Lichtverteerbaar dieet Patiëntenbrochure diëtetiek
Inleiding Lichtverteerbare voeding is gezonde voeding die maar korte tijd in de maag blijft en die we snel en gemakkelijk opnemen in de darm zonder die extra te prikkelen. U zal eventueel een aantal voedingsmiddelen moeten vermijden omdat u die minder goed verdraagt. Daarom moet u blijven uittesten welke voedingsmiddelen u goed en minder goed verdraagt. In overleg met de diëtist en/of arts kan u bepalen hoelang u dat advies moet volgen.
Voedingsadvies Bij lichtverteerbare voeding moet u extra aandacht besteden aan: 1. Uw eet- en leefgewoonten; 2. De bereidingswijze en 3. De keuze van de voedingsmiddelen. Eet- en leefgewoonten • • • • • • • •
Breng regelmaat aan in uw voedingspatroon. Sla geen maaltijden over en vergeet vooral het ontbijt niet. Eet op regelmatige tijdstippen. Neem meerdere kleine maaltijden: drie hoofdmaaltijden en drie tussendoortjes. Vermijd uitgebreide maaltijden en grote porties. Eet rustig en al zittend, neem voldoende tijd om te eten en kauw goed. Als u moeite heeft om te kauwen, snijd uw voeding dan goed fijn. U kan uw maaltijden ook pureren of mixen. Laat eventueel uw gebit nakijken zodat u goed kan kauwen. Drink minstens 1,5 liter per dag. Drink bij voorkeur geen gashoudende dranken. - Vermijd een volle maag en drink niet tijdens de maaltijd. - Gebruik geen alcoholische dranken en vermijd overmatig gebruik van sterke koffie en thee. Gebruik zo weinig mogelijk vetstof. Rook niet. Indien u toch rookt, doe dat dan liefst na de maaltijd. Vermijd stress. Bepaalde geneesmiddelen kunnen maag- en darmlast veroorzaken. Vraag raad aan uw arts.
Bereidingswijze Hier kan u enkele tips vinden om een lichtverteerbare bereiding klaar te maken: • Gebruik niet te veel vetstof. Gebruik maximum één afgestreken eetlepel per persoon bij de warme maaltijd en smeer de vetstof dun uit bij de broodmaaltijd. • Verhit de vetstof niet te sterk. Vermijd frituren. • Vermijd rauwkost, beetgare pasta en groenten, hard fruit met schil en pit. Kook de voedingsmiddelen tot ze zacht en gaar zijn. • Vermijd opgeklopte gerechten zoals (choco)mousse, bavarois, slagroom, sabayon en emulsiesauzen, vb. béarnaise, hollandaise, mayonaise, dressings.
Toegelaten
Te mijden
-
-
Koken Stomen Garen in de microgolf Pocheren In papillot Grillen in de oven (vermijd korstvorming) Bakken in pan met antiaanbaklaag
Frituren Wokken Bakken en braden met korstvorming
Keuze van voedingsmiddelen • • • • • •
Vermijd vetrijke voedingsmiddelen, smeer- en bereidingsvet. Die vertragen de maagwerking en lediging. Denk hierbij ook aan verborgen vetten in voedingsmiddelen zoals vette vleeswaren, gepaneerde gerechten, chips, gebak, koeken, chocolade … Vermijd koolzuurhoudende dranken. Vermijd harde en overvloedige voedingsvezels zoals volkorenproducten. Vermijd taai vlees en overvloedige vleesporties. Vermijd irriterende en pikante voedingsmiddelen. Gebruik geen sterke kruiden of specerijen. Wees matig met peper. Vermijd zeer zoete en zeer zure gerechten. Vermijd te koude en te hete gerechten en/of dranken.
