LES 15 GOD BEWAART JOZEF GENESIS 37
KERN VAN DE LES God bekommert zich om Zijn volk.
DOELSTELLINGEN VAN DE LES Kinderen zullen in staat zijn om:
De oorzaak van twist in Jakobs familie aan te duiden. De betekenis van Jozefs droom te verklaren. De handelingen van Jozefs broers te vergelijken met Jozefs droom. Te beseffen dat bitterheid en (hebzuchtige) jaloezie onaanvaardbare houdingen zijn.
Genesis 50:20
“Jullie hadden het slechtste met mij voor, maar God heeft alles ten goede gekeerd. Hij heeft ervoor gezorgd dat er nu een groot volk in leven is gebleven.” (GNB)
TOEPASSINGEN
Belijd je woede en jaloezie. Spreek woorden die waar zijn met een juist motief én op de juiste tijd. Vertrouw en eer God, zelfs wanneer je problemen hebt met anderen.
VOLGENDE WEEK
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
GOD BEVRIJDT JOZEF Lees Genesis 39-50
1
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
MEMORIEVERS
ACHTERGROND Wanneer het kwade ongecontroleerd mag verder gaan, gebruikt God soms traumatische ervaringen om de kwaaddoener te dwingen om de gevolgen van zijn daden te overwegen. De persoon wordt gedwongen om voorbij zijn subjectieve blik te kijken naar de objectieve bewijzen van de onrust die hij heeft veroorzaakt bij anderen. Dat is exact wat er gebeurde in Genesis 37.
Nadat hij van zijn ervaringen met Laban in Haran terugkeerde, trok Jakob naar het gebied ten oosten van de Jordaan. Toen migreerde hij naar het westen, naar het land dat God 150 jaar geleden had gegeven aan Abraham. Jakob had een liefde gekregen voor de 17-jarige Jozef, de zoon die hij op late leeftijd kreeg, die groter was dan de liefde voor zijn andere zonen. De moeder van Jozef, Rachel, was gestorven en Jozef moet naar Jakob hebben gekeken om de geruststelling en bescherming te krijgen die hij vroeger van haar kreeg (Gen.33:7). Er was een liefdesband gegroeid tussen vader en zoon. Het lijkt erop dat Jozef meer met zijn vader gemeen had op geestelijk vlak, dan met zijn andere broers. Jozef was een ondeskundige herder, nog niet voldoende ervaren om hoger dan een dienaar geclassificeerd te worden. Het negatieve verslag van zijn broers dat hij naar zijn vader uitbracht, geeft de hechte band weer die hij met zijn vader had. Een band die hechter was dan zijn andere broers wilden. In een familie waarin er jarenlang bitterheid bestond onder de vier vrouwen, zorgde Jakobs verzoek aan Jozef om zijn broers te gaan controleren enkel voor een nog grotere breuk in het gezin.
Met deze context in gedachten is het gemakkelijk om te begrijpen waarom Jozefs droom op zulke wijze werd ontvangen door zijn broers. Het Hebreeuws zegt letterlijk: “Zij voegde eraan toe hem nog steeds te haten.” In Jozefs eerste droom gaven de schoven van de broers blijk van hun minderwaardigheid t.o.v. de schoof van Jozef door te buigen voor hem. Het is onnodig te zeggen dat deze droom niet goed werd ontvangen. Jozef was veel jonger dan zijn broers en verdiende dus minder aanzien. “Wilt ge soms over ons heersen?” vroegen ze hem (Gen.37:8). Toen kreeg Jozef nog een droom en liep weg om het aan zijn broers te vertellen. In deze droom bogen de zon, de maan en 11 sterren voor hem. Toen Jakob op de hoogte werd gebracht van deze droom, bestrafte hij Jozef en legde daarna de droom uit. Na dit gebeuren vertrokken Jozefs broers met hun kudde naar Sichem. Eerder had Jakob Jozef verboden om noordwaarts mee te reizen met zijn broers om de schapen te weiden. Maar nu echter, zond hij hem uit om verslag uit te brengen van hun welzijn en voortgang. Jozef haalde uiteindelijk zijn broers in na een 130km lange tocht van Hebron naar Dothan. De broers werden mogelijk gedwongen om uit Sichem te vertrekken omwille van watergebrek. (De regenput waar ze Jozef in zouden gooien was volledig droog.) Voordat Jozef aankwam, beraamden zij al een plan om hem te doden. Afgeleid uit de latere gesprekken tussen Jozef en zijn broers tijdens hun reünie (Gen.42:24), mogen we veronderstellen dat Simeon de aanstoker was van dit plan. Ze bespotten Jozef al zeggende, “Zie, daar komt die
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
In Genesis 37 toonde Jakob zijn liefde voor Jozef door hem een kleurrijke mantel te schenken. Dit gaf weer dat Jozef de leider van de familie en erfgenaam van de zegeningen zou worden. Maar de mantel werd al gauw een vloek. Het bracht jaloezie in de reeds onder spanning staande relatie tussen Jozef en zijn broers. De haat van de broers werd zo intens dat ze zelfs geen vriendelijk woord meer konden zeggen tegen Jozef. Ze lieten stilaan hun haat voor zowel Jozef als Jakob groeien.
