Leven en werken na kanker

LEVEN EN WERKEN NA K ANKER

BETREFT:

WEBSITE INTERVENTIESNAARWERK.NL

DATUM:

28-9-2010

Beschrijving van de interventie

Leven en werken na kanker

www.interventiesnaarwerk.nl

1

Inhoudsopgave 1. Beschrijving van de interventie ........................................................................................................... 3 1.1 Kernachtige omschrijving ...................................................................................................... 3 1.2 Doel van de interventie .......................................................................................................... 3 1.3 Doelgroep van de interventie ................................................................................................. 3 1.4 Omschrijving van de interventie ............................................................................................ 4 1.4.1 Methodiek .......................................................................................................................... 4 1.4.2 Onderbouwing: Probleem- of risicoanalyse ...................................................................... 7 1.4.3 Onderbouwing: verantwoording doelen en aanpak ........................................................... 8 1.4.4 Eisen begeleiding, uitvoering en borging .......................................................................... 9 1.5 Overige voorwaarden voor toepassing ................................................................................... 9 1.6 Beschrijving onderzoek effectiviteit .................................................................................... 10 1.7 Beoordeling onderbouwing & onderzoek effectiviteit ......................................................... 11 1.8 Overige informatie ............................................................................................................... 12


2

1. Beschrijving van de interventie 1.1

Kernachtige omschrijving

Naam interventie: Leven en werken na kanker Kernachtige omschrijving interventie: De interventie Leven en werken na kanker richt zich behalve op kankerpatiënten ook op andere personen die na een levensbedreigende ziekte willen re-integreren naar werk. Het gaat om mannen en vrouwen in de leeftijd van 18 tot 60 jaar. De interventie bestaat uit persoonlijke individuele begeleiding en counseling (geen groepsgewijze activiteiten). Naast het verwerken van levensbedreigend ziek zijn, wordt ook aandacht besteed aan het verkrijgen van inzicht in fysieke en psychische belastbaarheid. Centraal in de begeleiding staat passie in: “wat wil ik” en ”wat kan ik”. Ervaringsdeskundigheid speelt een belangrijke rol bij de opzet en uitvoering van de interventie; de oprichtster van Stap.nu is zelf ex-kankerpatiënt. Afstemming vindt, behalve met cliënt en opdrachtgever, zo nodig ook plaats (na toestemming klant) met curatieve sector (bijv. fysiotherapie, specialist, huisarts). 63 procent van de interventies wordt ingezet t.b.v. de UWV-populatie WW 19 % WIA 59% en Ziektewet 22 %), via een IRO. Sinds kort – najaar 2009 zijn er ook raamovereenkomsten afgesloten; over deze trajecten zijn evenwel nog geen resultaten te melden. De overige ca. 37% van aanmeldingen betreft klanten die nog een werkkring hebben bij de eigen werkgever. Stap.nu begeleidt het re-integratie proces in de eigen dan wel een andere/aangepaste functie, of naar een nieuwe werkgever. De interventie Leven en werken na kanker is ontwikkeld en wordt uitgevoerd door Stap.nu, Reintegratie & Counseling. Stap.nu biedt haar specifieke dienstverlening landelijk aan door het inzetten van freelance coaches. Zo is landelijke dekking mogelijk. In de regel zijn dit ervaringsdeskundigen (of zelf, of familielid geconfronteerd geweest met een levensbedreigende ziekte). Deze coaches werken volgens de interventiemethode van Stap.nu. Inmiddels (najaar 2009) zijn ruim honderd begeleid naar werk.

1.2

Doel van de interventie

Het doel van de interventie is re-integratie van mensen met de ziekte kanker of een andere levensbedreigende ziekte naar werk, dan wel naar sociale activering. Het landelijk gemiddelde uitstroompercentage bij UWV trajecten IRO‟s ligt rond de 54,8%. UWV stelt als voorwaarde minimaal 50% plaatsing. Stap.nu stelt zich ten doel klanten te begeleiden in hun proces leven en werken na kanker en hen duurzaam te re-integreren naar passend werk. Daarbij streeft Stap.nu naar een uitstroom 90% met als ondergrens 80% uitstroom naar werk. Toets beschikbare informatie tbv beschrijving en overdraagbaarheid Is er documentatie over de doelen van de interventie?

Ja X

Nee

Toets theoretische onderbouwing Zijn er expliciete doelen geformuleerd?

