Les 4 Jozef en zijn broers

Blok 2 • Gods familie groeit

Les 4 • Jozef en zijn broers Thema: God weet alles, daarom

Kern van de les

kan ik Hem vertrouwen, zelfs als er dingen gebeuren die ik niet begrijp.

Sleutelvers: ‘Wacht op de HEER, wees dapper en houd vol’, naar Psalm 27:14 Doelstellingen Om te weten (GG): De kinderen horen het verhaal over Jozefs dromen en dat zijn broers hem later als slaaf verkochten. Om te leren (GG): Ze leren dat God alles weet en een plan heeft voor ons leven. Om te ervaren (KG): Ze doen een activiteit waarbij de leider de kinderen precies vertelt wat ze moeten tekenen en leren daarbij dat we op God kunnen vertrouwen, ook al zien wij ‘het hele plaatje’ niet.

Opzet blok 2 ‘Gods familie groeit’: • Abram laat Lot kiezen • Jozef en zijn broers • Jozef vergeeft zijn broers

Samenvatting Het Oude Testament staat vol geweldige, waargebeurde verhalen die God ons gegeven heeft. De kinderen krijgen lessen over de schepping, de eerste families in de Bijbel, de uittocht uit Egypte, de veroveringen, de verschillende koninkrijken en de ballingschap van zijn volk. We hopen in deze lessen de opeenvolging van gebeurtenissen in het Oude Testament duidelijk te laten zien. Door de stukjes van Gods plan onder de loep te nemen, willen we beter gaan begrijpen hoe de mensen en gebeurtenissen in elkaar passen, en ontdekken hoe ook wij een rol in Gods verhaal kunnen spelen.

Genesis 37:1-36; 39:1-23 In de tweede les van het blok ‘Gods familie groeit’, horen de kinderen de geschiedenis van Jozef en zijn broers. Jakobs lievelingszoon, Jozef, vertelt zijn familie over zijn dromen. Die lijken te zeggen dat zij Jozef gaat dienen. Dit maakt de broers boos en nu willen ze hem uit de weg ruimen. Ze gooien hem in een put en verkopen hem later aan een slavenkaravaan die naar Egypte gaat. Na een aantal gebeurtenissen belandt Jozef in de gevangenis. Hoewel hij in moeilijke omstandigheden zit, en waarschijnlijk niet begrijpt waarom dit allemaal gebeurt, blijft hij op God vertrouwen en ziet Gods hand in alles wat er voorvalt.

Voorbereiding groepsleiders Lees het verhaal van Jozef in Genesis 37 en 39. In deze hoofdstukken gaat het leven voor Jozef van kwaad tot erger. Van zijn veelbelovende toekomst blijft steeds minder over en elke nieuwe situatie is slechter dan de vorige. Maar telkens pakt hij de draad weer op, begint van voren af aan, en is succesvol. Jozef is een geweldig voorbeeld voor ons als ons leven een onverwachte wending neemt. Het leven biedt weinig garanties, vooral als het gaat over het volvoeren van je plannen. Wat was jouw reactie in dergelijke situaties? Heb je de moed opgegeven? Ben je kwaad geworden? Heb je gevochten om alles weer onder controle te krijgen? Of heb je God bedankt omdat Hij alles weet en een doel voor jouw leven heeft waarin hoop en toekomst liggen? Kijk terug op jouw leven. Kun je zien waar God heeft ingegrepen? Dank Hem voor die momenten waarop je Hem in je leven hebt zien werken. Vraag Hem om door te gaan met het uitwerken van zijn doel in jouw leven.