2
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
Doorheen het boek Genesis hebben we gezien dat het belang van iedere aartsvader in Gods plan afhing van het krijgen van kinderen en het leren van deze kinderen in welke verhouding zij tot God stonden. De periode tot aan het huwelijk en het volwassen worden was van belang omdat het karakter en de standvastigheid van iemands geloof werd gevormd gedurende deze tijd. Abraham, Isaak en Jakob waren relatief oud toen zij kinderen kregen (achtereenvolgend, 100, 70 en ongeveer 85). Daarom had ook hun relatie met God en het geloof dat zij zouden doorgeven aan de toekomstige generaties, ruim de tijd om te groeien naar volwassenheid. Alhoewel Genesis 37 de relaties tussen Jakobs zonen weergeeft, is het toch “de geschiedenis van Jakob” in die zin dat Jakobs relatie met God invloed had op de manier waarop hij met zijn kinderen omging en tevens ook op hun relatie onderling. Isaak leefde nog en zou dat nog 12 jaren doen, maar het verhaal van God die een volk voorbereidde, was nu in handen van Jakob.
aartsdromer aan.” Ze planden om hun broer dood te slaan en daarna in één van de regenputten te gooien. Ruben redde zijn leven door voor te stellen om hem enkel in de put te gooien en hem daarin te laten omkomen van de honger. Hij wilde namelijk Jozef naderhand helpen om te ontsnappen. Ruben drong er zelfs sterk op aan om Jozef zelfs niet te slaan. Toen Jozef hen uiteindelijk tegemoet kwam, was het oordeel al geveld en werd snel overgegaan tot de uitvoer ervan. Jozefs mantel, het symbool van alle haat die zij koesterden voor hem, werd van hem afgenomen en hij werd in een grote regenput geworpen. Niet lang daarna merkten ze een karavaan van Ismaëlieten, reizende van Gilead naar Egypte, op. De karavaan vervoerde specerijen, balsem en mirre. Juda, de broer die uiteindelijk de grootste moraal toont van alle broers, stelde voor dat ze Jozef als slaaf verkochten aan de karavaan. Jozef ontsnapte nipt aan de dood. Hij gebruikte een woordenschat die herinnert aan de moord van Abel door Kaïn. Bloed werd aanschouwd als iets dat riep tot God om wraak en zou daarom verborgen moeten worden. Jozef werd verkocht voor 20 zilverstukken.
