Leven of overleven Hoe kom ik rond?

Leven of overleven Hoe kom ik rond?

EEN KIJK DOORHEEN DE DAG

Dit exemplaar is een verzamelstuk. Het is een verzameling van 9 verschillende workshops die zijn doorgegaan op 30 april 2013. Een dag over schulden, genaamd “Leven of overleven – Hoe kom ik rond?” De dag was gericht op mensen in armoede (verenigingen waar armen het woord nemen & Welzijnsschakels) en cliënten van het OCMW en CAW. Met deze workshops en dit verzamelwerk, willen we hun inzichten verruimen en hun ervaringen verzamelen.

Op deze manier willen we iedereen bedanken die een workshop is komen geven, ondersteuning heeft geboden (accommodatie, logistiek, …), verslagen heeft gemaakt en alles in goede banen heeft geleid. Zonder hen had deze dag er helemaal anders uitgezien. Bedankt!

Budgetinzicht Kempen en SPAAK

“Je hoeft geen geld te bezitten om waardig te zijn.” - Mahatma Gandhi -

-3-

Een dag over schulden. Een moeilijk onderwerp, maar toch veel volk! Op 30 april waren we met ongeveer 125 deelnemers. Iedereen was welkom! Jammer genoeg hadden we niet voor iedereen een plaats. Deze dag was een groter succes dan verwacht, daarom hebben we jammer genoeg mensen moeten weigeren. Het leuke was dat iedereen wel iets heeft bijgeleerd deze dag. Sommigen hebben iets geleerd over budgetteren, anderen hebben leren neen zeggen, nog anderen hebben wat meer geleerd over budgetbeheer, collectieve schuldenregeling, de rechten van de consument, … . En als dat nog niet genoeg was, weten we nu, dat we altijd goed de algemene voorwaarden moeten lezen als we aan een wedstrijd deelnemen. Niet zomaar alles tekenen is de boodschap. Dit kan grote financiële gevolgen hebben. Kortom we zijn fier op iedere aanwezige.

Tijdens deze dag hebben we heel wat informatie opgeschreven voor jullie. Dit hebben we verzameld in deze bundel. We hebben alles verzameld in vijf thema’s: 1. Budgetteren 2. Budgethulpverlening (en collectieve schuldenregeling)

3. Reclame en consumentenrechten 4. Energie en schulden 5. Werking van een gerechtsdeurwaarder

-4-

Budgetteren De workshops “plan je budget” en “tips om rond te komen” hebben we verzameld onder de naam budgetteren. Heb je deze workshops gemist of wil je wat informatie opfrissen? Lees dan rustig verder. In elke workshop zijn we begonnen met de ervaringen die mensen hebben met budgetteren. De meeste mensen vinden het moeilijk om te budgetteren, omdat ze geen keuzevrijheid hebben, doordat een groot deel van het inkomen bijvoorbeeld naar de huur gaat. Het is ook een grote aanpassing wanneer je van de ene dag op de andere een lager inkomen krijgt. Dit kan door stakingen, verlies van werk, ziekte, invaliditeit, … Sommigen hebben dan nood aan begeleiding. Krijgen ze dit niet of te weinig, dan kan dit schulden tot gevolg hebben. Het OCMW kan een oplossing bieden, maar deze stap zetten is toch niet zo makkelijk als de meesten denken. Er zijn nog steeds heel wat drempels die mensen tegenhouden om hulp te zoeken voor financiële problemen. Leuk is wel dat heel wat mensen al veel tips hebben om rond te komen met weinig geld. Sommigen vergelijken zelfs prijzen via internet voor ze iets aankopen. Zo weet je waar je hetzelfde product goedkoper kunt vinden.

Wat hebben we geleerd? De meeste mensen hebben enorm veel tips om met een klein inkomen rond te komen. Hier vind je een hele lijst aan tips over winkelen, water, gas en elektriciteit, vrije tijd, vervoer, andere aankopen, … . Heb je het gevoel dat de volgende tips je niet helpen om je budget onder controle te krijgen? Ga zo snel mogelijk langs bij je OCMW of CAW in de buurt. Hoe kleiner je probleem is, hoe beter. Zo vermijd je dat je in een moeilijke situatie terecht komt. Deze mensen staan open om je te helpen zonder te veroordelen. Hier een overzicht van de verzamelde tips van de dag. We beginnen met algemene tips die ons kunnen helpen in het dagelijkse leven.

