Leie en Schelde 2013

Landschapskrant Uitgave 2013

Landschapskrant

Leie en Schelde 2013 BiPS

genieten

ondernemen

reuzen juni jaar

Beste lezer,

groen

toerisme erfgoed Landschapskrant vlas roos

streek

kinderen

natuurfeest

kunstzomer

ontwikkeling

gezinsdag Flandrien zwaluwen

ecologisch

boottocht

spelen grensoverschrijdend

voedselbank

Transfo

Balokken toekomst

streekvertelsels

natuuracademie recreatie kunst Vlasparlee milieu economie streekpact

Leie

textiel

Schelde

moestuin

waardevol natuur

Bergelen hervertellen grens beschermen eten wandelen ruimte verhalen werken landschap netwerk fietsfeest boeiend Gavers provincie kwaliteit fietsen rust siertuin samenwerking

Zuid-West-Vlaanderen

Wenst u geïnformeerd te blijven over de initiatieven van de provinciale gebiedsgerichte werking in Zuid-West-Vlaanderen? Ga regelmatig een kijkje nemen op onze website: www.zuid-west-vlaanderen.streekhuis.be.

Naar goede jaarlijkse gewoonte versturen we u onze Landschapskrant van Leie en Schelde. Met deze krant willen we het belang aantonen dat de Provincie West-Vlaanderen hecht aan voldoende groene en recreatieve ruimte. In de regio van Zuid-WestVlaanderen is dit geen evidentie. Door de sterke economische ontwikkeling en de bijhorende verstedelijking staan het open landbouwgebied en de recreatieve groenstructuren immers onder druk. Maar samen met verschillende partners uit de streek werkt de provincie nu aan een nieuw verbond om economie, landbouw, natuur en recreatie onderling te versterken. Indien deze sectoren zich in harmonie kunnen ontwikkelen, moeten we in staat zijn om een aangename, gezonde en economisch boeiende toekomst voor onze inwoners verder uit te bouwen. Onze provinciale domeinen, die dit jaar hun 50ste verjaardag vieren, zullen daar een cruciale rol in blijven spelen en staan dan ook centraal in deze landschapskrant. We nodigen u alvast graag uit op 30 juni in het provinciedomein Bergelen voor een natuurfeest voor het hele gezin. Daarnaast staan ook verschillende grensoverschrijdende fiets- en wandeltochten of een heuse ‘natuuracademie’ voor kinderen op het programma. Maar naar de toekomst kijken betekent natuurlijk niet dat je al het waardevolle van vandaag zomaar achterlaat, in tegendeel. Een streek wordt gekenmerkt door een eigen geschiedenis, door erfgoed, door verhalen. Via streekvertelsels. be wil de provincie dit eigen verhaal van de streek een nieuw elan geven. Door verhalen te verzamelen en ter beschikking te stellen, bewaren we niet alleen dit mondeling erfgoed, maar kunnen we het ook aanwenden om het boeiende en complexe streekverhaal in nieuwe vormen te hervertellen. Ook andere erfgoedprojecten komen in deze krant aan bod. Zoals de vorige keer komen ook andere organisaties zoals Toerisme Leiestreek, Welzijnsconsortium vzw Zuid-West-Vlaanderen en RESOC-SERR aan het woord. Samen met de provinciale gebiedsgerichte werking voor Zuid-West-Vlaanderen werken ze, elk vanuit hun eigen expertise en vaak achter de schermen, aan een boeiende, solidaire en aangename leefomgeving in ZuidWest-Vlaanderen. Bij ieder artikel vindt u contactgegevens of een website waar u terecht kan met uw vragen, opmerkingen en suggesties. Kortom, uw mening telt, laat ze horen! Ik wens u veel leesplezier toe,

Guido Decorte Provinciaal Gedeputeerde bevoegd voor leefmilieu, natuur en landschappen Meer info: [email protected]

Landschapskrant Leie en Schelde Natuuracademie, alle kinderen de natuur in! Het buiten spelen en het spelen in de natuur komt steeds meer in het gedrang. Door beperkte speelruimte, door sociaal onveilig gevoel, door de afstanden tussen woning en speelruimte die moeilijk te overbruggen zijn en vele andere factoren wordt het steeds moeilijker voor kinderen om buiten in een natuurlijke omgeving te spelen. De betekenis van spelen in de natuur voor de ontwikkeling van het kind is lang vanzelfsprekend geweest, maar nu niet meer, kinderen vervreemden van de natuur. De uitdaging is nu het (her)vinden van de natuur als ontwikkelingsruimte voor jonge mensen. Gemeenten, terreinbeheerders en vele anderen zijn zich bewust van dit probleem en zoeken mogelijkheden om het buitenspel en het spelen in de natuur te bevorderen.

wilgenhut maken, fruitboompjes voor de eigen tuin leren enten, een leerrijke spelnamiddag rond vogels, zwaluwnesten boetseren …

Wie kan deelnemen en wat moet je daarvoor doen? Kinderen tussen 9 en 12 die in de organiserende gemeente wonen kunnen aan de activiteiten deelnemen. Je kan enkel inschrijven voor de hele reeks, niet voor de aparte activiteiten. Wil je graag deelnemen, dan kan je je voor 1 september inschrijven op het gemeentehuis (in aanwezigheid van 1 van de ouders of voogd). Per activiteit betaal je 3 euro, omgerekend dus 21 euro voor de hele reeks.

Samen met het provinciebestuur slaan 10 Zuid-West-Vlaamse gemeenten de handen in elkaar. Ze organiseren in elke gemeente tussen september en eind november een reeks van 7 natuuractiviteiten op woensdagnamiddag onder de noemer ‘Natuuracademie’. Telkens begeleidt een professionele begeleider (of gids) maximum 20 kinderen tijdens uitdagende, creatieve en speelse natuuractiviteiten.

Welke gemeenten bieden Natuuracademie aan en waar gaat het door? Tien gemeenten bieden Natuuracademie aan, telkens in de buurt van een natuur- of groendomein: Avelgem (Coupure Deweer), Deerlijk (Kinderboerderij Bokkeslot), Harelbeke (Sport- en Natuurcentrum De Gavers), Kortrijk (Hoeve te Coucx), Kuurne (Het Slot, De Groene Long), Lendelede (Zaal Lindelei), Menen (CC de steiger en natuurgebied De Poel), Waregem (Goed te Nieuwenhove), Wervik (JOC Oosthove) en Wevelgem (NEC De Rand, provinciedomein Bergelen).

Wat staat er zoal op het menu? Een natuurzoektocht, een paddenstoelennamiddag, zoeken naar monsters in het water, creatief aan de slag met zelf gezochte natuurmaterialen, een

Meer info: Contacteer uw milieudienst of het Steunpunt Natuur- en Milieueducatie Zuid: [email protected] of 056 23 40 17.