Nadat Jakob de met bloed doordrongen mantel van zijn zoon had ontvangen, weigerde hij vertroost te worden en wilde hij zijn zoon vergezellen in de dood. Hij deed zaklinnen aan, de ruwe kleding om te rouwen. De diepte van Jakobs verdriet lijkt de milde kant van zijn zonen naar buiten te hebben gebracht. Ze moeten zich hebben vergist in zijn liefde en vreesden waarschijnlijk dat hun kwade daad de aanleiding zou worden voor Jakobs dood. Terwijl Jozef werd verkocht aan de aanvoerder van Farao’s lijfwachten (letterlijk, de “slachters” of “beulen”), rees het schuldgevoel bij de broers wanneer ze hun vader zagen rouwen. Geruzie leidde tot jaloezie, woede, haat, bitterheid en zelf poging tot moord. Wat oorspronkelijk een verwaarloosbaar probleem leek, liep helemaal uit de hand omdat Jozefs broers niet met hun gevoelens waren omgegaan zoals ze hadden moeten doen. De broers zagen in het afgetobd gezicht van hun vader het onvermijdbare resultaat van onbeleden jaloezie en vijandigheid. Zij vergaten dat beeld nooit. Hun verbazing bij zijn reactie en bekommernis om zijn leven, leidde hen tot berouw. De volgende keer dat we hen tegenkomen, is er bij hen geen spoor van vijandschap meer te bekennen.
MOEILIJKE WOORDEN Eren Motief Schoven Weiden
Roemen, verheerlijken, prijzen, hoog aanzien, loven. Grond waarop men iets verdedigt; beweegreden, drijfveer, gedachte. Samengebonden hoeveelheid halmen. Laten grazen, het vee hoeden.
Door Kanaän liepen de belangrijkste handelsroutes tussen Egypte, Mesopotamië en Klein-Azië. Daarom reisden heel wat handelaren door dit gebied. In de oudheid werden slaven als vee verhandeld. Onder de hete zon werd Jozef door de woestijn voortgedreven, op weg naar een slavenmarkt in Egypte.
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
INTERESSANTE WEETJES
3
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
Toen Ruben terugkeerde om te zien wat er was gebeurd, was hij geschokt. Hij had te weinig, te laat ondernomen. Hij was verantwoordelijk als de oudste zoon en toch was hij er niet in geslaagd zijn broertje te beschermen. Ruben was geen leider, ondanks zijn positie als grote broer. De broers dompelden de mantel in geitenbloed om zo een excuus te voorzien als verklaring voor Jozefs verdwijning, en gaven hem aan hun vader.
BIJBELLES
BEGELEIDENDE VRAGEN Hoe oud was Jozef? Jozef was 17 jaar oud. Hij was dus nog een tiener. Wat zei Jozef over zijn broers tegen Jakob? Genesis 37:2 zegt dat Jozef de schapen aan het hoeden was met zijn broers. Op een dag vertelde Jozef enkele kwade geruchten over zijn broers aan zijn vader. Het zou kunnen zijn geweest dat ze hun taak niet behoorlijk deden. Waarschijnlijk hoedden ze de schapen niet zoals ze hoorden te doen. Hierdoor haatten de broers hem ook (Gen.37:4). Ze vonden hem helemaal niet leuk. Weet je nog een reden waarom Jozefs broers hem haatten? Jakob hield meer van Jozef dan hij van enig ander kind hield omdat hij al oud was toen Jozef werd geboren. Jakob hield zoveel van Jozef dat hij voor hem een kleurrijke mantel had laten maken (Gen. 37:3). Jozefs broers zagen toen dat Jakob meer hield van Jozef dan van hen, en ze begonnen Jozef meer te haten. Ze hadden zo’n grote afkeer van hem dat ze geen vriendelijk woord meer konden zeggen tegen hem. Wat zorgde ervoor dat Jozefs broers hem nog meer haatten? Genesis 37:5 zegt dat Jozef een droom had. Toen hij deze vertelde aan zijn broers, haatten ze hem nog meer. Jozef vertelde hun: “Wij waren op het land om schoven te binden. Ineens richtte mijn schoof zich op en bleef rechtovereind staan; die van jullie gingen er in een kring omheen staan en maakten een buiging voor de mijne.” Jozefs broers wisten wat de droom betekende. Zij reageerden dan ook door te zeggen: “Dacht jij koning te worden? Dacht jij over ons te kunnen regeren?” Zij