Literatuurlijst Onderzoeksdossier Nog een eeuw fossiel http://www.groene.nl/2013/4/literatuurlijst Hieronder vindt u het bronmateriaal waarnaar wordt verwezen in de geannoteerde versie van 'Nog een eeuw fossiel' . Zie voor alle stukken in het dossier http://www.groene.nl/energie Abvakabo FNV, 01-10-2012. (persbericht) 'Kolentaks bedreigt duizend arbeidsplaatsen bij energiebedrijven' The Age, 01-01-2013, 'European carbon Permit prices cap another losing year' Algemene Energieraad, Adviesraad Internationale Vraagstukken (2006) Energie Buitenlands Beleid, Den Haag Algemene Energieraad (2005) Gas voor morgen, Den Haag, Algemene Rekenkamer (2012) Gasrotonde: Nut, Noodzaak en Risico's. Nederland als Europees knooppunt van gastransport, Tweede Kamer vergaderjaar 2011-2012, 33 292, nr. 2, Sdu Uitgevers American Appraisal (2012) Overname Gasunie Deutschland Transport Services GmbH (voorheen geheten: BEB Transport GmbH) door N.V. Nederlandse Gasunie, In opdracht van het Ministerie van Financiën, Rotterdam APX Endex (2011) Annual report 2011, Amsterdam Anders, Roebyem et al. (2009) Beknopte Gids door de Klimaatdoolhof, MGMC ANP, 07-06-1999, 'Pronk wil kolencentrales sneller sluiten' ANP, 09-06-1999, 'Energiesector maakt zich zorgen' ANP, 15-06-2000, 'Centrales mogen blijven stoken' Baarsma, B. & De Nooij, M., maart 2006, SEO onderzoeksrapport, Hoge stroomprijzen voor Nederlandse industriële grootverbruikers: Een schets van oorzaken en oplossingen. Amsterdam In opdracht van FNV Bondgenoten.
1
Bloomberg, 06-11-2012, 'EU risks 12 years of oversupply in co2 market' Bloomberg, 25-11-2012, 'Windmills Overload East Europe's Grid Risking Blackout' Bloomberg New Energy Finance, Global Trends In Renewable Energy Investment 2012, Frankfurt School of Finance & Management gGmbH 2012. Bosatlas van de energie (2012) Noordhoff Atlasproducties, Groningen BP, juni 2012, Statistical Review of World Energy. Online versie voor details over globale reserves to production ratios van fossiele brandstoffen. Brattle Group, 2010, Economic Impact of the Dutch Gas Hub Strategy on the Netherlands, In opdracht van Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Den Haag Buchan, D., Juni 2012, The Energiewende - Germany's Gamble. Oxford Institute for Energy Studies. Capgemini, 2006, Onderzoek naar de structuur en het niveau van elketriciteitsprijzen voor Noordwest-Europese grootverbruikers, Utrecht CE Delft, oktober 2000, Duurzame elektriciteitsmarkt? Delft. CE Delft, 2012, in opdracht van de Tweede Kamer der Staten Generaal, Parlementair onderzoek "Kosten en effecten klimaat-en energiebeleid", Delft Centraal Bureau voor de Statistiek, augustus 2012, Hernieuwbare energie in Nederland 2011. Den Haag. Correljé, A. (2011) Aardgas: één verleden en vele toekomstscenario's in: Jurgen Ganzevles, Rinie van Est (red.) Energie in 2030. Maatschappelijke keuzes van nu. Den Haag, Rathenau Instituut D-cision, april 2010, Ontwikkeling van de brandstofmix van de Nederlandse elektriciteitsvoorziening, Analyse en synthese van recente studies Dagblad van het Noorden, 20-09-2012, 'Onbruikbaar en stervend hout voor RWE-centrale' TNO, juni 2010, Jaarverslag 2009, Delfstoffen en Aardgaswarmte in Nederland in opdracht van Directie Energiemarkt van het Ministerie van Economische Zaken, Den Haag. Deondernemer.nl, 08-09-2011, 'Nederland is kolenparadijs'