Ja X

Nee

1.3

Doelgroep van de interventie


3

Voor wie is de interventie bedoeld? De interventie richt zich op mensen die te maken hebben gehad met de diagnose kanker of een andere levensbedreigende ziekte. De ziektefase waarin mensen zich bevinden verschilt van „nog in behandeling‟ tot „vijf jaar uitbehandeld.‟ Voor kenmerken/problemen waarmee veel mensen kampen die tot deze doelgroep behoren, zie 1.4.2. Prevalentie Kanker is doodsoorzaak nummer één in Nederland. Eén op de drie mensen krijgt in zijn of haar leven te maken met de ziekte kanker. Het aantal patiënten dat geneest van kanker of er langere tijd mee leeft is de laatste decennia gestaag toegenomen. Kanker is een van de meest voorkomende chronische aandoeningen van deze tijd. In ons land leven ruim 400.000 mensen met de kanker en de gevolgen daarvan, en jaarlijks wordt er bij ruim 70.000 mensen kanker gediagnosticeerd. Van de 35.692 nieuw gediagnosticeerde gevallen bij vrouwen in 2003 maakten er 14.661deel uit van de beroepsbevolking (41%). Bij mannen ging het om 13.822 van de 37.496 (37%). Dit betekent dat jaarlijks ongeveer 30.000 werknemers de diagnose kanker krijgen: 1 op de 341 vrouwen en 1 op de 362 mannen. De prevalentie is veel hoger. Onder de beroepsbevolking heeft 1 op de 79 mannen te maken gehad met een eerder vastgestelde kanker (1,3%). Bij vrouwen loopt dit cijfer op naar 1 op de 38 (2,6%). Tot 2015 zal de prevalentie stijgen, zowel bij mannen als bij vrouwen. Met het stijgen van het aantal mensen dat de ziekte overleeft, stijgt ook het aantal mensen dat kan re-integreren na de ziekteperiode, en tijdelijk dan wel permanent geconfronteerd blijft met chronische vermoeidheid, de psychische en-of lichamelijke gevolgen. Indicatie- en contra-indicatiecriteria Indicatiecriteria: in principe mogelijkheden tot verrichten van werkzaamheden volgens Arbo-artsen UWV verzekeringsarts, arbeidsdeskundig oordeel en cliënt. Is men niet direct in staat tot arbeidsparticipatie, dan wordt er begeleiding in de vorm van sociale activering ingezet. Indicatiecriterium voor Stap.nu: een aanwezige wens en motivatie tot werken. M.b.t. de mate van genezing of de fase van het ziekteproces geldt geen criterium. Contra-indicatiecriteria: DSM-IV (persoonlijkheidsstoornissen).

Toets beschikbare informatie tbv beschrijving en overdraagbaarheid Is er documentatie over de doelgroep van de interventie?

Ja X

Nee

Toets theoretische onderbouwing Is er een duidelijke definitie van de doelgroep en de aard van de problematiek?

Ja X

Nee

1.4

Omschrijving van de interventie

1.4.1 Methodiek Samenvatting: - Uitsluitend individuele persoonlijke begeleiding en coaching (d.w.z. geen groepssessies) - Zo nodig actieve afstemming met curatieve sector - Coachingsmethode: * gericht op stimulerende factoren, het denken in mogelijkheden, vanuit passie en zingeving. Niet de mens moet veranderen, maar het persoonlijke element wordt ingezet (zie ook 1.4.3) * Inzicht geven in belemmerende factoren en overtuigingen, en in de eigen rol in het proces * Gericht op (de kwaliteit van het) nu, echter passend bij de fysieke en psychische mogelijkheden


4

-

van de klant. * Zo nodig toepassen van confronterende en uitdagende coachingsmethodieken De gemiddelde duur van een traject is 1 jaar en 3 maanden. Een gemiddeld traject bestaat uit 15 begeleidingssessies van 1,5 uur. Bij aanvang van een traject vindt 1 keer per 2 weken persoonlijk contact plaats. Verder in het traject worden de persoonlijke contactmomenten minder frequent en vindt activering richting arbeidsmarkt plaats middels snuffelstage, vrijwilligerswerk enz.