Voor meer uitleg hierover: zie ‘variatielijst’
Variatielijst Opmerking: In deze lijst vindt u algemene raadgevingen. Van sommige voedings-middelen is geweten dat de verteerbaarheid verschilt van persoon tot persoon. Die producten zijn daarom “schuingedrukt”. U moet zelf ondervinden of u last heeft van die producten of niet. Dranken Toegelaten
Te mijden
-
-
Plat water Lichte koffie en thee of vruchteninfusie Gearomatiseerd water Water met een scheutje (light)siroop Onvette bouillon Niet-bruisende vruchtendranken Lichtbruisende dranken (Bru®, Badoit®)
-
Sterkbruisende dranken (Light) frisdranken en gesuikerde dranken (bv. Cola, limonade, tonic…) (Light) energiedranken en sportdranken (bv. Red Bull®, Burn®, Extran®…) Alle alcoholische dranken (bier, wijn, likeuren, champagne, aperitieven…) Sterke koffie, espresso en thee Tafelbier (met mate)
Graanproducten Toegelaten
Te mijden
Brood is bij voorkeur niet vers - Oudbakken, of lichtgeroosterd brood - Wit brood, zachte pistolets, sandwiches, toastbrood, witte beschuiten, crackers; - Lichtbruin brood, stokbrood, melkbrood - Ontbijtgranen zonder toevoeging van chocolade en/of fruit zoals Cornflakes®, Rice Krispies® -
Te vers brood Alle soorten bruin of volkorenbrood, roggebrood… Fantasiebrood (krentenbrood, suikerbrood), harde pistolets, alle soorten koffiekoeken zoals croissants, boterkoeken, chocoladekoeken, donuts… Hardgeroosterd brood en harde broodkorsten Muesli en ontbijtgranen met toevoeging van chocolade en/of fruit
Aardappelen en deegwaren Toegelaten
Te mijden
-
-
-
-
Gekookte of goed gaar gestoomde aardappelen Vetarme puree (gekookte aardappelen fijngemaakt met bouillon, magere of halfvolle melk, zonder toevoeging van eieren of vetstof) Alle geraffineerde (witte) meelspijzen zoals macaroni, spaghetti, noedels en witte rijst; goed gaar gekookt, niet beetgaar. Havermout, griesmeel, maïsbloem, rijstebloem en vanillebloem, gelatinepoeder- of blaadjes, agar-agar Gewone puddingpoeder en instant dessertpoeder
-
Nieuwe aardappelen Gebakken aardappelen Gegratineerde aardappelen Aardappelenrösti Chips Kant-en-klare maaltijden zoals lasagne, pizza, ravioli … Niet-geraffineerde (bruine) meelspijzen zoals volkoren macaroni, spaghetti, noedels … Volle bruine rijst Alle gefrituurde bereidingen: frieten, kroketten … Chocoladepuddingpoeder
Groenten Toegelaten
Te mijden
-
-
-
Kleine hoeveelheden zachtgekookte, gestoomde of lichtgestoofde groenten, ontdaan van harde delen, zonder pitten of schillen Verse of niet-bereide diepvriesgroenten, niet-bereide groenteconserven: wortelen, bloemkool, ontpitte en gepelde tomaat, fijne prinsessenbonen, aspergepunten, broccoliroosjes, witloof, spinazie, wit van prei
-
-
Alle rauwe groenten Peulvruchten (droge erwten, witte bonen, linzen …) Koolsoorten behalve bloemkool en broccoli Komkommer, radijs, knolselder, ajuin, paprika, champignons, schorseneren, rammenas, rapen, olijven, pepers, groentemacedoine, maïs en asperges Bereide blikgroenten zoals witte bonen
-
Andijvie, voetselder, gekookte rode bietjes, venkel, sojascheuten, courgettes
-
in tomatensaus Bereide diepvriesgroenten zoals spinazie in roomsaus Groenten bereid met mayonaise, bechamelsaus, kaassaus …
Fruit Toegelaten
Te mijden
-
-
-
Kleine hoeveelheden rijp, geschild fruit zonder pitten zoals appel en peer Gekookt of gestoomd fruit Fruitmoes Ingelegd fruit Appelsap, druivensap Vers vruchtensap (zonder schillen of pulp)