Terug op weg?

-5                  

Maak een lijstje voor je naar de winkel gaat en koop enkel hetgeen wat er op dit lijstje staat Stel op voorhand het menu op voor de hele week Vergelijk eerst de prijzen voor je iets aankoopt Ga met een volle maag winkelen en neem geen kinderen mee. Hierdoor ga je minder onnodige producten aankopen. Indien je dicht aan de grens woont, bij Nederland, is het goedkoper om in Nederland te gaan winkelen (met het openbaar vervoer) Koop niet te veel (zo kunnen de producten niet vervallen) Durf op de markt naar overschotten vragen. De marktkramer verkoopt liefst zijn overschotten aan een zeer lage prijs, dan ze te moeten weggooien. Kijk uit naar ‘snelverkopen’ of uitverkopen. Gebruik reclame om je te informeren, maar laat je niet misleiden Maak gebruik van kortingsbonnen. Kijk steeds je kasticket na! Neem als je gaat winkelen cash geld mee en niet je bankkaart. Zo weet je en zie je wat je effectief hebt uitgegeven. Je geeft ook minder snel geld uit dan. Probeer te sparen met klantenkaarten, maar niet met kredietkaarten van de winkel. Dit kost je geld! Zelf koken is goedkoper en gezonder dan kant-en-klare maaltijden Vries je eten of overschotten in of hou een restjesdag of koop net genoeg zodat je niets hoeft weg te werpen. Koop witte producten of huisproducten. Deze zijn meestal (bijna) hetzelfde, maar veel goedkoper. Ga met de fiets winkelen, zo neem je al minder met je mee. Koop in de solden. Ga in de week winkelen, op zaterdag zijn er de minste promoties.

Terug op weg?

-6Je kan ook besparen op je waterverbruik:          

Leg een fles of een baksteen in de bak van je W.C. Zo verbruik je minder water tijdens het doorspoelen. Als er meerdere mensen een bad willen nemen, hergebruik dan dit water. Of je kan ook met twee een bad nemen. Was je niet in een vol bad, maar een halfvol bad Probeer het nemen van een bad te vermijden, maar kies voor de douche. Tijdens het douchen kan je het water opvangen. Dit kan je gebruiken om de W.C. door te spoelen. Gebruik enkel volle wasmachines. Je kan regenwater gebruiken voor je wasmachine, toilet Laat tijdens het douchen het water niet lopen (gebruik een timer) Spoel het toilet niet iedere keer door na het plassen. Gebruik een kleinere emmer om te poetsen

Op gas en elektriciteit kan je ook heel wat geld besparen. Zie hier enkele tips:           

Wanneer je aardappelen kookt, hang er dan een stoommandje aan en doe daar de groenten in. Zet het elektrisch vuur op tijd uit, dit blijft nog enkele minuten warm. Zo kan je gerust je eten nog twee tot drie minuten laten sudderen zonder energie te verbruiken. Maak gebruik van het nachttarief Gebruik spaarlampen, kaarsen Laat geen standby-knopjes aanstaan Zet de temperatuur binnen een graadje minder en gebruik een deken (gezellig) of een extra trui. Noteer een tijdje je meterstanden om een idee te krijgen van je verbruik. Vergelijk energieleveranciers via VREG of neem deel aan een groepsaankoop. Laat geen lichten branden in ruimten waar je niet bent. Laat een energiescan doen om energieverlies te meten Zet je verwarming af of in nachtstand als je niet aanwezig bent.

Terug op weg?