Uitvoering Het proces: aanmelding, intake, diagnose, uitvoering. Aanmelding: - Aanmelding gebeurt door de opdrachtgever (UWV) of door de klant zelf, telefonisch of via de website www.stap.nu. Daarnaast komt het voor dat klanten zich aanmelden na het bijwonen van een voorlichtingsbijeenkomst van: bv Herstel in Balans of andere organisaties die de belangen van kankerpatiënten behartigen. Intake: De intake vindt plaats op een locatie van Stap.nu, of desgewenst bij de cliënt thuis Tijdens een intakegesprek wordt de gewenste doelstelling, ondersteuning en begeleiding besproken. Er wordt een inschatting gemaakt via gerichte vragen, waarmee de mogelijkheden en de kansen op werk op de arbeidsmarkt worden ingeschat. Centraal staan levenszin, motivatie en drijfveren van de klant, als opstap naar activering en re-integratie. Accenten/aandachtspunten: • Ruimte en erkenning voor de emotie en de situatie • Luisteren naar de hulpvraag • Diagnosticeren • Kenmerken, eigenschappen en rol van cliënt • Randvoorwaarden en belangen van cliënt vaststellen • Sociaal-maatschappelijke positie • Rechtspositie Diagnostische fase: Deze vindt plaats nadat er een gezamenlijk stappenplan (trajectplan ) is opgesteld en goedgekeurd door alle betrokken partijen. Geïnventariseerd wordt in welke fase van verwerking en acceptatie de klant zich bevind. Er wordt onderzocht hoe de klant zijn werk beleefde voor tijdens en na dat hij/zij ziek werd. Hiermee wordt het referentiekader vanwaar men denkt voelt en de beleving hierin vastgesteld. Wat was goed? Wat niet, en welke rol speelde de klant daar zelf in? Dit om inzicht te krijgen in belemmerende en voorwaardenscheppende overtuigingen. Vanuit deze diagnostiek kan een maatwerkinterventie worden aangereikt. Uitvoering: In individuele gesprekken wordt aandacht besteed aan het accepteren en verwerken van rouw rond het hebben van een levensbedreigende ziekte. • Wat heeft ziek zijn met de klant gedaan • Welke impact heeft het de ziekte op het leven van de klant gehad • Welke emoties zijn er ontstaan • Hoe zijn deze verwerkt • Welke emoties moeten nog verwerkt worden Het herwaarderen van de eigen situatie • Het vaststellen van een passende structuur en dagritme • Wat heeft ziek zijn de klant opgeleverd • Wat zijn de fysieke en psychische mogelijkheden • Welke zaken geven de klant energie • Het hervinden van een balans in belasting en belastbaarheid. www.interventiesnaarwerk.nl

5

Ingeval van sociale activering is de begeleiding meer gericht op het oppakken van het verbeteren van de leefstijl activiteiten in de sociale context waaronder vrijwilligerswerk of snuffelstages deze fase is minder gericht op de relatie tot betaald werk. Re-integratie activiteiten 1.Coaching: De klant wil graag vooruit, stappen zetten. Het verwerken en accepteren van een achterliggende periode van ziek zijn en tegenslagen heeft echter ook tijd nodig. Aandacht voor accepteren en loslaten dient derhalve een onderdeel te zijn van het traject. Om duurzame arbeid te kunnen verrichten, wordt gewerkt aan het verkrijgen van zelfvertrouwen en het denken in mogelijkheden. Tijdens de individuele coaching is dit een aandachtspunt. Het zetten van kleine, succesvolle stappen in de richting van de arbeidsmarkt is het uitgangspunt door het gehele traject. 2 Heroriëntatie werkveld/beroepenoriëntatie: Tijdens het traject gaat aandacht uit naar het in kaart brengen van de wensen in combinatie met de mogelijkheden van de klant. Van belang is om stil te staan bij persoonskenmerken (wie ben ik en wat wil ik?) en aanwezige kennis en vaardigheden (wat kan ik?), om tot een persoonlijk profiel te komen. Vervolgens vindt een uitgebreide beroepenoriëntatie plaats om te onderzoeken welke mogelijkheden er op de huidige arbeidsmarkt voor de klant te vinden of te creëren zijn. Uitgangspunt is het vaststellen van een functie of een aantal taakaspecten, die passen en aansluiten op de fysieke en psychische mogelijkheden van de klant en die de klant in de toekomst met enthousiasme duurzaam kan uitvoeren. 3 Arbeidsmarktoriëntatie en sollicitatiebegeleiding: Om een keuze te kunnen maken voor een nieuwe beroepsrichting, is het zinvol om bij verschillende bedrijven of instellingen binnen te kijken; eens een dagje mee te lopen (snuffelstage). Op deze manier kan de klant werkelijk ervaren hoe een functie of een werkomgeving in de praktijk functioneert en of dit bij hem/haar past. Deze stages geven de klant tevens de gelegenheid om met zelfvertrouwen zich voor te bereiden op een daadwerkelijke terugkeer naar betaald werk. Daarnaast biedt dit de mogelijkheid om de grenzen van wat haalbaar is, nader te bepalen (bijv. ervaren van fysieke beperkingen a.g.v. amputatie). Scholing: soms blijkt praktijkgerichte scholing noodzakelijk om de kansen van de klant op betaalde arbeid te vergroten of om zijn/haar beroepswens te realiseren. Indien dit het geval is, wordt aan het UWV op een later moment een bijstelling van het plan voorgelegd met een scholingsvoorstel. Hierbij wordt de scholingsmakelaar van het UWV ingeschakeld. 4 Arbeidsmarktbenadering en bemiddeling: Op het moment dat het voor de klant duidelijk is welke taken en binnen welke werkomgeving deze wil en kan functioneren, worden bemiddelingsactiviteiten gestart. Zo mogelijk wordt dat binnen een stageomgeving een mogelijkheid voor een dienstverband gecreëerd. Van belang is om te zoeken naar een werkgever die het persoonlijk profiel van de klant weet te waarderen en die wil aansluiten bij diens mogelijkheden. Een functie die is afgestemd op de aanwezige interesse, mogelijkheden, kennis en vaardigheden is het uitgangspunt. 5 Evaluatie en nazorg: Belangrijk is om, op het moment dat een passende werkgever is gevonden, de klant een arbeidsritme kan opbouwen. Voorts moet de voortgang in het inwerkproces de ontwikkelingen van de klant bij de nieuwe werkgever bewaakt worden en geregeld worden en geëvalueerd. In de periode van nazorg zal dit plaatsvinden,. Indien nodig worden er via het UWV voorzieningen aangevraagd (bijv: klant met oedeemarm met overbelasting computer(muis)gebruik kan een spraakherkenningprogramma.een oplossing bieden.; Locatie van uitvoering