Gezinsdag in provinciedomein Bergelen, een natuurfeest voor het hele gezin! Op zondag 30 juni, van 13u30 tot 18u, organiseert het provinciebestuur, samen met de gemeente Wevelgem, De Gezinsbond, VELT Wevelgem-Menen en Natuurpunt WevelgemMenen een spetterend natuurfeest voor het hele gezin in het provinciedomein Bergelen.

Ter welke gelegenheid is dit feest? Het provinciebestuur kocht 50 jaar geleden het eerste provinciedomein (Tillegem) aan en viert dit in alle provinciedomeinen onder de noemer ’50 jaar domeinen’. Aangezien het provinciedomein Bergelen nog steeds te weinig bekend is bij de gezinnen in Zuid-West-Vlaanderen, is dit een ideaal moment om het domein onder de aandacht te brengen. Wat zal er zoal te doen zijn? Er zijn tal van leuke natuuractiviteiten en natuurspelletjes voor kinderen, een heks komt op bezoek, gerevalideerde vogels worden vrij gelaten, theaterstukjes worden opgevoerd, je kan kriebel- en waterdiertjes zoeken en vogels observeren met een telescoop, zelf het domein ontdekken met de Boeboekstas, enz… De Gezinsbond zorgt voor een heus café met een natje en een droogje en VELT organiseert met de boomgaardkoffer een bezoek aan hun boomgaard met oude fruitrassen die zich op het domein bevindt. Voor de allerkleinsten is er natuurlijk ook een springkasteel en een schminkstand aanwezig.

Waar op het domein gaat het feest door? De bezoekers worden onthaald aan het Natuureducatief Centrum De Rand aan de Rijksweg in Gullegem. Daar zal ook het café opgebouwd worden. De andere activiteiten gaan verspreid over het hele domein door. Allen daarheen dus, het is het ideale begin van de grote vakantie! Waarom niet de Bulscamphoeve als locatie? De historische Bulscamphoeve gaat binnenkort in renovatie. De werken aan de hoeve zelf zullen in het najaar van 2013 van start gaan. De huidige domeinhoeve bestaat uit vijf gebouwen en een poortgeheel. De hoeve staat op de inventaris van Onroerend Erfgoed. Daarom worden drie gebouwen gerestaureerd (waarvan één ervan wordt uitgebreid) en twee worden, omwille van de slechte staat, afgebroken. Daarvan wordt één gebouw terug opgebouwd, gelijkaardig aan het oorspronkelijke gebouw. Het is de bedoeling de hoeve om te vormen naar een volwaardige cafetaria en een dienstgebouw voor de provinciale groendienst met een publiek sanitair.

en open ruimtes te creëren. In de open plekken worden speelhutten en een doolhof gebouwd met levende wilgentakken. Hazelaars en eetbare bessen worden aan de nieuwe bosranden geplant als gezond snoep. In het speelbos zelf zullen enkel speelelementen in natuurlijke materialen voorzien worden. Op het avontuurlijke speelterrein op het grasveld naast het speelbos worden speeltoestellen geïntegreerd. Alles draait er rond het thema ‘zandwinning’. De ondiepe poel wordt gedempt met zand en er komt een uitkijktoren en een kabelbaan. Ter compensatie van de gedempte poel wordt in 2014 een nieuwe poel aangelegd op een terrein dat de Provincie vorig jaar aankocht, tussen de Hondschotestraat en de Heulebeek. Naast het avontuurlijk terrein, wordt in 2015, naast de hoeve een speelterrein voor kleuters voorzien. Dit speelplein wordt opgebouwd rond het thema ‘boerderij’. Rond dit pleintje wordt een meidoornhaag aangeplant om kinderen weg te houden van de walgracht.

Klopt het dat er ook een nieuw speelbos wordt aangelegd op het domein? De werken aan het speelbos dicht bij de Bulscamphoeve en de aanleg van speelterreinen zijn voorzien voor april 2013 en zijn dus nu in volle aanleg. Het speelbos wordt attractiever gemaakt door in het eikenbos gangen

Meer info: Gezinsdag 30 juni: [email protected] of 056 23 40 17 speelbos en Bulscamphoeve: [email protected] of 050 40 34 56

Natuur en landschap

Eén zwaluw maakt de lente niet! Op het moment dat de eerste zwaluwen in ons land arriveerden (boerenzwaluw op 9 maart 2013 volgens natuurbericht.be) was de lente nog volop verwikkeld in een lange, moeizame strijd met koning winter. Toen iedereen dacht dat de lente de strijd zou winnen, haalde de winter nog een laatste maal genadeloos uit met een aantal fikse sneeuwbuien en vrieskoude nachten. Toch overwon (naar jaarlijkse gewoonte), de lente, waardoor de wollen truien weer een tijdje in de kast kunnen, de terrasjes weer kunnen vollopen en buren elkaar kunnen imponeren met gezellige tuinfeesten. Ook de zwaluwen voelen zich nu opperbest. Terwijl gierzwaluwen - die eigenlijk geen ‘echte’ zwaluwen zijn - boven de stad acrobatische toeren uithalen op zoek naar insecten, vliegen de echte zwaluwen (huiszwaluw en boerenzwaluw) druk af en aan met modder voor hun nest. Spijtig genoeg neemt het aantal deelnemers aan dit vliegspektakel de laatste jaren sterk af. Door het gebruik van sproeistoffen verdwijnen insecten en daarmee ook het voedsel voor de zwaluw. Onze gebouwen zijn ook niet echt zwaluwvriendelijk meer. Nieuwe gebouwen zijn potdicht en dus ontoegankelijk voor zwaluwen en ook bij oude gebouwen worden kieren en spleten dichtgemaakt. De nesten van huis- en boerenzwaluw worden nog al te vaak vernietigd of verwijderd en ook het aanbod van nestmateriaal (modder) is sterk verminderd.

Gierzwaluw

Om de gevederde luchtacrobaten een handje te helpen zal de Provincie West-Vlaanderen in het kader van het project BiPS (Biodiversiteit in de Stadsrand, www.bipsweb.eu), samen met een 10-tal gemeenten in Zuid-West-Vlaanderen, 100 nestbakken voor gierzwaluw en 100 kunstnesten voor huiszwaluw ophangen. Bovendien verschijnt binnenkort de BiPS-brochure ‘Gezocht - luchtacrobaten’ met info en weetjes over de verschillende zwaluwsoorten en met tips om zelf aan de slag te gaan om de zwaluwen een betere toekomst te geven.

