Lespakket: Vriendschap
Verhalen uit het Elzen-Eikenbos Fiona Rempt & Noëlle Smit
Over het boek
Boompje verwisselen
De dieren in het Elzen-Eikenbos zijn echt
Kopieer de kaartjes uit bijlage 2 en knip ze los. Laat
Supervrienden. Mier, Eend, Bever, Eekhoorn, Kikker,
de kinderen in een kringopstelling zitten. Verdeel de
Slak, Mol zijn de hoofdrolspelers in het boek.
kaartjes over de kinderen. De kinderen mogen niet
Ze hebben allemaal hun eigen inbreng en houden
hardop vertellen welk dier er op hun kaartje staat.
elkaar goed in de gaten. En ze hebben elkaar ook
Er moet een kind in het midden staan. De leerkracht
nodig. De dieren houden een knutseldag, luisteren
noemt nu een naam van een van de dieren op. De
naar de stilte, ze geven een feest, een sportdag of
kinderen met die kaartjes moeten nu opstaan en
gaan logeren. Uit elk verhaal blijkt dat echte vrienden
een andere plaats zoeken. Het kind in het midden
zichzelf kunnen zijn en dat de vrienden er steeds
moet proberen tijdens deze wissel een plaats te
voor elkaar zijn, als dat nodig is.
bemachtigen. Als dat gelukt is blijft er een ander over die dan in het midden moet staan. Wissel ook eens af door twee dieren tegelijk te
Kernwoorden
noemen. Als de leerkracht ‘het Elzen-Eikenbos’ zegt,
De verhalen in het boek zijn allemaal los voor te
moeten alle kinderen / dieren van plaats verwisselen.
lezen. Elk verhaal is een afgerond geheel. Knip de woorden uit bijlage 1 uit en leg ze zichtbaar voor de kinderen neer. Elke keer als een verhaal gelezen is,
Luisteren naar de stilte
mogen ze een woord kiezen dat bij het verhaal past.
In hoofdstuk 5 luisteren de dieren naar de stilte.
Dit kan dan opgehangen worden, in de volgorde van
Het is stil, de dieren zijn stil. En dan horen ze een
de gelezen verhalen.
bubbelende, knisperende, kolkende, fladderende of fluitende stilte.
Hoofdstuk 1
Wakker worden
Laat alle kinderen stil zijn en laat ze opschrijven wat
Hoofdstuk 2
Vervelen
ze tijdens de stilte horen. Bedenk daarna met elkaar
Hoofdstuk 3
Lachen
hoe je die stilte kunt benoemen (denk bijvoorbeeld
Hoofdstuk 4
Zwemmen
aan een druppelende stilte bij een druppelende kraan
Hoofdstuk 5
Luisteren
of regenbui, een sloffende stilte als er iemand op de
Hoofdstuk 6
Knutselen
gang voorbij loopt, een rijdende stilte als ze een auto
Hoofdstuk 7
Muziek maken
horen enzovoort).
Hoofdstuk 8
Mopperen
Je kunt de klas ook een huiswerkopdracht meegeven.
Hoofdstuk 9
Sporten
Laat ze thuis ook eens luisteren naar de stilte. Welke
Hoofdstuk 10
Raden
geluiden horen ze daar?
Hoofdstuk 11
Ruilen
Laat de tekening op pagina 40/41 zien. Geef de
Hoofdstuk 12
Logeren
kinderen als opdracht zichzelf te tekenen terwijl ze
Hoofdstuk 13
Je vergissen / anders zijn
liggen te luisteren. Knip hun tekeningen rondom de
Hoofdstuk 14
Verstoppen
contouren uit en plak ze op een gekleurd vel papier.
Hoofdstuk 15
Opwarmen
Schrijf of stempel de zelfbedachte woorden voor de stilte erbij.
Elzen-Eikenbos-kijkdoos maken
Geef alle kinderen een gekleurd karton van a4-
Verzamel steentjes, takjes, bloemetjes, veertjes,
formaat. Plak de tekening centraal op het gekleurde
eikeltjes, mos en andere ‘bosproducten’. En ook
vel papier. Nu gaan ze de rand van het gekleurde
schapenwol en bollen wol in natuurlijke kleuren.
papier versieren met de gedroogde bloemetjes en
Laat alle kinderen een schoenendoos meenemen van
blaadjes. Bespreek vooraf even het effect van ritme
huis. Kopieer de dierenillustraties uit bijlage 3.