2
Duyvendak, Wijnand (2011) Het groene optimisme. Het drama van 25 jaar klimaatpolitiek. ECN, Energie Verslag Nederland 2006, Elektriciteits- en gasmarkt. ECN, Energie Verslag Nederland 2007, Elektriciteits- en gasmarkt. ECN, september 2007, Factfinding Kernenergie. t.b.v. de SER-Commissie Toekomstige Energievoorziening. ECN, december 2007, Notitie: Vragen over nieuwe kolencentrales. Aan: Ministerie van Economische Zaken ECN, november 2012, Energie-Nederland en Netbeheer Nederland, Energietrends 2012. ECN, december 2010. Kolencentrales Eemshaven - Dwingende redenen openbaar belang. Antwoorden op vragen van het Ministerie van EL&I. ECN, december 2009. Brandstofmix elektriciteit 2020, Inventarisatie, mogelijke problemen en oplossingsrichtingen. ECN, juni 2008. Nederland exportland elektriciteit? Nieuwe ontwikkelingen elektriciteitscentrales en effect Schoon & Zuinig. ECN, Elektriciteitsprijs. Economist, 02-06-2012. 'Shale of the century. The "golden age of gas" could be cleaner than greens think' EDN, oktober 2009, Groene Energie voor de Basislast? Hoofdrapport EDN-Dialoog Vergroening Grootverbruik. Elia Brussel, 30-11-2012, (persbericht) 'Winter Outlook from ENTSO-E and for Belgium' Eneco, januari 2013. Ambitie, beleid en consistentie: het ABC van 16% Duurzame Energie in 2020. Met medewerking van Ecofys en ECN. Energeia energienieuws. 31-10-2012, 'GDF Suez: 2013 wordt moeilijk jaar' ESB, 07-01-2010, 'Kiezen voor groei' artikel secretaris-generaal Buijink. Eurobserver, december 2011, The State of Renewable Energies in Europe.
3
European Energy Review, juli 2012. German government backtracks on the Energy Transition. By Katharina Mikulcak European Gas Advocacy Forum, februari 2011, Making the Green Journey Work. Optimised pathways to reach 2050 abatement targets with lower costs and improved feasibility, Het Financieele Dagblad, 21-10-1999, 'Energiesector heeft zorgen over nota Pronk' Het Financieele Dagblad, 10-06-2004, 'Brinkhorst pleit voor bouw nieuwe kolencentrale' Het Financieele Dagblad, 29-06-2012, 'Wat kunnen we na de verkiezingen verwachten als het om de energietransitie gaat?' Rodenburg. S, Verslag van het vijfde energiedebat van het FD Het Financieele Dagblad, 03-10-2012, 'Perfecte storm teistert Nederlandse stroomsector.' Het Financieele Dagblad 16-10- 2012, 'Kolenverbruik voor stroom fors omhoog' Het Financieele Dagblad 19-12-2012, 'Kolen worden grootste energiebron' Het Financieele Dagblad. 11-12-2012, 'Kamp verhoogt subsidiebudget duurzame energie aanzienlijk' Het Financieele Dagblad, 17-01-2013, 'Centrales niet verplicht tot afvang';Energiebedrijven ontkennen afspraken met R'dam over opslag CO2. Het Financieele Dagblad, 13-11-2012, 'Extra olie en gas dwarsboomt duurzame Energie' Opinieblad Forum van VNO-NCW, 18-12-2003. De tegenspraak van minister Brinkhorst (Economische Zaken): 'Grootverbruikers moeten maar wennen aan vrije stroommarkt'. Gas in beeld, Oprichting Gasunie. Ganzevles, Jurgen & Est, van, Rinie , oktober 2011, Energie in 2030, Maatschappelijke keuzes van nu De Gelderlander, 08-11-2012, 'Explosie in wijde omtrek te horen' De Gelderlander, 08-11-2012, 'Situatie bij Electrabel Stabiel' Greenpeace, oktober 2011, Fuelling a mess. Why Burning Trees for Energy Will Harm People, the Climate and Forests.