-
Hard, vers of onrijp fruit Gedroogde vruchten (pruimen, appels, abrikozen, vijgen, dadels ...) Gekonfijt fruit Steenvruchten Alle noten en zaden, kastanjes Verse ananas
Melk- en melkproducten Toegelaten
Te mijden
-
-
-
Magere melk, halfvolle melk, karnemelk Sojadrink natuur verrijkt met calcium Sojadrink met smaak (light) verrijkt met calcium Magere of halfvolle yoghurt natuur of licht gesuikerd Magere fruityoghurt Pudding en pap bereid met de toegelaten soorten melk Sojapudding en sojadessert verrijkt met calcium Soja-alternatief yoghurt verrijkt met calcium
-
Volle melk Volle (fruit)yoghurt Pudding en pap bereid met volle melk en/of room Schapenmelk, geitenmelk … Gecondenseerde melk Volle room, koffieroom en slagroom Roomijs Cacao en chocolademelk
Kaas Toegelaten
Te mijden
-
-
-
Magere zachte en harde kaas 20+, 30+ (minder dan 20 gr. vet per 100 gr.) Magere smeer- en smeltkaas Magere platte kaas met of zonder fruit
-
Alle volle smeer- en smeltkazen Alle kazen met een vetgehalte hoger dan 20 gr. vet per 100 gr. zoals Camembert, Brie, Chaumes®, harde broodkaas 40+ … Volle platte kaas Gegiste kazen en schimmelkazen
Vlees en vleeswaren Toegelaten
Te mijden
-
-
-
-
Rundvlees: biefstuk, steak, rosbief, ossenhaas, gebakken zuivere filet américain (niet gepaneerd), ontvet soepvlees, mager stoofvlees met vetarme saus Kalfsvlees: gebraad, kalfslapje, kotelet, mager stoofvlees met vetarme saus of magere blanquette met vetarme saus; Paardenvlees: alle soorten Mager varkensvlees: varkenshaasje, mignonette, mager gebraad, mager varkenslapje Lamsvlees: lamsfilet Gevogelte (steeds vet en vel verwijderen): kip, kalkoen(-rollade, -filet, -medaillon), piepkuiken, parelhoen, haan, struisvogel, eend zonder zwoerd Konijn met vetarme saus Kikkerbillen natuur Magere vleeswaren: filet d’anvers, filet de Saxe, casselerrib, kalkoenham, ontvette gekookte ham, ontvette rauwe ham, filet américain natuur, geroosterde bacon, kippenwit Vleesvervangers in zuivere vorm: quorn, tofu, seitan, tempeh
-
Alle hardgebakken vlees Alle soorten vet en bereid vlees: gehakt en gehaktbereidingen, gepaneerde vleessoorten, bv. blinde vink, frikandel, witte pens, bereide hamburger (kaas en kruiden), schnitzel, cordon bleu, vogelnestje, mergpijp … Orgaanvlees zoals hersenen, nieren, zwezerik, uier … Geitenvlees Schapenvlees Gevogelte: gans, eend, soepkip Wild: haas, fazant, ree Alle kant-en-klare vleesbereidingen Vette vleeswaren: salami, alle worstsoorten, pastei, paté, vlees- en vissalades, préparé, spek Gepaneerde vegetarische burgers envleesvervangers
Vis en visbereidingen Toegelaten
Te mijden
-
-
-
Alle soorten magere vis (zowel vers als uit de diepvriezer), bij voorkeur gekookt, gestoomd, gepocheerd of geroosterd bv. roodbaars, forel, kabeljauw, tarbot, tong, schol, staartvis (lotte), griet, pladijs, snoek, spiering, rogge, poon, schar, wijting, schelvis, zeewolf, ijsvis, pollak, zuivere surimi Opmerking: de vis niet in bloem wentelen of paneren Visconserven in eigen nat Vette vis zoals haring, makreel, paling, sprot, tonijn en zalm Schaal- en schelpdieren: garnalen, krab, kreeft en scampi’s
-
Gepaneerde vis, gebakken vis, vissticks, garnaalkroketten, voorgebakken inktvisringen Visconserven op olie of saus: ansjovis, pilchards en sardienen Gemarineerde vis: haring, rolmops Gerookte vis Vissalades