en herhaling. Laat zien wat er gebeurt als eenzelfde
De kinderen kunnen de dieren inkleuren en
bloemetje steeds weer terugkomt. En ook hoe ze de
versieren met veertjes en wol. Laat de kinderen hun
linker- en rechterkant net als de boven- en onderkant
eigen Elzen-Eikenbos-kijkdoos maken. Door de
kunnen spiegelen, zodat er een eenheid ontstaat.
bovenkant met groen vliegerpapier te bedekken,
Tot slot moet er een titel voor het werkstuk gemaakt
krijg je al snel de sfeer van een bos. Besteed ook
worden. Deze kan gestempeld of op de computer
aandacht aan de buitenkant. De kinderen kunnen
geprint worden. Daarbij moet natuurlijk ook de
hier getekende bomen op plakken. In de loop van
naam van de maker.
het boek zullen er vast ook attributen bij komen
Hang alle werkstukken bij elkaar op een wand en
die door de kinderen gemaakt kunnen worden voor
hang daarbij de tekst op ‘De Supervrienden uit het
in de kijkdoos. Bijvoorbeeld slingers, een vlieger,
Elzen-Eikenbos’.
muziekinstrumentjes, een kistje met daarop de tekst ‘Supervriend’ .
Vriendenschilderijtje maken Verzamel allemaal kleine bloemetjes en blaadjes. Droog deze in een bloemenpers of tussen papiertjes in dikke boeken. De kinderen kiezen twee dierfiguren met een verhaal uit het boek. Ze gaan hun dieren tekenen op een a5-formaat.
Er moet ook
een voorwerp bij getekend worden waardoor te zien is over welk verhaal het gaat. En het dier moet een handeling uitvoeren met het voorwerp. Bijvoorbeeld: als er wordt gekozen dat kikker een muziekfeest geeft, dan kan kikker getekend worden terwijl hij muziek maakt samen met eend met een instrumentje in zijn hand. Of als ze dansen, maak er dan slingers bij om te laten zien dat het feest is. Voor het maken van de lijst voor de tekening kan het best een ander moment gereserveerd worden.
Teken alle dieren in het hol van Mol In hoofdstuk 12 slapen alle dieren uiteindelijk in het hol van Mol. Geef de opdracht om dat holletje van Mol met daarin alle dieren te tekenen. Zorg voor bruin papier met daaruit een grote opening geknipt. Dit is de grond buiten het hol. Plak dat op een wit vel papier. In de opening mogen de dieren in allemaal bedjes getekend worden. De bovenkant van
Lootjes trekken
de aarde kan met groene sprietjes versierd worden.
Wat is er leuker dan verrast te worden met een mooie tekening of iets lekkers? Deze activiteit is op diverse manieren in te vullen. Het idee is om met
Vriendschapsboom met blaadjes
alle kinderen van de klas lootjes te trekken en voor
Geef alle kinderen een blaadje in de vorm van een
degene die je getrokken hebt thuis een verrassing
boomblad. Hierop schrijven zij aan de ene kant wat
te maken. Wat de verrassing is, kun je zelf bepalen.
ze graag met het buitenspelen willen doen. En op de
Eenvoudig is het om iedereen een tekening voor de
achterkant schrijven ze hun naam.
ander te laten maken.
Maak op een wand in de klas een kale boom van
Maar de activiteit kan ook uitgebreider, een
papier. Plak de blaadjes aan de boom zo dat de
verrassing voor iemand knutselen, iets lekkers
namen niet zichtbaar zijn.
maken, iets meenemen voor bij het eten en drinken.
Voordat de kinderen buiten gaan spelen, kiezen ze
Het is ook mogelijk om samen te lunchen of te
een blad van de boom. Ze kiezen een spelactiviteit
ontbijten en dan voor de ander een verrassingsontbijt
waar ze zin in hebben. Als ze het blad hebben
of lunch mee te nemen.
gekozen, kijken ze achterop met wie ze gaan
Bij alle vormen vult het kind naast zijn naam ook
buitenspelen. Het is de bedoeling dat hierdoor
zijn of haar wensen in. Dus bij de tekening of het
andere speelgroepjes ontstaan dan dat altijd
knutselwerk geeft het kind aan wat het leuk vindt om
vanzelfsprekend is.
te doen. En bij een ontbijt of lunch geeft het kind ook aan welk drinken en broodbeleg het lekker vindt.
Knuffelvriendjes maken van washand Postvakjes
Soms kan een knuffel je allerbeste, trouwste vriend
Maak in de klas een plek met een postvakje voor ieder
zijn. Met een washandje en wat vilt, lapjes en wol kan
kind en de leerkracht. Dit kan met doosjes of kokers
ieder kind een knuffelvriendje maken.
of met zelf gevouwen bakjes. Belangrijk is dat de
Ieder kind kan kiezen welk dier gemaakt wordt.
naam duidelijk zichtbaar is aan de voorkant.