wisten dat Jozefs droom betekende dat hij over hun zou heersen en zij wilden op geen enkel moment in hun leven geleid worden door hem. Vergeet niet dat Jozef de jongste was van de familie. Zijn broers wilden niet dat er iemand jonger dan zij zou heersen over hen. Dus Genesis 37:8 zegt: “Zij kregen een steeds grotere hekel aan hem om wat hij droomde en over hen vertelde. “ Ze zouden hem blijven haten. Had Jozef maar één droom? Neen, Jozef kreeg nog een andere droom. In Genesis 37:9 zei hij: “Ik droomde nu dat de zon en de maan en elf sterren zich voor mij neerbogen.” Het merkwaardige is dat Jozef deze droom niet enkel aan zijn broers vertelde, maar ook aan zijn vader (Gen.37:10). Jakob zei tegen Jozef in Genesis 37:10, “Zullen soms ik, uw moeder en uw broeders komen om ons voor u ter aarde neer te buigen?” Alhoewel Jakob dit zei, zegt Genesis 37:11 dat “zijn vader de zaak in gedachten hield.” Wie had Jozef deze dromen gegeven? God gaf deze dromen aan Jozef. Door deze droom vertelde God aan Jozef wat er in de toekomst ging
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
LEZEN VAN HET BIJBELGEDEELTE Genesis 37
4
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
INLEIDING Welk boek hebben we de voorbije weken bestudeerd? We hebben geleerd uit het boek Genesis. Welke mensen hebben we zoal ontmoet in het boek Genesis? We hebben geleerd over Adam en Eva, Kaïn en Abel, Noach en zijn familie. We hebben ook geleerd over Abraham en Sara, Isaak en Rebekka en Jakob en Esau. Vandaag gaan we weer een nieuwe persoon leren kennen uit het boek Genesis. Weet jij wie deze persoon is? Het is een van Jakobs zonen, zijn naam is Jozef. Maar er is nog iemand die we in het boek Genesis hebben leren kennen en deze persoon is de belangrijkste persoon van het hele boek. Weet jij wie deze persoon is? De meest belangrijke persoon uit het boek Genesis is God. We hebben God de aarde en de hemel zien maken (Gen.1:1). We hebben Hem ook Adam en Eva zien scheppen (Gen.1:24-2:25). We hebben God de mensen zien verspreiden op aarde bij de toren van Babel (Gen.11). Kan je nog andere speciale dingen herinneren die God deed in het boek Genesis? Hij maakte een speciale belofte aan Abraham (Gen.12:1-3). Hij gaf Abraham een zoon, Isaak, die een vervulling was van een deel van Gods belofte (Gen.21). God vernietigde ook twee steden genaamd Sodom en Gomorra (Gen.19). We leerden vorige week hoe God Jakob redde van de woede van Esau (Gen.32). Vandaag gaan we zien hoe God omzag naar een jongen genaamd Jozef. Onthoud dat God de belangrijkste persoon is in het boek Genesis. Wat Hij doet is belangrijker dan alle andere dingen die iemand anders doet. Daarom moeten we altijd goed letten op wat God aan het doen is.
SAMENVATTING God gaf aan Jozef twee speciale dromen. In deze dromen vertelde God dat Jozef op een dag zou heersen over zijn broers. Zijn vader en broers zouden voor hem buigen. Jozefs broers vonden dit niet prettig en wilden hem vermoorden. Maar God bewaarde Jozef door hem als slaaf naar Egypte te laten brengen. De dromen die God gaf aan Jozef zouden op een dag uitkomen. God zorgt zoveel voor ons. Hij zorgde ook voor Jozef. God wilde niet dat Jozefs broers hem zouden doden, daarom beschermde Hij hem in Egypte. Soms weten we niet waarom dingen gebeuren, maar we mogen er wel altijd van overtuigd zijn dat Hij voor ons zorgt. Is dat niet prachtig?
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
Wist je dat er mensen zijn die je zullen haten? Jozef werd nooit boos op zijn broers wanneer zij boos waren op hem. Jozef bleef geloven dat God hem zou beschermen. Wanneer anderen boos worden op ons en slechte dingen tegen ons vertellen, moeten we niet boos worden op hen. We moeten dan bidden tot God en Hem vragen of Hij aan hen wil tonen dat wat zij deden verkeerd was.
