Lifeproject BatAction. Actieplan voor 3 bedreigde vleermuissoorten

Lifeproject BatAction Actieplan voor 3 bedreigde vleermuissoorten

LIFE project! Lifeproject BatAction

• Samenwerking • Steun van het financieringsfonds LIFE van de Europese Gemeenschap € 946.136

• augustus 2006 – december 2010

LIFE project! • instandhoudingsacties:  Bechsteinsvleermuis (Myotis bechsteini)  Ingekorven vleermuis (Myotis emarginatus)  Meervleermuis (Myotis dasycneme)

• acties rond sensibilisatie • monitoring

Bechsteinsvleermuis • • • • •

winter mergelgroeven en ijskelders, holle bomen zomer bossen (holle bomen en vleermuiskasten) klein jachtgebied 1 à 2 km van de kolonie lage aantallen Zoniënwoud en mergelgroeven bedreiging overwinteringsplaatsen kraamkolonieplaatsen jachtgebieden

Ingekorven vleermuis • winter

grotten, groeven, forten warmte, langslaper, verstoringsgevoelig

• zomer zolders, boerenschuren, kerktorenspitsen • jachtgebied bossen, parklandschappen, boomgaarden, koeienstallen

• Vlaanderen • bedreiging

kern noordelijke verspreidingsgebied 7 kolonies overwinteringsplaatsen kraamkolonieplaatsen jachtgebieden

Meervleermuis • winter

grotten, groeven, bunkers heel koud óf heel warm, langslaper, verstoringsgevoelig

• zomer

woonhuizen en kerkzolders zeer grote groepen (80 tot 500)

• jachtgebied

grote afstand van de kolonie grote plassen, rivieren, kanalen

• verbindingsroute • bedreiging

water, houtwallen, bomenrijen overwinteringsplaatsen kraamkolonieplaatsen (renovatiedruk) jachtgebieden

Wettelijke bescherming Internationaal Conventie van Bern Conventie van Bonn Habitatrichtlijn: 3 doelsoorten op bijlage II en IV European Action plan Council of Europe Actionplan by the advisory committee tot the Agreement for the Conservation of Bats in Europe Red list IUCN IUCN Global action plan for microchiropteran bats

Vlaanderen Koninklijk Besluit van 22 september 1980 Decreet van 21 oktober 1997 betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu Eurobats geratificeerd op 14 mei 2003

Projectgebieden Mergelgroeve Roosburg Riemst, 17ha, beboste talud Bechsteinsvleermuis

• • • •

aankoop 10ha grootafval ruimen inrichting voor vleermuizen aanplant bomen en struiken  structuurrijk bos met weelderige ondergroei  loofbomen, individueel gemengd met naaldhout

• De oude boomgaard behouden waar nodig verjongen (structuurvariatie)

Projectgebieden Mergelgroeve Lacroixberg

Zussen (Riemst), 50 ha, uitgebreid gangenstelsel Bechsteinsvleermuis

• • • •

aankoop 7ha afval ruimen inrichting voor vleermuizen aanplant met bomen en struiken  structuurrijk bos

met weelderige ondergroei  loofbomen, perceelsgewijs gemengd met naaldhout

• Monitoring moet voorkeur van Bechsteinsvleermuizen aantonen

Projectgebieden Fort Steendorp

eigendom ANB ingekorven en meervleermuis

• stabiliteitsstudie en instandhoudingswerken

ism VIOE (Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed)

• inrichting voor vleermuizen

• • • •

onthaal- en tentoonstellingsruimte 2 wandelroutes geleide bezoeken

natuur- en cultuurhistorisch, vestingbouwkundig

• scholen: vleermuizenkoffers

Projectgebieden Fort Lier ingekorven vleermuis

• opmaak globaal visieplan ism gemeente en gebruikers

• vaststelling medegebruik momenteel: schietstand politie kruisboogclub radio-amateurs vzw fort Lier