6

De interventie kan door heel Nederland worden uitgevoerd, aangezien Stap.nu werkt met freelance coaches . Stap.nu coacht vanuit diverse locaties in Nederland. Indien gewenst gaat de coach van Stap.nu naar de klant thuis. Toets beschikbare informatie tbv beschrijving en overdraagbaarheid Is de methodiek van de interventie beschreven? Bevat de methodiek een handleiding ten aanzien van de benodigde handelingen?

Ja X X

Nee

Toets theoretische onderbouwing Ja Bevat de methodiek een handleiding die de benodigde handelingen (volgorde, duur, X frequentie, intensiteit) en materialen aangeeft?

Nee

1.4.2 Onderbouwing: Probleem- of risicoanalyse Kenmerken risico of probleem Door verbeterde behandeling en overlevingskansen wordt kanker steeds meer gezien als chronische ziekte. Veel kankerpatiënten ervaren gebrek aan deskundigheid, persoonlijk contact begrip, herkenning en inlevingsvermogen bij de curatieve sector, arbodienst en werkgever/collega‟s. Veel mensen die worden geconfronteerd met een levensbedreigende ziekte, merken dat na de behandeling er gedacht wordt dat men genezen is. De realiteit is echter dat er een groot gebied ligt tussen ziek en genezen, ofwel een levensbedreigende ziekte laat veelal ook na „genezing‟ nog lang diepe sporen na – zowel psychisch/emotioneel als fysiek. Zo ervaart men na de behandeling van kanker vaak energetische beperkingen, beperkingen in het cognitief vermogen, angst voor recidive, last van stress en werkdruk, pijn, depressie, fysieke beperkingen. Dit zijn belangrijke aandachtspunten bij het behouden, herplaatsen of re-integreren naar een nieuwe werkomgeving. Zo kunnen mensen met een levensbedreigende „in hun proces van re-integratie met het onderstaande worden geconfronteerd: • Onderschatting van verwerkingsproces en chronische vermoeidheidsklachten. • Onbegrip voor het langdurig verzuim en het nog niet volledig werken • Een te beperkte nazorg en follow up na werkhervatting (Bron: NFK ) - 44% ervaart blijvend negatieve gevolgen door ziekte, zoals een carriërebreuk, verlies van werk, geen kans maken bij sollicitaties etc. - 90% ervaart psychische problemen, angst, onzekerheid - 75 % maakt een existentiële crisis (bestaanscrisis) mee - 50% ervaart sociale problemen (met de partner, ouders, kinderen) - 40 % kampt met vermoeidheid Met risico of probleem samenhangende factoren Divers onderzoek heeft inzichtelijk gemaakt wat de fysieke en psychische gevolgen zijn van de diagnose (schier) ongeneeslijk ziek. Aan fysieke gevolgen kunnen medici en ergonomen vanuit hun specialisme hulp bieden. In de regel wordt bij deze vormen van hulpverlening de persoon niet beschouwd vanuit zijn positie als werkende in de maatschappij. Bovendien komt het voor dat de diverse deskundigen, specialisten en hulpverleners langs elkaar heen werken. In de overzichten wat de psychische gevolgen van de diagnose kanker zijn, worden een heleboel emotionele gedragingen benoemd. Welke invloed dit heeft op het „zijn‟, ofwel wat dit voor een individu betekent, wordt veelal onderschat. M.b.t. re-integratie: voor een gemiddelde werkcoach/reintegratieprofessional, die zelf nooit geconfronteerd is geweest met een levensbedreigende ziekte, is de