5
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
gebeuren. Jozef zou zeker en vast heersen over zijn broers en zijn vader. Er zou een dag gaan komen dat heel zijn familie voor hem zou buigen. Wat deden Jozefs broers met hem? Genesis 37:18-24 zegt ons dat de broers op een dag de schapen weidden in het land Dothan en Jakob vroeg aan Jozef om te gaan kijken wat zijn broers bezig waren. Toen Jozef hen tegemoet kwam, zei een van de broers, “Kijk, daar hebben we de grote dromer, laten we hem vermoorden en in een van de putten gooien.” Ze hadden hem helemaal niet graag, hun haat was zo gegroeid dat ze zelfs hun broer wilden vermoorden. Doodden Jozefs broers hem? Neen, ze hadden hem niet gedood. Genesis 37:22 zegt dat Ruben (de oudste broer) tegen hun zei, “‘Er moet geen bloed vloeien! Gooi hem in deze put, hier in de woestijn, maar dood hem niet.” Hij dacht: “Misschien kan ik hem redden en terugbrengen naar zijn vader.” Dus besloten ze om hem niet te doden maar in een grote regenput te gooien die droog stond (Gen.37:24). Wat deden Jozefs broers toen? Genesis 37:27 zegt dat de broers beslisten om Jozef terug uit de put te halen en hem als slaaf te verkopen aan de Ismaëlieten. Daarna namen ze Jozefs nieuwe mantel en tornde deze. Toen slachtten ze een dier en dompelden de mantel in het bloed. Genesis 37:32 zegt dat ze de mantel terug meenamen naar hun vader en aan hem vroegen om even te kijken of dit de mantel van Jozef was. Jakob onderzocht deze mantel en besefte dat dit de mantel was die hij gemaakt had voor Jozef (Gen.37:33). Jakob rouwde over zijn zoon omdat hij dacht dat Jozef dood was. Maar Jozef was niet dood. Zijn broers hadden hem verkocht als slaaf. Wat gebeurde er met Jozef nadat hij verkocht werd als slaaf? Genesis 37:36 zegt: “De Midjanieten brachten Jozef naar Egypte en verkochten hem aan Potifar, een hoveling van de farao en commandant van zijn lijfwacht.” Jozef was nu in Egypte en dat was de plaats waar God de twee dromen van Jozef zou laten uitkomen.
CRÈCHELES Weet je wel wie Jozef was? Jozef was een zoon van Jakob. Hij had een heleboel broers. Tien grote broers en een kleiner broertje. Dat heette Benjamin. Jakob hield veel van zijn zonen, maar van Jozef hield hij nog het meest. Hij verwende hem soms een beetje. Op een dag gaf hij hem een mooi kleed met allerlei kleuren, een echt prinsenkleed. De grote broers waren jaloers op Jozef. Hij kreeg altijd de leuke dingen van hun vader Jakob. Hun jaloezie maakte hun zelfs boos op Jozef. Weet je waarom? Omdat hij nu weer iets moois had gekregen, dat mooie kleed. Op een keer waren de broers heel ver weggegaan met de schapen. En ze kwamen die dag niet meer terug. Toen zei Jakob tegen Jozef: “Je moet eens naar je broers toe gaan om te kijken of het wel goed met ze is. En dan moet je gauw terug komen om het mij te vertellen, want ik ben een beetje ongerust.” Jozef ging op stap om zijn broers te zoeken. Hij liep heel lang te dwalen in het wijde veld en zocht overal, maar hij kon ze nergens vinden. Maar eindelijk kwam hij een man tegen en die wees hem de weg. En ja hoor, toen zag hij de broers. Maar ze hadden hem ook al gezien, die boze broers. “Kijk”, zeiden ze, “daar komt vaders lievelingszoontje aan! O zeg, nu hebben we hem! Nu is vader er toch niet bij! Weet je wat we doen? … We slaan hem dood en dan gooien we hem in die put en dan zeggen we tegen vader dat een wild dier hem opgegeten heeft!” Jozefs oudste broer Ruben zei: “Nee hoor, dat doen wij