109 Gods verhaal van Genesis tot Openbaring - De stukjes van Gods plan

Benodigdheden Wie heb je nodig? Programmaleider, een acteur voor de rol van Jozef e.a., geluidsassistent en groepsleiders

Van tevoren • DVD met aflevering Jozef en zijn broers; of voor eigen toneelspel: 4 hoeden, mantels, en een schrift • Kies liederen uit en bereid je voor op het leiden van de zang en/of het aanleren van nieuwe liederen • Kopieer de sleutelverskaartjes en knip ze uit (bijlage 1) • Maak het puzzelstuk voor deze les (bijlage 2) • Puzzelplaat • Kopieer de kleurplaten (bijlage 3)

Tijdsindeling Inlooptijd Contact kleine groepen Zingen Inleiding Bijbelverhaal Nabespreking De kleine groepen

15 10 20 5 15 5 20

Totaal

90 minuten

De geluidsassistent heeft nodig • Muziek als overgang tussen de lesonderdelen • TV/ DVD-recorder/beamer • Cd-speler

Leiders kleine groepen hebben nodig • • • • •

Wit papier; voor elk kind een velletje Vilstiften of kleurpotloden Voorbeeldtekeningen clowntje Sleutelverskaartjes Kleurplaat/brief voor de ouders


minuten minuten minuten minuten minuten minuten minuten

Inlooptijd (15 minuten) Draai gezellige, uitnodigende muziek en zorg voor wat boekjes, spelletjes (sjoelbak, Twister, blikgooien e.d.) en puzzelbladen (woordzoekers e.d.) waar kinderen die vroeg komen, zich nog even mee kunnen vermaken.

en de leiding stelt zich voor als er nieuwe kinderen in hun groep komen. Zorg voor naamkaartjes voor de leiding en de kinderen. Elkaar bij naam aan kunnen spreken, bevordert de onderlinge band.

Verwelkom de kinderen en houd de presentielijst bij. Verwijs hen naar hun eigen groep

Contact kleine groepen (10 minuten) Verwelkom de kinderen. Laat de kinderen een ‘high five’ met twee anderen doen.

Presentie Na deze eerste ronde is het goed om even de namen te controleren en te kijken of alle kinderen in jouw groep aanwezig zijn. Zijn er zieke kinderen of leiding dan is het leuk om een kaart te sturen. Je kunt ook aan één van de kinderen vragen om voor het zieke kind te bidden. Vraag: Heb je wel eens een vriendje gevraagd te komen spelen, en van tevoren al prachtige plannen bedacht? Je hebt bedacht wat je samen gaat doen en waarmee je gaat spelen. Je hebt iets lekkers bedacht om te eten, en ook waar je samen heen kunt gaan. Heb je wel eens zo’n plan gemaakt waarvan uiteindelijk niets terecht kwam? Misschien ging het regenen en kon je niet naar buiten.

Of kon je vriendje niet komen. Misschien wilde hij heel andere dingen doen dan jij. Of moest je met je moeder boodschappen doen. Vraag: Hoe vond je dat toen er niets van je plannen terecht kwam?

Overgang Vertel: Soms snappen we niets van wat er gebeurt. Er komt niks van onze plannen terecht, en we weten niet waarom. Vandaag gaat het verhaal over iemand die dacht dat het in zijn leven niet volgens plan ging. Wat er allemaal gebeurde liep anders dan dat hij waarschijnlijk gehoopt had. Hij kreeg niet wat hij wilde. Let goed op deze man en probeer te onthouden hoe hij reageerde op de dingen die hem overkwamen.


Programma grote groep Muziek

In een psalm van de Bijbel staat: ‘Wacht op de HEER, wees dapper en houd vol.’ God weet alles wat er in je leven gebeurt, de mooie en de slechte dingen, en Hij wil dat we op Hem wachten, en dat we de moed erin houden.

(10 minuten) Kies enkele liedjes om God te prijzen en een paar over volhouden en vertrouwen.