-7In de mate van het mogelijke kan je geld uitsparen door volgende vervoersmiddelen te gebruiken:   

fiets openbaar vervoer te voet

Wees op je hoede voor bepaalde aankopen, het kan je heel wat miserie en vooral geld besparen:         

Koop niets op krediet of afbetaling, maar spaar. Zet bijvoorbeeld je spaargeld op een aparte rekening als reserve. Durf in bepaalde omstandigheden te onderhandelen Vergelijk prijzen van bijvoorbeeld verzekeringen de Ga naar een 2 handswinkel, weggeefwinkel Beperk afval door dingen te hergebruiken of verpakkingsarm te kopen Wijs creatief, dit is gratis. Azijn, javel, zout zijn goedkoper dan de bekende poetsproducten en ze werken even goed. Het water waarin je aardappelen gekookt hebt, is goed om onkruid te verdelgen. Koop generische geneesmiddelen, deze werken evengoed, maar zijn een pak goedkoper. Vraag steeds het goedkoopste geneesmiddel bij je apotheker.

Een laatste, maar daarom niet onbelangrijke tip om af te sluiten: “Voor niets gaat de zon op Gratis bestaat niet, zeker niet in de reclame!!”

Kunnen goedkoop en gezond door dezelfde deur? Dat kan perfect! Kiezen voor gezondere producten is meestal ook gezonder voor je portemonnee. Je spaart dikwijls veel geld uit hierdoor. We maakten voor jou de oefening met de voedingsdriehoek (wat we nodig hebben om gezond te leven.). Hoe lager iets op de driehoek staat, hoe meer we er van nodig hebben.

Terug op weg?

-8-

Bewegen en vrije tijd: Er bestaan heel wat mogelijkheden om goedkoop tot zelfs gratis aan sport te doen of je vrije tijd in te vullen. Hier enkele voorbeelden:      

Activiteiten via het Fonds voor vrijetijdsparticipatie (meer uitleg te vinden bij je vereniging of OCMW/CAW) gratis activiteiten die vanuit de stad georganiseerd worden groepsuitstappen vrijetijdspas, -cheque Uit eten gaan in het sociaal restaurant Lopen, fietsen, wandelen, tuinieren, poetsen, … allemaal manieren om gratis te sporten.

Drinken: Je hebt minstens 1,5 liter vocht nodig per dag. Je kan hier enorm veel geld besparen. Drink water van de kraan. Water van de kraan is veel goedkoper en even gezond als flessenwater.

Terug op weg?

-9Aardappelen en graanproducten: Geef de voorkeur aan volkoren of meergranenproducten. Deze vullen harder en houden je hongergevoel langer weg. Het is bovendien gezonder en omdat je er minder van nodig hebt, is het ook goedkoper. Indien het mogelijk is, kan je aardappelen kopen bij een lokale boer. Dit is goedkoper dan de supermarkt, omdat je hier onmiddellijk bij de bron zit. Groenten en fruit: Koop indien mogelijk seizoensgebonden groenten en fruit. Deze zijn steeds het goedkoopst in de periode waarin ze worden geoogst. Ze zijn verser en ook gezonder. Wat ook mogelijk is, is om je groenten en fruit te kopen uit blik of diepgevroren. Dit is goedkoper en even gezond. Heb je de mogelijkheid om je groenten en/fruit te kopen bij een lokale boer? Koop deze dan daar, hier bespaar je toch weer geld mee. Heb je de mogelijkheid om zelf groenten of fruit te kweken? Dit is de meest goedkope oplossing. Melk en calciumrijke producten: Koop magere of halfvolle melkproducten. Deze zijn goedkoper én gezonder. Melk is zelfs goedkoper dan andere melkproducten. Eet je graag kaas? Kies dan voor jonge kaas. Dit is goedkoper en gezonder dan bijvoorbeeld belegen of oude kaas. Vlees, vis of vervangproducten: Je hebt aan 100 gram genoeg. Eet je meer dan, kan je hier heel wat op besparen. Vlees is namelijk één van de duurste producten in je maaltijd. Wat je ook kan helpen is producten te kopen waarvan de houdbaarheidsdatum bijna is verstreken. Dit is veel goedkoper en toch lekker. Kip is het goedkoopste in deze categorie en ook nog gezond. Smeer en bereidingsvet: Koop hiervan geen merkproducten. Indien mogelijk kies je voor maïsolie, één van de goedkoopste vetproducten. Rest: Probeer snoep, frisdrank en koeken te beperken. Maak ze zelf en bespaar weer geld. Koop zeker geen merken.