7

impact daarvan moeilijk invoelbaar. Wanneer men de diagnose kanker krijgt, spelen een heleboel factoren hoe hiermee om te gaan. Bij de diagnose kanker spelen bij het oppakken van het dagelijks leven tal van invloeden mee. De exacte impact van de diagnose kanker op werkhervatting is echter zelden vastgelegd. Toets Theoretisch Effectief Is het probleem duidelijk omschreven? Is duidelijk wie het probleem heeft? Is er een analyse gemaakt van de met het probleem samenhangende oorzakelijke, risico-, in stand houdende of verzachtende factoren?

Ja X X X

Nee

1.4.3 Onderbouwing: verantwoording doelen en aanpak Koppeling risico/probleem - doelen - aanpak Om een effectief (her-)activeringsproces na de diagnose kanker te kunnen inzetten, is het van belang te weten waar de aandachtsgebieden voor begeleiding liggen. De klant reageert, denkt, handelt en voelt vanuit de bestaanscrisis en de doodsbedreiging waarmee de klant geconfronteerd is. Dit besef vormt het anker in de begeleiding van Stap.nu: Afstemming met curatieve sector: Onderdeel van de aanpak van Stap.nu is dat er zo nodig afstemming en overleg plaatsvindt met specialisten uit de curatieve sector. Hierbij wordt de focus gelegd op de klant als werkende persoon. In de begeleiding van klanten wordt in zicht in de persoonskenmerken uitgegaan van de typologie van Carl Jung (Psychologische typen, 1917). In deze visie worden vier basistypen van de menselijke persoonlijkheid onderkend, waarbij contrasterende functies tegenover elkaar worden geplaatst: denken en voelen, perceptie (waarneming) en intuïtie, waarbij elke functie als het ware de pool is van een cirkel, die het zelf symboliseert. Bij iedere persoon is één van de polen dominant. Dit is de zogeheten 'superieure functie'. Een bijkomende, belangrijke factor is of de psyche naar binnen (introvert) of naar buiten (extravert) is gericht. De essentie daarvan, in de visie van Stap.nu, is dat het van belang is de klant te kennen en van daaruit zijn behoeften vast te stellen, alsmede randvoorwaarden om zich te kunnen ontwikkelen. Rouwverwerking vlg. Kübler-Ross: rouwverwerking is de manier waarop iemand na een ingrijpende verdrietige ervaring tot rust probeert te komen. Dit proces kan onder meer optreden als iemand te horen krijgt zwaar/ongeneeslijk ziek te zijn. De psychiater Elisabeth Kübler-Ross heeft vijf fasen omschreven die de meeste mensen geheel of gedeeltelijk doorlopen om na een traumatische ervaring weer tot rust te komen. Deze fasen zijn niet voor iedereen even intensief en ook verschilt de volgorde vaak. Onderscheiden fasen in de rouwverwerking zijn: ontkenning, protest, vechten, depressie, aanvaarding. Bij de begeleiding wordt uitgegaan van de impact op de te onderscheiden niveaus. Persoonseigenschappen):zingeving, zelfvertrouwen, -kennis & eigenwaarden, waarden & normen waarneming, perceptie & gedrag, vaardigheden Betekenis van de diagnose kanker op dit niveau kan zich als volgt uiten. Zingeving:Als gevolg van de diagnose kanker wordt men direct met een bestaanscrisis en doodsangst geconfronteerd. Men stelt zich de vraag hoelang men nog te leven heeft. Afhankelijk van hoe men persoonlijk met het probleem (stress) situatie om kan gaan (coping stijl), is het de vraag of men nog de kracht heeft om met deze onzekerheid om te gaan. Psychosociale problematiek: Bij angststoornis worden de multidisciplinaire richtlijnen van angststoornissen bij volwassenen gevolgd. Bij chronische vermoeidheid: Handleiding Cognitieve Therapie bij chronische vermoeidheid van Bleijenberg UMC St. Radbout Nijmegen. Tevens worden cognitieve oefeningen ingezet uit het werkboek Behandelprotocol bij aanpassingsstoornissen van drs. C van der Heijden en drs. M.J. P.M Verbraak. Zelfvertrouwen: het vertrouwen in zichzelf en het eigen lichaam is als gevolg van de diagnose sterk verminderd. Door energetische beperkingen, concentratiestoornissen en/of beperkingen in het cognitief www.interventiesnaarwerk.nl