Inleiding (5 minuten) Programmaleider: Soms gebeuren er nare dingen in ons leven waarvan we niets begrijpen. Bijvoorbeeld: waarom gaan mensen of dieren van wie ik houd dood? Waarom zijn er slechte mensen in de wereld? Waarom zijn mijn ouders gescheiden? Waarom heb je soms van die dagen waarop alles mis gaat? God weet alles. Hij weet dus ook wat er in ons leven aan de hand is, of wij daar nu iets van begrijpen of niet. Vaak duurt het een poos voordat we begrijpen waarom er nare dingen in ons leven gebeuren. En soms gebeurt er iets akeligs, wat later toch heel goed afloopt…

(Leg/plak het puzzelstuk op zijn plaats en wijs ernaar terwijl je de vertelling introduceert.) De komende twee weken gaan we het hebben over een man uit de Bijbel die Jozef heette. In het boek Genesis zie je dat er een heleboel verkeerde dingen in zijn leven gebeurden. Maar hij bleef bidden tot God, want hij wist: God weet alles, daarom kan ik Hem vertrouwen, zelfs als er dingen gebeurden die ik niet begrijp. Willen jullie letten op alle dingen die er mis gaan? En zie je ook dat hij op God wachtte om uit de akelige dingen iets goeds te laten voortkomen?

Bijbelverhaal: Jozef en zijn broers (10 minuten) Gebruik de DVD en speel de aflevering bij les 4, of voer het onderstaande toneelstukje op. (Idee voor het uitvoeren van het drama: het stuk kan gespeeld worden door één acteur die de rollen van Jozef, de broers, en de vader speelt, en daarvoor van de ene tafel naar de andere rent. Voor elk karakter gebruik je een ander hoofddeksel. Vader is een oudere man met een hoed of baard. Voor de broers gebruik je vier hoofddeksels, die steeds in dezelfde volgorde worden opgezet. Voor elke broer verzin je een speciaal accent of stem. Voor Jozef kies je een ander soort hoed. Of je zoekt drie acteurs: de eerste speelt Jacob, de tweede speelt Jozef, en de derde speelt de vier broers.)

Spelers: • Verteller - V • Broers - B • Jozef - Jo • Jakob - Ja V: (opent schrift) Lang geleden leefde er een jongen die Jozef heette. Hij had elf broers. Hun vader, Jakob, hield meer van Jozef dan van zijn andere zoons. En dat kon je zien doordat hij hem een prachtige jas gaf. De mantel had een heleboel kleuren en Jozef droeg hem bijna altijd. Zijn broers hadden een hekel aan hem omdat hun vader hem voortrok. B: (1e hoed) Ik mag hem niet. (2e hoed) Ik mag hem niet. (3e hoed) Ik mag hem ook niet. (4e hoed) Precies!


V: Toen op een nacht kreeg Jozef een droom. De volgende dag vertelde hij die aan zijn broers. Jo: Hé jongens, ik heb zo vreemd gedroomd. We waren met z’n allen op het land om het koren bij elkaar te binden en alle bossen koren gingen om die van mij heen staan en bogen ervoor neer. Alsof ze hem eerden. V: Het idee dat hun bossen koren die van Jozef eerden, maakte de broers kwaad. B: (1e hoed) Nou krijg ik een hekel aan hem. (2e hoed) Ik krijg ook een hekel aan hem. (3e hoed) Ik heb een nog grotere hekel aan hem. (4e hoed) En ik ook! V: Een poosje later kreeg Jozef opnieuw een droom en die vertelde hij ook aan zijn broers. En aan zijn vader. Jo: Zeg jongens, pa, ik heb alweer gedroomd. En deze keer bogen de zon en de maan en de sterren voor mij. V: Nou, dat ging de vader en de broers toch echt te ver, en zijn vader zei tegen Jozef:

