LiPo accu defect, wat nu?
Aan alles komt een eind dus ook een LiPo accu heeft niet het eeuwige leven. Zelfs als de LiPo accu altijd zeer goed behandeld is, altijd op de juiste manier op- en ontladen is, dan zal de accu op een gegeven moment niet meer de capaciteit halen waarvoor hij is gespecificeerd. Het voltage zal bij een defecte accu tijdens het gebruik zeer snel terug lopen en de capaciteit zal nooit meer het maximum kunnen bereiken.
Een LiPo accu die aan het eind van zijn levensduur is en nog stroom bevat valt onder chemisch afval en zal apart moeten worden ingeleverd bij het chemisch afval depot van de gemeente. Maar een geneutraliseerde LiPo accu valt onder de noemer rest afval en is geen chemisch afval. Met het inleveren van een geneutraliseerde LiPo accu wordt voorkomen dat er brand uitbreekt in het afval depot.
Daarom moet je enkele voorzorgen nemen en de accu geheel ontladen en neutraliseren voordat je de accu’s inlevert als rest afval. Over het waarom volgt eerst een stukje theorie. LiPo accu theorie: Lipo accu’s bestaan voor een groot gedeelte uit Lithium. Lithium valt onder de groep ‘zware metalen’ en is een ‘hoog reactief’ metaal. Hoog reactief betekent dat het metaal zeer snel veel ionen (elektrisch geladen deeltjes van een atoom) loslaat. Deze ionen kunnen zeer snel reageren met water (H2O / vocht) wat in de lucht zit en zelfs met het kleinste beetje vocht zal er een chemische reactie plaats vinden. Bij deze chemische reactie wordt het gevaarlijke waterstof gas gevormd. Waterstof gas is bij veel mensen wel bekend van de scheikunde lessen als ‘knal gas’. Deze bijnaam dankt waterstof aan het feit dat het zeer explosief is en als het reageert met water en zuurstof verbrandt het zo snel dat er een explosie ontstaat en een flinke brand. De meest voorkomende oorzaak van het ontstaan van waterstofgas is eigenlijk mishandeling van de accu, zoals boorboren, scheuren en breken. Als een accucel beschadigd is zal er in de gesloten accucel een opbouw ontstaat van waterstofgas. Dit zorgt dat de accu’s opzwellen, de karakteristieke ‘LiPo puff’. Als de accu teveel opzwelt, kan de behuizing openscheuren waardoor het lithium aan de omgevingslucht wordt blootgesteld. Als dit gebeurt, zullen de lithium ionen snel reageren met het vocht in de lucht en snel zal er een gevaarlijke concentratie waterstofgas worden geproduceerd wat exposief zal verbranden. Een LiPo brand is dan niet te voorkomen. Als je een LiPo accu zonder verdere voorzorg maatregelen inlevert bij het afval depot kan het zijn dat tijdens het vernietigen behuizing van de accu kapot gaat en er een gevaarlijke waterstof reactie ontstaat wat tot grote problemen bij de verwerking van het afval tot gevolg kan hebben.
Een LiPo accu neutraliseren voordat je hem inlevert bij het afval depot: Er is een manier om oude of beschadigde LiPo accu’s op een verantwoorde wijze te ‘neutraliseren’ voordat je hem bij de afval verwerking inlevert. Dit gaat in twee stappen; stap 1 is het ontladen en stap 2 is het echte neutraliseren. Stap 1: het ontladen Bij stap 1 is het van groot belang dat de accu helemaal leeg raakt zodat er geen spanning meer wordt geleverd en dat er geen vermogen meer is opgeslagen in de accu.
De beste manier om een LiPo accu helemaal leeg te trekken is met een ontlaad programma van een laad apparaat en een simpel auto lampje. Maar omdat het volledig leegtrekken ook een risico met zich mee brengt, zal je wat belangrijke voorzorg maatregelen moeten nemen. Voordat je begint met het volledig ontladen van de LiPo accu zal je deze in een emmer met zand moeten plaatsen. Het best graaf je de accu in zodat hij geheel onder het zand zit en slechts de aansluiting nog boven het zand uitsteekt.