Terug op weg?

- 10 -

Budgethulpverlening Helpen tips je niet meer? Ga eens raad vragen bij het OCMW of CAW in de buurt. Dit is voor velen een moeilijke stap en dit is normaal. Toch kan het je een heel eind op weg helpen door zo vroeg mogelijk raad te gaan vragen. Vele mensen ervaren heel wat frustraties binnen zo’n begeleidingen. Maar we moeten eerlijk zijn, eens mensen de stap hebben gezet, zijn ze blij met deze steun. Hier is een samenvatting over de workshops: “wat is voor mij de ideale begeleiding”, “rechten en plichten in budgetbeheer en budgetbegeleiding en “rechten en plichten in de collectieve schuldenregeling”. Starten doen we met de verschillende soorten budgethulp die je kunnen helpen. Zo hebben we budgetbegeleiding, budgetbeheer en collectieve schuldenregeling. Dit is niet hetzelfde als voorlopig bewindvoering. Bij voorlopig bewindvoering krijg je iemand aangesteld (advocaat, iemand van de familie, …), omdat je wegens medische / gezondheidsredenen niet meer in staat bent om je eigen budget te beheren. Heb je het gevoel dat je even iemand nodig hebt die je kan helpen om je budget te beheren? Kom je niet elke maand rond met je budget? Dan kan budgetbegeleiding jou misschien helpen. Je krijgt dan hulp bij je administratie en het opstellen van een overzicht van eventuele schulden. Het is niet noodzakelijk om al schulden te hebben! Het voordeel is dat je zelf je budget beheert en dat er iemand jou ondersteunt hierin. Er is ook een nadeel verbonden aan budgetbegeleiding. Wanneer je betalingen niet goed verlopen, ben je zelf hiervoor verantwoordelijk. Denk je dat je meer hulp nodig hebt dan dit? Blijf je problemen hebben om je uitgaven onder controle te houden en om je administratie goed op te volgen? Dan kan budgetbeheer een mogelijke oplossing zijn. Je bent zeker dat al je rekeningen betaald worden, want dit zal iemand van het OCMW of CAW voor je doen. Hierdoor ben je zelf niet meer verantwoordelijk voor je betalingen. Het nadeel is wel dat je je vrijheid verliest over je budget. Je wordt deels afhankelijk van het OCMW of CAW. Tot slot is er ook nog de mogelijkheid om een collectieve schuldenregeling aan te vragen. Dit is best te vermijden. Maar indien je met ernstige financiële problemen zit en je vindt er geen uitweg in, dan kan dit een mogelijkheid zijn. Ook hier bestaan er zowel voordelen als nadelen.

Terug op weg?

- 11 Het voordeel is     

dat schuldeisers geen beslag meer mogen leggen en/of uitvoeren. Hierdoor krijg je op psychologisch vlak rust. Het is nog wel mogelijk dat je uit je huis wordt gezet. Interesten en kosten op de schulden mogen niet meer aangerekend worden. Hierdoor zie je werkelijk je schuld verminderen bij elke afbetaling. In principe ben je na de collectieve schuldenregeling schuldenvrij, maar hier bestaan wel enkele uitzonderingen op. Een groot deel van de mensen dat toegelaten wordt tot de collectieve schuldenregeling heeft ook recht op een pro-deoadvocaat. Ook hier bestaan enkele uitzonderingen op. Er wordt gezocht tijdens de collectieve schuldenregeling naar een oplossing voor al je schulden. Aparte onderhandelingen met elke schuldeiser is niet meer nodig.

Er zijn ook heel wat nadelen aan verbonden!      