niet. Jullie mogen hem niet dood maken. Gooi hem dan liever levend in de put!” Dat vonden de andere broers ook een goed idee. Ze pakten Jozef en trokken hem mee. Ze scheurden hem zijn mooie kleed van het lijf en gooiden hem in de put. Jozef huilde en jammerde maar dat kon de broers niets schelen. Ze hadden geen medelijden. “Ziezo”, zeiden ze, “lig daar nu maar!” En toen gingen ze dicht bij de put zitten eten. Dat konden ze: rustig zitten eten terwijl hun broer vlak bij hen lag te huilen. Er was gelukkig geen water in de put. Jozef kon niet verdrinken. Maar hij kon er ook niet uitkomen. De kanten waren veel te hoog en te glad. En zijn vader wist het niet. Die was ver weg. Die kon hem ook niet helpen. Jozef was zo bang. Hij schreide. Opeens hoorde hij stemmen. Daar kwamen zijn broers weer aan. Mocht hij er weer uit? Ja gelukkig, ze trokken hem aan een touw naar boven. Maar wat waren dat voor vreemde mannen die daar stonden? Ze hadden kamelen bij zich met grote zakken erop. Het leken wel kooplui uit een vreemd land. En waarom grepen die Jozef vast en beken ze hem van alle kanten? Die vreemde mannen gaven geld aan de broers. Toen bonden ze Jozef aan een touw en trokken hem mee naar de kamelen. En ineens begreep Jozef wat er met hem gebeuren ging! De broers hadden hem verkocht! Hij werd aan een kameel mij toch, ik wil naar mijn vader toe!” Maar de broers trokken zich er niets van aan. Toen bedachten de broers een plannetje om hun vader te misleiden. Hij mocht niet weten dat ze Jozef verkocht hadden. Ze waren ook niet bang voor een leugen. Ze slachtten een bokje en smeerden het bloed op Jozefs mooie kleed. Dat bebloede kleed stuurden ze naar hun vader. Ze zeiden: “Kijk eens vader, dat hebben we in het veld gevonden. Is dat niet het kleed van Jozef?” Ze bedrogen hun vader. Want toen Jakob het kleed zag, dacht hij dat Jozef door een wild dier was opgegeten. Hij was zo bedroefd die arme man. Hij zei: “Ik zal nooit meer blij kunnen zijn nu mijn lieve Jozef dood is!” Arme Jakob! En hij wist niet, dat het bloed op het kleed maar het bloed van een bokje was. Maar… had hij zelf, heel lang geleden ook niet een keer zijn eigen vader Isaak bedrogen? Met een bokje en een kleed?...
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
vastgebonden. En zo moest hij met die vreemde mannen mee. Hij huilde zo erg! Hij riep: “Help mij toch, help
6
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
broers hadden de boosheid in hun hart laten groeien zodat deze boosheid nu de baas over hun was. Maar de
MEMORIEVERS Gen.50:20
Jullie weliswaar, jullie hebben kwaad tegen mij bedacht, maar God heeft dat ten goede gedacht, om te doen zoals het op deze dag is: een groot volk in leven te houden.
Laat enkele kinderen proberen het vers op te zeggen. Weten ze nog wat het vers betekent (zie voor uitleg memorievers Genesis Les 14). Laat de kinderen in een cirkel zitten en laat een zakje (of een ander voorwerp dat zacht is) overgooien van de een naar de ander tijdens het eerste gedeelte van het vers, “Jullie weliswaar, jullie hebben kwaad tegen mij bedacht.” Zorg er dan voor dat de donker gekleurde zak uit het spel gaat en werp dan een helder gekleurde zak over en weer tijdens het vers gedeelte, “maar God heeft dat ten goede gedacht, om te doen zoals het op deze dag is.” Daarna werp je allemaal kleinere zakjes naar de kinderen, dat het laatste gedeelte van het vers voorstelt, “een groot volk in leven te houden.” herhaal dit een aantal keren.