Als alle knuffels af zijn, is het leuk om in groepjes
Vraag de kinderen om elkaar af en toe een briefje
een verhaaltje met het thema vriendschap uit te
te schrijven, of een tekening te geven. Laat zelf ook
beelden. De kinderen bedenken eerst met elkaar:
eens een berichtje achter voor de kinderen.
Wat is er aan de hand?
Schrijf alle namen op een los papiertje en laat ieder
Waardoor is het gekomen?
kind een naam pakken. Voor dat kind moeten ze dan
Hoe wordt het opgelost?
een brief schrijven. Laat de kinderen in de brief een
Wie helpt het probleem oplossen?
positieve eigenschap van de ander benoemen.
Vriendschapsslinger
Beste-vrienden-alfabet
Geef de kinderen een in drieën gevouwen blaadje.
Hang alle letters van het alfabet op. Bedenk nu met
Laat ze een silhouet tekenen van een poppetje waarbij
elkaar woorden die bij vriendschap horen. Lukt het
de handen tot de vouw doorlopen. Door het los te
om bij alle letters een woord te bedenken? Soms lukt
knippen met de handen aan elkaar ontstaat een rij
het niet direct, ga dan een dag later verder. Wellicht
met drie kinderen hand in hand. Laat ieder kind
dat de kinderen thuis ineens een idee krijgen. Het
zichzelf tekenen in het midden. De twee andere
bijgevoegde voorbeeldalfabet is vooral ter inspiratie.
poppetjes mogen ze inkleuren als twee vrienden. Hang alle tekeningen in een lange rij naast elkaar op.
A
afspreken
B
bellen, brief schrijven
C
chocolaatjes geven
Kleurplaat
D
delen
Bijlage 4 is een kleurplaat bij het boek.
E
eerlijk zijn
F
feestjes
G
goedmaken
Helpende handjes
H
huisdier
Laat ieder kind een handomtrek maken. Dit kan door
I
ik & jij
de handen om te trekken en uit te knippen, of de
J
jij & ik
handen één voor één te kopiëren op gekleurd papier.
K
kaartje sturen, koekjes bakken
Ieder kind zet zijn naam op de eigen hand en ook
L
lachen, luisteren
zijn kernkwaliteit, een klusje waar hij/zij goed
M
meedoen
bij kan helpen. Dit kunnen klusjes zijn om de
N
niets doen
leerkracht te helpen of klusjes die in de school
O
overblijven
gedaan kunnen worden, maar vooral ook dingen
P
plagen
waarbij klasgenootjes geholpen kunnen worden.
Q
quiz doen
Bijvoorbeeld: veters vastmaken, papier wegbrengen,
R
ruzie
een beker opendraaien, plantjes water geven, het
S
sporten, spelen
plein vegen, een lastige som uitleggen, helpen een
T
troosten
ruzie op te lossen, meegaan als er wat gekopieerd
U
uitgaan
moet worden enzovoort. Deze helpende handjes
V
verdriet
worden op een wand in de klas opgehangen. Zo
W
winkelen
kunnen de kinderen en leerkrachten zelf kijken wie
X
xxx - kusjes
hen kan helpen indien nodig.
Y
ijsjes eten
Besteed er een paar keer aandacht aan dat er een
Z
zwemmen
beroep gedaan kan worden op een helpend handje. Komt een kind met een hulpvraag, bekijk dan ook eens de helpende-hand-wand.
Bijlage 1: Kernwoorden
Wakker worden
Lachen Luisteren Muziek maken
Bijlage 1: Kernwoorden
Sporten Ruilen Je vergissen Anders zijn
Bijlage 1: Kernwoorden
Vervelen Zwemmen Knutselen Mopperen
Bijlage 1: Kernwoorden
Raden Logeren Verstoppen Opwarmen
Bijlage 2: Boompje verwisselen
Eekhoorn
Mol
Kikker
Mier
Slak
Bever
Kikker
Mol
Eend
Mier
Slak
Bever
Eekhoorn
Kikker
Eend
Mier
Slak
Bever
Eekhoorn
Mol
Eend
Kikker
Slak
Bever
Eekhoorn
Mol
Eend
Mier
Slak
Kikker
Eekhoorn
Mol
Eend
Mier
Kikker
Bever
Eekhoorn
Mol
Eend
Mier
Slak
Bever
Bijlage 3: De figuren voor de kijkdoos
Bijlage 4: Kleurplaat
