Landschapskrant Uitgave 2012
Landschapskrant
Leie en Schelde 2012 De Leiestreek heeft heel wat te bieden voor toffe uitstappen, alleen, met het gezin of in groep! Een greep uit het aanbod: Op stap langs educatieve landschaps- en natuurpaden De Provincie West-Vlaanderen, Natuurpunt en gemeenten in de Leiestreek ontwikkelden samen een aantal interactieve educatieve landschaps- en natuurpaden. Prachtige korte wandeltrajecten langs mooie plekjes in onze streek, telkens voorzien van bebording en wandelfolder. De folders kunnen gedownload worden of kunnen gratis verkregen worden in de toeristische diensten van de gemeenten. Downloaden? www.zuid-west-vlaanderen.streekhuis.be
Fietsfeest Leiestreek, zondag 24 juni Al voor de 9de keer organiseert Toerisme Leiestreek een groots Fietsfeest Leiestreek. Deelnemen is gratis! Eén van de startplaatsen is Spiere-Helkijn. Van hieruit kan je het Fietsnetwerk Leiestreek en in avant-première het nieuwe fietsnetwerk Wallonie Picarde ontdekken en op de verschillende halteplaatsen genieten van de couleur locale, een lekker hapje, een drankje en een leuk animatieprogramma. Op elke startplaats kan je voor het eerst het BK wielrennen volgen op groot scherm en elektrische fietsen huren. Meer info: www.toerisme-leiestreek.be of vraag vanaf mei de gratis Fietsfeestkrant op via
[email protected]
Leie Lekker Zoete tocht, zondag 1 juli Deze gezinsfietstocht laat je vanuit de heerlijkheid van Marrem de mooiste plekjes ontdekken tussen Wevelgem en Menen. Op de verschillende halteplaatsen worden plaatselijke lekkernijen aangeboden en er is telkens kinderanimatie voorzien. ’s Middags en ’s avonds kan je heerlijk smullen van een streekmenu. Inschrijven?
[email protected],
[email protected]
Leie-events op de Balokken, zondag 2 september Dit tweejaarlijks grootschalig waterevenement op en rond het Leie-eiland De Balokken in Wervik laat je verrassende (water)sporten ontdekken, genieten van animatie, waterfietsen of varen op en rond het water. Meer info: www.wervik.be/toerisme
Wenst u geïnformeerd te blijven over de initiatieven van de provinciale gebiedsgerichte werking in Zuid-West-Vlaanderen? Ga dan regelmatig een kijkje nemen op onze website www.zuid-west-vlaanderen.streekhuis.be.
Beste lezer, Het landschap in Zuid-West-Vlaanderen veranderde de laatste eeuw enorm en doet dit nog steeds. Dit heeft alles te maken met het sterke ondernemerschap dat onze regio kenmerkt en waar we terecht trots op mogen zijn. Langs de andere kant moeten we ook blijven investeren in de kwaliteit van de omgeving waarin we werken, leven en wonen. Concreet betekent dit: werken aan natuur en recreatie, waardevolle landschappen en het cultureel erfgoed van de streek. Hiervoor worden verschillende projecten opgezet. Voor de Provincie West-Vlaanderen is het belangrijk dat deze projecten en initiatieven goed op elkaar afgestemd worden. Door samen te werken, ook grensoverschrijdend, kunnen krachten gebundeld worden zodat verschillende lokale initiatieven op een regionaal niveau aangepakt worden in één gezamenlijk project. Zo leest u in deze Landschapskrant hoe het grensoverschrijdende project BiPS (Biodiversiteit in de Stadsrand) daadwerkelijk een verschil maakt in de regio. De Provincie heeft ook heel wat geïnvesteerd in De Gavers en in de groene omgeving rond de rivieren en kanalen – de ‘groene sporen’ – in Zuid-West-Vlaanderen. Nieuws hierover vindt u terug in deze krant. Met die investeringen willen we kwaliteitsvolle recreatiemogelijkheden en natuurgebieden voorzien in deze sterk verstedelijkte regio. Binnenkort komt trouwens het Provinciedomein Bergelen in Wevelgem aan de beurt. Ook daarover zullen we u tijdig informeren. In deze krant komen ook andere organisaties zoals Toerisme Leiestreek, Welzijnsconsortium vzw Zuid-West-Vlaanderen en RESOC-SERR aan het woord. Samen met de provinciale gebiedsgerichte werking voor Zuid-West-Vlaanderen werken ze – elk in hun sector – aan regionale initiatieven vanuit het streekhuis in Kortrijk. Deze organisaties werken, net zoals de Provincie, vaak achter de schermen, onzichtbaar voor de burger. Toch levert dit werk concrete resultaten op en bepalen ze mee de omgeving waarin we werken, leven en wonen! Bij ieder artikel vindt u contactgegevens of een website waar u terecht kan met uw vragen, opmerkingen en suggesties. Kortom: uw mening telt, laat ze horen! Ik wens u veel leesplezier toe, Guido Decorte Provinciaal Gedeputeerde bevoegd voor leefmilieu, natuur en landschappen Meer info:
[email protected]
Landschapskrant Leie en Schelde
Paaiplaats aan Poeldries te Moen Deze dagen is Eddy Loosveldt – voorzitter van Natuurpunt Zwevegem – geregeld terug te vinden aan de Poeldries in Moen waar een paaiplaats voor vissen wordt aangelegd. We zochten hem even op...