Passie rond erfgoedbescherming Joannes en Phyline Van Heddegem-Deldycke wonen in de schaduw van de Sint-Medarduskerk in een beschermd 19de-eeuws neoclassicistische herenhuis in Wervik en leggen hun hart en ziel in de bescherming en renovatie van dit prachtig pand. Het herenhuis (Sint-Medardusstraat 5) behoorde toe aan de vooraanstaande families Van Elslande en Godtschalck. We vroegen Joannes en Phyline wat hen drijft om al die moeite te doen om het herenhuis in originele staat te renoveren. ‘Het herenhuis is nog helemaal authentiek en geeft een goed beeld van hoe vooraanstaande families leefden in de 19de eeuw. Voor ons is het belangrijk dat dergelijk erfgoed bewaard blijft voor de komende generaties. De tuin, met een sprookjesachtige wintertuin, een grote betongrot uit echte Brusselse zandsteen en porfier, afgewerkt met ‘crépie’ en de grootste en oudste doodsbeenderenboom van Vlaanderen, straalt een sfeer van vroegere adel uit en is prachtig bewaard. Vroeger was de tuin veel groter en was er ook een moestuin aanwezig. Het huis en de tuin werden opgemerkt door iemand van ‘Onroerend Erfgoed van de Vlaamse Overheid’ vanuit de toren van de Sint-Medarduskerk tijdens de renovatiewerken aan de kerk. Na enkele bezoeken werd voorgesteld om het gebouw en de tuin te beschermen en te renoveren. Vanuit onze passionele liefde voor geschiedenis en erfgoed werden gedurende een lange periode renovatiewerken uitgevoerd, met de steun en subsidie van ‘‘Onroerend Erfgoed van de Vlaamse Overheid”. De samenwerking verliep perfect, maar het opmaken van het dossier was heel zwaar omdat

de voorwaarden die opgelegd worden heel streng zijn. De 40% subsidie bij zo’n project is noodzakelijk omdat de renovatie volgens oude principes en met originele materialen moet worden uitgevoerd. Bijgevolg is de meerprijs van renovatie zeer groot. We vinden het belangrijk dat het herenhuis ook een sociale functie heeft. Wij wonen hier wel, maar het herenhuis wordt regelmatig opengesteld voor kleine concertjes, Open Monumentendag en andere bezoekmomenten. Ook binnen proberen we het interieur smaakvol in de geest van de tijd van toen in te richten. De mensen van Wervik zijn het project genegen en komen spontaan met verhalen van vroeger en oude foto’s en oude postkaarten over de vloer. Het verleden leeft hier nog en graag willen wij hiermee andere motiveren om erfgoed te bewaren. Het is belangrijk te beseffen hoe het verleden ons gekneed heeft tot wat we nu zijn.’ Meer info: Monumentenwacht West-Vlaanderen vzw, [email protected]

Huiszwaluwen verzamelen modder om hun nest te bouwen, Vildaphoto - Yves Adams

TIP: Kijk zeker ook eens in je gemeentekrant of op de website van je gemeente voor activiteiten rond zwaluwen of voor info over subsidies voor het in stand houden van zwaluwnesten!

Meer info: [email protected] of www.bipsweb.eu

Grensoverschrijdende kunst en natuur Via de grensoverschrijdende fiets- en wandeltocht, die je vanaf 21 april naar kunstwerken brengt in en rond Wervik, flirt je niet alleen met de 300 jaar oude grens maar krijg je ook een beeld van hoe de Leievallei zich verder ontwikkelt. Op de Balokken bijvoorbeeld probeert het Agentschap voor Natuur en Bos de vroegere natte natuur in ere te herstellen. Ook recreatie krijgt alle kansen door de aanleg van een speelbos en het Agentschap probeert er het Franse en Belgische deel samen te ontwikkelen tot één aantrekkelijk park. Dergelijke initiatieven moeten van de Leievallei een heuse groene long maken in een sterk verstedelijkt gebied waar mens en natuur tot rust kunnen komen. Grensoverschrijdende samenwerking is daarbij cruciaal. De Provincie West-Vlaanderen nam in 2011 het initiatief om de verschillende partners uit de Franse, Vlaamse en Waalse Leievallei samen te brengen in een gemeenschappelijk project. Het project kreeg de naam Corrid’Or, verwijzend naar de Golden River uit de hoogdagen van de vlasindustrie. Het wil van de Leievallei een uniek product maken waar overheden, bewoners en bedrijven samen werken aan een grootschalig groengebied en landschaps­ park in de stadsrand.

Meer info: [email protected] of 056 24 99 97

Landschapskrant Leie en Schelde Op stap met beeldende kunst en grensvertelsels

Jouw verhaal is de streek, de streek is jouw verhaal. Zuid-West-Vlaanderen, wat is dat? Zuid-West-Vlaanderen is de West-Vlaamse regio van Schelde en Leie. Maar wat hebben Wervik en Anzegem of Spiere-Helkijn en Lendelede met elkaar van doen? Het antwoord op deze vraag vinden we in het gemeenschappelijke verleden van de streek. Textiel, grens en landschap in ontwikkeling. Het is de combinatie van deze verhalen die Zuid-West-Vlaanderen onderscheiden van andere regio’s. De textielindustrie en meer bepaald de vlasnijverheid was de motor die in het interbellum zorgde voor een ongelofelijke economische groei in de regio, door deze economische boost veranderde ook het landschap pijlsnel. Wat in het begin van de vorige eeuw nog een agrarische regio was, verstedelijkte na WOII in hoog tempo. Ook de aanwezigheid van de Frans-Belgische grens is steeds bepalend geweest voor de streek. Stoere smokkelhistories, het verhaal van de moeizame aanleg van het Kanaal Bossuit-Kortrijk, of ‘tips and tricks’ voor een goede vlasoogst, … Dergelijke verhalen of – streekvertelsels – zoals ze hier zeggen, zijn nooit ver weg. De Provincie West-Vlaanderen wil dat deze verhalen bewaard blijven. Bovendien moeten deze streekvertelsels niet enkel verzameld worden, ze moeten ook opnieuw verteld worden. Daarom wordt nu de gloednieuwe website www.streekvertelsels.be gelanceerd. Op deze site kun je zelf verhalen lezen of filmpjes en foto’s van streekvertelsels bekijken en voorzien van commentaar. Je kan er ook je zelfgeschreven streekvertelsels of jouw authentieke foto of filmpje posten. Zo help je op streekvertelsels.be het verhaal van jouw streek vertellen!

Wervik is reuze…

300 jaar grens! Op 11 april 1713 werd in het verre Utrecht de ‘Vrede van Utrecht’ ondertekend door talloze Europese vorsten. Dit verdrag bracht niet enkel vrede na een lange periode van oorlog in heel Europa, het lag ook aan de basis van de Frans-Belgische grens zoals we die vandaag – op enkele details na – nog steeds kennen tussen De Panne en Menen. De Leie werd in Zuid-West-Vlaanderen plots ook ‘de Schreve’, Wervik en Wervicq-Sud – ooit één stad – werden van de ene op de andere dag gesplitst. De impact van de grens was en is ook vandaag nog enorm: de grens is meer dan een ‘streep’ op een kaart. De grens is een geostrategische grens, een taalgrens, een belastingsgrens, een socio-economische grens, enz. Woorden als ‘grensarbeid, smokkel, grensposten en douaniers’ raakten snel ingeburgerd. Maar 20 jaar geleden leek de grens weer even plots te verdwijnen als ze gekomen was, het ‘vrij verkeer van goederen en personen’ zorgde ervoor dat de slagbomen definitief omhoog bleven. De grensposten werden verlaten, typische grenscafés verpieterden. En toch verdween de grens niet helemaal.

