Een beroerte, wat nu?
U bent opgenomen in het VUmc op de zorgeenheid neurologie, omdat u een beroerte heeft gehad.
Wat is een beroerte? Een beroerte wordt in “vaktaal” een CVA genoemd: een Cerebro Vasculair Accident. Letterlijk vertaald betekent dit: een ongeluk in de hersenbloedvaten. Ook spreekt men wel van een herseninfarct of een hersenbloeding. Een beroerte kan dus zowel een infarct als een bloeding zijn. In 80% van de gevallen gaat het om een infarct, in de overige 20% betreft het een bloeding. Dit kan in alle delen van de hersenen optreden.
De arts of de verpleegkundige heeft hieronder aangekruist welke vorm van beroerte u heeft. U heeft een… H erseninfarct Hierbij stagneert plotseling de bloedvoorziening in de hersenen, waardoor een gedeelte van de hersenen geen zuurstof en suiker meer krijgt. Meestal gebeurt dit omdat een bloedvat verstopt raakt. Als deze verstopping langer dan een paar minuten duurt, kan het hersenweefsel, dat door dit bloedvat werd voorzien, beschadigd raken en afsterven. Men noemt het beschadigde deel een herseninfarct.
Hersenbloeding Soms scheurt er een bloedvat. Er ontstaat dan een hersenbloeding. Door de plaatselijke ophoping van bloed (hematoom) en het feit dat de bloedvoorziening van het hersenweefsel onvoldoende is kan hersenschade ontstaan.
2
Aard en ernst van de gevolgen De aard en ernst van de gevolgen zijn afhankelijk van het deel van de hersenen dat beschadigd is. Een beroerte heeft vaak een verlamming van één lichaamszijde tot gevolg. Bij een beroerte in de rechterhersenhelft, is men links verlamd. Bij een beroerte in de linkerhersenhelft, is men rechts verlamd. Het spraakcentrum zit bij de meeste mensen in de linker hersenhelft. Een beroerte aan de linkerzijde kan zo veelal stoornissen geven in het gebruik van taal - zowel het spreken als begrijpen - afhankelijk van de hoeveelheid weefsel dat beschadigd is. Naarmate er meer hersenweefsel beschadigd is, zijn de gevolgen ernstiger. Kans op herstel Is de bloedvoorziening minder dan 20% van de normale bloedvoorziening dan treedt onherstelbare beschadiging op. Rond de onherstelbare beschadiging liggen cellen die wel uitgevallen maar mogelijk niet onherstelbaar beschadigd zijn. Deze cellen kunnen na verloop van tijd, dagen tot weken weer werken. Daarom kan in de eerste dagen tot weken spontaan enig herstel optreden. Het verloop is onduidelijk en van mens tot mens verschillend.
3
Opnamereden Tot op heden is het niet mogelijk een beroerte echt te genezen. Wel kan door een team van specialisten de kans op ernstige gevolgen zoveel mogelijk beperkt worden. Een beroerte is een acute aandoening die snelle en adequate diagnostiek, behandeling en zorg verdient. Dit is dan ook de reden dat u opgenomen dient te worden in het ziekenhuis. Gang van zaken in ziekenhuis Via de SEH wordt er een CT-scan gemaakt om te kijken of er sprake is van een bloeding of een infarct. Dit onderscheid moet gemaakt worden omdat de behandeling in de beginfase verschillend is. Hierna wordt de patiënt op de zorgeenheid neurologie opgenomen. De arts en de verpleegkundigen zullen aan u veel vragen stellen over de gezondheid in het verleden. Dit noemen wij anamnese. Zij willen weten hoe het met u gesteld is en of er aanwijzingen zijn waarom een beroerte is opgetreden. Mogelijk bent u bekend met ziekten van het hart, de vaten of gebruikt hij medicijnen die invloed hebben of de doorbloeding of op het suikergehalte in het bloed. Tevens zal de arts en de verpleegkundige lichamelijk onderzoek verrichten. Hierdoor krijgen zij een beeld op welke wijze en hoe ernstig het lichaam getroffen is door de beroerte. 4
Observatie In eerste instantie wordt u intensief gecontroleerd door arts en verpleegkundigen. Vaak ligt u de eerste tijd op de opnamezaal of de stroke unit. Dit noemen wij observation care. In veel gevallen bent u de eerste dagen aangesloten aan een monitor om de vitale functies zoals pols, ademhaling en bloeddruk te kunnen observeren. Deze controles vinden afhankelijk van u lichamelijke toestand plaats. Ook wordt uw bewustzijn en de pupilreflex gecontroleerd. Dit doen wij door middel van de Glasgow Coma Scale, een meetinstrument voor neurologische controles. Daarnaast zal steeds gecontroleerd worden hoe het staat met de uitvalsverschijnselen. U blijft op de opnamezaal tot uw toestand stabiel is en er minder intensieve observatie nodig is. Op de opnamezaal is er continu controle door verpleegkundigen. Als uw lichamelijke toestand stabiel is, u geen continue observatie meer nodig heeft en de zorg minder intensief is, wordt u overgeplaatst naar een “gewone” verpleegkamer. Dit noemen wij normal care. Uiteraard wordt u ook hier steeds geobserveerd echter minder intensief dan op de opnamezaal. Hoe lang u precies in het ziekenhuis moet blijven hangt af van de persoonlijke situatie. Het streven is de ziekenhuisopname zo kort mogelijk te laten duren. Gemiddeld is een patiënt 5
met een beroerte negen dagen in ons ziekenhuis opgenomen. Diagnostiek Er zullen verschillende onderzoeken plaatsvinden om de oorzaak van de beroerte te achterhalen. Dit om herhaling van een beroerte zoveel mogelijk te voorkomen door met de juiste behandeling te starten. De arts en de verpleegkundige leggen u individueel uit welke onderzoeken bij u plaats zullen vinden. Behandeling De behandeling van een beroerte is vooral gericht op het herstellen van de ‘verloren’ functies en het voorkomen van complicaties. Tijdens de opname in het ziekenhuis kunt u om verschillende redenen medicijnen krijgen en kunt u te maken krijgen met anderen hulpverleners. Standaard horen bij het behandelteam de fysiotherapeut, ergotherapeut en logopedist. De arts en de verpleegkundige zullen u uitleggen welke behandeling specifiek bij u zal plaats vinden.
6
Terecht kunnen met vragen In de eerste periode na het optreden van een beroerte geven arts, de verpleegkundige en therapeuten veel nieuwe informatie. De arts en verpleegkundige zullen regelmatig de tijd nemen u en uw familie voor te lichten. De verpleegkundige zal uiteraard voor alle overige vragen het eerste aanspreekpunt zijn en deze indien nodig doorgeven aan de betrokken hulpverlener. Om zich zo goed mogelijk op een gesprek voor te bereiden kunt u en uw familie het beste de vragen voorafgaand aan een gesprek opschrijven. Wij adviseren u om de contacten met arts, verpleegkundigen en therapeuten te onderhouden.
7
208046
VUmc© januari 2008 www.VUmc.nl
8