Eddy Loosveldt: “Langs het kanaal Bossuit-Kortrijk in de omgeving van de Poeldries in Moen lag jarenlang een strook grasland tussen het jaagpad en het water, de vroegere vaartbedding. De strook was ongeveer een kilometer lang. Hier werkt de nv Waterwegen en Zeekanaal, eigenaar van het gebied, een natuurproject uit in samenwerking met de Dienst Natuurtechnische Milieubouw van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie en met het Agentschap voor Natuur en Bos, dat advies geeft om natuurontwikkeling maximale kansen te geven bij het herinrichten van bestaande sites. Wat gebeurde er precies? Eddy Loosveldt: “Er is een 250 meter lange poel met twee ruime doorsteken onder water naar de vaart gegraven. Zo kunnen vissen en andere organismen het ondiepe water opzoeken als rustige paaiplaats. Een paaiplaats is een plaats waar vissen paren en hun eitjes afzetten. De poel heeft een
afgeschuinde boord, scherp aan de vaartkant, langzaam oplopend naar het jaagpad toe. Dit zal de soortenrijkdom van dieren en planten sterk bevorderen.”
Is de site toegankelijk? Eddy Loosveldt: “Ja, maar pas na juni. De afgegraven aarde moet nog afgevoerd worden en dit kan nu niet want het is nu broedseizoen. Nadien zal men wat beplanting voorzien en er komt een wandelpad, los van het jaagpad. Quads en motorcrossers zijn dus niet langer welkom. Vanzelfsprekend kan er in de paaiplaats ook niet gevist worden. Het overige deel van het gebied blijft hoofdzakelijk hooiland.” Welke rol heeft Natuurpunt Zwevegem in dit verhaal? Eddy Loosveldt: “Jarenlang hebben we geijverd voor zo’n paaiplaats en willen ze nu in stand helpen houden. Nu de werken bijna beëindigd zijn, wordt het beheer, voor wat het aspect natuur betreft, overgedragen aan Natuurpunt Zwevegem. De aanleg van de paaiplaats aan de Poeldries past in de visie die de Provincie West-Vlaanderen ontwikkelde voor het kanaal Bossuit-Kortrijk. Deze visie kan je vinden op www.zuid-west-vlaanderen.streekhuis.be. Meer info:
[email protected]
Een poel en/of een boomgaard voor een prikje! Tine Orroi, inwoner van Aalbeke kreeg de eer om op 26 november 2011 de eerste West-Vlaamse eikelmuistuin officieel te openen. Ver moest ze daarvoor niet lopen, het was immers haar eigen tuin die ingericht werd als eikelmuistuin!
Tine Orroi: “Blijkbaar vormt de omgeving rond de spoorweg KortrijkMoeskroen een ideaal leefgebied voor de eikelmuis en tal van andere planten en dieren. ’s Avonds zien we vaak eikelmuizen, het zijn schattige diertjes die geen overlast bezorgen.”
Hoe kwam je op het idee een eikelmuistuin in te richten? Tine Orroi: “Ik had opgevangen dat de provincie West-Vlaanderen in het kader van het project BiPS soms steun geeft bij de aanleg van boomgaarden en het graven van poelen. Ik nam contact op en er kwam iemand langs om mijn tuin te inspecteren.” Wat bedoel je met ‘mijn tuin inspecteren’? Tine Orroi: “Het terrein moet in een landschappelijk waardevol gebied liggen om in aanmerking te komen voor een gratis poel of boomgaard. Bij mij was dit het geval onder andere omdat er eikelmuizen voorkomen. In nauw overleg beslisten we om een boomgaard met hoogstamfruitbomen aan te leggen, de provincie hielp me bij de keuze van de bomen en betaalde ze. Ik was verantwoordelijk om ze te planten. Maar omdat ze de eerste eikelmuistuin in West-Vlaanderen feestelijk wilden openen, kreeg ik hiervoor hulp van Natuurpunt en Zoogdierenwerkgroep Zuid-West-Vlaanderen. Even
overwoog ik ook om nog een extra poel aan te leggen, maar dat idee heb ik laten varen.”
Waarom koos je niet voor een poel? Tine Orroi: “Hoewel de provincie de stedenbouwkundige vergunning regelt en de poel gratis graaft, koos ik ervoor het niet te doen want we hadden al twee poelen! Een poel moet bovendien aan bepaalde voorwaarden voldoen (locatie, breedte, diepte) om planten en dieren goed te kunnen laten gedijen. Daarnaast sta je als eigenaar na het graven van de poel of de aanplant van de boomgaard zelf in voor het onderhoud ervan en dat moet haalbaar blijven.” Waarom zijn boomgaarden en poelen zo belangrijk voor de biodiversiteit? Tine Orroi: “Natuur speelt zich niet enkel af in natuurreservaten, maar ook in onze dagelijkse omgeving: woonwijken, industriezones... Allerlei kleine elementen in het landschap of in de tuin kunnen dus veel betekenen voor de natuur. Een poel, voldoende ver van drukke wegen, met in de buurt wat hagen, houtkanten en wat hoger gras zorgt voor een ‘ideaal leefgebied’ voor
verschillende soorten amfibieën en waterplanten. Ook boomgaarden hebben naast het fruit voor onszelf ook heel wat te bieden voor tal van dieren. Insecten en vogels snoepen van de bloesems of het fruit en allerhande zoogdieren zoals de eikelmuis komen er graag op bezoek. Bovendien ogen poelen en boomgaarden mooi en ze zijn sinds jaar en dag typerend voor ons landschap.”