In de aanloop naar het feestjaar 2013 verzamelde de Provincie West-Vlaanderen via het project ‘streekvertelsels.be’ talloze authentieke vertelsels over het leven aan de grens. Deze grensvertelsels brachten een schat van informatie naar boven. De beste verhalen en anekdotes werden geselecteerd, herschreven tot korte, krachtige verhaaltjes en door mensen uit de streek opnieuw ingesproken. Wie ze wil horen, kan sinds eind april ‘op stap met beeldende kunst en grensvertelsels’ in Wervik, Wervicq-Sud, Halluin en Menen. Langs een fietstocht van om en bij de 30 kilometer vind je op 15 plaatsen langs het parcours authentieke tafelradio’s waar je telkens 2 grensvertelsels kan beluisteren. En dat in Nederlands en in het Frans! Langs het parcours kom je niet enkel grensvertelsels tegen. Op je pad ontdek je ook nieuwe grensbeelden die jonge kunstenaars creëerden. Installaties, fotografie, beeldhouwwerk, keramiek, textiel, schilderijen, reverse graffiti … kunst van de hand van Vlaamse en Franse kunstenaars en van de Academie voor beeldende kunst van Menen. Op een aantal binnenlocaties kan je genieten van ander tentoongesteld werk van dezelfde kunstenaars. Bovendien voert de fietstocht je langs de mooiste plekjes die de Leie in de regio te bieden heeft, veel van deze groene zones werden ingericht in het kader van het Interreg-project Corrid’or die van de Leievallei een duurzaam landschapspark wil maken. Tot en met 14 juli kan je genieten van de kunst en grensvertelsels langs het heerlijk groene fietsparcours. Een gratis en gedetailleerde fietskaart kan je vinden in de verschillende instappunten langs de route, surf naar www.300jaargrens.be voor meer info!

Hoewel de grens niet altijd een feest is geweest, is ze bepalend geweest voor wie we zijn. En dat vieren we in 2013 – 300 jaar na het ontstaan van die grens –uitbundig. Het Interreg-project 300 jaar grens – waar de Provincie West-Vlaanderen partner van is – brengt grensoverschrijdend alle initiatieven samen. Op www.300jaargrens.be ontdek je het volledige programma, maar we geven je alvast een idee van wat er te gebeuren staat!

300 jaar geleden werden Wervik en Wervicq-Sud tegen wil en dank door de grens van elkaar gescheiden. Op 14 juli 2013 komt een eind aan die scheiding, meer zelfs er komt een huwelijk en wat voor één?!

… een feestelijke volksmarkt zonder grenzen Van 10u00 tot 18u00 kan je op 14 juli genieten van lekkere proevertjes in een ongelofelijke streekproductenmarkt van meer dan één kilometer. Deze streekproductenmarkt loopt doorheen Wervik en Wervicq-Sud. Je vindt langs het parcours een kinderdorp waar je de kinderen in een veilig decor kan laten genieten van verrassende attracties terwijl je zelf op zoek gaat naar een hapje en een drankje… Op jouw zoektocht ontdek je in Wervicq-Sud het V/Flamuse-museumdorp. Deze lokale musea vertellen elk hun verhaal op een luchtige, ludieke, inspirerende verhaal vanuit woonwagens, tenten, kraampjes, auto’s en ga zo maar door! Neem zeker je tijd om je te laten meevoeren in deze heel originele en ongewone musea-uitstap!

… een liefdesverhaal buiten categorie Een kinder- en museumdorp en een immense streekproductenmarkt zijn heerlijk, maar hoe zit dat nu met dat beloofde huwelijk?! Op 14 juli zullen om 15u00 twee gloednieuwe reuzen in het huwelijksbootje stappen! Reuzen zijn sinds jaar en dag een symbool van de cultuur langs beide kanten van de grens. Vanuit beide ‘kanten’ wordt één reus afgevaardigd, die dan in de namiddag op de brug tussen Wervik en Wervicq-Sud onder grote belangstelling zullen huwen. Het gaat om moderne, dynamische reuzen die speciaal ter ere van dit evenement zijn gemaakt! Ze zullen worden vergezeld van verschillende andere reuzen die getuige wensen te zijn van deze knotsgekke trouwpartij. Hopelijk wordt ook jij getuige?! Meer info: www.300jaargrens.be

Streekvertelsels.be

De Gavermeersen vroeger - foto Natuurpunt Gaverstreke

Paling peuren in de Gaverbeek De beek werd op twee punten op 20 meter van elkaar afgedamd met natuurlijke materialen: wilgentakken, modder, stenen, graszoden,… Eens de dammen klaar waren begon het niveau van het water te stijgen en de jongens lieten het water traag weglopen tussen de twee dammen door de dam stroomafwaarts te doorboren. De vissen en palingen spoelden mee tussen de modder en om ook de laatste te pakken te krijgen voelden ze met hun voeten in de modder. Best een spannende en glibberige gebeurtenis! Alles moest op één dag gebeuren want de champetter mocht geen onraad ruiken. Tegen de avond werden de dammen terug afgebroken.

Voor de eerste dam werd dan dikwijls ook gezwommen, het was dus werken en plezier maken tegelijkertijd. Er was toen echt veel en lekkere paling… Jammer dat na de 2de wereldoorlog de beek sterk vervuild geraakte door lozingen van textielververijen en van de firma Bekaert, er was geen visje meer te vinden! Geen paling meer uit De Gaverbeek dus, maar we hopen in de toekomst op een betere waterkwaliteit voor de beek…’

Meer verhalen en meer info: www.streekvertelsels.be

De Pluimbeek in de jaren 60, een zijbeek van de Gaverbeek - foto Natuurpunt Gaverstreke

Gilbert Depamelaere is Leiestreekgids, gepensioneerd leraar geschiedenis en een boeiende verteller. Gilbert woonde zijn leven lang in Deerlijk en kent het provinciedomein De Gavers en omgeving heel goed. Hij heeft in de loop der jaren het landschap drastisch zien veranderen. Van een moerasgebied en veel natte weiden naar een provinciedomein met Gaver­meer. Zijn streekvertelsels uit de tijd van zijn vader, tussen de twee wereld­ oorlogen, zijn dan ook van onschatbare waarde omdat ze ons vertellen hoe het landschap er vroeger uitzag en hoe het stukje bij beetje veranderde. Gilbert vertelt: ‘Mijn vader ging dikwijls met vriendjes in de zomer, bij laag waterpeil, vissen en paling vangen in de Gaverbeek. De beek liep toen door de meersen van De Gavers, het Gavermeer was er nog niet. De beek was heel visrijk en zeker paling was een welgekomen aanvulling op de toen nog niet zo rijk gezette eettafels. De ouders stimuleerden dat natuurlijk, maar toch moesten de rakkers goed uitkijken voor ‘de garde’ omdat het afdammen van de beek toen ook al niet mocht.

