Jaarverslag 2015 HB In november is een samenwerkingsovereenkomst tussen de JWG en sterrenwacht Sonnenborgh ondertekend waarmee omgangsregels tussen de twee partijen o.a. het gebruik van opslag, kantoor en vergaderruimte op papier zijn vastgelegd. In reactie op signalen dat communicatie met de kampgroep niet soepel verliep, is samen met het HB gekeken naar de oorzaak en een oplossing. Meer daarover is te lezen in de paragraaf over de kampgroep. Omwille van de maximale vrijwilligersvergoeding zijn we in 2015 gegaan van een landelijk bureaumedewerker, naar twee landelijk bureaumedewerkers, naar een landelijke bureaumedewerker (Nicky van Dijk) waar we erg tevreden mee zijn. Het afscheid van Leon Oostrum, die het HB jarenlang heeft ondersteund als tweede penningmeester (boekhouder), heeft een bestuurlijke stoelendans in gang gezet. Op termijn zal onze huidige secretaris, Cyrano Chatziantoniou, de functie van Leon overnemen. Ondertussen werkt Cyrano het in 2015 toegetreden algemeen bestuurslid Mariska Weusten in, om op termijn de secretaris functie over te nemen. 2015 is het jaar waarin we afscheid moesten nemen van JWG oprichter Bert van Sprang en UV cartoonist Mattia Muilwijk. Beiden hebben tijdens hun leven een onuitwisbare positieve bijdrage achtergelaten bij vele leden. Het hoofdbestuur heeft Bert persoonlijk nog kunnen bedanken voor alle mooie dingen die het oprichten van de JWG heeft opgeleverd. Bert van Sprang heeft de JWG onder duidelijke voorwaarden 10.000 euro nagelaten.
Kampgroep 2015 was weer een goed jaar voor de kampen, PaKa, JoKa, OK en WiKa hebben goed gedraaid met weinig tot geen verlies. Hoewel het in het begin een beetje spannend was heeft ook CAMRAS heeft een goed kamp gehad, met uiteindelijk meer dan genoeg deelnemers. Verder heeft de kampgroep geprobeerd om in 2015 beter bereikbaar te zijn voor vragen en consistenter vergaderingen in te plannen en meer duidelijkheid te bieden over de vragen die bij de kampgroep terecht komen. In 2015 is gebleken dat er onduidelijkheid heerst over de leidingvraag procedure, de kampgroep is daarom ook bezig met het opstellen van een protocol waardoor het voor potentiële leiding duidelijk wordt hoe ze aan kunnen geven dat ze geïnteresseerd zijn in leiding worden. Verder zal het plan er ook voor zorgen dat het voor de kampen duidelijk wordt wie er daadwerkelijk leiding wil worden en kan ook niemand vergeten worden. Ook heeft de kampgroep geprobeerd om in 2015 te sturen op realistische begroting, en minder op winst, om zo te proberen meer geld vrij te maken voor programma voor de deelnemers in plaats van te sturen op winst.
PaKa Dit jaar was er weer een fantastisch geslaagd paaskamp. We zaten dit jaar gezellig knus in Hoeve Weltevreden. We hadden een deelnemers aantal van 25, dat was aan aan de weinige kant waardoor we dit jaar wel actiever zijn geworden met de promotie van paaskamp. Dit jaar zijn er een aantal kosten posten goedkoop uitgevallen waardoor we het kamp hebben kunnen afsluiten met rond de 700,- winst. Voor de rest hebben we weer een heel leuk programma gehad waarbij de WaCo langs is geweest, we hele toffe bosspellen hebben gespeeld, een gave speurtocht hebben gelopen, we op de laatste dag nog een springkussen hebben kunnen regelen en we natuurlijk ook heel erg veel geleerd hebben over dingen in ons heelal. Kortom de tijd was weer voorbij voordat we het door hebben gehad.
CAMRAS CAMRAS kamp is een kamp voor 18+ leden. Het is georganiseerd door enkele kaderleden in nauwe samenwerking met stichting CAMRAS. Dit is een weekendkamp geweest waarbij de hele tijd radiotelescopie centraal stond. De activiteiten varieerden van meteoriet en Zon waarnemingen met klein amateur materiaal tot de structuur van de melkweg bepalen met de net door CAMRAS gerestaureerde radiotelescoop die jarenlang voor de wetenschap is gebruikt.