V: Op een dag, toen zijn broers heel ver weg waren om op de dieren te passen, besloot vader Jakob om Jozef naar hen te sturen om te zien hoe het met hen ging. En zo ging hij op pad om hen op te zoeken. Zijn broers zagen hem al van ver aankomen en zeiden: B: (1e hoed) Kijk, daar komt die dromer aan. Laten we hem eens flink te grazen nemen. (2e hoed) Laten we hem gewoon doodmaken. (3e hoed) Goed idee! (4e hoed) Dat vind ik nou ook! V: Maar de oudste broer zei: B: (zonder hoed) Ho! We hoeven hem toch niet te vermoorden? Laten we hem gewoon in een diepe put gooien. V: Toen Jozef bij hen kwam, sprongen ze op hem af, trokken hem zijn mantel uit, en gooiden hem in een diepe put zonder water. Daar zat hij dan, helemaal alleen in de put. Hij snapte niet wat er allemaal aan de hand was, daarom begon hij te praten met God. Jo: (biddend) Oh, ik voel me zo eenzaam. Dat mijn eigen broers me zoiets aandoen! Waarom gebeurt dit nou? Ik snap er niks van. Maar U weet alles, God, dus ik kan op U vertrouwen, zelfs als er dingen gebeuren waar ik niets van begrijp.

Ja: Wat is dat nu voor droom? Ben ik soms de zon en is je moeder de maan? Denk je nou echt dat je moeder en ik en je broers voor jou moeten buigen? V: Toen begonnen de broers Jozef te haten.

V: Terwijl Jozef in de put zat, kregen de broers nog een idee. Ze zaten te eten toen ze een groep verkopers van slaven zagen aankomen die onderweg was naar Egypte.

B: (1e hoed) Nu haat ik hem! (2e hoed) Ik haat hem nog meer. (3e hoed) Ik haat hem het meest. (4e hoed) En ik ook! V: Maar zijn vader Jakob bleef aan de dromen denken en vroeg zich af wat ze te betekenen hadden. Ja: Hmmm, ik vraag me af of die dromen ooit uitkomen. Ik vraag me af of we ooit echt voor Jozef zullen buigen.

B: (1e hoed) Zullen we hem als slaaf verkopen? (2e hoed) Dan krijgen we ten minste geld voor hem, en dan zijn we niet schuldig aan moord. (3e hoed) Goed idee! Laten we hem als slaaf verkopen. (4e hoed) Ja!


V: En zo verkochten de broers Jozef aan slavenverkopers die hem meenamen naar Egypte. Maar ook al was er alweer iets akeligs gebeurd, Jozef vergat God niet. Jo: (biddend) God, ik weet niet waarom deze nare dingen gebeuren. Maar dit weet ik wel: U weet alles, God, dus ik kan op U vertrouwen, zelfs als er dingen gebeuren waar ik niets van begrijp. V: Nu de broers van Jozef af waren, moesten ze een leugen bedenken om aan hun vader te vertellen. B: (1e hoed) Wat moeten we nu aan vader vertellen? (2e hoed) Ik heb een idee. We smeren bloed aan Jozefs jas, en dan zeggen we dat we die gevonden hebben, en dat we denken dat Jozef dood is. (3e hoed) Goed idee. (4e hoed) Dat vind ik nou ook. V: Dus toen de jongens thuiskwamen, lieten ze hun vader de jas met bloedvlekken zien en lieten hem denken dat Jozef dood was. Toen vader Jakob de mantel zag, huilde en huilde hij, en niemand kon hem troosten.

Ja: Ik heb nog nooit zo iets vreselijks meegemaakt. Ik ben zo verdrietig, ik wou dat ik ook dood was. V: Ondertussen was Jozef in Egypte bij Potifar, de man die hem gekocht had. Hij werkte hard voor heer Potifar. Maar op een dag vertelde zijn vrouw een leugen over Jozef, en hij werd in de gevangenis gestopt. Daar zat hij jaren gevangen. Maar wat er ook gebeurde, Jozef bleef aan God denken. Jo: (biddend) God, er overkomen me allerlei akelige dingen. Mijn leven loopt totaal anders dan ik gedacht had. Maar ik weet dat ik op U moet wachten. U weet alles, God, dus ik kan op U vertrouwen, zelfs als er dingen gebeuren waar ik niets van begrijp. V: Wat zou er verder met Jozef gebeuren? Zou hij zijn leven lang slaaf blijven? Zou hij zijn broers ooit terugpakken? Zou het ooit weer goed komen met zijn leven? Zou hij geduldig blijven op God wachten? Dat hoor je volgende week. En dan zul je zien wat voor geweldige plannen God met Jozef had.