Nieuwe provinciale erfgoedgids ‘Vlasparlee’ op basis van streekvertelsels Zuid-West-Vlaanderen is een streek van noeste arbeid. En als er één industrie is, waar we bekend voor zijn in binnen- en buitenland dan is dat zeker de vlasindustrie. Generaties lang hebben duizenden mensen met de bewerking van vlas hun boterham verdiend. Heel wat mensen kunnen nog moeiteloos de typische geur van geroot vlas oproepen. Logisch dat er heel wat sappige verhalen over het wel en wee van de vlassers de ronde doen! 35 oud- vlassers vertrouwden hun persoonlijke verhalen aan de camera toe. Ongedwongen en honderduit vertelden deze veteranen over hun eigen wedervaren in de sector. Vlasparlee schetst de evolutie van de vlasnijverheid in onze contreien, plaatst de verhalen in hun historische context en licht er de interessantste anekdotes uit. De focus ligt hierbij op de hoogdagen van de vlasindustrie (de jaren 1920-1960) en op het leven zoals het was: de dagelijkse werkomstandigheden, de fijne kneepjes van

het vak, de evoluties binnen het slijten, roten, zwingelen enz. Vlasparlee staat stil bij topics als vlashandel en innovatie in de sector. Ook de periode van de oorlogsjaren en de reconversie na 1945 komen uitgebreid aan bod. Het boek bevat honderden typische vlasfoto’s uit de tijd van toen die afkomstig zijn van privéverzamelaars uit de streek. Vlasparlee is te koop (12,5 €) in het Provinciaal Informatiecentrum Tolhuis te Brugge: 0800-20021.

Meer info: www.streekvertelsels.be Fragmenten van de originele interviews: www.beeldbankwest-vlaanderen.be

Landschapskrant Leie en Schelde Het groen-blauwe netwerk in Zuid-West-Vlaanderen: werk aan de winkel Natuur en groen zijn belangrijk voor de gezondheid en de woon- en leefkwaliteit, om onze regio aantrekkelijker te maken voor bewoners, bedrijven en toeristen én om de uitdagingen op het vlak van biodiversiteit en waterbeheersing aan te pakken.

watergebied. De Coupure Deweer aan de Meersstraat In Avelgem is een van de oudste en de mooiste meanders, met een bijzonder rijke fauna en flora. Onder meer de ijsvogel, de blauwborst en de rietzanger voelen er zich thuis. De coupure is eigendom van Natuurpunt West-Vlaamse Scheldemeersen.

De regio Zuid-West-Vlaanderen wordt geconfronteerd met tal van ruimtelijke uitdagingen. Het is een sterk verstedelijkt gebied met een zeer verspreide bebouwing. De open ruimte is versnipperd en wordt doorsneden door allerlei infrastructuren. Het landschap verandert aan een hels tempo, dikwijls met een snelle achteruitgang van de biodiversiteit, de banalisering van het landschap en een problematische leefbaarheid voor de landbouw. De druk wordt steeds groter omdat tal van sectoren aanspraak maken op de open ruimte voor het creëren van noodzakelijk Biodiversiteit onder druk, Waterspitsmuis, groen, landbouw, recreaVildaphoto, Yves Adams tie, industrie, wonen…

Natuurverenigingen

Onze regio heeft in vergelijking met andere regio’s in Vlaanderen en West-Vlaanderen heel wat in te halen. Toch beschikken we nog over enkele verrassend rijke en boeiende natuurgebieden, waardevolle landschappen en sterke geografische elementen die structuur geven aan het landschap. Denk daarbij aan de Leie en de Schelde, het Kanaal Bossuit-Kortrijk, de Heulebeek, het Kanaal Leie-Roeselare, de heuvelkammen en de kleikoppen... Deze rijkdom moeten we koesteren, herstellen en bewaren. Om de verdere versnippering van de open ruimte tegen te gaan en de soms verrassend gave landschappen en groengebieden in onze regio te bewaren en te versterken, moeten we zorgvuldiger omspringen met de schaarse ruimte en meer met de verschillende sectoren samenwerken. De valleien van de Leie en van de Schelde, het Kanaal Bossuit-Kortrijk en de natuurgebieden die er aan vast hangen vormen de landschapsecologische ruggengraat van Zuid-West-Vlaanderen. Deze groen-blauwe corridor, zoals die van het Kanaal, doet dienst als voortplantings-, rust- en voedselgebied. Het zorgt er ook voor dat weinig mobiele groepen planten en dieren niet geïsoleerd geraken. De aanwezigheid van natuurwaarden en de fijnmazige groene dooradering van het omgevende landbouwlandschap met poelen, boomgaarden, hagen, houtkanten en andere kleine landschapselementen, spelen een heel belangrijke natuurverbindingsrol binnen het gebied. Het groen-blauwe netwerk verbindt de resterende open ruimtes met elkaar en brengt natuur tot in de stedelijke kernen. Een kwalitatief ecologisch netwerk dat vooral verbonden is met de kanalen en de rivieren is tevens een troef voor recreatie en economische ontwikkeling en een belangrijk fundament voor een aantrekkelijke en leefbare regio.

Grote eenheden natuur Er werken heel wat partners mee aan de realisatie van het groen-blauwe netwerk in de regio. Zo zet de Vlaamse overheid vooral in op de realisatie van grotere natuurprojecten. Eind mei 2009 startte het natuurinrichtingsproject ‘Avelgemse Scheldemeersen’. Door het rechttrekken van de Schelde liggen in Avelgem talrijke afgesneden Scheldemeanders, ‘coupures’ zoals ze hier worden genoemd. Het gaat om de oude Scheldearmen van Outrijve, Avelgem, Waterhoek, Waarmaarde en Kerkhove. Dit zijn in de loop der jaren uitgegroeid tot unieke stukjes natuurgebied en worden verder ontwikkeld tijdens het inrichtingsproject. Ze zijn een ideale broedplaats voor vogels en ze een visrijk

Ook Natuurpunt levert een belangrijke bijdrage door de aankoop van natuurreservaten. De inrichting en het beheer ervan gebeurt door vele enthousiaste vrijwilligers. Vrijwilligers van Natuurpunt Natuurpunt Zwevegem blazen uit na een natuurwerkdag heeft zopas de eerste boom, een zwarte populier, aangeplant van wat het eerste klimaatbos in Zuid-West-Vlaanderen moet worden. De rest van de bomen wordt op de Dag van de Natuur in november aangeplant. ‘Met ons klimaatbos willen we enerzijds de aandacht vestigen op ons klimaat en anderzijds helpen bij het zuiveren van de lucht’, zegt voorzitter Eddy Loosveldt. Het terrein in de Knokkestraat in Moen waar het klimaatbos komt, sluit aan bij de natuurgebieden Vaarttaluds, Orveytbos en Oude Spoorweg die grotendeels door Natuurpunt Zwevegem beheerd worden. Een voetweg wordt heraangelegd om een rechtstreekse wandelverbinding te krijgen tussen de Knokkestraat, de spoorwegbedding en de vaarttaluds.

