra jaarkosten Bespaarde uren
Voorbeeld Investering
Mestrobot
Investering
Extra jaarkosten
Bespaarde uren
Jaarkosten/ bespaard uur
13.000
2.000
165
12
in €
in €
in uren
in € per uur
De goedkoopste maatregelen Investering
Investering
Extra jaarkosten
Bespaarde uren
Jaarkosten/ bespaard uur
€
€
Uren
€/uur
Jongveestal aanpassen
7.000
500
150
3
Kalverdrinkautomaat
5.000
750
200
4
Mestrobot
13.000
2.000
165
12
Beweegbaar voerhek
35.000
5.500
365
15
Boxenstrooier
7.500
1.100
75
15
100.000
15.000
300
50
7.000
1.000
15
66
Voerrobot Bredere maaier
Verband quotum en arbeid voor melken uren melken p wk p ton melk
8,0 7,0 6,0 5,0 4,0
melkstal
3,0 2,0 1,0
robot
0,0 3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
10,0
quotum in tonnen melk
11,0
12,0
13,0
14,0
Investeren in minder uren melken
Investering
Investering
Extra jaarkosten
Bespaarde uren
Jaarkosten/ bespaard uur
€
€
Uren
€/uur
melkstal 2x5 naar 2x10
60.000
7.900
550
14
Melkrobot
250.000
29.000
1100
26
Draaimelkstal
365.000
27.000
800
34
Melker 5x/wk
0
12.500
500
25
Melker 10x/wk
0
25.000
1000
25
uren voeren per week per ton melk
Verband quotum en arbeid voor voeren 3,5 3,0
beweegb voerhek
2,5
voermengwagen
2,0
voerdoseerwagen
1,5
Voermengwagen
1,0 0,5
Beweegbaar voerhek
0,0 3,0
5,0
7,0
9,0
11,0
melkquotum in tonnen
13,0
15,0
Keuze voersysteem
Gemengd voeren Beweegbaar voerhek Voerdoseerwagen Balen voor voerhek Voeren uitbesteden Voerrobot Zelfvoedering Samen voermengwagen …………………………
Criteria: •Persoonlijke voorkeuren? •Eisen aan rantsoen? •Kosten •Arbeid
Er is nog veel meer ….
Minder jongvee Gezondheid verbeteren Mengkuilen Voorraadvoedering Ander beweidingssysteem
Minder voedermiddelen Productie per koe hoger of lager Eigen stier Combineren werkzaamheden ………………………… …………………………
Conclusies arbeid melkveehouderij
Arbeidsefficiëntie bepaalt perspectief melkvee in NL Arbeid per 100.000 kg melk: grote verschillen tussen bedrijven, dus nog veel mogelijkheden Veel kleine aanpassingen zijn aantrekkelijk (in € en arbeid) Investeren op basis van extra jaarkosten per bespaard uur
Methoden voor advisering rond arbeid (1)
Registratie van uren: bewustwording en leren rekenen aan aanpassingen. Hulpmiddelen:
Invulformulier Handleiding bij invulformulier Invulspreadsheet
Nog gepland: Internettool voor invullen weekregistratie en voor maken studiegroepoverzcht Kijk op: verantwoordeveehouderij.nl. Link mailen?
Methoden voor advisering rond arbeid (2) Bespreken resultaten in groepen Hulpmiddelen: Checklist arbeidsbesparende maatregelen Methoden:
brainstorm arbeidsbesparings-tips inspelen op behoeften: waaraan meer/minder tijd aan besteden? bedrijfsdoorlichting tijdens rondgang over bedrijf: tips noteren
Bewustzijn arbeid in tweegesprek
Let op signalen veehouder: achter de feiten aanlopen, stress, kwaliteit werk, ………… Welke rol wil je: ondernemer, organisator, uitvoerder Waar zit het probleem? organisatie, keuzes maken, time-management, persoonlijke stijl
Afstandelijk
Persoonlijk