Eieren Toegelaten
Te mijden
-
-
-
Roerei, zachtgekookt of gepocheerd ei (maximum twee eieren per week) Eiwit
-
Gebakken ei, hardgekookt ei, omelet met toevoeging van room Soufflé
Soepen Toegelaten
Te mijden
-
-
-
Vetarme soep met toegelaten groenten Ontvette bouillon: zelfgemaakt of op basis van een vetarm bouillonblokje Tomatensoep
-
Roomsoepen, koolsoepen en uiensoep Maaltijdsoepen, goulashsoepen, peulvruchtensoepen en erwtensoep Vette bouillon
Vetstoffen en sausen Toegelaten
Te mijden
-
-
-
-
-
Smeer- en bereidingsvet met een goede vetzuursamenstelling Plantaardige oliesoorten zoals arachide-, maïs-, olijf-, saffloer-, soja-, koolzaad, lijnzaad- en zonnebloemolie Lightdressing in beperkte mate, verdund met azijn, water, magere yoghurt of magere platte kaas Magere vinaigrettesaus, zelfgemaakt door de olie voor de helft aan te lengen met water of een kant-en-klare lightvinaigrette Ontvette bouillon en ontvette jus
-
Boter, dieetmargarines en oliën in grote hoeveelheden Gebruinde vetten Smeer- en bereidingsvet rijk aan verzadigde vetzuren (meer dan 1/3), reuzel, smout Kokosvet Frituurolie (om de 2 weken een kleine portie frieten, gebakken in plantaardige olie) Hard frituurvet Mayonaise en alle sausen bereid op basis van mayonaise (ook lightmayonaise en dressings) Alle (room)sauzen of kant-en-klare sausen
Kruiden en specerijen Toegelaten
Te mijden
-
-
-
Zout, dragon, kruidnagel, laurier, muskaatnoot, saffraan, vanille, kaneel … Tuinkruiden: tijm, peterselie, kervel, bieslook, rozemarijn, dragon, koriander … Tomatenpuree, tomatenketchup
-
Pikante specerijen bv. tabasco, curryketchup, (cayenne)peper, chili, pili-pili … Ingelegde uien en augurken Azijn, citroensap, Engelse saus, gember, kappertjes, kerrie, mosterd, olijven, paprikapoeder en pickles
Diversen Toegelaten
Te mijden
-
-
-
Witte en bruine suiker Honing, vruchtensiroop, gelei en confituur zonder pitten of schillen Droge koek of gebak: Madeira®, Petit Beurre, Madeleine, Rachel® en Boudoir Peperkoek Cake, speculoos
-
Chocopasta, speculoospasta, pindakaas … Chocolade en afgeleiden Snoeprepen zoals Mars®, Twix®, Bounty® … Kauwgom Gebakken nagerechten met fruit, gekonfijt fruit, slagroom en boterroom Nagerechten bereid in frituurvet of frituurolie zoals beignets, oliebollen en Berlijnse bollen Zware deegsoorten zoals bladerdeeg en kruimeldeeg Pannenkoeken en wafels Chocolade en alle bereidingen met chocolade zoals pralines en truffels
De diëtist binnen az groeninge Dieetbureau kennedylaan Dieetbureau loofstraat Dieetbureau reepkaai Dieetbureau vercruysselaan
t. 056 63 55 71 t. 056 63 55 74 t. 056 63 55 76 t. 056 63 55 77
Specifieke centra Ambulante consultaties Dieetbureau kennedylaan Dieetbureau vercruysselaan
t. 056 63 55 71 t. 056 63 55 77
Cardiale revalidatie - campus loofstraat
t. 056 63 3961
Diabetesconventie - campus reepkaai
t. 056 63 31 87
Geriatrisch supportteam
t. 056 63 32 24
Nefrologie en dialyse - campus loofstraat
t. 056 63 33 92
Obesitascentrum - campus reepkaai
t. 056 63 30 26
Oncodiëtetiek - campus loofstraat
t. 056 63 39 60
vzw az groeninge zetel: Pres. Kennedylaan 4 | 8500 Kortrijk t. 056 63 63 63 | f. 056 63 63 69 | www.azgroeninge.be vu: Jan Deleu, Pres. Kennedylaan 4 | 8500 Kortrijk doc. 55418 - april 2015