Mooie mantels Neem voor de kinderen mooie jassen, truien, shirts etc. mee. Laat ze elkaar bekijken hoe mooi ze eruit zien. De Bijbelles vertelt ons over de prachtige mantel die Jozef kreeg. (Afbeelding overgenomen van www.buddybooks.nl)
Vraag en antwoord Maak een lijst (bv. op het whiteboard) over situaties wanneer kinderen onjuist zijn behandeld. Hoe reageerde je toen? We klagen vaak wanneer dingen niet gaan zoals we denken. Wij kunnen bijvoorbeeld in ergere gevallen naar een advocaat gaan. Vandaag laat de les ons zien dat een man, hoewel hij gehoorzaam was, door een periode ging waarin hij onjuist werd behandeld.
Wie bewonder jij? Spreek over mensen die jij bewondert in jouw leven. Wie bewonderen ze het meest? Wat is het dat je het meest aanspreekt over die persoon? Laat de kinderen deze karaktertrekken combineren in een lijst, om iemand neer te zetten die iedereen kan bewonderen. Om de kinderen te helpen om te begrijpen welke kenmerken God belangrijk vind, kunnen de lesgevers enigszins richting geven, suggesties maken of enige van de kenmerken bijwerken. Je uiteindelijke lijst zal hopelijk enige van Jozefs godsvruchtige karaktertrekken tonen, welke gebruikt kan worden om aan het einde van de les te herhalen.
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
Geen plaats Laat een lesgever van tafel naar tafel gaan (of van stoel naar stoel). Bij elke tafel zou hij geweigerd moeten worden, omdat er geen plaats voor hem is. Stel daarna vragen aan de kinderen of het eerlijk was om hem niet toe te laten aan hun tafel. Was de lesgever ontmoedigt? Nee; hij ging juist harder werken en stoorde zich er niet aan. Jozef wordt oneerlijk behandelt in het verhaal van vandaag. Luister maar eens hoe hij reageert.
7
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
IJSBREKERTJES
KNUTSELWERKJES Jozefs mantel Geef Jozef een mooie mantel. Bekleed de mantel (zie blad ‘Jozefs mantel’) met kleine stukjes stof om het mooi te maken. Knip kleine stukjes stof en plak ze tussen de stippellijnen. Gebruik zoveel mogelijk verschillende kleuren. Papieren ketting broers Geef ieder kind een groot stuk papier (A3 of A4). Vouw dit 6 x door de helft. Geef elk kind een eenvoudig papieren poppetjes om over te trekken op het opgevouwen stuk papier en knip het daarna uit. Wanneer je het ontvouwt, moeten er in totaal 12 poppetjes zijn. Laat de kinderen één van de poppetjes een mooie mantel kleuren, dat moet Jozef voor stellen.
Stopteken Leg aan de kinderen uit dat de broer van Jozef, Ruben, wist dat het verkeerd was om Jozef te doodden. Hij vertelde zijn broers om Jozef dan maar in de put te gooien. Hij wist dat dit ook verkeerd was, maar hij kwam niet op voor hetgeen goed was. Laat de kinderen een stopteken maken om hen eraan te herinneren om op te komen en “nee” te zeggen wanneer iemand hen probeert te overtuigen om verkeerd te doen. Laat de kinderen een achthoek uit een rood vel papier knippen. Je kunt eventueel dit al voor hun voorgetekend hebben. Laat hun daarna het woord STOP verven. Geef hen stukken schilders tape om de buitenrand te maken. Plak een houten ijslollystokje aan de achterkant. Wat te doen? Geef elk kind een kopie van de bladen “Wat te doen?”. Laat de kinderen drie zijden van de vierkanten op het eerste blad zo uitsnijden dat ze als luikjes open en dicht gedaan kunnen worden. Laat hen daarna het eerste blad op het tweede blad plakken. Laat hen het blad eventueel kleuren.
KNUTSELACTIVITEITJES
Een grote doos Neem een doos mee waar een kind comfortabel in kan. Laat hem er in kruipen en wanneer hij er mee instemt, kun je de bovenkant dicht doen, zodat het binnenin donker is. De Bijbelles vertelt over Jozef die in een diepe put gegooid werd, waar hij helemaal alleen in het donker was. Vraag de kinderen hoe ze het ervaren om in een donkere doos te zitten. Van kwaad tot erger Werk samen om een verhaal te bedenken over de ergste dag ooit. Laat de kinderen hun vinger opsteken wanneer ze een idee hebben en het bij het verhaal voegen als ze de beurt krijgen. Het kan beginnen zoals: “Ik lag heerlijk te slapen toen mijn moeder vreselijk begon te roepen, ‘Sta op! Snel! Mijn wekker ging niet af en we moeten over tien minuten weg!’” In een ogenblik was ik wakker, gooide mijn benen over de rand van het bed
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
Geheugenspel Laat het eerste kind een kort zinnetjes zeggen dat begint met: ‘God is bij me…’ en laat het zelf aanvullen met bv. ‘wanneer mijn ouders later komen.’ Laat het tweede kind herhalen wat het eerste kind gezegd heeft: ‘God is bij me wanneer mijn ouders later komen en als ik ziek ben.’ Het derde kind herhaalt dit alles en voegt zelf ook iets toe en zo ga je verder. Dit is geen competitiespel, laat de kinderen elkaar helpen.
8
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
Kleurrijke ketting Geef elk kind een plastieken koord (ongeveer 60 cm) en een rijk assortiment aan kralen. Laat ze de kralen aanrijgen om een kleurrijke ketting te maken.
en zette ze naast het bed. Dat is het moment dat ik iets zacht en nattigs volde tussen mijn tenen…” Het is misschien leuk om ieder kind de volgende week een kopie te geven van hun verhaal. Een lafhartige daad Laat een aantal jongens het verhaal van Jozef en zijn broers uitbeelden. Ze hebben een gekleurde mantel of jas nodig en een aangewezen plaats als put.
9
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
Dat is niet eerlijk! Trek de aandacht van de kinderen door een korte sketch te houden (voor de Bijbelles), waarin duidelijk naar voren komt dat een kind een oneerlijke behandeling krijgt of oneerlijk moet lijden. Je kunt eventueel hulp vragen van andere lesgevers of vanuit de gemeente.
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
JOZEFS MANTEL
10
Boos
op God worden
Bidden
Mopperen
zingen
twijfelen tot
God
Liedjes
Terugslaan
voor God
Aan
Bijbelverzen
God
memoriseren
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
Vertrouwen
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
WAT TE DOEN?
WAT TE DOEN ALS ER MOEILIJKHEDEN KOMEN?
11
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
WAT TE DOEN?
WAT TE DOEN ALS ER MOEILIJKHEDEN KOMEN?
12
GOD BEWAART JOZEF (HANDREIKING KINDEREN) GENESIS 37
MEMORIEVERS Genesis 50:20
“Jullie hadden het slechtste met mij voor, maar God heeft alles ten goede gekeerd. Hij heeft ervoor gezorgd dat er nu een groot volk in leven is gebleven.” (GNB)
Sssst… MIJN EIGEN STILLE TIJD
Hoe oud was Jozef in Genesis 37:2? ______________________________ 20
19
18
17
Wat gaf Jakob aan Jozef? _______________________________________
Jakob hield meer van Jozef dan van zijn andere kinderen. Daarom ____________________________________________ Jozefs broers hem.
Jozef droomde dat zijn broers __________________________________. zouden buigen voor hem
hem lief zouden hebben
Wat deden Jozefs broers met hem toen hij hen vond in Dothan? _______ Pakten zijn mantel af
Wierpen hem in een put
Verkochten hem aan de Midianieten
Alle mogelijkheden zijn juist
Jozefs broers bedrogen Jakob door hem te laten geloven dat Jozef _______________________________________________________ was.
Aan wie verkochten de Midianieten Jozef? ________________________
(Vraag aan je papa en/of mama of jouw antwoorden juist zijn!)
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
13
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
KLEURPLAAT 1
14
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
KLEURPLAAT 2
15
©2013 Kinder- en jeugdwerk Ebenhout. Met toestemming vertaald en aangepast uit Generations of Grace, © 2011 Grace Community Church. Alle rechten voorbehouden.
GENESIS LES 15 GOD BEWAART JOZEF
KLEURPLAAT 3
16