4
The Guardian, 09-11-2012, W'orld headed for irreversible climate change in five years, IEA warns' The Huffington Post Canada, 11-12-2012, 'IEA World Energy Outlook 2012: U.S. To Be Energy Independent;; Subsidies To Fossil Fuels Worth $523 Billion' IEA, 12-11-2012, (persbericht) 'North America leads shift in global energy balance, IEA says in latest World Energy Outlook' IEA, 17-12-2012, (persbericht) 'Coal's share of global energy mix to continue rising, with coal closing in on oil as world's top energy source by 2017' IEA, april 2011, World Energy Outlook, Executive Summary 2011 Interdepartementale Programmadirectie Energietransitie, februari 2010. Innovatieagenda Energie. Voortgangsverslag ten behoeve van mid term review maatschappelijke innovatieagenda's. Investor Words, Boom & Bust cycle. KEMA, september 2010. Integratie van windenergie in het Nederlands elektriciteitssysteem in de context van de Noordwest Europese elektriciteitsmarkt. Eindrapport revisie. In opdracht van EZ. Köper, Noud (2003) Tegenpolen. De liberalisering van de Nederlandse energiemarkt, Business Cotact Köper, Noud (2009) Hoogspanning, macht en onmacht in de Nederlandse energiesector, Business Contact Köper, Noud (2012) Verslaafd aan Energie, Waarom het Nederland niet lukt schoon, zuinig en duurzaam te worden, Business Contact Korsten, A.F.A., de Jong, P. & Breed, C.J.M., februari 2010. Regeren met Programma's. Interdepartementale kabinetsprogramma's van het kabinet-Balkenende IV: voortgang en samenwerking. Kroon, J., Anders, R. & Vellinga, P. (2009) Beknopte gids door de klimaatdoolhof: invloed van huidig en toekomstig internationaal klimaatbeleid op duurzame energietransitie en -technologie in Nederland, MGMC
5
Leegte. R, in Opinie & Debat, de Volkskrant. 14-01-2013. Groene stroom uit het buitenland is efficiënter. Leeuwarder Courant, 8-11-2012. 'Energiewende' onbetaalbaar; Interview Hartman, CEO Tennet. Madsen, E en Steward,S. (2007) Gaswinst: over de Nederlandse gasbel en het begin van de Europese energierevolutie. Nieuw Amsterdam Ministerie van Economische Zaken aan de Tweede Kamer, 2004, Voorzienings- en leveringszekerheid energie. Kamerstuk 29 023, nummer 4, Vergaderjaar 2003-2004. Ministerie van Economische Zaken, 2004, Herstructurering Gasgebouw, Vergaderjaar 20042005, 28 109, Nr. 6, Den Haag Ministerie van Economische Zaken, 2005, Herstructurering Gasgebouw, Vergaderjaar 20042005, 28 109, Nr. 7, Den Haag Ministerie van Economische Zaken, 2005, Nu voor Later, Energierapport 2005, Den Haag Ministerie van Economische Zaken, 2006 , Brief van minister Brinkhorst aan de Tweede Kamer, 24 februari 2006, Betreft: Voortgang energie-intensieve industrie. Kenmerk, dget/ed/6013815. Ministerie van Economische Zaken, 2006, Visie op de gasmarkt, Den Haag Ministerie van Economische Zaken, 2007, Voorzienings en leveringszekerheid Energie, Vergaderjaar 2007-2007, 29 023, Nr. 37, Den Haag Ministerie van Economische Zaken, 2008, Energierapport 2008, Den Haag, Ministerie van Economische Zaken, 2009, Kamerbrief Gasrotonde, Den Haag Ministerie van Economische Zaken, 2009, Interne documenten, briefwisselingen, nota's en kamerbrieven rond het Consortium Energie Intensieve Industrie. Openbaar na een Wob verzoek van Greenpeace. Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, 2011, Energierapport 2011, Den Haag, Ministerie van Economische Zaken, 2011, Landbouw en Innovatie, Voortgangsreportage Gasrotonde 2011, Den Haag 2011
6
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, 2012, Conceptrapport 'Gasrotonde: Nut Noodzaak en Risico's' Ministerie van Economische Zaken, 2012, Minister Kamp aan de Kamer over openstelling SDE+ in 2013, DGETM-ED / 12347615 Ministerie van Financien, 2012, Resultaten Onderzoek naar Overname Gasunie Deutschland, Den Haag Ministerie van Financiën, 2012, Wijziging van enkele belastingwetten en enige andere wetten (Wet uitwerking fiscale maatregelen Begrotingsakkoord 2013). Memorie van toelichting, ingediend bij de Tweede Kamer. Minister Van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening En Milieubeheer (Cramer) aan de Tweede Kamer, 2007, Voorzienings- en leveringszekerheid energie. Kamerstuk 29 023, nummer 77, vergaderjaar 2006-2007. De Morgen, 30-11-2012. "België mogelijk zonder elektriciteit als het eind januari streng wintert". National Petroleum Council, 2011, Prudent Development, Realizing the Potential of North America's Abundant Natural Gas and Oil Resources. Natuur & Milieu, januari 2013. Zonne-energie 2013: Goed voor het milieu en de portemonnee. Zonne-energie via Zon Zoekt Dak goedkoper dan energieleverancier. Natuur & Milieu, januari 2008, Heldergroene biomassa. NOS, 07-12-2012. 'Valse bommelding in Eemshaven' http://nos.nl/artikel/449012-valsebommelding-in-eemshaven.html NOS, 07-12-2012. 'België vreest energietekort' NOS, 21-09-2012, 'Protest tegen terugkeer kolentaks' NRC Handelsblad, 10-11-2012. 'Doe het groen - maar doe het dan wel slim';InterviewLex Hartman. NRC Handelsblad, 12-06-2009, 'Feest: vijftig jaar boven onze stand geleefd dankzij Slochteren'.