Zo is de collectieve schuldenregeling niet gratis. Je zal dus je schuldbemiddelaar moeten betalen. Dit kan bij het hebben van veel schuldeisers vlug oplopen tot meer dan 5 000 euro. Je kan ook niet meer beschikken over je eigen inkomsten. Je ontvangt enkel nog leefgeld. Voor grote uitgaven moet je extra geld vragen aan je schuldbemiddelaar of aan de rechter. Je verliest ook een groot deel van je privacy, omdat je werkgever ook wordt verwittigd wanneer je in een collectieve schuldenregeling zit. De rechter kan beslissen om je woning, auto, beslagbare spullen te verkopen om je schulden te betalen. Een collectieve schuldenregeling kan tot zeven jaar duren. Er kunnen tijdens de collectieve schuldenregeling voorwaarden opgelegd worden zoals werk zoeken, verhuizen naar een goedkopere woning.

Wat zijn de ervaringen van veel mensen met dit thema? We hebben gemerkt dat er hier heel wat frustraties zitten. Dit wil niet zeggen dat het in elke begeleiding slecht gaat, want er zijn begeleidingen die enorm goed lopen ook. Toch willen we hier even deze frustraties benoemen. Het is belangrijk om hier aandacht aan te schenken. Om even een idee te geven van enkele frustraties waarmee mensen zitten:

Terug op weg?

- 12 

        

Mensen krijgen hun jaarverslag niet mee. Toch hebben ze hier recht op! Dit gebeurt vooral bij een voorlopig bewindvoering. Bij een voorlopig bewindvoering kan je deze opvragen bij de griffier van het vredegerecht. Bij budgetbeheer ligt dit anders en kan je deze vragen aan je begeleider. Mensen vragen zich af hoe het leefgeld bepaald wordt. Heel wat mensen ontlopen zaken waar ze recht op hebben, zoals tegemoetkomingen, fonds vrijetijdsparticipatie, … . Het werken met de rechtenverkenner is voor sommige mensen niet haalbaar. Begeleiders gebruiken veel te moeilijke woorden. Duidelijke communicatie op maat is noodzakelijk. Er moet meer aandacht geschonken worden om mensen iets aan te leren. Rechten en plichten zijn niet duidelijk bij budgetbegeleiding of budgetbeheer! De meeste mensen zijn wel blij met de steun, maar ze zijn wel beschaamd en onwennig. Wat normaal is. Bestaat er een ombudsdienst voor mensen onder Collectieve Schuldenregeling of budgetbeheer? Een controlerende instantie? Waar kan ik terecht met klachten? Verkopers verkopen alles en smeren leningen en kredieten aan! Wie is er dan eigenlijk verantwoordelijk?

Wat hebben we geleerd? Schulden hebben is niet leuk, en brengt heel wat schaamte en angst met zich mee. Kom daarom zo vlug mogelijk met je vragen naar het OCMW of CAW in je buurt. Hoe vlugger je komt, hoe sneller je geholpen wordt. Maar dit is niet het enige wat we geleerd hebben deze dag. Het aanleren hoe je je budget kunt beheren is even belangrijk dan het aflossen van schulden. Daarom is het belangrijk om mensen betrokken te houden en niet de zaken zelf over te nemen als OCMW of CAW. Zo is het belangrijk om mensen een pluim te geven als ze het goed doen. Schulden kan iedereen overkomen, dus behandel ook deze mensen als mens. Het werken met overzichten (week, maand en jaar) is belangrijk. Maar we kunnen toch besluiten dat alles begint met goede communnicatie, Iedereen heeft nood aan een duidelijke uitgeleg. Ook het werken op maat van de persoon en het werken met geduld is belangrijk. We zien ook een steeds groeiende en belangrijke groep opkomen die

Terug op weg?

- 13 vatbaar is voor schulden. Het zijn onze kinderen en jongeren. Zij moeten ook leren hoe je zonder schulden kan functioneren in deze maatschappij. Zo moeten leren om te gaan met geld. Zo kunnen bijvoorbeeld trainingen over financiële vaardigheden en financiële geletterdheid al helpen. Dit kan zowel binnen het gezin als op school gebeuren. Het werken om schulden te voorkomen is enorm belangrijk.