8

vermogen lijkt niets meer te zijn zoals het was. Men heeft te maken met directe angst voor recidieven.. Door dergelijke omstandigheden verliest men vertrouwen in zichzelf. En in de toekomst. Samenvatting specifiek werkzame ingrediënten - Ervaringsdeskundigheid van de coach: - voorleven - ruimte voor de eigen beleving - fysiek en cognitieve beleving: het kennen, zelf ervaren hebben van de energetische beperkingen, concentratiestoornissen, en daarmee de klant inzicht kunnen bieden - mogelijkheid tot confronterende coaching - Actief communicatie aangaan met specialisten uit curatieve sector, waarbij het accent ligt op het benaderen van de klant als werkende persoon. - onderbouwde wijze van begeleiding (vanuit een kennen van de klant – Jung - en het herkennen van fasen van rouwverwering – Kubler-Ross). Toets Theoretisch Effectief Is de verantwoording gebaseerd op een samenhangend betoog (een theorie) over met het probleem samenhangende factoren en de veronderstelde werkzame ingrediënten in de interventie (er wordt méér beschreven dan een algemene verwijzing naar een theorie zoals “De interventie is gebaseerd op rationeel emotieve therapie”)? Sluit de keuze van de doelen van de interventie aan bij de probleemanalyse? Is aannemelijk gemaakt dat de veronderstelde werkzame factoren in de methodiek leiden tot het bereiken van de genoemde doelen (uit onderzoek, theorie en / of praktijk blijkt dat de methodiek de beoogde doelen bij de doelgroep kan bereiken)?

Ja X

Nee

X X

1.4.4 Eisen begeleiding, uitvoering en borging Eisen uitvoerders en begeleiders Bij voorkeur is men ervaringsdeskundig, dat wil zeggen: men heeft zelf een levensbedreigende ziekte gehad of iemand in de nabije omgeving meegemaakt die hiermee is geconfronteerd.

Overige eisen Stap.nu is in het bezit van het Blik op Werk keurmerk en voldoet aan de voorwaarden van het UWV Inkoopkader. Bij het onderzoek naar cliënttevredenheid van Blik op Werk wordt een gemiddelde score van 8,8 behaald.

1.5

Overige voorwaarden voor toepassing

Overige voorwaarden voor toepassing Niet van toepassing Kosten De interventie wordt bekostigd via Werkgever UWV inkoopkader en de IRO-regelgeving, waarmee een budget van ca. 5.000 euro beschikbaar is. Indien de klant een grote afstand tot de arbeidsmarkt heeft, kan de interventie worden voorafgegaan door een voorschakeltraject. Hiervoor is aparte financiering beschikbaar.