JoKa Op Joka 2015 was het thema middeleeuwen. Horoscopen en wisselende koningen (de klos) waren aan de orde van de dag. Het aantal deelnemers verschilde erg per week. Week 1 waren er slechts 15 en week 2 zaten we helemaal vol (27) . De leiding is uitgebreid met Mariska en Esther. Leidinghok blijft nog steeds een beetje lastig, zeker als de boerderij helemaal vol zit, er is nu uitgeweken naar de schuur. Nieuw dit jaar een cursus met microscoop en eentje met rollenspel (voor de oudere deelnemers). Speurtocht dit jaar ging langs een andere ijsboerderij dan normaal, waardoor we een hele andere route konden lopen. Nadat deelnemers de slaapzaal gesloopt hadden hebben we nieuw slecht-weer programma geïntroduceerd: de danscursus. Groot succes, er werd zelfs gedanst op de BA. Al met al een geslaagde twee weken, op naar volgend jaar!
OK Dit jaar was het weer een heel leuk jaar bij OK. Er waren 41 deelnemers mee dit was genoeg om winst te kunnen behalen. Twee dagen voor het einde van OK kwamen we er echter achter dat, vanuit het budget voor het eten, we nog een grote som met geld overhadden, door onvoorziene omstandigheden. We hebben toen besloten dit in het kamp te stoppen en hebben een groot springkussen en andere activiteit dingen gehuurd. Het thema van dit jaar was betweter, en zo hebben we meerderen activiteiten in dit thema uitgevoerd. Zo hadden we een betweter (pub)quiz, een dictee, bos en veld spellen met betweter momenten erin. We hadden dit jaar ook weer leuk gastprogramma, en een toffe dropping in het midden van het kamp. We hebben eigenlijk dit jaar gewoon weer een tof OK gehad met alle dingen erop en eraan die je bij OK kunt verwachten.
BuiKa Buitenlandkamp leek in 2015 een toename van 50% in deelnemersaantal te krijgen. Door last-minute afmeldingen waren er uiteindelijk evenveel als in 2014. Ook het weer was weinig veranderd, er waren veel wolken en weinig heldere nachten. Tot overmaat van ramp was de eigenaar van de sterrenwacht ook nog eens overleden. Ondanks al deze tegenslagen was het nog steeds een gezellig kamp met veel bordspellen en wandelingen. Het kamp heeft redelijk wat winst gemaakt. Er is verder niets meer gedaan aan het plannen van een kamp in 2016.
WiKa Het is een vaste prik, tussen kerst en oud en nieuw is altijd het winterkamp van de JWG. We zaten deze keer 4 dagen en 3 nachten in de kampeerboerderij de Roerdomp. De eerste dag was natuurlijk de dag waarop iedereen aankwam en kennismaakte. Vervolgens kwam Marcel Vonk ons wijzen op het feit dat de zonnekracht ongelooflijk veel sterker was dan normaal, we moesten onszelf gaan beschermen tegen de gevaarlijke zonnestraling, met een knutsel als gevolg. Na een praatje van Zeb over gave objecten die je kan waarnemen en een avondwandeling ging iedereen slapen. Dag twee begon met een heel lang praatje van Joran over alle vragen die de deelnemers op het aanmeldingsformulier hadden gesteld. Dit werd gevolgd door wat actievere dingen buiten. Lucas gaf vervolgens veel stof tot nadenken over Artificial Intelligence en hoe dit onze wereld gaat veranderen. Aan het einde van de dag was een dropping waarbij mensen in de meest gekke plaatsjes werden gedropt, van Egypte tot België. De dropping was uiteraard een avontuur waarin het ene groepje nog gekkere dingen tegenkwam dan het andere. Hoewel iedereen wat moe was in de ochtend van de derde dag begonnen we goed met een ontbijtdisco om iedereen eens flink wakker te dansen! Wessel vertelde vervolgens over de werking van lasers. In de middag hebben we een fantastisch onderdeel gedaan, namelijk de opblaasbal spelen. Dit kan veruit het best worden uitgelegd met een foto! http://www.sterrenkunde.nl/gallery/wika2015-wessel/DSC_0299 Dit was helaas wel alweer bijna het einde van het kamp, maar niet voordat we het kamp afsloten met een hele gezellige bonte -avond waarbij natuurlijk niet het kampvuur mocht ontbreken. Op 30 december werd opgeruimd en iedereen weer opgehaald, tot volgend jaar!