Reclame en consumentenrechten Reclame is in het leven geroepen, niet enkel om je te informeren, maar vooral om de verkoop van producten te bevorderen. Bedrijven willen zo veel mogelijk producten verkopen. Hoe overleef ik in deze wereld als consument? Wel daar ging deze workshop over. Heb je deze gemist of wil je alles nog eens rustig nalezen? Dan kan dat hier. Zoals al gezegd is reclame er in de eerste plaats om ervoor te zorgen dat de burgers zoveel mogelijk producten kopen. Reclame werkt in op je gevoel. Ze willen je het gevoel geven dat je iets mist in je leven. Het speelt in op de psychologie van de mens. Wat zijn zoal de “truken van de foor”?     

“knalprijs”, “folderprijs”, … zolang er niet ergens “promotie” staat hoeft de winkelier de originele prijs niet te vermelden. Je weet dus niet hoeveel korting je krijgt. Meestal is dit niet veel. Bij kleine bedragen worden kortingen gepromoot in percentages, zo lijkt de korting groter, maar dit is niet het geval. Het gaat meestal maar een paar (tientalle) centen. Krijg je iets gratis bij je aankoop? Dit betaal je meestal gewoon er bij. Een maxipak of familiepak is niet altijd voordeliger! …

Als dit nog niet genoeg is, proberen heel wat winkels je toch te doen kopen door middel van kredieten of op afbetaling. Indien je koopt op afbetaling of krediet betaal je een groot bedrag extra aan interesten. Je kan beter dat bedrag opzij zetten door je aankoop even uit te stellen en hiervoor te sparen. Hierdoor krijg je interesten en betaal je er geen. Let ook op voor de zogezegde “klantenkaarten/kredietkaarten” van supermarkten of winkels. Ook hier betaal je veel geld voor bijkomende kosten en/of interesten. Met klachten kan je terecht bij de FOD Economie.

Terug op weg?

- 14 Wat hebben we geleerd? Er zijn heel wat leuke, maar vooral nuttige tips die je heel wat geld kunnen besparen als je gaat winkelen. Hier enkele nuttige tips:     

Wil je het goedkoopste product kopen? Kijk dan niet naar de prijs op zich, maar kijk naar de prijs per kilo of per liter. Daaraan kan je zien hoe goedkoop het product echt is. Koop wel prijsbewust: een lagere prijs kan worden gecompenseerd door mindere kwaliteit, maar evengoed ook door een minder bekende merknaam. Doe geen impulsieve aankopen. Ga nooit in op deur aan deurverkopen, straatverkopen, … . Hiervoor moet je altijd oppassen! Ga geen kredieten aan, want een krediet is slechts uitstel van betaling. Weet ook dat hier enorm veel kosten en interesten bijkomen. Het is dus nooit in je voordeel. Groepsaankopen is het beste tarief meestal voor de gemiddelde gebruiker, maar daarom is dit nog niet zo voor jou als individuele gebruiker. Controleer dit steeds indien mogelijk. Ook oppassen als je een vervolgtarief krijgt! Dit kan enorm verschillen van het starttarief. Controleer dit ook steeds.

Energie en schulden Energie, gas en elektriciteit, … in combinatie met schulden is dit geen leuke zaak. Het heeft naast woningschulden, onmiddellijk effect op onze levenssituatie. In deze workshop is er gekeken naar hoe je schulden kan voorkomen en hoe je zoveel mogelijk geld kan besparen. Hier vind je een kleine uiteenzetting. Er kwamen in deze workshop vooral vragen over het sociaal tarief. Er was te weinig tijd om dit grondig te kunnen bespreken. Vragen die aan bod zijn gekomen, waren: “Hoe kan je op je energiefactuur zien of het sociaal tarief is toegepast?” De website is niet gebruiksvriendelijk, maar via www.sociaaltarief.economie.fgov.be kan je controleren of je het sociaal tarief krijgt. Het gebeurt sinds 2010 automatisch. Denk je dat je wel recht hebt op het sociaal tarief en krijg je deze nog niet. Dan kan je dit nog steeds aanvragen door je (uitkerings)attest op te sturen.