• inrichting voor vleermuizen

Projectgebieden Fort Kessel ingekorven vleermuis

• opmaak globaal visieplan ism gemeente en gebruikers

• vaststelling medegebruik momenteel: gidsenwerking occasioneel gebruik

• inrichting voor vleermuizen

Sensibilisatie Kleurenfolder vleermuizen in huis • aantrekkelijke, visuele folder • informeren, draagvlakverbreding, vernietiging van vleermuizenkolonies en hun verblijfplaatsen tegengaan wetgeving praktische oplossingen voor problemen vleermuisvriendelijk inrichten van een huis

• verdeling activiteiten en evenementen vrijwilligers en gemeenten tentoonstellingen

Sensibilisatie Kleurenfolder vleermuizen in forten • aantrekkelijke, visuele folder • informeren, draagvlakverbreding belang van de fortengordel bedreigingen belang van het Natura2000-netwerk inspanningen ikv Life BatAction

• verdeling partners (vb. gemeenten, Defensie,...) afdelingen en werkgroepen tentoonstellingen

Sensibilisatie Kleurenfolder vleermuizen in bunkers aantrekkelijke, visuele folder • Doel eigenaars en gebruikers informeren draagvlakverbreding vermindering van vernieling van verblijfplaatsen en verstoring tijdens de winter

• Inhoud belang van Antwerpse bunkers bedreigingen inspanningen ikv BatAction

• verdeling activiteiten en evenementen vrijwilligers en gemeenten tentoonstellingen

Sensibilisatie Vleermuiskasten onder brug proefproject, 3 bruggen

• 2 ontwerpen 3m hoog vandalismevrij rustige omgeving veel vegetatie open aanvliegroute

• ism (technische) scholen

Sensibilisatie Reizende tentoonstelling • attractief informeren, draagvlakverbreding vleermuizen in Vlaanderen belang van het Natura2000-netwerk Life BatAction: doelstellingen, acties en partners

• uitlening bezoekerscentra evenementen en tientallen activiteiten derden

Sensibilisatie Uitbouw klachtennetwerk • website • gemeenten brochure cursus (kennis maar ook specifieke sociale vaardigheden)

• telefooncentrale

Sensibilisatie Vleermuisvriendelijk object •

Blijk geven aan trots op de aanwezigheid van vleermuizen!

• ontwerpwedstrijd schildje tot 31 dec 07

Sensibilisatie www.bataction.be voorstelling 3 vleermuizensoorten verloop van het project (rapportage, resultaten detectiepoorten,…) webcam

 uitbouwen tot dé Vlaamse website over vleermuizen

Sensibilisatie Fiche inrichting (kerk)zolders bedreiging verdwijnen van verblijfplaatsen modernere bouwstijlen afsluiten voor duiven belichting

leidraad bij restauratiewerken inrichting niet-toxische houtconserveringsmiddelen timing

doelgroep architecten en aannemers Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed

Sensibilisatie Studiedag 'lichthinder' ism Platform Lichthinder

afname populaties door barrièrewerking desoriëntatie predatie verstoring winterslaap ...

doelgroep gemeenten en openbare besturen

Sensibilisatie anders gebruik van diergeneesmiddelen curatieve of preventieve behandeling antiparasitaire middelen

mest sterfte mestfauna kevers, vliegen

effect op vleermuizen oa ingekorven vleermuis

onderzoek op grazers in de Vlaamse natuurgebieden gebruik ontwormingsmiddelen beperken andere producten gefaseerd gebruik (binnen kudde, en in tijd) enquête onder terreinbeheerders

Monitoring • jaarlijks wintertelling • automatische detectiepoorten in en uitvliegende dieren per tijdseenheid en per datum het hele jaar rond inzicht in de telfout belang forten nauwkeuriger inschatten meerdere forten uitrusten en vergelijken

• temperatuursensors en –loggers voorkeur van vleermuizen beter inschatten

• merken van dieren uitwisseling tussen zomer en winterverblijfplaats registreren (netwerk van verblijfplaatsen)