Afdelingen Afdeling Groningen Hierbij een kleine inleiding van de nieuwste JWG-afdeling: Groningen. Wie zijn wij? Wat hebben we het afgelopen jaar allemaal uitgevoerd in het hoge noorden? En natuurlijk ook, wat gaan we dit jaar doen? Jesper Tjoa is derdejaars student Astronomie aan de RuG en is de nieuwste rekruut van de Groningse afdeling van de JWG. Als kind was hij, net als de enthousiaste bezoekers van menig JWG-bijeenkomst, altijd al gegrepen door het universum en op zijn vijfde wist hij het helemaal zeker: ik word astronoom! Afkomstig uit de buurt van Utrecht, besloot hij, nadat Sterrenkunde geschrapt werd aan de Universiteit Utrecht, in Groningen dan maar de diepten van de kosmos te gaan bestuderen. Jesper is specifiek geïnteresseerd in de tak van Sterrenkunde die bekend staat als Kosmologie, die gaat over het allergrootste, allerextreemste en, in zijn woorden, "allerbelachelijkste" in- en aan het heelal. Hij is pas net
lid van het bestuur, maar is wanneer het maar kan aanwezig op de bijeenkomsten, waar hij net als Sophie meestal de zaak in goede banen leidt. Sophie van Mierlo zit in haar tweede jaar Sterrenkunde aan de RuG. Samen met de andere drie dames van het bestuur is ze mede verantwoordelijk voor de komst van de JWG naar het noorden van het land. Oorspronkelijk komt ze uit de omstreken van Ermelo, waar ze Martine heeft ontmoet, maar de roep van de kosmos was sterk en nadat ze het in de vierde klas zeker kwam te weten besloot ze Astronomie te gaan studeren in Groningen, waar ze ook Jesper heeft leren kennen. Enthousiast over de hele reikwijdte van de Sterrenkunde (zoals zij het zegt: "Mooie plaatjes!") is Sophie erg actief in de Groningse JWG, altijd aanwezig op bijeenkomsten om de leiding te nemen en meer dan eens als presentatrice van het Sterrenkundig nieuws. Ook is ze vaak in de begeleiding van de knutsel betrokken. Martine Schut zit in haar tweede jaar natuurkunde aan de RuG en is de secretaris van de Groningse JWG. Zij en Sophie hebben samen op school gezeten in Ermelo, waar het heelal haar lonkte en ze haar passie voor de wetenschap ontdekte. Ze werd daar ook al lid van de JWG. Martine kwam naar Groningen om natuur- en wiskunde te studeren, maar na een tijdje kwam ze tot de conclusie dat ze zich volledig wilde focussen op het ontrafelen van de mysteriën van de kosmos en liet ze wiskunde achterwege. Vanwege haar al staande lidmaatschap in de JWG besloot ze samen met de drie andere dames van het bestuur een lokale afdeling op te richten, en zo werd de JWG Groningen geboren. Martine regelt veel voor de JWG achter de schermen en houdt de hele operatie draaiende, maar is afwisselend ook op de bijeenkomsten aanwezig. Nora Migdad bestaat volgens mij wel maar ik heb geen observaties om die claim te staven. Ook vermoed ik dat ze de trotse bezitter is van een lever en eventueel een galblaas. Toevoeging van Martine, we zijn altijd erg blij dat Nora elke bijeenkomst weer met een frisse nieuwe spreker klaarstaat! Lisa Drijver is denk ik menselijk, maar ook hier heb ik geen concreet theoretisch dan wel empirisch model voor. Onderzoek wijst uit dat in het geval dat ze dat is ze waarschijnlijk tien vingers heeft. Nog een toevoeging van Martine: Lisa is bijna altijd het creatieve brein achter de knutsel. Gelukkig weet ze elke keer weer wat nieuws te verzinnen. Tot nu toe hebben we een simulatie van de uitdijing van het heelal geknutseld, een eigen Marsrover getekend en een telescoopje geknutseld. Daarnaast zijn Lisa en Nora echte sterrenkunde die-hards, ze komen elke bijeenkomst namelijk speciaal helemaal uit Assen met de bus om toch aanwezig te kunnen zijn! Afgelopen jaar hebben wij onder andere voor het eerst een 3D-presentatie gehad, we hebben geholpen bij het jaarlijkse LOFAR-evenement op het terrein waar allemaal telescopen staan, een facebook-pagina opgericht, in de krant gestaan, Sterrenkijkdagen gehad en zelfs een ZONdag van de Blaauwsterrenwacht! En natuurlijk hebben we heel veel lezingen georganiseerd. Met onderwerpen als planeetvorming, reis naar Mars, telescopen en de uitdijing van het heelal met, hoe kan het ook anders, altijd een bijbehorende knutsel waarbij we los gaan met papier, lijm, stickers en vooral met glitters. Nieuwsgierig geworden naar wat we precies hebben uitgespookt, dan kan je natuurlijk een blik op onze site werpen ;) En nu *tromgeroffel* wat gaan we dit jaar doen? Op dit moment zijn we bezig met het organiseren van de eerste Jeugdbijeenkomst naast de normale Kinderbijeenkomst. Het is nog niet officieel aangekondigd maar hierbij dus alvast een kleiner teaser: Prof. Mendez van de Astronomie faculteit zal een praatje komen houden over zwarte gaten en hoge energie astrofysica. Klinkt interessant? Hou dan de site en onze facebook in de gaten voor de
officiële aankondiging! Daarnaast zijn we (lees: Nora) ook druk bezig met het organiseren van een uitje naar CAMRAS. Hopelijk komt die er ook binnenkort aan. Kortom we hebben een druk jaar achter de rug en gaan weer een druk jaar tegemoet, but we're still going strong!
Afdeling Amsterdam Het eerste echte jaar van afdeling Amsterdam is uiterst voorspoedig verlopen. We hebben een vaste kern aan deelnemers, met een stel kinderen dat vaak, maar niet altijd, komt. Ons team is wat groter geworden, en bestaat nu uit: Daan Prins (financiën), Lars Prins, Emrys Karlas, Swaen Lievestro (PR), Yael von Mengden (PR) en Thijs Desain (voorzitter).
Afdeling Leiden Afgelopen jaar is weer een geslaagd jaar geweest voor afdeling Leiden. Sinds onze overgang van Plexus terug in de sterrenwacht na een grote verbouwing, hebben we steeds meer een eigen plekje. Ook zijn er geen grote bestuursmutaties geweest, waardoor we in stabieler vaar water zijn gekomen en regelmaat hebben in onze afdeling. Het bestuur beschouw ik als gezond met een goede verhouding tussen jonge honden en oude garde. De maandelijks bijeenkomsten worden goed bezocht door leden. Een niet-wetenschappelijk verantwoorde schatting is dat we gemiddeld z'n 15 leden iedere bijeenkomst kunnen verwachten. Extra activiteiten zijn open dagen begeleiden van de Leidse sterrenwacht en jeugd avonden verzorgen voor de WLS (Werkgroep Leidse Sterrenwacht). Ook gezelligheid voor en na de bijeenkomsten is belangrijk voor ons als afdeling. Onze eetgelegenheid de Wok King is helaas verdwenen (kwam niet door ons) maar zijn gelukkig met de Fresh en Fast. Naborrelen en gezelligheid is een vaste prik waarbij ook JWG-ers van buiten leiden vaak aanhaken. Wij nodigen dan ook hierbij de rest van de JWG een keer aan te sluiten bij onze leuke afdelingen.
Afdeling Utrecht Afdeling Utrecht heeft in 2015 aardig gedraaid. Het gemiddelde deelnemeraantal is omhoog ten opzichte van 2014, waarschijnlijk als gevolg van de beginnerscursus waar 20 mensen aanwezig waren. We hebben Li en Thymen opgenomen als bestuursleden om te helpen met deze stortvloed aan deelnemers
Afdeling Eindhoven In 2015 werd vanuit de Eindhovense afdeling van de KNVWS, de EVWS, het signaal afgegeven dat zij graag activiteiten voor kinderen wilden realiseren in samenwerkingsverband. Met input van de EVWS en de JWG samen zijn er op deze manier 3 bijeenkomsten voor de zomervakantie georganiseerd in de Philips-sterrenwacht. Hoewel er veel steun was vanuit de JWG-vrijwilligers ter plaatse en enthousiasme onder de EVWS'ers, bleek het lastig om een organiserend team te vinden. Ook kwam de promotie moeilijk op gang. Voor 2015 zijn daardoor geen verdere activiteiten meer opgezet. Door vrijwilligerswerving in Eindhoven en het samenbrengen van een commissie voor communicatie hopen we in de toekomst weer een basis te hebben om bijeenkomsten op te kunnen zetten.
UV Aan het einde van 2015 bestaat de Universum redactie uit: Thijs Desain, Annika Huizinga, Emrys Karlas, Pieter van Laatum, Jasper Pothoven, Lisa Pothoven, Tami Welker, Martijn Wilhelm en Hens Zimmerman. In 2015 hebben we drie Universums uitgebracht, het laatste nummer van dit jaar liep vertraging op. Hierdoor hebben we het pas begin 2016 kunnen laten drukken. Universum 4 was een bijzonder nummer. Hierin hebben we samen met oud-redactieleden afscheid genomen van Mattia. Ook herdachten we Bert van Sprang. Wat we merken is dat het voor veel redactieleden lastig is om de deadlines te halen. Dit komt door drukte met studie of ander werk. Daarnaast lukt het niet altijd om genoeg (hoofd)artikelen te verzamelen, ook doordat we daarvoor niet genoeg tijd hebben. We hebben al een tijdje geen hoofdredacteur, hier zijn we nog steeds naar op zoek. Binnen de redactie is er niemand die deze taak op zich wil nemen.
Waarneemcommissie De Waarneemcommissie is ook in 2015 weer langs geweest op PaKa. Het weer zat helaas niet mee, maar we hebben toch een zeer geslaagde avond gehad. De deelnemers hebben bijgeleerd over waarnemingen voorbereiden, soorten telescopen en meer. Daarnaast heeft er in elke UV een waarneemkatern gestaan, waarin steeds een ander sterrenbeeld belicht wordt.
StUV STUV heeft een lastig jaar achter de rug. Met goede moed heeft het bestuur samen met de Sterren en Planeten auteurs de 25 e editie van de gids uitgegeven. Voor het tweede jaar op rij heeft STUV deze gids in eigen beheer uitgegeven. Het fysieke resultaat mocht er wezen. Het financiële resultaat iets minder. Hiermee heeft de stichting wederom meer kosten gemaakt dan dat er aan inkomsten binnengekomen zijn. Omdat de verkoop al jaren terugloopt, heeft het bestuur besloten te stoppen met de uitgave van Sterren en Planeten. Na 25e Sterren en Planeten jaren is het mooi geweest. De informatie die in de gids te vinden is, is vrij verkrijgbaar op het internet en in apps voor de smartphone en tablet. Daarnaast heeft het bestuur aangegeven geen heil te zien om op de huidige weg met de stichting door te gaan. De voorzitter Klaas Huijbregts is teruggetreden als voorzitter, er is echter nog geen vervanger gevonden. Het bestuur heeft afgelopen jaar versterking gekregen van Emma Versteegh, zij is nooit als officieel bestuurslid ingeschreven bij de KvK. Annika, Fons en Joost danken Emma hartelijk voor haar ondersteuning bij o.a. de totstandkoming van Sterren en Planeten 2016. STUV heeft een leuk bedrag verdiend in het verleden met de verkoop van brochures. Hiermee heeft de stichting leuke dingen gedaan mbt het populariseren van sterrenkunde voor een breed publiek. Het bestuur acht nu de tijd rijp dat een jong, fris team een nieuwe weg in slaat met STUV. Daarom heeft zij het opzeggen van lopende verplichtingen in
december 2015 in gang gezet (stopzetten verkoop via CB, stopzetten BTW-verplictingen). Het huidige bestuur zal lopende zaken in de loop van 2016 afronden, en als de tijd rijp is het stokje overgeven aan een nieuw bestuur. Tot die tijd blijft het huidige bestuur ingeschreven bij de KvK, beheert ze de financiën zodat het opgebouwde vermogen intact blijft en legt zij verantwoording af op de ALV van de JWG. Een nieuw bestuur kan dan vol frissen moed beginnen, zonder gedoe van onafgeronde zaken uit het verleden.
Ledenstatistieken In 2015 heeft de JWG 112 nieuwe leden mogen verwelkomen en zijn er 82 leden uitgeschreven. Naast de uitgeschreven leden zijn er nog 43 leden die de contributie voor 2014 niet hebben betaald. Inclusief de wanbetalers levert dit over 2013 een verlies op van 13 leden. De JWG heeft op 1 januari 2014 nu 496 leden. De beginnerscursussen die dit jaar gehouden zijn door afdeling Groningen heeft 35 nieuwe leden opgeleverd. De verschillende kampen hebben in totaal 21 nieuwe leden opgebracht. Al deze cijfers zijn nauwelijks verschillend van de afgelopen jaren, behalve het aantal wanbetalers dat dit jaar is uitgeschreven – dat is meer dan verdubbeld. De grootste afdelingen qua leden zijn Utrecht, Leiden en Groningen met 102, 99 en 72 leden. De kleinere afdelingen zijn Eindhoven en Arnhem met 37 en 22 leden. Per 1 januari 2014 betalen procentueel meer mensen via incasso dan een jaar geleden: 47% betaalt via overboeking en 35% via een automatische incasso. De verdeling man/vrouw binnen de vereniging vrijwel gelijk gebleven: 70% is man en 22 % is vrouw. De grootste leeftijdscategorie binnen de JWG is, net als vorig jaar, onze doelgroep: de categorie van 8 t/m 19 jaar (50% van de leden). Daarnaast is er nog een vrij grote groep van twintigers en dertigers (25% van het totaal aantal leden).