Dan sluit je de (onder het zand begraven) LiPo accu aan op een laadapparaat welke een ontlaad functie heeft en ontlaadt de accu maximaal. Het laadapparaat heeft een diep ontlaad beveiliging, dus het zal niet mogelijk zijn om alle lading uit de accu te halen. Om de accu toch helemaal leeg te maken sluit je daarna een auto lampje aan op de (onder het zand begraven) accu. Deze zal de laatste restjes stroom uit de LiPo accu trekken. Dit is eigenlijk de meest gevoelige stap in het ontlaad proces. Door het diep-ontladen zal de chemische samenstelling van de accu flink veranderen en zal er vrijwel altijd wat waterstofgas ontstaan in de accu. De accu zal opzwellen. Omdat het grootste gedeelte van de lading reeds is afgevoerd door het ontlaad programma van een laadapparaat zal er niet zoveel waterstofgas meer ontstaan dat een explosie of brand het gevolg is, maar het is niet helemaal uit te sluiten! Vandaar dat bij het diep-ontladen de accu zeker onder het zand begraven moet blijven! Als het lampje dooft wacht je nog een uurtje of twee voordat je het lampje loskoppelt zodat je zeker weet dat de accu geheel ontladen is. Daarna kan je de accu opgraven en aan de tweede stap van het neutraliseren beginnen.
Stap twee: Het neutralisatie proces: Bij de tweede stap van het neutralisatie proces moet je wat doen wat eigenlijk alleen kan als je zeker weet dat de accu geheel ontladen is; je moet hem namelijk onder water liggen! Hiervoor heb je een emmer met deksel nodig, want er kunnen nog gassen worden gevormd. Vul een emmer met water en voeg daaraan een flink kopje keukenzout (NaCL) toe. Leg de accu in het zoute water, sluit de deksel en laat hem daar minimaal 2 weken liggen. Het opgeloste zout in het water zal reageren met het lithium. Dit reageren zal via de accu polen gebeuren, de ionen van het zout (NaCL) zullen via de contacten van de accu naar het lithium bewegen en daar een chemische verbinding aangaan waardoor er een harde, niet reactieve massa zal ontstaan. De harde massa zal geen waterstofgas meer kunnen vrijgeven en dan is het niet meer erg als de behuizing scheurt of kapot gaat (zoals bij de vernietiging van de accu’s). De accu is na twee weken ondergedompeld te zijn geweest in het zoute water geheel neutraal en kan zonder zorgen worden ingeleverd bij het afval depot. Het is zelfs zo dat een geneutraliseerde LiPo accu officieel niet onder de noemer chemisch afval valt. Volgens de richtlijnen is het (geneutraliseerde) lithium een normaal metaal en geen
chemisch afval product wat apart moet worden verwerkt. Helaas kan je de geneutraliseerde LiPo accu’s niet inleveren bij een schroot handelaar omdat er geen recycle-richtlijnen zijn voor lithium. Op dit moment is er wereldwijd voldoende lithium voorhanden. Hierdoor is nog steeds goedkoper voor de producenten van accu’s om vers gedelfde lithium te gebruiken dan gerecyclede lithium. Je kan de geneutraliseerde LiPo accu, nadat deze twee weken in het zoute water heeft gelegen, afvoeren naar de afval verwerking waar het officieel valt onder ‘rest afval’.
Ruim op en laat geen oude LiPo accu’s ergens liggen! Uit het bovenstaande blijkt wel dat je zeer voorzichtig moet omgaan met oude LiPo accu’s en zolang de oude accu’s niet zijn geneutraliseerd kunnen deze best wel gevaarlijk zijn en onverwacht een brand veroorzaken. Het is niet slim om oude accu’s ergens in een doos of bak te laten liggen en te ‘vergeten’. De LiPo accu’s zullen langzaam maar zeker diep-ontladen en daarbij kan waterstof gas vormen. Diep ontladen LiPo accu’s kunnen hierdoor spontaan scheuren en in de brand vliegen. Dus als een LiPo accu defect is, ontlaad en neutraliseer hem dan zo spoedig mogelijk via de boven beschreven methode en voer hem af naar de afval verwerking. Dat is de enige veilige manier!