Graasbeheer in het Orveytbos, Vildaphoto, Yves Adams

kansen geven en de mogelijkheden voor zachte recreatie vergroten. Als streefdoel wordt de ontwikkeling van 500 ha natuur vooropgesteld. De inrichtingsprojecten lopen van 2009 tot 2027. Momenteel loopt ook het Europese Interregproject Corrid’or dat de Leievallei tussen Armentières en Kortrijk als een grensoverschrijdend groen-blauw landschapspark op de kaart wil zetten. Corrid’Or moet van de Leievallei een waardevolle omgeving maken waar landschappelijke kwaliteit, natuurontwikkeling en recreatie hand in hand gaan. Vertrekkend vanuit de bestaande initiatieven aan beide kanten van de grens gaan de projectpartners na hoe dit landschapspark kan worden uitgebouwd en hoe bewoners, eigenaars, landbouwers en verenigingen hieraan kunnen meewerken en welke middelen en mensen hiervoor door verschillende overheden kunnen worden ingezet. Het geheel wordt getrokken door de Provincie West-Vlaanderen. Het is de taak van het provinciebestuur om te werken aan de verbinding tussen de grote natuurkernen, via de aanleg van kleine landschapselementen op percelen van particulieren en landbouwers.

Provinciedomeinen Het provinciebestuur zet in op grotere domeinen als De Gavers en Bergelen waar natuurontwikkeling, milieu- en natuureducatie en sport en recreatie hand in hand gaan. Het provinciedomein De Gavers vormt met zijn 184 ha het grootste recreatiedomein van onze regio. Het grillig gevormde Gavermeer (53 ha) ontstond in de jaren zestig als zandwinningsput voor de aanleg van de E17. Door bebossingen, natuurontwikkelingsprojecten en recreatieve uitbouw ontstond een gevarieerd geheel waarin natuurbehoud en bosbouw harmonisch samengaan met watersporten . Het landschap van de vroegere gavermeersen, oude populierenbossen, jonge bosmassieven, open ruimtes en natte weiden, biedt ruime mogelijkheden voor wandelaar en jogger. Rond het domein werd daarenboven een ruiterpad en een fietsroute voorzien. Diverse gedeelten van het domein zijn als natuurreservaat in beheer. De graslanden van het reservaat bezitten een grote plantenrijkdom. In mei-juni worden de vochtige gedeelten door duizenden bloeiende orchideeën, hoofdzakelijk rietorchissen, opgevrolijkt. Voornamelijk tijdens de winter vormt de vijver een uniek biotoop voor overwinterende watervogels, vanuit de observatiehut kan men ze ongestoord observeren. Het verschijnen van de fuut eind de jaren 60 op de plas, toen nog een zeldzame soort, illustreerde de potenties voor dit gebied. Al 274 soorten vogels werden er waargenomen.

Grensoverschrijdend samenwerken en verbinden Diverse overheden investeren de volgende jaren sterk in de leievallei. De Leie­ vallei tussen Wervik en Kortrijk vormt één van de grootste open ruimtes in Zuid-West-Vlaanderen. Tot het midden van de 20ste eeuw zag de Leievallei er uit als een weids open landschap met verspreide wilgen, natuurrijke bermen, kleine moerasbosjes enz… De rivier kronkelde tussen de Leiemeersen die ‘s winters regelmatig overstroomden. Een rijke flora en fauna kleurden de vallei: brede oevervegetatie, watervogels, weidevogels... De riviervallei heeft veel landschaps- en natuurwaarde verloren door de rechttrekking, industrialisering en intensieve landbouw. Maar er is beterschap op komst! De komende jaren start een indrukwekkend project. De Leie wordt verdiept in het kader van een Europees project voor containertransport, het ‘Seine-Scheldeproject’. Tegelijk start het project Rivierherstel, waarbij in de komende jaren honderden hectaren in de vallei opnieuw een natuurfunctie moeten krijgen. Drassige weilanden, rietkragen, plassen en natuurvriendelijke oevers moeten de natuur alle

Provinciedomein De Gavers

Lokale besturen Ook steeds meer gemeenten ondernemen acties rond natuur. Ze hebben een belangrijke rol bij de inrichting van de open ruimte en beschikken over unieke communicatiemiddelen om burgers te sensibiliseren en te mobiliseren om mee te werken aan basisnatuurkwaliteit in de gemeente via wijkprojecten, campagnes, subsidiereglementen.

De Vaarttaluds te Moen, Vildaphoto, Yves Adams

De realisatie van een kwalitatief groenblauwe netwerk voor Zuid-West-Vlaanderen is een grote opgave, maar indien de beschikbare energie en middelen van diverse overheden en partners efficiënt worden ingezet vanuit een gedragen visie en met voldoende afstemming ziet de toekomst er groener uit. De Scheldemeersen van Kerkhove, Vildaphoto, Yves Adams

Natuurontwikkeling langs oude Leiemeander, Vildaphoto, Yves Adams

Meer info: [email protected]