Bemerk je al meer eikelmuizen sinds de aanleg van de boomgaard? Tine Orroi: “Ja, want bij de opening van de tuin werden er eikelmuisnestkastjes opgehangen. De diertjes nestelen graag in die kastjes, wat het makkelijker maakt om hun populatie in kaart te brengen. Sindsdien weten we dus waar we ze kunnen vinden en genieten we af en toe van hun acrobatische klimwerk in onze nieuwe boomgaard!” Heb je ook interesse in een biodiverse tuin met gratis poel of boomgaard? Neem dan zeker contact op via 056 46 16 63 of
[email protected].
Natuur en recreatie
BiPS: grensoverschrijdend werken aan
Stort wordt bos
BiodiversiDAYS
De Intercommunale MIROM gaat zijn voormalig huisvuilstort in Menen, gelegen tussen de Leie, de N32, de Moeskroenstraat en de Roterijstraat, omvormen tot een kwalitatief natuur- en bosgebied. Er wordt een ontwerp gemaakt om het Diefhondbos beter toegankelijk te maken en tegelijk de ontwikkeling van de natuur te versterken. De voorbereidende werken zijn gestart in december, de andere werken worden verwacht in de loop van 2012.
de biodiversiteit in de stadsrand BiodiversiTIJD!
Het Interreg IVA-project ‘BiPS’ (Biodiversiteit in de standsrand) is op kruissnelheid! Hoogtepunt in 2011 was ongetwijfeld de eerste editie van Biodiversidays. Tijdens dit ambitieus evenement voer de ‘Ark van de biodiversiteit’ in zes dagetappes langs de waterwegen van de Eurometropool Kortrijk-Doornik-Rijsel. Biodiversidays liet toe de regio uitgebreid en op een originele manier in de kijker te plaatsen. Veel aandacht ging natuurlijk naar de biodiversiteit zelf, onder meer via inventarisaties (dit zijn tellingen) van dieren en planten op en rond de lus van waterlopen.
Voor deze werken kan MIROM rekenen op steun van de Europese Unie via het Interreg IV-project ‘Corrid’Or’. Via dit project wenst de Provincie West-Vlaanderen, samen met Vlaamse, Waalse en Franse partners, de Leievallei tussen Kortrijk en Erquinghem-Lys grensoverschrijdend te ontwikkelen. De Leievallei moet een groene long worden in de sterk verstedelijkte regio Kortrijk-Rijsel-Doornik: een landschappelijk waardevol gebied worden waarin ook natuurontwikkeling en recreatie hun plaats krijgen. Zo zal de Leie een speerpunt worden van het groene netwerk rond de kanalen en rivieren in deze regio.
Daarnaast werden ook de recreatieve mogelijkheden van de regio belicht. Bovendien bracht Biodiversidays Vlaamse, Waalse en Franse beleidsmakers samen om de eerste krijtlijnen van een grensoverschrijdende duurzame, leefbare en aangename regio te kunnen uittekenen. In 2012 zal de tweede editie van Biodiversidays zich toespitsen op de grensoverschrijdende Leievallei. Daarom richten de BiPS-partners hun inventarisatiepijlen ook specifiek op de Leie. Momenteel is er weinig gekend over de toestand van de biodiversiteit langs de Leie. De inventarisaties kunnen dan ook veel nuttige info opleveren voor de toekomstige inrichtingsplannen die opgemaakt zullen worden binnen het Interreg IVA-project Corrid’Or. Meer info? www.bipsweb.eu (>projecten).
Het project wil de inrichting van terreinen in de Leievallei, zoals het Diefhondbos, stimuleren en ondersteunen. Dit project ondersteunt zowel nieuwe inrichtingen als de uitbreiding van bestaande terreinen. In ZuidWest-Vlaanderen worden volgende sites onder handen genomen: de Balokken, Leiekant-Marke, de Markebeek, Guldenberg, Biezenveld, de Heulebeek, Warande-Preetjesmolen, Oosthove-park en de ReutelbeekGeluwebeek. Het biodiversiteitbeleid binnen de regio Zuid-West-Vlaanderen krijgt in grote mate vorm via de campagnes van het BiPS-project. Bedreigde en/of ‘aaibare’ symboolsoorten, zoals de eikelmuis, de kamsalamander, de sleedoornpage en de zwaluw zijn de mascottes van de campagnes.
Meer info:
[email protected]
Op basis van tellingen van deze en andere soorten stellen de BiPSpartners beschermingsmaatregelen voor. Beheerders van natuur- en landbouwgebieden kunnen dus rekenen op aanbevelingen die het behoud van soorten en hun leefomgeving stimuleren. In 2011 gebeurden verschillende inrichtingsacties, zoals het opschonen en graven van poelen en het aanplanten van houtkanten en boomgaarden bij landbouwers en particulieren.
BiodiversiTELE Na de ontwikkeling van educatieve producten zoals de ‘BiPSter’ (biodiverse versie van het populaire twisterspel) en kindvriendelijke zoektochten wordt het brede publiek nu ook geïnformeerd over biodiversiteit in de stad en stadsrand via brochures en een website (www.bipsweb.eu). Bovendien werd op de regionale zenders WTV, Notélé en Wéo gestart met een reeks TV-uitzendingen waarin de verschillende aspecten van (werken aan en voor) biodiversiteit aan bod komen. De eerste drie uitzendingen zijn al te herbekijken op www.bipsweb.eu
BiodiversiTAAL
Natuur-kleurwedstrijd! Zit je in het basisonderwijs en heb je een hart voor de natuur? Wist je dat er ook bij ons sommige diersoorten bijna uitgestorven zijn? Wil je weten welke dieren dit zijn? Doe dan mee aan de wedstrijd! Surf als de bliksem naar www.zuid-west-vlaanderen.streekhuis.be, leer bij over deze bijzondere dieren en neem deel aan de kleurwedstrijd! De drie mooiste inzendingen winnen een spannende natuurnamiddag voor de hele klas in het Provinciedomein De Gavers! Zo help jij samen met jouw klas de natuur!