9

1.6

Beschrijving onderzoek effectiviteit

Procesevaluatie Aanvankelijk vormde de ervaringsdeskundigheid van de oprichter van het re-integratiebedrijf de kurk waarop de interventie dreef. Overigens gebeurde dit wel van meet af aan op basis van een theoretische onderbouwing. In het begin is er vooral gecoacht op de persoonlijke aspecten. Daarin werd veel ruimte geboden aan emotionele aspecten in de verwerking van het levensbedreigend ziek zijn. Doordat de doelgroep van klanten in verschillende fasen van het proces binnen kwamen, ontstonden er overeenkomsten in de begeleiding van het proces. Een van deze overeenkomsten was dat de klant het verlies van de grip van het leven en de controle over eigen situatie ervaart. Vooral de behoefte aan structuur, kwaliteit van leven met daarnaast zekerheid en stabiliteit, bleken een gewenste ondersteuning. Belastbaarheid: omdat de belastbaarheid - zowel fysiek als psychisch - voor eenieder anders is, ontstond behoefte aan instrumenten die inzichten geven in fysieke en psychische belastbaarheid, en deze kunnen vaststellen. Inzicht in vooruitgang, resp. vorderingen t.a.v. belastbaarheid: het kunnen ervaren van vooruitgang en inzicht in een gestructureerde opbouw van deze belastbaarheid, was eveneens een behoefte bij veel mensen. Vooral de beleving van de energetische beperking en de chronische vermoeidheid, concentratiebeperkingen en beperkingen in het cognitief vermogen vroegen om ondersteuning en een effectieve adequate aanpak. Op grond van deze ervaring is een registratieformulier ontwikkeld inzake de beschikbare energie alsmede de bewustwording en de kwaliteit daarvan. Door inzicht te krijgen in een balans in belasting en belastbaarheid kunnen er activiteiten worden uitgebreid en opgebouwd. Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt wat de klant wel en niet kan met de energie die hem of haar ter beschikking staat. Een klant meet de energie en de activiteiten die hij had voorafgaande aan de periode van het ziek zijn. Dit geeft een continu negatieve beleving van beperkingen. Door deze verwachting los te laten en te meten wat iemand wel doet en daar vooruitgang in kan brengen ontstaat er ruimte om te denken in mogelijkheden. Ook de cognitieve beperkingen en gebrek aan concentratie zorgen voor onzekerheid en geven het gevoel van mislukken. Stap.nu heeft hierop gericht instrumenten ontwikkeld die de klant helpen bij het positief herwaarderen van zijn/ haar persoonlijke situatie. Stap.nu heeft op basis van haar bevindingen de procesbeschrijving geëvalueerd en aangepast. Er zijn instrumenten en methodieken ontwikkeld die aansluiten en afgestemd zijn op gerichte ondersteuning in de bovengenoemde relevante factoren. Om de kwaliteit van de inhoudelijke begeleiding continu te kunnen monitoren heeft Stap.nu een trajectevaluatie opgesteld. Deze worden naast de tussentijdse evaluatie na afloop van het traject aangeboden. De bevindingen vanuit deze evaluatie worden verwerkt en regelmatig geëvalueerd en zo nodig afgestemd met de coaches. Uit de trajectevaluaties blijkt dat de begeleiding door de coach als „goed‟ tot „zeer goed‟ wordt gewaardeerd. Overigens wordt niet expliciet de vraag voorgelegd in hoeverre klanten de ervaringsdeskundigheid van de coach op prijs stellen. Werken met loopbaan-ankers: na verloop van tijd zijn „loopbaanankers‟ ingezet die inzicht bieden in wat de klant belangrijk vindt in de loopbaan. Dit is gebeurd op grond van de ervaring dat ankers van mensen veranderen wanneer zij een bestaanscrisis doormaken. Veelal komt, veel meer dan voordat men geconfronteerd werd met een levensbedreigende ziekte, de wijze waarop men wil leven, ofwel de levensstijl op nummer 1 te staan. Men gaat op zoek naar essenties in het leven en het werk moet daar echt bij passen. Veel mensen geven aan iets te willen betekenen, van nut te willen zijn etc. Dit alles heeft effect op de wijze waarop mensen met hun re-integratieproces omgaan. Niet alles „past‟ meer wat voorheen wel paste. Dus ook in die situaties waar het werk of de omgeving min of meer hetzelfde blijven, kan iets niet langer passen als gevolg van een verandering in de ankers. In de begeleiding vanuit het re-integratiebedrijf wordt meer dan voorheen rekening gehouden met dit fenomeen.


10

Ook het persoonsprofiel (zie 1.4.3) is gaandeweg een pregnanter element geworden in de aanpak. In de begeleiding wordt ervan uitgegaan dat voor ieder persoonlijk een maatwerktraject wordt aangeboden. Wel zijn er verschillende fases die standaard aangereikt worden; Ruimte voor het centraal stellen van het persoonlijke verhaal en de beleving, Inzicht in eigen rol positieve aandachtgerichte cognitieve training waar op een systematische effectieve methode geleerd wordt om, om te gaan met chronische vermoeidheid, pijn en stress. Bewust keuzes leren maken gericht op de kwaliteit van nu. Vervolgens wordt de focus gelegd op activering en het inzicht in een balans en het opbouwen van een belastbaarheid. En ook: „hoe presenteer ik mijzelf met mijn levensbedreigende ziekte bij een nieuwe werkgever.‟ Resultaatevaluatie Uit het cliëntvolgsysteem: 91 klanten afkomstig van UWV (WW/WIA) zijn begeleid door Stap.nu. Daarvan zijn 43 trajecten afgesloten. De overige trajecten lopen nog. Van de 43 afgesloten trajecten is 93 procent gere-integreerd naar werk De gemiddelde doorlooptijd bedroeg tien maanden. De IRO-trajecten hadden een gemiddelde doorlooptijd van een jaar en 2 maanden.