7
Nu.nl, 09-11-2012, 'Recordexport Duitse stroom naar Nederland' Omroep Gelderland, 08-11-2012, 'Explosie bij Electrabel Nijmegen' Platts, december 2011. Insight. 2012 Global Energy Outlook. Regieorgaan Energietransitie Nederland, november 2008. Duurzame energie in een nieuwe economische orde. Hoe maken we de energievoorziening betrouwbaar, betaalbaar en klimaatneutraal? Rotmans, Jan (2012) In het oog van de orkaan, Aeneas, Boxtel Rotmans, Jan, augustus 2011. De staat van de energietransitie in Nederland. REN21. Renewables 2012, Global Status Report. RTV Noord, 19-06-2012. 'Reuzenwindmolens getest in Eemshaven' Sectorakkoord Energie 2008-2020, oktober 2008. Convenant tussen Rijksoverheid en Energiebranches in het kader van het werkprogramma Schoon en Zuinig. Van Soest, Jan Paul, augustus 2011, Klompen in de machinerie, Bewuste en onbewuste sabotage van de transitie naar een duurzame energiehuishouding, Essay voor Raad Leefomgeving en Infrasructuur, Den Haag Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO), februari 2012. Duurzaamheid in de Nederlandse Elektriciteitssector. Stellinga, Bart (2012) Privatisering, ontvlechting en marktwerking in de energiesector, een casusonderzoek, parlementaire beraadslagingen over de Wet onafhankelijk netbeheer, uit: Parlementair Onderzoek Privatisering/Verzelfstandiging Overheidsdiensten (2012). Verbinding verbroken? Onderzoek naar de parlementaire besluitvorming over de privatisering en verzelfstandiging van overheidsdiensten. Verslagen openbare gesprekken. Eerste Kamer, vergaderjaar 2012-2013, C, D. Tennet, juni 2009, Kwaliteits- en Capaciteitsplan 2010 - 2016. Eindverslag marktconsultatie. Tennet, april 2006, Rapport Monitoring Leveringszekerheid 2005-2013. Tennet, juli 2007, Rapport Monitoring Leveringszekerheid 2006-2014.
8
Tennet, mei 2011, Rapport Monitoring Leveringszekerheid 2010-2026. Tennet, juni 2012, Rapport Monitoring Leveringszekerheid 2011-2027. Verbong, G., (red.), (2001) Een kwestie van lange adem. De geschiedenis van duurzame energie in Nederland. Aeneas, Boxtel. Veld, op het, Roy, (2008) De strijd om energie. Hoe de groeiende honger naar olie en gas de wereld in een crisis stort. De Volkskrant, 27-10-2012, 'De schok van groene stroom' De Volkskrant, 16-10-2012, 'Veelgeprezen Duits groene- energiebeleid blijkt prijzig' De Volkskrant, 17-10-2012, 'De kolencentrales zijn echt nodig'. Interview Hans Alders. De Volkskrant, 15-01-2013, 'Regeringspartijen oneens over doelen groene energie' VNO-NCW, 20-10-2005. (persbericht) Doorbraak voor industriële grootverbruikers. VNO-NCW Noord, MKB Noord, FNV Noordoost, de NOM, de Kamers van Koophandel van de provincies Groningen, Drenthe en Friesland en de gezamenlijke noordelijke provinciebesturen, Brief aan de minister van EZ, Laurens Jan Brinkhorst. Haren, november 2005. Betreft: Dramatische consequenties prijsontwikkeling energie; een klemmende oproep tot actie. Ref.: hah/jvm/sego/213. VNO-NCW, Brief Bernard Wientjes, voorzitter aan Vaste Commissie voor Economische Zaken van de Tweede Kamer. 9 oktober 2006. Briefnummer 06/12.793/FG/NG. Wikipedia, Varkenscyclus. Wikipedia, Biomass. http://en.wikipedia.org/wiki/Biomass Wolf. K, (1988) Ondergronds rijk: 25 jaar Gasunie en aardgas uit: De Jong, Frits red. (2009) Bonanza in de Polder: Een historische analyse van het Nederlands aardgasbeleid, 1959- 1986. Masterscriptie, Amsterdam
9