Marc De Bel
Om de samenwerking tussen de Waalse en Franse natuurliefhebbers te verbeteren, werden in 2011 taalopleidingen georganiseerd. In 2012 worden woordenboekjes met soortnamen en vakjargon rond biodiversiteit samengesteld. Zo kunnen op een snelle manier methodes en ervaringen worden uitgewisseld. De lijsten met de Franse, Nederlandse en wetenschappelijke namen van soorten zijn zeer binnenkort raadpleegbaar op www.bipsweb.eu.
Landschapskrant Leie en Schelde
Sport- en Natuurcentrum De Gavers ‘Natuur-leuk sporten’ De Gavers is in volle ontwikkeling. Eind mei 2011 opende het bezoekerscentrum haar deuren en sindsdien kunnen scholen, groepen en de individuele bezoeker er terecht voor sport- en natuuractiviteiten op het domein of voor info over de ruime
omgeving. Binnenkort beginnen ook de werken aan het nieuwe watersportgebouw en dat betekent voorlopig de laatste fase in de vernieuwing van het provinciedomein.
Ook dit nog Voor gezinnen en scholen heeft De Gavers een uitgebreid aanbod. Meer info vind je op de website, maar hieronder staat alvast een greep uit het aanbod voor gezinnen. Tot 30 juni Tentoonstelling Toverbos De dieren hebben elk hun eigen verhaal en willen dit graag met de mensen delen. Zo kunnen kinderen spreken met de dieren en horen ze de boeiende verhalen van de eekhoorn, de uil, de mol, … Zaterdag 19 en zondag 20 mei vanaf 9u Watersportdagen Proeven van de surf- en zeilmogelijkheden op het gavermeer: www.gavermeer.be of www.zeilclubgavermeer.be Woensdag 6 juni om 19u30 Lezing: Het water van De Gavers van nabij bekeken Het water uit het gavermeer stroomt binnenkort uit jouw kraantje, maar het werd al heel veel gebruikt voor je het drinkt. Hoe dit kan, verneem je op deze lezing. Zaterdag 16 juni om 14u Promotiewandeling 10 000-stappen Beweging wordt gestimuleerd door het ’10.000 stappenplan Vlaanderen’. Ook in De Gavers werd er een ‘10.000-stappen-wandeling’ uitgestippeld en die wordt op 16 juni ingewandeld. Stappentellers zijn te koop of te ontlenen in het bezoekerscentrum. Meer info Sport- en Natuurcentrum De Gavers Eikenstraat 131, 8530 Harelbeke of 056 23 40 10
[email protected] - www.west-vlaanderen.be
Voor de watersporters Dat de waterplas een ideale uitvalsbasis is voor de watersporters, dat staat buiten kijf. In De Gavers zijn dan ook 2 watersportverenigingen actief; namelijk Windsurfing Gavermeer en Zeilclub Gavermeer Harelbeke. Daarnaast is er ook nog de Zeescouts Jan Bart die heel wat eigen activiteiten organiseert op de plas. De trekkers van de surfclub en de zeilclub; Jozef Verschaeve en Louis Vantomme doen kort het verhaal van hun vereniging en de gavervijver. ‘Toen Leiedal de vijver nog beheerde, waren er nog twee zeilclubs.’ begint Louis ‘Iedereen besefte echter dat er slechts plaats was voor één club en dus kwam er de fusie. Dit initiatief lokte onmiddellijk veel zeilers, want met het openstellen van de plas, kwamen er plots nieuwe mogelijkheden in het Kortrijkse. We telden heel veel leden in de beginjaren.’
wedstrijdteam zien presteren. We hebben nu al een Belgisch kampioen en dat smaakt naar meer. We zouden ook graag veel lesgevers recruteren uit onze wedstrijdsurfers. Voor de rest is het wat afwachten tot het gebouw er staat.’ Ook Louis heeft met de club een aantal hoopvolle verwachtingen. ‘Ik zou graag hebben dat er wat meer leden op de vijver zeilen. Momenteel ligt dat aantal op 6% en dat is te weinig. Ook onze gratis zeilstage op zondagvoormiddag voor kinderen vanaf 8 jaar zou wat meer deelnemers mogen tellen.’ De watersport in De Gavers heeft dus zeker een toekomst met de uitbouw van het nieuwe watersportgebouw. Het wordt wellicht ook een nieuwe start voor beide reeds succesvolle verenigingen die vanaf 2013 onder één dak zullen vertoeven.
Ook Jozef, secretaris van de surfclub, beaamt dat. ‘Wij bestaan sinds 1977, maar vooral midden de jaren ’80 kenden wij een piek met meer dan 1000 leden. Die aantallen worden de laatste decennia niet meer gehaald.’ Allebei kennen ze wel enkele oorzaken voor dit verval. ‘Er ontstaan steeds meer nieuwe sporten, andere uitdagingen voor de jonge sporters. De strenge wetgeving op binnenwateren speelt ook niet in ons voordeel en we mogen ook de mindere windvang niet vergeten door de aangroei van de bomen en de ligging van Kortrijk ten westen van de plas.’ Louis ziet ook de zeilers richting kust vertrekken. ‘We zien dat de zeilers hier leren zeilen, maar eens ze de knepen van het vak kennen, trekken ze richting Nieuwpoort.’
Meer info: Windsurfing Gavermeer of www.wsgavermeer.be - 056 22 54 18 Zeilclub Gavermeer Harelbeke of www.zeilclubgavermeer.be - 056 21 35 25
Vooraleer De Gavers een provinciedomein werd, beheerde Bloso lange tijd het leven in en rond de vijver. ‘Voor de zeilclub was dat een succes, want Bloso organiseerde de scholingen. Ze beschikten over de nodige faciliteiten, maar die bleken niet rendabel tijdens de rustige momenten, waardoor ze in moeilijkheden geraakten.’ Jozef zag het vertrek van Bloso echter als een extra troef. ‘De surfclub nam de surfschool over en organiseerde ook de vakantiekampen, groepslessen of individuele lessen. Dat is nog altijd een groot pluspunt voor de vereniging.’ De provincie West-Vlaanderen start binnenkort met de bouw van een nieuw watersportgebouw aan de oevers van het water. Dat zorgt wellicht voor vernieuwde ambities bij beide clubs. ‘Wij zouden graag onze nieuw
Wist je dat... … meer dan 6000 personen een bezoek brachten aan de Koutermolen bij De Gavers in 2011? De molen is open op elke 2de zondag van de maand van 14u tot 17u.
… Provinciedomein De Gavers op het grondgebied van 2 gemeenten ligt: Harelbeke en Deerlijk?
… De Gavers de enige erkende educatieve bijenstand in de Provincie West-Vlaanderen heeft?
… het nieuwe bezoekerscentrum op 28 mei 2011 officieel geopend werd?
… het water uit De Gavers binnenkort wellicht uit jouw kraantje stroomt?
… de oppervlakte van de vijver 64ha bedraagt? … de Provincie West-Vlaanderen redders aan de zwemzone posteert tijdens de zomermaanden en de dagen met mooi weer?
Provinciedomein De Gavers
Het Provinciedomein De Gavers voor de natuurliefhebber In de verstedelijkte regio tussen Kortrijk en Waregem vormt het provinciedomein De Gavers een groene long. Het 192 hectare grote domein is dan ook de uitvalsbasis bij uitstek voor de natuurliefhebber. In het domein zijn 2 natuurverenigingen actief die allebei aan natuurbeheer doen en dat in afgeschermde of opengestelde zones. De natuurwerkgroep De Gavers, opgericht in december 1976, beheert 10 hectare. Daarvan is de helft een schitterend natuurreservaat met kijkhut. Een andere natuurvereniging is Natuurpunt Gaverstreke. Deze beheert 8,5 hectare, waaronder waardevolle gebieden als de villaplasjes en een stuk van de oeverwal. De vereniging bestaat intussen 12 jaar en is nog in volle groei. De samenwerking tussen de provincie West-Vlaanderen en beide verenigingen verloopt goed. Er worden gemeenschappelijke wandelingen georganiseerd en bij evenementen die door de provincie ingericht worden, kan altijd een beroep gedaan worden op deze partners. Maar het provinciedomein heeft daarnaast nog vele verborgen hoekjes die de natuurliefhebbers ongetwijfeld laten watertanden. Zo is er de bijensite, waar een professionele imker actief is, die op eenvoudig verzoek bereid is een groep te woord te staan. Zijn gaverhoning smaakt overheerlijk en
in de toekomst wordt deze site ook voor het grote publiek toegankelijker gemaakt, zodat de bezoekers wat kunnen bijleren. Het arboretum, opgericht in 1978, is een unicum in de ruime regio. Bomen uit de gematigde klimaatgordel uit de continenten Noord-Amerika, Europa en Azië staan er in het park opgesteld. Het arboretum werd de voorbije winter grondig aangepakt en is opgefrist om alle bomen voldoende groeikansen te geven. De vroegere veedrinkpoel, aan de rand van het arboretum, is eveneens een parel voor amfibieën. Er is een grote populatie van de alpenwatersalamander, kleine watersalamander, bastaardkikker, … Zeldzamere soorten als de kamsalamander en de meerkikker zouden er ook al waargenomen zijn. Natuurlijk is er ook de waterplas, waar gevarieerde fauna en flora te vinden zijn. Er zijn verschillende pakketten rond ‘natuur- en milieueducatie’ ontwikkeld waarbij aan wateronderzoek gedaan kan worden, bovendien zullen er in de toekomst educatieve boottochten voor groepen voorzien worden. Sinds de opening van het bezoekerscentrum zijn de ‘wisseltentoonstellingen’ populair bij natuurliefhebbers omdat ze telkens een ander onderwerp van natuureducatie behandelen.
Voor de kinderen Zijn de kinderen geïnteresseerd in natuur? Dan kunnen ze bijna elke woensdag in de vakantie terecht in De Gavers voor een gevarieerd aanbod aan natuurworkshops. Woensdag 4 juli van 14 tot 16 uur - Koken met de Romeinen Voor wie: kinderen van 9 tot 12 jaar Prijs: € 5 - inschrijven vóór 2 juli - max. 15 deelnemers Woensdag 11 juli van 14 tot 16 uur - Knutselen met natuur Voor wie: kinderen van 10 tot 12 jaar Prijs: € 5 - inschrijven vóór 9 juli – max. 15 deelnemers Woensdag 18 juli van 14 tot 16 uur - Moord in de poel Voor wie: kinderen van 10 tot 12 jaar Prijs: € 3 - inschrijven vóór 16 juli – max. 20 deelnemers Woensdag 22 augustus van 14 tot 16 uur - Kraak de code Voor wie: kinderen van 6 tot 9 jaar Prijs: € 3 - inschrijven vóór 20 augustus – max. 20 deelnemers Woensdag 29 augustus van 14 tot 16 uur - Huizenjacht Voor wie: kinderen van 6 tot 9 jaar Prijs: € 5 - inschrijven vóór 27 augustus – max. 20 deelnemers Donderdag 30 augustus van 9 tot 16 uur - Gavermania Voor wie: kinderen van 9 tot 12 jaar - Prijs: gratis Inschrijven via gemeentelijke sportdiensten
Meer info: www.west-vlaanderen.be/gavers
Voor iedereen
Open Gaversdag
26 augustus 2012
Elke laatste zondag van augustus, als afsluiter van de grote vakantie, stelt de Provincie West-Vlaanderen een gevarieerd aanbod aan je voor op de Open Gaversdag. Op deze dag, dit jaar op zondag 26 augustus van 12u tot 18u, is iedereen welkom vooral gezinnen met kinderen. Zo zijn er initiaties duiken, zeilen, surfen en avonturensport. Er zijn ook workshops voorzien rond bijen. De tentoonstelling ‘Vlerk, de vleermuis’ wijst de weg in de vleermuizenwereld. De kinderen kunnen dan terecht voor activiteiten op en rond het water. Voor de volwassenen zijn er de boottochten met gids, wateronderzoek in het labo, … en nog veel meer. De activiteiten zijn meestal gratis, maar bij de meeste workshops is inschrijven verplicht: www.west-vlaanderen.be/gavers
Landschapskrant Leie en Schelde
Vlastheater Verhalen uit het achterland: de allerlaatste voorstelling! Deze sociaal-artistieke theatervoorstelling over de vlasindustrie toert sinds eind vorig jaar door de streek en lokte al meer dan 2000 toeschouwers. Het stuk kwam tot stand op basis van getuigenissen van oud-vlassers en wordt gespeeld door 17 enthousiaste acteurs afkomstig uit Zuid- en Midden-WestVlaanderen (de vlasregio zeg maar) die professioneel gecoacht werden. De voorstelling vertelt hoe ‘een leven in het vlas’ er heeft uitgezien: het hard labeur, de kracht van de grond, de wispelturigheid van het weer, de voldoening van de winst, de miserie na een misoogst.
U hebt nog één kans om deze voorstelling van eigen bodem te zien, en dat op zaterdag 2 juni om 20u in een authentieke vlaslocatie (Vlasschuur Duchi, Schothoek 2, Bavikhove). Meer info en reservatie op 056 73 34 20. Een voorproefje van het stuk kan u bekijken op www.defiguranten.be Vlastheater is een initiatief van de Provincie West-Vlaanderen in samenwerking met De Figuranten, Erfgoedcel TERF, Erfgoedcel Kortrijk, Vlasmuseum en UiT in Regio Kortrijk.
Lokale steun voor energiebesparende verbouwingen Woon je in Anzegem, Avelgem, Deerlijk, Harelbeke, Kortrijk, Kuurne, Lendelede, Menen, Waregem, Wevelgem of Zwevegem? Denk je eraan om uw dak te isoleren, je ramen te vervangen, een nieuwe verwarmingsketel te plaatsen? Of heb je een te hoge energiefactuur en wil je graag advies? Neem dan contact op met jouw gemeente of OCMW. Zij helpen je graag verder om je ideeën rond energiebesparing in praktijk om te zetten. Zo kan je bij jouw gemeente terecht voor een gratis energiescan, uitleg over premies en iets minder gekend maar heel interessant: de goedkope tot renteloze energielening! Via jouw gemeente kan je tot een maximum van € 10.000 ontlenen op 5 jaar om te investeren in energiebesparing. Sinds het najaar van 2009 ontleenden bijna 800 gezinnen uit de regio geld om van start te kunnen gaan met de isolatie van hun dak, vloer of muren, om nieuwe ramen te steken of hun oude verwarmingsketel te vervangen door een energiezuiniger alternatief. Door deze investering besparen deze gezinnen jaarlijks gemiddeld € 380 uit op hun energiefactuur. Let wel: het aantal leningen dat kan uitgeschreven worden is beperkt! Dankzij Welzijnsconsortium vzw Zuid-West-Vlaanderen kunnen 11 lokale besturen uit de regio jaarlijks € 3.000.000 uit het Federaal Fonds ter Reductie van de Globale Energiekost uitlenen aan een heel lage rente (2%). Voor mensen met verhoogde tegemoetkoming vanuit het ziekenfonds, een laag inkomen of betalingsproblemen inzake energie, betalen de lokale besturen zelf de 2% rente en wordt een stuk technisch advies en begeleiding tijdens de werken aangeboden. Meer info en de gegevens van de contactpersoon in jouw gemeente vind je op www.energiekeregio.be. Op de pagina rond energieleningen FRGE kan je onder de rubriek ‘aanvragen’ de contactgegevens van je lokaal bestuur terugvinden. Aarzel niet om contact op te nemen!