Nabespreking (5 minuten) Programmaleider: Er gebeurden een heleboel nare dingen met Jozef, vind je niet? Wat kun jij je herinneren? Ten eerste gooiden de broers Jozef in een put. Daarna verkochten ze hem aan slavenverkopers. Hij werd naar Egypte gebracht en werd daar een slaaf van heer Potifar. Ten slotte kwam hij in de gevangenis terecht. Maar bleef God bij Jozef? Ja zeker. Hij wist dat God altijd bij hem was, of er nu fijne of akelige dingen gebeurden. Hij wist: God weet alles, daarom kan ik Hem vertrouwen, zelfs als er dingen gebeuren die ik niet begrijp.

Iedereen krijgt met fijne en akelige dingen te maken. Kun jij zeggen wat je van de volgende dingen vindt? Als het iets fijns is, houd je je duim omhoog. Als er iets akeligs gebeurt, doe je je duim omlaag. Je werd geboren. Je leerde lopen. Je kwam te vallen. Je kreeg een nieuwe fiets. Je fiets werd gestolen. Je kreeg je fiets terug. Maar er zat een kras op. Je kreeg een huisdier. Het dier liep weg.


Muziek

Je vond het dier terug. Het diertje beet jou. Jij beet terug.

(10 minuten) Kies enkele liedjes om God te danken en een paar over Jozef.

Je ziet dat we allemaal met fijne en akelige dingen te maken krijgen. Maar wat er ook gebeurt, God is er bij. Als er iets akeligs gebeurt, kan het moeilijk zijn om er aan te denken dat God bij je is. Maar als er iets is, denk dan aan Jozef. En vergeet niet: God weet alles, daarom kan ik Hem vertrouwen, zelfs als er dingen gebeuren die ik niet begrijp.

Gebed samen Lieve God, Ben ik bang of ben ik blij, U zorgt elke dag voor mij. Amen. (Speel vrolijke muziek terwijl de kinderen naar hun kleine groepen gaan.)

De kleine groepen (20 minuten) Vraag: Wat deed Jozef toen er nare dingen in zijn leven gebeurden? Waarom bleef hij niet boos en bang en verdrietig, denk je? Vertel: Je hebt het verhaal gehoord over Jozefs dromen en alle akelige dingen die hem overkwamen. Jozef vertrouwde op God. Hij kon net als jij zeggen: God weet alles, daarom kan ik Hem vertrouwen, zelfs als er dingen gebeuren die ik niet begrijp. Je kunt net als Jozef worden als je op God vertrouwt wanneer er dingen gebeuren die je niet begrijpt.

tekenen. Maar als ze een poosje bezig zijn, beginnen ze te zien wat het voorstelt. Vertel: Als je weet wat het voorstelt, mag je het zeggen. Vertel: We gaan allemaal een tekening maken. Maar je mag alleen tekenen wat ik tegen je zeg. (Leiders, teken elk onderdeel, en laat de kinderen het natekenen. Jij tekent stap 1, en de kinderen tekenen stap 1, etc.)

1. Teken zeven schuine streepjes.

Activiteit: Natekenen Het doel van deze activiteit is de kinderen te laten zien dat we God kunnen vertrouwen, zelfs als we niet ‘het hele plaatje’ kunnen zien. Instructies Deel het papier uit. Leg stiften of kleurpotloden op tafel. Vertel: Je weet niet altijd van tevoren hoe iets zal gaan. Soms is dat een beetje eng. Je eerste schooldag kan een beetje eng zijn. Je kent de juf of meester nog niet en de andere kinderen ook niet. In het begin weet je nog niet hoe het zijn zal, maar je mag op God vertrouwen als je iets niet snapt of niet weet hoe het zal gaan. Leg uit dat de kinderen een tekening gaan maken. In het begin weten ze niet wat ze

2. Teken een vierkantje zonder de onderste lijn.


3. Teken onderaan het papier een wolkje.

8. Teken een gebogen lijn van het ene bovenste schuine streepje naar het andere, en maak daarbij het vierkantje dicht.

4. Teken twee grote stippen.

9. Teken een hele grote stip in het midden.

5. Teken zeven schuine streepjes dwars door de eerste zeven streepjes.

10.Teken een gebogen lijn om de hele tekening, zoals je hier ziet.