Recreatie

Iedereen Flandrien! Van maart tot september kan je in de Leiestreek terecht voor 6 interactieve tentoonstellingen met als thema Iedereen Flandrien! In de expo’s maak je kennis met de verhalen en geschiedenis van de Flandriens en de grote wielerklassiekers uit de regio. Je ontdekt er leuke weetjes, mooie foto’s en authentieke beelden van de Flandriens en van hun grootste rivalen. Maar je wordt ook uitgedaagd om in de voetsporen te treden van de wielerhelden met een heuse Flandrienmachine of door een sprintje te doen op een replicafiets van een specifieke Flandrien. De snelste spurters, die de 6 locaties bezoeken, maken kans op een uniek VIP-arrangement tijdens de voorjaarsklassiekers in 2014! Op 18 maart is het startschot te horen in het Wielermuseum in Roeselare. Met behulp van de Flandrienmachine kan je hier jouw Flandriengehalte meten. Andere locaties zijn het stadhuis en Veloods in Waregem, het Peter Benoit museum in Harelbeke, de bibliotheek en OC De Cerf in Wevelgem, het Jukeboxmuseum in Menen en het pompgebouw in Bossuit. Niet alleen de Flandriens maar ook de talrijke fietstroeven van de Leiestreek komen aan bod in het project Iedereen Flandrien! Speciaal

voor de actie werden 3 nieuwe thematische routes uitgestippeld op het fietsnetwerk Leiestreek. Elke route belicht een aspect van de Flandriens en de wielercultuur. Een eerste lus met vertrek in Bossuit (Pompgebouw) informeert je over de kleding van de Flandriens en na de beklimming van de Tiegemberg kan je je hartslag vergelijken met die van een topper. In Roeselare (vertrekpunt Wielermuseum) is de lus gekaderd binnen het thema ‘training en voeding’. De route in Waregem (startpunt Veloods) draait rond rennersgeld en hoe de Flandriens de kost verdienden. De thematische fietslussen zijn gratis verkrijgbaar bij de diensten voor toerisme in de Leiestreek. Verkies je een digitale versie? Een gratis smart Phone applicatie loodst je nog sneller door de diverse mogelijkheden. De trajecten zijn elk zo’n 30 km lang, maar wie zin heeft in meer kilometers kan op www.iedereenflandrien.be kijken voor een uitgebreide versie van de routes. Meer info: [email protected] - www.iedereenflandrien.be - 056 24 99 95

Zomerse avondwandelingen Van juni tot augustus organiseren Pasar en Toerisme Leiestreek avondwandelingen in de hele Leiestreek. Elke donderdagavond kan je deelnemen aan een ontspannende wandeling van zo’n 7 à 8 km op de mooiste plekjes uit de regio. Natuurlijk krijg je ook een hapje en een drankje aangeboden. We lichten alvast een tipje van de sluier: elke deelnemer krijgt een gratis Kasteelbier, geschonken door Brouwerij Van Honsebrouck uit Ingelmunster. Het volledige programma vind je op www.toerisme-leiestreek.be en in de gratis folder bij je lokale dienst voor toerisme. Je reserveert best op voorhand via de site voor de wandeling(en) van jouw keuze. Prijs: € 3 p.p. of € 5 per gezin. Gratis voor kinderen -12 jaar en voor leden van Pasar.

Boottochten De zomerboottochten zijn een van de vaste waarden in het aanbod van Toerisme Leiestreek en dat is dit jaar opnieuw het geval. De klassieke bestemmingen blijven behouden maar er worden ook een aantal nieuwe initiatieven gepland. Zo zal het aanbod sloeptochten op de Leie tussen Deinze en Gent worden uitgebreid. Maar natuurlijk staan ook toppers zoals de culinaire en kindvriendelijke tochten opnieuw op het programma. Bestellen kan online via www.toerisme-leiestreek.be.

FietsFeesten Leiestreek

Gent-Wevelgem 1946

RozenFeest op 30 juni 2013 In het prachtige decor van de Internationale Rozentuin te Kortrijk kan je op zondag 30 juni niet alleen genieten van de kleurenpracht en geuren van de rozen. Je kunt er actief meewerken aan tal van workshops rond bloembinden, rozen schilderen of nestkastjes maken. De demonstraties rozenbloemschikken en rozenkoken zullen u inspiratie geven om ook thuis aan de slag te gaan. In de rozentuin kan je mijmeren bij de kunstwerken van enkele Land-Art artiesten. Onze gidsen staan natuurlijk paraat om u toelichting te geven over de rozen, de rozentuin en z’n historiek. Kom genieten van de sfeer op ons RozenFeest op zondag 30 juni tussen 10u en 17u in het bloeirijk decor van de Internationale Rozentuin, langs de Doorniksesteenweg te Kortrijk. Meer info: [email protected]

Onder de noemer ‘FietsFeesten Leie­ streek’ zet Toerisme Leiestreek tot en met september een aantal bijzondere fietsevenementen extra in de kijker. Wie 3 stempels verzamelt op de verschillende FietsFeesten die worden georganiseerd, krijgt een gratis fietsbel en neemt deel aan een tombola met als hoofdprijs een gloednieuwe fiets! Meer info: www.fietsfeesten-leiestreek.be.

Kunstzomer Leiestreek Ook deze zomer kan je op allerlei locaties in de Leiestreek gratis kunst bekijken. Gent, Harelbeke, Kuurne, Kortrijk, Roeselare, Foto Hannes Verstraete - walk the pony Spiere-Helkijn en Zulte zijn van 1 juni tot 22 september de uitverkoren gemeenten. Meer info kan je nalezen in de gratis brochure die verkrijgbaar is bij de diensten voor toerisme en op www.kunstzomer-leiestreek.be.



Ondernemen en werken Nieuw streekpact wil samen grenzen verleggen Het nieuwe Streekpact 2013-2018 titelt ‘Samen grenzen verleggen’. Het wil een antwoord bieden op de uitdagingen die zich stellen in Zuid-West-Vlaanderen, en legt hierbij de nadruk op meer samenwerking over de sectorgrenzen heen en op armoedebestrijding in de streek.

De kerntaak van RESOC Zuid-West-Vlaanderen bestaat uit de opmaak van een streekpact dat de langetermijnstrategie uittekent voor de socio-economische streekontwikkeling. Zuid-West-Vlaanderen heeft de ambitie om een wervende, duurzame, en warme regio te zijn. Het nieuwe streekpact vertaalt deze ambities naar concrete hefboomprojecten en acties. Belangrijke ambitie voor de streek is de transformatie naar een ‘creatieve maakeconomie’. De Fabriek voor de Toekomst dient als hefboom om de samenwerking te versterken tussen ondernemingen, onderwijsinstellingen en overheden. De ontwikkeling van talent staat centraal, met de nadruk op technische en creatieve talenten bij jongeren en werknemers. Ook de sociale economie moet kwalitatief uitgebouwd worden om tewerkstelling te creëren voor de kansengroepen op de regionale arbeidsmarkt. Het ‘blauw-groene netwerk’ in het landschap blijft een cruciale hefboom voor de omgevingskwaliteit. Zuid-West-Vlaanderen streeft naar een duurzaam ruimtegebruik en wil er ook werk van maken om tegen 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. Binnen het hefboomproject ‘zorgzame buurt’ worden de krachten gebundeld om de woon- en levenskwaliteit te verbeteren op buurtniveau. Tenslotte krijgt de realisatie van zorg op maat, samen met de uitbouw van zorginnovatie, een belangrijke plaats in de toekomstvisie voor de streek. Het nieuwe streekpact is het resultaat van een breed maatschappelijk debat onder streekorganisaties en sociale partners, met als sluitstuk het Streekcongres dat op 19 december 2012 ruim 300 deelnemers bijeenbracht. Na een brede politieke consultatieronde bij de gemeenten en de provincie in het voorjaar van 2013, is de goedkeuring van het nieuwe streekpact voorzien voor medio 2013. Meer info: www.samengrenzenverleggen.be - Alain.Depreux@ west-vlaanderen.be - [email protected]