Wonen
Metamorfose dorpskern Helkijn Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits opende op zaterdag 10 maart feestelijk de vernieuwde dorpskern in Helkijn. Het Scheldedorpje onderging de afgelopen jaren dan ook een ware metamorfose. De geslaagde dorpskernvernieuwing is het resultaat van een goed doordachte visie en aanpak. Want aantrekkelijke dorpen bepalen het open landschap in Zuid-West-Vlaanderen. In het provinciale plattelandsbeleid wordt gestreefd naar sterke, leefbare dorpen. Een geslaagde dorpskernvernieuwing kan hiertoe bijdragen. Daarom maakte het gemeentebestuur eind 2007 de eerste plannen op voor een dorpskernvernieuwing. Het uitdenken van de uiteindelijke vernieuwde dorpskern ging gepaard met de opmaak van een totaalvisie, de toetsing van het ontwerp bij de provinciale kwaliteitskamer (experten op het vlak van inrichting van publieke ruimte) en de inspraak van de dorpsbewoners. Het ontwerp had aandacht voor verschillende zaken die de leefbaarheid van het dorp ten goede komen. Dat
dit ontwerp gesmaakt werd, bleek duidelijk op enkele bewonersvergaderingen. De werken gingen van start in juni 2009 en duurden ruim twee jaar. Er werd gekozen voor het gebruik van hoogwaardige materialen, het rioleringsstelsel werd vernieuwd en de heraanleg van de Baljuwstraat tussen het dorp en het jaagpad herstelde de band met de Schelde. De heraanleg van de N353 en de schoolomgeving verhoogden samen met de ontdubbeling van de Kerkstraat de verkeersveiligheid. Het rustpunt op het jaagpad zorgt dan weer voor de aansluiting op het recreatieve fiets- en wandelnetwerk. En de vormgeving van onder andere het dorpsplein maakt het dorp tot een plek waar het mooi wonen en vertoeven is.
Frans taalbad op de boerderij Kinderen leren het best talen op heel jonge leeftijd. Het project ‘Bonjour Boer’ geeft 6 tot 10 jarigen de kans om met de hele klas een taalbad te nemen op de boerderij. Het doel is kinderen op een prettige en haalbare manier in contact te brengen met het Frans èn met het boerenleven. Voor de leerkrachten wordt kwalitatief pedagogisch materiaal voorzien om de uitstap voor te bereiden. Meer info? Inagro, dienst landbouwverbreding- en educatie: 051 27 32 25, www.bonjourboer.be of
[email protected]
De realisatie van het hele project werd mogelijk gemaakt door een bundeling van overheidsmiddelen; zowel de gemeente, de provincie, Vlaanderen als Europa hebben hun ‘steentje’ bijgedragen. Het resultaat mag er zijn! Meer info:
[email protected]
Contactdag levenslang leren De maatschappij evolueert aan een duizelingwekkend tempo. Technologieën worden verfijnd, ICT opent allerhande nieuwe perspectieven, sociale media worden belangrijker met de dag, meertaligheid wordt noodzakelijk door nieuwe werkvormen en door de globalisering... Kortom: het is noodzakelijk om levenslang te leren wil men ‘mee zijn’.
Duurzaam (ver)bouwen Wie kiest voor duurzaam (ver)bouwen bewijst zichzelf een grote dienst. Zo zorg je voor een kwaliteitsvolle, energiezuinige en gezonde woning. Vooraf nadenken over duurzaam (ver)bouwen kan je later veel werk en kosten besparen. Maar hoe begin je hier allemaal aan? Via de provincie West-Vlaanderen kan je onafhankelijk en deskundig advies krijgen. Dit advies krijg je van ZonneWinDT vzw. Indien je een bestaande woning hebt, wordt aan de hand van je energieverbruik een prioriteitenlijst opgesteld met energiezuinige ingrepen voor een duurzame woning. Heb je een bouwplan dan krijg je een screening van het plan met aandacht voor inplanting en oriëntatie, isolatie, ventilatie, duurzame materialen en energiezuinige technieken. In beide gevallen ontvang je van het advies een verslag. Doe nu je aanvraag via www.west-vlaanderen.be/duurzaambouwen
Daarom heeft RESOC (Regionaal Sociaal-Economisch Overlegcomité) Zuid-West-Vlaanderen een platform ‘levenslang leren’ opgestart. Alle spelers die actief zijn in dit domein komen er regelmatig samen om ervaringen uit te wisselen, projecten voor te stellen en elkaar beter te leren kennen. Op 16 maart 2012 werd de eerste contactdag ‘levenslang leren’ georganiseerd. Via infosessies van Syntra West, VDAB en partners uit het hoger en volwassenenonderwijs kregen de aanwezigen uit deze sector een beter zicht op de werking en de randvoorwaarden van elkaars opleidingen. Bij de volgende contactdag (najaar 2012) zal de verdere verruiming van het netwerk het hoofddoel zijn. Hoofdbedoeling van RESOC is het realiseren van een grotere participatie van de Zuid-West-Vlaamse bevolking aan het levenslang leren zodat zij maximale kansen verkrijgen in de (kennis)economie van morgen! Info over de talloze mogelijkheden van ‘levenslang leren’, vind je op www.leerwinkel.be. Meer info:
[email protected]
Ondernemen en werken