6. Teken nog twee schuine strepen zoals je die hier ziet.

Draai de tekening om. Vraag: Wie weet wat het is? (een grappig clowntje)

Afronding Vertel: Het tekenen van het clowntje lijkt wel een beetje op hoe Jozef op God vertrouwde toen hij niet wist wat er met hem zou gaan gebeuren. Jullie wisten ook niet wat ik je liet tekenen. Maar jullie hebben erop vertrouwd dat ik je zou helpen de tekening af te maken.

7. Teken twee schuine strepen waardoor je de kruisjes met het wolkje verbindt.

Sleutelvers Zeg: Jozef gaf een goed voorbeeld van wat er in het sleutelvers staat. ‘Wacht op de HEER, wees dapper en houd vol.’ naar Psalm 27:14. Jozef vertrouwde op God, en dat kan ik ook doen, want: God weet alles, daarom kan ik Hem vertrouwen, zelfs als er dingen gebeuren die ik niet begrijp.


Deel de sleutelverskaartjes uit en laat de kinderen het vers herhalen: ‘Wacht op de HEER, wees dapper en houd vol’, naar Psalm 27:14.

Nodig de kinderen uit om de volgende week terug te komen om te horen hoe het verder gaat met Jozef.

Gebed

Sluit het programma af met een lied en/of geef de kinderen een zegen mee.

Leiding: Vraag de kinderen of ze willen bidden voor dingen die ze eng of moeilijk vinden. ‘Lieve God, Ik wil erop vertrouwen dat… Amen.’

(Vergeet niet de kinderen de kleurplaat/brief voor de ouders mee te geven!)

Kinderen: Lieve God, Ben ik bang of ben ik blij, U zorgt elke dag voor mij. Amen.


Sleutelverskaartjes les 4 • bijlage 1

‘Wacht op de HEER, wees dapper en houd vol’


naar Psalm 27:14

naar Psalm 27:14



naar Psalm 27:14

naar Psalm 27:14



naar Psalm 27:14

naar Psalm 27:14



naar Psalm 27:14

naar Psalm 27:14



naar Psalm 27:14

naar Psalm 27:14


Puzzelstuk 4 les 4 • bijlage 2


‘Wacht op de HEER, wees dapper en houd vol.’ naar Psalm 27:14

Gebruik voor Jozefs mantel zoveel mogelijk kleuren.


Ouders: les 4 • bijlage 5

Beste ouders en verzorgers, Gods familie groeit. Na Abram was vandaag het eerste deel van het verhaal over Jozef aan de beurt: de dromen, de put, de slaaf en de gevangenis. • Lees het verhaal nog eens na uit Genesis 37 en 39 in de kinderbijbel. • Hoe merk je dat Jozef op God vertrouwde? Denk je dat God hem hielp? • Leer de bijbeltekst voor deze week: ‘Wacht op de HEER, wees dapper en houd vol’, naar Psalm 27:14. • Misschien gebeuren er dingen in het gezin, of op school waar uw kind niets van begrijpt, bemoedig het dan om vertrouwen in God te hebben, en te wachten en zien of er iets goeds uit zal voortkomen. • Maak samen met uw kind een mooie mantel van een vuilniszak en vrolijk gekleurd crêpepapier. • Is er iemand in de familie- of kennissenkring die ‘in de put zit’? Stuur hem of haar deze week eens een kaartje.

Gebed Lieve God, Ben ik bang of ben ik blij, U zorgt elke dag voor mij. Amen.

Gods zegen, namens het kinderteam


Les 4 Jozef en zijn broers

Recommend Documents