Colofon Deze krant werd uitgegeven in opdracht van de provincie West-Vlaanderen. Verantwoordelijke uitgever: Regine Vantieghem Depotnummer: D/2013/0248/08 Redactie: Tim Denutte, Koenraad Marchand, Frank Petitjean, Bert Kestelyn, Dominique Velghe, Leander Depypere, Stefaan Verhamme, Johan Vandenberghe, Virginie Carlassara, Emmanuel Derdeyn en Ward Deschildre Copywriting: Johan Vandenberghe Foto’s: Provincie West-Vlaanderen, Vildaphoto Yves Adams, Toerisme Leiestreek, Stad Wervik, Welzijnsconsortium vzw, RESOC-SERR, Hannes Verstraete, Natuurpunt Gaverstreke Vormgeving en druk: Grafische Dienst van de Provincie West-Vlaanderen

Interreg efface les frontières Interreg doet grenzen vervagen

Eten van je eigen tuin Ecotuinteams zijn groepjes van tuinbezitters die samen en onder begeleiding van een lesgever zich gedurende 6 lesmomenten verdiepen in het natuurvriendelijker inrichten van hun eigen tuin. Binnenkort start de provincie in samenwerking met Zuid-West-Vlaamse gemeenten aan een proefversie Ecotuinteam ‘De eetbare tuin’. Tijdens de 6 sessies gaat de groep dieper in op het genieten, het aanleggen en het eetbaar maken van een ecologische siertuin. Eten van de tuin is niet enkel ‘zelf eten’, maar ook het meer eetbaar maken van je tuin voor dieren. Zowel het kweken van groenten en fruit als het aanplanten van ‘voedselplanten‘ voor verschillende dieren krijgen veel aandacht tijdens deze sessies. Zo leer je hoe je insecten en vogels met eetbare planten naar je tuin kan lokken en hoe je de biodiversiteit in eigen streek vooruit kan helpen. Ook goesting om je tuin om te vormen tot eetbaar, natuurvriendelijk paradijs? Neem contact op met je milieudienst, ze helpen je graag verder om deel te kunnen nemen aan een Ecotuinteam ‘De eetbare tuin’.

Meer info: [email protected]

Tomatensoep met groe(n)ten Ook al zou je het misschien niet meteen verwachten in onze toch welvarende regio (zeker als je vergelijkt met Gent of Brussel bijvoorbeeld), ook bij ons zijn mensen (een 6.000-tal per jaar!) soms genoodzaakt een beroep te doen op voedselhulp, omdat zij onmogelijk de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Zolang er geen structurele oplossingen zijn zoals een menswaardig inkomen voor iedereen, is voedselhulp, volgens het Vlaams Netwerk Tegen Armoede, ‘een noodzakelijk kwaad’. Het Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen VZW ontwikkelt sinds 2010 in het kader van een ruimer armoedebestrijdingsprogramma een regionale werking rond voedselhulp. Fabienne Dumortier, begeleidster arbeidszorg SWP Veerkracht4, en haar collega Trui Traen, coördinator voedselbedeling OCMW Menen lichten hun werking toe. In een groepsgesprek vertellen een zestal medewerkers ook hun ervaringen.

kans bieden om nieuwe taken uit te voeren. Als we meer producten zouden hebben, kunnen we de winkel vaker openhouden, met een gunstig effect op het straatbeeld: minder wachtrijen op straat tot gevolg. We zouden ook graag werk maken van een Sociale Kruidenier. Als klant, bezoeker van de winkel, heb je dan de keuze wat je meeneemt, krijg je de kans om mee te werken, is er een warm onthaal, … Heikel punt is het betalend maken van producten die voordien gratis waren. Voor onderhouds- en verzorgingsproducten zal dit wel lukken, maar voor voedingsproducten? Dit vragen we ons af. Nochtans draagt het zeker bij tot het zelfrespect van de mensen. Iets kopen en zelf kunnen kiezen, is iets heel anders dan iets krijgen en er blij mee moeten zijn. Wij zouden graag meestappen in een regionaal verhaal rond Sociale Kruideniers. Dit biedt ook kansen om de prijzen te drukken bij samenaankoop. Op die manier zouden we ons assortiment ook meer kunnen afstemmen op de vraag van onze bezoekers.

Wat is Toemaatje? Eén van de 25 voedselbedeelpunten in de regio is Toemaatje in Menen. De werking concentreert zich op het ophalen, aanbieden, bedelen en het verwerken van voedsel voor een 200-tal gezinnen per week in Menen. De Sociale Werkplaats Veerkracht 4 staat in voor de begeleiding van de arbeidszorgmedewerkers op de werkvloer, terwijl het OCMW instaat voor het luik voedselbedeling. De sociale dienst van het OCMW controleert of iemand recht heeft op voedselhulp. Tijdens de bedeling zelf zorgt de coördinator voor het onthaal van de klanten én de behandeling van hun problemen en vragen. Er is ook een OCMW-medewerker die in het Toemaatje de administratie verzorgt.

Meer info: [email protected] - www.welzijnsconsortium.be

Hoeveel mensen komen er langs? Wie bereik je? Zowat 200 gezinnen komen wekelijks een voedselpakket halen. Het zijn mensen van Menen in generatiearmoede, maar ook tweeverdieners met schulden, zieken of mensen in echtscheidingsmoeilijkheden. Er is een grote groep allochtonen en mensen zonder papieren. Voor sommige mensen die al heel lang komen, zorgt het Toemaatje ook voor broodnodig sociaal contact. In de winter zijn er opmerkelijk meer bezoekers, zeker als het koud is. In de zomermaanden komen dan weer veel minder bezoekers, deels te wijten aan het vertrek van de allochtonen naar hun thuisland. De steun van de Provincie West-Vlaanderen, RESOC en Welzijnsconsortium Zuid-West-Vlaanderen zijn belangrijk geweest voor het bekomen van een aanbod aan verse groenten (1.000 kg/week in samenwerking met REO Veiling), het geven van kooklessen en vorming rond gezonde voeding. Wat zijn de nieuwe uitdagingen die op jullie afkomen? Voedselverlies en voedseloverschotten zijn ‘hot’ in de media. Kunnen jullie hier ook lokaal mee aan de slag? Als de lokale handelaars zouden willen meewerken, zouden we ons assortiment kunnen uitbreiden. Het zou ook aan onze arbeidszorgmedewerkers de

Deze soep komt in het circuit van voedselbedeling terecht omwille van een spellingsfout op de doos