Creatieve starters Het Ondernemerscentrum Kortrijk wil met het project ‘Creatieve Starters’ een startervriendelijk ondernemers-klimaat creëren, waarbij vooruitstrevende ideeën van enthousiaste, creatieve starters vertaald kunnen worden in succesvolle, concurrentiële ondernemingen. Zowel prestarters die binnen de twee maanden van start gaan met een eigen zaak, als starters die minder dan 5 jaar bezig zijn, kunnen deelnemen aan het project. Als creatieve starter kom je in aanmerking voor een individuele begeleiding op maat. Dit kan gaan over een versterking op technologisch niveau of over een doorlichting en advies op strategisch niveau. Afhankelijk van je noden krijgt je een commercieel, financieel, organisatorisch, innovatief en/of een technologisch traject aangeboden. Starters die hun idee nog net dat tikkeltje extra creativiteit willen geven, krijgen de kans om zich onder te dompelen in een creativiteitsbad. In onderling overleg met het Innovatiecentrum West-Vlaanderen kan dan samen met studenten gebrainstormd worden. Indien je nog op zoek bent naar een kantoor of atelier, kan je bovendien gebruikmaken van een attractief huisvestingsvoorstel: een korting van 50% voor een periode van 12 maanden in 1 van de West-Vlaamse Bedrijvencentra. De deelnameprijs voor het volledige traject bedraagt 200 euro. Meer info: www.creatievestarters.be
Nieuw sociaal-economisch streekpact Het RESOC – het REgionaal Sociaaleconomisch OverlegComité met vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers, provincie en gemeenten werkt aan de opmaak van een nieuw streekpact voor de economische ontwikkeling en de werkgelegenheid in de regio. Zuid-West-Vlaanderen doet het economisch goed. Onze sterke industrie met veel KMO’s zorgt voor een lage werkloosheid. En toch zijn er veel uitdagingen: de vergrijzing en groeiende nood aan zorg, de internationale concurrentie, de ontwikkeling van de kenniseconomie, het tekort aan technici, ingenieurs en verpleegkundigen, de hoge energiekosten, de kwaliteit van de leefomgeving,…
op het streekcongres op 19 december 2012. Omdat het van groot belang is dat er ook politiek voldoende steun is, wordt het streekpact in 2013 uiteindelijk voorgelegd in de herkozen gemeenteraden en aan de nieuwe provincieraad. Ook uw mening telt! Vragen en opmerkingen zijn welkom bij
[email protected] Meer info: www.resoc.be
Het nieuwe streekpact wil een visie en strategie uitwerken om die problemen aan te pakken. Het doel is tot een duurzame economische groei te komen die wordt gekenmerkt door een innovatieve industrie èn dienstensector die zich richt op de ontwikkeling van nieuwe producten en activiteiten. Dit moet zorgen voor tewerkstelling, ook voor de kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt. Bovendien moet het streekpact ook bijdragen aan een aangename woon- en leefomgeving. Dit is een grote opgave. Daarom organiseert RESOC ter voorbereiding een aantal bijeenkomsten met vertegenwoordigers van bedrijven, sociale partners, onderwijs… ! Het streekpact moet ondersteund worden door zo veel mogelijk mensen uit de regio. Daarom worden verschillende maatschappelijke organisaties uit Zuid-West-Vlaanderen in het najaar van 2012 betrokken bij de opmaak van de tekst en wordt deze grondig besproken
Publicatie en studiedag
over het sociaal-economische verleden van de regio.
Colofon Deze krant werd uitgegeven in opdracht van de provincie West-Vlaanderen. Verantwoordelijke uitgever: Regine Vantieghem Depotnummer: D/2012/0248/13 Redactie: Tim Denutte, Koenraad Marchand, Frank Petit-Jean, Dominique Velghe, Leander Depypere, Robrecht Delputte, Johan Vandenberghe, Alain Depreux, Inge Vervaecke, Ann-Sophie Maes, Emmanuel Derdeyn, Emanuel Demey, Bert Kestelyn, Tessa Ruysschaert, Ward Deschildre Copywriting: Ward Deschildre Foto’s: Provincie West-Vlaanderen, Vildaphoto, Toerisme Leiestreek, Welzijnsconsortium vzw, RESOC-SERR, Yves Adams, Hugo Willocx, Rollin Verlinde, Jeroen Mentens, Frans Dejonghe, Mario Desloovere, Roland Rigole, Toerisme Wervik, Toerisme Wevelgem, Collectie MIAT, Fonds Vercruysse, foto Van Worteghem, Guy Vandevoorde, Tom Linster, Marc De Bel Vormgeving en druk: Grafische Dienst van de provincie West-Vlaanderen
Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen
Zuid-West-Vlaanderen evolueerde de afgelopen twee eeuwen van een uitgesproken landbouwstreek tot een industrieregio. De nijverheden die er zich kwamen vestigen vertekenden het landschap: er werden bedrijven gebouwd, kanalen gegraven en de streek werd geleidelijk aan ontsloten door een dicht (spoor)wegennet. De nieuwe infrastructuur zorgde voor nog meer groei en bedrijven en dus groeide ook de bevolking snel aan. Wie zich wilde verdiepen in deze materie, had er tot voor kort wel een hele kluif aan om aan betrouwbaar cijfermateriaal te raken. Daarom nam de Provincie West-Vlaanderen het initiatief om een sociaal-economische streekstudie te laten uitvoeren zodat dit basismateriaal beschikbaar zou zijn. Brecht Demasure, historicus aan het Centrum voor Agrarische Geschiedenis, maakte een stevige wetenschappelijke studie van de sociaal-economische
groei van de streek tussen 1840 en 1970. Het volledige rapport kan je downloaden op www.zuid-west-vlaanderen. streekhuis.be (>thema’s >industrieel erfgoed). De voornaamste conclusies uit de studie worden gebundeld in een provinciale erfgoedgids die uitgebracht wordt in juni en te koop zal zijn in het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis en in de betere boekhandel. Op dinsdag 26 juni wordt er in De Brug in Zwevegem een studiedag georganiseerd rond dit thema. Meer info of inschrijven kan via
[email protected]. Dit project is een initiatief van de Provincie West-Vlaanderen, in samenwerking met Erfgoedcel TERF, Erfgoedcel Kortrijk, Resoc Zuid- en Midden-West-Vlaanderen, Overleg Cultuur Regio Kortrijk en Toerisme Leiestreek.