Toets beschikbare informatie tbv beschrijving en overdraagbaarheid Is er documentatie over de uitgevoerde effectiviteitonderzoeken (proces en resultaat)?

Ja X

Nee

Toets Procesevaluatie Ja Is de interventie uitontwikkeld en stabiel? X Is de werking van de interventie zelf in kaart gebracht alsmede de uitwerking op de X doelgroep? Zijn de organisatorische context en de randvoorwaarden in kaart gebracht?

Nee

Toets Resultaatevaluatie Ja Heeft het onderzoek betrekking op de ingediende interventie zelf (direct bewijs)? X Wordt voor de onderbouwing gesteund op onderzoeken die elders zijn uitgevoerd (indirect X bewijs)? Is het onderzoek gericht op de doelen en de doelgroep van de interventie? X Is een voormeting uitgevoerd? X Is een nameting uitgevoerd? X Is een follow-up meting uitgevoerd na minimaal 6 maanden? (duurzaamheid) Is er een experimentele of controlegroep gehanteerd?

Nee

1.7

X

X X

Beoordeling onderbouwing & onderzoek effectiviteit

Beoordeling panel: de interventie bevat een mix van begeleidende elementen die veelvuldig worden aangetroffen in interventies naar werk. Het specifieke en sterke element bij deze interventie is de inzet van ervaringsdeskundigheid. Vooral wordt ingezoomd op het verwerken – in psychische en fysieke zin – van de ziekte. Kwalificatie Theoretisch onderbouwd

Keuze

Operationalisering niveaus Een adequate theoretische onderbouwing ontbreekt

X

Er is een probleemanalyse en een duidelijke en expliciete redenering op welke factoren de interventie aangrijpt en waarom deze zou werken


11

Deze redenering is bovendien gebaseerd op (getoetste) wetenschappelijke inzichten / theorieën, c.q. er worden technieken gebruikt die in de literatuur bekend staan als bewezen effectief. Toelichting Er is sprake van een redenering die ten grondslag ligt aan de interventie. Daarnaast wordt verwezen naar op zichzelf bewezen theorieën, zoals de typologie vlg. Jung en de leer van rouwverwerking zoals beschreven door Kübler-Ross. Procesevaluatie

Een adequate procesevaluatie ontbreekt X

De werking van de interventie zelf en de uitwerking op de doelgroep zijn duidelijk in kaart gebracht In het onderzoek zijn bovendien de organisatorische voorwaarden en de organisatorische context betrokken

Toelichting Het proces is sinds de start steeds in de praktijk geëvalueerd en aangepast. E.e.a. was tot voor kort niet formeel vastgelegd. Stap.nu heeft dat, in het kader van de beschrijving voor INW, alsnog opgepakt.. Resultaatevaluatie

Een adequate effectevaluatie ontbreekt X

Er heeft een resultaatmeting plaatsgevonden met een voor- en een nameting zonder controlegroep (veranderingsonderzoek) Er heeft een resultaatmeting plaatsgevonden waarin gebruik is gemaakt van een experimentele groep en een controlegroep

Toelichting Er heeft een resultaatmeting plaatsgevonden, waarbij geen gebruik is gemaakt van een controlegroep. Daardoor is het moeilijk een inschatting te maken van het nettoresultaat van de interventie, ofwel: welk percentage van de deelnemers zou zonder deze interventie niet teruggekeerd zijn naar werk? Dit neemt niet weg dat het resultaat in de zin van uitstroom naar werk, hoog is. Niet vermeld is welk percentage van de deelnemers in de uitkering zit als gevolg van de levensbedreigende ziekte.

1.8

Overige informatie

Uitvoerende organisatie Stap.nu Reïntegratie & Counseling Schout van Haestrechtsingel 160 5237 SG ‟s Hertogenbosch


12

T: 073-6447884 M: 06-5134098 E: [email protected] W: www.stap.nu

Overige informatie De interventie is ontwikkeld door Stap.nu: www.stap.nu


13

Leven en werken na kanker

Recommend Documents