Terug op weg? Terug op weg?

- 15 Via de VREG-test kan je makkelijk controleren wie de goedkoopste leverancier zou zijn voor jou. Het probleem is, dat deze test, helemaal niet zo makkelijk is. Binnen de vereniging of OCMW kan je dit wel eens met hulp proberen. Wil je effectief overschakelen naar een andere leverancier? Doe de VREG-test dan een aantal keer om de paar maanden voor je overschakel. Dit is een goede tip, omdat de prijzen durven schommelen. Wanneer je verhuist en je wilt je energie stopzetten, is dit vrij ingewikkeld. Er bestaan hiervoor speciale formulieren. Deze kan je vinden op de volgende website: www.vreg.be/verhuisformulieren . Wat moet je doen als je recht hebt op een sociaal tarief, maar je hebt ingestemd op een groepsaankoop? Deze kan je zelf nog aanvragen als je deze nog niet automatisch hebt verkregen. Het uitschakelen van uw budgetmeter gebeurt automatisch wanneer je je schulden hebt betaald bij je netbeheerder én een nieuw contract hebt afgesloten met een leverancier. Wil je de budgetmeter weg, dan moet je een afspraak maken met uw netbeheerder. Het nadeel is wel dat je zelf opdraait voor de kosten. Je kan deze budgetmeter ook laten hangen. Indien je recht hebt op gratis elektriciteit is het nodig om te controleren of deze echt van je factuur afgegaan is. Een belangrijke tip om niet voor verrassingen te komen staan: Indien je bij een jaarafrekening geld terugkrijgt, gaan normaal de voorschotten naar beneden voor het volgende jaar. Het risico bestaat dan wel, dat je bij de volgende jaarafrekening weer moet bijbetalen. Het is handig om zelf contact op te nemen om het bedrag van de voorschotten toch wat hoger te laten staan. Een andere tip is om niet via domiciliëring te werken als het gaat over energiefacturen. Het is belangrijk om de controle te houden als er bijvoorbeeld foute meterstanden worden doorgegeven. Ook kom je zo minder snel voor verrassingen te staan en kan je je verbruik in de gaten houden. Samenlevingsopbouw Provincie Antwerpen wist ons te vertellen dat ze steeds bereid zijn om workshops te geven op maat van de verenigingen.

Terug op weg?

- 16 Afsluiting gas en/of elektriciteit

Een leverancier van elektriciteit of gas mag jou nooit zomaar afsluiten, omdat je je rekeningen niet betaald hebt. De leverancier moet eerst een aantal stappen doorlopen: 1. Herinneringsbrief: Als je je factuur niet tijdig hebt betaald, stuurt de leverancier je een herinneringsbrief. In de brief staat dat als je je facturen niet kan betalen je de klantendienst, het OCMW of een schuldbemiddelaar kan contacteren om een afbetalingsplan op te maken. In de brief moet ook staan wat er kan gebeuren als je je openstaande facturen niet betaalt. De leverancier mag in principe administratieve kosten aanrekenen voor het verzenden van deze brief. 2. Ingebrekestelling: Als je 15 dagen na de herinneringsbrief nog steeds niet betaald hebt, moet de leverancier een ingebrekestelling sturen. Dit is een aangetekende brief. Deze brief moet dezelfde informatie bevatten als de herinneringsbrief. De leverancier mag in principe administratieve kosten aanrekenen voor het verzenden van deze brief. 3. Opzegging van het contract: Als je 15 dagen na de ingebrekestelling nog steeds niet hebt betaald of een afbetalingsplan hebt geregeld, kan de leverancier het contract opzeggen. Ook wanneer je een afbetalingsplan hebt, en je je daar niet aan houdt, kan de leverancier je contract opzeggen. De leverancier is verplicht om je een opzegtermijn van 60 dagen te

Terug op weg?

- 17 geven. De leverancier mag geen kosten aanrekenen voor de verbreking van het contract. Als je contract verbroken wordt, moet je uiteraard wel nog altijd de openstaande facturen betalen. Na het verbreken van het contract moet je dus op zoek naar een nieuwe leverancier. Als je geen nieuwe leverancier vindt, betekent dit niet dat je zonder elektriciteit of gas zal vallen. De netbeheerder (Iverlek of Eandis) zal je dan voorzien in je behoefte. In deze situatie treedt de netbeheerder dus op als een sociale leverancier. Maar ook die zal je moeten betalen en deze is duurder dan andere leveranciers. Als je de sociale leverancier niet betaalt, moet hij ook eerst een herinneringsbrief sturen, gevolgd door een ingebrekestelling. Als je na de ingebrekestelling niet betaalt, dan kan de netbeheerder ten laatste 60 dagen na de ingebrekestelling, gratis een budgetmeter plaatsen. Slechts in enkele uitzonderlijke gevallen kan de netbeheerder de elektriciteit of het gas volledig laten afsluiten:    

als je weigert een budgetmeter te laten plaatsen. als je weigert de stroombegrenzer in een budgetmeter te laten inschakelen. als je weigert een afbetalingsplan af te spreken of een gemaakt afbetalingsplan niet naleeft. als je na opzegging van je contract bij een gewone leverancier (om een andere reden dan wanbetaling) weigert een ander contract af te sluiten.

Een Lokale Adviescommissie (LAC) zal beslissen over een volledige afsluiting. In zo'n commissie zitten twee personen van het OCMW van de gemeente waar je woont, een vertegenwoordiger van de netbeheerder en soms een schuldbemiddelaar.

Terug op weg?

- 18 -

De werking van een gerechtsdeurwaarder Om af te sluiten hebben we het thema “de werking van een gerechtsdeurwaarder”. Het was een interessante workshop en het gaf weer dat de beide partijen elkaar nog niet goed kenden. Het was dan ook een enorme meerwaarde om hier verandering in te brengen. De ervaringen van de meeste mensen hierover waren vooral frustraties en angst. De meeste mensen weten vaak niet waarom een deurwaarder bepaalde dingen doet. Daarnaast is voor velen het nut van bepaalde acties (verschillende deurwaarders bij één gezin) nogal onduidelijk. De deurwaarder gaf aan dat vele zaken enkel dienen om druk te zetten, zodat mensen vlugger betalen. Hier zit een groot verschil in elkaars leefwereld. Mensen willen weten wat ze het best doen als ze in aanraking komen met een deurwaarder. De meeste mensen doen alsof er niets aan de hand is, steken de brief weg, … Het beste is toch om onmiddellijk actie te ondernemen. Neem contact op met de deurwaarder en zorg voor een afbetalingsplan. Doe je dat niet, dan zullen ze je niet gerust laten. Daarboven komen dan nog eens onaangename kosten die je best kunt vermijden. Daarnaast is het ook belangrijk dat gerechtsdeurwaarders zoeken naar manieren om op een menswaardige wijze hun opdracht uit te voeren. Dit door rekening te houden met de mensen die het moeilijker hebben om te overleven.

Terug op weg?

- 19 -

Het was een zeer vruchtbare dag, onze dag over schulden. Er waren heel wat mensen geïnteresseerd in deze dag, velen vonden de workshops ook te kort, anderen konden niet deelnemen door een gebrek aan plaatsen, … Kortom, laten we het bekijken als een nieuwe start. Vanaf dit najaar zullen we aan de slag gaan met vier thema’s: 1. De werking van de gerechtsdeurwaarder, 2. Rechten en plichten in budgetbeheer en budgetbegeleiding, 3. Rechten en plichten in een collectieve schuldenregeling 4. Energie en schulden Deze thema’s zullen aan bod komen doorheen het ganse jaar in elk van de vier verenigingen waar armen het woord nemen. Iedereen zal hiervan op tijd verwittigd worden. We hopen via dit boekje, dat je een idee hebt gekregen van deze dag en van wat nog volgt.

Budgetinzicht Kempen & SPAAK

In samenwerking met de volgende partners: